Εργασία 5η. Διδακτικό Σενάριο. ΚΣΕ 13ου Δημοτικού Σχολείου Σερρών Απρίλιος - Νοέμβριο της Καρακασίδου Αλεξάνδρας

Transcript

1 Διδακτικό Σενάριο ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΤΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΩΝ ΤΠΕ ΣΤΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΡΑΞΗ * ΚΣΕ 13ου Δημοτικού Σχολείου Σερρών Απρίλιος - Νοέμβριο 2013 Εργασία 5η της Καρακασίδου Αλεξάνδρας Υπεύθυνος Διδάσκων Τριανταφύλλου Χρήστος Τίτλος Εργασίας: Ηλεκτρονικός Υπολογιστής και αναπαράσταση των δεδομένων Σέρρες 23 Σεπτεμβρίου 2013 Καρακασίδου Αλεξάνδρα (ΠΕ19 Πληροφορικής) Σελίδα 1

2 Α ΜΕΡΟΣ. ΣΧΕΔΙΑΣΗ Α ΜΕΡΟΣ. ΣΧΕΔΙΑΣΗ 1. Τίτλος σεναρίου Η αναπαράσταση των δεδομένων στο εσωτερικό του Η/Υ 2. Δημιουργός του σεναρίου o Καρακασίδου Αλεξάνδρα, Καθηγήτρια Πληροφορικής ΠΕ19 3. Συνοπτική περιγραφή του σεναρίου Με το συγκεκριμένο σενάριο επιχειρείται οι μαθητές να εξοικειωθούν με την σημασία των όρων ψηφιακός και αναλογικός. Επίσης να γνωρίσουν ότι το αλφάβητο της γλώσσας του Η/Υ αποτελείται από δύο σύμβολα: το 0 (δεν περνάει ρεύμα) και το 1 (περνάει ρεύμα) και ότι όλες οι «λέξεις» και κατ επέκταση και τα δεδομένα που καλείται να επεξεργαστεί ή οι πληροφορίες που παράγει, αποθηκεύονται σαν σειρές από 0 και 1 (bit, byte). Ταυτόχρονα παρουσιάζονται οι έννοιες της αποθήκευσης και της ανάκτησης δεδομένων. Στη συνέχεια θα ενημερωθούν για την ύπαρξη των διαφορετικών συστημάτων αρίθμησης (με έμφαση στο δυαδικό). Επίσης οι μαθητές θα οδηγηθούν να αναγνωρίσουν την ανάγκη για την κωδικοποίηση των δεδομένων του εξωτερικού κόσμου (κώδικας ASCII) ώστε να μπορούν να αποθηκεύονται στον Η/Υ (και κατ επέκταση να επεξεργάζονται). Τέλος θα μάθουν τις μονάδες μέτρησης της χωρητικότητας της μνήμης του Η/Υ (byte, KB, MB, GB, TB) Λέξεις κλειδιά: ψηφιακός, αναλογικός, δυαδικό σύστημα, αποθήκευση, ανάκτηση, δυαδικό ψηφίο, ψηφιολέξη, κώδικας, κωδικοποιήση, ASCII, Byte, Kbyte, Mbyte, Gbyte, Tbyte 4. Εκτιμώμενη διάρκεια Η εκτιμώμενη διάρκεια είναι 4 ώρες 5. Σκοπός και Διδακτικοί στόχοι, σε σχέση με τις ΤΠΕ Βασικός σκοπός του εκπαιδευτικού σεναρίου είναι οι μαθητές να γνωρίσουν τον τρόπο με τον οποίο ο γίνεται η αποθήκευση και η ανάκτηση των δεδομένων και πληροφοριών στη μνήμη του Η/Υ τόσο σε ότι έχει να κάνει με την αναπαράσταση τους (δυαδικά ψηφία και κώδικας ASCII) όσο και με την μέτρηση της χωρητικότητας (των μέσων αποθήκευσης) Α. Ως προς το γνωστικό αντικείμενο Μετά το πέρας του μαθήματος οι μαθητές πρέπει να είναι σε θέση: Να είναι σε θέση να περιγράφουν τι σημαίνει ο όρος ψηφιακός και αναλογικός Να περιγράφουν το αλφάβητο του Η/Υ Συνειδητοποιήσουν την δυαδική «φύση» του Η/Υ Να γνωρίζουν το δυαδικό σύστημα αρίθμησης και τη σχέση του με τον Η/Υ Να μετατρέπουν αριθμούς από το δεκαδικό στο δυαδικό και ανάποδα Να περιγράφουν την αποθήκευση και ανάκτηση δεδομένων Καρακασίδου Αλεξάνδρα (ΠΕ19 Πληροφορικής) Σελίδα 2

3 Α ΜΕΡΟΣ. ΣΧΕΔΙΑΣΗ Να εξηγούν τι σημαίνει κωδικοποίηση Να κατανοήσουν την αναγκαιότητα της ύπαρξης κωδίκων για την αναπαράσταση της πληροφορίας στον Η/Υ Να απαριθμούν τους πιο συχνά χρησιμοποιούμενους κώδικες Να εφαρμόζουν κωδικοποίηση μετατρέποντας μια σειρά συμβόλων από τη μια μορφή στην άλλη. Να απαριθμούν τις μονάδες μέτρησης της χωρητικότητας την μνήμης του Η/Υ Να εκτελούν μετατροπές από τη μία μονάδα μέτρησης σε μια άλλη (π.χ. από byte σε MB) Να κατανοούν τον τρόπο με τον οποίο γίνεται η αναπαράσταση των εικόνων στο εσωτερικό του Η/Υ Β. Ως προς τη χρήση των νέων τεχνολογιών Το γνωστικό αντικείμενο του συγκεκριμένου διδακτικού σεναρίου έχει ήδη σχέση με τις νέες Τεχνολογίες. Παρόλα αυτά μπορούμε να πούμε ότι μέσα από την όλη μαθησιακή διαδικασία, τα εργαλεία και τις μεθόδους που εφαρμόζονται οι μαθητές πρόκειται: Να χρησιμοποιήσουν τον Η/Υ ως εποπτικό μέσο στα πλαίσια της εκπαιδευτικής διαδικασίας (οι δραστηριότητες κατανόησης που προσφέρει η εμπλουτισμένη έκδοση του σχολικού βιβλίου, χρήση εκπαιδευτικού λογισμικού), συνειδητοποιώντας παράλληλα τις ευκαιρίες και ευκολίες που προσφέρει. Να συνειδητοποιήσουν την χρησιμότητα και τα πλεονεκτήματα των εργαλείων Web 2.0 (wiki s) Να γνωρίσουν και να αξιολογήσουν στην πράξη εργαλεία όπως το youtube μέσα από ένα πρίσμα διαφορετικό από αυτό της ψυχαγωγίας (αναζήτηση εκπαιδευτικού βίντεο) Γ. Ως προς τη μαθησιακή διαδικασία Επιπρόσθετα, οι μαθητές μέσα από τη διαδικασία της μάθησης να οικειοποιηθούν δεξιότητες: επικοινωνίας (ομιλία, επιχειρηματολογία, διάλογος κ.ά.) συνεργασίας με άλλους μαθητές, με την ομαδική εργασία κριτικής επεξεργασίας πληροφοριών και παραδοχών δημιουργικής και κριτικής σκέψης να μάθουν πως να μαθαίνουν 6. Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές-θεματικές ενότητες - Συσχετισμός με το Αναλυτικό Πρόγραμμα -Τάξεις στις οποίες απευθύνεται Το σενάριο αφορά στο μάθημα της Πληροφορικής για την Β Τάξη Γυμνασίου και πιο συγκεκριμένα την Ενότητα 1: Γνωρίζω τον Η/Υ ως ενιαίο σύστημα Ψηφιακός Κόσμος Είναι συμβατό με το σχολικό Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών και με το ΔΕΠΠΣ, αφού υπηρετεί τόσο στόχους που σχετίζονται με τις ΤΠΕ όσο και στόχους που σχετίζονται με την καλλιέργεια της δημιουργικής κριτικής σκέψης. Συντελεί στην ανάπτυξη επικοινωνιακών δεξιοτήτων, οργάνωσης, Καρακασίδου Αλεξάνδρα (ΠΕ19 Πληροφορικής) Σελίδα 3

4 Α ΜΕΡΟΣ. ΣΧΕΔΙΑΣΗ σύνθεσης και ανάλυσης ώστε να φθάσουμε στη λύση του προβλήματος. Καθώς επίσης, συντελεί στην ανάπτυξη της φαντασίας και της αισθητικής καλλιέργειας. 7. Προαπαιτούμενες γνώσεις των μαθητών Οι μαθητές είναι εξοικειωμένοι με την εργασία σε ομάδες και την ανακαλυπτική μέθοδο διδασκαλίας και οι ομάδες είναι ήδη σχηματισμένες. Οι μαθητές είναι εξοικειωμένοι με τη χρήση των φυλλομετρητών και μηχανών αναζήτησης Οι μαθητές γνωρίζουν τον κύκλο της πληροφορίας και κατανοούν ότι ο Η/Υ είναι ένα εργαλείο που επεξεργάζεται δεδομένα και παράγει πληροφορίες Οι μαθητές έχουν διδαχθεί βασικά στοιχεία της σύνθεσης του Η/Υ και γνωρίζουν ότι στη μνήμη του αποθηκεύονται τα δεδομένα που καλείται να επεξεργαστεί, οι εντολές που θα τον καθοδηγήσουν στην επεξεργασία και οι πληροφορίες που θα παράγει. Σε ότι αφορά τις μονάδες μέτρησης χωρητικότητας οι όροι Byte, KB κλπ είναι οικείοι καθώς εμφανίζονται στην καθημερινότητα των μαθητών χωρίς όμως τις περισσότερες φορές να εμβαθύνουν ή να συνειδητοποιούν τι ακριβώς σημαίνουν (σ.σ. σε κάποιες περιπτώσεις υπάρχουν και παρανοήσεις όπως θα αναφερθεί παρακάτω στην παράγραφο που θα δοθούν οι παρανοήσεις ή εκτιμώμενες δυσκολίες των μαθητών) 8. Διδακτικό υλικό και απαιτούμενη υλικοτεχνική υποδομή για το σενάριο Το διδακτικό σενάριο υλοποιείται, στο εργαστήριο Πληροφορικής, υποδομή που διαθέτει η σχολική μονάδα, με τη συνεργασία του εκπαιδευτικού Πληροφορικής και των μαθητών της τάξης. Οι μαθητές χωρίζονται σε 2 ομάδες των 4-5 ατόμων. Απαιτούμενο διδακτικό υλικό: Πίνακας, Υπολογιστές, Εκπαιδευτικό λογισμικό ΔΕΛΥΣ, Ms Office έκδοση 2003, Βιντεοπροβολέας, Φύλλα Εργασίας, σύνδεση στο διαδίκτυο (ή τοπικό δίκτυο), βιβλίο πληροφορικής, Εμπλουτισμένη έκδοση του σχολικού βιβλίου (μέσα από το ψηφιακό σχολείο). 9. Οι εναλλακτικές αντιλήψεις (αναπαραστάσεις, ιδέες, κλπ.) των μαθητών Από προηγούμενη εμπειρία είναι γνωστό ότι: 1. Σε τάξεις που εφαρμόζονται μέθοδοι διδασκαλίας βασισμένες στις αρχές των κοινωνικοπολιτισμικών θεωριών (Vygotski) ο «διδακτικός θόρυβος» που μπορεί να προκύψει κατά την εφαρμογή του συγκεκριμένου σεναρίου φαίνεται να είναι αναπόφευκτος. Εδώ φαίνεται να «παίζει» μεγάλο ρόλο η εξοικείωση και η εμπειρία τόσο των μαθητών όσο και του εκπαιδευτικού με παρόμοια σενάρια και μεθόδους διδασκαλίας. 2. Λόγω του ότι η διδασκαλία στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό στη χρήση online δικτυακών εργαλείων (πχ. Wiki s web 2.0, Google) αλλά και στη χρήση του εκπαιδευτικού λογισμικού ΔΕΛΥΣ, μια πιθανή δυσλειτουργία κάποιου ή κάποιων υπολογιστών του εργαστηρίου ή προβλήματα με το δίκτυο θα επιδρούσαν σε μεγάλο βαθμό αρνητικά στην εξέλιξη του σεναρίου. Βοηθά πολύ ο Καρακασίδου Αλεξάνδρα (ΠΕ19 Πληροφορικής) Σελίδα 4

5 Α ΜΕΡΟΣ. ΣΧΕΔΙΑΣΗ εκπαιδευτικός να είναι σε θέση να αντιμετωπίσει στο μέτρο του δυνατού τυχόν τεχνικά προβλήματα που θα παρουσιαστούν. 3. Οι μαθητές συνηθίζουν πολύ συχνά να χρησιμοποιούν την τακτική copy paste όταν αναζητούν πληροφορίες στο διαδίκτυο χωρίς να διαβάζουν ούτε να φιλτράρουν αυτά που συλλέγουν. Εδώ ο καθηγητής πρέπει από το ξεκίνημα της ενασχόλησης με το ΦΕ3 να καθοδηγήσει, αρχικά, τους μαθητές ώστε να αντλήσουν τις πληροφορίες (ορισμοί) σε συγκεκριμένους δικτυακούς χώρους και ταυτόχρονα να τους προτρέπει να διαβάζουν και αξιολογούν αυτά που βρίσκουν προσαρμόζοντας τα στο ζητούμενο. 4. Οι μαθητές σε ανάλογα σενάρια δεν ακολουθούν πιστά τα βήματα ή ακόμη δεν διαβάζουν ενός οδηγίες που δίνονται, με αποτέλεσμα να συναντούν δυσκολίες. Στην περίπτωση αυτή ο εκπαιδευτικός προσπαθεί να μην δίνει επαναλαμβάνει οδηγίες που υπάρχουν στο φύλλο εργασίας και να επιμείνει να διαβάσουν οι μαθητές προσεκτικά τα βήματα ώστε να υλοποιήσουν την άσκηση χωρίς καμιά δική του παρέμβαση (αν αυτό είναι δυνατό). 5. Η αναφορά στα εναλλακτικά συστήματα αρίθμησης εκτός του δεκαδικού (βλέπε δυαδικό) μπορεί να απογοητεύσει κάποιους μαθητές (ιδιαίτερα αυτούς που αντιμετωπίζουν δυσκολία με τα μαθηματικά) και να παραιτηθούν από την προσπάθεια. Προτείνεται για την παρουσίαση του συγκεκριμένου θέματος να χρησιμοποιηθεί το εκπαιδευτικό λογισμικό ΔΕΛΥΣ και οι μαθητές να οδηγηθούν (στο μέτρο του δυνατού και χωρίς να δοθεί ιδιαίτερη έμφαση αφού ο στόχος είναι να γνωρίσουν απλώς ότι υπάρχουν και συστήματα αρίθμησης διαφορετικά από το δεκαδικό και να κάνουν μια απόπειρα να εξοικειωθούν με το δυαδικό σύστημα) μέσα από πρακτικές και ευχάριστες δραστηριότητες στο να γνωρίσουν το δυαδικό σύστημα 6. Οι μαθητές είναι τις περισσότερες φορές εξοικειωμένοι με τους όρους byte Kbyte ή Mbyte χωρίς όμως να έχουν κατανοήσει την πραγματική τους σημασία (ως μονάδες μέτρησης της χωρητικότητας της μνήμης του Η/Υ) ενώ σε κάποιες περιπτώσεις υπάρχουν και παρανοήσεις (θεωρούν ότι το bit και byte είναι χαρακτηριστικά ψηφιακής φωτογραφικής μηχανής ή ψηφιακής κάμερας (βάθος χρώματος)) 7. Σε κάποιες περιπτώσεις οι μαθητές δυσκολεύονται στη μετατροπή από τη μια μονάδα μέτρησης της χωρητικότητας στην άλλη. Προτείνεται να δοθούν δραστηριότητες εξάσκησης καθώς και σχετικά παραδείγματα ενώ παράλληλα να επιχειρηθεί να γίνει παραλληλισμός με τις μονάδες μέτρησης του μήκους ή του βάρους (με τις οποίες είναι εξοικειωμένοι). 10. Οργάνωση τάξης και Διδακτική Πορεία Το μάθημα γίνεται μέσα στο εργαστήριο Πληροφορικής και οι μαθητές εργάζονται άλλοτε ατομικά και άλλοτε σε ομάδες 1 των 4-5 ατόμων. Η δραστηριότητα ξεκινά με τον καθηγητή να κάνει μια σύντομη ανασκόπηση μέσα από ένα «παιχνίδι» ερωτήσεων- απαντήσεων και στην συνέχεια να συστήνει στους μαθητές τις νέες έννοιες καθώς και τα εργαλεία του περιβάλλοντος με τα οποία θα ασχοληθούν, χρησιμοποιώντας κάποια παραδείγματα, μεταφέροντας στις οθόνες των υπολογιστών των μαθητών (π.χ. μέσω προεγκατεστημένου italc ή του 1 Εδώ ο εκπαιδευτικός πρέπει να φροντίσει ώστε οι ομάδες να είναι ανομοιογενείς σε ότι αφορά στο φύλο των μαθητών και στο επίπεδο τους Καρακασίδου Αλεξάνδρα (ΠΕ19 Πληροφορικής) Σελίδα 5

6 Α ΜΕΡΟΣ. ΣΧΕΔΙΑΣΗ Teacher ή ΣΕΠΕΥ ) ή με τη χρήση βιντεοπροβολέα, βήμα- βήμα τον τρόπο με τον οποίο χειριζόμαστε το λογισμικό σε αντίστοιχες περιπτώσεις. Στη συνέχεια οι ομάδες, μπροστά από τον υπολογιστή τους θα μπορούν να ξεκινήσουν να ασχολούνται μόνοι τους χρησιμοποιώντας τα φύλλα εργασίας. Ο εκπαιδευτικός καθ όλη τη διδακτική διαδικασία λειτουργεί ως καθοδηγητής, διευκολυντής, σχεδιαστής δραστηριοτήτων, εμψυχωτής των μαθητών του και αξιολογητής παρά δάσκαλος (Theroux, 2004). Θεωρείται, ότι οι μαθητές είναι ήδη εξοικειωμένοι με το γραφικό περιβάλλον των MS Windows XP, την αναζήτηση στο Internet (μηχανές αναζήτησης), Wikipedeia και δημιουργία τη χρήση λογισμικού επεξεργασίας κειμένου, οπότε δεν αναμένονται ιδιαίτερα προβλήματα στην υλοποίηση του σεναρίου. Καρακασίδου Αλεξάνδρα (ΠΕ19 Πληροφορικής) Σελίδα 6

7 Α ΜΕΡΟΣ. ΣΧΕΔΙΑΣΗ Α ΦΑΣΗ ΜΕΛΕΤΗ ΒΑΣΙΚΩΝ ΕΝΝΟΙΩΝ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΟΡΕΙΑ 1 η ώρα 1. Σύντομη εισήγηση και επεξηγήσεις 2. Διαμοιρασμός του 1 ου Φύλλου Εργασίας Εργασία κατά ομάδες 3. Παρουσίαση στην ολομέλεια της τάξης των Δραστηριοτήτων εμπέδωσης από τους μαθητές Στο τέλος της ώρας κάθε ομάδα αναλαμβάνει να ασχοληθεί με μία από τις προτεινόμενες Δραστηριότητες για το σπίτι και να φέρει στους υπόλοιπους την λύση που προτείνει 2 η ώρα 1. Παρουσίαση και επεξήγηση από τις ομάδες της λύσης που προτείνει στην άσκηση την οποία ανέλαβε από το 1 ο φύλλο εργασίας. 2. Σύντομη εισήγηση για το τι θα ακολουθήσει 3. Διαμοιρασμός του 2 ου Φύλλου Εργασίας και ενασχόληση με την 1 η δραστηριότητα 4. Εργασία κατά ομάδες και ενασχόληση με την 2 η δραστηριότητα του ΦΕ2. 5. Εργασία κατά ομάδες: 3 η δραστηριότητα του ΦΕ2 Οι δραστηριότητες 2 και 3 του ΦΕ2 συνδέονται καθώς οι ομάδες καλούνται να γράψουν ένα κωδικοποιημένο μήνυμα και στη συνέχεια να αποκωδικοποιήσουν το μήνυμα που δημιούργησε η άλλη ομάδα 6. Παρουσίαση από τις ομάδες Β ΦΑΣΗ ΆΣΚΗΣΗ ΕΜΠΕΔΩΣΗΣ 3 η ώρα 1. Σύντομη ανασκόπηση των εννοιών που αναλύθηκαν στα προηγούμενα (ερωτήσεις απαντήσεις) 2. Σύντομη παρουσίαση του εργαλείου Hotpotatos που θα χρησιμοποιήσουν για την υλοποίηση της δραστηριότητας του ΦΕ3. (προβολή εκπαιδευτικού βίντεο από το youtube) Εναλλακτικά, και εφόσον οι συνθήκες το επιτρέψουν, ο εκπαιδευτικός μπορεί να προτρέψει τους μαθητές του να αναζητήσουν πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο χειρισμού του λογισμικού στο youtube ή να τους αφήσει να επιλέξουν οι ίδιοι το λογισμικό με το οποίο θα δημιουργήσουν το σταυρόλεξο τους. 3. Διαμοιρασμός του ΦΕ3 (διαφορετικό για κάθε ομάδα) 4. Εργασία κατά ομάδες: 4 η ώρα 5. Εργασία κατά ομάδες 6. Οι ομάδες αναλαμβάνουν να ασχοληθούν με το σταυρόλεξο που ετοίμασε η άλλη ομάδα. Καρακασίδου Αλεξάνδρα (ΠΕ19 Πληροφορικής) Σελίδα 7

8 Α ΜΕΡΟΣ. ΣΧΕΔΙΑΣΗ 11. Διδακτικές προσεγγίσεις και στρατηγικές/ θεωρίες μάθησης Θεωρητική Προσέγγιση: Το διδακτικό σενάριο στηρίζεται σε αρχές και πρότυπα διάφορων θεωριών μάθησης και πιο συγκεκριμένα: Αρχικά και στη φάση της εισαγωγής (περίπου στα πρώτα 5 λεπτά) γίνεται μετωπική διδασκαλία συνδυάζοντας την μέθοδο των ερωτήσεων- απαντήσεων ενώ η σύντομη ανασκόπηση στηρίζεται στις θεωρίες του Συμπεριφορισμού (Skinner) Στο 1 ο ΦΕ χρησιμοποιείται η ανακαλυπτική μέθοδος (Bruner) καθώς οι μαθητές «αφήνονται» να «ανακαλύψουν» τη γνώση ενώ ταυτόχρονα μέσα από την ομαδική εργασία και αναζήτηση έρχονται σε επαφή με τις κοινωνικοπολιτισμικές θεωρίες μάθησης (Vygotski) Το 2 ο ΦΕ στηρίζεται και αυτό περισσότερο στην ανακαλυπτική μάθηση και τον κοινωνικό εποικοδομισμό. Εδώ οι μαθητές καλούνται να αυτενεργήσουν σε ακόμη μεγαλύτερο βαθμό (αυτή η κλιμάκωση κρίνεται σκόπιμη ώστε να εξοικειωθούν τόσο οι μαθητές όσο και ο εκπαιδευτικός με αυτές τις μεθόδους διδασκαλίας). Στην τελική φάση της δραστηριότητας η αλληλεπίδραση μεταξύ των ομάδων (βλέπε Δραστηριότητες 2 και 3 ΦΕ2) πηγάζει από τις κοινωνικοπολιτισμικές θεωρίες μάθησης. Στην τελική δραστηριότητα (ΦΕ3 Άσκηση Εμπέδωσης) οι μαθητές καλούνται να συνεργαστούν και να χρησιμοποιήσουν τον Η/Υ ως εργαλείο για αναζήτηση πληροφοριών (αναζήτηση όρων), αυτοεκπαίδευση (εκπαιδευτικό βίντεο youtube), εργαλείο υλοποίησης ασκήσεων εξάσκησης. Εδώ οι επιρροές του κοινωνικού εποικοδομισμού και η εφαρμογή των κοινωνικοπολιτισμικών θεωριών μάθησης μέσα από ένα ομαδοσυνεργαστικό σχήμα είναι ακόμη πιο έντονη. Η οργάνωση της τάξης και ο τρόπος εργασίας μέσα από ομάδες στηρίζεται στον κοινωνικό εποικοδομισμό (Vygotski) Το σενάριο αναδεικνύει την ορθολογική χρήση των ΤΠΕ, και το προσδοκώμενο «διδακτικό κέρδος», βεβαίως είναι η δυνατότητα των μαθητών να διδαχθούν βασικές έννοιες πληροφορικής ενώ παράλληλα η όλη διαδικασία στρέφεται προς την κατεύθυνση του, οι μαθητές, να μάθουν πως να μαθαίνουν Καρακασίδου Αλεξάνδρα (ΠΕ19 Πληροφορικής) Σελίδα 8

9 Α ΜΕΡΟΣ. ΣΧΕΔΙΑΣΗ ΦΥΛΛΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Τα φύλλα εργασίας διαμοιράζονται έντυπα στους μαθητές, ενώ το σχολικό βιβλίο (έντυπο ή ψηφιακό) καθώς και η εμπλουτισμένη μορφή του σχολικού βιβλίου από το ψηφιακό σχολείο χρησιμοποιούνται από την αρχή της διδασκαλίας ως σημεία αναφοράς. Επισημαίνεται επίσης ότι οι παρεμβάσεις του εκπαιδευτικού πρέπει να είναι όσο το δυνατό λιγότερες (αυτή η μείωση κλιμακώνεται από το 1ο έως το 3ο ΦΕ με την έννοια ότι οι μαθητές εξοικειώνονται όσο περνάει ο καιρός με την συγκεκριμένη μέθοδο και «μαθαίνουν πώς να μαθαίνουν»). Στο τέλος οι μαθητές/τριες, με τη συνεργασία του καθηγητή τους, καλούνται να αυτενεργήσουν και να δημιουργήσουν όχι με επακριβή βήματα, τα τελικά προϊόντα των δραστηριοτήτων που προτείνονται προς λύση (η μορφή του τελικού ζητούμενου δεν προσδιορίζεται επακριβώς όπως γίνεται με τα επιμέρους τμήματα. Με αυτό τον τρόπο οι μαθητές καλούνται να αποφασίσουν οι ίδιοι π.χ για το είδος της δραστηριότητας που θα επιλέξουν να υλοποιήσουν στο ΦΕ3). Τα θέματα που καλύπτονται είναι συνοπτικά τα παρακάτω: 1. Ψηφιακός - Αναλογικός 2. Το αλφάβητο του Η/Υ 3. Συστήματα αρίθμησης, το δυαδικό σύστημα αρίθμησης. 4. Η χρήση του δυαδικού συστήματος αριθμησης στον Η/Υ. 5. Ψηφιολέξεις 6. Μονάδες μετρήσης της χωρητικότητας της μνήμης του Η/Υ 7. Αναπαράσταση συμβόλων 8. Αναπαράσταση εικόνων στον Η/Υ Καρακασίδου Αλεξάνδρα (ΠΕ19 Πληροφορικής) Σελίδα 9

10 1 ο Φύλλο Εργασίας Βασικές έννοιες Λέξεις κλειδιά: 1. Ψηφιακό 2. Αναλογικό 3. Δυαδικό ψηφίο 4. Δυαδικό σύστημα αρίθμησης 5. Ψηφιολέξη Υπόδειξη: 1. Μελετήστε το Κεφάλαιο 1, «Ψηφιακός Κόσμος» (σελ. 104) του σχολικού βιβλίου 2. Χρησιμοποιήστε το υλικό που διατίθεται στο ψηφιακό σχολείο (εμπλουτισμένη έκδοση του σχολικού βιβλίου). 3. Σχολικό βιβλίο: Α ΦΑΣΗ 1η Δραστηριότητα: Ψηφιακό - Αναλογικό 1. Μελετήστε την παράγραφο 1.1 «Ψηφιακό - Αναλογικό» στο βιβλίο σας. 2. Δείτε την αντίστοιχη παράγραφο στο εμπλουτισμένο βιβλίο του ψηφιακού σχολείου: Κάντε κλικ στο εικονίδιο που βρίσκεται στη λεζάντα της Εικόνας 1.1 για να δείτε την δραστηριότητα «Εικόνα φτιαγμένη από ψηφία» Κάντε κλικ στο εικονίδιο που βρίσκεται στη λεζάντα της Εικόνας 1.2 για να δείτε την δραστηριότητα «Σύγκριση Ψηφιακής-Αναλογικής Κλίμακας» 2η Δραστηριότητα: Ο υπολογιστής ως ψηφιακή μηχανή 1. Μελετήστε την παράγραφο 1.2 «Ο υπολογιστής ως ψηφιακή μηχανή» στο βιβλίο σας. 2. Δείτε την αντίστοιχη παράγραφο στο εμπλουτισμένο βιβλίο του ψηφιακού σχολείου: 3. Τι είναι το δυαδικό ψηφίο (bit); 4. Μελετήστε τα πολλαπλάσια του byte (βλ. σχολικό βιβλίο ή 5. Συμπληρώστε τον παρακάτω πίνακα με τα πολλαπλάσια του byte: 1byte 1Kbyte 1Mbyte 1Gbyte 1Tbyte 8 bits Καρακασίδου Αλεξάνδρα (ΠΕ19 Πληροφορικής) Σελίδα 10

11 1 ο Φύλλο Εργασίας Βασικές έννοιες 3η Δραστηριότητα: Το δυαδικό σύστημα 1. Στην αρχική οθόνη του ΔΕΛΥΣ επιλέξτε «Εικονικό Εργαστήριο» 2. Στην οθόνη «Εικονικό εργαστήριο» κάντε κλικ στην περιοχή «Εικονική ζυγαριά» 3. Τοποθετείστε στην αριστερή πλευρά της ζυγαριάς βαρίδια συνολικού βάρους 234 Για τον αριθμό 234 χρειαζόμαστε: εκατοντάδες (100=10 2 )και δεκάδες (10=10 1 )και μονάδες (1=10 0 ) 4. Για να ισορροπήσει η ζυγαριά ποια και πόσα και ποια βαρίδια πρέπει να τοποθετήσουμε στην δεξιά πλευρά; Β ΦΑΣΗ Δραστηριότητες Εμπέδωσης 1. Υπογραμμίστε στο βιβλίο σας: a. Τι εννοούμε με τον όρο ψηφιακό; b. Τι εννοούμε όταν λέμε ότι ένα σύστημα είναι αναλογικό; c. Τι είναι το δυαδικό ψηφίο; Καρακασίδου Αλεξάνδρα (ΠΕ19 Πληροφορικής) Σελίδα 11

12 1 ο Φύλλο Εργασίας Βασικές έννοιες 2. Πόσα MBytes είναι τα 10 ΤBytes; 3. Πόσα GBytes είναι τα 1 MBytes; Δραστηριότητες για το σπίτι 1. Έχουμε 100 αρχεία μουσικής μεγέθους 4 Κbyte το καθένα. Πόσο χώρο καταλαμβάνουν στην μνήμη του Η/Υ. Το συνολικό μέγεθος να εκφραστεί σε Kbyte και στη συνέχεια σε MByte. Μπορούμε να τα αποθηκεύσουμε σε ένα mp3 player που η διαθέσιμη μνήμη του είναι 2 GByte; 2. Ας υποθέσουμε ότι μια εγκυκλοπαίδεια αποτελείται από 20 τόμους. Κάθε τόμος έχει 300 σελίδες και κάθε σελίδα έχει 3000 χαρακτήρες (ένας χαρακτήρας καταλαμβάνει 1 byte). Πόσα περίπου Byte θα καταλαμβάνει η εγκυκλοπαίδεια σε ένα σκληρό δίσκο αν την εκδώσουμε σε ψηφιακή μορφή; Καρακασίδου Αλεξάνδρα (ΠΕ19 Πληροφορικής) Σελίδα 12

13 2 ο Φύλλο Εργασίας Λέξεις κλειδιά: 1. Η αναπαράσταση των συμβόλων στον Η/Υ, 2. αποθήκευση, 3. ανάκτηση, 4. κωδικοποιήση, 5. κώδικας ASCII 6. Αναπαράσταση εικόνων Υπόδειξη: 1. Μελετήστε την παράγραφο 1.3 «Η αναπαράσταση των συμβόλων» στο βιβλίο σας 2. Χρησιμοποιήστε το υλικό που διατίθεται στο ψηφιακό σχολείο (εμπλουτισμένη έκδοση του σχολικού βιβλίου). 3. Σχολικό βιβλίο: 1η Δραστηριότητα: Η αναπαράσταση των συμβόλων 1. Στην αρχική οθόνη του ΔΕΛΥΣ επιλέξτε «Επεξεργασία Δεδομένων» 2. Στην οθόνη «Επεξεργασία Δεδομένων» κάντε κλικ στην περιοχή «Αποθήκευση/ Ανάκτηση Χαρακτήρων» 3. Αποθήκευση Δεδομένων: Πατήστε στο κουμπί «Αποθήκευση», γράψτε τη λέξη «ΠΟΛΗ» στο επάνω πλαισιο κειμένου και κάνοντας κλικ στο «Εκτέλεση» δείτε πως γίνεται η αποθήκευση τους στην μνήμη του Η/Υ Πως αποθηκεύονται οι χαρακτήρες που δώσατε στην μνήμη του Η/Υ; 4. Ανάκτηση Δεδομένων: Κάντε κλικ στο «Ανάκτηση» και στη συνέχεια δώστε τους ASCII κωδικούς 4 συμβόλων (8δες από 0 και 1) που βλέπετε στην παραπάνω οθόνη, πατήστε «Εκτέλεση» και δείτε πως γίνεται η αντίστροφη διαδικασία (από το προηγούμενο βήμα) Ποιοι χαρακτήρες αντιστοιχούσαν στις 4 ψηφιολέξεις που δώσατε; Καρακασίδου Αλεξάνδρα (ΠΕ19 Πληροφορικής) Σελίδα 13

14 2 ο Φύλλο Εργασίας 2η Δραστηριότητα: Κωδικοποίηση 1. Γράψτε μια λέξη: 2. Κωδικοποιήστε τη λέξη αυτή σύμφωνα με τον κώδικα που εμφανίζεται στον παρακάτω πινάκα: 3. Γράψτε την κωδικοποιημένη λέξη στον παρακάτω πίνακα 3η Δραστηριότητα: Αποκωδικοποίηση 1. Διπλώστε τη σελίδα κατά μήκος της διακεκομμένης γραμμής. 2. Δώστε στη διπλανή σας ομάδα να συμπληρώσουν στον παρακάτω πίνακα την λέξη που κωδικοποίησαν κατά την προηγούμενη δραστηριότητα και κάντε και εσείς το ίδιο για αυτούς 3. Με βάση τον πίνακα της προηγούμενης δραστηριότητας να βρείτε την λέξη που σας δόθηκε: 4η Δραστηριότητα: Αναπαράσταση εικόνων 1. Μελετήστε το Κεφάλαιο 1, «Ψηφιακός Κόσμος» (σελ. 104) του σχολικού βιβλίου 2. Χρησιμοποιήστε το υλικό που διατίθεται στο ψηφιακό σχολείο (εμπλουτισμένη έκδοση του σχολικού βιβλίου). 3. Σχολικό βιβλίο: 1. Ανοίξτε την εμπλουτισμένη έκδοση του σχολικού βιβλίου από τον δικτυακό τόπου του ψηφιακού σχολείου και εντοπίστε την παράγραφο 1.4 με τίτλο «Αναπαράσταση εικόνων» όπου γίνεται αναφορά στον τρόπο με τον οποίο αποθηκεύεται μια εικόνα στον Η/Υ (δηλ. ψηφιοποιείται) όπως φαίνεται παρακάτω: Καρακασίδου Αλεξάνδρα (ΠΕ19 Πληροφορικής) Σελίδα 14

15 2 ο Φύλλο Εργασίας Πατήστε το εικονίδιο ώστε να ανοίξετε την δραστηριότητα που εξηγεί τον τρόπο αναπαράστασης μιας ασπρόμαυρης εικόνας στο εσωτερικό του Η/Υ. 2. Επιλέξτε από την πτυσόμενη Λίστα Smiley και παρατηρείστε τον τρόπο με τον οποίο αναπαρίσταται η εικόνα 3. Κάντε κλικ σε κάποιο από τα Bit που εμφανιζονται ώστε να αλλάξει η τιμή του a. Πως επιδρά η αλλαγή της τιμής ενός bit στην εικόνα; b. Τι συμβαίνει όταν επιλέξω «Αντιστροφή»; c. Πατήστε το κουμπί Διαγραφή ώστε να καθαρίσει η οθόνη d. Προσπαθήστε να σχηματίσετε ένα σπιτάκι στην περιοχή Εικονοστοιχεία (κάντε κλικ στα τετραγωνάκια ώστε να αλλάξουν χρώμα) e. Τι συμβαίνει την περιοχή Bit (δηλ. στο αρχείο της εικόνας) όταν αλλάζω (μαυρίζω) ένα τετραγωνάκι; Καρακασίδου Αλεξάνδρα (ΠΕ19 Πληροφορικής) Σελίδα 15

16 3ο Φύλλο Εργασίας Ομάδα Α Δραστηριότητα: Άσκηση Εμπέδωσης 1. Γράψτε τους ορισμούς που αντιστοιχούν σε κάθε ένα από τους όρους που ακολουθούν : Υπόδειξη: Μπορείτε να εντοπίσετε τις έννοιες χρησιμοποιώντας το Ευρετήριο στο τέλος του βιβλίου σας Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε την Βικιπαιδεια (Wikipedia) 1. Αλφάβητο Η/Υ 2. Ανάκτηση 3. Αναπαράσταση, 4. Αποθήκευση 5. Δεδομένα 6. Δυαδικό σύστημα 7. Δυαδικό Ψηφίο 8. Ένα 2. Με το λογισμικό HotPotatos που θα βρείτε στους Η/Υ του εργαστηρίου ή την σελίδα να δημιουργήσετε το δικό σας σταυρόλεξο χρησιμοποιώντας τον παραπάνω πίνακα Υπόδειξη: Για την δημιουργία σταυρόλεξου με χρήση του εργαλείου Hotpotatos δείτε το εκπαιδευτικό βίντεο κλιπ στο youtube: Μπορείτε να ψάξετε για εκπαιδευτικά βίντεο ή άλλες οδηγίες χρήσης Καρακασίδου Αλεξάνδρα (ΠΕ19 Πληροφορικής) Σελίδα 16

17 3ο Φύλλο Εργασίας Ομάδα Β Δραστηριότητα: Άσκηση Εμπέδωσης 1. Γράψτε τους ορισμούς που αντιστοιχούν σε κάθε ένα από τους όρους που ακολουθούν : Υπόδειξη: Μπορείτε να εντοπίσετε τις έννοιες χρησιμοποιώντας το Ευρετήριο στο τέλος του βιβλίου σας Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε την Βικιπαιδεια (Wikipedia) 1. Κώδικας 2. Κώδικας ASCII 3. Κωδικοποίηση 4. Μνήμη 5. Μονάδες μέτρησης χωρητικότητας 6. Ψηφιακός 7. Ψηφιολέξη 8. Μηδέν 3. Με το λογισμικό HotPotatos που θα βρείτε στους Η/Υ του εργαστηρίου ή την σελίδα να δημιουργήσετε το δικό σας σταυρόλεξο χρησιμοποιώντας τον παραπάνω πίνακα Υπόδειξη: Για την δημιουργία σταυρόλεξου με χρήση του εργαλείου Hotpotatos δείτε το εκπαιδευτικό βίντεο κλιπ στο youtube: Μπορείτε να ψάξετε για εκπαιδευτικά βίντεο ή άλλες οδηγίες χρήσης Καρακασίδου Αλεξάνδρα (ΠΕ19 Πληροφορικής) Σελίδα 17

18 Α ΜΕΡΟΣ. ΣΧΕΔΙΑΣΗ 2.3 ΕΠΕΚΤΑΣΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ Αξιολόγηση των μαθητών 1. Επιπλέον στοιχεία Αξιολόγηση των μαθητών και του σεναρίου Στα ΦΕ1 και ΦΕ2 σχεδόν όλες οι δραστηριότητες απαιτούν από τους μαθητές να συμπληρώσουν απαντήσουν σε κάποιες ερωτήσεις- ασκήσεις. Στο τέλος του ΦΕ1 πρέπει να ασχοληθούν και με δύο δραστηριότητες που δίνονται για επίλυση στο σπίτι ενώ οι λύσεις που προτείνουν οι ομάδες παρουσιάζονται και συζητούνται στην ολομέλεια της τάξης. Τέλος όλο το ΦΕ3 αποτελεί μια ανακεφαλαίωση των νέων εννοιών και όρων που διδάχθηκαν μέσα σε ένα ομαδοσυνεργατικό πλαίσιο που δίνει πολλά περιθώρια για αυτενέργεια και ταυτόχρονα καθοδηγεί τους μαθητές στο να «μάθουν πώς να μαθαίνουν» χρησιμοποιώντας τα μέσα που προσφέρει ο Η/Υ και το διαδίκτυο (εκπαιδευτικά βίντεο για την εκμάθηση του εργαλείου Hotpotatos). Σε κάθε φάση οι μαθητές καλούνται να λειτουργήσουν ομαδικά αλλά και ατομικά. Ο καθένας εξοικειώνεται με την εργασία στα πλαίσια μιας ομάδας (συνεργασία, αλληλοβοήθεια, επίλυση συγκρούσεων, επικοινωνία, υποχρεώσεις) παράλληλα κινείται στον άξονα του «μαθαίνω πώς να μαθαίνω», μαθαίνει στο δικό του ρυθμό και «αναγκάζεται» να εμπεδώσει τις νέες έννοιες. Αξιολόγηση του σεναρίου Η επιτυχία ή όχι του συγκεκριμένου σεναρίου αποτυπώνεται στην υλοποίηση των στόχων που αρχικά τέθηκαν. Σε ότι αφορά στους μαθητές οι μέθοδοι που αναφέρθηκαν παραπάνω (αξιολόγηση μαθητών) οδηγούν στο δοθεί μια σαφής εικόνα σε ότι έχει να κάνει με την εκπλήρωση της αρχικής στόχευσης. Ακόμη πρέπει να αναφερθεί και η επίδραση του Δ.Σ. στον ίδιο τον εκπαιδευτικό (βλέπε αναστοχασμός) 2. Επεκτάσεις του σεναρίου και διασύνδεση με άλλες έννοιες Το Δ.Σ. σε ότι αφορά στο γενικό του σχεδιασμός προτείνει την εξής πορεία στην διεξαγωγή της διδασκαλίας ενός αντικειμένου: 1. Στην τάξη -Κατά ομάδες: Αναζήτηση πληροφοριών ώστε να απαντηθούν συγκεκριμένες ερωτήσεις δραστηριότητες ασκήσεις που καλύπτουν ένα μέρος των βασικών εννοιών- όρων τα οποία αναφέρονται στους στόχους (ομαδική εργασία, χρήση συνεργατικών εργαλείων διαδικτύου) (ομαδοσυνεργατική, ανακαλυπτική μάθηση) 2. Εργασία για το σπίτι 3. Στην Τάξη Κατά Ομάδες και ατομικά: Παρουσίαση στις άλλες ομάδες των προτεινόμενων λύσεων σε ότι αφορά στις δραστηριότητες για επιλυση στο σπιτι (τέλος ΦΕ1). Στο συγκεκριμένο σενάριο οι ομάδες πρέπει να επιλύσουν δύο δραστηριότητες εμπέδωσης. Καρακασίδου Αλεξάνδρα (ΠΕ19 Πληροφορικής) Σελίδα 18

19 Α ΜΕΡΟΣ. ΣΧΕΔΙΑΣΗ 4. Στην Τάξη - Εργασία Κατά ομάδες: Ενασχόληση με Δραστηριότητες εμπέδωσης (ΦΕ2) των νέων εννοιών ενώ μέσα από την σύνδεση που υπάρχει μεταξύ των Δραστηριοτήτων 2 και 3 οι ομάδες καλούνται να αλληλεπιδράσουν (ομαδοσυνεργατική, ανακαλυπτική μάθηση, δυνατότητα αυτενέργειας στο μαθητή). Επίσης διαμοιρασμός των δραστηριοτήτων εμπέδωσης που οι ίδιοι ετοίμασαν. Εδώ οι μαθητές μπορούν να επιλέξουν να χρησιμοποιήσουν κάποιες από τις δραστηριότητες που τους δόθηκαν ή να βρουν ή να δημιουργήσουν τις δικές τους. Επίσης μπορούν για την υλοποίηση της δραστηριότητας να χρησιμοποιήσουν Επεξεργαστή Κειμένου, το διαδίκτυο ή το ΗotPotatos ή ότι άλλο αυτοί κρίνουν σκόπιμο. 5. Στην Τάξη - Εργασία Κατά ομάδες: Ανατροφοδότηση και «αυτοεκπαίδευση» με χρήση ΗΥ. Οι μαθητές καλούνται να κάνουν μια ανασκόπηση των διδαγμένων εννοιών και όρων και ταυτόχρονα να «μάθουν πώς να μαθαίνουν» χρησιμοποιώντας τον ΗΥ. Το συγκεκριμένο ΔΣ μπορεί να τροποποιηθεί ώστε να χρησιμοποιηθεί για την διδασκαλία πληθώρας αντικείμενων τόσο σχετικών με την Πληροφορική ή άλλες συναφείς επιστήμες όπως Μαθηματικά και Φυσική αλλά και σε μαθήματα όπως είναι η Ιστορία, τα Θρησκευτικά κλπ. Ενώ ταυτόχρονα η δραστηριότητα στο ΦΕ3 μπορεί να αλλάξει ώστε το ζητούμενο να μην είναι ένα σταυρόλεξο εννοιών αλλά π.χ. ένα βίντεο κλπ, μια αφίσα, ένα γράφημα κλπ 2. Ο βασικός περιορισμός που τίθεται εξαρχής από τον όλο σχεδιασμό είναι ότι απαιτεί τη χρήση του ΣΕΠΕΥ και του διαδικτύου. Μπορεί επίσης να επεκταθεί με την προσθήκη στοιχείων διαθεματικότητας ειδικά στο συνδυασμό ενός άλλου αντικειμένου με την Πληροφορική (δηλ. αρχικά διδασκαλία των εννοιών του αντικειμένου και τέλος υλοποίηση μιας τελικής δραστηριότητας (ΦΕ3) με εκμάθηση και χρήση κάποιας εφαρμογής στον Η/Υ 2 Έτσι το λογισμικό που πρέπει να μάθουν και να χρησιμοποιήσουν (Hotpotatos) στο ΦΕ3 μπορεί να είναι οτιδήποτε π.χ. άλλο εργαλείο για δημιουργία ασκήσεων ή σταυρόλεξων, εργαλείο χρονογραμμής, χάρτης ιδεών, επεξεργασία εικόνας ή βίντεο κλπ Καρακασίδου Αλεξάνδρα (ΠΕ19 Πληροφορικής) Σελίδα 19

20 Α ΜΕΡΟΣ. ΣΧΕΔΙΑΣΗ 3. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ - ΔΙΚΤΥΟΓΡΑΦΙΑ ΥΠΕΠΘ/Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, (2002), Διαθεματικό Ενιαίο Πλαίσιο Προγραμμάτων Σπουδών. Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών Πληροφορικής(Δημοτικό). Προσπελάστηκε: 2 Δεκεμβρίου 2009, από & ΔΕΠΠΣ - ΑΠΣ Πληροφορικής Δαγδιλέλης, Β., & άλ., (2011), Επιμόρφωση Εκπαιδευτικών για την Αξιοποίηση και Εφαρμογή των ΤΠΕ στη Διδακτική Πράξη. Επιμορφωτικό υλικό για την εκπαίδευση των εκπαιδευτικών στα Κέντρα Στήριξης Επιμόρφωσης. Τεύχος 1: Γενικό Μέρος. Πάτρα: ΥΠ.Ε.Π.Θ., Π.Ι., Ε.Α.Ι.Τ.Υ. ΤΕΥΧΟΣ 6Α: ΕΙΔΙΚΟ ΜΕΡΟΣ ΚΛΑΔΩΝ ΠΕ19/20 ΘΕΩΡΙΑ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗΣ ΤΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΤΕΥΧΟΣ 6β: ΕΙΔΙΚΟ ΜΕΡΟΣ ΚΛΑΔΩΝ ΠΕ19/20 ΔΙΔΑΚΤΙΚΑ ΣΕΝΑΡΙΑ Επιμόρφωση εκπαιδευτικών πληροφορικής : Οργάνωση και Σχεδίαση Μαθήματος Ο ρόλος των τεχνολογιών της πληροφορίας & των επικοινωνιών (ΤΠΕ) στην ελληνική εκπαίδευση (Μείζον πρόγραμμα επιμόρφωσης) ( ) Καρακασίδου Αλεξάνδρα (ΠΕ19 Πληροφορικής) Σελίδα 20

21 Β ΜΕΡΟΣ. ΑΝΑΣΤΟΧΑΣΜΟΣ 1. Υλοποιήθηκε το σενάριο σύμφωνα με το σχεδιασμό και τους στόχους του; Η υλοποίηση του Δ.Σ. προχώρησε σχετικά ικανοποιητικά σε σχέση με τον σχεδιασμό και τους στόχους του. Ο βασικός σκοπός του σεναρίου εκπληρώθηκε ενώ, σε ότι αφορά στις επιμέρους στοχεύσεις, ο βαθμός εμπέδωσης των εννοιών και όρων που διδάχθηκαν παρουσίασε (όπως αναμένεται) διακυμάνσεις από μαθητή σε μαθητή. 2. Προκάλεσε το ενδιαφέρον των μαθητών; Η όλη διαδικασία που χαρακτηρίζονταν από ποικιλία μεθόδων και μέσων (ομαδοσυνεργατική, ανακαλυπτική μάθηση, χρήση Η/Υ και συνεργατικών εργαλείων του διαδικτύου) προκάλεσε, από την αρχή, το ενδιαφέρον όλων των μαθητών και αποτέλεσε κίνητρο ώστε να ασχοληθούν ακόμη και οι αδύναμοι ή αδιάφοροι μαθητές. 3. Συμμετείχαν οι μαθητές ενεργητικά στη διδακτική διαδικασία; Οι μαθητές κινητοποιήθηκαν και συμμετείχαν ενεργητικά στην διδακτική διαδικασία. Δούλεψαν «ανακαλυπτικά», με χρήση του εμπλουτισμένου ψηφιακού βιβλίου (Ψηφιακό Σχολείο), των φύλλων εργασίας και του συνοδευτικού υλικού και ολοκλήρωσαν το ζητούμενο κάθε δραστηριότητας ο καθένας στο δικό του ρυθμό. Παράλληλα η όλη διαδικασία έφερε στην επιφάνεια τις τυχόν παρανοήσεις και απορίες πάνω στις διδασκόμενες έννοιες, υπήρξε έμπρακτη ενασχόληση με επεξηγηματικές δραστηριότητες (Δραστηριότητες 1, 2 και 3) και τέλος δόθηκε έμφαση στο να εντοπίσουν και να απομονώσουν τους ζητούμενους ορισμούς (Β φάση, Δραστηριότητες εμπέδωσης) 4. Ποιες δυσκολίες παρουσιάσθηκαν; Κατά την υλοποίηση του ΦΕ1 (μελέτη των βασικών εννοιών) παρουσιάστηκαν σημαντικά προβλήματα στο ΣΕΠΕΥ. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα: a. χρειάστηκε μιάμιση επιπλέον ώρα για την ολοκλήρωση των δραστηριοτήτων του ΦΕ1 σε σχέση με τον αρχικό σχεδιασμό. b. Η αρχική ενεργοποίηση των μαθητών στο ξεκίνημα της διδασκαλίας φάνηκε να «ακυρώνεται» αφού η διδακτική πορεία δεν παρουσίασε συνεχόμενη ροή. Ο βαθμός ενασχόλησης σε ότι αφορά στην παρουσίαση των νέων εννοιών δεν ήταν ίδιος σε όλους τους μαθητές. Κάποιοι φάνηκαν ασυνεπείς σε σχέση με τα ζητούμενα. Καρακασίδου Αλεξάνδρα (ΠΕ19 Πληροφορικής) Σελίδα 21

22 Β ΜΕΡΟΣ. ΑΝΑΣΤΟΧΑΣΜΟΣ 5. Αν σχεδιάζατε πάλι το σενάριο θα το αλλάζατε όλο η επί μέρους στοιχεία του και ποια; Αιτιολογείστε και γράψτε τα αναλυτικά. Θα φρόντιζα ώστε σε κάθε δραστηριότητα να υπάρχει εναλλακτική λύση (χρήση του βιβλίου και έντυπες επεξηγηματικές σημειώσεις ή παρουσίαση ή εκπαιδευτικό βίντεο) ώστε να δίνεται η δυνατότητα άμεσης αντίδρασης στην περίπτωση που υπάρξουν προβλήματα με τον απαιτούμενο εξοπλισμό (βλέπε ΣΕΠΕΥ) 6. Σε τι σας ωφέλησε ως εκπαιδευτικό ο σχεδιασμός, η υλοποίηση και ο αναστοχασμός στο σενάριο; Κινητοποιήθηκα ώστε να σχεδιάσω και οργανώσω τον τρόπο διδασκαλίας με διαφορετικό τρόπο και να χρησιμοποιήσω νέα μέσα και εργαλεία στη διεξαγωγή της διδασκαλίας. Οργάνωσα καλύτερα το υλικό μου και ενημερώθηκα όχι θεωρητικά αλλά στην πράξη για τις νέες μεθόδους διδασκαλίας αλλά και σε ότι αφορά το γνωστικό αντικείμενο της ειδικότητας μου. Επίσης δόθηκε η ευκαιρία για συνεργασία με συναδέλφους μέσα από τις ομαδικές εργασίες. Καρακασίδου Αλεξάνδρα (ΠΕ19 Πληροφορικής) Σελίδα 22