Συμπληρώστε στα διάστικτα τον αντίστοιχο Μ.Τ. των παρακάτω ενώσεων:

Transcript

1 Οργανικ Χημεία Εισαγωγ Συμπληρώστε στα διάστικτα τον αντίστοιχο Μ.Τ. των παρακάτω ενώσεων: CH CH C CH CH 6. CH CH O 11. =CH 12. CH C 24

2 Οργανικ Χημεία Εισαγωγ Παρατηρστε με προσοχ τους Σ.Τ. και τους αντίστοιχους Μ.Τ. των παραπάνω ουσιών και συμπληρώστε τα διάστικτα: Οι ενώσεις όλες εκτός της 10, έχουν στο μόριό τους μία περισσότερες φορές την Χ.Ο. Τις ενώσεις αυτές τις ονομάζουμε Ο μέγιστος αριθμός H που μπορεί να έχει μια ένωση στο μόριό της όταν έχει σε αυτό ν άτομα C είναι 2ν+2. Από τους Μ.Τ. παρατηρούμε ότι όλες οι ενώσεις εκτός της 11 και της 12 έχουν στο μόριό τους τον μέγιστο αριθμό ατόμων H. Οι ενώσεις αυτές ονομάζονται γιατί έχουν κορεσθεί σε H. Οι ενώσεις 11 και 12 που έχουν ανάμεσα σε δύο άτομα C διπλό και τριπλό δεσμό αντίστοιχα με αποτέλεσμα να μην έχουν στο μόριό τους τον μέγιστο αριθμό ατόμων H ονομάζονται.. Οι αλκοόλες 1 έως και 6 καθώς και οι 9, 11 και 12 που έχουν μόνο.. χαρακτηρίζονται.. Αντίστοιχα η 7 που έχει.. χαρακτηρίζεται.. ενώ η 8 που έχει.. χαρακτηρίζεται.. Οι αλκοόλες 1 έως και 6 καθώς και η 9 ανκουν στην ίδια ομόλογη σειρά και ονομάζονται. Οι αλκοόλες 1, 2, 6, 9, 11 και 12 έχουν το ενωμένο σε άτομο C το οποίο είναι ενωμένο με ένα κανένα άλλο άτομο C. Επειδ ένα τέτοιο άτομο C χαρακτηρίζεται πρωτοταγές χαρακτηρίζονται και οι παραπάνω αλκοόλες ως Οι αλκοόλες 3 και 5 έχουν το ενωμένο σε άτομο C το οποίο είναι ενωμένο με δύο άλλα άτομα C. Επειδ ένα τέτοιο άτομο C χαρακτηρίζεται.. χαρακτηρίζονται και οι παραπάνω αλκοόλες ως Η αλκοόλη 4 έχει το ενωμένο σε άτομο C το οποίο είναι ενωμένο με τρία άλλα άτομα C. Επειδ ένα τέτοιο άτομο C χαρακτηρίζεται.. χαρακτηρίζεται και η παραπάνω αλκοόλη ως Άτομα C τα οποία είναι ενωμένα με τέσσερα άλλα άτομα C προφανώς χαρακτηρίζονται 25

3 Οργανικ Χημεία Εισαγωγ Οι αλκοόλες 1 και 2 έχουν τον ίδιο Μ.Τ. C 4 H 10 O αλλά διαφορετικό Σ.Τ. Η διαφορά τους στον συντακτικό τύπο οφείλετε στον διαφορετικό τρόπο που έχουν ενωθεί τα άτομα του άνθρακα. Δηλαδ έχουν διαφορετικ ανθρακικ αλυσίδα για αυτό οι δύο αυτές αλκοόλες είναι μεταξύ τους Οι αλκοόλες 1 και 3 έχουν τον ίδιο Μ.Τ. C 4 H 10 O αλλά διαφορετικό Σ.Τ. Η διαφορά τους στον συντακτικό τύπο οφείλετε στην διαφορετικ θέση που έχουν την Χ.Ο., ενώ έχουν την ίδια ανθρακικ αλυσίδα για αυτό οι δύο αυτές αλκοόλες είναι μεταξύ τους Ποιο άλλο ζευγάρι αλκοολών παρουσιάζει το ίδιο φαινόμενο; Η. και η. είναι μεταξύ τους Οι ενώσεις 1 και 10 έχουν τον ίδιο Μ.Τ. C 4 H 10 O αλλά διαφορετικό Σ.Τ. Η διαφορά τους στον συντακτικό τύπο οφείλετε στην διαφορετικ Χ.Ο. που έχουν. Η 1 είναι αλκοόλη ενώ η 10 αιθέρας για αυτό ανκουν σε διαφορετικ ομόλογη σειρά. Δηλαδ οι δύο αυτές ενώσεις είναι μεταξύ τους Ποιες άλλες αλκοόλες είναι με τον αιθέρα; Η., η. και η. Συνοψίζοντας για το φαινόμενο της... 26

4 Οργανικ Χημεία Εισαγωγ Συμπληρώστε στα διάστικτα το όνομα των παρακάτω ενώσεων: CH βουτ- γιατί έχει 4 άτομα άνθρακα -αν- γιατί είναι κορεσμένη -όλη γιατί είναι αλκοόλη άρα βουτανόλη και Και επειδ πρέπει να ξεχωρίζουν αριθμούμε τους άνθρακες από το άκρο που είναι πιο κοντά στη ΧΟ CH Έτσι η 1 ονομάζεται. και η 2 3. CH Τα τμματα της ανθρακικς αλυσίδας που δεν μπορούν να 3 CH CH μπουν σε ευθεία αποτελούν διακλάδωση και μπαίνουν 3 χωριστά στο όνομα. Το - λέγεται μεθύλιο. 2-μεθυλο- 4. C 5. CH CH Στην αρίθμηση υπερισχύει η ΧΟ της διακλάδωσης 6. CH Παίρνουμε την μεγαλύτερη αλυσίδα που έχει υποχρεωτικά 3 CH τον άνθρακα στον οποίο είναι ενωμένη η ΧΟ. Το - λέγεται αιθύλιο. 2-αιθυλο- 7. CH Όταν οι ΧΟ είναι περισσότερες από μία η κατάληξη 2 παίρνει και τακτικό αριθμητικό. διόλη 8. CH O Είναι αιθέρας και ονομάζεται αιθοξυαιθάνιο 11. =CH Στην αρίθμηση υπερισχύει η ΧΟ του διπλού δεσμού Στο όνομα μπαίνει μπροστά ο πιο μικρός από τους δύο αριθμούς των ανθράκων που έχουν τον διπλό δεσμό και ο αριθμός της ΧΟ πρίν από την κατάληξη. 27

5 Οργανικ Χημεία Εισαγωγ 12. CH C Στην αρίθμηση υπερισχύει η ΧΟ του τριπλού δεσμού Γενίκευση της ονοματολογίας των οργανικών ενώσεων Το όνομα των οργανικών ενώσεων είναι σύνθεση τριών κομματιών. Το πρώτο καθορίζεται από τον αριθμό των ατόμων άνθρακα, το δεύτερο από το αν είναι κορεσμένη ακόρεστη η ένωση και πόσο ακόρεστη είναι και το τρίτο είναι η κατάληξη ιο εκτός αν υπάρχει στην ένωση μία από τις πέντε ομάδες που δίνουν διαφορετικ κατάληξη και φαίνονται σε παρακάτω πίνακα. Αριθμός Πρώτο κορεσμένη Δεύτερο Χαρακτηριστικ ομάδα κατάληξη ατόμων C κομμάτι ακόρεστη ένωση κομμάτι 1 μεθ κορεσμένη αν καρβοξύλιο ικό οξύ 2 αιθ ακόρεστη με 1δδ εν κυάνιο νιτρίλιο 3 προπ ακόρεστη με 2δδ διεν αλδεϋδικό καρβονύλιo άλη 4 βουτ ακόρεστη με 1τδ ιν κετονικό καρβονύλιο όνη 5 πεντ ακόρεστη με 2τδ διιν υδροξύλιο όλη 6 εξ καμιά από τις παραπάνω ιο.. Γενικά αλκ Ο ρόλος των ΧΟ στην ονοματολογία 1. Χαρακτηριστικές ομάδες που δίνουν κατάληξη διαφορετικ από το - ιο, κατά σειρά ισχύος: Χαρακτηριστικ ομάδα C O CO C N C N Όνομα καρβοξύλιο κυάνιο C H O CH O αλδεϋδικό καρβονύλιo C O CO κετονικό καρβονύλιο O H O H υδροξύλιο Κατάληξη - ικό οξύ - νιτρίλιο - άλη - όνη - όλη Πρόθεμα καρβόξυ- κύανο- φόρμυλο- κέτο- υδρόξυ- 2. Χαρακτηριστικές ομάδες που δεν δίνουν κατάληξη διαφορετικ από ιο, με τα αντίστοιχα προθέματα: F φθόρο, Cl χλώρο-, Br βρώμο-, I ίωδο-, NH 2 άμινο-, NO 2 νιτρο-, OR αλκόξυ- ( O μεθόξυ-, O αιθόξυ-, κλπ) Όπως αναφέρεται παραπάνω το λέγεται μεθύλιο και το λέγεται αιθύλιο. Αυτά είναι κομμάτια κορεσμένων ενώσεων και χαρακτηρίζονται ρίζες. Ονομάζονται γενικά ανάλογα τον αριθμό των ατόμων άνθρακα με το ίδιο πρόθεμα που αποτελεί το πρώτο κομμάτι του ονόματος μιας οργανικς ένωσης και την κατάληξη υλιο. Όταν θέλουμε να αναφερθούμε γενικά στις ρίζες αυτές τις ονομάζουμε αλκ ύλια 28

6 Οργανικ Χημεία Εισαγωγ Ονοματολογία αλκυλίων μεθύλιο αιθύλιο προπύλιο βουτύλιο n βουτύλιο n = normal = κανονικό CH CH CH ισοπροπύλιο ισοβουτύλιο CH δευτ βουτύλιο CH (δευτ= δευτεροταγές ) C τριτ- βουτύλιο (τριτ = τριτοταγές) Τις οργανικές ενώσεις θα τις μελετσουμε κατά ομόλογες σειρές σε τρεις φάσεις. 1 η φάση: Αρχικ γνωριμία με τις οργανικές ενώσεις. Θα προσδιορίσουμε και θα μάθουμε για κάθε ομόλογη σειρά: Αναγνώριση Χ.Ο. : Γ.Μ.Τ. : Διάκριση : Συντακτικ ισομέρεια : Ονοματολογία : Φυσικές ιδιότητες : 2 η φάση: Καλύτερη γνωριμία με τις οργανικές ενώσεις. Θα προσδιορίσουμε και θα μάθουμε τις χημικές τους ιδιότητες. 3 η φάση: Ολοκλρωση της γνωριμία με τις οργανικές ενώσεις. Θα προσδιορίσουμε και θα μάθουμε τους τρόπους που αυτές παρασκευάζονται. Θα διαπιστώσουμε ότι τους περισσότερους τρόπους παρασκευς των οργανικών ενώσεων πρέπει να τους έχουμε είδη μάθει γιατί αποτελούν χημικές ιδιότητες των ενώσεων από τις παρασκευάζονται και τις οποίες γνωρίσαμε στην 2 η φάση. 29