Ο κλασικισμός. Χαρακτθριςτικά τθσ μουςικισ τθσ κλαςικισ περιόδου

Transcript

1 Ο κλασικισμός Ο όροσ «κλαςικι μουςικι» χρθςιμοποιείται ςυχνά για να εκφράςει το ςφνολο των ζργων «ςοβαρισ μουςικισ» ςε αντίκεςθ με τθν «μουςικι για διαςκζδαςθ», ζνασ διαχωριςμόσ που ζγινε ζντονοσ τον 20ό αιϊνα. Για τθν ιςτορία τθσ μουςικισ όμωσ ο όροσ «κλαςικι μουςικι» ι «μουςικι του κλαςικιςμοφ» αναφζρεται ςτθν μουςικι δθμιουργία τθσ περιόδου Ο κλαςικιςμόσ ξεκινά ςτο τζλοσ του μπαρόκ και τελειϊνει με τθν ζλευςθ του ρομαντιςμοφ. Συχνά αναφζρεται και ωσ «1 θ ςχολι τθσ Βιζννθσ» 1, κακϊσ θ Βιζννθ είναι το επίκεντρο τθσ μουςικισ αυτισ περιόδου. Σθμαντικό ιςτορικό γεγονόσ τθσ εποχισ αποτελεί θ Γαλλικι Επανάςταςθ (1789). Θ δθμιουργία τθσ αςτικισ τάξθσ διειςδφει και ςτθν μουςικι, θ οποία δεν παίηεται πια μόνο ςε εκκλθςίεσ και ςε βαςιλικζσ αυλζσ αλλά και ςε αίκουςεσ ςυναυλιϊν και ςε λυρικζσ ςκθνζσ. Ζτςι το κοινό διευρφνεται και θ μουςικι δεν είναι πια προνόμιο μίασ ελίτ ευγενοφσ καταγωγισ αλλά όλων εκείνων που μποροφν να πλθρϊςουν το αντίςτοιχο ειςιτιριο. Χαρακτθριςτικά τθσ μουςικισ τθσ κλαςικισ περιόδου Ιδανικά τθσ μουςικισ θ διαφγεια και θ απλότθτα Σθμαντικό ςτοιχείο θ δομι Δεν χρθςιμοποιείται πια το ςυνεχζσ μπάςο (basso continuo) του μπαρόκ Θ πολφπλοκθ πολυφωνικι γραφι αντικακίςταται με το ομοφωνικό ςτιλ Εδραιϊνεται θ χριςθ τθσ τρίφωνθσ ςυγχορδίασ και τθσ αρμονίασ που βαςίηεται ς αυτιν Κακιερϊνεται θ ςονάτα τόςο ωσ μουςικό είδοσ όςο και ωσ δομικι αρχι (μορφι ςονάτασ) Βαςικό μουςικό είδοσ θ ςυμφωνία Κακιερϊνεται θ ςυμφωνικι ορχιςτρα Τρίφωνθ ςυγχορδία ονομάηεται μία ςυγχορδία με τρεισ νότεσ: θ πιο χαμθλι λζγεται κεμζλιοσ και δίνει το όνομά τθσ ςτθν ςυγχορδία, θ μεςαία νότα βρίςκεται ςε απόςταςθ τρίτθσ από τθν κεμζλιο ενϊ θ τελευταία ςε απόςταςθ πζμπτθσ. Ρ.χ. ςυγχορδία ντο = ντο-μι-ςολ Οι βαςικοί ςυνκζτεσ του κλαςικιςμοφ Γιόηεφ Χάυντν [Joseph Haydn] ( ) Βόλφγκανγκ Αμαντζουσ Μότςαρτ [Wolfgang Amadeus Mozart] ( ) Λοφντβιχ βαν Μπετόβεν [Ludwig van Beethoven] ( ) 1 Θ 2 θ ςχολι τθσ Βιζννθσ κα ζρκει αργότερα, τον 20 ο αιϊνα με τον Άρνολτν Σαίνμπεργκ και τουσ μακθτζσ του. 1

2 Σθμαντικά μουςικά είδθ Σονάτα: οργανικι ςολιςτικι ςφνκεςθ για πλθκτροφόρο ι για ςφνολο μουςικισ δωματίου (π.χ. ςονάτα για βιολί και πιάνο), με τρία ι τζςςερα μζρθ, τθσ οποίασ το πρϊτο μζροσ τουλάχιςτον ακολουκεί τθν μορφι τθσ ςονάτασ. Λθντ (Lied): μονομερισ ςφνκεςθ, οργανικι ι φωνθτικι, που προζρχεται από τθν ςτροφικι ποίθςθ. Θ μορφι τθσ ςονάτασ Ρρόκειται για μία προκακοριςμζνθ δομι τθν οποία ακολουκοφν κάποια από τα μζρθ οργανικϊν ςυνκζςεων τθσ εποχισ. Στθν αρχι ακοφγονται τα δφο κζματα του μζρουσ (χαρακτθριςτικζσ μελωδίεσ με αντικετικό ςυνικωσ χαρακτιρα), ςτθν ςυνζχεια ακολουκεί θ επεξεργαςία των κεμάτων αυτϊν και ςτο τζλοσ ακοφγονται ξανά τα δφο κζματα. Ραραλλαγζσ (Variation): ςτθν παραλλαγι ο ςυνκζτθσ επεξεργάηεται μία προχπάρχουςα ςφνκεςθ (λαϊκό τραγοφδι ι γνωςτι ςφνκεςθ άλλου ςυνκζτθ) με διάφορουσ τρόπουσ αλλάηοντασ π.χ. τον ρυκμό, τθν ταχφτθτα, τον τρόπο (από μείηονα ςε ελάςςονα και το αντίςτροφο) ι τθν αρμονία, θ αρχικι μελωδία όμωσ παραμζνει αναγνωρίςιμθ. Συμφωνία: τετραμερισ ορχθςτρικι ςφνκεςθ. Ρρόκειται για το χαρακτθριςτικό μουςικό είδοσ του κλαςικιςμοφ και του ρομαντιςμοφ. Δομι: 1 ο μζροσ- γριγορο, 2 ο μζροσ αργό, 3 ο μζροσ χορευτικόσ ρυκμόσ, 4 ο μζροσ- πολφ γριγορο. Κουαρτζτο εγχόρδων: βαςικό είδοσ μουςικισ δωματίου που ακολουκεί ςυνικωσ τθν δομι τθσ ςυμφωνίασ. Τα όργανα: 2 βιολιά, 1 βιόλα, 1 βιολοντςζλο Opera seria: μεγάλθ όπερα ςε ιταλικό ςτιλ (και γλϊςςα ςυνικωσ) και ςοβαρό κζμα *ζρωτασ, πάκοσ, πεπρωμζνο κλπ+ Opera buffa: όπερα με εφκυμο χαρακτιρα και κζματα από τθν κακθμερινι ηωι τθσ αςτικισ τάξθσ: ζρωτασ (με χιουμοριςτικι όμωσ διάκεςθ), μεταμφιζςεισ, κωμικζσ καταςτάςεισ, γιορτζσ κλπ Singspiel : όπερα με εφκυμο χαρακτιρα, ςτθν οποία παρεμβάλλονται και διάλογοι (πρόηα) και χορευτικά τμιματα. Μουςικά όργανα Τελειοποιείται και κυριαρχεί το πιάνο Στακεροποιοφνται διάφοροι ςυνδυαςμοί μουςικισ δωματίου: Κουαρτζτο εγχόρδων (2 βιολιά, 1 βιόλα, 1 βιολοντςζλο), Ριάνο + ςολιςτικό όργανο (π.χ. βιολί, βιολοντςζλο, φλάουτο, κόρνο κλπ), Ριάνο και 2 ςολιςτικά όργανα (π.χ. βιολί και βιολοντςζλο) 2

3 Στακεροποιείται θ ςυμφωνικι ορχιςτρα που περιλαμβάνει: Ζγχορδα (βιολιά, βιόλεσ, βιολοντςζλα και κοντραμπάςα) Από δφο ξφλινα (φλάουτο, κλαρινζτο, όμποε, φαγκότο) Τζςςερα κόρνα (ακόμα φυςικά χωρίσ κλειδιά) Τρία τρομπόνια Δφο τρομπζτεσ Ηεφγοσ τυμπάνων Ερωτιςεισ 1. Τι ςθμαίνει «κλαςικι μουςικι»; 2. Ρότε τοποκετείται χρονικά θ εποχι του κλαςικιςμοφ; 3. Ροιο ιςτορικό γεγονόσ ςθμαδεφει τθν εποχι του κλαςικιςμοφ; 4. Ροια είναι τα χαρακτθριςτικά τθσ μουςικισ του κλαςικιςμοφ; 5. Ροιοι είναι οι τρεισ βαςικοί ςυνκζτεσ του κλαςικιςμοφ; 6. Τι είναι θ ςονάτα (ωσ μουςικό είδοσ); 7. Τι είναι θ μορφι ςονάτασ; 8. Τι είναι οι παραλλαγζσ (Variation); 9. Τι είναι θ ςυμφωνία; 10. Τι είναι το κουαρτζτο εγχόρδων; Ροια όργανα το αποτελοφν; 11. Τι είναι θ opera seria και τι θ opera buffa; 12. Αναφζρατε δφο ςυνδυαςμοφσ οργάνων μουςικισ δωματίου. 13. Ροια όργανα περιλαμβάνει θ ςυμφωνικι ορχιςτρα τθσ κλαςικισ περιόδου; 3

4 Γιόηεφ Χάυντν Ο Χάυντν ζμεινε γνωςτόσ ωσ «ο πατζρασ τθσ ςυμφωνίασ». Θ ςυμφωνία βζβαια ωσ είδοσ δεν είναι δικι του εφεφρεςθ, θ δθμιουργία του όμωσ περιςςότερεσ από 100 ςυμφωνίεσ κα του προςφζρει τθν «πατρότθτα». Ρολλζσ από τισ ςυμφωνίεσ του ζχουν περιγραφικοφσ τίτλουσ που ςχετίηονται με τθν μουςικι τουσ: ςτθν «Συμφωνία τθσ ζκπλθξθσ» (Surprise Symphony) μεμονωμζνεσ πολφ δυνατζσ ςυγχορδίεσ από ολόκλθρθ τθν ορχιςτρα (και τα τφμπανα) «ταράηουν» τθν ιςυχθ μελωδία. Για τθν ςυμφωνία αυτι θ παράδοςθ λζει ότι είχε ςκοπό να ξυπνά τουσ κοιμιςμζνουσ ακροατζσ (!) κάτι που φυςικά δεν επιβεβαίωνε ο ςυνκζτθσ. Με τον Χάυντν ζχει ςυνδεκεί και μια πρϊτθ μορφι «μουςικοφ ςυνδικαλιςμοφ»: Θ Συμφωνία του Αποχαιρετιςμοφ ( Abschiedssymphonie ) ςυνδζεται με ζνα ανζκδοτο από τθ ηωι των μουςικϊν τθσ αυλισ, οι οποίοι υποχρεϊνονταν να αποχωρίηονται τισ οικογζνειζσ τουσ κατά τθ διάρκεια του καλοκαιριοφ, όταν θ πριγκιπικι αυλι μεταφερόταν ςε ουγγρικι επαρχία. Το 1772 ο πρίγκιπασ δζχτθκε ςτθν εξοχικι ζπαυλθ τθν επίςκεψθ του διαπιςτευμζνου ςτθ Βιζννθ πρζςβθ του βαςιλιά Λουδοβίκου του ΙΕϋ. Πταν το Νοζμβριο ο πρίγκιπασ ανακοίνωςε τθν επικυμία του επιφανοφσ καλεςμζνου του να παραμείνει ςτο κερινό ανάκτορο για άλλουσ δφο μινεσ, θ δυςαρζςκεια των μουςικϊν κορυφϊκθκε και ο Haydn κλικθκε να παρζμβει. Ζγραψε λοιπόν τθν «Συμφωνία του Αποχαιρετιςμοφ» ςτο φινάλε τθσ οποίασ φεφγουν ζνασ ζνασ οι μουςικοί, αφινοντασ ςτο τζλοσ μόνο τον μαζςτρο. Ο πρίγκιπασ φαίνεται να κατανόθςε αμζςωσ το μουςικό μινυμα του ζργου, κι ζτςι επομζνθ κιόλασ τθσ ςυναυλίασ, αποφάςιςε να επιςτρζψουν. Δείτε τον «αποχαιρετιςμό» των μουςικϊν με τθν Φιλαρμονικι τθσ Βιζννθσ και μαζςτρο τον Daniel Barenboim: Δείτε ακόμα: Αφιζρωμα ςτα 200 χρόνια από τον κάνατο του Χάυντν, ςτο βιμα online ( Ερωτιςεισ 1. Γιατί ο Χάυντν ονομάςτθκε «πατζρασ τθσ ςυμφωνίασ»; 2. Τι γνωρίηετε για τθν «ςυμφωνία τθσ ζκπλθξθσ»; 3. Τι γνωρίηετε για τθν «ςυμφωνία του αποχαιρετιςμοφ»; 4

5 Βόλφγκανγκ Αμαντζουσ Μοτςαρτ Ο Μότςαρτ υπιρξε ζνασ από τουσ πιο ςθμαντικοφσ ςυνκζτεσ ςτθν ιςτορία τθσ μουςικισ και ζνα από τα πιο γνωςτά «παιδιά-καφματα». Ξεκίνθςε μακιματα μουςικισ ςε θλικία τεςςάρων ετϊν με δάςκαλο τον πατζρα του Λζοπολντ και εμφανίςτθκε ςτο κοινό ζναν χρόνο αργότερα μαηί με τθν αδελφι του. Μεγάλεσ περιοδείεσ κα κάνουν γνωςτό το παιδί-καφμα ςε ολόκλθρθ τθν Αυςτρία. Μεγαλϊνοντασ ςυνεχίηει τθν καριζρα του ωσ ςυνκζτθσ. Το όνομα του κα ςυνδεκεί τόςο με οργανικζσ ςυνκζςεισ (μουςικι δωματίου, ςυμφωνίεσ, κοντςζρτα) όςο και με φωνθτικζσ (λειτουργίεσ, καντάτεσ κλπ.) ενϊ κα γράψει μερικζσ από τισ πιο αγαπθτζσ όπερεσ: «Μαγικόσ αυλόσ», «Ζτςι κάνουν όλεσ», «Απαγωγι από το Σεράι», «Οι γάμοι του Φίγκαρο», «Ντον Τηιοβάνι», που βρίςκονται ακόμθ και ςιμερα ςτα φαβορί του ρεπερτορίου ςχεδόν κάκε λυρικισ ςκθνισ. Θ παράδοςθ κζλει τον Μότςαρτ να ηει μια άςτατθ ηωι, να είναι κυκλοκυμικόσ και να ζχει αδυναμία ςτισ γυναίκεσ. Σε θλικία μόλισ 35 ετϊν πεκαίνει και κθδεφεται φτωχικά ςε μαηικό τάφο. Ο τάφοσ του δεν εντοπίςτθκε ποτζ με ακρίβεια, γι' αυτό ο επίςθμοσ τάφοσ ςτθν πτζρυγα τιμωμζνων του κεντρικοφ νεκροταφείου τθσ Βιζννθσ είναι κενοτάφιο. Ρολλζσ ιςτορίεσ κα γραφτοφν για τον «μυςτθριϊδθ» κάνατό του και τθν ενδεχόμενθ ςφνδεςι του με τθν παραγγελία ενόσ Requiem (νεκρϊςιμθ ακολουκία) λίγο πριν. Ιςτορικά πάντωσ θ παραγγελία αυτι ζγινε από τον κόμθτα F. Walsegg- Stuppach, ενϊ το ςθμαντικό αυτό ζργο ζμεινε θμιτελζσ. Στθν ςθμερινι του μορφι παίηεται ολοκλθρωμζνο από τουσ ςυνκζτεσ J. Eybler και ο F. X. Süssmayer και αποτελεί ζνα από τα πιο όμορφα ςτο είδοσ του. Μια από τισ πιο ςθμαντικζσ όπερεσ του Μότςαρτ, ο «Μαγικόσ αυλόσ», ςυνδζεται και με τθν τεκτονικι παράδοςθ. Ο Μότςαρτ ανικε ιδθ από το 1984 ςτθν τεκτονικι ςτοά Zur Wohltätigkeit και ιταν ενκουςιαςμζνοσ από τθν ςχετικι ιδεολογία, που προςεγγίηει τα ιδανικά τθσ Γαλλικισ Επανάςταςθσ. Στον «Μαγικό αυλό» παρουςιάηει μζςα από τθν όπερα τθν πορεία του ανκρϊπου προσ τθν μφθςθ, ενϊ οι διάφορεσ δοκιμαςίεσ που περνά ο Ταμίνο, ο ιρωασ τθσ όπερασ, κεωρείται ότι παρουςιάηουν τισ δοκιμαςίεσ τθσ τεκτονικισ μφθςθσ. Βιβλία για τον Μότςαρτ (ςτα ελλθνικά) Richard Baker: Mozart, Εκδόςεισ Libro, Γ.Βαςιλειάδθσ: Μότςαρτ: χρόνια ωριμότητασ ( ), Εκδόςεισ Καςτανιϊτθ, Marcel Brion: Η καιημερινθ ζωθ ςτη Βιέννη την εποχθ του Μότςαρτ και του Σοφμπερτ, Εκδόςεισ Ραπαδιμασ, Γ. Δρόςοσ: Β. Α. Μότςαρτ, τόμοσ 1 - Η ζωθ, Το έργο, Η εποχθ του, Ο κατάλογοσ Κέχελ, ΜΟΥΣΙΚΘ 5, εκδόςεισ Ηαχαρόπουλοσ, Ακινα Γ. Δρόςοσ: Β. Α. Μότςαρτ, τόμοσ 2 - Δον Τζιοβάννι, Μαγικόσ Αυλόσ, ΜΟΥΣΙΚΘ 6, εκδόςεισ Ηαχαρόπουλοσ, Ακινα

6 Norbert Elias: Μότςαρτ, Το πορτραίτο μιασ μεγαλοφυίασ, Εκδόςεισ Ίνδικτοσ, W.A.Mozart: Αλληλογραφία, Εκδόςεισ Ερατϊ, 2001 βελτιωμζνθ ζκδοςθ. W.A.Mozart: Γράμματα, Εκδόςεισ Μεγάρου Μουςικισ, Michel Parouty: Mozart, Ο αγαπημένοσ των ιεών, Εκδόςεισ Δελθκανάςθ, Ερίκ-Εμανουζλ Σμιτ: Η ζωθ μου με τον Μότςαρτ, Εκδόςεισ Opera, Katharine Thomson: Mozart, Ο Τεκτονικόσ μίτοσ ςτο έργο του, Εκδόςεισ Γκοβόςτθ, Διαβάςτε για τισ γυναίκεσ του Μότςαρτ, για τθν ςχζςθ μίςουσ με τον Σαλιζρι κ.α. ςτθν εφαρμογι πολυμζςων για τον Μότςαρτ από το Εργαςτιριο Ρολυμζςων του ΤΕΙ Ακινασ: Πλα τα ζργα του Μότςαρτ ςε Mp3: Rock me Amadeus (Falko): (Συνδυαςμόσ τθσ ταινίασ Amadeus με το Rock me Amadeus) Ο Μότςαρτ πρωταγωνιςτισ ςε ταινίεσ, βιβλία, όπερεσ, video games κ.α.! Διαβάςτε το άρκρο: Ερωτιςεισ 1. Γιατί ο Μότςαρτ χαρακτθρίηεται ωσ «παιδί-καφμα»; 2. Αναφζρατε τρεισ όπερεσ του Μότςαρτ. 3. Ροια ζργα του Μότςαρτ γνωρίηετε που να είναι ακόμθ δθμοφιλι; 4. Με ποιο ζργο του Μότςαρτ ςυνδζεται ο κάνατόσ του; 5. Ροιο ζργο του Μότςαρτ ςυνδζκθκε με τθν τεκτονικι ιδεολογία; 6

7 Λοφντβιχ βαν Μπετόβεν Ο Μπετόβεν είναι ο τρίτοσ και τελευταίοσ «κλαςικόσ», ενϊ κεωρείται ταυτόχρονα και ο πρϊτοσ ρομαντικόσ ςυνκζτθσ. Ζγραψε 9 ςυμφωνίεσ, 16 κουαρτζτα εγχόρδων, 32 ςονάτεσ για πιάνο, 5 κοντςζρτα για πιάνο, 22 παραλλαγζσ, 2 λειτουργίεσ, ζνα ορατόριο, μία όπερα (Φιντζλιο), κα. Ο Μπετόβεν κα ενςτερνιςτεί γριγορα τθν ιδεολογία που ςυνδζεται με τθν Γαλλικι Επανάςταςθ (Ελευκερία, Ιςότθτα, Αδελφότθτα) και κα αφιερϊςει τθν 3 θ ςυμφωνία του, που ονομάηεται «Ηρωικι» (Eroica) ςτον Ναπολζοντα. Πταν όμωσ λίγα χρόνια αργότερα ο Ναπολζων ςτζφεται αυτοκράτωρ (το 1804) και ξεχνά τα περί ελευκερίασ, ο Μπετόβεν ςκίηει αυτιν τθν αφιζρωςθ. Δφο ακόμθ πολφ ςθμαντικά ζργα του ςυνδζκθκαν με το ιδανικό τθσ ελευκερίασ: θ όπερά του Φιντζλιο, ςτθν οποία θ κεντρικι θρωίδα, Λεονόρα, μεταμφιζηεται ςε ςτρατιϊτθ (με το όνομα ΦΙντζλιο) για να ςϊςει τον αγαπθμζνο τθσ που είναι αιχμάλωτοσ. Θ 9 θ ςυμφωνία τελειϊνει με μία μελοποίθςθ του ποιιματοσ «Ωδι ςτθν χαρά» του Σίλλερ (Schiller), ζναν φμνο ςτο ιδανικό τθσ ςυναδζλφωςθσ των λαϊν, ςτθν ενότθτα και τθν ελευκερία. Θ ςυμφωνία αυτι υπθρετεί και μουςικά το ιδανικό τθσ ελευκερίασ, αφοφ απελευκερϊνει το είδοσ τθσ ςυμφωνίασ από τθν δεςμευτικι μορφι που είχε πάρει από τουσ προθγουμζνουσ ςυνκζτεσ. Θ 9 θ ςυμφωνία είναι θ πρϊτθ ςυμφωνία που ζχει και χορωδία και ςολίςτεσ (τραγουδιςτζσ), ενϊ το φινάλε, θ γνωςτι μελωδία τθσ «Ωδισ ςτθ χαρά» επελζγθ και ωσ φμνοσ τθσ Ευρωπαϊκισ Ζνωςθσ 2. Θ παράδοςθ λζει ότι ο Μπετόβεν, που ςτθν πρεμιζρα τθσ 9 θσ ςυμφωνίασ ιταν ιδθ τελείωσ κουφόσ, διθφκυνε ο ίδιοσ τθν παράςταςθ. Στο τζλοσ και ενϊ θ αίκουςα γζμιηε από τα ενκουςιϊδθ χειροκροτιματα, εκείνοσ δεν γφριηε προσ το κοινό, κακϊσ δεν τα άκουγε. Χρειάςτθκε να τον γυρίςει ζνασ μουςικόσ για να καταλάβει τθν εκπλθκτικι επιτυχία του ζργου του. Φαίνεται ότι ο Μπετόβεν, όπωσ πολλοί καλλιτζχνεσ, ιταν ιδιαίτερα ιδιόρρυκμοσ χαρακτιρασ. Ίςωσ αυτι να ιταν και θ αιτία για το ότι ποτζ δεν παντρεφτθκε, παρ όλο που λζγεται ότι δεν ζμενε αςυγκίνθτοσ από τισ γυναίκεσ του περιβάλλοντόσ του. Μία όμωσ φαίνεται ότι ζπαιξε ςοβαρό ρόλο ςτθν ηωι του: θ «ακάνατθ αγαπθμζνθ», όπωσ αναφζρεται ςτα γράμματά του, θ οποία παραμζνει ακόμα άγνωςτθ, παρ ότι αρκετοί προςπάκθςαν να ανακαλφψουν ποια ιταν. Ταινίεσ με κζμα τον Μπετόβεν: 1949: Eroica : Αυςτριακι ταινία βραβευμζνθ ςτισ Κάννεσ 1994: «Ακάνατθ αγαπθμζνθ», αναηθτϊντασ τθν κρυφι ερωμζνθ 2006: Copying Beethoven, ταινία ςχετικά με τισ τελευταίεσ μζρεσ τθσ ηωισ του ςυνκζτθ και τθν προςπάκειά του να τελειϊςει τθν 9 θ ςυμφωνία. 2 Λεπτομζρειεσ ςτθν ιςτοςελίδα τθσ Ευρωπαϊκισ Ενωςθσ: 7

8 Ξζρατε ότι: ςτα τζλθ τθσ δεκαετίασ του 1970 θ χωρθτικότθτα του νζου τότε ψθφιακοφ δίςκου (CD) ορίςτθκε από τισ εταιρίεσ Philips και Sony ςε 74 λεπτά για να χωρά ολόκλθρθ τθν 9 θ ςυμφωνία του Μπετόβεν ςτθν πιο αργι τθσ εκτζλεςθ (με μαζςτρο τον Wilhelm Furtwängler, ςε θχογράφθςθ του 1951) Ο Leonard Bernstein παρουςίαςε ςτισ 25 Δεκεμβρίου 1989 ςτο Βερολίνο τθν 9 θ ςυμφωνία του Μπετόβεν αντικακιςτϊντασ τθν λζξθ χαρά (Freude) με τθν λζξθ ελευκερία (Freiheit), ςε μια ςυναυλία επ ευκαιρία τθσ πτϊςθσ του τοίχουσ και τθσ Ζνωςθσ των δφο Γερμανιϊν. Δείτε το εν λόγω απόςπαςμα τθσ ςυναυλίασ : Δείτε τθν ςχετικι ςυνζντευξθ με τον Μπζρνςταϊν ςτα αγγλικά: Ο Michael Jackson χρθςιμοποίθςε τμιματα από το τζταρτο μζροσ τθσ 9 θσ ςυμφωνίασ του Μπετόβεν για τθν ειςαγωγι του τραγουδιοφ «Will you be there» ( Ερωτιςεισ 1. Ρόςεσ ςυμφωνίεσ ζγραψε ο Μπετόβεν; 2. Ρόςεσ όπερεσ ζγραψε ο Μπετόβεν; 3. Ροια ςυμφωνία του Μπετόβεν ιταν αρχικά αφιερωμζνθ ςτον Ναπολζοντα; Γιατί ο Μπετόβεν ακφρωςε αυτιν τθν αφιζρωςθ; 4. Ροια ζργα του Μπετόβεν ςυνδζονται με το ιδανικό τθσ ελευκερίασ; 5. Σε ποια ςυμφωνία του Μπετόβεν εμφανίηεται και χορωδία; 6. Από ποιο ζργο του Μπετόβεν προζρχεται ο φμνοσ τθσ Ευρωπαϊκισ Ζνωςθσ; 8

9 Καρικατοφρεσ για τουσ τρεισ κλαςικοφσ 3 Μπορείτε να βρείτε ποιοσ ςυνθέτησ απεικονίζεται ςε κάθε μια; 3 Τα ςκίτςα είναι του Matthias Richter, βλ. 9