ΩΚΕΑΝΟΓΡΑΦΙΑ E ΕΞΑΜΗΝΟ

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΩΚΕΑΝΟΓΡΑΦΙΑ E ΕΞΑΜΗΝΟ"

Transcript

1 ΩΚΕΑΝΟΓΡΑΦΙΑ E ΕΞΑΜΗΝΟ Τα φυσικοχημικά χαρακτηριστικά του νερού

2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. Ο Υδρολογικός Κύκλος 2. Το καθαρό νερό 2.1. Δομή 2.2. Φυσικοχημικές ιδιότητες 3. Το θαλασσινό νερό 3.1. Χημική σύσταση 3.2. Γεωχημικός Κύκλος 3.3. Αλατότητα 3.4. Θερμοκρασία 3.5 Πυκνότητα 3.6 Διάδοση του φωτός στο νερό 3.7. Διάδοση του ήχου στο νερό

3 Χημική Ωκεανογραφία Κύριο Αντικείμενο: προσδιορισμός και μελέτη των ιδιοτήτων της φύσεως και των δυναμικών αλληλεπιδράσεων των στοιχείων, χημικών ενώσεων και συστημάτων τα οποία βρίσκονται στο θαλάσσιο περιβάλλον Ειδικότερα Αντικείμενα: Θαλάσσιο νερό/ μοριακή δομή / φυσικοχημικές ιδιότητες Σύσταση του θαλάσσιου νερού/ μορφές συστατικών Ιοντικές Αλληλεπιδράσεις στο θαλάσσιο νερό Θαλάσσια Οργανική Ύλη Ατμοσφαιρική Χημεία/ αλληλεπιδράσεις με θάλασσα Διαλυμένα αέρια (εκτός CO 2 ) CO 2, Κύκλος Ανθρακικών, αλκαλικότητα Θρεπτικά άλατα και ιχνοστοιχεία Φωτοσύνθεση και πρωτογενής παραγωγή Κύκλοι των κυριοτέρων στοιχείων (C, N, P, S)

4 Χημική Ωκεανογραφία Θεωρητική βάση της Χημικής Ωκεανογραφίας: Οργανική Χημεία Ανόργανη Χημεία Φυσικοχημεία Αναλυτική Χημεία Βιοχημεία Βιογεωχημεία

5 1. Ο Υδρολογικός Κύκλος Κατανομή του νερού στον Πλανήτη Ο ωκεανός αποτελεί το 97% (1,37 x 10 9 km 3 ) του ολικού υδάτινου αποθέματος, από το οποίο ~ 20% του νερού των ωκεανών είναι παγιδευμένο στα θαλάσσια ιζήματα/ πετρώματα (12% του συνόλου των υδάτων του πλανήτη) Οι παγετώνες αποτελούν τη δεύτερη υδάτινη δεξαμενή του πλανήτη (2%) Το απόθεμα νερού σε ποτάμια, λίμνες και ατμόσφαιρα είναι μόνο 0.003%!!! Ταμιευτήρας Όγκος (10 6 km 3 ) Ποσοστό (%) Ωκεανοί ,96 Αναμεμιγμένο 50 Θερμοκλινές 460 Αβυσσαλέο 890 Παγετώνες 43,4 2,97 Υπόγειο Νερό 15,3 1,05 Λίμνες 0,125 0,009 Ποταμοί 0,0017 0,0001 Υδρασία Εδάφους 0,065 0,0045 Ατμόσφαιρα 0,0155 0,001 Βιόσφαιρα 0,002 0,0001 ΣΥΝΟΛΟ

6 1. Ο Υδρολογικός Κύκλος Κατανομή του νερού

7 1. Ο Υδρολογικός Κύκλος 1.1. Οι φάσεις του Κύκλου Με τον όρο "υδρολογικό κύκλο" εννοούμε τη γενική κίνηση του νερού σε όλες του τις φάσεις και από όλους τους δυνατούς δρόμους Ο κύκλος του νερού λειτουργεί εδώ και δισεκατοµµύρια χρόνια Η Γη θα ήταν πολύ αφιλόξενο µέρος για τη ζωή χωρίς τον υδρολογικό κύκλο

8 1. Ο Υδρολογικός Κύκλος 1.1. Οι φάσεις του Κύκλου Με τον όρο "υδρολογικό κύκλο" εννοούμε τη γενική κίνηση του νερού σε όλες του τις φάσεις και από όλους τους δυνατούς δρόμους Το νερό της Γης είναι πάντα σε κίνηση... και διαρκώς αλλάζει μορφή, από υγρό μετατρέπεται σε στερεό ή σε αέριο και αντίστροφα

9 1. Ο Υδρολογικός Κύκλος 1.1. Οι φάσεις του Κύκλου Με τον όρο "υδρολογικό κύκλο" εννοούμε τη γενική κίνηση του νερού σε όλες του τις φάσεις και από όλους τους δυνατούς δρόμους Οι σημαντικότερες φάσεις του Υδρολογικού Κύκλου θεωρούνται: η εξατμισοδιαπνοή, τα κατακρημνίσματα, η αποθήκευση νερού στην ξηρά (επιφάνεια εδάφους, υπέδαφος και παγετώνες) καθώς κι η επιφανειακή και υπόγεια απορροή μα η κυριότεροι φάση είναι η αποθήκευση του νερού στους ΩΚΕΑΝΟΥΣ!!!

10 1. Ο Υδρολογικός Κύκλος 1.2. Χρόνος παραμονής του νερού στους ωκεανούς Χρόνος Παραμονής του νερού = Ετήσιος ρυθμός Εξάτμισης Όγκος θαλασσινού νερού 425x10 3 km 3 /yr = = 1,38x10 9 km χρόνια Ο μέσος χρόνος παραμονής του νερού στον Παγκόσμιο Ωκεανό είναι ένας ενδεικτικός δείκτης που αλλάζει σημαντικά σε κάθε επιμέρους λεκάνη καθώς και σε κάθε τμήμα αυτής

11 2. Το καθαρό νερό 2.1. Η μοριακή δομή Αποτελείται από ένα άτομο Οξυγόνου και δύο άτομα Υδρογόνου Οι δεσμοί μεταξύ των ατόμων είναι ισχυροί Η γεωμετρία του μορίου είναι ασυνήθιστη Σχηματίζεται γωνία σύνδεσης 105 ο μεταξύ των ατόμων του Υδρογόνου και του Οξυγόνου Η διάταξη αυτή δημιουργεί μια ασυμμετρία στο μόριο του νερού προσδίδοντας μια θετική πλευρά (στο οξυγόνο) και μια αρνητική πλευρά (στα υδρογόνα). Μοριακή πολικότητα (αντιθέτως φορτισμένα άκρα) H 2 0

12 2. Το καθαρό νερό 2.1. Η μοριακή δομή Δεσμοί Υδρογόνου στο H 2 O Η πολικότητα προκαλεί ασθενείς δεσμούς μεταξύ των μορίων του νερού που ονομάζονται Δεσμοί Υδρογόνου Οι δεσμοί του νερού εξαρτώνται από τη θερμική κατάσταση Έχουν την τάση να σχηματίζουν εξαγωνικές αλυσίδες Τα μόρια του νερού συνδέονται μεταξύ τους αλλά και με άλλα συστατικά

13 2. Το καθαρό νερό 2.1. Η μοριακή δομή Οι τρεις καταστάσεις του H 2 O Στερεά φάση: Εξαγωνικοί δεσμοί Υγρή φάση: Εξαγωνικοί δεσμοί και ασύνδετα μόρια Αέρια φάση: Ασύνδετα μόρια

14 2. Το καθαρό νερό 2.1. Η μοριακή δομή Γεωμετρία των χιονονιφάδων Όλες οι χιονονιφάδες έχουν εξαγωνική μορφή Το σχήμα τους αντανακλά την μοριακή δομή της στερεής φάσης του νερού Δομή fractal

15 2. Το καθαρό νερό 2.2. Φυσικοχημικές ιδιότητες Πυκνότητα-Θερμική διαστολή Η στατιστική κατανομή των ελεύθερων (μεμονωμένων) μορίων και αυτών που σχηματίζουν εξαγωνικές αλυσίδες καθορίζει την πυκνότητα του νερού Μέγιστη πυκνότητα εμφανίζεται όταν σε μια μονάδα όγκου περιέχεται ο μεγαλύτερος αριθμός μορίων (η διάταξη των ελεύθερων μορίων και των εξαγωνικών αλυσίδων είναι η καταλληλότερη για να χωρέσουν όσο το δυνατό περισσότερα μόρια) Η μέγιστη πυκνότητα του νερού παρουσιάζεται στους 4 ο C Η πλήρης διευθέτηση των μορίων του νερού σε εξαγωνική διάταξη προσδίδει στο νερό τον μεγαλύτερο όγκο του. Η κατάσταση αυτή συμβαίνει όταν το νερό παγώνει Ο μεγαλύτερος όγκος του νερού (9% μεγαλύτερος) παρουσιάζεται στους 0 ο C

16 2. Το καθαρό νερό Συνέπειες: 2.2. Φυσικοχημικές ιδιότητες Πυκνότητα-Θερμική διαστολή Αυξομειώσεις της στάθμης της θάλασσας, π.χ. αύξηση της θερμοκρασίας των επιφανειακών νερών κατά 0,1 ο C, σε παγκόσμια κλίμακα, μπορεί να προκαλέσει λόγω θερμική διαστολής άνοδο της θαλάσσιας επιφάνειας κατά 1 cm Στη Μεσόγειο το ετήσιο εύρος συστολήςδιαστολής της στάθμης της θάλασσας φτάνει τα 10 cm

17 2. Το καθαρό νερό 2.2. Φυσικοχημικές ιδιότητες Θερμοχωρητικότητα Είναι η θερμότητα που πρέπει να αποκτήσει ένα υλικό για να αυξήσει τη θερμοκρασία του Το νερό έχει τη μεγαλύτερη θερμοχωρητικότητα από όλα τα στερεά και υγρά (εκτός της αμμωνίας) Αποθηκεύει μεγάλα ποσά θερμότητας που τα μεταφέρει σε άλλες περιοχές μέσω των θαλάσσιων ρευμάτων Μετριάζει και εξομαλύνει τις ακραίες θερμικές καταστάσεις στον πλανήτη Η θάλασσα παίζει τον σημαντικότερο ρόλο στη διαμόρφωση του παγκόσμιου κλίματος

18 2. Το καθαρό νερό 2.2. Φυσικοχημικές ιδιότητες Λανθάνουσα θερμότητα τήξης και εξάτμισης Η σύνδεση ή αποσύνδεση των εξαγωνικών αλυσίδων του νερού απαιτεί την δέσμευση ή αποδέσμευση μεγάλων ποσών θερμότητας Η Θερμότητα που πρέπει να προστεθεί σε 1 g νερού για να μεταβεί από την υγρή στην αέρια κατάσταση ονομάζεται Λανθάνουσα Θερμότητα Εξάτμισης-Συμπύκνωσης Η Θερμότητα που πρέπει να προστεθεί σε 1 g νερού για να μεταβεί από την στερεή στην υγρή κατάσταση ονομάζεται Λανθάνουσα Θερμότητα Πήξης-Τήξης

19 2. Το καθαρό νερό 2.2. Φυσικοχημικές ιδιότητες 540 cal/g στους 100 o C Στη θάλασσα η εξάτμιση μπορεί να συμβεί σε μικρότερες θερμοκρασίες, π.χ. στους 20 o C, αλλά απαιτείται άντληση μεγαλύτερης θερμότητας από το περιβάλλον (585 cal/g) Απότομη έκλυση θερμότητας στο περιβάλλον μπορεί να προκαλέσει τυφώνες Λανθάνουσα θερμότητα Εξάτμισης-Συμπύκνωσης

20 2. Το καθαρό νερό 2.2. Φυσικοχημικές ιδιότητες 80 cal/g στους 0 o C Τα παγόβουνα απορροφούν μεγάλες ποσά θερμότητας από τους ωκεανούς για να λειώσουν Λανθάνουσα θερμότητα Πήξης-Τήξης

21 2. Το καθαρό νερό 2.2. Φυσικοχημικές ιδιότητες Άλλες ιδιότητες Μεγάλη Επιφανειακή Τάση Ισχυρή Διαλυτική Ικανότητα Υψηλή Διηλεκτρική Σταθερά Μικρό ιξώδες

22 2. Το καθαρό νερό 2.2. Φυσικοχημικές ιδιότητες Ιδιότητες Σύγκριση με άλλες ουσίες Σημασία για το φυσικό και βιολογικό περιβάλλον Θερμοχωρητικότητα Μεγαλύτερη από όλα τα στερεά και από όλα τα υγρά με εξαίρεση την αμμωνία. Εμποδίζει ακραίες θερμοκρασίες. Μεταφορά μεγάλων ποσοτήτων θερμότητας από κινήσεις νερών. Λανθάνουσα θερμότητα τήξης Μεγαλύτερη από όλες τις ουσίες με εξαίρεση την αμμωνία. Σταθερή θερμοκρασία στο σημείο τήξης. Λανθάνουσα θερμότητα εξάτμισης Μεγαλύτερη από όλες τις ουσίες. Παίζει σημαντικό ρόλο στη μεταφορά θερμότητας και νερού στην ατμόσφαιρα. Θερμική διαστολή Μη γραμμική. Μέγιστη πυκνότητα νερού στους 4 και θαλασσινού νερού στο σημείο πήξης (περίπου -1,9 0). Επιφανειακή τάση Μεγαλύτερη από όλα τα υγρά. Σημαντική για τη φυσιολογία των κυττάρων, για τα τριχοειδή φαινόμενα και για το σχηματισμό σταγόνων. Διαλυτική ικανότητα Διαλύει περισσότερες ουσίες και σε μεγαλύτερες ποσότητες από όλα τα υγρά. Σημαντικότατη για μια μεγάλη σειρά φυσικών, χημικών αλλά και βιολογικών διαδικασιών. Ηλεκτρολυτική διάσταση Πολύ μικρή. Διίσταται σε ιόντα υδρογόνου και υδροξυλίου. Διαφάνεια Σχετικά μεγάλη. Σχετικά μικρή απορρόφηση του ορατού μέρους του ηλιακού φωτός, μεγάλη απορρόφηση του υπεριώδους και υπερύθρου. Θερμική αγωγιμότητα Μεγαλύτερη από όλα τα υγρά. Ση μαντική στη μεταφορά θερμότητας σε μικρή κλίμακα. Ιξώδες Μικρότερο από όλα τα υγρά. Μικρή αντίσταση στη ροή.

23 3.1. Χημική σύσταση Το θαλασσινό νερό είναι ΔΙΑΛΥΜΑ Περιέχει όλα τα χημικά στοιχεία που συναντώνται στον Πλανήτη Όμως, μόνο 6 στοιχεία αποτελούν το 99% των διαλυμένων ουσιών άλλες 5 ουσίες αποτελούν το 0,9% και τα υπόλοιπα ~90 δεν ξεπερνούν το 0,1% Οι ουσίες που περιέχονται στο θαλασσινό νερό είναι ανόργανες και οργανικές Ανάλογα με την συγκέντρωσή τους διακρίνονται σε: Κύρια στοιχεία ( μμ) Δευτερεύοντα (0,05 50 μμ) Ιχνοστοιχεία (0,05 50 nm)

24 3.1. Χημική σύσταση Το θαλασσινό νερό είναι ΔΙΑΛΥΜΑ ΣΤΟΙΧΕΙΟ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΟΝΟΜΑ ΣΥΜΒΟΛΟ g/kg % κατά βάρος Χλώριο Cl - 18,980 55,04 Νάτριο Na + 10,556 30,61 Θειούχα SO 2-2,649 7,68 Μαγνήσιο Mg 2+ 1,272 3,69 Ασβέστιο Ca 2+ 0,400 1,16 Κάλιο K + 0,380 1,10 Δισανθρακικά 2- CO 3 0,140 0,41 Βρωμίδια Br - 0,065 0,19 Βορικό οξύ H 3 BO 3 0,026 0,07 Στρόντιο Sr 2+ 0,013 0,04 Φθόριο F - 0,001 0,00 ΣΥΝΟΛΟ 34,482 99,9

25 3.1. Χημική σύσταση Το θαλασσινό νερό είναι ΔΙΑΛΥΜΑ

26 3.1. Χημική σύσταση Το θαλασσινό νερό είναι ΔΙΑΛΥΜΑ

27 3.1. Χημική σύσταση Ιδιότητες του θαλάσσιου νερού: σύγκριση με καθαρό νερό Αύξηση της πυκνότητας: Κάθε ουσία που διαλύεται σε ένα υγρό αυξάνει την πυκνότητα του Μείωση του σημείου πήξης: Τα διαλυμένα άλατα μειώνουν την τιμή του σημείου δημιουργίας πάγου. Παρεμπόδιση της συνένωσης μορίων νερού Αύξηση του σημείου βρασμού: Τα διαλυμένα άλατα υποβοηθούν την δημιουργία συμπλεγμάτων. Παρεμπόδιση της εξάτμισης του νερού Αύξηση της ηλεκτρικής αγωγιμότητας: Λόγω της ισχυρής ηλεκτρολυτικής φύσης των διαλυμένων ουσιών

28 3.1. Χημική σύσταση Κανόνας των σταθερών αναλογιών (Αρχή Marcet) Επιβεβαιώθηκε από τον William Dittmar αφού ανέλυσε τα δείγματα που συνέλεξε το HMS Challenger ( ) Τα κύρια στοιχεία που είναι διαλυμένα στο νερό βρίσκονται σε σταθερή αναλογία μεταξύ τους ανεξάρτητα από τη συνολική ποσότητα που περιέχονται στη θάλασσα Δηλαδή η συνολική ποσότητα (το άθροισμα) των διαλυμένων ουσιών μπορεί να αλλάζει στον χώρο (σε λεκάνες) και στον χρόνο (σε εποχές), η σχέση όμως των ουσιών μεταξύ τους παραμένει σταθερή Εξαιρέσεις: 1. Στην επιφάνεια κλειστών κόλπων λόγω της επίδρασης της μεγάλων ποταμών 2. Στο βάθος λεκανών με έντονη ηφαιστειακή και υδροθερμική δραστηριότητα 3. Σε ανοξικές λεκάνες 3. Περιοχές με έντονη εξάτμιση 4. Ανθρακικές υφαλοκρηπίδες

29 3.2. Γεωχημικός Κύκλος Άλλος ένας κύκλος!!! Θυμηθείτε τον Ιζηματολογικό, Πετρολογικό και Υδρολογικό Κύκλο Στον Γεωχημικό Κύκλο τα χημικά στοιχεία είναι οι πρωταγωνιστές!!!

30 3.2. Γεωχημικός Κύκλος Ένα ιόν μπορεί να απομακρυνθεί από τον ωκεανό με δύο τρόπους: 1.τον αεροψεκασμό (υπέργεια απομάκρυνση) 2.την καταβύθιση των ιζημάτων κάτω από τις ηπειρωτικές πλάκες (υπόγεια απομάκρυνση) Ένα ιόν μπορεί να επιστρέψει στον ωκεανό με δύο τρόπους: 1.την ηφαιστειακή δραστηριότητα (εκρήξεις ηφαιστείων και υδροθερμικά αναβλύσματα) 2.την επιφανειακή και υπόγεια απορροή

31 3.2. Γεωχημικός Κύκλος

32 3.2. Γεωχημικός Κύκλος Χρόνος Παραμονής ενός στοιχείου στη θάλασσα Μην μπερδεύετε τον Χρόνο Παραμονής ενός στοιχείου στη θάλασσα με τον Χρόνο Παραμονής του νερού στη θάλασσα Παραδοχές: Το νερό των ωκεανών είναι καλά αναμεμιγμένο (κανόνας Σταθερών Αναλογιών) Οι χημικές ουσίες του νερού βρίσκονται σε κατάσταση ισορροπίας (όση ποσότητα ενός στοιχείου προστίθεται η ίδια ποσότητα απομακρύνεται) Χρόνος Παραμονής του στοιχείου = Ποσότητα του στοιχείου στους ωκεανούς ρυθμός απομάκρυνσης ή προσθήκης του στοιχείου στους ωκεανούς

33 3.2. Γεωχημικός Κύκλος Χρόνος Παραμονής ενός στοιχείου στη θάλασσα

34 Ερώτηση: 3.2. Γεωχημικός Κύκλος Χρόνος Παραμονής ενός στοιχείου στη θάλασσα Γιατί τα ιόντα ασβεστίου βρίσκονται σε πολλή μικρότερη αναλογία στο θαλασσινό νερό (1,16%) από τα ιόντα του νατρίου (30,61%), όταν οι ποσότητες του ασβεστίου που εισέρχεται στους ωκεανούς μέσω της απορροής (επιφανειακής και υπόγειας) και των ηφαιστειακών αναβλύσεων είναι πολλή μεγαλύτερες από τις ποσότητες του νατρίου; Απάντηση: Τα πιο «ενεργά» στοιχεία έχουν μικρότερο Χρόνο Παραμονής. «Ενεργά» είναι τα στοιχεία που λαμβάνουν μέρος στις θαλάσσιες βιογεωχημικές διεργασίες, π.χ. : ο σίδηρος (Fe) και το αργίλιο (Al) έχουν Χρόνο Παραμονής ~100 έτη το ασβέστιο (Ca) έχει ~ έτη το νάτριο (Na) και το χλώριο (Cl) έχουν Χρόνο Παραμονής εκατοντάδων εκατομμυρίων ετών

35 3.3. Αλατότητα Ερώτηση: Αλατότητα είναι το συνολικό ποσό των στερεών υλικών που βρίσκονται διαλυμένα στο νερό Μπορούμε μετρήσουμε την αλατότητα ξηραίνοντας το θαλασσινό νερό στο φούρνο; Απάντηση: ΌΧΙ!!!

36 3.3. Αλατότητα Αρχικός Ορισμός Η ολική μάζα (g) των διαλυμένων ουσιών σε 1 kg θαλάσσιου νερού (ppt) Ορισμός βασιζόμενος στη χλωριότητα (1909) Η ολική μάζα (g) των διαλυμένων ουσιών σε 1 kg θαλάσσιου νερού όταν όλα τα ανθρακικά έχουν οξειδωθεί, όλα τα ανιόντα βρωμίου και ιωδίου έχουν αντικατασταθεί από ανιόντα χλωρίου και όλο το οργανικό υλικό έχει οξειδωθεί S = Cl S = 35 όταν Cl = S = Cl

37 3.3. Αλατότητα Ορισμός βασιζόμενος στην αγωγιμότητα (1978) S = 0,0080 0,1692 R 15 1/2 + 25,3851 R T +14,0941R T 3/2 7,0261 R T 2 + 2,7081 R T 5/2 + S Όπου: S = [(T = [(T - 15) / (1 + 0,0162(T 15))] ))] + 0,005 0,0056 R T -1/2 0,0066 R T 0,0375 R T 3/2 + 0,636 R T 2 0,0144 R T 5/2 R T = C (S, T, 0) / C (KCl, T, 0) C (S, T, 0) αγωγιμότητα σε θερμοκρασία Τ και ατμοσφαιρική πίεση, και C (KCl, T, 0) η αγωγιμότητα διαλύματος KCl 32,4356 g σε 1 kg διαλύματος. Για προσδιορισμό αλατότητας: 2 S 42

38 3.3. Αλατότητα Παράγοντες που επηρεάζουν την κατανομή Παράγοντες που ελαττώνουν την αλατότητα: Κατακρημνίσματα Απορροές από την ξηρά (επιφανειακές και υπόγειες) Τήξη των παγετώνων Παράγοντες που αυξάνουν την αλατότητα : Εξάτμιση Σχηματισμός παγετώνων

39 3.3. Αλατότητα Προέλευση Οι διαλυμένες ουσίες στο θαλασσινό νερό προέρχονται από τα εξαλλοιωμένα πετρώματα της λιθόσφαιρας Στην θάλασσα εισέρχονται κυρίως με δύο τρόπους: Επιφανειακές απορροές Ποταμοί: Ανθρακικά, ασβεστιτικά, πυριτικά και θειικά ιόντα Ηφαιστειακή δραστηριότητα Ηφαιστειακές Εκρήξεις: χλώριο, θειικά Υδροθερμία: Θειικά, μαγνήσιο καθώς και σίδηρο, μαγγάνιο, ασβέστιο, χλώριο, κάλιο, πυριτικά, χαλκό, ψευδάργυρο κ.ά. Η πιο σημαντική διεργασία εμπλουτισμού της θάλασσας με στοιχεία είναι η ΗΦΑΙΣΤΕΙΑΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ

40 3.3. Αλατότητα Επιφανειακή κατανομή

41 3.3. Αλατότητα Επιφανειακή κατανομή

42 3.3. Αλατότητα Επιφανειακή κατανομή Θέση/τύπος Αλατότητα Τυπικές τιμές Βαλτική Θάλασσα 10 (brackish) Ερυθρά Θάλασσα 42 (hypersaline) Great Salt Lake 280 Νεκρά Θάλασσα 330 Μεσόγειος Θάλασσα 39

43 3.3. Αλατότητα Επιφανειακή κατανομή Χαμηλές τιμές στα υψηλά γεωγραφικά πλάτη Μέγιστες τιμές στις υποτροπικές ζώνες Μεγάλες τιμές κοντά στον Ισημερινό Γιατί κατανέμεται με αυτό τον τρόπο η αλατότητα;

44 3.3. Αλατότητα Επιφανειακή κατανομή Η κατανομή της αλατότητας καθορίζεται κυρίως από: Εξάτμιση Κατακρημνίσματα Η διαφορά της εξάτμισης μείον τα κατακρημνίσματα σχετίζεται άμεσα με την κατανομή της αλατότητας

45 3.3. Αλατότητα Κατακόρυφη κατανομή Οι καμπύλες της διακύμανσης της αλατότητας με το βάθος του νερού διαφέρουν ανάλογα με το γεωγραφικό πλάτος Διακρίνονται τρία στρώματα: Επιφανειακό Μεταβατικό Βαθύ Το εύρος διακύμανσης στο επιφανειακό στρώμα είναι μεγάλο Το μεταβατικό στρώμα ονομάζεται Αλοκλινές και χαρακτηρίζεται από την έντονη μεταβολή της αλατότητας σε σχέση με το βάθος Στο βαθύ στρώμα οι διαφορές δεν είναι σημαντικές (34,6 34,9 )

46 3.3. Αλατότητα Κατακόρυφη κατανομή

47 3.4. Θερμοκρασία Μια από τις πιο σημαντικές φυσικές παραμέτρους του θαλάσσιου νερού Οι παράγοντες που ρυθμίζουν τη θερμοκρασία είναι: Ηλιακή ακτινοβολία (γεωγραφικό πλάτος) Μετεωρολογικές συνθήκες (ατμοσφαιρική κυκλοφορία) Ωκεάνια κυκλοφορία (θαλάσσια ρεύματα) Απορροές από την ξηρά (ποτάμια, υποθαλάσσιες πηγές)

48 3.4. Θερμοκρασία Κατανομή στο θαλάσσιο χώρο Επιφανειακή κατανομή θερμοκρασιών Αποκλίσεις: Στα χαμηλά και μεσαία γεωγραφικά πλάτη (< 40 ο ) η ανατολική πλευρά των ηπείρων είναι θερμότερη Στα υψηλά γεωγραφικά πλάτη (> 40 ο ) η δυτική πλευρά των ηπείρων είναι θερμότερη Ο Βόρειος Ατλαντικός είναι θερμότερος από τον Νότιο Ατλαντικό

49 3.4. Θερμοκρασία Επιφανειακή κατανομή θερμοκρασιών

50 3.4. Θερμοκρασία Επιφανειακή κατανομή θερμοκρασιών

51 3.4. Θερμοκρασία Επιφανειακή κατανομή θερμοκρασιών

52 3.4. Θερμοκρασία Επιφανειακή κατανομή θερμοκρασιών

53 3.4. Θερμοκρασία Επιφανειακή κατανομή θερμοκρασιών

54 3.4. Θερμοκρασία Επιφανειακή κατανομή θερμοκρασιών

55 3.4. Θερμοκρασία Επιφανειακή κατανομή θερμοκρασιών

56 3.4. Θερμοκρασία Επιφανειακή κατανομή θερμοκρασιών

57 3.4. Θερμοκρασία Επιφανειακή κατανομή θερμοκρασιών

58 3.4. Θερμοκρασία Επιφανειακή κατανομή θερμοκρασιών

59 3.4. Θερμοκρασία Επιφανειακή κατανομή θερμοκρασιών

60 3.4. Θερμοκρασία Επιφανειακή κατανομή θερμοκρασιών

61 3.4. Θερμοκρασία Κατανομή των θερμοκρασιακών ανωμαλιών Θερμοκρασιακή ανωμαλία είναι η απόκλιση από τον μέσο όρο πολλών ετών Συνήθεις θερμοκρασιακές ανωμαλίες δεν ξεπερνούν τους 1,5 ο C Οι μεγαλύτερες αποκλίσεις παρατηρούνται στην εύκρατη ζώνη (~3 ο C)

62 3.4. Θερμοκρασία Κατανομή των θερμοκρασιακών ανωμαλιών

63 3.4. Θερμοκρασία Κατανομή των θερμοκρασιακών ανωμαλιών

64 3.4. Θερμοκρασία Κατανομή των θερμοκρασιακών ανωμαλιών

65 3.4. Θερμοκρασία Κατανομή των θερμοκρασιακών ανωμαλιών

66 3.4. Θερμοκρασία Κατανομή των θερμοκρασιακών ανωμαλιών

67 3.4. Θερμοκρασία Κατανομή των θερμοκρασιακών ανωμαλιών

68 3.4. Θερμοκρασία Κατανομή των θερμοκρασιακών ανωμαλιών

69 3.4. Θερμοκρασία Κατανομή των θερμοκρασιακών ανωμαλιών

70 3.4. Θερμοκρασία Κατανομή των θερμοκρασιακών ανωμαλιών

71 3.4. Θερμοκρασία Κατανομή των θερμοκρασιακών ανωμαλιών

72 3.4. Θερμοκρασία Κατανομή των θερμοκρασιακών ανωμαλιών

73 3.4. Θερμοκρασία Κατανομή των θερμοκρασιακών ανωμαλιών

74 3.4. Θερμοκρασία Κατακόρυφη κατανομή

75 Τα στρώματα των ωκεανών: Επιφανειακό Κατακόρυφη κατανομή Αναμεμειγμένο, μεγάλες θερμοκρασιακές μεταβολές στον χρόνο, πάχος m Ενδιάμεσο (θερμοκλινές) Βαθύ 3.4. Θερμοκρασία Μερικώς αναμεμειγμένο, απότομες αλλαγές της θερμοκρασίας κατά βάθος, πάχος έως 1000 m Στους ωκεανούς οι εποχιακές διακυμανσεις της θερμοκρασίας είναι μικρές (μόνιμο θερμοκλινές), ενώ στις κλειστές και αβαθείς θάλασσες οι εποχιακές διακυμανσεις της θερμοκρασίας είναι μεγάλες (εποχιακό θερμοκλινές) Κατώτερο, ψυχρό, ελάχιστες διακυμανσεις, περιλαμβάνει ~80% των υδάτινων μαζών

76 3.4. Θερμοκρασία Κατακόρυφη κατανομή Ανάλογα με το γεωγραφικό πλάτος: Υπό-Τροπική ζώνη (χαμηλά γεωγραφικά πλάτη) Μεγάλο θερμοκρασιακό εύρος του θερμοκλινούς, μόνιμος χαρακτήρας Εύκρατη ζώνη (ενδιάμεσα γεωγραφικά πλάτη) Μικρότερο θερμοκρασιακό εύρος του θερμοκλινούς, εποχιακός χαρακτήρας, ασαφή όρια Υπό-Πολική ζώνη (υψηλά γεωγραφικά πλάτη) Απουσία θερμοκλινούς (!!!), θερμοκρασιακή αναστροφή λόγω λέιώσιμου των πάγων και ψυχρών κατακρημνησμάτων

77 3.4. Θερμοκρασία Κατακόρυφη κατανομή Διακύμανση του εποχιακού θερμοκλινούς

78 3.4. Θερμοκρασία Κατακόρυφη κατανομή Διακύμανση του εποχιακού θερμοκλινούς

79 3.4. Θερμοκρασία Κατακόρυφη κατανομή Δυνητική θερμοκρασία (θ) Σε αρκετά μεγάλα βάθη νερού (> 3500 m) η πίεση επηρεάζει την θερμοκρασία Δυνητική ονομάζεται η θερμοκρασία του νερού όταν εξαλειφθεί η επίδραση της πίεσης

80 3.4. Θερμοκρασία Κατανομή στη Μεσόγειο EMODnet Physics (

81 3.4. Θερμοκρασία Τα στρώματα του Αιγαίου: Επιφανειακό Κατανομή στο Αιγαίο Κυμαίνεται από 14 ο C (τον χειμώνα) έως o C (το καλοκαίρι), πάχος λίγες δεκάδες μέτρα Ενδιάμεσο (θερμοκλινές) Παρουσιάζεται ένα εποχιακό θερμοκλινές με μεγάλο θερμοκρασιακό εύρος, το χειμώνα απουσιάζει, βάθος μέχρι 250 m Βαθύ Κατώτερο, σχετικά ψυχρό με τιμές που κυμαίνονται από οc (σχετικά αυξημένες σε σχέση με αυτές των ωκεανών που είναι από 4 ο C έως 8 o C

82 3.5. Πυκνότητα Ορισμοί και συμβολισμοί Οι παράγοντες που επηρεάζουν την πυκνότητα του θαλασσινού νερού είναι: Θερμοκρασία Πυκνότητα Αλατότητα Πυκνότητα Πίεση Πυκνότητα Η θερμοκρασία έχει την μεγαλύτερη επίδραση στην πυκνότητα των επιφανειακών νερών

83 3.5. Πυκνότητα Ορισμοί και συμβολισμοί Η πυκνότητα καθορίζεται ως μετρήσιμη παράμετρος από την Παγκόσμια Καταστατική Εξίσωση του Νερού (International Equation State) - IES80 H πυκνότητα συμβολίζεται με το ελληνικό γράμμα ρ και ακολουθούν σε παρένθεση η τιμές της Αλατότητας (S), Θερμοκρασίας (t) και πίεσης (p), δηλαδή: ρ(s,t,p) π.χ, όταν: ρ(s,t,p) = επί τόπου (in situ) πυκνότητα ρ(s,t,0) = πυκνότητα νερού στην επιφάνεια της θάλασσας ρ(35,t,0) = πυκνότητα επιφανειακού νερού με αλατότητα 35 psu (standard)

84 3.5. Πυκνότητα Ορισμοί και συμβολισμοί Η πυκνότητα κυμαίνεται από 1026,00 kg/m 3 έως 1027,90 kg/m 3 Χάριν απλουστεύσεως χρησιμοποιούνται μόνο τα δύο τελευταία ψηφία πριν και μετά την υποδιαστολή και η τιμή αυτή ονομάζεται διεθνώς σίγμα (σ), δηλαδή: σ = ρ(s,t,p) kg/m 3 Στην περίπτωση που μετρούνται ή συγκρίνονται επιφανειακά νερά, μπορεί να αγνοηθεί η πίεση και έτσι να χρησιμοποιείται η παράμετρος σίγμα-ταφ (σ t ), δηλαδή: σ t = ρ(s,t,0) kg/m 3

85 3.5. Πυκνότητα Ορισμοί και συμβολισμοί Στην μελέτη των βαθιών θαλάσσιων νερών η πίεση δεν μπορεί να αγνοηθεί για αυτό πρέπει να λαμβάνεται υπόψη η Δυνητική Πυκνότητα: Δυνητική Πυκνότητα είναι η πυκνότητα συγκεκριμένης μάζας νερού που θα αποκτήσει όταν η μάζα αυτή ανέβει αδιαβατικά στην επιφάνεια Ωστόσο, επειδή οι μεταβολές της πίεσης επηρεάζουν την θερμοκρασία του νερού μπορεί να χρησιμοποιηθεί η δυνητική θερμοκρασία στον υπολογισμό της Δυνητικής Πυκνότητας η οποία αντιπροσωπεύεται από την παράμετρο σίγμα-θήτα (σ θ ), δηλαδή: σ θ = σ(s,θ,0) = ρ(s,θ,0) kg/m 3

86 3.5. Πυκνότητα Ορισμοί και συμβολισμοί σ θ = σ(s,θ,0) = ρ(s,θ,0) kg/m 3

87 3.5. Πυκνότητα Επιφανειακή κατανομή Η θερμοκρασία είναι ο σημαντικότερος παράγοντας που επηρεάζει την πυκνότητα των επιφανειακών νερών

88 3.5. Πυκνότητα Επιφανειακή κατανομή Η πίεση γίνεται αισθητή στον καθορισμό της πυκνότητας σε αρκετά μεγάλα βάθη (> m) Διακρίνονται τρία υδάτινα στρώματα με διαφορετική πυκνότητα: Επιφανειακό χαμηλή πυκνότητα, ευμετάβλητες τιμές, μέσο πάχος ~100 m, ποσοστό επί του παγκόσμιου ωκεανού ~2% Ενδιάμεσο (πυκνοκλινές) ραγδαία μεταβολή της πυκνότητας με το βάθος, σχετικά σταθερές τιμές, μέγιστο βάθος ~1000 m, ποσοστό επί του παγκόσμιου ωκεανού ~18% Βαθύ υψηλή πυκνότητα, σχεδόν αμετάβλητες τιμές, ποσοστό επί του παγκόσμιου ωκεανού ~20%

89 3.5. Πυκνότητα Θαλάσσιες μάζες Θαλάσσια μάζα θεωρείται ένας όγκος νερού με καθορισμένα όρια θερμοκρασίας και αλατότητας, που έχει κοινή περιοχή προέλευσης και τόπο σχηματισμού Αν μια θαλάσσια μάζα παρουσιάζει πολλή μικρές διακυμάνσεις στην θερμοκρασία και την αλατότητα ονομάζεται Τύπος Νερού Η γραφική απεικόνιση των τιμών μιας θαλάσσιας μάζας γίνεται στο νομόγραμμα της κατανομή του συντελεστή σ t ή σ θ με την θερμοκρασία και την αλατότητα

90 3.5. Πυκνότητα Θαλάσσιες μάζες στον Ατλαντικό (45 o S, 50 ο W) S Τ D Διάγραμμα T--S. Μπλε Αριθμοί: Βάθος νερού σε μέτρα NADW: North Atlantic Water, AAIW: Antarctic Intermediate Water, AABW: Antarctic Bottom Water

91 3.5. Πυκνότητα Θαλάσσιες μάζες στη Μεσόγειο

92 όπου: 3.6. Διάδοση φωτός στο νερό Η ένταση μιας φωτεινής δέσμης (Ι) ελαττώνεται εκθετικά με την αύξηση της απόστασης x από την φωτεινή πηγή Ι ο, η αρχική ένταση Εξασθένιση του φωτός στη θάλασσα Ι = Ι ο e -cx c, συντελεστής εξασθένησης της φωτεινής δέσμης c = a + b a, απορρόφηση (a w + a p + a y ) a w, μορίων νερού a p, αιωρημένων ιζημάτων a y, κίτρινων ουσιών b, σκέδαση (b w + b p ) b w, μορίων νερού b p, αιωρημένων ιζημάτων

93 3.6. Διάδοση φωτός στο νερό Εξασθένιση του φωτός στη θάλασσα

94 3.6. Διάδοση φωτός στο νερό Το χρώμα της θάλασσας Το χρώμα της θάλασσας είναι συνάρτηση της ανάκλασης του φωτός στην επιφάνειά της και της αναδυόμενης φωτεινής ακτινοβολίας από τα βάθη της

95 3.6. Διάδοση φωτός στο νερό Εφαρμογές π.χ., κατανομή χλωροφύλλης από δορυφορική εικόνα

96 3.6. Διάδοση φωτός στο νερό Εφαρμογές π.χ., Επιφανειακή θερμοκρασία

97 3.7. Διάδοση ήχου στο νερό Κατακόρυφη κατανομή Διακρίνονται τρεις ζώνες: Επιφανειακή υψηλής ταχύτητας Ενδιάμεση χαμηλής ταχύτητας (SOFAR, Sound Fixing Ranging) Βαθιά υψηλής ταχύτητας

98 3.7. Διάδοση ήχου στο νερό Εφαρμογές Βυθόμετρα Ηχοβολιστές πλευρικής σάρωσης Τομογράφοι ιζημάτων

ΩΚΕΑΝΟΓΡΑΦΙΑ E ΕΞΑΜΗΝΟ

ΩΚΕΑΝΟΓΡΑΦΙΑ E ΕΞΑΜΗΝΟ ΩΚΕΑΝΟΓΡΑΦΙΑ E ΕΞΑΜΗΝΟ Τα φυσικοχημικά χαρακτηριστικά του νερού ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. Ο Υδρολογικός Κύκλος 2. Το καθαρό νερό 2.1. Δομή 2.2. Φυσικοχημικές ιδιότητες 3. Το θαλασσινό νερό 3.1. Χημική σύσταση 3.2.

Διαβάστε περισσότερα

ΩΚΕΑΝΟΓΡΑΦΙΑ Δ ΕΞΑΜΗΝΟ

ΩΚΕΑΝΟΓΡΑΦΙΑ Δ ΕΞΑΜΗΝΟ ΩΚΕΑΝΟΓΡΑΦΙΑ Δ ΕΞΑΜΗΝΟ Τα φυσικοχημικά χαρακτηριστικά του νερού Μέρος 1ο : Χημεία ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. Ο Υδρολογικός Κύκλος 2. Το καθαρό νερό 2.1. Δομή 2.2. Φυσικοχημικές ιδιότητες 3. Το θαλασσινό νερό 3.1.

Διαβάστε περισσότερα

ΩΚΕΑΝΟΓΡΑΦΙΑ Δ ΕΞΑΜΗΝΟ

ΩΚΕΑΝΟΓΡΑΦΙΑ Δ ΕΞΑΜΗΝΟ ΩΚΕΑΝΟΓΡΑΦΙΑ Δ ΕΞΑΜΗΝΟ Τα φυσικοχημικά χαρακτηριστικά του νερού Μέρος 2 ο : Φυσική ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. Θερμοκρασία 2. Πυκνότητα 3. Διάδοση του φωτός στο νερό 4. Διάδοση του ήχου στο νερό Μια από τις πιο σημαντικές

Διαβάστε περισσότερα

Σύνοψη και Ερωτήσεις 5ου Μαθήματος

Σύνοψη και Ερωτήσεις 5ου Μαθήματος Σύνοψη και Ερωτήσεις 5ου Μαθήματος - ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΝΕΡΟΥ Ιδιότητα Θερμοχωρητικότητα Θερμική Αγωγιμότητα Λανθάνουσα Θερμότητα εξάτμισης Λανθάνουσα Θερμότητα Τήξης Διαλυτική Ικανότητα Επιφανειακή Τάση Φυσική

Διαβάστε περισσότερα

5. ΠΥΚΝΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΘΑΛΑΣΣΙΝΟΥ ΝΕΡΟΥ- ΘΑΛΑΣΣΙΕΣ ΜΑΖΕΣ

5. ΠΥΚΝΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΘΑΛΑΣΣΙΝΟΥ ΝΕΡΟΥ- ΘΑΛΑΣΣΙΕΣ ΜΑΖΕΣ 5. ΠΥΚΝΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΘΑΛΑΣΣΙΝΟΥ ΝΕΡΟΥ- ΘΑΛΑΣΣΙΕΣ ΜΑΖΕΣ 5.1 Καταστατική Εξίσωση, συντελεστές σ t, και σ θ Η πυκνότητα του νερού αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για την κίνηση των θαλασσίων µαζών και την κατακόρυφη

Διαβάστε περισσότερα

Περιβαλλοντική Χημεία - Γεωχημεία. Διαφάνειες 4 ου Μαθήματος Γαλάνη Απ. Αγγελική, Χημικός Ph.D. Ε.ΔΙ.Π.

Περιβαλλοντική Χημεία - Γεωχημεία. Διαφάνειες 4 ου Μαθήματος Γαλάνη Απ. Αγγελική, Χημικός Ph.D. Ε.ΔΙ.Π. Περιβαλλοντική Χημεία - Γεωχημεία Διαφάνειες 4 ου Μαθήματος Γαλάνη Απ. Αγγελική, Χημικός Ph.D. Ε.ΔΙ.Π. ΝΕΡΟ Δομή και ιδιότητες Η πιο σημαντική ουσία στη γη Χωρίς νερό δεν υπάρχει ζωή Μοναδικές οι ιδιότητες

Διαβάστε περισσότερα

ΥΔΑΤΙΝΑ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ

ΥΔΑΤΙΝΑ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΤΕΙ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ Α: ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ ΦΥΣΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΥΔΑΤΙΝΑ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ Εισηγήτρια: Δρ. Γιάννη Αρετή ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 2: ΦΥΣΙΚΕΣ ΚΑΙ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΩΚΕΑΝΟΓΡΑΦΙΑΣ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΩΚΕΑΝΟΓΡΑΦΙΑΣ ΧΑΡΟΚΟΠΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ Τ Μ Η Μ Α Γ Ε Ω Γ Ρ Α Φ Ι Α Σ ΕΛ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ, 70 17671 ΚΑΛΛΙΘΕΑ-ΤΗΛ: 210-9549151 FAX: 210-9514759 ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΩΚΕΑΝΟΓΡΑΦΙΑΣ E ΕΞΑΜΗΝΟ ΑΣΚΗΣΗ 3 ΠΥΚΝΟΤΗΤΑ ΘΑΛΑΣΣΙΝΟΥ ΝΕΡΟΥ ΘΑΛΑΣΣΙΕΣ

Διαβάστε περισσότερα

Ασκηση 9 η : «ΜΗΧΑΝΙΚΗ ΤΩΝ ΩΚΕΑΝΩΝ» Φυσικές ιδιότητες θαλασσινού νερού Θερμοκρασία Αλατότητα

Ασκηση 9 η : «ΜΗΧΑΝΙΚΗ ΤΩΝ ΩΚΕΑΝΩΝ» Φυσικές ιδιότητες θαλασσινού νερού Θερμοκρασία Αλατότητα Ασκηση 9 η : «ΜΗΧΑΝΙΚΗ ΤΩΝ ΩΚΕΑΝΩΝ» Φυσικές ιδιότητες θαλασσινού νερού Θερμοκρασία Αλατότητα H Αλατότητα (S: salinity) είναι το μέτρο συγκέντρωσης του συνόλου των διαλυμένων αλάτων στο θαλασσινό νερό Τα

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΩΚΕΑΝΟΓΡΑΦΙΑΣ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΩΚΕΑΝΟΓΡΑΦΙΑΣ ΧΑΡΟΚΟΠΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ Τ Μ Η Μ Α Γ Ε Ω Γ Ρ Α Φ Ι Α Σ ΕΛ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ, 70 17671 ΚΑΛΛΙΘΕΑ-ΤΗΛ: 210-9549151 FAX: 210-9514759 ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΩΚΕΑΝΟΓΡΑΦΙΑΣ E ΕΞΑΜΗΝΟ ΑΣΚΗΣΗ 2 ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ-ΑΛΑΤΟΤΗΤΑ-ΠΙΕΣΗ ΘΑΛΑΣΣΙΝΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

Το νερό στο φυσικό περιβάλλον συνθέτει την υδρόσφαιρα. Αυτή θα μελετήσουμε στα επόμενα μαθήματα.

Το νερό στο φυσικό περιβάλλον συνθέτει την υδρόσφαιρα. Αυτή θα μελετήσουμε στα επόμενα μαθήματα. Το νερό στο φυσικό περιβάλλον συνθέτει την υδρόσφαιρα. Αυτή θα μελετήσουμε στα επόμενα μαθήματα. 1 Είναι η σταθερή και αδιάκοπη κίνηση του νερού από την ατμόσφαιρα στην επιφάνεια της Γης, στο υπέδαφος

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 4: Η ΑΛΑΤΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΘΑΛΑΣΣΙΝΟΥ ΝΕΡΟΥ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 4: Η ΑΛΑΤΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΘΑΛΑΣΣΙΝΟΥ ΝΕΡΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ ΤΜΗΜΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΠΑΡΑΚΤΙΑΣ ΩΚΕΑΝΟΓΡΑΦΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 4: Η ΑΛΑΤΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΘΑΛΑΣΣΙΝΟΥ ΝΕΡΟΥ ΑΓΡΙΝΙΟ, 2016 ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 4: Η ΑΛΑΤΟΤΗΤΑ

Διαβάστε περισσότερα

Μετεωρολογία Κλιματολογία (ΘΕΩΡΙΑ):

Μετεωρολογία Κλιματολογία (ΘΕΩΡΙΑ): Μετεωρολογία Κλιματολογία (ΘΕΩΡΙΑ): Μιχάλης Βραχνάκης Αναπληρωτής Καθηγητής ΤΕΙ Θεσσαλίας ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 6 ΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1. Η ΓΗ ΚΑΙ Η ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑ ΤΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2. ΗΛΙΑΚΗ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3. ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΘΑΛΑΣΣΙΑ ΓΕΩΧΗΜΕΙΑ- ΓΕΩΧΗΜΕΙΑ ΙΖΗΜΑΤΩΝ. Αριάδνη Αργυράκη

ΘΑΛΑΣΣΙΑ ΓΕΩΧΗΜΕΙΑ- ΓΕΩΧΗΜΕΙΑ ΙΖΗΜΑΤΩΝ. Αριάδνη Αργυράκη 1 ΘΑΛΑΣΣΙΑ ΓΕΩΧΗΜΕΙΑ- ΓΕΩΧΗΜΕΙΑ ΙΖΗΜΑΤΩΝ Αριάδνη Αργυράκη Περιεχόμενα 2 1. Σύσταση του θαλάσσιου νερού και παράγοντες ελέγχου συγκέντρωσης στοιχείων 2. Συντηρητικά, ανακυκλώσιμα (θρεπτικά), προσροφημένα

Διαβάστε περισσότερα

1. Δομή του μορίου : (δεσμοί υδρογόνου)

1. Δομή του μορίου : (δεσμοί υδρογόνου) 8 Η ΜΟΝΑΔΙΚΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ 1. Δομή του μορίου : (δεσμοί υδρογόνου) 2. Καταστάσεις του νερού : το νερό είναι η μοναδική ουσία στη γη που βρίσκεται στη φύση και με τις τρεις μορφές τις (υγρή στερεά

Διαβάστε περισσότερα

ΥΔΡΟΣΦΑΙΡΑ Σύσταση του θαλασσινού νερού, αλμυρότητα, θερμοκρασία.

ΥΔΡΟΣΦΑΙΡΑ Σύσταση του θαλασσινού νερού, αλμυρότητα, θερμοκρασία. ΥΔΡΟΣΦΑΙΡΑ Σύσταση του θαλασσινού νερού, αλμυρότητα, θερμοκρασία. Η σύσταση του θαλασσινού νερού έχει επικρατήσει να καθορίζεται με βάση τη συγκέντρωση χλωριδίων και την αλμυρότητα. Η συγκέντρωση χλωριδίων

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΩΚΕΑΝΟΓΡΑΦΙΑΣ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΩΚΕΑΝΟΓΡΑΦΙΑΣ ΧΑΡΟΚΟΠΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ Τ Μ Η Μ Α Γ Ε Ω Γ Ρ Α Φ Ι Α Σ ΕΛ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ, 70 17671 ΚΑΛΛΙΘΕΑ-ΤΗΛ: 210-9549151 FAX: 210-9514759 ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΩΚΕΑΝΟΓΡΑΦΙΑΣ Δ ΕΞΑΜΗΝΟ Από Καψιμάλη Βασίλη Δρ. Γεωλόγο - Ωκεανογράφο

Διαβάστε περισσότερα

Μέλη Ομάδας: Κοντόπουλος Φάνης Λούβης Γιάννης Λυμπεροπούλου Ηλιάννα Παπαζώτος Βασίλης Φωστιέρης Νικόλας

Μέλη Ομάδας: Κοντόπουλος Φάνης Λούβης Γιάννης Λυμπεροπούλου Ηλιάννα Παπαζώτος Βασίλης Φωστιέρης Νικόλας Α Αρσάκειο Γενικό Λύκειο Ψυχικού Ερευνητική εργασία Β τετραμήνου Θέμα: Το νερό στη φύση-εξοικονόμηση νερού-προστασία υδάτινων πόρων Μέλη Ομάδας: Κοντόπουλος Φάνης Λούβης Γιάννης Λυμπεροπούλου Ηλιάννα Παπαζώτος

Διαβάστε περισσότερα

Παράκτια Ωκεανογραφία

Παράκτια Ωκεανογραφία ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Διάλεξη 1η: Φυσικές Παράμετροι Θαλασσίων Μαζών Γιάννης Ν. Κρεστενίτης Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης

Διαβάστε περισσότερα

ΩΚΕΑΝΟΓΡΑΦΙΑ E ΕΞΑΜΗΝΟ

ΩΚΕΑΝΟΓΡΑΦΙΑ E ΕΞΑΜΗΝΟ ΩΚΕΑΝΟΓΡΑΦΙΑ E ΕΞΑΜΗΝΟ Θαλάσσια ρεύματα και Ωκεάνια κυκλοφορία Οι θαλάσσιες μάζες δεν είναι σταθερές ΑΙΤΙΑ: Υπάρχει (αλληλ)επίδραση με την ατμόσφαιρα (π.χ., ο άνεμος ασκεί τριβή στην επιφάνεια της θάλασσας,

Διαβάστε περισσότερα

4.1 Εισαγωγή. Μετεωρολογικός κλωβός

4.1 Εισαγωγή. Μετεωρολογικός κλωβός 4 Θερμοκρασία 4.1 Εισαγωγή Η θερμοκρασία αποτελεί ένα μέτρο της θερμικής κατάστασης ενός σώματος, δηλ. η θερμοκρασία εκφράζει το πόσο ψυχρό ή θερμό είναι το σώμα. Η θερμοκρασία του αέρα μετράται διεθνώς

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΙ Καβάλας, Τμήμα Δασοπονίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος Μάθημα: Μετεωρολογία-Κλιματολογία. Υπεύθυνη : Δρ Μάρθα Λαζαρίδου Αθανασιάδου

ΤΕΙ Καβάλας, Τμήμα Δασοπονίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος Μάθημα: Μετεωρολογία-Κλιματολογία. Υπεύθυνη : Δρ Μάρθα Λαζαρίδου Αθανασιάδου 7. ΤΟ ΝΕΡΟ ΤΗΣ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑΣ ΤΕΙ Καβάλας, Τμήμα Δασοπονίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος Μάθημα: Μετεωρολογία-Κλιματολογία. Υπεύθυνη : Δρ Μάρθα Λαζαρίδου Αθανασιάδου 1 7. ΤΟ ΝΕΡΟ ΤΗΣ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑΣ

Διαβάστε περισσότερα

Φύλλο Εργασίας 1: Μετρήσεις μήκους Η μέση τιμή

Φύλλο Εργασίας 1: Μετρήσεις μήκους Η μέση τιμή Φύλλο Εργασίας 1: Μετρήσεις μήκους Η μέση τιμή Φυσικά μεγέθη: Ονομάζονται τα μετρήσιμα μεγέθη που χρησιμοποιούμε για την περιγραφή ενός φυσικού φαινομένου. Τέτοια μεγέθη είναι το μήκος, το εμβαδόν, ο όγκος,

Διαβάστε περισσότερα

ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑ. Γενικά περί ατµόσφαιρας

ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑ. Γενικά περί ατµόσφαιρας ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑ Γενικά περί ατµόσφαιρας Τι είναι η ατµόσφαιρα; Ένα λεπτό στρώµα αέρα που περιβάλει τη γη Η ατµόσφαιρα είναι το αποτέλεσµα των διαχρονικών φυσικών, χηµικών και βιολογικών αλληλεπιδράσεων του

Διαβάστε περισσότερα

Επαναληπτικές Ασκήσεις

Επαναληπτικές Ασκήσεις Επαναληπτικές Ασκήσεις Ενότητα 1: Εισαγωγή στη Χημεία 1.1 Στον επόμενο πίνακα δίνονται τα σημεία τήξης και τα σημεία ζέσης διαφόρων υλικών. Υλικό Σημείο Tήξης ( ο C) Σημείο Zέσης ( ο C) Α 0 100 Β 62 760

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΧΗΜΕΙΑ / Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ: Θεοδοσία Τσαβλίδου, Μαρίνος Ιωάννου ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΧΗΜΕΙΑ / Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ: Θεοδοσία Τσαβλίδου, Μαρίνος Ιωάννου ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΧΗΜΕΙΑ / Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 26 04 2015 ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ: Θεοδοσία Τσαβλίδου, Μαρίνος Ιωάννου ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ 1 1.1 Στον επόμενο πίνακα δίνονται τα σημεία τήξης και τα

Διαβάστε περισσότερα

Η ατμόσφαιρα και η δομή της

Η ατμόσφαιρα και η δομή της 1 Η ατμόσφαιρα και η δομή της Ατμόσφαιρα λέγεται το αεριώδες στρώμα που περιβάλλει τη γη και το οποίο την ακολουθεί στο σύνολο των κινήσεών της. 1.1 Έκταση της ατμόσφαιρας της γης Το ύψος στο οποίο φθάνει

Διαβάστε περισσότερα

Ασκηση 10 η : «ΜΗΧΑΝΙΚΗ ΤΩΝ ΩΚΕΑΝΩΝ» Φυσικές ιδιότητες θαλασσινού νερού Θερμοκρασία Αλατότητα Πυκνότητα Διαγράμματα Τ-S

Ασκηση 10 η : «ΜΗΧΑΝΙΚΗ ΤΩΝ ΩΚΕΑΝΩΝ» Φυσικές ιδιότητες θαλασσινού νερού Θερμοκρασία Αλατότητα Πυκνότητα Διαγράμματα Τ-S Ασκηση 10 η : «ΜΗΧΑΝΙΚΗ ΤΩΝ ΩΚΕΑΝΩΝ» Φυσικές ιδιότητες θαλασσινού νερού Θερμοκρασία Αλατότητα Πυκνότητα Διαγράμματα Τ-S Πυκνότητα (p): ο λόγος της μάζας του θαλασσινού νερού (gr) ανά μονάδα όγκου (cm 3

Διαβάστε περισσότερα

ΧΗΜΕΙΑ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΕΝΟΤΗΤΑ: 1.2

ΧΗΜΕΙΑ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΕΝΟΤΗΤΑ: 1.2 ΕΝΟΤΗΤΑ: 1.2 Η ύλη συναντάται σε τρεις φυσικές καταστάσεις: Στερεή: έχει καθορισμένη μάζα, σχήμα και όγκο. Υγρή: έχει καθορισμένη μάζα και όγκο, ενώ σχήμα κάθε φορά παίρνει το σχήμα του δοχείου που το

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΙ Καβάλας, Τμήμα Δασοπονίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος Μάθημα Μετεωρολογίας-Κλιματολογίας Υπεύθυνη : Δρ Μάρθα Λαζαρίδου Αθανασιάδου

ΤΕΙ Καβάλας, Τμήμα Δασοπονίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος Μάθημα Μετεωρολογίας-Κλιματολογίας Υπεύθυνη : Δρ Μάρθα Λαζαρίδου Αθανασιάδου ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ ΑΕΡΑ ΚΑΙ ΕΔΑΦΟΥΣ ΤΕΙ Καβάλας, Τμήμα Δασοπονίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος Μάθημα Μετεωρολογίας-Κλιματολογίας Υπεύθυνη : Δρ Μάρθα Λαζαρίδου Αθανασιάδου 3. ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ ΑΕΡΑ ΚΑΙ ΕΔΑΦΟΥΣ

Διαβάστε περισσότερα

Πληροφορίες σχετικές με το μάθημα

Πληροφορίες σχετικές με το μάθημα Πληροφορίες σχετικές με το μάθημα Διδάσκοντες: Αλκιβιάδης Μπάης, Καθηγητής Δημήτρης Μπαλής, Επίκ. Καθηγητής Γραφείο: 2 ος όρ. ανατολική πτέρυγα Γραφείο: Δώμα ΣΘΕ. Είσοδος από τον 4 ο όροφο δυτική πτέρυγα

Διαβάστε περισσότερα

1 ο Γυμνάσιο Αργυρούπολης. Χημεία Γ Γυμνασίου. 1. Γενικά να γνωρίζεις Α. τα σύμβολα των παρακάτω στοιχείων

1 ο Γυμνάσιο Αργυρούπολης. Χημεία Γ Γυμνασίου. 1. Γενικά να γνωρίζεις Α. τα σύμβολα των παρακάτω στοιχείων 1 ο Γυμνάσιο Αργυρούπολης Π. Γκίνης 1. Γενικά να γνωρίζεις Α. τα σύμβολα των παρακάτω στοιχείων Β. τις παρακάτω ρίζες Χημεία Γ Γυμνασίου Οξυγόνο O Βρώμιο Br Χαλκός Cu Υδρογόνο H Ιώδιο I Αργίλιο Al Άζωτο

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ. Οι φυσικές καταστάσεις της ύλης είναι η στερεή, η υγρή και η αέρια.

ΦΥΣΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ. Οι φυσικές καταστάσεις της ύλης είναι η στερεή, η υγρή και η αέρια. ΦΥΣΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ Οι φυσικές καταστάσεις της ύλης είναι η στερεή, η υγρή και η αέρια. Οι μεταξύ τους μεταβολές εξαρτώνται από τη θερμοκρασία και την πίεση και είναι οι παρακάτω: ΣΗΜΕΙΟ ΤΗΞΗΣ ΚΑΙ ΣΗΜΕΙΟ

Διαβάστε περισσότερα

Θαλάσσια ιζήματα_2. (συνέχεια...)

Θαλάσσια ιζήματα_2. (συνέχεια...) Θαλάσσια ιζήματα_2 (συνέχεια...) Τα υδρογενή ή αυθιγενή ιζήματα σχηματίζονται από την καθίζηση χημικών στοιχείων ή ενώσεων, τα οποία εξέρχονται της διαλελυμένης φάσης τους στην υδάτινη στήλη. κόνδυλοι

Διαβάστε περισσότερα

Oι Κατηγορίες Κλιμάτων :

Oι Κατηγορίες Κλιμάτων : ΚΛΙΜΑΤΙΚΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ Oι Κατηγορίες Κλιμάτων : Κατηγορία Α : Τροπικά κλίματα Στην πρώτη κατηγορία, που συμβολίζεται με το κεφαλαίο Α, εντάσσονται όλοι οι τύποι του Τροπικού κλίματος. Κοινό χαρακτηριστικό

Διαβάστε περισσότερα

Ισορροπία στη σύσταση αέριων συστατικών

Ισορροπία στη σύσταση αέριων συστατικών Ισορροπία στη σύσταση αέριων συστατικών Για κάθε αέριο υπάρχουν μηχανισμοί παραγωγής και καταστροφής Ρυθμός μεταβολής ενός αερίου = ρυθμός παραγωγής ρυθμός καταστροφής Όταν: ρυθμός παραγωγής = ρυθμός καταστροφής

Διαβάστε περισσότερα

1. ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ ΚΟΚΚΩΝ ΑΝΘΡΑΚΙΚΟΥ ΑΣΒΕΣΤΙΟΥ 2. ΓΕΩΧΗΜΕΙΑ ΘΑΛΑΣΣΙΟΥ ΝΕΡΟΥ 3. ΚΥΡΙΑ ΑΝΘΡΑΚΙΚΑ ΟΡΥΚΤΑ 4. ΠΡΩΤΟΓΕΝΗΣ ΚΑΘΙΖΗΣΗ 5.

1. ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ ΚΟΚΚΩΝ ΑΝΘΡΑΚΙΚΟΥ ΑΣΒΕΣΤΙΟΥ 2. ΓΕΩΧΗΜΕΙΑ ΘΑΛΑΣΣΙΟΥ ΝΕΡΟΥ 3. ΚΥΡΙΑ ΑΝΘΡΑΚΙΚΑ ΟΡΥΚΤΑ 4. ΠΡΩΤΟΓΕΝΗΣ ΚΑΘΙΖΗΣΗ 5. 1. ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ ΚΟΚΚΩΝ ΑΝΘΡΑΚΙΚΟΥ ΑΣΒΕΣΤΙΟΥ 2. ΓΕΩΧΗΜΕΙΑ ΘΑΛΑΣΣΙΟΥ ΝΕΡΟΥ 3. ΚΥΡΙΑ ΑΝΘΡΑΚΙΚΑ ΟΡΥΚΤΑ 4. ΠΡΩΤΟΓΕΝΗΣ ΚΑΘΙΖΗΣΗ 5. ΒΙΟΓΕΝΗΣ ΚΑΘΙΖΗΣΗ 1 Σχηματισμός μέσα σε λεκάνες απόθεσης κυρίως στη θάλασσα Θαλάσσια

Διαβάστε περισσότερα

μελετά τις σχέσεις μεταξύ των οργανισμών και με το περιβάλλον τους

μελετά τις σχέσεις μεταξύ των οργανισμών και με το περιβάλλον τους Η ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΤΗΣ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑΣ μελετά τις σχέσεις μεταξύ των οργανισμών και με το περιβάλλον τους Οι οργανισμοί αλληλεπιδρούν με το περιβάλλον τους σε πολλά επίπεδα στα πλαίσια ενός οικοσυστήματος Οι φυσικές

Διαβάστε περισσότερα

ΦΩΤΟΣΥΝΘΕΣΗ. Αυτότροφοι και ετερότροφοι οργανισμοί. Καρβουντζή Ηλιάνα Βιολόγος

ΦΩΤΟΣΥΝΘΕΣΗ. Αυτότροφοι και ετερότροφοι οργανισμοί. Καρβουντζή Ηλιάνα Βιολόγος ΦΩΤΟΣΥΝΘΕΣΗ Αυτότροφοι και ετερότροφοι οργανισμοί Η ζωή στον πλανήτη μας στηρίζεται στην ενέργεια του ήλιου. Η ενέργεια αυτή εκπέμπεται με τη μορφή ακτινοβολίας. Ένα πολύ μικρό μέρος αυτής της ακτινοβολίας

Διαβάστε περισσότερα

μελετά τις σχέσεις μεταξύ των οργανισμών και με το περιβάλλον τους

μελετά τις σχέσεις μεταξύ των οργανισμών και με το περιβάλλον τους Η ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΤΗΣ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑΣ μελετά τις σχέσεις μεταξύ των οργανισμών και με το περιβάλλον τους Οι οργανισμοί αλληλεπιδρούν με το περιβάλλον τους σε πολλά επίπεδα στα πλαίσια ενός οικοσυστήματος Οι φυσικές

Διαβάστε περισσότερα

2 η ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ. Ημερομηνία: Σάββατο 4 Μαΐου 2019 Διάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ

2 η ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ. Ημερομηνία: Σάββατο 4 Μαΐου 2019 Διάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ΤΑΞΗ: ΜΑΘΗΜΑ: Α ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΧΗΜΕΙΑ Ημερομηνία: Σάββατο 4 Μαΐου 2019 Διάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α Α1. Να βρεθεί η δομή των παρακάτω ατόμων: 23 11 Na, 40 20 Ca, 33 16 S, 127 53 I, 108

Διαβάστε περισσότερα

8ο ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ «ΜΗΧΑΝΙΚΗ ΤΩΝ ΩΚΕΑΝΩΝ» Φυσικές ιδιότητες θαλασσινού νερού θερμοκρασία

8ο ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ «ΜΗΧΑΝΙΚΗ ΤΩΝ ΩΚΕΑΝΩΝ» Φυσικές ιδιότητες θαλασσινού νερού θερμοκρασία 8ο ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ «ΜΗΧΑΝΙΚΗ ΤΩΝ ΩΚΕΑΝΩΝ» Φυσικές ιδιότητες θαλασσινού νερού θερμοκρασία Πηγές θέρμανσης του ωκεανού Ηλιακή ακτινοβολία (400cal/cm 2 /day) Ροή θερμότητας από το εσωτερικό της Γης (0,1cal/cm

Διαβάστε περισσότερα

Έκτη Διάλεξη Ονοματολογία

Έκτη Διάλεξη Ονοματολογία Έκτη Διάλεξη Ονοματολογία Α) ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΟΝΟΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΜΕΤΑΛΛΑ Στοιχείο Σύμβολο Σθένος Νάτριο Να 1 Κάλιο Κ 1 Μαγνήσιο Mg 2 Ασβέστιο Ca 2 Σίδηρος Fe 2 ή 3 Χαλκός Cu 2 Ψευδάργυρος Zn 2 Λίθιο Li 1 Άργυρος

Διαβάστε περισσότερα

ΥΔΑΤΙΝΑ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ

ΥΔΑΤΙΝΑ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΤΕΙ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ Α: ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ ΦΥΣΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΥΔΑΤΙΝΑ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΑΣΚΗΣΗ 1: ΦΥΣΙΚΕΣ ΚΑΙ ΧΗΜΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΥΔΑΤΙΝΩΝ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ.

Διαβάστε περισσότερα

6 CO 2 + 6H 2 O C 6 Η 12 O 6 + 6 O2

6 CO 2 + 6H 2 O C 6 Η 12 O 6 + 6 O2 78 ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟΤΗΤΑ ΥΔΑΤΙΝΩΝ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΦΥΤΙΚΟΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ (μακροφύκη φυτοπλαγκτόν) ΠΡΩΤΟΓΕΝΕΙΣ ΠAΡΑΓΩΓΟΙ ( μετατρέπουν ανόργανα συστατικά σε οργανικές ενώσεις ) φωτοσύνθεση 6 CO 2 + 6H 2 O C 6 Η 12

Διαβάστε περισσότερα

ΔΟΜΗ ΚΑΙ ΣΥΣΤΑΣΗ. Εισαγωγή στη Φυσική της Ατμόσφαιρας: Ασκήσεις Α. Μπάης

ΔΟΜΗ ΚΑΙ ΣΥΣΤΑΣΗ. Εισαγωγή στη Φυσική της Ατμόσφαιρας: Ασκήσεις Α. Μπάης ΔΟΜΗ ΚΑΙ ΣΥΣΤΑΣΗ 1. Να υπολογιστούν η ειδική σταθερά R d για τον ξηρό αέρα και R v για τους υδρατμούς. 2. Να υπολογιστεί η μάζα του ξηρού αέρα που καταλαμβάνει ένα δωμάτιο διαστάσεων 3x5x4 m αν η πίεση

Διαβάστε περισσότερα

Ε ΑΦΟΣ. Έδαφος: ανόργανα οργανικά συστατικά

Ε ΑΦΟΣ. Έδαφος: ανόργανα οργανικά συστατικά Ε ΑΦΟΣ Έδαφος: ανόργανα οργανικά συστατικά ρ. Ε. Λυκούδη Αθήνα 2005 Έδαφος Το έδαφος σχηµατίζεται από τα προϊόντα της αποσάθρωσης των πετρωµάτων του υποβάθρου (µητρικό πέτρωµα) ή των πετρωµάτων τω γειτονικών

Διαβάστε περισσότερα

4. γεωγραφικό/γεωλογικό πλαίσιο

4. γεωγραφικό/γεωλογικό πλαίσιο 4. ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΟ γεωγραφικό/γεωλογικό πλαίσιο 4. ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΟ γεωγραφικό/γεωλογικό πλαίσιο 4. ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΟ γεωγραφικό/γεωλογικό πλαίσιο /Ελληνικός χώρος Τα ελληνικά βουνά (και γενικότερα οι ορεινοί όγκοι της

Διαβάστε περισσότερα

Πρόλογος Το περιβάλλον Περιβάλλον και οικολογική ισορροπία Η ροή της ενέργειας στο περιβάλλον... 20

Πρόλογος Το περιβάλλον Περιβάλλον και οικολογική ισορροπία Η ροή της ενέργειας στο περιβάλλον... 20 Πίνακας περιεχομένων Πρόλογος... 7 1. Το περιβάλλον... 19 1.1 Περιβάλλον και οικολογική ισορροπία... 19 1.2 Η ροή της ενέργειας στο περιβάλλον... 20 2. Οι μικροοργανισμοί... 22 2.1 Γενικά... 22 2.2 Ταξινόμηση

Διαβάστε περισσότερα

ρ. Ε. Λυκούδη Αθήνα 2005 ΩΚΕΑΝΟΙ Ωκεανοί Ωκεάνιες λεκάνες

ρ. Ε. Λυκούδη Αθήνα 2005 ΩΚΕΑΝΟΙ Ωκεανοί Ωκεάνιες λεκάνες ρ. Ε. Λυκούδη Αθήνα 2005 ΩΚΕΑΝΟΙ Ωκεανοί Ωκεάνιες λεκάνες Ωκεανοί Το νερό καλύπτει τα δύο τρίτα της γης και το 97% όλου του κόσµου υ και είναι κατοικία εκατοµµυρίων γοητευτικών πλασµάτων. Οι ωκεανοί δηµιουργήθηκαν

Διαβάστε περισσότερα

1. Το φαινόµενο El Niño

1. Το φαινόµενο El Niño 1. Το φαινόµενο El Niño Με την λέξη Ελ Νίνιο, προσφωνούν οι Ισπανόφωνοι το Θείο Βρέφος. Η ίδια λέξη χρησιµοποιείται για να εκφράσει µια µεταβολή του καιρού στις ακτές του Περού, που εµφανίζεται εδώ και

Διαβάστε περισσότερα

Χημεία Β Γυμνασίου ΦΥΛΛΑΔΙΟ ΑΣΚΗΣΕΩΝ. Τ μαθητ : Σχολικό Έτος:

Χημεία Β Γυμνασίου ΦΥΛΛΑΔΙΟ ΑΣΚΗΣΕΩΝ. Τ μαθητ : Σχολικό Έτος: Χημεία Β Γυμνασίου ΦΥΛΛΑΔΙΟ ΑΣΚΗΣΕΩΝ Τ μαθητ : Σχολικό Έτος: 1 1.2 Καταστάσεις των υλικών 1. Συμπληρώστε το παρακάτω σχεδιάγραμμα 2 2. Πώς ονομάζονται οι παρακάτω μετατροπές της φυσικής κατάστασης; 3 1.3

Διαβάστε περισσότερα

Συνθήκες ευστάθειας και αστάθειας στην ατμόσφαιρα

Συνθήκες ευστάθειας και αστάθειας στην ατμόσφαιρα Συνθήκες ευστάθειας και αστάθειας στην ατμόσφαιρα Οι κατακόρυφες κινήσεις των αερίων μαζών επηρεάζουν τόσο τον καιρό όσο και τις διαδικασίας ανάμειξης που είναι ιδιαίτερα σημαντικές στη μελέτη της αέριας

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 Ο H XHΜΕΙΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ. Χημεία της ζωής 1

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 Ο H XHΜΕΙΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ. Χημεία της ζωής 1 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 Ο H XHΜΕΙΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ Χημεία της ζωής 1 2.1 ΒΑΣΙΚΕΣ ΧΗΜΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ Η Βιολογία μπορεί να μελετηθεί μέσα από πολλά και διαφορετικά επίπεδα. Οι βιοχημικοί, για παράδειγμα, ενδιαφέρονται περισσότερο

Διαβάστε περισσότερα

Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων. Ανόργανη Χημεία. Ενότητα 8 η : Υγρά, Στερεά & Αλλαγή Φάσεων. Δρ. Δημήτρης Π. Μακρής Αναπληρωτής Καθηγητής.

Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων. Ανόργανη Χημεία. Ενότητα 8 η : Υγρά, Στερεά & Αλλαγή Φάσεων. Δρ. Δημήτρης Π. Μακρής Αναπληρωτής Καθηγητής. Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων Ανόργανη Χημεία Ενότητα 8 η : Υγρά, Στερεά & Αλλαγή Φάσεων Οκτώβριος 2018 Δρ. Δημήτρης Π. Μακρής Αναπληρωτής Καθηγητής Πολικοί Ομοιοπολικοί Δεσμοί & Διπολικές Ροπές 2 Όπως έχει

Διαβάστε περισσότερα

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΓΙΑΣ ΦΥΛΑΞΕΩΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: ΓΡΑΠΤΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΓΙΑΣ ΦΥΛΑΞΕΩΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: ΓΡΑΠΤΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΓΙΑΣ ΦΥΛΑΞΕΩΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: 2013-14 ΓΡΑΠΤΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ ΤΑΞΗ :Γ ΜΑΘΗΜΑ : ΧΗΜΕΙΑ ΒΑΘΜΟΣ:.. ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ : 04/06/14 ΔΙΑΡΚΕΙΑ: 2 ΩΡΕΣ (Βιολογία Χημεία) Αριθμός σελίδων γραπτού:7

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑΤΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΩΝ ΕΤΩΝ ΜΕ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

ΘΕΜΑΤΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΩΝ ΕΤΩΝ ΜΕ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΩΝ ΕΤΩΝ ΜΕ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ 1 ο Στις επόµενες ερωτήσεις να επιλέξετε την σωστή απάντηση : 1. Το µικρότερο σωµατίδιο ενός στοιχείου που µπορεί να πάρει µέρος στον σχηµατισµό χηµικών

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΚΗ ΧΗΜΙΚΗ ΓΕΩΛΟΓΙΚΗ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗ

ΦΥΣΙΚΗ ΧΗΜΙΚΗ ΓΕΩΛΟΓΙΚΗ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗ ΦΥΣΙΚΗ ΩΚΕΑΝΟΓΡΑΦΙΑ Αρχές και έννοιες της Ωκεανογραφίας, με ιδιαίτερη έμφαση στις φυσικές διεργασίες των ωκεάνιων συστημάτων. Φυσικές ιδιότητες και οι φυσικές παράμετροι του θαλασσινού νερού, και χωροχρονικές

Διαβάστε περισσότερα

Φωτογραφία του Reykjavik το 1932, όταν τα κτίρια θερμαίνονταν με συμβατικά καύσιμα.

Φωτογραφία του Reykjavik το 1932, όταν τα κτίρια θερμαίνονταν με συμβατικά καύσιμα. Φωτογραφία του Reykjavik το 1932, όταν τα κτίρια θερμαίνονταν με συμβατικά καύσιμα. Σήμερα, το Reykjavik είναι η πιο καθαρή πόλη στον κόσμο, αφού το σύνολο των κτιρίων θερμαίνεται από τα γεωθερμικά νερά.

Διαβάστε περισσότερα

Διαλύματα - Περιεκτικότητες διαλυμάτων Γενικά για διαλύματα

Διαλύματα - Περιεκτικότητες διαλυμάτων Γενικά για διαλύματα Διαλύματα - Περιεκτικότητες διαλυμάτων Γενικά για διαλύματα Μάθημα 6 6.1. SOS: Τι ονομάζεται διάλυμα, Διάλυμα είναι ένα ομογενές μίγμα δύο ή περισσοτέρων καθαρών ουσιών. Παράδειγμα: Ο ατμοσφαιρικός αέρας

Διαβάστε περισσότερα

3. Όταν χλωριούχο νάτριο πυρωθεί στο λύχνο Bunsen, η φλόγα θα πάρει χρώμα: Α. Κόκκινο Β. Κίτρινο Γ. Μπλε Δ. Πράσινο Ε. Ιώδες

3. Όταν χλωριούχο νάτριο πυρωθεί στο λύχνο Bunsen, η φλόγα θα πάρει χρώμα: Α. Κόκκινο Β. Κίτρινο Γ. Μπλε Δ. Πράσινο Ε. Ιώδες Το εξεταστικό δοκίμιο αποτελείται από οκτώ (8) σελίδες Ερωτήσεις 1-22: Για κάθε μια από τις ερωτήσεις που ακολουθούν δίνονται πέντε πιθανές απαντήσεις. Να επιλέξετε την ορθή απάντηση. Για κάθε ερώτηση

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΟΛΕΙΟ: ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΜΑΪΟΥ - ΙΟΥΝΙΟΥ. ΧΡΟΝΟΣ: 2 ώρες ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ:

ΣΧΟΛΕΙΟ: ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΜΑΪΟΥ - ΙΟΥΝΙΟΥ. ΧΡΟΝΟΣ: 2 ώρες ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ: ΣΧΟΛΕΙΟ: ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: 2014 2015 ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΜΑΪΟΥ - ΙΟΥΝΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ-ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ : ΧΡΟΝΟΣ: 2 ώρες ΤΑΞΗ: Α Ενιαίου Λυκείου ΩΡΑ ΕΝΑΡΞΗΣ:. ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ:

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΥΛΗ ΧΗΜΕΙΑΣ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ 2015-16

ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΥΛΗ ΧΗΜΕΙΑΣ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ 2015-16 ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΥΛΗ ΧΗΜΕΙΑΣ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ 205-6 ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ Οι μαθητές και οι μαθήτριες θα πρέπει να είναι σε θέση: ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΠΑΡΚΕΙΑΣ Διδ. περ. Σύνολο διδ.περ.. Η συμβολή της Χημείας στην εξέλιξη του πολιτισμού

Διαβάστε περισσότερα

Άσκηση 3: Εξατμισοδιαπνοή

Άσκηση 3: Εξατμισοδιαπνοή Άσκηση 3: Εξατμισοδιαπνοή Ο υδρολογικός κύκλος ξεκινά με την προσφορά νερού από την ατμόσφαιρα στην επιφάνεια της γης υπό τη μορφή υδρομετεώρων που καταλήγουν μέσω της επιφανειακής απορροής και της κίνησης

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΣΤ 30 ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ ΓΝΩΣΤΙΚΟΥ ΧΗΜΕΙΑΣ

ΤΕΣΤ 30 ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ ΓΝΩΣΤΙΚΟΥ ΧΗΜΕΙΑΣ ΤΕΣΤ 30 ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ ΓΝΩΣΤΙΚΟΥ ΧΗΜΕΙΑΣ ο αριθμός Avogadro, N A, L = 6,022 10 23 mol -1 η σταθερά Faraday, F = 96 487 C mol -1 σταθερά αερίων R = 8,314 510 (70) J K -1 mol -1 = 0,082 L atm mol -1 K -1 μοριακός

Διαβάστε περισσότερα

ΧΗΜΕΙΑ Γ' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ. + SO 4 Βάσεις είναι οι ενώσεις που όταν διαλύονται σε νερό δίνουν ανιόντα υδροξειδίου (ΟΗ - ). NaOH Na

ΧΗΜΕΙΑ Γ' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ. + SO 4 Βάσεις είναι οι ενώσεις που όταν διαλύονται σε νερό δίνουν ανιόντα υδροξειδίου (ΟΗ - ). NaOH Na ΧΗΜΕΙΑ Γ' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΟΞΕΩΝ Αλλάζουν το χρώμα των δεικτών. Αντιδρούν με μέταλλα και παράγουν αέριο υδρογόνο (δες απλή αντικατάσταση) Αντιδρούν με ανθρακικά άλατα και παράγουν αέριο CO2. Έχουν όξινη

Διαβάστε περισσότερα

Για να περιγράψουμε την ατμοσφαιρική κατάσταση, χρησιμοποιούμε τις έννοιες: ΚΑΙΡΟΣ. και ΚΛΙΜΑ

Για να περιγράψουμε την ατμοσφαιρική κατάσταση, χρησιμοποιούμε τις έννοιες: ΚΑΙΡΟΣ. και ΚΛΙΜΑ Το κλίμα της Ευρώπης Το κλίμα της Ευρώπης Για να περιγράψουμε την ατμοσφαιρική κατάσταση, χρησιμοποιούμε τις έννοιες: ΚΑΙΡΟΣ και ΚΛΙΜΑ Καιρός: Οι ατμοσφαιρικές συνθήκες που επικρατούν σε μια περιοχή, σε

Διαβάστε περισσότερα

Ονοματεπώνυμο: Χημεία Α Λυκείου Αριθμός Οξείδωσης Ονοματολογία Απλή Αντικατάσταση. Αξιολόγηση :

Ονοματεπώνυμο: Χημεία Α Λυκείου Αριθμός Οξείδωσης Ονοματολογία Απλή Αντικατάσταση. Αξιολόγηση : Ονοματεπώνυμο: Μάθημα: Υλη: Επιμέλεια διαγωνίσματος: Αξιολόγηση : Χημεία Α Λυκείου Αριθμός Οξείδωσης Ονοματολογία Απλή Αντικατάσταση Τσικριτζή Αθανασία Θέμα Α 1. Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση σε καθεμία

Διαβάστε περισσότερα

Παράκτια Τεχνικά Έργα

Παράκτια Τεχνικά Έργα ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΔΙΑΘΕΣΗ ΥΓΡΩΝ ΣΤΗ ΘΑΛΑΣΣΑ ΥΠΟΒΡΥΧΙΟΙ ΑΓΩΓΟΙ Ενότητα 2 η : Αρχική Διάλυση Γιάννης Ν. Κρεστενίτης Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό

Διαβάστε περισσότερα

Το εξεταστικό δοκίμιο αποτελείται από οκτώ (8) σελίδες

Το εξεταστικό δοκίμιο αποτελείται από οκτώ (8) σελίδες Το εξεταστικό δοκίμιο αποτελείται από οκτώ (8) σελίδες Ερωτήσεις 1-25: Για κάθε μια από τις ερωτήσεις που ακολουθούν δίνονται πέντε πιθανές απαντήσεις. Να επιλέξετε την ορθή απάντηση. Για κάθε ερώτηση

Διαβάστε περισσότερα

Οι κλιματικές ζώνες διακρίνονται:

Οι κλιματικές ζώνες διακρίνονται: Οι κλιματικές ζώνες διακρίνονται: την τροπική ζώνη, που περιλαμβάνει τις περιοχές γύρω από τον Ισημερινό. Το κλίμα σε αυτές τις περιοχές είναι θερμό και υγρό, η θερμοκρασία είναι συνήθως πάνω από 20 βαθμούς

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΓΕΩΧΗΜΙΚΟΙ ΚΥΚΛΟΙ Βιογεωχημικός κύκλος

ΒΙΟΓΕΩΧΗΜΙΚΟΙ ΚΥΚΛΟΙ Βιογεωχημικός κύκλος ΒΙΟΓΕΩΧΗΜΙΚΟΙ ΚΥΚΛΟΙ Βιογεωχημικός κύκλος ενός στοιχείου είναι, η επαναλαμβανόμενη κυκλική πορεία του στοιχείου στο οικοσύστημα. Οι βιογεωχημικοί κύκλοι, πραγματοποιούνται με την βοήθεια, βιολογικών, γεωλογικών

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΕΘΝΕΣ ΣΥΣΤΗΜΑ ΜΟΝΑΔΩΝ (S.I.)

ΔΙΕΘΝΕΣ ΣΥΣΤΗΜΑ ΜΟΝΑΔΩΝ (S.I.) ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΔΙΕΘΝΕΣ ΣΥΣΤΗΜΑ ΜΟΝΑΔΩΝ (S.I.) Το 1960 καθορίστηκε μετά από διεθνή συμφωνία το Διεθνές Σύστημα Μονάδων S.I. (από τα αρχικά των γαλλικών λέξεων Système International d Unités). Το σύστημα

Διαβάστε περισσότερα

Xημεία β γυμνασίου. Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής

Xημεία β γυμνασίου. Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής Xημεία β γυμνασίου Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής 1. Ένα υγρό βρέθηκε με τη βοήθεια του ζυγού ότι έχει μάζα 22g και με τη βοήθεια ογκομετρικού κυλίνδρου ότι έχει όγκο 20 ml. Η πυκνότητά του είναι: α. 1,1

Διαβάστε περισσότερα

Η πυκνότητα του νερού σε θερμοκρασία 4 C και ατμοσφαιρική πίεση (1 atm) είναι ίση με 1g/mL.

Η πυκνότητα του νερού σε θερμοκρασία 4 C και ατμοσφαιρική πίεση (1 atm) είναι ίση με 1g/mL. Πυκνότητα Πυκνότητα ορίζεται το φυσικό μέγεθος που δίνεται από το πηλίκο της μάζας του σώματος προς τον αντίστοιχο όγκο που καταλαμβάνει σε σταθερές συνθήκες πίεσης (όταν πρόκειται για αέριο). Ο Συμβολισμός,

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΤΟΥ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΟΥ

ΤΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΤΟΥ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΟΥ ΤΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΤΟΥ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΟΥ ΤΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΤΟΥ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΟΥ (1/9) Το φαινόμενο του θερμοκηπίου, είναι ένα φυσικό φαινόμενο που είναι σημαντικό για να διατηρεί θερμή την επιφάνεια της γης. Τα αέρια των θερμοκηπίων

Διαβάστε περισσότερα

Λιμνοποτάμιο Περιβάλλον & Οργανισμοί

Λιμνοποτάμιο Περιβάλλον & Οργανισμοί ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Λιμνοποτάμιο Περιβάλλον & Οργανισμοί Ενότητα 5: Συνθήκες φωτός στο νερό Καθηγήτρια Μουστάκα Μαρία Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό

Διαβάστε περισσότερα

3. Υπολογισμοί με Χημικούς Τύπους και Εξισώσεις

3. Υπολογισμοί με Χημικούς Τύπους και Εξισώσεις 3. Υπολογισμοί με Χημικούς Τύπους και Εξισώσεις ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ: Μοριακή μάζα και τυπική μάζα μιας ουσίας Η έννοια του mole Εκατοστιαία περιεκτικότητα από το χημικό τύπο Στοιχειακή ανάλυση: Εκατοστιαία περιεκτικότητα

Διαβάστε περισσότερα

Βασικά σωματίδια της ύλης

Βασικά σωματίδια της ύλης 1 Βασικά σωματίδια της ύλης Τα βασικά σωματίδια της ύλης είναι τα άτομα, τα μόρια και τα ιόντα. «Άτομο ονομάζουμε το μικρότερο σωματίδιο της ύλης που μπορεί να πάρει μέρος στο σχηματισμό χημικών ενώσεων».

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΩΘΕΡΜΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ Α ΘΕΡΜΟΤΗΤΑ ΣΤΟ ΥΠΕΔΑΦΟΣ ΚΑΤΑΛΛΗΛΗ ΓΙΑ: ΘΕΡΜΑΝΣΗ & ΗΛΕΚΤΡΟΠΑΡΑΓΩΓΗ ΜΕΣΩ ΤΟΥ ΑΤΜΟΥ, ΟΠΩΣ ΜΕ ΤΗΝ ΣΥΜΒΑΤΙΚΗ ΗΛΕΚΤΡΟΠΑΡΑΓΩΓΗ

ΓΕΩΘΕΡΜΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ Α ΘΕΡΜΟΤΗΤΑ ΣΤΟ ΥΠΕΔΑΦΟΣ ΚΑΤΑΛΛΗΛΗ ΓΙΑ: ΘΕΡΜΑΝΣΗ & ΗΛΕΚΤΡΟΠΑΡΑΓΩΓΗ ΜΕΣΩ ΤΟΥ ΑΤΜΟΥ, ΟΠΩΣ ΜΕ ΤΗΝ ΣΥΜΒΑΤΙΚΗ ΗΛΕΚΤΡΟΠΑΡΑΓΩΓΗ ΓΕΩΘΕΡΜΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ Α ΓΕΩΘΕΡΜΙΑ ΘΕΡΜΟΤΗΤΑ ΣΤΟ ΥΠΕΔΑΦΟΣ ΚΑΤΑΛΛΗΛΗ ΓΙΑ: ΘΕΡΜΑΝΣΗ & ΗΛΕΚΤΡΟΠΑΡΑΓΩΓΗ ΜΕΣΩ ΤΟΥ ΑΤΜΟΥ, ΟΠΩΣ ΜΕ ΤΗΝ ΣΥΜΒΑΤΙΚΗ ΗΛΕΚΤΡΟΠΑΡΑΓΩΓΗ 1 ΓΕΩΘΕΡΜΙΑ : πώς γίνεται αντιληπτή στην επιφάνεια

Διαβάστε περισσότερα

ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑ. Aτµόσφαιρα της Γης - Η σύνθεση της ατµόσφαιρας Προέλευση του Οξυγόνου - Προέλευση του Οξυγόνου

ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑ. Aτµόσφαιρα της Γης - Η σύνθεση της ατµόσφαιρας Προέλευση του Οξυγόνου - Προέλευση του Οξυγόνου ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑ Aτµόσφαιρα της Γης - Η σύνθεση της ατµόσφαιρας Προέλευση του Οξυγόνου - Προέλευση του Οξυγόνου ρ. Ε. Λυκούδη Αθήνα 2005 Aτµόσφαιρα της Γης Ατµόσφαιρα είναι η αεριώδης µάζα η οποία περιβάλλει

Διαβάστε περισσότερα

Ονοματεπώνυμο: Μάθημα: Υλη: Επιμέλεια διαγωνίσματος: Αξιολόγηση :

Ονοματεπώνυμο: Μάθημα: Υλη: Επιμέλεια διαγωνίσματος: Αξιολόγηση : Ονοματεπώνυμο: Μάθημα: Υλη: Επιμέλεια διαγωνίσματος: Αξιολόγηση : Θέμα Α Α.1 Να συμπληρώσετε τα κενά στις επόμενες προτάσεις: α) Το νερό χαρακτηρίζεται ως.. διαλύτης. β) Η διήθηση χρησιμοποιείται για το

Διαβάστε περισσότερα

Στοιχειμετρικοί υπολογισμοί σε διαλύματα

Στοιχειμετρικοί υπολογισμοί σε διαλύματα Στοιχειμετρικοί υπολογισμοί σε διαλύματα 23-1. Τι εκφράζουν οι συντελεστές μιας χημικής αντίδρασης; Οι συντελεστές σε μία χημική εξίσωση καθορίζουν την αναλογία mol των αντιδρώντων και προϊόντων στην αντίδραση.

Διαβάστε περισσότερα

ΥΔΡΟΧΗΜΕΙΑ. Ενότητα 2: Εισαγωγή στην Υδρο-γεωχημεία Υδατική Χημεία Ζαγγανά Ελένη Σχολή : Θετικών Επιστημών Τμήμα : Γεωλογίας

ΥΔΡΟΧΗΜΕΙΑ. Ενότητα 2: Εισαγωγή στην Υδρο-γεωχημεία Υδατική Χημεία Ζαγγανά Ελένη Σχολή : Θετικών Επιστημών Τμήμα : Γεωλογίας ΥΔΡΟΧΗΜΕΙΑ Ενότητα 2: Εισαγωγή στην Υδρο-γεωχημεία Υδατική Χημεία Ζαγγανά Ελένη Σχολή : Θετικών Επιστημών Τμήμα : Γεωλογίας Σκοποί ενότητας Εισαγωγή στην Υδροχημεία, Κατανόηση της έννοιας Υδρο-γεωχημεία.

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΑΚΕΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ ΕΚΤΟΣ ΕΔΑΦΟΥΣ ΘΡΕΠΤΙΚΑ ΔΙΑΛΥΜΑΤΑ

ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΑΚΕΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ ΕΚΤΟΣ ΕΔΑΦΟΥΣ ΘΡΕΠΤΙΚΑ ΔΙΑΛΥΜΑΤΑ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΑΚΕΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ ΕΚΤΟΣ ΕΔΑΦΟΥΣ ΘΡΕΠΤΙΚΑ ΔΙΑΛΥΜΑΤΑ Θρεπτικό διάλυμα Είναι ένα αραιό υδατικό διάλυμα όλων των θρεπτικών στοιχείων που είναι απαραίτητα για τα φυτά, τα οποία βρίσκονται διαλυμένα

Διαβάστε περισσότερα

ΥΔΡΟΧΗΜΕΙΑ. Ενότητα 8: Μετρήσεις και υπολογισμοί φυσικοχημικώνυδροχημικών. Ζαγγανά Ελένη Σχολή : Θετικών Επιστημών Τμήμα : Γεωλογία

ΥΔΡΟΧΗΜΕΙΑ. Ενότητα 8: Μετρήσεις και υπολογισμοί φυσικοχημικώνυδροχημικών. Ζαγγανά Ελένη Σχολή : Θετικών Επιστημών Τμήμα : Γεωλογία ΥΔΡΟΧΗΜΕΙΑ Ενότητα 8: Μετρήσεις και υπολογισμοί φυσικοχημικώνυδροχημικών παραμέτρων (Μέρος 1ο) Ζαγγανά Ελένη Σχολή : Θετικών Επιστημών Τμήμα : Γεωλογία Σκοποί ενότητας Κατανόηση των φυσικοχημικών παραμέτρων

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΧΗΜΕΙΑΣ Α ΛΥΚΕΙΟΥ - ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΧΗΜΕΙΑΣ Α ΛΥΚΕΙΟΥ - ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΧΗΜΕΙΑΣ Α ΛΥΚΕΙΟΥ - ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΘΕΜΑ 1ο Για τις παρακάτω ερωτήσεις Α1-Α3 να μεταφέρετε στο φύλλο απαντήσεων τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα μόνο το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση.

Διαβάστε περισσότερα

Χημεία Β Γυμνασίου ΦΥΛΛΑΔΙΟ ΑΣΚΗΣΕΩΝ. Τ μαθητ : Σχολικό Έτος: vyridis.weebly.com

Χημεία Β Γυμνασίου ΦΥΛΛΑΔΙΟ ΑΣΚΗΣΕΩΝ. Τ μαθητ : Σχολικό Έτος: vyridis.weebly.com Χημεία Β Γυμνασίου ΦΥΛΛΑΔΙΟ ΑΣΚΗΣΕΩΝ Τ μαθητ : Σχολικό Έτος: vyridis.weebly.com 1 1.2 Καταστάσεις των υλικών 1. Συμπληρώστε το παρακάτω σχεδιάγραμμα 2. Πώς ονομάζονται οι παρακάτω μετατροπές της φυσικής

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ-ΘΕΡΜΟΤΗΤΑ

ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ-ΘΕΡΜΟΤΗΤΑ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ-ΘΕΡΜΟΤΗΤΑ Όλη η ύλη αποτελείται από άτομα και μόρια που κινούνται συνεχώς. Με το συνδυασμό τους προκύπτουν στερεά, υγρά, αέρια ή πλάσμα, ανάλογα με κίνηση των μορίων. Το πλάσμα είναι η πλέον

Διαβάστε περισσότερα

Όξινη βροχή. Όξινη ονομάζεται η βροχή η οποία έχει ph μικρότερο από 5.6.

Όξινη βροχή. Όξινη ονομάζεται η βροχή η οποία έχει ph μικρότερο από 5.6. Όξινη βροχή Οξύτητα είναι η συγκέντρωση ιόντων υδρογόνου σε μια ουσία όπως αυτή ορίζεται από τον αρνητικό λογάριθμο της συγκέντρωσης των ιόντων του υδρογόνου (ph). Το καθαρό νερό έχει ουδέτερο ph ίσο με

Διαβάστε περισσότερα

6. ΘΕΡΜΙΚΕΣ Ι ΙΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΠΟΛΥΜΕΡΩΝ

6. ΘΕΡΜΙΚΕΣ Ι ΙΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΠΟΛΥΜΕΡΩΝ 6-1 6. ΘΕΡΜΙΚΕΣ Ι ΙΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΠΟΛΥΜΕΡΩΝ 6.1. ΙΑ ΟΣΗ ΤΗΣ ΘΕΡΜΟΤΗΤΑΣ Πολλές βιοµηχανικές εφαρµογές των πολυµερών αφορούν τη διάδοση της θερµότητας µέσα από αυτά ή γύρω από αυτά. Πολλά πολυµερή χρησιµοποιούνται

Διαβάστε περισσότερα

Μελέτη και κατανόηση των διαφόρων φάσεων του υδρολογικού κύκλου.

Μελέτη και κατανόηση των διαφόρων φάσεων του υδρολογικού κύκλου. Ζαΐμης Γεώργιος Κλάδος της Υδρολογίας. Μελέτη και κατανόηση των διαφόρων φάσεων του υδρολογικού κύκλου. Η απόκτηση βασικών γνώσεων της ατμόσφαιρας και των μετεωρολογικών παραμέτρων που διαμορφώνουν το

Διαβάστε περισσότερα

1. ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ. 19. Βλέπε θεωρία σελ. 9 και 10.

1. ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ. 19. Βλέπε θεωρία σελ. 9 και 10. 19. Βλέπε θεωρία σελ. 9 και 10. 7 1. ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ 20. Βλέπε θεωρία α) σελ. 8, β) σελ. 8, γ) σελ. 9. 21. α) ζυγού, β) I. προχοΐδας Π. ογκομετρικού κυλίνδρου. 22. Με το ζυγό υπολογίζουμε τη μάζα. O όγκος

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 6: ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΩΝ ΚΑΙ ΚΑΤΑΚΟΡΥΦΩΝ ΚΑΤΑΝΟΜΩΝ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 6: ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΩΝ ΚΑΙ ΚΑΤΑΚΟΡΥΦΩΝ ΚΑΤΑΝΟΜΩΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ ΤΜΗΜΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΠΑΡΑΚΤΙΑΣ ΩΚΕΑΝΟΓΡΑΦΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 6: ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΩΝ ΚΑΙ ΚΑΤΑΚΟΡΥΦΩΝ ΚΑΤΑΝΟΜΩΝ ΑΓΡΙΝΙΟ, 2016 ΑΣΚΗΣΗ 6:

Διαβάστε περισσότερα

Ατμοσφαιρική Ρύπανση

Ατμοσφαιρική Ρύπανση ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 7: Ισοζύγιο ενέργειας στο έδαφος Μουσιόπουλος Νικόλαος Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative

Διαβάστε περισσότερα

Ανόργανη Χημεία. Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων. Ενότητα 12 η : Υδατική ισορροπία Οξέα & βάσεις. Δρ. Δημήτρης Π. Μακρής Αναπληρωτής Καθηγητής

Ανόργανη Χημεία. Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων. Ενότητα 12 η : Υδατική ισορροπία Οξέα & βάσεις. Δρ. Δημήτρης Π. Μακρής Αναπληρωτής Καθηγητής Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων Ανόργανη Χημεία Ενότητα 12 η : Υδατική ισορροπία Οξέα & βάσεις Οκτώβριος 2018 Δρ. Δημήτρης Π. Μακρής Αναπληρωτής Καθηγητής Οι Έννοιες Οξύ Βάση: Η Θεωρία Brønsted - Lowry 2 Σύμφωνα

Διαβάστε περισσότερα

1 o ΓΕΛ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ ΚΟΡΔΕΛΙΟΥ ΧΗΜΕΙΑ A ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ, ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 1. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1- ΒΑΣΙΚΑ ΜΕΓΕΘΗ-ΣΩΜΑΤΙΔΙΑ - Τι πρέπει να γνωρίζουμε

1 o ΓΕΛ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ ΚΟΡΔΕΛΙΟΥ ΧΗΜΕΙΑ A ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ, ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 1. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1- ΒΑΣΙΚΑ ΜΕΓΕΘΗ-ΣΩΜΑΤΙΔΙΑ - Τι πρέπει να γνωρίζουμε 1 o ΓΕΛ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ ΚΟΡΔΕΛΙΟΥ ΧΗΜΕΙΑ A ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ, ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 1 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1- ΒΑΣΙΚΑ ΜΕΓΕΘΗ-ΣΩΜΑΤΙΔΙΑ - Τι πρέπει να γνωρίζουμε 1. Βασικά μεγέθη και μονάδες αυτών που θα χρησιμοποιηθούν

Διαβάστε περισσότερα

Μεταφορά Πρότυπο διασποράς. Ευκίνητη φάση. Περιβάλλον κινητοποίησης στοιχείων. Περιβάλλον απόθεσης στοιχείων

Μεταφορά Πρότυπο διασποράς. Ευκίνητη φάση. Περιβάλλον κινητοποίησης στοιχείων. Περιβάλλον απόθεσης στοιχείων Ευκίνητη φάση Μεταφορά Πρότυπο διασποράς Περιβάλλον κινητοποίησης στοιχείων Περιβάλλον απόθεσης στοιχείων ΣΤΑΔΙΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΒΑΘΟΥΣ ΠΕΡΒΑΛΛΟΝ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΣ ΠΡΩΤΟΓΕΝΕΣ Διάχυση μετάλλων σε περιβάλλοντα πετρώματα

Διαβάστε περισσότερα

Α-1 Το στοιχείο Χ διαθέτει ιόν με φορτίο -2 έχει 10 ηλεκτρόνια και 16 νετρόνια να βρεθεί ο ατομικός αριθμός και ο μαζικός αριθμός του στοιχείου Χ.

Α-1 Το στοιχείο Χ διαθέτει ιόν με φορτίο -2 έχει 10 ηλεκτρόνια και 16 νετρόνια να βρεθεί ο ατομικός αριθμός και ο μαζικός αριθμός του στοιχείου Χ. . Ατομικός Μαζικός αριθμός και υποατομικά σωματίδια Α-1 Το στοιχείο Χ διαθέτει ιόν με φορτίο -2 έχει 10 ηλεκτρόνια και 16 νετρόνια να βρεθεί ο ατομικός αριθμός και ο μαζικός αριθμός του στοιχείου Χ. Α-2

Διαβάστε περισσότερα

Υγρασία Θερμοκρασία Άνεμος Ηλιακή Ακτινοβολία. Κατακρημνίσματα

Υγρασία Θερμοκρασία Άνεμος Ηλιακή Ακτινοβολία. Κατακρημνίσματα Ζαΐμης Γεώργιος Υγρασία Θερμοκρασία Άνεμος Ηλιακή Ακτινοβολία Κατακρημνίσματα ΝΕΡΟ - Τρεις μορφές Υγρασία στην Ατμόσφαιρα Εξάτμιση και Διαπνοή Ελλάδα που περισσότερες βροχοπτώσεις και γιατί; Υγρασία

Διαβάστε περισσότερα