Η εκδίκαση άρχισε με την ανάγνωση της εκθέσεως της εισηγήτριας, Συμβούλου Αικ. Σακελλαροπούλου.

Transcript

1 ΣτΕ 3905/2012 ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ Ε Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του στις 19 Μαΐου 2010, με την εξής σύνθεση: Νικ. Ρόζος, Σύμβουλος της Επικρατείας, Προεδρεύων, σε αναπλήρωση του Προέδρου του Τμήματος του αναπληρωτή του Αντιπροέδρου, καθώς και της αρχαιοτέρας του Συμβούλου, που είχαν κώλυμα, Χρ. Ράμμος, Αικ. Σακελλαροπούλου, Σύμβουλοι, Θ. Αραβάνης, Ρ. Γιαννουλάτου, Πάρεδροι. Γραμματέας η Ειρ. Δασκαλάκη. Για να δικάσει την από 30 Οκτωβρίου 2004 αίτηση: των : Α. Δήμου Ερινεού Ν. Αχαΐας, ο οποίος παρέστη με τον δικηγόρο Κυριάκο Ξενάκη (Α.Μ. 9637), που τον διόρισε με απόφαση της Δημαρχιακής του Επιτροπής, Β. 1) Ομοσπονδίας μη Κυβερνητικών και μη Κερδοσκοπικών Οργανώσεων με την επωνυμία «......», που εδρεύει στο... Αχαΐας, 2) μη Κερδοσκοπικού Σωματείου με την επωνυμία «......» (...), που εδρεύει στην Πάτρα Ν. Αχαΐας, οι οποίοι παρέστησαν με τον ίδιο πιο πάνω δικηγόρο Κυριάκο Ξενάκη, που τον διόρισαν με ειδικά πληρεξούσια, 3) «...», που εδρεύει στο... Δ. Ερινεού Ν. Αχαΐας, ο οποίος δεν παρέστη, 4)..., κατοίκου... Δ. Ερινεού Ν. Αχαΐας, ο οποίος παρέστη αυτοπροσώπως ως δικηγόρος (Α.Μ. 9637), 5)......, 6)... κατοίκων Δ.Δ. Καμάρων, Δ. Ερινεού Ν. Αχαΐας, οι οποίοι δεν παρέστησαν, 7)..., 8)... του..., 9)..., κατοίκων..., Δ. Ερινεού Ν. Αχαΐας, οι οποίοι παρέστησαν με τον ίδιο πιο πάνω δικηγόρο Κωνσταντίνο Ξενάκη, που τον διόρισαν με πληρεξούσιο, 10)..., κατοίκου..., Δ. Ερινεού Ν. Αχαΐας, ο οποίος δεν παρέστη, 11)..., κατοίκου..., Δ. Ερινεού Ν. Αχαΐας, ο οποίος παρέστη με τον ίδιο πιο πάνω δικηγόρο Κωνσταντίνο Ξενάκη, που τον διόρισε με πληρεξούσιο, 12)... έως 40)..., οι οποίοι παρέστησαν με τον ίδιο πιο πάνω δικηγόρο Κωνσταντίνο Ξενάκη, που τον διόρισαν με πληρεξούσιο, 41)... έως 45)..., η οποία παρέστη με τον ίδιο πιο πάνω δικηγόρο Κωνσταντίνο Ξενάκη, που τον διόρισε με πληρεξούσιο, 46)... έως 60)..., Δ. Ερινεού Ν. Αχαΐας, οι οποίοι δεν παρέστησαν, κατά των: 1) Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων, 2) Υπουργού Μεταφορών και Επικοινωνιών, 3) Υπουργού Πολιτισμού και 4) Υπουργού Γεωργίας και ήδη Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, οι οποίοι παρέστησαν με την Κωνσταντίνα Χριστοπούλου, Πάρεδρο του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, και κατά της παρεμβαίνουσας Ανώνυμης Εταιρείας με την επωνυμία «...» και με το διακριτικό τίτλο (...), που εδρεύει στην Αθήνα (...), η οποία παρέστη με τον δικηγόρο Κωνσταντίνο Χριστοδούλου (Α.Μ ), που τον διόρισε με ειδικό πληρεξούσιο. Με την αίτηση αυτή οι αιτούντες επιδιώκουν να ακυρωθεί η υπ αριθμ / κοινή απόφαση των Υπουργών Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων, Μεταφορών και Επικοινωνιών, Πολιτισμού και Γεωργίας, με την οποία εγκρίθηκαν οι Περιβαλλοντικοί Όροι του έργου «Παραλλαγή νέας σιδηροδρομικής γραμμής στην ευρύτερη περιοχή της Παναγοπούλας» Ν. Αχαΐας και κάθε άλλη σχετική πράξη ή παράλειψη της Διοικήσεως. Οι πληρεξούσιοι των διαδίκων που παρέστησαν δήλωσαν, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 21 του Κανονισμού Λειτουργίας του Δικαστηρίου, ότι δεν θα αγορεύσουν. Η εκδίκαση άρχισε με την ανάγνωση της εκθέσεως της εισηγήτριας, Συμβούλου Αικ. Σακελλαροπούλου. Μετά τη δημόσια συνεδρίαση το δικαστήριο συνήλθε σε διάσκεψη σε αίθουσα του

2 δικαστηρίου κ α ι Α φ ο ύ μ ε λ έ τ η σ ε τ α σ χ ε τ ι κ ά έ γ γ ρ α φ α Σ κ έ φ θ η κ ε κ α τ ά τ ο Ν ό μ ο 1. Επειδή, για την κρινόμενη αίτηση καταβλήθηκε το νόμιμο παράβολο (υπ αριθ , /2005, σειράς Α?) 2. Επειδή, με την αίτηση αυτή ζητείται η ακύρωση της υπ αριθ / κοινής αποφάσεως των Υπουργών Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων και Μεταφορών και Επικοινωνιών και των Υφυπουργών, Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και Πολιτισμού, με την οποία εγκρίθηκαν οι περιβαλλοντικοί όροι του έργου «Παραλλαγή νέας σιδηροδρομικής γραμμής στην ευρύτερη περιοχή της Παναγοπούλας ν. Αχαΐας». 3. Επειδή στη δίκη παρεμβαίνει με προφανές έννομο συμφέρον η εταιρεία «...», στην οποία έχει ανατεθεί η εκτέλεση του έργου. 4. Επειδή, το δικόγραφο της κρινομένης αιτήσεως υπογράφεται από δικηγόρο ως πληρεξούσιο των αιτούντων. Εκτός όμως από το Δήμο Ερινεού και τους υπ αριθ. 1, 2, 4, 7, 8, 9, 11, 38, 39, 40 και 45 αιτούντες, οι λοιποί δεν νομιμοποιήθηκαν κατά τα προβλεπόμενα στο άρθρο 27 παρ. 1 και 2 του π.δ./τος 18/1989, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 4 παρ. 2 του ν. 2479/1997 (Α 67), και συνεπώς ως προς αυτούς η κρινόμενη αίτηση πρέπει να απορριφθεί ως απαράδεκτη. 5. Επειδή, εμπροθέσμως και με έννομο συμφέρον ασκείται η κρινόμενη αίτηση από το Δήμο Ερινεού, αφού η προσβαλλόμενη αφορά σε τμήμα της σιδηροδρομικής γραμμής που εμπίπτει στα διοικητικά του όρια (βλ. ΣτΕ 3631/2006), από τα αιτούντα σωματεία επίσης εμπροθέσμως και με έννομο συμφέρον, διότι μεταξύ των καταστατικών σκοπών του πρώτου είναι η διάσωση, προστασία και ανάδειξη του φυσικού και αστικού περιβάλλοντος του Κορινθιακού Κόλπου και ο έλεγχος της εκτελέσεως έργων αναπτυξιακού χαρακτήρα στην περιοχή (βλ. ΣτΕ 3632/2006) και του τρίτου η ανάπτυξη του σιδηροδρόμου στην Πελοπόννησο, η πραγματοποίηση ερευνών και η σύνταξη μελετών για το σιδηρόδρομο και η προώθηση της οικολογίας μέσω του σιδηροδρόμου. Περαιτέρω παραδεκτώς ομοδικούν προβάλλοντας ότι η χάραξη της σιδηροδρομικής γραμμής που επιχειρείται με την προσβαλλόμενη πράξη θα έχει δυσμενείς επιπτώσεις στον οικιστικό ιστό και στο φυσικό περιβάλλον της περιοχής. Αντιθέτως, στερούνται ειδικού εννόμου συμφέροντος οι υπόλοιποι νομιμοποιηθέντες αιτούντες ως εξής: Κατά το μέρος που όλοι ισχυρίζονται ότι είναι ιδιοκτήτες ακινήτων κοντά στον άξονα της νέας σιδηροδρομικής γραμμής, προεχόντως, διότι ο ισχυρισμός τους αυτός προβάλλεται αναποδείκτως. Καθ ό μέρος οι τέταρτος, έβδομος όγδοος, ένατος, ενδέκατος και τεσσαρακοστός πέμπτος ισχυρίζονται, επί πλέον, ότι είναι και κάτοικοι του ΔΔ Καμαρών, διότι το τμήμα στο οποίο τροποποιείται η χάραξη της σιδηροδρομικής γραμμής με την προσβαλλόμενη πράξη βρίσκεται εκτός του ΔΔ Καμαρών (βλ. τη Γενική Οριζοντιογραφία, σχέδιο Γ.Ο.01 και το Χάρτη Χρήσεων Γης, σχέδιο Γ.Ο.02 της Μ.Π.Ε.). Τέλος, οι τριακοστός όγδοος και τριακοστός ένατος, καθ ό μέρος ισχυρίζονται, επιπλέον, ότι έχουν γεννηθεί στο εν λόγω ΔΔ, διότι το γεγονός τούτο και μόνον δεν αρκεί για τη στοιχειοθέτηση του αναγκαίου ειδικού εννόμου συμφέροντος. Εξ άλλου, τα προβαλλόμενα από τους ως άνω αιτούντες ότι έχουν έννομο συμφέρον να προσβάλουν την τροποποίηση της χάραξης στο τμήμα αυτό παρ όλο που κείται εκτός του Δ.Δ. Καμαρών, διότι σε περίπτωση ακύρωσης της προσβαλλόμενης η Διοίκηση θα προκρίνει τη νότια χάραξη, η οποία αναγκαστικά θα αρχίζει πριν από τον Φοίνικα ποταμό, θα διέρχεται μακράν του Δ.Δ. Καμαρών, έξωθεν του Δ.Δ. Σαλμενίκου και θα καταλήγει στο Πλατάνι του Δήμου Ρίου, δεν μπορούν να γίνουν δεκτά, διότι στηρίζουν στο αβέβαιο και υποθετικό γεγονός ότι σε περίπτωση ακύρωσης της προσβαλλόμενης η Διοίκηση θα προκρίνει τη χάραξη αυτή. 6. Επειδή, κατά τις παραγράφους 1 και 2α του άρθρου 4 του ν. 1650/1986, όπως τροποποιήθηκαν με το άρθρο 2 του ν. 3010/2002 (Α 91), για την πραγματοποίηση νέων ή την επέκταση και τον εκσυγχρονισμό υφισταμένων δημοσίων ή ιδιωτικών έργων ή δραστηριοτήτων απαιτείται η έγκριση όρων για την προστασία του περιβάλλοντος, μετά από υποβολή, για τα έργα της πρώτης κατηγορίας του άρθρου 3 παράγραφος 1, δηλαδή τα έργα που είναι πιθανόν να προκαλέσουν σοβαρούς κινδύνους για το περιβάλλον, μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Η έγκριση δε των περιβαλλοντικών όρων χορηγείται, στην περίπτωση αυτή, κατά την παρ. 2β του αυτού άρθρου, με απόφαση του Υπουργού ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. και των κατά περίπτωση συναρμοδίων υπουργών. Εξ άλλου, κατά την παρ. 6 του αυτού άρθρου 4 του ν. 1650/1986, εν συνδυασμώ προς το άρθρο 8 παρ. 1 της κατ

3 εξουσιοδότηση του νόμου αυτού εκδοθείσης κοινής υπουργικής αποφάσεως αριθ /5387/ (Β 678), για νέα έργα και δραστηριότητες της κατά τα ανωτέρω πρώτης κατηγορίας, καθώς και για τον εκσυγχρονισμό, επέκταση ή τροποποίηση υφισταμένων, εφ όσον, στην τελευταία αυτή περίπτωση, επέρχονται ουσιαστικές διαφοροποιήσεις σε σχέση με τις επιπτώσεις τους στο περιβάλλον, απαιτείται η υποβολή προμελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Στην ομάδα I της ως άνω πρώτης κατηγορίας έργων κατατάσσεται, κατά το άρθρο 4 της κοινής αυτής υπουργικής αποφάσεως, και η κατασκευή σιδηροδρομικών γραμμών μεγάλων αποστάσεων (αριθ. 7). Περαιτέρω, στο άρθρο 5 του ως άνω ν. 1650/1986, όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 3 του ν. 3010/2002, προβλέπεται ότι η μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων περιλαμβάνει τουλάχιστον: α) περιγραφή του έργου ή της δραστηριότητας με πληροφορίες για το χώρο εγκατάστασης, το σχεδιασμό και το μέγεθός του, β) περιγραφή των στοιχείων του περιβάλλοντος που ενδέχεται να θιγούν σημαντικά από το προτεινόμενο έργο ή τη δραστηριότητα, γ) εντοπισμό και αξιολόγηση των βασικών επιπτώσεων στο περιβάλλον, δ) περιγραφή των μέτρων για την πρόληψη, μείωση ή αποκατάσταση των αρνητικών επιπτώσεων στο περιβάλλον, ε) σύνοψη των κύριων εναλλακτικών λύσεων και υπόδειξη των κύριων λόγων της επιλογής της προτεινόμενης λύσης, στ) απλή (μη τεχνική) περίληψη του συνόλου της μελέτης, ζ)». Παράλληλα, το άρθρο 1 παρ. 7 της Οδηγίας 97/11/ΕΚ του Συμβουλίου της , αντικαθιστώντας το άρθρο 5 της Οδηγίας 85/337/ΕΟΚ, προσέθεσε στις πληροφορίες που πρέπει να παρέχει ο κύριος του έργου, το οποίο ενδέχεται να έχει σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον, την σύνοψη των κυρίων εναλλακτικών λύσεων που μελετά και την υπόδειξη των κυρίων λόγων της επιλογής του, λαμβανομένων υπόψη των επιπτώσεων στο περιβάλλον. 7. Επειδή, σε περίπτωση προσβολής με αίτηση ακυρώσεως των διοικητικών πράξεων που εκδίδονται κατά τη διοικητική διαδικασία ερεύνης των επιπτώσεων στο περιβάλλον ορισμένου έργου ή δραστηριότητος, που θεσπίστηκε, σε συμμόρφωση προς τη συνταγματική επιταγή για την προστασία του περιβάλλοντος και ειδικότερα, προς την αρχή της πρόληψης, ο ακυρωτικός δικαστής ερευνά αν τηρήθηκε συννόμως από ουσιαστική και τυπική άποψη η διαδικασία αυτή και αν τα στοιχεία, στα οποία στηρίζεται η ελεγχόμενη διοικητική πράξη, είναι σύμφωνα με τους σχετικούς ορισμούς της νομοθεσίας και επαρκή για να προσδώσουν έρεισμα στην πράξη. Ειδικότερα, κατά την άσκηση του ακυρωτικού ελέγχου στον οποίο περιλαμβάνεται και η πλάνη περί τα πράγματα, ο δικαστής εξετάζει, μεταξύ άλλων, αν η μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων, που αποτελεί το βασικό μέσο εφαρμογής της αρχής της πρόληψης, ανταποκρίνεται προς τις απαιτήσεις του νόμου και αν το περιεχόμενό της είναι επαρκές, ώστε να παρέχεται στα αρμόδια διοικητικά όργανα η δυνατότητα να διακριβώνουν και αξιολογούν τις συνέπειες του έργου ή της δραστηριότητας και να εκτιμούν αν η πραγματοποίησή του είναι σύμφωνη με τις διατάξεις της οικείας νομοθεσίας, καθώς και με τις παραπάνω συνταγματικές επιταγές και τους ορισμούς του πρωτογενούς και του παραγώγου ευρωπαϊκού δικαίου. Η ευθεία, όμως, αξιολόγηση από μέρους του δικαστή των συνεπειών ορισμένου έργου ή δραστηριότητας και η κρίση αν η πραγματοποίησή του αντίκειται στην αρχή της βιώσιμης ανάπτυξης, εξέρχονται των ορίων του ακυρωτικού ελέγχου, διότι προϋποθέτουν διαπίστωση πραγματικών καταστάσεων, διερεύνηση τεχνικών θεμάτων, ουσιαστικές εκτιμήσεις και στάθμιση στηριζόμενη στις εκτιμήσεις αυτές. Κατ ακολουθίαν, παράβαση της αρχής της βιώσιμης ανάπτυξης, μπορεί να ελεγχθεί ευθέως από τον ακυρωτικό δικαστή, μόνον αν από τα στοιχεία της δικογραφίας και με βάση τα διδάγματα της κοινής πείρας προκύπτει, ότι η προκαλούμενη από το έργο ή τη δραστηριότητα βλάβη για το περιβάλλον είναι μη επανορθώσιμη και έχει τέτοια έκταση και συνέπειες, ώστε προδήλως να αντιστρατεύεται την παραπάνω συνταγματική αρχή (ΣτΕ 3632/2006, Ολομ. 2173/2002, 3478/2000). 8. Επειδή, στην προκειμένη περίπτωση, από τα στοιχεία του φακέλου προκύπτουν τα εξής: Για το συνολικό μήκος της νέας διπλής σιδηροδρομικής γραμμής Κορίνθου - Πατρών, σε τμήμα της οποίας αφορά και η προσβαλλόμενη πράξη, εκπονήθηκε τεχνική έκθεση του Οκτωβρίου 1994 και μελέτη προέγκρισης χωροθέτησης. Ακολούθως, με την υπ αριθμ /5964/ απόφαση του Γενικού Διευθυντή Περιβάλλοντος του Υπουργείου ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. προεγκρίθηκε η χωροθέτηση της ως άνω σιδηροδρομικής γραμμής, εξαιρουμένου ωστόσο του τμήματος από Χ.Θ έως Χ.Θ (περιοχή Αιγίου) για λόγους που προέβαλε η αρχαιολογική υπηρεσία. Με την υπ αριθμ / Κ.Υ.Α. εγκρίθηκαν οι περιβαλλοντικοί όροι για το τμήμα του έργου από ανισόπεδο κόμβο Αρχαίας Κορίνθου έως τα Σαρανταπηχιώτικα (Χ.Θ έως ). Αιτήσεις ακυρώσεως κατά της ανωτέρω πράξεως χωροθετήσεως και της υπ αριθμ / εγκρίσεως περιβαλλοντικών όρων απορρίφθηκαν με τις 3255 και 3256/2000 αποφάσεις του

4 Συμβουλίου της Επικρατείας. Στη συνέχεια με την υπ αριθμ / Κ.Υ.Α. εγκρίθηκαν οι περιβαλλοντικοί όροι για το τμήμα που βρίσκεται στο Ν. Αχαΐας από Χ.Θ έως και από Χ.Θ έως Το τμήμα αυτό περιελάμβανε και τη διέλευση της σιδηροδρομικής γραμμής στην περιοχή της Παναγοπούλας, για την οποία η έγκριση περιβαλλοντικών όρων διελάμβανε στον όρο δ. 27 ότι θα πρέπει να προηγηθούν οι απαραίτητες γεωτεχνικές έρευνες, ώστε να ληφθούν όλα τα απαραίτητα μέτρα προστασίας του έργου από καθιζήσεις και κατολισθήσεις, ειδικώς δε στην περιοχή της Παναγοπούλας, εφ όσον οι σχετικές έρευνες αποδείξουν ότι η προτεινόμενη από την προμελέτη χάραξης λύση είναι επισφαλής θα πρέπει να εξευρεθεί άλλη λύση με παράκαμψη της περιοχής κατολίσθησης. Τέλος, με την υπ αριθμ / Κ.Υ.Α. εγκρίθηκαν οι περιβαλλοντικοί όροι και του εναπομείναντος τμήματος της περιοχής Αιγίου (από Χ.Θ έως ), το οποίο διέρχεται και από το Δ.Δ. Καμαρών. Αιτήσεις ακυρώσεως κατά της πράξεως αυτής απορρίφθηκαν με τις 3631 και 3632/2006 αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας. Κατόπιν διενέργειας ερευνών, από τις οποίες προέκυψε ότι στην περιοχή Παναγοπούλας και περί τη Χ.Θ εντοπίζεται σημαντική γεωλογική κατολίσθηση, κρίθηκε αναγκαία η τροποποίηση της υπ αριθμ / εγκρίσεως περιβαλλοντικών όρων στο συγκεκριμένο τμήμα. Προς τούτο εκδόθηκε η υπ αριθμ / θετική γνωμοδότηση του Γενικού Διευθυντή Περιβάλλοντος του Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. (Π.Π.Ε.Α.) και ακολούθως η ήδη προσβαλλόμενη Κ.Υ.Α. περί εγκρίσεως των περιβαλλοντικών όρων για την παραλλαγή της χάραξης της νέας σιδηροδρομικής γραμμής στην ευρύτερη περιοχή της Παναγοπούλας και ειδικότερα από τη Χ.Θ έως , συνολικού μήκους μ., προκειμένου να παρακαμφθεί η περιοχή κατολίσθησης. Κατόπιν εξετάσεως, στη σχετική Μ.Π.Ε., 3 εναλλακτικών λύσεων για την παραλλαγή της χαράξεως (Α1, Α2 και Β), εγκρίθηκε τελικώς ως η πλέον ασφαλής και περιβαλλοντικά ευμενέστερη εναλλακτική η Α1, η οποία συνίσταται στην κατασκευή μονής σήραγγας μήκους μ. στον ορεινό όγκο, παρακάμπτοντας τις εδαφικές αστάθειες της παραλιακής χάραξης, με πρόβλεψη για ανύψωση της Νέας Εθνικής Οδού στην είσοδο της σήραγγας και ανύψωση της Νέας Εθνικής Οδού και τροποποίηση της μηκοτομής της Παλαιάς Εθνικής Οδού στην έξοδο της σήραγγας και μέριμνα για αποκατάσταση των υφισταμένων αγροτικών οδών και κατασκευή παράπλευρων οδών εξυπηρέτησης. 9. Επειδή, από όσα ήδη εκτέθηκαν προκύπτει ότι στη Μ.Π.Ε. εξετάσθηκαν τρεις εναλλακτικές χαράξεις, καθώς και η μηδενική λύση, και επελέγη τελικώς, κατόπιν συγκριτικής αξιολογήσεώς τους, αυτή που παρουσίαζε τα περισσότερα πλεονεκτήματα από περιβαλλοντικής, τεχνικής και οικονομικής απόψεως (βλ. Κεφάλαιο 5). Ειδικότερα, η τελικώς εγκριθείσα χάραξη αποφεύγει το σύνολο των γεωλογικών/γεωτεχνικών προβλημάτων της περιοχής Παναγοπούλας, παρουσιάζει άνετα γεωμετρικά χαρακτηριστικά, εξασφαλίζει την ανάπτυξη υψηλών ταχυτήτων του τρένου (160Km/h), ώστε να είναι δυνατή η χρήση της σήραγγας και σε νέα μελλοντική αναβάθμιση της παραλιακής ζώνης, δεν προκαλεί περιβαλλοντική υποβάθμιση της παραλιακής ζώνης, περιορίζει τα προβλήματα κυκλοφορίας αυτοκινήτων και συρμών κατά τη διάρκεια κατασκευής και τα κατασκευαστικά προβλήματα μελλοντικής εξέλιξης της Νέας Εθνικής Οδού σε αυτοκινητόδρομο (ΠΑΘΕ) και έχει τις λιγότερες επιπτώσεις στο φυσικό και ακουστικό περιβάλλον (βλ. Κεφ. 5-3/46). Εν όψει τούτων, η προκριθείσα χάραξη αιτιολογείται επαρκώς, τα δε περί του αντιθέτου προβαλλόμενα είναι απορριπτέα. Ειδικώς δε τα προβαλλόμενα περί μη εξετάσεως ως εναλλακτικής της νοτίας χαράξεως, η οποία δεν καταστρέφει το σχέδιο πόλεως των Καμαρών, είναι απορριπτέα, διότι αντικείμενο της προσβαλλόμενης ήταν μόνο το τμήμα της περιοχής Παναγοπούλας και όχι το τμήμα που διέρχεται από τον οικισμό των Καμαρών, οι περιβαλλοντικοί όροι του οποίου εγκρίθηκαν με ξεχωριστή απόφαση (υπ αριθμ / Κ.Υ.Α.), τα σχετικά δε παράπονα εξετάσθηκαν και απορρίφθηκαν στο πλαίσιο των αιτήσεων ακυρώσεως που άσκησαν οι ήδη αιτούντες κατά της αποφάσεως αυτής, καθώς κρίθηκε ότι η τελικώς επιλεγείσα χάραξη ήταν επαρκώς τεκμηριωμένη και ότι η προτεινόμενη από τους αιτούντες νότια χάραξη απορρίφθηκε με ειδική αιτιολογία, διότι διερχόταν είτε από πυκνότερο οικιστικό ιστό, είτε από αρχαιολογικά ευρήματα, ενώ παρουσίαζε απαγορευτικές κλίσεις (βλ. σχετικά ΣτΕ /2006). Εξάλλου, στα κεφάλαια 6-8 της Μ.Π.Ε. καταγράφονται αναλυτικά όλες οι αναμενόμενες από την κατασκευή και λειτουργία του έργου επιπτώσεις, τόσο στο φυσικό όσο και στο οικιστικό περιβάλλον και προτείνονται τα απαραίτητα μέτρα για τη μείωση ή εξάλειψη των επιπτώσεων αυτών, τα οποία υιοθετούνται από την ήδη προσβαλλόμενη απόφαση. Ειδικώς δε όσον αφορά στα κυκλοφοριακά προβλήματα που ενδέχεται να προκύψουν από τη φάση κατασκευής και λειτουργίας του έργου, έχει προβλεφθεί η αποκατάσταση των υφιστάμενων αγροτικών οδών και η κατασκευή παράπλευρων οδών και οδών εξυπηρετήσεως, ενώ έχει τεθεί ειδικός όρος όσον αφορά στη Νέα και την Παλαιά Εθνική Οδό (δ.5), σύμφωνα με τον οποίο, πριν

5 την έναρξη των εργασιών για την κατασκευή του έργου, θα πρέπει να έχουν εγκριθεί από τους αρμόδιους φορείς τα έργα τροποποίησης τόσο της Νέας όσο και της Παλαιάς Εθνικής Οδού, καθώς και όλες οι απαιτούμενες προσωρινές παρακάμψεις ώστε να εξασφαλίζεται η ομαλή κυκλοφορία στους δύο αυτούς οδικούς άξονες. Συνεπώς, τα περί του αντιθέτου προβαλλόμενα με την κρινόμενη αίτηση είναι απορριπτέα ως αβάσιμα. 10. Επειδή, περαιτέρω, ο λόγος με τον οποίο προβάλλεται ότι η προσβαλλόμενη είναι ακυρωτέα διότι εγκρίνει περιβαλλοντικούς όρους για τμήμα ενός ενιαίου έργου, χωρίς να έχει προηγηθεί συνολική Μ.Π.Ε. που να εκτιμά σφαιρικά τις επιπτώσεις για το σύνολο του έργου, είναι απορριπτέος ως αβάσιμος, διότι η προσβαλλόμενη αφορά σε επιμέρους τροποποίηση της χάραξης σε ένα συγκεκριμένο τμήμα της οδεύσεως της σιδηροδρομικής γραμμής, συνεπώς δεν απαιτούνταν Μ.Π.Ε. για το σύνολο του έργου, για το οποίο, όπως προκύπτει από τα πραγματικά περιστατικά που προπαρατέθηκαν, είχε εκπονηθεί σχετική αναγνωριστική μελέτη. Εξάλλου, κατά το μέρος που προβάλλεται ότι κατά παράβαση της αρχής της χρηστής διοίκησης εγκρίνονται περιβαλλοντικοί όροι της νέας σιδηροδρομικής γραμμής πριν την ολοκλήρωση της μελέτης κατασκευής της Νέας Εθνικής Οδού (Ν.Ε.Ο.), ο λόγος προβάλλεται αβασίμως, διότι το έργο της Ν.Ε.Ο. είναι αυτοτελές και ανεξάρτητο από το επίδικο και, συνεπώς, δεν υπήρχε υποχρέωση της Διοίκησης να εξαρτήσει την έκδοση της προσβαλλόμενης απόφασης από την ολοκλήρωση της μελέτης κατασκευής της Ν.Ε.Ο. Όπως δε προκύπτει τόσο από τη Μ.Π.Ε. όσο και από το με αρ. πρωτ / έγγραφο της..., στο οποίο διατυπώνονται οι απόψεις της παρεμβαίνουσας επί των υποβληθεισών στο στάδιο δημοσιοποίησης της Μ.Π.Ε. ενστάσεων, η μελέτη της παραλλαγής χαράξεως στο επίμαχο τμήμα και οι επιπτώσεις του στα συγκοινωνιακά έργα της Νέας Εθνικής Οδού, της Παλαιάς Εθνικής Οδού και της υφιστάμενης σιδηροδρομικής γραμμής έγινε σε συνεργασία με τους αρμόδιους για κάθε έργο φορείς και αφού ελήφθησαν υπ όψιν οι μελέτες των εν λόγω έργων. 11. Επειδή, προβάλλεται, ότι η προσβαλλόμενη είναι πλημμελής, διότι επιλέγει την πιο δαπανηρή λύση, ενώ δεν περιέχει ισοζύγιο κόστους- οφέλους, ούτε και οικονομικά στοιχεία του εγχειρήματος. Ο λόγος αυτός προβάλλεται αβασίμως, διότι πέραν της Μ.Π.Ε., η οποία θα πρέπει να συντάσσεται και να περιέχει το εκ του νόμου προβλεπόμενο ελάχιστο περιεχόμενο, δεν απαιτείται άλλη προγενέστερη χρηματοοικονομική αξιολόγηση του έργου (βλ. ΣτΕ ). Εξ άλλου, όπως προαναφέρθηκε τεκμηριώνεται επαρκώς, κατόπιν εξετάσεως περισσότερων εναλλακτικών (περιλαμβανομένης και της μηδενικής) η επιλογή της τελικώς εγκριθείσας με την προσβαλλόμενη οδεύσεως της σιδηροδρομικής γραμμής στην επίμαχη περιοχή, η οποία, κατά την αιτιολογημένη κρίση της Διοίκησης, είναι πιο ασφαλής και περιβαλλοντικά ευμενέστερη, παρίσταται μάλιστα και οικονομικότερη σε σχέση με την εναλλακτική Α2 (δίδυμη σήραγγα - βλ. Μ.Π.Ε. Κεφ. 1-15/15). Εν πάση δε περιπτώσει, στο με αρ. πρωτ / έγγραφο της ΕΡΓΟΣΕ επί των υποβληθεισών ενστάσεων, μεταξύ άλλων και των αιτούντων, διαλαμβάνεται ότι για τη νέα σιδηροδρομική γραμμή έχει εκπονηθεί και εγκριθεί χρηματοοικονομική και κοινωνικοοικονομική μελέτη αξιολόγησης του έργου, βάσει της οποίας εγκρίθηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση η χρηματοδότηση των τμημάτων Κόρινθος - Κιάτο και Κιάτο - Ροδοδάφνη. 12. Επειδή, εξάλλου, απαραδέκτως προβάλλονται πλημμέλειες που αφορούν σε τμηματική ανάθεση του έργου από το Δ.Σ. της..., διότι οι πλημμέλειες της διαδικασίας αναθέσεως δεν συνδέονται με την προσβαλλόμενη πράξη εγκρίσεως περιβαλλοντικών όρων και δεν δύνανται να εξετασθούν στο πλαίσιο της παρούσας δίκης (βλ. ΣτΕ /2006). Τέλος, τα δια του υπομνήματος το πρώτον προβαλλόμενα, είναι απορριπτέα ως απαράδεκτα. 13. Επειδή, κατόπιν τούτων, μη προβαλλομένου παραδεκτώς άλλου λόγου ακυρώσεως, πρέπει να απορριφθεί στο σύνολό της η κρινόμενη αίτηση και να γίνει δεκτή η παρέμβαση. Δ ι ά τ α ύ τ α Απορρίπτει την αίτηση. Δέχεται την παρέμβαση. Διατάσσει την κατάπτωση του παραβόλου και Επιβάλλει συμμέτρως σε βάρος των αιτούντων τη δικαστική δαπάνη του Δημοσίου, που

6 ανέρχεται σε τετρακόσια εξήντα (460) ευρώ και της παρεμβαινούσης, που ανέρχεται σε εξακόσια σαράντα (640) ευρώ. Η διάσκεψη έγινε στην Αθήνα την 11η Οκτωβρίου 2011 Ο Προεδρεύων Σύμβουλος Η Γραμματέας Νικ. Ρόζος Ειρ. Δασκαλάκη και η απόφαση δημοσιεύθηκε σε δημόσια συνεδρίαση στις 17 Οκτωβρίου Ο Προεδρεύων Σύμβουλος Η Γραμματέας Νικ. Ρόζος Π. Νικολοπούλου ΣΤΟ ΟΝΟΜΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΛΑΟΥ Εντέλλεται προς κάθε δικαστικό επιμελητή να εκτελέσει όταν του το ζητήσουν την παραπάνω απόφαση, τους Εισαγγελείς να ενεργήσουν κατά την αρμοδιότητά τους και τους Διοικητές και τα άλλα όργανα της Δημόσιας Δύναμης να βοηθήσουν όταν τους ζητηθεί. Η εντολή πιστοποιείται με την σύνταξη και την υπογραφή του παρόντος. Αθήνα,... Η Πρόεδρος του Ε Τμήματος Ο Γραμματέας Α.Σ.