Σακχαρώδης Διαβήτης στον Καρκίνο Πνεύμονα. Μπουντίνα Μαρία Ενδοκρινολόγος Τμήμα Ενδοκρινολογίας-Ενδοκρινικής Ογκολογίας ΑΝΘ «Θεαγένειο»

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Σακχαρώδης Διαβήτης στον Καρκίνο Πνεύμονα. Μπουντίνα Μαρία Ενδοκρινολόγος Τμήμα Ενδοκρινολογίας-Ενδοκρινικής Ογκολογίας ΑΝΘ «Θεαγένειο»"

Θήρων Δημητρακόπουλος
7 χρόνια πριν
Προβολές:

1 Σακχαρώδης Διαβήτης στον Καρκίνο Πνεύμονα Μπουντίνα Μαρία Ενδοκρινολόγος Τμήμα Ενδοκρινολογίας-Ενδοκρινικής Ογκολογίας ΑΝΘ «Θεαγένειο»

2 Διαβήτης και Καρκίνος Η πρώτη αναφορά έγινε από τους Wilson και Maher το 1932 (για καρκίνο παγκρέατος, μήτρας και εντέρου) Το 1959 ο Joslin παρατήρησε αύξηση κάποιων τύπων καρκίνου σε διαβητικούς ασθενείς

3 Διαβήτης και Καρκίνος Προοπτική μελέτη στην Κορέα, διάρκειας 10 ετών κατοίκους (30-90 ετών) Γλυκόζη νηστείας > 140 mg/dl αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης όλων των καρκίνων (κυρίως του παγκρέατος) κατά 1.29 φορές Άνδρες: οισοφάγο, ήπαρ, έντερο Γυναίκες: ήπαρ, τράχηλο Sun Ha Jee et al, JAMA 2005

4 Διαβήτης και Καρκίνος Πληθυσμιακή μελέτη στο Ισραήλ διάρκειας 8 ετών σε άτομα Καταγραφή εμφάνισης καρκίνου σε ασθενείς με και χωρίς διαβήτη Αυξημένη συχνότητα καρκίνου κυρίως γαστρεντερικού και γεννητικών οργάνων στις γυναίκες με ΣΔ και όχι στους άνδρες. Η σχέση ΣΔ και καρκίνου εξαρτάται από την ηλικία, το φύλο και τη θέση του καρκίνου Chodick G et al, Cancer Causes Control 2010

5 Διαβήτης και Καρκίνος πνεύμονα Προυπάρχων διαβήτης σε ασθενείς με Ca πνεύμονα Φτωχότερη επιβίωση Luo J et al. Br J Cancer May 2016

6 Συχνότητα εμφάνισης καρκίνου σε άτομα με διαβήτη συγκριτικά με τον γενικό πληθυσμό, Jessica L. Harding et al. Dia Care 2015

7 ΣΔ και συνολική επιβίωση σύμφωνα με την ιστολογία του Ca Zhu L et al Medicine 2016

8 Παθογενετικοί Μηχανισμοί Δράσεις ινσουλίνης Υποδοχείς ινσουλίνης Oι καρκίνοι μαστού, εντέρου, ωοθηκών εκφράζουν υποδοχείς ινσουλίνης 1000 φορές περισσότερο απ ότι το ήπαρ Χρόνια ενεργοποίησή τους έχει μιτογόνες και ογκογόνες δράσεις

9 Άμεσες δράσεις ινσουλίνης Υποδοχείς ινσουλίνης Ενεργοποίηση της οδού PI3k Οδός Αkt κινασών ενεργό ρόλο στην καρκινογένεση, πολλαπλασιασμό, αγγειογένεση, αναστολή απόπτωσης

10 Έμμεσες δράσεις ινσουλίνης Ορμονικές διαταραχές (1) Υπερινσουλιναιμία SHBG (ήπαρ) Ανδρογόνα (κύτταρα θήκης) ελεύθερα στεροειδή φύλου

11 Έμμεσες δράσεις ινσουλίνης Ορμονικές διαταραχές στο ΣΔ (2) Τα ανδρογόνα στο λιπώδη ιστό αρωματοποιούνται σε οιστρογόνα παραγωγή οιστρογόνων ορμονοεξαρτώμενων καρκίνων

12 Έμμεσες δράσεις ινσουλίνης Ορμονικές διαταραχές στο ΣΔ (3) υπερινσουλιναιμία Κυτταρικός πολλαπλασιασμός Κυτταρική απόπτωση IGF-1 παραγωγή IGFBPs Calle E & Kaaks Nat Rev Cancer 2004

13 ΣΔ και Φλεγμονή Συσχέτιση με αυξημένο οξειδωτικό stress Αύξηση όγκου και μεταστάσεων Aύξηση AGEs, TNFa, IL-6 Eνεργοποίηση ογκογόνων οδών Sotgia et al BMC, Medicine 2011

14 Θεραπεία Άσκηση και Καρκίνος Μέτρια άσκηση προστατεύει από καρκίνου παχέος εντέρου, ορθού, μαστού και ενδομητρίου Λιγότερες αποδείξεις για καρκίνο προστάτη, πνεύμονα, ωοθηκών Friedenreich CM et al Eur J Cancer 2010 Bao Y et al Cancer Epidem Biomarkers Prev 2008 Brenner DR et al Lung Cancer 2016

15 Evans JM, BMJ 2005 Ruiter R, Diabetes Care 2012 Zhang HH, Cancer Chemother Pharmacol, 2016 Θεραπεία διαβήτη Mετφορμίνη Μειώνει τον κίνδυνο καρκίνου σε διαβητικούς

16 Kαρκινικά κύτταρα: απορρύθμιση mtor Αυξητικοί παράγοντες, IGF-1, VEGF PI3-K μετφορμίνη PTEN Akt/PKB ER TSC2 TSC1 Ras/Raf pathway kinases mtor RAD001 S6K1 4E-BP1 S6 Protein production X X X elf-4e Cell growth Cell division Angiogenesis

17 Mετφορμίνη Ca πνεύμονα

18 Mετφορμίνη Βελτίωση της επιβίωσης ελεύθερης νόσου όχι όμως και της συνολικής επιβίωσης σε σταδίου I-II διαβητικούς ασθενείς με μη μικροκυτταρικό Ca πνεύμονα μετά το χειρουργείο Βελτίωση της επιβίωσης σε σταδίου IV μη μικροκυτταρικό Ca πνεύμονα Lin JJ et al Am J Respir Crit Care Med 2015 Medairos RA et al. Cardiovasc Surg, April 2016

19 Mετφορμίνη Σε γυναίκες με Ca πνεύμονα και ιστορικό διαβήτη, δεν δρα προστατευτικά Συνδέεται με συνολικά φτωχή επιβίωση και αυξημένη θνητότητα σε χρόνιους διαβητικούς Luo J et al. Br J Cancer 2016

20 Mετφορμίνη Βελτίωση τόσο της επιβίωσης ελεύθερης νόσου (DFS) όσο και της συνολικής επιβίωσης (OS) σε ασιάτες με μικροκυτταρικό και μη μικροκυτταρικό Ca Καλύτερη πρόγνωση σε ασθενείς υπό χ/θ και όχι σε αυτούς που υποβάλλονται σε χ/θ και α/θ Guoxing W et al Oncotarget 2016 Lin JJ et al Am J Respir Crit Med Care 2015

21 Άλλα φάρμακα Σουλφονυλουρίες μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου σε σχέση με τη μετφορμίνη Βowker SL et al, Diabetes Care 2006 Monami M et al, Acta Diabetol Θειαζολιδινεδιόνες δεν σχετίζονται με καρκίνο Πιογλιταζόνη σχέση με καρκίνο ουροδόχου κύστεως Kermode-Scott B et al, BMJ, 2012 Neumann A, Diabetologia 2012 Ινκρετίνες καμία συσχέτιση με καρκίνο Elashoff Met al, Gastroenterology 2010 Βjerre Knudsen L et al, Endocrinology 2010

22 Ινσουλίνες Συσχέτιση Ins glargine με τον καρκίνο Diabetologia 2009 ΟΜΩΣ Δεν επιβεβαιώθηκε! Ίσως αύξηση κινδύνου Ca μαστού Diabetes Care 2016

23 Χειρισμός διαβητικών με Ca Συνύπαρξη stress Κόπωση δραστηριότητα γλυκόζη Χ/Θ (κορτιζόνη) Απώλεια τριχών stress

24 Χημειοθεραπεία - Διαβήτης Ανορεξία Ναυτία,Έμετοι Στοματίτιδες Διάρροιες Μειωμένη λήψη τροφής Γλυκόζης απορρόφηση τροφών

25 Θεραπεία με ινσουλίνη Η κύρια γραμμή θεραπείας Αλλαγή θεραπείας σε γνωστό ΣΔ Ενδοφλέβια ινσουλίνη Βασική ινσουλίνη- Εντατικό σχήμα ινσουλινοθεραπείας Βασική ινσουλίνη το πρωί αντί για το βράδυ

26 5.4 Glucocorticoid-induced diabetes Recommendations We recommend that bedside POC testing be initiated for patients with or without a history of diabetes receiving glucocorticoid therapy. (1 ) We suggest that POC testing can be discontinued in nondiabetic patients if all BG results are below 7.8 mmol/liter (140 mg/dl) without insulin therapy for a period of at least h. (2 ) We recommend that insulin therapy be initiated for patients with persistent hyperglycemia while receiving glucocorticoid therapy. (1 ) We suggest CII as an alternative to sc insulin therapy for patients with severe and persistent elevations in BG despite use of scheduled basal bolus sc insulin. (2 ) Continuous infusion of insulin Endocrine Society Guidelines 2012

27 Επιπλοκές Διαβήτη Καρδιοπάθεια: επιδεινώνεται με τη χ/θ (σισπλατίνη) Μειωμένη νεφρική λειτουργία: δυσκολίες στις κλινικές αποφάσεις καθώς πολλά από τα χημειοθεραπευτικά απεκκρίνονται από τους νεφρούς Η διαβητική νευροπάθεια: επιδεινώνεται με την χ/θ (σισπλατίνη)

28 Eρωτήματα Πόσο καλή ρύθμιση πρέπει να έχει ένας διαβητικός με καρκίνο πνεύμονα Άτομα με αντίσταση στην ινσουλίνη πρέπει να υποβάλλονται σε επιπλέον προληπτικούς ελέγχους (κολονοσκόπηση, μαστογραφία) Επηρεάζεται η επιβίωση διαβητικών ασθενών με καρκίνο πνεύμονα

29 Γλυκαιμικοί Στόχοι ADA 2014

30 Aπαντήσεις (2) Γυναίκες με καρκίνο πνεύμονα και διαβήτη έχουν αυξημένη θνητότητα Γι αυτό Καλός γλυκαιμικός έλεγχος παράλληλα με την χημειοθεραπεία και την παρακολούθηση Όχι όμως σε αυστηρά πλαίσια!!! Luo J et al. Br J Cancer 2016

31 ADA 2016 Ο διαβήτης αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης συγκεκριμένων τύπων καρκίνου Η συσχέτιση διαβήτη και καρκίνου εξαρτάται από την ηλικία, την παχυσαρκία, τη διατροφή,το κάπνισμα και τη φυσική δραστηριότητα Άμεσοι μηχανισμοί είναι η υπερινσουλιναμία, η υπεργλυκαιμία και παράγοντες φλεγμονής Diabetes Care 2016

32 ADA 2016 ΩΣΤΟΣΟ Ασθενείς με διαβήτη θα πρέπει να έχουν τον ίδιο προληπτικό ελέγχο για καρκίνο με άτομα της ίδιας ηλικίας και φύλου χωρίς διαβήτη Ο κίνδυνος εμφάνισης καρκίνου δεν αποτελεί τον γνώμονα επιλογής αντιδιαβητικής θεραπείας Diabetes Care 2016

33 Η αντιμετώπιση ασθενών με διαβήτη και καρκίνο πνεύμονα αποτελεί μια πρόκληση και απαιτεί εξατομίκευση με γνώμονα την όσο το δυνατόν καλύτερη ποιότητα ζωής τους

34 Ευχαριστώ για την προσοχή σας!

Σχετικά έγγραφα

ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ και ΚΑΡΚΙΝΟΣ: συνύπαρξη ή αιτιολογική σχέση;

ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ και ΚΑΡΚΙΝΟΣ: συνύπαρξη ή αιτιολογική σχέση; Δ. Καραγιάννη, Β. Κουρκούμπας, Δ. Μπαλτζής, Γ. Κοτρώνης, Ε. Κιντιράκη, Χ.Τρακατέλλη, Α. Παυλίδου, Μ. Σιών Γ Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, ΓΠΝΘ