ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΤΟΥ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΕΓΧΕΙΡΙ ΙΟΥ ΡΑΜΑΤΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ ΕΥΡΙΠΙ Η «ΕΛΕΝΗ» Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ Ο. Ε.. Β. (Σελίδες 7 33 σχολικού εγχειριδίου)

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΤΟΥ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΕΓΧΕΙΡΙ ΙΟΥ ΡΑΜΑΤΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ ΕΥΡΙΠΙ Η «ΕΛΕΝΗ» Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ Ο. Ε.. Β. (Σελίδες 7 33 σχολικού εγχειριδίου)"

Transcript

1 ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΤΟΥ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΕΓΧΕΙΡΙ ΙΟΥ ΡΑΜΑΤΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ ΕΥΡΙΠΙ Η «ΕΛΕΝΗ» Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ Ο. Ε.. Β. (Σελίδες 7 33 σχολικού εγχειριδίου) I. ΤΟ ΡΑΜΑ Ο αρχαίος ελληνικός ποιητικός λόγος διακρίνεται σε τρία µεγάλα γραµµατειακά είδη: α) το έπος, β) τη λυρική ποίηση και γ) το δράµα. Τα δύο πρώτα προηγούνται χρονικά, ενώ θα λέγαµε ότι ο συνδυασµός τους δηµιούργησε το δράµα, ένα από τα µεγαλύτερα επιτεύγµατα του ανθρώπινου πνεύµατος. Τρία είναι τα βασικά στοιχεία του δράµατος, τα οποία του κληροδοτήθηκαν από το έπος και τη λυρική ποίηση. Το πρώτο είναι ο λόγος (βασική και αρχική σηµασία του έπους) και τα άλλα δύο είναι η µουσική και η όρχηση (προερχόµενα από τη λυρική ποίηση). Το κύριο όµως χαρακτηριστικό του δράµατος είναι το ότι δηµιουργήθηκε για παράσταση. Είναι ένα δρώµενο, µια ζωντανή πραγµατικότητα. Άλλωστε το φανερώνει και το όνοµά του: δράµα<δράω-ῶ: πράττω. Το δράµα συνδέεται µε τις θρησκευτικές τελετές που αναπαριστούσαν γεγονότα από τη ζωή των θεών, καθώς και µε ιερές συµβολικές πράξεις. Ο θεός, του οποίου η λατρεία ταυτίστηκε µε τις απαρχές του δράµατος και θεωρήθηκε ότι από τις τελετές προς τιµήν του γεννήθηκε το αριστουργηµατικό αυτό γραµµατειακό είδος, είναι ο ιόνυσος, ο προστάτης του κρασιού, της βλάστησης και των παραγωγικών δυνάµεων της φύσης. Οι θιασώτες οπαδοί του τον λάτρευαν σε κατάσταση ιερής µανίας («έκστασης»), µεταµφιεσµένοι µε δέρµατα ζώων, βαµµένοι στο πρόσωπο µε το κατακάθι του µούστου (τρυγία) και φορώντας στεφάνι κισσού, ιερού φυτού του θεού. Από αυτού του είδους τις τελετές προήλθε το δράµα. Ο ιόνυσος όµως είχε και το δικό του χορικό ύµνο, που κατά κύριο λόγο αναφερόταν στη ζωή και τα παθήµατά του. Ο ύµνος αυτός ονοµαζόταν διθύραµβος και ήταν αυτοσχέδιος. Υπήρχε ένας κορυφαίος στο Χορό που τον εκτελούσε. Αυτός αναλάµβανε την απόδοση της αφήγησης και ο Χορός τραγουδούσε κάποιες συµβατικές επωδούς. Ο Αριστοτέλης θεωρεί ότι το δράµα προέρχεται από τους αυτοσχεδιασµούς των πρωτοτραγουδιστών, «τῶν ἐξαρχόντων», του διθυράµβου. II. Η ΤΡΑΓΩ ΙΑ Το δράµα διακρίνεται σε τρία είδη: α) την τραγωδία, β) την κωµωδία και γ) το σατυρικό δράµα. Ο πιο σηµαντικός εκπρόσωπος του διθυράµβου, που θεωρείται και το πρωταρχικό στάδιο εξέλιξης της τραγωδίας, ήταν ο Αρίων ο Μηθυµναίος. Από τη Λέσβο, τον τόπο καταγωγής του δηλαδή, ο ποιητής βρέθηκε τον 6 ο αιώνα π.χ. στην αυλή του τυράννου της Κορίνθου Περίανδρου. Εκεί ασκούσε Χορούς 50 ατόµων, οι οποίοι τραγουδούσαν το διθύραµβο, ενώ ήταν µεταµφιεσµένοι ως σάτυροι, δηλαδή µε χαρακτηριστικά τράγων (τραγικός χορός). Αυτού του είδους η εκτέλεση του διθυράµβου ήταν ξεχωριστή και έτσι ο Αρίων θεωρήθηκε ως «ὁ εὑρετὴς τοῦ τραγικοῦ τρόπου». Εκείνος όµως που έµεινε στην ιστορία ως ο θεµελιωτής του δράµατος είναι ο Θέσπης που καταγόταν από τον αγροτικό δήµο της Ικαρίας στην Αττική (το 1

2 σηµερινό ιόνυσο). Ήταν ο πρώτος που αποσπάστηκε από το Χορό του οποίου ηγούνταν, στάθηκε απέναντί του και διαλέχτηκε µαζί του υποδυόµενος ένα ρόλο. Από το τραγούδι δηλαδή πέρασε στην αφήγηση και την παράσταση µιας ιστορίας. Έγινε µ αυτόν τον τρόπο ο πρώτος υποκριτής. Κάπως έτσι γεννήθηκε το δράµα και µέσω του νεωτερισµού του Θέσπη δηµιουργήθηκε το επικό και το λυρικό στοιχείο της τραγωδίας. Στην αρχή τα διαλογικά µέρη (επικό στοιχείο) ήταν εξαιρετικά περιορισµένα σε σχέση µε τα άσµατα του Χορού (λυρικό στοιχείο). Αργότερα, που η πλοκή του µύθου έγινε πιο σύνθετη, οι φορείς του επικού στοιχείου, δηλαδή ο Πρόλογος, τα Επεισόδια και η Έξοδος, αύξησαν την έκτασή τους, ενώ το λυρικό µέρος (πάροδος, στάσιµα, κοµµοί, µονωδίες, διωδίες) έφτασε να είναι ένα ευχάριστο διάλειµµα στα διαλογικά µέρη. Ο Πρόλογος είναι το τµήµα που προηγείται της εισόδου του Χορού στην ορχήστρα και εισάγει το θεατή στην υπόθεση του έργου (στις παλαιότερες τραγωδίες δεν υπήρχε). Τα Επεισόδια είναι τα τµήµατα που παρεµβάλλονται ανάµεσα στα άσµατα που ψάλλει ο Χορός και αντιστοιχούν στις πράξεις του σύγχρονου θεάτρου. Η Έξοδος είναι το τελευταίο διαλογικό µέρος, το οποίο κλείνει και την τραγωδία. Ακολουθεί το τελευταίο άσµα του Χορού. Πάροδος είναι το άσµα που τραγουδά ο Χορός κατά την είσοδό του στην ορχήστρα. Τα Στάσιµα είναι τα άσµατα που ψάλλει µετά τα επεισόδια ο Χορός και εµπνέονται ως προς το περιεχόµενο συνήθως από αυτά. Στο λυρικό µέρος ανήκουν και οι Κοµµοί, οι Μονωδίες και οι ιωδίες. Πρόκειται για τραγούδια που ψάλλουν οι ηθοποιοί µόνοι τους ή µε τη συνοδεία του Χορού. Οι µύθοι, που αποτελούσαν θέµατα του διθυράµβου και δραµατοποίησε η τραγωδία, αρχικά αντλούσαν το περιεχόµενό τους αποκλειστικά από τη διονυσιακή παράδοση. Αργότερα, άρχισαν να επεκτείνονται και σε άλλους µυθικούς κύκλους. Ο Αργοναυτικός, ο Θηβαϊκός και ο Τρωικός ήταν οι κύκλοι από τους οποίους η τραγωδία έπαιρνε τα θέµατά της. Η υπόθεση στρεφόταν συνήθως γύρω από την πράξη ενός σπουδαίου προσώπου της ελληνικής παράδοσης, που αποτελούσε τον τραγικό ήρωα, ένα πρόσωπο που βρίσκεται αντιµέτωπο µε δύο αντίθετες ηθικές αρχές και πρέπει να επιλέξει τη σπουδαιότερη. Οι µύθοι των τραγωδιών γίνονταν αντικείµενα προβληµατισµού, ενώ είχαν πολλές φορές αντανάκλαση στην επικαιρότητα, την πολιτική, πολεµική και πνευµατική πραγµατικότητα της εποχής που παρουσιάζονταν. Βασικό γνώρισµα της αρχαίας ελληνικής τραγωδίας ήταν ο θρησκευτικός της χαρακτήρας. Άλλωστε τραγωδίες παρουσιάζονταν µόνο στο πλαίσιο διονυσιακών γιορτών και αποτελούσαν τµήµα της λατρείας του θεού ιονύσου. Οι παραστάσεις γίνονταν στον ιερό χώρο του Ελευθερέως ιονύσου στη νότια πλαγιά της Ακρόπολης, και την πιο τιµητική θέση στην πρώτη σειρά των επισήµων κατείχε ο ιερέας του θεού. Με το πέρασµα των χρόνων η θρησκευτικότητα εισχώρησε και στο ίδιο το έργο. Έννοιες όπως η ύβρη, η νέµεση και η τίση απασχολούν συνεχώς το νοηµατικό και ιδεολογικό υπόβαθρο όλων των τραγωδιών. Ο Αριστοτέλης επιχείρησε να δώσει στην «Ποιητική» του έναν επιγραµµατικό ορισµό της τραγωδίας, προσπαθώντας να τονίσει τα βασικά της χαρακτηριστικά. Αναφέρει λοιπόν τα εξής: " Ἔστιν οὖν τραγῳδία µίµησις πράξεως σπουδαίας καὶ τελείας, µέγεθος ἔχούσης, ἡδυσµένῳ λόγῳ, χωρὶς ἑκάστῳ τῶν εἰδῶν ἐν τοῖς µορίοις, δρώντων καὶ οὐ δι' ἀπαγγελίας, δι' ἐλέου καὶ φόβου περαίνουσα τὴν τῶν τοιούτων 2

3 παθηµάτων κάθαρσιν " (Αριστοτέλης, Ποιητική 1449b 23 28). Η τραγωδία για τον Αριστοτέλη είναι µίµηση πράξεως που έχει ρυθµό, αρµονία και µελωδία. Πρόκειται για µια πραγµατικότητα, για ένα δρώµενο το οποίο περνά το θεατή µέσα από τον ἔλεο (ευσπλαχνία) και το φόβο, ώσπου να τον οδηγήσει στη λύτρωση (κάθαρση). Κάνοντας µια µεταφραστική απόπειρα του παραπάνω ορισµού θα λέγαµε: «Είναι λοιπόν η τραγωδία µίµηση σοβαρής και µε αξιόλογο περιεχόµενο πράξης, έχει µέγεθος συγκεκριµένο, λόγο φροντισµένο (ρυθµικό), χωρίς όµως αυτά τα στοιχεία να είναι διασκορπισµένα µε το ίδιο τρόπο σε όλο το έργο, αλλά όπου ταιριάζει το καθένα, µε δράση κι όχι µε απαγγελία, περνώντας µέσα από τη συµπάθεια και το φόβο οδηγεί το θεατή στην κάθαρση (λύτρωση) από τις περιπέτειες των πρωταγωνιστών». Για το περιεχόµενο του όρου κάθαρση έχουν διατυπωθεί διάφορες απόψεις. Η επικρατέστερη εκδοχή δίνει στην κάθαρση ηθικό, ψυχολογικό και αισθητικό χαρακτήρα. Πρόκειται για ένα είδος λύτρωσης που αισθάνονται οι θεατές στο τέλος κάθε τραγωδίας. Έχοντας ζήσει την ένταση και την αγωνία της πλοκής του µύθου, ο θεατής αναζητά απεγνωσµένα τη λύση στο πρόβληµα που θέτει το έργο. Τα συναισθήµατά του βρίσκονται στο κατακόρυφο, ώσπου η ίδια η εξέλιξη της υπόθεσης τον κάνει να ανακουφίζεται και να ηρεµεί. Η λύση στο δράµα έχει δοθεί. Ο θεατής συµπληρώνει την εµπειρία του, διευρύνει τον κόσµο των βιωµάτων του και αισθάνεται µια ολοκλήρωση πνευµατική. Αυτός είναι και ο παιδευτικός ρόλος της τραγωδίας. Ένας ρόλος αναντικατάστατος, που ποτέ και κανένα άλλο δηµόσιο θέαµα δεν µπόρεσε επάξια να υποκαταστήσει. Η τραγωδία απέκτησε το µεγαλείο και τη σοβαρότητα που αναφέρει ο Αριστοτέλης κατά την περίοδο της δηµοκρατίας του Κλεισθένη και γνώρισε τη µεγάλη ακµή της στην εποχή του Περικλή. Συνεπώς το δράµα είναι το κατεξοχήν παιδί της δηµοκρατίας. Η εξέλιξή του µάλιστα συµβαδίζει µε την ακµή της. Η δηµοκρατία στηρίζεται στο διάλογο που τον µεταπλάθει αργότερα σε ρητορικό λόγο, αλλά και στην τραγωδία «διαλέγονται» µπροστά στο κοινό το έπος και η λυρική ποίηση, οι άνθρωποι και οι θεοί, η µουσική και ο ρυθµός, ο λόγος και η εικόνα, η λογική και τα πάθη. Η τραγική ποίηση σφράγισε µε το µεγαλείο και τη µοναδικότητά της ολόκληρο τον αρχαίο ελληνικό πολιτισµό. Στη διαδροµή των αιώνων η αρχαιοελληνική δραµατουργία απέκτησε διαρκή επικαιρότητα και παγκοσµιότητα. Τα πανανθρώπινα προβλήµατα που θέτουν στα έργα τους οι τραγικοί ποιητές, καθώς και η υψηλή αισθητική απόλαυση που προσφέρουν οι συνθέσεις τους, συγκινούν ακόµη και σήµερα το κοινό. Αν και η εποχή µας έχει ξεφύγει στο πλαίσιο του τεχνολογικού θριάµβου, οι προαιώνιες αξίες και ιδέες της τραγωδίας παραµένουν επίκαιρες, αναλλοίωτες και εξαιρετικά αξιοποιήσιµες. III. Η ΘΕΑΤΡΙΚΗ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ: Κατά την περίοδο της ακµής του το θέατρο έχει συγκεκριµένη µορφή και διακρίνεται σε τρία βασικά µέρη: α) το κυρίως θέατρο ή κοῖλον. β) την ορχήστρα. γ) τη σκηνή. 3

4 α) το κυρίως θέατρο ή κοῖλον: Το κυρίως θέατρο ήταν ένα αµφιθεατρικά διαµορφωµένο οικοδόµηµα, όπου καθόταν και παρακολουθούσαν το έργο οι θεατές. Ήταν γεµάτο µε καθίσµατα (τα εδώλια) και χωρισµένο µε έναν ή δύο οριζόντιους επάλληλους διαδρόµους, τα λεγόµενα διαζώµατα. Οι θεατές µετακινούνταν στις ψηλότερες θέσεις από σκάλες (κλίµακες), που ήταν κατασκευασµένες ανάµεσα στα καθίσµατα, κάθετα προς την ορχήστρα. Τα µέρη ανάµεσα στις σκάλες ονοµάζονταν κερκίδες. Τα θέατρα ήταν κατά κανόνα κατασκευασµένα από ξύλο. Αυτό ίσχυε τουλάχιστον τον 5 ο αιώνα π.χ. Αργότερα, δηµιουργήθηκε το πρώτο λιθόκτιστο θέατρο στην Αθήνα (4 ος αιώνας π.χ.). β) η ορχήστρα: Το κέντρο του θεατρικού χώρου, µία επίπεδη κυκλική έκταση δηλαδή, όπου «ὠρχεῖτο» (=χόρευε) ο Χορός, ονοµαζόταν ορχήστρα. Στο κέντρο της υπήρχε ο βωµός του ιονύσου (θυµέλη). γ) η σκηνή: Η σκηνή ήταν ένα ξύλινο ορθογώνιο οικοδόµηµα, τοποθετηµένο στη µια πλευρά της ορχήστρας. Χρησιµοποιούνταν από τους ηθοποιούς για τις µεταµφιέσεις τους και ως αποθήκη του θεατρικού υλικού. Μπροστά ακριβώς από τη σκηνή και ανάµεσα σ αυτήν και την ορχήστρα ο χώρος ήταν υπερυψωµένος. Πρόκειται για το λεγόµενο λογείο, όπου πάνω κινούνταν κατά το µεγαλύτερο µέρος της παράστασης οι ηθοποιοί. Υπήρχε και το θεολογείο, µια υπερυψωµένη εξέδρα στη στέγη της σκηνής, η οποία στο µεταξύ έγινε διώροφη. Εκεί εµφανίζονταν οι θεοί, για να δώσουν λύση στα αδιέξοδα που δηµιουργούσε πολλές φορές η πλοκή του µύθου. Το τέχνασµα αυτό (τοῦ θεοῦ ἀπὸ µηχανῆς) το χρησιµοποιούσε συνεχώς ο Ευριπίδης. Η πρόσοψη της σκηνής απεικόνιζε ανάκτορο ή ναό µε µία ή τρεις πόρτες, απ όπου εισέρχονταν στο λογείο οι ηθοποιοί. Στις δύο πλευρές της ορχήστρας και ανάµεσα στο κυρίως θέατρο και στη σκηνή υπήρχαν δύο διάδροµοι (αριστερά και δεξιά). Ήταν οι λεγόµενοι πάροδοι. Από εκεί έµπαινε ο Χορός στην ορχήστρα, καθώς και οι ηθοποιοί που έρχονταν απ έξω κι όχι από το κτίσµα που απεικόνιζε η σκηνή. Σύµφωνα µε τη θεατρική σύµβαση, την αριστερή πάροδο χρησιµοποιούσαν πρόσωπα που έρχονταν από τους αγρούς ή µία ξένη χώρα, ενώ τη δεξιά από την πόλη ή το λιµάνι. Για τις ανάγκες της παράστασης οι αρχαίοι είχαν επινοήσει και ορισµένα απλά µηχανήµατα. Τα βασικότερα ήταν: α) το εκκύκληµα: ένα τροχοφόρο δάπεδο, πάνω στο οποίο παρουσίαζαν οµοιώµατα νεκρών, αφού το αρχαιοελληνικό θρησκευτικό συναίσθηµα απαγόρευε την παρουσίαση βίαιων θανάτων. β) οι περίακτοι: ξύλινοι, πρισµατικοί δοκοί, τοποθετηµένοι αριστερά και δεξιά της σκηνής. Εξυπηρετούσαν τη σκηνογραφία, αφού είχαν πάνω τους στερεωµένους ζωγραφικούς πίνακες. γ) µηχανή ή αιώρηµα: είδος γερανού µε τη βοήθεια του οποίου εµφανίζονταν οι θεοί (ἀπὸ µηχανῆς θεός). Ο ποιητής ήταν ο πιο βασικός συντελεστής της παράστασης στο αρχαίο θέατρο. Είχε πολλαπλούς ρόλους. Ήταν δηµιουργός του δράµατος, σεναριογράφος, σκηνοθέτης, χοροδιδάσκαλος και στα πρώτα δράµατα ακόµη και υποκριτής. 4

5 Επιπλέον, µοίραζε τους ρόλους στους ηθοποιούς και τους ασκούσε στην απαγγελία και την υποκριτική. Η τραγωδία ξεκίνησε µε έναν ηθοποιό υποκριτή. Ο Αισχύλος αργότερα πρόσθεσε και δεύτερο και ο Σοφοκλής και τρίτο, προκειµένου να καλυφθούν οι ανάγκες της πλοκής του µύθου. Όλους τους ρόλους τους υποδύονταν άνδρες, ακόµη και τους γυναικείους. Μόνο για τους ρόλους των παιδιών χρησιµοποιούσαν παιδιά, αλλά ήταν πάντα βουβοί, µιµικοί ρόλοι. Οι υποκριτές και όλοι οι καλλιτέχνες που συµµετείχαν σε δραµατικές παραστάσεις οργανώθηκαν από τον 3 ο αιώνα π.χ. σε συντεχνία (κοινὸν τῶν περὶ τὸν ιόνυσον τεχνιτῶν). Πολύ προσεγµένη και ανάλογη µε το χαρακτήρα του έργου ήταν και η σκευή (ενδυµασία) των υποκριτών και του Χορού. Οι ηθοποιοί φορούσαν µάσκες (προσωπεία) από λινό ή άλλο εύκαµπτο υλικό, ενισχυµένες µε γύψο και βαµµένες και ήταν ντυµένοι µε µακρύ χιτώνα (ποδήρη) και από πάνω φορούσαν ένα βαρύτερο ιµάτιο. Χρησιµοποιούσαν επίσης υποδήµατα µε υπερυψωµένα πέλµατα, ώστε να φαίνονται επιβλητικοί. Ήταν οι λεγόµενοι κόθορνοι. Σταδιακά τα ενδύµατα άρχισαν να γίνονται ολοένα και πιο µεγαλόπρεπα, πάντα όµως βρίσκονταν σε αντιστοιχία µε το πρόσωπο που υποδυόταν ο ηθοποιός. Ο Χορός ήταν απλούστερα ντυµένος. Έµπαινε στην ορχήστρα συνήθως από τη δεξιά πάροδο, σε ένα παραλληλόγραµµο σχηµατισµό (5x3 ή 3x5), έχοντας µπροστά τον αυλητή, που µε τους ήχους συνόδευε την όρχηση. Τα 50 µέλη του Χορού του διθυράµβου έγιναν 12 και από το Σοφοκλή 15. Υπήρχε ένα πρόσωπο, ο κορυφαίος, ο οποίος διαλεγόταν µε τους ηθοποιούς, ενώ όλος ο Χορός τραγουδούσε το λυρικό µέρος του δράµατος. IV. Η ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΤΟΝ ΡΑΜΑΤΙΚΟ ΑΓΩΝΑ ΚΑΙ Η ΙΕΞΑΓΩΓΗ ΤΟΥ: Το δράµα ήταν στενά δεµένο µε τις δύο σηµαντικότερες διονυσιακές γιορτές, τα ἐν ἄστει ή Μεγάλα ιονύσια και τα Λήναια. Κατά τη διάρκεια των εορτών αυτών τελούνταν οι λεγόµενοι δραµατικοί αγώνες. Υπεύθυνοι της οργάνωσης των αγώνων ήταν για τα Μεγάλα ιονύσια ὁ ἐπώνυµος ἄρχων και για τα Λήναια ὁ ἄρχων βασιλεύς. Οι άρχοντες επέλεγαν κάθε φορά τρεις ποιητές, τα έργα των οποίων θα παρουσιάζονταν µέσα στο πρόγραµµα των γιορτών. Κατόπιν εξασφάλιζαν τους χορηγούς των έργων. Τρεις πλούσιους ιδιώτες δηλαδή, οι οποίοι θα αναλάµβαναν τη δαπάνη για τη διδασκαλία του Χορού. Επρόκειτο για τον πολύ γνωστό, ιδιαίτερα δαπανηρό, αλλά τιµητικό θεσµό της χορηγίας στην Αθήνα. Πριν από τον κυρίως αγώνα γινόταν µια τελετή στο Ωδείο που είχε κτίσει ο Περικλής. Η τελετή λεγόταν προάγωνας. Οι ποιητές που είχαν προκριθεί µαζί µε το Χορό, τους υποκριτές και το χορηγό ανέβαιναν µε σειρά σε µια υπερυψωµένη εξέδρα και παρουσιάζονταν στο κοινό, δίνοντας ταυτόχρονα πληροφορίες για το περιεχόµενο των έργων τους. Το τελευταίο στάδιο της προετοιµασίας ήταν η επιλογή των κριτών. Η διαδικασία ήταν πολύπλοκη, ώστε να αποφεύγονται δωροδοκίες. Καθεµιά από τις 10 φυλές της Αθήνας εξέλεγε 50 υποψηφίους. Οι κάλπες µε τα ονόµατά τους σφραγίζονταν και φυλάσσονταν στον Παρθενώνα. Την ηµέρα της γιορτής κληρωνόταν ένα όνοµα από κάθε κάλπη. Έτσι καταρτιζόταν δεκαµελής κριτική επιτροπή η οποία έπαιρνε τιµητική θέση στο θέατρο, αφού ορκιζόταν ότι θα ψηφίσει κατά συνείδηση. 5

6 Από τις έξι (6) µέρες των γιορτών οι τρεις (3) τελευταίες ήταν αφιερωµένες στους δραµατικούς αγώνες. Η παράσταση άρχιζε πολύ πρωί και κάθε ποιητής συµµετείχε µε µια τετραλογία τρεις τραγωδίες κι ένα σατυρικό δράµα. Τις παραστάσεις µπορούσε να τις παρακολουθήσει και ο πιο φτωχός Αθηναίος, χάρη στο νόµο των θεωρικών, που ψήφισε ο Περικλής. Επρόκειτο για αποζηµίωση δύο οβολών ως αντίτιµο εισιτηρίου, την οποία κατέβαλε το ίδιο το κράτος, ώστε να πληρώνεται το λεγόµενο σύµβολον (εισιτήριο) του θεάτρου, ακόµη κι από τους πιο φτωχούς Αθηναίους πολίτες. Το σκεπτικό ήταν να µη στερηθεί κανείς την απόλαυση του δράµατος, το οποίο λογιζόταν ως θέαµα υψηλής παιδευτικής σηµασίας, που προσφέρει ιδιαίτερη απόλαυση στο θεατή. Το εισιτήριο πληρωνόταν στον οργανωτή του θεάµατος, το θεατρώνη. Υπεύθυνοι για την τήρηση της τάξης στο θέατρο ήταν ειδικοί υπάλληλοι µε το όνοµα «ραβδοῦχοι». Αφού τελείωναν οι αγώνες, οι δέκα κριτές έγραφαν τα ονόµατα των ποιητών µε σειρά προτίµησης σε πινακίδα και την έριχναν σε µια κάλπη. Για την έκδοση του τελικού αποτελέσµατος κληρώνονταν από τις δέκα (10) πινακίδες οι πέντε (5). Οι αποφάσεις των κριτών αφορούσαν την τετραλογία ως σύνολο και ήταν σεβαστές. Οι νικητές, ο ποιητής και ο χορηγός κέρδιζαν ως έπαθλο ένα διονυσιακό στεφάνι κισσού κι έναν τρίποδα, µε το δικαίωµα να τον στήσουν στην ανατολική πλευρά της Ακρόπολης, από όπου περνούσε η περίφηµη «ὁδὸς τῶν τριπόδων». Τα ονόµατα των ποιητών, χορηγών, πρωταγωνιστών, οι τίτλοι των έργων και το αποτέλεσµα της κρίσης χαράζονταν σε πλάκες (διδασκαλίες), οι οποίες φυλάσσονταν στο δηµόσιο αρχείο. V. ΟΙ ΤΡΕΙΣ ΜΕΓΑΛΟΙ ΤΡΑΓΙΚΟΙ ΠΟΙΗΤΕΣ: Τρεις είναι οι κορυφαίοι εκπρόσωποι της αρχαίας ελληνικής τραγωδίας: ο Αισχύλος, ο Σοφοκλής και ο Ευριπίδης. α) Ο Αισχύλος: Ο πρώτος από τους τρεις µεγάλους τραγικούς. Γεννήθηκε το 525/4 π.χ. στην Ελευσίνα. Καταγόταν από διακεκριµένη γενιά. Έλαβε µέρος στους Περσικούς πολέµους και συγκεκριµένα στη µάχη του Μαραθώνα και τη ναυµαχία της Σαλαµίνας. Έζησε τη γέννηση της δηµοκρατίας στην Αθήνα µε τη µεταρρύθµιση του Κλεισθένη. Έγινε λοιπόν κοινωνός του ανανεωτικού κλίµατος που άρχισε να επικρατεί στην Αθήνα από τις αρχές του 5 ου αιώνα π.χ. και µέχρι την ολοκλήρωση της δηµοκρατίας µε τον µεγάλο Περικλή. Όλα αυτά τον έστρεψαν προς την τραγική ποίηση, που έγινε ο φορέας και το κατεξοχήν τέκνο της δηµοκρατίας. Η συµβολή του στην ολοκλήρωση της τραγωδίας είναι τεράστια. Παρουσίασε τη διδασκαλία µιας συνεχόµενης τριλογίας, δηλαδή τριών τραγωδιών µε κοινό µύθο. Αύξησε τον αριθµό των υποκριτών από ένα σε δύο. Περιόρισε τη σηµασία του Χορού, µειώνοντας τα µέλη του από 50 σε 12 και δίνοντας προτεραιότητα στο διάλογο. Βελτίωσε, τέλος, τη χορογραφία και τη σκευή. Η γλώσσα του είναι µεγαλόπρεπη, επίσηµη και σεµνή, ανάλογη µε τις σοβαρές ιδέες που εκφράζει. Στα διαλογικά του µέρη παρουσιάζεται απλός και λιτός, ενώ στα λυρικά αποκτά µεγαλοπρέπεια ανάλογη µε τους χαρακτήρες του. Παρουσιάζει τους ήρωές του υπερφυσικούς, σχεδόν τέλειους. Θα µπορούσε να πει κανείς ότι στα έργα του εµφανίζονται υπεράνθρωποι. Πάντως, ακόµη κι αυτοί οι ήρωες υποτάσσονται στη θεία βούληση, χωρίς να είναι παίγνια στα χέρια των θεών. 6

7 Το σχήµα που ερµηνεύει τα περισσότερα έργα του Αισχύλου είναι αυτό της ύβρης και της άτης. Οι πρωταγωνιστές υπερβαίνουν τα επιτρεπτά όρια µε τα λόγια, τις πράξεις ή το φρόνηµά τους και διαπράττουν ύβρη. Αυτή ακολουθεί µια νοητική ή ηθική τύφλωση (άτη), που είναι αποτέλεσµα της θείας παρέµβασης και οδηγεί σε κάποια ανόητη πράξη. Η ανατροπή της κοινωνικής και ηθικής ισορροπίας που επέρχεται, επιφέρει την οριστική τιµωρία και πτώση του δυνατού. Ο Χορός του Αισχύλου ποτέ δεν αποξενώνεται τελείως από το θρησκευτικό του χαρακτήρα. Έτσι βρίσκεται πολύ πιο κοντά στον αρχέγονο Χορό. Επιχειρεί να δηµιουργήσει θρησκευτική συγκίνηση στους θεατές και να τους επιβάλει µια ευγενέστερη θρησκεία. ικαιολογεί µ αυτόν τον τρόπο την παρατήρηση, ότι τον Αισχύλο, αν τον χαρακτήριζε ένα πράγµα ιδιαίτερα, αυτό ήταν η έντονη θρησκευτικότητά του. Ο µεγάλος τραγικός πέρασε τα τελευταία του χρόνια στη Σικελία. Πέθανε το 456/5 π.χ. στη Γέλα. Οι αρχαίες πηγές µιλούν για 90 τίτλους έργων του ποιητή, η χειρόγραφη όµως παράδοση διέσωσε µόνο επτά (7): Πέρσαι, Ἑπτὰ ἐπὶ Θήβας, Ἱκέτιδες, Ἀγαµέµνων, Χοηφόροι, Εὐµενίδες (τα τρία τελευταία έργα αποτελούν την τριλογία "Ὀρέστεια") και Προµηθεὺς εσµώτης. β) Ο Σοφοκλής: Γεννήθηκε το 497/6 π.χ. στον αττικό δήµο του Κολωνού. Έλαβε αριστοκρατική αγωγή και παιδεία. Ήρθε σε επαφή µε εξέχουσες προσωπικότητες της εποχής του, όπως ο Περικλής, ο Ηρόδοτος, ο Σωκράτης και ο Αισχύλος. Επηρεάστηκε πολύ απ αυτές και αξιοποίησε όσο το δυνατόν καλύτερα τις ευκαιρίες που του έδωσε ο στενός κύκλος της αθηναϊκής κοινωνικής ζωής. Ο Σοφοκλής ήταν «φιλαθήναιος», αγαπούσε δηλαδή υπερβολικά την Αθήνα. εν την εγκατέλειψε ποτέ, παρά µόνο για να εκπληρώσει τις στρατιωτικές του υποχρεώσεις, όπως ο Σωκράτης. Υπηρέτησε την πατρίδα του από πολύ υψηλές δηµόσιες θέσεις: υπήρξε Ελληνοταµίας, υπηρέτησε ως στρατηγός µαζί µε τον Περικλή κατά τη διάρκεια του Σαµιακού πολέµου (440 π.χ.) και χρηµάτισε επίσηµος απεσταλµένος της Αθήνας πολλές φορές. Σαν τραγικός ποιητής εµφανίζεται το 468 π.χ., χρονολογία κατά την οποία κερδίζει την πρώτη του νίκη µε αντίπαλο µάλιστα τον ήδη παλαίµαχο Αισχύλο. Από τότε η παράδοση του καταλογίζει τουλάχιστον 20 πρώτες νίκες στα Μεγάλα ιονύσια. Η συµβολή του στην εξέλιξη της τραγωδίας υπήρξε καταλυτική. Εγκατέλειψε τη συνεχόµενη τριλογία και επέφερε σηµαντικές αλλαγές στη δοµή της τραγωδίας, αύξησε τον αριθµό των µελών του Χορού από 12 σε 15, εισήγαγε τον τρίτο υποκριτή και καθιέρωσε τα έγχρωµα σκηνικά. Στα αρχαιότερα δράµατά του η γλώσσα του περιέχει χαρακτηριστικά της έκφρασης του Αισχύλου και δάνεια από τον Όµηρο και τη λυρική ποίηση. Στα έργα όµως της ωριµότητάς του αυτή γίνεται πιο απλή και αποκτά πιο γρήγορο ρυθµό. Τα χορικά του είναι κοµψά, περίτεχνα, γεµάτα µεγαλοπρέπεια και χάρη. Ο Αριστοτέλης έλεγε πως το στόµα του «µέλιτι κεχρισµένον ἦν». Κατά το Σοφοκλή ο άνθρωπος πρέπει να υποτάσσεται στη θεία βούληση, έχοντας συναίσθηση της προσωρινότητας και της αδυναµίας του. Ενώ στον Αισχύλο το τραγικό πραγµατώνεται µε την απέλπιδα πάλη του ανθρώπου εναντίον της παντοδύναµης µοίρας, στο Σοφοκλή η µοίρα κατευθύνει ως ένα σηµείο τον άνθρωπο, αλλά δε δεσµεύει απόλυτα την εσωτερική του ελευθερία και δεν τον απαλλάσσει από την ευθύνη της επιλογής. 7

8 Η τραγική πορεία των ηρώων του Σοφοκλή αρχίζει τις περισσότερες φορές µε την υπέρβαση των ορίων της ανθρώπινης δύναµης, κλιµακώνεται µε την αντιµετώπιση ενός διλήµµατος και κορυφώνεται µε την πλήρη αποµόνωση που καταλήγει στην καταστροφή. Ο Σοφοκλής δεν πλάθει τους ήρωές του υπερφυσικούς, όπως ο Αισχύλος, ούτε καθηµερινούς, όπως ο Ευριπίδης, αλλά ιδανικούς, όπως πρέπει να είναι, ακολουθώντας το µέτρο. Χρησιµοποιεί το Χορό µε το δικό του τρόπο. Από «προφητικός», όπως προβάλλει στα έργα του Αισχύλου, µετατρέπεται στο Σοφοκλή σε ανθρώπινο δραµατικό πρόσωπο, που αφοµοιώνει το δραµατικό γεγονός και του δίνει καθολικό χαρακτήρα. Ο Σοφοκλής θεωρήθηκε ως ο τελειότερος των τραγικών ποιητών. Ο Ξενοφών για τις αρετές του τον χαρακτηρίζει ακριβώς έτσι: «τελειότατον τῶν τραγικῶν», ενώ ο Αριστοτέλης από αυτόν έλαβε τις αρχές και τους κανόνες της τραγικής τέχνης, που διατύπωσε στην «Ποιητική» του. Η παράδοση αναφέρει 123 δράµατα του Σοφοκλή, από τα οποία σώζονται µόνο επτά (7) και αποσπάσµατα από το σατυρικό του δράµα «Ἰχνευταί». Είναι τα εξής: Αἴας, Ἀντιγόνη, Τραχίνιαι, Οἰδίπους Τύραννος, Ἠλέκτρα, Φιλοκτήτης, Οἰδίπους ἐπὶ Κολωνῷ. Πέθανε το 406/5 π.χ. και θάφτηκε σε οικογενειακό τάφο στο δρόµο προς τη εκέλεια. γ) Ο Ευριπίδης: Γεννήθηκε το 485 π.χ. στη Σαλαµίνα. Η καλή κοινωνική και οικονοµική του κατάσταση συνέβαλαν στην πνευµατική του καλλιέργεια και ανάπτυξη. Υπήρξε ο καινοτόµος και αναµορφωτής της τραγικής ποίησης. εν έµεινε προσκοληµµένος στην παράδοση και στο δρόµο που είχαν χαράξει ήδη οι προκάτοχοί του Αισχύλος και Σοφοκλής, αλλά έθεσε την προσωπική του σφραγίδα στην εξέλιξη του δράµατος, ανεξίτηλη και µοναδική. Ο Ευριπίδης εµφανίστηκε στο κοινό για πρώτη φορά το 455 π.χ. και κέρδισε το πρώτο βραβείο το 441 π.χ. Πέρασε πολλά χρόνια στην αυλή του βασιλιά της Μακεδονίας Αρχέλαου. Πέθανε στην Πέλλα της Μακεδονίας το 406 π.χ. Στην εξέλιξη της δραµατικής ποίησης συνέβαλε µε ποικίλους τρόπους: µονιµοποίησε τον αφηγηµατικό πρόλογο, εισήγαγε τον «από µηχανής θεό» για τη λύση του δράµατος, καινοτόµησε µε την τόλµη στη χρήση των µύθων και χρησιµοποίησε τον αφηγηµατικό επίλογο. Ακόµη µείωσε δραστικά την έκταση των χορικών και υποβάθµισε την παρουσία του Χορού ως δραµατικού οργάνου. Ο Ευριπίδης δεν κάνει το Χορό ηθικό ή θρησκευτικό δάσκαλο, όπως ο Αισχύλος, ούτε τον µετατρέπει σε ιδανικό θεατή, όπως ο Σοφοκλής, αλλά τον φέρνει πιο κοντά στον άνθρωπο. Σύγχρονος των σοφιστών ο Ευριπίδης έζησε το συναρπαστικό και προοδευτικό κίνηµά τους. Το αντιµετώπισε όµως µε τρόπο παραγωγικό. Σε καµιά περίπτωση δεν έγινε κήρυκας των ιδεών του, αλλά δηµιουργικός δέκτης τους. Γι αυτό θεωρήθηκε «ποιητής του ελληνικού διαφωτισµού» και ονοµάστηκε «από σκηνής φιλόσοφος». Στα έργα του Ευριπίδη η δράση καθορίζεται από τον ίδιο τον άνθρωπο, χωρίς αυτό να σηµαίνει πως είναι απόλυτα κύριος του εαυτού του και της µοίρας του (όπως π.χ. συµβαίνει µε την «Ελένη» στο οµώνυµο έργο). Σε σύγκριση µε τους δύο άλλους τραγικούς ποιητές, ο Ευριπίδης έδωσε στους ήρωες των έργων του νέα 8

9 χαρακτηριστικά γνωρίσµατα. Τους παρουσιάζει µε τρόπο ρεαλιστικό, σύµφωνα µε τα ανθρώπινα µέτρα, όπως ήταν αυτοί στην πραγµατικότητα. Ο Ευριπίδης χειρίστηκε τους µύθους µε µεγάλη ελευθερία. Καθώς ήταν ανήσυχο πνεύµα από τη φύση του δεν έπαψε ούτε στιγµή να προβληµατίζεται και να ασκεί κριτική στις καθιερωµένες αξίες. Ενδιαφέρθηκε για τη γυναίκα περισσότερο από τους άλλους δύο µεγάλους τραγικούς ποιητές και την αντιµετώπισε µε το πνεύµα ενός προοδευτικού διανοητή. Η ποιητική παραγωγή είναι πλουσιότατη. Έγραψε 92 δράµατα από τα οποία σώζονται δεκαοκτώ (18) τραγωδίες του (µε το αµφισβητούµενο δράµα «Ῥῆσος») και το σατυρικό δράµα «Κύκλωψ». Τα έργα του που σώζονται είναι τα εξής: Ἄλκιστις, Μήδεια, Ἱππόλυτος, Ἡρακλεῖδαι, Ἑκάβη, Ἱκέτιδες, Ἡρακλῆς, Τρωάδες, Ἀνδροµάχη, Ἠλέκτρα, Ἑλένη, Ἰφιγένεια ἡ ἐν Ταύροις, Ἴων, Φοίνισσαι, Ὀρέστης, Ἰφιγένεια ἡ ἐν Αὐλίδι και Βάκχαι. Ακολουθεί αναλυτικός πίνακας µε τους προδρόµους και τους τρεις µεγάλους αρχαίους τραγικούς ποιητές. ΟΝΟΜΑ ΣΩΖΟΜΕΝΑ ΕΡΓΑ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΕΣ Θέσπης (ο Ικάριος) εν σώζονται 1. Εισήγαγε τον πρώτο υποκριτή. 2. Χρησιµοποίησε ως αµφίεση πέρα από το κατακάθι του κρασιού (τρυγία), το ψιµµύθιο (πούδρα από ανθρακικό µόλυβδο). Χοιρίλος (ο Αθηναίος) εν σώζονται Εισήγαγε ίσως καινοτοµίες: α) στα προσωπεία. β) στις ενδυµασίες των υποκριτών. Φρύνιχος 1. Μιλήτου άλωσις 494 π.χ. 2. Φοίνισσαι 476 π.χ. 1. Εισήγαγε γυναικεία προσωπεία. 2. Σκηνοθέτησε τραγωδίες µε ιστορικό θέµα. Πρατίνας (ο Φλειούσιος) εν σώζονται Θεωρείται ευρετής (κατ' άλλους αναµορφωτής) του σατυρικού δράµατος. Αισχύλος (ο Ελευσίνιος) 1. Πέρσαι 2. Επτά επί Θήβας 3. Ικέτιδες 4. Αγαµέµνων 5. Χοηφόροι 6. Ευµενίδες 7. Προµηθεύς εσµὠτης 1. ιδασκαλία µιας συνεχόµενης τριλογίας, δηλαδή τριών τραγωδιών µε κοινό µύθο. 2. Αύξησε τον αριθµό τον υποκριτών από έναν σε δύο. 3. Μείωσε τα µέλη του Χορού από 50 σε 12 και έδωσε προτεραιότητα στο διάλογο. 4. Βελτίωσε τη χορογραφία και τη σκευή. 9

10 Σοφοκλής (ο Κολώνιος) 1. Αίας 2. Αντιγόνη 3. Τραχίνιαι 4. Οιδίπους Τύραννος 5. Ηλέκτρα 6. Φιλοκτήτης 7. Οιδίπους επί Κολωνώ 8. Αποσπάσµατα από το σατυρικό του δράµα "Ιχνευταί". 1. Αύξησε τον αριθµό τον χορευτών από 12 σε Μείωσε την έκταση των χορικών, ενώ αύξησε τα διαλογικά µέρη, που περιέχουν πολύ πιο σύνθετες εικόνες στα έργα του. 3. Πρόσθεσε και τρίτο υποκριτή. 4. ιέσπασε τη διδασκαλία µιας συνεχόµενης τριλογίας µε κοινή υπόθεση, διδάσκαντας τρεις χωριστές τραγωδίες µε διαφορετικό περιεχόµενο η καθεµιά. 5. Εισήγαγε την έγχρωµη σκηνογραφία, µε τη χρήση των περίακτων. ΟΝΟΜΑ ΣΩΖΟΜΕΝΑ ΕΡΓΑ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΕΣ Ευριπίδης (ο Σαλαµίνιος) 1. Άλκιστις 2. Μήδεια 3. Ιππόλυτος 4. Ηρακλείδαι 5. Εκάβη 6. Ικέτιδες 7. Ηρακλής 8. Τρωάδες 9. Ανδροµάχη 10. Ηλέκτρα 11. Ελένη 12. Ιφιγένεια η εν Ταύροις 13. Ίων 14. Φοίνισσαι 15. Ορέστης 16. Ιφιγένεια η εν Αυλίδι 17. Βάκχαι 18. (Ρήσος) - αµφισβητείται η πατρότητά του. 19. Κύκλωψ (σατυρικό δράµα) 1. Μονιµοποίησε τον αφηγηµατικό πρόλογο. 2. Εισήγαγε τον "από µηχανής θεό" για τη λύση του δράµατος. 3. Καινοτόµησε µε τόλµη στη χρήση των µύθων. 4. Χρησιµοποίησε τον αφηγηµατικό επίλογο. 5. Μείωσε δραστικά την έκταση των χορικών και υποβάθµισε την παρουσία του Χορού ως δραµατικού οργάνου. VI. Η ΤΡΑΓΩ ΙΑ ΕΛΕΝΗ: 1. Η ΕΛΕΝΗ ΤΗΣ ΠΑΡΑ ΟΣΗΣ: Η Ελένη σαν ηρωίδα, στη διαδροµή της αρχαιοελληνικής παράδοσης είναι µια αµφιλεγόµενη προσωπικότητα. Θεωρείται σίγουρα η ενσάρκωση της ιδανικής οµορφιάς και του ερωτικού πάθους, αλλά και θεϊκή κατάρα που ήρθε στη γη για τον αφανισµό και την καταστροφή των ανθρώπων. Ο Όµηρος την παρουσιάζει ως πλάσµα µε θεϊκή καταγωγή και αποφεύγει την κατάκριση και την καταδίκη της για τα δεινά που προξένησε. Οι λυρικοί ποιητές λησµονούν τη θεϊκή της προέλευση και της δίνουν καθαρά ανθρώπινη διάσταση. Τη συνδέουν µε την απιστία, την προδοσία και τη θεωρούν αποκλειστική υπαίτια για τον αφανισµό χιλιάδων Ελλήνων και Τρώων. Ως θνητή γυναίκα, µε ροπή προς το κακό, παρουσιάζει την Ελένη ο Αισχύλος. Ο Ευριπίδης στην τραγωδία «Ελένη» εκφράζει µια διαφορετική θέση σχετικά µε την προσωπικότητα της Ελένης και παίρνει καθαρά θετική στάση απέναντί της. 10

11 2. ΤΟ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΥΠΟΒΑΘΡΟ ΤΗΣ ΕΛΕΝΗΣ: Η τραγωδία «Ελένη» πρέπει να γράφτηκε το 412 π.χ. Το έργο φαίνεται πως σχετίζεται µε την εκστρατεία των Αθηναίων το 459 π.χ. στην Αίγυπτο, για να χτυπήσουν εκεί τους Πέρσες. Η εκστρατεία αυτή δεν κατέληξε σε περήφανη νίκη ή ολοκληρωτική καταστροφή. Σίγουρα ο Ευριπίδης θέλησε µέσω της «Ελένης» να καταδικάσει απερίφραστα τον πόλεµο και τις συνέπειές του. Ας µην ξεχνούµε ότι είµαστε στο µέσο ενός καταστροφικού πολέµου (του Πελοποννησιακού), λίγο µετά το τέλος της Σικελικής εκστρατείας. Οι Αθηναίοι βρίσκονται σε απόγνωση. Το εγχείρηµά τους να εκστρατεύσουν στη Σικελία οδήγησε σε πανωλεθρία. Οι Σπαρτιάτες είχαν τον έλεγχο όλης της Αττικής, ενώ και η ίδια η αθηναϊκή δηµοκρατία άρχισε να κλονίζεται, υπό το βάρος των δυσµενών εξελίξεων. Μέσα στα πολιτικά αυτά πλαίσια ο Ευριπίδης γράφει την «Ελένη», µε την οποία καταδικάζει τον πόλεµο ως πρόξενο όλων των κακών. Εκείνη την εποχή ο Αριστοφάνης γράφει τη «Λυσιστράτη», µια κωµωδία µε θέµα τις γυναίκες που εναντιώνονται στον πόλεµο, και ο Σοφοκλής το «Φιλοκτήτη», όπου θίγει τις φρικτές καταστάσεις που δηµιούργησε ο Τρωικός πόλεµος. 3. ΕΛΕΝΗ: ΤΡΑΓΩ ΙΑ ή ΚΩΜΩ ΙΑ; Ένα πρόβληµα που απασχόλησε τους µελετητές του έργου είναι αν και κατά πόσο η «Ελένη» είναι τραγωδία ή κωµωδία. Οι απόψεις είναι πολλές και αλληλοσυγκρουόµενες. Καθεµιά πλευρά έχει τα δικά της επιχειρήµατα. Κάποιοι κατατάσσουν το έργο στις κωµωδίες και πιστεύουν ότι άνοιξε το δρόµο προς την κωµωδία του Μενάνδρου. Άλλοι θεωρούν την «Ελένη» τραγωδία µε την αριστοτελική έννοια. Σε κάθε περίπτωση η «Ελένη» δεν είναι µια τραγωδία κλασικού τύπου, αποτυπώνει όµως τις αλλαγές που συµβαίνουν στην εποχή της, στο πνευµατικό και στο πολιτικό επίπεδο (αµφισβήτηση, σκεπτικισµός, ανατροπές), στην πόλη της Αθήνας και σφραγίζει ως δράµα τη µεταγενέστερη δραµατουργία. Θεσσαλονίκη, 13 Αυγούστου 2002 Αλέξανδρος Γ. Αλεξανδρίδης ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ 11

«ΕΛΕΝΗ» ΕΥΡΙΠΙΔΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ

«ΕΛΕΝΗ» ΕΥΡΙΠΙΔΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ «ΕΛΕΝΗ» ΕΥΡΙΠΙΔΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ ΕΠΟΣ ΛΥΡΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ ΔΡΑΜΑ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ Συνδέεται με θρησκευτικές τελετές Λατρεία Διονύσου (πανελλήνιο χαρακτήρα) Έκσταση (=ο πιστός έφευγε από την πραγματικότητα)

Διαβάστε περισσότερα

Οι ρίζες του δράματος

Οι ρίζες του δράματος Οι ρίζες του δράματος Σύνθετη ποιητική δημιουργία Το δράμα, το έπος και η λυρική ποίηση = αρχαίος ελληνικός ποιητικός λόγος. ράμα: θεατρικό είδος. Περιλάμβανε το λόγο, τη μουσική και την όρχηση (κίνηση).

Διαβάστε περισσότερα

Ι ΤΟ ΡΑΜΑ. Αρχαίος ελληνικός ποιητικός λόγος έπος λυρική ποίηση δράµα

Ι ΤΟ ΡΑΜΑ. Αρχαίος ελληνικός ποιητικός λόγος έπος λυρική ποίηση δράµα Ι ΤΟ ΡΑΜΑ Αρχαίος ελληνικός ποιητικός λόγος έπος λυρική ποίηση δράµα Το δράµα µιµείται µια πράξη µπροστά στους θεατές. ηµιουργήθηκε για παράσταση (dqçy,-ÿ = pqçtty). Προέλευση: Το δράµα συνδέεται µε τις

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ ΣΤΗΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΑΝΤΙΓΟΝΗΣ Β ΛΥΚΕΙΟΥ

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ ΣΤΗΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΑΝΤΙΓΟΝΗΣ Β ΛΥΚΕΙΟΥ Ι. Το δράμα 1. Τι είναι το δράμα και ποια στοιχεία χρησιμοποιήθηκαν σε αυτό από προγενέστερες μορφές ποίησης; ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Σχολικό βιβλίο σελίδα 9: «Το δράμα είναι μια σύνθετη στους θεατές». 2. Από πού προήλθε

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ Ι. Το δράμα ΙΙ. Η τραγωδία

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ Ι. Το δράμα ΙΙ. Η τραγωδία ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ Ι. Το δράμα 1. Ποια είναι τα χαρακτηριστικά του δράματος και τι νέο προσέφερε στο κοινό σε σχέση με το έπος και τη λυρική ποίηση; 2. Ποια είναι η προσέλευση του δράματος και με ποια γιορτή συνδέθηκε;

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΑΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ. Επιµέλεια: Μαρία Γραφιαδέλλη

ΑΡΧΑΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ. Επιµέλεια: Μαρία Γραφιαδέλλη ΑΡΧΑΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ Επιµέλεια: Μαρία Γραφιαδέλλη ΡΑΜΑ σύνθετη ποιητική δηµιουργία στοιχεία από το Έπος και τη Λυρική Ποίηση µουσική όρχηση Προέλευση του δράµατος θρησκευτικά δρώµενα παραστάσεις µε δραµατικό

Διαβάστε περισσότερα

ραµατική Ποίηση Το δράµα - Η τραγωδία - Το αρχαίο θέατρο Ερωτήσεις κλειστού τύπου ή συνδυασµός κλειστού και ανοικτού τύπου 1. Αφού λάβετε υπόψη σας τι

ραµατική Ποίηση Το δράµα - Η τραγωδία - Το αρχαίο θέατρο Ερωτήσεις κλειστού τύπου ή συνδυασµός κλειστού και ανοικτού τύπου 1. Αφού λάβετε υπόψη σας τι ραµατική Ποίηση Το δράµα - Η τραγωδία - Το αρχαίο θέατρο Ερωτήσεις κλειστού τύπου ή συνδυασµός κλειστού και ανοικτού τύπου 1. φού λάβετε υπόψη σας τις σκηνοθετικές συνήθειες που είχαν επικρατήσει στην

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ «ΕΝ ΑΡΧΗ ΗΝ Ο ΛΟΓΟΣ» ΥΠΟΘΕΜΑ: ΑΡΧΑΙΟ ΘΕΑΤΡΟ

ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ «ΕΝ ΑΡΧΗ ΗΝ Ο ΛΟΓΟΣ» ΥΠΟΘΕΜΑ: ΑΡΧΑΙΟ ΘΕΑΤΡΟ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ «ΕΝ ΑΡΧΗ ΗΝ Ο ΛΟΓΟΣ» ΥΠΟΘΕΜΑ: ΑΡΧΑΙΟ ΘΕΑΤΡΟ Το θέατρο είναι ο κλάδος της τέχνης που αναφέρεται στην απόδοση ιστοριών μπροστά σε κοινό, με τη χρήση κυρίως του λόγου, αλλά και της μουσικής

Διαβάστε περισσότερα

Ι. ΤΟ ΔΡΑΜΑ: Αρχαίος Ελληνικός Ποιητικός Λόγος

Ι. ΤΟ ΔΡΑΜΑ: Αρχαίος Ελληνικός Ποιητικός Λόγος (Εισαγωγή σχολικού εγχειριδίου Ευριπίδη: «Ελένη» - Γ γυμνασίου) (ΣΕΛΙΔΕΣ 7 30) (ΑΝΑΛΟΓΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΥΠΑΡΧΕΙ ΚΑΙ ΣΤΟ ΣΧΟΛΙΚΟ ΒΙΒΛΙΟ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΤΗΣ Β ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΟΦΟΚΛΕΟΥΣ «ΑΝΤΙΓΟΝΗ». ΚΑΠΟΙΑ ΕΠΙΠΛΕΟΝ

Διαβάστε περισσότερα

ΓΝΩΣΤΙΚΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ: ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΟΙΔΙΠΟΥΣ ΤΥΡΑΝΝΟΣ ΤΑΞΗ: Β ΛΥΚΕΙΟΥ. Οι μαθητές και οι μαθήτριες να είναι σε θέση να:

ΓΝΩΣΤΙΚΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ: ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΟΙΔΙΠΟΥΣ ΤΥΡΑΝΝΟΣ ΤΑΞΗ: Β ΛΥΚΕΙΟΥ. Οι μαθητές και οι μαθήτριες να είναι σε θέση να: ΓΝΩΣΤΙΚΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ: ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΟΙΔΙΠΟΥΣ ΤΥΡΑΝΝΟΣ ΤΑΞΗ: Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΜΑΘΗΣΙΑΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΓΕΝΙΚΟΙ ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ ΜΑΘΗΣΙΑΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΙΔΙΚΟΙ ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΑ ΔΙΔΑΚΤΕΑ

Διαβάστε περισσότερα

1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Οἴμοι φρόνησον ἐπαλλήλοιν χεροῖν. Μονάδες 30

1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Οἴμοι φρόνησον ἐπαλλήλοιν χεροῖν. Μονάδες 30 ΘΕΜΑ 5 ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 49-68. Να μεταφραστεί το τμήμα: Οἴμοι φρόνησον ἐπαλλήλοιν χεροῖν. 2. Τι γνωρίζετε για τον Σοφοκλή: γέννηση, οικογενειακό περιβάλλον, μόρφωση, ιδιαίτερα προσόντα. 3. α)

Διαβάστε περισσότερα

Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΔΡΑΜΑΤΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ Ελένη του Ευριπίδη. Εισαγωγή

Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΔΡΑΜΑΤΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ Ελένη του Ευριπίδη. Εισαγωγή Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΔΡΑΜΑΤΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ Ελένη του Ευριπίδη Εισαγωγή Δραματική ποίηση Το δράμα χρησιμοποιεί στοιχεία από το έπος (διάλογοι) και τη λυρική ποίηση (τραγούδι, μουσική) Στην παράσταση συμμετέχουν αυλητής

Διαβάστε περισσότερα

Γέρασε ανάμεσα στη φωτιά της Tροίας και στα λατομεία της Σικελίας. Tου άρεσαν οι σπηλιές στην αμμουδιά κι οι ζωγραφιές της θάλασσας.

Γέρασε ανάμεσα στη φωτιά της Tροίας και στα λατομεία της Σικελίας. Tου άρεσαν οι σπηλιές στην αμμουδιά κι οι ζωγραφιές της θάλασσας. Γέρασε ανάμεσα στη φωτιά της Tροίας και στα λατομεία της Σικελίας. Tου άρεσαν οι σπηλιές στην αμμουδιά κι οι ζωγραφιές της θάλασσας. Eίδε τις φλέβες των ανθρώπων σαν ένα δίχτυ των θεών, όπου μας πιάνουν

Διαβάστε περισσότερα

ΣΟΦΟΚΛΗΣ. Επιμέλεια: Αγκιλάρ Νίκη - Γλάρου Αναστασία. 2 ο Γυμνάσιο Μελισσίων. Σχολικό Έτος Τμήμα Γ1, Α Τετράμηνο ΔΡΑΜΑΤΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ

ΣΟΦΟΚΛΗΣ. Επιμέλεια: Αγκιλάρ Νίκη - Γλάρου Αναστασία. 2 ο Γυμνάσιο Μελισσίων. Σχολικό Έτος Τμήμα Γ1, Α Τετράμηνο ΔΡΑΜΑΤΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ 2 ο Γυμνάσιο Μελισσίων Σχολικό Έτος 2017-2018 Τμήμα Γ1, Α Τετράμηνο ΔΡΑΜΑΤΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ ΣΟΦΟΚΛΗΣ Επιμέλεια: Αγκιλάρ Νίκη - Γλάρου Αναστασία Υπεύθυνη καθηγήτρια: Ηλιοπούλου Φωτεινή ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Κορυφαίος

Διαβάστε περισσότερα

Νικολάου Γεώργιος, «Ψηφιακός φιλόλογος» georgenikolaou.blogspot.com ΤΑ ΕΙΔΗ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΠΟΙΗΣΗΣ

Νικολάου Γεώργιος, «Ψηφιακός φιλόλογος» georgenikolaou.blogspot.com ΤΑ ΕΙΔΗ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΠΟΙΗΣΗΣ ΤΑ ΕΙΔΗ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΠΟΙΗΣΗΣ Η αρχαία ελληνική ποίηση περιλαμβάνει: α. Το έπος Το έπος υμνεί τα κατορθώματα των ανθρώπων και των θεών και δεν εκφράζει προσωπικά συναισθήματα του ποιητή. Απαγγέλλεται

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΑΙΟ ΘΕΑΤΡΟ. 2 ο Γυμνάσιο Μελισσίων Σχολικό έτος: Γ Γυμνασίου Επιμέλεια Νίκος Καρδαμήλας Ανδρέας Αργύρης

ΑΡΧΑΙΟ ΘΕΑΤΡΟ. 2 ο Γυμνάσιο Μελισσίων Σχολικό έτος: Γ Γυμνασίου Επιμέλεια Νίκος Καρδαμήλας Ανδρέας Αργύρης ΑΡΧΑΙΟ ΘΕΑΤΡΟ 2 ο Γυμνάσιο Μελισσίων Σχολικό έτος: 2017-18 Γ Γυμνασίου Επιμέλεια Νίκος Καρδαμήλας Ανδρέας Αργύρης Υπεύθυνη Καθηγήτρια: κα Φ. Ηλιοπούλου ΑΡΧΑΙΟ ΘΕΑΤΡΟ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ Το αρχαίο ελληνικό θέατρο

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ ΔΡΑΜΑΤΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ ΔΡΑΜΑΤΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ ΕΠΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ συλλογικοί μύθοι απαγγελία ΔΡΑΜΑΤΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ ΛΥΡΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ καθημερινή ζωή μουσική, χορός διαλογικά μέρη (τα απαγγέλλουν υποκριτές = ηθοποιοί) έξοδος επεισόδια πρόλογος

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΑΙΟ ΘΕΑΤΡΟ:ΛΟΓΟΣ ΚΑΙ ΠΡΑΞΗ

ΑΡΧΑΙΟ ΘΕΑΤΡΟ:ΛΟΓΟΣ ΚΑΙ ΠΡΑΞΗ ΑΡΧΑΙΟ ΘΕΑΤΡΟ:ΛΟΓΟΣ ΚΑΙ ΠΡΑΞΗ ΛΟΓΟΣ Ο ΠΡΩΤΟΣ ΣΤΟΧΟΣ ΤΟΥ PROJECT HTAN H ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΕΡΕΥΝΑΣ ΓΙΑ ΤΟ ΑΡΧΑΙΟ ΔΡΑΜΑ 1.ΔΙΟΝΥΣΙΑΚΗ ΛΑΤΡΕΙΑ ΤΟ ΑΡΧΑΙΟ ΘΕΑΤΡΟ ΠΡΟΕΡΧΕΤΑΙ ΑΠΟ ΤΙΣ ΔΙΟΝΥΣΙΑΚΕΣ ΓΙΟΡΤΕΣ ΟΙ ΟΠΟΙΕΣ ΓΙΝΟΝΤΑΝ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΛΟΓΟΣ: 1 η σκηνή: στίχοι 1-82

ΠΡΟΛΟΓΟΣ: 1 η σκηνή: στίχοι 1-82 ΠΡΟΛΟΓΟΣ: 1 η σκηνή: στίχοι 1-82 1.Α. Ο ρόλος και η λειτουργία του Προλόγου ως δομικό στοιχείο της τραγωδίας: Ο πρόλογος μιας τραγωδίας αποτελεί τα πρώτο από τα απαγγελλόμενα μέρη και εκτελείται από τους

Διαβάστε περισσότερα

Απαγορεύεται η οποιαδήποτε μερική ή ολική ανατύπωση χωρίς την άδεια του εκδότη

Απαγορεύεται η οποιαδήποτε μερική ή ολική ανατύπωση χωρίς την άδεια του εκδότη Συντονισμός έργου: Μαρία Λαγογιάννη, Δρ Αρχαιολόγος Σουζάνα Χούλια-Καπελώνη, Αρχαιολόγος Γενική επιμέλεια: Έλενα Μπαζίνη, Αρχαιολόγος Επιστημονική τεκμηρίωση-αρχική ιδέα σεναρίου: Έλενα Μπαζίνη, Αρχαιολόγος

Διαβάστε περισσότερα

1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Ὦ κοινὸν αὐτάδελφον τῶν ἐχθρῶν κακά; Μονάδες 30

1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Ὦ κοινὸν αὐτάδελφον τῶν ἐχθρῶν κακά; Μονάδες 30 ΘΕΜΑ ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. -9 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ 0 οὔθ ἡδὺς οὔτ ἀλγεινὸς ἵκετ ἐξ ὅτου Ηιδη καλῶς, καί σ ἐκτὸς αὐλείων πυλῶν. Να μεταφραστεί το τμήμα: Ὦ κοινὸν αὐτάδελφον τῶν ἐχθρῶν κακά; 2. Τι είναι το δράμα

Διαβάστε περισσότερα

ΔΡΑΜΑΤΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ ΕΥΡΥΠΙΔΗ ΕΛΕΝΗ (ΕΙΣΑΓΩΓΗ)

ΔΡΑΜΑΤΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ ΕΥΡΥΠΙΔΗ ΕΛΕΝΗ (ΕΙΣΑΓΩΓΗ) Η ΕΛΕΝΗ ΤΟΥ ΕΥΡΥΠΙΔΗ ΑΡΧΑΙΑ ΑΠΟ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΔΡΑΜΑΤΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ ΕΥΡΥΠΙΔΗ ΕΛΕΝΗ (ΕΙΣΑΓΩΓΗ) Είδη αρχαίου ποιητικού λόγου 1. Επική ποίηση : Γεωμετρική εποχή (1100-800 π.χ) 2. Λυρική ποίηση : Αρχαϊκή

Διαβάστε περισσότερα

1. Να μεταφραστεί το τμήμα: θανουμένη γὰρ ἐξῄδη, τοῖσδε δ οὐκ ἀλγύνομαι. Μονάδες 30

1. Να μεταφραστεί το τμήμα: θανουμένη γὰρ ἐξῄδη, τοῖσδε δ οὐκ ἀλγύνομαι. Μονάδες 30 ΘΕΜΑ 171 ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 458-472 2. Ποιος είχε τη γενική επιμέλεια και την ευθύνη για την οργάνωση των δραματικών αγώνων στις γιορτές των Ληναίων και των Μεγάλων Διονυσίων; 3. δέδοικα, ἔξοιδα,

Διαβάστε περισσότερα

Αρχαίο Ελληνικό Δράμα: Αισχύλος - Σοφοκλής Ενότητα 01: Οι αρχές του δράματος

Αρχαίο Ελληνικό Δράμα: Αισχύλος - Σοφοκλής Ενότητα 01: Οι αρχές του δράματος Αρχαίο Ελληνικό Δράμα: Αισχύλος - Σοφοκλής Ενότητα 01: Οι αρχές του δράματος Ευφημία Καρακάντζα Σχολή Ανθρωπιστικών & Κοινωνικών Επιστημών Τμήμα Φιλολογίας Σκοποί ενότητας Παρουσίαση των διαθέσιμων στοιχείων

Διαβάστε περισσότερα

1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Σὲ δή, σὲ τὴν νεύουσαν ὑπερβαίνειν νόμους; Μονάδες 30

1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Σὲ δή, σὲ τὴν νεύουσαν ὑπερβαίνειν νόμους; Μονάδες 30 ΘΕΜΑ 141 ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 441-457 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Σὲ δή, σὲ τὴν νεύουσαν ὑπερβαίνειν νόμους; 2. Τι προσωποποιούσε ο θεός Διόνυσος και ποιες σχετικές αντιλήψεις είχαν οι λατρευτές

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΔΡΑΜΑΤΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΔΡΑΜΑΤΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΔΡΑΜΑΤΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ 1. Διόνυσος, ο Θεός του κρασιού και του γλεντιού Για να μιλήσει κανείς για τη δραματική ποίηση, θα πρέπει πρώτα να αναφερθεί στο Θεό Διόνυσο. Ο Διόνυσος (ή Βάκχος) δεν ανήκει

Διαβάστε περισσότερα

1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Καὶ νιν καλεῖτ τοῦτ ἔχων ἅπαντ ἔχω. Μονάδες 30

1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Καὶ νιν καλεῖτ τοῦτ ἔχων ἅπαντ ἔχω. Μονάδες 30 ΘΕΜΑ 201 ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 491-507 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Καὶ νιν καλεῖτ τοῦτ ἔχων ἅπαντ ἔχω. 2. Ποια ήταν η κατάρα του Οιδίποδα για τους δύο γιους του και ποια η αιτία της; 3. εἶδον, φιλεῖ,

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ. Ποια η σχέση του δράματος με τα άλλα δύο είδη του αρχαίου ελληνικού λόγου; Σε τι διαφέρει από αυτά;

ΕΙΣΑΓΩΓΗ. Ποια η σχέση του δράματος με τα άλλα δύο είδη του αρχαίου ελληνικού λόγου; Σε τι διαφέρει από αυτά; ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΕΥΡΙΠΙΔΗ «ΕΛΕΝΗ» Ι. ΤΟ ΔΡΑΜΑ Σε ποια είδη χωρίζεται ο αρχαίος ελληνικός ποιητικός λόγος; Ο αρχαίος ελληνικός ποιητικός λόγος διαιρείται στα εξής τρία είδη: α) στο έπος (ηρωικό π.χ. Όμηρος, διδακτικό

Διαβάστε περισσότερα

1 Αρχαία γενικής παιδείας ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΤΗΣ «ΑΝΤΙΓΟΝΗΣ»

1 Αρχαία γενικής παιδείας ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΤΗΣ «ΑΝΤΙΓΟΝΗΣ» 1 Β Λυκείου: 1 Αρχαία γενικής παιδείας ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΤΗΣ «ΑΝΤΙΓΟΝΗΣ» ( σύμφωνα με τις ερωτήσεις αξιολόγησης του υπουργείου Παιδείας) α ) Tο δράμα 1) Ποια είναι τα χαρακτηριστικά

Διαβάστε περισσότερα

Ι. ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΓΟΝΗ - ΠΑΡΑ ΕΙΓΜΑΤΑ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ. 1.1 Ερωτήσεις ανοικτού τύπου (ανάπτυξης και σύντοµης απάντησης)

Ι. ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΓΟΝΗ - ΠΑΡΑ ΕΙΓΜΑΤΑ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ. 1.1 Ερωτήσεις ανοικτού τύπου (ανάπτυξης και σύντοµης απάντησης) Ι. ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΓΟΝΗ - ΠΑΡΑ ΕΙΓΜΑΤΑ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ 1. Το δράµα - Η τραγωδία - Το αρχαίο θέατρο 1.1 Ερωτήσεις ανοικτού τύπου (ανάπτυξης και σύντοµης απάντησης) α) Το δράµα 1. Ποια είναι τα χαρακτηριστικά

Διαβάστε περισσότερα

Ερευνητική Εργασία. 1. Κριτήρια επιλογής θέματος

Ερευνητική Εργασία. 1. Κριτήρια επιλογής θέματος 11 ΓΕΛ ΠΑΤΡΑΣ Σχ. 'Έτος 13-1 Τμήμα Α Ερευνητική Εργασία 1. Κριτήρια επιλογής θέματος Σου προκαλεί αφοσίωση, αγωνία, προσήλωση!!...ο κινηματογράφος δεν θεωρείται τυχαία ως 7η τέχνη. Η μεγάλη οθόνη σε κάνει

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΑΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ. υπαίθρια αμφιθεατρική κατασκευή ημικυκλικής κάτοψης γύρω από μια κυκλική πλατεία

ΑΡΧΑΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ. υπαίθρια αμφιθεατρική κατασκευή ημικυκλικής κάτοψης γύρω από μια κυκλική πλατεία ΑΡΧΑΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ υπαίθρια αμφιθεατρική κατασκευή ημικυκλικής κάτοψης γύρω από μια κυκλική πλατεία Μέρη αρχαίου θεάτρου σκηνή: ορθογώνιο, μακρόστενο κτίριο προσκήνιο: στοά με κίονες μπροστά από τη

Διαβάστε περισσότερα

Από τον Όμηρο στον Αισχύλο: Η Τριλογία του Αχιλλέα

Από τον Όμηρο στον Αισχύλο: Η Τριλογία του Αχιλλέα Από τον Όμηρο στον Αισχύλο: Η Τριλογία του Αχιλλέα Ερευνητικό έργο με συνεργαζόμενους φορείς το Κέντρον Ερεύνης της Ελληνικής και Λατινικής Γραμματείας της Ακαδημίας Αθηνών & τη Δραματική Σχολή του Εθνικού

Διαβάστε περισσότερα

Θεμελιώδης αντίθεση που διατρέχει ολόκληρο το έργο και αποτελεί έναν από τους βασικούς άξονές του. Απαντάται με ποικίλες μορφές και συνδέεται με

Θεμελιώδης αντίθεση που διατρέχει ολόκληρο το έργο και αποτελεί έναν από τους βασικούς άξονές του. Απαντάται με ποικίλες μορφές και συνδέεται με Θεμελιώδης αντίθεση που διατρέχει ολόκληρο το έργο και αποτελεί έναν από τους βασικούς άξονές του. Απαντάται με ποικίλες μορφές και συνδέεται με προβληματισμούς για την αλήθεια και τη γνώση. Απηχεί τις

Διαβάστε περισσότερα

1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Οὐ γάρ τί μοι Ζεὺς... τὴν δίκην δώσειν Μονάδες 30

1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Οὐ γάρ τί μοι Ζεὺς... τὴν δίκην δώσειν Μονάδες 30 ΘΕΜΑ 161 ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. -468 460 2. α) Ποια είναι τα βασικά μέρη του αρχαίου θεάτρου (ονομαστικά); β) Ποια η χωρητικότητα των αρχαίων θεάτρων; Να αναφέρετε παραδείγματα. 3. α) Να συνδέσετε

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ ΑΠΟ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ ΑΠΟ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ ΑΠΟ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ ΑΠΟ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ Θα διδαχτούν η Ομήρου Οδύσσεια και οι Ηροδότου Ιστορίες σύμφωνα με το Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών. Α) ΟΜΗΡΟΥ ΟΔΥΣΣΕΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Τὶ δ', ὦ ταλαῖφρον μ εἲργειν μέτα. Μονάδες 30

1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Τὶ δ', ὦ ταλαῖφρον μ εἲργειν μέτα. Μονάδες 30 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΘΕΜΑ 4 ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 39-57. Να μεταφραστεί το τμήμα: Τὶ δ', ὦ ταλαῖφρον μ εἲργειν μέτα. 2. α) Να αναφέρετε ονομαστικά τους συντελεστές της αρχαίας παράστασης. β) Ποιος ήταν ο βασικός

Διαβάστε περισσότερα

ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΙΚΗ ΤΟΥ ΘΕΑΤΡΟΥ

ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΙΚΗ ΤΟΥ ΘΕΑΤΡΟΥ ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΙΚΗ ΤΟΥ ΘΕΑΤΡΟΥ ΕΙΣΑΓΩΓΗ -Ποικίλες αφορμές οδήγησαν μαθητές και εκπαιδευτικό να ασχοληθούν με την επεξεργασία του συγκεκριμένου θέματος: Τα μαθήματα της Ιστορίας και των Αρχαίων Ελληνικών,

Διαβάστε περισσότερα

Μια επανάληψη στην Εισαγωγή του αρχαίου δράματος με ερωτήσεις. (παρά μίαν τεσσαράκοντα)

Μια επανάληψη στην Εισαγωγή του αρχαίου δράματος με ερωτήσεις. (παρά μίαν τεσσαράκοντα) Μια επανάληψη στην Εισαγωγή του αρχαίου δράματος με ερωτήσεις (παρά μίαν τεσσαράκοντα) 1.Κυκλώστε το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. Α. Το αρχαίο δράμα έχει τις ρίζες του στη λατρεία α. του

Διαβάστε περισσότερα

1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Οὐδὲν γὰρ ἀνθρώποισιν ὡς δοῦναι δίκην. Μονάδες Να αναφερθείτε αναλυτικά στο επικό μέρος της τραγωδίας.

1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Οὐδὲν γὰρ ἀνθρώποισιν ὡς δοῦναι δίκην. Μονάδες Να αναφερθείτε αναλυτικά στο επικό μέρος της τραγωδίας. ΘΕΜΑ 121 ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. -314 1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Οὐδὲν γὰρ ἀνθρώποισιν ὡς δοῦναι δίκην. 2. Να αναφερθείτε αναλυτικά στο επικό μέρος της τραγωδίας. 3. α) πρᾶξις, πρᾶγμα, πράκτωρ, δόσις,

Διαβάστε περισσότερα

1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Εἰ καὶ δυνήσῃ γ τοῖς φίλοις δ ὀρθῶς φίλη. Μονάδες 30

1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Εἰ καὶ δυνήσῃ γ τοῖς φίλοις δ ὀρθῶς φίλη. Μονάδες 30 ΘΕΜΑ 9 ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 82-99. Να μεταφραστεί το τμήμα: Εἰ καὶ δυνήσῃ γ τοῖς φίλοις δ ὀρθῶς φίλη. 2. Να εντοπίσετε στο παρακάτω κείμενο δύο ανακρίβειες και στη θέση τους να γράψετε το σωστό.

Διαβάστε περισσότερα

ΗΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΤΟΥΤΟΥ ΑΡΧΑΙΟΥΘΕΑΤΡΟΥ

ΗΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΤΟΥΤΟΥ ΑΡΧΑΙΟΥΘΕΑΤΡΟΥ ΗΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΤΟΥΤΟΥ ΑΡΧΑΙΟΥΘΕΑΤΡΟΥ ΗΟΡΧΗΣΤΡΑ ΗΣΚΗΝΗ ΤΟΚΟΙΛΟΝ ΑΚΟΥΣΤΙΚΗ Ηορχήστρα Ήταν µια κυκλική, συχνά πλακόστρωτη, πλατεία στο κέντρο του θεάτρου. Με άλλα λόγια ήτανησκηνή των σηµερινών θεάτρων. Στην

Διαβάστε περισσότερα

Επιµορφωτικό υλικό για την εκπαίδευση των επιµορφωτών στα Πανεπιστηµιακά Κέντρα

Επιµορφωτικό υλικό για την εκπαίδευση των επιµορφωτών στα Πανεπιστηµιακά Κέντρα Φιλοθέη Κολίτση ραστηριότητα για την ΕΝΟΤΗΤΑ 5 ΠΑΚΕ Κεντρικής Μακεδονίας 2011-2012 «Λογισµικό ηµόδωρος: Μια µέρα στο Αρχαίο Θέατρο» Ι. Αξιολόγηση Εκπαιδευτικού Λογισµικού: «ηµόδωρος» Υλικο-τεχνική υποδοµή

Διαβάστε περισσότερα

ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ: ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΩΝ ΚΑΙ ΠΑΡΟΧΗ ΤΩΝ ΚΡΑΤΩΝ ΜΕ ΣΤΟΧΟ ΤΗΝ ΕΥΕΞΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ

ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ: ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΩΝ ΚΑΙ ΠΑΡΟΧΗ ΤΩΝ ΚΡΑΤΩΝ ΜΕ ΣΤΟΧΟ ΤΗΝ ΕΥΕΞΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ: ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΩΝ ΚΑΙ ΠΑΡΟΧΗ ΤΩΝ ΚΡΑΤΩΝ ΜΕ ΣΤΟΧΟ ΤΗΝ ΕΥΕΞΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ Οι μαθητές χωρίστηκαν σε ομάδες σχετικά με το άθλημα της αρεσκείας τους (ποδόσφαιρο, τένις, βόλεϋ, κολύμβηση,

Διαβάστε περισσότερα

ΒΩΜΟΣ ΤΟΥ ΙΟΝΥΣΟΥ ΑΡΧΑΙΟ ΙΚΑΡΙΟΝ

ΒΩΜΟΣ ΤΟΥ ΙΟΝΥΣΟΥ ΑΡΧΑΙΟ ΙΚΑΡΙΟΝ ΒΩΜΟΣ ΤΟΥ ΙΟΝΥΣΟΥ ΑΡΧΑΙΟ ΙΚΑΡΙΟΝ Ἐριχθονίου δὲ ἀποθανόντος καὶ ταφέντος ἐν τῷ αὐτῷ τεµένει τῆς Ἀθηνᾶς Πανδίων ἐβασίλευσεν, ἐφ οὗ ηµήτηρ καὶ ιόνυσος εἰς τὴν Ἀττικὴν ἦλθον. ἀλλὰ ήµητρα µὲν Κελεὸς [εἰς τὴν

Διαβάστε περισσότερα

Α.Π.Θ. Α.Π.Θ. Πρόγραμμα. Πρόγραμμα. Διά Βίου Μάθησης. Μάθησης. Ποίηση και Θέατρο. Ποίηση και Θέατρο. στην Αρχαία Ελλάδα

Α.Π.Θ. Α.Π.Θ. Πρόγραμμα. Πρόγραμμα. Διά Βίου Μάθησης. Μάθησης. Ποίηση και Θέατρο. Ποίηση και Θέατρο. στην Αρχαία Ελλάδα Α.Π.Θ. Α.Π.Θ. Πρόγραμμα Πρόγραμμα Διά Βίου Μάθησης Μάθησης Ποίηση και Θέατρο Ποίηση και Θέατρο στην Αρχαία Ελλάδα στην Αρχαία Ελλάδα Στόχος του προγράμματος Το πρόγραμμα επιμόρφωσης Ποίηση και Θέατρο στην

Διαβάστε περισσότερα

Έπος σημαίνει: λόγος, διήγηση και ειδικότερα αφηγηματικό ποίημα με περιεχόμενο μυθολογικό, διδακτικό, ηρωικό.

Έπος σημαίνει: λόγος, διήγηση και ειδικότερα αφηγηματικό ποίημα με περιεχόμενο μυθολογικό, διδακτικό, ηρωικό. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ - ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΤΗΣ Κας ΦΑΝΟΥΡΑΚΗ ΕΥΑΝΘΙΑΣ 1 Τι ονομάζουμε έπος και ποιο είναι το περιεχόμενο του; Έπος σημαίνει: λόγος, διήγηση και ειδικότερα αφηγηματικό ποίημα με περιεχόμενο μυθολογικό, διδακτικό,

Διαβάστε περισσότερα

1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Δηλοῖ τὸ γέννημ' ὠμὸν δοῦλός ἐστι τῶν πέλας. Μονάδες 30

1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Δηλοῖ τὸ γέννημ' ὠμὸν δοῦλός ἐστι τῶν πέλας. Μονάδες 30 ΘΕΜΑ 181 ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. 471-1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Δηλοῖ τὸ γέννημ' ὠμὸν δοῦλός ἐστι τῶν πέλας. 2. Να περιγράψετε τη σκευή (ενδυμασία) των υποκριτών κατά τη θεατρική παράσταση. 3. α)

Διαβάστε περισσότερα

Α' ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ 1 η σκηνή: στίχοι 437-494

Α' ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ 1 η σκηνή: στίχοι 437-494 Α' ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ 1 η σκηνή: στίχοι 437-494 1.α. Από τον Πρόλογο στο Επεισόδιο: Η Ελένη, μαζί με τις γυναίκες που αποτελούν το Χορό του δράματος, μπαίνουν μέσα στο παλάτι προκειμένου να ζητήσουν πληροφορίες

Διαβάστε περισσότερα

3. Ποια είναι τα χαρακτηριστικά της λατρείας του Διονύσου;

3. Ποια είναι τα χαρακτηριστικά της λατρείας του Διονύσου; Εισαγωγή στη Δραματική ποίηση Ερωτήσεις-Απαντήσεις 1. Ποια στοιχεία συνδυάζει η δραματική ποίηση και ποιο είναι αυτό που την κάνει να ξεχωρίζει; H δραματική ποίηση συνθέτει στοιχεία και από τα δύο είδη

Διαβάστε περισσότερα

1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Οὐ γὰρ τάφου νῷν εἰσορῶσι πρὸς χάριν βορᾶς. Μονάδες 30

1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Οὐ γὰρ τάφου νῷν εἰσορῶσι πρὸς χάριν βορᾶς. Μονάδες 30 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΘΕΜΑ 2 ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. -38. Να μεταφραστεί το τμήμα: Οὐ γὰρ τάφου νῷν εἰσορῶσι πρὸς χάριν βορᾶς. 2. Πώς προέκυψε η αρχιτεκτονική μορφή του αρχαίου θεάτρου και ποια είναι τα βασικά

Διαβάστε περισσότερα

κάθε μήνα έχουμε... θέμα!

κάθε μήνα έχουμε... θέμα! Στο αρχαίο θέατρο οι υποκριτές και τα μέλη του χορού έπαιζαν φορώντας προσωπεία, δηλαδή θεατρικές μάσκες. Το προσωπείο δημιουργούσε ένα πρόσωπο χωρίς ατομικά χαρακτηριστικά περισσότερο απέδιδε ένα χαρακτήρα.

Διαβάστε περισσότερα

«ΙΚΕΤΙΔΕΣ» ΤΟΥ ΑΙΣΧΥΛΟΥ ΑΠΟ ΤΗ ΘΕΑΤΡΙΚΗ ΟΜΑΔΑ ΤΟΥ 1ου ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΆΡΓΟΥΣ

«ΙΚΕΤΙΔΕΣ» ΤΟΥ ΑΙΣΧΥΛΟΥ ΑΠΟ ΤΗ ΘΕΑΤΡΙΚΗ ΟΜΑΔΑ ΤΟΥ 1ου ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΆΡΓΟΥΣ «ΙΚΕΤΙΔΕΣ» ΤΟΥ ΑΙΣΧΥΛΟΥ ΑΠΟ ΤΗ ΘΕΑΤΡΙΚΗ ΟΜΑΔΑ ΤΟΥ 1ου ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΆΡΓΟΥΣ Ο μύθος των Δαναΐδων, ο γενέθλιος μύθος του Άργους, αναβίωσε στο αρχαίο θέατρο της πόλης, από τη Θεατρική Ομάδα του 1ου Γυμνασίου

Διαβάστε περισσότερα

Α.Π.Θ. Α.Π.Θ. Διά Βίου Μάθησης. Μάθησης. Ποίηση και Θέατρο Αρχαία Ελλάδα

Α.Π.Θ. Α.Π.Θ. Διά Βίου Μάθησης. Μάθησης. Ποίηση και Θέατρο Αρχαία Ελλάδα Α.Π.Θ. Α.Π.Θ. Πρόγραµµα Πρόγραµµα Διά Βίου Μάθησης Μάθησης Ποίηση και Θέατρο στην Ποίηση και Θέατρο στην Αρχαία Ελλάδα Αρχαία Ελλάδα + Στόχος του προγράμματος Το πρόγραμμα επιμόρφωσης Ποίηση και Θέατρο

Διαβάστε περισσότερα

ΚΛΑΣΙΚΗ ΕΠΟΧΗ π.χ. (σελ ) 1. Να αντιστοιχήσετε τις λέξεις της στήλης Α με αυτές της στήλης Β. Α Β

ΚΛΑΣΙΚΗ ΕΠΟΧΗ π.χ. (σελ ) 1. Να αντιστοιχήσετε τις λέξεις της στήλης Α με αυτές της στήλης Β. Α Β ΚΛΑΣΙΚΗ ΕΠΟΧΗ 480-323 π.χ. (σελ. 98-114) 1. Να αντιστοιχήσετε τις λέξεις της στήλης Α με αυτές της στήλης Β. Α Β 1. Κίμων Α. Έκλεισε ειρήνη για 30 χρόνια 2. Εφιάλτης Β. Αριστοκρατικός, υπέρμαχος της συνεργασίας

Διαβάστε περισσότερα

Παραδειγματικό σενάριο στο μάθημα των Αρχαίων Ελληνικών

Παραδειγματικό σενάριο στο μάθημα των Αρχαίων Ελληνικών Π.3.1.4 Ολοκληρωμένα παραδείγματα εκπαιδευτικών σεναρίων ανά γνωστικό αντικείμενο με εφαρμογή των αρχών σχεδίασης Παραδειγματικό σενάριο στο μάθημα των Αρχαίων Ελληνικών Πάμε θέατρο: Εισαγωγή στη δραματική

Διαβάστε περισσότερα

Ένα γόνιμο μέλλον. στο παρόν και πνευματικές ιδιότητες που εκδηλώνουν οι Έλληνες όταν κάνουν τα καλά τους έργα

Ένα γόνιμο μέλλον. στο παρόν και πνευματικές ιδιότητες που εκδηλώνουν οι Έλληνες όταν κάνουν τα καλά τους έργα 1 Ένα γόνιμο μέλλον Ένα γόνιμο μέλλον χρειάζεται μια καλή συνείδηση στο παρόν και πνευματικές ιδιότητες που εκδηλώνουν οι Έλληνες όταν κάνουν τα καλά τους έργα Χρειαζόμαστε οι Έλληνες να συνδεθούμε πάλι

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΠΑΓΚΑΛΟΣ. Συντροφιά με την Κιθάρα ΕΚΔΟΣΗ: ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΙΕΡΟΥ ΝΑΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΡΙΑΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ

ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΠΑΓΚΑΛΟΣ. Συντροφιά με την Κιθάρα ΕΚΔΟΣΗ: ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΙΕΡΟΥ ΝΑΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΡΙΑΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΠΑΓΚΑΛΟΣ Συντροφιά με την Κιθάρα ΕΚΔΟΣΗ: ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΙΕΡΟΥ ΝΑΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΡΙΑΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ Συντροφιά με την Κιθάρα ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΠΑΓΚΑΛΟΣ Συντροφιά με την Κιθάρα ΑΘΗΝΑ 2011 Έκδοση: c Πνευματικό

Διαβάστε περισσότερα

Θέματα Εξετάσεων Τελικής Εξεταστικής ΕΛΠ 31 Ακαδ. Έτος

Θέματα Εξετάσεων Τελικής Εξεταστικής ΕΛΠ 31 Ακαδ. Έτος Θέματα Εξετάσεων Τελικής Εξεταστικής ΕΛΠ 31 Ακαδ. Έτος 2011-2012 1. (Κείμενο Ι) Να εντοπίσετε τις ανακρίβειες που υπάρχουν στο κείμενο, διευκρινίζοντας συγχρόνως ποιο είναι το σωστό. 2. (Κείμενο ΙΙ Αισχύλου

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ, ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΣΟΦΟΚΛΕΟΥΣ ΑΝΤΙΓΟΝΗ

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ, ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΣΟΦΟΚΛΕΟΥΣ ΑΝΤΙΓΟΝΗ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ, ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΣΟΦΟΚΛΕΟΥΣ ΑΝΤΙΓΟΝΗ B ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ Πρόγραμμα Γενικής Παιδείας ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΚΑΙ ΕΚΔΟΣΕΩΝ «ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ»

Διαβάστε περισσότερα

ΣΟΦΟΚΛΕΟΥΣ ΤΡΑΓΩΔΙΑΙ ΑΝΤΙΓΟΝΗ - ΦΙΛΟΚΤΗΤΗΣ Β ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΣΟΦΟΚΛΕΟΥΣ ΤΡΑΓΩΔΙΑΙ ΑΝΤΙΓΟΝΗ - ΦΙΛΟΚΤΗΤΗΣ Β ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΟΦΟΚΛΕΟΥΣ ΤΡΑΓΩΔΙΑΙ ΑΝΤΙΓΟΝΗ - ΦΙΛΟΚΤΗΤΗΣ Β ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΡΧΙΚΗΣ ΕΚ ΟΣΗΣ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ ΣΟΦΟΚΛΕΟΥΣ ΑΝΤΙΓΟΝΗ Δημήτριος Δρακόπουλος Κώστας Ναστούλης Χρίστος Γ. Ρώμας Καθηγητής Β/θμιας Εκπαίδευσης

Διαβάστε περισσότερα

Διδακτικοί Στόχοι. Να διαµορφώσουµε µια πρώτη εικόνα για τον Μενέλαο, τον άλλο βασικό ήρωα του δράµατος.

Διδακτικοί Στόχοι. Να διαµορφώσουµε µια πρώτη εικόνα για τον Μενέλαο, τον άλλο βασικό ήρωα του δράµατος. Eυριπίδη «Ελένη» Α επεισόδιο Α σκηνή στιχ.437-494494 καθηγήτρια:τσούτσα Σταυρούλα Διδακτικοί Στόχοι Να διαµορφώσουµε µια πρώτη εικόνα για τον Μενέλαο, τον άλλο βασικό ήρωα του δράµατος. Να εµβαθύνουµε

Διαβάστε περισσότερα

Μελέτη Ελληνισμού ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΙΣΤΟΡΙΚΟΦΙΛΟΣΟΦΙΚΟΥ ΛΟΓΟΥ ΚΥΚΛΟΣ ΚΖ. ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ [

Μελέτη Ελληνισμού ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΙΣΤΟΡΙΚΟΦΙΛΟΣΟΦΙΚΟΥ ΛΟΓΟΥ ΚΥΚΛΟΣ ΚΖ. ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ [ 1 ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ [www.philosophical-research.org] ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΙΣΤΟΡΙΚΟΦΙΛΟΣΟΦΙΚΟΥ ΛΟΓΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ Λ. ΠΙΕΡΡΗΣ ΚΥΚΛΟΣ ΚΖ ΠΕΡΙΟΔΟΣ 2013-2014 Μελέτη Ελληνισμού ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ 2 Μέρος Α Αρχαϊκές Αρχές

Διαβάστε περισσότερα

1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Παῦσαι, πρὶν ὀργῆς εἰσορᾷς θεούς; Μονάδες 30

1. Να μεταφραστεί το τμήμα: Παῦσαι, πρὶν ὀργῆς εἰσορᾷς θεούς; Μονάδες 30 ΘΕΜΑ 0 ον οφοκλέους, Αντιγόνη, στ. -294 ἄνδρες μόλις φέροντες ἐρρόθουν ἐμοί κρυφῇ, κάρα σείοντες οὐδ ὑπὸ ζυγῷ. Να μεταφραστεί το τμήμα: Παῦσαι, πρὶν ὀργῆς εἰσορᾷς θεούς; 2. Ποια ήταν η σχέση του οφοκλή

Διαβάστε περισσότερα

«Έκτορος και Ανδρομάχης ομιλία: μια συζυγική σκηνή εν μέσω πολέμου»

«Έκτορος και Ανδρομάχης ομιλία: μια συζυγική σκηνή εν μέσω πολέμου» «Έκτορος και Ανδρομάχης ομιλία: μια συζυγική σκηνή εν μέσω πολέμου» Β' Γυμνασίου, Αρχαία Ελληνική Γραμματεία (Ιλιάδα) Ζ 369-529: "Ἕκτορος και Ἀνδρομάχης ὁμιλία" Διάρκεια: 2 διδακτικές ώρες (συνεχόμενο

Διαβάστε περισσότερα

Θέατρο ιονύσου Ελευθερέως. Λίλιαν Παπαγιαννίδη Βαρβάκειο Πρότυπο Πειραματικό Γυμνάσιο

Θέατρο ιονύσου Ελευθερέως. Λίλιαν Παπαγιαννίδη Βαρβάκειο Πρότυπο Πειραματικό Γυμνάσιο Θέατρο ιονύσου Ελευθερέως Λίλιαν Παπαγιαννίδη Βαρβάκειο Πρότυπο Πειραματικό Γυμνάσιο 2013-2014 Λίγα λόγια για τον ιόνυσο Ήταν ο πιο πρόσχαρος από τους θεούς και από τους πιο αγαπητούς στους ανθρώπους,

Διαβάστε περισσότερα

Διάρκεια: 2Χ80 Προτεινόμενη τάξη: Δ -Στ Εισηγήτρια: Χάρις Πολυκάρπου

Διάρκεια: 2Χ80 Προτεινόμενη τάξη: Δ -Στ Εισηγήτρια: Χάρις Πολυκάρπου ΘΕΑΤΡΙΚΗ ΑΓΩΓΗ Θεατρικό Εργαστήρι: Δημιουργία δραματικών πλαισίων με αφορμή μαθηματικές έννοιες. Ανάπτυξη ικανοτήτων για επικοινωνία μέσω του θεάτρου και του δράματος. Ειδικότερα αναφορικά με τις παρακάτω

Διαβάστε περισσότερα

Σημειώσεις της Μαριάννας Κουτάλου Σημειώσεις της Μαριάννας Κουτάλου Σημειώσεις του Άγγελου Κοβότσου

Σημειώσεις της Μαριάννας Κουτάλου Σημειώσεις της Μαριάννας Κουτάλου Σημειώσεις του Άγγελου Κοβότσου Το Σενάριο Σημειώσεις της Μαριάννας Κουτάλου... 2-10 Σενάριο Ντοκιμαντέρ Σημειώσεις της Μαριάννας Κουτάλου. 11 12 Σημειώσεις για ένα Σενάριο Ντοκιμαντέρ Σημειώσεις του Άγγελου Κοβότσου... 13-19 Το σενάριο

Διαβάστε περισσότερα

Ο Μικρός Βορράς σε συνεργασία µε το Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Διοργανώνουν επιµορφωτικό-βιωµατικό Σεµινάριο. Εισήγηση: Τάσος Ράτζος

Ο Μικρός Βορράς σε συνεργασία µε το Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Διοργανώνουν επιµορφωτικό-βιωµατικό Σεµινάριο. Εισήγηση: Τάσος Ράτζος Ο Μικρός Βορράς σε συνεργασία µε το Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Διοργανώνουν επιµορφωτικό-βιωµατικό Σεµινάριο µε θέµα «ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ Ο ΑΘΗΝΑΙΟΣ ΚΑΙ Η ΔΙΑΔΡΑΣΗ» «όλη η Ελένη σε µία ώρα» Εισήγηση: Τάσος

Διαβάστε περισσότερα

Ελληνικό Φαινόμενο στη Γεωργιανή Τέχνη

Ελληνικό Φαινόμενο στη Γεωργιανή Τέχνη Ελληνικό Φαινόμενο στη Γεωργιανή Τέχνη NINO BADASHVILI Φιλόλογος Γεωργία Με την ευκαιρία της Συνάντησης, θα ήθελα να επισημάνω κάποια ίσως άγνωστα στοιχεία που είναι ιστορικά ορόσημα στις ελληνογεωργιανές

Διαβάστε περισσότερα

Ο Ευριπίδης παρωδεί την Ηλέκτρα του Αισχύλου

Ο Ευριπίδης παρωδεί την Ηλέκτρα του Αισχύλου Ευριπίδης Ο Ευριπίδης είναι ο νεότερος από τους σημαντικότερους τραγικούς ποιητές μετά τον Αισχύλο και τον Σοφοκλή. Είναι ρεαλιστής. Φέρνει τη τραγωδία κοντά στην πραγματικότητα. Παρουσιάζει τους μυθικούς

Διαβάστε περισσότερα

ΜΥΘΟΣ, ΤΕΛΕΤΟΥΡΓΊΑ,ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΘΕΏΝ

ΜΥΘΟΣ, ΤΕΛΕΤΟΥΡΓΊΑ,ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΘΕΏΝ ΜΥΘΟΣ, ΤΕΛΕΤΟΥΡΓΊΑ,ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΘΕΏΝ Αρχαία Ελληνική θρησκεία ως "εθνική θρησκεία". Παράδοση +Συλλογική µνήµη. Ποικιλία παραδόσεων (ύθοι) + δυνατότητα πολλαπλής προσέγγισής τους Η ΦΩΩΝΗ ΤΩΩΝ ΠΟΙΗΤΩΩΝ Διάσωση

Διαβάστε περισσότερα

Η Ιφιγένεια στην Αυλίδα

Η Ιφιγένεια στην Αυλίδα Η Ιφιγένεια στην Αυλίδα Περιεχόμενο τραγωδίας Η τραγωδία διαδραματίζεται στην Αυλίδα, τόπος διαμονής των Ελλήνων μέχρι να βρουν τρόπο για να πάνε στην Τροία. Τη λύση την δίνει ο μάντης Κάλχας στον Βασιλιά

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ (Μέρος Β )

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ (Μέρος Β ) Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ (Μέρος Β ) Σύνοδοι των περί τον Διόνυσον τεχνιτών Μετά τον 4 ο π.χ. αιώνα στην Αθήνα, στη Νεμέα, στη Θήβα, στην Τέω της Ιωνίας, στη Χίο, στην Αμμόχωστο ή Σαλαμίνα

Διαβάστε περισσότερα

Ο Άνθρωπος Δημιουργός στην Αθήνα. «ΠΟΛΙΣ». Ο χώρος των ανθρώπων-δημιουργών στην Αρχαία Αθήνα ζωντανεύει στην σύγχρονη Ελλάδα.

Ο Άνθρωπος Δημιουργός στην Αθήνα. «ΠΟΛΙΣ». Ο χώρος των ανθρώπων-δημιουργών στην Αρχαία Αθήνα ζωντανεύει στην σύγχρονη Ελλάδα. 1 Ο Άνθρωπος Δημιουργός στην Αθήνα «ΠΟΛΙΣ». Ο χώρος των ανθρώπων-δημιουργών στην Αρχαία Αθήνα ζωντανεύει στην σύγχρονη Ελλάδα. Κάποτε, στην αρχαία Εποχή, στην Αθήνα υπήρχε ευημερία σημαντική, κανένας άνθρωπος

Διαβάστε περισσότερα

Ιστορία. Α Λυκείου. Κωδικός Απαντήσεις των θεμάτων ΟΜΑΔΑ Α. 1ο ΘΕΜΑ

Ιστορία. Α Λυκείου. Κωδικός Απαντήσεις των θεμάτων ΟΜΑΔΑ Α. 1ο ΘΕΜΑ Ιστορία Α Λυκείου Κωδικός 6134 Απαντήσεις των θεμάτων ΟΜΑΔΑ Α 1ο ΘΕΜΑ 1.α. (Ι). Να επιλέξετε και να γράψετε τη σωστή απάντηση για κάθε ομάδα από τις ακόλουθες ερωτήσεις: (με μαυρισμένα γράμματα είναι η

Διαβάστε περισσότερα

Φλιούκα Αλίκη, μαθήτρια Β2 Λυκείου του Μουσικού Σχολείου Τρικάλων Διδάσκουσα-επιβλέπουσα καθηγήτρια: Αμαλία Κ. Ηλιάδη, φιλόλογος-ιστορικός (ΠΕ02)

Φλιούκα Αλίκη, μαθήτρια Β2 Λυκείου του Μουσικού Σχολείου Τρικάλων Διδάσκουσα-επιβλέπουσα καθηγήτρια: Αμαλία Κ. Ηλιάδη, φιλόλογος-ιστορικός (ΠΕ02) Μουσικό Σχολείο Τρικάλων Σχολικό Έτος 2016-17 Συνθετική-δημιουργική εργασία με θέμα: ΣΟΦΟΚΛΕΟΥΣ ΑΝΤΙΓΟΝΗ «Η σημασία της τραγωδίας Αντιγόνη στον ελληνικό και ευρωπαϊκό πολιτισμό». Φλιούκα Αλίκη, μαθήτρια

Διαβάστε περισσότερα

1. Χρωματίζω στη γραμμή του χρόνου την εποχή του χαλκού:

1. Χρωματίζω στη γραμμή του χρόνου την εποχή του χαλκού: ΕΠΟΧΗ ΧΑΛΚΟΥ 1. Χρωματίζω στη γραμμή του χρόνου την εποχή του χαλκού: 3000 1100 π. Χ. 1100-800 πχ 800-500 πχ 500-323 πχ 323-146 πχ 146πΧ-330 μχ 2. Καταγράφω τους τρεις (3) σημαντικότερους πολιτισμούς που

Διαβάστε περισσότερα

ΩΔΕΙΟΝ ΠΕΡΙΚΛΕΟΥΣ. Φοίβος Αργυρόπουλος

ΩΔΕΙΟΝ ΠΕΡΙΚΛΕΟΥΣ. Φοίβος Αργυρόπουλος ΩΔΕΙΟΝ ΠΕΡΙΚΛΕΟΥΣ Φοίβος Αργυρόπουλος ΩΔΕΙΟΝ ΠΕΡΙΚΛΕΟΥΣ Πήρε το όνομά του από τον φιλόμουσο Περικλή ο οποίος έδωσε την εντολή για το χτίσιμό του που έγινε μεταξύ των ετών 447 και 443/2 π.χ. Καταλαμβάνει

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΘΕΣΜΟΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΑΘΗΝΑ

Ο ΘΕΣΜΟΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΑΘΗΝΑ Ο ΘΕΣΜΟΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΑΘΗΝΑ 4 Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ - ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2012 13 ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ : ΤΜΗΜΑ : Α4 ΕΙΡΗΝΗ ΜΑΡΑΖΑΚΗ, ΜΑΡΙΑ ΜΕΡΑΜΒΕΛΙΩΤΑΚΗ, ΙΩΑΝΝΑ ΠΑΠΑ ΑΚΗ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ : ΕΥ. ΣΕΡ ΑΚΗ 1 Ο ρόλος του οίκου

Διαβάστε περισσότερα

Η Ακουστική Λειτουργία της Σκηνογραφίας σε Σύγχρονες Παραστάσεις Αρχαίου Δράματος

Η Ακουστική Λειτουργία της Σκηνογραφίας σε Σύγχρονες Παραστάσεις Αρχαίου Δράματος 5ο Πανελλήνιο Συνέδριο ΑΚΟΥΣΤΙΚΗ 2010 - Αθήνα, 4 έως 6 Οκτωβρίου 2010 Η Ακουστική Λειτουργία της Σκηνογραφίας σε Σύγχρονες Παραστάσεις Αρχαίου Δράματος 1950 1975 Μαρία Αγγελική Ζάννη mazanni@teemail.gr

Διαβάστε περισσότερα

Ανδρονίκη Μαστοράκη, (MSc) στην Συστηματική Φιλοσοφία:

Ανδρονίκη Μαστοράκη, (MSc) στην Συστηματική Φιλοσοφία: Ανδρονίκη Μαστοράκη, (MSc) στην Συστηματική Φιλοσοφία: Στο τέλος της αρχαϊκής εποχής η λατρεία του Διονύσου πήρε μεγάλες διαστάσεις. Στο γεγονός αυτό συνέβαλαν καθοριστικά δύο παράγοντες. Από την μία πλευρά,

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΘΕΤΙΚΕΣ - ΗΜΙΟΥΡΓΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ

ΣΥΝΘΕΤΙΚΕΣ - ΗΜΙΟΥΡΓΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΣΥΝΘΕΤΙΚΕΣ - ΗΜΙΟΥΡΓΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ Υπάρχει µεγάλη ποικιλία θεµάτων που θα µπορούσαν να δοθούν ως συνθετικές δηµιουργικές εργασίες. Όποιο θέµα όµως και να δοθεί, θα ήταν καλό να έχει ως στόχο τη στροφή του

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ. Εισαγωγικά στην αρχαία Ελληνική ιστοριογραφία

ΕΙΣΑΓΩΓΗ. Εισαγωγικά στην αρχαία Ελληνική ιστοριογραφία ΕΙΣΑΓΩΓΗ Εισαγωγικά στην αρχαία Ελληνική ιστοριογραφία Ενδεικτικοί διδακτικοί στόχοι Οι διδακτικοί στόχοι για τη διδασκαλία της εισαγωγής προσδιορίζονται στο βιβλίο για τον καθηγητή, Αρχαίοι Έλληνες Ιστοριογράφοι,

Διαβάστε περισσότερα

«Εμείς και το θέατρο»

«Εμείς και το θέατρο» «Εμείς και το θέατρο» Υπεύθυνες καθηγήτριες: Καλαμαρά Μαριέττα Πρεβενιού Κυριακή Ομάδα σεναρίου: Βλασταρά Αθανασία, Δημοπούλου Τζένη, Κουτσόγιωργα Κατερίνα, Χαροκοπάκη Τζωρτζίνα Λίγα λόγια για το Σοφοκλή...

Διαβάστε περισσότερα

Μύθοι. Τοπικοί μύθοι Η ανάγκη των ανθρώπων οδήγησε στη δημιουργία μύθων

Μύθοι. Τοπικοί μύθοι Η ανάγκη των ανθρώπων οδήγησε στη δημιουργία μύθων Μύθοι Τοπικοί μύθοι Η ανάγκη των ανθρώπων οδήγησε στη δημιουργία μύθων Ορισμός : Προσπαθώντας να δώσουμε έναν ορισμό στο µζύθο µπορθούμε να πούμε ότι είναι µια φανταστική, πλαστή διήγηση µε στοιχεία συχνά

Διαβάστε περισσότερα

ΤΡΩΑΔΙΤΙΣΣΕΣ ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ ΟΙ ΜΑΘΗΤΕΣ ΠΟΥ ΕΡΓΑΣΤΗΚΑΝ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΕΞΗΣ: ΜΑΝΤΥ ΑΝΑΣΤΑΣΟΠΟΥΛΟΥ ΧΡΗΣΤΟΣ ΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ ΕΥΗ ΘΟΔΩΡΗ ΚΩΝ/ΝΟΣ ΚΕΛΛΑΡΗΣ

ΤΡΩΑΔΙΤΙΣΣΕΣ ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ ΟΙ ΜΑΘΗΤΕΣ ΠΟΥ ΕΡΓΑΣΤΗΚΑΝ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΕΞΗΣ: ΜΑΝΤΥ ΑΝΑΣΤΑΣΟΠΟΥΛΟΥ ΧΡΗΣΤΟΣ ΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ ΕΥΗ ΘΟΔΩΡΗ ΚΩΝ/ΝΟΣ ΚΕΛΛΑΡΗΣ ΤΡΩΑΔΙΤΙΣΣΕΣ ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ ΟΙ ΜΑΘΗΤΕΣ ΠΟΥ ΕΡΓΑΣΤΗΚΑΝ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΕΞΗΣ: ΜΑΝΤΥ ΑΝΑΣΤΑΣΟΠΟΥΛΟΥ ΧΡΗΣΤΟΣ ΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ ΕΥΗ ΘΟΔΩΡΗ ΚΩΝ/ΝΟΣ ΚΕΛΛΑΡΗΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ Το έργο ξεκινά με το διάλογο Αθηνάς και Ποσειδώνα όπου

Διαβάστε περισσότερα

5. Η ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΤΗΣ ΜΟΡΦΩΣΗΣ Ο ΑΘΗΝΑΙΟΣ ΚΑΙ Η ΕΡΓΑΣΙΑ Η ΑΘΗΝΑ ΓΙΟΡΤΑΖΕΙ

5. Η ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΤΗΣ ΜΟΡΦΩΣΗΣ Ο ΑΘΗΝΑΙΟΣ ΚΑΙ Η ΕΡΓΑΣΙΑ Η ΑΘΗΝΑ ΓΙΟΡΤΑΖΕΙ 5. Η ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΤΗΣ ΜΟΡΦΩΣΗΣ Ο ΑΘΗΝΑΙΟΣ ΚΑΙ Η ΕΡΓΑΣΙΑ Η ΑΘΗΝΑ ΓΙΟΡΤΑΖΕΙ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ ΤΟΥ ΠΕΡΙΚΛΗ 5 ος αι. π.χ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΑΚΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ Η Μόρφωση των νέων - αγοριών Η εκπαίδευση στην αρχαία

Διαβάστε περισσότερα

ελιές, παστά ψάρια, και σπάνια από κρέας, κυρίως στην Αθήνα.

ελιές, παστά ψάρια, και σπάνια από κρέας, κυρίως στην Αθήνα. Η τροφή της Αρχαϊκής οικογένειας ήταν αποτελούνταν από λαχανικά, ελιές, παστά ψάρια, και σπάνια από κρέας, κυρίως στην Αθήνα. Η ενδυμασία των Αρχαίων Ελλήνων ήταν κομψή, αλλά όχι εξεζητημένη. Το βασικό

Διαβάστε περισσότερα

ΟΔΥΣΣΕΙΑ: ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΚΑΙ ΑΦΗΓΗΜΑΤΙΚΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ

ΟΔΥΣΣΕΙΑ: ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΚΑΙ ΑΦΗΓΗΜΑΤΙΚΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ Â Αφηγηματική τεχνική είναι η προοικονομία. Με όσα αναφέρει ο ποιητής σε κάποιους στίχ ους, μας προϊδεάζει (μας δίνει μια ιδέα) τα γεγονότα που θα ακολουθήσουν, ώστε να είμαστε λίγο πολύ προετοιμασμένοι

Διαβάστε περισσότερα

Ω ΠΟΛΙΤΕΙΕΣ ΤΗΣ ΑΣΙΑΣ! Ω ΧΩΡΑ ΠΕΡΣΙΚΗ, ΛΙΜΑΝΙ ΤΟΣΟΥ ΠΛΟΥΤΟΥ! ΑΧ, ΠΑΕΙ, Μ ΕΝΑ ΧΤΥΠΗΜΑ ΧΑΘΗΚΑΝ ΟΛΑ! ΤΟ ΑΝΘΟΣ ΤΩΝ ΠΕΡΣΩΝ ΠΙΑ ΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ!

Ω ΠΟΛΙΤΕΙΕΣ ΤΗΣ ΑΣΙΑΣ! Ω ΧΩΡΑ ΠΕΡΣΙΚΗ, ΛΙΜΑΝΙ ΤΟΣΟΥ ΠΛΟΥΤΟΥ! ΑΧ, ΠΑΕΙ, Μ ΕΝΑ ΧΤΥΠΗΜΑ ΧΑΘΗΚΑΝ ΟΛΑ! ΤΟ ΑΝΘΟΣ ΤΩΝ ΠΕΡΣΩΝ ΠΙΑ ΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ! ΘΕΑΤΡΟ ΙΟΝΥΣΟΥ, ΑΘΗΝΑ, 472 Π.Χ. Ω ΠΟΛΙΤΕΙΕΣ ΤΗΣ ΑΣΙΑΣ! Ω ΧΩΡΑ ΠΕΡΣΙΚΗ, ΛΙΜΑΝΙ ΤΟΣΟΥ ΠΛΟΥΤΟΥ! ΑΧ, ΠΑΕΙ, Μ ΕΝΑ ΧΤΥΠΗΜΑ ΧΑΘΗΚΑΝ ΟΛΑ! ΤΟ ΑΝΘΟΣ ΤΩΝ ΠΕΡΣΩΝ ΠΙΑ ΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ! ΦΡΙΧΤΑ ΜΑΝΤΑΤΑ, ΦΟΒΕΡΑ, ΠΡΩΤΑΚΟΥΣΤΑ!

Διαβάστε περισσότερα

Χαρακτηριστικές εικόνες από την Ιλιάδα του Ομήρου

Χαρακτηριστικές εικόνες από την Ιλιάδα του Ομήρου Χαρακτηριστικές εικόνες από την Ιλιάδα του Ομήρου Η γυναίκα ως σύζυγος και μητέρα Η γυναίκα ως πολεμικό λάφυρο Γυναίκα και επιτάφιες τιμές ηρώων Η τύχη του γυναικείου πληθυσμού μετά την άλωση μιας πόλης

Διαβάστε περισσότερα

Εκπαιδευτικά προγράμματα για παιδιά και ακόμη περισσότερα εmotions!

Εκπαιδευτικά προγράμματα για παιδιά και ακόμη περισσότερα εmotions! Εκπαιδευτικά προγράμματα για παιδιά και ακόμη περισσότερα εmotions! Σεπτέμβριος Νοέμβριος 2017 Οικογενειακά προγράμματα και εκπαιδευτικές δράσεις, Σάββατα και Κυριακές, στο πλαίσιο της περιοδικής έκθεσης

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΕΠΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΣΤΑ ΟΜΗΡΙΚΑ ΕΠΗ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΕΠΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΣΤΑ ΟΜΗΡΙΚΑ ΕΠΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΕΠΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΣΤΑ ΟΜΗΡΙΚΑ ΕΠΗ Τι είναι το έπος; Αρχικά η λέξη έπος σήμαινε «λόγος». Από τον 5ο αι. π.χ. όμως χρησιμοποιήθηκε για να περιγράψει το μεγάλο αφηγηματικό ποίημα σε δακτυλικό

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΑΙΟ ΘΕΑΤΡΟ ΔΙΟΥ, Αλέξανδρος Μπαξεβανάκης, ΒΠΠΓ

ΑΡΧΑΙΟ ΘΕΑΤΡΟ ΔΙΟΥ, Αλέξανδρος Μπαξεβανάκης, ΒΠΠΓ ΑΡΧΑΙΟ ΘΕΑΤΡΟ ΔΙΟΥ, Αλέξανδρος Μπαξεβανάκης, ΒΠΠΓ ΔΙΟΝ ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΙΟ ΟΝΟΜΑΣΤΕΣ ΠΟΛΕΙΣ ΤΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ Το αρχαίο Δίον του Ολύμπου βρίσκεται 15 χλμ. νότια της Κατερίνης, στους πρόποδες του Ολύμπου δίπλα στο

Διαβάστε περισσότερα

Ελληνιστική Περίοδος Πολιτισμός. Τάξη: Α4 Ονόματα μαθητών : Παρλιάρου Βάσω Σφήκας Ηλίας

Ελληνιστική Περίοδος Πολιτισμός. Τάξη: Α4 Ονόματα μαθητών : Παρλιάρου Βάσω Σφήκας Ηλίας Ελληνιστική Περίοδος Πολιτισμός Τάξη: Α4 Ονόματα μαθητών : Παρλιάρου Βάσω Σφήκας Ηλίας ελληνιστικός ονομάστηκε o πολιτισμός που προήλθε από τη σύνθεση ελληνικών και ανατολικών στοιχείων κατά τους τρεις

Διαβάστε περισσότερα

ÈÅÌÁÔÁ 2007 ÏÅÖÅ. Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ιονύσιο Σολωµό «Ο Κρητικό» Επαναληπτικά Θέµατα ΟΕΦΕ 2007

ÈÅÌÁÔÁ 2007 ÏÅÖÅ. Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ιονύσιο Σολωµό «Ο Κρητικό» Επαναληπτικά Θέµατα ΟΕΦΕ 2007 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ιονύσιο Σολωµό «Ο Κρητικό» 3 3 4 σαν πέτρες µε βυθίζουν! 4 Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΕΝ ΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. Θέµατα της Επτανησιακής Σχολής που απαντούν στα δοθέντα αποσπάσµατα

Διαβάστε περισσότερα

Ιστορία. Α Λυκείου. Κωδικός Απαντήσεις των θεμάτων ΟΜΑΔΑ Α. 1ο ΘΕΜΑ

Ιστορία. Α Λυκείου. Κωδικός Απαντήσεις των θεμάτων ΟΜΑΔΑ Α. 1ο ΘΕΜΑ Ιστορία Α Λυκείου Κωδικός 6336 Απαντήσεις των θεμάτων ΟΜΑΔΑ Α 1ο ΘΕΜΑ 1.α. (I). Να αντιστοιχίσετε στοιχεία της στήλης Α με στοιχεία της στήλης Β. Ένα στοιχείο της Στήλης Α περισσεύει. Οι σωστές απαντήσεις

Διαβάστε περισσότερα

Ερωτήσεις ανοικτού τύπου

Ερωτήσεις ανοικτού τύπου 3. Ξενοφών Γρύλλου Ερχιεύς Ερωτήσεις ανοικτού τύπου 1. Η ΖΩΗ ΤΟΥ 1. Να δώσετε βασικές πληροφορίες για την καταγωγή του Ξενοφώντα και για το οικογενειακό περιβάλλον µέσα στο οποίο µεγάλωσε. 2. Σε ποια εποχή

Διαβάστε περισσότερα