ΤΜΗΜΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ. Δημιουργία Συστατικών Ανοικτού Κώδικα για Πληροφοριακά Συστήματα Υγείας

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΤΜΗΜΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ. Δημιουργία Συστατικών Ανοικτού Κώδικα για Πληροφοριακά Συστήματα Υγείας"

Transcript

1 ΤΜΗΜΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Δημιουργία Συστατικών Ανοικτού Κώδικα για Πληροφοριακά Συστήματα Υγείας Generation of Open Source Code Components for Health Information Systems Γιαννουλούδης Στέργιος Επιβλέπων: Σταμέλος Ιωάννης Αναπληρωτής Καθηγητής

2 Θεσσαλονίκη, Ιούνιος 2013

3 Περιεχόμενα Περίληψη...3 Ευχαριστίες...3 Κεφάλαιο 1ο : Εισαγωγή Λογισμικό Πηγαίος Κώδικας Λογισμικό Ανοιχτού Κώδικα...5 Κεφάλαιο 2ο : Επαναχρησιμοποίηση Κώδικα (Software Reuse) Συστατικά Λογισμικού (Software Components) Τεχνολογία Λογισμικού Βασισμένη στα Συστατικά Λογισμικού (Component Based Software Engineering CBSE) Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα...7 Πλεονεκτήματα...7 Μειονεκτήματα COPE (Component Adaptation Environment) Προετοιμασία του προς ανάλυση έργου...8 Προβλήματα και παρατηρήσεις για την προετοιμασία των έργων Ανάλυση του έργου Εξαγωγή Συστατικών Παρατηρήσεις για το COPE...9 Κεφάλαιο 3ο : Πληροφοριακά Συστήματα Οργάνωσης και Διαχείρισης Νοσοκομείων (Health/Hospital Information Systems - HIS) Εισαγωγή Ανάγκες των νοσοκομείων Διοίκηση Ασθενείς Διαχείριση των οικονομικών μεγεθών του νοσοκομείου Γενικότερα ζητήματα οργάνωσης και άλλες ανάγκες Οφέλη από τη χρήση HIS Ο ρόλος του Ανοιχτού Λογισμικού...13 Κεφάλαιο 4ο : Εξαγωγή Συστατικών Αναζήτηση Έργων του πεδίου Ανάλυση των έργων Έργα από τα οποία προέκυψαν χρήσιμα συστατικά Έργα από τα οποία δεν προέκυψαν χρήσιμα συστατικά Έργα που απορρίφθηκαν Συμπεράσματα Συστατικά Λογισμικού...22 Περιγραφή συστατικών ανά έργο...24 Open Hospital...24 Basic Electronocal Medical Management...27 HospitalManagement...28 Hospital-Manager...31 patientmanager...32 OpenCLinic GA Ανάλυση συστατικού Συστατικά που δεν προέκυψαν...45 Κεφάλαιο 5ο : Επίλογος...47 Κεφάλαιο 6ο : Βιβλιογραφία...48 Κεφάλαιο 7ο : Παράρτημα...49

4 Περίληψη Η παρούσα διπλωματική εργασία έχει ως στόχο την γνωριμία του φοιτητή με το εργαλείο COPE της πλατφόρμας OPEN-SME με σκοπό την εξαγωγή συστατικών λογισμικού. Σε πρώτη φάση ο φοιτητής καλείται να εξοικειωθεί με το COPE. Στη συνέχεια, χρησιμοποιώντας το, πρέπει να βγάλει συστατικά λογισμικού από έργα Λογισμικού Ανοιχτού Κώδικα. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι τα έργα να είναι γραμμένα στη γλώσσα προγραμματισμού Java. Το πεδίο από το οποίο επιλέχτηκαν τα έργα είναι τα Πληροφοριακά Συστήματα Υγείας. Σημαντικό τμήμα της εργασίας είναι η εξαγωγή και επαρκής τεκμηρίωση συστατικών λογισμικού ως προς τη λειτουργία την οποία εκτελούν με σκοπό τη διευκόλυνση στη χρήση τους από άλλους προγραμματιστές. Ευχαριστίες Η παρούσα εργασία πραγματοποιήθηκε κατά τη διάρκεια του 10 ου εξαμήνου των σπουδών μου στο τμήμα Πληροφορικής, της Σχολής Θετικών Επιστημών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Την επέλεξα λόγω του προσωπικού μου ενδιαφέροντος για το Ανοιχτό Λογισμικό και τον τομέα του Software Engineering. Θα ήθελα να ευχαριστήσω τον επιβλέποντα καθηγητή, κ. Ιωάννη Σταμέλο για την ευκαιρία που μου παρείχε να ασχοληθώ με το πεδίο των Συστατικών Λογισμικού και για την συνεργασία που είχαμε κατά τη διάρκεια εκπόνησης της εργασίας. Επίσης, θα ήθελα να εκφράσω τις ευχαριστίες μου προς τους συνεργάτες του κ. Σταμέλου, κ. Κρητικό Απόστολο και κα Κωσταντινίδου Ελένη για τις συμβουλές και την πολύτιμη βοήθεια και τον χρόνο που αφιέρωσαν για να με βοηθήσουν σε όποιο πρόβλημα προέκυπτε.

5 Κεφάλαιο 1 ο : Εισαγωγή Το αντικείμενο της παρούσας διπλωματικής εργασίας είναι η εξαγωγή συστατικών λογισμικού από έργα λογισμικού ανοιχτού κώδικα που αφορούν την Οργάνωση και Διαχείριση Νοσοκομείων και είναι γραμμένα στη γλώσσα προγραμματισμού Java. Τα τελευταία χρόνια, γνωρίζει ιδιαίτερη άνθηση η χρήση προϊόντων λογισμικού ανοιχτού κώδικα. Ένας από τους βασικούς λόγους που οδηγούν σε αυτή την αύξηση της δημοτικότητας, είναι το μηδενικό κόστος. Τα περισσότερα έργα λογισμικού ανοιχτού κώδικα διανέμονται δωρεάν. Ο χρήστης έχει τη δυνατότητα να πάρει έτοιμη τη δουλειά κάποιου άλλου, να δει και να τροποποιήσει τον πηγαίο κώδικα και να προσαρμόσει το τελικό προϊόν στις ανάγκες του. Πέραν όμως του κόστους και της δυνατότητας επαναχρησιμοποίησης, μεγάλα πλεονεκτήματα είναι η αξιοπιστία, η ασφάλεια, η στιβαρότητα, η γρήγορη επιδιόρθωση λαθών των εφαρμογών καθώς και η υποστήριξη και η βοήθεια που παρέχουν οι κοινότητες των ανθρώπων που ασχολούνται με την ανάπτυξη τους. Επίσης σε σημαντικό παράγοντα για τη διάδοση και χρήση εφαρμογών και υπηρεσιών ελεύθερου και ανοιχτού λογισμικού τείνει να εξελιχθεί το χαρακτηριστικό τους ότι ελέγχονται από τις ίδιες τις κοινότητες και τους ανθρώπους που τα αναπτύσσουν και τα συντηρούν, και όχι από κάποια άλλη αρχή. Αποτέλεσμα των παραπάνω είναι οι παγκόσμιες κοινότητες προγραμματιστών και χρηστών των προϊόντων αυτών να μεγαλώνουν κι άλλο, εταιρίες και φορείς να ενδιαφέρονται γι' αυτά, να τα υποστηρίζουν και να τα προωθούν και το κίνημα του ανοιχτού λογισμικού να μεγαλώνει. Στο σημείο αυτό θεωρείται σκόπιμο να εξηγήσουμε κάποιες από τις παραπάνω έννοιες για την καλύτερη κατανόηση τους από τον αναγνώστη. 1.1 Λογισμικό Με τον όρο Λογισμικό (Software) εννοούμε το σύνολο των εντολών οι οποίες δίνονται σε ένα υπολογιστικό σύστημα ή μία ηλεκτρονική συσκευή με σκοπό αυτό να λειτουργήσει και να παράξει το αναμενόμενο αποτέλεσμα. Είναι η άυλη οντότητα που διαχειρίζεται το υλικό μέρος των συσκευών. Ως παραδείγματα λογισμικού αναφέρονται τα προγράμματα και οι εφαρμογές που χρησιμοποιούμε στους ηλεκτρονικούς μας υπολογιστές. 1.2 Πηγαίος Κώδικας Το πρώτο στάδιο για την παραγωγή λογισμικού είναι η συγγραφή του πηγαίου κώδικα, κειμένου δηλαδή που υπακούει σε αυστηρούς συντακτικούς κανόνες της εκάστοτε γλώσσας προγραμματισμού και από οποίο θα προκύψει τελικά το λογισμικό.

6 1.3 Λογισμικό Ανοιχτού Κώδικα Με τον όρο Ανοιχτό, αναφερόμαστε στο γεγονός ότι ο πηγαίος κώδικας είναι προσβάσιμος από τον οποιονδήποτε. Όποιος θέλει μπορεί να δει, να αντιγράψει, να τροποποιήσει και να διανείμει τον πηγαίο κώδικα ενός έργου. Αναλυτικά τα δικαιώματα πάνω στον κώδικα υπαγορεύονται από την νομικού περιεχομένου άδεια χρήσης που μπορεί να τον συνοδεύει. Έτσι ένα έργο ανοιχτού λογισμικού μπορεί να ξεκινήσει από μία μικρή ομάδα ανθρώπων ή και μία εταιρία και γύρο από αυτό να δημιουργηθεί σιγά σιγά μία κοινότητα ανθρώπων οι οποίοι θα συνεργαστούν μεταξύ τους και θα συμβάλουν στην περαιτέρω ανάπτυξη του έργου, την επιδιόρθωση λαθών, θα προτείνουν νέα χαρακτηριστικά για το τελικό προϊόν, θα βοηθήσουν στην προώθησή του και γενικότερα θα δραστηριοποιηθούν σε όλους τους τομείς και όλα τα στάδια της δημιουργίας του τελικού προϊόντος.

7 Κεφάλαιο 2 ο : Επαναχρησιμοποίηση Κώδικα (Software Reuse) Είναι η διαδικασία της ένταξης και χρήσης σε ένα έργο, έτοιμου λογισμικού ή έτοιμων κομματιών κώδικα με σκοπό την δημιουργία νέου λογισμικού. Πολλές από τις λειτουργίες που εκτελούνται στα προγράμματα που χρησιμοποιούμε καθημερινά, είναι κοινές. Γίνεται λοιπόν αντιληπτό πως η υλοποίηση, το τμήμα δηλαδή του κώδικα, μιας λειτουργίας σε ένα πρόγραμμα μπορεί να χρησιμοποιηθεί και από κάποιο άλλο το οποίο να την εκτελεί. Με την διάδοση του Λογισμικού Ανοικτού Κώδικα έχει δημοσιευθεί και είναι διαθέσιμος στο Διαδίκτυο μεγάλος όγκος έτοιμου πηγαίου κώδικα, δίνοντας έτσι στους προγραμματιστές την ευκαιρία να βρουν υλοποιημένες πολλές από τις λειτουργίες που θα τους ενδιέφερε να εντάξουν στα προγράμματά τους. Η επαναχρησιμοποίηση κώδικα αποτελεί πλέον αντικείμενο έρευνας. Γίνονται προσπάθειες συστηματικής μελέτης και τυποποίησης της διαδικασίας επαναχρησιμοποίησης κώδικα και δημιουργούνται εργαλεία για το σκοπό αυτό. Μία από τις προσεγγίσεις είναι η χρήση Συστατικών Κώδικα (Software Components). Βασικό τμήμα της παρούσας εργασίας είναι ακριβώς να παράξει συστατικά λογισμικού γραμμένα στη γλώσσα προγραμματισμού Java, και να τα προσφέρει τεκμηριωμένα και ανοιχτά προς χρήση από την κοινότητα. 2.1 Συστατικά Λογισμικού (Software Components) Όπως αναφέρεται στη βιβλιογραφία [6] το συστατικό λογισμικού αποτελεί μια ανεξάρτητη μονάδα λογισμικού η οποία μπορεί να συνδυαστεί με άλλα συστατικά για τη δημιουργία ενός συστήματος λογισμικού. Ο Szyperski [8] ορίζει τα συστατικά λογισμικού ως εξής: Το συστατικό στοιχείο λογισμικού είναι μια μονάδα σύνθεσης η οποία διαθέτει αποκλειστικά διασυνδέσεις καθορισμένες μέσω συμβάσεων και ρητές εξαρτήσεις περιβάλλοντος. Το συστατικό στοιχείο λογισμικού μπορεί να διανεμηθεί ανεξάρτητα και να συνδυαστεί με άλλα στοιχεία. Με πιο απλά λόγια ένα συστατικό περικλύει μία λειτουργία, η οποία αποτελεί μέρος ενός ευρύτερου συστήματος. 2.2 Τεχνολογία Λογισμικού Βασισμένη στα Συστατικά Λογισμικού (Component Based Software Engineering CBSE) Με τον όρο CBSE εννοούμε τη διαδικασία ορισμού, υλοποίησης και ενοποίησης χαλαρά συνδεδεμένων ανεξάρτητων συστατικών έτσι ώστε να συνθέτουν ολόκληρα συστήματα [6]. Η CBSE βασίζεται σε στιβαρές σχεδιαστικές αρχές που υποστηρίζουν την κατασκευή κατανοητού και συντηρήσιμου λογισμικού. Τα συστατικά στοιχεία είναι ανεξάρτητα και έτσι δεν παρεμβαίνει το ένα στη λειτουργία του άλλου. Οι λεπτομέρειες υλοποίησης είναι κρυμμένες, οπότε η

8 υλοποίηση ενός συστατικού μπορεί να τροποποιηθεί χωρίς να επηρεαστεί το υπόλοιπο σύστημα. Παραθέτουμε κάποια από τα βασικά χαρακτηριστικά της CBSE: Ανεξάρτητα συστατικά που καθορίζονται πλήρως από τις διασυνδέσεις τους Πρότυπα συστατικών τα οποία διευκολύνουν το συνδυασμό και τη συνεργασία των συστατικών Ενδιάμεσο λογισμικό που παρέχει υποστήριξη λογισμικού γα την ενοποίηση των συστατικών στοιχείων Μια διαδικασία ανάπτυξης η οποία είναι προσανατολισμένη στην ανάπτυξη λογισμικού βάση συστατικών στοιχείων. 2.3 Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα Παραθέτουμε επιγραμματικά κάποια πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα της επαναχρησιμοποίησης κώδικα. Πλεονεκτήματα Μείωση χρόνου ανάπτυξης Αύξηση αποδοτικότητας Αύξηση της αξιοπιστίας του προϊόντος Ο κώδικας είναι ελεγγμένος για σφάλματα Μείωση κόστους Μειονεκτήματα Κίνδυνος σπατάλης χρόνου Κίνδυνος χρήσης ανεπαρκώς ελεγμένου προς επαναχρησιμοποίηση κώδικα Ασυμβατότητα μεταξύ ξένων τμημάτων κώδικα 2.4 COPE (Component Adaptation Environment) Το COPE είναι ένα από τα εργαλεία του project OPEN-SME. Πρόκειται για μια πλατφόρμα στην οποία γίνεται η εισαγωγή των προς επαναχρησιμοποίηση έργων (reuse projects). Έχει σχεδιαστεί ώστε να υποστηρίζει τις διάφορες δραστηριότητες που αφορούν τον τομέα του Engineering Process. Στα πλαίσια της παρούσας εργασίας χρησιμοποιήθηκε με σκοπό την ανάλυση και εξαγωγή συστατικών λογισμικού. Το πρώτο διάστημα χρήσης του εργαλείου ήταν ένα διάστημα εξοικείωσης με αυτό. Πολύ χρήσιμο για την εξοικείωση είναι το εγχειρίδιο χρήσης [9] του COPE. Στη συνέχεια παρατίθεται η εμπειρία χρήσης του εργαλείου.

9 Η διαδικασία εξαγωγής συστατικών χωρίζεται σε τρία γενικά στάδια Προετοιμασία του προς ανάλυση έργου. Αφού βρεθεί το έργο ανοιχτού λογισμικού που προορίζεται για ανάλυση, πρέπει να προετοιμαστεί για να εισαχθεί στο COPE και να δημιουργηθεί από το εργαλείο το Reuse Project. Στο στάδιο της προετοιμασίας πρέπει να δημιουργηθεί το.jar αρχείο του έργου. Επίσης είναι απαραίτητο να συγκεντρωθούν όλες οι εξωτερικές εξαρτήσεις-βιβλιοθήκες του έργου, όλα δηλαδή τα.jar αρχεία που αυτό χρησιμοποιεί. Τέλος πρέπει να υπάρχει πλήρης ο πηγαίος κώδικας. Προβλήματα και παρατηρήσεις για την προετοιμασία των έργων Πολλά από τα έργα με τα οποία ασχολήθηκα χρησιμοποιούσαν τεχνολογίες της Java EE και απαιτούσαν την ύπαρξη κάποιου server όπως ο Apache Tomcat. Για το λόγο αυτό εγκατέστησα την κατάλληλη έκδοση του περιβάλλοντος ανάπτυξης. Συγκεκριμένα για την εκπόνηση της εργασίας χρησιμοποιήθηκε το Eclipse Java EE IDE το οποίο μου παρείχε αρκετά εργαλεία από τα οποία χρειάστηκα για την επεξεργασία των έργων. Στην ιδανική περίπτωση τα έργα λογισμικού είχαν αναπτυχθεί στο ίδιο περιβάλλον ανάπτυξης με αυτό που χρησιμοποιούσα εγώ και έτσι η εισαγωγή τους σε αυτό ήταν εύκολη. Σε αρκετές περιπτώσεις όμως χρειάστηκε να δημιουργήσω νέο έργο και σε αυτό να εισάγω τον κώδικα, να τα πάρω μέσω του IDE από κάποιο απομακρυσμένο αποθετήριο ή να τα εισάγω ως Maven projects, διαδικασίες που ήταν πρωτόγνωρες για εμένα. Κάποια έργα αποτελούνταν από modules ή απαρτίζονταν από περισσότερα υπο-έργα. Σε αυτές της περιπτώσεις χρειάστηκε να αντιγράψω κλάσεις ή και ολόκληρα πακέτα από το ένα υπο-έργο στο άλλο, από το οποίο έλλειπαν ώστε να εξαλειφθούν τα σφάλματα και να συνεχίσω την επεξεργασία του. Συχνά χρειάστηκε να αναζητήσω και να εισάγω στο έργο κάποια βιβλιοθήκη η οποία έλλειπε. Κάποιο έργο είχε συγκεκριμένες οδηγίες για τον τρόπο με τον οποίο έπρεπε να γίνει build. Μερικά από τα έργα με τα οποία ασχολήθηκα ήτανε web-apps και συνοδευόταν από αρχείο τύπου.war. Σε αυτή την περίπτωση δημιούργησα το απαιτούμενο.jar αξιοποιώντας τις δυνατότητες του Eclipse. Κάποια από τα έργα χρησιμοποιούσαν το εργαλείο Apache Maven. Σκοπός του Maven είναι να προσκομίζει τις απαραίτητες για το έργο εξαρτήσεις από εξωτερικά αποθετήρια ή καταλόγους του συστήματος. Αυτές οι εξαρτήσεις καταγράφονται σε ένα αρχείο με την ονομασία pom.xml. Για τη συγκέντρωση των αρχείων που έπρεπε να δοθούν στο COPE δημιούργησα ένα bash-script στο περιβάλλον Linux το οποίο αυτοματοποίησε τη διαδικασία. Το script είναι διαθέσιμο στη διεύθυνση Για κάποιο έργο που χρησιμοποιούσε το Maven, έπρεπε να αγνοηθούν δύο plugins

10 2.4.2 Ανάλυση του έργου Έγινε στατική ανάλυση για όλα τα έργα. Αυτό το τμήμα είναι που χρειάζεται τον περισσότερο χρόνο. Παρατηρήθηκε ότι όσο περισσότερες κλάσεις και εξαρτήσεις έχει το έργο που αναλύεται, τόσο περισσότερο χρόνο και μνήμη χρειάζεται το COPE. Αρχικά πρέπει να δημιουργηθεί στο COPE ένα reuse project, δηλαδή μια δομή η οποία περιλαμβάνει το.jar του προς ανάλυση έργου, τον πηγαίο κώδικα και τις βιβλιοθήκες του. Αξίζει να σημειωθεί πως σε κάποια από τα έργα, η δομή των καταλόγων του πηγαίου κώδικα διέφερε από την δομή των καταλόγων στο συμπιεσμένο αρχείο.jar το ποίο δημιουργούσα. Σε αυτές τις περιπτώσεις η ανάλυση αποτύγχανε. Αποτέλεσμα αυτού ήταν η δημιουργία πολλών reuse projects στο COPE, καθώς δεν υποστηρίζεται η διαγραφή. Για την επιτυχή ολοκλήρωση της ανάλυσης του έργου πρέπει η ιεραρχία των καταλόγων να ταυτίζεται Εξαγωγή Συστατικών Η ανάλυση από το COPE δίνει αρκετές μετρικές για την αξιολόγηση των υποψήφιων προς εξαγωγή συστατικών. Μεγαλύτερη βαρύτητα δόθηκε πρώτα στο όνομα, έπειτα στο μέγεθος των συστατικών και τελευταία στον δείκτη επαναχρησιμοποίησης. Το όνομα, που περιλαμβάνει το όνομα της κλάσης η οποία χρησιμοποιήθηκε σαν βάση για την δημιουργία του συστατικού, φανερώνει ποια μπορεί να είναι η λειτουργία του. Επίσης στο όνομα που δίνει το COPE στο συστατικό φαίνεται και η ιεραρχία των πακέτων στα οποία βρίσκεται. Έτσι γρήγορα μπορεί κανείς να διακρίνει αν το υποψήφιο συστατικό είναι κάποιο utility της εφαρμογής, κάποια κλάση που αναπαριστά κάποια οντότητα ή αν είναι μέρος του γραφικού τμήματος της. Όσον αφορά το μέγεθος σε κλάσεις, ένα συστατικό που αποτελείται από μία κι μόνο κλάση είναι απίθανο να περιέχει κάποια λειτουργία. Επίσης δεν έχει νόημα να εξαχθούν συστατικά των οποίων το μέγεθος πλησιάζει το συνολικό αριθμό των κλάσεων του έργου. Σημαντικό ρόλο παίζει η εξοικείωση και η εμπειρία. Όσο προχωρά η εργασία, γίνεται πιο εύκολο να διακρίνει κανείς ποια συστατικά είναι πιθανό να δώσουν μία χρήσιμη λειτουργία και ποια δεν αξίζει να δημιουργηθούν από το εργαλείο. Αξίζει να σημειωθεί πως από μεγάλα έργα, τα ποία περιελάμβαναν πολλές κλάσεις σε κάθε πακέτο, προέκυψαν ομάδες υποψήφιων συστατικών τα οποία βρίσκονταν μέσα στο ίδιο πακέτο και εκτελούσαν τις διάφορες λειτουργίες με παρόμοιο τρόπο. Εξάγοντας και εξετάζοντας λίγα συστατικά από κάθε ομάδα, σαν δείγμα,μπορεί κανείς να βγάλει κάποια πρώτα συμπεράσματα για ολόκληρη την ομάδα, αν δηλαδή αξίζει να αφιερώσει χρόνο και να πάρει αρκετά και χρήσιμα συστατικά ή να την προσπεράσει για να κερδίσει χρόνο Παρατηρήσεις για το COPE Σε αυτό το σημείο θεωρώ καλό να αναφέρω δύο παρατηρήσεις γύρο από το COPE, όπως αυτές προέκυψαν κατά την χρήση του. Πρώτον, όπως προαναφέρθηκε, τα μεγάλα έργα που εισάγονται στο εργαλείο για ανάλυση απαιτούν περισσότερο χρόνο και μνήμη. Δεύτερον

11 παρατηρήθηκε ότι ύστερα από την εξαγωγή περίπου δέκα συστατικών μεγέθους 110~120 κλάσεων, η εφαρμογή σταματούσε να λειτουργεί λόγο ανεπάρκειας μνήμης [1]. Καλό είναι να εκτελεί κανείς το COPE από την κονσόλα δίνοντας περισσότερη μνήμη στο περιβάλλον εκτέλεσης και έχοντας τη δυνατότητα παρακολούθησης των σφαλμάτων που αναφέρει η εφαρμογή.

12 Κεφάλαιο 3 ο : Πληροφοριακά Συστήματα Οργάνωσης και Διαχείρισης Νοσοκομείων (Health/Hospital Information Systems - HIS) 3.1 Εισαγωγή Η πληροφορική έχει εισχωρήσει σε κάθε τομέα της καθημερινής μας ζωής και ο τομέας της υγείας είναι ένας από αυτούς. Μεγάλα νοσοκομεία εξυπηρετούν χιλιάδες ασθενείς, απασχολούν πλήθος προσωπικού και είναι εξοπλισμένα με σύγχρονα μηχανήματα. Ως εκ τούτου προκύπτει η ανάγκη για οργάνωση και συντονισμό στην διαχείριση όλων των διαθέσιμων πόρων. Για το σκοπό αυτό, αναπτύσσονται τα τελευταία χρόνια πληροφοριακά συστήματα που καλύπτουν τις ανάγκες των νοσοκομείων. Τα περισσότερα δημιουργούνται από μεγάλες εταιρίες οι οποίες παράγουν κλειστό λογισμικό, πολλές φορές προσαρμοσμένο στις ανάγκες του νοσοκομείου που το χρειάζεται. Όπως είναι προφανές το κόστος για την αγορά ενός τέτοιου συστήματος είναι ιδιαίτερα μεγάλο και σε αυτό προστίθεται και το κόστος παροχής υπηρεσιών υποστήριξης από την κατασκευάστρια εταιρία. Εκτός όμως από το κλειστό λογισμικό υπάρχει και η εναλλακτική λύση του ανοιχτού λογισμικού η οποία περιγράφεται σε επόμενη παράγραφο αυτού του κεφαλαίου. Το πεδίο των Πληροφοριακών Συστημάτων Υγείας για την εξαγωγή συστατικών λογισμικού επιλέχτηκε ύστερα από παρότρυνση του επιβλέποντος καθηγητή. Πιο συγκεκριμένα ζητήθηκαν συστατικά που αφορούν λειτουργίες οργάνωσης και διαχείρισης νοσοκομείων. 3.2 Ανάγκες των νοσοκομείων Ένα νοσοκομείο έχει πολλά τμήματα όλες τις ανάγκες των οποίων καλείται να καλύψει ένα πληροφοριακό σύστημα. Θα τις χωρίσουμε σε κατηγορίες και θα αναφέρουμε ονομαστικά κάποιες από αυτές Διοίκηση Λογιστήριο Διαχείριση ανθρώπινων πόρων Εφημερίες Άδειες Μετακίνηση προσωπικού Προγράμματα εκπαίδευσης Ραντεβού

13 3.2.2 Ασθενείς Διαχείριση δεδομένων ασθενών Καταγραφή εισαγωγών/περιστατικών Καταγραφή εξαγωγών από το νοσοκομείο Παρακολούθηση της εξέλιξης της θεραπείας Διατήρηση ιστορικού ασθενούς Διεξαγωγή και καταγραφή εξετάσεων/εγχειρίσεων Αποστολή αποτελεσμάτων εξετάσεων στους ασθενείς σε ηλεκτρονική μορφή Εξαγωγή συμπερασμάτων με σκοπό τη βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών Καταγραφή ιστορικού ασθενούς Διαχείριση των οικονομικών μεγεθών του νοσοκομείου Προμήθειες - Αναλώσιμα Μισθοδοσία Σύνδεση με ασφαλιστικούς φορείς Καταγραφή εξόφλησης λογαριασμών από τους ασθενείς Γενικότερα ζητήματα οργάνωσης και άλλες ανάγκες Γραμματεία Φαρμακείο Καταγραφή φαρμάκων Προμήθεια νέων φαρμάκων Καταχώρηση προμηθειών Εργαστήρια Καταγραφή αποτελεσμάτων Αναζήτηση προηγούμενων αναλύσεων Καταγραφή μετρήσεων από τα μηχανήματα παρακολούθησης Εξαγωγή Στατιστικών στοιχείων και παρακολούθηση επιδημιών Οι τομείς τους οποίους καλύπτει ένα πληροφοριακό σύστημα είναι αρκετοί και η καταγραφή όλων είναι έξω από τα πλαίσια αυτής της εργασίας. Από την ενασχόληση με το πεδίο, προέκυψαν συστατικά λογισμικού τα οποία καλύπτουν αρκετούς από τους προαναφερθέντες.

14 3.3 Οφέλη από τη χρήση HIS Βελτίωση της δυνατότητας συλλογής, αποθήκευσης και ανάλυσης ιατρικών δεδομένων. Προώθηση της έρευνας. Βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών. Καλύτερη επίβλεψη των οικονομικών μεγεθών του νοσοκομείου και μείωση των εξόδων. Υποστήριξη στη λήψη αποφάσεων 3.4 Ο ρόλος του Ανοιχτού Λογισμικού Από τα έργα που μελετήθηκαν στα πλαίσια της εργασίας, φαίνεται ότι υπάρχει πληθώρα έργων γύρο από τα πληροφοριακά συστήματα για την υγεία. Τα περισσότερα είναι μικρά σε έκταση και αναπτύσσονται από ιδιώτες ή μικρές ομάδες προγραμματιστών και συνήθος καλύπτουν τις βασικές ανάγκες ενός ιδρύματος όπως η διαχείριση των ασθενών, του προσωπικού και των ραντεβού. Υπάρχουν όμως και έργα, λιγότερα στον αριθμό, τα οποία είναι μεγάλα σε έκταση. Αυτά μπορεί να αναπτύσσονται από πανεπιστήμια στα πλαίσια της έρευνας, από οργανισμούς και οργανώσεις για να καλύψουν τις ανάγκες τους ή ακόμα και από μεγάλες εταιρίες που έχουν υιοθετήσει τη φιλοσοφία του ανοιχτού λογισμικού. Γύρο από αυτά συγκεντρώνονται αρκετοί εθελοντές που συμβάλουν στην ανάπτυξη. Ο μεγάλος αριθμός προγραμματιστών έχει ως αποτέλεσμα την παραγωγή αξιόπιστου και ελεγμένου κώδικα. Το τελικό προϊόν που προκύπτει είναι στιβαρό και με χαμηλές απαιτήσεις σε πόρους. Πρέπει να σημειώσουμε εδώ ότι τα περισσότερα εγχειρήματα ανάπτυξης πληροφοριακών συστημάτων υγείας ανοιχτού λογισμικού έχουν σαν στόχο την εφαρμογή αυτών σε υποανάπτυκτες χώρες, όπου οι οικονομικοί προϋπολογισμοί είναι χαμηλοί και ο τεχνολογικός εξοπλισμός και τα μηχανήματα, χαμηλών επιδόσεων. Τα έργα αυτά είναι οργανωμένα, υπάρχει κάποιος συντονιστής και κάποιος σχεδιασμός ο οποίος ακολουθείται από τα μέλη της ομάδας τα οποία αναλαμβάνουν και εκτελούν τις διάφορες υπο-εργασίες. Σημαντικό ρόλο σε αυτό παίζει η καλή συνεννόηση μεταξύ τους η οποία επιτυγχάνεται με τη χρήση τεχνολογιών όπως λίστες ταχυδρομείου, forums και chat. Η εθελοντική εργασία συνεπάγεται μηδενικό κόστος για την ανάπτυξη του έργου. Ιδιαίτερη προσοχή δίνεται στην τεκμηρίωση του κώδικα. Συντάσσονται εγχειρίδια χρήσης αλλά και οδηγοί εγκατάστασης για τη διευκόλυνση των τελικών χρηστών και όσων αποφασίσουν να χρησιμοποιήσουν τα προϊόντα αυτά, πράγμα που τα κάνει ακόμα πιο δημοφιλή και συμβάλει στη διάδοσή τους. Επιπλέον με αυτό τον τρόπο καθίσταται ευκολότερη και η συντήρηση και περαιτέρω εξέλιξη του έργου. Όλα τα παραπάνω έχουν ως αποτέλεσμα την παραγωγή ενός ποιοτικού συστήματος και αποτελούν καθοριστικούς παράγοντες στην επιτυχία των έργων.

15 Κεφάλαιο 4 ο : Εξαγωγή Συστατικών 4.1 Αναζήτηση Έργων του πεδίου Η αναζήτηση για έργα ανοιχτού λογισμικού είναι σημαντική διαδικασία. Μεταξύ των έργων που προκύπτουν σαν αποτέλεσμα αυτής, κάποια είναι παλιά και ανενεργά, άλλα είναι σε στάδιο σχεδιασμού και δεν περιέχουν κώδικα και άλλα είναι ημιτελή. Η αναζήτηση είναι μια διαδικασία που παίρνει χρόνο και θέλει προσοχή ώστε να μην ασχοληθεί κάποιος με ακατάλληλα έργα και χάσει επιπλέον χρόνο. Η αναζήτηση για έργα ανοιχτού λογισμικού στο πεδίο των HIS έγινε στα αποθετήρια GitHub, SourceForge και Google code. Σαν κριτήρια αναζήτησης εισήχθησαν οι παρακάτω όροι Hospital Medical HIS HMIS Patient και για το φιλτράρισμα των αποτελεσμάτων επιλέχθηκε η γλώσσα προγραμματισμού στην οποία είναι γραμμένα τα έργα να είναι η Java. Τα πρώτα πράγματα στα οποία εστιάζει κανείς είναι ο τίτλος του έργου και η περιγραφή ή τα επιθυμητά χαρακτηριστικά που θα έχει, αν αυτά είναι διαθέσιμα, καθώς και αν το έργο έχει πρόσφατη δραστηριότητα. Μέσα από αυτά προκύπτουν κάποια πρώτα συμπεράσματα για τις λειτουργίες που μπορεί να εκτελεί το έργο και άρα για τα συστατικά που μπορεί να δώσει. Σε δεύτερη φάση, καλό είναι να ελεγχθεί αν ο κώδικας είναι διαθέσιμος (κάποια έργα είναι σε φάση σχεδιασμού) και αν αυτό συμβαίνει, να υπολογιστεί το πλήθος των κλάσεων ώστε να υπάρξει μια πρώτη εκτίμηση για την έκταση, αλλά και γενικότερα μια εικόνα για τη γενική δομή όλου του έργου. 4.2 Ανάλυση των έργων Έργα από τα οποία προέκυψαν χρήσιμα συστατικά 1. Open Hospital Η εφαρμογή είναι η πρώτη από ένα σύνολο προϊόντων λογισμικού που αναπτύχθηκαν από την ISF (Informatici Senza Frontiere - Computer scientists without frontiers) με στόχο να παρέχει υποστήριξη στη διαχείριση και τις δραστηριότητες του νοσοκομείου του St. Luke στην Ουγκάντα. Χρησιμοποιεί αποκλειστικά ανοιχτό λογισμικό και πιο συγκεκριμένα τις βιβλιοθήκες jasperreports και jcalendar.

16 Πρόκειται για μια αυτόνομη εφαρμογή τύπου client η οποία επικοινωνεί με μια Βάση Δεδομένων. Μπορεί να τρέξει σε αρκετά μηχανήματα ανεξάρτητα και όλα να επικοινωνούν με την ίδια βάση δεδομένων η οποία επίσης τρέχει σε ανεξάρτητο μηχάνημα. Βασική απαίτηση της, όπως είναι προφανές, είναι να υπάρχει στο κάθε μηχάνημα εγκατεστημένο το Java Runtime Environment (JRE, έκδοση 1.6) Από την έκδοση 1.2 της εφαρμογής και μετά είναι διαθέσιμη μια φορητή έκδοση, η οποία περιλαμβάνει όλα τα απαραίτητα στοιχεία, δηλαδή το JRE, τον MySQL Server και τη Βάση Δεδομένων της. Ουσιαστικά περιλαμβάνει ολόκληρο το περιβάλλον στο οποίο μπορεί να τρέξει, διευκολύνοντας έτσι την και άμεση χρήση της από μη έμπειρους χρήστες και μηδενίζοντας τον απαιτούμενο χρόνο εγκατάστασης. Όσον αφορά την αρχιτεκτονική της εφαρμογής, παρότι αυτή περιλαμβάνει μερικές δεκάδες κλάσεις, είναι απλή και προσανατολισμένη γύρο από τις λειτουργίες. Έτσι έχουμε για κάθε λειτουργία τα εξής τέσσερα πακέτα α) gui β) manager γ) model δ) service. Στο πρώτο πακέτο φιλοξενούνται οι κλάσεις που περιλαμβάνουν την εμφάνιση της εφαρμογής. Καθώς οι περισσότερες λειτουργίες αφορούν την καταχώρηση δεδομένων, για κάθε μία εμφανίζεται το αντίστοιχο παράθυρο με τις κατάλληλες φόρμες και πεδία προς συμπλήρωση. Το δεύτερο και το τέταρτο πακέτο περιέχουν από μία κλάση με αυτή του δεύτερου να καλεί απλώς τις συναρτήσεις αυτής του τέταρτου. Οι κλάσεις του τέταρτου πακέτου είναι υπεύθυνες για την επικοινωνία και την εκτέλεση ερωτημάτων στη βάση. Το τρίτο πακέτο περιέχει κλάσεις που αναπαριστούν τις οντότητες του πραγματικού κόσμου. Κάποιες από τις λειτουργίες της εφαρμογής είναι: Διαχείριση του φαρμακείου Διαχείριση των εργαστηρίων Διαχείριση εξωτερικών ιατρείων Διαχείριση εισαγωγών και εξαγωγών ασθενών Παρακολούθηση εγκυμοσύνης Εξαγωγή στατιστικών και εκτύπωση Διανέμεται υπό την άδεια GNU GPL. Υπάρχει η δυνατότητα εγκατάστασης σε περιβάλλον Windows και Linux με τη βοήθεια έτοιμων installers. Είναι διαθέσιμη εκτενής τεκμηρίωση και η Βάση Δεδομένων την οποία χρησιμοποιεί το έργο. Project's site : Open Hospital Repository-URL : SourceForge Info: Track 2. Basic Electronical Medical Management Πρόκειται για web-app, το οποίο αναπτύσσεται από ιδιώτη, με σκοπό τον χειρισμό ιατρικών δεδομένων ενός συνόλου ασθενών. Αποτελείται από 14 κλάσεις. Χρησιμοποιεί τεχνολογίες όπως τα Maven, Spring framework, Datanucleus και Vaadin. Βασική οντότητα της εφαρμογής είναι ο ασθενής και κύριος σκοπός της είναι η ενοποίηση των παραπάνω τεχνολογιών γύρο από την διαχείριση των ασθενών. Διανέμεται υπό την Academic Free

17 License (AFL). Repository-URL και πληροφορίες: BEMM, wiki 3. hospitalmanagement Πρόκειται για web-application, που αναπτύχθηκε από φοιτητές στα πλαίσια μιας εργασίας στο πανεπιστήμιο του Waterloo. Ο κώδικας έχει αφαιρεθεί από το αποθετήριο και η επικοινωνία με τους δημιουργούς δεν κατέστη δυνατή. Δεν κατάφερα να εκτελέσω το web-app και έτσι τα συμπεράσματα προκύπτουν από την εξέταση του κώδικα, ο οποίος είναι επαρκώς τεκμηριωμένος. Γίνεται χρήση του Hibernate και έχει αναπτυχθεί για να τρέχει σε Tomcat server. Δομή της εφαρμογής: Οντότητες (model) Ραντεβού, Φάρμακο, Εργαζόμενος, Ασθενής, Συνταγή, Χρήστης Συστήματος, Επισκέψεις ασθενούς σε γιατρό Σχετικές Δομές Συγκρατούν διάφορα enumerations και σταθερές των οντοτήτων DAO (Data Access Object) Οι κλάσεις τύπου DAO παρέχουν πρόσβαση στη βάση. Για κάθε οντότητα της εφαρμογής υπάρχει μια αντίστοιχη κλάση τύπου DAO που συγκρατεί ένα interface και μια κλάση που υλοποιεί αυτό το interface. Action Οι κλάσεις σε αυτό το πακέτο παρέχουν τα δεδομένα που εμφανίζονται στις σελίδες που εμφανίζει ο web browser. ActUtil Κλάσεις που περιέχουν την υλοποίηση των λειτουργιών, η οποία γίνεται με το συνδυασμό των σχετικών δομών και του DAO. Οι λειτουργίες που παρέχει η εφαρμογή μέσω του web interface είναι διαχείριση των ραντεβού, διαχείριση του προσωπικού, ανάθεση ασθενών σε γιατρούς και καταγραφή των επισκέψεων ασθενών στο νοσοκομείο. Παρατηρήσεις: Προέκυψαν συστατικά μόνο από τις κλάσεις του πακέτου ActUtil. Ο λόγος για τον οποίο δεν προέκυψαν αρκετά συστατικά, πέρα του μικρού μεγέθους της εφαρμογής, είναι η δομή της και η στενή σύνδεση των κλάσεων με αυτές που υλοποιούν την εμφάνιση στον browser. 4. Hospital-Manager To project είναι η εργασία ενός φοιτητή για μάθημα τεχνολογίας λογισμικού. Είναι μικρό σε μέγεθος και υλοποιεί απλές λειτουργίες διαχείρισης νοσοκομείου, κυρίως διαχείρισης

18 προσωπικού και καταγραφής ασθενών. Είναι μια απλή εφαρμογή η οποία επικοινωνεί με μια βάση δεδομένων, έχει απλή δομή και ακολουθεί το μοντέλο MVC. Οι οντότητες που διαχειρίζεται είναι η κλίνη, το δωμάτιο, το τμήμα του νοσοκομείου, ο ασθενής, και ο χρήστης της εφαρμογής. Οι λειτουργίες ενσωματώνονται σε μεγάλο βαθμό στις κλάσεις των οντοτήτων και έτσι υπάρχει μόνο ένας controller, υπεύθυνος για το login του χρήστη. Το γραφικό περιβάλλον υλοποιείται σε ξεχωριστές κλάσεις. Τέλος υπάρχουν κάποια utilities που αφορούν την κρυπτογράφηση δεδομένων και την επικοινωνία με τη βάση. Όπως αναφέρθηκε, οι λειτουργίες έχουν να κάνουν με διαχείριση προσωπικού, διαχείριση ασθενών και την προτεραιότητα στην εισαγωγής τους και με διαχείριση κλινών και πληρότητας δωματίων. Είναι μικρή και απλή εφαρμογή και αυτός είναι ο λόγος που δεν έδωσε πολλά συστατικά λογισμικού. Αξίζει να σημειωθεί πως στην περίπτωση αυτής της εφαρμογής και καθότι δεν υπήρχε σαφής άδεια χρήσης του κώδικα, επικοινώνησα με τον δημιουργό για την αποσαφήνιση του θέματος. Repository-URL : Hospital-Manager 5. patientmanager Πρόκειται για ένα web-app που προσφέρει λειτουργίες διαχείρισης νοσοκομείου. To project αποτελείται από 5 modules και χρησιμοποιεί τεχνολογίες όπως Maven, Spring και Hibernate. Αναλυτικότερα τα modules έχουν ως εξής: α) common, συγκρατεί τις οντότητες της εφαρμογής (Appointment, Doctor, Patient) β) gui, υπεύθυνο για την εμφάνιση της εφαρμογής στον web browser γ) dao, υπεύθυνο για τη διαχείριση και επικοινωνία με τη βάση δεδομένων δ) hospitalmanager, υπεύθυνο για τη διαχείριση προσωπικού ε)service, υπεύθυνο για την διαχείριση των ραντεβού. Παρατηρήσεις: Δεν υπάρχει διαθέσιμη περιγραφή από τους δημιουργούς και δεν κατάφερα να τρέξω την εφαρμογή ώστε να καταλάβω τι λειτουργίες προσφέρει. Τα συμπεράσματα για τις λειτουργίες που προσφέρει η εφαρμογή προέκυψαν από τα συστατικά που παρήχθησαν. Υπάρχουν tests για όλα τα modules. Συνάντησα δυσκολίες για την εισαγωγή του στο IDE και τη δημιουργία του.jar αρχείου. Γενικά η δομή του ήταν περίεργη και πρωτόγνωρη για εμένα Repository-URL : patientmanager 6. OpenClinic GA Το OpenCLinic GA είναι ένα μεγάλο και πλήρες project διαχείρισης νοσοκομείων. Ξεκίνησε το 2006 και ο κώδικάς του δημοσιεύτηκε το Αναπτύσσεται από την βελγική εταιρία ιατρικού λογισμικού MSX SA (Medical exchange Solutions) η οποία έχει αναπτύξει μία σουίτα εφαρμογών για τη διαχείριση ιατρικών δεδομένων. Το έργο έχει ως βάση την openit architecture και δομείται πάνω σε αυτή. Αυτή η αρχιτεκτονική στη σημερινή της μορφή υποστηρίζει κατανεμημένες και web-based σουίτες λογισμικού. Στόχος της είναι να παραχθούν συστήματα τα οποία είναι εύκολα

19 διαχειρίσιμα στο μεγαλύτερο βαθμό από το τμήμα IT του πελάτη. Ενσωματώνει για το σκοπό αυτό ευρέως χρησιμοποιούμενες και στερεές τεχνολογίες. Συγκεκριμένα, ο πυρήνας της περιλαμβάνει: το Java Runtime Environment της SUN, την Tomcat Servlet Engine και τον PostgreSQL DB Server. Υλοποιεί ένα web-based UI για διευκόλυνση των τελικών χρηστών που δεν έχουν διαιρετέες τεχνικές γνώσεις. Η openit έχει υιοθετήσει το μοντέλο GEHR (Good Electronic Health Record). Πρόκειται για μια προσπάθεια προτυποποίησης, στα πλαίσια ενός τριετούς project μέρος του προγράμματος European Health Telematics. Στόχος του προγράμματος ήταν η δημιουργία μιας αρχιτεκτονικής πολυμεσικών δεδομένων για χρήση και διαμοιρασμό ηλεκτρονικών εγγράφων υγείας, με τη συμμετοχή πολλών επιστημών από τον κλάδο της υγείας και της πληροφορικής. Τα αποτελέσματα της δουλειάς δημοσιεύτηκαν και είναι διαθέσιμα στο ευρύ κοινό. Από τη χρήση του μοντέλου, φάνηκε πως ένας γενικός μηχανισμός δόμησης ιατρικών δεδομένων μπορεί να εφαρμοστεί σε διαφορετικούς ιατρικούς τομείς και ειδικότητες και με τροποποιήσεις και προσθήκες να προσαρμοστεί στην κάθε μια. Καλύπτει τις περισσότερες από τις λειτουργίες που εκτελεί ένα νοσοκομείο. Χαρακτηριστικά αναφέρονται: Διαχείριση ασθενών Εισαγωγή Αναζήτηση Τροποποίηση στοιχείων Διαγραφή Καταγραφή ιστορικού Διαχείριση οικονομικών μεγεθών του νοσοκομείου Καταγραφή ηλεκτρονικής καρτέλας υγείας Προληπτική ιατρική Υπολογισμός ρίσκου εμφάνισης ασθενειών Εμβολιασμοί Εκστρατείες ενημέρωσης Επισημάνσεις και ειδική μεταχείριση ασθενών Αναφορές Διάρκεια θεραπείας Συνολικά έσοδα ανά ημέρα Αναφορές πληρότητας κλινών Εκτύπωση αναφορών, συνταγών και λοιπών εγγράφων Διαχείριση ανθρώπινων πόρων Άδειες

20 Εφημερίες Καρτέλα εργαζομένου Ασφάλεια Έλεγχος πρόσβασης στο σύστημα Καταγραφή συναλλαγών με το σύστημα Ενημέρωση ασθενών Επικοινωνία ανάμεσα στα τμήματα και τους εργαζομένους του νοσοκομείου Υποστηρίζει τέσσερις γλώσσες, Γαλλικά, Αγγλικά, Πορτογαλικά και Γερμανικά. Διανέμεται υπό την LGPLv2. Repository-URL : OpenClinic Έργα από τα οποία δεν προέκυψαν χρήσιμα συστατικά 1. Medical Office Record Data System [link] Πρόκειται για ένα σύστημα διαχείρισης ιατρικών εγγράφων με δυνατότητα αποθήκευσης σε αρχεία και σε βάση δεδομένων, αποτελούμενο από client και server. To project περιελάμβανε 4 υπο-projects. Τα δύο από τα υπο-projects περιείχαν τον κώδικα του client και του server, το τρίτο τις κοινές κλάσεις τους και το τέταρτο ήταν μια πρώτη έκδοση του client. Τα συστατικά που προέκυψαν είτε χρειαζόταν την δεύτερη οντότητα (client/server) ή περιείχαν μόνο μία συνάρτηση τη λειτουργία της οποίας δεν μπόρεσα να κατανοήσω. 2. PatientOS [link] [link] Ένα ακόμα HIS για μικρά νοσοκομεία και κλινικές. Λειτουργεί σε κατανεμημένο περιβάλλον. Προσφέρει δυνατότητες καταγραφής της πορείας των ασθενών, υποστηρίζει κάποια standards όπως LOINC lab results, ICD9/10, CPT και CDA, διαχειρίζεται λογαριασμούς και τη φαρμακευτική αγωγή των ασθενών. Ξεκίνησε το 2007 και είναι ακόμα ενεργό. Παρότι αρχικά φάνηκε πως το έργο περιλαμβάνει πολλά από τα επιθυμητά χαρακτηριστικά, τελικά δεν έδωσε χρήσιμα συστατικά λογισμικού. Κάποια από τα πρώτα συστατικά που εξήχθησαν από το COPE δεν περιείχαν καμία συνάρτηση (και άρα λειτουργία) παρότι δεν εξήχθησαν από κλάση τύπου interface. Κάποια άλλα περιείχαν επισήμανση για το framework Hibernate, πράγμα που τα έκανε δυσνόητα και χρονοβόρα στην κατανόηση. Το συγκεκριμένο έργο είναι ένα μεγάλο και ενεργό project, με εκτενή τεκμηρίωση και πολλές πηγές πληροφοριών γύρο από αυτό (site, mailling-lists, pdf files). Αφιερώθηκε πολύς χρόνος στην αναζήτηση και επεξεργασία όλης αυτής της πληροφορίας πριν την ανάλυση, χωρίς όπως προαναφέρθηκε να προκύψει ουσιαστικό αποτέλεσμα.

21 3. OpenPatientOS [link] Μικρή εφαρμογή, αποτελούμενη από 19 κλάσεις. Παρέχει δυνατότητες διαχείρισης ασθενών, φαρμάκων και συστήματος χρέωσης, μέσα από ένα απλό γραφικό περιβάλλον χρήσης και κάνει χρήση μιας βάσης δεδομένων. Και σε αυτή την περίπτωση το έργο είχε πολλές από τις επιθυμητές λειτουργίες. Παρόλα αυτά, η ανάλυση έδωσε συστατικά που αποτελούνταν από μία κλάση ή περιείχαν σχεδόν το σύνολο των κλάσεων του έργου, πράγμα που τα καθιστούσε πρακτικά άχρηστα για το σκοπό της εργασίας. 4. Open MRM [link][blog] Σύστημα διαχείρισης ηλεκτρονικών ιατρικών εγγράφων που αναπτύχθηκε ειδικά για κλινικές και μικρά νοσοκομεία. Επίσης μικρό σε μέγεθος έργο, που εύκολα εισήχθη στο IDE για επεξεργασία. Ο κώδικάς του φιλοξενείται σε δύο αποθετήρια, το SourceForge και το GoogleCode ενώ πληροφορίες για το έργο βρίσκονται και στο επίσημο blog, το link του οποίου παρατίθεται επάνω. Λόγω του μικρού μεγέθους, στην υλοποίησή τους είναι στενά συνδεδεμένα το γραφικό περιβάλλον με τις λειτουργίες. Όλα τα συστατικά που προέκυψαν από την ανάλυση περιείχαν στοιχεία του γραφικού περιβάλλοντος και γι' αυτό απορρίφθηκαν. 5. Java Based Hospital Management System [link] Ένα web application που υποστηρίζει της βασικές λειτουργίες όπως διαχείριση ασθενών, ιατρικών εγγράφων, φαρμακείου, εργαστηρίων κ.α. Προτείνεται ως εναλλακτική λύση για κλινικές και νοσοκομεία με περιορισμένους πόρους. Τα πρώτα συστατικά που εξήχθησαν είχαν να κάνουν με αρχικοποίηση των ιδιοτήτων των οντοτήτων της εφαρμογής (getters/setters) χωρίς ιδιαίτερη λειτουργικότητα και το έργο εγκαταλείφθηκε για εξοικονόμηση χρόνου. Διανέμεται υπό την BSD License. 6. Hospital Scenario Generator [link] Αποτελεί ένα εργαλείο για τον έλεγχο κάποιας άλλης εφαρμογής που αναπτύσσεται από το Humboldt University of Berlin και έτσι οι λειτουργίες των συστατικών που προέκυψαν από την ανάλυση του έργου ήταν άσχετες με το θέμα της εργασίας. 7. IHAS Hospital Information System [link] Όπως και αναφέρθηκε και σε προηγούμενο έργο, έτσι και σε αυτή την περίπτωση, το έργο ήταν μικρό (αποτελούμενο από 22 κλάσεις) και τα συστατικά που προέκυψαν εμπεριείχαν μέρος του γραφικού περιβάλλοντος της εφαρμογής. Επίσης παρότι το έργο υλοποιούσε την αρχιτεκτονική Model-View-Controller, τα συστατικά τα συστατικά που προέκυψαν από κλάσεις των controller ήταν μεγάλα όσο και ολόκληρο το έργο. Γι αυτό το λόγο τα συστατικά του έργου απορρίφθηκαν.

22 8. HospitalManagementSystem [link] Η εφαρμογή είναι ένα ακόμα web application. Τα συστατικά που προέκυψαν από την ανάλυση του συγκεκριμένου έργου περιείχαν συναρτήσεις οι οποίες δεχόταν ορίσματα τύπου HttpServletRequest. Επίσης στάθηκε δύσκολο να κατανοήσω τις λειτουργίες που εκτελούσε κάθε συστατικό λόγω του τρόπου με τον οποίο αυτές ήταν υλοποιημένες Έργα που απορρίφθηκαν Speciality - Κρίθηκε εκτός θέματος openmrs [link] [link] [link] Παρότι ήταν μεγάλο project, με μεγάλη και ενεργή κοινότητα και εκτενέστατη τεκμηρίωση, το γεγονός ότι ήταν τόσο μεγάλο και κυρίως ότι αποτελούνταν από πάρα πολλά modules, πράγμα που απαιτούσε χρόνο για την κατανόηση της δομής όλου του έργου, με αποθάρρυνε από το να προσπαθήσω να δημιουργήσω το.jar αρχείο και να το εισάγω για ανάλυση. Παρόλα αυτά θεωρώ πως αξίζει να σημειωθεί πως το openmrs είναι ένα άκρος επιτυχημένο project ανοιχτού λογισμικού όσον αφορά την ανάπτυξή του. Από την έρευνα που έκανα γύρο από το project ψάχνοντας πληροφορίες γι' αυτό, διαπίστωσα πως αποτελεί ένα πρότυπο έργο ανοιχτού λογισμικού. Έχει δηλαδή ανθρώπους οι οποίοι ασχολούνται σε μόνιμη βάση με την εξέλιξή του, διοργανώνουν συναντήσεις για να συζητήσουν και να λύσουν τα προβλήματα που προκύπτουν, και παρέχουν υποστήριξη ακόμα και σε πραγματικό χρόνο μέσω chat. Hospital OS - Project τύπου client-server. Αποτελείται από πολλά υπο-project. Δεν κατάφερα να το κάνω build σε κάποιο IDE και να δημιουργήσω στο.jar αρχείο. OpenClinics - Δεν μπόρεσα να το εισάγω στο IDE για να παράξω το.jar αρχείο Medical Network - Από την περιγραφή κρίθηκε εκτός θέματος Hospital OS - Αποτελούμενο από πολλά modules, τα οποία ήταν ελλειπή και δεν ήταν δυνατό να γίνει build κανένα από αυτά ωστα να προκύψει το.jar αρχείο και να προχωρήσει η ανάλυση Συμπεράσματα Από την ανάλυση και τα συστατικά που προέκυψαν, μπορούμε να αναφέρουμε τα εξής συμπεράσματα. Είναι καλό να αποφεύγονται τα έργα που απαρτίζονται από modules γιατί έχουν πιο σύνθεση αρχιτεκτονική και αυτό δυσκολεύει την ανάλυση και την κατανόηση και κοστίζει σε χρόνο. Παρότι τα μικρά σε έκταση έργα, της τάξεως των 30 κλάσεων, είναι πιο απλά και πιο κατανοητά ως προς τις λειτουργίες που εκτελούν και πιο εύκολα στην εισαγωγή στο περιβάλλον ανάπτυξης και την αποσφαλμάτωση, καλό είναι να αποφεύγονται καθώς λόγω της δομής τους είναι λιγότερο πιθανό να δώσουν χρήσιμα συστατικά.

23 Σημαντικό είναι το γεγονός ότι η πλειονότητα των έργων του πεδίου των Πληροφοριακών Συστημάτων Υγείας είναι web applications και απαιτούν κάποια σχετική εμπειρία για την ευκολότερη κατανόηση του τρόπου λειτουργίας. Όπως ήταν αναμενόμενο, προέκυψαν συστατικά των οποίων η λειτουργίες δεν αφορούν τον τομέα της υγείας αλλά είναι χρήσιμα καθώς εντάσσονται στο ευρύτερο πλαίσιο των πληροφοριακών συστημάτων και μπορούν να ενταχθούν σε αυτά. Επίσης, απορρίφθηκαν μετά από πιο προσεκτική αξιολόγηση συστατικά που αρχικά θεωρήθηκε πως εκτελούν κάποια χρήσιμη λειτουργία. 4.5 Συστατικά Λογισμικού Συνοπτικός Πίνακας Συστατικών Τίτλος Έργο Πλήθος Κλάσεων Διαχείριση Λογαριασμών Ασθενών Open Hospital 9 Δημιουργία στατιστικής αναφοράς για τους θανάτους συγκεκριμένου μήνα Δημιουργία αρχείου αναφοράς οικονομικών λογαριασμών Δημιουργία αρχείου αναφοράς ασθενούς Δημιουργία εγγράφου παραγγελίας φαρμάκων Open Hospital 7 Open Hospital 10 Open Hospital 8 Open Hospital 8 Καταγραφή επισκέψεων σε ασθενείς Open Hospital 7 Αναζήτηση και αποθήκευση των ασθενών του νοσοκομείου Basic Elecrtonical Medical Management 5 Διαχείριση των Ραντεβού hospitalmanagement 17 Ανάθεση ασθενών σε γιατρούς hospitalmanagement 19 Παρουσίαση Καταλόγου επισκεπτών hospitalmanagement 16 Διαχείριση προσωπικού Hospital-Manager 7 Διαχείριση και αναζήτηση ραντεβού ενός ιατρού patientmanager 7 Υπολογισμός πιθανότητας εμφάνισης OpenClinic GA 115

24 καρδιαγγειακού νοσήματος Διαχείριση δομής προσωρινής αποθήκευσης αντικειμένων της εφαρμογής Δημιουργία δομής προσωρινής αποθήκευσης αντικειμένων της εφαρμογής Δημιουργία και ανάγνωση αρχείου αποτελεσμάτων οφθαλμολογικών εξετάσεων Δημιουργία και ανάγνωση αρχείου αποτελεσμάτων σπειρομέτρησης Εισαγωγή πίνακα ΒΔ από.xml, εξαγωγή πίνακα ΒΔ σε.xml Ανάκτηση δεδομένων ακτινοθεραπειών ασθενούς OpenClinic GA 2 Open Clinic GA OpenClinic GA 115 OpenClinic GA 117 OpenClinic GA 117 Ανάγνωση αρχείου ακτινοθεραπειών OpenClinic GA 116 Εξέταση ακοής OpenClinic GA 2 Αποστολή ηλ. μηνύματος OpenClinic GA 115 Διαχείριση εικόνας ασθενούς OpenClinic GA 116 Αποστολή ηλ. Μηνύματος HTML OpenClinic GA 114 Διαγραμματική απεικόνιση πληρότητας κλινών Αναγνώριση δακτυλικού αποτυπώματος Αποστολή εργαστηριακών αποτελεσμάτων με SMS ή Υπολογισμός στατιστικών των οικονομικών μεγεθών του νοσοκομείου Ανάκτηση στοιχείων εγγράφων από τη βάση Ανάκτηση ιατρικών εξετάσεων ασθενούς Έλεγχος θυρών συστήματος για συνδεδεμένες συσκευές OpenClinic GA 115 OpenClinic GA 115 OpenClinic GA 114 OpenClinic GA 130 OpenClinic GA 115 OpenClinic GA 116 OpenClinic GA 1

25 Περιγραφή συστατικών ανά έργο Open Hospital Total project packages : 154 Total project classes : Τίτλος : Διαχείριση λογαριασμών ασθενών Ονομασία που έδωσε το COPE : org.isf.accounting.manager.billbrowsermanager Αριθμός κλάσεων : 9 Περιγραφή : Το συστατικό επικοινωνεί και τροποποιεί τη βάση δεδομένων. Είσοδοι : Οι είσοδοι κάθε συνάρτησης περιγράφονται στον πίνακα παρακάτω Έξοδος : - Εξαρτήσεις : Πρέπει να επικοινωνεί με τη ΒΔ Χρόνος κατανόησης : 15' Δομές που χειρίζεται το συστατικό Bill BillItem BillPayments Λογαριασμός για παροχή υπηρεσιών Λογαριασμός για προμήθεια αναλώσιμων Πληρωμές Συναρτήσεις του συστατικού : BillBrowserManager() deletebill(bill) getbills() getbills(arraylist<billpayments>) getbills(gregoriancalendar, GregorianCalendar) getitems() getitems(int) Constructor Διαγραφή λογαριασμού Ανάκτηση όλων των λογαριασμών παροχής υπηρεσιών Ανάκτηση όλων των λογαριασμών παροχής υπηρεσιών στους οποίους αναφέρονται οι πληρωμές που υπάρχουν στη λίστα. Ανάκτηση των λογαριασμών παροχής υπηρεσιών με ημερομηνίες ανάμεσα σε αυτές που δίνονται ως όρισμα. Ανάκτηση όλων των αναλώσιμων που αγοράστηκαν Ανάκτηση των αναλώσιμων του λογαριασμού, το ID του οποίου δίνεται σαν όρισμα

26 getpayments() getpayments(arraylist<bill>) getpayments(gregoriancalendar, GregorianCalendar) getpayments(int) getpendingbills(int) newbill(bill) newbillitems(int, ArrayList<BillItems>) newbillpayments(int, ArrayList<BillPayments>) updatebill(bill) Ανάκτηση όλων των πληρωμών λογαριασμών Ανάκτηση όλων των πληρωμών των λογαριασμών που αναφέρονται στη λίστα που δίνεται ως όρισμα Ανάκτηση όλων των πληρωμών που έγιναν σε συγκεκριμένο χρονικό διάστημα Ανάκτηση των πληρωμών με βάση το ID του λογαριασμού στον οποίο αναφέρονται Ανάκτηση των λογαριασμών που εκκρεμούν για τον ασθενή το ID του οποίου δίνεται σαν όρισμα Δημιουργία νέου λογαριασμού Εισαγωγή της λίστας αναλώσιμων στον λογαριασμό το ID του οποίου δίνεται ως όρισμα Εισαγωγή της λίστας πληρωμών στον λογαριασμό το ID του οποίου δίνεται ως όρισμα Ενημέρωση των στοιχείων του λογαριασμού 2. Τίτλος : Δημιουργία στατιστικής αναφοράς για τους θανάτους στο νοσοκομείο κατά τη διάρκεια συγκεκριμένου μήνα. Ονομασία που έδωσε το COPE : org.isf.stat.hmis1081.print.hmsi1081 Αριθμός κλάσεων : 7 Περιγραφή : Το συστατικό δημιουργεί το αρχείο HMIS1081.jasper στον υπο-φάκελο rpt το οποίο περιέχει μία αναφορά για τους θανάτους στο νοσοκομείο για συγκεκριμένο μήνα συγκεκριμένου έτους. Είσοδοι : Ο αριθμός του μήνα και του έτους Έξοδος : Ένα αρχείο τύπου.jasper Εξαρτήσεις : Χρειάζεται τη βάση δεδομένων, και τα αρχεία που βρίσκονται στους φακέλους rpt και rsc Χρόνος κατανόησης : 10' HMIS1081(int month, int year) Δημιουργεί αρχείο τύπου jasper το οποίο περιέχει μία αναφορά για τους θανάτους στο νοσοκομείο κατά τον μήνα και έτος που δίνονται σαν όρισμα

27 3. Τίτλος : Δημιουργία αρχείου απόδειξης παροχής υπηρεσιών, τύπου pdf. Ονομασία που έδωσε το COPE : org.isf.stat.manager.genericreportbill Αριθμός κλάσεων : 10 Περιγραφή : Το συστατικό δημιουργεί την απόδειξη για κάποιο λογαριασμό και δίνει τη δυνατότητα επιλογής προβολής και εκτύπωσης της απόδειξης. Είσοδοι : Κωδικός λογαριασμού BillsReport, είναι το όνομα του αρχείου που θα δημιουργήσει το περιεχόμενο της απόδειξης. Παρέχεται στον φάκελο rsc Μία λογική μεταβλητή για το αν θα εμφανιστεί στο χρήστη η απόδειξη Μία λογική μεταβλητή για το αν θα εκτυπωθεί η απόδειξη Έξοδος : Ένα αρχείο τύπου pdf. Εξαρτήσεις : Χρειάζεται τη βάση δεδομένων και το αρχείο BillsReport.jasper το οποίο υπάρχει στο φάκελο rsc. Χρόνος κατανόησης : 15' 4. Τίτλος : Δημιουργία αρχείου με τα δεδομένα του ασθενούς Ονομασία που έδωσε το COPE : org.isf.stat.manager.genericreportpatient Αριθμός κλάσεων : 8 Περιγραφή : Το συστατικό δημιουργεί ένα αρχείο με τα δεδομένα του ασθενούς, τις εισαγωγές του στο νοσοκομείο και τις εργαστηριακές εξετάσεις του. Είσοδοι : Κωδικός αριθμός ασθενούς patient_clinical_sheet, είναι το όνομα του αρχείου που θα δημιουργήσει το περιεχόμενο της αναφοράς. Έξοδος : Ένα αρχείο τύπου pdf. Εξαρτήσεις : Χρειάζεται τη βάση δεδομένων, το αρχείο patient_clinical_sheet.jasper και το αρχείο GeneralData.properties τα οποία υπάρχουν στους φακέλους rpt και rsc. Χρόνος κατανόησης : 15' 5. Τίτλος : Δημιουργία αρχείου παραγγελίας φαρμάκων Ονομασία που έδωσε το COPE : org.isf.stat.manager. Αριθμός κλάσεων : 8 GenericReportPharmaceuticalOrder Περιγραφή : Το συστατικό δημιουργεί ένα αρχείου παραγγελίας φαρμάκων Είσοδοι : PharmaceuticalOrder, είναι το όνομα του αρχείου που θα δημιουργήσει το περιεχόμενο της παραγγελίας.

28 Έξοδος : Ένα αρχείο τύπου pdf. Εξαρτήσεις : Χρειάζεται τη βάση δεδομένων, το αρχείο PharmaceuticalOrder.jasper και το αρχείο GeneralData.properties τα οποία υπάρχουν στους φακέλους rpt και rsc. Χρόνος κατανόησης : 10' 6. Τίτλος : Διαχείριση των επισκέψεων ενός ασθενούς στο νοσοκομείο Ονομασία που έδωσε το COPE : org.isf.visits.manager.visitmanager Αριθμός κλάσεων : 7 Περιγραφή : Το συστατικό ανακτά και τροποποιεί δεδομένα της βάσης Είσοδοι : Περιγράφονται στον αντίστοιχο πίνακα Έξοδος : - Εξαρτήσεις : Χρειάζεται τη Βάση Δεδομένων Χρόνος κατανόησης : 5' Δομές που χειρίζεται το συστατικό Visits Κρατά δεδομένα ημερομηνίας και ώρας Συναρτήσεις του συστατικού : deleteallvisits(int) getvisits(int) newvisits(int, ArrayList<Visit>) Διαγράφει όλες τις επισκέψεις του ασθενούς τον κωδικό του οποίου πήρε σαν όρισμα Επιστρέφει μια λίστα με τις επισκέψεις που πραγματοποίησε ο ασθενής του οποίου τον κωδικό πήρε ως όρισμα Εισάγει στη βάση μία λίστα με επισκέψεις για τον ασθενή του οποίου τον κωδικό πήρε ως όρισμα Basic Electronocal Medical Management Total project packages : 13 Total project classes : Τίτλος : Αναζήτηση και αποθήκευση ασθενών. Ονομασία που έδωσε το COPE : org.mscbhs.bemm.test.patientserviceimpltest

29 Αριθμός κλάσεων : 5 Περιγραφή : Το συστατικό παρέχει λειτουργίες αναζήτησης και αποθήκευσης ασθενών. Είσοδοι : Περιγράφονται στον παρακάτω πίνακα Έξοδος : - Εξαρτήσεις : Παρατηρήσεις : Χρήση του Spring framework για τη διαχείριση της βάσης. Χρόνος κατανόησης : 10' Δομές που χειρίζεται το συστατικό PatientDAO Κλάση που αντιπροσωπεύει τον ασθενή Συναρτήσεις του συστατικού : PatientServiceImpl() getpatientdao() searchallpatients() searchpatientbyid(long) setpatientdao(patientdao) storelistofpatient(collection<p atient>) storepatient(patient) Constructor Επιστρέφει το αντικείμενο PatientDAO Ανλλακτηση όλων των ασθενών του συστήματος Αναζήτηση του ασθενούς με βάση τον κωδικό του που δέχεται ως όρισμα η συνάρτηση Αρχικοποιεί τα πεδία του αντικειμένου PatientDAO Αποθήκευση στη βάση της λίστας των ασθενών που παίρνει ως όρισμα η συνάρτηση Αποθήκευση στη βάση ενός μεμονωμένου ασθενούς HospitalManagement Total project packages : 7 Total project classes : 68 1.Τίτλος : Διαχείριση των ραντεβού Ονομασία που έδωσε το COPE : g11.actionutil.appointmentutilimpl Αριθμός κλάσεων : 17

30 Περιγραφή : Το συστατικό παρέχει λειτουργίες για τη διαχείριση των ραντεβού Είσοδοι : Περιγράφονται στον παρακάτω πίνακα Έξοδος : Αλλαγές στη βάση δεδομένων Εξαρτήσεις : - Παρατηρήσεις : Χρησιμοποιεί το Hibernate Χρόνος κατανόησης : 10' Δομές που χειρίζεται το συστατικό Employee Appointment Αναπαριστά τον εργαζόμενο στο νοσοκομείο Αναπαριστά το ραντεβού Συναρτήσεις του συστατικού : checkappointmentconflicbydoctor(employe e, Appointment, Boolean) getappointmentbystaff(employee) gettodayappointmentbystaff(employee) Ελέγχει αν το ραντεβού που παίρνει ως όρισμα συμπίπτει χρονικά με τα ραντεβού τα οποία έχει κλείσει ο εργαζόμενος ιατρός τον οποίο επίσης παίρνει σαν όρισμα Ανάκτηση της λίστας των ραντεβού του εργαζόμενου-ιατρόυ τον οποίο παίρνει σαν όρισμα Επιστρέφει τη λίστα των ραντεβού της τρέχουσας ημέρας για το εργαζόμενο-ιατρό που παίρνει ως όρισμα 2.Τίτλος : Ανάθεση ασθενών σε γιατρούς Ονομασία που έδωσε το COPE : g11.actionutil.patientutilimpl Αριθμός κλάσεων : 19 Περιγραφή : Το συστατικό παρέχει λειτουργίες για την ανάθεση ασθενών σε γιατρούς Είσοδοι : Περιγράφονται στον παρακάτω πίνακα Έξοδος : Αλλαγές στη βάση δεδομένων Εξαρτήσεις : - Παρατηρήσεις : Χρησιμοποιεί το Hibernate Χρόνος κατανόησης : 10'

31 Δομές που χειρίζεται το συστατικό Patient Employee Αντιπροσωπεύει τον ασθενή Αντιπροσωπεύει τον γιατρό Συναρτήσεις του συστατικού : PatientUtilImpl() Constructor assignpatienttodoctor(patient, Employee, byte) Αναθέτει τον ασθενή στον γιατρό, κάνοντας έλεγχο για το αν αυτό επιτρέπεται. getdefaultdoctorbypatientid(int) getpatientbystaffbelongto(employee) Επιστρέφει τον υπεύθυνο ιατρό για τον ασθενή που πήρε ως όρισμα Επιστρέφει μία λίστα με τους ασθενείς του ιατρού τον οποίο παίρνει ως όρισμα. revokepatienttodoctor(patient, Employee) Καταργεί τον ασθενή από την λίστα του ιατρού 3.Τίτλος : Παρουσίαση καταλόγου επισκέψεων Ονομασία που έδωσε το COPE : g11.actionutil.visitationutilimpl Αριθμός κλάσεων : 16 Περιγραφή : Το συστατικό παρέχει λειτουργίες για την ανάκτηση των επισκέψεων από ασθενείς Είσοδοι : Περιγράφονται στον παρακάτω πίνακα Έξοδος : Μία λίστα με τις επισκέψεις Εξαρτήσεις : - Παρατηρήσεις : Χρησιμοποιεί το Hibernate Χρόνος κατανόησης : 5' Δομές που χειρίζεται το συστατικό Patient Employee Αντιπροσωπεύει τον ασθενή Αντιπροσωπεύει τον γιατρό Συναρτήσεις του συστατικού : getvisitationbydoctor(employee) getvisitationbydoctoranddate(employee, Επιστρέφει μία λίστα με τις επισκέψεις που δέχτηκε ο ιατρός τον οποίο παίρνει σαν όρισμα Επιστρέφει μία λίστα με τις επισκέψεις που

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας. Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών. Ηλεκτρονική Υγεία

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας. Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών. Ηλεκτρονική Υγεία Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών Ηλεκτρονική Υγεία Εργαστήριο 2 ο : OpenEMR- Χρήση Ηλεκτρονικού Ιατρικού φακέλου Αν. καθηγητής Αγγελίδης Παντελής e-mail: paggelidis@uowm.gr Τμήμα Μηχανικών

Διαβάστε περισσότερα

Βάσεις δεδομένων και Microsoft Access

Βάσεις δεδομένων και Microsoft Access Περιεχόμενα Κεφάλαιο 1 Βάσεις δεδομένων και Microsoft Access... 7 Κεφάλαιο 2 Microsoft Access 2010... 16 Κεφάλαιο 3 Σχεδιασμός βάσης δεδομένων και δημιουργία πίνακα... 27 Κεφάλαιο 4 Προβολές πινάκων και

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5. Κύκλος Ζωής Εφαρμογών ΕΝΟΤΗΤΑ 2. Εφαρμογές Πληροφορικής. Διδακτικές ενότητες 5.1 Πρόβλημα και υπολογιστής 5.2 Ανάπτυξη εφαρμογών

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5. Κύκλος Ζωής Εφαρμογών ΕΝΟΤΗΤΑ 2. Εφαρμογές Πληροφορικής. Διδακτικές ενότητες 5.1 Πρόβλημα και υπολογιστής 5.2 Ανάπτυξη εφαρμογών 44 Διδακτικές ενότητες 5.1 Πρόβλημα και υπολογιστής 5.2 Ανάπτυξη εφαρμογών Διδακτικοί στόχοι Σκοπός του κεφαλαίου είναι οι μαθητές να κατανοήσουν τα βήματα που ακολουθούνται κατά την ανάπτυξη μιας εφαρμογής.

Διαβάστε περισσότερα

Εργασία «Διαχείριση Δικτύων» Ιούνιος 2014, Θεσ/νίκη

Εργασία «Διαχείριση Δικτύων» Ιούνιος 2014, Θεσ/νίκη Εργασία «Διαχείριση Δικτύων» Ιούνιος 2014, Θεσ/νίκη 01 Εισαγωγή Μια απλή και γρήγορη εισαγωγή Το Splunk > είναι ένα πρόγραμμα το οποίο πρωτοεμφανίστηκε στην αγορά το 2003 και αποτελεί ένα πρόγραμμα εξόρυξης

Διαβάστε περισσότερα

1 Συστήματα Αυτοματισμού Βιβλιοθηκών

1 Συστήματα Αυτοματισμού Βιβλιοθηκών 1 Συστήματα Αυτοματισμού Βιβλιοθηκών Τα Συστήματα Αυτοματισμού Βιβλιοθηκών χρησιμοποιούνται για τη διαχείριση καταχωρήσεων βιβλιοθηκών. Τα περιεχόμενα των βιβλιοθηκών αυτών είναι έντυπα έγγραφα, όπως βιβλία

Διαβάστε περισσότερα

4/2014 ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΥΔΡΟΛΗΨΙΕΣ ΑΤΤΙΚΗΣ ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΜΕΝΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΑΤΤΙΚΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ

4/2014 ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΥΔΡΟΛΗΨΙΕΣ ΑΤΤΙΚΗΣ ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΜΕΝΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΑΤΤΙΚΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ 4/2014 ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΥΔΡΟΛΗΨΙΕΣ ΑΤΤΙΚΗΣ ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΜΕΝΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΑΤΤΙΚΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΥΔΡΟΛΗΨΙΕΣ ΑΤΤΙΚΗΣ Η εφαρμογή "Υδροληψίες Αττικής" είναι ένα πληροφοριακό σύστημα (αρχιτεκτονικής

Διαβάστε περισσότερα

ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΙΑΤΡΙΚΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΑΡΧΕΙΟΘΕΤΗΣΗΣ

ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΙΑΤΡΙΚΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΑΡΧΕΙΟΘΕΤΗΣΗΣ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΙΑΤΡΙΚΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΑΡΧΕΙΟΘΕΤΗΣΗΣ Το Medicon Pro είναι ένα σύγχρονο εύχρηστο πρόγραμμα Ηλεκτρονικών Υπολογιστών για τη δημιουργία Ιατρικού Φακέλου. Παρέχει τη δυνατότητα αρχειοθέτησης ασθενών,

Διαβάστε περισσότερα

Ενότητα 2. Πηγές Λογισμικού. Πληροφοριακά Συστήματα Διοίκησης ΙI Νίκος Καρακαπιλίδης 2-1

Ενότητα 2. Πηγές Λογισμικού. Πληροφοριακά Συστήματα Διοίκησης ΙI Νίκος Καρακαπιλίδης 2-1 Ενότητα 2 Πηγές Λογισμικού Πληροφοριακά Συστήματα Διοίκησης ΙI Νίκος Καρακαπιλίδης 2-1 Μαθησιακοί στόχοι Εξοικείωση με εναλλακτικές πηγές λογισμικού Κατανόηση του τρόπου αξιολόγησης έτοιμου λογισμικού

Διαβάστε περισσότερα

Ολοκληρωμένο Ιατρικό Πληροφοριακό Σύστημα Γενικής Ιατρικής

Ολοκληρωμένο Ιατρικό Πληροφοριακό Σύστημα Γενικής Ιατρικής Ολοκληρωμένο Ιατρικό Πληροφοριακό Σύστημα Γενικής Ιατρικής Πληροφοριακά Συστήματα με όραμα για ένα καλύτερο μέλλον Μεγ. Αλεξάνδρου 10 Λαγκαδάς, Θεσσαλονίκης Τ.Κ. 572 00 Τηλ: 2394 022964 Φαξ: 2394 020325

Διαβάστε περισσότερα

Πρότυπο Αναφοράς Open Systems Interconnection (OSI) Επικοινωνίες Δεδομένων Μάθημα 5 ο

Πρότυπο Αναφοράς Open Systems Interconnection (OSI) Επικοινωνίες Δεδομένων Μάθημα 5 ο Πρότυπο Αναφοράς Open Systems Interconnection (OSI) Επικοινωνίες Δεδομένων Μάθημα 5 ο Πρωτόκολλα και Αρχιτεκτονική Δικτύου Για να ανταλλάξουν δεδομένα δύο σταθμοί, εκτός από την ύπαρξη διαδρομής μεταξύ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ «ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΔΙΑΔΡΑΣΤΙΚΗΣ ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΗΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΞΥΠΗΡΕΤΗΣΗ ΑΣΘΕΝΩΝ ΣΥΜΒΕΒΛΗΜΕΝΟΥΣ ΜΕ ΤΟΝ Ε.Ο.Π.Υ.

ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ «ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΔΙΑΔΡΑΣΤΙΚΗΣ ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΗΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΞΥΠΗΡΕΤΗΣΗ ΑΣΘΕΝΩΝ ΣΥΜΒΕΒΛΗΜΕΝΟΥΣ ΜΕ ΤΟΝ Ε.Ο.Π.Υ. Τ.Ε.Ι ΚΑΒΑΛΑΣ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ «ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΔΙΑΔΡΑΣΤΙΚΗΣ ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΗΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΞΥΠΗΡΕΤΗΣΗ ΑΣΘΕΝΩΝ» ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΑ ΣΠΟΥΔΑΣΤΩΝ : ~ΔΕΛΗΓΙΑΝΝΗ ΚΥΡΙΑΚΗ, 1925~

Διαβάστε περισσότερα

Θέματα Ατομικής Διπλωματικής Εργασίας Ακαδημαϊκό Έτος 2017/2018. Γεωργία Καπιτσάκη (Επίκουρη Καθηγήτρια)

Θέματα Ατομικής Διπλωματικής Εργασίας Ακαδημαϊκό Έτος 2017/2018. Γεωργία Καπιτσάκη (Επίκουρη Καθηγήτρια) Θέματα Ατομικής Διπλωματικής Εργασίας Ακαδημαϊκό Έτος 2017/2018 Γεωργία Καπιτσάκη (Επίκουρη Καθηγήτρια) ΠΕΡΙΟΧΗ Α: ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΜΕ ΑΙΣΘΗΤΗΡΕΣ ΓΙΑ ΕΠΙΓΝΩΣΗ ΣΥΓΚΕΙΜΕΝΟΥ Οι αισθητήρες μας δίνουν τη δυνατότητα

Διαβάστε περισσότερα

Από τα Δεδομένα στην Πληροφορία: Διδακτικό Σενάριο για Εισαγωγή στη Γλώσσα SQL. Σ. Φίλου Β. Βασιλάκης

Από τα Δεδομένα στην Πληροφορία: Διδακτικό Σενάριο για Εισαγωγή στη Γλώσσα SQL. Σ. Φίλου Β. Βασιλάκης Από τα Δεδομένα στην Πληροφορία: Διδακτικό Σενάριο για Εισαγωγή στη Γλώσσα SQL Σ. Φίλου Β. Βασιλάκης Ένταξη στο Πρόγραμμα Σπουδών Εντάσσεται στο μάθημα «Βάσεις Δεδομένων με εφαρμογές στο Διαδίκτυο» της

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΙ ΚΑΒΑΛΑΣ. Πτυχιακή εργασία ΕΙΣΑΓΩΓΗ. Μιλτιάδης Κακλαμάνης

ΤΕΙ ΚΑΒΑΛΑΣ. Πτυχιακή εργασία ΕΙΣΑΓΩΓΗ. Μιλτιάδης Κακλαμάνης Σελίδα 1από ΤΕΙ ΚΑΒΑΛΑΣ Πτυχιακή εργασία Δικτυακή Εφαρμογή διαχείρισης ηλεκτρονικών εγγράφων υπηρεσίας. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Μιλτιάδης Κακλαμάνης Σελίδα 2από Κατάλογος περιεχομένων ΕΙΣΑΓΩΓΗ...1 Σχετιζόμενα πρόσωπα...3

Διαβάστε περισσότερα

ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΧΡΗΣΗΣ. του ΙΑΤΡΟΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΟΥ ΦΑΚΕΛΟΥ ΑΣΘΕΝΩΝ Για τον ΟΙΚΟ ΝΑΥΤΟΥ ΚΛΙΝΙΚΟΙ ΓΙΑΤΡΟΙ. iknowhow Πληροφορική A.E

ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΧΡΗΣΗΣ. του ΙΑΤΡΟΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΟΥ ΦΑΚΕΛΟΥ ΑΣΘΕΝΩΝ Για τον ΟΙΚΟ ΝΑΥΤΟΥ ΚΛΙΝΙΚΟΙ ΓΙΑΤΡΟΙ. iknowhow Πληροφορική A.E ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΧΡΗΣΗΣ του ΙΑΤΡΟΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΟΥ ΦΑΚΕΛΟΥ ΑΣΘΕΝΩΝ Για τον ΟΙΚΟ ΝΑΥΤΟΥ ΚΛΙΝΙΚΟΙ ΓΙΑΤΡΟΙ iknowhow Πληροφορική A.E Η Εφαρμογή...3 Χρήστες...3 Πρόσβαση στην Εφαρμογή...3 Συμβεβλημένος Μόνιμος Ιατρός...5

Διαβάστε περισσότερα

Αρχιτεκτονική Λογισμικού

Αρχιτεκτονική Λογισμικού Αρχιτεκτονική Λογισμικού περιεχόμενα παρουσίασης Τι είναι η αρχιτεκτονική λογισμικού Αρχιτεκτονική και απαιτήσεις Σενάρια ποιότητας Βήματα αρχιτεκτονικής σχεδίασης Αρχιτεκτονικά πρότυπα Διαστρωματωμένη

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή, Βασικές Έννοιες, Οφέλη και Κίνδυνοι

Εισαγωγή, Βασικές Έννοιες, Οφέλη και Κίνδυνοι Εισαγωγή, Βασικές Έννοιες, Οφέλη και Κίνδυνοι Ευθύμιος Ταμπούρης tambouris@uom.gr Επιστημονική Επιχειρηματική Χρήση των Η/Υ Η επιστημονική κοινότητα ασχολείται με τη λύση πολύπλοκων μαθηματικών προβλημάτων

Διαβάστε περισσότερα

Προγραμματισμός διαδικτυακών εφαρμογών με PHP

Προγραμματισμός διαδικτυακών εφαρμογών με PHP ΕΣΔ516: Τεχνολογίες Διαδικτύου Προγραμματισμός διαδικτυακών εφαρμογών με PHP Ερωτήματα μέσω Περιεχόμενα Περιεχόμενα Λογισμικό για εφαρμογές Web Η τριεπίπεδη αρχιτεκτονική (3-tier architecture) Εισαγωγή

Διαβάστε περισσότερα

ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕ ΘΕΜΑ:

ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕ ΘΕΜΑ: ΤΜΗΜΑ ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕ ΘΕΜΑ: ΘΕΟΔΟΣΙΟΥ ΝΙΚΗ Α.Μ. 103/04 ΠΑΠΑΠΕΤΡΟΥ ΦΩΤΕΙΝΗ Α.Μ. 134/04 Εξεταστική Επιτροπή Επιβλέπουσα Καθηγήτρια : Σατρατζέμη Μαρία, Καθηγήτρια Μέλη : Ευαγγελίδης

Διαβάστε περισσότερα

Η ολοκλήρωση της προσβασιμότητας στον χώρο της υγείας με την υπηρεσία

Η ολοκλήρωση της προσβασιμότητας στον χώρο της υγείας με την υπηρεσία με την υπηρεσία Γιατί ξαφνικά μιλάμε όλοι για προσβασιμότητα? Γιατί λόγω της υποχρεωτικής εφαρμογής, από τις 25/5/2018, του νέου αυστηρότατου Ευρωπαϊκού κανονισμού (GDPR) για την ασφάλεια των προσωπικών

Διαβάστε περισσότερα

Διαχείριση Πολιτισμικών Δεδομένων

Διαχείριση Πολιτισμικών Δεδομένων Διαχείριση Πολιτισμικών Δεδομένων Μάθημα 1 Εισαγωγή στις Βάσεις Δεδομένων Τζανέτος Πομόνης ΤΕΙ Ιονίων Νήσων Τμήμα Τεχνολόγων Περιβάλλοντος Κατεύθυνση Συντήρησης Πολιτισμικής Κληρονομιάς Τι είναι οι Βάσεις

Διαβάστε περισσότερα

Θέματα Ατομικής Διπλωματικής Εργασίας - DRAFT Ακαδημαϊκό Έτος 2015/2016. Γεωργία Καπιτσάκη (Λέκτορας)

Θέματα Ατομικής Διπλωματικής Εργασίας - DRAFT Ακαδημαϊκό Έτος 2015/2016. Γεωργία Καπιτσάκη (Λέκτορας) Θέματα Ατομικής Διπλωματικής Εργασίας - DRAFT Ακαδημαϊκό Έτος 2015/2016 Γεωργία Καπιτσάκη (Λέκτορας) ΠΕΡΙΟΧΗ Α: ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΜΕ ΑΙΣΘΗΤΗΡΕΣ ΓΙΑ ΕΠΙΓΝΩΣΗ ΣΥΓΚΕΙΜΕΝΟΥ Οι αισθητήρες μας δίνουν τη δυνατότητα συλλογής

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 4: Λογισμικό Συστήματος

Κεφάλαιο 4: Λογισμικό Συστήματος Κεφάλαιο 4: Λογισμικό Συστήματος Ερωτήσεις 1. Να αναφέρετε συνοπτικά τις κατηγορίες στις οποίες διακρίνεται το λογισμικό συστήματος. Σε ποια ευρύτερη κατηγορία εντάσσεται αυτό; Το λογισμικό συστήματος

Διαβάστε περισσότερα

Σχεδιασµός βασισµένος σε συνιστώσες

Σχεδιασµός βασισµένος σε συνιστώσες Σχεδιασµός βασισµένος σε συνιστώσες 1 Ενδεικτικά περιεχόµενα του κεφαλαίου Ποια είναι τα "άτοµα", από τα οποία κατασκευάζονται οι υπηρεσίες; Πώς οργανώνουµε τις συνιστώσες σε ένα αρµονικό σύνολο; Τι είναι

Διαβάστε περισσότερα

Παραδοτέο Π5.3: Έντυπο και ψηφιακό υλικό (Web site) προβολής των δράσεων έργου

Παραδοτέο Π5.3: Έντυπο και ψηφιακό υλικό (Web site) προβολής των δράσεων έργου ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ «ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ & ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ» ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ ΣΕ ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΕΘΝΙΚΟ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΣΤΡΕΦΗΣ ΑΝΑΛΥΣΗ Επιχειρηματική Μοντελοποίηση. Ιωάννης Σταμέλος Βάιος Κολοφωτιάς Πληροφορική

ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΣΤΡΕΦΗΣ ΑΝΑΛΥΣΗ Επιχειρηματική Μοντελοποίηση. Ιωάννης Σταμέλος Βάιος Κολοφωτιάς Πληροφορική ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΣΤΡΕΦΗΣ ΑΝΑΛΥΣΗ Επιχειρηματική Μοντελοποίηση Ιωάννης Σταμέλος Βάιος Κολοφωτιάς Πληροφορική Θεσσαλονίκη, Σεπτέμβριος 2013 Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης

Διαβάστε περισσότερα

πλήρως σε σύνθετες ανάγκες και υψηλές απαιτήσεις οποιουδήποτε Νοσοκοµείου.

πλήρως σε σύνθετες ανάγκες και υψηλές απαιτήσεις οποιουδήποτε Νοσοκοµείου. Το SDC - InfoHealth είναι ένα νέο πληροφοριακό σύστηµα στο χώρο της Yγείας, το οποίο αναπτύσσεται για την εξυπηρέτηση των αναγκών των Νοσοκοµείων. Σχεδιάζεται µε πρότυπο το Γ.Ν. Αθηνών "Ο ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ",

Διαβάστε περισσότερα

Περιεχόμενα. Κεφάλαιο 1 Εισαγωγή στην Access Κεφάλαιο 2 Χειρισμός πινάκων... 27

Περιεχόμενα. Κεφάλαιο 1 Εισαγωγή στην Access Κεφάλαιο 2 Χειρισμός πινάκων... 27 Περιεχόμενα Κεφάλαιο 1 Εισαγωγή στην Access... 9 Γνωριμία με την Access... 12 Δημιουργία βάσης δεδομένων... 22 Άνοιγμα και κλείσιμο βάσης δεδομένων... 24 Ερωτήσεις ανακεφαλαίωσης... 25 Πρακτική εξάσκηση...

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 14: Συμβουλές προς έναν νέο προγραμματιστή

Κεφάλαιο 14: Συμβουλές προς έναν νέο προγραμματιστή Κεφάλαιο 14: Συμβουλές προς έναν νέο προγραμματιστή Φτάσαμε σιγά σιγά στο τέλος του βιβλίου. Αντί για κάποιον επίλογο σκέφτηκα να συλλέξω κάποια πράγματα που θα ήθελα να πω σε κάποιον ο οποίος αρχίζει

Διαβάστε περισσότερα

Αρχιτεκτονική του πληροφοριακού συστήµατος Cardisoft Γραµµατεία 2003 ιαχείριση Προσωπικού

Αρχιτεκτονική του πληροφοριακού συστήµατος Cardisoft Γραµµατεία 2003 ιαχείριση Προσωπικού Αρχιτεκτονική του πληροφοριακού συστήµατος Cardisoft Γραµµατεία 2003 ιαχείριση Προσωπικού Γενικά Η αρχιτεκτονική ανάπτυξης τους πληροφοριακού συστήµατος Γραµµατεία 2000 υποσύστηµα διαχείρισης προσωπικού

Διαβάστε περισσότερα

Π Τ Υ Χ Ι Α Κ Η Ε Ρ Γ Α Σ Ι Α

Π Τ Υ Χ Ι Α Κ Η Ε Ρ Γ Α Σ Ι Α ΑΝΩΤΑΤΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟ Ι ΡΥΜΑ ΠΕΙΡΑΙΑ ΤΜΗΜΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΙΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ Η/Υ, ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ & ΙΚΤΥΩΝ Εργ. Τεχνολογίας Λογισμικού & Υπηρεσιών S 2 ELab Π Τ Υ Χ Ι Α

Διαβάστε περισσότερα

Σεμινάριο Wordpress CMS (Δημιουργία Δυναμικών Ιστοσελίδων)

Σεμινάριο Wordpress CMS (Δημιουργία Δυναμικών Ιστοσελίδων) Σεμινάριο Wordpress CMS (Δημιουργία Δυναμικών Ιστοσελίδων) Τι είναι το Wordpress: To Wordpress είναι ένα δωρεάν ανοικτού κώδικα (open source) λογισμικό (εφαρμογή), με το οποίο μπορεί κάποιος να δημιουργεί

Διαβάστε περισσότερα

Εργαστήριο Τεχνολογίας Λογισμικού και Ανάλυσης Συστημάτων - 4 ο Εργαστήριο -

Εργαστήριο Τεχνολογίας Λογισμικού και Ανάλυσης Συστημάτων - 4 ο Εργαστήριο - ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΤΜΗΜΑ ΨΗΦΙΑΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ 3 ο ΕΞΑΜΗΝΟ Εργαστήριο Τεχνολογίας Λογισμικού και Ανάλυσης Συστημάτων - 4 ο Εργαστήριο - ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Πρέντζα Ανδριάννα ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ: Στουγιάννου

Διαβάστε περισσότερα

ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΧΡΗΣΗΣ. του ΙΑΤΡΟΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΟΥ ΦΑΚΕΛΟΥ ΑΣΘΕΝΩΝ Για τον ΟΙΚΟ ΝΑΥΤΟΥ. iknowhow Πληροφορική A.E

ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΧΡΗΣΗΣ. του ΙΑΤΡΟΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΟΥ ΦΑΚΕΛΟΥ ΑΣΘΕΝΩΝ Για τον ΟΙΚΟ ΝΑΥΤΟΥ. iknowhow Πληροφορική A.E ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΧΡΗΣΗΣ του ΙΑΤΡΟΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΟΥ ΦΑΚΕΛΟΥ ΑΣΘΕΝΩΝ Για τον ΟΙΚΟ ΝΑΥΤΟΥ iknowhow Πληροφορική A.E Η Εφαρμογή... 3 Χρήστες... 3 Πρόσβαση στην Εφαρμογή... 3 Συμβεβλημένος Μόνιμος Ιατρός... 5 Νέα Επίσκεψη...

Διαβάστε περισσότερα

Στρατηγικό Σχέδιο Για τη Βιώσιµη Ανάπτυξη της Θεσσαλονίκης (ΣΣΒΑΘ) 1 η Ενδιάµεση Έκθεση 3. ηµιουργία και Λειτουργία Web site

Στρατηγικό Σχέδιο Για τη Βιώσιµη Ανάπτυξη της Θεσσαλονίκης (ΣΣΒΑΘ) 1 η Ενδιάµεση Έκθεση 3. ηµιουργία και Λειτουργία Web site Στρατηγικό Σχέδιο Για τη Βιώσιµη Ανάπτυξη της Θεσσαλονίκης (ΣΣΒΑΘ) 1 η Ενδιάµεση Έκθεση 3. ηµιουργία και Λειτουργία Web site Θεσσαλονίκη 6/12/2001 Βασίλης Φούρκας, ΕΜΧΑ Η δηµιουργία και λειτουργία ενός

Διαβάστε περισσότερα

Τεχνολογίες Ανάπτυξης Ηλεκτρονικού Καταστήματος Μικρομεσαίας Επιχείρησης. Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις και Καινοτομία

Τεχνολογίες Ανάπτυξης Ηλεκτρονικού Καταστήματος Μικρομεσαίας Επιχείρησης. Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις και Καινοτομία Τεχνολογίες Ανάπτυξης Ηλεκτρονικού Καταστήματος Μικρομεσαίας Επιχείρησης Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις και Καινοτομία Ηλεκτρονικό Εμπόριο H δυνατότητα των καταναλωτών και των εμπορικών καταστημάτων να κάνουν

Διαβάστε περισσότερα

Βάσεις Δεδομένων και Ευφυή Πληροφοριακά Συστήματα Επιχειρηματικότητας. 2 ο Μάθημα: Βασικά Θέματα Βάσεων Δεδομένων. Δρ. Κωνσταντίνος Χ.

Βάσεις Δεδομένων και Ευφυή Πληροφοριακά Συστήματα Επιχειρηματικότητας. 2 ο Μάθημα: Βασικά Θέματα Βάσεων Δεδομένων. Δρ. Κωνσταντίνος Χ. Βάσεις Δεδομένων και Ευφυή Πληροφοριακά Συστήματα Επιχειρηματικότητας 2 ο Μάθημα: Βασικά Θέματα Βάσεων Δεδομένων Δρ. Κωνσταντίνος Χ. Γιωτόπουλος Βασικά θέματα Βάσεων Δεδομένων Ένα Σύστημα Βάσης Δεδομένων

Διαβάστε περισσότερα

Περιεχόμενα. Κεφάλαιο 1 Εισαγωγή στην Access...9. Κεφάλαιο 2 Χειρισμός πινάκων... 25

Περιεχόμενα. Κεφάλαιο 1 Εισαγωγή στην Access...9. Κεφάλαιο 2 Χειρισμός πινάκων... 25 Περιεχόμενα Κεφάλαιο 1 Εισαγωγή στην Access...9 Γνωριμία με την Access... 12 Δημιουργία βάσης δεδομένων... 18 Άνοιγμα και κλείσιμο βάσης δεδομένων... 21 Ερωτήσεις ανακεφαλαίωσης... 22 Πρακτική εξάσκηση...

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΑΚ ΣΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΜΙΑ ΣΥΝΤΟΜΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ

ΕΛΛΑΚ ΣΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΜΙΑ ΣΥΝΤΟΜΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ www.ellak.gr ΕΛΛΑΚ ΣΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΜΙΑ ΣΥΝΤΟΜΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Εισηγητής: Ιωάννης Σταμέλος, Αναπληρωτής Καθηγητής ΑΠΘ, Μέλος ΔΣ ΕΕΛ/ΛΑΚ Θεσσαλονίκη, 5 Ιουνίου 2014 5η Συνεδρία 1ου Σεμιναρίου Μονάδας Αριστείας ΕΛΛΑΚ

Διαβάστε περισσότερα

SGA Διαχείριση Πρωτόκολλου

SGA Διαχείριση Πρωτόκολλου SGA Διαχείριση Πρωτόκολλου SGA Διαχείριση Πρωτόκολλου 1. SGA Διαχείριση Πρωτοκόλλου... 2 1.1. Καινοτομία του προσφερόμενου προϊόντος... 2 1.2. Γενικές αρχές του προσφερόμενου συστήματος... 2 1.3. Ευκολία

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγικό Μάθημα Βασικές Έννοιες - Ανάλυση Απαιτήσεων

Εισαγωγικό Μάθημα Βασικές Έννοιες - Ανάλυση Απαιτήσεων ..?????? Εργαστήριο ΒΑΣΕΙΣ????????? ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ Βάσεων Δεδομένων?? ΙΙ Εισαγωγικό Μάθημα Βασικές Έννοιες - . Γενικά Τρόπος Διεξαγωγής Ορισμός: Βάση Δεδομένων (ΒΔ) είναι μια συλλογή από σχετιζόμενα αντικείμενα

Διαβάστε περισσότερα

Έγγραφο Προδιαγραφών Απαιτήσεων Λογισμικού για το παιχνίδι: Asylum : The Escape

Έγγραφο Προδιαγραφών Απαιτήσεων Λογισμικού για το παιχνίδι: Asylum : The Escape Έγγραφο Προδιαγραφών Απαιτήσεων Λογισμικού για το παιχνίδι: Asylum : The Escape Επιμέλεια: Γκέκα Ασπασία Ιωάννου Ελένη Κούνουπα Άννα Τμήμα Εφαρμογών Πληροφορικής Α 1 Εξάμηνο Δ.ΙΕΚ Αιγάλεω 1 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Διαβάστε περισσότερα

Π Τ Υ Χ Ι Α Κ Η Ε Ρ Γ Α Σ Ι Α

Π Τ Υ Χ Ι Α Κ Η Ε Ρ Γ Α Σ Ι Α ΑΝΩΤΑΤΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΠΕΙΡΑΙΑ ΤΜΗΜΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΙΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ Η/Υ, ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ & ΔΙΚΤΥΩΝ Εργ. Τεχνολογίας Λογισμικού & Υπηρεσιών S 2 E Lab Π Τ Υ Χ Ι

Διαβάστε περισσότερα

Χρήστος Στασινός. ουλεύοντας με τη. Microsoft Access ΑΘΗΝΑ

Χρήστος Στασινός. ουλεύοντας με τη. Microsoft Access ΑΘΗΝΑ Χρήστος Στασινός ουλεύοντας με τη Microsoft Access ΑΘΗΝΑ Κάθε γνήσιο αντίγραφο έχει την υπογραφή του συγγραφέα Έκδοση 1η, Copyright 1998 Έκδοση 2η, Copyright 2007 ISBN: 978-960-8105-97-3 ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΝΕΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

TEC610 Δυναμικές Εφαρμογές Διαδικτύου (ΣΤ εξάμηνο)

TEC610 Δυναμικές Εφαρμογές Διαδικτύου (ΣΤ εξάμηνο) TEC610 Δυναμικές Εφαρμογές Διαδικτύου (ΣΤ εξάμηνο) Διδάσκων: Ανδρέας Γιαννακουλόπουλος Εαρινό εξάμηνο 2014-2015 Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου

Διαβάστε περισσότερα

Πληροφορική 2. Τεχνολογία Λογισμικού

Πληροφορική 2. Τεχνολογία Λογισμικού Πληροφορική 2 Τεχνολογία Λογισμικού 1 2 Κρίση Λογισμικού (1968) Στην δεκαετία του 1970 παρατηρήθηκαν μαζικά: Μεγάλες καθυστερήσεις στην ολοκλήρωση κατασκευής λογισμικών Μεγαλύτερα κόστη ανάπτυξης λογισμικού

Διαβάστε περισσότερα

Σχεδίαση και ανάπτυξη ιστοχώρου του εργαστηρίου Μηχανικής Λογισμικού. Παληόπουλος Αποστόλης-Παπαναγιώτου Παναγιώτης

Σχεδίαση και ανάπτυξη ιστοχώρου του εργαστηρίου Μηχανικής Λογισμικού. Παληόπουλος Αποστόλης-Παπαναγιώτου Παναγιώτης Σχεδίαση και ανάπτυξη ιστοχώρου του εργαστηρίου Μηχανικής Λογισμικού Π λ ό λ Α όλ Π ώ Παληόπουλος Αποστόλης-Παπαναγιώτου Παναγιώτης Σκοπός και χρησιμότητα της δημιουργίας portal για το τομέα Μικροϋπολογιστών.

Διαβάστε περισσότερα

Διαδικασίες παραγωγής λογισμικού. Βασικές αρχές Τεχνολογίας Λογισμικού, 8η αγγ. έκδοση

Διαδικασίες παραγωγής λογισμικού. Βασικές αρχές Τεχνολογίας Λογισμικού, 8η αγγ. έκδοση Διαδικασίες παραγωγής λογισμικού Περιεχόμενα Παρουσίαση μοντέλων διεργασίας ανάπτυξης λογισμικού Περιγραφή τριών γενικών μοντέλων διεργασίας ανάπτυξης λογισμικού Γενική περιγραφή των διαδικασιών που περιλαμβάνονται

Διαβάστε περισσότερα

Διαχείριση Ειδοποιήσεων με Κινητές Συσκευές

Διαχείριση Ειδοποιήσεων με Κινητές Συσκευές Διαχείριση Ειδοποιήσεων με Κινητές Συσκευές Λαμπαδαρίδης Αντώνιος el04148@mail.ntua.gr Διπλωματική εργασία στο Εργαστήριο Συστημάτων Βάσεων Γνώσεων και Δεδομένων Επιβλέπων: Καθηγητής Τ. Σελλής Περίληψη

Διαβάστε περισσότερα

Ολοκληρωμένο σύστημα διαχείρισης παρουσιών στο Τ.Ε.Ι. Σερρών

Ολοκληρωμένο σύστημα διαχείρισης παρουσιών στο Τ.Ε.Ι. Σερρών Παρουσίαση πτυχιακής εργασίας Ολοκληρωμένο σύστημα διαχείρισης παρουσιών στο Τ.Ε.Ι. Σερρών Επιβλέπων Καθηγητής: Αθανάσιος Πανταζόπουλος Φοιτητής: Στράτος Παντατζόγλου Περιγραφή Σκοπός της πτυχιακής εργασίας

Διαβάστε περισσότερα

Αντικειμενοστρεφής Προγραμματισμός

Αντικειμενοστρεφής Προγραμματισμός ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Αντικειμενοστρεφής Προγραμματισμός Ενότητα 1: Εισαγωγή Γρηγόρης Τσουμάκας, Επικ. Καθηγητής Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται

Διαβάστε περισσότερα

Ένωση Μηχανικών Πληροφορικής και Επικοινωνιών Ελλάδας (ΕΜηΠΕΕ) συνοπτικά

Ένωση Μηχανικών Πληροφορικής και Επικοινωνιών Ελλάδας (ΕΜηΠΕΕ) συνοπτικά Δρ. Οδυσσέας Ι. Πυροβολακης Πρόεδρος ΔΣ ΕΜηΠΕΕ Ένωση Μηχανικών Πληροφορικής και Επικοινωνιών Ελλάδας (ΕΜηΠΕΕ) συνοπτικά Ιδρύθηκε το 1987, ως Πανελλήνιος Σύλλογος ιπλωματούχων Μηχανικών Η/Υ & Πληροφορικής

Διαβάστε περισσότερα

Ενσωματωμένα controls τα οποία προσαρμόζονται και χρησιμοποιούνται σε οποιαδήποτε ιστοσελίδα επιλέγει ο φορέας.

Ενσωματωμένα controls τα οποία προσαρμόζονται και χρησιμοποιούνται σε οποιαδήποτε ιστοσελίδα επιλέγει ο φορέας. Η Πυξίδα Απασχόλησης είναι ένα πλήρως παραμετροποιήσιμο portal που απευθύνεται σε Κέντρα Επαγγελματικής Κατάρτισης, Δήμους, Εκπαιδευτικούς Οργανισμούς και Εταιρίες Εύρεσης Εργασίας, με στόχο τόσο την μηχανογράφηση

Διαβάστε περισσότερα

ANDROID Προγραμματισμός Εφαρμογών

ANDROID Προγραμματισμός Εφαρμογών ANDROID Προγραμματισμός Εφαρμογών Παναγιώτης Κρητιώτης ΑΜ 1607 Περιεχόμενα Εισαγωγή Βασικά Στοιχεία Χαρακτηριστικά Αρχιτεκτονική Εργαλεία Προγραμματισμού Eclipse IDE Android SDK - ADT Plugin Προσομοιωτής

Διαβάστε περισσότερα

Προσωπικός Ηλεκτρονικός Φάκελος Υγείας: Ασθενοκεντρική Προσέγγιση, Βελτίωση της. Επικ. Καθηγήτρια Φλώρα Μαλαματένιου

Προσωπικός Ηλεκτρονικός Φάκελος Υγείας: Ασθενοκεντρική Προσέγγιση, Βελτίωση της. Επικ. Καθηγήτρια Φλώρα Μαλαματένιου Προσωπικός Ηλεκτρονικός Φάκελος Υγείας: Ασθενοκεντρική Προσέγγιση, Βελτίωση της Ποιότητας και Περιστολή της Δαπάνης Επικ. Καθηγήτρια Φλώρα Μαλαματένιου Ηλεκτρονικός Φάκελος Υγείας Χειρόγραφος Ιατρικός

Διαβάστε περισσότερα

COSMOS CLOUD CMS. Η σύγχρονη επικοινωνία με τον COSMOS σας

COSMOS CLOUD CMS. Η σύγχρονη επικοινωνία με τον COSMOS σας COSMOS CLOUD CMS Η σύγχρονη επικοινωνία με τον COSMOS σας Το Σύστημα Διαχείρισης Επαφών COSMOS CLOUD CMS ( Contacts Management System ) είναι μια καινοτόμα και εύκολη στη χρήση της εφαρμογή που ανταποκρίνεται

Διαβάστε περισσότερα

COSMOS CLOUD CMS ΤΟ COSMOS CLOUD CMS ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΜΙΑ ΑΠΛΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΟΥ ΓΡΑΦΕΙΟΥ.

COSMOS CLOUD CMS ΤΟ COSMOS CLOUD CMS ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΜΙΑ ΑΠΛΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΟΥ ΓΡΑΦΕΙΟΥ. COSMOS CLOUD CMS Η σύγχρονη επικοινωνία με τον COSMOS σας Το Σύστημα Διαχείρισης Επαφών COSMOS CLOUD CMS ( Contacts Management System ) είναι μια καινοτόμα και εύκολη στη χρήση της εφαρμογή που ανταποκρίνεται

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΟΤΗΤΑ 2 η ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΡΟΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ (WORKFLOW MANAGEMENT) 2.1 Εισαγωγή

ΕΝΟΤΗΤΑ 2 η ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΡΟΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ (WORKFLOW MANAGEMENT) 2.1 Εισαγωγή ΕΝΟΤΗΤΑ 2 η ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΡΟΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ (WORKFLOW MANAGEMENT) 2.1 Εισαγωγή Οι σηµερινές δραστηριότητες των επιχειρήσεων δηµιουργούν την ανάγκη για όσο το δυνατό µεγαλύτερη υποστήριξη από τα πληροφοριακά τους

Διαβάστε περισσότερα

ΛΥΣΗ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΑΡΧΕΙΟΘΕΤΗΣΗΣ ARCHIVING@CONNECT ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΑΥΛΗΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΤΙΜΟΛΟΓΗΣΗΣ PAPERLESS@CONNECT CASE STUDY PHARMATHEN SA

ΛΥΣΗ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΑΡΧΕΙΟΘΕΤΗΣΗΣ ARCHIVING@CONNECT ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΑΥΛΗΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΤΙΜΟΛΟΓΗΣΗΣ PAPERLESS@CONNECT CASE STUDY PHARMATHEN SA ΛΥΣΗ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΑΡΧΕΙΟΘΕΤΗΣΗΣ ARCHIVING@CONNECT ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΑΥΛΗΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΤΙΜΟΛΟΓΗΣΗΣ PAPERLESS@CONNECT CASE STUDY PHARMATHEN SA ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ PHARMATHEN ΑΒΕΕ... 3 2. ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

Vodafone Business Connect

Vodafone Business Connect Vodafone Business Connect Vodafone Business WebHosting Αναλυτικός Οδηγός Χρήσης MSSQL Manager Αναλυτικός οδηγός χρήσης: MS SQL Manager Vodafone Business Connect - Υπηρεσίες φιλοξενίας εταιρικού e-mail

Διαβάστε περισσότερα

. Εργαστήριο Βάσεων Δεδομένων. Εισαγωγικό Μάθημα Βασικές Έννοιες - Ανάλυση Απαιτήσεων

. Εργαστήριο Βάσεων Δεδομένων. Εισαγωγικό Μάθημα Βασικές Έννοιες - Ανάλυση Απαιτήσεων .. Εργαστήριο Βάσεων Δεδομένων Εισαγωγικό Μάθημα Βασικές Έννοιες - . Ύλη Εργαστηρίου ΒΔ Ύλη - 4 Ενότητες.1 - Σχεδιασμός Βάσης Δεδομένων.2 Δημιουργία Βάσης Δεδομένων Δημιουργία Πινάκων Εισαγωγή/Ανανέωση/Διαγραφή

Διαβάστε περισσότερα

MedExpress, ολοκληρωμένη λύση οργάνωσης για Ιατρεία Πρωτοβάθμιας Υγείας Ομιλητής: Αλέξανδρος Κέκελης, Chief Technical Officer, Sigmasoft SA

MedExpress, ολοκληρωμένη λύση οργάνωσης για Ιατρεία Πρωτοβάθμιας Υγείας Ομιλητής: Αλέξανδρος Κέκελης, Chief Technical Officer, Sigmasoft SA MedExpress, ολοκληρωμένη λύση οργάνωσης για Ιατρεία Πρωτοβάθμιας Υγείας Ομιλητής: Αλέξανδρος Κέκελης, Chief Technical Officer, Sigmasoft SA Αποτελεί το ιδανικό εργαλείο για κάθε σύγχρονο ιατρείο 1.Οργάνωση

Διαβάστε περισσότερα

Μηχανική Λογισμικού με Ανοιχτό Λογισμικό Δρ. Γεώργιος Κακαρόντζας Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής Τ.Ε. Α.Τ.Ε.Ι. Θεσσαλίας

Μηχανική Λογισμικού με Ανοιχτό Λογισμικό Δρ. Γεώργιος Κακαρόντζας Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής Τ.Ε. Α.Τ.Ε.Ι. Θεσσαλίας Μηχανική Λογισμικού με Ανοιχτό Λογισμικό Δρ. Γεώργιος Κακαρόντζας Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής Τ.Ε. Α.Τ.Ε.Ι. Θεσσαλίας 1 Ατζέντα Εισαγωγή Εργαλεία Ανοιχτού Λογισμικού για Μηχανικούς Λογισμικού Χρήση και

Διαβάστε περισσότερα

Εγχειρίδιο Χρήσης Περιγραφή της Υπηρεσίας e-ραντεβου

Εγχειρίδιο Χρήσης Περιγραφή της Υπηρεσίας e-ραντεβου Εγχειρίδιο Χρήσης Περιγραφή της Υπηρεσίας e-ραντεβου Η ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΤΩΝ ΡΑΝΤΕΒΟΥ ΜΕΣΩ ΤΗΣ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑΣ ΤΟΥ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΙ ΟΛΟ ΤΟ 24ΩΡΟ, 7 ΜΕΡΕΣ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ. Ο ΧΡΗΣΤΗΣ ΕΧΕΙ ΤΗ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΕΥΚΟΛΑ ΚΑΙ

Διαβάστε περισσότερα

Εφαρμογή Μεθοδολογίας ICONIX

Εφαρμογή Μεθοδολογίας ICONIX Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών στην Εφαρμοσμένη Πληροφορική Προηγμένη Τεχνολογία Λογισμικού, 2016 Α. Χατζηγεωργίου Εφαρμογή Μεθοδολογίας ICONIX Παράδειγμα: Εγγραφή Φοιτητή σε Μάθημα Θέμα Θεωρείστε ότι

Διαβάστε περισσότερα

Γ Γυμνασίου: Οδηγίες Γραπτής Εργασίας και Σεμιναρίων. Επιμέλεια Καραβλίδης Αλέξανδρος. Πίνακας περιεχομένων

Γ Γυμνασίου: Οδηγίες Γραπτής Εργασίας και Σεμιναρίων. Επιμέλεια Καραβλίδης Αλέξανδρος. Πίνακας περιεχομένων Γ Γυμνασίου: Οδηγίες Γραπτής Εργασίας και Σεμιναρίων. Πίνακας περιεχομένων Τίτλος της έρευνας (title)... 2 Περιγραφή του προβλήματος (Statement of the problem)... 2 Περιγραφή του σκοπού της έρευνας (statement

Διαβάστε περισσότερα

Π Τ Υ Χ Ι Α Κ Η Ε Ρ Γ Α Σ Ι Α

Π Τ Υ Χ Ι Α Κ Η Ε Ρ Γ Α Σ Ι Α ΑΝΩΤΑΤΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟ Ι ΡΥΜΑ ΠΕΙΡΑΙΑ ΤΜΗΜΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΙΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ Η/Υ, ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ & ΙΚΤΥΩΝ Εργ. Τεχνολογίας Λογισμικού & Υπηρεσιών S 2 E Lab Π Τ Υ Χ Ι

Διαβάστε περισσότερα

Το γεγονός ότι αποτελεί λογισµικό ανοικτού κώδικα το καθιστά αρκετά ευέλικτο σε συνεχείς αλλαγές και βελτιώσεις. Υπάρχει µια πληθώρα χρηστών που το χρ

Το γεγονός ότι αποτελεί λογισµικό ανοικτού κώδικα το καθιστά αρκετά ευέλικτο σε συνεχείς αλλαγές και βελτιώσεις. Υπάρχει µια πληθώρα χρηστών που το χρ ΤΕΙ Ιονίων Νήσων Άλλες Πλατφόρµες Ασύγχρονης Τηλεκπαίδευσης εκτός του e-class Είναι ένα πακέτο λογισµικού για διεξαγωγή ηλεκτρονικών µαθηµάτων µέσω διαδικτύου, το οποίο προσφέρει ολοκληρωµένες Υπηρεσίες

Διαβάστε περισσότερα

CRM για Εκπαιδευτικούς Φορείς

CRM για Εκπαιδευτικούς Φορείς Cosmos Business Systems S.A. Group CRM για Εκπαιδευτικούς Φορείς CRM Εκπαιδευτικών Φορέων Το CRM Εκπαιδευτικών Φορέων έχει αναπτυχθεί για να ικανοποιήσει τις ανάγκες διαχείρισης του υποψήφιου πελατολογίου

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΠΤΥΞΗ INTRANET ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΑΤΑΝΕΜΗΜΕΝΟ ΕΛΕΓΧΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΩΝ ΑΝΑΓΚΩΝ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ ΕΠ.Ε.Ν.Δ.Υ.ΣΗ

ΑΝΑΠΤΥΞΗ INTRANET ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΑΤΑΝΕΜΗΜΕΝΟ ΕΛΕΓΧΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΩΝ ΑΝΑΓΚΩΝ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ ΕΠ.Ε.Ν.Δ.Υ.ΣΗ Γκραγκόπουλος, Ι. & Οικονομίδης, A.A.: Ανάπτυξη Intranet για τον κατανεμημένο έλεγχο εκπαιδευτικών και διοικητικών αναγκών του έργου ΕΠ.Ε.Ν.Δ.Υ.ΣΗ. Πρακτικά Πανελλήνιου Συνεδρίου Πληροφορική και Εκπαίδευση,

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΣΕ Π ΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΤΙΚΟ Π ΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΣΕ Π ΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΤΙΚΟ Π ΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΘΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΣΕ Π ΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΤΙΚΟ Π ΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Κ Υ Κ Λ Ο Υ Π Λ Η Ρ Ο Φ Ο Ρ Ι Κ Η Σ Κ Α Ι Υ Π Η Ρ Ε Σ Ι Ω Ν Τ Ε Χ Ν Ο Λ Ο Γ Ι Κ Η

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 3: Προγραμματιστικά Περιβάλλοντα και το Πρώτο Πρόγραμμα C

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 3: Προγραμματιστικά Περιβάλλοντα και το Πρώτο Πρόγραμμα C ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 3: Προγραμματιστικά Περιβάλλοντα και το Πρώτο Πρόγραμμα C Στο εργαστήριο αυτό, θα ασχοληθούμε με δύο προγραμματιστικά περιβάλλοντα για τη γλώσσα C: τον gcc μεταγλωττιστή της C σε περιβάλλον

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στη Σχεδίαση Λογισμικού

Εισαγωγή στη Σχεδίαση Λογισμικού Εισαγωγή στη Σχεδίαση Λογισμικού περιεχόμενα παρουσίασης Τι είναι η σχεδίαση λογισμικού Έννοιες σχεδίασης Δραστηριότητες σχεδίασης Σχεδίαση και υποδείγματα ανάπτυξης λογισμικού σχεδίαση Η σχεδίαση του

Διαβάστε περισσότερα

Λειτουργικά. Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Δυτικής Μακεδονίας Σιώζιος Κων/νος - Πληροφορική Ι

Λειτουργικά. Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Δυτικής Μακεδονίας Σιώζιος Κων/νος - Πληροφορική Ι Λειτουργικά Συστήματα 1 Λογισμικό του Υπολογιστή Για να λειτουργήσει ένας Η/Υ εκτός από το υλικό του, είναι απαραίτητο και το λογισμικό Το σύνολο των προγραμμάτων που συντονίζουν τις λειτουργίες του υλικού

Διαβάστε περισσότερα

BO.M.I.S BOLLARD MANAGEMENT INFORMATION SYSTEM ΛΟΓΙΣΜΙΚΟ ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗΣ ΑΝΑΔΥΟΜΕΝΩΝ ΠΑΣΑΛΩΝ ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ BOMIS-V1-2012

BO.M.I.S BOLLARD MANAGEMENT INFORMATION SYSTEM ΛΟΓΙΣΜΙΚΟ ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗΣ ΑΝΑΔΥΟΜΕΝΩΝ ΠΑΣΑΛΩΝ ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ BOMIS-V1-2012 BO.M.I.S BOLLARD MANAGEMENT INFORMATION SYSTEM ΛΟΓΙΣΜΙΚΟ ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗΣ ΑΝΑΔΥΟΜΕΝΩΝ ΠΑΣΑΛΩΝ ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ 1 - ΛΟΓΙΣΜΙΚΟ ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗΣ ΑΝΑΔΥΟΜΕΝΩΝ ΠΑΣΑΛΩΝ ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ Το σύστημα διαχείρισης

Διαβάστε περισσότερα

Επιμορφωτικές Τηλεκπαιδεύσεις

Επιμορφωτικές Τηλεκπαιδεύσεις Επιμορφωτικές Τηλεκπαιδεύσεις Υπηρεσίες Πανελλήνιου Σχολικού Δικτύου Υπηρεσία Ηλεκτρονικής Σχολικής Τάξης (η-τάξη) Προεπισκόπηση Παρουσίασης Υπηρεσία Ηλεκτρονικής Σχολικής Τάξης (η-τάξη) Εισαγωγή Χαρακτηριστικά

Διαβάστε περισσότερα

Το Λογισμικό Ανοιχτού Κώδικα gretl:

Το Λογισμικό Ανοιχτού Κώδικα gretl: Το Λογισμικό Ανοιχτού Κώδικα gretl: Ένα εργαλείο οικονομετρικής ανάλυσης http://gretl.sourceforge.net/ Ιωάννης Βενέτης Μανώλης Τζαγκαράκης Τμήμα Οικονομικών Επιστημών Πανεπιστήμιο Πατρών http://www.econ.upatras.gr/

Διαβάστε περισσότερα

ΒΑΣΕΙΣ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ. Ενότητα 1: Εισαγωγή στις Βάσεις Δεδομένων. Αθανάσιος Σπυριδάκος Διοίκηση Επιχειρήσεων

ΒΑΣΕΙΣ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ. Ενότητα 1: Εισαγωγή στις Βάσεις Δεδομένων. Αθανάσιος Σπυριδάκος Διοίκηση Επιχειρήσεων ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πειραιά Τεχνολογικού Τομέα ΒΑΣΕΙΣ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ Ενότητα 1: Εισαγωγή στις Βάσεις Δεδομένων Αθανάσιος Σπυριδάκος Διοίκηση Επιχειρήσεων Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό

Διαβάστε περισσότερα

Εργαστήριο Βάσεων Δεδομένων. Εισαγωγικό Φροντιστήριο Βασικές Έννοιες - Ανάλυση Απαιτήσεων

Εργαστήριο Βάσεων Δεδομένων. Εισαγωγικό Φροντιστήριο Βασικές Έννοιες - Ανάλυση Απαιτήσεων Εργαστήριο Βάσεων Δεδομένων Εισαγωγικό Φροντιστήριο Βασικές Έννοιες - Ανάλυση Απαιτήσεων Τρόπος Διεξαγωγής #1 Ύλη (4 Ενότητες) 1. Ανάλυση Απαιτήσεων -Σχεδιασμός Βάσης Δεδομένων 2. Δημιουργία βάσης a) Create

Διαβάστε περισσότερα

Σύστημα Αναθέσεων. Σχεδιασμός Υποσυστημάτων

Σύστημα Αναθέσεων. Σχεδιασμός Υποσυστημάτων Unified IT services Αγ. Παρασκευής 67 15234 Χαλάνδρι http://www.uit.gr Σύστημα Αναθέσεων Σχεδιασμός Υποσυστημάτων ΕΛΛΑΚ Ημερομηνία: 7/12/2010 UIT Χαλάνδρι Αγ. Παρασκευής 67 15234 210 6835289 Unified Information

Διαβάστε περισσότερα

Κωδικοποίηση και Έλεγχος Ορθότητας

Κωδικοποίηση και Έλεγχος Ορθότητας Κωδικοποίηση και Έλεγχος Ορθότητας περιεχόμενα περουσίασης Κωδικοποίηση Πρότυπα και διαδικασίες κωδικοποίησης Τεκμηρίωση Διαχείριση εκδόσεων Έλεγχος ορθότητας λογισμικού κωδικοποίηση διαχείριση εκδόσεων

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ (1) ΓΕΝΙΚΑ ΣΧΟΛΗ ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗ ΤΜΗΜΑ Μηχανικών Οικονομίας και Διοίκησης ΕΠΙΠΕΔΟ ΣΠΟΥΔΩΝ Προπτυχιακό ΚΩΔΙΚΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΓΕ0145 ΕΞΑΜΗΝΟ ΣΠΟΥΔΩΝ 4ο ΤΙΤΛΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Εργαστήριο Προγράμματος

Διαβάστε περισσότερα

Τι χρειάζεται ένας φοιτητής για τη σωστή παρακολούθηση και συμμετοχή στο μαθημα;

Τι χρειάζεται ένας φοιτητής για τη σωστή παρακολούθηση και συμμετοχή στο μαθημα; Εισαγωγή Τι χρειάζεται ένας φοιτητής για τη σωστή παρακολούθηση και συμμετοχή στο μαθημα; 1. Σελίδα μαθήματος Εγγραφή Ο κάθε φοιτητής πρέπει να κάνει εγγραφή στη σελίδα του μαθήματος στην πλατφόρμα e-class

Διαβάστε περισσότερα

Κοστολόγηση κατά προϊόν ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΚΟΣΤΟΥΣ Ι

Κοστολόγηση κατά προϊόν ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΚΟΣΤΟΥΣ Ι ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΚΟΣΤΟΥΣ Ι Εισαγωγή ΕΙΣΑΓΩΓΗ Έχουμε αναφέρει ότι η κοστολόγηση προϊόντος είναι η διαδικασία υπολογισμού και διανομής του κόστους παραγωγής στα παραγόμενα αγαθά Η κατανόηση της διαδικασίας αυτής

Διαβάστε περισσότερα

EUROCONTRACT Πιλοτικό έργο Σoυηδία Δήμος του Nyköping

EUROCONTRACT Πιλοτικό έργο Σoυηδία Δήμος του Nyköping EUROCONTRACT Πιλοτικό έργο Σoυηδία Δήμος του Nyköping Περίπτωση μελέτης εφαρμογής Ενεργειακών Υπηρεσιών, χωρίς να έχει συμπεριληφθεί χειρισμός και συντήρηση από την ΕΕΥ Χώρα Σουηδία Έργο Η χρηματοδότηση

Διαβάστε περισσότερα

Ανάπτυξη πλήρους διαδικτυακής e-commerce εφαρμογής με χρήση του CMS WordPress

Ανάπτυξη πλήρους διαδικτυακής e-commerce εφαρμογής με χρήση του CMS WordPress ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Ανάπτυξη πλήρους διαδικτυακής e-commerce εφαρμογής με χρήση του CMS WordPress ΚΟΤΣΟΓΙΑΝΝΙΔΗΣ ΛΑΖΑΡΟΣ Επιβλέπων καθηγητής Σφέτσος Παναγιώτης ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ Ως Ηλεκτρονικό Εμπόριο ή

Διαβάστε περισσότερα

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας. Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών. Ηλεκτρονική Υγεία

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας. Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών. Ηλεκτρονική Υγεία Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών Ηλεκτρονική Υγεία Εργαστήριο 3 ο : Ηλεκτρονικός Ιατρικός Φάκελος (ΗΙΦ) - OpenEMR Αν. καθηγητής Αγγελίδης Παντελής e-mail: paggelidis@uowm.gr Τμήμα Μηχανικών

Διαβάστε περισσότερα

Σχολή Προγραµµατιστών Ηλεκτρονικών Υπολογιστών (ΣΠΗΥ) Τµήµα Προγραµµατιστών Σειρά 112

Σχολή Προγραµµατιστών Ηλεκτρονικών Υπολογιστών (ΣΠΗΥ) Τµήµα Προγραµµατιστών Σειρά 112 Σχολή Προγραµµατιστών Ηλεκτρονικών Υπολογιστών (ΣΠΗΥ) Τµήµα Προγραµµατιστών Σειρά 112 Πλωτάρχης Γ. ΚΑΤΣΗΣ ΠΝ Γιατί χρησιµοποιούµε δίκτυα? Δίκτυο Σύνολο Η/Υ και συσκευών Συνδεδεµένα µε κάποιο µέσο Stand-alone

Διαβάστε περισσότερα

Περιπτώσεις Χρήσης για το Π.Σ. ΜΟ.ΔΙ.Π. Κρήτης

Περιπτώσεις Χρήσης για το Π.Σ. ΜΟ.ΔΙ.Π. Κρήτης ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΚΡΗΤΗΣ ΜΟΝΑΔΑ ΔΙΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ Ε.Π.: «ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗ» ΠΡΑΞΗ: ΜΟΔΙΠ ΤΟΥ Τ.Ε.Ι. ΚΡΗΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ: ΚΩΝ/ΝΟΣ ΣΑΒΒΑΚΗΣ Περιπτώσεις Χρήσης για

Διαβάστε περισσότερα

Μάθημα «Υπηρεσίες Ηλεκτρονικής Υγείας»

Μάθημα «Υπηρεσίες Ηλεκτρονικής Υγείας» Μάθημα «Υπηρεσίες Ηλεκτρονικής Υγείας» M. Σπανάκης, Μ. Τσικνάκης Εαρινό Εξάμηνο 2014 Μάθημα 1 Παρουσίαση Εργασίας και Εισαγωγή στην ανάλυση απαιτήσεων Εισαγωγή Αρχική συζήτηση αναφορικά με την ανάλυση

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 2.3: Προγραμματισμός. Επιστήμη ΗΥ Κεφ. 2.3 Καραμαούνας Πολύκαρπος

Κεφάλαιο 2.3: Προγραμματισμός. Επιστήμη ΗΥ Κεφ. 2.3 Καραμαούνας Πολύκαρπος Κεφάλαιο 2.3: Προγραμματισμός 1 2.3.1 Αναφορά σε γλώσσες προγραμματισμού και «Προγραμματιστικά Υποδείγματα» 2.3.1.1 Πρόγραμμα και Γλώσσες Προγραμματισμού Πρόγραμμα: σύνολο εντολών που χρειάζεται να δοθούν

Διαβάστε περισσότερα

Κατανεμημένα Συστήματα

Κατανεμημένα Συστήματα Κατανεμημένα Συστήματα Android Grid Application Θωμάς Αντώνιος (3050073) Καραβέλλας Θεμιστοκλής (3050055) 1. Εισαγωγή Το Android αποτελεί ένα λειτουργικό σύστημα για κινητές συσκευές. Το λειτουργικό αυτό

Διαβάστε περισσότερα

Φορολογική Βιβλιοθήκη. Θανάσης Φώτης Προγραμματιστής Εφαρμογών

Φορολογική Βιβλιοθήκη. Θανάσης Φώτης Προγραμματιστής Εφαρμογών Φορολογική Βιβλιοθήκη Θανάσης Φώτης Προγραμματιστής Εφαρμογών Το έργο Η φορολογική βιβλιοθήκη πρόκειται για ένα έργο που φιλοδοξεί να αποτελέσει σημαντικό βοήθημα για τον επαγγελματία λογιστή και όχι μόνο.

Διαβάστε περισσότερα

SGA Διαχείριση Ηλεκτρονικού Πρωτόκολλου

SGA Διαχείριση Ηλεκτρονικού Πρωτόκολλου SGA Διαχείριση Ηλεκτρονικού Πρωτόκολλου Σελίδα 1 από 40 SGA Διαχείριση Ηλεκτρονικού Πρωτόκολλου 1. SGA Διαχείριση Ηλεκτρονικού Πρωτοκόλλου... 4 1.1. Γενικές αρχές του προσφερόμενου συστήματος... 4 1.2.

Διαβάστε περισσότερα

Συνοπτικό εγχειρίδιο χρήσης του Microsoft Visual Studio 2010

Συνοπτικό εγχειρίδιο χρήσης του Microsoft Visual Studio 2010 Τμήμα Πληροφορικής & Επικοινωνιών Τομέας Υπολογιστικών Τεχνικών & Συστημάτων Συνοπτικό εγχειρίδιο χρήσης του Microsoft Visual Studio 2010 Ιωάννης Γεωργουδάκης - Πάρις Μαστοροκώστας Σεπτέμβριος 2011 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΔΟΣΕΩΝ ΦΟΙΤΗΤΩΝ. Σταθάκης Απόστολος Α.Ε.Μ.

ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΔΟΣΕΩΝ ΦΟΙΤΗΤΩΝ. Σταθάκης Απόστολος Α.Ε.Μ. ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΜΗΜΑ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ & ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΚΑΙ

Διαβάστε περισσότερα

Εργαστήριο Βάσεων Δεδομένων. Εισαγωγικό Φροντιστήριο Βασικές Έννοιες - Ανάλυση Απαιτήσεων

Εργαστήριο Βάσεων Δεδομένων. Εισαγωγικό Φροντιστήριο Βασικές Έννοιες - Ανάλυση Απαιτήσεων Εργαστήριο Βάσεων Δεδομένων Εισαγωγικό Φροντιστήριο Βασικές Έννοιες - Ανάλυση Απαιτήσεων Βάσεις Δεδομένων - Γενικά Ορισμός: Βάση Δεδομένων (ΒΔ) είναι μια συλλογή από σχετιζόμενα αντικείμενα. Τα περιεχόμενα

Διαβάστε περισσότερα

Σχεδιασμός και Υλοποίηση ενός πληροφοριακού συστήματος για τους τεχνικούς του φυσικού αερίου

Σχεδιασμός και Υλοποίηση ενός πληροφοριακού συστήματος για τους τεχνικούς του φυσικού αερίου Διπλωματική Εργασία Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών Σχεδιασμός και Υλοποίηση ενός πληροφοριακού συστήματος για τους τεχνικούς του φυσικού αερίου Ποτσίκα Ηλιάνα

Διαβάστε περισσότερα

Εργαστήριο Βάσεων Δεδομένων. Εισαγωγικό Φροντιστήριο Βασικές Έννοιες - Ανάλυση Απαιτήσεων

Εργαστήριο Βάσεων Δεδομένων. Εισαγωγικό Φροντιστήριο Βασικές Έννοιες - Ανάλυση Απαιτήσεων Εργαστήριο Βάσεων Δεδομένων Εισαγωγικό Φροντιστήριο Βασικές Έννοιες - Ανάλυση Απαιτήσεων Τρόπος Διεξαγωγής #1 Ύλη (4 Ενότητες) 1. Ανάλυση Απαιτήσεων - Σχεδιασμός Βάσης Δεδομένων 2. Δημιουργία βάσης a)

Διαβάστε περισσότερα