Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Κρήτης. Πτυχιακή εργασία

Transcript

1 Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Κρήτης Σχολή Τεχνολογικών Εφαρμογών Τμήμα Εφαρμοσμένης Πληροφορικής & Πολυμέσων Πτυχιακή εργασία Τίτλος: Σχεδίαση και δημιουργία διαδικτυακού τόπου αρχείου συγγραμμάτων και δημοσιεύσεων με παραμετροποιημένο σύστημα διαχείρισης περιεχομένου βασισμένο σε PHP και MySQL. Στιβακτάκης Στέλιος AM 1817 Κουμπαράκης Ιωάννης ΑΜ 1209 Επιβλέπων καθηγητής : Μανιφάβας Χάρης Επιτροπή Αξιολόγησης : Ημερομηνία παρουσίασης: 1

2 Ευχαριστίες Θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε τους κκ. Στεφανάκη Ιωάννη, Μανιφάβα Χαρίδημο και Καραβαλάκη Ιωάννη. Το πρώτο για την ανάθεση αυτής της άκρως ενδιαφέρουσας πτυχιακή καθώς για όλη την βοήθεια και καθοδήγηση που μας πρόσφερε. Μετά θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε τον κ. Μανιφάβα Χαρίδημο που μας ανέλαβε μετά από επικοινωνία με τον κ. Στεφανάκη για να αξιολογήσει και να βαθμολογήσει την πτυχιακή μας εργασία καθώς στον κ. Στεφανάκη δεν του εδόθησαν ώρες για να διδάξει αυτό το ακαδημαϊκό έτος. Μα πιο πολύ θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε τον κ. Καραβαλάκη Ιωάννη για την άριστη συνεργασία που είχαμε καθώς του ψηφιοποιούσαμε το σπουδαίο του συγγραφικό έργο. Ιδιαίτερες ευχαριστίες στους γονείς μας για την αμέριστη συμπαράσταση, ηθική και οικονομική, που μας έχουν δήξει όλο αυτόν τον καιρό. Συνέβαλαν και αυτοί από την μεριά τους για να μας βοηθήσουν να πετύχουμε τους στόχους που είχαμε θέσει και στην μετέπειτα πορεία μας απλά που είναι διπλά μας. 2

3 Abstract This paper deals with the digitization of records, converting them into editable files using optical character recognition (OCR) and archiving of these files to a website. The material used for preparation of this paper belongs to Mr. Ioannis Karavalakis and consists of hundreds of articles. The material was organized, digitized and then archived on the website we developed. In the following pages we analyze the steps followed to process the material, the development of the website and the tools and technologies used. 3

4 Περίληψη Η παρούσα πτυχιακή εργασία ασχολείται με την ψηφιοποίηση αρχείων, την μετατροπή τους σε επεξεργάσιμα αρχεία χρησιμοποιώντας την τεχνολογία οπτικής αναγνώρισης χαρακτήρων (OCR) και την αρχειοθέτηση των αρχείων αυτών σε ένα διαδικτυακό τόπο. Το υλικό που χρησιμοποιήσαμε για την εκπόνηση της πτυχιακής εργασίας ανήκει στον κ. Καραβαλάκη Ιωάννη και αποτελείται από εκατοντάδες άρθρα. Το υλικό αυτό οργανώθηκε, ψηφιοποιήθηκε και στην συνέχεια αρχειοθετήθηκε στον διαδικτυακό τόπο που αναπτύξαμε. Στις επόμενες σελίδες αναλύουμε τα στάδια που ακολουθήσαμε για την επεξεργασία του υλικού, την ανάπτυξη του διαδικτυακού τόπου, καθώς και τα εργαλεία και τις τεχνολογίες που χρησιμοποιήσαμε. 4

5 Πίνακας περιεχομένων Ευχαριστίες... 2 Abstract... 3 Περίληψη... 4 Κεφάλαιο 1 Εισαγωγή Εισαγωγή Κεφάλαιο 2 Ψηφιοποίηση Αρχείων Εισαγωγή Ο κύκλος ζωής της ψηφιοποίησης Μέθοδοι ψηφιοποίησης υλικού Ψηφιοποίηση Αρχείου κ. Καραβαλάκη Γενικά για το αρχείο του κ. Καραβαλάκη Οργάνωση Υλικού Ψηφιοποίηση Υλικού Κεφάλαιο 3 Οπτική αναγνώριση χαρακτήρων - Optical Character Recognition Έννοια Ιστορική αναδρομή Εφαρμογές Σύστημα αναγνώρισης πινακίδων κυκλοφορίας (License Plate Recognition, LPR) Νομική Υγειονομική περίθαλψη Το OCR σε διάφορους άλλους κλάδους Τρόπος λειτουργίας Αντιστοίχηση με πρότυπα Εξαγωγή Χαρακτηριστικών Υβριδική Αναγνώριση Κεφάλαιο 4 Σύστημα Διαχείρισης Περιεχομένου Σύστημα Διαχείρισης Περιεχομένου Κατηγορίες CMS Server Based Internet Based (ASP) Custom Made Λειτουργίες ενός CMS

6 4.3.1 Σύστημα σύνταξης (authoring) Σύστημα διαχείρισης (management) Σύστημα αυτοματοποίησης ροών εργασίας (workflow automation) Σύστημα έκδοσης Άλλες λειτουργίες & δυνατότητες Personalization ιαχείριση Metadata Επεκτασιμότητα (Scalability) Κεφάλαιο 5 Joomla Τι είναι το Joomla Χαρακτηριστικά του Joomla Η δομή του Joomla Εγκατάσταση του Joomla XAMPP Ρυθμίσεις Βάσης Δεδομένων Εγκατάσταση αρχείων Joomla Διαχείρηση Περιεχομένου Joomla Εγκατάστασης Νέας Γλώσσας Εγκατάσταση Προτύπου Ενότητες - Κατηγορίες Δημιουργία Ενότητας Δημιουργία Κατηγορίας Άρθρα Δημιουργία Άρθρου Μενού Δημιουργία Μενού Δημιουργία Στοιχείων Μενού Δημιουργία Breadcrumbs Components - Plug-ins Δημοσκόπηση Επαφές Κεφάλαιο 6 SOBI Εγκατάσταση SOBI Γενικές Ρυθμίσεις Sobi Κατηγορίες Sobi

7 6.4 Καταχωρήσεις Custom Fields Manager Κεφάλαιο 7 Τεχνολογίες και Εργαλεία Ανάπτυξης PHP Επεκτάσεις αρχείων και διακομιστές Ιστορία της PHP MySQL HTML Κανόνες HTML Η HTML σήμερα CSS Πλεονεκτήματα CSS Εξυπηρετητής Apache Κεφάλαιο 8 Εφαρμογές Adobe Dreamweaver Adobe Photoshop Adobe Illustrator Adobe Flash ABBYY FineReader Πλεονεκτήματα Το περιβάλλον εργασίας του ABBYY FineReader Κεφάλαιο 9 Διαδικτυακός Τόπος Περιγραφή Δυνατότητες Ανάπτυξη Joomla Sobi Εισαγωγή / Διαχείριση Περιεχομένου Κεφάλαιο 10 Ασφάλεια Διαδικτυακού Τόπου Ασφάλεια Server Magic Quotes Off Apache.htaccess Δικαιώματα Διαχειριστή MySQL

8 Ρυθμίσεις PHP Ασφάλιση Joomla πριν και μετά την εγκατάσταση Αλλαγή του ονόματος χρήστη για τον διαχειριστή Προστασία φακέλων και αρχείων Προστασία αρχείου configuration.php Βάση MySQL Ρυθμίσεις FTP Διαχείριση Joomla Αντίγραφα ασφαλείας HTTPs & SSL Κεφάλαιο 11 Συμπεράσματα και Μελλοντική Εργασία Βιβλιογραφία

9 Εικόνα 1 - Η διαδικασία της ψηφιοποίησης Εικόνα 2 Ο κύκλος ζωής της ψηφιοποίησης Εικόνα 3 Σάρωση αρχείων του κ. Καραβαλάκη Εικόνα 4 Ο Στιβακτάκης Στέλιος μαζί με το κ. Καραβαλάκη Εικόνα 5 - Ο Κουμπαράκης Γιάννης μαζί με το κ. Καραβαλάκη Εικόνα 6 Φωτογράφιση αρχείων Εικόνα 7 - Η φωτογραφική μηχανή που χρησιμοποιήσαμε Εικόνα 8 Αρχική φωτογραφία Εικόνα 9 Τελικό αποτέλεσμα Εικόνα 10 Διαδικασία Αναγνώρισης Πινακίδας Εικόνα 11 - Εικόνες οχημάτων Εικόνα 12 - Πινακίδες κυκλοφορίας Εικόνα 13 - Περιοχή πινακίδας κυκλοφορίας Εικόνα 14 - Κατάτμηση χαρακτήρων Εικόνα 15 - ASCII απόδοση πινακίδων κυκλοφορίας Εικόνα 16 Σελίδα υποδοχής του XAMPP Εικόνα 17 XAMPP Control Panel Εικόνα 18 - Δημιουργία Βάσης Δεδομένων Εικόνα 19 - Δημιουργία νέου χρήστη για την βάση δεδομένων Εικόνα 20 - Επιλογή γλώσσας εγκατάστασης Εικόνα 21 - Προληπτικός έλεγχος εγκατάστασης Εικόνα 22 - Αποδοχή άδειας χρήσης GNU/GPL Εικόνα 23 - Εισαγωγή ρυθμίσεων βάσης δεδομένων Εικόνα 24 - Ρυθμίσεις FTP Εικόνα 25 - Βασικές Ρυθμίσεις Εγκατάστασης Joomla Εικόνα 26 - Ολοκλήρωση Εγκατάστασης Εικόνα 27 - Σελίδα εισόδου στην διαχείριση του Joomla site μας Εικόνα 28 - Κεντρική Σελίδα Διαχείρισης Εικόνα 29 Σελίδα εγκατάστασης αρχείων στο Joomla Εικόνα 30 - Σελίδα διαχείρισης γλώσσας Εικόνα 31 - Σελίδα Διαχείρισης Προτύπων Εικόνα 32 - Σελίδα Διαχείρισης Ενοτήτων Εικόνα 33 - Δημιουργία νέας ενότητας Εικόνα 34 - Σελίδα Διαχείρισης Κατηγοριών Εικόνα 35 - Δημιουργία νέας κατηγορίας Εικόνα 36 - Δημιουργία Νέου Άρθρου Εικόνα 37 - Σελίδα Διαχείρισης Άρθρων Εικόνα 38 - Δημιουργία νέου μενού Εικόνα 39 - Σελίδα Διαχείρισης Μενού Εικόνα 40 - Σελίδα διαχείρισης ενθέματος Εικόνα 41 - Επεξεργασία ενθέματος μενού Εικόνα 42 - Επιλογή είδους στοιχείου μενού Εικόνα 43 - Σελίδα επεξεργασίας στοιχείου μενού Εικόνα 44 - Σελίδα επεξεργασίας στοιχείων μενού Εικόνα 45 - Επιλέγουμε το ένθεμα "Οδηγός Πλοήγησης" Εικόνα 46 - Επεξεργασία παραμέτρων οδηγού πλοήγησης Εικόνα 47 - Σελίδα επεξεργασίας νέα δημοσκόπησης Εικόνα 48 - Σελίδα διαχείρισης δημοσκοπήσεων Εικόνα 49 - Σελίδα επεξεργασίας ενθέματος για δημοσκοπήσεις Εικόνα 50 - Σελίδα επεξεργασίας κατηγορίας επαφών Εικόνα 51 - Επεξεργασία στοιχείων επαφής Εικόνα 52 - Επεξεργασία παραμέτρων προβολής στοιχείων επαφής Εικόνα 53 - Δημιουργία σελίδας επικοινωνίας Εικόνα 54 - Φόρμα επικοινωνίας όπως εμφανίζεται στον διαδικτυακό τόπο Εικόνα 55 Εγκατάσταση Sobi

10 Εικόνα 56 Εγκατάσταση Δεδομένων Sobi Εικόνα 57 Σελίδα υποδοχής Sobi2σ Εικόνα 58 Γενικές ρυθμίσεις Sobi Εικόνα 59 - Σελίδα διαχείρισης κατηγοριών Sobi Εικόνα 60 Προσθήκη νέα κατηγορίας Εικόνα 61 Προσθήκη πολλαπλών κατηγοριών Εικόνα 62 Προσθήκη νέας καταχώρησης Εικόνα 63 Σελίδα διαχείρισης πεδίων Sobi Εικόνα 64 Σελίδα δημιουργίας νέου πεδίου Εικόνα 65 Περιβάλλον εργασίας Dreamweaver Εικόνα 66 - Περιβάλλον εργασίας Photoshop Εικόνα 67 Περιβάλλον εργασίας Illustrator Εικόνα 68 Περιβάλλον εργασίας Flash Εικόνα 69 Σελίδα υποδοχής του ABBYY Εικόνα 70 Περιβάλλον εργασίας του ABBYY Εικόνα 71 Αρχική σελίδα karavalakis.gr Εικόνα 72 Στοιχεία μενού του διαδικτυακού τόπου karavalakis.gr Εικόνα 73 Σελίδα διαχείρισης Download Plugin Εικόνα 74 Τα πεδία των καταχωρήσεων όπως εμφανίζονται στον διαδικτυακό τόπο Εικόνα 75 Τα πεδία των καταχωρήσεων όπως εμφανίζονται στο excel που δημιουργήσαμε Εικόνα 76 Προβολή καταχώρησης βάση το V-Card Template Εικόνα 77 Προβολή καταχώρησης βάση το Details View Template Εικόνα 78 Σελίδα εισόδου διαχειριστών Joomla Εικόνα 79 Επιλογή του Sobi2 από το μενού Εικόνα 80 Αρχική σελίδα της περιοχής διαχείρισης του Sobi Εικόνα 81 Δημιουργία νέα καταχώρησης Εικόνα 82 - Κουμπί upload αρχείου Εικόνα 83 - Επιλογή αρχείου προς καταχώρηση Εικόνα 84 - Προβολή πληροφοριών για το αρχείο που ανεβάσαμε Εικόνα 85 - Επιλογή κατηγορίας Εικόνα 86 - Προβολή επιλεγμένης κατηγορίας Εικόνα 87 - Αποθήκευση αλλαγών Εικόνα 88 - Επιβεβαίωση αποθήκευσης αλλαγών Εικόνα 89 - Σελίδα προσθήκης νέου χρήστη στο phpmyadmin

11 Κεφάλαιο 1 Εισαγωγή 1.1 Εισαγωγή Η πτυχιακή εργασία αυτή έχει σαν στόχο να μάθουμε πως μπορούμε να ψηφιοποιούμε, οργανώνουμε και να προβάλουμε στο διαδίκτυο έντυπο υλικό. Ο κ Καραβαλάκης μελετάει και αρθρογραφεί εδώ και 50 χρόνια για το Οροπέδιο Λασιθίου και ήταν για εμάς μια ενδιαφέρουσα προοπτική να βοηθήσουμε ώστε να διατηρηθεί αυτό το υλικό. Το βασικό μας πρόβλημα ήταν να βρούμε έναν έξυπνο τρόπο για να οργανώσουμε και να ψηφιοποιήσουμε ένα μεγάλο όγκο άρθρων πέντε δεκαετιών. Λόγω του μεγέθους της εργασίας έπρεπε να χωρίσουμε την πτυχιακή μας σε διάφορες φάσεις για να έχουμε το θεμιτό αποτέλεσμα, το οποίο θα ήταν η δημιουργία ενός δυναμικού διαδικτυακού τόπου που θα λειτουργεί σαν μια ψηφιακή αρχειοθέτηση άρθρων, όπου θα μπορεί ο καθένας να έχει πρόσβαση. Έτσι, πάντα σε επικοινωνία με τον κ Καραβαλάκη, αρχικά κατηγοριοποιήσαμε τα άρθρα ανάλογα με το θέμα που είχε το καθένα. Στην συνέχεια τα ψηφιοποιήσαμε και τα περάσαμε όλα σε ένα αρχείο Excel, με πεδία όλους τους κοινούς παρανομαστές που είχαν τα άρθρα, τα οποία ήταν ο τίτλος, το έτος, η ημερομηνία δημοσίευσης και η θεματική ενότητα που άνηκε το άρθρο. Αυτά τα πεδία τα χρησιμοποιήσαμε και για να οργανώσουμε τη βάση δεδομένων αλλά και στην ιστοσελίδα, στην περιοχή των αναζητήσεων άρθρων. Μόλις τα ολοκληρώσαμε όλα αυτά αναλάβαμε να εκπαιδεύσουμε με διάφορα πολυμέσα (βίντεο και ένα μικρό έντυπο οδηγό με τα όλα τα βήματα) τον κ. Καραβαλάκη για το πώς αυτός θα διαχειρίζεται αυτήν την ιστοσελίδα ( Θέλαμε η πτυχιακή μας εργασία να είναι κάτι που θα έχει ένα ουσιώδες αποτέλεσμα, που εκτός από τις γνώσεις που αποκομίσαμε σχετικά με την ψηφιοποίηση, οργάνωση υλικού και κατασκευή μιας δυναμικής ιστοσελίδας, να είναι και κάτι που θα μείνει και θα χρησιμοποιείτο καθημερινά. 11

12 Κεφάλαιο 2 Ψηφιοποίηση Αρχείων Στο παρών κεφάλαιο εξηγούμε ορισμένες έννοιες της ψηφιοποίσης, τα βασικά στάδια που απαιτούνται καθώς και τα βήματα που ακολουθήσαμε για την ψηφιοποίηση του αρχείου του κ. Καραβαλάκη. 2.1 Εισαγωγή Η ψηφιοποίηση σε ένα αρχειακό περιβάλλον, αναφέρεται συνήθως στη λήψη ενός φυσικού αντικειμένου (όπως ένα άρθρο, βιβλίο, μια εικόνα,) και στη διαδικασία μετατροπής του σε ηλεκτρονική μορφή. Αυτό είτε αφορά μια συλλογή που είναι σπάνια, μοναδική, και συχνά εξαιρετικά εύθραυστη, είτε την διαδικασία της ηλεκτρονικής διαχείρισης του έντυπου υλικού της από μία εταιρία ή από ένα οργανισμό. Η ηλεκτρονική μετατροπή ολοκληρώνεται συνήθως μέσω της σάρωσης, μιας διαδικασίας με την οποία ένα έγγραφο ανιχνεύεται από ένα μηχάνημα, και στη συνέχεια αντιπροσωπεύεται στον υπολογιστή υπό μορφή δυαδικών στοιχείων. Πολλοί Οργανισμοί ή εταιρίες μπορούν να μπουν στην διαδικασία να ψηφιοποιήσουν όλο το υλικό τους. Όμως, επειδή η ψηφιοποίηση είναι μια αρκετά ακριβή διαδικασία, απαιτείται προγραμματισμός και κατάλληλη επιλογή του υλικού. Η επιλογή περιλαμβάνει καταρχήν καλό σχεδιασμό, χρησιμοποιώντας τα κατάλληλα κριτήρια κρίσης. Οι καλές τεχνικές επιλογής, εξασφαλίζουν το γεγονός ότι οι οικονομικοί πόροι, επενδύονται στην ψηφιοποίηση των σημαντικότερων και πιο χρήσιμων συλλογών, με το χαμηλότερο δυνατό κόστος, και χωρίς έκθεση του ιδρύματος σε νομικό ή κοινωνικό κίνδυνο. Η διαδικασία της ψηφιοποίησης φαίνετε αρχικά ότι είναι απλή, αφού ένας φτηνός υπολογιστής και ένας σαρωτής μπορούν να χρησιμοποιηθούν με ένα κοινό λογισμικό για τη δημιουργία ενός ψηφιακού αντιγράφου από οποιοδήποτε κατασκεύασμα αναγνώσιμο από τον άνθρωπο. Ωστόσο, αν ληφθούν υπόψη θέματα όπως η ποιότητα της παραγόμενης εικόνας, ο χρησιμοποιούμενος τύπος αρχείου για την αποθήκευσή της, η περιγραφή, η χρήση για την οποία προορίζεται και η διατήρησή της, τότε η διαδικασία γίνεται πολύ πιο σύνθετη. Η απλότητα αυτή καθεαυτή της βασικής διαδικασίας μπορεί να οδηγήσει αυτούς που ασκούν πολιτική και τους άπειρους επαγγελματίες στην εσφαλμένη πεποίθηση ότι ένα πρόγραμμα ψηφιοποίησης θα είναι εύκολο και φτηνό. Τίποτα από τα δύο δεν θα είναι. Το πρόγραμμα ψηφιοποίησης πάνω απ όλα πρέπει να είναι σωστά σχεδιασμένο και να διευθύνεται ικανοποιητικά από την αρχή μέχρι το τέλος. Η διάθεση ψηφιοποιημένου υλικού στους τελικούς χρήστες μπορεί να είναι σχετικά εύκολη, αφού η ανάπτυξη του Διαδικτύου και του Παγκόσμιου Ιστού παρέχει την υποδομή, το λογισμικό και τα τεχνικά πρότυπα που χρειάζονται. Ωστόσο, η μεγάλη ευκολία πρόσβασης στον παγκόσμιο ιστό απέκρυψε μερικές από τις υφιστάμενες δυσκολίες. Για παράδειγμα, αν οι εικόνες δεν προορίζονται για να δοθούν δωρεάν, είναι δυνατόν να χρειάζονται σύνθετο λογισμικό και διαδικασίες για την είσπραξη των εσόδων και την προστασία από την παραβίαση των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας. Εξάλλου, μόλις υπάρξει ένας μεγάλος αριθμός εικόνων η οργάνωση της συλλογής αποτελεί ένα μείζον ζήτημα ακριβώς όπως μια βιβλιοθήκη πρέπει να διασφαλίσει ότι τα βιβλία στα ράφια βρίσκονται με κάποια σειρά, έτσι και οι ψηφιοποιημένες εικόνες πρέπει να τοποθετούνται σε κατηγορίες και να περιγράφονται συστηματικά με τη χρήση πρότυπης ορολογίας, αν ξεχωριστές εικόνες πρόκειται να αναζητούνται από τους χρήστες. Όλες οι βιβλιοθήκες αλλά και τα υπόλοιπα -συνήθως πολιτιστικά- ιδρύματα που στοχεύουν στην ψηφιοποίηση του υλικού τους έχουν διαφόρων ειδών τεκμήρια. Είναι ευνόητο ότι το κάθε είδος διαφέρει ως προς τις διαδικασίες μεταχείρισης και ψηφιοποίησης του εξαιτίας του υλικού του. Ένας τελείως χονδρικός διαχωρισμός θα ήταν να τοποθετήσουμε όλων των ειδών τα τεκμήρια σε 4 μεγάλες κατηγορίες ψηφιοποίησης: 12

13 Image digitization (ψηφιοποίηση εικόνας) Audio digitization (ψηφιοποίηση ήχου) Video digitization (ψηφιοποίηση βίντεο) 3D digitization (ψηφιοποίηση 3 ων διαστάσεων) Από τις τέσσερις αυτές κατηγορίες είναι κατανοητό σε κάποιον που έχει έστω μικρή εμπειρία σε βιβλιοθήκη ότι η πρώτη είναι αυτή που συγκεντρώνει το μεγαλύτερο αριθμό τεκμηρίων με συντριπτική διαφορά και η αιτιολόγηση είναι απλή καθώς ο πολιτισμός μας αποθηκεύει για αιώνες την αποκτηθείσα γνώση σε χαρτί και γενικότερα σε έγγραφα. 2.2 Ο κύκλος ζωής της ψηφιοποίησης Εικόνα 1 - Η διαδικασία της ψηφιοποίησης Ο κύκλος ζωής της ψηφιοποίησης είναι όλες οι απαραίτητες ενέργειες που ακολουθεί μια εταιρία ή ένας οργανισμός, για να επιτύχει την ψηφιοποίηση το υλικού του. Ο κύκλος ξεκινά από τον αρχικό σχεδιασμό του προγράμματος ψηφιοποίησης, επεκτείνεται στην καθ αυτό ψηφιοποίηση των αντικειμένων και καταλήγει σε ζητήματα προβολής, μακροπρόθεσμης διατήρησης και επαναχρησιμοποίησης του ψηφιακού περιεχομένου. Τα στάδια του κύκλου ζωής αναλύονται παρακάτω: Σχεδιασμός του έργου ψηφιοποίησης: Είναι το πρώτο βήμα σε κάθε έργο ψηφιοποίησης. Κάθε έργο ψηφιοποίησης πρέπει να διαθέτει σαφώς καθορισμένους στόχους, επαρκείς πόρους, κατάλληλα καταρτισμένο προσωπικό, και ένα πλάνο για την υλοποίηση (αν θα γίνει ανάθεση εργασιών σε τρίτους, πώς θα αντιμετωπιστούν πιθανοί κίνδυνοι κλπ). Επιλογή περιεχομένου: Στην πλειοψηφία των έργων δεν είναι εφικτή η ψηφιοποίηση όλων των αντικειμένων ενός φορέα. Για το λόγο αυτό είναι αναγκαία η επιλογή των αντικειμένων που πρόκειται να ψηφιοποιηθούν. Τα κριτήρια για την επιλογή ποικίλουν ανάλογα με τους στόχους του έργου ψηφιοποίησης, την ευαισθησία του περιεχομένου, γεωγραφικά κριτήρια κλπ. Προετοιμασία για ψηφιοποίηση: Μια κατάλληλη υποδομή σε υλικό και λογισμικό και ένα περιβάλλον με κατάλληλες συνθήκες πρέπει να είναι έτοιμα πριν την έναρξη της διαδικασίας ψηφιοποίησης. Τα στοιχεία που απαρτίζουν ένα τέτοιο περιβάλλον περιλαμβάνουν εξοπλισμό για τη διαδικασία της ψηφιοποίησης αυτή καθαυτή (για παράδειγμα σαρωτές, ψηφιακές φωτογραφικές μηχανές, εξοπλισμός ψηφιοποίησης ήχου και κινούμενων εικόνων και άλλα), ένα υπολογιστικό σύστημα με το οποίο θα διασυνδεθούν οι παραπάνω συσκευές, λογισμικό επεξεργασίας εικόνας, λογισμικό διαχείρισης του ψηφιοποιημένου υλικού κλπ. Το περιβάλλον στο οποίο θα λάβει χώρα η διαδικασία ψηφιοποίησης πρέπει να είναι κατάλληλο για τα προς ψηφιοποίηση αντικείμενα, για παράδειγμα θα πρέπει να ικανοποιεί ειδικές συνθήκες φωτισμού και υγρασίας. 13

14 Μεταχείριση των πρωτοτύπων: Το συγκεκριμένο στάδιο του κύκλου ζωής της διαδικασίας ψηφιοποίησης μπορεί να θεωρηθεί προφανές, ωστόσο η αναλυτική παρουσίασή του είναι αναπόφευκτη, αφού σε πολλά από τα έργα ψηφιοποίησης υπάρχουν αντικείμενα τα οποία είναι σπάνια ή εύθραυστα. Κατά συνέπεια είναι απαραίτητο να εξασφαλιστεί ότι θα ελαχιστοποιηθούν οι αρνητικές συνέπειες από την ψηφιοποίηση τους. Ψηφιοποίηση: Το στάδιο αυτό αναφέρεται στην καθαυτή διαδικασία της ψηφιοποίησης, δηλαδή τη σάρωση, την ψηφιακή φωτογράφηση και γενικά την ψηφιακή αποτύπωση των πρωτοτύπων σε συνδυασμό με την ψηφιακή επεξεργασία που μπορεί να υποστούν. Στο πλαίσιο της παρούσας μελέτης θα αποτυπωθούν λεπτομερώς οι παράμετροι της ψηφιοποίησης δισδιάστατων αντικειμένων. Διατήρηση του ψηφιακού περιεχομένου: Ένας σημαντικός στόχος κάθε έργου ψηφιοποίησης είναι η προστασία και η διασφάλιση της πρόσβασης στο ψηφιακό περιεχόμενο που έχει δημιουργηθεί. Για την εκπλήρωσή του είναι απαραίτητη η αντιμετώπιση θεμάτων, όπως οι απαρχαιωμένοι τύποι αρχείων και τα απαρχαιωμένα αποθηκευτικά μέσα, αλλά και η προστασία του ψηφιακού περιεχομένου από φυσικές καταστροφές, περιβαλλοντικούς παράγοντες και ανθρώπινες παρεμβάσεις. Παράλληλα παρουσιάζεται και το ζήτημα της μακροπρόθεσμης διατήρησης το οποίο συνιστά θέμα έρευνας τα τελευταία χρόνια. Μεταδεδομένα: Τα μεταδεδομένα είναι υπό συνεχή ερευνητική δραστηριότητα στο χώρο της ψηφιοποίησης, της διαχείρισης του περιεχόμενου, της επαναχρησιμοποίησης και αναζήτησης του ψηφιοποιημένου περιεχόμενου, της διαλειτουργικότητας, κ.ά. Το σύνολο των μεταδεδομένων που θα επιλεγεί στο πλαίσιο ενός έργου είναι ιδιαίτερης σημασίας για την πορεία του, καθώς από αυτό εξαρτώνται τα χαρακτηριστικά που θα καταγραφούν για την περιγραφή των πρωτοτύπων. Ενέργειες ανάδειξης προβολής: Το έργο έχει φτάσει πλέον στο στάδιο κατά το οποίο έχει ολοκληρωθεί η δημιουργία και η αποθήκευση του ψηφιακού αντιγράφου και των μεταδεδομένων του. Το επόμενο στάδιο είναι η ανάδειξη και η προβολή του ψηφιοποιημένου περιεχομένου. Πριν την προβολή των ψηφιακών αντικειμένων επιβάλλεται η κατάλληλη επεξεργασία τους. Η ανάδειξη του περιεχομένου μπορεί να περιλαμβάνει την προβολή του στο Διαδίκτυο, σε κάποιο CD-ROM ή DVD-ROM κλπ και η επεξεργασία περιλαμβάνει την υποβάθμιση της ποιότητας, άρα και τη μείωση του μεγέθους των αρχείων εικόνας, ήχου, κινούμενης εικόνας, ώστε να μπορούν να προσπελάσουν οι χρήστες το ψηφιακό περιεχόμενο μέσω του Διαδικτύου. Πνευματικά δικαιώματα: Η δημοσίευση του ψηφιοποιημένου περιεχομένου θα πρέπει να συνοδεύεται από μία ευρεία ανάλυση της κατάστασης των πνευματικών δικαιωμάτων που σχετίζονται με το υλικό αυτό. Για υλικό που είναι δημόσια διαθέσιμο το ζήτημα δεν έχει μεγάλο βαθμό πολυπλοκότητας. Ωστόσο, αρκετοί πολιτιστικοί οργανισμοί αποκομίζουν οφέλη από τη δημοσίευση πολιτιστικού υλικού, με αποτέλεσμα να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί με τα πνευματικά δικαιώματα, τα οποία μπορεί να ανήκουν σε τρίτους. Οι τεχνολογίες προστασίας και διαχείρισης πνευματικών δικαιωμάτων υποστηρίζουν τους φορείς στη διαδικασία αυτή. Διαχείριση έργων ψηφιοποίησης: Η επιτυχία ενός έργου ψηφιοποίησης, όπως και κάθε έργου, εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη διαχείρισή του. Ένα καλά οργανωμένο πλάνο για τη διαχείριση του έργου συμβάλλει τα μέγιστα στην επιτυχία του έργου. 14

15 Εικόνα 2 Ο κύκλος ζωής της ψηφιοποίησης Στην πράξη υπάρχουν αλληλεπιδράσεις ανάμεσα σε δραστηριότητες που ανήκουν σε διαφορετικά στάδια του κύκλου ζωής, επομένως η σειρά τους δεν είναι ακολουθιακή. Ο παραπάνω κύκλος ζωής της ψηφιοποίησης αρχικά υιοθετήθηκε από το Δίκτυο Αριστείας Minerva. 2.3 Μέθοδοι ψηφιοποίησης υλικού Η μετατροπή του έντυπου υλικού σε ψηφιακή μορφή, επεξηγεί τη διαφορά μεταξύ μικρής και μεγάλης κλίμακας προσπαθειών. Ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος για να μετατραπούν οι τεράστιες συλλογές σε ψηφιακή μορφή; Ποια είναι η σχέση μεταξύ κόστους και ποιότητας; Ποια είναι η πιθανότητα, οι σημερινές προσπάθειες να αποβούν χρήσιμες μακροπρόθεσμα; Σε ένα μικρό πρόγραμμα το οποίο απαιτεί μόνο μερικές χιλιάδες στοιχεία, το υλικό θα περαστεί μέσω ενός ψηφιακού ανιχνευτή, θα ελεγχθούν τα αποτελέσματα για προφανή λάθη, και θα δημιουργηθούν τα κατάλληλα μεταδεδομένα που απαιτούνται για την περιγραφή τους. Τι γίνεται όμως με τις βιβλιοθήκες που διαθέτουν τεράστιες συλλογές; Μερικοί οργανισμοί έχουν αναπτύξει αποτελεσματικές διαδικασίες για την μετατροπή του μεγάλου όγκου του υλικού τους. (Συχνά μέρος της εργασίας στέλνεται σε χώρες όπου οι δαπάνες εργασίας είναι χαμηλές). Εντούτοις, κάθε ένας από αυτούς τους οργανισμούς έχει την δική του μέθοδό. Υπάρχει πληθώρα εργαλείων που χρησιμοποιούνται, αλλά ελάχιστη ανταλλάξιμη εμπειρία. Για τη μετατροπή του κειμένου, η οπτική αναγνώριση χαρακτήρων, η οποία χρησιμοποιεί έναν υπολογιστή για να προσδιορίσει τους χαρακτήρες και τις λέξεις σε μια σελίδα, έχει φθάσει σε ένα επίπεδο αρκετά καλό. Διάφορες ομάδες 15

16 έχουν αναπτύξει κάποια αξιόλογη εμπειρία, αλλά λίγη από αυτή την πείρα είναι συστηματική ή μπορεί να γίνει κοινή σε όλους. Οι έννοιες και οι τεχνολογίες που συνδέονται με την ψηφιοποίηση είναι σύνθετες. Υπάρχει μια βασική διαδικασία που περιλαμβάνει διαφορετικά είδη υλικού και λογισμικού που χρησιμοποιούνται σε κάθε βήμα. Ο καθορισμός της κατάλληλης τεχνολογίας συνδέεται άμεσα με την προσδοκώμενη χρήση και το σκοπό της ψηφιοποίησης του υλικού. Υπάρχουν διάφοροι μέθοδοι μετατροπής του υλικού σε ψηφιακή μορφή: - Ο πιο απλός τρόπος μετατροπής, και ευρέως χρησιμοποιούμενος στην πράξη, είναι να δακτυλογραφηθεί εκ νέου το έγγραφο από την αρχή και να προστεθούν οι ετικέτες σήμανσης με το χέρι. Αυτή η μέθοδος έχει το πλεονέκτημα της μεγαλύτερης ακρίβειας για μερικούς τύπους στοιχείων (κατάλογοι, αριθμητικά σύνολα δεδομένων) μη υποκείμενων στα αυτοματοποιημένα μέσα ψηφιοποίησης, και είναι συχνά φτηνότερη από έναν συνδυασμό αυτόματης και ανθρώπινης επεξεργασίας. Ωστόσο η χειρωνακτική εισαγωγή δεδομένων είναι χρονοβόρα - απαιτεί αρκετό εργατικό δυναμικό- και είναι πολύ ακριβή. Δεδομένου ότι η εργασία είναι αρκετά εντατική, πραγματοποιείται συνήθως σε χώρες όπου οι δαπάνες εργασίας είναι χαμηλές. Η Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου, η οποία πραγματοποίησε ένα από τα μεγαλύτερα προγράμματα ψηφιοποίησης, γνωστό ως «Πρόγραμμα Μνήμης», έκανε διαγωνισμό και έδωσε την δουλειά σε εξωτερικούς αναδόχους, οι οποίοι κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι ο καλύτερος τρόπος ήταν η από την αρχή δακτυλογράφηση. - Η διαδικασία σάρωσης (scanning), η οποία χρησιμοποιεί υλικό παρόμοιο με τα φωτοτυπικά μηχανήματα (ανιχνευτές), για να πάρει τις ψηφιακές εικόνες των αντικειμένων. Οι ανιχνευτές μπορεί να είναι απλές μηχανές υπολογιστών γραφείου ή πολύ μεγάλα και σύνθετα συστήματα που επεξεργάζονται χιλιάδες έγγραφα. Η φυσική μορφή του αντικειμένου μπορεί να ασκήσει μεγάλη επίδραση στον τύπο εξοπλισμού ανίχνευσης που μπορεί να χρησιμοποιηθεί. Πολλά από τα τρέχοντα συστήματα ανίχνευσης έχουν σχεδιαστεί για επιχειρησιακές εφαρμογές, όπου τα έγγραφα είναι συχνά ενιαία φύλλα ή μέσα σε μια μικρή σειρά μεγεθών, που τα καθιστά ευέλικτα για την αυτόματη ανίχνευση. Το εύθραυστο, τα περίεργα μεγέθη, και οι συνδεδεμένοι όγκοι μερικών υλικών βιβλιοθηκών, παρουσιάζουν μεγαλύτερες δυσκολίες στην ανίχνευση. Στην προκειμένη περίπτωση κάθε έγγραφο σαρώνεται δειγματίζοντας την εικόνα μέσα σε ένα πλέγμα σημείων. Κάθε σημείο αντιπροσωπεύεται από έναν κώδικα φωτεινότητας. Στην απλούστερη μορφή, μόνο το μαύρο και το λευκό διακρίνεται. Με μια ανάλυση 300 dots ανά ίντσα (οριζόντια και κάθετα), μπορούν να παραχθούν καλές εικόνες στις περισσότερες τυπωμένες σελίδες. Εάν η ανάλυση αυξάνεται στα 600 dots ανά ίντσα, ή εάν οκτώ επίπεδα του γκρίζου κωδικοποιηθούν, μπορούμε να έχουμε άριστη σαφήνεια στην εικόνα. Μία υψηλής ποιότητας αναπαράσταση, απαιτεί τουλάχιστον 24 bits ανά σημείο για να αντιπροσωπεύσει τους κατάλληλους συνδυασμούς χρωμάτων. Αυτό δημιουργεί πολύ μεγάλα αρχεία. Τα αρχεία αυτά, συμπιέζονται για ευκολία στην αποθήκευση και την επεξεργασία, αλλά ακόμη και τα απλά ασπρόμαυρα αρχεία κειμένων χρειάζονται τουλάχιστον bytes για να αποθηκεύσουν μια ενιαία σελίδα. Μια σελίδα που έχει ανιχνευτεί αναπαράγει την εμφάνιση της τυπωμένης σελίδας αλλά αντιπροσωπεύει το κείμενο απλά ως εικόνα. Σε πολλές εφαρμογές, αυτό είναι ένα φτωχό υποκατάστατο κειμένου σήμανσης. - Μια άλλη διαδικασία, είναι αυτή της ανίχνευσης των τυπωμένων σελίδων για να δημιουργηθεί μια ψηφιακή βάση δεδομένων του κειμένου. Αυτή η διαδικασία χρησιμοποιεί το λογισμικό OCR (οπτική αναγνώριση χαρακτήρων) το οποίο μετατρέπει τους ανιχνευμένους χαρακτήρες του κείμενου σε ισοδύναμους ψηφιακούς χαρακτήρες βάσει κωδικών υπολογιστών. Το λογισμικό πρώτα αναλύει το σχεδιάγραμμα του κειμένου της σελίδας, και μετά διαιρεί το κείμενο σε ζώνες που αντιστοιχούν περίπου στις παραγράφους. Έπειτα καθορίζει την διάταξη των παραγράφων και αρχίζει την ανάλυση του χαρακτήρα. Παρά τις δεκαετίες έρευνας, η οπτική αναγνώριση 16

17 χαρακτήρα παραμένει μια ανακριβής διαδικασία. Το ποσοστό λάθους ποικίλλει, ανάλογα με το πόσο ευανάγνωστο είναι το αρχικού κείμενο. Εάν το αρχικό έγγραφο είναι σαφές και ευανάγνωστο, το ποσοστό λάθους είναι λιγότερο από 1 τοις εκατό. Όταν όμως έχουμε χαμηλής ποιότητας υλικό, το ποσοστό λάθους μπορεί να είναι πολύ υψηλότερο. Για πολλούς λόγους, ένα ποσοστό λάθους ακόμη και σε μια αναλογία του ενός τοις εκατό είναι πάρα πολύ υψηλό. Αντιστοιχεί σε πολλούς ανακριβείς χαρακτήρες ανά κάθε σελίδα. Διάφορες διαδικασίες έχουν επινοηθεί για να μετριάσουν αυτά τα λάθη. Μια τεχνική είναι να χρησιμοποιηθούν διαφορετικά προγράμματα αναγνώρισης χαρακτήρα για τα ίδια υλικά, με την ελπίδα ότι οι χαρακτήρες που προκαλούν δυσκολία στο ένα πρόγραμμα να μπορούν να επιλυθούν από τα άλλα. Μια άλλη προσέγγιση είναι να χρησιμοποιηθεί ένα λεξικό για να ελέγχει τα αποτελέσματα. Παρόλα αυτά, για να έχουμε υψηλής ποιότητας μετατροπή απαιτείται η ανθρώπινη επέμβαση για την διόρθωση των λαθών που προκύπτουν. Σε μερικά συστήματα, ένα πρόγραμμα υπολογιστή, επιδεικνύει το μετατρεπόμενο κείμενο στην οθόνη και δίνει έμφαση στις λέξεις που αμφισβητούνται, προβάλλοντας μαζί και τις δικές του προτάσεις, έτσι ώστε ο συντάκτης αν θέλει μπορεί να τις δεχτεί ή να τις διορθώσει. Όταν οι μεμονωμένες λέξεις αναγνωριστούν, το επόμενο βήμα είναι να προσδιοριστεί η δομή του εγγράφου και να μπουν οι τίτλοι και άλλα στοιχεία που προσδιορίζουν τη δομή του. Παρά τη σταθερή πρόοδο από παρουσιάζεται τα τελευταία χρόνια, ωστόσο και αυτό απαιτεί επίσης την ανθρώπινη επέμβαση για διόρθωση των λαθών. Όταν οι μεμονωμένες λέξεις αναγνωριστούν, το επόμενο βήμα είναι να προσδιοριστεί η δομή του κειμένου, και να κολληθούν ετικέτες οι επικεφαλίδες καθώς και τα άλλα δομικά στοιχεία. [5,11,2] Επειδή, όπως αναφέρθηκε και παραπάνω, το OCR παρουσιάζει διάφορα προβλήματα ως προς την ακρίβεια, καλό είναι κατά την εξέταση για την επιλογή του, να έχουμε υπόψη μας τα εξής κριτήρια: - Αυστηρός καθορισμός του επίπεδου ακρίβειας που θέλουμε, για να ανταποκρίνεται στους ιδιαίτερους στόχους μας.. Οι αποφάσεις για την ακρίβεια πρέπει να λάβουν υπόψη τα χαρακτηριστικά του υλικού της πηγής. Κείμενα που δεν είναι στην αγγλική γλώσσα, μαθηματικά ή χημικά σύμβολα, και άλλοι ειδικοί χαρακτήρες δεν μεταφράζονται επιτυχώς από τις εφαρμογές OCR, και η παρουσία τους πρέπει να ληφθεί υπόψη για την απόφασή μας. - Μέγεθος του υλικού. Η κατάλληλη προσέγγιση για την παραγωγή των αρχείων κειμένου επηρεάζεται εντυπωσιακά καθώς κινούμαστε από ένα πρόγραμμα σελίδων προς ένα πρόγραμμα σελίδων, ακόμα κι αν οι στόχοι του προγράμματος είναι οι ίδιοι. - Ταχύτητα αναγνώρισης - Κόστος Το γεγονός ότι στο μέλλον θα υπάρξουν γρήγορες αλλαγές. Οι ικανότητες λογισμικού OCR έχουν αναπτυχθεί σημαντικά κατά την τελευταία δεκαετία, και οι βελτιώσεις συνεχίζουν να γίνονται. Η δυναμική φύση αυτής της τεχνολογίας σημαίνει, ότι προχωρούμε με γρήγορους ρυθμούς, και τα προγράμματα λογισμικού βελτιώνονται συνεχώς. Συνεπώς θα πρέπει να αξιολογούνται τα νέα προϊόντα που διατίθενται για να καθορίσουμε την καλύτερη δυνατότητα απόδοσης. 17

18 2.4 Ψηφιοποίηση Αρχείου κ. Καραβαλάκη Ένας από τους βασικούς σκοπούς της παρούσας πτυχιακής ήταν η ψηφιοποίηση του αρχείου του κ. Καραβαλάκη από το 1960 έως και σήμερα, την οργάνωση του και την προβολή του μέσω του διαδικτυακού τόπου που αναπτύξαμε. Στην ενότητα αυτή αναλύουμε τα βήματα που ακολουθήσαμε για την ψηφιοποίηση και οργάνωση του υλικού Γενικά για το αρχείο του κ. Καραβαλάκη Σε μεγάλο βαθμό το αρχείο του κ. Καραβαλάκη αποτελείται από άρθρα που έχει συντάξει για προβλήματα που αφορούν το Οροπέδιο Λασιθίου (και όχι μόνο) και έχουν δημοσιευτεί σε περίπου δέκα εφημερίδες της ανατολικής Κρήτης. Το υλικό είχε συλλεχθεί σε έντυπη μορφή από τον κ. Καραβαλάκη, αποκόμματα εφημερίδων, σελίδες εφημερίδων και ολόκληρες εφημερίδες Οργάνωση Υλικού Ο κ. Καραβαλάκης είχε ήδη κάνει μία προσπάθεια κατηγοριοποίησης του υλικού του με χρονολογική σειρά που είχε συγγραφεί. Μετά από συνεννόηση με τον κ. Καραβαλάκη, χωρίσαμε το υλικό στις παρακάτω θεματικές ενότητες: 1) Κρήτη Ιστορία Ιστορική Κρητική Πανίδα Κρητική διατροφή 2) Λασύθι Το όνομα Λασύθι (ετυμολογία, ορθή γραφή) Γενική Περιγραφή Χριστιανικό Λασίθι Λασυθιώτες που ξεχώρισαν = Θρησκευτικές Εορτές Ιστορία Τοπωνύμια Λασυθίου Διοικητική οργάνωση Εκπαίδευση Οικονομία Θεομηνίες Προβλήματα Ανάπτυξη Υγεία Συλλογικά Όργανα Σύλλογοι Πνευματική Εστία Εκδηλώσεις 18

19 Μύλοι 3) Ψυχρό Ιστορία Ψυχριανοί που ξεχώρισαν Δικταίον Άντρον Δικταία Καμπάνιο Τεχνικό σχολείο Παπαδάκειο Σχολείο Λοιπά Ψυχριανή Σύλλογοι Ήθη και έθιμα Εκκλησίες 4) Πατριδογνωσία Εκκλησιαστικά Μνημεία Αρχαιολογικοί Χώροι Σπήλαιο Σκοτεινό Αποσελέμυς Άλλα Οροπέδια Αγριανά 5) Λαογραφία Λιτανεία Παρασκηλευστικά Ζώα 6) Περιβάλλον Μέτρα Προστασίας 7) Καραβαλάκης Αναμνήσεις Κρητικές Ομιλίες Απόψεις Προτάσεις Βιβλιοκρισίες Νεκρολογίες 8) Ταξιδεύοντας 9) Κτηνιατρική Η εξέλιξη Κτηνίατροι 10) Διάφορα Μητροπολίτη Καμερούν Προσωπικότητες 19

20 2.4.3 Ψηφιοποίηση Υλικού Για την ψηφιοποίηση του υλικού χρησιμοποιήσαμε κυρίως δύο τρόπους, την σάρωση και την φωτογράφιση του έντυπου υλικού. Η διαφοροποίηση αυτή στην διαδικασία ψηφιοποίησης έγινε λόγω των τεχνικών περιορισμών και προβλημάτων που παρουσιάστηκαν: Η ποιότητα του χαρτιού σε παλαιά αρχεία εφημερίδων Ο τρόπος γραφής/δόμησης των παλαιών άρθρων Η γραφή των παλαιών άρθρων με το πολυτονικό σύστημα Το μέγεθος του χαρτιού/σελίδων των εφημερίδων Η κατάσταση του χαρτιού στην οποία ήταν μετά από χρόνια αποθήκευσης Τα παραπάνω προβλήματα κατέστησαν αδύνατη την σάρωση όλως των εγγράφων. Γι αυτό και μεγάλος αριθμός του αρχείου φωτογραφήθηκε και ψηφιοποιήθηκε στην συνέχεια. Μετά την σάρωση των αρχείων, με την χρήση των scanner που διαθέτουμε, εισάγαμε τα αρχεία στον πρόγραμμα ABBYY FineReader για την μετατροπή τους σε επεξεργάσιμα αρχεία word. Το υλικό που ψηφιοποιήθηκε με αυτό τον τρόπο αποθηκεύθηκε στους υπολογιστές μας στις παρακάτω μορφές: Ψηφιακή εικόνα αρχείου που σαρώθηκε Αρχείο επεξεργασίας του ABBYY FineReader Αρχείο Word Τα επεξεργάσιμα αρχεία Word χρησιμοποιήθηκαν στην συνέχεια για την επεξεργασία και διορθώσεις του κειμένου, όπου αυτό κρίθηκε απαραίτητο. Στο τέλος, μετατρέψαμε τα επεξεργασμένα αρχεία word σε αρχεία PDF για χρήση στον διαδικτυακό τόπο που αναπτύξαμε. Εικόνα 3 Σάρωση αρχείων του κ. Καραβαλάκη 20

21 Εικόνα 4 Ο Στιβακτάκης Στέλιος μαζί με το κ. Καραβαλάκη Εικόνα 5 - Ο Κουμπαράκης Γιάννης μαζί με το κ. Καραβαλάκη 21

22 Για του λόγους που αναφέραμε παραπάνω, χρησιμοποιήσαμε και την μέθοδο της ψηφιοποίησης υλικού με την χρήση φωτογραφικής κάμερας. Για την φωτογράφιση των εγγράφων χρησιμοποιήθηκαν τα παρακάτω υλικά: Φωτογραφική μηχανή τεχνολογίας DSLR Τρίποδο για την στήριξη της φωτογραφικής μηχανής Δύο λάμπες φθορίου για τον φωτισμό των αρχείων Εικόνα 6 Φωτογράφιση αρχείων Εικόνα 7 - Η φωτογραφική μηχανή που χρησιμοποιήσαμε 22

23 Μετά την ολοκλήρωση της φωτογράφισης, τα αρχεία εικόνων που δημιουργήθηκαν επεξεργάστηκαν στο Adobe Photoshop για την βελτίωση των εικόνων. Τέλος, οι επεξεργασμένες πλέον εικόνες των αρχείων αποθηκεύθηκαν σε αρχεία PDF για χρήση στον διαδικτυακό τόπο. Εικόνα 8 Αρχική φωτογραφία Εικόνα 9 Τελικό αποτέλεσμα 23

24 Κεφάλαιο 3 Οπτική αναγνώριση χαρακτήρων - Optical Character Recognition 3.1 Έννοια Η Οπτική Αναγνώριση Χαρακτήρων (Optical Character Recognition - OCR) είναι η μηχανική ή ηλεκτρονική μετατροπή μιας σαρωμένης εικόνας που αποτελείται από χειρόγραφο, δακτυλογραφημένο ή τυπωμένο κείμενο σε κωδικοποιημένο ώστε να αναγνωρίζεται απευθείας από έναν ηλεκτρονικό υπολογιστή. Ουσιαστικά, η OCR τεχνολογία αναγνωρίζει χαρακτήρες από μία πηγή εκμεταλλευόμενη τις οπτικές ιδιότητες του εξοπλισμού (κάμερα, σαρωτής κ.α.). Η τεχνική αυτή έχει σαν αποτέλεσμα τη βελτίωση της ακρίβειας όσον αφορά τη συλλογή των δεδομένων και τη μείωση του χρόνου συλλογής τους σε σχέση με τον ανθρώπινο παράγοντα. Η Οπτική Αναγνώριση Χαρακτήρων καθιστά εφικτή την εκ νέου επεξεργασία του κειμένου, αποφεύγοντας την γραφή ή την δακτυλογράφηση του από την αρχή. Τα συστήματα Οπτικής Αναγνώρισης Χαρακτήρων απαιτούν βαθμονόμηση για να διαβάσουν μια συγκεκριμένη γραμματοσειρά. Οι πρώτες εκδόσεις ήταν προγραμματισμένες με εικόνες για κάθε χαρακτήρα και δούλευαν μια γραμματοσειρά την φορά. Τα ευφυή συστήματα με υψηλό δείκτη αναγνώρισης είναι πλέον κοινά. Μερικά συστήματα είναι ικανά να αναπαράγουν ακόμη και τις πληροφορίες που δεν είναι κείμενο σε ένα έγγραφο, όπως εικόνες, στήλες, γραμμές, γωνίες κτλ. 3.2 Ιστορική αναδρομή Παρόλο που η Οπτική Αναγνώριση Χαρακτήρων χρησιμοποιείται για εισαγωγή δεδομένων σε υψηλές ταχύτητες δεν ξεκίνησε από την βιομηχανία των υπολογιστών. Τα πρώτα της βήματα μπορούν να ανιχνευθούν το 1809 όταν απονεμήθηκαν τα πρώτα διπλώματα ευρεσιτεχνίας σε συσκευές οι οποίες προσέφεραν βοήθεια σε τυφλούς. Το 1912 ο Emmanuel Goldberg κατοχύρωσε με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας μία συσκευή η οποία διάβαζε χαρακτήρες, τους μετέτρεπε σε πρότυπο τηλεγραφικό κωδικό και εν συνεχεία μετέδιδε μηνύματα τηλεγραφικά μέσω καλωδίων χωρίς την ανθρώπινη παρέμβαση. Το 1914 ο Fournier D Albe επινόησε μια OCR συσκευή η οποία αναπαρήγαγε ήχους και την ονόμασε optophone. Κάθε ήχος της αντιστοιχούσε σε ένα συγκεκριμένο γράμμα ή χαρακτήρα. Οπότε μαθαίνοντας για κάθε χαρακτήρα τον ήχο που του αντιστοιχούσε, άνθρωποι με προβλήματα όρασης ήταν σε θέση να διαβάσουν οποιοδήποτε τυπωμένο υλικό. Υλοποιήσεις για OCR συνεχίστηκαν τη δεκαετία του 1930 και ποιο συγκεκριμένα : Το 1929, ο Gustav Tauschek απέκτησε ευρεσιτεχνία για το OCR στην Γερμανία, ακολουθούμενος από τον Paul W. Handel που απέκτησε την ευρεσιτεχνία για την OCR στις Ηνωμένες Πολιτείες το Το 1935 ο Tauschek πήρε επίσης την ευρεσιτεχνία στην μέθοδο του στις ΗΠΑ. Το μηχάνημα του Tauschek ήταν μια μηχανική συσκευή που χρησιμοποιούσε πρότυπα και αισθητήρα φωτός. Το 1949, οι μηχανικοί της RCA δημιούργησαν τον πρώτο OCR σύστημα για να βοηθήσουν τους τυφλούς για το US Veterans Administration, αλλά αντί να μετατρέπουν εκτυπωμένους 24

25 χαρακτήρες σε χαρακτήρες αναγνώσιμους από υπολογιστή, η συσκευή τους μετέτρεπε και τους διάβασε. Η συσκευή είχε υψηλό κόστος και δεν δόθηκε για παραγωγή. Το 1950, ο David H. Shepard, ένας κρυπταναλητής των Armed Forces Security Agency των ΗΠΑ δημιούργησε μια συσκευή που μετέτρεπε τα εκτυπωμένα μηνύματα σε κείμενο αναγνώσιμο από ηλεκτρονικό υπολογιστή αφού έκδωσε την δική του πατέντα. Έπειτα, ο Shepard ίδρυσε την Intelligent Machines Research Corporation (IMR), η οποία ήταν η πρώτη που έβαλε σε εμπορική λειτουργία τα συστήματα OCR. Το 1955, το πρώτο εμπορικό σύστημα εγκαταστάθηκε στο Reader's Digest. Το δεύτερο σύστημα πουλήθηκε στην Standard Oil για να διαβάζει αριθμούς πιστωτικών καρτών για λογαριασμούς. Άλλα συστήματα που πουλήθηκαν από την IMR γύρω στο 1950s είχαν αναγνωστέα αποκόμματος λογαριασμού στην Ohio Bell Telephone Company και έναν σαρωτή σελίδας στις United States Air Force για ανάγνωση και μετάδοση χειρόγραφων μηνυμάτων από τον. Η IBM και άλλες αγόρασαν τις άδειες ευρεσιτεχνίας OCR του Shepard. To 1965, το Reader's Digest και η RCA συνεργάστηκαν για να φτιάξουν μια συσκευή OCR για να διαβάζει και να ψηφιοποιεί τους σειριακούς αριθμούς από τα κουπόνια του Reader's Digest από τις διαφημίσεις. Οι γραμματοσειρά που χρησιμοποιήθηκε για την εκτύπωση των κουπονιών ήταν η OCR-A font. Η συσκευή ήταν συνδεδεμένη σε ένα RCA 301 υπολογιστή. Η συσκευή επίσης είχε έναν ειδικό αναγνωστέα TWA. Η συσκευή μπορούσε να επεξεργαστεί 1,500 έγγραφα ανά λεπτό, απορρίπτοντας ότι δεν μπορεί να αναγνωρίσει σωστά. Το Ταχυδρομείο των ΗΠΑ χρησιμοποιεί τεχνολογία οπτικής αναγνώρισης από το 1965 βασιζόμενο σε τεχνολογία που ανέπτυξε ο εφευρέτης Jacob Rabinow. Η πρώτη χρήση της Οπτικής Αναγνώρισης στην Ευρώπη έγινε από το Ταχυδρομείο της Αγγλίας. Το 1965 ξεκίνησε την κατασκευή ενός τραπεζικού συστήματος βασιζόμενο στην τεχνολογία OCR, μια διαδικασία που έφερε επανάσταση στα συστήματα πληρωμής λογαριασμών στην Μ. Βρετανία. Το ταχυδρομείο του Καναδά υιοθέτησε τα συστήματα OCR από το To 1974, o Ray Kurzweil ίδρυσε την εταιρία Kurzweil Computer Products, Inc. και δημιούργησε το πρώτο σύστημα οπτικής αναγνώρισης χαρακτήρων που αναγνώριζε εκτυπωμένο κείμενο διαφόρων γραμματοσειρών. Η εταιρία εστίασε στην δημιουργία μιας συσκευής που θα βοηθήσει τους τυφλούς να διαβάζουν κείμενο με βοήθεια υπολογιστή. Η συσκευή απαιτούσε την εφεύρεση δύο τεχνολογιών μια συσκευή σάρωσης και ένα σύστημα ανάγνωσης κειμένου από τον υπολογιστή. Το 1978, η εταιρία Kurzweil Computer Products άρχισε να πουλά εταιρικές εκδόσεις του λογισμικού οπτικής αναγνώρισης. Η LexisNexis ήταν από τους πρώτους πελάτες που αγόρασαν το λογισμικό για να μεταφορτώνουν έγγραφα στην online βάση δεδομένων τους. Δύο χρόνια μετά, ο Kurzweil πούλησε την εταιρία στην Xerox, που έδειξε ενδιαφέρον για την επέκταση της τεχνολογίας οπτικής αναγνώρισης. Τις τελευταίες 2 δεκαετίες βέβαια έχει διαδοθεί περισσότερο το OCR με την ανάπτυξη του Internet και την «ανάγκη» του για ψηφιακό υλικό. Τα επόμενα χρόνια, άμα βρεθούνε τρόποι να πέσει λίγο το κόστος της μαζικής ψηφιοποίησης θα γίνετε όλο και περισσότερη εφαρμογή καθώς σε κάποιες χώρες (όπως πχ η Ελλάδα) θα αναγκαστούν να το χρησιμοποιήσουν εάν θέλουν να περάσουν κάποια στιγμή να περάσουν στην ηλεκτρονική διακυβέρνηση. 25

26 3.3 Εφαρμογές Η οπτική αναγνώριση χαρακτήρων βρίσκει πολλές εφαρμογές και χρήσεις στις μέρες μας. Αναφέρουμε εν συνεχεία ορισμένες ενδεικτικά: Αρχικά χρησιμοποιείται σε σαρωτές και γενικά σε συσκευές οι οποίες χρησιμοποιούν την τεχνική της σάρωσης για να εκτελέσουν μία συγκεκριμένη εργασία (ηλεκτρονικές εφαρμογές ανάγνωσης κειμένου κ.α.). Έγγραφα ή βιβλία σε έντυπη μορφή είναι δυνατόν να μετατραπούν σε ηλεκτρονικά αρχεία κειμένου, κάτι που παρουσιάζει πολλαπλά πλεονεκτήματα. Το βασικότερο είναι η αναζήτηση που μπορεί να κάνει ο αναγνώστης για οποιαδήποτε πληροφορία μέσα στο κείμενο, μια διαδικασία η οποία θα ήταν πολύ επίπονη αν το κείμενο δεν ήταν σε ηλεκτρονική μορφή. Ένα άλλο πλεονέκτημα είναι η επεξεργασία που μπορεί να υποστεί πλέον το κείμενο με ένα οποιοδήποτε πρόγραμμα επεξεργασίας κειμένου. Επίσης με την μετατροπή έντυπων αρχείων σε ηλεκτρονικά εξοικονομείται πολύς λειτουργικός χώρος γεγονός αρκετά σημαντικό σε εταιρείες οι οποίες χειρίζονται μεγάλο όγκο δεδομένων. Η οπτική αναγνώριση χαρακτήρων αποτελεί μια τεχνική η οποία χρησιμοποιείται σε διάφορα συστήματα μεταξύ των οποίων είναι και αυτά τα οποία είναι υπεύθυνα για την ταυτοποίηση οχημάτων μέσω της πινακίδας κυκλοφορίας τους. Εφαρμογές τέτοιων συστημάτων βρίσκουμε σε χώρους στάθμευσης, σε δρόμους ταχείας κυκλοφορίας για καταγραφή παραβάσεων, εντός πόλεως για καταγραφή παράβασης του ερυθρού σηματοδότη, σε σταθμούς διοδίων για αυτόματη καταγραφή παραβάσεων μη καταβολής χρημάτων ή αυτόματη χρέωση οχημάτων, σε ιδιωτικές εταιρίες για πρόσβαση οχημάτων εντός της επιχείρησης και γενικά σε οποιοδήποτε άλλο σύστημα απαιτεί την αναγνώριση κάποιου οχήματος. Εν συνεχεία, υπάρχουν και κάποιες εφαρμογές για άτομα με ειδικές ανάγκες όπως προαναφέραμε για τους ανθρώπους με προβλήματα στην όραση οι οποίοι είναι σε θέση με ένα OCR σύστημα εκτός από το να ακούν τα περιεχόμενα ενός κειμένου να το επεξεργάζονται επιπροσθέτως με τη βοήθεια ενός πληκτρολογίου τύπου Braille Σύστημα αναγνώρισης πινακίδων κυκλοφορίας (License Plate Recognition, LPR) Εικόνα 10 Διαδικασία Αναγνώρισης Πινακίδας 26

27 Σύστημα αναγνώρισης πινακίδων κυκλοφορίας ονομάζουμε μια μέθοδο επεξεργασίας εικόνων η οποία χρησιμοποιείται με σκοπό την ταυτοποίηση οχημάτων μέσω της πινακίδας κυκλοφορίας τους. Ακολούθως, θα αναφέρουμε κάποια χαρακτηριστικά παραδείγματα ώστε να γίνει πιο κατανοητή η χρησιμότητα της συγκεκριμένης τεχνολογίας. Ίσως το πιο ευρέως διαδεδομένο παράδειγμα είναι αυτό των χώρων στάθμευσης. Σε αυτή την περίπτωση υπάρχει ένα σύστημα με κάμερα στην είσοδο κι ένα στην έξοδο του σταθμού ώστε να γίνει εφικτή η χρέωση της παρεχόμενης υπηρεσίας, στην περίπτωση μας του χρόνου στάθμευσης. Η ταυτοποίηση είναι απαραίτητη ώστε να αναγνωρίζεται κάθε φορά αν το όχημα το οποίο εξέρχεται από το χώρο στάθμευσης έχει καταβάλλει το απαραίτητο ποσό για την υπηρεσία που του παρασχέθηκε. Μία άλλη δημοφιλής εφαρμογή είναι αυτή της αυτόματης καταγραφής παραβάσεων του Κ.Ο.Κ. σε δρόμους ταχείας κυκλοφορίας ή εθνικές οδούς. Ένα LPR σύστημα χρησιμοποιεί κάποια κάμερα και συνήθως υπέρυθρες, ώστε σε πρώτο στάδιο να πάρει μια φωτογραφία του οχήματος, είτε της μπροστινής είτε της πίσω όψης. Εν συνεχεία, ένα λογισμικό επεξεργασίας εικόνων αναλύει τη συγκεκριμένη φωτογραφία ώστε να απομονώσει αρχικά την πινακίδα κυκλοφορίας και ακολούθως με περεταίρω επεξεργασία, τον κάθε χαρακτήρα της πινακίδας ξεχωριστά ώστε να τον αποδώσει σε κωδικοποίηση ASCII που είναι και ουσιαστικά το τελικό στάδιο της ταυτοποίησης. Οι εικόνες που αναφέρονται στην εργασία και αναλύουμε παρακάτω, μας βοηθούν περισσότερο να αντιληφθούμε τα βήματα που αναφέρθησαν νωρίτερα. Εικόνα 11 - Εικόνες οχημάτων Εικόνα 12 - Πινακίδες κυκλοφορίας 27

28 Εικόνα 13 - Περιοχή πινακίδας κυκλοφορίας Εικόνα 14 - Κατάτμηση χαρακτήρων Εικόνα 15 - ASCII απόδοση πινακίδων κυκλοφορίας Στην εικόνα 11 βλέπουμε κάποιες φωτογραφίες όπου το σύστημα έβγαλε αρχικά στο πίσω μέρος κάποιων οχημάτων. Στην εικόνα 12 το λογισμικό επεξεργασίας έχει απομονώσει τις πινακίδες των οχημάτων ώστε να αποδώσει μόνο την περιοχή όπου βρίσκονται οι χαρακτήρες (εικόνα 13). Λίγο πριν την αναγνώριση το λογισμικό απομονώνει κάθε χαρακτήρα ξεχωριστά (εικόνα 14) ώστε τελικά να τον αποδώσει σαν χαρακτήρα ASCII όπως βλέπουμε τελικά στην εικόνα 15. Άλλες εφαρμογές του OCR Τα τελευταία χρόνια έχει εφαρμοστεί το OCR σε όλο το φάσμα των βιομηχανιών, και αποτελεί το βασικό εργαλείο της διαδικασίας ηλεκτρονικής διαχείρισης εγγράφων. Το OCR επέτρεψε τα σαρωμένα έγγραφα να γίνουν κάτι περισσότερο από απλά αρχεία εικόνας, μετατρέποντας τα σε πλήρως ανακτήσιμα έγγραφα με το περιεχόμενο κειμένου που αναγνωρίζεται από τους υπολογιστές. Με τη βοήθεια των αυτόματων υπολογιστικών συστημάτων, οι άνθρωποι δεν χρειάζεται πλέον να πληκτρολογήσουν ξανά με το χέρι σημαντικά έγγραφα, όταν αυτά εισέρχονται σε ηλεκτρονικές βάσεις δεδομένων. Το αποτέλεσμα είναι ακριβής και η επεξεργασία των πληροφοριών είναι αποδοτικότερη και μάλιστα σε λιγότερο χρόνο. 28

29 Τραπεζικές Οι χρήσεις των αυτόματων υπολογιστικών συστημάτων ποικίλουν μεταξύ των διαφόρων τομέων. Μια ευρέως γνωστή εφαρμογή στον τραπεζικό τομέα, είναι όταν το OCR χρησιμοποιείται για την διαδικασία των ελέγχων χωρίς ανθρώπινη παρέμβαση. Ο έλεγχος μπορεί να εισαχθεί σε ένα μηχάνημα, το γράψιμο είναι η σάρωση και αμέσως το ακριβές ποσό των χρημάτων μεταβιβάζεται. Η τεχνολογία αυτή έχει σχεδόν τελειοποιηθεί για τις έντυπες επιταγές είναι αρκετά ακριβείς για τους χειρόγραφους ελέγχους, καθώς, αυτό απαιτεί κατά καιρούς εγχειρίδιο επιβεβαίωσης που βελτιώνετε συνεχώς. Νομική Στο νομικό κλάδο, υπήρξε επίσης μια σημαντική κίνηση για την ψηφιοποίηση των εγγράφων σε χαρτί. Για να εξοικονομηθεί χώρος και να εξαλειφτεί η ανάγκη να για αναζήτηση μέσα στα κουτιά-αρχεία με χαρτί, τα έγγραφα που σαρώνονται και άρχισαν να χρησιμοποιούνται όλο και περισσότερο οι βάσεις δεδομένων ηλεκτρονικών υπολογιστών. Το OCR απλοποιεί περαιτέρω τη διαδικασία, καθιστώντας τα έγγραφα κειμένου με δυνατότητα αναζήτησης, έτσι ώστε να είναι πιο εύκολο να εντοπίζονται και να επεξεργάζονται στη βάση δεδομένων. Για τους επαγγελματίες νομικούς, έχει γίνει η δουλειά τους πιο άνετη τώρα, καθώς έχουν γρήγορη και εύκολη πρόσβαση σε μια τεράστια βιβλιοθήκη εγγράφων σε ηλεκτρονική μορφή, τα οποία μπορούν να βρουν απλά πληκτρολογώντας σε λίγες λέξειςκλειδιά. Υγειονομική περίθαλψη Η Υγειονομική περίθαλψη σημειώθηκε επίσης αύξηση της χρήσης της τεχνολογίας OCR για μειωθεί η γραφειοκρατία διαδικασία. Οι επαγγελματίες της υγείας πρέπει πάντα να ασχολούνται με μεγάλο όγκο εντύπων για κάθε ασθενή, συμπεριλαμβανομένων των μορφών ασφάλισης καθώς και οι γενικές μορφές της υγείας. Για να διατηρηθεί η επαφή με όλες αυτές τις πληροφορίες, είναι χρήσιμο να εισαγωγή σχετικών δεδομένων σε ηλεκτρονική βάση δεδομένων που μπορεί να ταυτιστεί με τις ανάγκες τους. Τα εργαλεία επεξεργασίας έντυπου, που προσφέρονται μέσω από το OCR, είναι σε θέση να συλλέγουν πληροφορίες από έντυπα και να τα τοποθετούν σε βάσεις δεδομένων, έτσι ώστε τα δεδομένα κάθε ασθενούς να είναι άμεσα καταγεγραμμένα και διαθέσιμα.. Ως αποτέλεσμα, οι πάροχοι υγειονομικής περίθαλψης μπορούν να επικεντρωθούν στην υλοποίηση των καλύτερων δυνατών υπηρεσιών σε κάθε ασθενή. Το OCR σε διάφορους άλλους κλάδους Το OCR χρησιμοποιείται ευρέως σε πολλούς άλλους τομείς, συμπεριλαμβανομένης της εκπαίδευσης, της χρηματοδότηση καθώς και στις κυβερνητικές υπηρεσίες. Με την βοήθεια του OCR έχουν αποκτήσει τη δυνατότητα αμέτρητα κείμενα να είναι διαθέσιμα και ηλεκτρονικά, εξοικονομώντας χρήματα για τους σπουδαστές και επιτρέποντας στη γνώση να μοιραστεί. Σε κρατικές υπηρεσίες και ανεξάρτητες οργανώσεις, το OCR απλοποιεί συλλογή και ανάλυση δεδομένων, μεταξύ άλλων διαδικασιών. Καθώς η τεχνολογία συνεχίζει να αναπτύσσεται, όλο και περισσότερες καθημερινές εφαρμογές θα βελτιώνονται με την τεχνολογία OCR. 29

30 3.4 Τρόπος λειτουργίας Ο τρόπος λειτουργίας του OCR είναι αρκετά σύνθετος γιατί εξαρτάτε κυρίως από 2 διαφορετικούς παράγοντες. Από το είδος της εικόνας που ελέγχει και από τι σύστημα OCR ελέγχετε. Μια από τις δυνατότητες που μπορεί να έχει ένα σύστημα OCR είναι η εκμάθηση που μπορεί να αποκτήσει από μόνο με την συνεχή ανάγνωση εικόνων. Δηλαδή όσο περισσότερο δουλεύει ένα τέτοιο σύστημα τόσο βελτιώνετε ώστε τα λάθη που κάνει μια φορά να μην τα επαναλάβει. Αυτό το καταφέρνει μέσω τις φιλοσοφίας των νευρωνικών δικτύων. Παρακάτω θα αναφερθούμε με περισσότερες λεπτομέρειες πάνω σε αυτό το θέμα. Γενικά υπάρχουν δύο κύριοι τρόποι εφαρμογής της Οπτικής Αναγνώρισης, η "Αντιστοίχηση με Πρότυπα" και η "Εξαγωγή Χαρακτηριστικών". Η πρώτη μέθοδος είναι πιο διαδεδομένη και κοινή αλλά περιορίζεται αρκετά σε σχέση με την 2η τεχνική. Η σημερινή τεχνολογία χρησιμοποιεί τον συνδυασμό και των δύο τεχνολογιών για την καλύτερη επίτευξη αποτελεσμάτων, κυρίως σε χειρόγραφα έγγραφα. Αντιστοίχηση με πρότυπα Η αντιστοίχηση με πρότυπα αφορά την αναγνώριση χαρακτήρων από έτοιμα πρότυπα ή περιγράμματα χαρακτήρων. Ο σαρωτής ψηφιοποιεί την εικόνα ενός εγγράφου στον υπολογιστή και το λογισμικό Οπτικής Αναγνώρισης προσπαθεί να ταιριάξει, με ένα βαθμό πιθανότητας, τους χαρακτήρες από το σαρωμένο αρχείο εικόνας με τα πρότυπα που έχει αποθηκευμένα. Αν η εικόνα ενός χαρακτήρα αντιστοιχεί με αναγνωρισμένο χαρακτήρα, τότε αντιστοιχίζεται με χαρακτήρα κειμένου για τον ηλεκτρονικό υπολογιστή. Τα περισσότερα εκτυπωμένα έγγραφα κειμένου ήταν με γραμματοσειρές Times, Courier ή Helvetica με μέγεθος 10 ως 14. Ένα πρόγραμμα αναγνώρισης χαρακτήρων έχει εικόνες σε μορφή bitmap για κάθε χαρακτήρα κάθε μεγέθους κάθε γραμματοσειράς. Το λογισμικό διάβαζε την εικόνα που σάρωνε ο σαρωτής γραμμή-γραμμή και προσπαθούσε να αντιστοιχήσει κάθε χαρακτήρα με την αντίστοιχη εικόνα. Για παράδειγμα αν το πρόγραμμα εντόπιζε ένα χαρακτήρα "Γ" τότε το πρόγραμμα έψαχνε όλα τα πρότυπα από το Α μέχρι το ω σε όλα τα αποθηκευμένα μεγέθη και αν εντόπιζε κάποια εικόνα που έμοιαζε το Γ, το αντιστοίχιζε. Η όλη διαδικασία είναι χρονοβόρα γιατί απαιτούνται πολλές επαναλήψεις για κάθε χαρακτήρα. Εξαγωγή Χαρακτηριστικών Η εξαγωγή χαρακτηριστικών είναι επίσης γνωστή ως Ευφυής Αναγνώριση Χαρακτήρων (Αγγλ. Intelligent Character Recognition ICR), ή τοπολογική ανάλυση χαρακτηριστικών. Πρόκειται για ένα είδος οπτικής αναγνώρισης που δεν βασίζεται σε ακριβείς αντιστοιχήσεις με πρότυπα. Το λογισμικό λειτουργεί με ένα πιο σοφιστικό τρόπο αναγνώρισης χαρακτήρων, όπως ανίχνευση επιμέρους συστατικών στοιχείων ενός χαρακτήρα, όπως γωνίες, γραμμές, ενώσεις κτλ) Η εφαρμογή των αντιστοιχήσεων γίνεται με μορφή κανόνων. 30