Διαδανεισμός, Πρωτόκολλο z39.50, Στρατηγικές αναζήτησης.

Transcript

1 , Πρωτόκολλο z39.50, Στρατηγικές αναζήτησης. Σεμινάρια Βιβλιοθηκονόμων ΕΠΕΑΕΚ 2000 Φίλιππος Τσιμπόγλου Διευθυντής Βιβλιοθήκης Πανεπιστημίου Κύπρου

2 Ορισμοί Χειρισμός υλικού Συστήματα Διαδανεισμού-Υποδείγματα Λειτουργίας Δεδομένα Διαδανεισμού στην Ελλάδα Δίκτυο Διαδανεισμού Επιστημονικών Βιβλιοθηκών (ΕΚΤ) Πηγές Διαδανεισμού Συμπληρωματικές λειτουργίες και μηχανισμοί (κοινοπραξίες, ηλεκτρονικά περιοδικά) Βιβλιογραφία Ερωτήσεις διπλής κατεύθυνσης

3 Ορισμοί Μηχανισμός ανταλλαγής υλικού ή αντιγράφων μεταξύ Βιβλιοθηκών. Βιβλιοθήκη-προμηθευτής Βιβλιοθήκη-πελάτης Τελικός χρήστης Οργανισμός-Συντονιστής

4 Χειρισμός υλικού Αποστολή (φωτο)αντιγράφων υλικού Άρθρα περιοδικών Ανακοινώσεις πρακτικών συνεδρίων Διδακτορικές διατριβές Αποστολή υλικού (απαιτείται επιστροφή) Βιβλία

5 Συστήματα Διαδανεισμού-Υποδείγματα Λειτουργίας BLDSC: Ένας προμηθευτής - πολλοί πελάτες OCLC : Πολλοί προμηθευτές - πολλοί πελάτες συντονισμός καταλόγων (WorldCat βιβλιοθήκες, δημοσιεύματα), χρέωση υπηρεσιών συντονισμού, όχι εκκαθάριση ΕΚΤ: Πολλοί προμηθευτές - πολλοί πελάτες συντονισμός χωρίς χρέωση, συλλογικός κατάλογος, οικονομική εκκαθάριση

6 Συστήματα Διαδανεισμού-Υποδείγματα Λειτουργίας BLDSC: Ένας προμηθευτής - πολλοί πελάτες ΠΕΛΑΤΕΣ Εκτέλεση Βρετανικές Βιβλιοθήκες Παραγγελία BLDSC

7 Συστήματα Διαδανεισμού-Υποδείγματα Λειτουργίας OCLC: Συντονιστής -Πολλοί προμηθευτές - πολλοί πελάτες ΠΕΛΑΤΕΣ ΠΡΟΜΗΘΕΥΤΕΣ-ΠΕΛΑΤΕΣ - Εκτέλεση εντοπισμός Αναζήτηση OCLC ΠΕΛΑΤΕΣ ΠΡΟΜΗΘΕΥΤΕΣ-ΠΕΛΑΤΕΣ -

8 Δίκτυο Διαδανεισμού Ελληνικών Βιβλιοθηκών (HILLnet: Hellenic ILL net) Πολλοί προμηθευτές Πολλοί πελάτες, Συλλογικός Κατάλογος Περιοδικών, Συντονισμός λειτουργιών (χωρίς χρέωση), Οικονομική εκκαθάριση 8

9 Εθνικό Δίκτυο Επιστημονικών Βιβλιοθηκών Δομή Δικτύου Φάση 3. Τελικοί χρήστες Φάση 2. Βιβλιοθήκες-πελάτες ΕΚΤ ΣΚΠ Φάση 1. Βιβλιοθήκες Προμηθευτές πελάτες Τελικοί χρήστες Τελικοί χρήστες 9

10 Εθνικό Δίκτυο Επιστημονικών Βιβλιοθηκών Λειτουργία Δικτύου Ταχυδρομική αποστολ ή FAX Παραγγελία Τελικός Χρήστης Προπληρωμή Ιωάννινα Βιβλιοθήκη - πελάτης αναζήτηση ΕΚΤ Θεσσαλονίκη Πάτρα ΣΚΠ εντοπισμός Σύστημα Διαδανεισμού Φωτοαντίγραφο Ηράκλειο Λευκωσία Δημόκριτος ΕΚΤ Βιβλιοθήκη Προμηθευτής 10

11 Εθνικό Δίκτυο Επιστημονικών Βιβλιοθηκών Άνοιγμα σε τελικούς χρήστες Ταχυδρομική αποστολ ή fax Τελικός Χρήστης ΣΚΠ ΕΚΤ Σύστημα Παραγγελιών 11

12 Εθνικό Δίκτυο Επιστημονικών Βιβλιοθηκών Απομακρυσμένη πρόσβαση σε ψηφιακές βιβλιοθήκες Τελικός Χρήστης Ψηφιακό υλικό Νοητή Βιβλιοθήκη Ψηφιακό υλικό 12

13 Δεδομένα Διαδανεισμού στην Ελλάδα Δίκτυο Διαδανεισμού Επιστημονικών Βιβλιοθηκών (ΕΚΤ)

14 Συλλογικός Κατάλογος Περιοδικών Σύντομο ιστορικό 1983 έναρξη Βάσης δεδομένων online 1985 Α έντυπη έκδοση 1987 Β έντυπη έκδοση 1989 Γ έντυπη έκδοση 1992 Δ έντυπη έκδοση 1997 Α δοκιμαστική έκδοση CD-ROM 1998 (Μάϊος) Ε έντυπη έκδοση 1998 (Μάϊος) Β έκδοση CD-ROM 1999 (Νοέ) έκδοση WEB 14

15 Εξέλιξη Συλλογικού Καταλόγου Περιοδικών και Δικτύου Διαδανεισμού Βιβλιοθηκών ΕΤΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚ ΕΣ ΣΚΠ ΤΙΤΛΟΙ ΣΚΠ ΣΥΝΔΡΟΜ ΕΣ ΣΚΠ Συντελεστής Επικάλυψης ΒΙΒΛΙΟ- ΘΗΚΕΣ ΜΕΛΗ ΔΙΚΤΥΟΥ online ΠΑΡΑΓ- ΓΕΛΙΕΣ 2/94-9/97 Α έκδ ,36 Β έκδ ,36 Γ έκδ ,36 Δ έκδ ,36 Νοε , Ιαν , Νοέ , Σεπ , Ιαν , Σεπ ,

16 ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΕΣ ΤΙΤΛΟΙ - ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ - ΠΑΡΑΓΓΕΛΙΕΣ ΤΡΑΠΕΖΑ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΣΥΛΛΟΓΙΚΟΥ ΚΑΤΑΛΟΓΟΥ ΠΕΡΙΟΔΙΚΩΝ ΕΘΝΙΚΟ ΔΙΚΤΥΟ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΩΝ Α έκδ Β έκδ Γ έκδ Δ έκδ Νοε Ιαν Νοέ Σεπ Ιαν Νοέ ÅÔÇ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΕΣ ΣΚΠ ΒΙΒΛ ΔΙΚΤΥΟΥ ΤΙΤΛΟΙ ΣΚΠ ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΣΚΠ ΠΑΡΑΓΓΕΛΙΕΣ

17 Πίνακας 3. Οκονομική αποτίμηση περιορισμού ή αλλαγής επικαλυπτόμενων συνδρομών (2/10/97) Α Β Γ Δ Ε ΣΤ Ζ Η ΠΛΗΘΟΣ ΤΙΤΛΩΝ ΠΟΣΟΣΤΟ ΤΙΤΛΩΝ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΣΥΝΟΛΟ ΑΘΡΟΙΣΤΙΚΟ ΠΟΣΟΣΤΟ ΑΡΙΘΜΟΣ ΕΠΙ- ΚΑΛΥΠΤΟ ΜΕΝΩΝ ΣΥΝΔΡΟΜ ΩΝ Α x Δ Ε x ΜΚΣ Α x ΜΚΣ (Ε-Α) x ΜΚΣ ΣΥΝΟΛΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ (εκατομ. δρχ) ,046% 55,046% ΕΛΑΧΙΣΤΟ ΑΝΑΜΕΝΟΜΕ ΝΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΟΦΕΛΟΣ (εκατομ. δρχ) ΜΕΓΙΣΤΟ ΑΝΑΜΕΝΟΜΕ ΝΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΟΦΕΛΟΣ (εκατομ. δρχ) ,757% 71,803% , ,798% 80,601% , ,318% 85,919% , ,703% 89,623% , ,751% 92,374% , ,909% 94,283% , ,435% 95,717% , ,000% 96,718% , ,654% 97,372% , ,566% 97,938% , ,351% 98,289% , ,325% 98,613% , ,312% 98,925% , ,189% 99,114% , ,123% 99,237% ,

18 Πίνακας 3. Οκονομική αποτίμηση περιορισμού ή αλλαγής επικαλυπτόμενων συνδρομών (2/10/97) Α Β Γ Δ Ε ΣΤ Ζ Η Α x Δ Ε x ΜΚΣ Α x ΜΚΣ (Ε-Α) x ΜΚΣ ΠΛΗΘΟΣ ΤΙΤΛΩΝ ΠΟΣΟΣΤΟ ΤΙΤΛΩΝ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΣΥΝΟΛΟ ΑΘΡΟΙΣΤΙΚΟ ΠΟΣΟΣΤΟ ΑΡΙΘΜΟΣ ΕΠΙ- ΚΑΛΥΠΤΟΜ ΕΝΩΝ ΣΥΝΔΡΟΜΩ Ν ΣΥΝΟΛΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ (εκατομ. δρχ) ΕΛΑΧΙΣΤΟ ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΟΦΕΛΟΣ (εκατομ. δρχ) ΜΕΓΙΣΤΟ ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΟΦΕΛΟΣ (εκατομ. δρχ) ,046% 55,046% ,757% 71,803% , ,798% 80,601% , ,318% 85,919% , ,703% 89,623% , ,004% 99,969% , ,009% 99,978% , ,009% 99,987% , ,004% 99,991% , ,004% 99,996% , ,004% 100,000% , ,000% Συντελεστής επικάλυψης 2, % 17,7% 60,6% 18

19 (Πηγές: Document delivery και ILL InterLibrary Loan) UnCover Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης / Δίκτυο Διαδανεισμού Ελληνικών Βιβλιοθηκών British Library Document Supply Center, Zentralbibliothek der Medizin (ZBM), KNAWLIB, Universitaetsbibliothek und TIB, Zentralbibliothek fuer Landbau (ZBL), Derwent, National Technical Inf. Service (NTIS), University of Microfiche International (UMI), INIST (Institute Nationale d' Information Scientifique et Technique) Karolinska Institute

20 Μέθοδοι εκκαθάρισης Τιμολόγια Προαγορά Κουπόνια, βινιέτες, λογαριασμός παρακαταθήκης Συντονισμένη οικονομική εκκαθάριση Χρεοπίστωση κόστους συναλλαγών

21 Συμπληρωματικές λειτουργίες και μηχανισμοί (κοινοπραξίες, ηλεκτρονικά περιοδικά) HEAL-Link ηλεκτρονικά περιοδικά ( εθνική συλλογή) βάθος χρονικού ορίζοντα 4-5 χρόνια

22 Βιβλιογραφία 35"Δίκτυο Διαδανεισμού Ελληνικών Βιβλιοθηκών. Στατιστικά χρήσης " Ανακοίνωση στην διημερίδα «Στατιστική και Ολική Ποιότητα Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών», Οριζόντια Δράση Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών, Μονάδα Ολικής Ποιότητας Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών, Ιωάννινα 19-20/11/ "Ψηφιακή Βιβλιοθήκη ΕΚΤ Δίκτυο Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών. Εξαντλώντας τα όρια των μοναχικών διαδρομών, ανιχνεύοντας τις προκλήσεις και τις δυνατότητες συνεργασιών, Ανακοίνωση στο 8ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών, "Η Ακαδημαϊκή βιβλιοθήκη ως Εκπαιδευτική και Ερευνητική Μονάδα στην 3 η χιλιετία", Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Ρόδος 20-22/10/1999", (αναμένεται η έκδοση πρακτικών). 28«Κοινοπραξίες Ελληνικών Βιβλιοθηκών. Το αναγκαίο καλό των ψηφιακών βιβλιοθηκών».ανακοίνωση στο 7ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών, Βόλος 4-6/11/1998, Διοργάνωση Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας. Αναμένεται δημοσίευση των πρακτικών. Μαγνητοσκοπημένη ομιλία

23 Βιβλιογραφία 22«Αποτελέσματα Ομάδας Εργασίας για τα Περιοδικά» Φ. Τσιμπόγλου, Μ. Κορφιάτη, Μ. Λεκίδου, Κ. Ξενίδου-Δέρβου, Α. Φράγκου-Μπίτσιου, Ανακοίνωση στην ημερίδα «ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ ΔΡΑΣΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΩΝ ΑΕΙ-ΤΕΙ: ΤΑ ΕΠΟΜΕΝΑ ΒΗΜΑΤΑ»,, Πανεπιστήμιο Πειραιά, Αίθουσα Τελετών, Καραολή και Δημητρίου 80, Πειραιάς, 18/10/ Η λειτουργία του Εθνικού Δικτύου Επιστημονικών & Τεχνολογικών Βιβλιοθηκών και οι αναμενόμενες επιδράσεις του στην αναδιαμόρφωση της Εθνικής Συλλογής Περιοδικών Ανακοίνωση στο 6ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ακαδημαϊκών βιβλιοθηκών, Αθήνα, 5-7 Νοεμβρίου 1997, Διοργάνωση Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Πρακτικά συνεδρίου, σελ , ISBN Β ετήσια συνάντηση εργασίας Εθνικού Δικτύου Επιστημονικών και Τεχνολογικών Βιβλιοθηκών Κεντρική εισήγηση, Αίθουσα AULA, Φιλοσοφική Σχολή, Πανεπιστήμιο Αθηνών, Αθήνα 4/11/1997.

24 Αμφίδρομες ερωτήσεις Πρότυπα, Εκθέσεις ευρεσιτεχνίας Πλήθος τιμολογίων σε σύστημα χωρίς κεντρική εκκαθάριση Όφελος από λειτουργία Δικτύου Διαδανεισμού Όφελος από συμπληρωματικότητα Δικτύου Διαδανεισμού Κοινοπραξίας HEAL-Link Συλλογικός Κατάλογος Βιβλίων ή κατανεμημένες βάσεις δεδομένων ILL (Διαδανεισμός) ή κυκλοφορία υλικού (δανεισμός)