ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΓΕΩΡΓΙΑΣ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΔΑΣΩΝ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ & ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΙΒΑΔΟΠΟΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΓΕΩΡΓΙΑΣ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΔΑΣΩΝ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ & ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΙΒΑΔΟΠΟΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ"

Transcript

1 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΓΕΩΡΓΙΑΣ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΔΑΣΩΝ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ & ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΙΒΑΔΟΠΟΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΛΙΒΑΔΟΠΟΝΙΑ KAI ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΟΡΕΙΝΩΝ ΠΕΡΙΟΧΩΝ Πρακτικά 3 ου Πανελλήνιου Λιβαδοπονικού Συνεδρίου Καρπενήσι, 4-6 Σεπτεμβρίου 2002 Επιμέλεια έκδοσης Παναγιώτης Δ. Πλατής & Θωμάς Γ. Παπαχρήστου ΑΘΗΝΑ 2003

2 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΓΕΩΡΓΙΑΣ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΔΑΣΩΝ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ MINISTRY OF AGRICULTURE DIRECTORATE GENERAL FOR THE DEVELOPMENT AND PROTECTION OF FORESTS AND NATURAL ENVIRONMENT & ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΙΒΑΔΟΠΟΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ HELLENIC PASTURE AND RANGE SOCIETY Δημ. Νο 10 ΛΙΒΑΔΟΠΟΝΙΑ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΟΡΕΙΝΩΝ ΠΕΡΙΟΧΩΝ RANGE SCIENCE AND DEVELOPMENT OF MOUNTAINOUS REGIONS Πρακτικά 3 ου Πανελλήνιου Λιβαδοπονικού Συνεδρίου Καρπενήσι, 4-6 Σεπτεμβρίου 2002 Proceedings of the 3 rd Panhellenic Rangeland Congress in Karpenissi, 4-6 September 2002 Επιμέλεια έκδοσης: Παναγιώτης Δ. Πλατής & Θωμάς Γ. Παπαχρήστου ΕΘ.Ι.ΑΓ.Ε., Ινστιτούτο Δασικών Ερευνών Βασιλικά, Θεσσαλονίκη pplatis@fri.gr & tpapachr@fri.gr ΑΘΗΝΑ 2003 ATHENS 2003

3 II ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Θωμάς Παπαχρήστου, Τακτικός Ερευνητής ΕΘ.Ι.ΑΓ.Ε., Πρόεδρος Παναγιώτης Πλατής, Αναπληρωτής Ερευνητής ΕΘ.Ι.ΑΓ.Ε., Γενικός Γραμματέας Αναστάσιος Νάστης, Καθηγητής Α.Π.Θ. Βασίλειος Παπαναστάσης, Καθηγητής Α.Π.Θ. Δέσποινα Παπακώστα, Καθηγήτρια Α.Π.Θ. Ιωάννης Ισπικούδης, Επίκουρος Καθηγητής Α.Π.Θ. Αναστασία Παντέρα, Καθηγήτρια Τ.Ε.Ι. Λαμίας ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Ιωάννης Λαγαρός, Καθηγητής, Τ.Ε.Ι. Λαμίας, Πρόεδρος Μιχάλης Βραχνάκης, Δρ Δασολόγος, Γενικός Γραμματέας Αναστασία Παντέρα., Καθηγήτρια, Τ.Ε.Ι. Λαμίας, Ταμίας Γεώργιος Καραγεώργος, Δασολόγος, Δ/νση Δασών Ευρυτανίας, Μέλος Ιωάννης Φάκας, Δασολόγος Δασαρχείου Καρπενησίου, Μέλος Ροίκος Θανόπουλος, Δρ Γεωπόνος, Δ/νση Γεωργικής Ανάπτυξης Ευρυτανίας, Μέλος Βασιλική Γιαννούλη, Κτηνίατρος, Δ/νση Κτηνιατρικής Ευρυτανίας, Μέλος Λάμπρος Νταλής, Γεωπόνος, ΓΕΩΤ.Ε.Ε. Παράρτημα Κεντρικής Ελλάδας, Μέλος Δημήτριος Κατσαρός, Εντεταλμένος Ερευνητής ΕΘ.Ι.ΑΓ.Ε., Μέλος ΣΥΝΔΙΟΡΓΑΝΩΤΕΣ Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Λαμίας Εθνικό Ίδρυμα Αγροτικής Έρευνας (ΙΔΕΘ) Γεωτεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας, Παράρτημα Κεντρικής Ελλάδας ISBN Eξώφυλλο: Φωτογραφία Χ. Γ. Αραβαντινού Κοπάδι που βόσκει σε ορεινό βοσκότοπο του Περτουλίου

4 Χριστιανική παράδοση και οικολογία λιβαδικού τοπίου Χριστιανική παράδοση και οικολογία λιβαδικού τοπίου Φ.Ι. Παρατσικίδου¹, Ι.Π. Ισπικούδης¹, Αρχιμανδρίτης Θεοδόσιος Εμμανουήλ² και Α.Ν. Σιδηροπούλου¹ ¹ Εργαστήριο Λιβαδικής Οικολογίας, (286) Α.Π.Θ., Θεσσαλονίκη, ² Ουρανούπολη, N. Χαλκιδικής Περίληψη Η νηστεία είναι ένα αρχαιότατο, πανανθρώπινο έθιμο και απαντά σχεδόν σε όλες τις θρησκείες, σε ένδειξη θλίψης ή προπαρασκευής μεγάλων εορτών. Ως θρησκευτικός και μυστηριακός θεσμός, η νηστεία απέβλεπε στον αγνισμό της ψυχής και στην υγεία του σώματος. Η θρησκεία είχε υπό το κύρος της την ιατρική, οι δε ιερείς ήταν και γιατροί υποδεικνύοντας τη νηστεία συχνά ως προληπτικό και θεραπευτικό μέσο. Η Ορθόδοξη Χριστιανική Εκκλησία προσάρμοσε και καθιέρωσε τις νηστείες στα πλαίσια της λειτουργίας της φύσης μέσα στον ετήσιο κύκλο, ουσιαστικά με σκοπό την προστασία των φυσικών πόρων. Οι κτηνοτρόφοι, ρυθμίζοντας τον αριθμό των ζώων, την περίοδο αναπαραγωγής κτλ., ανάλογα με τις κοινωνικο-θρησκευτικές παραδόσεις και την επάρκεια τροφής στη φύση, λειτούργησαν μέσα στα πλαίσια μιας πρώτης ολοκληρωμένης προσέγγισης-διαχείρισης των λιβαδικών πόρων, της κτηνοτροφίας και της διαφύλαξης του φυσικού περιβάλλοντος. Η αλληλεξάρτηση χριστιανικής παράδοσης εορτών φύσης κτηνοτρόφων (μείωση αριθμού ζώων) μέσα στον ετήσιο κύκλο δημιούργησε μια δυναμική περιβαλλοντική ισορροπία. Τα τελευταία χρόνια, εξαιτίας της αλλοτρίωσης των παραδόσεων, αλλά και δημογραφικών αλλαγών στις ορεινές κυρίως περιοχές, η ισόρροπη αυτή σχέση έχει διαταραχθεί με δυσμενείς επιπτώσεις στα τοπία της Ελλάδας. Η διατήρηση και προστασία των φυσικών και πολιτισμικών στοιχείων του τοπίου, καθώς και των χριστιανικών παραδόσεων, αποτελούν την ασφαλιστική δικλείδα για την αειφορική ανάπτυξη και παραγωγή με ταυτόχρονη οικολογική ισορροπία. Λέξεις κλειδιά: Νηστεία, χριστιανική παράδοση, κτηνοτροφία, οικολογική ισορροπία, αειφορική ανάπτυξη. Εισαγωγή Μια από τις αρχαιότερες πρακτικές πειθαρχίας του ανθρώπινου σώματος είναι αυτή της νηστείας, η οποία είναι πανανθρώπινο έθιμο και απαντά σχεδόν σε όλες τις θρησκείες, σε ένδειξη θλίψης ή προπαρασκευής μεγάλων εορτών. Η νηστεία, ως εκκλησιαστικός θεσμός και θρησκευτικό φαινόμενο, προϋπήρχε της Χριστιανικής Εκκλησίας και τη συναντούμε τόσο μεταξύ των Ισραηλιτών όσο και μεταξύ άλλων αρχαίων λαών, κυρίως της Ανατολής. Τη νηστεία συναντούμε επίσης στους αρχαίους Έλληνες και τους Ρωμαίους. Κοινή αντίληψη όλων αυτών των λαών ήταν, ότι με τη νηστεία μπορούσαν να εξευμενίσουν τους θεούς και να επιτύχουν τον ηθικό εξαγνισμό και την πνευματική ανύψωση. Στην Καινή Διαθήκη δεν καταγράφονται συγκεκριμένες ημερομηνίες και ημέρες, ούτε ειδικές μέθοδοι εφαρμογής του θεσμού. Είναι αλήθεια πως στην εβραϊκή παράδοση, αν και υπήρχαν καθορισμένες μέρες νηστείας, τα όρια όσον αφορά στη διάρκεια της νηστείας και την επιλογή της τροφής ήταν ελαστικά. Όπως και άλλα στοιχεία του θρησκευτικού βίου των Ισραηλιτών, έτσι και η νηστεία είχε εκπέσει σε έναν τύπο χωρίς ουσιαστικό περιεχόμενο και πραγματική αξία και τηρούνταν τυπολατρικά και υποκριτικά. Ωστόσο, αυστηρή τήρηση της νηστείας γινόταν κατά τη διάρκεια λοιμών και καταστροφών για την Λιβαδοπονία και ανάπτυξη ορεινών περιοχών 285

5 Φ.Ι. Παρατσικίδου, Ι.Π. Ισπικούδης, Αρχιμανδρίτης Θεοδόσιος Εμμανουήλ και Α.Ν. Σιδηροπούλου αποφυγή εξάπλωσης των ασθενειών. Άλλωστε, ως θρησκευτικός και μυστηριακός θεσμός η νηστεία απέβλεπε στον αγνισμό της ψυχής και στην υγεία του σώματος. Η θρησκεία είχε υπό το κύρος της την ιατρική, οι δε ιερείς ήταν και γιατροί υποδεικνύοντας τη νηστεία συχνά ως προληπτικό και θεραπευτικό μέσο. Η Χριστιανική Εκκλησία υιοθέτησε το έθιμο της νηστείας από την εβραϊκή θρησκεία, δίνοντάς της όμως καινούριο νόημα και σκοπό. Η πρακτική της νηστείας στη χριστιανική θρησκεία δεν αποτελεί αυτοσκοπό. Πραγματοποιείται σε συγκεκριμένες ημέρες και εποχές και προετοιμάζει τους πιστούς για τις μεγάλες εορτές κατά τη διάρκεια του έτους, συμβάλλοντας στην αυτοπειθαρχία του πνεύματος και της σάρκας (Μastrantonis 2002a,b). Η εξέλιξη, όσον αφορά στις ημέρες και την επιλογή των τροφών για την εφαρμογή της νηστείας υπήρξε μια μακρά διαδικασία, η οποία σχετιζόταν άμεσα με το εορτολόγιο της Χριστιανικής Εκκλησίας. Οι πρώτοι χριστιανοί κληρονόμησαν αρχικά από την εβραϊκή θρησκεία τις δυο ημέρες νηστείας της εβδομάδας, της Δευτέρας και της Παρασκευής, που αναφέρονται από τον Ιουστίνο τον Μάρτυρα στην Απολογία του (150 μ.χ.). Όμως, μέχρι και το 12 ο αιώνα δεν είχαν οριστικοποιηθεί οι κανόνες που αφορούσαν το θεσμό της νηστείας, όπως φαίνεται από μαρτυρίες σχολιαστών και συγγραφέων της εποχής (Μastrantonis 2002a,b). Οι Πατέρες με τις Οικουμενικές ή κατά τόπους Συνόδους και τους κανόνες καθιέρωσαν τις ημέρες και τις περιόδους της νηστείας και ασφαλώς η εφαρμογή της νηστείας σήμερα, όπως έχει οριστεί από την επίσημη Ορθόδοξη Εκκλησία, διαφέρει σημαντικά από την πρακτική της νηστείας στο ξεκίνημα των πρώτων χριστιανικών χρόνων (Κούτσας 2001). Μέχρι και τα προχριστιανικά χρόνια παρατηρείται ισχυρή προσήλωση του λαού στα πατροπαράδοτα έθιμα, τα οποία φαίνεται να συνδυάζονται και να εναρμονίζονται απόλυτα με τη λειτουργία της φύσης στη διάρκεια του έτους. Πολλές εορτές και τελετές της λατρείας των τελευταίων χρόνων της μεταγενέστερης αρχαιότητας πέρασαν στο χριστιανικό εορτολόγιο, προσαρμοσμένες στις παραδόσεις και το τυπικό της νέας θρησκείας (Μέγας 2001). Η σοφία της Ορθόδοξης Χριστιανικής Εκκλησίας και των Αγίων Μεγάλων Πατέρων φανερώνεται με την καθιέρωση και την προσαρμογή των νηστειών των μεγάλων εορτών της Ορθοδοξίας μέσα στον ετήσιο κύκλο λειτουργίας της φύσης. Έτσι, οι κτηνοτρόφοι που ρύθμιζαν τον αριθμό των ζώων, την περίοδο αναπαραγωγής, τη μετακίνηση των κοπαδιών κτλ., ανάλογα με την επάρκεια βοσκήσιμης ύλης στη φύση, λειτούργησαν πλέον ακολουθώντας και τις θρησκευτικές παραδόσεις. Ο θεσμός της νηστείας, ο ασκητικός τρόπος ζωής, η λιτότητα και ολιγάρκεια, που διδάσκει ο Ορθόδοξος Χριστιανισμός και η αλληλεξάρτηση χριστιανικής παράδοσης εορτών νηστειών φύσης κτηνοτρόφων μέσα στον ετήσιο κύκλο δημιούργησε μια δυναμική περιβαλλοντική ισορροπία. Αυτή η σχέση αποτέλεσε ουσιαστικά και την πρώτη προσέγγιση διαχείρισης των λιβαδικών πόρων και προστασίας του περιβάλλοντος. Άλλωστε ο άνθρωπος τοποθετήθηκε πάνω στη γη ως οικονόμος και διαχειριστής των αγαθών της, ενώ απόλυτος κύριος και μοναδικός ιδιοκτήτης και εξουσιαστής του κόσμου είναι ο Θεός (Νοϊτσάκης 1994, Κωνσταντίνου 1997). Στον «Παγκόσμιο Καταστατικό Χάρτη για τη Φύση» που θεσπίστηκε το 1982 στη Ν. Υόρκη, αναγνωρίζεται μεταξύ άλλων, ότι το ανθρώπινο γένος αποτελεί μέρος της φύσης, ο δε πολιτισμός έχει τις ρίζες του στη φύση (Μπαρμπαρή 1994). Στα είδη του άρτου και του οίνου, που προσφέρει ο πιστός σε κάθε λειτουργική σύναξη για να τελεσθεί η Θεία κοινωνία, εκπροσωπείται ο κόσμος όλος. Οι λειτουργικές ευχές δίνουν πολύ εμφαντικά αυτή την αγάπη της Εκκλησίας και των χριστιανών για το περιβάλλον. Σκοπός της εργασίας αυτής είναι η ανακοίνωση των αποτελεσμάτων μιας καταγραφής εθίμων σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας, όπου γίνεται προσπάθεια να διερευνηθεί η σχέση της χριστιανικής παράδοσης και η καθιέρωση των νηστειών με την ετήσια λειτουργία των ποιμένων, των λιβαδικών τοπίων και του φυσικού περιβάλλοντος της Ελλάδας γενικότερα, καθώς και η προβολή της σημασίας τους. 286 Ελληνική Λιβαδοπονική Εταιρεία

6 Χριστιανική παράδοση και οικολογία λιβαδικού τοπίου Μεθοδολογία Οι καταγραφές των εθίμων έγιναν από τα μέλη της συγγραφικής ομάδας σε διάφορες περιοχές της χώρας, όπου συνεχίζονται ακόμα να εφαρμόζονται και να τηρούνται κάποια από τα ευρύτερα στο παρελθόν διαδεδομένα έθιμα τα σχετιζόμενα με τις εορτές της Ορθοδοξίας, ύστερα από επιτόπιες επισκέψεις και συζητήσεις με τους κατοίκους των περιοχών αυτών, ιδιαίτερα των γεροντότερων. Αποτελέσματα και συζήτηση Νηστεία και περιβάλλον Η αρχική σημασία της λέξης νηστεία, ήταν η πλήρης αποχή από τροφές και ποτά, δηλαδή η ασιτία και προέρχεται από τη λέξη ο και η νήστις, -ιος (το αρνητικό μόριο νηκαι το ρήμα εσθίω που σημαίνει τρώω) = ο μη εσθίων, νηστεύων, νηστικός, άσιτος, παράγωγα: νηστεύω = απέχομαι τροφής (Δορμπαράκης 1989). Αργότερα, με την αύξηση της χρονικής διάρκειας και την προοδευτική διαμόρφωση του θεσμού της νηστείας μετατράπηκε και η σημασία της. Σήμερα με τον όρο νηστεία εννοείται η αποχή από αρτύσιμες τροφές, δηλαδή τροφές παρασκευασμένες με τη χρήση ελαίου ή βουτύρου, το κρέας, το ψάρι, τα γαλακτοκομικά προϊόντα και γενικότερα κάθε προϊόν ζωικής προέλευσης, εκτός της Κυριακής των Βαΐων, της 25 ης Μαρτίου και της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, που επιτρέπεται η κατανάλωση ψαριού (Μastrantonis 2002a,b). Ο θεσμός της νηστείας εναρμονίζεται με την παράδοση, αλλά και προσαρμόζεται με τις ανθρώπινες ανάγκες, που διαφοροποιούνται από τόπο σε τόπο. Έτσι παρατηρούνται διαφοροποιήσεις στη διατροφή κατά τη διάρκεια της νηστείας, ανάλογα με το κλίμα, την επάρκεια σε τροφή κατά το χρονικό διάστημα της νηστείας, τις εργασιακές υποχρεώσεις και τη διάρκεια του χρονικού διαστήματος που εφαρμόζεται η νηστεία. Η σημασία της κτηνοτροφίας στη διαίρεση του έτους Η ιστορία του ανθρωπίνου γένους είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τη φύση. Ανέκαθεν ο άνθρωπος έπαιρνε από το περιβάλλον του τις απαραίτητες πρώτες ύλες για να επιβιώσει και από αυτό εμπνεύστηκε για να αναπτύξει τον πολιτισμό του, με αποτέλεσμα να το επηρεάσει (Μπαρμπαρή 1994). Το ημερολόγιο, που ισχύει σήμερα σε όλους τους ευρωπαϊκούς λαούς, κατάγεται από την Ανατολή. Από εκεί το παρέλαβαν οι Ρωμαίοι και το διέδωσαν στην Ευρώπη. Πριν όμως την επικράτηση του ημερολογίου αυτού, η αντίληψη του κόσμου για την αρχή και το τέλος του έτους δεν ήταν ενιαία. Για τη διαίρεσή του, σημασία είχαν οι ασχολίες της αγροτικής ζωής, που ήταν εξαρτημένες από τις καιρικές συνθήκες. Όταν κύρια ασχολία των ανθρώπων ήταν η κτηνοτροφία, η αρχή του χρόνου καθοριζόταν από την έξοδο των κοπαδιών στις ορεινές βοσκές, ενώ μέχρι και σήμερα, το έτος διαιρείται από το λαό σε δύο κυρίως περιόδους, τη θερινή και τη χειμερινή. Η πρώτη αρχίζει με τη γιορτή του Αγίου Γεωργίου (23 Απριλίου), όταν οι κτηνοτρόφοι αφήνουν τα χειμαδιά και οδηγούν τα κοπάδια τους στα ορεινά λιβάδια, γι αυτό και προστάτη τους θεωρούν τον Άγιο Γεώργιο. Η δεύτερη αρχίζει με τη γιορτή του Αγίου Δημητρίου (26 Οκτωβρίου), όταν επαναφέρουν τα κοπάδια στα πεδινά (χειμαδιά), για να ξεχειμωνιάσουν. Ωστόσο, η λαϊκή αντίληψη για τη διαίρεση του έτους δεν έμεινε ανεπηρέαστη από πολιτισμικές και θρησκευτικές επιδράσεις. Έτσι ήταν ευρύτατα διαδεδομένη στο λαό η αντίληψη, ότι η αρχή του έτους ήταν η 1 η Μαρτίου, επειδή κατά τα Βυζαντινά χρόνια το πολιτικό έτος ξεκινούσε την 1 η Μαρτίου, ενώ το θρησκευτικό από την 1 η Σεπτεμβρίου (από το 313 μ.χ.). Γι αυτό και σε κάποιες περιοχές, όπως π.χ. στα Δωδεκάνησα, ακόμη και Λιβαδοπονία και ανάπτυξη ορεινών περιοχών 287

7 Φ.Ι. Παρατσικίδου, Ι.Π. Ισπικούδης, Αρχιμανδρίτης Θεοδόσιος Εμμανουήλ και Α.Ν. Σιδηροπούλου σήμερα η 31 η Αυγούστου θεωρείται ως κλειδοχρονιά και η 1 η Σεπτεμβρίου ως αρκιχρονιά και όλα εκείνα τα έθιμα, που ο λαός τελεί από συνήθεια κατά την έναρξη μιας νέας χρονικής περιόδου για να εξασφαλίσει υγεία και καλή σοδειά, μεταθέτονται ή επαναλαμβάνονται τις ημέρες αυτές (Μέγας 2001). Ετήσιος κύκλος νηστειών-εορτών και κτηνοτροφία Κατά τη διάρκεια του έτους, πολλές θρησκευτικές εορτές συνδέονται με παραδοσιακά έθιμα, τα οποία σχετίζονται άμεσα ή έμμεσα με την κτηνοτροφία. H θέση των εορτών και των σχετικών με αυτές εθίμων μέσα στον ετήσιο κύκλο πολλές φορές οδηγεί στην ανεύρεση του λόγου γένεσης του εθίμου και της βαθύτερης σημασίας του. Πολλά από τα λατρευτικά έθιμα του λαού έχουν αγροτικό χαρακτήρα, επειδή κύρια μορφή ζωής παλαιότερα ήταν η αγροτική. Όσα μάλιστα από αυτά ανάγονται στο απώτερο παρελθόν, αποτελούν τεκμήριο της σοφής παρέμβασης της Ορθόδοξης Εκκλησίας στα ήθη και έθιμα του λαού, που ήταν καταλυτική για τη σύνδεση των παραδοσιακών εθίμων με τον χριστιανισμό και τη λατρεία των Αγίων. 26/10 Αγ. Δημητρίου. Στις 26 Οκτωβρίου έχει ήδη συντελεστεί η ζύμωση των κρασιών. Για τους αγρότες και τους κτηνοτρόφους, η γιορτή αυτή αποτελεί σημαντικό σταθμό στις εργασίες τους. Την ημέρα αυτή, που είναι η αρχή του χειμώνα για τους κτηνοτρόφους, λήγουν τα καλοκαιρινά συμβόλαια των ποιμένων, γίνονται οι τελευταίες θυσίες (μείωση των αρσενικών ζώων) και τα υπόλοιπα ζώα (ο μικρότερος δυνατός αριθμός, κυρίως θηλυκών που κυοφορούν) επιστρέφουν από τις ορεινές βοσκές στα χειμαδιά, όπου τους χορηγούνται συμπληρωματικές τροφές για να αντεπεξέλθουν στις δύσκολες συνθήκες του χειμώνα. Μικρή Σαρακοστή (νηστεία). Από τότε που η Εκκλησία όρισε την 25 η Δεκεμβρίου ως ημέρα γέννησης του Χριστού, θέσπισε και την τήρηση 40ήμερης νηστείας. Η περίοδος αυτή ονομάζεται Μικρή Σαρακοστή ή Σαρανταήμερο, και αρχίζει στις 14 Νοεμβρίου, του Αγ. Φιλίππου, που ονομάζεται Μικρή Αποκριά. Κατά τη διάρκεια της ημέρας αυτής αποτελούσε παράδοση η παρασκευή χειροποίητων ζυμαρικών (μακαρόνια). 18/12 Αγ. Μόδεστου. Είναι προστάτης των ζώων που οργώνουν, γι αυτό λατρεύεται θερμά και καλείται να προστατέψει τα ζώα (αρνιά και ερίφια) που γεννιούνται την εποχή Νοεμβρίου-Δεκεμβρίου, ώστε να είναι έτοιμα για το Πάσχα. 24/12 Χοιροσφάγια. Στο τέλος της 40ήμερης νηστείας και με τη σφαγή του χοίρου ξεκινάει η προετοιμασία για το Χριστουγεννιάτικο τραπέζι. Το χοιρινό κρέας ήταν η βάση των χριστουγεννιάτικων φαγητών, ενώ από την ημέρα των Χριστουγέννων ως και την Κυριακή της Τυρινής, πριν την Καθαρά Δευτέρα επιτρέπεται η κατανάλωση κρέατος. 25/12 Χριστούγεννα. 17/1 Αγ. Αντωνίου. Την ημέρα αυτή περίπου τοποθετείται η Αρχή του Τριωδίου. Η διάρκεια του Τριωδίου είναι τρεις εβδομάδες και αποτελεί περίοδο ευθυμίας και διασκέδασης. Η τελευταία Κυριακή είναι Αποκριά ή Καρναβάλι. Αποκριά (απόκρεως = από στερητικό + κρέας) και Καρναβάλι (Carne vale = κρέας έχε γειά) (Μέγας 2001). 1 η εβδομάδα: Προφωνία (χοιροσφάγια). Η πρώτη εβδομάδα, όταν αρχίζει η σφαγή των χοίρων που τρέφονταν για το σκοπό αυτό, ονομάζεται προφωνή, γιατί παλιότερα κάποιος από ένα ψηλό μέρος προφωνούσε, δηλ. διαλαλούσε την έναρξη των αποκριών. Η πρώτη φροντίδα κάθε νοικοκυράς ήταν η προμήθεια του σφαχτού, το οποίο κατά κύριο λόγο ήταν χοιρινό. 2 η εβδομάδα: Κρεατινής. Ονομάζεται κρεατινή, επειδή δεν τηρείται η νηστεία της Τετάρτης και της Παρασκευής και γίνεται ιδιαίτερα αισθητή την Πέμπτη της Κρεατινής, τη λεγόμενη Τσικνοπέμπτη. 288 Ελληνική Λιβαδοπονική Εταιρεία

8 Χριστιανική παράδοση και οικολογία λιβαδικού τοπίου 3 η εβδομάδα: Τυρινής ή Μακαρονού (ψυχών). Ονομάζεται Τυρινή, γιατί το κύριο καρύκευμα των φαγητών είναι το τυρί. Επίσης ονομάζεται και Μακαρονού, επειδή κατά τη διάρκεια αυτής της εβδομάδας, που είναι των ψυχών, το κύριο έδεσμα είναι τα μακαρόνια. Στο επιμνημόσυνο δείπνο, τη λεγόμενη μακαρία, οι προσφορές στους νεκρούς εκτός από τα κόλλυβα ήταν και τα ζυμαρικά. Από τις λέξεις μακαρία και αιωνία ονομάστηκαν τα μακαρόνια. 1/2 Αγ. Τρύφωνα. Ο Φεβρουάριος ξεκινάει με τη γιορτή του Αγ. Τρύφωνα, μια κατεξοχήν αγροτική γιορτή. Ο Άγιος Τρύφωνας θεωρείται φύλακας των αμπελιών και προστάτης των αγρών. Την ημέρα αυτή κηπουροί και αμπελουργοί με τον αγιασμό από την εκκλησία ραντίζουν αμπέλια και κήπους. Η θέση της γιορτής του μέσα στον ετήσιο κύκλο πρέπει να έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην καθιέρωση του Αγίου ως προστάτη των αμπελουργών. Ο Φεβρουάριος, είναι η χρονική περίοδος κατά την οποία αρχίζει παραδοσιακά η σημαντικότερη ίσως αμπελουργική φροντίδα, το κλάδεμα. Ταυτόχρονα με την πρώτη θυσία αρσενικών ζώων (ταύρος ή ζυγούρια), που προσφέρονται στις τράπεζες αγάπης στις εκκλησίες του Αγίου, αρχίζει η μείωση του αριθμού των ζώων, αφού ήδη έχουν γεννηθεί τα αρνιά και τα ερίφια. Μεγάλη Σαρακοστή ή Μ. Τεσσαρακοστή (νηστεία). Η μεγαλύτερη νηστεία της ορθόδοξης χριστιανικής θρησκείας. Ο θεσμός της νηστείας, η λιτότητα και ολιγάρκεια, λειτουργούσε ως ένα μέτρο διαχείρισης των φυσικών πόρων. Κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Σαρακοστής, αν και υπάρχει πλεόνασμα βοσκήσιμης ύλης στη φύση (αρχίζει η βλαστική περίοδος), η νηστεία τηρούνταν αυστηρά, αφού η νέα γενιά ζώων δεν είχε αναπτυχθεί ακόμη πλήρως και είχε ανάγκη το μητρικό γάλα για θηλασμό. Τα αρνιά τα απόκοβαν (τα απογαλάκτιζαν) στις 9/3, εορτή των Αγ. Σαράντα. 1/3: Αρχή πολιτικού έτους Βυζαντινών. 25/3 Ευαγγελισμού της Θεοτόκου. Γίνεται κατάλυση ιχθύος όσον αφορά στη νηστεία, ενώ οι βοσκοί της Κρήτης, λόγω θερμότερου κλίματος, οδηγούν τα αιγοπρόβατα από τα χειμαδιά στα ορεινά μέρη. Κυριακή των Βαΐων. Ο χαρακτήρας της γιορτής ως θριάμβου του Ιησού εναντίον των Φαρισαίων επιτρέπει χαλάρωση της νηστείας και την μέρα αυτή παραδοσιακά καταναλώνεται ψάρι. Άγιο Πάσχα και 23/4 Αγ. Γεωργίου. Στις 23 Απριλίου ημέρα γιορτής του Αγ. Γεωργίου ξεκινάει η θερινή περίοδος για τους βοσκούς. Ο Άγιος Γεώργιος θεωρείται προστάτης της στάνης, των κτηνοτρόφων και των κοπαδιών και λατρεύεται ιδιαίτερα από τους ποιμένες. Την ημέρα αυτή, που είναι η αρχή του καλοκαιριού για τους κτηνοτρόφους, ξεκινούν τα κοπάδια για τα ορεινά λιβάδια, ανανεώνονται τα συμβόλαια των ποιμένων και γίνονται (σε συνδυασμό και με το Πάσχα) οι θυσίες λευκών αρσενικών ζώων (θρεφτάρια) για τη μεγάλη μείωση του αριθμού τους, πριν το ξεκίνημα για τα ορεινά, καθώς ακολουθούν τη λειτουργία της φύσης δηλ. τη λιβαδική ετοιμότητα κατά υψομετρική ζώνη. 21/5 Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης. Η μεγαλύτερη γιορτή του Μαΐου. Την ημέρα αυτή θυσιάζονται ταύροι ή κριάρια για την υγεία και την ευτυχία της κοινότητας και το κρέας μοιράζεται στους πιστούς. Αναλήψεως. Τη γιορτή της Αναλήψεως τιμούν ιδιαίτερα οι κτηνοτρόφοι και οι ποιμένες. Στις ορεινές περιοχές τόπος ιδιαίτερου εορτασμού είναι οι στάνες των αιγοπροβάτων, όπου προσκαλείται ιερέας για να τελέσει αγιασμό. Κύρια φαγητά της ημέρας είναι οι γαλατόπιτες και άλλα παρασκευάσματα από το γάλα, αφού το γάλα πλέον πλεονάζει. Για το λόγο αυτό η μέρα αυτή ονομάζεται Γαλατοπέφτη. Αγ. Πνεύματος ή Αγ. Τριάδος. (θυσία αρνιών κυρίως βόρεια, στη Θράκη) 24/6 Γενέθλιον Ιωάννου Προδρόμου. Τριήμερη νηστεία. Χαρακτηριστικό έθιμο της γιορτής αποτελούν οι φωτιές του Αη-Γιαννιού, οι οποίες έχουν σκοπό τον καθαρμό των ζώων. Οι φωτιές έχουν μερικά κοινά γνωρίσματα με τη λεγόμενη «καινούργια φωτιά», που Λιβαδοπονία και ανάπτυξη ορεινών περιοχών 289

9 Φ.Ι. Παρατσικίδου, Ι.Π. Ισπικούδης, Αρχιμανδρίτης Θεοδόσιος Εμμανουήλ και Α.Ν. Σιδηροπούλου συνηθίζεται σε περιπτώσεις επιδημικών ασθενειών των ζώων, και συναντάται σχεδόν σε όλη την Ευρώπη, δηλ. τα ζώα που προσβλήθηκαν από κάποια ασθένεια αναγκάζονται να περάσουν μέσα από τη φωτιά για τον καθαρμό τους. 20/7 Προφ. Ηλία. Στον Προφήτη Ηλία αποδόθηκαν οι ιδιότητες του Δία. Έγινε ο έφορος της βροχής και των ανέμων, των αστραπών και των βροντών. Την ημέρα αυτή γίνονται θυσίες αρσενικών ζώων και επίκληση για βροχή. Ουσιαστικά είναι πάλι μια σημαντική μείωση του αριθμού των ζώων την εποχή που όλα τα κοπάδια βρίσκονται πλέον στα ορεινά λιβάδια, στα μέσα του πιο ξηρού μήνα του χρόνου, όταν χρειάζονται οι βροχές για να διατηρηθεί πράσινη βοσκήσιμη ύλη. 15/8 Κοιμήσεως της Θεοτόκου, Δεκαπενθήμερη νηστεία και Μηνολόγια. Η 1 η Αυγούστου είναι η αρχή 15ήμερης νηστείας. Τότε αρχίζουν και τα μερομήνια ή μηνολόγια, δηλαδή η πρόγνωση του καιρού από μετεωρολογικές παρατηρήσεις τις πρώτες ημέρες του Αυγούστου (1-12/8) που ονομάζονται Δρίμες ή Δρίματα= κρύα. Οι βοσκοί μηνολογιάζουν, παρατηρούν δηλαδή τον καιρό κάθε μέρα και από αυτόν συμπεραίνουν για τον καιρό του μήνα που αντιστοιχεί στη συγκεκριμένη μέρα. 1/9 Αρχή θρησκευτικού έτους Βυζαντινών. Καθιερώθηκε από το 313 μ.χ. και είναι γνωστή ως Αρκιχρονιά ή Πρωτοσταυριά. 2/9 Αγ. Μάμαντος. Την ημέρα της εορτής του βοσκού Αγίου γίνονται οι ζωοπανηγύρεις και θυσία αρνιών. 14/9 Της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού. Επιτρέπεται να εισέλθουν πλέον τα ζώα στους αγρούς, οι οποίοι θα οργωθούν για τη νέα σπορά. Συμπεράσματα Ο θεσμός της νηστείας αποτελεί αναπόσπαστο στοιχείο της χριστιανικής παράδοσης. Με την καθιέρωση και προσαρμογή των νηστειών και στα πλαίσια της λειτουργίας της φύσης, η Ορθόδοξη Χριστιανική Εκκλησία δημιούργησε έναν άρρηκτο δεσμό μεταξύ χριστιανικής παράδοσης εορτών φύσης λειτουργίας των κτηνοτρόφων κατά τη διάρκεια του ετήσιου κύκλου. Ταυτόχρονα οι κτηνοτρόφοι ρυθμίζοντας τον αριθμό των ζώων ανάλογα με τις κοινωνικές και θρησκευτικές παραδόσεις και την επάρκεια τροφής στη φύση, λειτούργησαν μέσα στα πλαίσια μιας πρώτης ουσιαστικά προσέγγισης διαχείρισης λιβαδικών πόρων και προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος. Τα τελευταία χρόνια εξαιτίας της αλλοτρίωσης των παραδόσεων, αλλά και δημογραφικών αλλαγών στις ορεινές κυρίως περιοχές, η ισόρροπη αυτή σχέση έχει διαταραχθεί με δυσμενείς επιπτώσεις στα τοπία της Ελλάδας. Η διατήρηση όμως της χριστιανικής παράδοσης και της λειτουργίας των κτηνοτρόφων και της ισορροπημένης σχέσης τους με το φυσικό περιβάλλον, αποτελεί την ασφαλιστική δικλείδα για την προστασία των φυσικών και πολιτισμικών στοιχείων του τοπίου καθώς και για την αειφορική ανάπτυξη και παραγωγή με ταυτόχρονη οικολογική ισορροπία. Βιβλιογραφία Κούτσας, Σ. (Αρχιμανδρίτης) Η Νηστεία της Εκκλησίας. Αποστολική Διακονία της Εκκλησίας. Δορμπαράκης, Χ. Π Επίτομον Λεξικόν της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας. Ετυμολογικόν Ερμηνευτικόν. Ι. Δ. Κολλάρος και Σια Α. Ε. Αθήνα. Κωνσταντίνου, Μ Βιβλικές προϋποθέσεις αντιμετώπισης του οικολογικού προβλήματος, σελ Ορθοδοξία και Φυσικό Περιβάλλον (thema Εκδ.). Πρακτικά Συμποσίου, Θεσσαλονίκη 3-4 Απριλίου Επιτροπή Ερευνών ΑΠΘ, Πρυτανεία ΑΠΘ. Μέγας, Γ.Α Ελληνικές Γιορτές και Έθιμα της Λαϊκής Λατρείας. Εστία Εκδοτική. 290 Ελληνική Λιβαδοπονική Εταιρεία

10 Χριστιανική παράδοση και οικολογία λιβαδικού τοπίου Νοϊτσάκης, Β Η σύγχρονη κρίσις στη σχέση Ανθρώπου-Κτίσεως (Αίτιααποτελέσματα-προοπτική), σελ Το Οικολογικόν Πρόβλημα και η Παιδεία. (Εκδ. Ορθοδόξου Ιεραποστολικής Δράσεως «Ο ΜΕΓΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ»). Πρακτικά του ΛΔ Εκπαιδευτικού Συνεδρίου. Θεσσαλονίκη, 3-4 Ιανουαρίου Παιδαγωγικαί Ομιλίαι, Τεύχος 24 ον, Αθήναι Μastrantonis, G. (Rev.). 2002α. Fasting from Iniquities and Foods. Greek Orthodox Archdiocese of America asp Μastrantonis, G. (Rev.). 2002b. The great Lent-A Week by Week Meaning. Greek Orthodox Archdiocese asp Μπαρμπαρή, Μ Για μια ορθή αντιμετώπιση του περιβαλλοντικού προβλήματος δια της παιδείας, σελ Το Οικολογικόν Πρόβλημα και η Παιδεία. (Εκδ. Ορθοδόξου Ιεραποστολικής Δράσεως «Ο ΜΕΓΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ»). Πρακτικά του ΛΔ Εκπαιδευτικού Συνεδρίου. Θεσσαλονίκη, 3-4 Ιανουαρίου Παιδαγωγικαί Ομιλίαι, Τεύχος 24 ον, Αθήναι Christian tradition and range landscape ecology F.I. Paratsikidou¹, I.P. Ispikoudis¹, Archimandrite Theodosios Emmanouil² and A.N. Sidiropoulou¹ ¹ Laboratory of Rangeland Ecology, Aristotle University of Thessaloniki, Thessaloniki, Greece ² Ouranoupoli, Chalkidiki, Greece Summary Fasting constitutes one of the longest established customs in human history, while it is considered to be an important element among most religions, as a sign of grief or preparation of great feasts. As a religious and sacred institution, fasting aims at soul purification and body health as well. Since medicine was under the authority of religion, fasting was often designated by priests as a preventive and therapeutic mean. Orthodox Christian Church established and adjusted the practice of fasting taking also under consideration the function of nature throughout the year. The main purpose of this action was the protection of natural resources. By regulating the number of the animals, reproduction period, etc. according to traditions and forage sufficiency, stockbreeders were the first to obtain a complete approach of rangeland management, stockbreeding and preservation of the natural environment. Interdependence among Christian tradition-feasts-naturefunction of stockbreeders (reduction of animal number) within the annual circle, a dynamic environmental balance had been created. Lately though due to estrangement of traditions and demographic changes, especially in the mountainous areas, this balanced relationship has been disturbed with unfavorable results in Greek landscapes. The preservation and protection of natural and cultural elements of landscapes and Christian traditions as well compose the safety valve for a sustainable development and production with a simultaneous ecological balance. Key words: Fasting, Christian tradition, stockbreeding, sustainable development, ecological balance. Λιβαδοπονία και ανάπτυξη ορεινών περιοχών 291

Εισαγωγή. Λέξεις κλειδιά: Νηστεία, χριστιανική παράδοση, κτηνοτροφία, οικολογική ισορροπία, αειφορική ανάπτυξη.

Εισαγωγή. Λέξεις κλειδιά: Νηστεία, χριστιανική παράδοση, κτηνοτροφία, οικολογική ισορροπία, αειφορική ανάπτυξη. Χριστιανική παράδοση και οικολογία λιβαδικού τοπίου Φ.Ι. Παρατσικίδου¹, Ι.Π. Ισπικούδης¹, Αρχιμανδρίτης Θεοδόσιος Εμμανουήλ² και Α.Ν. Σιδηροπούλου¹ ¹ Εργαστήριο Λιβαδικής Οικολογίας, (286) Α.Π.Θ., 541

Διαβάστε περισσότερα

Μικρό Νηστειοδρόμιο - Οι νηστείες της Εκκλησίας μας

Μικρό Νηστειοδρόμιο - Οι νηστείες της Εκκλησίας μας Μικρό Νηστειοδρόμιο - Οι νηστείες της Εκκλησίας μας 1. Η Μεγάλη Τεσσαρακοστή: Αρχίζει την Καθαρά Δευτέρα και τελειώνει την Κυριακή της Αναστάσεως. Είναι η πιο αυστηρή νηστεία όλου του χρόνου (λάδι καταλύουμε

Διαβάστε περισσότερα

2η: Στις 5 Ιανουαρίου παραμονή των Θεοφανείων τρώμε μόνον ΑΛΑΔΑ, εάν όμως συμπέσει Σάββατο ή Κυριακή τρώμε ΛΑΔΕΡΑ.

2η: Στις 5 Ιανουαρίου παραμονή των Θεοφανείων τρώμε μόνον ΑΛΑΔΑ, εάν όμως συμπέσει Σάββατο ή Κυριακή τρώμε ΛΑΔΕΡΑ. Οι Νηστείες της Αγίας μας Εκκλησίας Οι νηστείες, όπως αρχίζουν από την αρχή σχεδόν του χρόνου, είναι οι εξής: 1η: Από την ημέρα των Χριστουγέννων μέχρι τις 4 Ιανουαρίου τρώμε τα πάντα είτε έχουμε ΤΕΤΑΡΤΗ

Διαβάστε περισσότερα

1. Στα αποστολικά χρόνια, η Θεία Ευχαριστία γινόταν διαφορετικά από τον τρόπο που έγινε τη βραδιά του Μυστικού Δείπνου.

1. Στα αποστολικά χρόνια, η Θεία Ευχαριστία γινόταν διαφορετικά από τον τρόπο που έγινε τη βραδιά του Μυστικού Δείπνου. ΜΑΘΗΜΑ 22 ο ΙΔΡΥΣΗ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ Θ.ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΑΣ Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω προτάσεις ως σωστές ή λανθασμένες, σύμφωνα με την ιστορία της αρχαίας Εκκλησίας, γράφοντας δίπλα στον αριθμό κάθε

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΓΩΓΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΘΡΗΣΚΕΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΤΡΟΦΗ. Στο πρόγραμμα συμμετείχαν 19 μαθητές της Β τάξης

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΓΩΓΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΘΡΗΣΚΕΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΤΡΟΦΗ. Στο πρόγραμμα συμμετείχαν 19 μαθητές της Β τάξης 16 ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΓΩΓΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΘΡΗΣΚΕΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΤΡΟΦΗ Στο πρόγραμμα συμμετείχαν 19 μαθητές της Β τάξης ΥΠΕΥΘΥΝΕΣ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΕΣ : ΑΝΥΨΗΤΑΚΗ ΕΙΡΗΝΗ,ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΥ ΟΛΓΑ Κάποτε η τροφή ήταν απαραίτητη

Διαβάστε περισσότερα

Αποτελέσματα των ερωτηματολογίων

Αποτελέσματα των ερωτηματολογίων ΜΟΔΑ ΚΑΙ ΠΑΡΑΔΟΣΗ Στα πλαίσια της εργασίας μας με θέμα τη μόδα και παράδοση, πραγματοποιήθηκε σύνταξη ερωτηματολογίων τα οποία σχετίζονται με το θέμα μας και μοιράστηκαν σε μαθητές της β και γ λυκείου.

Διαβάστε περισσότερα

Η νηστεία των Χριστουγέννων

Η νηστεία των Χριστουγέννων 15 Νοεμβρίου 2018 Η νηστεία των Χριστουγέννων Θρησκεία / Θρησκευτική ζωή Γεώργιος Αραμπατζόγλου, Αναγνώστης της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών Ιερός Ναός Αγίου Λουκά Πατησίων Μία ακόμη ευλογημένη περίοδος

Διαβάστε περισσότερα

Το Τριώδιο ή αλλιώς Αποκριά είναι μια περίοδος 3 εβδομάδων που γιορτάζουμε κάθε χρόνο πριν από τη Σαρακοστή του Πάσχα.

Το Τριώδιο ή αλλιώς Αποκριά είναι μια περίοδος 3 εβδομάδων που γιορτάζουμε κάθε χρόνο πριν από τη Σαρακοστή του Πάσχα. Το Τριώδιο ή αλλιώς Αποκριά είναι μια περίοδος 3 εβδομάδων που γιορτάζουμε κάθε χρόνο πριν από τη Σαρακοστή του Πάσχα. Το Τριώδιο το τοποθετούμε χρονικά ως εξής: Πάσχα Τριώδιο ή Αποκριά Σαρακοστή Η λέξη

Διαβάστε περισσότερα

ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ

ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ Σεπτέμβριος 2015 Α ΤΑΞΗ (Δίωρο πρώτο τετράμηνο) 1.(ΔΕ 2) Το νόημα και η εξέλιξη της χριστιανικής λατρείας. (ΔΕ 3) Ο Χριστός εγκαινιάζει την αληθινή λατρεία. (ΔΕ 4) Με τη λατρεία εκφράζουμε

Διαβάστε περισσότερα

Να συμπληρώσετε κάθε μια από τις προτάσεις 1, 2, 3, 4 και 5, επιλέγοντας τη. 1. Ο χώρος τέλεσης της χριστιανικής λατρείας ονομάστηκε ναός

Να συμπληρώσετε κάθε μια από τις προτάσεις 1, 2, 3, 4 και 5, επιλέγοντας τη. 1. Ο χώρος τέλεσης της χριστιανικής λατρείας ονομάστηκε ναός ΜΑΘΗΜΑ 2 Ο ΤΟ ΝΟΗΜΑ ΚΑΙ Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗΣ ΛΑΤΡΕΙΑΣ Να συμπληρώσετε κάθε μια από τις προτάσεις 1, 2, 3, 4 και 5, επιλέγοντας τη σωστή απάντηση από τις αντίστοιχες φράσεις α, β, γ. 1. Ο χώρος τέλεσης

Διαβάστε περισσότερα

Οι νηστείες και οι καταλύσεις της Εκκλησίας μας

Οι νηστείες και οι καταλύσεις της Εκκλησίας μας Οι νηστείες και οι καταλύσεις της Εκκλησίας μας Νηστεία είναι η λήψη «ξηράς τροφής» (ξηροφαγία), χωρίς λάδι ή κρασί, μια φορά την ημέρα, και μάλιστα την ενάτη ώρα (γύρω στις 3 μ. μ.). Λήψη τροφής, έστω

Διαβάστε περισσότερα

Εορτολογία. Ενότητα 1: Εισαγωγή. Γεώργιος Φίλιας Θεολογική Σχολή Τμήμα Κοινωνικής Θεολογίας

Εορτολογία. Ενότητα 1: Εισαγωγή. Γεώργιος Φίλιας Θεολογική Σχολή Τμήμα Κοινωνικής Θεολογίας Εορτολογία Ενότητα 1: Γεώργιος Φίλιας Θεολογική Σχολή Τμήμα Κοινωνικής Θεολογίας Α) Γένεση των χριστιανικών εορτών (1 1. από 7) Εορτολόγια και ημερολόγια υπήρχαν πριν από την εμφάνιση της χριστιανικής

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΡΤΙΟΥ 2012 ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΑΣΟΠΟΝΙΑΣ

ΜΑΡΤΙΟΥ 2012 ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΑΣΟΠΟΝΙΑΣ 21 ΜΑΡΤΙΟΥ 2012 Κυριακή 18 Μαρτίου 2012, ώρα 11:00 ενδροφύτευση - Τριάδι Θέρµης ΣΥΝΔΙΟΡΓΑΝΩΤΕΣ: Τετάρτη 21 Μαρτίου 2012, ώρα 18:00 ΚΤΙΡΙΟ ΠΑΛΑΙΑΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ Α.Π.Θ - Αίθουσα Τελετών Σχολή ασολογίας

Διαβάστε περισσότερα

Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω προτάσεις ως σωστές ή λανθασμένες, σύμφωνα. με τη διδασκαλία της Εκκλησίας, γράφοντας δίπλα στον αριθμό κάθε πρότασης τη

Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω προτάσεις ως σωστές ή λανθασμένες, σύμφωνα. με τη διδασκαλία της Εκκλησίας, γράφοντας δίπλα στον αριθμό κάθε πρότασης τη ΜΑΘΗΜΑ 3 Ο Ο ΧΡΙΣΤΟΣ ΕΓΚΑΙΝΙΑΖΕΙ ΤΗΝ ΑΛΗΘΙΝΗ ΛΑΤΡΕΙΑ Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω προτάσεις ως σωστές ή λανθασμένες, σύμφωνα με τη διδασκαλία της Εκκλησίας, γράφοντας δίπλα στον αριθμό κάθε πρότασης τη

Διαβάστε περισσότερα

Πανόραμα εργασιών στα πρακτικά των Πανελλήνιων Λιβαδοπονικών Συνεδρίων της Ελληνικής Λιβαδοπονικής Εταιρείας ( )

Πανόραμα εργασιών στα πρακτικά των Πανελλήνιων Λιβαδοπονικών Συνεδρίων της Ελληνικής Λιβαδοπονικής Εταιρείας ( ) Πανόραμα εργασιών στα πρακτικά των Πανελλήνιων Λιβαδοπονικών Συνεδρίων της Ελληνικής Λιβαδοπονικής Εταιρείας (1996 2006) Ε. Τσατσιάδης, Α. Άνιφτος και Β.Π. Παπαναστάσης Εργαστήριο Λιβαδικής Οικολογίας

Διαβάστε περισσότερα

Τσικνοπέμπτη. Μαζί με την Τσικνοπέμπτη έχει καθιερωθεί πλέον και η παράδοση του μασκαρέματος που υποτίθεται ότι διώχνει τα κακά

Τσικνοπέμπτη. Μαζί με την Τσικνοπέμπτη έχει καθιερωθεί πλέον και η παράδοση του μασκαρέματος που υποτίθεται ότι διώχνει τα κακά Τσικνοπέμπτη Οι τρεις πρώτες εβδομάδες του Τριωδίου, πριν την αρχή της νηστείας της Μεγάλης Σαρακοστής ονομάζονται Προφωνή, Κρεατινή και της Τυροφάγου. Στο μέσο της 2ης εβδομάδας (Κρεατινής) βρίσκεται

Διαβάστε περισσότερα

Η ύψωσις του Τιμίου Σταυρού

Η ύψωσις του Τιμίου Σταυρού 13 Σεπτεμβρίου 2018 Η ύψωσις του Τιμίου Σταυρού Θρησκεία / Αγιολογία Γεώργιος Ν. Μανώλης, Αρχισυντάκ Ενότητας Ορθοδοξία Πεμπτουσία Ο Τίμιος Σταυρός του Κυρίου αποτελεί το κορυφαίο σύμβολο θυσίας και αγιασμού

Διαβάστε περισσότερα

α. αποτελούνταν από τους Αποστόλους και όσους βαπτίστηκαν την ημέρα της Πεντηκοστής.

α. αποτελούνταν από τους Αποστόλους και όσους βαπτίστηκαν την ημέρα της Πεντηκοστής. ΜΑΘΗΜΑ 15 Ο ΣΥΝΑΓΜΕΝΟΙ ΣΤΗ Θ. ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΑ Να συμπληρώσετε την παρακάτω πρόταση επιλέγοντας τη σωστή απάντηση, σύμφωνα με τη διδασκαλία της Εκκλησίας, από τις φράσεις α, β, γ, δ. Να τεκμηριώσετε με συντομία

Διαβάστε περισσότερα

2010-2011 ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ ΛΥΚΕΙΟΥ

2010-2011 ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ ΛΥΚΕΙΟΥ A ΤΑΞΗ Σεπτέμβριος 2010 Γ ΤΑΞΗ 1. Γνωριμία Παρουσίαση ύλης Εισαγωγή στη Θεία Λειτουργία (σελ. 24-34) 2. Κληρικοί Ιερά άμφια Ιερά λειτουργικά σκεύη (σελ. 35 53) 3. Προετοιμασία για την

Διαβάστε περισσότερα

ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΔΗΜΟΥ ΠΑΙΟΝΙΑΣ

ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΔΗΜΟΥ ΠΑΙΟΝΙΑΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΔΗΜΟΥ ΠΑΙΟΝΙΑΣ Αντιδημαρχία Παιδείας, Αθλητισμού, Πολιτισμού, Νεολαίας και Εθελοντισμού. Σελίδα 1 από 8 ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΑΞΙΟΥΠΟΛΗΣ ΑΞΙΟΥΠΟΛΗ Πανηγύρι Αξιούπολης / Συναυλίες, χορευτικές

Διαβάστε περισσότερα

5 Δευτέρα Ακολουθία των Μ. Ωρών, Θεία Λειτουργία & Αγιασμός. 7 Τετάρτη Θεία Λειτουργία «Σύναξις Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου»

5 Δευτέρα Ακολουθία των Μ. Ωρών, Θεία Λειτουργία & Αγιασμός. 7 Τετάρτη Θεία Λειτουργία «Σύναξις Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου» Ιανουάριος 1 Πέμπτη Θεία Λειτουργία «Περιτομή Του Κυρίου» 4 Κυριακή Θεία Λειτουργία 5 Δευτέρα Ακολουθία των Μ. Ωρών, Θεία Λειτουργία & Αγιασμός 6 Τρίτη Θεία Λειτουργία & Αγιασμός «Άγια Θεοφάνεια» 7 Τετάρτη

Διαβάστε περισσότερα

Να ξαναγράψετε το κείμενο που ακολουθεί συμπληρώνοντας τα κενά με τις

Να ξαναγράψετε το κείμενο που ακολουθεί συμπληρώνοντας τα κενά με τις ΜΑΘΗΜΑ 8 Ο ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ: Η ΓΙΟΡΤΗ ΤΗΣ ΕΝΑΝΘΡΩΠΗΣΗΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ Να ξαναγράψετε το κείμενο που ακολουθεί συμπληρώνοντας τα κενά με τις κατάλληλες λέξεις που δίνονται στην παρένθεση. Σε κάθε κενό αντιστοιχεί

Διαβάστε περισσότερα

Η ΝΗΣΤΕΙΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ

Η ΝΗΣΤΕΙΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ Η ΝΗΣΤΕΙΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΝΗΣΤΕΙΑ; Η λέξη νηστεία προέρχεται από το νη+εσθιω που σημαίνει δεν τρώω. Αποτελεί έναν πανάρχαιο εκκλησιαστικό θεσμό. Η νηστεία σημαίνει την πλήρη αποχή από στερεές

Διαβάστε περισσότερα

ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑ ΚΑΙ ΛΙΒΑΔΙΑ

ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑ ΚΑΙ ΛΙΒΑΔΙΑ ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑ ΚΑΙ ΛΙΒΑΔΙΑ ΑΡΙΘΜΟΣ ΚΑΙ ΔΙΑΘΡΩΣΗ ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΚΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ Ο αριθμός των βοοειδών και αιγοπροβάτων παρουσίασε σημαντικές διακυμάνσεις μεταπολεμικά. Τα βοοειδή έπειτα από μια σημαντική πτώση κατά

Διαβάστε περισσότερα

1. Έκδοση Άδειας Γάμου. 2. Πιστοποιητικό Ελευθερίας. 3. Τέλεση Γάμου - Ενημέρωση. 4. Έκδοση Άδειας Γάμου (Στην αγγλική)

1. Έκδοση Άδειας Γάμου. 2. Πιστοποιητικό Ελευθερίας. 3. Τέλεση Γάμου - Ενημέρωση. 4. Έκδοση Άδειας Γάμου (Στην αγγλική) 1. Έκδοση Άδειας Γάμου 2. Πιστοποιητικό Ελευθερίας 3. Τέλεση Γάμου - Ενημέρωση 4. Έκδοση Άδειας Γάμου (Στην αγγλική) 5. Λύση Γάμου 6. Πιστοποιητικό Τελέσεως Γάμου 7. Επικοινωνία 1.Έκδοση Άδειας Γάμου Α.

Διαβάστε περισσότερα

1. Η «Λειτουργία των πιστών» αφορά μόνο τους βαπτισμένους χριστιανούς. 4. Στη Θεία Λειτουργία οι πιστοί παρακαλούν τον Θεό να έχουν ειρηνικό θάνατο.

1. Η «Λειτουργία των πιστών» αφορά μόνο τους βαπτισμένους χριστιανούς. 4. Στη Θεία Λειτουργία οι πιστοί παρακαλούν τον Θεό να έχουν ειρηνικό θάνατο. ΜΑΘΗΜΑ 23 ο ΤΟ ΒΑΘΥΤΕΡΟ ΝΟΗΜΑ ΤΗΣ ΘΕΙΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΑΣ Να συμπληρώσετε την παρακάτω πρόταση επιλέγοντας τη σωστή απάντηση, σύμφωνα με τη διδασκαλία της Εκκλησίας, από τις φράσεις α, β, γ, δ. Να τεκμηριώσετε

Διαβάστε περισσότερα

(Σταυροπροσκυνήσεως, Απόκρεω, Αγίου Ιωάννη Κλίμακος, Τελώνη & Φαρισαίου, Αγίου Γρηγορίου Παλαμά, Τυρινής, Ασώτου, Οσίας Μαρίας Αιγυπτίας, Ορθοδοξίας)

(Σταυροπροσκυνήσεως, Απόκρεω, Αγίου Ιωάννη Κλίμακος, Τελώνη & Φαρισαίου, Αγίου Γρηγορίου Παλαμά, Τυρινής, Ασώτου, Οσίας Μαρίας Αιγυπτίας, Ορθοδοξίας) (Σταυροπροσκυνήσεως, Απόκρεω, Αγίου Ιωάννη Κλίμακος, Τελώνη & Φαρισαίου, Αγίου Γρηγορίου Παλαμά, Τυρινής, Ασώτου, Οσίας Μαρίας Αιγυπτίας, Ορθοδοξίας) Τ ρ ι ώ δ ι ο Η περίοδος αυτή πήρε το όνομα της από

Διαβάστε περισσότερα

ΤΡΙΩΔΙΟ - ΑΠΟΚΡΙΕΣ. Ονομάζεται Τριώδιο. Η λέξη προέρχεται από το «τρεις ωδές» που σημαίνει οι τρεις ύμνοι που συνηθίζουμε να λέγε στην εκκλησία.

ΤΡΙΩΔΙΟ - ΑΠΟΚΡΙΕΣ. Ονομάζεται Τριώδιο. Η λέξη προέρχεται από το «τρεις ωδές» που σημαίνει οι τρεις ύμνοι που συνηθίζουμε να λέγε στην εκκλησία. ΤΡΙΩΔΙΟ - ΑΠΟΚΡΙΕΣ Τι είναι το Τριώδιο; Τριώδιο είναι το βιβλίο της Εκκλησιαστικής Ακολουθίας των ύμνων που ψάλλονται από την Κυριακή του Τελώνου και Φαρισαίου, μέχρι και του Μ. Σαββάτου. Με την εμφάνιση

Διαβάστε περισσότερα

Πρόγραμμα Ἱερῶν Ἀκολουθιῶν

Πρόγραμμα Ἱερῶν Ἀκολουθιῶν ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΝ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟΝ ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΒΕΛΓΙΟΥ ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ SCHAERBEEK 293, rue du Progrès - 1030 Schaerbeek. Email: paroisse.schaerbeek@gmail.com Τηλ. : 02-201.19.38. Πρόγραμμα Ἱερῶν Ἀκολουθιῶν

Διαβάστε περισσότερα

Μέλη του Συλλόγου στο πανυγήρι του Αγίου Φωκά το Τα ξεχασμένα επαγγέλματα ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ

Μέλη του Συλλόγου στο πανυγήρι του Αγίου Φωκά το Τα ξεχασμένα επαγγέλματα ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ Μέλη του Συλλόγου στο πανυγήρι του Αγίου Φωκά το 1957 Τα ξεχασμένα επαγγέλματα ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ 2009 Ο κηροπλάστης μπάρμπα Κωσταντής (Γάντζος) στην εκτέλεση του καθήκοντος Ιανουάριος Π Π Σ Κ Δ Τ Τ Π Π Σ Κ Δ

Διαβάστε περισσότερα

(άγιο μύρο / τριήμερη / ολόλευκα / κολυμβήθρας / κατάδυση) «Στο χρίσμα, ο ιερέας χρίει τον.. σ όλα τα μέρη του σώματός του με

(άγιο μύρο / τριήμερη / ολόλευκα / κολυμβήθρας / κατάδυση) «Στο χρίσμα, ο ιερέας χρίει τον.. σ όλα τα μέρη του σώματός του με ΜΑΘΗΜΑ 21 Ο ΤΑ ΜΥΣΤΗΡΙΑ ΤΟΥ ΒΑΠΤΙΣΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΧΡΙΣΜΑΤΟΣ Να ξαναγράψετε το κείμενο που ακολουθεί συμπληρώνοντας τα κενά με τις κατάλληλες λέξεις ή φράσεις που δίνονται στην παρένθεση. Σε κάθε κενό αντιστοιχεί

Διαβάστε περισσότερα

Οι άγιοι απόστολοι Παύλος και Βαρνάβας

Οι άγιοι απόστολοι Παύλος και Βαρνάβας Το άνοιγμα του Χριστιανισμού στον εθνικό κόσμο Οι άγιοι απόστολοι Παύλος και Βαρνάβας Ο Βαρνάβας Υπήρξε πιθανώς ένας από τους εβδομήκοντα αποστόλους του Κυρίου. Γεννήθηκε στη Σαλαμίνα της Κύπρου. Το πραγματικό

Διαβάστε περισσότερα

β. εκφράζουν αλήθειες για τον Χριστό, τη Θεοτόκο, την Αγία Τριάδα, τους αγίους

β. εκφράζουν αλήθειες για τον Χριστό, τη Θεοτόκο, την Αγία Τριάδα, τους αγίους ΜΑΘΗΜΑ 30 Ο 31 Ο ΥΜΝΟΓΡΑΦΙΑ ΣΤΗ ΛΑΤΡΕΙΑ Να συμπληρώσετε την πρόταση επιλέγοντας τη σωστή απάντηση, σύμφωνα με τη διδασκαλία της Εκκλησίας, από τις φράσεις α, β, γ, δ. Να τεκμηριώσετε με συντομία την επιλογή

Διαβάστε περισσότερα

1. Η Αγία Γραφή λέει ότι ο Χριστός είναι η μόνη δυνατότητα σωτηρίας. 2. Ο Θεός φανερώνεται στην Παλαιά Διαθήκη πάντα με κεραυνούς και αστραπές.

1. Η Αγία Γραφή λέει ότι ο Χριστός είναι η μόνη δυνατότητα σωτηρίας. 2. Ο Θεός φανερώνεται στην Παλαιά Διαθήκη πάντα με κεραυνούς και αστραπές. ΜΑΘΗΜΑ 13 Ο Η ΓΙΟΡΤΗ ΤΗΣ ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΗΣ Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω προτάσεις ως σωστές ή λανθασμένες, σύμφωνα με τη διδασκαλία της Εκκλησίας, γράφοντας δίπλα στον αριθμό κάθε πρότασης τη λέξη «σωστό»

Διαβάστε περισσότερα

Να συμπληρώσετε κάθε μια από τις προτάσεις 1, 2, 3, 4 και 5, επιλέγοντας τη σωστή απάντηση από τις αντίστοιχες φράσεις α, β, γ:

Να συμπληρώσετε κάθε μια από τις προτάσεις 1, 2, 3, 4 και 5, επιλέγοντας τη σωστή απάντηση από τις αντίστοιχες φράσεις α, β, γ: ΜΑΘΗΜΑ 18 Ο ΟΙ ΑΓΙΕΣ ΕΙΚΟΝΕΣ Να συμπληρώσετε κάθε μια από τις προτάσεις 1, 2, 3, 4 και 5, επιλέγοντας τη σωστή απάντηση από τις αντίστοιχες φράσεις α, β, γ: 1. Η αποκατάσταση της προσκύνησης των εικόνων

Διαβάστε περισσότερα

Καθορισμός ημερομηνίας εορτασμού του Πάσχα

Καθορισμός ημερομηνίας εορτασμού του Πάσχα ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΠΑΤΡΩΝ Σχολικό έτος 2013-14 Καθορισμός ημερομηνίας εορτασμού του Πάσχα ΚΑΡΑΜΠΕΛΑΣ ΜΑΡΙΟΣ-ΔΗΜΗΤΡΗΣ Τάξη : Α1 ΤΟ ΑΓΙΟ ΠΑΣΧΑ: Η γιορτή και ο υπολογισμός της ημερομηνίας

Διαβάστε περισσότερα

Το κήρυγμα και τα θαύματα του Χριστού μέσα από τη λατρεία. Διδ. Εν. 9

Το κήρυγμα και τα θαύματα του Χριστού μέσα από τη λατρεία. Διδ. Εν. 9 Το κήρυγμα και τα θαύματα του Χριστού μέσα από τη λατρεία Διδ. Εν. 9 Γιορτάζοντας τα γεγονότα της ζωής του Τα σπουδαιότερα γεγονότα της ζωής του Κυρίου μας είναι αποτυπωμένα στις ακίνητες Δεσποτικές γιορτές

Διαβάστε περισσότερα

Πορτογαλία Θρησκείες

Πορτογαλία Θρησκείες Πορτογαλία Θρησκείες 3. α. Εργαστείτε ομαδικά και διαλέξτε μια χώρα για να την παρουσιάσετε στην τάξη. Για μεγαλύτερη ευκολία, μπορείτε να συμπληρώσετε έναν πίνακα όπως ο παραπάνω με τα αντίστοιχα στοιχεία

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΟΥΖΙΝΑ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΝΗΣΙΑ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ ΚΡΗΤΗ

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΟΥΖΙΝΑ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΝΗΣΙΑ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ ΚΡΗΤΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΟΥΖΙΝΑ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΝΗΣΙΑ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ ΚΡΗΤΗ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ ΝΗΣΙΑ ΚΡΗΤΗ ΤΕΛΟΣ ΣΤΑΣΗ 1 Η... ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ... ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ Η κουζίνα της Μακεδονίας αντανακλά την πολιτισμική και γαστρονομική

Διαβάστε περισσότερα

Επιλέγεται η διερευνητική μέθοδος, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο ΠΣ. Παρουσιάζοντας: Σύγχρονα πρότυπα και στοιχεία λατρείας προς αυτά.

Επιλέγεται η διερευνητική μέθοδος, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο ΠΣ. Παρουσιάζοντας: Σύγχρονα πρότυπα και στοιχεία λατρείας προς αυτά. ΔΕ2:ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΟΤΗΤΑ ΥΠΟΕΝΟΤΗΤΑ:ΛΑΤΡΕΙΑ Οι μαθητές/μαθήτριες να: - διακρίνουν τη λατρεία ως συστατικό στοιχείο της θρησκευτικότητας, - συνδέουν τους λατρευτικούς κύκλους της Ορθόδοξης λατρείας με την καθημερινότητά.

Διαβάστε περισσότερα

Ιανουαριος Κυριακη ευτερα Τριτη Τεταρτη Πεµπτη Παρασκευη Σαββατο. Μαρτιος Φεβρουαριος Περιτοµη Χριστου Μεγαλου Βασιλειου Νεο Ετος

Ιανουαριος Κυριακη ευτερα Τριτη Τεταρτη Πεµπτη Παρασκευη Σαββατο. Μαρτιος Φεβρουαριος Περιτοµη Χριστου Μεγαλου Βασιλειου Νεο Ετος Ιανουαριος 2016 Αντωνιου του Μεγαλου Θεοδοσιου Αθανασιου και Κυριλλου Ευθυµιου Ιωαννου του Προδροµου Γρηγοριου Θεολογου Τατιανης Ξενοφωντος Τα Αγια Θεοφανεια Ανακοµιδη Λειψανων Ιωαννου Χρυσοστοµου Περιτοµη

Διαβάστε περισσότερα

Ιανουαριος Κυριακη ευτερα Τριτη Τεταρτη Πεµπτη Παρασκευη Σαββατο Μαρτιος Φεβρουαριος 2017.

Ιανουαριος Κυριακη ευτερα Τριτη Τεταρτη Πεµπτη Παρασκευη Σαββατο Μαρτιος Φεβρουαριος 2017. Ιανουαριος 2017 5 6 7 Περιτοµη Χριστου Μεγαλου Βασιλειου Νεο Ετος 8 9 10 11 12 13 14 Ευστρατιου Θεοδοσιου Τατιανης Τα Αγια Θεοφανεια Ιωαννου του Προδροµου 15 16 17 18 19 20 21 Αντωνιου του Μεγαλου Αθανασιου

Διαβάστε περισσότερα

Ιανουαριος Κυριακη ευτερα Τριτη Τεταρτη Πεµπτη Παρασκευη Σαββατο. Φεβρουαριος Μαρτιος Περιτοµη Χριστου Μεγαλου Βασιλειου Νεο Ετος

Ιανουαριος Κυριακη ευτερα Τριτη Τεταρτη Πεµπτη Παρασκευη Σαββατο. Φεβρουαριος Μαρτιος Περιτοµη Χριστου Μεγαλου Βασιλειου Νεο Ετος Ιανουαριος 2020 Φεβρουαριος 2020 1 2 3 4 5 6 7 8 9 101112131415 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 Μαρτιος 2020 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 5 6 7

Διαβάστε περισσότερα

Ιανουαριος Κυριακη ευτερα Τριτη Τεταρτη Πεµπτη Παρασκευη Σαββατο. Φεβρουαριος Μαρτιος Περιτοµη Χριστου Μεγαλου Βασιλειου Νεο Ετος

Ιανουαριος Κυριακη ευτερα Τριτη Τεταρτη Πεµπτη Παρασκευη Σαββατο. Φεβρουαριος Μαρτιος Περιτοµη Χριστου Μεγαλου Βασιλειου Νεο Ετος Ιανουαριος 2019 Φεβρουαριος 2019 24 25 26 27 28 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Τα Αγια Θεοφανεια Μαρτιος 2019 24 25 26 27 28 29 30 31 Ιωαννου του Προδροµου Περιτοµη Χριστου Μεγαλου Βασιλειου Νεο Ετος Ευστρατιου

Διαβάστε περισσότερα

Ιανουαριος Κυριακη ευτερα Τριτη Τεταρτη Πεµπτη Παρασκευη Σαββατο. Φεβρουαριος Μαρτιος Περιτοµη Χριστου Μεγαλου Βασιλειου Νεο Ετος

Ιανουαριος Κυριακη ευτερα Τριτη Τεταρτη Πεµπτη Παρασκευη Σαββατο. Φεβρουαριος Μαρτιος Περιτοµη Χριστου Μεγαλου Βασιλειου Νεο Ετος Ιανουαριος 2018 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 Ιωαννου του Προδροµου Περιτοµη Χριστου Μεγαλου Βασιλειου Νεο Ετος Ευστρατιου Θεοδοσιου Τατιανης Τα Αγια Θεοφανεια 14 15 16 17 18 19 20 Αντωνιου του Μεγαλου Αθανασιου

Διαβάστε περισσότερα

Συναγμένοι στη Θεία Ευχαριστία: Η ουσία της Εκκλησίας. Διδ. Εν. 15

Συναγμένοι στη Θεία Ευχαριστία: Η ουσία της Εκκλησίας. Διδ. Εν. 15 Συναγμένοι στη Θεία Ευχαριστία: Η ουσία της Εκκλησίας Διδ. Εν. 15 α) Η εξάπλωση της Εκκλησίας Μετά την Πεντηκοστή, η νέα πραγματικότητα που δημιουργείται στον κόσμο, η Εκκλησία, ζει και κινείται σε μια

Διαβάστε περισσότερα

1 ο ηµοτικό Σχολείο Κερατσινίου. Ολοήµερο Πληροφορική

1 ο ηµοτικό Σχολείο Κερατσινίου. Ολοήµερο Πληροφορική 1 ο ηµοτικό Σχολείο Κερατσινίου Ολοήµερο Πληροφορική 2011-12 Μεγάλη Σαρακοστή Σαρακοστή λέµε τις 40 µέρες πριν από την Κυριακή του Πάσχα, την περίοδο των επτά εβδοµάδων της νηστείας. Η πρώτη ονοµάζεται

Διαβάστε περισσότερα

Εορτολογία. Ενότητα 8: Οι Εορτές των Αγίων. Γεώργιος Φίλιας Θεολογική Σχολή Τμήμα Κοινωνικής Θεολογίας

Εορτολογία. Ενότητα 8: Οι Εορτές των Αγίων. Γεώργιος Φίλιας Θεολογική Σχολή Τμήμα Κοινωνικής Θεολογίας Εορτολογία Ενότητα 8: Γεώργιος Φίλιας Θεολογική Σχολή Τμήμα Κοινωνικής Θεολογίας A) (1 από 4) Μαρτύριο Πολυκάρπου (2 ος αι.): η αρχαιότερη μαρτυρία για την καθιέρωση ετήσιου εορτασμού της μνήμης των μαρτύρων.

Διαβάστε περισσότερα

ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΛΙΒΑΔΙΩΝ ΚΑΙ ΛΟΙΠΩΝ ΠΗΓΩΝ ΤΡΟΦΗΣ

ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΛΙΒΑΔΙΩΝ ΚΑΙ ΛΟΙΠΩΝ ΠΗΓΩΝ ΤΡΟΦΗΣ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΛΙΒΑΔΙΩΝ ΚΑΙ ΛΟΙΠΩΝ ΠΗΓΩΝ ΤΡΟΦΗΣ Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΤΩΝ ΛΙΒΑΔΙΩΝ Στη χώρα μας, οι κύριες χρήσεις γης είναι Λιβάδια Γεωργικές εκτάσεις Δάση Ιδιαίτερα στον ορεινό και

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ Α ΛΥΚΕΙΟΥ

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ Α ΛΥΚΕΙΟΥ 1 of 5 14/4/2014 12:35 ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ Α ΛΥΚΕΙΟΥ 14-4-2014 Ερώτηση παρακίνησης: 1 Τα Χριστούγεννα η Εκκλησία γιορτάζει: τη Θεία Ενανθρώπηση τη Θεία Ευχαριστία τη Βάπτιση του Χριστού Ερώτηση παρακίνησης:

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΣ: ΚΟΙΝ. : ΘΕΜΑ: Οδηγίες για τη διδασκαλία μαθημάτων του Γενικού και του Εσπερινού Γενικού Λυκείου

ΠΡΟΣ: ΚΟΙΝ. : ΘΕΜΑ: Οδηγίες για τη διδασκαλία μαθημάτων του Γενικού και του Εσπερινού Γενικού Λυκείου ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΕΝΙΑΙΟΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ Π/ΘΜΙΑΣ & Δ/ΘΜΙΑΣ ΕΚΠ/ΣΗΣ Δ/ΝΣΗ ΣΠΟΥΔΩΝ Δ/ΘΜΙΑΣ ΕΚΠ/ΣΗΣ ----- Βαθμός Ασφαλείας: Να διατηρηθεί μέχρι: Βαθ. Προτεραιότητας:

Διαβάστε περισσότερα

- 3 - ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

- 3 - ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ - 3 - ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Θέμα: Η λειτουργική περίοδος του Τριωδίου. (Επίκαιρο) (κεφ.29) Σχολείο:Περιφερειακό Λύκειο Αγίου Χαραλάμπους, Έμπα Τάξη:Α Λυκείου Καθηγητής:Νικόλαος Καραμπάς Π.Μ.Π.: 16951 Α Σκοπός:

Διαβάστε περισσότερα

Μαθημα 2. Το νοημα και η εξελιξη της χριστιανικης Λατρειας

Μαθημα 2. Το νοημα και η εξελιξη της χριστιανικης Λατρειας Μαθημα 2. Το νοημα και η εξελιξη της χριστιανικης Λατρειας ΣΤΟΧΟΙ: Οι μαθητές να 1. Διατυπώνουν τον ορισμό της «λατρείας» και να εξηγούν το νόημα και το θεμέλιό της. 2. Εξηγούν τα χαρακτηριστικά της ορθόδοξης

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΣΟΧΗ! ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟ ΣΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΕΑΡΙΝΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ ΕΞΕΤΑΖΟΝΤΑΙ ΜΟΝΟ ΟΣΟΙ ΦΟΙΤΗΤΕΣ ΕΙΝΑΙ ΕΠΙ ΠΤΥΧΙΩ

ΠΡΟΣΟΧΗ! ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟ ΣΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΕΑΡΙΝΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ ΕΞΕΤΑΖΟΝΤΑΙ ΜΟΝΟ ΟΣΟΙ ΦΟΙΤΗΤΕΣ ΕΙΝΑΙ ΕΠΙ ΠΤΥΧΙΩ 1 ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΘΕΟΛΟΓΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΜΗΜΑ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΧΕΙΜΕΡΙΝΟΥ ΚΑΙ ΕΑΡΙΝΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ: ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2019 (Διάρκεια Εξεταστικής

Διαβάστε περισσότερα

α/α ΜΑΘΗΜΑ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΗΜΕΡΑ ΩΡΑ ΑΜΦΙΘΕΑΤΡΟ 1. Αρχαία Εβραϊκή Γλώσσα Βελουδία Σιδέρη- Παπαδοπούλου 31/1/2012 Α-Λ

α/α ΜΑΘΗΜΑ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΗΜΕΡΑ ΩΡΑ ΑΜΦΙΘΕΑΤΡΟ 1. Αρχαία Εβραϊκή Γλώσσα Βελουδία Σιδέρη- Παπαδοπούλου 31/1/2012 Α-Λ Εξάμηνο Α Μαθηματα Υποχρεωτικά ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2012 σελ. 1 1. Αρχαία Εβραϊκή Γλώσσα Βελουδία Σιδέρη- 31/1/2012 Τρίτη 9:00 Γραφείο Αρχαία Εβραϊκή Γλώσσα Βελουδία Σιδέρη- 1/2/2012 Τετάρτη

Διαβάστε περισσότερα

ΤΑ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΑ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ Ο ΚΑΝΩΝ ΤΟΥ ΠΑΣΧΑ

ΤΑ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΑ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ Ο ΚΑΝΩΝ ΤΟΥ ΠΑΣΧΑ ΤΑ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΑ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ Ο ΚΑΝΩΝ ΤΟΥ ΠΑΣΧΑ Στράτος Θεοδοσίου Αναπληρωτής καθηγητής Τμήμα Φυσικής Πανεπιστήμιο Αθηνών Τομέας Αστροφυσικής, Αστρονομίας και Μηχανικής Tο ημερολογιακό ζήτημα από την άποψη

Διαβάστε περισσότερα

α/α ΜΑΘΗΜΑ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΗΜΕΡΑ ΩΡΑ ΑΜΦΙΘΕΑΤΡΟ 1. Αρχαία Εβραϊκή Γλώσσα Βελουδία Σιδέρη- Παπαδοπούλου

α/α ΜΑΘΗΜΑ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΗΜΕΡΑ ΩΡΑ ΑΜΦΙΘΕΑΤΡΟ 1. Αρχαία Εβραϊκή Γλώσσα Βελουδία Σιδέρη- Παπαδοπούλου Εξάμηνο Α Μαθήματα Υποχρεωτικά ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2011 σελ. 1 1. Αρχαία Εβραϊκή Γλώσσα Βελουδία Σιδέρη- Παπαδοπούλου 1/9/2011 Πέμπτη 9:00 Γραφείο 2. Εισαγωγή στην Κωνσταντίνος 7/9/2011 Τετάρτη

Διαβάστε περισσότερα

νηστειa kai nhστειοδρομιο τησ εκκλησιασ

νηστειa kai nhστειοδρομιο τησ εκκλησιασ ÄÉÌÇÍÉÁÉÁ ÅÊÄÏÓÇ ÅÍÇÌÅÑÙÓÇÓ ÊÁÉ ÐÍÅÕÌÁÔÉÊÇÓ ÏÉÊÏÄÏÌÇÓ ÉÅÑÁ ÌÇÔÑÏÐÏËÉÓ ÈÅÓÓÁËÏÍÉÊÇÓ ÉÅÑÏÓ ÍÁÏÓ ÌÅÔÁÌÏÑÖÙÓÅÙÓ ÔÏÕ ÓÙÔÇÑÏÓ ÄÅËÖÙÍ - ÌÉÁÏÕËÇ ÔÇË. 2310-828989 νηστειa kai nhστειοδρομιο τησ εκκλησιασ ÅÔÏÓ Ã

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ

ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ Θρησκευτικά B Δημοτικού (Μέρος Α ) Ομορφος κόσμος ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ Θρησκευτικά Β Δημοτικού Ομορφος κόσμος (Μέρος A ) Συγγραφική ομάδα:

Διαβάστε περισσότερα

Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Χειμερινό Εξάμηνο Μάθημα: Σχολική Πρακτική, Επίπεδο ΙΙΙ, Υπεύθυνος Διδάσκων: Υπεύθυνη Εκπ/κός:

Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Χειμερινό Εξάμηνο Μάθημα: Σχολική Πρακτική, Επίπεδο ΙΙΙ, Υπεύθυνος Διδάσκων: Υπεύθυνη Εκπ/κός: Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Χειμερινό Εξάμηνο 2009-2010 Μάθημα: Σχολική Πρακτική, Επίπεδο ΙΙΙ, Υπεύθυνος Διδάσκων: Υπεύθυνη Εκπ/κός: Φοιτητής/ρια:.. Μάθημα: ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ Σχολείο:11 ο Δημοτικό Τάξη: Γ Διδακτική

Διαβάστε περισσότερα

ΑΘΗΝΑ 2013 ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΜΕΝΟΥ ΥΔΑΤΟΣ (ΛYΜΑΤΩΝ) FRAMME - LIFE08 NAT/GR/000533 ΡΟΔΟΣ

ΑΘΗΝΑ 2013 ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΜΕΝΟΥ ΥΔΑΤΟΣ (ΛYΜΑΤΩΝ) FRAMME - LIFE08 NAT/GR/000533 ΡΟΔΟΣ FRAMME LIFE 08 NAT//GR//000533 ΑΘΗΝΑ 2013 ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΜΕΝΟΥ ΥΔΑΤΟΣ (ΛYΜΑΤΩΝ) FRAMME - LIFE08 NAT/GR/000533 ΡΟΔΟΣ Το FRAMME, "Μεθοδολογία Αποκατάστασης Πυρόπληκτων Μεσογειακών Δασών - Ασφάλεια & Αποδοτικότητα

Διαβάστε περισσότερα

LIFE ENVIRONMENT STRYMON

LIFE ENVIRONMENT STRYMON LIFE ENVIRONMENT STRYMON Ecosystem Based Water Resources Management to Minimize Environmental Impacts from Agriculture Using State of the Art Modeling Tools in Strymonas Basin LIFE03 ENV/GR/000217 Task

Διαβάστε περισσότερα

Ιστορία και τελεσιουργία της Λειτουργίας των

Ιστορία και τελεσιουργία της Λειτουργίας των 15 Μαρτίου 2019 Ιστορία και τελεσιουργία της Λειργίας Προηγιασμένων Δώρων Θρησκεία / Θεία Λατρεία Γεώργιος Ζαραβέλας, Θεολόγος Σημείο αναφοράς τυπικού της Μεγάλης Τεσσαρακοστής αποτελεί η μετάδοση Προηγιασμένων

Διαβάστε περισσότερα

Ομιλία στην Σχολική Εορτή των Τριών Ιεραρχών Γυμνάσιο Ξυλοφάγου

Ομιλία στην Σχολική Εορτή των Τριών Ιεραρχών Γυμνάσιο Ξυλοφάγου Ομιλία στην Σχολική Εορτή των Τριών Ιεραρχών Γυμνάσιο Ξυλοφάγου Ήταν γύρω στον 11 ου αι. στα χρόνια του Αλέξιου Κομνηνού όταν στην Κωνσταντινούπολη ξέσπασε με νέα διαμάχη. Άνθρωποι των γραμμάτων και μη,

Διαβάστε περισσότερα

Τι είναι αυτό που καθιστά την ορθοδοξία μοναδική;. Παρακάτω καταγράφεται η απάντηση στο παραπάνω ερώτημα.

Τι είναι αυτό που καθιστά την ορθοδοξία μοναδική;. Παρακάτω καταγράφεται η απάντηση στο παραπάνω ερώτημα. ixthis.gr Πηγή του θέματος : http://www.ixthis.gr/show-content.phpconid=475 2011-02-11. - 14:07 pm. Τίτλος θέματος Τι είναι αυτό που καθιστά την ορθοδοξία μοναδική;. Πληροφορίες θέματος Το θέμα αυτό έχει

Διαβάστε περισσότερα

ΘΡΗΣΚΕΙΕΣ ΚΑΙ ΙΑΤΡΟΦΗ

ΘΡΗΣΚΕΙΕΣ ΚΑΙ ΙΑΤΡΟΦΗ 4ο ΓΕΛ ΛΑΜΙΑΣ ΣΧ.ΕΤΟΣ:2014 2015 ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΘΡΗΣΚΕΙΕΣ ΚΑΙ ΙΑΤΡΟΦΗ Ερευνητική Ομάδα: ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΥ ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΑΠΟΣΤΟΛΟΠΟΥΛΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΒΑΛΑΤΣΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΒΑΦΕΙΑ Η ΖΩΗ ΓΕΡΑΣΙΜΟΥ ΗΜΗΤΡΙΟΣ ΓΕΩΡΓΟΥΛΑ ΕΥΦΡΟΣΥΝΗ

Διαβάστε περισσότερα

Οι τρεις Ιεράρχες. 30 Ιανουαρίου

Οι τρεις Ιεράρχες. 30 Ιανουαρίου Οι τρεις Ιεράρχες 30 Ιανουαρίου Οι τρεις Ιεράρχες Ποίοι ήταν οι τρεις Ιεράρχες και γιατί τους τιμούμε; Με τον όρο Τρεις Ιεράρχες, αναφερόμαστε συνοπτικά στους τρεις επιφανείς Αγίους και θεολόγους, Βασίλειο

Διαβάστε περισσότερα

Η ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΗ ΣΥΝΟΔΟΣ Πράξ. ιε, 1-32

Η ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΗ ΣΥΝΟΔΟΣ Πράξ. ιε, 1-32 Η ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΗ ΣΥΝΟΔΟΣ Πράξ. ιε, 1-32 Με το τέλος της Α περιοδείας του αποστ. Παύλου υπάρχουν δύο ομάδες χριστιανών: ΟΙ ΙΟΥΔΑΙΟ-ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΙ Είναι Iουδαίοι Ακολουθούν τα ιουδαϊκά ήθη και έθιμα (περιτομή, αργία

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. Εισαγωγή Α. Επεξήγηση ιωάννειων όρων Β. Δραματική δόμηση σύμφωνα με τον L. Schenke ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. Εισαγωγή Α. Επεξήγηση ιωάννειων όρων Β. Δραματική δόμηση σύμφωνα με τον L. Schenke ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Πρόλογος... 12 Εισαγωγή... 13 Α. Επεξήγηση ιωάννειων όρων... 18 Β. Δραματική δόμηση σύμφωνα με τον L. Schenke... 19 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΠΡΟΟΙΜΙΑΚΟΥ ΥΜΝΟΥ ΤΟΥ ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ... 21

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΕΘΝΕΣ ΣΥΝΕΔΡΙΟ Αθηναγόρας και Οικουμένη:

ΔΙΕΘΝΕΣ ΣΥΝΕΔΡΙΟ Αθηναγόρας και Οικουμένη: ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΘΕΟΛΟΓΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΔΙΕΘΝΕΣ ΣΥΝΕΔΡΙΟ Αθηναγόρας και Οικουμένη: 70 Χρόνια από την εκλογή του Πατριάρχη Αθηναγόρα στον Οικουμενικό Θρόνο και από την ίδρυση του Π.Σ.Ε. 19-20

Διαβάστε περισσότερα

Ιουδαϊσµός. α) Παρουσίαση θρησκείας:

Ιουδαϊσµός. α) Παρουσίαση θρησκείας: Ιουδαϊσµός α) Παρουσίαση θρησκείας: Ο Ιουδαϊσµός είναι η παραδοσιακή θρησκεία των Εβραίων. Σύµφωνα µε τον ορθόδοξο Ιουδαϊσµό και τους βαθιά θρησκευόµενους Εβραίους, ο βιβλικός πατριάρχης Αβραάµ ήταν ο

Διαβάστε περισσότερα

Να ξαναγράψετε το κείμενο που ακολουθεί συμπληρώνοντας τα κενά με τις

Να ξαναγράψετε το κείμενο που ακολουθεί συμπληρώνοντας τα κενά με τις ΜΑΘΗΜΑ 10 Ο ΠΡΟΣΚΥΝΟΥΜΕΝ ΣΟΥ ΤΑ ΠΑΘΗ,ΧΡΙΣΤΕ Να ξαναγράψετε το κείμενο που ακολουθεί συμπληρώνοντας τα κενά με τις κατάλληλες λέξεις που δίνονται στην παρένθεση. Σε κάθε κενό αντιστοιχεί μια λέξη. «Η Μεγάλη

Διαβάστε περισσότερα

Θρησκευτικά Α Λυκείου GI_A_THI_0_8712 Απαντήσεις των θεμάτων ΘΕΜΑ Α1

Θρησκευτικά Α Λυκείου GI_A_THI_0_8712 Απαντήσεις των θεμάτων ΘΕΜΑ Α1 Θρησκευτικά Α Λυκείου GI_A_THI_0_8712 Απαντήσεις των θεμάτων ΘΕΜΑ Α1 α) Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω προτάσεις ως σωστές ή λανθασμένες, σύμφωνα με τη διδασκαλία της Εκκλησίας, γράφοντας δίπλα στον αριθμό

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ 1 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ: 1-23 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2016 Α ΕΤΟΣ Ιστορία Νεοελληνικής Εκπαίδευσης και

Διαβάστε περισσότερα

Ορθολογικός σχεδιασμός της διάνοιξης λιβαδικών εκτάσεων

Ορθολογικός σχεδιασμός της διάνοιξης λιβαδικών εκτάσεων Ορθολογικός σχεδιασμός της διάνοιξης λιβαδικών εκτάσεων Ε.Α. Καραγιάννης και Κ.Ν. Καραγιάννης Εργαστήριο Μηχανικών Επιστημών και Τοπογραφίας, Σχολή Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο

Διαβάστε περισσότερα

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΖΑΚΑΚΙΟΥ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ 2017 ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΖΑΚΑΚΙΟΥ

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΖΑΚΑΚΙΟΥ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ 2017 ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΖΑΚΑΚΙΟΥ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΖΑΚΑΚΙΟΥ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ 207 ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΖΑΚΑΚΙΟΥ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ 207 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 207 2 3 4 5 6 7 8 9 0 2 3 4 5 6 7 8 9 20 2 22 23 24 25 26 27 28 29 30 3 ΘΕΟΔΩΡΟΥ ΝΕΟΦΥΤΟΣ, ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ ΣΩΤΗΡΗΣ Γ3 :.Περιτομή του

Διαβάστε περισσότερα

Η ΘΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ.ΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥ ΤΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ.

Η ΘΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ.ΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥ ΤΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ. 29/2, Τετάρτη των Τεφρών. Αρχή της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής. Η Θεία Λειτουργία στις 19.00 στον Ιερό Καθολικό Μητροπολιτικό Ναό (Ντόμο) με την επίθεση της τέφρας. ΟΛΗ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΠΑΛΑΙΑ ΔΙΑΘΗΚΗ- ΕΒΡΑΪΚΗ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ-ΘΕΣΜΟΛΟΓΙΑ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΠΑΛΑΙΑ ΔΙΑΘΗΚΗ- ΕΒΡΑΪΚΗ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ-ΘΕΣΜΟΛΟΓΙΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΠΑΛΑΙΑ ΔΙΑΘΗΚΗ- ΕΒΡΑΪΚΗ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ-ΘΕΣΜΟΛΟΓΙΑ Ενότητα 12: ΘΥΣΙΕΣ ΕΙΔΩΛΟΛΑΤΡΙΑ ΣΤΟΝ ΑΡΧΑΙΟ ΙΣΡΑΗΛ Σταμάτιος-Νικόλαος Μωραΐτης Τμήμα Ιερατικών Σπουδών Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό

Διαβάστε περισσότερα

Μαθημα 1. Η λατρεία στη ζωή των πιστών σήμερα

Μαθημα 1. Η λατρεία στη ζωή των πιστών σήμερα Μαθημα 1. Η λατρεία στη ζωή των πιστών σήμερα ΣΤΟΧΟΙ: Οι μαθητές να 1. Διατυπώνουν τους προβληματισμούς τους γύρω από τη λατρεία. 2. Υποστηρίζουν με επιχειρήματα ότι στη χριστιανική θρησκεία η λατρεία

Διαβάστε περισσότερα

Ιανουάριος. Δευτ. Τρ. Τετ. Πέμπ. Παρ. Σάββ. Κυρ.

Ιανουάριος. Δευτ. Τρ. Τετ. Πέμπ. Παρ. Σάββ. Κυρ. Ιανουάριος 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 Φεβρουάριος 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 Μάρτιος 1 2 3 4 5 6

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή εργασία

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή εργασία ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή εργασία Η ΨΥΧΟΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΥΓΕΙΑ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ Μαρία Χρίστου Λεμεσός 2012 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ

Διαβάστε περισσότερα

Πρόγραμμα ΚΕ Παυλείων-Αργυρούν Ιωβηλαίον

Πρόγραμμα ΚΕ Παυλείων-Αργυρούν Ιωβηλαίον 27 Μαΐου 2019 Πρόγραμμα ΚΕ Παυλείων-Αργυρούν Ιωβηλαίον Πολιτισμός / Εκδηλώσεις ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΚΔΗΛΩΣΕΩΝ Δευτέρα 27 Μαΐου Παρασκευή 31 Μαΐου Ιατρική Εβδομάδα αφιερωμένη στον Άγιο Λουκά τον Ιατρό Τρίτη 28 Μαΐου,

Διαβάστε περισσότερα

Η λιβαδοπονία ως παράγοντας ανάπτυξης της

Η λιβαδοπονία ως παράγοντας ανάπτυξης της Η λιβαδοπονία ως παράγοντας ανάπτυξης της Θεσσαλικής υπαίθρου Η λιβαδοπονία ως παράγοντας ανάπτυξης της Θεσσαλικής υπαίθρου Ι.Β. Μανωλόπουλος Τμήμα Διοίκησης Γεωργικών Εκμεταλλεύσεων (Δ.Γ.Ε.), Τ.Ε.Ι.Θ.

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΗΘΙΚΑ ΔΙΛΗΜΜΑΤΑ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΝΑΡΞΗ ΤΗΣ ΖΩΗΣ

ΒΙΟΗΘΙΚΑ ΔΙΛΗΜΜΑΤΑ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΝΑΡΞΗ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΒΙΟΗΘΙΚΑ ΔΙΛΗΜΜΑΤΑ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΝΑΡΞΗ ΤΗΣ ΖΩΗΣ Ενότητα 6: Έκτρωση - Θεολογική θεώρηση Ι Μιλτιάδης Βάντσος Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό

Διαβάστε περισσότερα

ΑΓΙΑΣ ΦΙΛΟΘΕΗΣ 19-21, ΑΘΗΝΑ ΤΗΛ FAX: ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ

ΑΓΙΑΣ ΦΙΛΟΘΕΗΣ 19-21, ΑΘΗΝΑ ΤΗΛ FAX: ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΑΓΙΑΣ ΦΙΛΟΘΕΗΣ 19-21, 105 56 ΑΘΗΝΑ ΤΗΛ. 2103352364 FAX: 2103237654 www.iaath.gr, E-Mail: ipe.iaath@gmail.com ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ 5 Η ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

ΤΡΙΤΗ ΑΝΑΦΟΡΑ. Ας υψώσουμε τις καρδιές μας. Είναι στραμμένες προς τον Κύριο. Ας ευχαριστήσουμε τον Κύριο τον Θεό μας. Άξιο και δίκαιο.

ΤΡΙΤΗ ΑΝΑΦΟΡΑ. Ας υψώσουμε τις καρδιές μας. Είναι στραμμένες προς τον Κύριο. Ας ευχαριστήσουμε τον Κύριο τον Θεό μας. Άξιο και δίκαιο. 107. Ο Κύριος να είναι μαζί σας. Και με το πνεύμα σου. ΤΡΙΤΗ ΑΝΑΦΟΡΑ Ας υψώσουμε τις καρδιές μας. Είναι στραμμένες προς τον Κύριο. Ας ευχαριστήσουμε τον Κύριο τον Θεό μας. Άξιο και δίκαιο. Ακολουθεί το

Διαβάστε περισσότερα

10. ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ - ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΥΠΟΨΗΦΙΩΝ ΚΛΗΡΙΚΩΝ

10. ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ - ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΥΠΟΨΗΦΙΩΝ ΚΛΗΡΙΚΩΝ 10. ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΥΠΟΨΗΦΙΩΝ ΚΛΗΡΙΚΩΝ Συντονιστής: Πανοσιολογιώτατος Αρχιμανδρίτης π. Συμεών Βολιώτης, Θεολόγος Νομικός, Εφημέριος Ι.Ν. Αγ. Φανουρίου Ιλίου 11. ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗΣ Σ Συντονιστής:

Διαβάστε περισσότερα

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ Πραγματοποιήθηκε η ημερίδα με θέμα: «Βιώσιμη Κτηνοτροφία και Περιβαλλοντική Διαχείριση»

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ Πραγματοποιήθηκε η ημερίδα με θέμα: «Βιώσιμη Κτηνοτροφία και Περιβαλλοντική Διαχείριση» Ιωάννινα 25-4 - 2016 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑΣ Προς : Μ.Μ.Ε Ηπείρου - Κέρκυρας - ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΗΠΕΙΡΟΥ-ΝΗΣΩΝ Λευκάδας ΑΥΤΟΤΕΛΕΣ ΓΡΑΦΕΙΟ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ & ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΔΟΜΠΟΛΗ 30 453 32 ΙΩΑΝΝΙΝΑ

Διαβάστε περισσότερα

Β ' εξάμηνο Μαθήματα Υποχρεωτικά

Β ' εξάμηνο Μαθήματα Υποχρεωτικά E Β ' εξάμηνο Μαθήματα Υποχρεωτικά Αρχαία Ελληνική Γλώσσα Θωμάς Ιωαννίδης Βυζαντινή Ιστορία Δέσποινα Μιχάλαγα Α-Λ 15.00-17.00 Μ-Ω Ιστορία Εποχής Καινής Διαθήκης Ζάρρας Β ' εξάμηνο Μαθήματα Επιλεγόμενα

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙ 3 ΙΕΡΑΡΧΕΣ: Βασίλειος

ΟΙ 3 ΙΕΡΑΡΧΕΣ: Βασίλειος ΟΙ 3 ΙΕΡΑΡΧΕΣ: Βασίλειος ο Μέγας Γρηγόριος ο Ναζιανζηνός Ιωάννης ο Χρυσόστομος Ποιοί ήταν; Πού έζησαν; Τί έκαναν; Δρ. Χρυσόστομος Παπασπύρου 30 Ιανουαρίου 2015 Βασίλειος ο Μέγας (330-379) Ο Βασίλειος ο

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ 1 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ: 1-24 ΙΟΥΝΙΟΥ 2016 Β ΕΞΑΜΗΝΟ Γενική Εκκλησιαστική Ιστορία Ιστορία

Διαβάστε περισσότερα

Να ιεραρχήσετε τα παρακάτω στάδια από τις φάσεις της θείας οικονομίας

Να ιεραρχήσετε τα παρακάτω στάδια από τις φάσεις της θείας οικονομίας ΜΑΘΗΜΑ 7 Ο Η ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΣΤΗΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΙΣΤΟΡΙΑ Να ιεραρχήσετε τα παρακάτω στάδια από τις φάσεις της θείας οικονομίας σύμφωνα με τη χρονική σειρά που πραγματοποιήθηκαν: 1. Προαναγγελία του Μεσσία

Διαβάστε περισσότερα

ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ ΛΙΒΑΔΟΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ ΛΙΒΑΔΟΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ ΛΙΒΑΔΟΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Το κοινόχρηστο καθεστώς χρήσης των λιβαδιών αποτελούσε πρόβλημα για την ορθολογική αξιοποίηση τους και στο απώτερο παρελθόν. Ορισμένες κατηγορίες κτηνοτρόφων

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ Α' ΕΞΑΜΗΝΟ ΟΡΘΗ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ Α' ΕΞΑΜΗΝΟ ΟΡΘΗ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ Α' ΕΞΑΜΗΝΟ ΟΡΘΗ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ 16-01-2013 ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΟ 1 Δευτέρα 21/1/2013 ΑΡΧΑΙΑ ΕΒΡΑΪΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΟ 1 Τρίτη 22/1/2013 ΑΡΧΑΙΑ ΕΒΡΑΪΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΟ 1 Δευτέρα 28/1/2013 ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Διαβάστε περισσότερα

3 ο Δημοτικό Σχολείο Βροντάδου Χίου Οι Τρεις Ιεράρχες, η ζωή και το έργο τους. Χίος, 29 Ιανουαρίου 2016 Εκπαιδευτικός: Κωσταρή Αντωνία

3 ο Δημοτικό Σχολείο Βροντάδου Χίου Οι Τρεις Ιεράρχες, η ζωή και το έργο τους. Χίος, 29 Ιανουαρίου 2016 Εκπαιδευτικός: Κωσταρή Αντωνία 3 ο Δημοτικό Σχολείο Βροντάδου Χίου Οι Τρεις Ιεράρχες, η ζωή και το έργο τους Χίος, 29 Ιανουαρίου 2016 Εκπαιδευτικός: Κωσταρή Αντωνία Εισαγωγή Και οι τρεις γεννήθηκαν τον 4ο αιώνα μ.χ., στα Βυζαντινά Χρόνια.

Διαβάστε περισσότερα

Μητρ. Δημητριάδος: Η Μακεδονία είναι μία και ελληνική

Μητρ. Δημητριάδος: Η Μακεδονία είναι μία και ελληνική 28/12/2018 Μητρ. Δημητριάδος: Η Μακεδονία είναι μία και ελληνική Μητροπολιτικό Έργο / Ι.Μ. Δημητριάδος και Αλμυρού Σκέψεις στην ανατολή του νέου χρόνου Σκέψεις καρδιάς κατέθεσε ο Σεβ. Μητροπολίτης Δημητριάδος

Διαβάστε περισσότερα

Ι.Μ. Φθιώτιδος: «Ότι αποφασίσει η Ιερά Σύνοδος της Ιεραρχίας»

Ι.Μ. Φθιώτιδος: «Ότι αποφασίσει η Ιερά Σύνοδος της Ιεραρχίας» 18/12/2018 Ι.Μ. Φθιώτιδος: «Ότι αποφασίσει η Ιερά Σύνοδος της Ιεραρχίας» Μητροπολιτικό Έργο / Ι.Μ. Φθιώτιδος Πραγματοποιήθηκε σήμερα το 43ο Ιερατικό Συνέδριο, το οποίο διοργάνωσε η Ιερά Μητρόπολίς Φθιώτιδος

Διαβάστε περισσότερα

Τμήμα Θεολογίας Α.Π.Θ. LOGO

Τμήμα Θεολογίας Α.Π.Θ. LOGO Τμήμα Θεολογίας Α.Π.Θ. LOGO Γιατί να επιλέξω το Τμήμα Θεολογίας; Τι σπουδές θα κάνω; Θα βρω μετά δουλειά; Προβληματική Προοπτικές Το Τμήμα Θεολογίας αποτελεί, μαζί με το Τμήμα Κοινωνικής και Ποιμαντικής

Διαβάστε περισσότερα

ΟΜΑΔΑ Ε ΜΗΝΕΣ ΚΑΙ ΓΙΟΡΤΕΣ ΓΙΟΡΤΕΣ ΤΗΣ ΑΝΟΙΞΗΣ ( ΜΑΡΤΙΟΣ ΑΠΡΙΛΙΟΣ - ΜΑΪΟΣ )

ΟΜΑΔΑ Ε ΜΗΝΕΣ ΚΑΙ ΓΙΟΡΤΕΣ ΓΙΟΡΤΕΣ ΤΗΣ ΑΝΟΙΞΗΣ ( ΜΑΡΤΙΟΣ ΑΠΡΙΛΙΟΣ - ΜΑΪΟΣ ) ΟΜΑΔΑ Ε ΜΗΝΕΣ ΚΑΙ ΓΙΟΡΤΕΣ ΓΙΟΡΤΕΣ ΤΗΣ ΑΝΟΙΞΗΣ ( ΜΑΡΤΙΟΣ ΑΠΡΙΛΙΟΣ - ΜΑΪΟΣ ) Η εποχή που η φύση ξυπνάει από την χειμερινή της νάρκη, είναι γεμάτη από πανέμορφες εικόνες και μυρωδιές. ΜΑΡΤΙΟΣ ( ΦΥΤΕΥΤΗΣ -

Διαβάστε περισσότερα

Τα Χριστούγεννα είναι μια παγκόσμια γιορτή και γιορτάζονται από όλες τις χριστιανικές χώρες του κόσμου με ιδιαίτερη λαμπρότητα. Βέβαια ο τρόπος που

Τα Χριστούγεννα είναι μια παγκόσμια γιορτή και γιορτάζονται από όλες τις χριστιανικές χώρες του κόσμου με ιδιαίτερη λαμπρότητα. Βέβαια ο τρόπος που ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ Τα Χριστούγεννα είναι μια παγκόσμια γιορτή και γιορτάζονται από όλες τις χριστιανικές χώρες του κόσμου με ιδιαίτερη λαμπρότητα. Βέβαια ο τρόπος που γιορτάζονται και οι παραδόσεις διαφέρουν

Διαβάστε περισσότερα