Ευρωπαϊκό Δημοσιονομικό Δίκαιο - Εσωτερικός και εξωτερικός έλεγχος

Transcript

1 Δημοσιονομικό Δίκαιο ΠΜΣ Ευρωπαϊκό Δημοσιονομικό Δίκαιο - Εσωτερικός και εξωτερικός έλεγχος Ανδρέας Τσουρουφλής

2 Η μέθοδος κατάρτισης του Προϋπολογισμού Ο προϋπολογισμός της ΕΕ είναι εξ ορισμού ισοσκελισμένος Ο προϋπολογισμός είναι προϋπολογισμός δαπανών Οι δαπάνες υπολογίζονται πριν από τα έσοδα Υπολογισμός εσόδων Διαδοχική προσφυγή στα διάφορα είδη εσόδων α. Λοιπά εισοδήματα και πλεόνασμα προηγουμένου έτους β. Παραδοσιακές πηγές εσόδων γ. Έσοδο ΦΠΑ δ. Πόρος ΑΕΕ

3 Διαχείριση μετρητών Η Επιτροπή διατηρεί διάφορους λογαριασμούς όπου κατατίθενται τα χρηματικά διαθέσιμα Λογαριασμοί στα Κ-Μ Στο δημόσιο ταμείο Στις εθνικές Κεντρικές Τράπεζες Χαρακτηριστικά Οι λογαριασμοί διατηρούνται σε ευρώ ή στο εθνικό νόμισμα Αποσκοπούν στην είσπραξη των εθνικών πόρων Δεν τοκίζονται Δεν βαρύνονται με έξοδα Επειδή οι δαπάνες της ΕΕ δεν κατανέμονται ισομερώς στη διάρκεια του έτους, η Επιτροπή μπορεί να ζητήσει προπληρωμές έναντι των εσόδων των επόμενων μηνών

4 Διαχείριση μετρητών Λογαριασμοί σε εμπορικές τράπεζες Οι τράπεζες επιλέγονται με ανοικτό διαγωνισμό Χαρακτηριστικά Οι λογαριασμοί διατηρούνται σε ευρώ ή στο εθνικό νόμισμα Ορισμένοι διατηρούνται σε άλλο νόμισμα Χρησιμοποιούνται για πληρωμές σε ιδιώτες Τοκίζονται Βαρύνονται με έξοδα Δεν επιτρέπεται υπερανάληψη Τα ποσά των λογαριασμών προέρχονται από τους λογαριασμούς στα Κ-Μ Οι κινήσεις γίνονται ηλεκτρονικά

5 Ο ισολογισμός Νομική βάση Κανονισμός 1150/2000/ΕΚ, Ευρατόμ Δημοσιονομικός Κανονισμός 966/2012/ΕΕ, Ευρατόμ Ο ισολογισμός περιλαμβάνει τα πραγματικά αποτελέσματα της εκτέλεσης του προϋπολογισμού Αναγράφει Όλα τα έσοδα που εισπράχθηκαν εντός του οικ. έτους Όλες τις πληρωμές που διενεργήθηκαν έναντι πιστώσεων γι αυτό το οικ. έτος πιστώσεων που μεταφέρθηκαν από το προηγούμενο οικ. έτος Τυχόν πλεόνασμα μεταφέρεται στο επόμενο έτος Τυχόν έλλειμμα επίσης μεταφέρεται Μόνο κατ εξαίρεση προκύπτει έλλειμμα Έχει προκύψει τρεις φορές (1977, 1984, 1986)

6 Έλεγχος εκτέλεσης του προϋπολογισμού Η Επιτροπή φέρει την ευθύνη για την εκτέλεση του προϋπολογισμού (317 ΣΛΕΕ) Μεγάλα τμήματα του προϋπολογισμού εκτελούνται από την Επιτροπή Άλλα τμήματα εκτελούνται από τα Κ-Μ Η επιτροπή μπορεί να αναθέσει την εκτέλεση συγκεκριμένων τμημάτων του προϋπολογισμού σε τρίτα μέρη (έμμεση διαχείριση) Π.χ. Διεθνείς οργανισμοί Εθνικές υπηρεσίες Τρίτες χώρες ΕΤΕΠ, κλπ

7 Έλεγχος εκτέλεσης του προϋπολογισμού Απορρέει από την αρχή της χρηστής δημσιονομικής διαχείρισης Είδη ελέγχου Εσωτερικός (internal control) Εξωτερικός (external control)

8 Εσωτερικός έλεγχος Νομική βάση: 32 ΔημΚαν Έννοια: η διαδικασία που εφαρμόζεται σε όλα τα επίπεδα διαχείρισης και αποσκοπεί στην παροχή εύλογης βεβαιότητας ως προς την επίτευξη των ακόλουθων στόχων αποτελεσματικότητα, αποδοτικότητα και οικονομία των πράξεων αξιοπιστία των εκθέσεων διαφύλαξη των περιουσιακών στοιχείων και ενημέρωση πρόληψη, εντοπισμός και διόρθωση των περιπτώσεων απάτης και των παρατυπιών και περαιτέρω ενέργειες σε περίπτωση απάτης και παρατυπιών επαρκής διαχείριση των κινδύνων που σχετίζονται με τη νομιμότητα και την κανονικότητα των υποκείμενων πράξεων, λαμβανομένου υπόψη του πολυετούς χαρακτήρα των προγραμμάτων καθώς και της φύσης των σχετικών πληρωμών. Ο αποτελεσματικός εσωτερικός έλεγχος βασίζεται στις βέλτιστες διεθνείς πρακτικές

9 Εσωτερικός έλεγχος Όργανα Υπηρεσία Εσωτερικού Ελέγχου (Internal Audit Service, IAS) Κεντρική υπηρεσία της Επιτροπής με αρμοδιότητες εσωτερικού ελέγχου Κλιμάκια Εσωτερικού Ελέγχου (Internal Audit Capabilities, IACs), Αποκεντρωμένες υπηρεσίες εσωτερικού ελέγχου σε επίπεδο Διευθύνσεων Ανεξάρτητα από IAS Επιτροπή Προόδου Ελέγχου (Audit Progress Committee, APC) Υποστηρίζει το Κολλέγιο των Επιτρόπων Γνωμοδοτεί και προτείνει

10 Εξωτερικός έλεγχος Απορρέει από τη δημοκρατική αρχή Όργανο: Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο

11 Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο European Court of Auditors Cours de comptes européenne Europäischer Rechnungshof Έδρα Λουξεμβούργο Συγκρότηση 27 μέλη (ένα από κάθε Κ-Μ) Διορίζονται με ομόφωνη απόφαση του Συμβουλίου ύστερα από διαβουλεύσεις με το Ευρ. Κοινοβούλιο Θητεία: 6 έτη Πλήρης ανεξαρτησία από τις κυβερνήσεις των Κ-Μ Ο Πρόεδρος εκλέγεται από τα μέλη για 3ετή θητεία Ισχύουν τα ίδια προνόμια και ασυλίες που προβλέπονται για τους δικαστές του ΔΕΕ

12 Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο Ιστορική αναδρομή Πρώτα χρόνια: Επιτροπή Ελέγχου Επίτροπος λογαριασμών της ΕΚΑΧ 1975: Ίδρυση του Ελεγκτικού Συνεδρίου Σκοπός ίδρυσης: η ενίσχυση του Ευρ. Κοινοβουλίου κατά την κατάρτιση του Προϋπολογισμού 1977: Έναρξη ουσιαστικής λειτουργίας 1992: Συνθήκη του Μάαστριχτ Αναβαθμίστηκε σε ισότιμο με τα άλλα όργανα της Κοινότητας Ενισχύθηκε η αποστολή του Προβλέφθηκε η έκδοση ετήσιας δήλωσης αξιοπιστίας των λογαριασμών (DAS από το γαλλικό "declaration d assurance")

13 Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο Ιστορική αναδρομή 1999: Συνθήκη του Άμστερνταμ Αναγορεύτηκε σε ισότιμο όργανο της ΕΕ Διευρύνθηκαν οι αρμοδιότητες Έκδοση DAS Για κάθε σημαντικό τομέα του προϋπολογισμού Για τον προϋπολογισμό του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάπτυξης 2003: Συνθήκη της Νίκαιας Προβλέφθηκε η συμπλήρωση της DAS με ανάλογες δηλώσεις για όλους τους σημαντικούς τομείς της ενωσιακής δραστηριότητας

14 Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο Νομική βάση: άρθρα ΣΛΕΕ Χαρακτήρας του Ελεγκτικού Συνεδρίου της ΕΕ Το Ελεγκτικό Συνέδριο ελέγχει τους λογαριασμούς όλων των εσόδων και εξόδων (287 ΣΛΕΕ). Δεν είναι δικαστικό όργανο Δεν δύναται να λάβει αποφάσεις Δεν δύναται να επιβάλλει κυρώσεις Είναι όργανο ελεγκτικό γνωμοδοτικό

15 Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο Δραστηριότητα Ετήσιος έλεγχος Όλων των λογαριασμών Ενοποιημένων οικονομικών καταστάσεων Συγκεντρωτικών λογαριασμών του προϋπολογισμού Συλλογή πληροφοριών και τεκμηρίωσης Εκτεταμένες ελεγκτικές αρμοδιότητες Καταλαμβάνει Θεσμούς της ΕΕ Κ-Μ Όργανα της ΕΕ που διαχειρίζονται έσοδα ή δαπάνες Αυτοματοποιημένη συλλογή πληροφοριών Εκθέσεις από τον Υπόλογο της Επιτροπής (Commission s accounting officer)

16 Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο Δραστηριότητα Εκθέσεις του ΕΕΣ Γενική ετήσια έκθεση Το ΕΣ συντάσσει ετήσιες εκθέσεις με τις διαπιστώσεις του Σχέδιο αποστέλλεται στους θεσμούς ως τις 30 Ιουνίου του επομένου έτους Η οριστική μορφή εγκρίνεται ως τις 15 Οκτωβρίου Άλλες ετήσιες εκθέσεις Εκθέσεις για τη διαχείριση αποκεντρωμένων οργάνων της ΕΕ Π.χ. Ευρωπαϊκό Κέντρο για την ανάπτυξη της επαγγελματικής κατάρτισης (Cedefop) Ευρωπαϊκό Ίδρυμα για τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης και εργασίας, κ.λπ.

17 Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο Δραστηριότητα Εκθέσεις του Ελεγκτικού Συνεδρίου Ειδικές εκθέσεις Παρατηρήσεις για ειδικά ζητήματα Γνωμοδοτήσεις ύστερα από αίτημα των άλλων θεσμών Δήλωση αξιοπιστίας (DAS) Περιλαμβάνεται στην ετήσια γενική έκθεση

18

19

20

21

22

23 Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο Όψεις του ελέγχου Έλεγχος των ετήσιων λογαριασμών Εξέταση των λογαριασμών και της τεκμηρίωσης Αποσκοπεί στην εκτίμηση κατά πόσον αποδίδουν την πραγματική εικόνα της δημοσιονομικής δραστηριότητας της ΕΕ Δημοσιονομικός έλεγχος (financial audit) Εξέταση των υποκείμενων συναλλαγών Αποσκοπεί στη διαπίστωση ότι οι λογιστικές και δημοσιονομικές ενέργειες πραγματοποιήθηκαν νομίμως Καταλήγει στην ετήσια δήλωση αξιοπιστίας (DAS) Έλεγχος χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης Ποιοτικός έλεγχος Αποσκοπεί στη διαπίστωση ότι οι ενέργειες της ΕΕ εκπληρώνουν το στόχο της οικονομίας, αποτελεσματικότητας και αποδοτικότητας

24 Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο Συνεργασία με τα αντίστοιχα ανώτατα όργανα των Κ-Μ Απαιτείται από το άρθρο ΣΛΕΕ Τα εθνικά όργανα διατηρούν την ανεξαρτησία τους Συναντήσεις εκπροσώπων Ετήσια συνδιάσκεψη των Προέδρων των Ελεγκτικών Οργάνων Τακτικές συναντήσεις εκπροσώπων των Ανώτατων Ελεγκτικών Οργάνων Ομάδες εργασίες για την επεξεργασία σχεδίων ελεγκτικών προτύπων Αποσκοπούν στην ανταλλαγή απόψεων και εμπειριών Δεν διενεργούνται κοινοί έλεγχοι Το ΕΣ της ΕΕ μπορεί να λάβει υπόψη του πορίσματα των εθνικών Ελεγκτικών Οργάνων Σε περίπτωση κοινοτικών κονδυλίων που εγγράφονται στον εθνικό προϋπολογισμό, αρμόδια για έλεγχο είναι και το ΕΣ της ΕΕ και τα εθνικά όργανα

25 Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο Σύγκριση με το ελληνικό ΕΣ Οι αρμοδιότητες ταυτίζονται ως προς το αντικείμενο του ελέγχου Χαρακτήρας οργάνου Ελληνικό ΕΣ: δημοσιονομικό δικαστήριο Ενωσιακό ΕΣ: όργανο μη δικαστικού χαρακτήρα Χαρακτήρας πορισμάτων Ελληνικό ΕΣ: υποχρεωτικός χαρακτήρας Ενωσιακό ΕΣ: γνωμοδοτικός χαρακτήρας Χαρακτήρας ελέγχου Ελληνικό ΕΣ: προληπτικός και κατασταλτικός Ενωσιακό ΕΣ: κατασταλτικός

26 Έλεγχος των ιδίων πόρων της ΕΕ Τα Κ-Μ υπεύθυνα για την είσπραξη Οφείλουν να θεσπίσουν ελεγκτικές διαδικασίες Η Επιτροπή υπόλογη για την εκτέλεση των εσόδων Μπορεί να ζητά διαβεβαιώσεις από τα Κ-Μ για την είσπραξη Μπορεί να ζητά τα αποτελέσματα των ελέγχων των Κ-Μ Μπορεί να ζητά πρόσθετους ελέγχους από τα Κ-Μ Μπορεί να διεξάγει δικούς της ελέγχους μέσω εντεταλμένων υπαλλήλων (Κανονισμός (ΕΚ, Ευρατόμ) αριθ. 1026/1999 του Συμβουλίου) Τα αποτελέσματα αποτυπώνεται σε ειδική έκθεση που κοινοποιείται στο εμπλεκόμενο Κ-Μ

27 Λογιστική της ΕΕ Νομική βάση: ΔημΚαν Διάρθρωση των λογαριασμών ενοποιημένες δημοσιονομικές καταστάσεις συγκεντρωτικοί δημοσιονομικοί λογαριασμοί

28 Λογιστική της ΕΕ Νομική βάση: ΔημΚαν Διάρθρωση των λογαριασμών ενοποιημένες δημοσιονομικές καταστάσεις οι οποίες παρουσιάζουν συγκεντρωτικά τις δημοσιονομικές πληροφορίες που περιλαμβάνονται στις δημοσιονομικές καταστάσεις των οργάνων που χρηματοδοτούνται από τον προϋπολογισμό, των οργανισμών στους οποίους αναφέρεται το άρθρο 208 και των λοιπών οργανισμών των οποίων οι λογαριασμοί πρέπει να ενοποιούνται σύμφωνα με τους λογιστικούς κανόνες της Ένωσης που αναφέρονται στο άρθρο 143, τους συγκεντρωτικούς δημοσιονομικούς λογαριασμούς που περιλαμβάνουν τις πληροφορίες των δημοσιονομικών λογαριασμών των οργάνων.

29 Δημοσιονομικό Δίκαιο ΠΜΣ Ευρωπαϊκό Δημοσιονομικό Δίκαιο - Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο - Ετήσιος Προϋπολογισμός - Γενικές αρχές Ανδρέας Τσουρουφλής