Αρχιτεκτονική και Οπτική Επικοινωνία 1 - Αναπαραστάσεις

Transcript

1 Αρχιτεκτονική και Οπτική Επικοινωνία 1 - Αναπαραστάσεις Ενότητα: ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ Διδάσκων: Γεώργιος Ε. Λευκαδίτης Τμήμα: Αρχιτεκτόνων Μηχανικών

2 ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ, ΕΙΚΟΝΑ, ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΗ, ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ, ΜΕΘΟΔΟΙ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΩΝ-ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΕΩΝ. Στην ελληνική βιβλιογραφία υπάρχει πολλές φορές σημασιολογική σύγχυση σχετικά με τους όρους «Παράσταση», «Αναπαράσταση», «Απεικόνιση», «Εικόνα», οι οποίοι χρησιμοποιούνται συχνά ως ταυτόσημοι. Το ίδιο συμβαίνει και με τους όρους «Μέθοδοι Παραστάσεων», «Μέθοδοι Αναπαράστασης», «Μέθοδοι Απεικόνισης». Εδώ χρησιμοποιούμε για την μελέτη μας τους όρους «Μέθοδοι Παραστάσεων» και «Παράσταση». Με τον όρο «Μέθοδοι Παραστάσεων» θα εννοούμε το σύνολο των γεωμετρικών πράξεων, με τη βοήθεια των οποίων, μέσω «προβολής», (κεντρικής ή παράλληλης) και «τομής» των αντίστοιχων ακτίνων με ένα επίπεδο, ένα τρισδιάστατο αντικείμενο, μη υπαρκτό, αντιστοιχεί σε μία ή περισσότερες δισδιάστατες «Παραστάσεις» του. Για τους τεχνικούς οι πράξεις αυτές πρέπει να λειτουργούν και αντίστροφα, ώστε από τη μία ή περισσότερες παραστάσεις να είναι δυνατόν να κατασκευαστεί το μοναδικό τρισδιάστατο αντικείμενο. Για τα υπαρκτά φυσικά ή υλοποιημένα αντικείμενα προτείνουμε τους όρους «Μέθοδοι Απεικόνισης» (διαδικασία), «Εικόνα» (αποτέλεσμα). Επιπλέον προτείνουμε τη διάκριση και διαφοροποίηση των όρων «Ανα παράσταση» και «Παράσταση» των τρισδιάστατων ιδεατών αντικειμένων, χωρίς όμως να εισερχόμαστε σε περιοχές της Γνωσιακής Επιστήμης, περιοριζόμενοι σε εποπτική κυρίως αντιμετώπιση των εννοιών, δημιουργώντας μια καταρχήν βάση συνεννόησης. «Αναπαράσταση» θα ονομάσουμε την πλήρη και σαφή αντίληψη που έχει ο δημιουργός για το, προ της κατασκευής του, πνευματικά βιωμένο ιδεατό τεχνικό έργο στο σύνολό του και στις λεπτομέρειές του, οιονεί υλοποιημένο στο χώρο. Την πραγματικά υλοποιημένη στη συνέχεια παρουσίαση του τεχνικού έργου στο χαρτί ή στην οθόνη του ηλεκτρονικού υπολογιστή, υπό την έννοια της οπτικής αντίληψης, που προκύπτει με την εφαρμογή των κατάλληλων θεωρητικών και τεχνικών μεθόδων («Μέθοδοι Παράστασης») θα ονομάσουμε «Παράσταση». Οι δύο έννοιες συνδέονται άρρηκτα και αμφίδρομα, αφού, για να υπάρξει «Παράσταση» ιδεατού τεχνικού έργου, πρώτα το έργο αυτό «αναπαριστάνεται» σταδιακά στη συνείδηση και στο πνεύμα του δημιουργού, ενώ παράλληλα και ταυτόχρονα, η επίσης, αναλόγως σταδιακά, δημιουργουμένη «Παράσταση» τον ενισχύει, προσφέροντας νέες ιδέες για τη διόρθωση, συμπλήρωση, βελτίωση και τέλος οριστικοποίηση της «Αναπαράστασης» του έργου. Από τους ορισμούς αυτούς προκύπτουν: 1. Η έννοια της «Ανα παράστασης» τρισδιάστατου αντικειμένου συμπίπτει με την έννοια του ίδιου του ιδεατού αντικειμένου. 2. Η γραφή της γλώσσας των τεχνικών είναι οι «Παραστάσεις» που περιγράφουν, τις, υπό μορφή «Ανα παραστάσεων», ιδέες τους. 3. Οι ιδέες που κυοφορούνται στο πνεύμα και στη συνείδηση του δημιουργού ως άϋλες «Αναπαραστάσεις», καταγράφονται ως επίπεδες υλοποιημένες «Παραστάσεις». 4. Ο σκοπός του δημιουργού είναι να μετατρέψει τις «Αναπαραστάσεις» του ιδεατού γεωμετρικοποιημένου αντικειμένου σε υλοποιημένο πραγματικό τρισδιάστατο αντικείμενο, διαδικασία που επιτυγχάνεται μέσω των οποιασδήποτε μορφής «Παραστάσεων». 5. Οι «Παραστάσεις» είναι το μέσον επικοινωνίας του δημιουργού με τους αποδέκτες των «Αναπαραστάσεων» δηλαδή των ιδεών του. 6. Αντίστροφα, οι αποδέκτες-θεατές των «Παραστάσεων» αντιλαμβάνονται και αυτοί ως «Αναπαραστάσεις» τις ιδέες του δημιουργού του τρισδιάστατου υπό υλοποίηση τεχνικού έργου, με αποτέλεσμα να αντιμετωπίζουν τις δισδιάστατες «παραστάσεις» ως τρισδιάστατες, τις οποίες αποκαλούν «τρισδιάστατα σχέδια». 7. Όταν οι τεχνικοί χρησιμοποιούν τον όρο «Αναπαραστάσεις», εννούν συνήθως τις

3 «Παραστάσεις» στο περιεχόμενο του όρου, αφού αναφέρονται συνήθως στα «σχέδια» και όχι στο ίδιο το ιδεατό τρισδιάστατο αντικείμενο που περιγράφεται και καθορίζεται από αυτά. 8. Συχνά στις εφαρμογές οι «Εικόνες» μετατρέπονται σε άλλου είδους εικόνες, όπως π.χ. στη Φωτογραμμετρία οι κεντρικές προβολές μετατρέπονται σε ορθές προβολές, ή στις «Εικόνες» προστίθενται «Παραστάσεις» και αντίστροφα, όπως π.χ. στα τοπογραφικά σχέδια (εικόνες) προστίθενται αρχιτεκτονικά σχέδια (παραστάσεις). Οι προηγούμενες έννοιες αποδίδονται στο συνοπτικό διάγραμμα που ακολουθεί. Βλέπε: 1. ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ- ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΒΑΚΑΛΟ «Οπτική Σύνταξη» σελ. 34, Εκδόσεις Νεφέλη 1988, 2. RUDOLF ARNHEIM «Τέχνη και Οπτική Αντίληψη» σελ. 222, Εκδόσεις Θεμέλιο 1999, 3. E.H.GOMBRICH «Τέχνη και Ψευδαίσθηση» σελ. 136, Εκδόσεις Νεφέλη Σχετικά με τους παραπάνω όρους και τους ορισμούς τους στη βιβλιογραφία βλ. ΠΑΝ.Δ.ΛΑΔΟΠΟΥΛΟΥ «Στοιχεία Παραστατικής Γεωμετρίας» 1976, σελ 1 3, ενώ για τους ορισμούς των θεμελιωδών πράξεων Προβολής και Τομής, οι οποίες χρησιμοποιούνται κατά την εφαρμογή των Μεθόδων Παραστάσεων βλ. ΠΑΝ, Δ. ΛΑΔΟΠΟΥΛΟΥ «Στοιχεία Προβολικής Γεωμετρίας» τόμος πρώτος, σελ. 53, Εκδόσεις Καραβία, Αθήνα Επίσης, βλ. ΚΩΣΤΑΣ ΠΑΓΩΝΔΙΩΤΗΣ «Το πρόβλημα των νοητικών αναπαραστάσεων στη γνωσιακή επιστήμη: προς μία μη αναπαραστασικά περιγραφή των νοητικών φαινομένων», Διδακτορική διατριβή στο Τμήμα Εφαρμοσμένων Μαθηματικών και Φυσικών Επιστημών Ε.Μ.Π. Αθήνα Στη διατριβή αυτή και στα πλαίσια της επιστήμης αυτής, δίνονται δέκα ορισμοί, ανάλογα με την εκάστοτε προσέγγιση του θέματος, που εξαρτάται π.χ. από τον τρόπο χρήσης ή τη δυνατότητα χρήσης της αναπαράστασης, την επάρκειά της την υποτιθέμενη ομοιότητά της προς το αναπαριστώμενο κ.λ.π. Π.χ. ο παρακάτω ορισμός 6 και αφού προηγουμένως έχουν διαυκρινιστεί οι έννοιες «Περιεχόμενο», «Μορφή» και «Νόημα», «...παρέχει άμεσα μία απάντηση στο ερώτημα πως ένα πράγμα αποκτά νόημα: από τον τρόπο χρήσης του. Υιοθετώντας αυτήν την προσέγγιση, ο προκαταρκτικός ορισμός της έννοιας της αναπαράστασης μπορεί να συμπληρωθεί ως εξής: Ένα αντικείμενο Α συνιστά αναπαράσταση κάποιου αντικειμένου, ιδιότητας, σχέσης ή κατάστασης πραγμάτων Ο, δηλαδή έχει ως περιεχόμενο το Ο, αν για κάποιον επαρκή χρήστη Χ η μορφή Μ του Α μπορεί να αναφέρεται (ακριβέστερα και παραπέμπει) στο Ο (αναφερόμενο) υπό μια συγκεκριμένη προοπτική Ν (νόημα), δυνάμει του τρόπου που ο Χ χρησιμοποιεί το Α». Ο ορισμός 1, που χρησιμοποιείται ως αφετηρία της σχετικής μελέτης, αναφερόμενος ταυτόχρονα και στον ορισμό του όρου «περιεχόμενο» της αναπαράστασης, είναι ο εξής: «Ένα αντικείμενο Α συνιστά αναπαράσταση κάποιου πράγματος Ο αν μπορεί να πάρει τη θέση του Ο ή, με άλλα λόγια να αντικαταστήσει το Ο». (βλ. Κεφάλαιο Τρίτο, «Μια πρώτη προσέγγιση της έννοιας της αναπαράστασης» σελ. 57 εώς 89).

4 Σημειώματα Σημείωμα Ιστορικού ΕκδόσεωνΈργου Το παρόν έργο αποτελεί την έκδοση Χ.ΥΖ. Έχουν προηγηθεί οι κάτωθι εκδόσεις: Έκδοση Χ1.Υ1Ζ1 διαθέσιμη εδώ. (Συνδέστε στο «εδώ» τον υπερσύνδεσμο). Έκδοση Χ2.Υ2Ζ2 διαθέσιμη εδώ. (Συνδέστε στο «εδώ» τον υπερσύνδεσμο). Έκδοση Χ3.Υ3Ζ3 διαθέσιμη εδώ. (Συνδέστε στο «εδώ» τον υπερσύνδεσμο). Σημείωμα Αναφοράς Copyright Πανεπιστήμιο Πατρών, Γεώργιος Ε. Λευκαδίτης, Γεώργιος Ε. Λευκαδίτης. «Αρχιτεκτονική και Οπτική Επικοινωνία 1 - Αναπαραστάσεις. Γενικά». Έκδοση: 1.0. Αθήνα Διαθέσιμο από τη δικτυακή διεύθυνση: Σημείωμα Αδειοδότησης Το παρόν υλικό διατίθεται με τους όρους της άδειας χρήσης Creative Commons Αναφορά, Μη Εμπορική Χρήση Παρόμοια Διανομή 4.0 [1] ή μεταγενέστερη, Διεθνής Έκδοση. Εξαιρούνται τα αυτοτελή έργα τρίτων π.χ. φωτογραφίες, διαγράμματα κ.λ.π., τα οποία εμπεριέχονται σε αυτό και τα οποία αναφέρονται μαζί με τους όρους χρήσης τους στο «Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων». [1] Ως Μη Εμπορική ορίζεται η χρήση: που δεν περιλαμβάνει άμεσο ή έμμεσο οικονομικό όφελος από την χρήση του έργου, για το διανομέα του έργου και αδειοδόχο που δεν περιλαμβάνει οικονομική συναλλαγή ως προϋπόθεση για τη χρήση ή πρόσβαση στο έργο που δεν προσπορίζει στο διανομέα του έργου και αδειοδόχο έμμεσο οικονομικό όφελος (π.χ. διαφημίσεις) από την προβολή του έργου σε διαδικτυακό τόπο Ο δικαιούχος μπορεί να παρέχει στον αδειοδόχο ξεχωριστή άδεια να χρησιμοποιεί το έργο για εμπορική χρήση, εφόσον αυτό του ζητηθεί.

5 Διατήρηση Σημειωμάτων Οποιαδήποτε αναπαραγωγή ή διασκευή του υλικού θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει: το Σημείωμα Αναφοράς το Σημείωμα Αδειοδότησης τη δήλωση Διατήρησης Σημειωμάτων μαζί με τους συνοδευόμενους υπερσυνδέσμους.

6 Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στo πλαίσιo του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο Πανεπιστήμιο Αθηνών» έχει χρηματοδοτήσει μόνο τη αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.