LIVE CINEMA PERFORMANCE

Transcript

1

2

3

4 LIVE CINEMA PERFORMANCE

5 Η παράσταση πρωτοπαρουσιάστηκε στο Θέατρο Παλλάς, Αθήνα, 21 Μαρτίου [A performance premiered at Pallas Theatre, Athens, 21 March 2008.]

6 Πρώτη έκδοση Φεβρουάριος 2008 Ελληνική Θεαμάτων Σκουφά 77, Αθήνα. First published in Greece in 2008 Elliniki Theamaton Skoufa 77, Athens, Greece Ελληνική Θεαμάτων 2008 Ash Bulavev 2008 Χριστόφορος Μπρέλλης All rights reserved 2008 Elliniki Theamaton 2008 Ash Bulavev 2008 Christopher Brellis All rights reserved Σημείωμα του σκηνοθέτη Director s Note All rights reserved under international copyright conventions. No part of this book may be reproduced or utilised in any form or by any means, electronic or mechanical, including photocopying, recording, or any information storage and retrival system, without permission in writing from the publisher. All rights reserved under international copyright conventions. No part of this book may be reproduced or utilised in any form or by any means, electronic or mechanical, including photocopying, recording, or any information storage and retrival system, without permission in writing from the publisher xxxx Τα βιβλία Αυτά που δεν φαίνονται Βιογραφίες XXXX The Books That which is not seen Biographies Design: Leanda Xavian [Antidot Design Studio] Καλλιτεχνική Επιμέλεια: Χριστόφορος Μπρέλλης Φωτογραφία: Λίλα Σωτηρίου Επιμέλεια κειμένων - μεταφράσεις: Ρένα Φουρτούνη, Βάσω Παππή Design: Leanda Xavian {Αntidot Design Studio} Art Direction: Christopher Brellis Photography: Lila Sotiriou Proofreading and translation: Rena Fourtouni, Vasso Pappi Οι συντελεστές Οι χορηγοί Αγγλικές μεταφράσεις Credits Τhe Sponsors English Translations Εκτύπωση & βιβλιοδεσία: Μητρόπολις A.E. Printed & bound by: Metropolis S.A.

7

8

9

10

11

12

13

14 Δεν υπαρχει συμπαν με την οργανικη, ενοποιητικη εννοια αυτης της φιλοδοξης λεξης. Αν υπαρχει, τοτε πρεπει να σκεφτουμε το σκοπο του, πρεπει να σκεφτουμε τις λεξεις, τους ορισμους, τις ετυμολογιες και τα συνωνυμα του μυστικου λεξικου του Θεου. J.L. Borges Ο Μπορχες πίστευε ότι μια καλά δομημένη πλοκή είναι ηθική επιταγή, με την έννοια ότι δεν υπόσχεται τίποτε περισσότερο απ αυτό που οφείλει η λογοτεχνία στον αναγνώστη της: την ευχαρίστηση της τελειότητας της φόρμας με ελάχιστες παρεμβολές από τον βιωμένο κόσμο. Η λογοτεχνία του φανταστικού προσφέρει υποθετικούς κόσμους βασισμένους στις δυνάμεις μιας φαντασίας αναλλοίωτης από τους περιορισμούς που επιβάλλει η κυρίαρχη αισθητική. Ο Μπόρχες αγαπούσε τις ιστορίες περιπέτειας από παιδί. Η απόλαυση που αντλούσε από αυτά τα βιβλία, στηριζόταν σε μια καλομελετημένη πλοκή χωρίς χαλαρά νήματα και με ελάχιστες αναφορές σε βαθιά ψυχολογικά κίνητρα και παρορμήσεις. Επίσης, οι ιστορίες περιπέτειας δεν αντιμετωπίζουν το πρόβλημα «της έκτασης», το οποίο πάντοτε οδηγούσε τον Μπόρχες σε αδύναμη πλοκή, λόγω του ότι οργανώνονται συνήθως σε «επεισόδια» που αρχίζουν και τελειώνουν κατά τη διάρκεια ενός κεφαλαίου. Από αυτή την άποψη, το ΑΩ μοιάζει δομικά με ένα τυπική ιστορία περιπέτειας, απαλλαγμένο όμως από πολλά στοιχεία που θα το καθιστούσαν τέτοιο-γραμμική πλοκή, κάθαρση, έναν χαρακτήρα «ήρωα», το καλό και το κακό, μια προδοσία. Ο Μπόρχες υπήρξε κλασικό παράδειγμα εγκυκλοπαιδικού μυαλού, όπως ακριβώς ο Γκρίναγουεϊ, ο Πόε κι ο Δαρβίνος. Το πιο αναγνωρίσιμο εργαλείο του για την διερεύνηση φαινομενικά ασύνδετων ιδεών, αντικειμένων, ή ανθρώπων, έγκειται στη χρήση ετερογενούς ταξινόμησης, δημιουργώντας μία τάξη που δεν τηρεί καμία λογική αρχή αποκλεισμού και συμπερίληψης, κανένα λογικό σχηματισμό ομάδων, ειδών λογοτεχνικών ή μη και, προ πάντων, μία τάξη που περιλαμβάνεται η ίδια στην ταξινόμηση. Μέσα από το πρόσχημα της Εγκυκλοπαίδειας, καταφέρνει να ερευνήσει συμβάσεις, επειδή «δεν υπάρχει καμία ταξινόμηση του σύμπαντος που να μην είναι αυθαίρετη και υποθετική. Ο λόγος είναι απλούστατος: δεν γνωρίζουμε τι είναι το σύμπαν». Αυτό είναι η κύρια θέση που πραγματεύεται ο Μπόρχες στην ιστορία της Βιβλιοθήκης της Βαβέλ, μίας «καφκικής μυθοπλασίας». Η υπόθεση που παρουσιάζει η ιστορία είναι ότι η Βιβλιοθήκη, ή το γνωστό μας σύμπαν, περιέχει επακριβώς τα πάντα. Ως συνεπεία της φύσης και του περιεχομένου των βιβλίων της Βιβλιοθήκης, ο Μπόρχες δηλώνει ότι η λύση των «βασικών μυστηρίων της ανθρωπότητας» θα πρέπει να βρίσκεται εκεί, «αλλά ότι έχουν παρέλθει αιώνες από τότε που οι άνθρωποι άρχισαν να αναζητούν τη λύση αυτή χωρίς ποτέ να τη βρίσκουν». Σήμερα, προσθέτει ο Μπόρχες, «κανένας δεν ελπίζει να βρει τίποτα». Αυτή είναι η δήλωση που το ΑΩ παίρνει ως αφετηρία του και προσθέτει σ αυτήν την ακόλουθη ερώτηση και πρόκληση: Η ανθρώπινη γνώση επεκτείνεται με ραγδαία ταχύτητα. Παρόλα αυτά, όλη η συσσωρευμένη γνώση μέχρι σήμερα δεν μπορεί ακόμη να αποκρυπτογραφήσει τα «βασικά μυστήρια της ανθρωπότητας», τα αιώνια εκείνα ερωτήματα: «υπάρχει Θεός;», «υπάρχει ζωή μετά θάνατον;», «έχουμε τον έλεγχο των επιλογών μας ή είναι η ζωή μας προδιαγεγραμμένη;». 27

15 Άρα, στέκομαι τώρα σε ένα ρευστό σημείο, σ ένα προσωπικό σταυροδρόμι έχω άραγε οποιονδήποτε λόγο να πιστεύω ότι εγώ ή εκείνοι που θ ακολουθήσουν θα απαντήσουμε ποτέ σ αυτά τα ερωτήματα; Η λογική απάντηση είναι όχι, λαμβάνοντας υπ όψιν την ιστορία της γνώσης και τις απαντήσεις που δίνονται μέχρι σήμερα από αυτή την αναζήτηση. Και παρόλο που αληθινά αμφιβάλλω για τη θετική έκβαση αυτής της αρχαίας αναζήτησης, εγώ, ένας λογικός άνθρωπος, δε μπορώ να σταματήσω την αναζήτηση απαντήσεων. Οπότε έπειτα ρωτώ, μήπως είναι στη φύση μας να είμαστε αισιόδοξοι, να αναζητούμε και να επιμένουμε ακόμη κι όταν όλα δείχνουν το ενδεχόμενο σφαλερότητας αυτής της αναζήτησης; Η λογική της Βιβλιοθήκης είναι σχεδιασμένη κατά τέτοιο τρόπο που βρίσκεται σχεδόν πέρα από τη δυνατότητά μας να την κατανοήσουμε, και άρα, αφού η Βιβλιοθήκη δηλώνει το σύμπαν, η λογική του σύμπαντος είναι ίσως απροσπέλαστη. Τα πάντα βρίσκονται στη Βιβλιοθήκη αλλά τίποτε δεν μπορεί να βρεθεί. Εκτός αυτού, η Βιβλιοθήκη παρουσιάζεται ως ένα προκαθορισμένο σύμπαν για τον ίδιο ακριβώς λόγο που όλα, παρελθόντα, παρόντα και μελλούμενα είναι κάπου γραμμένα, σε ένα βιβλίο που έχει λίγες πιθανότητες να αποκαλύψει το περιεχόμενό του. Αυτή η ατυχής προοπτική δεν ελαττώνει, αλλά μάλλον υπογραμμίζει τον παράγοντα ειμαρμένη. Η ζωή η ίδια είναι ταυτολογική, επειδή όλα όσα μπορούν να εκτελεστούν, να θεωρηθούν ή να ειπωθούν έχουν ήδη γραφτεί σε ένα από τα βιβλία της Βιβλιοθήκης. Η ίδια η διαδικασία εύρεσης του κλειδιού σε όλα τα «μυστήρια της ανθρωπότητας», κι ο τρόπος να φτάσεις σ αυτό το συγκεκριμένο βιβλίο, είναι επίσης γραμμένα και η θέση αυτού του βιβλίου είναι σημειωμένη σε έναν κατάλογο. Αν αυτό αληθεύει, η αναζήτηση της ανθρωπότητας στη Βιβλιοθήκη-σύμπαν είναι άσκοπη. Κανένας, όμως, δεν μπορεί να κατοχυρώσει την αλήθεια ή τη σφαλερότητα μιας οργάνωσης της οποίας οι κανόνες είναι μυστικοί μέχρι τη στιγμή που κάποιος θα τους ανακαλύψει σε ένα βιβλίο. Σ αυτό το φιλοσοφικό πλαίσιο, η ζωή είτε προκαθορίζεται από νόμους, που δεν μπορούν να προσδιοριστούν αλλά που έχουν πάντοτε καθορίσει μια τάξη που δεν αφήνει καθόλου χώρο για το ενδεχόμενο αλλαγής. Ή η κοινωνία είναι οργανωμένη τυχαία ως το σημείο όπου και μόνο η σύμπτωση, η εκκεντρικότητα της τύχης (κάποιος, χωρίς λόγο, σκοντάφτει πάνω στο βιβλίο-κλειδί), είναι τόσο ισχυρή όσο μια προκαθορισμένη οργάνωση του κόσμου. Σε κάθε περίπτωση, οι κανόνες που κυβερνούν τον κόσμο είναι μυστικοί και κρυμμένοι από τα υποκείμενά του. Και οι δύο περιπτώσεις οδηγούν λογικά σε ένα δίλημμα. Αυτό το δίλημμα είναι ένα από τα κεντρικά θέματα που ερευνώνται στο ΑΩ, καθώς επίσης και οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουμε στην προσωπική μας αναζήτησή ανακάλυψης του τι τελικά μας αγγίζει και τι μας ενοχλεί. Αsh Bulayev οκτωβριος

16 Gait dolor sed endre min vero od tatio odolor autpat, vel utat. Ut dolorem nostrud esecte duis nisl erit ut lam, quat laoreet ing er si et inim ex eum et enit velesequat etue venit iriurer susciduip et lor aliquat nis essed tem vel do conullaor ipsummy nos ex eum veros ex euipit wis ad magnisl et nos nullamcor sit iliquisl el ex eniat. Duisl ex et ent nostrud ero doluptat nostrud magna augait ut exero ex ea aliquamet, quam del ipit acil do ero consequipsum dolutpatem vel exercip ea facipsummy nulputa tetueriustio od tat. Ut wis adiam iurem quam, sequis exer secte volore dion ute modipis nostrud minis ad duisl dolor ing eugiamcons dio odoloreet, quat ut ex et ut lortis dolorting ex erit del ute te etuerci bla facil el et nim vel estrud tisit lutpat pratuer cillam, sum ilisi bla commodigna feuguer iureet lamet vel et irit nit la faccums andiamet ing eros adio eliquam dolore veliquis aliquam quate tat utpat adipsum num zzrilla feu faci tat vent autem nulla faccummy niamconsed dignit numsand rerostrud el eliquat, commod mincidunt duisis ametum ilis ad minisl do od magnim veliquam, quissim zzrit am quis nons adiamcommy num velismodolor sequamet vercin velit ad mincinim zzril utat. Ut nulland rerilit, vel illam iliqui etum eumsandit acinci tismodo leniat, sed erit ut praessit atumsan ullan volore magna consequi tat iliquat nis nulput augueraestin henisl iustie commy nim velit adions nons ex enibh eros dignibh esed dunt la feugait elis nosto dolore magna faciduis ectem dolorem nim augiam enit lortio corper inciliq uatummod eliquis at. Si.Ud tate te venim quat. Ciliquipit nissed min hendre dolutem dolorperit dolobortisi blaorero consecte dolenis modignim vullan hendignim quipsum aliquametue dolorem volesequis ad ex endiam nim eliquis dolortis dolobor aliquis ad ent am quat. Henis eugiamet ing ent veratue con velis aliquat il et luptat. Uscidunt utet laore facidunt autet, quisit nullan henisse niscillam veniametum alisisl ullan henibh eum iril ing enim vendreet dion ut alit alisl diam, voloreros nullum adio commod magna feugiamet ipiscin ver sis dolor senim venisim il ullutat num velestrud dion ea am ex et lum zzriure do conulla ndigna conse dipit alit doloreet prat ver ipisl esto et ut lor se tet endit accum dip ex er secte feugiat elit inci tie tatum nullandre mod ero dipsumm odolor si eui ent diam iril dolore corem qui ex eriustincip esto ectet alit in ut ilit pratie delessequat. Ut nummodipit ver sustin vullan vel ex euissim dolorpercing et la faccum adip essit praesto odolore feuis adignisi tie dio delesed magna faccum iniamet, se modo doloboreetue ecte feugait luptate magnim zzrit num veliquisci tat ipismod tat diat am, veliquisit vullut ad endreet lutpatio eugiat, sustrud ex er sisciliquat, consenit iustisit, velit ilit ing eu feuisim velessi.sandre feugiat, consequipisl ut lor sustrud tatio ero odionsed magnim dolent vulputatem aut iustionulla adit acinim il ut lutat wissi.tue tem illutpatis nim doleniscin utem vel in velis alisl dolorperatum ver si et venit, vel utat, quam, quis at. Duismodions aliquisse dolobortio conulla alit at nulluptating eum ad et acillaorpero od euip ex erit aliquis diam dolore cons at. Ustrud tat ilit num zzrit, quam vel utat ad magnibh etue eum dolobor peraese er si bla at dolor sed dit lobore del ent aliquat. Ut il utpatem dolesectem quisim iustrud tetueriuscin henim zzrit il utpat la con velenim dunt pratisisit amconse quamet accum nonsequi et, vel ut adio erci bla faci er si. Cum quismod olorperit aliscilla feu facil ea facipit inim quat prat nullamconse tetum nit 30 31

17

18 / / / / / / Τ Ο Β Ι Β Λ Ι Ο Τ Η Σ Π Ρ Α Γ Μ Α Τ Ι Κ Ο Τ Η Τ Α Σ / / Μια φορά κι έναν καιρό ήταν ένα φτωχό παιδί χωρίς μάνα και πατέρα. Κι όλα ήταν νεκρά και κανείς δεν είχε μείνει ζωντανός σ ολόκληρο τον κόσμο. Όλα ήταν νεκρά. Και το παιδί έψαχνε μέρα νύχτα. Και αφού δεν είχε απομείνει κανένας πάνω στη γη, θέλησε ν ανεβεί στον ουρανό. Και το φεγγάρι τον κοιτούσε τόσο τρυφερά. Και όταν τελικά έφτασε στο φεγγάρι, το φεγγάρι ήταν ένα κομμάτι σάπιο ξύλο. Τότε πήγε στον ήλιο. Κι όταν έφτασε εκεί, ο ήλιος ήταν ένα μαραμένο ηλιοτρόπιο. Κι όταν έφτασε στ αστέρια, είδε μικρές χρυσόμυγες, καρφωμένες εκεί πάνω. Κι όταν θέλησε να γυρίσει κάτω στη γη, η γη ήταν ένα αναποδογυρισμένο καθίκι. Κι ήταν ολομόναχος, και κάθισε κι έκλαψε. Κι είναι ακόμη εκεί μέχρι σήμερα ολομόναχος. Ορίστε η ιστορία σας! Ύπνο τώρα!

19 / / / / / / Β Ι Ο Γ Ρ Α Φ Ι Α Τ Ο Υ Σ Χ Ε Τ Ι Κ Ο Υ Χ Ρ Ο Ν Ο Υ / /

20

21 / / / / / / Τ Ο Β Ι Β Λ Ι Ο Τ Ω Ν Π Ρ Ο Ο Π Τ Ι Κ Ω Ν / / Δεν είναι ποτέ έτσι όπως θα πρεπε, είπε, ο τρόπος που φαίνονται οι άνθρωποι, που ακούγεται η μουσική, που γράφονται οι λέξεις. Δεν είναι έτσι όπως θα πρεπε, οι ζωές που ζούμε ο ένας μετά τον άλλο, σε στοίβες που τις λέμε ιστορία, το χαράμισμα του είδους, το φως που συντρίβεται και το πως, δεν είναι ακριβώς όπως θα πρεπε, δεν είναι καθόλου μα καθόλου όπως θα πρεπε, είπε. Δεν είναι ποτέ έτσι όπως θα πρεπε, είπε, αυτά που μας μαθαίνουν, οι αγάπες που ψάχνουμε, οι θάνατοι που μας βρίσκουν, οι ζωές που ζούμε δεν είναι ποτέ έτσι όπως θα πρεπε. «Λες να μην το ξέρω;» απάντησα. Απομακρύνθηκα απ τον καθρέφτη. Ήταν πρωί, ήταν απόγευμα, ήτανε βράδυ. Δεν άλλαξε τίποτα όλα ήταν καλά στερεωμένα στη θέση τους. Κάτι άστραψε, κάτι έσπασε, κάτι έμεινε. Κατέβηκα τη σκάλα και μπήκα.

22 Αν ο κόσμος είναι η σκέψη, κι ό,τι βλέπω είναι ήδη μέσ τα μάτια μου, το δημιουργώ, τότε τι σημαίνει αυτό; Τι σκέφτεσαι; Δε μπορώ πια να σ αγγίξω. Σ αγγίζω αλλά δε σε νιώθω. Νιώθεις τη ζέστη μου όμως, έτσι δεν είναι; Με μυρίζεις. Ναι. Ωραία. Σαν τους Μωαμεθανούς, ξέρω πως ό,τι είναι να γίνει θα γίνει, κι αυτό είναι όλο. Αυτό το είπε στα 17. Στα 18 παραλίγο να πεθάνει. Στα 19 έγραψε πως τα βιβλία είναι ανούσια, πως θα έπρεπε να ζήσει παρά να τα διαβάζει και να γράφει. Στα 19 έφυγε για την Αφρική και έκανε εμπόριο σκλάβων ώσπου πέθανε, στα βάθη της σαβάνας. Αυτό το έγραψαν άλλοι. Εκείνος δεν ξαναέγραψε. Ούτε ένα γράμμα.

23 / / / / / / Τ Ο Β Ι Β Λ Ι Ο Τ Η Σ Α Υ Τ Α Π Α Τ Η Σ / / Υπέθεσε ότι δεν πιστεύεις πως υπάρχεις πραγματικά. Καθώς προσπαθείς να κρατηθείς από τον εαυτό σου, ενώ το σώμα σου αρχίζει να τρέμει, φαντάζεσαι τα ακόλουθα: Έχει λιακάδα και περπατάς στο πεζοδρόμιο με το καινούργιο σου φόρεμα με τα πουά, με τη φούστα να ανεμίζει πέρα δώθε, κρατώντας ένα μικρό δερμάτινο βιβλίο σφιχτά στο πλευρό σου, παρά το αβέβαιο χαμόγελό σου. Και μέσα στον κόσμο που κάθεται στο πεζοδρόμιο έξω από ένα καφέ κατά μήκος αυτής της φαρδιάς λεωφόρου πιάνεις το βλέμμα ενός γοητευτικού κάποιου και σκέφτεσαι καθώς σταματάς, χαμογελώντας με την πλάτη στον ήλιο αυτός είναι εκείνος που θα πιστοποιήσει την ύπαρξή μου. Και στέκεσαι εκεί, χαμογελώντας ασθενικά, με τον ήλιο πίσω σου, να περιβάλλει τα μαλλιά σου με ένα χρυσό φωτοστέφανο και ο κόσμος της λεωφόρου να σε προσπερνά απ όλες τις κατευθύνσεις, ενώ εσύ μένεις ακίνητη, και τα μάτια εκείνου του άντρα είναι επάνω σου και, πολύ αργά, η υλική σου υπόσταση διαλύεται, κι εξαφανίζεται σβήνοντας αργά. Και η εξαφάνιση της υλικής σου υπόστασης θα μπορούσε να συμβεί πραγματικά! Σαν να έλιωνε μέσα στον κόσμο του ηλιακού φωτός πίσω σου. Θα μπορούσε να συμβεί! Και μετά θα υπήρχες, τελικά; Ή θα αναγκαζόσουν να συνεχίσεις να λες τις ιστορίες της ζωής σου για όσο ζούσες ακόμη κι αν δεν υπήρχες, εκείνες οι ιστορίες θα υπήρχαν; Και μετά ποιος απ τους δυο θα υπήρχε;

24 / / / / / / Π Ε Ρ Ι Μ Ε Ν Ο Ν Τ Α Σ Τ Ο Θ Ε Ο / / NEPAL palestine angola armenia sudan iraq chechnya congo kurdistan chad kosovo nicaragua Πιστεύω εις έναν Κωδικόν Θεόν Πατέρα Παντοκράτορα Ποιητήν ουρανού και γής, ορατών τε πάντων και αοράτων και εις έναν Κύριον Αριθμόν τον Υιόν του Κωδικού τον μονογενή τον εκ του Πατρός γεννηθέντα προ πάντων των αιώνων. Φως εκ φωτός, Κωδικόν αληθινόν εκ Κωδικού αληθινού γεννηθέντα ου ποιηθέντα, ομοούσιω τω πατρί δι ού τα πάντα εγένετο. Τον δι ημάς τους ανθρώπους και διά την ημετέραν σωτηρίαν κατελθόντα εκ των ουρανών και σαρκωθέντα εκ πνεύματος Συμφέροντος και Απληστίας της Παρθένου και ενανθρωπήσαντα. Και Σταυρωθέντα επί Ημερών Ενανθρωπήσεως και παθόντα και ταφέντα εις τους Υπολογιστάς και αναστάντα την τρίτην ημέραν κατά την Μαζικήν Πληροφόρησην και ανελθόντα εις τους ουρανοξύστας και καθιζόμενον εκ δεξιών του Κωδικού Πατρός και πάλιν ερχόμενον μετά δόξης κρίναι ζώντας και νεκρούς ού της βασιλείας ουκ έσται τέλος. Και εις την Κάρταν την Αγίαν την Ζωοποιόν την εκ του πατρός εκπορευομένην και συνδοξαζομένην το λαλήσαν διά του Πολιτισμού. Και εις μίαν Αγίαν Κωδικήν Εξουσίαν Ομολογώ εμβάπτισμα εις τας σχισμάς των Υπολογιστών Προσδοκώ ανάστασιν νεκρών και ζωήν Κωδικήν του μέλλοντος αιώνος αμήν, Αναστασία. bosnia lebanon el salvador somalia

25 Τις χάνω. Ποιές; Τις αισθήσεις μου. Είχατε κοιμηθεί, η εργασία της ημέρας είχε ολοκληρωθεί, τη συμφωνημένη ώρα, όπως πάντα. Και συ συνέχισες. Κι εγω συνέχισα. Κάποιος είπε πως τα βιβλία αλλάζουν θέσεις τη νύχτα. Δεν το ξέρουμε, δε μπορούμε να το ξέρουμε, γιατί όσο κινούνται αυτά κινούμαστε κι εμείς και κάθε βιβλιο που ανοίγουμε είναι μοναδικό. Και σκέφτηκα πως αν όντως αυτό ήταν ο Οδηγός, δε θα το ξανάβρισκα ποτέ. Κι έτσι είπα: ένα ακόμη. Ένα τελευταίο. Άρχισα να διαβάζω. Ήταν ένα βιβλίο ταξιδιωτικό ένας οδηγός κάποιου είδους. Ό,τι διάβαζα το αισθανόμουν. Κατάλαβες; Ένιωθα τα πάντα τη δροσιά, το φώς, την υφή της χορδής του βιολιού. Κάθε μου πόρος σε διαστολή... Ένιωθα, σαν τυφλή. Και όταν τελέιωσε ο οδηγός δεν ένιωθες πια. Άρα έτσι γίνεται. Ψάχνουμε και δεν βρίσκουμε και χάνουμε τις αισθήσεις μας, τη μία μετά την άλλη.

26 / / / / / / Τ Ο Β Ι Β Λ Ι Ο Τ Ω Ν Π Ι Σ Τ Ω Ν / / Πάνω σε μια σχεδία βρίσκονται επτά άνθρωποι. Ο απαισιόδοξος, για τον οποίο τα όμορφα πράγματα της ζωής δεν είναι τίποτε περισσότερο από παγίδες που παρατείνουν τα βάσανα ο εγωκεντρικός, του οποίου η φιλοσοφία συνοψίζεται στο Carpe Diem απόλαυσε το σήμερα και κάνει ό,τι μπορεί για να εξασφαλίσει για τον εαυτό του το πιο άνετο σημείο της σχεδίας ο αισιόδοξος, που συνεχώς ανιχνεύει τον ορίζοντα περιμένοντας να εμφανιστεί η γη της επαγγελίας ο παρατηρητής, που αρκείται να κρατάει το ημερολόγιο του ταξιδιού και να καταγράφει συμπεριφορές: της θάλασσας, της σχεδίας και των υπολοίπων ομοιοπαθών συντρόφων του ο αλτρουιστής, που βρίσκει το λόγο ύπαρξής του στην ανάγκη του να απαρνιέται τον εαυτό του και να βοηθάει τους άλλους ο στωικός, που δεν πιστεύει σε τίποτε άλλο πέρα απ την άρνησή του να πηδήξει στη θάλασσα και να δώσει ένα τέλος σε όλα και τέλος το παιδί, εκείνο που γεννήθηκε όπως μερικοί γεννιούνται με το απόλυτο αυτί με απόλυτη άγνοια: το θλιβερά απανταχού παρόν παιδί, που πιστεύει ότι όλα θα εξηγηθούν στο τέλος. O εφιάλτης εξαφανίζεται και ξεπροβάλλει. η πράσινη ακτή

27 / / / / / / Τ Ο Β Ι Β Λ Ι Ο Τ Η Σ Ε Υ Θ Υ Ν Η Σ / / Η ιστορια ειναι απλη. Πατέρας μου ήταν ο Ποσειδώνας. Μητέρα μου η Γη. Ακούω τον κόσμο ν αρχίζει. Ο χρόνος ξαναπαίζει απ την αρχή για χάρη μου. Ακούω λίμνες να παφλάζουν γεμάτες ζωή. Συνειδητοποιώ ότι κουβαλάω όχι μόνο αυτόν τον κόσμο, αλλά όλους τους δυνατούς κόσμους. Κουβαλάω τον κόσμο στο χρόνο και στο χώρο. Κουβαλάω τα λάθη και τα κατορθώματα του κόσμου. Κουβαλάω το δυναμικό του, αλλά κι όσα έχουν γίνει μέχρι τώρα. Ανακαλύπτω ότι γίνομαι μέρος όσων πρέπει να κουβαλάω. Δεν υπάρχει πια Άτλας και κόσμος, υπάρχει μόνο ο Άτλας του Κόσμου. Άκου ένας άντρας λέει την ιστορία κάποιου που κρατάει τον κόσμο στους ώμους του. Όλοι γελάνε. Μόνο μεθυσμένοι και παιδιά θα το πιστέψουν. Κανείς δεν πιστεύει ό,τι δεν νοιώθει αληθινό. Θα ήθελα κι εγώ να πάψω να με πιστεύω. Κοιμάμαι το βράδυ και το πρωί ξυπνάω ελπίζοντας να έχω εξαφανιστεί. Όμως αυτό δεν γίνεται ποτέ.

28 Λοιπόν. Μπήκα μέσα. Ήταν όπως λένε. Αλλά όχι αυτό που λένε. Ή εξωτερική περιγραφή ήταν σωστή: ήταν κόκκινο από πάνω μέχρι κάτω. Όλες οι ράχες των βιβλίων ήταν μες στο αίμα. Πήρα ένα, το άνοιξα και είχε σάρκες μέσα. Μύριζε. Γύρισα σελίδα και δε μύριζε πια. Στην άλλη σελίδα είχε μουσική, που ακουγόταν μέσα απ τους τοίχους, στην επόμενη άμμο που χυνόταν στις παλάμες μου κι έπειτα κάτω γλυστρώντας μες απ τα δάχτυλά μου. Γύρισα σελίδα και η άμμος απ το πάτωμα εξαφανίστηκε. Ήταν πολύ παράξενο, ένιωθα μουδιασμένος. Εσείς όλοι ήσασταν εδώ αλλά κοιμόσασταν. Ήθελα να σας ξυπνήσω αλλά δεν ήξερα πως. Τράβηξα άλλο βιβλίο. Ήταν τα πρακτικά μιας δίκης. Κοίταξα στην αρχή και δε φαινόταν το έγκλημα. Πήγα στο τέλος και ήταν ο Χριστός που δικαζόταν. Το έγκλημα ήταν: ψέμα. Στην τελευταία σελίδα κόλλησαν τα χέρια μου δε μπορούσα να το κλείσω. Φύσηξε ένας αέρας, έτριξε το πάτωμα κάτι κουνήθηκε και το κλεισα. Δε φοβήθηκα. Άνοιξα άλλο βιβλίο. Ψέματα. Φοβήθηκα. Πήρα άλλο βιβλίο. Όταν το σήκωσα χυθήκανε από μέσα 400 κλειδιά. Το βιβλίο δεν άνοιγε είχε λουκέτο. Έπεσα στο πάτωμα και τα δοκίμασα. Τα δοκίμασα όλα. Δεν άνοιγε κανένα κανένα κλειδί δεν άνοιγε το βιβλίο! Πήρα άλλο. Ανάσαινε στα χέρια μου σα ζώο. Πήγα να τ ανοίξω και σκίστηκε. Τρέξανε κάτι ζουμιά στα χέρι μου και δεν πήγαινε άλλο, δε μπορούσε ν ανοίξει, κι είχε κιόλας σταματήσει να αναπνέει. Το άφησα. Έπιασα άλλο, κι άλλο, κι άλλο. Όλα τα βιβλία ήταν παγίδες.

29 / / / / / / Η Ι Σ Τ Ο Ρ Ι Α Τ Η Σ Ν Υ Χ Τ Α Σ / /

30 / / / / / / Α Ν Α Τ Ο Μ Ι Α / / Ήταν κάποτε ένας άντρας που τον έλεγαν Φρέντερικ και είχε ένα μικρό γιο, που είχε μια κατοικίδια χελώνα. Μια μέρα ο πατέρας αποφάσισε να ψήσει τη χελώνα κι έτσι πήρε ένα αναμμένο κλαδί και το ακούμπησε στο καύκαλο, πάνω στην κοιλιά της. Η χελώνα κλώτσησε, τίναξε το κεφάλι της και κατούρησε και η θερμότητα του ξύλου έκανε το καύκαλο να σπάσει. Τότε ο πατέρας έβαλε το χέρι του μέσα στο καύκαλο, και καθώς η χελώνα σφάδαζε, έσκισε την κοιλιά της με το μαχαίρι του και της έβγαλε τα έντερα. Στο μεταξύ, η χελώνα είχε τραβηχτεί μέσα στο καύκαλό της και προσπαθούσε να κρυφτεί εκεί, με το κεφάλι ανάμεσα στα πόδια της, κοιτώντας προς τα έξω. Εν τω μεταξύ, το αγοράκι είχε έρθει να δει τι έκανε ο πατέρας του. Κι όταν είδε τη χελώνα, έβαλε το κεφάλι του ανάμεσα στα λυγισμένα του μπράτσα και κοίταξε προς τα έξω, όπως ακριβώς κοιτούσε η χελώνα έξω από το καύκαλό της. Και τότε ο πατέρας έπιασε τη χελώνα από την καρδιά που χτυπούσε ακόμα, την αναποδογύρισε και την πέταξε στο έδαφος, και καθώς ξερίζωνε την καρδιά της, η χελώνα χτυπιόταν. Κι ο πατέρας είπε στο γιο: Βλέπεις, η χελώνα, όπως και ο άνθρωπος ή η γη, είναι ένα αργό και ανθεκτικό πλάσμα που μπορεί να ζήσει κάμποσο, ακόμα κι αφού χάσει την καρδιά του.

31 / / / / / / Σ Υ Λ Λ Ο Γ Ι Κ Η Ι Σ Τ Ο Ρ Ι Α Τ Ο Υ Κ Ο Σ Μ Ο Υ / / φήμη του Μπααμούτ έφτασε έως τις ερήμους της Αραβίας, όπου οι Η άνθρωποι αλλοίωσαν και μεγέθυναν την εικόνα του. Από ιπποπόταμο ή ελέφαντα τον μετέτρεψαν σε ψάρι που κολυμπάει σε μια απύθμενη θάλασσα πάνω στο ψάρι έβαλαν έναν ταύρο, πάνω στον ταύρο ένα ρουμπινένιο βουνό, πάνω απ το βουνό έναν άγγελο, πάνω απ τον άγγελο έξι κολάσεις, πάνω απ τις κολάσεις τη γη, και πάνω από τη γη επτά ουρανούς. Σύμφωνα με μια μουσουλμανική παράδοση: Η ιδέα του βράχου που στηρίζεται στον ταύρο, του ταύρου στο Μπααμούτ, και του Μπααμούτ σε κάτι άλλο, μπορεί να απεικονίζει την κοσμολογική απόδειξη της ύπαρξης του αγνώστου. Θεός έφτιαξε τη γη, όμως η γη δεν στηριζόταν πουθενά, γι αυτό και έφτιαξε Ο από κάτω της έναν άγγελο. Όμως, ο άγγελος δεν στηριζόταν πουθενά, γι αυτό και κάτω από τα πόδια του αγγέλου έφτιαξε έναν βράχο με ρουμπίνια. Όμως, ο βράχος δεν στηριζόταν πουθενά, γι αυτό και κάτω από το βράχο έφτιαξε έναν ταύρο που χε τέσσερις χιλιάδες μάτια, αυτιά, ρουθούνια, στόματα, γλώσσες και πόδια. Όμως, ο ταύρος δεν στηριζόταν πουθενά, γι αυτό και κάτω από τον ταύρο έφτιαξε ένα ψάρι ονόματι Μπααμούτ, κάτω από το ψάρι έβαλε νερό, κάτω απ το νερό το σκότος, κι από κει και κάτω δεν μπορεί να φτάσει του ανθρώπου η γνώση. Άλλοι λένε πως η γη στηρίζεται στο νερό το νερό, στο βράχο ο βράχος, στο μέτωπο του ταύρου ο ταύρος, σε μια αμμουδιά η αμμουδιά, στο Μπααμούτ το Μπααμούτ, σ έναν πνιγηρό άνεμο ο άνεμος, σε μια ομίχλη. Κανείς δεν ξέρει τι υπάρχει κάτω απ την ομίχλη. Είναι τόσο πελώριο και εκτυφλωτικό το Μπααμούτ ώστε τα ανθρώπινα μάτια δεν μπορούν να αντέξουν τη θέα του. Όλες τις θάλασσες του κόσμου αν τις έβαζες μέσα στο ένα απ τα ρουθούνια του ψαριού, θα ήταν μπροστά του σαν ένας κόκκος σιναπιού μέσα στην έρημο. Κι η ιστορία συνεχίζει ως εξής: κάτω απ το ψάρι, το απροσμέτρητο, υπάρχει μια θάλασσα και κάτω από τη θάλασσα, ένα χάσμα αέρα και κάτω απ τον αέρα, φωτιά και κάτω απ τη φωτιά, ένα φίδι που το λένε Φαλάκ και που έχει μες στο στόμα τις έξι κολάσεις.

32 Δεν περνάει μέρα που να μη σκέφτομαι το ίδιο πράγμα. Αυτό που σκέφτομαι δηλαδή γίνεται ένα με αυτό που νιώθω και δε ξέρω ποιο είναι ποιο, ποιο ήταν πρώτο αν υπάρχει διαφορά. Ξέρω ότι διαφέρω σε κάτι. Δεν είμαι σίγουρη σε τι. Ξέρω ότι θέλω να μάθω. Δεν είμαι σίγουρη πως. Ξέρω ότι δε μπορώ να καταλάβω μόνη μου. Δεν ξέρω πώς να μην είμαι μόνη μου. Ξέρω ότι θέλω να σπάσω το γυαλί και να με ακουμπήσει ένας άλλος, αλλά δεν έχω ιδέα από τι υλικό είναι το γυαλί, αν σπάει από μέσα ή απ έξω, αν είναι η σκοτεινή φωνή που μου λέει να σταματήσω να φυλάγομαι, ή αν έχω αργήσει τόσο που πια δεν έχει σημασία. Είναι περίπλοκο. Θα το πώς αλλιώς. Θέλω να ακούσω τον ήχο ενός δέρματος που κάνει φρρρ απαλά κάτω από τα δάχτυλά μου. Θέλω το δέρμα αυτό να ανήκει σ ένα κρέας που με ζεσταίνει. Και μου φαίνεται τόσο απλό όλο αυτό που βάζω τα κλάματα από την αδικία. Τόσο απλό. Είναι περίπλοκο. Θα το πώ αλλιώς. Πάνε κι έρχονται, οι σκέψεις, οι θεωρίες, οι μέρες, οι νύχτες. Κρυώνω τρομερά. Προτιμώ να καρφώνομαι από κάτι σκληρό και να νιώθω, παρά να κρυώνω. Κρυώνω τρομερά.

33 / / / / / / Τ Ο Β Ι Β Λ Ι Ο Τ Ο Υ Α Λ Λ Ο Υ / /

34 / / / / / / Τ Ο Β Ι Β Λ Ι Ο Τ Η Σ Φ Υ Σ Ι Κ Η Σ Ε Π Ι Λ Ο Γ Η Σ / / Κάποτε, πριν από καιρό, στα προϊστορικά χρόνια, τα τζιτζίκια ήταν άνθρωποι πολύ παλιά, πριν γεννηθούν οι Μούσες. Κι έπειτα, όταν γεννήθηκαν οι Μούσες, κι έφτιαξαν το τραγούδι, κάποιοι απ τους ανθρώπους χάρηκαν τόσο πολύ που όλο τραγουδούσαν και τραγουδούσαν. Και ξεχνούσαν να φάνε ή να πιούν, μονάχα τραγουδούσαν και τραγουδούσαν και έτσι πέθαναν χωρίς να το καταλάβουν, Και από εκείνους τους ανθρώπους φτιάχτηκε ένα καινούριο είδος, τα τζιτζίκια και οι Μούσες τούς χάρισαν αυτό το ξεχωριστό δώρο: από την ώρα που γεννιούνται δεν χρειάζονται τροφή, μονάχα τραγουδάνε χωρίς να σταματάνε παραδομένα για πάντα στη χαρά της στιγμής, χωρίς να τρώνε ή να πίνουν, μέχρι να πεθάνουν.

35 / / / / / / Τ Ο Β Ι Β Λ Ι Ο Τ Ο Υ Θ Α Ν Α Τ Ο Υ / /

36 Διάβασα για ένα πείραμα. Έλεγε ότι άνοιξαν τον εγκέφαλο σε 6 ανθρώπους, με τοπική αναισθησία. Ούτως ή άλλως ο εγκέφαλος δε νιώθει πόνο, είναι το κέντρο. Οι άνθρωποι αυτοί, λοιπόν, είχαν τις αισθήσεις τους. Έπιασε τότε ο γιατρός το εργαλείο του και ακούμπησε ένα μικρό σημείο στον εγκέφαλο το ίδιο σημείο και στους έξι. Και οι έξι είχαν την ίδια ακριβώς αντίδραση. Έστριβαν το σώμα τους και γυρνούσαν το κεφάλι του στ αριστερά. Αφού οι ασθενείς αντιδρούσαν με τον ίδιο ακριβώς τρόπο, είπαμε οι επιστήμονες τους έκαναν μια ερώτηση. Την ίδια στον καθένα. «Γιατί έστριψες τώρα;» Ένας είπε ότι κοιτούσε κάτω απ το κρεβάτι να δει αν οι παντόφλες του ήταν ακόμα εκεί. Ο άλλος ότι πιάστηκε και έστριψε για να ξεπιαστεί, ο τρίτος ότι άκουσε ένα θόρυβο και γύρισε να δει τι ήταν. Θέλω να πω ότι όλοι τους νόμιζαν ότι είχαν αποφασίσει να κάνουν αυτή την κίνηση. Ήταν όλοι τους σίγουροι ότι είχαν διαλέξει να στρίψουν το σώμα τους και να γυρίσουν το κεφάλι τους στ αριστερά. Δεν είμαστε ελεύθεροι, άρα καμία ευθύνη για τίποτα. Άρα γιατί ψάχνουμε οποιαδήποτε απάντηση σε οποιοδήποτε ερώτημα; Γιατί να ξέρουμε; Αφού δε διαλέγουμε τίποτα. Ίσως τελικά αυτό μόνο αυτό να πρέπει να μάθουμε. Αυτό να είναι το ένα πράγμα που θα πρέπει να ξέρουμε. Για να διαλέγουμε να είμαστε ειλικρινείς ή όχι. Για να μπορούμε να λέμε: έστριψα γιατί μου έχωσες ένα εργαλείο στο μυαλό.

37 / / / / / / Κ Α Λ Λ Ι Τ Ε Χ Ν Ε Σ Σ Ε Δ Ι Α Λ Ο Γ Ο / / Πως σου φάνηκε; Ε... Τίποτα καινούριο.

38 / / / / / / Τ Ο Β Ι Β Λ Ι Ο Τ Η Σ Α Υ Τ Ο Β Ε Λ Τ Ι Ω Σ Η Σ / / Μια γυναίκα 40 χρονών παθαίνει ένα ατύχημα. Την πηγαίνουν στα επείγοντα και μπαίνει αμέσως στο χειρουργείο. Την ώρα της εγχείρησης πέφτει σε κώμα. Τότε συναντά τον Θεό. Του λέει: «Θεέ μου, αυτό ήταν; Έφτασε η ώρα μου;» «Όχι», απαντά ο Θεός. «Έχεις ακόμα 40 χρόνια, 8 μήνες και 3 μέρες ζωής.». «Σ ευχαριστώ, Θεέ μου,» λέει η γυναίκα και ύστερα από λίγο συνέρχεται. Περνάει καιρός, αναρρώνει και βγαίνει απ το νοσοκομείο. Σκέφτεται ότι αφού έχει ακόμα τόσο χρόνο μπροστά της, θα πρέπει να τον εκμεταλλευτεί. Οπότε πηγαίνει και κάνει λίφτινγκ, λιποαναρρόφηση, πλαστική στήθους και ό,τι άλλο μπορεί να φανταστεί. Πηγαίνει στο γυμναστήριο, αλλάζει δίαιτα, βάφει τα μαλλιά της, λεπταίνει τα φρύδια της, τα κάνει όλα. Λίγους μήνες αργότερα, καθώς βγαίνει απ την πεντικιουρίστα, την πατάει ένα λεωφορείο και πεθαίνει. Συναντά και πάλι το Θεό: «Θεέ μου, γιατί βρίσκομαι εδώ; Εσύ δε μου πες ότι είχα 40 χρόνια, 8 μήνες και 3 μέρες ακόμη να ζήσω;» «Συγνώμη, δεν σε γνώρισα,» λέει ο Θεός.»

39 / / / / / / Τ Ο Β Ι Β Λ Ι Ο Τ Η Σ Π Ρ Ο Ο Δ Ο Υ / /

40

41 Αυτά που δεν φαίνονται Χώρος προβών, Ολυμπιακό Κέντρο Άρσης Βαρών, Νίκαια

42

43

44 Β ι ο γ ρ α φ Ι ε ς Ash Bulayev Director Ανεξάρτητος σκηνοθέτης και καλλιτεχνικός συνδιευθυντής, μαζί με τη χορογράφο Τζένη Αργυρίου, της ομάδας amorphy.org. Είναι υποψήφιος διδάκτωρ στις «Παραστατικές τέχνες και Τεχνολογία» του i-dat Center for Art and New Media στο Πανεπιστήμιου του Πλίμουθ της Αγγλίας. Βιογραφίες Κατά τη διάρκεια μιας παρατεταμένης παράκαμψης στην πόλη της Νέας Υόρκης από το 1991 μέχρι το 2003 υπήρξε μέλος της ομάδας Resistance Theater, όπου εργαζόταν ως καλλιτεχνικός συν-διευθυντής και μέλος της, μεταξύ Υπήρξε δημιουργός πολλαπλών πρωτότυπων παραγωγών που διακυμαίνονται από sitespecific/multi-location έργα, interactive installations μέχρι και έργα χορού/θεάτρου στις ΗΠΑ, Ισπανία, Γερμανία, Αίγυπτο, Πορτογαλία, Βουλγαρία, Ολλανδία και Ελλάδα. Από το 2003 η ομάδα amorphy.org έχει παρουσιάσει: See you in Walhalla, 2006/7, Αθήνα, Άμστερνταμ, Σόφια και Φεστιβάλ Αθηνών, Invisible Cities 1.0, 2005, 12η Μπιενάλε Νεάπολης Ιταλία, θέατρο Νέου Κόσμου, But Secretly We Thirst, 2005, MAD Festival, Αθήνα, Psycho/Cycle, 2004, αποβάθρα 11, Βερολίνο, θέατρο Σημείο, Shedding, 2004, InteraktionsLabor, Γερμανία, , 2004, Site-Specific-Work, Ελλάδα και videobased-work: looking for exit, 2004 και Render Time, Έχει τιμηθεί και έχει συμμετάσχει σε διάφορα προγράμματα Artist-in-Residency: PACT Zollverien, 2005, Έσσεν, Γερμανία, InteraktionsLabor Media Lab, 2004, 2006, Γερμανία, HERE Arts Center, , Νέα Υόρκη. Έχει επίσης, συνεργαστεί με τους εξής: Proto-type Theater Co., Piper-Mckenzie Theater, CanFactory Inc., CTI (ενεργό μέλος), Anne Bogart and SITI, Bread and Puppet Theater, Alien Action, Madagascar Institute, Blackkat Collective, One Arm Red Theater, Flambe- Volupte, GoodBad Art Collective, The Rooster Theater, Νεα Ορλεάνη, The End of The World Circus, Museum of Sound Recording, Νέα Υόρκη & Άμστερνταμ, Legion of Black Poets, Love Sphere, Stephan Hintsches, Μόναχο, SPAZ, DefCore Collective and πολιτικές/ κοινωνικές ομάδες: Reclaim the Streets, Νέα Υόρκη και Λονδίνο, Uhuru Movement, Free Mummia. Χριστόφορος Μπρέλλης production designer Γεννήθηκε στην Αθήνα το Σπούδασε Βιομηχανικό Σχέδιο στο Ravensbourne College και στο Royal College of Art, στο Λονδίνο, όπου και έζησε έως και το Παράλληλα, έζησε, σπούδασε και εργάστηκε στη Φινλανδία, την Ιαπωνία και την Ολλανδία. Ιδρυτής του Antidot Design Studio, μια εταιρική οντότητα με δράση σε ένα ευρύ πεδίο των εφαρμοσμένων τεχνών και του σχεδιασμού: βιομηχανικό σχέδιο (Habitat UK, DKNY), γραφιστική (Athens 2004), εταιρική ταυτότητα (Fitch UK), web design (Warner Music) και διαφήμιση (Leo Burnett). Έχει σχεδιάσει χρηστικά αντικείμενα που εκτέθηκαν στο Λονδίνο (Institute of Contemporary Arts, Designer s Block), τη Νέα Υόρκη (ICFF), τη Φραγκφούρτη, το Μιλάνο και, φυσικά, στην Αθήνα. Παράλληλα, έχει εκπονήσει έργα στη Ρωσία, τη Μέση Ανατολή, τις ΗΠΑ και τη Γερμανία. Έχει διδάξει στο Loughborough University και σήμερα διδάσκει στη Τμήμα Μηχανικών Σχεδίασης Προϊόντων και Συστημάτων, του Παν/μίου Αιγαίου. Τα ενδιαφέροντα του κινούνται στο διάκενο μεταξύ του κοινότυπου και του εκλεπτυσμένου, εντός του αισθητικού και κοινωνικού πλαισίου που περιβάλλει την παραγωγή υλικών και πολιτιστικών αγαθών. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον υπάρχει στη σύγκλιση των μέσων και στη μεθοδολογία αντιμετώπισης σχεδιαστικών προβλημάτων στο πρακτικό ή το θεωρητικό πεδίο. Η συνεργασία του με τον Ash Bulayev ξεκίνησε το Νίκος Κυπουργός μουσικη συνθεση και ενορχηστρωση Γεννήθηκε στην Aθήνα το Σπούδασε θεωρητικά της Mουσικής και σύγχρονες τεχνικές με τον Γιάννη A. Παπαϊωάννου και παράλληλα Nομικά και Πολιτικές Eπιστήμες στο Πανεπιστήμιο της Aθήνας. Συνέχισε τις μουσικές του σπουδές στο Παρίσι ( ) με υποτροφία του ιδρύματος Ωνάση, στο Kονσερβατουάρ, καθώς και δίπλα στους Mαξ Nτόυτς, Iάννη Ξενάκη, κ.ά. Μελέτησε, επίσης, Εθνομουσικολογία και Μουσική Παιδαγωγική. Έχει γράψει φωνητική μουσική - το έργο του Knots για 16 φωνές τιμήθηκε με το A Bραβείο στο Διεθνές Bήμα Συνθετών της UNESCO το ορχηστική μουσική, μουσική δωματίου, μουσική για χορό, τραγούδια, μιούζικαλ. Στενός συνεργάτης του Mάνου Xατζιδάκι - Tρίτο Πρόγραμμα, Σείριος, Αγώνες Τραγουδιού κ.ά.- και ενορχηστρωτής σημαντικών έργων του, έχει αναλάβει την καλλιτεχνική διεύθυνση του Μουσικού Συνόλου Mάνος Xατζιδάκις καθώς και την συνολική ευθύνη του μουσικού του έργου. Ασχολήθηκε ιδιαίτερα με τη μουσική για το θέατρο, συνεργαζόμενος με το Εθνικό Θέατρο, το KΘBE, το Θέατρο Τέχνης, το Αμφιθέατρο, το Ανοιχτό Θέατρο, τη Νέα Σκηνή, τις Μορφές, το Θέατρο του Nότου, κ.ά. Ασχολήθηκε, επίσης, με τη μουσική για τον κινηματογράφο, για την οποία τιμήθηκε με περισσότερα από δέκα βραβεία στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Μεγάλο μέρος της μουσικής του έχει δισκογραφηθεί. Λευτέρης Παυλόπουλος σχεδιασμοσ φωτισμου Γεννήθηκε στην Αθήνα το Σπούδασε κινηματογράφο με την ειδικότητα διευθυντή φωτογραφίας. Από το 1971 εργάζεται σε κινηματογραφικές, τηλεοπτικές και διαφημιστικές παραγωγές και έχει αποσπάσει βραβεία και τιμητικές διακρίσεις. Από το 1986 συνεργάζεται ως σχεδιαστής φωτισμών στο ανέβασμα θεατρικών παραστάσεων σε παραστάσεις αρχαίου δράματος, νεοελληνικού έργου και παγκόσμιου ρεπερτορίου για το Εθνικό Θέατρο, το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, την Εθνική Λυρική Σκηνή το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, Δημοτικά Περιφερειακά Θέατρα, κεντρικούς και περιφερειακούς θιάσους της Αθήνας, καθώς και για τα Αρχαία Θέατρα Επιδαύρου, Δωδώνης, Ηρώδου Αττικού και το Αρχαίο Στάδιο των Δελφών. Πολλές από τις παραστάσεις στις οποίες συνεργάστηκε έχουν μεταφερθεί στην Αμερική, την Αυστραλία, τον Καναδά, τη Ρωσία και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Έχει φωτίσει δύο διεθνείς παραγωγές όπερας Μακμπέθ, Φεστιβάλ των Δύο κόσμων, Σπολέτο, Η Στέψη της Ποπαίας, Όπερα της Κρεμόνας. Έχει αποσπάσει διεθνείς κι ελληνικές διακρίσεις και βραβεία για παραστάσεις θεάτρου και όπερας. 87