Σχολική χρονιά Υπεύθυνη Προγράμματος: Βασιλείου Ελένη, ΠΕ60

Transcript

1

2 2 ο Νηπιαγωγείο Πλωμαρίου (Κλασικό τμήμα) Σχολική χρονιά Υπεύθυνη Προγράμματος: Βασιλείου Ελένη, ΠΕ60 Εισαγωγή, σκοπός του προγράμματος: Το Νηπιαγωγείο μας βρίσκεται σε ένα από τα ωραιότερα χωριά του νησιού, το Πλωμάρι, ανάμεσα στη θάλασσα και το δάσος. Μέσα σε ένα όμορφο, υγιές και φιλικό περιβάλλον με άφθονο πράσινο, πολλοί ελαιώνες αλλά και δασικές εκτάσεις περιβάλλουν το χωριό μας και αποτελούν αγαθό ανυπολόγιστης αξίας, καθώς μας προσφέρουν συνεχώς, χωρίς να ζητούν ανταλλάγματα. Το «πράσινο» είναι μέρος του κόσμου των παιδιών και επομένως ιδιαίτερα οικείο. Η ευαισθητοποίηση των παιδιών για το περιβάλλον και η δημιουργία συνείδησης και σεβασμού για τη φύση, λειτούργησε σαν αφόρμηση για να ασχοληθούμε με ένα περιβαλλοντικό θέμα. Έτσι το θέμα «δάσος», από τη μια γνωστό και οικείο και από την άλλη μυστηριώδες και μαγικό, είναι εύκολο να κεντρίσει τη φαντασία και το ενδιαφέρον των παιδιών και να γίνει θέμα αναζήτησης και έρευνας. Η τεράστια σημασία των δασών για τη ζωή των ανθρώπων και όλου του πλανήτη ήταν το κίνητρο να προσπαθήσουμε να γνωρίσουμε όσα περισσότερα μπορούμε για τα οφέλη του δάσους προς τον άνθρωπο και να αναζητήσουμε τρόπους προστασίας του. Σημαντικός λόγος όμως ήταν και η αγάπη των παιδιών για τη φύση και τα ζώα, καθώς το δάσος είναι ο μαγικός κόσμος των παραμυθιών τους και επομένως ένα ενδιαφέρον για αυτά θέμα.

3 Επιμέρους στόχοι: Να γνωρίσουν το δάσος, τι δέντρα και άλλα φυτά έχει ένα δάσος (χλωρίδα), ποια πουλιά και άλλα ζώα ζουν σε ένα δάσος (πανίδα). Να βιώνουν και να εξερευνούν χαρακτηριστικά του φυσικού κόσμου και να κατανοήσουν τη σημασία της παρατήρησης και του πειράματος. Να συγκρίνουν, να μετρούν, να κατατάσσουν και να ομαδοποιούν υλικά που θα συλλέγουν κατά τις εξορμήσεις τους και την άμεση επαφή τους με το δασικό οικοσύστημα. Να καλλιεργήσουν τις δεξιότητές τους σχετικά με τη γλώσσα (προφορικός λόγος, ανάγνωση, γραφή) και τα μαθηματικά. Να έρθουν σε επαφή με διάφορα είδη λογοτεχνικών κειμένων (παραμύθια, ποιήματα, παροιμίες, αινίγματα). Να εκφραστούν μέσα από διάφορες δραστηριότητες δημιουργίας και έκφρασης, όπως ζωγραφική, δραματοποίηση, χειροτεχνικές κατασκευές, κουκλοθέατρο, θεατρικό παιχνίδι, παιχνίδι ρόλων, μουσική, φυσική αγωγή. Να εξοικειωθούν με τη χρήση του ηλεκτρονικού υπολογιστή, με την αναζήτηση πληροφοριών μέσα από το διαδίκτυο καθώς και τη χρήση κατάλληλων λογισμικών. Να εργαστούν σε ομάδες και να ανακαλύψουν τη δύναμη της συλλογικής προσπάθειας. Να αναπτύξουν αισθήματα υπευθυνότητας, σεβασμού και αγάπης για το δάσος. Να καταγράψουν τους κινδύνους που απειλούν τα δάση. Να γνωρίσουν ποιοι βοηθούν τα δέντρα και τα δάση όταν χρειάζεται. Να μάθουν πώς μπορούν να προστατεύσουν τα δάση από τις φωτιές. Να προβληματιστούν και να συζητήσουν γιατί θα πρέπει να φροντίζουμε τα δέντρα, να προσέχουμε τα δάση και τι οφέλη προσφέρουν στον άνθρωπο. Να συνειδητοποιήσουν την αξία του δάσους στη ζωή μας.

4 Μεθοδολογία: Να κατανοήσουν πόσο σημαντικό είναι για όλους μας να υπάρχει δάσος. συζήτηση, ερωτήσεις απαντήσεις, παρατήρηση, αφήγηση, διδασκαλία μέσα από πηγές, χρήση οπτικοακουστικών μέσων, μελέτη πεδίου, εκπαιδευτικές επισκέψεις, επίλυση προβλημάτων, πείραμα, εικαστική δημιουργία, δραματοποίηση, θεατρικό παιχνίδι, αυτοσχεδιασμός, παιχνίδι ρόλων, ατομική ομαδική εργασία, αφήγηση, παραγωγή έργου Φορείς: Πυροσβεστική Υπηρεσία, Δασική Υπηρεσία, Κ.Π.Ε. Ευεργέτουλα, οικογένεια. Συμβατότητα με το ΑΠΣ και το ΔΕΠΠΣ Ο κεντρικός άξονας του θέματος εντάσσεται στην ενότητα «Παιδί και Περιβάλλον». Εξυπηρετούνται και στόχοι από τις ενότητες: Γλώσσα, Μαθηματικά, Δημιουργία Έκφραση, Πληροφορική. Πεδία σύνδεσης με τα προγράμματα σπουδών: Παιδί και γλώσσα: Συζήτηση, ανταλλαγή ιδεών, διήγηση, περιγραφή, παραγωγή λόγου, αφήγηση, εντοπισμός σύνθετων και παράγωγων λέξεων, ανάγνωση, γραφή, κατανόηση της σημασίας της γραφής. Παιδί και Μαθηματικά: Προσεγγίζουμε μαθηματικές έννοιες όπως: χρονική ακολουθία δράσεων, συγκρίσεις, ταξινομήσεις, διατάσεις, απαριθμήσεις, επίλυση προβλημάτων αναπαραστατική σκέψη, παρατηρητικότητα. Παιδί και Περιβάλλον: μελέτη πεδίου, παρατήρηση, υποθέσεις, πειράματα, αναμείξεις υλικών, επισκέψεις, ικανότητες συνεργασίας μέσα από την ομαδική εργασία, στάσεις, αξίες ζωής Παιδί Δημιουργία και Έκφραση: ζωγραφική, κατασκευές, δραματοποίηση, θεατρικό παιχνίδι, αυτοσχεδιασμός, παιχνίδια ρόλων, μουσική ακρόαση Παιδί και Πληροφορική: Συλλογή πληροφοριών και εικόνων μέσα από το διαδίκτυο, παρουσίαση, video, παιχνίδια σχετικά με το θέμα

5 Υποθέματα (Διαστάσεις όψεις του θέματος): 1. Το δάσος μέσα στις εποχές 2. Το δάσος και ο φυσικός του κόσμος (χλωρίδα. πανίδα) 3. Δάσος και προστασία 4. Το δάσος μέσα από έργα τέχνης 5. Μύθοι και παραμύθια του δάσους Δραστηριότητες υλοποίησης των στόχων: Παιδί και γλώσσα: Τοποθέτησα στον πίνακα διάφορες εικόνες με θέμα το δάσος, καθώς και διάφορα βιβλία και φυλλάδια στη βιβλιοθήκη με θέμα το δάσος. Τα παιδιά τα παρατηρούν και ξεκινά η συζήτηση, με τη μέθοδο των ερωτο απαντήσεων, για την ανίχνευση των γνώσεων των παιδιών γύρω από το νέο μας θέμα. Έγινε έτσι μια αρχική διερεύνηση των γνώσεων των παιδιών για το θέμα και συνεχίσαμε με το «τι θέλουμε να μάθουμε». Ακολούθησε καταγραφή των προβληματισμών, των ερωτήσεων, και προτάσεων των παιδιών, που αποτυπώθηκαν σε μια «ιδεοθύελλα», αξιοποιώντας κάθε πρόταση των παιδιών, δίνοντας ερεθίσματα να σκεφτούν πρωτότυπες δραστηριότητες προτείνοντας και εγώ, ως ισότιμο μέλος της ομάδας, δραστηριότητες που θα συμβάλλουν στην επίτευξη των στόχων μας. Το ιστόγραμμα αυτό αναρτήθηκε στην παρεούλα ώστε να ελέγχουμε ποιες δραστηριότητες έχουν γίνει και να προσθέτουμε, αν προκύψουν, καινούργιες προτάσεις. Παιδί και γλώσσα (προφορικός λόγος): εμπλουτισμός λεξιλογίου μέσα από συζήτηση, παρατήρηση εικόνων, υλικών, αφήγηση παραμυθιών. Παιδί και γλώσσα (ανάγνωση): Ανάγνωση λογοτεχνικών κειμένων (ποιήματα, παραμύθια, μύθοι, αινίγματα, παροιμίες). Εμπλουτισμός της βιβλιοθήκης με βιβλία και φυλλάδια σχετικά με το δάσος. Πίνακες αναφοράς με τα μέρη του δέντρου και του φυτού στη συνέχεια.

6 Παιδί και γλώσσα (γραφή): Συγγραφή και εικονογράφηση ιστοριών από τα παιδιά σχετικών με το δάσος, καταγραφή παρατηρήσεων από τις επισκέψεις μας. Φύλλα εργασίας ανοιχτού και κλειστού τύπου. Δημιουργία αφίσας, πρόσκλησης προς τους φορείς της τοπικής κοινωνίας. Παιδί και Μαθηματικά: Μέσα από τη συγκέντρωση υλικού από το δάσος, καθώς και υλικού που έφεραν τα παιδιά, προβήκαμε σε πολλές μαθηματικές έννοιες όπως: ομαδοποιήσεις, ταξινομήσεις, συγκρίσεις, μετρήσεις, συμμετρίες, απαριθμήσεις, απλές μαθηματικές πράξεις, επίλυση προβλημάτων, δημιουργία του δικού μας πίνακα αρίθμησης, με εικόνες εικονογραφημένες από τα παιδιά με θέμα το δάσος, ανάγνωση σχετικών παραμυθιών με αριθμούς. Διαδοχή εποχών, παιχνίδια αντιστοίχισης, σειροθέτησης με κάρτες, εικόνες. Φύλλα εργασίας ανοιχτού και κλειστού τύπου. Παιδί και Περιβάλλον (φυσικό περιβάλλον και αλληλεπίδραση): Δημιουργία γωνιάς του δάσους στο Νηπιαγωγείο, που την εμπλουτίζαμε καθ όλη τη διάρκεια του προγράμματος με ότι έχει σχέση με το δάσος (ζωγραφιές, κατασκευές με διάφορα υλικά, φυσικά υλικά που συγκεντρώσαμε από τις εξορμήσεις μας, κορμούς δέντρων, διάφορα ξύλα, φλοιούς, καρπούς του δάσους, φωλιές πουλιών, φωτογραφίες, αντίγραφα από πίνακες ζωγραφικής με θέμα το δάσος). Αναζήτηση μέσα από βιβλία πληροφοριών και εικόνων δασών, φυτών, πουλιών και άλλων ζώων που ζουν μέσα σε αυτά. Παρατηρήσαμε και καταγράψαμε την αλλαγή της φύσης μέσα από τις εποχές. Δημιουργία φυτολογίου με υλικά που συγκέντρωσαν τα παιδιά μέσα από τις εξορμήσεις τους στο δάσος και με τους γονείς τους. Εκπαιδευτική επίσκεψη στο Κ.Π.Ε. Ευεργέτουλα και στους Αγίους Αναργύρους. Στο βιβλίο του Σαμ Γκόλντουιν «Μεγαλώνει μεγαλώνει το φυτό», γνωρίζουμε την ιστορία ενός φυτού που από σποράκι βλασταίνει, μεγαλώνει, αποκτά φύλλα, ανθίζει και από τα άνθη του βγαίνουν καινούριοι σπόροι που θα φυτευτούν από τον κηπουρό ξανά την επόμενη χρονιά,

7 ολοκληρώνοντας έτσι τον κύκλο της ζωής του. Φύτεμα σπόρων στην τάξη μας και καθημερινά παρατηρούμε την ανάπτυξή τους. Παιδί και Περιβάλλον (ανθρωπογενές περιβάλλον και αλληλεπίδραση): Συζήτηση μέσα από διάφορο εποπτικό υλικό (βιβλία Η/Υ) για την ανυπολόγιστη αξία που έχει το δάσος για τον άνθρωπο, τη σημασία του οξυγόνου στη ζωή όλων των οργανισμών. Γνωριμία με τη χλωρίδα και πανίδα του δάσους, δίνοντας σημασία στη χρησιμότητα όλων στην τροφική αλυσίδα και έτσι την ανάγκη προστασίας τους από τον άνθρωπο. Καταλήξαμε στη φράση «το δάσος χωρίς τον άνθρωπο μπορεί να υπάρχει, ο άνθρωπος χωρίς το δάσος δεν μπορεί να ζήσει». Μιλήσαμε για τις πυρκαγιές και καλέσαμε στο σχολείο πυροσβέστη να μας μιλήσει για την πρόληψη των πυρκαγιών. Διαβάσαμε και εικονογραφήσαμε τη φράση: «Από ένα δέντρο βγαίνουν χιλιάδες σπίρτα,από ένα σπίρτο καίγονται χιλιάδες δέντρα» και στη συνέχεια έγινε αφίσα που χαρίσαμε στην Πυροσβεστική Υπηρεσία Πλωμαρίου, στέλνοντας ένα μήνυμα προς όλους. Μάθαμε ότι το χαρτί γίνεται από ξύλο και ευαισθητοποιούμαστε στην έννοια της ανακύκλωσης κάνοντας διάφορες κατασκευές με χαρτί που ανακυκλώνουμε στο Νηπιαγωγείο. Αναζητήσαμε στο διαδίκτυο εικόνες ανθρώπων που εργάζονται στα δάση και μιλάμε για επαγγέλματα όπως οι δασοφύλακες, οι μελισσοκόμοι, οι ξυλοκόποι κ.ά. Συζητήσαμε με τα παιδιά και αναζητήσαμε σχετικές πληροφορίες σε βιβλία και στο διαδίκτυο για τα οφέλη του δάσους προς τον άνθρωπο και μιλήσαμε για τα αρωματικά βότανα, το μέλι, τα μανιτάρια, το ρετσίνι, τα ξύλα, τους διάφορους καρπούς κ.λπ. Εμπλοκή των γονιών στο πρόγραμμα, μέσα από τη συγκέντρωση υλικού από το δάσος, βιβλίων, dvd. Παιδί Δημιουργία και Έκφραση (εικαστικά): Διάφορες κατασκευές με φυσικά υλικά που συγκεντρώσαμε από τις επισκέψεις μας (λουλούδια, πεταλούδες σαλιγκάρια, χελώνες, σκιουράκια, σκαντζόχοιρους, μόμπιλ, πουλιά, κούκλες, τυπώματα φύλλων, καδράκια με φύλλα και κλαδάκια). Ζωγραφική με διάφορες

8 τεχνικές (τυπώματα, σφραγίδες με φυσικά υλικά). Επίσης ζωγραφίσαμε όπως φανταζόμαστε το δάσος στην αρχή του προγράμματος και στο τέλος και μετά συγκρίναμε τις ζωγραφιές μας. Έτσι προέκυψε η αυτοαξιολόγηση και η ανατροφοδότηση μέσα από τα ίδια τα παιδιά. Γνωρίσαμε μεγάλους ζωγράφους, και αντίστοιχους πίνακες ζωγραφικής, κατασκευάσαμε αφίσα και εικονογραφήσαμε τα δικά μας παραμύθια. Παιδί Δημιουργία και Έκφραση (δραματική τέχνη): Δραματοποίηση παραμυθιών καθώς και των παραμυθιών που παρήγαν τα ίδια τα παιδιά, παντομίμα, διάφοροι αυτοσχεδιασμοί, θεατρικό παιχνίδι, παιχνίδι ρόλων, κουκλοθέατρο, καλοκαιρινή γιορτή με θέμα τα ζώα του δάσους μέσα από τους μύθους του Αισώπου που παρουσίασαν τα παιδιά. Παιδί Δημιουργία και Έκφραση (μουσική): Εκμάθηση τραγουδιών σχετικών με το δάσος, ακρόαση μουσικής, μουσικά παιχνίδια με φυσικούς ήχους από το δάσος. Παιδί Δημιουργία και Έκφραση (φυσική αγωγή): Διάφορα ομαδικά παιχνίδια, στον χώρο του σχολείου αλλά και στις διάφορες επισκέψεις μας. Παιδί και Πληροφορική: Αναζήτηση στο διαδίκτυο διαφόρων πληροφοριών σχετικά με το δάσος και τον κόσμο του. Διάφορες δραστηριότητες και παιχνίδια με τη χρησιμοποίηση κατάλληλων λογισμικών από τα παιδιά. Ψηφιακή φωτογράφιση και παρουσίαση με ανάλογο λογισμικό των δράσεών μας. Αξιολόγηση: Οι στόχοι που είχα θέσει στην αρχή αλλά και άλλοι που προέκυψαν κατά τη διάρκεια εφαρμογής του προγράμματος, θεωρώ ότι υλοποιήθηκαν σε μεγάλο βαθμό. Όπως η ευαισθητοποίηση των παιδιών απέναντι στην προστασία του περιβάλλοντος, η δημιουργία οικολογικής συνείδησης, η υιοθέτηση πρακτικών φιλικών προς το περιβάλλον, ώστε να γίνει στάση ζωής για αυτά. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι προσέχουν και διατηρούν καθαρό το περιβάλλον γύρω τους και δεν το επιβαρύνουν με ουσίες και κατάλοιπα που δρουν προσθετικά και συμβάλλουν στη γενικότερη ρύπανσή του. Βασική αρχή της οικολογίας είναι η κατανάλωση ελάχιστης ενέργειας για να παραχθεί το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα. Η σωστή και ευσυνείδητη οικολογική συμπεριφορά ξεκινά από την καθημερινότητά μας,το σχολείο και το σπίτι.

9 Κατά τη διάρκεια διεξαγωγής του προγράμματος έλαβα υπόψη τα ατομικά χαρακτηριστικά του κάθε παιδιού, τις διαφορές στον τρόπο και στον ρυθμό μάθησης, τις αντιλήψεις, τις ικανότητες, τις επιθυμίες και τις ιδιαιτερότητές τους. Θεωρώ ότι δημιουργήθηκαν κατάλληλες συνθήκες ώστε μέσα σε ένα ελκυστικό, ασφαλές και πλούσιο σε ερεθίσματα περιβάλλον εξασφαλίστηκαν κίνητρα και προϋποθέσεις μάθησης για όλα τα παιδιά. Ακολουθούν τα ονόματα των παιδιών που συμμετέχουν στην περιβαλλοντική ομάδα. 1) ΓΙΑΝΝΗΣ ΤΣΙΝΤΟΜΗΝΑΣ ( νήπιο) 2) ΓΙΑΝΝΗΣ ΧΑΡΕΛΛΗΣ ( νήπιο) 3)ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΜΠΟΥΡΗΣ ( νήπιο) 4) ΓΙΑΝΝΗΣ ΨΑΡΙΑΝΟΣ ( νήπιο) 5) ΓΙΩΡΓΟΣ ΓΙΑΜΟΥΓΙΑΝΝΗΣ ( νήπιο) 6) ΕΙΡΗΝΗ ΙΩΑΚΕΙΜ ( νήπιο) 7) ΛΟΥΚΑΣ ΑΝΔΡΟΝΙΚΟΣ ( νήπιο) 8) ΕΜΜΑΝΟΥΕΛΑ ΣΚΥΒΑΛΑΚΗ ( νήπιο) 9) ΣΑΡΑΝΤΟΣ ΛΑΜΠΡΙΝΟΣ (προνήπιο) 10) ΕΛΕΝΗ ΦΩΤΙΑΔΟΥ (προνήπιο) 11) ΠΕΡΣΕΦΟΝΗ ΤΥΡΕΛΛΗ (προνήπιο) 12) ΣΠΥΡΟΣ ΜΑΛΑΜΑΣ (προνήπιο) 13) ΧΑΡΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ (προνήπιο) 14) ΜΕΛΙΝΑ ΦΡΑΝΤΖΟΓΛΟΥ (προνήπιο) 15) ΒΕΝΕΤΙΑ ΧΑΛΔΕΖΟΥ (προνήπιο) 16) ΣΤΡΑΤΟΣ ΑΥΤΟΥΣΜΗΣ (προνήπιο)