ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΣΤΕΡΕΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ (ΠΡΟΤΑΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΕΡ. ΗΠΕΙΡΟΥ)

Transcript

1 ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΣΤΕΡΕΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ (ΠΡΟΤΑΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΕΡ. ΗΠΕΙΡΟΥ) Τριαντάφυλλος Αλμπάνης Τμήμα Χημείας, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων http: // / research / labs / envitech

2 ΑΣΤΙΚΑ ΣΤΕΡΕΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ (ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΑ) Με τον όρο αστικά στερεά απόβλητα (απορρίμματα) εννοούμε όλα τα άχρηστα στερεά υλικά που δημιουργούνται στα αστικά κέντρα και αποτελούνται από οικιακά στερεά (υπολείμματα φαγητών, υλικά συσκευασίας, υλικά νοικοκυριού), άχρηστα υλικά από τους δημοτικούς δρόμους, από τις υπαίθριες αγορές, από το εμπόριο, κ.ά. Τα αστικά απόβλητα είναι συνονθύλευμα ετερογενών υλικών η σύσταση των οποίων καθορίζεται από το βιοτικό επίπεδο και την τεχνολογική εξέλιξη, το γεωγραφικό πλάτος, την εποχή του έτους, κ.ά.

3 Βιομηχανικά στερεά απόβλητα : προέρχονται από τα διάφορα στάδια της παραγωγικής διαδικασίας των βιομηχανιών Αδρανή μη τοξικά Τοξικά Εύφλεκτα υλικά Διαβρωτικά υλικά και χημικώς ενεργά Επικίνδυνα και εκρηκτικά υλικά Ραδιενεργά υλικά.

4 Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων

5 Περιβαλλοντικά Προβλήματα Τα αστικά απόβλητα δημιουργούν σοβαρά περιβαλλοντικά προβλήματα, όταν αυτά διατίθενται ανεξέλεγκτα στο περιβάλλον: 1. Κίνδυνοι έκρηξης και πυρκαγιάς, όταν αποτίθενται εύφλεκτα υλικά 2. Μεταφορά τοξικών στερεών αποβλήτων από τον άνεμο με τη μορφή σκόνης. 3. Εκπομπή τοξικών και δύσοσμων αερίων τα οποία σχηματίζονται με την επίδραση χημικών ή βιολογικών παραγόντων 4. Η ρύπανση των επιφανειακών και των υπόγειων νερών με τοξικές ουσίες.

6 Μεταφορά τοξικών ουσιών στα υπόγεια και επιφανειακά νερά, μετά την απελευθέρωσή τους από τα στερεά απόβλητα. Η μεταφορά γίνεται είτε με έκπλυση των τοξικών ουσιών από τα νερά της βροχής είτε από τα στραγγίσματα των ημίρευστων αποβλήτων. Η ρύπανση αυτής της μορφής είναι ιδιαίτερα επικίνδυνη γιατί είναι δύσκολο να προβλεφθεί πού και πότε θα εμφανιστεί.

7 Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων

8 Πίνακας 2. Σύσταση εκπλυμάτων από χωματερές αστικών απορριμμάτων Συστατικό Συγκέντρωση mg/l Συγκέντρωση mg/l Διακύμανση Τυπική BOD TOC COD Αιωρούμενα Οργανικό άζωτο Αμμωνία Νιτρικά Ολικός P Α λκαλικότητα Ολική σκληρότητα Ασβέστιο Μαγνήσιο Χλωριούχα Θειϊκά Σίδηρος Μόλυβδος ph

9 Μέση χημική σύσταση ξηρής σκωρίας και ιπτάμενης τέφρας από μονάδες καύσης αστικών απορριμμάτων Συστατικά Σκωριά καυστήρα %κ.β. Ιπτάμενη τέφρα σε ηλεκτρόφιλτρα % κ.β. C SiO Al2O3 + TiO Fe2O CaO MgO K2O SO S 0.16 Ίχνη Cl P2O SiO2-1.6 CuO - Ίχνη MnO BaO Na2O - 2.4

10 ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΕΚΡΟΩΝ ΚΑΙ ΕΚΠΟΜΠΩΝ Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων Στήλες με πληρωτικό υλικό τα εξεταζόμενα απόβλητα Έκπλυση των στηλών με νερό με προκαθορισμένες ταχύτητες ροής Συλλογή των διαδοχικών κλασμάτων (leachates) Δοκιμές έκπλυσης (leaching test)

11 Πίνακας 7(β).Φυσικοχημικά χαρακτηριστικά των εκπλυμάτων. Δείγμα K + Na + Ca 2+ Mg 2+ Cl - SO Fe Zn Cu ND ND

12 Έλεγχος τοξικότητας Πίνακας 8. Αποτελέσματα τοξικότητας των εκπλυμάτων. Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων Δείγμα Ss Lm Vf Sa Bc Tp Dm Cd Όλα τα αποτελέσματα εκφράζονται σε μονάδες τοξικότητας. Bc: Brachionus calyciflorus, Dm: Daphnia magna, Tp: Thamnocephalus platyrus, Cd: Ceriodaphnia dubia, Sa: Spiristomum ambiguum, Lm: Lemna minor, Ss: Scenedesmus subspicatus, Vf: vibrio fisheri.

13 Προσδιορισμός των φυσικοχημικών χαρακτηριστικών των εκπλυμάτων Ανόργανα ιόντα (K +, Na +, Ca 2+, M g 2+, Cl -, SO 4 2-, PO 4 3- ) Μέταλλα (Fe, Zn, Cu, Pb, Cd, Ni, M g, Cr, Hg, M n) COD (chemical oxygen demand) BOD (biological oxygen demand) DOC (dissolved organic carbon) DO (dissolved oxygen) TDS (total dissolved solids) NH3, Norg, NO3 -, NO 2 - Αγωγιμότητα και Αλκαλικότητα PAHs (πολυκυκλικοί αρωματικοί υδρογονάνθρακες) PCBs Φαινόλες Φυτοφάρμακα Προσδιορισμός της τοξικότητας των εκπλυμάτων Toxicity test Έλεγχος παθογόνων μικροοργανισμών

14 ΤΕΧΝΙΚΕΣ ANAΛΥΣΕΩΝ ΚΑΙ ΕΛΕΓΧΩΝ Αέρια χρωματογραφία (FTD, ECD, MSD) Ιοντική χρωματογραφία Υψηλής απόδοσης υγρή χρωματογραφία (HPLC) Ατομική απορρόφηση (AAS) Φωτομετρία Μέτρηση BOD, COD, DOCκαι DO Toxicity tests (Vibrio fisheri, Mutatox) Έλεγχος παθογόνων μικροοργανισμών

15 ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑI THN ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ Το μεγαλύτερο μέρος των απορριμμάτων στην χώρα μας καταλήγει σε ΧΥΤΑ (90%) και το υπόλοιπο σε ανακύκλωση (10%) ενώ πολλές είναι ακόμη οι ανεξέλεγκτες και παράνομες χωματερές. Η χώρα καταγράφεται τελευταία στην ανακύκλωση και πρώτη στη διάθεση των στερεών αποβλήτων χωρίς καμιά επεξεργασία. Θετικό στοιχειό για την Ελλάδα αποτελεί ο μικρότερος όγκος των παραγομένων αποβλήτων ανά κάτοικο, ανά έτος. O ρυθμός αύξησης της ημερησίας παραγωγής αυξάνει την τελευταία δεκαετία κατά 35 %..

16 ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ-II Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων Παραγωγή αστικών στερεών αποβλήτων σε κιλά / κάτοικο /έτος, Αυστρία Βέλγιο Δανία Φινλανδία Γαλλία Γερμανία Ελλάδα Ιρλανδία Ιταλία Λουξεμβούργο Ολλανδία Πορτογαλία Ισπανία Σουηδία Ηνωμ.Βασίλειο Ισλανδία

17 ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ-V Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων Μοντέλα διαχείρισης στερεών αποβλήτων σε χώρες της Ευρώπης

18 ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ-III Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων Τα κύρια ανακυκλωμένα υλικά στη χώρα μας είναι το γυαλί (25%) και το χαρτί (29%) όταν τα αντίστοιχα ποσοστά στη Γερμανία φτάνουν το 79% για το γυαλί και το 70% για το χαρτί. Βάσει της νέας οδηγίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης έως το 2011 είμαστε υποχρεωμένοι να ανακυκλώνουμε: το 60% του γυαλιού, το 60% του χαρτιού, το 50% των μετάλλων, το 22,5% των πλαστικών και το 15 % του ξύλου. Μέχρι σήμερα έχουν γίνει προσπάθειες για την ανακύκλωση στην χώρα μας, αλλά οι περισσότερες οδηγήθηκαν στην αποτυχία για δύο κύριους λόγους: την αποσπασματική οργάνωση και την ελλιπή ενημέρωση των πολιτών

19 ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ-IV Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων ΧΩΜΑΤΕΡΕΣ Όσο αναφορά τις λειτουργούσες χωματερές τα πράγματα είναι άσχημα και δύσκολα. Δεν έχει γίνει ευρύτερα αντιληπτός ο κίνδυνος διασυρμού της χώρα μας μετά το 2010 όπου βάση συγκεκριμένης οδηγίας θα πρέπει να μειώσουμε τα σκουπίδια που καταλήγουν στους Χώρους Υγειονομικής Ταφής Αποβλήτων (Χ.Υ.Τ.Α.) κατά 35%. Από το 1993 έως σήμερα οι περισσότερες χώρες της Ευρώπη, όσες είχαν σύνθετες μεθόδους διαχείρισης απορριμμάτων (εκτός δηλαδή από απλούς ΧΥΤΑ ή ΧΥΤΥ) αντικαθιστούν (σε ποσοστό που αγγίζει το 30 %) τις μονάδες καύσης παλιού τύπου, λόγω υψηλών εκπομπών ρύπων, με σύγχρονες μονάδες που δεν επιβαρύνουν το περιβάλλον, Επίσης σημαντικά είναι τα ποσά που καταβάλλονται ετησίως για επενδύσεις σε αντιρρυπαντική τεχνολογία στις συγκεκριμένες μονάδες.

20 ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ-V Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων

21 ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ-VI Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΣΤΑ ΙΩΑΝΝΙΝΑ Ένα από τα πιο σοβαρά περιβαλλοντικά προβλήματα της περιοχής των Ιωαννίνων σήμερα είναι η διαχείριση των στερεών αποβλήτων. Η Χωματερή της Δουρούτης δέχεται σχεδόν το σύνολο των στερεών απορριμμάτων του λεκανοπεδίου Ιωαννίνων, Η λειτουργία της έχει προκαλέσει και συνεχίζει να προκαλεί σοβαρή υποβάθμιση του περιβάλλοντος της περιοχής με σοβαρούς κινδύνους για τη δημόσια υγεία. Μέχρι σήμερα οι απαιτούμενοι όροι υγειονομικής ταφής δεν μπορούν να τηρηθούν. Τα προβλήματα αυτά έχουν πλήρως καταγραφεί και αναδειχθεί επιστημονικά. Η χωματερή της Δουρούτης αποτελεί μεταβατική λύση τρέχουσας ανάγκης που απαιτεί έναρξη έργων αποκατάστασης του υποβαθμισμένου περιβάλλοντος με συνεχή παρακολούθηση.

22 ΧΩΡΟΘΕΤΗΣΗ ΤΟΥ ΧΥΤΑ Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων Η μετά από επίπονη και χρονοβόρα διαδικασία επιλογής του κατάλληλου χώρου η επιλογή κατασκευής στο Νομό Ιωαννίνων ΧΥΤΑ και όχι ΧΥΤΥ (Χώρου Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων) ουσιαστικά είναι παρωχημένη τεχνολογικά και περιβαλλοντικά ξεπερασμένη. Έτσι ενώ μέχρι σήμερα έχει αναλωθεί πολύτιμος χρόνος και πρόκειται να επενδυθούν τεράστια ποσά από Ευρωπαϊκούς αλλά και Εθνικούς πόρους σε μια λύση τεχνολογικά και περιβαλλοντικά παρωχημένη, Θα ήταν πολιτικά πιο ορθό με πρωτοβουλία του Δήμου Ιωαννιτών να ενταχθεί στο «Σχέδιο Βιώσιμης και Αστικής Ανάπτυξης Ιωαννίνων και Περιαστικής Περιοχής» μελέτη της οργάνωσης και λειτουργίας Ολοκληρωμένων Υποδομών: Συστήματος διαλογής και ανακύκλωσης Ο συνδυασμός της πυρόλυσης και καύσης των οργανικού περιεχομένου..

23 Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων Δήμος Ιωαννιτών Ο Δήμος Ιωαννιτών, μεγαλύτερος δήμος της περιοχής και ο σημαντικότερος παραγωγός στερών αποβλήτων (περίπου 70%) στο Νομό Ιωαννίνων μπορεί να αναλάβει την πρωτοβουλία και να συμβάλει στην υλοποίηση του έργου που θα στηρίζεται την διαλογή-ανακύκλωση και ενεργειακή επεξεργασίας των απορριμμάτων. Ταυτόχρονα όμως θα πρέπει να λυθούν και τρία συναφή και σοβαρά προβλήματα: ηχωροθέτησηκαικατασκευήτωνμονάδωνμεταφόρτωσηςκαι διαχείρισης τοξικών αποβλήτων, η επίλυση του μείζονος προβλήματος της διαχείρισης των ζωικών και κτηνοτροφικών αποβλήτων και η τήρηση του κανονισμού λειτουργίας της «Χωματερής» Δουρούτης.

24 Δήμος Ιωαννιτών - ΧΑΔΑ Δουρούτης Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων

25 ΜΕΘΟΔΟΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΩΝ ΣΤΕΡΕΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΜΕΘΟΔΟΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΑ/ΑΡ ΧΗ Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ 1. Διαχωρισμός Ανακύκλωση Αστικά απορρίμματα 2. Υγειονομική ταφή 3. Λιπασματοποίηση, σταθεροποίηση 4. Καύση και αποτέφρωση Ελεγχόμενη εναπόθεση Διάσπαση πριν την αποσύνθεση Διάσπαση και εναπόθεση 5. Πυρόλυση Ανακύκλωση, παραενέργειας, αποσύνθεση 6. Κατακρίμνηση και φιλτράρισμα 7. Χημική κατεργασία 8. Διάθεση σε ορυχεία Εναπόθεση και ανακύκλωση Εναπόθεση Αστικά απορρίμματα Λάσπες βιολογικών καθαρισμών, γεωργικά και αστικά απόβλητα Όλοι οι τύποι αποβλήτων Αστικά απορρίμματα Βιομηχανικά απόβλητα Τοξικά στερεά απόβλητα Βιομηχανικά και απόβλητα ορυχείων

26 ΚΑΤΕΡΓΑΣΙΑ ΤΩΝ BIOMHXANIKΩΝ ΣΤΕΡΕΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων Πίνακας 5. Μέθοδος χημικής κατεργασίας τοξικών στερεών αποβλήτων Κατεργασία -Υγρή οξείδωση -Καύση -Ηλεκτροχημική οξείδωση -Κατεργασία με φορμαλδεϋδη -Καταλυτική αναγωγή με μέταλλα -Καταλυτική υδρογόνωση -Διάσπαση με πλάσμα μικροκυμάτων -Υδρόλυση -Εξουδετέρωση Τοξικές ουσίες -Οργανικές ενώσεις, κυανιούχα, φαινόλες -Οργανικές ενώσεις -Κυανιούχα, θειοκυανιούχα, φαινόλες -Χρωμικά ιόντα, κυανιούχα, σύμπλοκες ενώσεις -Οργανοχλωριωμένες ενώσεις σε λάσπες -Οργανοχλωριωμένες ενώσεις -Εντομοκτόνα (οργανοχλωριωμένες ενώσεις) -Εντομοκτόνα (οργανοφωσφορικά) -Ισχυρά οξέα και βάσεις

27 Σταθεροποίηση των αποβλήτων Πίνακας 6. Μέθοδοι σταθεροποίησης τοξικών στερεών αποβλήτων Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων Μέθοδος σταθεροποίησης -Σταθεροποίηση με τσιμέντο -Σταθεροποίηση βασισμένη σε κατεργασία με ασβέστη -Στερεοποίηση με θερμοπλαστικά υλικά -Στερεοποίηση με οργανικά πολυμερή -Εγκλωβισμός -Αδιαλυτοποίηση με αυτοτσιμεντοποίηση -Υαλοποίηση Εφαρμογή -Λάσπες, ρυπασμένα χώματα, διάφορα άλατα μετάλλων, ραδιενεργά μικρής περιεκτικότητας -Ανόργανα απόβλητα -Ραδιενεργά απόβλητα -Λάσπες, ραδιενεργές λάσπες -Υγρά απόβλητα, λάσπες -Απόβλητα με μεγάλες ποσότητες CaSO 4 ή CaSO 3 -Υπερβολικά επικίνδυνα απόβλητα, ραδιενεργά απόβλητα

28 4. ΟΙ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΕΣ ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Στην Ελλάδα μέχρι το 2001 δεν υπήρχε το κατάλληλο θεσμικό πλαίσιο και απουσίαζε μια ολοκληρωμένη πολιτική που να εφαρμόζει με συνέπεια τις προτεραιότητες της ευρωπαϊκής νομοθεσίας, σύμφωνα με την οποία οι πρακτικές διαχείρισης οφείλουν να ιεραρχούνται κατά προτεραιότητα «από Βέλτιστο προς Χείριστο»: Πρόληψη Επαναχρησιμοποίηση Ανακύκλωση υλικών Ανάκτηση ενέργειας Καύση χωρίς ανάκτηση ενέργειας ή υγειονομική ταφή υπολειμμάτων

29 5. ΟΙ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΙ ΚΑΙ ΠΟΙΟΤΙΚΟΙ / ΠΟΣΟΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΤΗΣ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑΣ Οι στρατηγικοί στόχοι του νόμου και των σχετικών Π.Δ. είναι: H μείωση του όγκου και της επικινδυνότητας των παραγόμενων αποβλήτων καθώς και ο περιορισμός των βλαπτικών συνεπειών τους στο περιβάλλον και την υγεία. H μείωση της τελικής διάθεσης των συσκευασιών και «άλλων προϊόντων» με την ενθάρρυνση κατά προτεραιότητα 1) συστημάτων επαναχρησιμοποίησης κατά τρόπο αβλαβή για το περιβάλλον καθώς κι ανάκτησης υλικών κι ανακύκλωσής τους, ώστε να μειωθεί η κατανάλωση ενέργειας και πρωτογενών πρώτων υλών, και 2) ανάκτησης ενέργειας ως αποτελεσματικό μέσο αξιοποίησής τους.

30 Διαχωρισμός των αποβλήτων στην πηγή, ώστε να επιτυγχάνεται υψηλό επίπεδο ανακύκλωσης και ανάκτησης υλικών. Πληροφόρηση, ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των πολιτών. Πρόβλεψη μέτρων και όρων (άδειες, πιστοποιητικά κα) για τη συνεργασία όσων προβαίνουν σε διαχείριση συσκευασιών και άλλων προϊόντων στα πλαίσια της αρχής «ο ρυπαίνων πληρώνει».

31 7. ΠΡΟΤΑΣΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΔΗΜΟ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ Ο Δήμος Ιωαννιτών, o μεγαλύτερος δήμος της περιοχής και ο σημαντικότερος παραγωγός στερεών αποβλήτων (περίπου 70%) στο Νομό Ιωαννίνων Προτείνεται να αναλάβει και να συμβάλει στα πλαίσια του «Σχεδίου Βιώσιμης Αστικής Ανάπτυξης Ιωαννίνων και Περιαστικής Περιοχής, » την υλοποίηση του έργου Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων που θα στηρίζεται την «Διαλογή-ανακύκλωση- Κομποστοποίηση- Καύση και Υγειονομική Ταφή Υπολειμμάτων» Στόχος η μέγιστη δυνατή προστασία του περιβάλλοντος και της δημόσιας υγείας καθώς και την εξοικονόμηση θερμικής και ηλεκτρικής ενέργειας.

32 7. ΠΡΟΤΑΣΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΔΗΜΟ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ Ο Δήμος Ιωαννιτών δια της Τ.Ε.Δ.Κ. Ιωαννίνων έχει την δυνατότητα να πρωτοστατήσει στην σύσταση του Φορέα Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων Ιωαννίνων. Απαραίτητο συστατικό της μελέτης σύστασης του Φορέα αποτελεί η σύνταξη οικονομοτεχνικής μελέτης για την βιώσιμη λειτουργία του. Έτσι προτείνεται η μελέτη οργάνωσης, κατασκευής και λειτουργίας συστήματος «Ολοκληρωμένης Διαχείρισης» για τον Νομό Ιωαννίνων που θα περιλαμβάνει τις παρακάτω επιμέρους δράσεις:

33 1. Διαλογή και Ανακύκλωση Στερεών Απορριμμάτων στη Διαχειριστική Ενότητα Ιωαννίνων. Η δράσεις της διαλογής θα πρέπει να οργανωθούν για λόγους αποτελεσματικότητας στα σημεία παραγωγής των απορριμμάτων. Η δράση αυτή απαιτεί: α) εμπεριστατωμένη μελέτη τής σύστασης των απορριμμάτων της πόλης και της περιοχής με καταγραφή των ιδιαιτεροτήτων από περιοχή σε περιοχή β) χωροθέτεση και την κατασκευή εργοστασίου διαλογής όσων απορριμμάτων η διαλογή δεν γίνεται στην πηγή γ) οργάνωση υποδομών σε ειδικούς κάδους, οχήματα και συναφείς υποδομές γ) οργάνωση κατάλληλων αποθηκευτικών χώρων. Δεδομένου ότι η συμμετοχή των πολιτών είναι καθοριστικής σημασίας για την επιτυχία του εγχειρήματος θα πρέπει να σχεδιασθεί ισχυρή διαφημιστική «εκστρατεία» για την σημασία του περιβαλλοντικού οφέλους και της οικονομίας της περιοχής.

34 2. Εργοστάσιο ανακύκλωσης υλικών Μελέτη και κατασκευή εργοστασίου ανακύκλωσης των βασικών υλικών (χαρτί-χαρτόνι, γυαλί. αλουμίνιο, λευκοσίδηρος, πλαστικά και ξύλο) στην ευρύτερη περιοχή της Ηπείρου ή και συνεργασία με γειτονική περιφέρεια, π.χ. Δ. Ελλάδα ή Θεσσαλία, ώστε όλα τα ανακτώμενα υλικά από την διαλογή να ανακυκλώνονται κοντά στην περιοχή παραγωγής τους. Τα υφιστάμενα εργοστάσια ανακύκλωσης σήμερα λειτουργούν στην Αττική (χαρτί, γυαλί, μέταλλα και πλαστικά) και την Πάτρα (χαρτί) γεγονός που αυξάνει το κόστος μεταφοράς των προς ανακύκλωση διαχωρισθέντων υλικών και υποσκάπτει την βιωσιμότητα του εγχειρήματος στην Περιφέρεια.

35 3. Μονάδες Διάλυσης Οχημάτων και Υπολογιστών και συναφών συστημάτων και συγκέντρωσης ανακτώμενων πολυτίμων υλικών. Για την ολοκληρωμένη διαχείριση των στερεών αποβλήτων απαραίτητη είναι η πλήρης καταγραφή, στην περιοχή των Ιωαννίνων και της Ηπείρου, του ρυθμού απόσυρσης και ολοκλήρωσης του κύκλου ζωής για συστήματα και μηχανές με ιδιαίτερης αξίας περιεχόμενα υλικά όπως οχήματα, ηλεκτρικές συσκευές, υπολογιστές, μπαταρίες κ.α. Για τα υλικά αυτά προτείνεται κατασκευή των παρακάτω επιμέρους μονάδων: Μονάδες ανακύκλωσης αποσυρόμενων οχημάτων Μονάδα αναγέννησης λαδιών για την παραγωγή ενέργειας Μονάδα ανακύκλωσης υπολογιστών και μπαταριών Μονάδες ανακύκλωσης οικοδομικών υλικών Για την λειτουργία των μοναδων αυτών εκτιμάται ότι θα απαιτηθούν τουλάχιστον δύο σταθμοί

36 4. Μονάδα διαχείρισης τοξικών καιεπιβλαβώνχημικών Ειδικά για τις συσκευασίες που περιείχαν χημικά με τοξικό η επιβλαβές περιεχόμενο ή συναφή ληγμένα προϊόντα προτείνεται η οργάνωση και λειτουργία ειδικού χώρου συγκέντρωσης και διαλογής κατά κατηγορίες ώστε να στέλνονται προς καταστροφή ή αδρανοποίηση σε ειδικές μονάδες που λειτουργούν στη χώρα μας.

37 5. Δίκτυο Μονάδων Κομποστοποίησης Η λιπασματοποίηση (κομποστοποίηση) αξιοποιεί τα αστικά απορρίμματα με μεγάλο περιεχόμενο σε οργανική ύλη για την παραγωγή λιπάσματος. Η μέθοδος αυτή είναι η πιο κατάλληλη για τα οργανικά υπολείμματα φυτικής προέλευσης και τα γεωργικά απόβλητα. Η τεχνολογική αυτή λύσηπροτείνεταιγιατίμπορείνασυνδυαστείαπρόσκοπταμε το σύστημα διαλογής στην πηγή που μπορούν να εφαρμόσουν οι δήμοι μετά από ενημέρωση και παρότρυνση των πολιτών.

38 6. Μονάδα καύσης Ι Οι νέες τεχνολογικές εξελίξεις σήμερα έχουν δώσει πολύ αποτελεσματικές λύσεις Έτσι σύμφωνα με κοινή ανακοίνωση της Ευρωπαικής Ένωσης (Ε. Ε.) και του Institute of Waste Association, η συνολική συμβολή των εγκαταστάσεων καύσης της Ε.Ε. στην παραγωγή διοξινών είναι κάτω του 0,07% της ολικά παραγόμενης ποσότητας. Εξίσου αποτελεσματικές είναι και τεχνολογίες για τον περιορισμό των άλλων εκμπομπών όπως καδμίου, μολύβδου, υδραργύρου και σκόνης. Με βάση τα νέα αυτά δεδομένα προτείνεται η κατασκευή στα Ιωάννινα εργοστασίου καύσης στερεών αποβλήτων και υπολειμμάτων μετά από διαλογή και ανακύκλωση.

39 7. Σταδιακή τροποποίησης λειτουργιών του υπό κατασκευή ΧΥΤΑ σε ΧΥΤΥ-Ι Η μελέτη και εγκατάσταση ενός εργοστασίου καύσης απαιτεί συνήθως 5 χρόνια. Εφόσον το σύστημα διαλογής και ανακύκλωσης υλικών αρχίσει να λειτουργεί και να αποδίδει πιο γρήγορα τα συγκεντρωθέντα υπολείμματα μετά από διαλογή ή τα απορρίμματα θα μπορούσαν να χρησιμοποιούνται ως τροφοδοσία όταν η μονάδα είναι έτοιμη. Έτσι ο ΧΥΤΑ θα μετατραπεί αυτόματα σε ΧΥΤΥ μετά από μικρές αλλαγές των βασικών λειτουργιών του. Ταυτόχρονα η χρήση του χώρου θα επεκταθεί χρονικά, ο όγκοςτων ταφομένων υλικών θα περιορισθεί σημαντικά και οι κίνδυνοι προς το περιβάλλον από εκπομπές βιοαερίου και υγρών στραγγισμάτων θα ελαχιστοποιηθούν.

40 Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων

41 Ευχαριστώ