Κανάκης Αλέξης Αριστογιάννης Φίλιππος

Transcript

1 Κανάκης Αλέξης Αριστογιάννης Φίλιππος

2 Ο θεσμός της προίκας υπήρχε από τα αρχαία χρόνια και αποτελούσε τη συμβολή της γυναίκας στον κοινό βίο. Οι συνήθεις λόγοι που επιβαλλόταν ήταν αρχικά οικονομικοί και στη συνέχεια κοινωνικοί. Πέρα από τα φυσικά προσόντα της νύφης, αιτία γάμου αποτελούσε και η προίκα..

3 ΡΟΜΑΙΚΗ ΕΠΟΧΗ Στη Ρωμαϊκή εποχή, η προίκα υπαγορευόταν από τα κοινωνικά ήθη της εποχής και σχετιζόταν άμεσα με το γάμο. Η προίκα, ως σύνολο περιουσιακών στοιχείων, απέβλεπε στην ανακούφιση των βαρών του γάμου και αποτελούσε αντιστάθμισμα του κληρονομικού μεριδίου της γυναίκας στην πατρική εξουσία.

4 Ο θεσμός της προίκας αποτελούσε έναν άγραφο νόμο του εθιμικού δικαίου. Η προίκα αποτελούσε κύριο θέμα για την κάθε οικογένεια και για αυτό το λόγο συμμετείχαν όλα τα μέλη στη συγκέντρωση της ακόμα και η μέλλουσα νύφη.

5 ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΠΟΧΗ Στη σύγχρονη εποχή ο θεσμός της προίκας, για τις περισσότερες χώρες, αποτελεί μια παρωχημένη αντίληψη η οποία απλώς υπενθυμίζει τις συνήθειες και τον τρόπο ζωής των ανθρώπων μια άλλης εποχής. Στο Δυτικό κόσμο, οι κοινωνίες είναι απαλλαγμένες από τον καταπιεστικό θεσμό της προίκας και οι γάμοι τελούνται με πρωτοβουλία των ίδιων των ανθρώπων, χωρίς την παρέμβαση των γονέων τους.

6

7 Ο ΘΕΣΜΟΣ ΤΗΣ ΠΡΟΙΚΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΑ ΕΛΕΝΑ ΔΕΝΔΡΗ και ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΔΟΥΚΑ Λεόντειο Λύκειο, 1 η Γυμνασίου ΜΑΘΗΜΑ:ΟΙΚΙΑΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

8 Ο θεσμός της προίκας υπήρχε από τα αρχαία χρόνια και αποτελούσε τη συμβολή της γυναίκας στη κοινή ζωή. Η προίκα ήταν ένα συμβόλαιο γάμου, έγγραφο και ενυπόγραφο, το οποίο επιβεβαιωνόταν από το προικοσύμφωνο.

9

10 Την Πέμπτη ή την Κυριακή πριν τον γάμο, οι φίλοι του γαμπρού πήγαιναν στο σπίτι της νύφης να παραλάβουν την προίκα.

11 Υπάρχουν ιστορίες όπου ο γαμπρός αν δεν έπαιρνε το προικοσύμφωνο έφευγε από την πίσω πόρτα της εκκλησίας Αγγελίες αναζήτησης νύφης αναφέρουν και το ποσό της προίκας που ζητάει ο μελλοντικός γαμπρός

12 Χρήματα & κοσμήματα (Λίρες..) Οικιακά είδη (παπλώματα, κουζινικά ) Προίκα Ζώα Κτήματα γης

13

14 Υπάρχει λόγος ύπαρξης της προίκας σήμερα? Όχι, γιατί οι γυναίκες συνεισφέρουν ισότιμα με τους άνδρες στην οικογένεια με την εργασία τους

15 ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΠΟΥ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΑΤΕ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΜΑΣ

16 Ο Θεσμός της Προίκας στην Ελλάδα Βαγγέλης Βαβούλης

17 Η Προίκα Από τα παλιά χρόνια, η οικογένεια προετοίμαζε την προίκα της θυγατέρας της, σχεδόν από την ημέρα της γέννησής της. Μάλλινα, σεντόνια, παπλώματα, μαξιλαροθήκες και χαλιά, ρούχα και εσώρουχα της νύφης. Η μάνα δούλευε πυρετωδώς πλέκοντας και υφαίνοντας στον αργαλειό. Ο πατέρας πάσχιζε να εξασφαλίσει ακίνητη περιουσία κι αν δεν μπορούσε έδινε στην κόρη του ζώα. Αναφερόμαστε βέβαια σε εποχές που η οικονομία ήταν κυρίως αγροτική. Η μεταφορά της προίκας στο χωριό Αδριανή της Δράμας Η μεταφορά της προίκας στο χωριό Αδριανή της Δράμας Το έθιμο πρόσταζε μια εβδομάδα πριν από τον γάμο, οι φίλες της νύφης να ετοιμάζουν την προίκα της. Όλα τα προικιά και τα κοσμήματα που η οικογένεια είχε αγοράσει ή είχε φυλάξει, μαζεύονταν σε σεντούκια και προπαραμονές του γάμου, μεταφέρονταν στο σπίτι του γαμπρού. Η Πέμπτη ήταν συνήθως η ημέρα της μεταφοράς και φυσικά ήταν μια μεγάλη γιορτή, καθώς μια πομπή από φίλους και συγγενείς συνόδευε τα προικιά, που είχαν φορτώσει σε γαϊδούρια ή μουλάρια. Εννοείται ότι η πορεία γινόταν εν χορδαίς και οργάνοις. Μέχρι την ημέρα του γάμου η περιουσία της νύφης ήταν σε κοινή θεά ώστε οι κάτοικοι του χωριού να μπορούν να δουν και βέβαια να σχολιάσουν την οικονομική κατάσταση της οικογένειας.

18 Η μεταφορά της προίκας στο χωριό Αδριανή της Δράμας.

19 Ο Θεσμός της Προίκας Τα Τελευταία Χρόνια Σήμερα, οι αντιλήψεις γύρω από το θεσμό της προίκας και η εφαρμογή της, έχουν οριστικά εκλείψει στην Ελλάδα. Επιβεβαίωση της έκλειψης ήταν ο νόμος που θεσπίστηκε επί Κυβέρνησης Α. Παπανδρέου το 1983 που κατάργησε τον «θεσμό» της προίκας. Ωστόσο σε κάποιες χώρες, όπως στην Ινδία, τηρείται ο θεσμός αυτός ακόμα και σήμερα. Γενικότερα, οι σημερινοί άνθρωποι δεν πιστεύουν στην προίκα, καθώς υποστηρίζει τον υποβιβασμό της θέσης της γυναίκας και την απόλυτη εξάρτησή της από τον σύζυγό της. Επιπλέον, δηλώνεται έτσι η κατώτερη θέση της, καταρρίπτεται η ισοτιμία ανάμεσα στα δύο φύλα και χαρακτηρίζεται η γυναίκα ως δεύτερης κατηγορίας άνθρωπος. Όσο περνούν τα χρόνια, τόσο περισσότερα δικαιώματα αποκτούν οι γυναίκες!

20

21 Ο θεσμός της προίκας υπήρχε από τα αρχαία χρόνια και αποτελούσε τη συμβολή της γυναίκας στον κοινό βίο. Οι συνήθεις λόγοι που επιβαλλόταν ήταν αρχικά οικονομικοί και στη συνέχεια κοινωνικοί. Για αιώνες αμέτρητους από τα φυσικά και τα επίκτητα προσόντα της νύφης το πρώτο που εξεταζόταν ήταν η προίκα της. ΟΜΗΡΙΚΗ ΕΠΟΧΗ Ο θεσμός αυτός προέρχεται από τα Ομηρικά χρόνια. Μάλιστα τότε την προίκα την έδινε ο άντρας. Επίσης πριν τον γάμο γινόταν ένα είδος γαμήλιου συμβολαίου μεταξύ του γαμπρού και του πατέρα της νύφης. Ο γαμπρός έδινε κοσμήματα,γεννήματα και υφαντά στον πατέρα της νύφης και εκείνος έδινε τα «μύρια δώρα» που είναι η απαρχή του θεσμού της προίκας. ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ Στην αρχαία Αθήνα πριν τον γάμο γινόταν ένα είδος προφορικού συμβολαίου μεταξύ του γαμπρού και του πατέρα της νύφης, η «εγγύησιν». Σύμφωνα με την εγγύησιν καθοριζόταν η προίκα και η κυριότητα που περνούσε από τον πατέρα στον μέλλοντα σύζυγο. Στη συνέχεια γινόταν η «πομπή» δηλαδή η μεταφορά της προίκας της γυναίκας στο σπίτι του γαμπρού. ΣΗΜΕΡΑ Στη σύγχρονη εποχή ο θεσμός της προίκας θεωρείται αναχρονιστικός και ότι υποβαθμίζει την γυναικά. Επίσης η γυναικά έχει αποκτήσει ίσα δικαιώματα με αυτά του άντρα και συζούν στο νέο σπίτι τους που ανοίγουν μετά το γάμο. Ιωάννης Δεϊμέζης, Ερμής Γκιζίνος,Γρηγόρης Γεωργίου, Μάριος Δασουράς

22 Ο ΘΕΣΜΟΣ ΤΗΣ ΠΡΟΙΚΑΣ ΑΠΌ ΤΗΝ ΠΑΠΑΧΡΗΣΤΟΥ ΧΡΙΣΤΙΑΝΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΜΠΟΤΣΑΡΗ ΦΩΤΕΙΝΗ

23 Ο ΘΕΣΜΟΣ ΓΕΝΙΚΟΤΕΡΑ Ο θεσμός της προίκας υπήρχε από τα αρχαία χρόνια και αποτελούσε τη συμβολή της γυναίκας στον κοινό βίο. Οι συνήθεις λόγοι που επιβαλλόταν ήταν αρχικά οικονομικοί και στη συνέχεια κοινωνικοί. Πέρα από τα φυσικά προσόντα της νύφης, αιτία γάμου αποτελούσε και η προίκα. Η προίκα ήταν ένα συμβόλαιο γάμου, έγγραφο και ενυπόγραφο, το οποίο επιβεβαιωνόταν από το προικοσύμφωνο. Ήταν μια ενέργεια στην οποία το συναίσθημα είχε ανύπαρκτο ρόλο στην διαδικασία λήψεως της απόφασης.

24

25 ΚΑΤΆ ΤΗ ΓΝΩΜΗ ΜΑΣ ΚΑΤΆ ΤΗ ΓΝΩΜΗ ΜΟΥ ΣΕ ΕΚΕΙΝΑ ΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΌΤΑΝ ΜΙΑ ΓΥΝΑΙΚΑ ΠΑΝΤΡΕΥΟΤΑΝ ΈΝΑΝ ΑΝΤΡΑ ΔΕΝ ΔΙΝΑΝΕ ΒΑΣΗ ΣΤΑ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΑ ΑΛΛΑ ΣΤΗ ΠΡΟΙΚΑ ΤΗΣ! ΚΑΤΑΠΛΑΚΩΝΑΝ ΔΗΛΑΔΗ ΤΟ ΝΟΗΜΑ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ! ΜΠΟΤΣΑΡΗ ΦΩΤΕΙΝΗ ΕΓΩ ΠΙΣΤΕΥΩ ΌΤΙ ΘΑ ΕΠΡΕΠΕ ΝΑ ΔΙΝΕΤΕ Η ΕΥΚΑΙΡΙΑ ΣΤΙΣ ΚΟΠΕΛΕΣ ΝΑ ΑΝΑΠΤΥΞΟΥΝ ΜΙΑ ΣΧΕΣΗ ΣΕΒΑΣΜΟΥ ΠΡΩΤΑ ΚΑΙ ΜΕΤΑ ΝΑ ΣΚΕΦΤΟΥΝ ΤΗΝ ΠΡΟΙΚΑ. ΑΠΌ ΑΥΤΌ ΚΑΤΑΛΑΒΑΙΝΟΥΜΕ ΌΤΙ ΤΟΤΕ ΟΙ ΑΝΤΡΕΣ ΔΙΑΛΕΓΑΝ ΜΟΝΟ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΗΝ ΠΡΟΙΚΑ. ΧΡΙΣΤΙΑΝΑ ΠΑΠΑΧΡΗΣΤΟΥ

26 ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΠΟΛΎ

27 «Ο θεσμός της προίκας» Παναγιώτης Μπούρας 1Δ

28 Τι είναι προίκα; Προίκα είναι ένας θεσμός κατά τον οποίο η οικογένεια έδινε στη νύφη την περιουσία της όταν παντρευόταν. Συνήθως αποτελούνταν από ρούχα, αλλά οι πιο εύποροι έδιναν κοσμήματα, κτήματα γης, ζώα καθώς και κατοικίες. Για πολλά χρόνια, οι κοπέλες για ένα καλό γάμο έπρεπε να έχουν και μια καλή προίκα. Ο θεσμός της προίκας υπήρχε από τα αρχαία χρόνια και αποτελούσε τη συμβολή της γυναίκας στον κοινό βίο του ζευγαριού.

29 Προετοιμασία προίκας Η οικογένεια προετοίμαζε την προίκα της θυγατέρας της, σχεδόν από την ημέρα της γέννησής της. Μάλλινα, σεντόνια, παπλώματα, μαξιλαροθήκες και χαλιά, ρούχα και εσώρουχα της νύφης. Η μάνα δούλευε πυρετωδώς πλέκοντας και υφαίνοντας στον αργαλειό. Ο πατέρας πάσχιζε να εξασφαλίσει ακίνητη περιουσία κι αν δεν μπορούσε έδινε στην κόρη του ζώα. Αναφερόμαστε βέβαια σε εποχές που η οικονομία ήταν κυρίως αγροτική.

30 Τα προικιά μιας Σμυρνιάς νύφης

31 Περιγραφή του εθίμου - Μια εβδομάδα πριν από τον γάμο, οι φίλες της νύφης ετοιμάζουν την προίκα της. - Όλα τα προικιά και τα κοσμήματα που η οικογένεια είχε αγοράσει ή είχε φυλάξει, μαζεύονταν σε σεντούκια και λίγες μέρες πριν τον γάμο, μεταφέρονταν στο σπίτι του γαμπρού.

32 Οι φίλες της νύφης ετοιμάζουν τα προικιά

33 Περιγραφή του εθίμου Η Πέμπτη ήταν συνήθως η ημέρα της μεταφοράς και ήταν μια μεγάλη γιορτή, καθώς μια πομπή από φίλους και συγγενείς συνόδευε τα προικιά, που είχαν φορτώσει σε γαϊδούρια ή μουλάρια. Η πορεία συνοδευόταν από μουσικές και τραγούδια. Μέχρι την ημέρα του γάμου η περιουσία της νύφης ήταν σε κοινή θέα, ώστε οι κάτοικοι του χωριού να μπορούν να δουν και βέβαια να σχολιάσουν την οικονομική κατάσταση της οικογένειας

34 Προικοσύμφωνο Το προικοσύμφωνο εμφανίστηκε στην Ελλάδα πρώτη φορά το Πριν από τον γάμο, η οικογένεια της νύφης και του γαμπρού, παρουσία μαρτύρων, υπέγραφαν το λεγόμενο προικοσύμφωνο, στο οποίο κατέγραφαν τη λίστα των προικιών. Με αυτό, ο γαμπρός ήταν υπεύθυνος για την προίκα της γυναίκας του. Ήταν υπό την κατοχή του και εκείνος είχε λόγο στη διαχείρισή της. Σε περίπτωση που το ζευγάρι χώριζε ή η σύζυγος πέθαινε χωρίς το αντρόγυνο να έχει αποκτήσει παιδιά, η προίκα επέστρεφε στο πατρικό και τους κληρονόμους της νύφης.

35 Αποτελέσματα στη ζωή των γυναικών Ο θεσμός της προίκας δεν είχε θετικά αποτελέσματα στις ζωές των γυναικών, αφού ο γάμος τους δεν ήταν τίποτα παραπάνω από μια οικονομική συμφωνία μεταξύ των οικογενειών. Ο ρόλος της γυναίκας μέσα στην οικογένεια ήταν απαξιωμένος, ταπεινωτικός, εξευτελιστικός. Ήταν υποταγμένη στον άντρα και δεν διέθετε δικαιώματα. Ήταν ένα άβουλο ον που αποτελούσε μέσο απόκτησης περιουσίας και καλύτερης ζωής για τον άντρα.

36 Κατάργηση της προίκας Σήμερα δεν τηρείται ο θεσμός της προίκας, καθώς αυτός δηλώνει την κατώτερη θέση της γυναίκας και την απόλυτη εξάρτησή της από τον σύζυγό της, καταρρίπτοντας την ισοτιμία ανάμεσα στα δύο φύλα και χαρακτηρίζοντας τη γυναίκα ως δεύτερης κατηγορίας άνθρωπο. Στην Ελλάδα ψηφίστηκε νόμος το 1983 που κατήργησε επισήμως τον θεσμό της προίκας. Σε κάποιες άλλες όμως χώρες/περιοχές της γης, όπως στην Ινδία, τηρείται ο θεσμός αυτός ακόμη και σήμερα.

37 Ο θεσμός της προίκας στην Ελλάδα διαχρονικά. Γεράσιμος πηγής 1Δ

38 Ο θεσμός της προίκας υπήρχε από τα αρχαία χρόνια και αποτελούσε τη συμβολή της γυναίκας στον κοινό βίο. Οι συνήθεις λόγοι που επιβαλλόταν ήταν αρχικά οικονομικοί και στη συνέχεια κοινωνικοί. Πέρα από τα φυσικά προσόντα της νύφης, αιτία γάμου αποτελούσε και η προίκα. Η προίκα ήταν ένα συμβόλαιο γάμου, έγγραφο και ενυπόγραφο, το οποίο επιβεβαιωνόταν από το προικοσύμφωνο. Ήταν μια ενέργεια στην οποία το συναίσθημα είχε ανύπαρκτο ρόλο στην διαδικασία λήψεως της απόφασης.

39 Οι γονείς κάθε κοπέλας προσπαθούσαν από τα μικρά χρόνια της μέχρι τη στιγμή που θα την ζητούσε κάποιος να συλλέξουν όση περισσότερη προίκα μπορούσαν για να παντρευτεί. Συνήθως η προίκα αποτελούνταν από ρούχα, αλλά οι πιο εύποροι έδιναν κοσμήματα, κτήματα γης, ζώα καθώς και κατοικίες. Στην ουσία η προίκα ήταν μια αποζημίωση στον άντρα, καθώς εξασφάλιζε την ελάφρυνση της οικογένειας σε πολλούς τομείς και του συζύγου από τα βάρη της.

40

41 Ο θεσμός της προίκας στην Ελλάδα διαχρονικά Άννα-Μαρία Δήμα Ροζαλία Καλιντέρη 1Β Οικιακή οικονομία

42 Ο θεσμός της προίκας: Ο θεσμός της προίκας δημιουργήθηκε στα αρχαία χρόνια και δείχνει την συμβολή της γυναικάς στον κοινό βίο. Οι λόγοι επιβαλλόταν ήταν περισσότερο για κοινωνικούς και οικονομικούς. Η προίκα ήταν ένα συμβόλαιο γάμου που ελεγχόταν από το προικοσύμφωνο.

43 Το προικοσύμφωνο

44 Ο θεσμός της προίκας στην αρχαία Η προίκα στα αρχαία χρόνια θεωρούνταν απαραίτητη γιατί πίστευαν πως ο γάμος δεν βασιζόταν σε αμοιβαία αισθήματα αγάπης αλλά και σε μια καλή επένδυση για το μέλλον. Ελλάδα

45 Ο θεσμός της προίκας στη σύγχρονη Ελλάδα Στη σύγχρονη εποχή ο θεσμός της προίκας υπενθυμίζει τις συνήθειες των ανθρώπων μιας άλλης εποχής. Στον δυτικό κόσμο ο γάμος γίνεται με την πρωτοβουλία τον παιδιών και όχι των γονιών τους.

46 ΠΡΟΙΚΑ

47 Η προίκα είναι ένας θεσμός κατά τον οποίο η οικογένεια παραχωρεί στην νύφη την περιουσία της όταν παντρεύεται. Η προίκα ήταν ένα συμβόλαιο γάμου, το οποίο επιβεβαιωνόταν από το προικοσύμφωνο. Για αιώνες αμέτρητους από τα φυσικά προσόντα της νύφης, το πρώτο που εξεταζόταν ήταν η προίκα της.

48 Συνήθως ο άνδρας ήταν εκείνος που έδινε προίκα στα ομηρικά χρόνια,αλλά και η γυναίκα κάποιες φόρες. Πριν από το γάμο γίνονταν ένα είδος γαμήλιου συμβολαίου μεταξύ του πατερά και της νύφης και του υποψήφιου γαμπρού. Ο γαμπρός έδινε στον πατερά τα ένδα, δηλαδή διάφορα γεννήματα, κοσμήματα, υφαντά. Ο πατέρας της νύφης πρόσφερε τα μύρια δώρα που είναι η απαρχή του θεσμού της προίκας.

49 Η σύνταξη συμβολαίου για την προίκα της γυναίκα ς ήταν υποχρεωτική για την ανώτερη κοινωνική τάξη, τους έμπορους, τους αξιωματούχους κτλ. Η προίκα αναφέρεται και ως «γαμβρίκι». Στα μεταβυζαντινά χρόνια η προίκα έγινε ένας θεσμός του άγραφου και του εθνικού δικαίου που ρίζωσε στους ανθρώπους

50 Ο Όρος προίκα προέρχεται από την αρχαία ελληνική λέξη «προιξ» σημαίνει περιουσιακά στοιχεία Αλλού συναντάμε τη λέξη «φερνή» που σημαίνει προίκα. Η προίκα αποτελούσε ένα είδος συμβολαίου γάμου, που έκαναν ο πατέρας και ο γαμπρός της νύφης προφορικά ενώπιων μαρτύρων, «εγγύη» ή «εγγύησιν». Στη συνέχεια γινόταν η «πομπή», η έκδοση δηλαδή της μεταφοράς της προίκας στο σπίτι του γαμπρού.

51 Σήμερα πια η παράδοση της προίκας αλλοιώνεται. Αυτό οφείλεται είτε στην οικονομική κρίση είτε επειδή το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού δεν τιμά πια τις παραδόσεις. Παρόλα αυτά κάποια μέρη της επαρχίας συνεχίζουν να ακολουθούν τις παραδόσεις της Ελλάδας.

52 ΤΕΛΟΣ ΝΙΚΗ ΒΙΤΕΛΑ ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΑΝΔΡΟΝΙΚΟΥ

53

54 Ο θεσμός του γάμου και της προίκας είναι πανάρχαιος. Από τα χρόνια ακόμη του Ομήρου, εκτός από τα φυσικά χαρίσματα της νύφης σημαντικός λόγος για να παντρευτεί ένας άντρας ήταν και η προίκα που θα έπαιρνε.

55 Συνήθως η προίκα αποτελούνταν από ρούχα, αλλά οι πιο εύποροι έδιναν κοσμήματα, κτήματα γης, ζώα, καθώς και κατοικίες. Στην ουσία η προίκα ήταν μια αποζημίωση στον άντρα, καθώς εξασφάλιζε την ελάφρυνση της οικογένειας σε πολλούς τομείς και του συζύγου από τα βάρη της.

56 Ο θεσμός της προίκας καταργήθηκε το 1983 με επίσημο νόμο από το κράτος. Πριν τη δημιουργία του νόμου ήταν έθιμο η δημιουργία της προίκας στα κορίτσια αν και κάποιοι είχαν αντίθετες απόψεις.

57 tion/ %81%CE%BF%CE%AF%CE%BA%CE%B1

58

59 Η ΠΡΟΙΚΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΑ ΤΟΥ ΜΑΝΟΥ ΗΛΙΑΚΗ 1Β

60 ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ Ο Πανάρχαιος θεσμός της προίκας βρίσκετε από της ομηρική εποχή. Η προίκα ήταν ένα συμβόλαιο γάμου για την δημιουργία νέου σπιτικού. Η προίκα προέρχεται από την αρχαία ελληνική λέξη προίξ που σημαίνει περιουσιακά στοιχεία. Μια συνώνυμη λέξη είναι και η λέξη φέρνη. Στα ομηρικά χρόνια συνήθως έδινε προίκα ο άντρας άλλα και μερικές φορές η γυναίκα.

61 ΣΤΑ ΒΥΖΑΝΤΙΝΑ ΧΡΟΝΙΑ Το συμβόλαιο για την προίκα ήταν υποχρεωτική για την ανώτερη κοινωνική τάξη. Η προίκα γνωστό κι ως γαμβρίκι ήταν ένα άγραφο και εθιμικό δίκαιο.

62 ΣΤΑ ΜΕΤΑΒΥΖΑΝΤΙΝΑ ΧΡΟΝΙΑ Στα μεταβυζαντινά χρόνια συνέχισε το <<γαμβρίκι>> που αργότερα ρίζωσε τους ανθρώπους. Αν η γυναίκα είχε πολύ μεγάλη προίκα τόσο πιο περιζήτητη ήταν.

63 ΤΙ ΕΓΙΝΕ ΤΟ 1983; Το 1983 σβήστηκε ο νομός κατά της προίκας. Πλέον η γυναίκες δεν ήταν υποχρεωμένες να έχουν περιουσία για να παντρευτούν. Αναγνωρίζονται και αξιώνονται για την συνεισφορά τους στην κοινωνία.

64 ΤΕΛΟΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΠΟΛΥ ΠΟΥ ΠΑΡΑΚΟΥΛΟΥΘΗΣΑΤΕ ΠΗΓΕΣ Ο ΘΕΣΜΟΣ ΤΗΣ ΠΡΟΙΚΑΣ SLIDEPLAYER.GR

65 Ο Θεσμός της Προίκας Επιμέλεια εργασίας: Βιδάλη Ειρήνη, Ανδρεοπούλου Άννα Τάξη: 1 η Γυμνασίου Τμήμα: 1Α

66 Η Προίκα στην Ελλάδα Διαχρονικά Ο όρος προίκα προέρχεται από την αρχαία ελληνική λέξη προιξ που σημαίνει περιουσιακά στοιχεία. Στην Αρχαία Ελλάδα υπήρξε ως νόμος. Ο θεσμός της προίκας έχει πανάρχαιες ρίζες. Τον συναντάμε από την Ομηρική εποχή ως τις μέρες μας. Στα ομηρικά χρόνια γίνονταν γάμοι μεταξύ ευγενών και ο γαμπρός έδινε προίκα στην γυναίκα, δηλαδή τα ενδά, υφάσματα και κοσμήματα. Οι γάμοι ήταν καθαρά ταξικοί, αφού σπάνια μία πλούσια κοπέλα παντρευόταν ένα φτωχό άνδρα.

67

68 Η Εξασφάλιση της Προίκας Από τα παλιά χρόνια, η οικογένεια προετοίμαζε την προίκα της κόρης σχεδόν από την μέρα της γέννησής της. Η μητέρα δούλευε πυρετωδώς πλέκοντας και υφαίνοντας στον αργαλειό μάλλινα, χαλιά ρούχα, και άλλα. Ο πατέρας πάσχιζε να εξασφαλίσει ακίνητη περιουσία και αν δεν μπορούσε έδινε στην κόρη ζώα.

69 Αρχαία Χρόνια Στην Αρχαία Αθήνα έκαναν ένα είδος προικοσύμφωνου(πριν το γάμο), που ήτανε ένα συμβόλαιο όπου καταγραφόταν η προίκα και ονομαζόταν εγγυή. Παρόλο που η προίκα ήταν της γυναίκας στην πραγματικότητα ο γαμπρός ήταν υπεύθυνος για αυτήν. Ήταν δηλαδή υπό την κατοχή του και είχε λόγο στην διαχείρισή της. Το προικοσύμφωνο εξασφάλιζε ότι σε περίπτωση που το ζευγάρι χώριζε ή η σύζυγος πέθαινε και δεν είχαν αποκτήσει παιδιά, η προίκα θα επέστρεφε στο πατρικό και στους κληρονόμους της νύφης.

70 Η προίκα μέσα από τη Λογοτεχνία Την συναντάμε στα εξής λογοτεχνικά έργα: Φόνισσα του Αλ. Παπαδιαμάντη Η Τιμή και το Χρήμα του Κ. Θεοτοκά Κοιμήσου και Παρήγγειλα στην Πόλη τα προικιά σου νανούρισμα

71 Η Προίκα σήμερα Ο Θεσμός της προίκας έχει καταργηθεί από το 1983 στο πλαίσιο εκσυγχρονισμού της ελληνικής κοινωνίας. Μετά από αυτό πολλές οικογένειες που αντιμετώπιζαν οικονομικά προβλήματα απέφυγαν τον κοινωνικό στιγματισμό που επέφερε η αδυναμία της προικοδότησης της κόρης τους.

72 ΠΗΓΕΣ

73

74 Ο ΘΕΣΜΟΣ ΤΗΣ ΠΡΟΙΚΑΣ ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΚΑΡΑΜΠΑΜΠΑ 1Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ 25/10/2016

75 ΟΡΙΣΜΟΣ Προίκα είναι ένας θεσμός κατά τον οποίο η οικογένεια παραχωρεί στη νύφη την περιουσία της όταν παντρεύεται. Ο θεσμός της προίκας υποδήλωνε τη συμβολή της γυναίκας στον κοινό βίο του ζευγαριού.

76 ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ Η προίκα ως θεσμός υπήρχε από τα αρχαία χρόνια. Οι συνήθεις λόγοι που επιβαλλόταν ήταν: οικονομικοί και κοινωνικοί Πέρα από τα φυσικά προσόντα της νύφης, αιτία γάμου αποτελούσε και η προίκα.

77 Οι γονείς κάθε κοπέλας προσπαθούσαν, από τα μικρά χρόνια της μέχρι τη στιγμή που θα την ζητούσε κάποιος, να συλλέξουν όση περισσότερη προίκα μπορούσαν για να παντρευτεί. Συνήθως η προίκα αποτελούνταν από : ρούχα, κοσμήματα, κτήματα γης, ζώα και κατοικίες ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ

78 ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ

79 ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ Στην ουσία η προίκα ήταν μια αποζημίωση στον άντρα, καθώς εξασφάλιζε την ελάφρυνση της οικογένειας σε πολλούς τομείς και του συζύγου από τα βάρη της. Τέλος, η προίκα αποτελούσε ένδειξη της οικονομικής κατάστασης κάθε οικογένειας.

80 ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ (ρόλος της γυναίκας) Ο ρόλος της γυναίκας μέσα στην οικογένεια ήταν απαξιωμένος, ταπεινωτικός, εξευτελιστικός, υπόδουλος, χωρίς δικαιώματα. Ήταν ένα άβουλο ον που αποτελούσε μέσο απόκτησης περιουσίας και καλύτερης ευπορίας του άντρα.

81 ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ Από τα πρώτα βυζαντινά χρόνια ( 5ος αι. μ.χ.) για τη σύσταση της προίκας συντάσσονταν προικώα έγγραφα. Η συνήθεια αυτή κράτησε σε όλη τη βυζαντινή περίοδο και συνεχίστηκε στα χρόνια της Τουρκοκρατίας. Τα έγγραφα αυτά ονομάζονταν προικοσύμφωνα και στα χρόνια της Τουρκοκρατίας συντάσσονταν από κληρικούς, ιερείς ή μοναχούς, που εφάρμοζαν το οικογενειακό δίκαιο στους υπόδουλους Έλληνες.

82 ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ Η σύνταξή τους γινόταν πάντα με παρουσία μαρτύρων, που ήταν υποχρεωμένοι να υπογράψουν το προικοσύμφωνο. Το προικοσύμφωνο συντασσόταν πριν από τον γάμο.

83 ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ Προικοσύμφωνο του 1957

84 ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ Το μοντέλο αυτό διατηρήθηκε μέχρι τα μέσα περίπου του περασμένου αιώνα. Η κατάργηση της προίκας θεσμοθετήθηκε στην Ελλάδα με τον νόμο 1329/1983. Σήμερα, οι αντιλήψεις γύρω από το θεσμό της προίκας και η εφαρμογή της, έχουν εκλείψει.

85

86 Ο θεσμός της προίκας διαχρονικά Προίκα είναι ένας θεσμός κατά τον οποίο η οικογένεια παραχωρεί στη νύφη την περιουσία της όταν παντρεύεται. Ο θεσμός της προίκας υπήρχε από τα αρχαία χρόνια και αποτελούσε τη συμβολή της γυναίκας στον κοινό βίο του ζευγαριού.

87

88

89

90

91 Ο θεσμός καταργήθηκε το

92 ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ!!! Μυρσίνη Γραμμένου 1Β

93 Ο Θεσμός Της Προίκας Στην Αρχαία Ελλάδα Σεβαστή Πηλείδη Εβελίνα Μπαστούλη

94 Λίγα Λόγια Για Την Προίκα Ο θεσμός της προίκας υπήρχε από τα αρχαία χρόνια και αποτελούσε τη συμβολή της γυναίκας στον κοινό βίο. Οι συνήθεις λόγοι που επιβαλλόταν ήταν αρχικά οικονομικοί και στη συνέχεια κοινωνικοί. Πέρα από τα φυσικά προσόντα της νύφης, αιτία γάμου αποτελούσε και η προίκα. Η προίκα ήταν ένα συμβόλαιο γάμου, το οποίο επιβεβαιωνόταν από το προικοσύμφωνο. Ήταν μια ενέργεια στην οποία το συναίσθημα είχε ανύπαρκτο ρόλο στην διαδικασία λήψεως της απόφασης.

95 Τι Είναι Η Προίκα Οι γονείς κάθε κοπέλας προσπαθούσαν από τα μικρά χρόνια της μέχρι τη στιγμή που θα την ζητούσε κάποιος να συλλέξουν όση περισσότερη προίκα μπορούσαν για να παντρευτεί. Συνήθως η προίκα αποτελούνταν από ρούχα, αλλά οι πιο εύποροι έδιναν κοσμήματα, κτήματα γης, ζώα καθώς και κατοικίες. Στην ουσία η προίκα ήταν μια αποζημίωση στον άντρα, καθώς εξασφάλιζε την ελάφρυνση της οικογένειας σε πολλούς τομείς και του συζύγου από τα βάρη της.

96 Η Ετοιμασία Της Προίκας Μία εβδομάδα πριν το γάμο, οι φίλες της νύφης έπλεναν και σιδέρωναν την προίκα της και μετά την άπλωναν στα δωμάτια του πατρικού της σπιτιού σε κοινή θέα, για να φανεί τι είχε ετοιμάσει η νύφη. Τότε γινόταν ο σχολιασμός από τις γυναίκες. Πόσα κεντήματα, πόσα σεντόνια, πόσες μαξιλαροθήκες, πόσα χαλιά είχε, πράγμα που έφερνε σε πολύ δύσκολη θέση την οικογένειά της που δεν μπορούσε να αντεπεξέλθει οικονομικά, πράγμα απαράδεκτο. Την παραμονή του γάμου πάλι, οι φίλες της, φόρτωναν τα προικιά σε κάρα για να τα φέρουν στο σπίτι του γαμπρού. Στη διαδρομή, τα πιτσιρίκια έκλειναν το δρόμο με σκοινί μέχρι να πάρουν «τα διόδια». Φτάνοντας στο σπίτι του γαμπρού, έπρεπε ο γαμπρός να πληρώσει κάτι στα κορίτσια για τον κόπο τους αλλιώς δεν την παρέδιδαν. Μετά από διαπραγματεύσεις, τελικά έμπαινε η προίκα στο σπίτι και στολιζόταν ξανά.

97

98 Η Προίκα Σήμερα Εν έτη 2012, οι αντιλήψεις γύρω από το θεσμό της προίκας και η εφαρμογή της, έχουν εκλείψει στην Ελλάδα. Ωστόσο σε κάποιες χώρες περιοχές της γης, τηρείται ο θεσμός αυτός ακόμη και σήμερα. Οι σημερινοί άνθρωποι δεν πιστεύουν στην προίκα καθώς υποστηρίζει τον υποβιβασμό της θέσης της γυναίκας και την απόλυτη εξάρτησή της από τον σύζυγό της. Επιπλέον, δηλώνεται έτσι η κατώτερη θέση της, καταρρίπτεται η ισοτιμία ανάμεσα στα δύο φύλα και χαρακτηρίζεται η γυναίκα ως δεύτερης κατηγορίας άνθρωπος.

99

100

101 Η προίκα είναι ένας θεσμός κατά τον οποίο η οικογένεια παραχωρεί στη νύφη την περιουσία της όταν παντρεύεται. Η προίκα ήταν ένα συμβόλαιο.

102 Από τα παλιά χρόνια, η οικογένεια προετοίμαζε την προίκα της θυγατέρας της. Η μητέρα δούλευε πλέκοντας και υφαίνοντας στον αργαλειό. Ο πατέρας δούλευε για να εξασφαλίσει την ακίνητη περιουσία.

103 Η προίκα περιλαμβάνει: Λευκά είδη για το σπίτι (είτε χειροποίητα είτε αγορασμένα) Διακοσμητικά και σκεύη κουζίνας Χαλιά, κουβέρτες, ρούχα Κτήματα, σπίτια και χρήματα

104 Ο θεσμός της προίκας έχει πανάρχαιες ρίζες, από την ομηρική εποχή. Ο όρος «προίκα» προέρχεται από την αρχαία ελληνική λέξη «προίξ», που σημαίνει περιουσιακά στοιχεία.

105 Ο θεσμός της προίκας με το πέρασμα των χρόνων καθιερώθηκε στα ελληνικά ήθη και έθιμα. Ο γάμος αποτελούσε εμπορική συμφωνία. Δεν υπήρχαν καλές νύφες αλλά καλές προίκες

106 Το έθιμο πρόσταζε μια εβδομάδα πριν από τον γάμο, οι φίλες της νύφης να ετοιμάζουν την προίκα της. Η Πέμπτη ήταν συνήθως η ημέρα της μεταφοράς και ήταν μια μεγάλη γιορτή, καθώς φίλοι και συγγενείς συνόδευαν τα προικιά, που είχαν φορτώσει σε γαϊδούρια ή μουλάρια, με μουσική.

107 Πριν από τον γάμο, η οικογένεια της νύφης και του γαμπρού, παρουσία μαρτύρων υπέγραφαν το λεγόμενο προικοσύμφωνο, τη λίστα των προικιών...

108 Ο θεσμός της προίκας καταργήθηκε το Οι θυγατέρες μπορούσαν να παντρευτούν τον αγαπημένο τους, χωρίς να είναι απαραίτητη η προικοδότηση... Πηγές πληροφόρησης Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα, Τεύχος 50, σελίδα

109 ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΠΟΛΥ

110 Ο ΘΕΣΜΟΣ ΤΗΣ ΠΡΟΙΚΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΑ Μια παρουσίαση από την Αριστέα Καλύβα

111 Προίκα είναι ένας θεσμός κατά τον οποίο η οικογένεια παραχωρεί στη νύφη την περιουσία της όταν παντρεύεται. Ο θεσμός της προίκας υπήρχε από τα αρχαία χρόνια και αποτελούσε τη συμβολή της γυναίκας στον κοινό βίο του ζευγαριού. Οι συνήθεις λόγοι που επιβαλλόταν ήταν οικονομικοί κοινωνικοί Πέρα από τα φυσικά προσόντα της νύφης, αιτία γάμου αποτελούσε και η προίκα. Η προίκα ήταν συμβόλαιο γάμου ενυπόγραφο έγγραφο

112 Οι γονείς κάθε κοπέλας προσπαθούσαν από τα μικρά χρόνια της μέχρι τη στιγμή που θα την ζητούσε κάποιος να συλλέξουν όση περισσότερη προίκα μπορούσαν για να παντρευτεί. Συνήθως η προίκα αποτελούνταν από ρούχα, αλλά οι πιο εύποροι έδιναν κοσμήματα, κτήματα γης, ζώα, καθώς και κατοικίες. Στην ουσία η προίκα ήταν μια αποζημίωση στον άντρα, καθώς εξασφάλιζε την ελάφρυνση της οικογένειας σε πολλούς τομείς και του συζύγου από τα βάρη της. Τέλος, η προίκα είναι ένα σύμβολο μέσα από το οποίο μπορούσε κανείς να διακρίνει την οικονομική κατάσταση κάθε οικογένειας. Ωστόσο ο θεσμός της προίκας δεν είχε θετικά αποτελέσματα στις ζωές των γυναικών, αφού ο γάμος τους δεν ήταν τίποτα παραπάνω από μια συνθηκολόγηση μεταξύ των εμπλεκομένων οικογενειών μόνο για λόγους οικονομικούς. Ο ρόλος της γυναίκας μέσα στην οικογένεια ήταν απαξιωμένος, υποταγμένος στον άντρα σαν αφεντικό, ελάσσονος σημασίας, ταπεινωτικός, εξευτελιστικός, υπόδουλος και δεν διέθετε δικαιώματα. Ήταν ένα άβουλο ον που αποτελούσε μέσο απόκτησης περιουσίας και καλύτερης ευπορίας του άντρα.

113 Πέρα από το λόγο της προίκας, οι γυναίκες βρίσκονταν στον πάτο της κοινωνικής πυραμίδας λόγω της πανίσχυρης τότε κυριαρχίας του αρσενικού φύλου. Σήμερα, οι αντιλήψεις γύρω από το θεσμό της προίκας και η εφαρμογή της, έχουν οριστικά εκλείψει στην Ελλάδα. Επιβεβαίωση της έκλειψης ήταν ο νόμος που θεσπίστηκε επί Κυβέρνησης Α. Παπανδρέου το 1983 που κατάργησε τον θεσμό της προίκας. Ένα προικοσύμφωνο του 1957

114 Πηγές: Βικιπαίδεια