ΙΑΚΩΒΟΣ Π. ΧΟΝΔΡΟΜΑΤΙΔΗΣ. Ιστορικός

Transcript

1

2 ΙΑΚΩΒΟΣ Π. ΧΟΝΔΡΟΜΑΤΙΔΗΣ Ιστορικός

3 ΕΙΣΑΓΩΓΗ «Ενας αγώνας, μία &έληση, ένας σκοπός: Νίκη με κά&ε τίμημα!». Η πολεμική προσπάθεια του Γ' Paig κατέληξε σε έναν τραγικό αγώνα επιβίωσης: «Μητέρες, παλέψτε για τα παιδιά σας!». Τον Ιανουάριο του 1945, αμέσως μετά τη μεγάλη σοβιετική επίθεση στις ανατολικές επαρχίες του Γ' Ράιχ, ατελείωτα καραβάνια προσφύγων κατέκλυσαν τους πλημμυρισμένους από χιόνια και λάσπη δρόμους που οδηγούσαν προς τη Δύση. Απελπισμένη η Wehrmacht προσπαθούσε να αναχαιτίσει την «κόκκινη καταιγίδα», αλλά, όπως έγραψε ο Γερμανός ιστορικός Βίκινγκ Γιέργκ, αυτή «έτρεχε πάνω σε τροχούς εκατοντάδων χιλιάδων αμερικανικών αυτοκινήτων, εφοδιασμένη με δισεκατομμύρια τόνους αμερικανικών τροφών, ενισχυμένη με χιλιάδες αμερικανικά τεθωρακισμένα και αεροπλάνα. Ηδη αυτή η φουσκοθάλασσα είχε σπάσει τους ανατολικούς προμαχώνες της Δύσης, παρασύροντας τον χιλιόχρονο μόχθο των Γερμανών αποίκων και τα ορόσημα της προαιώνιας πάλης εναντίον των βαρβαροτήτων της ασιατικής ορδής. Παρόλα αυτά, εμείς ε ξακολουθούσαμε να πιστεύουμε». Το ίδιο έκανε και η χιτλερική προπαγάνδα, η οποία δεν είχε προετοιμασθεί για μια ενδεχόμενη ήττα. Οταν η ανατολική Πρωσία και η Σιλεσία απειλήθηκαν από τον Σοβιετικό Στρατό, οι α ξιωματούχοι του Εθνικοσοσιαλιστικού Κόμματος (NSDAP) και οι γκαουλάιτερ (διοικητές) αυτών των επαρχιών καθησύχασαν τον πληθυσμό, αποτρέποντας τον να διαφύγει προς δυσμάς. Ο υ πουργός Προπαγάνδας Γιόζεφ Γκαίμπελς αρχικά απαγόρευσε κάθε μαζική μετακίνηση προς το εσωτερικό της χώρας και ζήτησε από τους γκαουλάιτερ των ανατολικών διαμερισμάτων του Ράιχ να μεριμνήσουν, ώστε ο πληθυσμός να παραμείνει κοντά στα σύνορα. Ωστόσο, η τακτική αυτή είχε ολέθρια αποτελέσματα, αφού ολόκληρα χωριά και οικισμοί πιάστηκαν αργότερα, κυριολεκτικά, στον ύπνο και ισοπεδώθηκαν από τον «σοβιετικό οδοστρωτήρα». Η Υπηρεσία Πληροφοριών του στρατηγού Ράινχαρντ Γκέλεν επιβεβαίωνε με μια έκθεση: «Τις φάλαγγες προσφύγων, τις οποίες προφταίνουν τα σοβιετικά άρματα μάχης, συχνά τις πολυβολούν κι ύστερα περνούν από πάνω τους». Οι πρώτες μαρτυρίες των προσφύγων ήταν συγκλονιστικές. Μιλούσαν για έναν εχθρό απάνθρωπο και εκδικητικό, ο οποίος λήστευε, βίαζε και σκότωνε δίχως διάκριση. Οπως έγραψε ο Γερμανός ιστορικός Γκούντερ Καρβάινα στο βιβλίο του «Εξοδος 1945», μεταξύ του Βιστούλα και του Οντερ κατοικούσαν περισσότεροι από « Γερμανοί. Μια προσεκτική ανάλυση των δεδομένων δείχνει ότι το 40% έως 60% είχαν εγκαταλείψει την περιοχή πριν από το τέλος του Ιανουαρίου. Τουλάχιστον συνελήφθησαν από τα σοβιετικά στρατεύματα στον τόπο της κατοικίας τους». Εντούτοις, υπήρχαν και κάποιοι που έτρεφαν ακόμη αυταπάτες, όπως ο εκπρόσωπος του NSDAP σε ένα χωριό της επαρχίας Βάρτα. Αυτός, αφού συγκέντρωσε τους γηραιότερους της επιτροπής του χωριού, δήλωσε: «Ο επαρχιακός διοικητής σάς στέλνει τους πλέον εγκάρδιους χαιρετισμούς και επιθυμεί να σας γνωστοποιήσει ότι το επόμενο καλοκαίρι οι στρατιώτες μας θα βρίσκονται και πάλι μπροστά από τη Μόσχα, και τότε θα μπορούμε να γελάμε με τους εαυτούς μας που ανησυχήσαμε χωρίς λόγο». Λίγες ώρες αργότερα, το μέτωπο κατέρρευσε και τα σοβιετικά άρματα όρμησαν με μανία πάνω στους ανήμπορους ηλικιωμένους και τα παιδιά του χωριού. Τα καραβάνια των αμάχων εμφανίσθηκαν και πάλι στους χιονισμένους δρόμους, καθώς η Υπηρεσία Κοινωνικής Μέριμνας του Εθνικοσοσιαλιστικού Κόμματος, αιφνιδιασμένη από την ταχύτητα της σοβιετικής προέλασης, δεν είχε πρόλαβε, καν να εκπονήσει ένα σχέδιο φυγάδευσης του πληθυσμού. Η έξοδος επιχειρήθηκε στα τυφλά. Οσοι δεν κατόρθωσαν να συμπορευθούν με τη φάλαγγα έμεναν πίσω και πέθαιναν αβοήθητοι πάνω στο χιόνι. Οι μάχες στη Δύση δεν είχαν τον άγριο και α πεγνωσμένο χαρακτήρα της σύγκρουσης που διεξαγόταν στην Ανατολή, αλλά οι συνθήκες δεν ήταν λιγότερο δύσκολες. «Οι νεκροί» σημείωνε ο Αμερικανός στρατηγός Τζ. Πάτον «παγώνουν αμέσως, παίρνοντας ένα φοβερό βαθυκόκκινο και μελανό χρώμα. Απόρησα βλέποντας το χιόνι σπαρμένο με μαύρα στίγματα. Ανακάλυψα όμως ότι ήταν δάκτυλα των ποδιών των νεκρών». Στις 8 Φεβρουαρίου 1945, η 1η Καναδική Στρατιά του

4 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η απελπισμένη αντίσταση των γερμανικών δυνάμεων καθώς οι Σοβιετικοί πλησιάζουν στο Βερολίνο. Ο Γερμανός στρατιώτης της φωτογραφίας μόλις έχει καταστρέψει ένα σοβιετικό άρμα Τ-34 με Panzerfausi. στρατηγού Κρέραρ επιτέθηκε εναντίον της γερμανοολλανδικής μεθορίου. Στα τέλη Μαρτίου, η 3η Αμερικανική Στρατιά του Πάτον διέσχισε τον Ρήνο και αναπτύχθηκε στην κεντρική Γερμανία. Οι Γερμανοί είχαν αιφνιδιασθεί και προέβαλαν ε λάχιστη αντίσταση. Ωστόσο, ένα μεγάλο τμήμα του πληθυσμού πίστευε ακόμη στην τελική νίκη. Ο Α. Σπέερ, υ πουργός Εξοπλισμών της Γερμανίας, κατέθεσε αργότερα στη Δίκη της Νυρεμβέργης κάτι που χαρακτήριζε τότε ολόκληρο το χιτλερικό οικοδόμημα. Βρισκόταν, δήλωσε, σε επιθεώρηση στο Ρουρ. Ενας συναγερμός τον ανάγκασε να τρέξει και να κρυφτεί σε ένα καταφύγιο. Εκεί, κάποιοι ανθρακωρύχοι μιλούσαν μεταξύ τους, μέσα στο σκοτάδι που θύμιζε τάφο, χωρίς να υποπτεύονται πως δίπλα τους βρισκόταν ένας υπουργός του Ράιχ. Ολοι έλεγαν πως η Γερμανία έπρεπε να αγωνισθεί μέχρις εσχάτων. Ολοι είχαν εμπιστοσύνη στον Χίτλερ. Ολοι στιγμάτιζαν τους συνωμότες, τους προδότες, τους «γιούνγκερς» της 20ής Ιουλίου. Καθώς η απειλή της ήττας διαγραφόταν στον ορίζοντα, το καθεστώς προσπάθησε να αντισταθεί με τις τελευταίες του εφεδρείες. Ομως ο σχηματισμός της Voikssturm (Λαϊκή Πολιτοφυλακή) τον Σεπτέμβριο του 1944, η κατασκευή νέων όπλων (Wunderwaffen) και η αποστολή στο μέτωπο νέων μονάδων αποτελούμενων από μέλη της Χιτλερικής Νεολαίας δεν άλλαξε τους συσχετισμούς. 7

5 Η ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΤΗΣ WERWOLF ΤΑ ΠΡΩΤΑ ΟΥΡΛΙΑΧΤΑ Ο μακρύς δρόμος προς τη Δύση δεν ήταν καθόλου εύκολος. Σχεδόν όλες οι φάλαγγες προσφύγων αποτελούντο από γυναίκες, παιδιά και ηλικιωμένους κα&ώς οι άνδρες υπηρετούσαν στη Wehrmacht και στη Λαϊκή Πολιτοφυλακή. Για πρώτη φορά έγινε λόγος για τη δημιουργία ενός παρτιζάνικου κινήματος στις κατακτηθείσες περιοχές από τον Χάινριχ Χίμλερ (18 Οκτωβρίου 1944). Ο Χίμλερ συνέταξε μια επιστολή προς τον στρατηγό των SS Καρλ Γκούτενμπεργκερ, στην ο ποία συνιστούσε την τιμωρία των επίορκων Γερμανών που συνεργάζονταν με τους Αμερικανούς στη Δύση. Την τιμωρία των προδοτών θα αναλάμβαναν ειδικές ολιγάριθμες ομάδες εκτελεστών («Λύκοι») που θα εισχωρούσαν στις καταληφθείσες περιοχές. Λίγες ημέρες αργότερα (28 Οκτωβρίου), ακολούθησε μια ομιλία του Χίμλερ προς τους άνδρες της Λαϊκής Πολιτοφυλακής στην ανατολική Πρωσία. Επανέλαβε τα ίδια λόγια, τονίζοντας ότι ο εχθρός έπρεπε να νιώθει την παρουσία των «Λύκων» όπου κι αν βρισκόταν. Ο αρχηγός των SS σχεδίαζε να στείλει στα μετόπισθεν έμπειρους στρατιώτες, ωστόσο οι ανάγκες και οι εξελίξεις στα πολεμικά μέτωπα ανάγκασαν την ηγεσία των «Λύκων» να δεχθεί στις τά

6 Η ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΤΗΣ WERWOLF Νεαρός νεοσύλλεκτος στην Καινιξβέργη χαμογελά στον φακό του Γερμανού ανταποκριτή για τα Γΐρμανικά Πολεμικά Επίκαιρα. Τον Φεβρουάριο του 1945 το κλίμα και το η&ικό ανάμεσα στον πλη&υσμό της πόλης ήταν ακόμη καλό. ματώθηκε στα SA. Ολες οι ερμηνείες δείχνουν ότι η οργάνωση εμπνεύσθηκε το όνομα της από το μυθιστόρημα του Χέρμαν Λενς «Λυκάνθρωποι» (1904). Ο Λενς στο διήγημα του περιγράφει τον αγώνα των παρτιζάνων χωρικών της Κάτω Σαξονίας κατά τον Τριακονταετή Πόλεμο. Οι «Λυκάνθρωποι» εμφανίζονταν ξαφνικά τη νύκτα, αιφνιδιάζοντας τους μισθοφόρους στρατιώτες και προκαλώντας τον τρόμο. Ο Λενς, αν και πλησίαζε τα 50, κατατάχθηκε εθελοντής το 1914 και σκοτώθηκε στη Ρεμς τον Σεπτέμβριο του ίδιου έτους, λίγο μετά την έναρξη του Α' ΠΠ. Μετά τη δήλωση του Χίμλερ και αφού πλέον κατέστη πρόδηλο ότι ο πόλεμος πλησίαζε στο τραγικό του τέλος, ο Μάρτιν Μπάρμαν, ένας από τους πιο αφοσιωμένους συνεργάτες του Χίτλερ, έκανε λόγο για κάποια άλλη μορφή αντίστασης. Τον Νοέμβριο του 1944, δημοσίευσε ένα άρθρο στην εφημερίδα «Λαϊκός Παρατηρητής» («Volkischer Beabachter») του Εθνικοσοσιαλιστικού Κόμματος, με τίτλο «Κομμένη γη» («Verbrannte Erde»). Στο άρθρο του ο Μπάρμαν ανέφερε ότι, όπως οι Σοβιετικοί το 1941 ά φησαν στη Wehrmacht μόνο τεράστιες εκτάσεις καμένης γης, το ίδιο όφειλαν να κάνουν και οι Γερμανοί στους προελαύνοντες Συμμάχους. Παράλληλα, έκανε λόγο και για τη δημιουργία αντάρτικου στα μετόπισθεν του εχθρού, όπου οι μαχητές θα προξενούσαν δολιοφθορές και θα έστηναν ενέδρες σε

7 Η ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΤΗΣ WERWOLF μεμονωμένες περιπόλους. Νωρίτερα, στις 19 Σεπτεμβρίου 1944, ο Χίμλερ είχε αναθέσει στον στρατηγό των SS Χανς Πρύτσμαν (Hans-Adolf Prutzmann) μια ειδική αποστολή. Ο Πρύτσμαν, υπό τον νέο του τίτλο του Γενικού Επιθεωρητή για την Ειδική Αμυνα, ανέλαβε την ευθύνη της δημιουργίας μικρών ομάδων 10 έως 20 ατόμων στις κατεχόμενες από τους Συμμάχους περιοχές. Οι ομάδες αυτές, με την ονομασία Werwolf («Λυκάνθρωποι» ή «Λύκοι», όπως τους αποκάλεσαν αργότερα), θα προέβαιναν σε πράξεις δολιοφθοράς και απόπειρες αντίστασης κατά των Συμμάχων. Ο Πρύτσμαν όμως αποδείχθηκε ματαιόδοξος, νωθρός και αναποτελεσματικός. Μονολότι στην Ουκρανία και τη Ρωσία είχε επιδείξει εξαιρετική αποτελεσματικότητα στην καταπολέμηση των ανταρτών (φθινόπωρο 1941), για την οργάνωση των «Λύκων» μάλλον δεν ήταν ο κατάλληλος άνθρωπος. Κατά το παρελθόν είχε εκλεγεί βουλευτής του Εθνικοσοσιαλιστικού Κόμματος στην ανατολική Πρωσία (απ' όπου καταγόταν) και είχε ενταχθεί στα SS ήδη από το Μετά τη θητεία του στο Ανατολικό Μέτωπο ως ανώτατος αρχηγός της Αστυνομίας και των SS στη νότια Ρωσία, διετέλεσε σύνδεσμος των SS με τη Wehrmacht στο αρχηγείο του Χίμλερ (SS-Fuhrungshauptamt), (Ιούνιος 1944). Είχε τιμηθεί με το Χρυσό Παράσημο του Κόμματος και τον Σιδηρούν Σταυρό εις χρυσούν. Ωστόσο, η διαφωνία του με τον Γκαίμπελς για τη δομή και την οργάνωση των «Λύκων» έφερε τα πρώτα προβλήματα στη σταδιοδρομία του. Ο υπουργός Προπαγάνδας ήταν της γνώμης ότι η οργάνωση έπρεπε να μαζικοποιηθεί με το άνοιγμα της στη Χιτλερική Νεολαία. Αντίθετα, ο Πρύτσμαν θεωρούσε ότι η Wehrwolf θα είχε καλύτερα αποτελέσματα αν τα στελέχη της ήταν έμπειροι στρατιώτες και βετεράνοι των SS. Η διαφωνία των δύο ανδρών οδήγησε στον διαχωρισμό των αρμοδιοτήτων τους. Ο Πρύτσμαν α- χιονισμένο της Φάλαγγα προσφύγων σε κάποιον δρόμο Ανατολικής Πρωσσίας.

8 Η ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΤΗΣ WERWOLF Μία από τις πιο απίστευτες αγριότητες του Β' Παγκοσμίου Πολέμου διαδραματίσθηκε στο χωριό Νέμερσντορψ τον Οκτώβριο του Οι Σοβιετικοί βίασαν και κατακρεούργησαν 77 γυναίκες και παιδιά 8-84 ετών. Το νεαρότερο θύμα ήταν μόλις 8χρονών, ενώ βιάσθηκε και μια τυφλή ηλικιωμένη 84 ετών. κ.ά.), καθώς και ένα γενικότερο κλίμα ηττοπάθειας ακόμα και μεταξύ των φανατικότερων εθνικοσοσιαλιστών. Τις πρώτες εβδομάδες, μόνο μερικές δεκάδες (περίπου 200) μέλη της Χιτλερικής Νεολαίας και βετεράνοι μαχητές εκπαιδεύθηκαν με ταχείς ρυθμούς (σε διάστημα ημερών) στις ελεύθερες περιοχές. Σύμφωνα με τις οδηγίες, οι ομάδες Werwolf θα κρύβονταν σε σκηνές ή καταφύγια μέσα στα δάση. Οι μαχητές θα έφεραν τον πλέον απαραίτητο οπλισμό και ρουχισμό, όπως στολές δασοφυλάκων ή στρατιωτών. Αποστολή τους θα ήταν η ναρκοθέτηση δρόμων, οι ενέδρες σε μεμονωμένες πεοιπόλους, η διενέργεια δολιοφθορών σε συμμαχικές εγκαταστάσεις με τη βοήθεια του πληθυσμού, η δηλητηρίαση των τροφίμων και του πόσιμου ύδατος που προορίζονταν για τις δυνάμεις κατοχής. Ενας από τους ανθρώπους που κλήθηκαν να συνδράμουν στην εκπαίδευση των «Λύκων» ήταν ο αντισυνταγματάρχης των SS και αρχηγός των Γερμανών καταδρομέων Οττο Σκορτσένυ. Ο τελευταίος αποκαλύπτει στα απομνημονεύματα του τη σχέση του με την Werwolf: «Τον Νοέμβριο του 1944, λίγο πριν από την επί&εση των Αρδεννών, σε μια στιγμή όπου νυχθημερόν επεξεργαζόμουν τα σχέδια δράσης για την εκεί επιχείρηση, διατάχθηκα να παρουσιασθώ στον Χίμλερ, στον νέο του σταθμό διοίκησης στο Χοχενλύχεν. Καθίσαμε γύρω από ένα μεγάλο στρογγυλό τραπέζι, ο Χίμλερ, ο δρ Καλτενμπρούνερ, ο Σέλενμπεργκ, ο αντιστράτηγος Πρύτσμαν και εγώ. Περί τίνος επρόκειτο; Στην Ανατολή, η πόλη Ρίγα είχε πέσει σε ρωσικά χέρια στις 13 Οκτωβρίου. Τα σοβιετικά στρατεύματα κατέλαβαν το Βελιγράδι στις 21 Οκτωβρίου, εισέβαλαν στη ρουμανική Τρασνυλβανία και βομβάρδισαν τα περίχωρα της Βουδαπέστης. Το ίδιο το Ράιχ κινδύνευε. "Πρόκειται" εξήγησε ο Χίμλερ "να οργανωθεί και

9 Η ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΤΗΣ WERWOLF Η προκήρυξη του Σοβιετικού συγγραφέα Ερενμπουργκ προς τα σοβιετικά στρατεύματα είναι χαρακτηριστική: «Σκοτώστε. Οι Γζρμανοί δεν είναι άνθρωποι». Προκήρυξη της Λαϊκής Πολιτοφυλακής (25 Σεπτεμβρίου 1944). συγκροτηθεί ένα αντιστασιακό κίνημα, στο οποίο ο Μάρτιν Μπάρμαν, όπως πιστεύω, έδωσε την παράξενη ονομασία "Λυκάνθρωπος". Εγώ τι σχέση είχα με αυτά; Γύρω μου πήραν ό λοι σοβαρό ύφος και ο Σέλενμπεργκ συμφωνούσε πρόθυμα, όπως πάντα. Δεν κατόρθωσαν να με πείσουν για την αποτελεσματικότητα αυτού του "Λυκανθρώπου", για τον πολύ απλό λόγο πως μια αντιστασιακή κίνηση θα έπρεπε να ξεσηκώσει ολόκληρο το έθνος, να έχει ρεαλιστικούς και δημιουργικούς πολιτικούς στόχους και πάνω απ' όλα να διαθέτει πολύ και καλό υλικό και να υποστηρίζεται έ ξωθεν. Το έδαφος θα έπρεπε επίσης να είναι κατάλληλο. Η στρατηγική του "Λυκανθρώπου"θα έ πρεπε βεβαίως να χρησιμοποιηθεί στα Βαλκάνια, στην Περσία, στη Ρωσία ή στην Κίνα. Υπήρχαν α σφαλώς τακτικά πλεονεκτήματα που μπορούσαν να κερδηθούν εκεί, αλλά όχι σε μια χώρα με πολύ μεγάλο πληθυσμό, συγκεντρωμένο σε μικρή σχετικά έκταση, με σιδηροδρόμους, λεωφόρους και δρόμους, η οποία δεν θα μπορούσε να βοηθηθεί από το εξωτερικό. Ηταν εντελώς ουτοπικό, το 1945, να αναμένεις αγγλοαμερικανική βοήθεια εναντίον των Ρώσων. Θα μπορούσαμε βέβαια να χρησιμοποιήσουμε και να οργανώσουμε, για περιορισμένη χρονική περίοδο, μια παρόμοια αντιστασιακή κίνηση στα βουνά και τα δάση του "αλπικού οχυρού", σε περίπτωση όπου θα έπρεπε να συνεχίσουμε έναν πολιτικό στόχο, να κερδίσουμε δηλαδή χρόνο για να μεταφέρουμε στρατιώτες και άμαχο πληθυσμό 19

10 Η ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΤΗΣ WERWOLF από την Ανατολή στη Δύση. Διαφορετικά, η επιχείρηση "Λυκάνθρωπος" σε κάθε περίπτωση θα προκαλούσε φοβερά αντίποινα των εχθρικών στρατευμάτων κατοχής, χωρίς η χώρα μας να κερδίσει το ε λάχιστο από μια τέτοια κίνηση. Ενας πόλεμος αυτού του είδους θα είχε νόημα μόνον αν εξελισσόταν στον αναγκαίο χρόνο και χώρο. Η αντιστασιακή δράση θα μπορούσε να συνδυασθεί με έναν γενικευμένο ξεσηκωμό των ευρωπαϊκών λαών που ήδη βρίσκονταν υπό τον σοβιετικό ζυγό ή απειλούνταν άμεσα από τον μπολαεβικισμό! Δεν πίστευα σε μια επιτυχία της επιχείρησης "Λυκάνθρωπος" και αμέσως είπα στον Χίμλερ ότι το πεδίο δράσης των μονάδων μου κείται όπως πρώτα εκτός των γερμανικών συνόρων. Συμφώνησε, κι έτσι ο αντιστράτηγος των SS Πρύτσμαν ανέλαβε θεωρητικά την οργάνωση αυτής της κίνησης. Ηταν αναμενόμενο η επιχείρηση "Λυκάνθρωπος" να μην έχει καμία αξιόλογη επιτυχία, γεγονός που σίγουρα ευχαριστούσε κάθε λογικό Γερμανό. Ευτυχώς, είναι δυνατόν να την κατατάξουμε και αυτή στην κατηγορία των επιχειρήσεων που παρέμειναν απλώς επιθυμητά όνειρα...». Εντούτοις, παρόλες τις αντιρρήσεις του ο Σκορτσένυ πείσθηκε τελικά και διέθεσε τον πύργο του Φρίντενταλ, που αποτέλεσε τη Βάση των καταδρομέων του για την εκπαίδευση των πρώτων «Λύκων». Εκπαιδευτές θα ήταν κάποιοι αξιωματικοί του, όπως ο ανθυπολοχαγός Βάλτερ Γκιργκ και άλλοι αξιωματικοί των SS. Μέσα σε λίγες μόνο εβδομάδες, οι μαθητευόμενοι «Λύκοι» εκπαιδεύθηκαν στη χρήση όπλων και εκρηκτικών μηχανισμών, στον χειρισμό ασυρμάτου, στην τέχνη του καμουφλάζ και στο πώς να ανατινάζουν σιδηροδρομικούς συρμούς και γέφυρες. Εμαθαν επίσης να χρησιμοποιούν ειδικούς κωδικούς, για να εντοπίζουν τις κρυψώνες τους. Πολύ σύντομα δημιουργήθηκαν και άλλες σχολές «Werwolf» και εκπαιδεύθηκαν χιλιάδες εθελοντές. Οι περισσότερες ομάδες «Λύκων» δημιουργήθηκαν στην περιοχή του Ντύσελντορφ, στη βόρεια Βαυαρία, στη Σουδητία, στο Τυρόλο και στην Ανατολική Γερμανία. Η τεχνική τους εκπαίδευση επικεντρώθηκε σε θέματα επικοινωνιών (ασύρματος, κρυπτογράφηση, αποκρυπτογράφηση), χρήσης όπλων, αυτοάμυνας, κατασκευής εκρηκτικών μηχανισμών και μεθόδους λειτουργίας παράνομων δικτύων. Οι «Λύκοι» έμαθαν να αμύνονται σε επιθέσεις με μαχαίρι, τυφέκιο, πιστόλι και να εξοντώνουν τον εχθρό χωρίς την πρόκληση θορύβου. Διδάχθηκαν επίσης τρόπους παραποίησης εγγράφων και κατασκευής σφραγίδων. Ελαβαν ακόμα μαθήματα οδήγησης αυτοκινήτου, μοτοσυκλέτας και τεθωρακισμένων οχημάτων. Διδάχθηκαν τον χειρισμό διαφορετικών ειδών ατομικών όπλων και ασκήθηκαν στη σκοποβολή από διαφορετικές θέσεις. Η πορεία της εκπαίδευσης των «Λύκων» αξιολογούνταν σε εβδομαδιαίες συνεδριάσεις των εκπαιδευτών τους και των επικεφαλής των SS. Ενας απ' αυτούς ήταν ο λοχαγός των SS Αρθουρ Ερχαρντ, ειδικός στην Υπηρεσία Ασφαλείας του Ράιχ (RSHA) και την Αντικατασκοπεία (Abwehr). Ο Ερχαρντ εθεωρείτο ως ιδιαίτερα αποτελεσματικός στην καταπολέμηση των παρτιζάνικων «συμμοριών». Ο ίδιος εγκαταστάθηκε μαζί με το υ πόλοιπο επιτελείο της Werwolf σε μια ειδική αμαξοστοιχία των γερμανικών σιδηροδρόμων στο Κένικς Βούστερχαουζεν και αργότερα στο Ράινσμπεργκ. Η πιο ασφαλής περιοχή κατά την τελευταία περίοδο του πολέμου για την Werwolf ήταν η Τσεχία και οι περιοχές της Σουδητίας. Τα πολεμικά μέτωπα βρίσκονταν μακριά, και ο εχθρός φαινόταν ότι δεν μπορούσε να εισβάλει στη μικρή αυτή «όαση» ειρήνης. Ετσι, σχολές «Λύκων» ιδρύθηκαν στο Χίρσμπεργκ αμ Ζέε με διοικητή τον Ζίμπελ, ταξίαρχο των SS. Ο Ζίμπελ κατείχε επίσης το αξίωμα του επιθεωρητή των Σχολών Werwolf και ήταν μέλος του ε πιτελείου του Πρύτσμαν. Στο Χίρσμπεργκ αμ Ζέε εκπαιδεύονταν σε ταχύρρυθμα προγράμματα 14 ημερών 60 επίδοξοι εκτελεστές. Παράλληλα ιδρύθηκε και σχολή στο Εγκερ. Αυτή ανήκε στην Υπηρεσία Ασφαλείας του Ράιχ. Υπαγόταν άμεσα στον Χίμλερ και εκπαίδευε περίπου 25 Werwolfe για 14 ημέρες. Αψίσαπροσκλητήριο για κατάταξη στη γερμανική Πολιτοψυλακή: "Γ\α την ελευθερία και τη ζωή!». 13

11

12 Η ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΤΗΣ WERWOLF 6ος για το ενδεχόμενο ενός γενικευμένου αντάρτικου, ώστε ακόμα και στα πιο ασήμαντα περιστατικά 01 Σύμμαχοι πίστευαν ότι ανακάλυπταν έναν Werwolf. Χαρακτηριστικό παράδειγμα υπήρξε η περίπτωση της δεκαεπτάχρονης Μαρίας Μπίεργκαντς από το Μόνσαουκ (κοντά στο Ααχεν), της οποίας το ημερολόγιο Βρέθηκε στα χέρια της Υπηρεσίας Αντικατασκοπείας (CIC) του Αμερικανικού Στρατού. Η νεαρή ομαδάρχης του τοπικού Συνδέσμου Γερμανίδων Νεανίδων (BDM) αποτέλεσε για τους Αμερικανούς ζωντανή απόδειξη ότι η περίφοβη αντιστασιακή οργάνωση ήταν υπαρκτή. Ταυτόχρονα όμως η ι στορία της Μαρίας Μπίεργκαντς έγινε αντικείμενο εκμετάλλευσης από την εθνικοσοσιαλιστική προπαγάνδα και τον Γιόζεφ Γκαίμπελς, με σκοπό να αποδείξουν ότι οι Αμερικανοί ουδόλως υστερούσαν των Σοβιετικών σε «βαρβαρότητα». Οι Αμερικανοί αξιωματικοί της CIC που μετέφρασαν το ημερολόγιο της κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι «στις κατεχόμενες από τους Αμερικανούς περιοχές της Γερμανίας, η αντιστασιακή οργάνωση Werwolf των φανατικών Ναζί συνεχίζει τον αγώνα και την προπαγάνδα της. Η σκέψη και η προσωπικότητα αυτού του κοριτσιού έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, διότι α ποδεικνύει ολοφάνερα ότι η μάχη κατά της Χιτλερικής Νεολαίας δεν Θα τελειώσει ακόμα και όταν λήξει ο πόλεμος». Η Μαρία του Μόνσαου, όπως την ονόμασε ο Βρετανικός Τύπος μετά την κατάληψη της μικρής αυτής πόλης από τους Αμερικανούς στις , συναντήθηκε πολλές φορές με συνομηλίκους της από τη Χιτλερική Νεολαία και έλεγαν ανέκδοτα και αστεία περιπαίζοντας τους Αμερικανούς στρατιώτες. Οι Αμερικανοί συμπέραναν ότι οι νεαροί μαθητές θα μπορούσαν να γίνουν επικίνδυνοι. Στις 7 Οκτωβρίου 1944, η Μαρία, ύστερα από έναν βομβαρδισμό της Κολωνίας, έγραψε μια επιστολή στον αρραβωνιαστικό της Πέτερ: «Σταδιακά συνειδητοποιώ ότι αυτός ο πόλεμος δεν είναι μόνο μια ιερή υπό&εση, ένας τίμιος αγώνας για τη ζωή και την ε λευθερία μας, αλλά ένας καταραμένος πόλεμος υ λικών μεγε&ών Δεν είναι δική μας ευθύνη το γεγονός ότι δεν έχουμε μια τόσο πλούσια χώρα όπως η Αμερική. Αλλωστε, δεν είναι και του χαρακτήρα μας να εκμεταλλευόμαστε με τον πιο αισχρό και προσβλητικό τρόπο τις φτωχές και αβοήθητες χώρες». Λίγο μετά σημείωνε στο ημερολόγιο της: «Οι Γερμανοί στρατιώτες μάχονται υπεράνθρωπα εναντίον της υλικής υπεροπλίας του εχθρού. Ωστόσο, παρόλα αυτά, πρέπει δυστυχώς να υποχωρούν βήμα-βήμα. Αγαπημένε μου Πέτερ, αναρωτιέμαι γιατί η μοίρα μάς επιφύλαξε μια τέτοια τύχη; Ολος ο α γώνας μας, να πήγε άδικα; Οχι, Πέτερ. Πιστεύω ειλικρινά ότι δοκιμαζόμαστε σκληρά, αλλά η νεολαία μας, δυνατή όπως το ατσάλι, πρέπει να συνεχίσει να μάχεται για τα ιδανικά του αναντικατάστατου φύρερ μας. Αν όλοι τον εγκαταλείψουν μια μέρα, αυτός τότε μπορεί να βασιστεί στη νεολαία του». Οι Αμερικανοί συνέλαβαν την Μπίεργκαντς στις 6 Ιανουαρίου 1945 με την κατηγορία ότι βρισκόταν σε ε παφή με την Werwolf. Η περίπτωση της έγινε γνωστή από έναν πολεμικό ανταποκριτή της βρετανικής ε φημερίδας "Daily Mail», τον Βάλτερ Φαλ. Λίγες ε βδομάδες αργότερα, ο Γκαίμπελς θα μάθαινε για την ιστορία της δεκαεπτάχρονης από το Μόνσαου. Ετσι, ο «Λαϊκός Παρατηρητής» της 21ης Φεβρουαρίου 1945 έγραφε ότι «η γερμανική νεολαία, όπως σημείωνε η μικρή Μαρία από το Μόνσαου, βγαίνει μέσα από τον καπνό της μάχης πιο δυνατή και πιο α- Φρίντεταλ, Διακρίνονται ο Σκορτσένυ (πρώτος από αριστερά και οι αξιωματικοί του. Στη σχολή των Γζρμανών καταδρομέων, εκπαιδεύθηκαν οι πρώτοι «Λύκοι» δύο χρόνια αργότερα. Αντίγραφο αναφοράς του Μπάρμαν με ημερομηνία 28 Φεβρουαρίου Το περιεχόμενα της είναι χαρακτηριστικό της αγωνιώδους προσπάθειας των αξιωματούχων του εϋνικοσοσιαλισμού να πολεμήσουν «μέχρις εσχάτων». Το κείμενο αφορά την κατάταξη νεοσύλλεκτων (γεννημένων το 1929) προς ενίσχυση της γερμανικής άμυνας. Ο Μπάρμαν κάνει επίσης λόγο για τη δημιουργία ενός «τάγματος γυναικών» από φανατικά στελέχη του Εβνικοσοσιαλιστικού Κόμματος. 15

13 Η ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΤΗΣ WERWOLF Εκπαίδευση μελών της Λαϊκής Πολιτοφυλακής. Συχνά εκπαιδεύονταν μαζί τους και "Λύκοι». τσάλινη». Για το ηθικό του Αμερικανού στρατιώτη η Μπίεργκαντς δεν κρύβει την άποψη της: «Είναι έ νας γελοίος στρατιώτης και σε καμία περίπτωση α νώτερος του Γερμανού. Είναι σχεδόν βέβαιο ότι, αν ο στρατός μας είχε στη διά&εσή του το ίδιο πολεμικό υλικό, θα πετάγαμε αυτούς τους μάγκες με το μεγάλο στόμα έξω από τη γη μας στο λεπτό». Για τους εθνικοσοσιαλιστές, η Μαρία Μπίεργκαντς ήταν ηρωίδα. Σύμφωνα με τον «Λαϊκό Παρατηρητή», "Η Μαρία, ένα μικρό άγνωστο κορίτσι του BDM, είναι στην πραγματικότητα εκπρόσωπος μιας ολόκληρης γενιάς της γερμανικής νεολαίας που συναντάμε κα&ημερινά στους δρόμους, στα χαρακώματα, στο μέτωπο και στις πόλεις μας, και η ο ποία, με τους ξεκά&αρους στόχους και την εμπιστοσύνη προς τον Φύρερ, κάνει κάποιους μεγαλύτερους σε ηλικία, που μεμψιμοιρούν τις δύσκολες τούτες μέρες, να ντρέπονται». Πολύ γρήγορα όμως οι Αμερικανοί συνειδητοποίησαν ότι η ίνίαρία Μπίεργκαντς δεν ανήκε στην Werwolf. Στο βελγικό Σπα (Spa), στο αρχηγείο μιας υπηρεσίας αμερικανικής αντικατασκοπείας (G-2), ο συνταγματάρχης Βενιαμίν Α. Ντίκσον πρότεινε στη νεαρή Γερμανίδα να εργασθεί για τους Αμερικανούς. Η Μπίεργκαντς αρνήθηκε. Στις αρχές Μαρτίου 1945 όμως, έκανε δηλώσεις σε μια ραδιοφωνική εκπομπή του συμμαχικού ραδιοσταθμού Radio Luxemburg: Προειδοποίησε τους συμπατριώτες της ότι ο αγώνας της Werwolf ήταν πλέον μάταιος. Ο πόλεμος έβαινε προς το τραγικό του τέλος, και οποιαδήποτε δολιοφθορά ή αντίσταση κατά των Συμμάχων θα μεγάλωνε μόνο τη δυστυχία του γερμανικού λαού. Ενας από τους στόχους της Werwolf ήταν η τιμωρία των Γερμανών που θα συνεργάζονταν με τον ε χθρό. Ακόμα και όταν σ Αμερικανικός Στρατός έ φθασε έξω από την Κολωνία κοντά στον Ρήνο, η ε- 16

14 17 I

15 Η ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΤΗΣ WERWOLF φημερίδα «Kolnische Zeitung» προειδοποίησε τους «καταδότες» και δημοσίευσε ειδήσεις από τις επιδρομές της Werwolf. Ετσι, λοιπόν, στο φύλλο της 3ης Δεκεμβρίου 1944 δημοσιεύθηκε ένα άρθρο με τίτλο: «Προειδοποίηση προς όλους: Οι προδότες τιμωρήθηκαν! Ο έμπορος Φριτς Γκαίμπελ από το Ααχεν-Φορτσ, ο οποίος κατά τη διάρκεια των μαχών γύρω από το Ααχεν, αναζήτησε καταφύγιο σ' ένα παρακείμενο δάσος, εμφανίσθηκε αμέσως μετά την κατοχή της πόλης από τους Αμερικανούς και προσέφερε τις υπηρεσίες του στον εχθρό. Ωστόσο, δεν απόλαυσε για πολύ καιρό τα λύτρα της προδοσίας του. Πριν από λίγες ημέρες, ο Φριτς Γκαίμπελ βρέθηκε νεκρός, πυροβολημένος δίπλα σε μια σιδηροδρομική διασταύρωση, κοντά σε μια λεωφόρο του Ράιχ. Πάνω στο πτώμα υπήρχε ένα χειρόγραφο σημείωμα που έγραφε: "Προειδοποίηση προς όλους! Αυτό το τέλος θα έχουν οι προδότες της πατρίδας, που συνεργάζονται με τον εχθρό. Ας έχουν υπ' ό ψιν ότι δεν θα ξεφύγει κανένας. Υπογραφή: Οι εκδικητές της Γερμανικής Τιμής"», (σ.σ. Σήμερα, η οικογένεια Γκαίμπελ είναι από τις πιο πλούσιες του Ααχεν. Ο γράφων θυμάται, από την περίοδο των σπουδών του στο Ααχεν, ότι αρκετοί πολίτες τότε σχολίαζαν πως ο ξαφνικός πλουτισμός της οικογένειας προήλθε από τα λύτρα της προδοσίας του Φριτς Γκαίμπελ.) Η ίδια εφημερίδα της Κολωνίας, στις 7 Δεκεμβρίου 1944, έγραφε: «...Στο Μύτσενιχ, οι Αμερικανοί προσέφεραν τη δημαρχία σ' έναν καθηγητή ο νόματι Βέλτεν. Αυτός δεν ακολούθησε μόνο πιστά τις εντολές των αμερικανικών Αρχών κατοχής, αλλά προσέφερε οικειοθελώς το μεγαλύτερο μέρος της κατοικίας του ως κατάλυμα σε Αμερικανούς αξιωματικούς... Ενα βράδυ πριν από λίγο καιρό, μια δυνατή έκρηξη ισοπέδωσε το σπίτι του καθηγητή Βέλτεν. Κατά την έκρηξη σκοτώθηκαν όλα τα μέλη της οικογένειας Βέλτεν καθώς και οι Αμερικανοί αξιωματικοί που βρίσκονταν μέσα...». Στις 10 Δεκεμβρίου 1944, η εφημερίδα «Kolnische Zeitung» έκανε εκ νέου λόγο για «μια νέα καταδικαστική απόφαση της γερμανικής λαϊκής δικαιοσύνης». Σ' έναν σιδηροδρομικό υπάλληλε της Reichsbahn από το Βύρσελεν (κοντά στο Ααχεν). η Werwolf επέδωσε «τη δίκαιη θανατική καταδίκη για τις προδοτικές του πράξεις απέναντι στην πατρίδα». Ο Γιόζεφ Μόυρε τέθηκε στην υπηρεσία των Αμερικανών και έδινε πληροφορίες για «ύποπτους» συμπολίτες του. Επί μερικές ημέρες εθεωρείτο α γνοούμενος, ώσπου βρέθηκε νεκρός στον περίβολο του σιδηροδομικού σταθμού Wurselen-Nord. Στην τσέπη της υπηρεσιακής του στολής βρέθηκε ένα χειρόγραφο σημείωμα της Werwolf με την υπογραφή: «Εκδικητές της Γερμανικής Τιμής». Στον αγώνα των Γερμανών για την υπερασπιστών εδαφών τους δεν θα μπορούσαν φυσικά να μείνουν αμέτοχες οι γυναίκες. Στις 4 Δεκεμβρίου 194- η εκπρόσωπος Τύπου του Συνδέσμου Γερμανίδα) 1. Νεανίδων (BDM), Γιούτα Ρούντιγκερ, και η αρχηγόο της οργάνωσης, Γκέρτρουντ Σολτς-Κλινκ, διακήρυξαν ότι «Χιλιάδες νέες κοπέλες βρίσκονται ήδη στην υπηρεσία της Wehrmacht. Με τη συμμετογμας στην αεράμυνα αποδείξαμε ότι μπορούμε να ι - περασπιστούμε εξίσου την πατρίδα μας. Σήμερζ πια που κάθε Γερμανός εκτελεί το χρέος του προς την πατρίδα, απαιτούμε κι εμείς, γυναίκες και νέες Στον πύργο του Σβερίν στις αρχές του 1945 συναντήθηκαν

16 Η ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΤΗΣ WERWOLF Παρέλαση της βερολινέζικης Χιτλερικής Νεολαίας. Τουλάχιστον νέοι ηλικίας 15 και 16 ετών εντάχθηκαν στη Werwolf. Ο Χανς Αντολφ Πρυτσμαν σε χαρακτηριστική φωτογραφία του. κοπέλες, να μας δοθεί η δυνατότητα να πολεμήσουμε στο μέτωπο μαζί με τους στρατιώτες μας». Η διακήρυξη συμπλήρωνε ότι μπορούσε να ενταχθεί στους εθελοντικούς σχηματισμούς οποιαδήποτε Γερμανίδα επιθυμούσε, εφόσον είχε συμπληρώσει τα 18 της χρόνια. Στην πραγματικότητα όμως η Wehrmacht δεν επιθυμούσε να ενθαρρύνει τέτοιου είδους απέλπιδες κινήσεις, και μόνο μερικές δεκάδες νεαρές κοπέλες οργανώθηκαν τελικά στην Werwolf. Στο χριστουγεννιάτικο ραδιοφωνικό του μήνυμα προς τον γερμανικό λαό στις 24 Δεκεμβρίου 1944, ο υπουργός Προπαγάνδας δρ Γκαίμπελς προσπάθησε να δώσει ένα μήνυμα αισιοδοξίας: «Οι ε χθροί μας σταμάτησαν πλέον να γελούν. Δεν ισχυρίζονται πια, όπως πρωτύτερα, ότι θα έκαναν μια εκδρομή μέχρι το Βερολίνο. Το αντί&ετο μάλιστα. Οι μεραρχίες μας, που επιτέθηκαν στη Δύση, απέδειξαν στο πεδίο της μάχης ποια είναι η πραγματικότητα. Απευθύνομαι με το χριστουγεννιάτικο μήνυμα μου σε όλους εσάς που με ακούτε και σε ό λους τους Γερμανούς στρατιώτες στα μαχόμενα μέτωπα. Μιλώ και ως εκπρόσωπος ολόκληρου του λαού μας. Είναι ένας ειλικρινής χαιρετισμός από την καρδιά του έθνους μας. Και απευθύνεται επίσης και στους Γερμανούς αιχμαλώτους που είτε είναι τραυματίες είτε, αφού έριξαν και την τελευταία σφαίρα μετά από έναν γενναίο αγώνα, έπεσαν στα χέρια του εχθρού. Βρίσκονται πια μακριά από την πατρίδα, σε κάποια στρατόπεδα στη χώρα του ε χθρού, αλλά με τη σκέψη και τη νοσταλγία προς τη Γερμανία και την ακλόνητη πίστη προς τη νίκη που έρχεται...». Μία εβδομάδα αργότερα, την Πρωτοχρονιά του 1945, ο Χίτλερ θα μιλούσε για προτελευταία φορά στον γερμανικό λαό: «Είμαστε αποφασισμένοι για όλα. Ο κόσμος πρέπει να γνωρίζει ότι αυτή η χώρα δεν θα συνθηκολογήσει ποτέ. Το σημερινό Γερμανικό Ράιχ, όπως και άλλες χώρες στο παρελθόν, υπέστη στην πορεία του συμφορές, ωστόσο τον δρόμο μας δεν θα τον εγκαταλείψουμε ποτέ. Εκατομμύρια Γερμανοί όλων των τάξεων και όλων των επαγγελμάτων, άνδρες και γυναίκες, αγόρια και κορίτσια, α κόμα και παιδιά πήραν στα χέρια τους φτυάρια και τσάπες. Συγκροτήθηκαν χιλιάδες τάγματα πολιτοφυλακής, και νέες μεραρχίες είναι υπό δημιουργία... Η πίστη μου στο μέλλον του λαού μας είναι αμετακίνητη...». Αισιόδοξος ακόμα ο Χίτλερ, ύστερα από μερικές ημέρες θα έλεγε στον Μπόρμαν: «Ενας απελπισμένος αγώνας μέχρι θανάτου, διατηρεί πάντοτε την αξία του ως παράδειγμα και πρότυπο. Ας θυμηθούμε τον Λεωνίδα και τους 300 Σπαρτιάτες του». Ωστόσο, μετά τις Αρδέννες (Δεκέμβριος 1944), οι περισσότεροι Γερμανοί στρατιώτες συνειδητοποίησαν ότι δεν είχαν πλέον καμία ελπίδα να υπερασπισθούν τις πόλεις και τα χωριά τους. «Ολα ήταν ά σκοπα» σχολίασε χρόνια αργότερα ένας από τους διοικητές τους, αλλά η αλήθεια ήταν ότι η Wehrmacht συνέχιζε να πολεμά, επειδή κανένας δεν της είχε πει ότι μπορούσε να σταματήσει. Εντούτοις, σε αρκετούς Γερμανούς το όνομα της Werwolf ηχούσε χαρμόσυνα στα αυτιά τους, κι αυτό σε μια περίοδο θλίψης και ήττας. Πολλά αγόρια και κορίτσια της Χιτλερικής Νεολαίας, μεγαλωμένα μέσα στο άκρατο μίσος για τον εχθρό και «μεθυσμένα» από υπερηφάνεια και αυτοπεποίθηση, πίστεψαν στα συνθήματα των «Λύκων». It

17 Η ΔΡΑΣΗ ΤΩΝ «ΛΥΚΩΝ» Τον Ιανουάριο του 1945, εκδόθηκε ένα εγχειρίδιο για τις μονάδες κυνηγών αρμάτων της Werwolf και αφορούσε τη θεωρητική και στρατιωτική εκπαίδευση των μελών της οργάνωσης. Το εγχειρίδιο καθόριζε επίσης τη διάρθρωση των «Λύκων». Η μικρότερη ομάδα (Jagdgruppe) θα αποτελείτο από τέσσερα άτομα, ενώ η μεγαλύτερη (Jagdzug) από 40. Μέχρι τα τέλη του 1944, μόνο στην περιοχή του Βερολίνου είχαν εμφανισθεί εθελοντές, πρόθυμοι να περάσουν στα μετόπισθεν του εχθρού και να διεξαγάγουν ανταρτοπόλεμο. Οι περισσότεροι ήταν μέλη της Χιτλερικής Νεολαίας, των SA, μέλη του κόμματος και φανατικοί SS. Ενα από τα μεγαλύτερα κέντρα εκπαίδευσης των Λύκων ήταν ο πύργος Χιούλχραθ (Hulchrath) στο Κρέβενμπρόιχ (Crevenbroich). Ο πρώην «Λύκος» Εριχ Λόεστ από το Πλάουεν εξομολογήθηκε ότι τον Απρίλιο του 1945 επισκέφθηκε τη μονάδα του ένας παρασημοφορημένος αξιωματικός των SS. Ο Λόεστ ήταν δεκανέας και η μονάδα του είχε υποστεί τρομακτικές απώλειες. Ο αξιωματικός των SS συγκέντρωσε τους εναπομείναντες άνδρες σ' ένα ξέφωτο και τους μίλησε για την ανάγκη δημιουργίας αντάρτικου στα μετόπισθεν του εχθρού. Τους ανακοίνωσε ότι τα νέα όπλα δεν ήταν ακόμα έτοιμα και ότι θα χρειάζονταν έναν με δύο μήνες ακόμα να πολεμήσουν τον εχθρό. Η Werwolf, τόνισε, θα κτυπούσε τους εισβολείς στα μετόπισθεν. Ο Εριχ Λόεστ ήταν ένας από τους πρώτους εθελοντές. Μετά τον πόλεμο έμεινε στην Ανατολική Γερμανία, εντάχθηκε στο Κομμουνιστικό Κόμμα (1947) και ασχολήθηκε με τη δημοσιογραφία. Στις αρχές όμως του 1970 διαφώνησε με το καθεστώς και το 1979 διέφυγε στη Δύση. Εκτοτε ζει στο Μπαντ Γκόντεσμπεργκ (κοντά στη Βόννη) και συγγράφει λογοτεχνικά και ιστορικά Βιβλία. Στις 10 Ιανουαρίου 1945, το Γερμανικό Πρακτορείο Ειδήσεων (DPA) ανακοίνωσε: «Από το Βερολίνο ανακοινώνεται ο σχηματισμός μιας Ελληνικής Ε&νικής Επιτροπής (Griechisches Nationale Komites) σε γερμανικό έδαφος. Η Ελληνική ΕΘνική Επιτροπή &α αποτελεί τμήμα του Ευρωπαϊκού Αντιμπολσεβικικού Μετώπου, και σ' αυτή ανάμεσα στις άλλες προσωπικότητες θα συμμετέχει ο αντιπρόεδρος της τελευταίας ελληνικής κυβέρνησης Εκτορας Τσιρονίκος». Στη συνέχεια, το DPA ανέφερε ότι «η εκπαίδευση των μελών της Werwolf συνεχίζεται σε ολόκληρο το Ράιχ». Λίγες ημέρες αργότερα, ο Μάρτιν Μπάρμαν θα δήλωνε εμπιστευτικά σε έναν κύκλο βιομηχάνων και στελεχών του κόμματος στο Βερολίνο: «Πι&ανόν στους προσεχείς μήνες να χρειασθεί να χρηματοδοτήσουμε τους ανθρώπους που θα λάβουν μέρος στην αντίσταση». Στις 24 Φεβρουαρίου 1945, ο Χίτλερ διατύπωσε εκ νέου την πεποίθηση του ότι «η εθνικοσοσιαλιστική Γερμανία θα συνεχίσει αυτόν τον αγώνα μέχρι το τέλος και τη στιγμή όπου η ιστορική καμπή θα φανεί». Αναγνώριζε βέβαια ότι «αυτό που βιώνει ο λαός είναι τρομερό, ωστόσο αυτό που πετυχαίνει ο απλός στρατιώτης στο Μέτωπο είναι υπεράνθρωπο». Στο τέλος δεν παρέλειψε να προαναγγείλει προφητικά τη νίκη του Γερμανικού Ράιχ. Οσο ουτοπικό κι αν ακούγεται σήμερα, τότε υπήρχαν χιλιάδες που θα πέθαιναν επειδή τους το ζήτησε ο Χίτλερ. Τον Δεκέμβριο του 1944, ο Αμερικανός ψυχολόγος Σολ Πάντοβερ ανέκρινε τον αιχμάλωτο Γερμανό υπολοχαγό Ρούντολφ Κόλχωφ. Στην ερώτηση του σχετικά με την πιθανότητα γερμανικής ήττας, έλαβε την ακόλουθη αποκαλυπτική απάντηση: «Μα σας το λέω, η Γερμανία δεν πρόκειται να ηττηθεί. Δεν ξέρω πόσος χρόνος θα χρειασ&εί για να κερδίσουμε, αλλά θα κερδίσουμε. Είμαι πεπεισμένος γι' αυτό, αλλιώς δεν θα πολεμούσα. Ποτέ δεν έκανα σκέψεις περί ήττας. Δεν μπορώ να σας πω πώς θα έλθε; η νίκη, αλλά θα έλθεί. Οι στρατηγοί μας πρέπει να έχουν κάποιον λόγο για να συνεχίζουν τον πόλεμο. Πιστεύουν στην τελική νίκη. Αλλιώς δεν θα θυσίαζαν το γερμανικό αίμα... Η Wehrmacht δεν θα παραδοθεί ποτέ. Ούτε στον προηγούμενο πόλεμο παραδόθηκε. Μόνο οι πολιτικοί παραδόθηκαν και πρόδοσαν τον στρατό. Σας το λέω, οι Αμερικανοί δεν θα φθάσουν ποτέ στον Ρήνο. Θα πολεμήσουμε για την κάθε πόλη, την κάθε κωμόπολη, το κάθε χωριό. Αν χρειασθεί, θα καταστρέψουμε ολόκληρο το Ράιχ και θα σκοτώσουμε τον πληθυσμό. Ως πυροβολητής, ξέρω ότι δεν είναι ευχάριστο συναίσθημα να πρέπει να καταστρέψεις γερμανικά σπίτια και να σκοτώσεις Γερμανούς αμάχους, αλλά για την άμυνα της γερμανικής πατρίδας το θεωρώ απαραίτητο». Τον Σεπτέμβριο του η βρετανική εφημερίδα «Daily Express» είχε δημοσιεύσει δηλώσεις του πρώην πρωθυπουργού Ντέηβιντ Λόυντ Τζωρτζ σχετικά με τις εντυπώσεις του από την παραμονή του στη Γερμανία του Χίτλερ. Ο Βρετανός πρωθυπουργός εύστοχα τότε είχε προβλέψει ότι «ο μεγάλος

18 Η ΔΡΑΣΗΤΩΝ «ΛΥΚΩΝ» 21

19 Η ΔΡΑΣΗ ΤΩΝ «ΛΥΚΩΝ» αυτός λαός (σ.σ. γερμανικός) θα εργασθεί περισσότερο, θα θυσιάσει περισσότερα και, αν χρειασθεί, θα πολεμήσει με μεγαλύτερη αποφασιστικότητα, διότι τους το ζητάει ο Χίτλερ. Οσοι δεν αντιλαμβάνονται το βασικό αυτό δεδομένο, δεν μπορούν να αξιολογήσουν επαρκώς τις παρούσες δυνατότητες της σύγχρονης Γερμανίας». Αναμφίβολα, βέβαια, στον φανατισμό και στη μάχη μέχρι την τελική νίκη συνέβαλαν και οι βαρβαρότητες και η ωμή βία των Σοβιετικών στις ανατολικές επαρχίες του Ράιχ. Τα παραδείγματα του Νέμερσντορφ και του Στρίγκαου είναι χαρακτηριστικά. Ο πύργος του Βίλιγκραντ στην περιοχή του Μέκλεϋμπουργκ. Στις αρχές του 1945, χρησίμευσε ως σχολή για τους νεοσύλλεκτους «Λύκους». Ενα κέντρο εκπαίδευσης «Λύκων» στο Χαρτς. To Στρίγκαου (Striegau) ήταν μια μικρή γερμανική πόλη 50 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά του Μπρέσλαου στη Σιλεσία. Οταν τον Ιανουάριο του 1945 οι Σοβιετικοί εξόρμησαν από τα ανατολικά, οι περισσότεροι από τους κατοίκους του Στρίγκαου πίστευαν ότι η πόλη τους μπορούσε να σωθεί. Εναν μήνα αργότερα, στα μέσα Φεβρουαρίου, οι ελπίδες τους διαψεύσθηκαν και οι Σοβιετικοί κατέλαβαν το Στρίγκαου. Υστερα από μερικές εβδομάδες, τα στρατεύματα του στρατάρχη Σέρνερ αντεπιτέθηκαν και α- νακατέλαβαν την πόλη στα μέσα Μαρτίου Αυτό που αντίκρισαν οι Γερμανοί στρατιώτες στο ερειπωμένο Στρίγκαου υπερέβαινε τα όρια της ανθρώπινης φαντασίας και βαρβαρότητας. Παράλληλα, τροφοδότησε την προπαγάνδα της Werwolf και αποτέλεσε κίνητρο μαχητικότητας για τους υπερασπιστές των ανατολικών επαρχιών του Ράιχ. Υποχωρώντας, οι Σοβιετικοί προέβησαν σε ανελέητη σφαγή χιλιάδων αθώων πολιτών, οι περισσότεροι από τους οποίους ήταν γυναίκες και παιδιά. Η έκθεση της Εγκληματολογικής Υπηρεσίας της Γερμανικής Αστυνομίας ήταν σαφής και αναλυτική: Από τους κατοίκους του Στρίγκαου, είχαν απομείνει ζωντανοί μόνο 30. Οι υπόλοιποι ήταν νεκροί ή είχαν εκδιωχθεί. Χαρακτηριστικά η έκθεση ανέφερε: «Στην Hohenfriedberger Strabe βρέθηκε το παραμορφωμένο πτώμα ενός νεαρού αγοριού 14 ετών. Είχε πυροβοληθεί στο κεφάλι, και το πτώμα του είχε κυριολεκτικά τσακισθεί από ένα βαρύ άρμα μάχης που πέρασε από πάνω του. Κοντά σε μια Ευαγγελική εκκλησία, βρέθηκε το πτώμα ενός άνδρα των SS που είχε "ανοιχτεί"με μαχαίρι. Στην Bahnhofstrabe βρέθηκε το πτώμα μιας εβδομηνταδυάχρονης γυναίκας. Η ηλικιωμένη γυναίκα βρισκόταν στον καναπέ της κουζίνας του σπιτιού της και οι Ρώσοι τής είχαν βγάλει τα μάτια με ξιφολόγχες. Στην Jauerstrabe σ' ένα μεγάλο ξύλινο κιβώτιο βρέθηκε το πτώμα μιας γυναίκας που προηγουμένως είχε πυροβοληθεί. Στον δρόμο μπροστά στον κήπο Teicher βρέθηκαν τρεις άνδρες, δύο γυναίκες και ένα δίχρονο αγοράκι. Είχαν πυροβοληθεί από κοντινή απόσταση. Στην Grabenstrabe βρέθηκε μια 30-35χρόνη γυναίκα, γυμνή από τη μέση και κάτω, πυροβολημένη από κοντινή απόσταση. Λίγα μέτρα πιο πέρα, μια η λικιωμένη γυναίκα δεμένη με τα χέρια της γύρω από ένα δένδρο, νεκρή από πυροβολισμό. Στην Piglamshainer Strabe Nr. 2 ανακαλύφθηκε στην κουζίνα το πτώμα ενός άνδρα με προσθετικό πόδι, δίπλα του η σύζυγος κι ένα παιδί. Ολοι νεκροί. Σ' ένα γωνιακό σπίτι στη Wilhelmstrabe βρέθηκαν τρεις ηλι-

20 Οι άνδρες της Λαϊκής Πολιτοψυλακής της ανατολικής Πρωσίας ήταν οι πρώτοι που συμμετείχαν από τον Οκτώβριο του 1944 σε μάχες μαζί με τον Γερμανικό Στρατό κατά των Σοβιετικών. Συνολικά μαχητές της Λαϊκής Πολιτοφυλακής (120 τάγματα)πολέμησαν με αξιοθαύμαστη πειθαρχία και σθένος εναντίον των εισβολέων έως τον Απρίλιο του Η παραπάνω φωτογραφία λήφθηκε το φθινόπωρο του 1944 στο Γκόλνταπ. πιωμένες γυναίκες γυμνές από τη μέση και κάτω και ίχνη βιασμού. Νεκρές. Δίπλα υπήρχε το πτώμα ε νός ηλικιωμένου άνδρα, που είχε απαγχονισθεί». Στο βιβλιοπωλείο Urban στην Bahnhofstrabe έγινε μια άλλη μακάβρια ανακάλυψη: «Στον πρώτο όροφο υπήρχε ένας άνδρας απαγχονισμένος, ενώ στο πάτωμα δύο παραμορφωμένα πτώματα γυναικών με σημάδια σαδιστικού βιασμού. Σ' έναν καναπέ κείτονταν το πτώμα ενός δωδεκάχρονου α γοριού, σ' ένα κρεβάτι νεκρό ένα δεκαοκτάχρονο παραμορφωμένο κορίτσι που είχε βιαστεί. Ολοι τους είχαν πυροβοληθεί στο κεφάλι». Οι αστυνομικοί επίσης διαπίστωσαν πως πολλά από τα θύματα είχαν αυτοκτονήσει. Υπήρξαν άνδρες που, αφού σκότωσαν τα μέλη της οικογένειας τους, αυτοπυροβολήθηκαν. Μητέρες που σκότωσαν τα κορίτσια τους και γυναίκες που αυτοκτόνησαν ομαδικά, για να μην πέσουν στα χέρια των Σοβιετικών. Ετσι λοιπόν βρέθηκαν στη Pilgramshainer Strabe Nr. 12: «7ρί'α πτώματα γυναικών και η σορός ενός παιδιού. Αιτία θανάτου, η εισπνοή αερίου. Μπροστά από το κτήριο, δεκάδες πτώματα νεκρών ανδρών. Ολοι τους πυροβολημένοι από κοντινή απόσταση». Η έκθεση ανέφερε επίσης: «Αυτοκτονία με α- παγχονισμό ενός άνδρα και της συζύγου του μπροστά στο παράθυρο της οικίας τους. Σ' ένα υπόγειο, το πτώμα ενός εμπόρου και οι σοροί δύο νεαρών κοριτσιών. Ολοι τους επέλεξαν την αυτοκτονία με απαγχονισμό. Σ' ένα ξενοδοχείο της Jauerstrabe βρέθηκαν τέσσερα πτώματα γυναικών και ενός μικρού παιδιού. Αιτία θανάτου εισπνοή αερίου. Σ' ένα σπίτι της Hohenfriedberger Strabe ανακαλύφθηκαν δύο πτώματα γυναικών. Αυτοκτονία με αέριο. Στην Grabenstrabe βρέθηκαν μια γυναίκα και η κόρη της ξαπλωμένες πάνω σ' ένα τραπέζι. Αυτοκτονία με αέ-

21 Η ΔΡΑΣΗ ΤΩΝ «ΛΥΚΩΝ» Ο Σοβιετικός συγγραφέας Ηλίας Ερενμπουργκ, εκφραστής του μίσους και της ωμής βίας κατά των Γερμανών αμάχων. ριο GAS. Σ' ένα άλλο σπίτι, σ' ένα κρεβάτι βρέθηκαν τα πτώματα της κυρίας Η. και της κόρης της. Η μητέρα είχε κόψει τις φλέβες της, πρωτύτερα όμως με μια πετσέτα είχε στραγγαλίσει την κόρη της. Προφανώς, δεν άντεχε άλλο να βλέπει την κόρη της να βιάζεται συνεχώς από τους Μπολσεβίκους». Η έκθεση συνέχιζε τις ανατριχιαστικές της περιγραφές: «Στο υπόγειο της Zigastrabe Nr. 5 βρέθηκε ένα ηλικιωμένο ζευγάρι. Τα μάτια τους είχαν αφαιρεθεί με ξιφολόγχες. Στην οροφή του πάνω ορόφου βρέθηκαν απαγχονισμένες δύο ηλικιωμένες γυναίκες, μια μικρότερη, ένα εικοσάχρονο κορίτσι και ένα ακόμα μικρότερο, ετών, όλες με ίχνη βιασμού». Για τον θάνατο των γυναικών της Ziganstrabe Nr. 5, προέκυψαν περισσότερα στοιχεία από τη μαρτυρία μιας σαρανταεπτάχρονης τότε γυναίκας που ε πέζησε. Η γυναίκα αυτή περιέγραψε μετά τον πόλεμο την περιπέτεια της στον γιο μιας ηλικιωμένης κυρίας η οποία είχε αυτοκτονήσει μαζί με την κόρη της και τις άλλες γυναίκες: «...Στο υπόγειο μείναμε μέχρι τις 8.00 το βράδυ της 13ης Φεβρουαρίου 1945 (σ.σ. η ημερομηνία που εισέβαλαν οι Σοβιετικοί), ανενόχλητες. Υστερα ακούσαμε βήματα. Δεν τολμούσαμε από φόβο ούτε ν' αναπνεύσουμε. Ηταν τέσσερις άνδρες που αρχικά έδειξαν φιλική διάθεση. Σύντομα όμως αποκάλυψαν τις πραγματικές τους διαθέσεις σε μένα και την κυρία Κ. Ενας στρατιώτης με σήκωσε ψηλά και μου έδωσε ένα τόσο δυνατό κτύπημα που πετάχτηκα μέχρι την πόρτα. Ενας δεύτερος όρμησε πάνω στη νεαρή κυρία Κ. και την κόρη της Trautel. Ενας άλλος πήρε την αγαπημένη σας μητέρα και την αδελφή σας. Το τι συνέβη μετά, δεν χρειάζεται να σας το περιγράψω. Μας βίαζαν σαν τα ζώα, ολόκληρη τη νύκτα, χωρίς σταμάτημα. Ημουν η πρώτη που άφησαν το πρωί και κατέβηκα στο υπόγειο. Εκεί βρήκα το ηλικιωμένο ζεύγος Κ. νεκρό. Είχαν πυροβοληθεί από τους Ρώσους επειδή αντιστάθηκαν και δεν άφησαν τη νύφη και την εγγονή τους ν' ατιμασθούν. Η κύρια Τ. μού διηγήθηκε ότι όλα έγιναν μπροστά στα μάτια της. Λίγο αργότερα, κατά τις 10.00, κι ενώ ησύχασαν κάπως τα πράγματα, πήγαμε όλες στο σπίτι της κυρίας Κ., της οποίας η εντεκάχρονη κόρη Trautel είχε βιαστεί κι αυτή. Μαγειρεύαμε κάτι να φάμε, όταν ακούσαμε πάλι βήματα και ξανάρχισε το μαρτύριο μας. Φωνάξαμε, παρακαλέσαμε, κλάψαμε, αλλά κανείς δεν μας λυπήθηκε. Υστερα αποφασίσαμε να αυτοκτονήσουμε. Προτού προλάβουμε όμως να επιχειρήσουμε κάτι, εμφανίσθηκαν άλλοι Ρώσοι. Οταν τελείωσαν κι αυτοί και έφυγαν, ανεβήκαμε τρέχοντας στον πρώτο όροφο. Μια από τις γυναίκες είχε πάρει ένα μαχαίρι για να κόψει λωρίδες υφάσματος που θα χρειαζόμασταν για τον απαγχονισμό μας. Η πρώτη που κρεμάστηκε ήταν η κυρία Ρ Η νεαρή κυρία Κ. κρέμασε πρώτα τη μικρή της Trautel και ύστερα απαγχονίστηκε κι αυτή. Το ίδιο έπραξε και η αγαπημένη σας μητέρα με την αδελφή σας. Στο τέλος μείναμε ζωντανές η μητέρα σας κι εγώ. Την παρακάλεσα να μου ετοιμάσει τη θηλιά γιατί ήμουν πολύ αγχωμένη και έτρεμα. Υστερα αγκαλιαστήκαμε ακόμα μια φορά και κλωτσήσαμε με τα πόδια την ταξιδιωτική βαλίτσα που στεκόμασταν. Εντούτοις, μπορούσα να ακουμπήσω με τις άκρες των δακτύλων μου στο πάτωμα. Η μητέρα σας δεν είχε πετύχει τη θηλιά και ζούσα. Προσπάθησα ξανά και ξανά. Ηθελα να πεθάνω. Κοίταξα δεξιά, κοίταξα αριστερά, όλοι κρεμόμασταν σε μια σειρά, οι υπόλοιπες γυναίκες ήταν νεκρές, μόνο εγώ παιδευόμουν ανάμεσα στη ζωή και τον θάνατο. Δεν είχα άλλη επιλογή, παρά να ελευθερωθώ από τη θηλιά μου, πράγμα που πέτυχα μετά από πολλές προσπάθειες...». Οπως είναι λογικό όλα αυτά τα περιστατικά συνέβαλαν στο να πυκνώσουν οι τάξεις των Werwolf. Μέχρι τα τέλη του 1944, και παρά τη «βαρυχειμωνιά» της ήττας, οι περισσότεροι Γερμανοί πίστευαν ότι με τα νέα όπλα θα απέκρουαν τους εισβολείς. Ωστόσο, τον Ιανουάριο του 1945 λίγο μετά την αποτυχία στις Αρδέννες, επικράτησε η απογοήτευση, η απελπισία, η θλίψη και η αίσθηση ότι χάθηκαν όλα. Η σταδιακή κατάρρευση του ηθικού των μάχιμων μονάδων, η αύξηση των αυτοκτονιών, οι κλοπές και οι διαρρήξεις από λιποτάκτες στρατιώτες και πολίτες έδειχναν ότι η ήττα ήταν αναπόφευκτη. Το Γ Ράιχ βυθιζόταν στο χάος και την αναρχία. Οι συγκοινωνίες είχαν παραλύσει. Το ηλεκτρικό ρεύμα και το αέριο στις περισσότερες πόλεις λειτουργούσαν για μερικές μόνο ώρες. Μια μυστική έκθεση της Υπηρεσίας Ασφαλείας (SD) την 5η Απριλίου 1945 κατέγραψε την ζοφερή πραγματικότητα: «...0 καθένας πλέον ετοιμάζεται μπροστά στη μεγαλύτερη εθνική τραγωδία που έπληξε τη χώρα μας. Οι περισσότερες οικογένειες πεινούν. Οι πατάτες, το ψωμί και άλλα βασικά είδη δεν επαρκούν ούτε στο ελάχιστο. Ο λαός μας και ιδιαίτερα οι ερ- 24

22 Η ΔΡΑΣΗ ΤΩΝ «ΛΥΚΩΝ» γάτες, αυτοί που επέδειξαν αυτοθυσία και υπομονή καθ' όλη τη διάρκεια του πολέμου, διακατέχονται πλέον από βαθιά απογοήτευση, απάθεια και τη βεβαιότητα ότι τα πάντα έχουν χαθεί. Οι αυτοκτονίες συμβαίνουν σε καθημερινή βάση, ενώ έσβησε κάθε ελπίδα για ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού που πίστευε ακόμα στα νέα όπλα. Πολλοί συνηθίζουν πια στην ιδέα πως πρέπει να δώσουν στη ζωή τους ένα τέλος. Το πιο ανησυχητικό είναι ότι δεν υπάρχει πια μίσος κατά του εχθρού, υπάρχει μόνο η αίσθηση του φόβου για τους Σοβιετικούς...». Τα φαινόμενα διάλυσης του κρατικού μηχανισμού πολλαπλασιάζονταν μέρα με τη μέρα. Στην Ανατολή, πολλές γυναίκες έσπευσαν να προμηθευθούν δηλητήριο ώστε να δώσουν τέλος στη ζωή τους, σε περίπτωση όπου έπεφταν στα χέρια των Σοβιετικών. Η διατροφή ενός τεράστιου κύματος προσφύγων και του πληθυσμού των ελεύθερων περιοχών ήταν πλέον προβληματική. Οι τελευταίες περικοπές του Μαρτίου είχαν ως αποτέλεσμα τη δραματική μείωση των μερίδων. Ο κίνδυνος λιμοκτονίας ήταν πλέον υπαρκτός. Ανήσυχος ο Γκαίμπελς έγραψε στο ημερολόγιο του: «Η διατροφή δέκα ημερών για έναν Γερμανό πολίτη μειώθηκε πλέον στα γρ. ψωμί, 250 γρ. κρέας και 125 γρ. μαργαρίνη. Είναι απόλυτα λογικό λοιπόν να συμπεραίνει κάποιος ότι ο πληθυσμός έχει γίνει απαθής και περιμένει απλό και μοιρολατρικά το τέλος...». Οι υγειονομικές υπηρεσίες του Ράιχ και οι γκαουλάιτερ εξέδωσαν οδηγίες για την αντιμετώπιση της πείνας, ενώ κυκλοφόρησαν έντυπα και μπροσούρες για τις «βιταμίνες» που περιείχαν τα κάστανα και άλλοι καρποί δέντρων ή για συνταγές μαγειρικής βατράχων τους οποίους μπορούσαν να πιάσουν οι πολίτες στις όχθες των ποταμών. Ωστόσο, οι «Λύκοι» δεν είχαν πει ακόμα την τελευταία τους λέξη. Η ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΤΟΥ ΦΡΑΝΤΣ ΟΠΕΝΧΟΦ ΣΤΟ ΑΑΧΕΝ Η πιο εντυπωσιακή επιχείρηση της Werwolf ήταν η εκτέλεση του Φραντς Οπενχαφ, του διορισμένου από τους Αμερικανούς δημάρχου του Ααχεν. Η απόφαση για τη δολοφονία του «αμερικανόδουλου λακέ» ελήφθη το βράδυ της 22ας Μαρτίου 1945 στον πύργο Χούλχρατ. Εκεί πραγματοποιήθηκε η πρώτη συνάντηση των στελεχών της οργάνωσης που θα εκτελούσαν την αποστολή. Παρευρέθηκαν ο «Ανώτερος Λύκος», ο στρατηγός των SS Κουρτ Γκούτενμπεργκερ, ο υπολοχαγός των SS Χέρμπερτ Βέντσελ, το μέλος των SS Γιόσεφ Λάιτγκεπ, το μέλος της Χιτλερικής Νεολαίας Εριχ Μόργκενσβαϊς, η ομαδάρχης Ιλζε Χιρς, ο λοχίας των SS Γκέοργκ Χάιντορν και ο συνοριακός αστυνομικός Χάιντς Χένεμαν. Η εντολή του αρχηγού της Werwolf, στρατηγού Πρύτσμαν, ήταν σαφής: «Ο αρχιπροδότης αυτός, ο Φραντς Οπενχοφ. ο λακές που τοποθέτησαν οι Αμερικανοί στο Ααχεν. πρέπει να εκτελεσθεί. Και αυτό θα είναι μια προειδοποίηση προς όλους τους δειλούς και προδότες της πατρίδας μας». Τα στελέχη της Werwolf, αφού συνέφαγαν στο α ναψυκτήριο του πύργου, παρέλαβαν πολιτικά ρούχα από το υπηρετικό προσωπικό, που αποτελείτο από άνδρες της Luftwaffe. Λίγο μετά τα μεσάνυκτα, ένα φορτηγό μετέφερε τους «Λύκους» στην αεροπορική βάση του Χιλντεσχαϊμ. Εκεί τους περίμενε ένα αιχμαλωτισθέν αμερικανικό Β-17 με τους κινητήρες σε λειτουργία. Οι επίδοξοι εκτελεστές επιβιβάσθηκαν σιωπηλοί στο αεροπλάνο και πέταξαν δυτικά. Ο μόνος κίνδυνος που πιθανώς θα αντιμετώπιζαν ήταν από φίλια αντιαεροπορικά πυρά. Την εποχή εκείνη όμως, η γερμανική αεράμυνα ήταν τόσο αποδιοργανωμένη, ώστε η πιθανότητα αυτή ήταν ουσιαστικά ανύπαρκτη. Λίγη ώρα αργότερα, πετώ- Κα9ημερινή εικόνα στους δρόμους του Γ' Ράιχ τον χειμώνα του Πρόσφυγες δίχως ελπίδα. 25

23 Η ΔΡΑΣΗ ΤΩΝ «ΛΥΚΩΝ»

24 ντας πάνω από το τρίγωνο Ολλανδίας-Βελγίου-Λουξεμβούργου, κοντά στο Βίγλεν (Vijlen), η ομάδα των «Λύκων» έπεσε με αλεξίπτωτα σε έναν αγρό. Ο πρώτος άνθρωπος που συνάντησαν ήταν ο Ολλανδός συνοριακός φρουρός Γιος Σάιβεν. Χωρίς να διστάσουν, τον έθεσαν εκτός μάχης και εξαφανίσθηκαν, κατευθυνόμενοι προς τη γερμανική συνοριακή πόλη Ααχεν. Το Ααχεν ήταν η πρώτη γερμανική πόλη που είχε καταληφθεί από τους Αμερικανούς, στις 21 Οκτωβρίου Η πόλη είχε υποστεί τεράστιες καταστροφές. Η παροχή ύδατος και ηλεκτρικού ρεύματος είχε διακοπεί, τα τηλέφωνα ήταν εκτός λειτουργίας, ενώ ερείπια, κατεστραμμένα οχήματα, άρματα μάχης και θραύσματα βομβών παρέμεναν στους δρόμους. Περίπου Γερμανοί, κυρίως γυναικόπαιδα, αναζητούσαν σαν σκιές μέσα στα ερείπια λίγη τροφή προσπαθώντας να επιβιώσουν. Από νωρίς το απόγευμα έως τις πρώτες πρωινές ώρες ίσχυε α παγόρευση κυκλοφορίας. Αμερικανοί στρατιώτες περιπολούσαν υπό τον φόβο επίθεσης της Werwolf. Στο δυτικό τμήμα της πόλης, σ' ένα λεηλατημένο και ημιερειπωμένο σπίτι, η Ιλζε Χιρς ζέσταινε κομμάτια γαλέτας. Είχε διανύσει μια κουραστική πορεία χιλιομέτρων και πεινούσε. Περί τις και ενώ πυκνή βροχή έπεφτε στους δρόμους, η Χιρς εγκατέλειψε την κρυψώνα της. Ρώτησε τον πρώτο περαστικό για τη διεύθυνση της κατοικίας του δημάρχου. Σύντομα γνώριζε την ακριβή τοποθεσία: Eupener Strasse 251. Η Χιρς προχώρησε με μεγάλες προφυλάξεις. Στην είσοδο της κατοικίας υπήρχε μια πινακίδα - όπως απαιτούσαν οι Αμερικανοί - με το όνομα του ιδιοκτήτη και των μελών της οικογένειας του. Την ίδια ώρα, οι σύντροφοι της παρέμεναν κρυμμένοι σε ένα δάσος κοντά στα γερμανοβελγικά σύνορα. Μερικές εκατοντάδες μέτρα μακρύτερα, στη λεωφόρο που οδηγούσε στο Ράιχ, βαριά φορτηγά του Αμερικανικού Στρατού κατευθύνονταν προς τα ανατολικά. Η νευρικότητα ήταν διάχυτη στα πρόσωπα των «Λύκων». Ενας φυλούσε σκοπιά. Οι υπόλοιποι κάπνιζαν σκυθρωποί. Κατά τη διάρκεια της νύκτας, προχώρησαν με κατεύθυνση τα δάση του Ααχεν. Ο νεαρότερος όλων, ο δεκαεξάχρονος Εριχ Μόργκενσβαϊς, μέλος της Χιτλερικής Νεολαίας, καταγόταν από το Μέρκσταϊν, μια πολίχνη της περιοχής. Γνωρίζοντας τους δρόμους, συναντήθηκε με την Ιλζε Χιρς στην Χάσελχοτζερ Βεκ. Η τελευταία τον καθησύχασε ότι όλα έβαιναν σύμφωνα με το σχέδιο. Το βράδυ της Κυριακής 25 Μαρτίου, οι εκτελεστές της Werwolf ξεκίνησαν για την πόλη. Οι Βέντσελ, Χένεμαν και Λάιτγκεπ, αποφεύγοντας τις α μερικανικές περιπόλους, πλησίασαν στην κατοικία του Οπενχοφ. Στον κήπο, ο Λάιτγκεπ έκοψε μια τηλεφωνική γραμμή που εντόπισε πάνω σε ένα δένδρο, υποθέτοντας εσφαλμένα πως ανήκε στον «εγκάθετο» δήμαρχο. Η γραμμή, όμως, ήταν των Αμερικανών. Ο Χένεμαν άνοιξε ψύχραιμα το παράθυρο του κήπου. Με τη βοήθεια των φακών τους, οι τρεις «Λύκοι» εισέβαλαν στο σπίτι. Ανέβηκαν τις σκάλες και έφθασαν στον πρώτο όροφο. Εκεί συνάντησαν την υπηρέτρια του Οπενχοφ, τη νεαρή Ελίζαμπετ Γκίλεσεν. «Πού είναι ο δήμαρχος;» ρώτησε στα αγγλικά ο Βέντσελ. «Πού κρύβεται;» συνέχισε φανερά εκνευρισμένος. Η νεαρή υπηρέτρια απάντησε: «Ο κύριος Οπενχοφ δεν βρίσκεται στο σπίτι. Είναι απέναντι, στην κατοικία του ιατρού Φάουστ μαζί με ο λόκληρη την οικογένεια». «Τρέξε γρήγορα και φώναξε τον» μουρμούρισε ο Βέντσελ. «Γρήγορα». Τρομαγμένη η Γκίλεσεν έτρεξε στο γειτονικό σπίτι. «Κύριε Οπενχοφ, ελάτε γρήγορα. Σας ζητούν τρεις Αμερικανοί». Ο δήμαρχος του Ααχεν έσπευσε στο σπίτι του. Τρία λεπτά αργότερα ήταν νεκρός. Αθόρυβα οι τρεις εκτελεστές, ενεργώντας με μεγάλη ψυχραιμία, κατόρθωσαν να διαφύγουν, καθένας φροντίζοντας για τον εαυτό του. Κατευθυνόμενος μαζί με τη Χιρς προς την περιοχή Ντράιλεγκερμπαχ-Στάουζε, ο Λάιτγκεπ έπεσε πάνω σε μια νάρκη. Αφησε την τελευταία του πνοή μέσα σε φρικτούς πόνους, ψελλίζοντας το όνομα του Χίτλερ. Τρεις ημέρες αργότερα, στις 28 Μαρτίου, η Χιρς, προσπαθώντας να μετακινήσει κάποιο συρματόπλεγμα, ενεργοποίησε μια νάρκη. Αυτή τη φορά οι «Λύκοι» στάθηκαν περισσότερο τυχεροί. Παρά τα τραύματα τους ήταν σε θέση να συνεχίσουν. Ωστόσο, η Χιρς ήταν εξαντλημένη από την πορεία, και το τραύμα της αιμορραγούσε συνέχεια. Αποχαιρέτησε Η αναγγελία θανάτου του δημάρχου Φραντς Οππενχοψ στο Ααχεν, τον Μάρτιο του Ο Οππενχοψ εκτελέσθηκε από μια ομάδα «Λυκανθρώπων», επειδή θεωρήθηκε «προδότης» και «χαφιές» των Αμερικανών.