ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ"

Transcript

1 12 Συνταγµατικά ικαιώµατα στις Συναλλακτικές Σχέσεις 1 ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ Ι. Εισαγωγή... 2 ΙΙ. Επεξεργασία της ιάταξης 5 1 Σ ΙΙΙ. Επεξεργασία της διάταξης Σ... 3 ΙV. ιάκριση των Συνταγµατικών ικαιωµάτων... 4 ΙV (Α). ικαιώµατα στο Συναλλακτικό Επιχειρηµατικό Χώρο ΙV (Β). ικαιώµατα στον Καταναλωτικό Χώρο V. Συναλλακτική Εξουσία και Ειδικότερες Μορφές VI. Ελευθερία των Συµβάσεων VII. Συµµετοχή στην Οικονοµική ζωή... 8 VIII. Εµπορική ράση... 9 IX. Ειδικότερες εκφάνσεις της συναλλακτικής ελευθέριας IX (A). Ελευθερία επιλογής αντισυµβαλλοµένων IX (Β). Ελευθερία καθορισµού της οικονοµικής αξίας IX (Γ). Ελευθερία διάθεσης οικονοµικού αγαθού X. Ελευθερία των Συναλλαγών και Αµυντικά ικαιώµατα XI. Νοµολογία I. ΣτΕ 771/88 Προβληµατικές Επιχειρήσεις ΙΙ. ΣτΕ 3469/ IΙΙ. ιοικ. Εφετείο Αθηνών Αριθµ. 1162/ IV. ΣτΕ 1422/93, Τµ V. Περιορισµοί που δικαιολογούνται από την εξυπηρέτηση του δηµοσίου συµφέροντος ΣτΕ 1149/ VI. Συνταγµατικότητα του ν. 1386/83 περί προβληµατικών επιχειρήσεων ΣτΕ 1094/87 Ολοµ VII. ηµόσια Υπηρεσία υπό λειτουργική έννοια ΣτΕ 3818/97, Ολοµ VIIΙ. ΣτΕ 308/98, Ολοµ IX. Ίση µεταχείριση σε ιδιωτικές σχέσεις (Α.Κ 288) ΑΠ 819/1981 Τµ. Β 14 X. Οικονοµική Ελευθερία ηµόσια υπηρεσία ΣτΕ 3250/1998. Ε Τµ...15 ΧΙ. Υπηρεσιακές µεταβολές σε προεκλογική περίοδο ΑΠ 2/1998, Ολοµ XII. Βασικά Συµπεράσµατα XIII. Περίληψη XIV. Summary XV. Λήµµατα Βιβλιογραφία... 19

2 22 Συνταγµατικά ικαιώµατα στις Συναλλακτικές Σχέσεις 2 Ι. Εισαγωγή Οι Συναλλακτικές Σχέσεις διαµορφωµένες µέσα από την καθηµερινή εµπειρία των ανθρώπων αποτέλεσαν µια αδήρητη ανάγκη για την επιβίωσή τους. Επιπροσθέτως κατευθύνουν τις επιλογές των ανθρώπων όσον αφορά την οικονοµική δραστηριότητα 1.Εν προκειµένω προστατεύεται η ελευθερία των ανθρώπων να κατευθύνουν τις επιλογές τους σχετικά µε την οικονοµική δραστηριότητα. Βασική όµως προϋπόθεση για τη σωστή λειτουργία των Συναλλακτικών Σχέσεων είναι η παράθεση επιταγών ( και για µεγαλύτερη ασφάλεια Συνταγµατικών Επιταγών ) από το Συνταγµατικό Νοµοθέτη ώστε τα αντίστοιχα δικαιώµατα των συναλασσοµένων να κατοχυρώνονται από τον ανώτατο Καταστατικό Χάρτη έναντι οποιασδήποτε αυθαιρεσίας. Το Σύνταγµα ρύθµισε ύστερα από µακρά ιστορική εξέλιξη την προσπάθεια για προστασία των καταρχήν άτυπων δικαιωµάτων στο άρθρο 5 1 του Συντάγµατος. Αντικείµενο της παρούσας εργασίας είναι η λεπτοµερής προσέγγιση των συνταγµατικών δικαιωµάτων στις ενοχικές σχέσεις. ΙΙ. Επεξεργασία της ιάταξης 5 1 Σ. Η προστασία της οικονοµικής ελευθερίας και κατά συνέπεια των Συναλλακτικών Σχέσεων κατοχυρώνεται θεσµικά στη 5 1 Σ. Βεβαίως η εν λόγω διάταξη αποτελεί εξειδίκευση 2 της 2 1 Σ. που αναφέρεται στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Γιατί η βασική της εκδήλωση (αξιοπρέπειας) είναι προτίστως και το δικαίωµα στην οικονοµική ζωή της χώρας. Είναι αναγκαίο να αναφερθεί και ο επικουρικός χαρακτήρας της διάταξης 5 1 Σ 3. Κατά την κρατούσα άποψη η 5 1 Σ έχει γενική ισχύ σε αντίθεση µε άλλες ειδικές διατάξεις. Βεβαίως η 5 1 Σ δεν έχει απόλυτη εξουσία όπως άλλες διατάξεις του Συντάγµατος καθώς η εξυπηρέτηση του δηµοσίου συµφέροντος επιβάλλει ενίοτε τον περιορισµό της ελευθερίας στην οικονοµική δραστηριότητα. Για παράδειγµα δεν είναι αντίθετες προς το Σύνταγµα νοµοθετικές ρυθµίσεις 4 µε τις οποίες απαγορεύεται για λόγους υγείας ασφάλειας η καλλιέργεια ή το εµπόριο ορισµένων ειδών (π.χ εµπόριο ινδικής κάνναβης) είτε επιβάλλονται περιορισµοί στις εισαγωγές ή στις εξαγωγές για τα γενικότερα συµφέροντα της εθνικής οικονοµίας είτε 1 «Οικονoµική Ελευθερία είναι η ελευθερία του ατόµου να αναπτύσσει προς διάφορες κατευθύνσεις την οικονοµική δραστηριότητά του.» αγτόγλου 2 Ράϊκος Αθαν. «Συνταγµατικά ικαιώµατα» Αθήνα-Κοµοτηνή Γεωργόπουλος Κων. «Επίτοµο Συνταγµατικό ίκαιο» Αθήνα-Κοµοτηνή αγτόγλου «Ατοµικά ικαιώµατα Β τόµος» Αθήνα-Κοµοτηνή 1991 σελ.992

3 32 Συνταγµατικά ικαιώµατα στις Συναλλακτικές Σχέσεις 3 θεσπίζονται ανώτατα όρια τιµών ή αγορανοµικοί έλεγχοι ορισµένων βιοτικών αγαθών για την προστασία του καταναλωτικού κοινού. Συµπερασµατικά υφίστανται ορισµένοι περιορισµοί αναφορικά µε το άρθρο 5 1 Σ ( που κατοχυρώνει την ελευθερία όλων των ανθρώπων να δραστηριοποιούνται οικονοµικά) όταν δικαιολογούνται από το δηµόσιο συµφέρον. Επιπροσθέτως το 5 1 Σ αναφέρεται στα χρηστά ήθη και έχει άµεση σχέση µε το 288 Α.Κ το οποίο περιλαµβάνει τις γενικές ρήτρες της καλής πίστης και των συναλλακτικών ηθών. Εποµένως οι Συναλλακτικές σχέσεις που ρυθµίζονται απτήν καλή πίστη κατοχυρώνονται συνταγµατικά από το 5 1 Σ. ΙΙΙ. Επεξεργασία της διάταξης Σ. Η διάταξη του άρθρου επιδιώκει τον διπλό σκοπό να θέσει όρια τόσο στον κρατικό παρεµβατισµό (τον οποίο επιτρέπει για την προστασία του γενικού συµφέροντος το ίδιο άρθρο), όσο και στην ιδιωτική οικονοµική πρωτοβουλία. Έτσι ο κρατικός παρεµβατισµός δεν επιτρέπεται να συνίσταται σε µέτρα που καταπνίγουν την ιδιωτική οικονοµική πρωτοβουλία και επιβάλλουν στη χώρα καθεστώς διευθυνόµενης οικονοµίας. Από την άλλη πλευρά «η ιδιωτική οικονοµική πρωτοβουλία δεν επιτρέπεται εις βάρος της ελευθερίας και της ανθρώπινης αξιοπρέπειας ή επι βλαβη της εθνικής οικονοµίας. Το Σύνταγµα όµως αρκείται σε αυτόν τον αρνητικό (αποθετικό) περιορισµό και δεν επιβάλλει θετικές υποχρεώσεις στην ιδιωτική οικονοµική πρωτοβουλία ανάλογα µε τη διάταξη του άρθρου 17 1 που κατοχυρώνει την ιδιωτική ιδιοκτησία. Από τα ανωτέρω προκύπτει και η διάφορα ανάµεσα στις διατάξεις των άρθρων 5 1 και Ενώ το άρθρο 5 1 κατοχυρώνει, µεταξύ άλλων, το ατοµικό δικαίωµα της οικονοµικής ελευθερίας, το άρθρο περιέχει θεσµική εγγύηση της ελεύθερης ιδιωτικής οικονοµικής πρωτοβουλίας, και τα δυο εντός ορίων. Η θεσµική εγγύηση της ιδιωτικής οικονοµικής πρωτοβουλίας περιλαµβάνει και τη θεσµική εγγύηση του ελεύθερου ανταγωνισµού, τον οποίο πρέπει να προστατεύει το κράτος. Από αυτήν την άποψη µόνο προκύπτει υποχρέωση του κράτους να προστατεύει την ιδιωτική οικονοµική πρωτοβουλία. Η ελευθερία της ιδιωτικής οικονοµικής πρωτοβουλίας δεν αναφέρεται µόνο στην παραγωγή και πρόσφορα, αλλά και στην κατανάλωση αγαθών και υπηρεσιών, χωρίς την οποία η πρώτη είναι χωρίς αντικείµενο. Η ελευθερία των συµβάσεων και η ελευθερία του ανταγωνισµού αποσκοπούν και την ελευθερία των καταναλωτών. Από τη

4 42 Συνταγµατικά ικαιώµατα στις Συναλλακτικές Σχέσεις 4 διασπορά των καταναλωτών και τη δυσχέρεια οργανώσεως τους προκύπτει η ασθενικότερη θέση τους έναντι των παραγωγών και η ανάγκη (που µπορεί να στηρίζεται και σε επιχειρήµατα κοινωνικής πολιτικής) προστασίας των καταναλωτών. Η προστασία αυτή αποτελεί συγχρόνως περιορισµό της οικονοµικής ελευθερίας, που είναι θεµιτός στα πλαίσια το άρθρου 5 1. ΙV. ιάκριση των Συνταγµατικών ικαιωµάτων Τα συνταγµατικά δικαιώµατα όσον αφορά τις ενοχικές σχέσεις (συναλλακτικό χώρο) βρίσκουν εφαρµογή σε δύο τοµείς του χώρου αυτού: ικαιώµατα στο Συναλλακτικό Επιχειρηµατικό Χώρο ικαιώµατα στον Καταναλωτικό Χώρο ΙV (Α). ικαιώµατα στο Συναλλακτικό Επιχειρηµατικό Χώρο 5. Καταρχήν τα Συνταγµατικά δικαιώµατα (οικονοµική ελευθερία) εφαρµόζονται στον επιχειρηµατικό χώρο δηλ. στις εµπορικές σχέσεις. Η συναλλακτική ελευθερία και πιο συγκεκριµένα η ελευθερία επιλογής του αντί συµβαλλοµένου και η ελευθερία διάθεσης προϊόντος βρίσκουν απόλυτη εφαρµογή στις σχέσεις µεταξύ εµπόρων οι οποίες διέπονται από τη βασική αρχή της ελεύθερης δράσης (εµπορικό δίκαιο 6 ). Χρειάζεται να υπάρχει αυτονοµία και αυτοβουλία των βασικών κοινωνών (εµπόρων) της ελεύθερης αγοράς. Εποµένως κάθε έµπορος έχει την ελευθέρια να αναλαµβάνει επιχειρηµατικές πρωτοβουλίες χωρίς να δεσµεύεται από κρατικούς παράγοντες ώστε να υπάρχει µια υπολειτουργία της αγοράς που µόνο καθ όνοµα θα είναι ελεύθερη. Η σύντοµη αυτή µνεία είναι απαραίτητη αν και ο βασικός χώρος εφαρµογής των δικαιωµάτων του 5 1 Σ είναι στις σχέσεις µεταξύ επιχειρηµατία καταναλωτή. Ωστόσο υπάρχει µια βασική διαφορά που θα πρέπει να επισηµανθεί: η συναλλακτική ελευθερία µεταξύ των εµπόρων έχει διαφορετικό νόηµα από την αντίστοιχη ελευθερία µεταξύ παραγωγού καταναλωτή. Συµπερασµατικά η αρχή της ελεύθερης δράσης εξασφαλίζει την οινοµική ελευθερία των παραγόντων της αγοράς. Σε ένα σύστηµα ελεύθερης οικονοµίας η αυτονοµία των προσώπων που µετέχουν στην αγορά είναι ουσιώδης προϋπόθεση για το εµπόριο. Η 5 ηµητρόπουλος Ανδρέας «Συνταγµατικά ικαιώµατα» Αθήνα Περάκης Ευάγγελος «Γενικό µέρος του Εµπορικού ικαίου» Αθήνα 2000

5 52 Συνταγµατικά ικαιώµατα στις Συναλλακτικές Σχέσεις 5 Συµβατική ελευθερία και η ελευθερία του ανταγωνισµού είναι βασικά στοιχεία της οικονοµίας αυτής. Ο έµπορος µε λίγα λόγια είναι ελεύθερος να αναλαµβάνει επιχειρηµατικές πρωτοβουλίες και πρέπει να είναι υπεύθυνος για τις πράξεις τους υπολογισµούς και τις εκτιµήσεις του. ΙV (Β). ικαιώµατα στον Καταναλωτικό Χώρο. Οι συνταγµατικές ελευθερίες παίζουν σηµαντικό ρόλο στις συναλλακτικές σχέσεις µεταξύ εµπόρων καταναλωτικού κοινού. Η βασική αρχή του Ενοχικού ικαίου που β ρισκει τη συνταγµατική κατοχύρωση `συνάπτοντας προς τούτο σύµβαση. Καθώς επίσης και ότι µπορούν να καθορίσουν πως ακριβώς να τροποποιήσουν οποιαδήποτε ρύθµιση όσον αφορά το περιεχόµενο της σύµβασης. V. Συναλλακτική Εξουσία και Ειδικότερες Μορφές. Είναι η εξουσία ενός προσώπου προς πράγµα όταν υπάρχει µεταξύ τους σχέση (σχέση Εκµισθωτή και µισθώµατος). Η συναλλακτική εξουσία έχει σηµαντική θέση τόσο όσον αφορά στην επιλογή αντισυµβαλλοµένου όσο και στην ελευθερία διάθεσης προϊόντος. Η αµυντική ενέργεια των θεµελιωδών δικαιωµάτων, στο συναλλακτικό χώρο, στρέφεται βασικά κατά της εξουσίας των µονοπωλίων. Το νέο ελληνικό σύνταγµα επιτρέπει την αναγκαστική εξαγορά επιχειρήσεων (ή την αναγκαστική συµµετοχή του κράτους ή άλλων δηµόσιων φορέων) που έχουν µονοπωλιακό χαρακτήρα. Στο βασικότερο αυτό τοµέα και στα ξένα κράτη και στη χώρα µας, ο κοινός νοµοθέτης, έχει λάβει µέτρα για την αποµάκρυνση του κίνδυνου, που προέρχεται από τα οικονοµικά µονοπώλια. Η νοµοθεσία αυτή βρίσκεται ήδη στις αρχές της εξελίξεως της. Αλλά αυτή και µόνο η µέχρι στιγµή εµφάνισης της, αποτελεί απόδειξη για τη γενικότερη τάση της εφαρµογής των θεµελιωδών δικαιωµάτων, πλην όµως οι προσβολές αυτές περιέχουν την ιδιοµορφία, ότι κατά γενικό κανόνα, δεν προέρχονται από παράνοµη δράση, αλλά είναι αποτέλεσµα καταρχήν νόµιµης δράσεως. Από την άποψη των ειδικότερων φορέων, µέσω των οποίων εµφανίζεται η ιδιωτική εξουσία, περισσότερο πρακτικό παρουσιάζουν η εξουσία του εκµισθωτή και η εξουσία του επιχειρηµατία. Η εξουσία του εκµισθωτή είναι εξουσία οικονοµικής φύσεως και βασίζεται στην εξουσία του προσώπου, πάνω σε συγκεκριµένο πράγµα, στην ιδιοκτησία του

6 62 Συνταγµατικά ικαιώµατα στις Συναλλακτικές Σχέσεις 6 πράγµατος. Η εξουσία καθορισµού της τιµής του µίσθιου, του µισθώµατος έχει στη σύγχρονη εποχή περιοριστεί, τόσο στη χώρα µας, όσο και σε άλλες χώρες, µε την επιβολή αγορανοµικού έλεγχου στα ακίνητα, τα χρησιµοποιούµενα για επαγγελµατική στέγη ή για κατοικία. Η εξουσία του ιδιοκτήτη, πάνω στο ακίνητο µεταβάλλεται, σε πολλές περιπτώσεις, σε εξουσία προσώπου πάνω σε πρόσωπο. Οι περιπτώσεις παραβιάσεως θεµελιωδών δικαιωµάτων µισθωτών από τους εκµισθωτές, δεν είναι λίγες. Η εξουσία του εκµισθωτή εµφανίζεται κυρίως σαν εξουσία ex contractu. Σε πολλές περιπτώσεις οι παρεχόµενες λύσεις, µε την εφαρµογή των γενικών ρητρών της καλής πίστεως και των συναλλακτικών ηθών, δεν διαφέρουν από εκείνες, που παρέχονται µε την άµεση χρήση των θεµελιωδών δικαιωµάτων. Απαραίτητη όµως είναι πάντοτε η ταυτόχρονη χρήση των διατάξεων του συντάγµατος και εκείνων του κοινού δικαίου. VI. Ελευθερία των Συµβάσεων. Από την οικονοµική ελευθέρια που κατοχυρώνει το άρθρο 5 1 απορρέει η ελευθερία των συµβάσεων. Ο άνθρωπος είναι ελεύθερος έναντι των συνάνθρωπων του µόνο εφόσον αυτοί δεν µπορούν να τον δεσµεύσουν χωρίς την συγκατάθεση του. Την συγκατάθεση αυτή µπορεί να την δώσει σε µονοµερή δικαιοπραξία, συνήθως όµως στο πλαίσιο µιας συµβάσεως. Ο άνθρωπος είναι ελεύθερος εφόσον και στο µέτρο που η σύναψη και το περιεχόµενο της δικαιοπραξίας και ιδιαίτερα της συµβάσεως εξαρτάται από την ελεύθερη βούληση του. Έτσι η ελευθερία του ανθρώπου συνεπάγεται λογικά την δικαιοπρακτική ελευθερία και µάλιστα την ελευθερία των συµβάσεων, Στο ίδιο συµπέρασµα φτάνουµε και όταν προσεγγίσουµε το ζήτηµα από κοινωνική Σκόπια: Μια κοινωνία µπορεί να λειτουργήσει µόνο µε την συνεργασία και τον αλληλοπεριορισµό των κοινωνών. Αυτό σηµαίνει, ότι οι υποσχέσεις που δίνουν και οι συµφωνίες που συνάπτουν µεταξύ τους οι κοινωνοί είναι καταρχήν δεσµευτικές γι αυτούς. Η αρχή όµως αυτής της δεσµευτικότητας των συµβάσεων θα οδηγούσε στην καθυπόταξη των εκάστοτε ασθενέστερων από τους ισχυρότερους, αν δεν αντισταθµιζόταν µε την αρχή της ελευθερίας των συµβάσεων. Για τον ίδιο λόγο, την προστασία δηλαδή των ασθενέστερων, αλλά και του γενικού συµφέροντος, η ελευθερία των συµβάσεων υπόκειται, σε ορισµένους περιορισµούς. Η ελευθερία των συµβάσεων είναι το σπουδαιότερο τµήµα της ιδιωτικής αυτονοµίας, της νοµικής δηλαδή αυτοδιαθέσεως του ιδιώτη. Η

7 72 Συνταγµατικά ικαιώµατα στις Συναλλακτικές Σχέσεις 7 ιδιωτική αυτονοµία περιέχει και άλλες µη «συµβατικές» πλευρές, όπως την ελευθερία της εργασίας, την ελευθερία ενώσεως και την ελευθερία χρήσεως ή διαθέσεως της ιδιοκτησίας. Η κατάλυση της ιδιωτικής αυτονοµίας σηµαίνει τη µετάβαση στο ολοκληρωτικό κράτος που ορίζει ολόκληρη τη ζωή του ανθρώπου και δεν αφήνει τίποτε στην ελεύθερη απόφαση του. Η κατοχύρωση της ιδιωτικής αυτονοµίας σηµαίνει αντιθέτως την εγγύηση ενός βιοτικού χώρου τον οποίο ο ιδιώτης είναι καταρχήν ελεύθερος να ορίσει σύµφωνα µε τη βούληση του και τις συµφωνίες του µε άλλους ιδιώτες. Αν η ιδιωτική αυτονοµία αντικατασταθεί πλήρως ή σχεδόν πλήρως από την κρατική (ή άλλη) ετερονοµία του ιδιώτη, ο άνθρωπος µεταβάλλεται από ελεύθερο πολίτη σε άβουλο δούλο ενός ολοκληρωτικού κράτους. Η ανωτέρω θεωρητική θεµελίωση της ιδιωτικής αυτονοµίας γενικότερα και της ελευθερίας των συµβάσεων ειδικότερα ήταν αναγκαία για να αποδείξει την κεντρική σηµασία που έχει η ελευθερία αυτή σε οποιοδήποτε κράτος που σέβεται την ελευθερία εν γένει. Είναι βέβαια αλήθεια ότι η ελευθερία των συµβάσεων και γενικότερα η ιδιωτική αυτονοµία υπόκειται σε πολλαπλούς περιορισµούς και δε ευρύ κρατικό παρεµβατισµό. Το Σύνταγµα (άρθρο 106 1) επιτραπεί τον κρατικό παρεµβατισµό (συντονισµό), αλλά όχι την κρατική διεύθυνση της οικονοµίας. Επιτρέπει δηλαδή την κρατική παρέµβαση, αλλά όχι την πλήρως ή κυρίως ετερόνοµη ρύθµιση των συναλλακτικών σχέσεων. Η αντίθετη άποψη παραγνωρίζει την θεµελιώδη για το καθεστώς της ελευθερίας σηµασία του πυρήνα της ιδιωτικής αυτονοµίας. Γι αυτό η ιδιωτική αυτονοµία υπάρχει παντού όπου δεν περιορίζεται ρητώς από τον σύµφωνο µε το Σύνταγµα νόµο και αποτελεί εποµένως, και για ερµηνευτικούς σκοπούς τον κανόνα. Η ελευθερία των συµβάσεων περιλαµβάνει την ελευθερία: Αν καταρχήν θα συναφθεί ή θα καταργηθεί ή θα αναγνωριστεί η σύµβαση (ελευθερία συνάψεως και καταγγελία της συµβάσεως) Με ποιον θα συναφθεί (ελευθερία επιλογής αντισυµβαλλόµενου) Τι περιεχόµενο θα έχει (καθορισµός τιµήµατος, τρόπου, χρόνου και τόπου παροχής, καταγγελίας κ.ο.κ.: ελευθερία διαµορφώσεως της συµβάσεως. Η ιδιωτική αυτονοµία και µάλιστα η ελευθερία των συµβάσεων δεν αποτελούν µόνο ατοµικό δικαίωµα, αλλά και συνταγµατικά κατοχυρωµένο θεµελιώδη για την οργάνωση και λειτουργία της οικονοµίας θεσµό. Η θεσµική αυτή εγγύηση απορρέει από τη διάταξη του άρθρου που

8 82 Συνταγµατικά ικαιώµατα στις Συναλλακτικές Σχέσεις 8 κατοχυρώνει σιωπηρά την ιδιωτική οικονοµική πρωτοβουλία υπό τρεις ρητά καθοριζόµενους περιορισµούς. Με την θεσµική της εγγύηση η συµβατική ελευθερία δεν καθίσταται «κοινωνική λειτουργία», αλλά υπάγεται απλώς σε κοινωνικούς περιορισµούς. VII. Συµµετοχή στην Οικονοµική ζωή εν δικαιούται ο έµπορος λιανικής πωλήσεως τροφίµων, να αρνηθεί την πώληση τροφίµων σε πελάτη εξαιτίας του φύλλου ή της εθνικότητας του. Η συµπεριφορά αυτή προσβάλλει το αµυντικό δικαίωµα της συµµετοχής στην οικονοµική ζωή. εν προσκρούει στο σύνταγµα η παρεµπόδιση της εισόδου στο κατάστηµα καταναλωτικού συνεταιρισµού προσώπων τα οποία δεν είναι µέλη του συνεταιρισµού. Η ιδιότητα του µέλους του συνεταιρισµού αποτελεί βασικό στοιχείο της συγκεκριµένης διαπροσωπικής σχέσεως και προϋπόθεση για την ύπαρξη και τη λειτουργία του συνεταιρισµού. Είναι εποµένως απαραίτητη η θεσµική προσαρµογή του δικαιώµατος συµµετοχής στην οικονοµική ζωή, στα πλαίσια του συγκεκριµένου θεσµού, του θεσµού του καταναλωτικού συνεταιρισµού. Η εφαρµογή του συνταγµατικού δικαιώµατος της συµµετοχής στην οικονοµική ζωή, στις διαπροσωπικές σχέσεις, καταλήγει στις ίδιες πρακτικές λύσεις, µε εκείνες που παρέχει η ήδη υπάρχουσα νοµοθεσία για τον αθέµιτο ανταγωνισµό, που απαγορεύει κάθε πράξη που επιχειρείται προς το σκοπό του ανταγωνισµού και είναι αντίθετη προς τα χρηστά ήθη. Το δικαίωµα αναπτύξεως επιχειρηµατικής δραστηριότητας, στην προς τους ιδιώτες κατεύθυνση του, στρέφεται και κατά των ιδιωτικών συµφωνιών, οι οποίες περιορίζουν ή και καταργούν την εφαρµογή του σε συγκεκριµένο τοµέα οικονοµικής δραστηριότητας. Έτσι για συµβάσεις αποκλειστικών αντιπροσωπειών, δεν είναι δεσµευτικές για τους άλλους επιχειρηµατίες, καθόσον ιδιωτικές συµφωνίες δεν µπορεί να καταργούν το συνταγµατικό δικαίωµα αναπτύξεως επιχειρηµατικής δραστηριότητας.

9 92 Συνταγµατικά ικαιώµατα στις Συναλλακτικές Σχέσεις 9 VIII. Εµπορική ράση 7 εν είναι ορθός ο ισχυρισµός εταίρου εµπορικής εταιρείας, κατά τον οποίο είναι αντισυνταγµατική η διάταξη του καταστατικού, µε την οποία απαγορεύεται στους εταίρους να παράγουν ή να εµπορεύονται είδη, τα οποία παράγει και εµπορεύεται εταιρεία. Η διάταξη του καταστατικού δεν προσβάλλει την ελευθερία της οικονοµικής δράσεως. Πρόκειται για απλό περιορισµό, που προκύπτει από τη θεσµική προσαρµογή του αντιστοίχου δικαιώµατος, δηλαδή για θεσµική προσαρµογή της οικονοµικής ελευθερίας, στα πλαίσια του θεσµού της εµπορικής εταιρείας και όχι για προσβολή του δικαιώµατος. Η παρούσα διαπροσωπική αντίθεση είναι αντίθεση οµοιογενής. Το βασικό αντικειµενικό στοιχείο της διαφοράς, στο οποίο εκφράζεται µια συγκεκριµένη µορφή οικονοµικής δραστηριότητας, ή οικονοµική συνεργασία είναι ταυτόχρονα συστατικό στοιχείο και του περιοριζόµενου δικαιώµατος και του θεσµού, στα πλαίσια του οποίου εµφανίζεται η διάφορα. Συστατικό στοιχείο του ατοµικού δικαιώµατος της οικονοµικής ελευθερίας, στο σύστηµα της κοινωνικής ελεγχόµενης αγοράς, είναι η δυνατότητα διενέργειας οικονοµικού ανταγωνισµού, αλλά και οικονοµικής συνεργασίας. Το υποκείµενο του οικονοµικού δικαιώµατος είναι ελεύθερο να ανταγωνίζεται οικονοµικά, είναι όµως ταυτόχρονα ελεύθερο και να συνεργάζεται. Η οικονοµική συνεργασία σα συστατικό στοιχείο της οικονοµικής ελευθερίας, αποτελεί ταυτόχρονα και συστατικό στοιχείο του θεσµού της εµπορικής εταιρείας, ο οποίος επίσης αναγνωρίζεται από το δίκαιο και οποίος βασίζεται όχι στον οικονοµικό ανταγωνισµό, αλλά στην οικονοµική συνεργασία των εταίρων. Χωρίς την οικονοµική συνεργασία, η οποία ακριβώς αποκλείει τον οικονοµικό ανταγωνισµό, δεν είναι δυνατή η ύπαρξη του θεσµού της εταιρείας. Τόσο ο θεσµός της εµπορικής εταιρείας, όσο και η οικονοµική ελευθερία, αναφέρονται στην οικονοµική δράση του ανθρώπου, δηλαδή υπάρχει µεταξύ τους οµοιογένεια, η οποία εκδηλώνεται στη συγκεκριµένη αντίθεση, σαν συνάντηση στο κοινό στοιχείο «οικονοµική συνεργασία». Από τη συνάντηση αυτή προκύπτει η πραγµατική και νοµική αναγκαιότητα του περιορισµού, της προσαρµογής του δικαιώµατος, στα πλαίσια του συγκεκριµένου θεσµού. Η οικονοµική δραστηριότητα κάθε συγκεκριµένης εταιρείας έχει συγκεκριµένη µορφή, αναφέρεται π.χ. στην παραγωγή και εµπορία συγκεκριµένου προϊόντος. Η οικονοµική συνεργασία των εταίρων είναι συνεργασία που αφορά µόνο το αντικείµενο των εργασιών της 7 ηµητρόπουλος Ανδρέας «Συνταγµατική προστασία του ανθρώπου από την ιδιωτική εξουσία Αθήνα Κοµοτηνή 1981»

10 102 Συνταγµατικά ικαιώµατα στις Συναλλακτικές Σχέσεις 10 εταιρείας. Προσαρµοζόµενη εποµένως στο θεσµό της εµπορικής εταιρείας η οικονοµική ελευθερία, δεν είναι ελευθέρια ανταγωνισµού της κοινής επιχειρήσεως, η οποία άλλωστε κατευθύνεται στην εξυπηρέτηση του κοινού συµφέροντος των εταίρων. Είναι ορθός ο ισχυρισµός εταίρου εµπορικής εταιρείας, ο οποίος υποστηρίζει ότι είναι αντισυνταγµατική η διάταξη του εταιρικού, µε την οποία απαγορεύεται η άσκηση οποιασδήποτε εµπορίας στους εταίρους. Η παρούσα αντίθεση είναι καταρχήν οµοιογενής αντίθεση, διότι και η οικονοµική ελευθερία και ο θεσµός της εµπορικής εταιρείας έχουν οικονοµικό περιεχόµενο και ανάγονται σε µια και την αυτή µορφή δραστηριότητας του ανθρώπου, την εµπορική δραστηριότητα. IX. Ειδικότερες εκφάνσεις της συναλλακτικής ελευθέριας. Ελευθερία επιλογής αντισυµβαλλοµένων Ελευθερία καθορισµού της οικονοµικής αξίας Ελευθερία διάθεσης του οικονοµικού αγαθού IX (A). Ελευθερία επιλογής αντισυµβαλλοµένων. Αρχικά η ελευθερία επιλογής αντισυµβαλλοµένων είναι αναφαίρετο δικαίωµα του κάθε ανθρώπου. Ωστόσο σε ορισµένες περιπτώσεις δε δικαιολογείται η άρνηση εµπορικής συναλλαγής µε τον αντισυµβαλλόµενο. Εν προκειµένω ο έµπορος λιανικής πώλησης τροφίµων δεν µπορεί να αρνηθεί την πώληση τους σε πελάτη εξαιτίας του φύλου ή της εθνικότητας καθώς έτσι προσβάλλεται το αµυντικό δικαίωµα της συµµετοχής στην οικονοµική ζωή. Αυτό επίσης συµπεριλαµβάνει την παροχή υπηρεσιών και από τα νοµικά πρόσωπα δηµοσίου δικαίου ( ΕΚΟ), καθώς η υπηρεσίες λογίζονται σαν αϋλα αγαθά.

11 112 Συνταγµατικά ικαιώµατα στις Συναλλακτικές Σχέσεις 11 IX (Β). Ελευθερία καθορισµού της οικονοµικής αξίας 8. Βεβαίως ο καθορισµός της οικονοµικής αξίας ενός προϊόντος διέπεται από τη θέληση των µερών. Ωστόσο το κράτος είναι αυτό που παρεµβαίνει µε φορολογικά και αγορανοµικά µέτρα προκειµένου να ισορροπήσει τυχόν ανισότητες ώστε να λειτουργεί οµαλά η αγορά. Αποτέλεσµα αυτής της παρέµβασης είναι ο περιορισµός της ελευθερίας των συναλλαγών χωρίς όµως αυτό να σηµαίνει ότι καταλύονται οι όροι µέσα από τους οποίους αναπτύσσεται ελεύθερη οικονοµία. IX (Γ). Ελευθερία διάθεσης οικονοµικού αγαθού Βεβαίως η σηµαντικότερη έκφραση της συναλλακτικής ελευθερίας είναι η εξουσία διάθεσης του οικονοµικού αγαθού.ωστοσο και την ελευθερία αυτή περιορίζει ο νοµοθέτης µε διατάξεις(αγορανοµικός έλεγχος). Για παράδειγµα η απόκρυψη ορισµένων οικονοµικών αγαθών τιµωρείται από την αγορανοµική νοµοθεσία και αποτελεί αγορανοµικό αδίκηµα. Το ίδιο συµβαίνει και για την άρνηση παροχής υπηρεσιών σε µία µεγάλη κλίµακα. Ο ιδιοκτήτης δηλαδή ενός εστιατορίου δεν είναι ελεύθερος να δεχτεί ή να διώξει τον πελάτη, ο ιδιοκτήτης ξενοδοχείου δεν είναι ελεύθερος να δώσει ή να µη δώσει δωµάτιο, ο οδηγός ταξί δε δικαιούται να αρνηθεί τη µεταφορά προσώπων, ο πρατηριούχος βενζίνης δε δικαιούται να αρνηθεί την παροχή της κτλ. Από τα παραπάνω προκύπτει ότι η γενική αντιµετώπιση της ελευθερίας των συναλλαγών χωρίς την ταυτόχρονη θεώρηση της υπάρχουσας ήδη νοµοθεσίας δεν µπορεί να οδηγεί σε ασφαλή συµπέρασµα. Το ιδιωτικό συναλλακτικό δίκαιο δεν αποτελεί κλάδο δικαίου ανεξάρτητο από το δηµόσιο αγορανοµικό δίκαιο 9. X. Ελευθερία των Συναλλαγών και Αµυντικά ικαιώµατα Σύµφωνα µε την κρατούσα άποψη η αµυντική ενέργεια στρέφεται ενάντια στη συναλλακτική ελευθερία. Ωστόσο αυτό δεν ισχύει αλλά 8 ηµητρόπουλος Α. «Συνταγµατικά ικαιώµατα Ι Εκδ. Αθήνα 2004» 9 Οπ. παρ ηµητρόπουλος Ανδρέας

12 122 Συνταγµατικά ικαιώµατα στις Συναλλακτικές Σχέσεις 12 αντιθέτως η θεσµική προσαρµογή των θεµελιωδών δικαιωµάτων είναι αναγκαία προϋπόθεση για να λειτουργεί οµαλά η αγορά. Βεβαίως στις περιπτώσεις που λείπει η πραγµατική ισότητα των συναλλασοµένων η συναλλακτική ελευθερία λειτουργεί κυρίως υπέρ του ισχυρού µε τους όρους του οποίου θα διαµορφωθεί η υπόσταση της ιδιωτικής σύµβασης. XI. Νοµολογία I. ΣτΕ 771/88 Προβληµατικές Επιχειρήσεις 10 Η κατ άρθρο 8 8 ν. 1386/83 αύξηση του κεφαλαίου δεν αντίκειται στις συνταγµατικές διατάξεις που προστατεύουν την οικονοµική ελευθερία ή την ιδιοκτησία εν όψει του δηµοσίου συµφέροντος που εξυπηρετείται (επιβίωση της επιχείρησης) και της δυνατότητας των παλαιών µετόχων να ασκήσουν δικαίωµα προτιµήσεως. Η αύξηση αυτή δεν αποτελεί αναγκαστική εξαγορά της επιχειρήσεως από το κράτος και συνεπώς δεν αντίκειται στο άρθρο 106 του Συντάγµατος. ΙΙ. ΣτΕ 3469/91 11 Η άρνηση υπαγωγής στο ν. 1262/82 επενδύσεως σε παραµεθόρια περιοχή από αλλοδαπή εταιρεία δεν αντιβαίνει στην οικονοµική ελευθερία. Το ΣτΕ είχε ασχοληθεί και παλαιότερα (βλ. ΣτΕ 1366/83 ΤοΣ 9/1983, σελ. 624) µε τις διατάξεις που θέτουν περιορισµούς στην εγκατάσταση και στην απόκτηση εµπραγµάτων δικαιωµάτων σε παραµεθόριες περιοχές. Με την απόφαση 3469/91 της ολοµέλειας κρίθηκε ότι οι ίδιες διατάξεις µπορούν να εµποδίσουν την υπαγωγή αλλοδαπών επιχειρήσεων στο αναπτυξιακό τόµο 1262/1982. Ο συλλογισµός είναι απλός: Εφόσον δεν είναι δυνατή η απόκτηση εµπράγµατων δικαιωµάτων από αλλοδαπούς στις παραµεθόριες περιοχές δεν είναι δυνατή και η επενδυτική δραστηριότητα των προσώπων αυτών στις ίδιες περιοχές, άρα δεν είναι δυνατή και επιχορήγηση των επιχειρήσεων αυτών βάσει του ν. 1262/1982. Το λογικό αυτό σχήµα δεν ανατρέπεται από τις διατάξεις ούτε του άρθρου 5 ούτε του άρθρου Το Σ. τευχ Το Σ. τευχ. 18

13 132 Συνταγµατικά ικαιώµατα στις Συναλλακτικές Σχέσεις 13 IΙΙ. ιοικ. Εφετείο Αθηνών Αριθµ. 1162/1984 Συνταγµατική τόσο η κήρυξη αναδροµικά της παραγραφής ενοχικών αξιώσεων που αναγνωρίστηκαν τελεσίδικα όσο και η κατάργηση εκκρεµών δικών. IV. ΣτΕ 1422/93, Τµ 12. Η κατ άρθρο 4 6 εδ. α Ν.308/76 απαγόρευση πολλαπλής επαγγελµατικής εγκαταστάσεως εντός µιας πρωτοδικειακής περιφέρειας που επιβάλλεται στο µεσίτη αντίκειται στην κατ άρθρο 5 1 Σ. ελευθερία της οικονοµικής δραστηριότητας διότι δεν δικαιολογείται από την ανάγκη οργανώσεως του µεσιτικού επαγγέλµατος κατά τρόπο που να διαφυλάσσει την προσωπική σχέση πίστεως και εµπιστοσύνης µεταξύ µεσίτη και µεσιτικού εντολέα. V. Περιορισµοί που δικαιολογούνται από την εξυπηρέτηση του δηµοσίου συµφέροντος ΣτΕ 1149/88 13 ιάταξη νόµου που απαγορεύει στις ιδιωτικές κλινικές τη χρησιµοποίηση ορισµένου τίτλου η επωνυµίας προς αποφυγή συγχύσεως µε αντίστοιχους τίτλους κρατικών νοσοκοµείων (Ε.Σ.Υ) δεν παραβιάζει την οικονοµική ελευθερία διότι εξυπηρετεί το δηµόσιο συµφέρον και εποµένως αποτελεί θεµιτό περιορισµό της ελευθερίας αυτής. Εξ άλλου το µέτρο της ανακλήσεως αδείας ανωνύµου εταιρείας σε περίπτωση µη συµµορφώσεως προς διάταξη του πιο πάνω περιεχοµένου δεν αντίκειται στην αρχή της αναλογικότητας διότι τούτο συµβαίνει µόνο όταν το µέτρο καταδήλως είναι από τη φύση του ακατάλληλο ή υπερακοντίζει το σκοπό που ο νόµος επιδιώκει και όχι όταν απλώς αµφισβητείται η σκοπιµότητά του (Μειοψ.). VI. Συνταγµατικότητα του ν. 1386/83 περί προβληµατικών επιχειρήσεων ΣτΕ 1094/87 14 Ολοµ. Εξυγίανση επιχειρήσεων κατά το νόµο 1386/1983. Ειδικότερα η ανάληψη της προσωρινής διοίκησης. Η συνταγµατικότητα των ρυθµίσεων από την άποψη της οικονοµικής ελευθερίας (5 1 Σ) από την άποψη του άρθρου 12 Το Σ. τευχ Το Σ. τευχ Το Σ. τευχ. 13

14 142 Συνταγµατικά ικαιώµατα στις Συναλλακτικές Σχέσεις του Σ, από την άποψη της διάκρισης των εξουσιών και από την άποψη της προστασίας της ιδιοκτησίας. Το συνταγµατικό δικαίωµα της ακρόασης. Ο νόµος 1386 και η προστασία κεφαλαίων του εξωτερικού. Αιτιολογία των διοικητικών πράξεων υπαγωγής στο ν VII. ηµόσια Υπηρεσία υπό λειτουργική έννοια ΣτΕ 3818/97 15, Ολοµ. Η ανάθεση µε ιοικ. πράξη κατά νοµοθετική πρόβλεψη του προνοµίου αποκλειστικής άσκησης έργου κοινής ωφελείας όπως είναι η παροχή συγκοινωνιακών υπηρεσιών στο κοινό, σε νοµικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου που ιδρύεται από το κράτος δεν εµπίπτει στο προστατευτικό πεδίο της συνταγµατικά κατοχυρωµένης οικονοµικής ελευθερίας και άρα δεν αντίκειται στα άρθρα 5 και Σ. Η παραχώρηση από το νοµοθέτη του προνοµίου εκτέλεσης κατά αποκλειστικότητα συγκοινωνιακού έργου στον ΟΑΣΑ και η µε νόµο αφαίρεση του από τις συγκοινωνιακές επιχειρήσεις δεν συνιστά εξαγορά επιχειρήσεως κατά την έννοια του άρθρου και 4 Σ. Η ρύθµιση αυτή δεν αντίκειται στην ΕΣ Α ούτε στο πρόσθετο πρωτόκολλο. VIIΙ. ΣτΕ 308/98 16, Ολοµ. Αποτελεί δηµόσια υπηρεσία µε τη λειτουργική του όρου έννοια η ανάθεση στον ΟΣΕ το αποκλειστικού δικαιώµατος οργάνωσης άσκησης και εκµετάλλευσης των διεθνών λεωφορειακών γραµµών για χάρη της οµαλής διεξαγωγής τους. Το δικαίωµα αυτό δεν αντίκειται στην οικονοµική ελευθερία άρθρο 5 1 Σ. ούτε στις διατάξεις της ΣυνθΕΟΚ που απαγορεύουν την καταχρηστική εκµετάλλευση δεσποζούσης θέσεως στην αγορά ορισµένης επιχειρήσεως, άρθρο 86 ΣυνθΕΟΚ. Κατά τον επίδικο χρόνο δεν είχαν ελευθερωθεί οι διεθνής µεταφορές. IX. Ίση µεταχείριση σε ιδιωτικές σχέσεις (Α.Κ 288) ΑΠ 819/ Τµ. Β Μεταγενέστερα της περιόδου παροχής υπηρεσιών δικηγόρου πρόσληψη από τον εργοδότη άλλων δικηγόρων µε τα ίδια προσόντα και για τις ίδιες υπηρεσίες αλλά µε υψηλότερο αντίτιµο αποτελεί άνιση µεταχείριση και 15 Το Σ. τευχ Το Σ. τευχ Το Σ. τευχ. 8

15 152 Συνταγµατικά ικαιώµατα στις Συναλλακτικές Σχέσεις 15 στηρίζει δικαίωµα του πρώτου και απελθόντος δικηγόρου να αξιώσει τη διαφορά βάσει του άρθρου 288 Α.Κ. X. Οικονοµική Ελευθερία ηµόσια υπηρεσία ΣτΕ 3250/ Ε Τµ. Από την Υγειον. ιάταξη «Περί διαθέσεως λυµµατων και βιοµηχανικών αποβλήτων», όταν ερµηνευθεί υπό το φως του άρθρου 5 1 Σ. που προστατεύει την ελεύθερη οικονοµική δραστηριότητα, συνάγεται ότι η διάθεση λυµάτων ή βιοµηχανικών αποβλήτων δεν αποκλείεται να αποτελέσει αντικείµενο ιδιωτικής επιχειρηµατικής δραστηριότητας τόσο αυτοτελώς όσο και στα πλαίσια άλλης µείζονος επιχειρηµατικής δραστηριότητας εκεί όπου η διάθεση αυτή των λυµάτων δεν έχει θεσµοθετηθεί και οργανωθεί ως ανταποδοτική δηµόσια υπηρεσία. Απορρίπτεται η αίτηση ακυρώσεως. ΧΙ. Υπηρεσιακές µεταβολές σε προεκλογική περίοδο ΑΠ 2/ , Ολοµ. Οικονοµική ελευθερία συµβατική ελευθερία (άρθρο 5 1 Σ.). Με την ελευθερία των συµβάσεων ως εκδήλωση της οικονοµικής ελευθερίας δεν συµβιβάζεται κατ αρχήν µεταγενέστερη επέµβαση του νοµοθέτη περιοριστική της ελευθέριας αυτής εκτός από τις περιπτώσεις κατά τις οποίες η ελευθέρια αυτή προσβάλλει τα δικαιώµατα των άλλων ή ασκείται κατά παραβίαση του Σ. ή ενέχει προσβολή των χρηστών ηθών καθώς επίσης και κατά τις περιπτώσεις που αυτή ασκείται προς βλάβη της εθνικής οικονοµίας. Επίσης η ελευθέρια αυτή µπορεί να περιοριστεί όπου τούτο επιβάλλεται από λόγους γενικότερου η δηµοσίου συµφέροντος. Στις εξαιρετικές αυτές περιπτώσεις δεν αρκεί η δικαιολογηµένη εµπιστοσύνη του ιδιώτη για να αποκλείσει την επέµβαση του νοµοθέτη σε βάρος υφισταµένων συµβάσεων, Είναι συνταγµατικά ανεκτή η ρύθµιση του άρθρου του ν. 2190/1994 µε την οποία απαγορεύτηκαν µεταξύ των άλλων οι υπηρεσιακές µεταβολές του προσωπικού των υπηρεσιών και των νοµικών προσώπων του άρθρου 14 1 του ίδιου νόµου κατά την προεκλογική περίοδο επειδή έτσι προστατεύεται το αδιάβλητο των υπηρεσιακών κρίσεων και τα χρηστά υπηρεσιακά ήθη Μειοψηφούσα γνώµη εκτή η αναίρεση. 18 Το Σ. τευχ Το Σ. τευχ. 25

16 162 Συνταγµατικά ικαιώµατα στις Συναλλακτικές Σχέσεις 16 XII. Βασικά Συµπεράσµατα Το ότι καθένας έχει το δικαίωµα να αναπτύσσει ελεύθερα την προσωπικότητά του και να συµµετέχει στην οικονοµική ζωή εφόσον δεν προσβάλλει τα δικαιώµατα των άλλων και δεν παραβιάζει το Σύνταγµα και τα χρηστά ήθη, είναι οριοθέτηση και όχι περιορισµός. Ορισµένοι «περιορισµοί» µπορούν να υπάρξουν όσον αφορά την οικονοµική ελευθερία του κάθε ανθρώπου µόνο για χάρη του δηµοσίου συµφέροντος. Η οικονοµική ελευθερία αναφέρεται κυρίως στο συναλλακτικό επιχειρηµατικό χώρο και στον καταναλωτικό χώρο.

17 172 Συνταγµατικά ικαιώµατα στις Συναλλακτικές Σχέσεις 17 XIII. Περίληψη Σύµφωνα µε το 5 1 του Σ. καθένας έχει το δικαίωµα να συµµετέχει στην οικονοµική ζωή εφόσον δεν προσβάλλει τα δικαιώµατα των άλλων και δεν παραβιάζει το Σ. και τα χρηστά ήθη. Οι συναλλακτικές σχέσεις διαµορφωµένες µέσα στη κοινωνία για να λειτουργήσουν σωστά χρειάζεται να εφαρµόζονται δικαιώµατα στις µεταξύ τους σχέσεις. Η οικονοµική ελευθερία εφαρµόζεται σε δύο χώρους: στο συναλλακτικό επιχειρηµατικό και στον καταναλωτικό. Η ελευθερία επιλογής αντισυµβαλλοµένων, η ελευθερία καθορισµού της οικονοµική αξίας και η ελευθερία διαθέσεως οικονοµικού αγαθού είναι ειδικότερες εκφάνσεις της συναλλακτικής ελευθερίας, που είναι η απόλυτη έκφραση των κατοχυρωµένων συνταγµατικών δικαιωµάτων. XIV. Summary According to 5 1 article of the constitution everyone has the right to participate in the economical life as long as he doesn t infringe upon the rights of other people and he doesn t contravene the constitution or decent morals. Transactional relationships which have been formed inside the society in order to function properly it is necessary need to exist rights between their relationships. The constitutional rights are separate to rights in transactional business and to right in the consuming space. The freedom of choice of the contracting party the freedom of determination of the value and the freedom of disposal of the commodity are special subjects of the transactional freedom which is the total expression of the secure constitutional rights.

18 182 Συνταγµατικά ικαιώµατα στις Συναλλακτικές Σχέσεις 18 XV. Λήµµατα Οικονοµική ελευθερία Economical freedom Συναλλακτικές σχέσεις Transactional relationships Συνταγµατικά δικαιώµατα Constitutional rights Επιχειρηµατικός χώρος Business area Καταναλωτικός χώρος Consuming space Νοµολογία Jurisprudence Ελευθερία επιλογής αντισυµβαλλοµένου Freedom of choice of the contracting party Ελευθερία καθορισµού της οικονοµικής αξίας αγαθού Freedom of determination value Ελευθερία διάθεσης του οικονοµικού αγαθού Freedom of disposal of the commodity.

19 192 Συνταγµατικά ικαιώµατα στις Συναλλακτικές Σχέσεις 19 Βιβλιογραφία 1. Γεωργιάδη Σταθόπουλου «Ερµ. Α.Κ τόµος 2, Αθήνα 1979» 2. Γεωργόπουλος Κων/νος «Επίτοµο Συνταγµατικό ίκαιο Αθήνα Κοµοτηνή 1991» 3. αγτόγλου Π. «Συνταγµατικά ικαιώµατα» τόµος Β 4. ηµητρόπουλος Ανδρέας «Συνταγµατικά ικαιώµατα Αθήνα Κοµοτηνή 1991» 5. ηµητρόπουλος Ανδρέας «Συνταγµατική προστασία του ανθρώπου από την ιδιωτική εξουσία Αθήνα Κοµοτηνή 1981» 6. Ράϊκος Αθανάσιος «Συνταγµατικά ικαιώµατα Αθήνα Κοµοτηνή 2002» 7. ΤοΣ 8. Σταθόπουλος Μιχάλης «Γενικό Ενοχικό Αθήνα 1998»

Θέµα εργασίας: «Θεσµική εφαρµογή των θεµελιωδών δικαιωµάτων».υπόθεση Κλόντια Σίφερ.

Θέµα εργασίας: «Θεσµική εφαρµογή των θεµελιωδών δικαιωµάτων».υπόθεση Κλόντια Σίφερ. Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήµιο Αθηνών Σχολή Νοµικών, Οικονοµικών και Πολιτικών Επιστηµών Τµήµα Νοµικής, Τοµέας ηµοσίου ικαίου. Μεταπτυχιακό ίπλωµα ηµοσίου ικαίου Μάθηµα «Συνταγµατικό ίκαιο», 2003

Διαβάστε περισσότερα

ΣΕΛ Νοµολογία 18. Βιβλιογραφία

ΣΕΛ Νοµολογία 18. Βιβλιογραφία Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήµιο Αθηνών Σχολή Νοµικών Οικονοµικών και Πολιτικών Επιστηµών Τµήµα Νοµικής Εφαρµογές ηµοσίου ικαίου Συνταγµατικό ίκαιο Θέµα Εργασίας: «Τα Συνταγµατικά ικαιώµατα στις Συναλλακτικές

Διαβάστε περισσότερα

Η γενική αρχή του σεβασµού και της προστασίας της ανθρώπινης αξίας

Η γενική αρχή του σεβασµού και της προστασίας της ανθρώπινης αξίας Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήµιο Αθηνών Σχολή Νοµικών, Οικονοµικών και Πολιτικών Επιστηµών Τµήµα Νοµικής, Τοµέας ηµοσίου ικαίου Μεταπτυχιακό ίπλωµα ηµοσίου ικαίου Μάθηµα : Συνταγµατικό ίκαιο Καθηγητής:

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΙΑ 1 η ΜΕ ΘΕΜΑ: «Η ΑΡΧΗ ΤΟΥ ΑΠΑΡΑΒΙΑΣΤΟΥ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗΣ ΑΞΙΑΣ» Ι ΑΣΚΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: κ. ΑΝ ΡΕΑΣ ΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ

ΕΡΓΑΣΙΑ 1 η ΜΕ ΘΕΜΑ: «Η ΑΡΧΗ ΤΟΥ ΑΠΑΡΑΒΙΑΣΤΟΥ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗΣ ΑΞΙΑΣ» Ι ΑΣΚΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: κ. ΑΝ ΡΕΑΣ ΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ, ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ, ΤΟΜΕΑΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑ: «ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ

Διαβάστε περισσότερα

Τα Συνταγµατικά δικαιώµατα στις Συναλλακτικές σχέσεις

Τα Συνταγµατικά δικαιώµατα στις Συναλλακτικές σχέσεις ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ Τµήµα ΝΟΜΙΚΗΣ Τοµέας ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ Μάθηµα Εξαµήνου: Ατοµικά και κοινωνικά δικαιώµατα ιδάσκων καθηγητής: Ανδρέας

Διαβάστε περισσότερα

Διοικητικό Οικονομικό Δίκαιο

Διοικητικό Οικονομικό Δίκαιο ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Διοικητικό Οικονομικό Δίκαιο Η οικονομική ελευθερία υπό το πρίσμα της επιχειρηματικής ελευθερίας Ευγ. Β. Πρεβεδούρου Σχολής Α.Π.Θ. Άδειες

Διαβάστε περισσότερα

Θέµα εργασίας. Η ερµηνεία του άρθρου 8 παρ. 1 του Συντάγµατος

Θέµα εργασίας. Η ερµηνεία του άρθρου 8 παρ. 1 του Συντάγµατος Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήµιο Αθηνών Σχολή Νοµικών, Οικονοµικών και Πολιτικών Επιστηµών Τµήµα Νοµικής, Τοµέας ηµοσίου ικαίου Μεταπτυχιακό ίπλωµα ηµοσίου ικαίου Μάθηµα : Συνταγµατικό ίκαιο Καθηγητής:

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΤΑΓΜΑ ΚΑΙ ΣΥΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ

ΣΥΝΤΑΓΜΑ ΚΑΙ ΣΥΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ: κ. ηµητρόπουλος, κ. Παπαϊωάννου ΘΕΜΑ: ΣΥΝΤΑΓΜΑ ΚΑΙ ΣΥΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ Θεοδωροπούλου Μαριάνθη Α.Μ: 1340200200159 Έτος

Διαβάστε περισσότερα

Λίνα Παπαδοπούλου Επ. Καθηγήτρια Συνταγματικού Δικαίου

Λίνα Παπαδοπούλου Επ. Καθηγήτρια Συνταγματικού Δικαίου ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 7 η : Οικονομικήελευθερία Λίνα Παπαδοπούλου Επ. Καθηγήτρια Συνταγματικού Δικαίου Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται

Διαβάστε περισσότερα

ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝ/ΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ. ΕΡΓΑΣΙΑ 5 η :

ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝ/ΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ. ΕΡΓΑΣΙΑ 5 η : ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝ/ΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΕΡΓΑΣΙΑ 5 η : ΟΙ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΕΣ ΕΓΓΥΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΙΣΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΦΥΛΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑΣ ΒΟΥΛΗΣΗΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ:

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΙ ΙΚΕΥΣΗΣ ΣΤΟ ΗΜΟΣΙΟ ΙΚΑΙΟ ΑΚΑ ΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΙ ΙΚΕΥΣΗΣ ΣΤΟ ΗΜΟΣΙΟ ΙΚΑΙΟ ΑΚΑ ΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΙ ΙΚΕΥΣΗΣ ΣΤΟ ΗΜΟΣΙΟ ΙΚΑΙΟ ΑΚΑ ΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ 2003-2004 ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΘΕΜΑ: ΘΕΣΜΙΚΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΙΑ. Επιµέλεια εργασίας: Πολίτης Σπύρος Εmail: ιδάσκων: ηµητρόπουλος Ανδρέας ΙΑΓΡΑΜΜΑ. 2.Σχολιασµός απόφασης

ΕΡΓΑΣΙΑ. Επιµέλεια εργασίας: Πολίτης Σπύρος Εmail: ιδάσκων: ηµητρόπουλος Ανδρέας ΙΑΓΡΑΜΜΑ. 2.Σχολιασµός απόφασης ΕΡΓΑΣΙΑ ΘΕΜΑ: Η περιορισµένη εφαρµογή του δικαιώµατος της θρησκευτικής ελευθερίας στα πλαίσια της πρωτοβάθµιας εκπαίδευσης. (υπόθεση αλλόθρησκου δασκάλου). Επιµέλεια εργασίας: Πολίτης Σπύρος Εmail: s_polites@hotmail.com

Διαβάστε περισσότερα

Μεταπτυχιακό Τµήµα ηµοσίου ικαίου Συνταγµατικό ίκαιο Καθηγητής: Ανδρέας ηµητρόπουλος. Επιµέλεια: Ειρήνη Μονιού (21)

Μεταπτυχιακό Τµήµα ηµοσίου ικαίου Συνταγµατικό ίκαιο Καθηγητής: Ανδρέας ηµητρόπουλος. Επιµέλεια: Ειρήνη Μονιού (21) Μεταπτυχιακό Τµήµα ηµοσίου ικαίου Συνταγµατικό ίκαιο Καθηγητής: Ανδρέας ηµητρόπουλος Επιµέλεια: Ειρήνη Μονιού (21) Θέµα Νο6 : Σχολιασµός της υπ αριθµ. 1145/2001 απόφ. του ΑΠ- Αναζήτηση της αιτιώδους συνάφειας

Διαβάστε περισσότερα

Εμβάθυνση στο συνταγματικό δίκαιο

Εμβάθυνση στο συνταγματικό δίκαιο Εμβάθυνση στο συνταγματικό δίκαιο Το δικαίωμα στην ιδιοκτησία Λίνα Παπαδοπούλου Άρθρα 17-18 18 ελλ Σ Ά 17 παρ 1 H ιδιοκτησία τελεί υπό την προστασία του Kράτους, τα δικαιώματα όμως που απορρέουν από αυτή

Διαβάστε περισσότερα

ΜΙΑ ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΗ ΑΡΧΗ ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗΣ ΑΞΙΑΣ

ΜΙΑ ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΗ ΑΡΧΗ ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗΣ ΑΞΙΑΣ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΙΚΑΙΟ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: Α. ΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ ΜΙΑ ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΗ ΑΡΧΗ ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ I. Θέση του ζητήματος...1 Α. Το ζήτημα... 1 2. Αντίθεση συμφερόντων... 3 3. Έλλειψη ρυθμιστικού πλαισίου... 6 4. Διάγραμμα μελέτης...10 Β. Ιδιαιτερότητες του ζητήματος...12

Διαβάστε περισσότερα

Συνταγματικό Δίκαιο Ενότητα 2: Κράτος Δικαίου 2

Συνταγματικό Δίκαιο Ενότητα 2: Κράτος Δικαίου 2 ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 2: Κράτος Δικαίου 2 Λίνα Παπαδοπούλου, Αν. Καθηγήτρια Συνταγματικού Δικαίου Σχολής ΑΠΘ Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό

Διαβάστε περισσότερα

1. Συνταγµατική κατοχύρωση της οικονοµικής ελευθερίας

1. Συνταγµατική κατοχύρωση της οικονοµικής ελευθερίας 1. Συνταγµατική κατοχύρωση της οικονοµικής ελευθερίας Το ισχύον Σύνταγµα του 1975, 1986, 2001, στο άρθρο 5 παρ. 1, κατοχυρώνει ρητά τη γενική οικονοµική ελευθερία, στην οποία υπάγεται κάθε άλλη µη ρητώς

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ- ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΙ ΙΚΕΥΣΗΣ ΣΤΟ ΗΜΟΣΙΟ ΙΚΑΙΟ ΑΚΑ ΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ 2003-2004

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ- ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΙ ΙΚΕΥΣΗΣ ΣΤΟ ΗΜΟΣΙΟ ΙΚΑΙΟ ΑΚΑ ΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ 2003-2004 ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ- ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΙ ΙΚΕΥΣΗΣ ΣΤΟ ΗΜΟΣΙΟ ΙΚΑΙΟ ΑΚΑ ΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ 2003-2004 ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΘΕΜΑ: Η Αρχή της φορολογικής ισότητας

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΙΠΛΩΜΑ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑ «ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΙΚΑΙΟ» Ι ΑΣΚΩΝ: Α. ΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ ΧΡΥΣΟΥΛΑ-ΕΙΡΗΝΗ ΜΑΛΛΙ Η. ΕΡΓΑΣΙΑ 4 η

ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΙΠΛΩΜΑ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑ «ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΙΚΑΙΟ» Ι ΑΣΚΩΝ: Α. ΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ ΧΡΥΣΟΥΛΑ-ΕΙΡΗΝΗ ΜΑΛΛΙ Η. ΕΡΓΑΣΙΑ 4 η ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΙΠΛΩΜΑ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑ «ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΙΚΑΙΟ» Ι ΑΣΚΩΝ: Α. ΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ ΧΡΥΣΟΥΛΑ-ΕΙΡΗΝΗ ΜΑΛΛΙ Η ΕΡΓΑΣΙΑ 4 η ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗ ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΩΝ ΑΡΘΡΩΝ 22παρ.1 23παρ.2 και25παρ.2σ ΛΟΓΙΚΗ ΕΡΝΗΝΕΙΑ ΤΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ. Προλογικό σημείωμα... Εισαγωγικές παρατηρήσεις... 1

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ. Προλογικό σημείωμα... Εισαγωγικές παρατηρήσεις... 1 ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ Προλογικό σημείωμα...... VII Εισαγωγικές παρατηρήσεις............ 1 ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ Οι υποχρεώσεις εχεμύθειας και μη ανταγωνισμού κατά τη διάρκεια της σύμβασης εργασίας ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ

Διαβάστε περισσότερα

Η συνταγµατική οριοθέτηση της ιδιωτικής οικονοµικής πρωτοβουλίας ( άρθρο 106 παράγραφος 2 ).

Η συνταγµατική οριοθέτηση της ιδιωτικής οικονοµικής πρωτοβουλίας ( άρθρο 106 παράγραφος 2 ). Η συνταγµατική οριοθέτηση της ιδιωτικής οικονοµικής πρωτοβουλίας ( άρθρο 106 παράγραφος 2 ). Εισαγωγικό σηµείωµα Ι.Συνταγµατική βάση της γενικής οικονοµικής ελευθερίας 1.Περιεχόµενο 1.1 Η οικονοµική ελευθερία

Διαβάστε περισσότερα

ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ,ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ, ΤΟΜΕΑΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ

ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ,ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ, ΤΟΜΕΑΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ,ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ, ΤΟΜΕΑΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΙΠΛΩΜΑ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑ:ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΙΚΑΙΟ,2003-2004

Διαβάστε περισσότερα

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ. Δίκαιο είναι το σύνολο των ετερόνομων κανόνων που ρυθμίζουν με τρόπο υποχρεωτικό την κοινωνική συμβίωση των ανθρώπων.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ. Δίκαιο είναι το σύνολο των ετερόνομων κανόνων που ρυθμίζουν με τρόπο υποχρεωτικό την κοινωνική συμβίωση των ανθρώπων. ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ 1.ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟ ΔΙΚΑΙΟ Δίκαιο είναι το σύνολο των ετερόνομων κανόνων που ρυθμίζουν με τρόπο υποχρεωτικό την κοινωνική συμβίωση των ανθρώπων. 1.1.Χαρακτηριστικά του Δικαίου Ετερόνομοι κανόνες

Διαβάστε περισσότερα

Θέµα εργασίας. Η Θεσµική Προσαρµογή των Συνταγµατικών ικαιωµάτων I (Μον.Πρωτ.Θεσ/νίκης 1080/1995)

Θέµα εργασίας. Η Θεσµική Προσαρµογή των Συνταγµατικών ικαιωµάτων I (Μον.Πρωτ.Θεσ/νίκης 1080/1995) Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήµιο Αθηνών Σχολή Νοµικών, Οικονοµικών και Πολιτικών Επιστηµών Τµήµα Νοµικής, Τοµέας ηµοσίου ικαίου Μεταπτυχιακό ίπλωµα ηµοσίου ικαίου Μάθηµα : Συνταγµατικό ίκαιο Καθηγητής:

Διαβάστε περισσότερα

Η σχολιαζόμενη απόφαση παρουσιάζει σημαντικό. ενδιαφέρον τόσο γιατί πραγματεύεται σημαντικά νομικά ζητήματα

Η σχολιαζόμενη απόφαση παρουσιάζει σημαντικό. ενδιαφέρον τόσο γιατί πραγματεύεται σημαντικά νομικά ζητήματα Θέμα: Θρησκευτική Ελευθερία Η σχολιαζόμενη απόφαση παρουσιάζει σημαντικό ενδιαφέρον τόσο γιατί πραγματεύεται σημαντικά νομικά ζητήματα αναφορικά με το περιεχόμενο του δικαιώματος της θρησκευτικής ελευθερίας

Διαβάστε περισσότερα

Ξενοφών Κοντιάδης Καθηγητής Παντείου Πανεπιστημίου, Δικηγόρος, Πρόεδρος Ιδρύματος Θεμιστοκλή και Δημήτρη Τσάτσου

Ξενοφών Κοντιάδης Καθηγητής Παντείου Πανεπιστημίου, Δικηγόρος, Πρόεδρος Ιδρύματος Θεμιστοκλή και Δημήτρη Τσάτσου Ξενοφών Κοντιάδης Καθηγητής Παντείου Πανεπιστημίου, Δικηγόρος, Πρόεδρος Ιδρύματος Θεμιστοκλή και Δημήτρη Τσάτσου Ο συνταγματικός θεσμός της συλλογικής αυτονομίας (Εισήγηση στην ημερίδα "Κλαδικές Συλλογικές

Διαβάστε περισσότερα

Διοικητικό Δίκαιο. Εισαγωγή στο Διοικητικό Δίκαιο 1 ο Μέρος. Αν. Καθηγήτρια Ευγ. Β. Πρεβεδούρου Νομική Σχολή Α.Π.Θ.

Διοικητικό Δίκαιο. Εισαγωγή στο Διοικητικό Δίκαιο 1 ο Μέρος. Αν. Καθηγήτρια Ευγ. Β. Πρεβεδούρου Νομική Σχολή Α.Π.Θ. Εισαγωγή στο 1 ο Μέρος Αν. Καθηγήτρια Ευγ. Β. Πρεβεδούρου Νομική Σχολή Α.Π.Θ. Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες,

Διαβάστε περισσότερα

ΟΔΗΓΟΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΒΙΒΛΙΟΥ «Επιτομή Γενικού Διοικητικού Δικαίου» του Απ. Γέροντα, εκδ. Σάκκουλα, Αθήνα - Θεσσαλονίκη 2014

ΟΔΗΓΟΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΒΙΒΛΙΟΥ «Επιτομή Γενικού Διοικητικού Δικαίου» του Απ. Γέροντα, εκδ. Σάκκουλα, Αθήνα - Θεσσαλονίκη 2014 ΟΔΗΓΟΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΒΙΒΛΙΟΥ «Επιτομή Γενικού Διοικητικού Δικαίου» του Απ. Γέροντα, εκδ. Σάκκουλα, Αθήνα - Θεσσαλονίκη 2014 Κεφάλαιο πρώτο: ΙΙ. Η διοίκηση, ΙΙΙ. Το διοικητικό δίκαιο (σελ. 16 25) Σκοπός των ως

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΙΑ: Η ΤΡΙΤΕΝΕΡΓΕΙΑ ΣΤΟ ΧΩΡΟ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

ΕΡΓΑΣΙΑ: Η ΤΡΙΤΕΝΕΡΓΕΙΑ ΣΤΟ ΧΩΡΟ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΕΡΓΑΣΙΑ: Η ΤΡΙΤΕΝΕΡΓΕΙΑ ΣΤΟ ΧΩΡΟ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ Σε περίπτωση απόλυσης εργαζόµενης µε απόφαση του ιοικητικού Συµβουλίου του Συνεταιρισµού όπου εργαζόταν, λόγω οικονοµικών δυσχερειών,

Διαβάστε περισσότερα

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ...VII ΠΙΝΑΚΑΣ ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΩΝ... XV 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 1 Ι. Αντικείμενο της έρευνας... 1 ΙΙ. Η διάρθρωση της ύλης... 5 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ ΤΑ ΔΟΓΜΑΤΙΚΑ ΘΕΜΕΛΙΑ ΤΟΥ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

Θέµα εργασίας. Η Θεσµική Προσαρµογή των Συνταγµατικών ικαιωµάτων ΙΙ (ΣτΕ 438/2001)

Θέµα εργασίας. Η Θεσµική Προσαρµογή των Συνταγµατικών ικαιωµάτων ΙΙ (ΣτΕ 438/2001) Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήµιο Αθηνών Σχολή Νοµικών, Οικονοµικών και Πολιτικών Επιστηµών Τµήµα Νοµικής, Τοµέας ηµοσίου ικαίου Μεταπτυχιακό ίπλωµα ηµοσίου ικαίου Μάθηµα : Συνταγµατικό ίκαιο Καθηγητής:

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΙ ΙΚΕΥΣΗΣ ΣΤΟ ΗΜΟΣΙΟ ΙΚΑΙΟ ΑΚΑ ΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ 2003-2004

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΙ ΙΚΕΥΣΗΣ ΣΤΟ ΗΜΟΣΙΟ ΙΚΑΙΟ ΑΚΑ ΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ 2003-2004 ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΙ ΙΚΕΥΣΗΣ ΣΤΟ ΗΜΟΣΙΟ ΙΚΑΙΟ ΑΚΑ ΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ 2003-2004 ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΘΕΜΑ: Σχολιασµός της υπ αριθµ.

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Ι. Η πρωτότυπη κτήση του δικαιώματος πνευματικής ιδιοκτησίας... 1

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Ι. Η πρωτότυπη κτήση του δικαιώματος πνευματικής ιδιοκτησίας... 1 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Ι. Η πρωτότυπη κτήση του δικαιώματος πνευματικής ιδιοκτησίας...1 1. Εισαγωγή... 1 2. Η λύση του εργατικού δικαίου... 2 2.1. Εισαγωγικά... 2 2.2. Master and Servant Principle... 3 2.3. Η σύγχρονη

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΡΟΛΟΓΟΣ...IX ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ...XI ΕΙΣΑΓΩΓΗ

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΡΟΛΟΓΟΣ...IX ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ...XI ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΡΟΛΟΓΟΣ...IX ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ...XI ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ: ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1. Η αναπόδραστη ατέλεια της δικαιοπρακτικής ρύθμισης...3 I. Η δικαιοπρακτική ελευθερία και το κανονιστικό περιεχόμενο της δικαιοπραξίας...3

Διαβάστε περισσότερα

ΓΝΩΜΟΛΟΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ

ΓΝΩΜΟΛΟΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΓΝΩΜΟΛΟΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΕΡΩΤΗΜΑ Ερωτάται αν αν είναι στα πλαίσια ή όχι του Συντάγματος η εφαρμογή της παραγράφου 2 του άρθρου 139 του Κώδικα Δικαστικών Επιμελητών με την έκδοση της προβλεπόμενης Υπουργικής

Διαβάστε περισσότερα

Α Π Ο Φ Α Σ Η ΑΡ. 26/2004

Α Π Ο Φ Α Σ Η ΑΡ. 26/2004 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Αθήνα 26-04-2004 ΑΠ: 877 ΑΡΧΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ Ε ΟΜΕΝΩΝ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ Α Π Ο Φ Α Σ Η ΑΡ. 26/2004 ΘΕΜΑ: Όροι για την νόµιµη επεξεργασία δεδοµένων προσωπικού χαρακτήρα για τους σκοπούς

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγικές παρατηρήσεις Γενική οικονοµική ελευθερία Συνταγµατική κατοχύρωση Περιεχόµενο. 11

Εισαγωγικές παρατηρήσεις Γενική οικονοµική ελευθερία Συνταγµατική κατοχύρωση Περιεχόµενο. 11 ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Σχολή: Νοµικών, Οικονοµικών και Πολιτικών Επιστηµών Τµήµα: Νοµικής Τοµέας: ηµοσίου ικαίου Μάθηµα: Εφαρµογές ηµοσίου ικαίου Υπεύθυνοι καθηγητές: Ανδρέας ηµητρόπουλος,

Διαβάστε περισσότερα

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ (Οι αριθμοί παραπέμπουν στις παραγράφους και στις σελίδες, όπου ενδείκνυται)

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ (Οι αριθμοί παραπέμπουν στις παραγράφους και στις σελίδες, όπου ενδείκνυται) ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ (Οι αριθμοί παραπέμπουν στις παραγράφους και στις σελίδες, όπου ενδείκνυται) ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ Η αρχή της ισότητας στις εργασιακές σχέσεις Εισαγωγή.... σ. 1 Εννοιολογικός προσδιορισμός της

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΙ ΙΚΕΥΣΗΣ ΣΤΟ ΗΜΟΣΙΟ ΙΚΑΙΟ ΑΚΑ ΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ 2003-2004

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΙ ΙΚΕΥΣΗΣ ΣΤΟ ΗΜΟΣΙΟ ΙΚΑΙΟ ΑΚΑ ΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ 2003-2004 ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΙ ΙΚΕΥΣΗΣ ΣΤΟ ΗΜΟΣΙΟ ΙΚΑΙΟ ΑΚΑ ΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ 2003-2004 ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΘΕΜΑ: ΘΕΣΜΙΚΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ. Διάλεξη 9 η. Κυριάκος Κυριαζόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής Τμήμα Νομικής ΑΠΘ

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ. Διάλεξη 9 η. Κυριάκος Κυριαζόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής Τμήμα Νομικής ΑΠΘ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Διάλεξη 9 η Κυριάκος Κυριαζόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής ΑΠΘ Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative

Διαβάστε περισσότερα

ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΜΕΝΗ ΓΝΩΜΗ ΕΝΟΣ ΕΘΝΙΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΟΤΗΤΑ

ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΜΕΝΗ ΓΝΩΜΗ ΕΝΟΣ ΕΘΝΙΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΟΤΗΤΑ Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 2014-2019 Επιτροπή Νομικών Θεμάτων 25.8.2016 ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΜΕΝΗ ΓΝΩΜΗ ΕΝΟΣ ΕΘΝΙΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΟΤΗΤΑ Θέμα: Αιτιολογημένη γνώμη του Ομοσπονδιακού Συμβουλίου της

Διαβάστε περισσότερα

ΕΘΝΙΚΟ & ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ

ΕΘΝΙΚΟ & ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΕΘΝΙΚΟ & ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ, ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ, ΤΟΜΕΑΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΙΠΛΩΜΑ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑ: ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΙΚΑΙΟ, 2003-2004

Διαβάστε περισσότερα

05 Ευτυχία Γ. Αρµένη Η ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΙΣΟΤΗΤΑΣ

05 Ευτυχία Γ. Αρµένη Η ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΙΣΟΤΗΤΑΣ 05 Ευτυχία Γ. Αρµένη Η ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΙΣΟΤΗΤΑΣ Η αρχή της ισότητας είναι άρρηκτα συνυφασµένη µε την πολιτική και την ατοµική ελευθερία, στις οποίες θεµελιώνεται η έννοια της ηµοκρατίας. Σε όλα τα δηµοκρατικά

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΙΚΑΙΟ. Θέµα: Η αρχή της ανθρώπινης αξίας ΒΑΣΙΛΙΚΗ. ΓΡΙΒΑ. ιδάσκων Καθηγητής: Ανδρέας Γ. ηµητρόπουλος

ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΙΚΑΙΟ. Θέµα: Η αρχή της ανθρώπινης αξίας ΒΑΣΙΛΙΚΗ. ΓΡΙΒΑ. ιδάσκων Καθηγητής: Ανδρέας Γ. ηµητρόπουλος ΕΘΝΙΚΟ & ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΤΟΜΕΑΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ ΣΤΟ ΗΜΟΣΙΟ ΙΚΑΙΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΙΚΑΙΟ Θέµα:

Διαβάστε περισσότερα

ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΠΟ ΙΣΤΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ,ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ,ΤΟΜΕΑΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ

ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΠΟ ΙΣΤΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ,ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ,ΤΟΜΕΑΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΠΟ ΙΣΤΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ,ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ,ΤΟΜΕΑΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ «Θεσµική εφαρµογή της θρησκευτικής ελευθερίας στα πλαίσια της θρησκευτικής

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΙΑ. «Το απαραβίαστο της ανθρώπινης αξίας, ως γενικής συνταγµατικής αρχής της ελληνικής έννοµης τάξης»

ΕΡΓΑΣΙΑ. «Το απαραβίαστο της ανθρώπινης αξίας, ως γενικής συνταγµατικής αρχής της ελληνικής έννοµης τάξης» Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήµιο Αθηνών Σχολή Νοµικών, Οικονοµικών και Πολιτικών Επιστηµών Τµήµα Νοµικής, Τοµέας ηµοσίου ικαίου ----------------------------------------------------- Μεταπτυχιακό ίπλωµα

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ Εισαγωγή. 1. Προβληματισμός Μεθοδολογία... 5

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ Εισαγωγή. 1. Προβληματισμός Μεθοδολογία... 5 ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ Εισαγωγή 1. Προβληματισμός... 1 2. Μεθοδολογία... 5 3. Ιστορική και συγκριτική προσέγγιση... 11 α. Ιστορική προσέγγιση... 11 β. Συγκριτική προσέγγιση... 16 i. Γαλλία... 16 ii. Γερμανία... 20

Διαβάστε περισσότερα

Η ΑΠΑΓΟΡΕΥΣΗ ΚΑΤΑΧΡΗΣΤΙΚΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ ΙΚΑΙΩΜΑΤΟΣ(α.25παρ.3Σ) Με τον όρο γενικές συνταγµατικές αρχες εννοούµε ένα σύνολο

Η ΑΠΑΓΟΡΕΥΣΗ ΚΑΤΑΧΡΗΣΤΙΚΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ ΙΚΑΙΩΜΑΤΟΣ(α.25παρ.3Σ) Με τον όρο γενικές συνταγµατικές αρχες εννοούµε ένα σύνολο εργασία 1η σχεδιαγραµµα 1)εισαγωγή:έννοια γενικών συνταγµατικών αρχών 2)ειδικότερα, η απαγόρευση κατάχρησης δικαιώµατος α)έννοια β)καθιέρωση της αρχής γ)εκταση εφαρµογής και σχέση α.25παρ3σ και 281 ΑΚ

Διαβάστε περισσότερα

Το Σύνταγμα της Ελλάδας του 1975/86/01 στο δεύτερο μέρος του περιλαμβάνει τις διατάξεις τις σχετικές με τα ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα.

Το Σύνταγμα της Ελλάδας του 1975/86/01 στο δεύτερο μέρος του περιλαμβάνει τις διατάξεις τις σχετικές με τα ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα. Το Σύνταγμα της Ελλάδας του 1975/86/01 στο δεύτερο μέρος του περιλαμβάνει τις διατάξεις τις σχετικές με τα ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα. Ο κατάλογος των δικαιωμάτων αυτών αποτελεί τη βασική κατοχύρωση

Διαβάστε περισσότερα

ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΥΠ. ΑΡΙΘ.: 5 Αθήνα, 24 Μαΐου 2013 ΝΟΜΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΣΚ/ ΠΡΟΣ Τα Εργατικά Κέντρα και τις Οµοσπονδίες δύναµης ΓΣΕΕ

ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΥΠ. ΑΡΙΘ.: 5 Αθήνα, 24 Μαΐου 2013 ΝΟΜΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΣΚ/ ΠΡΟΣ Τα Εργατικά Κέντρα και τις Οµοσπονδίες δύναµης ΓΣΕΕ 1 Γ.Σ.Ε.Ε. ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΥΠ. ΑΡΙΘ.: 5 Αθήνα, 24 Μαΐου 2013 ΝΟΜΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΣΚ/22-5-2013 ΠΡΟΣ Τα Εργατικά Κέντρα και τις Οµοσπονδίες δύναµης ΓΣΕΕ Θέµα: «Καθολικότητα ισχύος των όρων της ισχύουσας από 14-5-2013

Διαβάστε περισσότερα

Η ΔΕΣΜΕΥΣΗ ΤΩΝ ΤΡΑΠΕΖΙΚΩΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΩΝ ΚΑΙ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 1 ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΥ ΠΡΟΣΘΕΤΟΥ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟΥ ΤΗΣ ΕΣΔΑ. ΤΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ

Η ΔΕΣΜΕΥΣΗ ΤΩΝ ΤΡΑΠΕΖΙΚΩΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΩΝ ΚΑΙ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 1 ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΥ ΠΡΟΣΘΕΤΟΥ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟΥ ΤΗΣ ΕΣΔΑ. ΤΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΝΩΣΗ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ Η ΔΕΣΜΕΥΣΗ ΤΩΝ ΤΡΑΠΕΖΙΚΩΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΩΝ ΚΑΙ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 1 ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΥ ΠΡΟΣΘΕΤΟΥ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟΥ ΤΗΣ ΕΣΔΑ. ΤΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΣΠΥΡΟΥ Γ. ΑΛΕΞΑΝΔΡΗ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

Διοικητικό Οικονομικό Δίκαιο

Διοικητικό Οικονομικό Δίκαιο ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Διοικητικό Οικονομικό Δίκαιο Αποκρατικοποίηση Ευγ. Β. Πρεβεδούρου Σχολής Α.Π.Θ. Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε

Διαβάστε περισσότερα

Γ.Σ.Ε.Ε. ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΥΠ. ΑΡΙΘ.: 5 Αθήνα, 24 Μαΐου 2013 ΝΟΜΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΣΚ/ ΠΡΟΣ Τα Εργατικά Κέντρα και τις Ομοσπονδίες δύναμης ΓΣΕΕ

Γ.Σ.Ε.Ε. ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΥΠ. ΑΡΙΘ.: 5 Αθήνα, 24 Μαΐου 2013 ΝΟΜΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΣΚ/ ΠΡΟΣ Τα Εργατικά Κέντρα και τις Ομοσπονδίες δύναμης ΓΣΕΕ Γ.Σ.Ε.Ε. ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΥΠ. ΑΡΙΘ.: 5 Αθήνα, 24 Μαΐου 2013 ΝΟΜΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΣΚ/22-5-2013 ΠΡΟΣ Τα Εργατικά Κέντρα και τις Ομοσπονδίες δύναμης ΓΣΕΕ Θέμα: «Καθολικότητα ισχύος των όρων της ισχύουσας από 14-5-2013

Διαβάστε περισσότερα

Η ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗΣ ΑΞΙΑΣ ΥΠΟ ΤΟ ΦΩΣ ΤΗΣ 40/1998 ΑΠ

Η ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗΣ ΑΞΙΑΣ ΥΠΟ ΤΟ ΦΩΣ ΤΗΣ 40/1998 ΑΠ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΙΠΛΩΜΑ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑ «ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΙΚΑΙΟ» Ι ΑΣΚΩΝ: Α. ΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ ΧΡΥΣΟΥΛΑ ΕΙΡΗΝΗ ΜΑΛΛΙ Η ΕΡΓΑΣΙΑ 3 η Η ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗΣ ΑΞΙΑΣ ΥΠΟ ΤΟ ΦΩΣ ΤΗΣ 40/1998 ΑΠ Η ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

1ο Κεφάλαιο Το δικαίωµα του συνεταιρίζεσθαι στα πλαίσια του άρθρου 12 του Συντάγµατος

1ο Κεφάλαιο Το δικαίωµα του συνεταιρίζεσθαι στα πλαίσια του άρθρου 12 του Συντάγµατος Πρόλογος Η κατοχύρωση και η προστασία του δικαιώµατος της συνένωσης ή του συνεταιρίζεσθαι στο άρθρο 12 του ελληνικού Συντάγµατος δίνει σάρκα και οστά στο εύστοχο αρχαίο απόφθεγµα «η ισχύς εν τη ενώσει».

Διαβάστε περισσότερα

ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝ/ΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ. ΕΡΓΑΣΙΑ 4 η :

ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝ/ΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ. ΕΡΓΑΣΙΑ 4 η : ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝ/ΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΕΡΓΑΣΙΑ 4 η : ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 4 4 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΣΤΙΣ ΗΜΟΣΙΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ:

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. Πρόλογος...V Συντομογραφίες...XV Βιβλιογραφία (επιλογή)... XIX

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. Πρόλογος...V Συντομογραφίες...XV Βιβλιογραφία (επιλογή)... XIX ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Πρόλογος...V Συντομογραφίες...XV Βιβλιογραφία (επιλογή)... XIX 1. Προκαταρκτικά στα άρθρα 18-64 του ΕμπΝ Ι. Ένταξη στο ιδιωτικό εταιρικό δίκαιο...1 1. Το αστικό δίκαιο ως βάση ρυθμίσεως...1

Διαβάστε περισσότερα

Συνταγματικό Δίκαιο Ενότητα 1: Κράτος Δικαίου 1

Συνταγματικό Δίκαιο Ενότητα 1: Κράτος Δικαίου 1 ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 1: Κράτος Δικαίου 1 Λίνα Παπαδοπούλου, Αν. Καθηγήτρια Συνταγματικού Δικαίου Σχολής ΑΠΘ Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό

Διαβάστε περισσότερα

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ Α. Ο ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ 1.Η εξειδίκευση και η ανάγκη της συναλλαγής 2.Έννοια ατοµικών δικαιωµάτων Β. ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑ ΡΟΜΗ Γ. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ 1.Άρθρο 5παρ.1 2.Άρθρο

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ Η ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΗ ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΟΥ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΑΠΕΡΓΙΑΣ

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ Η ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΗ ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΟΥ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΑΠΕΡΓΙΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Προλογικό σημείωμα... Αντί προλόγου... ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 1 1. Έννοια του δικαιώματος της απεργίας... 1 Εννοιολογικά γνωρίσματα... 2 α. Αποχή από την εργασία... 2 β. Συλλογική αποχή... 2 γ. Αγωνιστικός

Διαβάστε περισσότερα

φορολογική νομολογία περιοδικά με οποιαδήποτε μορφή εί- Τόμος 65

φορολογική νομολογία περιοδικά με οποιαδήποτε μορφή εί- Τόμος 65 Προστιθέμενης Αξίας. Πάγια αντιμισθία. Κανονιστική απόφαση διοίκησης. Aριθ. Aπόφ. 909/2011 (Β τμ. Σ.τ.Ε.) Πρόεδρος: Φ. Αρναούτογλου, Αντιπρόεδρος. Εισηγητής: Ε. Νίκα, Σύμβουλος. Δικηγόροι: Π. Γιαννόπουλος,

Διαβάστε περισσότερα

Η ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΝΟΜΙΜΟΤΗΤΑΣ ΩΣ ΣΥΝΕΠΕΙΑ ΤΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΚΡΑΤΟΥΣ ΙΚΑΙΟΥ

Η ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΝΟΜΙΜΟΤΗΤΑΣ ΩΣ ΣΥΝΕΠΕΙΑ ΤΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΚΡΑΤΟΥΣ ΙΚΑΙΟΥ Η ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΝΟΜΙΜΟΤΗΤΑΣ ΩΣ ΣΥΝΕΠΕΙΑ ΤΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΚΡΑΤΟΥΣ ΙΚΑΙΟΥ Καθορίζοντας το γενικό περιεχόµενο ενός δικαιώµατος, µε διατάξεις δικαίου στο πλαίσιο γενικής σχέσης, προσδιορίζονται τα ανώτατα όρια άσκησης

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΝΙΚΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ. Δημόσια νομικά πρόσωπα

ΓΕΝΙΚΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ. Δημόσια νομικά πρόσωπα ΓΕΝΙΚΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ Δημόσια νομικά πρόσωπα 17/5/2016 Ίδρυση Ιδρύονται με Νομοθετική πράξη Κανονιστική πράξη βάσει νομοθετικής εξουσιοδότησης Σε ορισμένες περιπτώσεις, με βάση το εταιρικό δίκαιο Όχι

Διαβάστε περισσότερα

Διοικητικό Οικονομικό Δίκαιο

Διοικητικό Οικονομικό Δίκαιο ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Διοικητικό Οικονομικό Δίκαιο Ειδικές μορφές στέρησης της ιδιοκτησίας και λοιποί θεμιτοί περιορισμοί της/ρήτρες συλλογικής διαπραγμάτευσης

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΙΑ. Θέµα:Ζήτηµα εφαρµογής συνταγµατικού δικαιώµατος σε διαπροσωπική σχέση, ανάλυση αυτού και ανάπτυξη της εφαρµογής όπως γίνεται αντιληπτή.

ΕΡΓΑΣΙΑ. Θέµα:Ζήτηµα εφαρµογής συνταγµατικού δικαιώµατος σε διαπροσωπική σχέση, ανάλυση αυτού και ανάπτυξη της εφαρµογής όπως γίνεται αντιληπτή. ΕΡΓΑΣΙΑ Θέµα:Ζήτηµα εφαρµογής συνταγµατικού δικαιώµατος σε διαπροσωπική σχέση, ανάλυση αυτού και ανάπτυξη της εφαρµογής όπως γίνεται αντιληπτή. ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: ΠΟΛΙΤΗΣ ΣΠΥΡΟΣ ΕMAIL:s_polites@hotmail.com

Διαβάστε περισσότερα

ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ, ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΤΟΜΕΑΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ

ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ, ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΤΟΜΕΑΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ, ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΤΟΜΕΑΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕ ΘΕΜΑ : «ΤΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΙΚΑΙΩΜΑΤΑ» ΕΠΟΠΤΕΥΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

Περιεχόμενα. Πρόλογος... Συντομογραφίες..

Περιεχόμενα. Πρόλογος... Συντομογραφίες.. Πρόλογος...... Συντομογραφίες.. ΙΧ ΧΙΧ 1. Εισαγωγή Ι. Συναίνεση του ασθενούς και ατομικό δικαίωμα προστασίας της υγείας... 1 ΙΙ. Νομοθετικό πλαίσιο της συναίνεσης του ασθενούς. 6 ΙΙΙ. Η σημασία του Κώδικα

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ άρθρο 20 παρ. 1 του Συντάγµατος ΙΚΑΙΩΜΑ ΠΡΟΣΩΡΙΝΗΣ ΙΚΑΣΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ άρθρο 20 παρ. 1 του Συντάγµατος ΙΚΑΙΩΜΑ ΠΡΟΣΩΡΙΝΗΣ ΙΚΑΣΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΙΚΑΙΟ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: Α. ΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ άρθρο 20 παρ. 1 του

Διαβάστε περισσότερα

ΜΙΑ ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΗ ΑΡΧΗ : Η ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΑΝΑΛΟΓΙΚΟΤΗΤΑΣ ΚΛΟΥΚΟΥ ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΑΘΗΝΑ ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2003

ΜΙΑ ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΗ ΑΡΧΗ : Η ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΑΝΑΛΟΓΙΚΟΤΗΤΑΣ ΚΛΟΥΚΟΥ ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΑΘΗΝΑ ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2003 Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήµιο Αθηνών Σχολή Νοµικών, Οικονοµικών και Πολιτικών Επιστηµών Τµήµα Νοµικής, Τοµέας ηµοσίου ικαίου --------------------------------------------------------------------------------------------------

Διαβάστε περισσότερα

ΜΙΑ ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΗ ΑΡΧΗ :

ΜΙΑ ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΗ ΑΡΧΗ : Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήµιο Αθηνών Σχολή Νοµικών, Οικονοµικών και Πολιτικών Επιστηµών Τµήµα Νοµικής, Τοµέας ηµοσίου ικαίου --------------------------------------------------------------------------------------------------

Διαβάστε περισσότερα

«Τα Συνταγµατικά ικαιώµατα στις Συναλλακτικές σχέσεις»

«Τα Συνταγµατικά ικαιώµατα στις Συναλλακτικές σχέσεις» Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήµιο Αθηνών Σχολή Νοµικών Οικονοµικών και Πολιτικών Επιστηµών Τµήµα Νοµικής Εφαρµογές ηµοσίου ικαίου Θέµα Εργασίας : «Τα Συνταγµατικά ικαιώµατα στις Συναλλακτικές σχέσεις»

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΠΡΟΣ ΤΑ ΜΕΛΗ

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΠΡΟΣ ΤΑ ΜΕΛΗ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2009-2014 Επιτροπή Νοµικών Θεµάτων 26.4.2012 ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΠΡΟΣ ΤΑ ΜΕΛΗ (0046/2012) Αφορά: Αιτιολογηµένη γνώµη του γερµανικού Οµοσπονδιακού Συµβουλίου (Bundesrat) σχετικά µε την πρόταση

Διαβάστε περισσότερα

Θέµα εργασίας : Άρθρο 2 παρ. 1 Συντάγµατος( Το απαραβίαστο της ανθρώπινης αξίας) Σχολιασµός Αποφ. 40/1998 Α.Π

Θέµα εργασίας : Άρθρο 2 παρ. 1 Συντάγµατος( Το απαραβίαστο της ανθρώπινης αξίας) Σχολιασµός Αποφ. 40/1998 Α.Π Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήµιο Αθηνών Σχολή Νοµικών, Οικονοµικών και Πολιτικών Επιστηµών Τµήµα Νοµικής, Τοµέας ηµοσίου ικαίου. Μεταπτυχιακό ίπλωµα ηµοσίου ικαίου Μάθηµα «Συνταγµατικό ίκαιο», 2003

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ ΣΥΝΤΟΜΗ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ ΘΕΣΜΟΥ ΤΩΝ ΑΚΑΤΑΣΧΕΤΩΝ5 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ ΣΥΝΤΟΜΗ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ ΘΕΣΜΟΥ ΤΩΝ ΑΚΑΤΑΣΧΕΤΩΝ5 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ EYΧΑΡΙΣΤΙΕΣ...VII ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ... IX ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ... XVII ΕΙΣΑΓΩΓΗ...1 ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ ΣΥΝΤΟΜΗ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ ΘΕΣΜΟΥ ΤΩΝ ΑΚΑΤΑΣΧΕΤΩΝ5 Ι. ΑΡΧΑΙΟ ΑΝΑΤΟΛΙΚΟ ΙΚΑΙΟ (Νόμος του Χαμουραμπί)...

Διαβάστε περισσότερα

Εργασία στα Ατοµικά και Κοινωνικά ικαιώµατα. Θέµα : Οριοθέτηση και Περιορισµοί στην Ιδιωτική Οικονοµική Πρωτοβουλία

Εργασία στα Ατοµικά και Κοινωνικά ικαιώµατα. Θέµα : Οριοθέτηση και Περιορισµοί στην Ιδιωτική Οικονοµική Πρωτοβουλία Εργασία στα Ατοµικά και Κοινωνικά ικαιώµατα Θέµα : Οριοθέτηση και Περιορισµοί στην Ιδιωτική Οικονοµική Πρωτοβουλία Subject : Demarcation and limitations in financial private initiative Όνοµα : Ηλιογραµµένος

Διαβάστε περισσότερα

Συνήγορος του Καταναλωτή Νομολογία ΠολΠρωτΑθ 528/2002

Συνήγορος του Καταναλωτή Νομολογία ΠολΠρωτΑθ 528/2002 ΠολΠρωτΑθ 528/2002 Προστασία καταναλωτή. Προστασία προσωπικών δεδομένων. Τράπεζες. Συλλογική αγωγή. Ενώσεις καταναλωτών. Νομιμοποίηση. (..) Ι. Από τις συνδυασμένες διατάξεις των αρ. 4 παρ. 2, 6, 12 παρ.

Διαβάστε περισσότερα

ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ, ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ Π.Μ.Σ. ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ

ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ, ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ Π.Μ.Σ. ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ, ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ Π.Μ.Σ. ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ Μάθημα: Συνταγματικό Δίκαιο Διδάσκοντες: Δημητρόπουλος Ανδρ., Καθηγητής

Διαβάστε περισσότερα

Δικαίωμα στην εκπαίδευση. Λίνα Παπαδοπούλου Επ. Καθηγήτρια Συνταγματικού Δικαίου

Δικαίωμα στην εκπαίδευση. Λίνα Παπαδοπούλου Επ. Καθηγήτρια Συνταγματικού Δικαίου ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 12 η : Δικαίωμα στην εκπαίδευση Λίνα Παπαδοπούλου Επ. Καθηγήτρια Συνταγματικού Δικαίου Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό

Διαβάστε περισσότερα

# εργασία αρ.3# ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣτΕ ΟΠΟΥ ΓΙΝΕΤΑΙ ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΗΝ ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗΣ ΑΞΙΑΣ Σ Χ Ε Ι Α Γ Ρ Α Μ Μ Α 5]ΑΝΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ

# εργασία αρ.3# ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣτΕ ΟΠΟΥ ΓΙΝΕΤΑΙ ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΗΝ ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗΣ ΑΞΙΑΣ Σ Χ Ε Ι Α Γ Ρ Α Μ Μ Α 5]ΑΝΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ 1 # εργασία αρ.3# ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣτΕ ΟΠΟΥ ΓΙΝΕΤΑΙ ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΗΝ ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗΣ ΑΞΙΑΣ 1]ΙΣΤΟΡΙΚΟ Σ Χ Ε Ι Α Γ Ρ Α Μ Μ Α 2]ΝΟΜΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ 3]ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΗ ΝΟΜΟΛΟΓΙΑ 4]ΚΡΙΣΙΜΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ ΙΚΑΙΟΥ 5]ΑΝΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΗ

Διαβάστε περισσότερα

Διοικητικό Οικονομικό Δίκαιο

Διοικητικό Οικονομικό Δίκαιο ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Διοικητικό Οικονομικό Δίκαιο Eπαγγελματική ελευθερία: Περιορισμοί (στην πρόσβαση στο επάγγελμα και την άσκησή του) Ευγ. Β. Πρεβεδούρου

Διαβάστε περισσότερα

«ΥΠΑΓΩΓΗ ΘΕΣΜΙΚΗ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΚΑΙ ΑΝΑΛΟΓΙΚΟΤΗΤΑ ΩΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΤΩΝ ΠΡΑΚΤΙΚΩΝ ΔΙΑΦΟΡΩΝ ΣΤΟ ΠΕΔΙΟ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ»

«ΥΠΑΓΩΓΗ ΘΕΣΜΙΚΗ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΚΑΙ ΑΝΑΛΟΓΙΚΟΤΗΤΑ ΩΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΤΩΝ ΠΡΑΚΤΙΚΩΝ ΔΙΑΦΟΡΩΝ ΣΤΟ ΠΕΔΙΟ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ» ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ, ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ Π.Μ.Σ. ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑ: ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΕΣ: ΔΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΔΡΕΑΣ, ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ 2004-2005 (ΘΕΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ)

ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ 2004-2005 (ΘΕΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ) ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ 2004-2005 (ΘΕΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ) ΜΑΘΗΜΑ: ΑΤΟΜΙΚΑ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: ΔΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΔΡΕΑΣ ΛΕΚΤΩΡ: ΒΛΑΧΟΠΟΥΛΟΣ ΣΠΥΡΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟΙ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΙ ΤΩΝ ΙΔΙΩΤΙΚΟΠΟΙΗΣΕΩΝ

ΟΙ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟΙ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΙ ΤΩΝ ΙΔΙΩΤΙΚΟΠΟΙΗΣΕΩΝ ΟΙ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟΙ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΙ ΤΩΝ ΙΔΙΩΤΙΚΟΠΟΙΗΣΕΩΝ 1. Εισαγωγή Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής (Ν. 3985/2011) & Ταμείο Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου (αρ. 1 επ. Ν. 3986/2011):

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΙΑ 5 η ΜΕ ΘΕΜΑ: «Η εφαρµογή του δικαιώµατος της επικοινωνίας στον οικογενειακό χώρο» Ι ΑΣΚΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: κ. ΑΝ ΡΕΑΣ ΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ

ΕΡΓΑΣΙΑ 5 η ΜΕ ΘΕΜΑ: «Η εφαρµογή του δικαιώµατος της επικοινωνίας στον οικογενειακό χώρο» Ι ΑΣΚΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: κ. ΑΝ ΡΕΑΣ ΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ, ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ, ΤΟΜΕΑΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑ: «ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ

Διαβάστε περισσότερα

<< Ο Ι Κ Ο Ν Ο Μ Ι Κ Α

<< Ο Ι Κ Ο Ν Ο Μ Ι Κ Α ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΑΚΑ ΗΜΑΙΚΟ ΕΤΟΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ 2 0 0 6-2 0 0 7 ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ ΕΞΑΜΗΝΟ(ΕΑΡΙΝΟ) ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ Β ΕΤΟΣ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΑ ΑΤΟΜΙΚΑ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΙΚΑΙΩΜΑΤΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΙΑ: Η ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΩΝ ΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΣΤΟ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΟ ΧΩΡΟ

ΕΡΓΑΣΙΑ: Η ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΩΝ ΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΣΤΟ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΟ ΧΩΡΟ ΕΡΓΑΣΙΑ: Η ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΩΝ ΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΣΤΟ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΟ ΧΩΡΟ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ Τα συνταγµατικά δικαιώµατα εφαρµόζονται ως προς την αµυντική τους διάσταση σε κάθε έννοµη σχέση που

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΟΠΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ

ΣΥΝΟΠΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΣΥΝΟΠΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ Πρόλογος... V Συνοπτικός Πίνακας Περιεχομένων... VII Περιεχόμενα... XI Συντομογραφίες... XVII 1. Εισαγωγή...1 Ι. To franchising: Προεισαγωγικές παρατηρήσεις... 1 ΙΙ. Εισαγωγή

Διαβάστε περισσότερα

Αρχή της ισότητας: ειδικές μορφές

Αρχή της ισότητας: ειδικές μορφές ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 9 η : Αρχή της ισότητας: ειδικές μορφές Λίνα Παπαδοπούλου Επ. Καθηγήτρια Συνταγματικού Δικαίου Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. V. Η εμπιστοσύνη ως αυτόνομο θεμέλιο ευθύνης του παραγωγού 17

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. V. Η εμπιστοσύνη ως αυτόνομο θεμέλιο ευθύνης του παραγωγού 17 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΕΥΘΥΝΗ ΤΟΥ ΠΑΡΑΓΩΓΟΥ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΔΙΚΑΙΟ Ι. Ενοποίηση του ευρωπαϊκού δικαίου.. 1 1. Ο εθνικός χαρακτήρας του αστικού δικαίου 1 2. Προώθηση της ενοποιήσεως μέσω της Ευρωπαϊκής Ενώσεως...

Διαβάστε περισσότερα

Διοικητικό Οικονομικό Δίκαιο

Διοικητικό Οικονομικό Δίκαιο ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Διοικητικό Οικονομικό Δίκαιο Ιδιοκτησία Ευγ. Β. Πρεβεδούρου Σχολής Α.Π.Θ. Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες

Διαβάστε περισσότερα

Περιπτώσεις σεξουαλικής παρενόχλησης στο χώρο εργασίας και δικαιώματα των θυμάτων

Περιπτώσεις σεξουαλικής παρενόχλησης στο χώρο εργασίας και δικαιώματα των θυμάτων Η σεξουαλική παρενόχληση στο χώρο εργασίας, όπου τα άτομα περνούν τις περισσότερες ώρες της ημέρας τους, είναι πλέον σύνηθες φαινόμενο. Ως σεξουαλική παρενόχληση ορίζεται κάθε ανεπιθύμητη λεκτική, μη λεκτική

Διαβάστε περισσότερα

Αρχή της αναλογικότητας. Λίνα Παπαδοπούλου Aν. Καθηγήτρια Συνταγματικού Δικαίου

Αρχή της αναλογικότητας. Λίνα Παπαδοπούλου Aν. Καθηγήτρια Συνταγματικού Δικαίου ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 6 η : Αρχή της αναλογικότητας Λίνα Παπαδοπούλου Aν. Καθηγήτρια Συνταγματικού Δικαίου Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό

Διαβάστε περισσότερα

Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήµιο Αθηνών Σχολή Νοµικών, Οικονοµικών και Πολιτικών Επιστηµών Τµήµα Νοµικής, Τοµέας ηµοσίου ικαίου.

Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήµιο Αθηνών Σχολή Νοµικών, Οικονοµικών και Πολιτικών Επιστηµών Τµήµα Νοµικής, Τοµέας ηµοσίου ικαίου. Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήµιο Αθηνών Σχολή Νοµικών, Οικονοµικών και Πολιτικών Επιστηµών Τµήµα Νοµικής, Τοµέας ηµοσίου ικαίου. Μεταπτυχιακό ίπλωµα ηµοσίου ικαίου Μάθηµα «Συνταγµατικό ίκαιο», 2003

Διαβάστε περισσότερα

Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήµιο Αθηνών Σχολή Νοµικών, Οικονοµικών και Πολιτικών Επιστηµών Τµήµα Νοµικής, Τοµέας ηµοσίου ικαίου.

Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήµιο Αθηνών Σχολή Νοµικών, Οικονοµικών και Πολιτικών Επιστηµών Τµήµα Νοµικής, Τοµέας ηµοσίου ικαίου. Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήµιο Αθηνών Σχολή Νοµικών, Οικονοµικών και Πολιτικών Επιστηµών Τµήµα Νοµικής, Τοµέας ηµοσίου ικαίου. Μεταπτυχιακό ίπλωµα ηµοσίου ικαίου Μάθηµα «Συνταγµατικό ίκαιο», 2003

Διαβάστε περισσότερα

Διάγραμμα. 1 ο Κεφάλαιο: Έννοια και βασικοί προβληματισμοί εξωεταιρικών συμβάσεων

Διάγραμμα. 1 ο Κεφάλαιο: Έννοια και βασικοί προβληματισμοί εξωεταιρικών συμβάσεων Διάγραμμα Πρόλογος... V Συντομογραφίες... XXIII ιάγραμμα...vii Αναλυτικά περιεχόμενα... XI 1 ο Κεφάλαιο: Έννοια και βασικοί προβληματισμοί εξωεταιρικών συμβάσεων Α. Έννοια... 1 B. Εξωεταιρικές συμφωνίες

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ Η

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ Η ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ Η γενική ρήτρα των χρηστών ηθών (ΑΚ 178) 1. Γενικά... 17 Ι. Η λειτουργία της διατάξεως ως φραγμού στην ελευθερία διαπλάσεως των ιδιωτικών έννομων σχέσεων... 17 ΙΙ. Το άρθρο 178

Διαβάστε περισσότερα

(2015) 1 PRO JUSTITIA. «Αρχή Υπεύθυνου Δανεισμού» Άννα Οβσεπιάν, Μεταπτυχιακή Φοιτήτρια

(2015) 1 PRO JUSTITIA. «Αρχή Υπεύθυνου Δανεισμού» Άννα Οβσεπιάν, Μεταπτυχιακή Φοιτήτρια Τόμος 1, 2015 «Αρχή Υπεύθυνου Δανεισμού» Άννα Οβσεπιάν, Μεταπτυχιακή Φοιτήτρια ΠΕΡΙΛΗΨΗ Ο υπεύθυνος δανεισμός ορίζεται ως το σύνολο των καλών πρακτικών διαφάνειας και υπευθυνότητας, πληροφόρησης και προστασίας

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΙΑ 6 η ΜΕ ΘΕΜΑ: «ΤΟ ΙΚΑΙΩΜΑ ΕΠΙ ΤΗΣ Ι ΙΑΣ ΕΙΚΟΝΑΣ ΤΩΝ ΗΜΟΣΙΩΝ

ΕΡΓΑΣΙΑ 6 η ΜΕ ΘΕΜΑ: «ΤΟ ΙΚΑΙΩΜΑ ΕΠΙ ΤΗΣ Ι ΙΑΣ ΕΙΚΟΝΑΣ ΤΩΝ ΗΜΟΣΙΩΝ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ, ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ, ΤΟΜΕΑΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑ: «ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ. Διάλεξη 12 η. Κυριάκος Κυριαζόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής Τμήμα Νομικής ΑΠΘ

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ. Διάλεξη 12 η. Κυριάκος Κυριαζόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής Τμήμα Νομικής ΑΠΘ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Διάλεξη 12 η Κυριάκος Κυριαζόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής ΑΠΘ Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative

Διαβάστε περισσότερα