Εκφάνσεις της ανδρικής ταυτότητας στη σύγχρονη πεζογραφία : η περίπτωση του Θ. Γρηγοριάδη. Μαρίτα Παπαρούση

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Εκφάνσεις της ανδρικής ταυτότητας στη σύγχρονη πεζογραφία : η περίπτωση του Θ. Γρηγοριάδη. Μαρίτα Παπαρούση"

Transcript

1 Εκφάνσεις της ανδρικής ταυτότητας στη σύγχρονη πεζογραφία : η περίπτωση του Θ. Γρηγοριάδη Μαρίτα Παπαρούση Οι σύγχρονες ανδρικές σπουδές δεν εστιάζουν πλέον μόνο στις διαφορές μεταξύ ανδρών και γυναικών αλλά και στις κοινωνικά και πολιτισμικά κατασκευασμένες διαφορές μεταξύ των ανδρών, γεγονός που μας οδηγεί να μιλάμε όχι για τον ανδρισμό αλλά για την ανομοιογένεια και την πολλαπλότητα των ανδρισμών για την ιεραρχική τους δόμηση εξαιτίας της οποίας συγκροτούνται σχέσεις κυριαρχίας και υποτέλειας όχι μόνο μεταξύ ανδρών και γυναικών αλλά και μεταξύ των ανδρών για τη διαμόρφωση της ανδρικής ταυτότητας σε σχέση με την παρατήρηση των άλλων ανδρών, την αποδοχή ή την εκ μέρους τους απόρριψη για τον ανδρισμό ως ενεργό κατασκευή, κάτι που επιτελείται καθημερινά (West and Zimmerman, Brod, Brod and Kaufman, Connell Kimmel, 2000). Ιδιαίτερα, η σύγχρονη θεώρηση του φύλου ως παραστασιακής επιτέλεσης 1 έχει επιδράσει καταλυτικά και στον τρόπο προσέγγισης του ανδρισμού και έχει δημιουργήσει ένα έδαφος πρόσφορο για τη διερεύνησή του ως μια πολιτισμικά προσδιορισμένη κατασκευή που είναι και εδραιωμένη στις αρχές της κανονικότητας και υποκείμενη σε αποσταθεροποιητικές διαδικασίες. Παρόμοιες αλλαγές στην περιοχή των έμφυλων ταυτοτήτων εκφράζονται και στην πεζογραφία του Θ. Γρηγοριάδη, με αποτέλεσμα την εστίαση του αφηγηματικού ενδιαφέροντος στην ετερογένεια, την πολλαπλότητα και τις αντιφάσεις που χαρακτηρίζουν τις άλλοτε θεωρούμενες ως σταθερές και ενιαίες ανδρικές υποκειμενικότητες και την ανάδυση ανδρικών προσώπων τα οποία, παρά τις όποιες επιμέρους διαφορές τους, ομοιάζουν στο ότι έρχονται αντιμέτωπα με τους κυρίαρχους έμφυλους κανόνες και διερευνώντας τη δυνατότητα της αλλαγής βιώνουν μεταιχμιακές καταστάσεις οι οποίες, αποσταθεροποιώντας ό,τι οριοθετεί μια ασφαλή και εύκολα αναγνωρίσιμη θέση για την επικύρωση και την παγιοποίηση μιας αίσθησης συνεκτικού εαυτού, δημιουργούν νέες ταυτοτικές πραγματικότητες. 2 Με παρόμοια ανδρικά πρόσωπα θα ασχοληθώ στη συνέχεια, θέτοντας στο επίκεντρο του προβληματισμού μου τη διαλογική διασύνδεση έμφυλων ορίων και ταυτοτήτων στα μυθιστορήματα Παρτάλι (2001) και Εξω από το σώμα (2003). Αυτό που θα με απασχολήσει είναι η παρενδυσία, η οικειοποίηση της άλλης ταυτότητας και η ανδρική κυοφορία ως εκφάνσεις αυτού του καταστατικού «εκτός» 3 των ορίων του 1 Η επιτέλεση του φύλου συνιστά μια επανεπιβεβαιωτική πρακτική ταύτισης με το έμφυλο κανονιστικό πρότυπο, η οποία υλοποιείται μέσω της επιβεβλημένης επανάληψης των ρυθμιστικών κανόνων του προτύπου στη ροή του χρόνου, γεγονός που υποδηλώνει και το ενδεχόμενο μη απόλυτης συμμόρφωσης των σωμάτων με τους κανόνες που κινούν την υλοποίησή τους (Μπάτλερ, 2008). 2 Γενικότερα μιλώντας, το έργο του Θ. Γρηγοριάδη κατακλύζεται από ανδρικά πρόσωπα τα οποία έρχονται αντιμέτωπα όχι μόνο με τα έμφυλα πρότυπα αλλά και με τους κυρίαρχους πολιτισμικούς και εθνοτικούς σχηματισμούς στην προσπάθειά τους να διαπραγματευτούν σύνορα έμφυλα, εθνικά, πολιτισμικά σύνορα που αφορούν ποικίλες πλευρές της ταυτότητας. 3 Σύμφωνα με την Μπάτλερ «Αν η υλικότητα του φύλου οριοθετείται μέσα στο λόγο, τότε η οριοθέτηση αυτή παράγει μια επικράτεια αποκλεισμένου και απονομιμοποιημένου φύλου. Συνεπώς, είναι εξίσου σημαντικό να σκεφτούμε για το πώς και με ποιο σκοπό κατασκευάζονται κάποια σώματα όσο και να σκεφτούμε για το πώς και με ποιο σκοπό κάποια σώματα δεν κατασκευάζονται και, παραπέρα, να αναζητήσουμε απάντηση στο ερώτημα πώς τα σώματα που αποτυγχάνουν να 1

2 υποκειμένου, οι οποίες προσφέροντας το πλαίσιο διασταύρωσης και παραβίασης των έμφυλων ορίων μετατρέπουν το ανδρικό σώμα σε ανοικτό πεδίο προβολής πολλαπλών εικόνων και μηνυμάτων γύρω από τους τρόπους βίωσης και υλοποίησης των ταυτοτήτων. Το Παρτάλι είναι μια ιστορία δομημένη πάνω στο παραδοσιακό μοτίβο αναζήτησης της υποκειμενικότητας. Η διαφορά έγκειται στο γεγονός ότι τα ανδρικά πρόσωπα του μυθιστορήματος (είτε πρόκειται για νεαρούς φοιτητές στην περίοδο της Μεταπολίτευσης είτε για πρόσωπα που μεγαλώνουν τις κρίσιμες μεταπολεμικές δεκαετίες) αναζητούν το στίγμα της υποκειμενικότητάς τους πέρα από τις αυστηρές ρυθμιστικές νόρμες που επιβάλλουν οι συμβατικοί ετεροκανονιστικοί πολιτισμικοί λόγοι γι αυτό και φέρνουν στην επιφάνεια, μέσω της αποδιοργανωτικής δυναμικής της παρενδυσίας, μια επικράτεια περίπλοκων και συχνά αντιφατικών έμφυλων σχηματισμών που προσπαθούν να υλοποιήσουν την έμφυλη ταυτότητά τους στη βάση μιας κάθε άλλο παρά εύκολης διαδικασίας ταυτίσεων και αποκλεισμών. Η έννοια της παρενδυσίας αντιμετωπίζεται γενικά σαν ένα χρήσιμο μεθοδολογικό εργαλείο για να προσεγγίσουμε το πώς τα άτομα βιώνουν και εκδηλώνουν το φύλο τους, αφού μέσω της συγκεκριμένης ενδυματολογικής εικονοποιίας τίθενται σε αμφισβήτηση, αποδομούνται, ή ανακτούν τη σημασία τους, οι στερεότυπες αντιλήψεις γύρω από το φύλο και τις έμφυλες διαφορές, άσχετα από το εάν αντιμετωπίζονται ως κατασκευασμένες ή ουσιοκρατικές, αλλά και γενικότερα η διπολική αντίληψη των πραγμάτων και τα κυρίαρχα σχήματα κατανόησης της διαφορετικότητας. 4 Τι μπορεί να σημαίνει αυτό για ένα μυθιστόρημα όπως το Παρτάλι που οικοδομείται σε ένα γαϊτανάκι μεταμφιέσεων, υποκαταστήσεων και αναδιπλασιασμών όχι μόνο σε επίπεδο ιστορίας αλλά και αφήγησης; 5 Στην προκειμένη περίπτωση με την πληθώρα παρενδυτικών προσώπων που διασχίζουν το χώρο, το χρόνο και τις κοινωνικές τάξεις και την πράξη του παρενδύεσθαι να εμφανίζεται τόσο επιβεβλημένη όσο και ηθελημένη, τόσο περιστασιακή όσο και μόνιμη, συνιστώντας ένα σημαίνον ανατροπής, είτε ως έκφραση μιας εκτός συμβατικών πλαισίων έμφυλης ταυτότητας και σεξουαλικότητας είτε ως διπολικός αποδιοργανωτής (όσον αφορά τόσο τις υλοποιηθούν παρέχουν το αναγκαίο εκτός, αν όχι αναγκαίο υποστήριγμα, για τα σώματα που υλοποιώντας τη νόρμα πιστοποιούνται ως σώματα σημαντικά.» (Μπάτλερ, 2008 : 68) 4 Σύμφωνα με τους Garber (1997) and Hawkes (1995), οι παρενδυτικοί αναπαριστούν τη δυνατότητα διατάραξης των διχοτομικών κατηγοριών ανδρικό/ γυναικείο, αρσενικό/ θηλυκό, στραίιτ/ γκέι στη βάση της εσκεμμένης ανάμιξης έμφυλων κωδίκων (Hawkes, 1995 : ) και της αντιμετώπισής τους ως ενός τρίτου πόλου που αντίκειται στον προσδιορισμό του εντός του υπάρχοντος μοντέλου και διαταράσσει τις κατηγορίες (Garber, 1997 : 16-17). Να σημειωθεί πάντως ότι έχει επισημανθεί πως αυτός ο τρίτος πόλος είναι δυνατόν και να αφήνει άθικτους ή να σταθεροποιεί, σε κάποιες περιπτώσεις, τους άλλους δύο πόλους, γι αυτό και η αποτελεσματικότητα της αναπαριστώμενης από τον παρενδυτικό αποδομητικής διαδικασίας περιορίζεται από την έκταση στην οποία οι διπολικότητες εξακολουθούν να λειτουργούν (Hawkes, 1995 : 268, 270. Halberstam, 1998 : 26). 5 Η αφήγηση στο Παρτάλι συνίσταται όχι μόνο στα ετεροδιηγητικού τύπου αφηγηματικά κομμάτια που εστιάζουν στα γεγονότα που βιώνουν δύο από τους πρωταγωνιστές της ιστορίες, ο Μανόλης και ο Μάικ, στη Θεσσαλονίκη της Μεταπολίτευσης αλλά και στις ημερολογιακές καταγραφές και στο θεατρικό έργο του Μάικ Ρεΐζη με τίτλο Το χαμένο ρούχο, σε αποσπάσματα από την μελέτη της Φάνης Κεσερλή-Τζιβελεκίδου με τίτλο Ανδρες ντυμένοι γυναίκες, στην αυτοδιήγηση του προσώπου που εμφανίζεται στο τέλος της ιστορίας ως το αυθεντικό Παρτάλι. Όλα αυτά λειτουργώντας ως ένας επ άπειρον εγκιβωτισμός παραπέμπουν με άμεσο τρόπο στο κύριο θέμα της ιστορίας και καθώς αντικατοπτρίζουν το ένα το άλλο και όλα μαζί το σύνολο πολλαπλασιάζοντάς το, το φωτίζουν πολλαπλά, ενώ συνιστούν ταυτόχρονα και μια αφηγηματική υποδήλωση του πολυσχιδούς χαρακτήρα του έμφυλου εαυτού. Για το θέμα αυτό βλ. και όσα γράφουν οι Χατζηβασιλείου, 2001 και Κόκορης,

3 συμβατικές έμφυλες κατασκευές όσο και το δίπολο ανατομία/ σεξουαλικός προσανατολισμός), αλλά και ταυτόχρονα το σημαινόμενο της έμφυλης ταυτότητας ως τόπου σημασιών υπό συνεχή διαπραγμάτευση, φέρνει στην επιφάνεια οριακές καταστάσεις θέσεων υποκειμένου για τα ανδρικά πρόσωπα της ιστορίας θέσεις στο πλαίσιο των οποίων αυτή η ίδια η έννοια της ανδρικής υποκειμενικότητας δεν είναι κάτι άλλο παρά μια ένδειξη του εντελώς αμφίσημου χαρακτήρα της έμφυλης υλοποίησης. Παρτάλι είναι το όνομα του βασικού χαρακτήρα του μυθιστορήματος, ενός χαρακτήρα που διαχέεται σε δύο πρόσωπα : σε έναν παρενδυτικό μεσήλικα που κινείται στη νύχτα και ζει σε ένα εγκαταλελειμμένο ξενοδοχείο του λιμανιού της Θεσσαλονίκης στην περίοδο της μεταπολίτευσης, υιοθετώντας το όνομα και την ταυτότητα αυτού που όπως θα αποδειχθεί προς το τέλος της ιστορίας είναι το αυθεντικό Παρτάλι ένα τραβεστί, δηλαδή, που ως μικρό αγόρι κατά τη διάρκεια της βουλγαρικής κατοχής στη Θράκη του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου ντύνεται με κοριτσίστικα ρούχα από τη μητέρα του για να σωθεί από τους Βούλγαρους, ζει στη Θεσσαλονίκη του 60, ακολουθεί τον Αμερικανό εραστή του στην Αμερική και επιστρέφει από εκεί ως Miss Partales-πρωταγωνίστρια σε ντραγκ-σόου. Δίπλα στο πλαστό και το αυθεντικό Παρτάλι κινούνται ο Μανόλης ή Μανουήλ και ο Μάικ, δυο νεαροί φοιτητές που όχι μόνο υποκύπτουν στην απατηλή γοητεία τους αλλά και αυτοί με τη σειρά τους παρενδύονται, καθώς και μια σειρά ακόμη περιπτώσεων παρενδυτικών ανδρών όπως αυτοί που αποτελούν αντικείμενο καταγραφής σε βιβλίο, εγκιβωτισμένο στην κύρια αφήγηση, με τίτλο Ανδρες ντυμένοι γυναίκες αλλά και τα Παρτάλια-ηθοποιοί των παραστάσεων που είναι αφιερωμένες στην ιστορία του αυθεντικού Παρταλιού. Οσον αφορά στο αυθεντικό Παρτάλι, στην περίπτωση της επιβεβλημένης παρενδυσίας ως μεταμφίεσης δηλαδή, η ασυμφωνία εξωτερικής εμφάνισης και βιολογικού φύλου καθιστά το παρενδυτικό σώμα ένα «αποκειμενοποιημένο εκτός» 6 που στρέφει την προσοχή αφενός σε ένα σώμα που δεν συμμορφώνεται με τους ρυθμιστικούς κανόνες που διέπουν την υλοποίηση της έμφυλης διαφοράς, αφετέρου στην υποκειμενοποίηση ως διαδικασία ανάληψης κάποιου φύλου. Η ιστορία του αγοριού που η μητέρα του το ντύνει με γυναικεία ρούχα για να το προστατέψει από τους κινδύνους στους οποίους θα το ενέπλεκε το φύλο του, είναι καταρχάς η εξιστόρηση μιας αποτυχημένης απόπειρας ακύρωσης του φυσικού από το κοινωνικό, επειδή το φύλο του προσώπου αυτού εμφανίζεται να υλοποιείται αποσταθεροποιούμενο στη ροή μιας ασταθούς και μη ολοκληρωμένης ποτέ επιτυχώς επανάληψης πρακτικών θεωρούμενων άλλοτε ως γυναικείων και άλλοτε ως ανδρικών, με συνέπεια την ανάδυση ενός σώματος οριακού, ένα σώματοςσημείου μιας ριζικής αποδιάρθρωσης κάθε είδους συνοχής όσον αφορά την ταυτότητα, έτσι ώστε η ταυτότητα να ισοδυναμεί στην ουσία με την απουσία ταυτότητας. Η ιστορία αυτή είναι όμως ταυτόχρονα και η εξιστόρηση μιας πορείας προς την υποκειμενοποίηση, η οποία αφηγηματοποιείται μέσα από την ανάδειξη των οδυνηρών ψυχικών και κοινωνικών διαδικασιών μέσω των οποίων το Παρτάλι θα ενσωματώσει την ταυτότητά του αφομοιώνοντας τελικά το ιδανικό εκείνης της έμφυλης κατηγορίας που ταιριάζει όχι με το βιολογικό του φύλο αλλά με το σεξουαλικό του προσανατολισμό. Πιο συγκεκριμένα, η ερωτική επιθυμία για έναν άνδρα το ωθεί να 6 Σύμφωνα με την Μπάτλερ, αποκείμενο είναι το υλικό σώμα που περιπλέκει τα συμβολικά όρια : «Το αποκείμενο εδώ χαρακτηρίζει ακριβώς τις αβίωτες και μη κατοικήσιμες ζώνες κοινωνικής ζωής, οι οποίες εντούτοις είναι πυκνοκατοικημένες από όσους δεν απολαμβάνουν την υπόσταση του υποκειμένου, όμως το να ζουν υπό το σημείο του αβίωτου είναι απαραίτητο προκειμένου να περιχαρακωθεί η επικράτεια του υποκειμένου» (Μπάτλερ, 2008 : 45). 3

4 αναλάβει την πρωτοβουλία να δημιουργήσει τη δημόσια ταυτότητά του, νομιμοποιώντας στα μάτια του τη θεώρηση του φύλου ως κάτι που το κάνουμε και όχι ως κάτι που αμετάτρεπτα είμαστε, με τη σεξουαλικότητα να εμφανίζεται σα μια «αινιγματική επικράτεια που κείται στο ενδιάμεσο, αφού δεν εξαρτάται σαφώς από τη βιολογία αλλά και δεν συνιστά απλά και μόνο το χώρο μιας κοινωνικο-συμβολικής κατασκευής» (Žižek, 1999 : 275). Η δε κατάληξη αυτής της παρενδυτικής ιστορίας με το Παρτάλι να ασχολείται με μια διαδικασία που θεωρείται ότι εκθέτει τη μιμητική δομή των έμφυλων ταυτίσεων, το ντραγκ, 7 αλλά και να θεσμίζει στο πλαίσιο της καθημερινότητάς του μια υπόσταση που μπορεί να θεωρηθεί ως μια ιδιοποίηση των συμβατικών έμφυλων κανόνων, 8 είναι ενδεικτική αυτής της αμφισημίας που θεωρείται ότι χαρακτηρίζει το ντραγκ 9 : η παρενδυσία εμφανίζεται ανατρεπτική και ταυτόχρονα επιρρεπής στην επανεγγραφή της μυθοπλασίας του κανονικού με το παρενδυτικό υποκείμενο εγκλωβισμένο σε μια άλυτη τελικά αμφιθυμία. Στον αντίποδα του προσώπου αυτού, το ψευδο- Παρτάλι, πρόσωπο που όχι μόνο υποδύεται κάποιον άλλο, το πραγματικό Παρτάλι, αλλά συνιστά και έναν αναδιπλασιασμό του πατέρα του, ενός αριστερού ο οποίος στη φυλακή φορούσε τα βράδια γυναικεία ρούχα για να συνευρίσκεται με έναν συγκρατούμενό του, εμφανίζεται σαν ένα εσαεί α-διανόητο σώμα που έρχεται να προβάλει την υποκειμενικότητα όχι πλέον ως διασπασμένη αλλά ως πολύμορφη, απατηλά γοητευτική μέσα στις συνεχείς μεταμορφώσεις της. Η μεταμφίεση, πολλαπλή στην προκειμένη περίπτωση, όχι μόνο αποκρύπτει το πρόσωπο κάτω από τη μεταμφίεση αναπροσδιορίζοντάς το αλλά το καθιστά μια ύπαρξη που παίζει με την ελευθερία να είσαι έξω από καθορισμένες αναπαραστάσεις και ταυτότητες, πολλαπλασιάζοντας σε κάθε περίπτωση την ασάφεια : επιλέγοντας να φορά παρτάλια, 10 ρούχα που δεν είναι ούτε ακριβώς γυναικεία ούτε ακριβώς ανδρικά αλλά μάλλον ά-φυλα, το ψευδο- Παρτάλι εξωτερικεύει μια ταυτότητα που δεν εξαρτάται ούτε από το βιολογικό φύλο ούτε από τους πολιτισμικά έμφυλους ρόλους που προσδίδονται σε αυτό οικειοποιούμενο την ταυτότητα του πραγματικού Παρταλιού αλλά κατά μία έννοια και του πατέρα του, αναδεικνύει την αδυναμία ουσιαστικής οριοθέτησης και αξιολόγησης μεταξύ αυθεντικού/ πλαστού, είναι/ φαίνεσθαι όσον αφορά τη συγκρότηση της υποκειμενικότητας και με όλα τα προηγούμενα δεν κάνει τίποτε άλλο από το να ανάγει τη συγκρότηση της ταυτότητας σε ζήτημα ατομικής επιλογής. Καθώς δε με την τελική του εξαφάνιση θα παραμείνει για πάντα σε ένα καθεστώς απροσδιοριστίας, σε ένα μεταίχμιο σημασίας, υποδηλώνει εκ νέου τις δυσκολίες που ενέχει το εγχείρημα να μιλήσουμε για αυθεντική ταυτότητα. Η κύρια γραμμή της ιστορίας στο Παρτάλι εκτυλίσσεται στη Θεσσαλονίκη της μεταπολίτευσης, σε ένα κλίμα αμφισβήτησης και σεξουαλικής απελευθέρωσης. Ο Θ. Γρηγοριάδης, σε συνέντευξή του, αναφέρει ότι οι νεαροί πρωταγωνιστές της ιστορίας 7 «Μιμούμενο το φύλο, το drag αποκαλύπτει εμμέσως τη μιμητική δομή του ίδιου του φύλου καθώς επίσης και τον συγκυριακό χαρακτήρα του» (Butler, 2009 : 179). 8 Αναφέρομαι στην απόφαση του προσώπου αυτού να ταυτιστεί ολοκληρωτικά με ό,τι επιτάσσουν οι κυρίαρχοι ρυθμιστικοί κανόνες για το γυναικείο φύλο έτσι ώστε να ολοκληρώσει, και να παγιώσει στη συνέχεια, τη σχέση του με τον άνδρα που έχει ερωτευθεί. 9 Για να θυμηθούμε όσα λέει η Μπάτλερ : «[ ] θα ήθελα να τονίσω ότι δεν υπάρχει αναγκαστική σύνδεση ανάμεσα στο ντραγκ και την ανατροπή, καθώς και ότι το ντραγκ μπορεί κάλλιστα να χρησιμοποιηθεί τόσο στη υπηρεσία της αποφυσικοποίησης όσο και της εκ νέου και περαιτέρω εξιδανίκευσης των εμφατικών ετεροφυλοφιλικών έμφυλων κανόνων» (Μπάτλερ, 2008 : 251). 10 Η λέξη «παρτάλι» σημαίνει κουρέλι σύμφωνα με το Λεξικό της κοινής νεοελληνικής του Τριανταφυλλίδη. Το συγκεκριμένο λήμμα έχει τη θέση περικειμενικής επιγραφής στο μυθιστόρημα (Γρηγοριάδης, 2001). 4

5 του «δοκιμάζουν και γεύονται κάθε ιδεολογική, πολιτική αλλά και ερωτική πρόταση που τους προσφέρεται μέσα σ αυτόν τον καινούργιο κόσμο» (Κρημνιώτη, 2001) στο πλαίσιο αυτό η εκούσια παρενδυσία συντελεί ώστε να έρθουν στην αφηγηματική επιφάνεια όλες οι ψυχικές διαδικασίες μέσω των οποίων συγκεκριμένοι νεαροί άνδρες προσπαθούν να οικοδομήσουν την υποκειμενικότητά τους. Ειδικότερα, στην περίπτωση του Μανόλη ή Μανουήλ, του νεαρού επαρχιώτη φοιτητή που υποκύπτει στην απατηλή γοητεία που ασκεί πάνω του το ψευδο-παρτάλι, η παρενδυτική ύπαρξη του προσώπου αυτού αλλά και η δική του περιστασιακή παρενδυσία φέρνει στην επιφάνεια αφενός την αίσθηση αποξένωσης και την εσωτερικευμένη σύγχυση την οποία άλλωστε συνδηλώνει και η διωνυμία του αφετέρου τη σχέση περιστασιακής παρενδυσίας και ομοφυλοφιλίας. Η ανδρική ταυτότητα του Μανόλη προσπαθεί να υλοποιηθεί σε ένα πλαίσιο ταυτίσεων εντός των οποίων ο αποχωρισμός από το θήλυ δεν είναι εφικτός, αφού ο νεαρός άνδρας παρουσιάζεται συναισθηματικά προσκολλημένος στη μητέρα, σε μια μητέρα την οποία συχνά φαντασιώνεται και ως αντικείμενο της ερωτικής επιθυμίας, και σε μια συγκεκριμένη στιγμή του παρελθόντος (τη μοιχεία από την πλευρά της μητέρας και την αποκάλυψή της). Ετσι, η παρενδυσία φαίνεται πως λειτουργεί σαν ένας τρόπος υπέρβασης αυτής της συναισθηματικής καθήλωσης. Γοητευόμενος από μια φιγούρα που παρενδύεται και παρενδυόμενος και ο ίδιος περιστασιακά, ενδύεται στην ουσία τη μητέρα σε μια προσπάθεια να συμμετάσχει, άλλοτε ως παρατηρητής και άλλοτε ως πρωταγωνιστής, στην αναπαράσταση σεναρίων επιθυμίας που συνδηλώνουν την ανάγκη προσέγγισης της φαντασιακής, άμεσα συναρτώμενης με τη μητέρα, πληρότητας. 11 Η δε τελική αποκήρυξη της παρενδυτικής του φάσης και η διακήρυξη της επιθυμίας επιστροφής στην ασφάλεια της κανονικότητας συνδυαζόμενες με την ασάφεια των σεξουαλικών του προτιμήσεων, είναι ενδεικτικές της αφηγηματικής επιθυμίας ανάδειξης της ανδρικής αμηχανίας όσον αφορά την πολύμορφη φύση της επιθυμίας αυτής καθαυτής αλλά και την αγωνία που συνεπάγεται η όποια απόπειρα υπέρβασης της κυρίαρχης ετεροκανονικότητας. Για τον Μάικ, από την άλλη πλευρά, τον νεαρό φοιτητή για τον οποίο το ένδυμα εν γένει λειτουργεί ως σημαίνον της επιθυμίας του να φανεί μη συμβατικός, διαφορετικός, 12 η έλξη που του προκαλεί το Παρτάλι, το ψεύτικο αρχικά και το αληθινό στη συνέχεια, και η ερωτική του ένωση με το αληθινό Παρτάλι μέσα σε ένα εντελώς ανατρεπτικό σκηνικό ανταλλαγής ρόλων (με τον ντυμένο με γυναικεία ρούχα Μάικ να υποδύεται το Παρτάλι και αυτό με τη σειρά του, ντυμένο με ανδρικά, να υποδύεται τον αμερικανό εραστή του) δεν κάνει τίποτε άλλο παρά να φέρνει στην επιφάνεια τη διαδικασία ψυχολογικής αποδοχής του σεξουαλικού του προσανατολισμού μέχρι την ολοκληρωτική απελευθέρωση της επιθυμίας αλλά και να 11 Στην προκειμένη περίπτωση η παρενδυσία παρουσιάζεται ως «ένας μηχανισμός που λειτουργεί μέσω της μετατόπισης και μέσα από τη φαντασίωση ώστε να αναπαραστήσει ένα σενάριο επιθυμίας. Στη φετιχιστική παρενδυσία, ορισμένα αντικείμενα ένδυσης αναλαμβάνουν έναν μετωνυμικό ρόλο, αντικαθιστώντας μέρη του σώματος και κατά κύριο λόγο το μητρικό φαλλό δηλαδή τον αδιανόητο και φανταστικό φαλλό που υποδηλώνει την πρωταρχική πληρότητα» (Garber, 1997 : 366). 12 Ο τρόπος ένδυσης αποτελεί γενικότερα στο κείμενο αυτό μια οπτική γλώσσα μέσω της οποίας καθίσταται ορατή στους εξωτερικούς παρατηρητές η ιδιαίτερη ουσία των προσώπων να αναφέρω, εντελώς ενδεικτικά, το ενδιαφέρον που παρουσιάζουν σε σχέση με την υπαρξιακή του πορεία οι ενδυματολογικές επιλογές και αλλαγές του Μανόλη. Το ένδυμα, άλλωστε, είτε το αντιμετωπίσουμε ως σημαίνον, έκφραση της έμφυλης ταυτότητας και της σεξουαλικότητάς μας (Crane, 2000), είτε ως ένα από τα συστατικά στοιχεία στην κατασκευή της ταυτότητάς μας -σύμφωνα με τον Barnard, η μόδα και η ένδυση συμβάλλουν αποφασιστικά στη διαδικασία κοινωνικοποίησης σε σεξουαλικούς και έμφυλους ρόλους (Barnard, 2002 : 117) -, έχει παίξει καθοριστικό ρόλο στη διαφοροποίηση ανδρώνγυναικών ενώ ταυτόχρονα συνιστά και ένα μέσον με το οποίο είναι δυνατόν να αμφισβητηθούν οι έμφυλες ταυτότητες στη μορφή που αυτές υπαγορεύονται από τις κοινωνικές συνθήκες της κάθε εποχής. 5

6 υποδηλώνει ότι η σεξουαλικότητα συνίσταται σε πολλαπλές ταυτίσεις και ερωτικά ενδεχόμενα. Η ανδρική ταυτότητα δεν θα πάψει να είναι και μια ιστορία μεταμφίεσης, μοιάζει να υπαινίσσεται τόσο το τέλος της ιστορίας, με τον Μάικ ντυμένο γυναικεία να συνεχίζει την παράδοση της παρενδυσίας, όσο και όλη αυτή η παρενδυτική κυριαρχία που εμφανίζεται «ως συμπλήρωμα της αθέατης ιστορίας των ανθρώπων και των οδυνηρών ενίοτε συνεπειών της για όσους ενεπλάκησαν». 13 Ολες αυτές οι παράλληλες αλλά και διαφορετικές, κατοπτρικές αλλά και έτοιμες να μας δείξουν πολλαπλές εκδοχές του διαφορετικού εντός της ομοιότητας, παρενδυτικές καταστάσεις και σχέσεις μεταξύ ανδρών, ναρκοθετούν το σύστημα γνώσης-εξουσίας από το οποίο απορρέει η ψευδαίσθηση της ενιαίας και αυθεντικής ανδρικής ταυτότητας προβάλλοντας την ύπαρξη ενός πολύμορφου ανδρισμού, 14 ο οποίος δεν κάνει κάτι άλλο από το να εκθέτει την «κατασκευή της έμφυλης συνοχής που προσπαθεί να συγκαλύπτει τις ασυνέχειες του φύλου» (Butler, 2009 : 177) που βαίνουν ασυγκράτητες προς ποικίλες ατραπούς της επιθυμίας και της σεξουαλικότητας. Στο Εξω από το σώμα, μυθιστόρημα στο οποίο διαπλέκονται με έναν εντελώς ενδιαφέροντα τρόπο ο λόγος της επιστήμης-τεχνολογιών αναπαραγωγής με το λόγο της τελετουργίας, ένα ακόμα αποκειμενοποιημένο ανδρικό σώμα ανάγεται σε έκφραση προβληματισμού όσον αφορά τη συνοχή του υποκειμένου, μόνο που στην προκειμένη περίπτωση το κέντρο του ενδιαφέροντος μετατοπίζεται στο βιολογικό σώμα και τα όριά του, στο σώμα ως μεταμορφώσιμο και στο εσωτερικό του αλλά και στις συνέπειες της διαπερατότητας των εσωτερικών ορίων του. Στο Εξω από το σώμα μια ιστορία αναζήτησης μάς δίνει τη δυνατότητα να προσεγγίσουμε εκ των έσω, χάρη στην ανδρική αφηγητική φωνή, τη σύγχρονη ανδρική εμπειρία και ταυτόχρονα να παρακολουθήσουμε την υλοποίηση μιας ανδρικής φαντασίωσης : αυτής που δίνει και στον άνδρα την αναπαραγωγική 13 Παραθέτω το συγκεκριμένο απόσπασμα από τον Πρόλογο του Ανδρες ντυμένοι γυναίκες, του εγκιβωτισμένου στο Παρτάλι βιβλίου στο οποίο καταγράφονται ιστορίες παρενδυτικών ανδρών, επειδή θεωρώ πως όλη αυτή η αφηγηματική εμμονή σε άνδρες ντυμένους γυναικεία να διατρέχουν όχι μόνο τον ιστορικό χρόνο αλλά και τις κοινωνικές τάξεις και την ιδεολογία, με άλλα λόγια η αποσταθεροποίηση παραδοσιακών ανδρικών εικόνων (όπως του αγωνιστή αριστερού) δια μέσου της αποτύπωσης εκφράσεων ερωτισμού εκτός των κανονιστικών πλαισίων της ετεροφυλοφιλίας, στοχεύει στην ανάδειξη αφενός της ιδιαίτερης δυναμικής της ανθρώπινης σεξουαλικότητας κατά την αναμέτρηση του υποκειμένου με την ίδια του την επιθυμία, αφετέρου της ανδρικής ταυτότητας ως σύνθεσης πολλών, διασταυρούμενων και συχνά αντιφατικών υπαγωγών. Για μια διαφορετική προσέγγιση αυτής της παρενδυτικής εμμονής βλ. Αθανασόπουλος, Πιο συγκεκριμένα, ο Αθανασόπουλος εστιάζει στην αναλογία ανάμεσα στην παρενδυσία και στην ιστορία και καταλήγει : «Το γεγονός πως η διαδικασία ξεκινά από την εκδοχή της μεταμφίεσης για την κάλυψη του φύλου (δηλαδή από μια μεταμφίεση που έχει ιστορική αιτία), για να καταλήξει με τη μεταπολίτευση σε μια μεταμφίεση χωρίς ιστορική αιτία, συνιστά μια διαδικασία έκπτωσης από τη μεταμφίεση/μεταμόρφωση προς τη μεταμφίεση/ τρανσβεστισμό. Η επιλογή της μεταπολίτευσης είναι πολύ επιτυχημένη, όχι μόνο ψυχολογικά (ως εποχή κατά την οποία εκδηλώνεται μια κρίση ταυτοτήτων), αλλά και ρεαλιστικά, επειδή αποτέλεσε μια εποχή έξαρσης, κατά την οποία οι φοιτητές δοκίμαζαν τα πάντα και οι διανοούμενοι εισέβαλαν στο λούμπεν, με φυσική συνέπεια τη συγχώνευση των φοιτητών του Αριστοτέλειου με το λούμπεν του Βαρδάρη». 14 Σε ανάλογες παρατηρήσεις όσον αφορά την αντίληψη περί ταυτότητας καταλήγει η Μ.Μικέ στο βιβλίο της Μεταμφιέσεις στη Νεοελληνική Πεζογραφία, στο οποίο διερευνά τη σχέση ανάμεσα στη μεταμφίεση και την ταυτότητα σε νεοελληνικά πεζογραφικά κείμενα του 19 ου και του 20 ου αιώνα. Ειδικότερα όσον αφορά κείμενα της νεοτερικής πεζογραφίας η μεταμφίεση, παρατηρεί η συγγραφέας, υπογραμμίζει το πολυσχιδές μιας προσωπικότητας και την πορεία μιας ταυτότητας υπό κατασκευή, που δεν διστάζει να προβάλει τις ποικίλες όψεις της (Μικέ, 2001 : ). 6

7 δυνατότητα. Αυτό που αναζητά ο πρωταγωνιστής της ιστορίας, Ρήσος Κυριαζίδης, είναι ένας άλλος άνδρας : ο σύντροφος της Μάχως, της γυναίκας που τον έχει γοητεύσει, και ο οποίος έχει εξαφανιστεί. Αυτός ο εντελώς διαφορετικός άνδρας, στον αντίποδα του πρωταγωνιστή-εκπροσώπου ενός συμβατικού ανδρισμού χαρακτηριζόμενου έως τότε από σεξουαλική κινητικότητα και συναισθηματική απάθεια, έχοντας «γονιμοποιηθεί» από το δικό του σπέρμα και από το ωάριο της συντρόφου του, κυοφορεί, υλοποιώντας, στο επίπεδο της ιστορίας, προηγούμενους πειραματισμούς του ζεύγους σε θέματα γονιμότητας, και σε επίπεδο αφήγησης την κατεξοχήν μεταμόρφωση που οδηγεί όλο τον προβληματισμό περί διάβασης των ορίων μέχρι τις πλέον ακραίες απολήξεις και συνέπειες. Η ανδρική κυοφορία σε ένα πλαίσιο που παραπέμπει στη γέννηση του Διόνυσου από την ανδρική μήτρα-μηρό του Δία έρχεται να ναρκοθετήσει τα σαφή όρια μεταξύ θηλυκού και αρσενικού σώματος προβάλλοντας καταρχάς τη σύγχρονη αντίληψη για το σώμα ως πρώτη ύλη υποκείμενη σε ηθελημένες παρεμβάσεις προκειμένου να καταστεί φορέας σημασιών (Μακρυνιώτη, 2004 : 47) αλλά και να προβάλει την εικόνα ενός σύγχρονου άνδρα, δημιουργήματος της μεταμοντέρνας, μετα-φεμινιστικής εποχής μας : ενός άνδρα που δε διστάζει να κινηθεί στο μεταίχμιο, μεταλλασσόμενος σε μια μετα-έμφυλη ύπαρξη, βιολογικά διφορούμενη, σε ένα σωματοποιημένο τεκμήριο συνύπαρξης αντιτιθέμενων βιολογικών χαρακτηριστικών που αποδομεί κάθε έννοια αυτοτέλειας. Θα μπορούσε να μιλήσει κανείς για την ανδρική εγκυμοσύνη ως μια πολιτισμική μεταφορά σε μια προσπάθεια αποδόμησης των εικαζόμενων ως φυσικών κατηγοριών ή γενικότερα των μοντερνιστικών διπολικών κατασκευών και για την ιστορία αυτής της ανδρικής κυοφορίας ως μια πολιτισμική αφήγηση υπέρβασης του υλικούβιολογικού σώματος και των κοινωνικών του σημασιών; Με την αναπαραγωγή να αναπλαισιώνεται εδώ ως κατασκευασμένη και ως επιλογή που επιβεβαιώνει την ελευθερία αυτοδιάθεσης του σώματος και με την τοποθέτηση του εμβρύου κάπου έξω από το γυναικείο σώμα αποδιαρθρώνεται αναμφίβολα η σταθερότητα των ορίων στο φυσικό κόσμο. Με το ενδιαφέρον να εστιάζεται όχι στη διάκριση ανάμεσα στο φυσικό σώμα και το κοινωνικά κατασκευασμένο σώμα όσο σε μια ανατρεπτική σωματική ανα-κατασκευή που προβάλλει τη δυνατότητα ανάληψης εντελώς νέων θέσεων υποκειμένου ανάμεσα στο θηλυκό και το αρσενικό, τη φύση και τον πολιτισμό-γνώση, τη δυαδικότητα και την ενότητα, αυτό το ανδρικό σώμα που ανθίσταται πλέον σε κάθε σαφή προσδιορισμό φαίνεται πως υπονομεύει καταρχάς με τον πιο απόλυτο τρόπο κάθε συνεκτική εικόνα του εαυτού και τη σταθερότητα των ορίων στο φυσικό κόσμο. Με την κατάληξη της ιστορίας όμως, που εκτυλίσσεται σε μια σκηνογραφία καθαρά βακχικής τελετουργίας, σύμφωνα με την οποία ο εγκυμονών άνδρας πλήττεται από κεραυνό που διαμελίζει το σώμα του και η σύντροφός του τρώει τα σπλάχνα του για να γονιμοποιηθεί αυτή στη συνέχεια, η όλη διαδικασία παίρνει τη διάσταση μιας θυσιαστικής κρίσης που φαίνεται να έρχεται ως συνέπεια μιας ατελέσφορης τελετουργίας όσον αφορά την αδυναμία υπέρβασης των ορίων που συγκροτούν το βιολογικό σώμα. Αν η παρενδυσία του Πενθέα στις Βάκχες μπορεί να θεωρηθεί σαν το πρώτο στάδιο του σπαραγμού, υπό την έννοια ότι αποσταθεροποιεί τα έμφυλα όριά του καθιστώντας τα ρευστά, διαπερατά και συνεπώς ανοιχτά στον κατακερματισμό τους (Zeitlin, 1996 : 352) και η ωμοφαγία στο πλαίσιο των Ορφικο-διονυσιακών μυστηρίων ως μυστηριακή θυσία, 15 η διακειμενική σχέση καθιστά και την πέραν των έμφυλων κατηγοριών α-διανόητη σωματικότητα του εγκυμονούντα άνδρα διαπερατή και υποκείμενη στον διαμελισμό και την 15 Για την ωμοφαγία ως μυστηριακή θυσία που μεταβιβάζει σε εκείνον που την εκτελεί την ισχύ του διασπαραγμένου θεού Διονύσου βλ. Dodds, 1951 :

8 αποδιάρθρωση, ενώ η εν είδει συμβολικής και μαγικής ενσωμάτωσης επανεγγραφή της φυσικής κατηγορίας της εγκυμοσύνης στη γυναίκα είναι ενδεικτική της αφηγηματικής πρόθεσης να μην χαθεί ολοκληρωτικά η σημασία του φυσικού ως συμβολικού χώρου αλλά και η αμφισβήτηση των ορίων φυσικού/α-φύσικου (υπό την έννοια του αντιβαίνοντος στους φυσικούς κανόνες). Με τον τρόπο αυτό, δηλαδή με το εκούσια οδηγημένο στην αυτο-καταστροφή γονιμοποιημένο ανδρικό σώμα ώστε δια μέσου αυτής να του αποδοθεί πλήρως η σημασία του και με το μυστηριακά γονιμοποιημένο γυναικείο σώμα, αναδύεται αφενός μια δυναμική έκφανση της φύσης-σώματος η οποία αν και έχει χάσει την απόλυτη κυριαρχία της και υπόκειται σε τροποποιήσεις και μετασχηματισμούς και αυτή με τη σειρά της αντιδρά στην αλλαγή και επενεργεί στον κόσμο, αφετέρου μια αμφιθυμία απέναντι στο φυσικό και κανονιστικό που οδηγεί μετά την αμφισβήτηση των ορίων τους στην επανεγγραφή τους. 16 Εστιάζοντας όμως στην κατεξοχήν προβληματική της συγκεκριμένης εργασίας, δεν μπορώ παρά να επισημάνω και τη δημιουργία μιας πολύ πιο αρεστής έκφανσης ανδρισμού ως τελικού αποτελέσματος της συγκεκριμένης ιστορίας αναζήτησης. Το ανδρικό σώμα που υπερβαίνει τα περιοριστικά όρια που θέτουν οι βιολογικές κατηγορίες μπορεί τελικά να καταστρέφεται, η όλη διαδικασία αναζήτησής του και το σώμα της διαφορετικότητας αυτό καθαυτό συντελούν όμως καθοριστικά στη μεταμόρφωση του Ρήσου Κυριαζίδη - εκπροσώπου του παραδοσιακού ανδρισμού σε έναν άνδρα της νέας εποχής, ευαίσθητο, συναισθηματικό και με ουσιαστικό ενδιαφέρον απέναντι στη γυναίκα μια μεταμόρφωση που φέρει, έστω και από μια εντελώς διαφορετική πλευρά, και πάλι στο προσκήνιο την ανδρική ταυτότητα ως μια διαδικασία εν εξελίξει. Τα ανδρικά σώματα των κειμένων με τα οποία ασχολήθηκα θέτουν σε δοκιμασία τους κανόνες που καθορίζουν τα όρια του φύλου εντός του πολιτισμικά διανοητού, πολλαπλασιάζοντας τον ανδρισμό σε μια επικράτεια ανδρισμών οι οποίοι μέσα από το διαλογικό παιχνίδι ανδρικού σώματος και ταυτότητας, μέσα από τις διαρκείς και αλληλοτροφοδοτούμενες διαδικασίες συγκρότησης, ανασχηματισμού και μεταβολής τους, θέτουν στο Παρτάλι και στο Εξω από το σώμα ζητήματα που αφορούν το κανονιστικό πλαίσιο της δυιστικής σκέψης σε ποικίλα επίπεδα : φύλου και σεξουαλικότητας, αλλά και φύσης/ πολιτισμού, αυταπάτης/ πραγματικότητας, αυθεντικότητας/ μίμησης, φυσιολογικού/ μη-φυσιολογικού, επιλογής/ καταναγκασμού. Καθώς δε όλες αυτές οι διαρκείς και αλληλοτροφοδοτούμενες διαδικασίες συγκρότησης, ανασχηματισμού και μεταβολής σωμάτων και ταυτοτήτων πραγματοποιούνται σε χώρους που μοιάζουν ετεροτοπικοί με την έννοια του ενδιάμεσου, μεταιχμιακού τόπου που αν και μπορεί να προσδιοριστεί με σαφείς τοπικούς όρους είναι και εκτός τόπου ως χώρος μετάβασης και παραβίασης ορίων (Foucault, 1984 : 46-49) 17 και συγκροτούν αφηγήσεις η δομή των οποίων (είτε με τους συνεχείς αναδιπλασιασμούς της βασικής ιστορίας στο Παρτάλι, είτε με τη μείξη των ειδών στο Εξω από το σώμα 18 ) υποδηλώνει ότι η ανατρεπτική δύναμη της 16 Το βασικό γυναικείο πρόσωπο εμφανίζεται άλλωστε στην προκειμένη περίπτωση ως αφοσιωμένη σύντροφος και αντανάκλαση του άνδρα, ενώ και το τέλος της ιστορίας μας φέρνει αντιμέτωπους με την αναβίωση ενός παραδοσιακού οικογενειακού ιστού. 17 Αναφέρομαι σε χώρους όπως το όρος Παγγαίο στο Εξω από το σώμα ή το ξενοδοχείο Λιμάνι στο Παρτάλι. 18 Σύμφωνα με την Ντόρα Τσιμπούκη : «Το Έξω από το σώμα είναι ένα μυθιστόρημα που εξερευνά οριακές περιοχές και ως εκ τούτου αντιστέκεται στην κατηγοριοποίηση, δεν ανήκει δηλ. ούτε στη ρεαλιστική παράδοση παρόλο που όσα διαδραματίζονται θα μπορούσαν να είναι αληθινά, δεν είναι επιστημονικής φαντασίας αν και ένας άντρας που κυοφορεί θα μπορούσε να θεωρηθεί σενάριο 8

9 έμφυλης ταυτότητας δεν ενυπάρχει μόνο στα σώματα αλλά και στους Λόγους που παράγουν αυτά τα σώματα, δεν κάνουν κάτι άλλο από το να εντείνουν την εντύπωση ότι οι συγκεκριμένοι πέραν του διανοητού ανδρισμοί συνιστούν μάλλον μια κριτική στην σύγχρονη αντίληψη περί ταυτότητας, υπογραμμίζοντας τον πολύμορφο, μεταβαλλόμενο, ανοιχτό στη διαφορά χαρακτήρα της και ταυτόχρονα έναν προβληματισμό ως προς αυτό. Αν στο Παρτάλι το κείμενο ανάγεται σε πεδίο προβολής προσώπων που θέτουν ανυπέρβλητα εμπόδια σε κάθε κανονιστική κωδικοποίηση βιολογικού, κοινωνικού φύλου και επιθυμίας εκθέτοντας εντέλει τη μυθοπλασία ύπαρξης απόλυτα συνεκτικών ταυτοτικών θέσεων, το Εξω από το σώμα υποδηλώνει ότι η δυνατότητα μεταμόρφωσης δεν είναι χωρίς όρια γεγονός που έρχεται να μας θυμίσει ότι ο αφηγηματικός κώδικας αξιών στα συγκεκριμένα κείμενα, όπως ακριβώς και το έμφυλο υποκείμενο γενικότερα, μπορεί να είναι φορέας εναλλακτικών νοημάτων και πρακτικών που εκθέτουν την ισχύ των ρυθμιστικών κανόνων του φυσικού και του κανονικού είναι όμως ταυτόχρονα και προϊόν των περιορισμών που θέτει η ηγεμονική κανονικότητα της υποκειμενοποίησης. Βιβλιογραφία Αθανασόπουλος, Β. (2001). Ο Βαρδάρης και η δυσφορία του γένους. ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 20 Νοεμβρίου Γρηγοριάδης, Θ. (2001). Το Παρτάλι. Αθήνα : Εκδόσεις Πατάκη. Γρηγοριάδης, Θ. (2003). Εξω από το σώμα. Αθήνα : Εκδόσεις Πατάκη. Κόκορης, Δ. (2001). Αναζήτηση ταυτότητας και μυθιστορηματική γραφή. Εντευκτήριο, 55, Κρημνιώτη, Π. (2001). Πατρίδα του λογοτέχνη είναι κάθε τόπος που τον εμπνέει δημιουργικά. ΑΥΓΗ, 26 Απριλίου. Διαθέσιμο στο : Μακρυνιώτη, Δ. (2004). «Το σώμα στην ύστερη νεωτερικότητα». Στο Δ.Μακρυνιώτη (επιμ.), Τα όρια του σώματος, Διεπιστημονικές Προσεγγίσεις. (σσ ). Αθήνα : Νήσος. Μικέ, Μ. (2001). Μεταμφιέσεις στη Νεοελληνική Πεζογραφία (19 ος 20 ος αιώνας). Αθήνα : Κέδρος. Μπάτλερ, Τ. (2008). Σώματα με σημασία. Οριοθετήσεις του «φύλου» στο λόγο. Μτφ. Π.Μαρκέτου. Εισαγωγή-επιστ. επιμέλεια : Α.Αθανασίου. Αθήνα : Εκκρεμές. Τσιμπούκη, Ν. (2004). Ακραίες επιθυμίες. ΒΗΜΑ, Κυριακή 18 Ιανουαρίου. Χατζηβασιλείου, Β. (2001). Χορός μεταμφιέσεων. ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ, Βιβλιοθήκη 15 Ιουνίου. επιστημονικής φαντασίας, δεν είναι ούτε ντεντεκτιβικό μυθιστόρημα παρά του ότι ακολουθεί τη γνωστή δομή της εξιχνίασης ενός μυστηρίου (whodonit).» (Τσιμπούκη, 2004). 9

10 Barnard, M. (2002). Fashion as Communication. London: Routledge. Butler, J. (2009). Αναταραχή φύλου. Ο φεμινισμός και η ανατροπή της ταυτότητας. Μτφ. Γ.Καράμπελας. Αθήνα : Αλεξάνδρεια. Brod, H. and Kaufman, M. (1994, eds). Theorizing Masculinities. Newbury Park: Sage Publications. Brod, H. (1987, ed.). The Making of Masculinities: The New Men's Studies. Boston : Allen & Unwin. Connell, R. W. (1995). Masculinities. Cambridge : Polity Press. Crane, D. (2000). Fashion and its social agendas: Class, gender, and identity in clothing. Chicago: University of Chicago Press. Dodds, E.R. (1951). The Greeks and the Irrational. Berkeley: University of California Press. Foucault, M. (1984). Dits et écrits, Des espaces autres (conférence au Cercle d études architecturales, 14 mars 1967), Architecture, Mouvement, Continuité, 5, Garber, M. (1997). Vested Interests: Cross-Dressing and Cultural Anxiety. New York: Routledge. Halberstam, J. (1998). Female Masculinity. Durham, NC : Duke University Press. Hawkes, G. L. (1995). Dressing Up: Cross-Dressing and Sexual Dissonance. Journal of Gender Studies, 4 (3), Kimmel, M. (2000). The Gendered Society. Oxford: Oxford University Press. West, C. and Zimmerman, D.H., (1987). Doing gender. Gender and Society, 1 (2), Zeitlin, F.Ι. (1996). Playing the Other: Gender and Society in Classical Greek Literature. Chicago & London: University of Chicago Press. Žižek, S. (1999). The ticklish subject: the absent centre of political ontology. London, New York : Verso. 10

ΘΗΛΥΚΟΤΗΤΑ ΑΝΔΡΟΠΡΕΠΕΙΑ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΤΟΥ ΕΑΥΤΟΥ ΑΥΤΟ-ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΑΥΤΟΠΡΟΣΩΠΟΓΡΑΦΙΑ/ΑΥΤΟΠΟΡΤΡΕΤΟ

ΘΗΛΥΚΟΤΗΤΑ ΑΝΔΡΟΠΡΕΠΕΙΑ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΤΟΥ ΕΑΥΤΟΥ ΑΥΤΟ-ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΑΥΤΟΠΡΟΣΩΠΟΓΡΑΦΙΑ/ΑΥΤΟΠΟΡΤΡΕΤΟ ΜΕΤΑΜΦΙΕΣΕΙΣ ΘΗΛΥΚΟΤΗΤΑ ΑΝΔΡΟΠΡΕΠΕΙΑ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΤΟΥ ΕΑΥΤΟΥ ΑΥΤΟ-ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΑΥΤΟΠΡΟΣΩΠΟΓΡΑΦΙΑ/ΑΥΤΟΠΟΡΤΡΕΤΟ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΕΙΣ ΤΟΥ ΕΑΥΤΟΥ ΜΕΣΩ ΤΟΥ ΑΛΛΟΥ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΤΗΣ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑΣ Το φύλο δεν είναι ένα απλό γεγονός

Διαβάστε περισσότερα

ΣΩΜΑ ΚΑΙ ΙΑΦΟΡΑ ΣΤΗ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑ

ΣΩΜΑ ΚΑΙ ΙΑΦΟΡΑ ΣΤΗ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑ Πρόλογος Το σώµα, υλικό ή λογοθετικό, έµφυλο, σεξουαλικοποιηµένο, φυλετικό, ικανό ή αν-ίκανο, φυσιολογικό ή παρεκκλίνον, το ε- µπορευµατοποιηµένο σώµα, το σώµα που πάσχει, καταπιέζεται ή τιµωρείται, το

Διαβάστε περισσότερα

ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΕΧΤΕΛΙΔΗΣ, ΥΒΟΝ ΚΟΣΜΑ

ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΕΧΤΕΛΙΔΗΣ, ΥΒΟΝ ΚΟΣΜΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η παιδική ηλικία είναι ένα ζήτημα για το οποίο η κοινωνιολογία έχει δείξει μεγάλο ενδιαφέρον τα τελευταία χρόνια. Από τις αρχές της δεκαετίας του 1980 έως σήμερα βρίσκεται υπό εξέλιξη ένα πρόγραμμα

Διαβάστε περισσότερα

ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ

ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ Φύλο (sex) Σεξουαλικότητα (sexuality) Σεξουαλική υγεία (sexual health) Κοινωνική ταυτότητα (γένος) (gender) Κοινωνική ταυτότητα φύλου (gender identity) Σεξουαλικός προσανατολισµός

Διαβάστε περισσότερα

Πρόλογος: Κογκίδου ήµητρα. Εκπαιδευτική Ηγεσία και Φύλο. Στο: αράκη Ελένη (2007) Θεσσαλονίκη: Επίκεντρο.

Πρόλογος: Κογκίδου ήµητρα. Εκπαιδευτική Ηγεσία και Φύλο. Στο: αράκη Ελένη (2007) Θεσσαλονίκη: Επίκεντρο. Πρόλογος: Κογκίδου ήµητρα Στο: αράκη Ελένη (2007) Θεσσαλονίκη: Επίκεντρο. Εκπαιδευτική Ηγεσία και Φύλο. Τα τελευταία χρόνια βρισκόµαστε µπροστά σε µια βαθµιαία αποδόµηση της ανδροκρατικής έννοιας της ηγεσίας

Διαβάστε περισσότερα

Κορίτσι ή Αγόρι: Η Ανάπτυξη της Ταυτότητας Φύλου. Ίλια Χατζή Ψυχολόγος MSc

Κορίτσι ή Αγόρι: Η Ανάπτυξη της Ταυτότητας Φύλου. Ίλια Χατζή Ψυχολόγος MSc Κορίτσι ή Αγόρι: Η Ανάπτυξη της Ταυτότητας Φύλου Ίλια Χατζή Ψυχολόγος MSc Τι είναι Ταυτότητα; Περιγράφει τα χαρακτηριστικά που μας προσδιορίζουν και μας διαφοροποιούν ή μας ταξινομούν σε ομάδες ή υποομάδες.

Διαβάστε περισσότερα

15/9/2009. 1880 ποίηση & πεζογραφία στρέφονται προς νέες κατευθύνσεις Νέα εκφραστικά μέσα

15/9/2009. 1880 ποίηση & πεζογραφία στρέφονται προς νέες κατευθύνσεις Νέα εκφραστικά μέσα Νέα Αθηναϊκή Σχολή Λογοτεχνία Β Λυκείου Εισαγωγή Επιμέλεια: Τ. Γιακουμάτου www.netschoolbook.gr 1880 ποίηση & πεζογραφία στρέφονται προς νέες κατευθύνσεις Νέα εκφραστικά μέσα Εσωτερική αναδιάρθρωση κράτους-στόχος

Διαβάστε περισσότερα

Αναπτυξιακή Ψυχολογία. Διάλεξη 6: Η ανάπτυξη της εικόνας εαυτού - αυτοαντίληψης

Αναπτυξιακή Ψυχολογία. Διάλεξη 6: Η ανάπτυξη της εικόνας εαυτού - αυτοαντίληψης Αναπτυξιακή Ψυχολογία Διάλεξη 6: Η ανάπτυξη της εικόνας εαυτού - αυτοαντίληψης Θέματα διάλεξης Η σημασία της αυτοαντίληψης Η φύση και το περιεχόμενο της αυτοαντίληψης Η ανάπτυξη της αυτοαντίληψης Παράγοντες

Διαβάστε περισσότερα

Π Ι Σ Τ Ο Π Ο Ι Η Σ Η Ε Π Α Ρ Κ Ε Ι Α Σ Τ Η Σ ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΕΙΑΣ Χ Ρ Η Σ Η Γ Λ Ω Σ Σ Α Σ ΔΕΥΤΕΡΗ ΣΕΙΡΑ Δ Ε Ι Γ Μ Α Τ Ω Ν Μ 0 Ν Α Δ Ε Σ

Π Ι Σ Τ Ο Π Ο Ι Η Σ Η Ε Π Α Ρ Κ Ε Ι Α Σ Τ Η Σ ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΕΙΑΣ Χ Ρ Η Σ Η Γ Λ Ω Σ Σ Α Σ ΔΕΥΤΕΡΗ ΣΕΙΡΑ Δ Ε Ι Γ Μ Α Τ Ω Ν Μ 0 Ν Α Δ Ε Σ Ε Π Α Ρ Κ Ε Ι Α Σ Τ Η Σ ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΕΙΑΣ Χ Ρ Η Σ Η Γ Λ Ω Σ Σ Α Σ ΔΕΥΤΕΡΗ ΣΕΙΡΑ Δ Ε Ι Γ Μ Α Τ Ω Ν 2 0 Μ 0 Ν Α Δ Ε Σ 1 Y Π Ο Υ Ρ Γ Ε Ι Ο Π Α Ι Δ Ε Ι Α Σ Κ Α Ι Θ Ρ Η Σ Κ Ε Υ Μ Α Τ Ω Ν Κ Ε Ν Τ Ρ Ο Ε Λ Λ Η Ν Ι

Διαβάστε περισσότερα

Γλαύκη Γκότση, Δρ. Ιστορίας της Τέχνης

Γλαύκη Γκότση, Δρ. Ιστορίας της Τέχνης Γλαύκη Γκότση, Δρ. Ιστορίας της Τέχνης Γυναίκες καλλιτέχνες και δημόσιος χώρος στη σύγχρονη Ελλάδα: όροι και όρια μιας σχέσης Διάχυτη είναι στις μέρες μας η αντίληψη ότι πλέον οι αντιξοότητες, θεσμικές

Διαβάστε περισσότερα

ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ ΤΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΠΑΡΕΛΘΟΝ ΜΝΗΜΗ ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΗ

ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ ΤΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΠΑΡΕΛΘΟΝ ΜΝΗΜΗ ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ ΤΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΠΑΡΕΛΘΟΝ ΜΝΗΜΗ ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΗΣ ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ ΣΤΑ ΜΟΥΣΕΙΑ Ραγδαία αύξηση μουσείων και κηρυγμένων ιστορικών χώρων Κάθε μουσειακή παρουσίαση συνιστά

Διαβάστε περισσότερα

Το φύλο και ο ερωτικόςσεξουαλικός. προσανατολισμός

Το φύλο και ο ερωτικόςσεξουαλικός. προσανατολισμός Το φύλο και ο ερωτικόςσεξουαλικός προσανατολισμός L G B T Q I ΛΟΑΤΚΙ (LGBTQI): Ακρωνύμιο που χρησιμοποιείται για την κοινότητα των Λεσβιών (Lesbian), των Ομοφυλόφιλων (Gay), των Αμφιφυλόφιλων (Bisexual),

Διαβάστε περισσότερα

Βιολογικό και κοινωνικό φύλο

Βιολογικό και κοινωνικό φύλο Βιολογικό και κοινωνικό φύλο Η έννοια του βιολογικού φύλου (sex) βασίζεται στη βιολογική διάκριση μεταξύ θηλυκού και αρσενικού. Συνδέεται με τα χρωμοσώματα, τις ορμόνες και την ανατομία. Βιολογικό και

Διαβάστε περισσότερα

Το Έλλειμμα της Διεπιστημονικότητας της Σάσας Λαδά*

Το Έλλειμμα της Διεπιστημονικότητας της Σάσας Λαδά* Το Έλλειμμα της Διεπιστημονικότητας της Σάσας Λαδά* Το έλλειμμα της διεπιστημονικότητας και η μονοεπιστημονική παράδοση του ελληνικού πανεπιστημίου λειτουργούν ως σημαντική τροχοπέδη στην ανάπτυξη των

Διαβάστε περισσότερα

Ειδικά θέματα αρχιτεκτονικής μορφολογίας. Κατεύθυνση Α: Σκηνογραφία, Ιστορική προσέγγιση

Ειδικά θέματα αρχιτεκτονικής μορφολογίας. Κατεύθυνση Α: Σκηνογραφία, Ιστορική προσέγγιση Ειδικά θέματα αρχιτεκτονικής μορφολογίας Κατεύθυνση Α: Σκηνογραφία, Ιστορική προσέγγιση Υπεύθυνος Καθηγητής: Σ. Γυφτόπουλος Σπουδάστριες: Χ. Τζοβλά, Χ. Χαρατσάρη Το θέατρο αποτελεί μια επικοινωνιακή

Διαβάστε περισσότερα

Οπτική Απόλαυση και Αφηγηµατικός Κινηµατογράφος (1975) Laura Mulvey

Οπτική Απόλαυση και Αφηγηµατικός Κινηµατογράφος (1975) Laura Mulvey Οπτική Απόλαυση και Αφηγηµατικός Κινηµατογράφος (1975) Laura Mulvey Το άρθρο αυτό επιβεβαιώνει τη γνώµη πολλών φεµινιστών/ τριών κριτικών του κινηµατογράφου ότι το ανδρικό βλέµµα κυριαρχεί στις ταινίες

Διαβάστε περισσότερα

Διδακτική Γλωσσικών Μαθημάτων (ΚΠΒ307)

Διδακτική Γλωσσικών Μαθημάτων (ΚΠΒ307) ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ Διδακτική Γλωσσικών Μαθημάτων (ΚΠΒ307) Ενότητα #4: Λειτουργικός και Κριτικός Γραμματισμός Διδάσκων: Κατσαρού Ελένη ΤΜΗΜΑ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΩΝ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

β) Αν είχες τη δυνατότητα να «φτιάξεις» εσύ έναν ιδανικό κόσμο, πώς θα ήταν αυτός;

β) Αν είχες τη δυνατότητα να «φτιάξεις» εσύ έναν ιδανικό κόσμο, πώς θα ήταν αυτός; 1 α) H πραγματική ζωή κρύβει χαρά, αγάπη, στόχους, όνειρα, έρωτα, αλλά και πόνο, απογοήτευση, πίκρες, αγώνα. αν λείπουν όλα αυτά τα συναισθήματα και οι ανατροπές, αν χαθεί η καρδιά και η ψυχή, η ελευθερία,

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟ ΒΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟ ΒΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟ ΒΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ Μόνο με το αίσθημα μπορείς να διδάξεις. Αν καθήσεις στην έδρα η ποίηση θα φύγει από το παράθυρο. «Κώστας Μόντης» Βασικές αρχές: 1) Το λογοτεχνικό

Διαβάστε περισσότερα

Στυλιανή Ανή Χρόνη, Ph.D. Λέκτορας ΤΕΦΑΑ, ΠΘ, Τρίκαλα

Στυλιανή Ανή Χρόνη, Ph.D. Λέκτορας ΤΕΦΑΑ, ΠΘ, Τρίκαλα ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ & ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΑΘΛΗΤΕΣ & ΑΘΛΗΤΡΙΕΣ: ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ Στυλιανή Ανή Χρόνη, Ph.D. Λέκτορας ΤΕΦΑΑ, ΠΘ, Τρίκαλα ΕΠΕΑΕΚ: ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

Διαβάστε περισσότερα

14 Δυσκολίες μάθησης για την ανάπτυξη των παιδιών, αλλά και της εκπαιδευτικής πραγματικότητας. Έχουν προταθεί διάφορες θεωρίες και αιτιολογίες για τις

14 Δυσκολίες μάθησης για την ανάπτυξη των παιδιών, αλλά και της εκπαιδευτικής πραγματικότητας. Έχουν προταθεί διάφορες θεωρίες και αιτιολογίες για τις ΠΡΟΛΟΓΟΣ Οι δυσκολίες μάθησης των παιδιών συνεχίζουν να απασχολούν όλους όσοι ασχολούνται με την ανάπτυξη των παιδιών και με την εκπαίδευση. Τους εκπαιδευτικούς, οι οποίοι, μέσα στην τάξη τους, βρίσκονται

Διαβάστε περισσότερα

þÿ ±ÁǹĵºÄ ½¹º Ä Â þÿãà Å Â Ä Â ±ÁǹĵºÄ ½¹º  Xenopoulos, Solon Neapolis University

þÿ ±ÁǹĵºÄ ½¹º Ä Â þÿãà Å Â Ä Â ±ÁǹĵºÄ ½¹º  Xenopoulos, Solon Neapolis University Neapolis University HEPHAESTUS Repository School of Architecture, Land and Environmental Sciences http://hephaestus.nup.ac.cy Informative material 2005 þÿ ±ÁǹĵºÄ ½¹º Ä Â þÿ¼µä±»»±ãì¼µ½  µ¹ºì½±â º±¹

Διαβάστε περισσότερα

Διάρκεια: 2Χ80 Προτεινόμενη τάξη: Δ -Στ Εισηγήτρια: Χάρις Πολυκάρπου

Διάρκεια: 2Χ80 Προτεινόμενη τάξη: Δ -Στ Εισηγήτρια: Χάρις Πολυκάρπου ΘΕΑΤΡΙΚΗ ΑΓΩΓΗ Θεατρικό Εργαστήρι: Δημιουργία δραματικών πλαισίων με αφορμή μαθηματικές έννοιες. Ανάπτυξη ικανοτήτων για επικοινωνία μέσω του θεάτρου και του δράματος. Ειδικότερα αναφορικά με τις παρακάτω

Διαβάστε περισσότερα

Φύλο, σεξουαλικότητα και σεξουαλικός προσανατολισµός. -Ιδιωτική ζωή, δηµόσιο νόηµα

Φύλο, σεξουαλικότητα και σεξουαλικός προσανατολισµός. -Ιδιωτική ζωή, δηµόσιο νόηµα Εισήγηση στo σεµινάριο «Σεξουαλικός Προσανατολισµός:Στάσεις-Επιλογές- Προβληµατισµοί». Θεσσαλονίκη, 9 Μαϊου 2005. Επιτροπή Κοινωνικής Πολιτικής -Κέντρο Συµβουλευτικής και Ψυχολογικής Υποστήριξης (ΚΕΣΥΨΥ),

Διαβάστε περισσότερα

Ο συγγραφέας Γιάννης Καλπούζος μιλά στο onlarissa.gr: Τίποτε στη ζωή δεν είναι άσπρο-μαύρο

Ο συγγραφέας Γιάννης Καλπούζος μιλά στο onlarissa.gr: Τίποτε στη ζωή δεν είναι άσπρο-μαύρο Ο συγγραφέας Γιάννης Καλπούζος μιλά στο onlarissa.gr: Τίποτε στη ζωή δεν είναι άσπρο-μαύρο Δημοσιεύθηκε στις: 10 Ιουνίου 2018, 10:53 Πολυγραφότατος, σχεδόν μια εικοσαετία στα ελληνικά γράμματα, ο Γιάννης

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΠΕ Παρασκευή 6 Μαρτίου 2015 Η έμφυλη εμπειρία των γυναικών στην πολιτική

ΕΝΠΕ Παρασκευή 6 Μαρτίου 2015 Η έμφυλη εμπειρία των γυναικών στην πολιτική ΕΝΠΕ Παρασκευή 6 Μαρτίου 2015 Η έμφυλη εμπειρία των γυναικών στην πολιτική Κυρίες και κύριοι, Καταρχήν να συγχαρώ την Ένωση Περιφερειών για την πρωτοβουλία της οργάνωσης της σημερινής εκδήλωσης ενόψει

Διαβάστε περισσότερα

Ψυχοθεραπεία και θέματα σεξουαλικής ταυτότητας. Τσαμπίκα Μπαφίτη, M.Sc., Ph.D., Κλινική Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια (ECP)

Ψυχοθεραπεία και θέματα σεξουαλικής ταυτότητας. Τσαμπίκα Μπαφίτη, M.Sc., Ph.D., Κλινική Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια (ECP) Ψυχοθεραπεία και θέματα σεξουαλικής ταυτότητας Τσαμπίκα Μπαφίτη, M.Sc., Ph.D., Κλινική Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια (ECP) ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ Οι βασικές κατηγορίες θεωριών για την ομοφυλοφιλία Φυσιολογικές

Διαβάστε περισσότερα

Στυλιανή Ανή Χρόνη, Ph.D. Λέκτορας ΤΕΦΑΑ, ΠΘ, Τρίκαλα

Στυλιανή Ανή Χρόνη, Ph.D. Λέκτορας ΤΕΦΑΑ, ΠΘ, Τρίκαλα ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ & ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΑΘΛΗΤΕΣ & ΑΘΛΗΤΡΙΕΣ: ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ Στυλιανή Ανή Χρόνη, Ph.D. Λέκτορας ΤΕΦΑΑ, ΠΘ, Τρίκαλα ΕΠΕΑΕΚ: ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

Διαβάστε περισσότερα

Στερεότυπα φύλου στις επαγγελματικές επιλογές των νέων γυναικών

Στερεότυπα φύλου στις επαγγελματικές επιλογές των νέων γυναικών Στερεότυπα φύλου στις επαγγελματικές επιλογές των νέων γυναικών Τ Ο Γ Υ Ν Α Ι Κ Ε Ι Ο Π Ρ Ο ς Ω Π Ο Τ Η ς Ε Π Ι Χ Ε Ι Ρ Η Μ Α Τ Ι Κ Ο Τ Η Τ Α ς ς Τ Ο Ν. Κ Ι Λ Κ Ι ς Τ Ε Τ Α Ρ Τ Η 8 Μ Α Ρ Τ Ι Ο Υ 2 0 1

Διαβάστε περισσότερα

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΚΑΙ Ο ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥΣ;

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΚΑΙ Ο ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥΣ; Η επαγγελματική ανάπτυξη και η ανθρώπινη ανάπτυξη συνδέονται. Η εξελικτική πορεία του ατόμου δεν κλείνει με την είσοδό του στο επάγγελμα ή σε έναν οργανισμό αλλά αντίθετα, την στιγμή εκείνη αρχίζει μία

Διαβάστε περισσότερα

Κυβέρνηση συνεργασίας και ευρώ θέλουν οι Ελληνες

Κυβέρνηση συνεργασίας και ευρώ θέλουν οι Ελληνες Κυβέρνηση συνεργασίας και ευρώ θέλουν οι Ελληνες Πρώτο κόμμα ο ΣΥΡΙΖΑ, ανεπαίσθητη πτώση της ΝΔ, νέες απώλειες για το ΠαΣοΚ το 80% ζητεί παραμονή στην ευρωζώνη ενώ μόνο το 13% θέλει επιστροφή στη δραχμή

Διαβάστε περισσότερα

Το μουσείο τέχνης στη μετανεωτερικότητα

Το μουσείο τέχνης στη μετανεωτερικότητα Το μουσείο τέχνης στη μετανεωτερικότητα Νέοι τρόποι έκθεσης και ανάλυσης των εκθέσεων Μετανεωτερικό μουσείο Το τέλος της καθολικότητας και της παγκοσμιότητας του μουσείου Το τέλος της κυρίαρχης, κεντρικής

Διαβάστε περισσότερα

Διδακτική δραστηριότητα Α Γυμνασίου

Διδακτική δραστηριότητα Α Γυμνασίου Διδακτική δραστηριότητα Α Γυμνασίου 1. Ταυτότητα δραστηριότητας Τίτλος: Και πάλι στο σχολείο Δημιουργός: Μαρία Νέζη Πεδίο, διδακτικό αντικείμενο και διδακτική ενότητα: Μάθημα: Νεοελληνική Λογοτεχνία Τάξη:

Διαβάστε περισσότερα

Ελένη Κουμίδη «Ο μονισμός της ενόρμησης και η έννοια του θανάτου στο στάδιο του καθρέφτη»

Ελένη Κουμίδη «Ο μονισμός της ενόρμησης και η έννοια του θανάτου στο στάδιο του καθρέφτη» Ελένη Κουμίδη «Ο μονισμός της ενόρμησης και η έννοια του θανάτου στο στάδιο του καθρέφτη» Ο Λακάν διαφοροποιήθηκε από τον Φρόυντ στο θέμα των ενορμήσεων: α) Η θεωρία του Φρόυντ στο θέμα αυτό στηριζόταν

Διαβάστε περισσότερα

Σεξουαλικός προσανατολισμός και ταυτότητα φύλου

Σεξουαλικός προσανατολισμός και ταυτότητα φύλου Σεξουαλικός προσανατολισμός και ταυτότητα φύλου π. ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΘΕΡΜΟΣ Σεξουαλικός προσανατολισμός και ταυτότητα φύλου Οι απαντήσεις... και οι άνθρωποι Επιμέλεια έκδοσης: Bασίλης Αργυριάδης Εκδόσεις Κολοκοτρώνη

Διαβάστε περισσότερα

Λογοτεχνικό Εξωσχολικό Ανάγνωσμα Περιόδου Χριστουγέννων

Λογοτεχνικό Εξωσχολικό Ανάγνωσμα Περιόδου Χριστουγέννων Λογοτεχνικό Εξωσχολικό Ανάγνωσμα Περιόδου Χριστουγέννων Τίτλος βιβλίου: «Μέχρι το άπειρο κι ακόμα παραπέρα» Συγγραφέας: Άννα Κοντολέων Εκδόσεις: Πατάκη ΕΡΓΑΣΙΕΣ: 1. Ένας έφηβος, όπως είσαι εσύ, προσπαθεί

Διαβάστε περισσότερα

ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΑΥΤΙΣΤΙΚΟΥ ΦΑΣΜΑΤΟΣ

ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΑΥΤΙΣΤΙΚΟΥ ΦΑΣΜΑΤΟΣ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΑΥΤΙΣΤΙΚΟΥ ΦΑΣΜΑΤΟΣ Κάθε ζωντανό πλάσμα που έχει ζήσει και ζει στον πλανήτη είναι το αποτέλεσμα της σεξουαλικότητας. Όπως και τα υπόλοιπα θηλαστικά, έτσι και

Διαβάστε περισσότερα

ενδιάμεσοι χώροι χρόνοι π ε ρ ι π λ α ν ή σ ε ι ς μ η χ α ν ι σ μ ο ί σ κ έ ψ η ς

ενδιάμεσοι χώροι χρόνοι π ε ρ ι π λ α ν ή σ ε ι ς μ η χ α ν ι σ μ ο ί σ κ έ ψ η ς 50 ενδιάμεσοι χώροι χρόνοι π ε ρ ι π λ α ν ή σ ε ι ς μ η χ α ν ι σ μ ο ί σ κ έ ψ η ς Συναίσθημα, Γοητεία, Ενστικτο, Φαντασία, Επιθυμία... Εμπειρία... Αστικό και Ανθρώπινο σώμα... Μάζα... Υπάρχουν φορές

Διαβάστε περισσότερα

Βιολογική εξήγηση των δυσκολιών στην ανθρώπινη επικοινωνία - Νικόλαος Γ. Βακόνδιος - Ψυχολόγ

Βιολογική εξήγηση των δυσκολιών στην ανθρώπινη επικοινωνία - Νικόλαος Γ. Βακόνδιος - Ψυχολόγ Οι άνθρωποι κάνουμε πολύ συχνά ένα μεγάλο και βασικό λάθος, νομίζουμε ότι αυτό που λέμε σε κάποιον άλλον, αυτός το εκλαμβάνει όπως εμείς το εννοούσαμε. Νομίζουμε δηλαδή ότι ο «δέκτης» του μηνύματος το

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΘΡΩΠΙΝΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΚΑΙ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ. συγγραφέας ΓΙΑΝΝΑ ΦΙΛΑΟΥ

ΑΝΘΡΩΠΙΝΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΚΑΙ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ. συγγραφέας ΓΙΑΝΝΑ ΦΙΛΑΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΝΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΚΑΙ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ (ψυχοκοινωνική προσέγγιση) συγγραφέας ΓΙΑΝΝΑ ΦΙΛΑΟΥ Στο βιβλίο με τίτλο ΑΝΘΡΩΠΙΝΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΚΑΙ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ, η συγγραφέας Γιάννα Φιλάου καταγράφει και αναλύει τις ανθρώπινες

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ (1) ΓΕΝΙΚΑ ΣΧΟΛΗ Κοινωνικών Επιστημών ΤΜΗΜΑ Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας ΕΠΙΠΕΔΟ ΣΠΟΥΔΩΝ ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΟ ΚΩΔΙΚΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΠΟΛ201 ΕΞΑΜΗΝΟ ΣΠΟΥΔΩΝ 1 ο ΤΙΤΛΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΘΕΩΡΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

Κείμενο. Εφηβεία (4596)

Κείμενο. Εφηβεία (4596) Κείμενο Εφηβεία (4596) Η εφηβεία αποτελεί μία μεταβατική περίοδο στη ζωή του ανθρώπου, η οποία αρχίζει με το τέλος της παιδικής ηλικίας και οδηγεί στην ενηλικίωση. Κατά τη διάρκειά της, συντελούνται βιολογικές,

Διαβάστε περισσότερα

Βασικά στοιχεία Αφηγηματολογίας

Βασικά στοιχεία Αφηγηματολογίας Βασικά στοιχεία Αφηγηματολογίας Διδάσκουσα: Δέσποινα Καραβαγγέλη 1. Αφηγηματικές τεχνικές Η αφηγηματολογία είναι η επιστήμη που μελετά την αφηγηματική λειτουργία και µας προσφέρει ό,τι απαιτείται για να

Διαβάστε περισσότερα

Τα φύλα στη λογοτεχνία Τάξη: Α Λυκείου

Τα φύλα στη λογοτεχνία Τάξη: Α Λυκείου Τα φύλα στη λογοτεχνία Τάξη: Α Λυκείου Είδος διδακτικής πρακτικής: project, ομαδοσυνεργατική διδασκαλία Προτεινόμενη διάρκεια: 20 ώρες Εισαγωγικές παρατηρήσεις Η διδακτική ενότητα «Τα φύλα στη λογοτεχνία»

Διαβάστε περισσότερα

Η διαπολιτισμική διάσταση των φιλολογικών βιβλίων του Γυμνασίου: διδακτικές προσεγγίσεις

Η διαπολιτισμική διάσταση των φιλολογικών βιβλίων του Γυμνασίου: διδακτικές προσεγγίσεις Έργο: «Ένταξη παιδιών παλιννοστούντων και αλλοδαπών στο σχολείο - για τη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση (Γυμνάσιο)» Επιμορφωτικό Σεμινάριο Η διαπολιτισμική διάσταση των φιλολογικών βιβλίων του Γυμνασίου: διδακτικές

Διαβάστε περισσότερα

Ανάλυση Πολιτικού Λόγου

Ανάλυση Πολιτικού Λόγου ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 3η: Η κοινωνική κατασκευή της πραγματικότητας και ο ρόλος του λόγου Γιάννης Σταυρακάκης, Καθηγητής ΑΠΘ Άδειες Χρήσης Το παρόν

Διαβάστε περισσότερα

Διδακτική της Λογοτεχνίας

Διδακτική της Λογοτεχνίας ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Διδακτική της Λογοτεχνίας Ενότητα 1: Σκοποί της διδασκαλίας της λογοτεχνίας l Βενετία Αποστολίδου Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό

Διαβάστε περισσότερα

Κριτική για το βιβλίο της Άννας Γαλανού Όταν φεύγουν τα σύννεφα εκδ. Διόπτρα, από τη Βιργινία Αυγερινού

Κριτική για το βιβλίο της Άννας Γαλανού Όταν φεύγουν τα σύννεφα εκδ. Διόπτρα, από τη Βιργινία Αυγερινού Ημερομηνία 20/5/2016 Μέσο Συντάκτης Link vivlio-life.gr Βιργινία Αυγερινού http://vivlio-life.gr/%ce%ba%cf%81%ce%b9%cf%84%ce%b9%ce%ba%ce%ae- %CE%B3%CE%B9%CE%B1-%CF%84%CE%BF-%CE%B2%CE%B9%CE%B2%CE%BB%CE%AF%CE%BF-

Διαβάστε περισσότερα

Αφηγηματικές τεχνικές -αφηγηματικοί τρόποι

Αφηγηματικές τεχνικές -αφηγηματικοί τρόποι Αφηγηματικές τεχνικές -αφηγηματικοί τρόποι Αφηγηματικές τεχνικές Οι λειτουργίες του αφηγητή 0 αφηγητής μπορεί να είναι πρόσωπο της αφήγησης, με πρωταγωνιστικό ή δευτερεύοντα ρόλο, ή μπορεί να είναι αμέτοχος

Διαβάστε περισσότερα

Παναγιώτης Γιαννόπουλος Σελίδα 1

Παναγιώτης Γιαννόπουλος Σελίδα 1 1 a) H πραγματική ζωή κρύβει χαρά, αγάπη, στόχους, όνειρα, έρωτα, αλλά και πόνο, απογοήτευση, πίκρες, αγώνα. αν λείπουν όλα αυτά τα συναισθήματα και οι ανατροπές, αν χαθεί η καρδιά και η ψυχή, η ελευθερία,

Διαβάστε περισσότερα

Εφηβεία. Πώς επιδρά η σημερινή κοινωνία την ανάπτυξη του εφήβου; 21 ΓΕΛ ΑΘΗΝΑΣ ΤΜΗΜΑ Α1, ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ Ν. ΖΑΧΑΡΟΠΟΥΛΟΣ

Εφηβεία. Πώς επιδρά η σημερινή κοινωνία την ανάπτυξη του εφήβου; 21 ΓΕΛ ΑΘΗΝΑΣ ΤΜΗΜΑ Α1, ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ Ν. ΖΑΧΑΡΟΠΟΥΛΟΣ Εφηβεία Πώς επιδρά η σημερινή κοινωνία την ανάπτυξη του εφήβου; ΤΜΗΜΑ Α1, ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ Ν. ΖΑΧΑΡΟΠΟΥΛΟΣ 21 ΓΕΛ ΑΘΗΝΑΣ 1.Χαρακτηριστικά Εφηβεία 2.Δραστηριότητες 3.Κοινωνικοποίηση 1.Χαρακτηριστικά

Διαβάστε περισσότερα

Το μουσείο ζωντανεύει με ταξίδι σχολικό! Σχέδια εργασίας σχολείων-μουσείων σχολικού έτους 2011-2012. ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΕΠΙΣΚΕΨΕΙΣ ΜΑΘΗΤΩΝ ποδράσηη

Το μουσείο ζωντανεύει με ταξίδι σχολικό! Σχέδια εργασίας σχολείων-μουσείων σχολικού έτους 2011-2012. ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΕΠΙΣΚΕΨΕΙΣ ΜΑΘΗΤΩΝ ποδράσηη ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΕΠΙΣΚΕΨΕΙΣ ΜΑΘΗΤΩΝ 9 5 ποδράσηη Σχέδια εργασίας σχολείων-μουσείων σχολικού έτους 2011-2012 Μουσείο Επιστημών και Τεχνολογίας Πανεπιστημίου Πατρών 2ο Δημοτικό Σχολείο Ακράτας Δημοτικό Μουσείο

Διαβάστε περισσότερα

ΜΜΕ & Ρατσισμός. Δοκιμασία Αξιολόγησης Β Λυκείου

ΜΜΕ & Ρατσισμός. Δοκιμασία Αξιολόγησης Β Λυκείου ΓΙΑΝΝΗΣ Ι. ΠΑΣΣΑΣ, MED ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ «ΝΕΑ ΠΑΙΔΕΙΑ» 29 Νοεμβρίου 2018 ΜΜΕ & Ρατσισμός Δοκιμασία Αξιολόγησης Β Λυκείου Α. ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ Ο Σωφρόνης Χατζησαββίδης (1950-2014) ήταν γλωσσολόγος, καθηγητής

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΜΟΥΣΕΙΑ ΠΑΙΔΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΜΟΥΣΕΙΑ ΠΑΙΔΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ Τίτλος μαθήματος ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΜΟΥΣΕΙΑ ΠΑΙΔΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΤΥΠΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Επιλογής / Ενότητα Τεχνών (ΤΕ) ΔΙΔΑΣΚΟΥΣΑ: ΕΙΡΗΝΗ ΝΑΚΟΥ ΚΩΔΙΚΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: ΚΤ1121 ΜΟΝΑΔΕΣ ECTS:

Διαβάστε περισσότερα

Νεοελληνικός Πολιτισμός

Νεοελληνικός Πολιτισμός ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 10: Η Ελλάδα στο κατώφλι του 21 ου αιώνα: Κρίσεις και διαμάχες (σύνοψη-συμπεράσματα) Γρηγόρης Πασχαλίδης, Αναπληρωτής Καθηγητής

Διαβάστε περισσότερα

Εναλλακτικές θεωρήσεις για την εκπαίδευση και το επάγγελμα του εκπαιδευτικού

Εναλλακτικές θεωρήσεις για την εκπαίδευση και το επάγγελμα του εκπαιδευτικού Εναλλακτικές θεωρήσεις για την εκπαίδευση και το επάγγελμα του εκπαιδευτικού Η εκπαίδευση ως θεσμός κοινωνικοπολιτισμικής μεταβίβασης δομολειτουργισμός και ως θεσμός κοινωνικού μετασχηματισμού κριτική

Διαβάστε περισσότερα

Η ΓΛΩΣΣΑ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ. Ιωάννης Βρεττός

Η ΓΛΩΣΣΑ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ. Ιωάννης Βρεττός Η ΓΛΩΣΣΑ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ Ιωάννης Βρεττός Η ΓΛΩΣΣΑ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ Γνώρισμα της προσωπικότητας ή ασκήσιμη συμπεριφορά; ΜΗ ΛΕΚΤΙΚΑ ΚΑΝΑΛΙΑ Κινήσεις μέσα στον χώρο Κινήσεις των χεριών και του σώματος Οι κινήσεις

Διαβάστε περισσότερα

Εκπαιδευτική Διαδικασία και Μάθηση στο Νηπιαγωγείο Ενότητα 2: Μάθηση & διδασκαλία στην προσχολική εκπαίδευση: βασικές αρχές

Εκπαιδευτική Διαδικασία και Μάθηση στο Νηπιαγωγείο Ενότητα 2: Μάθηση & διδασκαλία στην προσχολική εκπαίδευση: βασικές αρχές Εκπαιδευτική Διαδικασία και Μάθηση στο Νηπιαγωγείο Ενότητα 2: Μάθηση & διδασκαλία στην προσχολική εκπαίδευση: βασικές αρχές Διδάσκουσα: Μαρία Καμπεζά Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης και της Αγωγής στην

Διαβάστε περισσότερα

Πένυ Παπαδάκη: «Οι άνθρωποι που αγαπούν το βιβλίο δεν επηρεάζονται από την κρίση» ΘΑΝΑΣΗΣ ΞΑΝΘΟΣ 15 ΙΟΥΝΙΟΥ 2017

Πένυ Παπαδάκη: «Οι άνθρωποι που αγαπούν το βιβλίο δεν επηρεάζονται από την κρίση» ΘΑΝΑΣΗΣ ΞΑΝΘΟΣ 15 ΙΟΥΝΙΟΥ 2017 Πένυ Παπαδάκη: «Οι άνθρωποι που αγαπούν το βιβλίο δεν επηρεάζονται από την κρίση» ΘΑΝΑΣΗΣ ΞΑΝΘΟΣ 15 ΙΟΥΝΙΟΥ 2017 ΟΤΑΝ ΟΙ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ ΜΙΛΟΥΝ Η συγγραφέας Πένυ Παπαδάκη σε μια εποικοδομητική συνέντευξη στο

Διαβάστε περισσότερα

ΜΥΘΟΙ ΚΑΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΕΣ ΓΙΑ ΤΑ ΛΟΑΤΚΙ ΑΤΟΜΑ. Επιμέλεια: Μαρία Πατεράκη, Πολύχρωμο Σχολείο (2018)

ΜΥΘΟΙ ΚΑΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΕΣ ΓΙΑ ΤΑ ΛΟΑΤΚΙ ΑΤΟΜΑ. Επιμέλεια: Μαρία Πατεράκη, Πολύχρωμο Σχολείο (2018) ΜΥΘΟΙ ΚΑΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΕΣ ΓΙΑ ΤΑ ΛΟΑΤΚΙ ΑΤΟΜΑ Επιμέλεια: Μαρία Πατεράκη, Πολύχρωμο Σχολείο (2018) Το να είναι κάποιο άτομο ΛΟΑΤΚΙ δεν είναι φυσιολογικό. Μη φυσιολογικό στην προκειμένη περίπτωση σημαίνει

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. μέρος Πρώτο ο ρολοσ ΤοΥ ελληνα ανδρα μεσα στουσ αιωνεσ. κεφάλαιο 1. οι συνθηκεσ Τησ ανδρικησ απουσιασ... 39

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. μέρος Πρώτο ο ρολοσ ΤοΥ ελληνα ανδρα μεσα στουσ αιωνεσ. κεφάλαιο 1. οι συνθηκεσ Τησ ανδρικησ απουσιασ... 39 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Προλογικο σημειωμα... 15 Διονύσης Σακκάς ευχαριστιεσ... 21 εισαγωγη... 25 μέρος Πρώτο ο ρολοσ ΤοΥ ελληνα ανδρα μεσα στουσ αιωνεσ κεφάλαιο 1. οι συνθηκεσ Τησ ανδρικησ απουσιασ... 39 Η γεωγραφικη

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΙΜΕΝΟ ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Γ ΤΑΞΗ

ΚΕΙΜΕΝΟ ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Γ ΤΑΞΗ ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Σ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΕΤΑΡΤΗ 3 ΙΟΥΛΙΟΥ 2002 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ: ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ: ΤΕΣΣΕΡΙΣ (4) ΚΕΙΜΕΝΟ Η πρώτη λέξη του

Διαβάστε περισσότερα

Εθνικό Ινστιτούτο Εργασίας & Ανθρώπινου Δυναμικού (Ε.Ι.Ε.Α.Δ Υπουργείο Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας

Εθνικό Ινστιτούτο Εργασίας & Ανθρώπινου Δυναμικού (Ε.Ι.Ε.Α.Δ Υπουργείο Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας Εθνικό Ινστιτούτο Εργασίας & Ανθρώπινου Δυναμικού (Ε.Ι.Ε.Α.Δ Υπουργείο Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας Ημερίδα με θέμα «Η αγορά εργασίας σε κρίση». Συνεδρία: Οι συνέπειες της κρίσης σε διάφορες

Διαβάστε περισσότερα

«Δεν είναι ο άνθρωπος που σταματάει το χρόνο, είναι ο χρόνος που σταματάει τον άνθρωπο»

«Δεν είναι ο άνθρωπος που σταματάει το χρόνο, είναι ο χρόνος που σταματάει τον άνθρωπο» ΣΥΖΗΤΩΝΤΑΣ ΜΕ ΤΗΝ ΠΗΝΕΛΟΠΗ ΚΟΥΡΤΖΗ «Δεν είναι ο άνθρωπος που σταματάει το χρόνο, είναι ο χρόνος που σταματάει τον άνθρωπο» Ημερομηνία: 13 Μαρτίου 2019, 20:33 Κατηγορία: Βιβλίο, Συνεντεύξεις ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

Διαβάστε περισσότερα

Η Επιθετικότητα στα Παιδιά που Έχουν Βιώσει Τραύμα. Victoria Condon and Panos Vostanis Μετάφραση: Ματίνα Παπαγεωργίου

Η Επιθετικότητα στα Παιδιά που Έχουν Βιώσει Τραύμα. Victoria Condon and Panos Vostanis Μετάφραση: Ματίνα Παπαγεωργίου Η Επιθετικότητα στα Παιδιά που Έχουν Βιώσει Τραύμα Victoria Condon and Panos Vostanis Μετάφραση: Ματίνα Παπαγεωργίου Η συχνή επιθετική συμπεριφορά ενός παιδιού εναντίον ενηλίκων και συνομηλίκων, μπορεί

Διαβάστε περισσότερα

Ανάλυση Πολιτικού Λόγου

Ανάλυση Πολιτικού Λόγου ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 9η: Ο λόγος της Πολιτικής Οικολογίας 2 Γιάννης Σταυρακάκης, Καθηγητής ΑΠΘ Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται

Διαβάστε περισσότερα

Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης

Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης Βεμπεριανές απόψεις για την Εκπαίδευση Διδάσκων: Δρ. Βασίλης Ντακούμης 1 Διάγραμμα της παρουσίασης Μάθημα 12ο (σελ. 274 282) 2 Max Weber (1864 1920) Βεμπεριανές απόψεις για

Διαβάστε περισσότερα

Ενότητα 2. Δομολειτουργισμός

Ενότητα 2. Δομολειτουργισμός Ενότητα 2 Λειτουργισμός και θεωρίες κοινωνικής σύγκρουσης Δομολειτουργισμός ΗΠΑ, δεκαετία του 50 και μετά Επιρροές: λειτουργισμός, και ιδίως το έργο του Durkheim, και οργανικισμός Μελέτη μακρο- επιπέδου

Διαβάστε περισσότερα

Θεοφανία Ανδρονίκου Βασιλάκη: "Θέλω κάποια στιγμή να γράψω ένα μυθιστόρημα που να έχει όλα τα είδη"

Θεοφανία Ανδρονίκου Βασιλάκη: Θέλω κάποια στιγμή να γράψω ένα μυθιστόρημα που να έχει όλα τα είδη Θεοφανία Ανδρονίκου Βασιλάκη: "Θέλω κάποια στιγμή να γράψω ένα μυθιστόρημα που να έχει όλα τα είδη" Στο βιβλίο χρησιμοποιείτε πολυπρόσωπες αφηγήσεις μέσα στην κεντρική πλοκή ώστε να μιλήσετε για την ίδια

Διαβάστε περισσότερα

Ιστορία. ΓΙΑΝΝΗΣ Ι. ΠΑΣΣΑΣ, MED ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ «ΝΕΑ ΠΑΙΔΕΙΑ» 16 Σεπτεμβρίου Α. ΚΕΙΜΕΝΟ [Ιστορία & Εκπαίδευση]

Ιστορία. ΓΙΑΝΝΗΣ Ι. ΠΑΣΣΑΣ, MED ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ «ΝΕΑ ΠΑΙΔΕΙΑ» 16 Σεπτεμβρίου Α. ΚΕΙΜΕΝΟ [Ιστορία & Εκπαίδευση] ΓΙΑΝΝΗΣ Ι. ΠΑΣΣΑΣ, MED ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ «ΝΕΑ ΠΑΙΔΕΙΑ» 16 Σεπτεμβρίου 2018 19.02. Ιστορία Α. ΚΕΙΜΕΝΟ [Ιστορία & Εκπαίδευση] Η χρήση της ιστορίας μπορεί να συμβάλει στην πρόοδο και στην ειρηνική συνύπαρξη της

Διαβάστε περισσότερα

Συνέντευξη από την Ανδρούλλα Βασιλείου, Επίτροπο εκπαίδευσης, πολιτισμού, πολυγλωσσίας και νεολαίας

Συνέντευξη από την Ανδρούλλα Βασιλείου, Επίτροπο εκπαίδευσης, πολιτισμού, πολυγλωσσίας και νεολαίας Της Αθανασίας Κωνσταντίνου Συνέντευξη από την Ανδρούλλα Βασιλείου, Επίτροπο εκπαίδευσης, πολιτισμού, πολυγλωσσίας και νεολαίας Με δεδομένες τις αρχές στις οποίες στηρίχτηκε η οικοδόμηση της Ευρωπαϊκής

Διαβάστε περισσότερα

Ο Επιχειρηματίας και η Επιχειρηματικότητα

Ο Επιχειρηματίας και η Επιχειρηματικότητα Διοίκηση ΜΜΕ και Επιχειρηματικότητα Διάλεξη 1 η (2017-18) Ο Επιχειρηματίας και η Επιχειρηματικότητα Δρ. Αλέξανδρος Αποστολάκης Email: aapostolakis@staff.teicrete.gr Τηλ.: 2810379621 E-class μαθήματος:

Διαβάστε περισσότερα

Η ΓΥΝΑΙΚΕΙΑ ΟΨΗ ΜΕΣΑ ΣΤΗ ΦΥΣΗ

Η ΓΥΝΑΙΚΕΙΑ ΟΨΗ ΜΕΣΑ ΣΤΗ ΦΥΣΗ Η ΓΥΝΑΙΚΕΙΑ ΟΨΗ ΜΕΣΑ ΣΤΗ ΦΥΣΗ Τα τραγούδια των ανθρώπων μιλούσαν και μιλούν πάντα για τη μαγεία της γυναίκας. Μιλούν και τραγουδούν, άλλοτε με χαρά κι άλλοτε με θλίψη και με καημό, για τον ρόλο που η γυναίκα

Διαβάστε περισσότερα

Τίτλος: Power/ Knowledge: Selected interviews and other writings

Τίτλος: Power/ Knowledge: Selected interviews and other writings ACADEMIA ISSN, 2241-1402 http://hepnet.upatras.gr Volume 3, Number 1, 2013 BOOK REVIEW Τίτλος: Power/ Knowledge: Selected interviews and other writings 1972-1977 Συγγραφέας: M.Foucault Σελίδες: 288 Επιστημονική

Διαβάστε περισσότερα

Κείμενα και συγγραφείς της νεοελληνικής λογοτεχνίας

Κείμενα και συγγραφείς της νεοελληνικής λογοτεχνίας Κείμενα και συγγραφείς της νεοελληνικής λογοτεχνίας 1830-1880 Διδάσκων: Αναπλ. Καθηγητής Ιωάννης Παπαθεοδώρου 1 η ενότητα: «Εισαγωγή στα ρομαντικά χρόνια» Ρομαντισμός. Η ανάδυση του μυθιστορήματος. Χαρακτηριστικά

Διαβάστε περισσότερα

Τα παιδιά βιώνουν παιχνίδια από το παρελθόν με τους παππούδες ΦΑΝΗ ΧΡΗΣΤΟΥ ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ-ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΤΗΣ ΙΝΕ/ΓΣΕΕ

Τα παιδιά βιώνουν παιχνίδια από το παρελθόν με τους παππούδες ΦΑΝΗ ΧΡΗΣΤΟΥ ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ-ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΤΗΣ ΙΝΕ/ΓΣΕΕ Τα παιδιά βιώνουν παιχνίδια από το παρελθόν με τους παππούδες ΦΑΝΗ ΧΡΗΣΤΟΥ ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ-ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΤΗΣ ΙΝΕ/ΓΣΕΕ Τα παιχνίδια είναι δημιουργήματα του Ελληνικού πολιτισμού με ρίζες που φτάνουν στην

Διαβάστε περισσότερα

Διδακτική της Λογοτεχνίας

Διδακτική της Λογοτεχνίας ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Διδακτική της Λογοτεχνίας Ενότητα 4: Το ζήτημα των αξιών κατά τη διδασκαλία της λογοτεχνίας Βενετία Αποστολίδου Άδειες Χρήσης Το παρόν

Διαβάστε περισσότερα

Μάθηµα 5 ο. Κριτικός Εγγραµµατισµός

Μάθηµα 5 ο. Κριτικός Εγγραµµατισµός Μάθηµα 5 ο Κριτικός Εγγραµµατισµός Παραδοχή: Όση σχέση έχει ο γραπτός λόγος µε σύµβολα και κώδικες, άλλη τόση έχει µε αξίες, ιδεολογίες, υποκειµενικότητες, ερµηνείες, κρίσεις, ενδιαφέροντα, συµφέροντα

Διαβάστε περισσότερα

Η γυναίκα και. διαφήμιση

Η γυναίκα και. διαφήμιση Η γυναίκα και διαφήμιση { ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ Η διαφήμιση όπως την ξέρουμε σήμερα, εμφανίστηκε τον 17 ο αιώνα. Στις δεκαετίες του 20 και του 30 : τις περισσότερες φορές η γυναικά είναι νοικοκυρά ή την βλέπουμε

Διαβάστε περισσότερα

Γράφει: Ειρήνη Τζελέπη, Συμβουλευτική Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια, Pg.Dipl., MSc., City University, Λονδίνο

Γράφει: Ειρήνη Τζελέπη, Συμβουλευτική Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια, Pg.Dipl., MSc., City University, Λονδίνο Γράφει: Ειρήνη Τζελέπη, Συμβουλευτική Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια, Pg.Dipl., MSc., City University, Λονδίνο Για πολλούς ανθρώπους αποτελεί ένα τεράστιο ερωτηματικό το ζήτημα της ποιότητας της σεξουαλικής

Διαβάστε περισσότερα

Οι γνώμες είναι πολλές

Οι γνώμες είναι πολλές Η Ψυχολογία στη Φυσική Αγωγή στο πλαίσιο του σχολικού περιβάλλοντος ΚασταμονίτηςΚωνσταντίνος Ψυχολόγος Οι γνώμες είναι πολλές Πολλές είναι οι γνώμες στο τι προσφέρει τελικά ο αθλητισμός στην παιδική ηλικία

Διαβάστε περισσότερα

Α. Στόχοι σε επίπεδο γνώσεων και δεξιοτήτων

Α. Στόχοι σε επίπεδο γνώσεων και δεξιοτήτων ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΣΕΝΑΡΙΟΥ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ Οριζόντια αντιστοίχιση Στόχων Μεθόδων Δραστηριοτήτων - Εποπτικού Υλικού - Αξιολόγησης Α. Στόχοι σε επίπεδο γνώσεων και δεξιοτήτων ΣΤΟΧΟΙ ΜΕΘΟΔΟΙ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΕΠΟΠΤΙΚΟ

Διαβάστε περισσότερα

Τα μοτίβα της πεζογραφίας του Βιζυηνού του Αμάραντου Αφεντουλίδη Κυρίαρχα στοιχεία: Ο ρομαντισμός, η βαθιά θρησκευτικότητα, το έντονο συναίσθημα, η αχαλίνωτη φαντασία. Εκείνο, όμως, το στοιχείο που διακρίνει

Διαβάστε περισσότερα

Μητρικός Θηλασμός μετά το Πρώτο Έτος.

Μητρικός Θηλασμός μετά το Πρώτο Έτος. Μητρικός Θηλασμός μετά το Πρώτο Έτος. Αντιγόνη Συμεωνίδου Ψυχολόγος MA, PgD Υπαρξιακή Ψυχοθεραπεύτρια. Προγεννητική Ψυχολόγος, υπό Πιστοποίηση ΕΚΠΑ Ψυχικές κ συναισθηματικές ανάγκες Επαφή Σύνδεση Αίσθηση

Διαβάστε περισσότερα

3.2 Η εμπειρική προσέγγιση της προσφοράς εργασίας - Η επίδραση της ζήτησης επί της προσφοράς εργασίας

3.2 Η εμπειρική προσέγγιση της προσφοράς εργασίας - Η επίδραση της ζήτησης επί της προσφοράς εργασίας 3.2 Η εμπειρική προσέγγιση της προσφοράς εργασίας - Η επίδραση της ζήτησης επί της προσφοράς εργασίας Η νεοκλασική θεωρία της προσφοράς εργασίας που αναπτύξαμε προηγουμένως υποστηρίζει ότι οι επιλογές

Διαβάστε περισσότερα

1.Herdt Gilbert (ed.), 1993, Third s ex, Third g ender: Beyond Sexual Dimorphism in Culture and History, ZONE BOOKS, σ.25.

1.Herdt Gilbert (ed.), 1993, Third s ex, Third g ender: Beyond Sexual Dimorphism in Culture and History, ZONE BOOKS, σ.25. Μια μικρη παρουσιαση της διπλωματικης ερευνας Αρρενωπότητες «συμβολικές», αρρενωπότητες «πραγματικές». Διεμφυλικές προσλήψεις της ανατομίας και έμφυλες ταυτότητες στην σύγχρονη Αθήνα. Πανεπιστημιο αιγαιου,

Διαβάστε περισσότερα

Project A2- A3. Θέμα: Σχολείο και κοινωνική ζωή Το δικό μας σχολείο. Το σχολείο των ονείρων μας Το σχολείο μας στην Ευρώπη

Project A2- A3. Θέμα: Σχολείο και κοινωνική ζωή Το δικό μας σχολείο. Το σχολείο των ονείρων μας Το σχολείο μας στην Ευρώπη Project A2- A3 Α Φαλήρου 1ο ΓυμνάσιοΤάξη Παλαιού Θέμα: Σχολείο και κοινωνική ζωή Το δικό μας σχολείο Το σχολείο των ονείρων μας Το σχολείο μας στην Ευρώπη ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΤΟΥ PROJECT Τα ενδιαφέροντα μας Ξεκινήσαμε

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΔΡΟΓΥΝΟ: Η ΘΕΣΗ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ

ΑΝΔΡΟΓΥΝΟ: Η ΘΕΣΗ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ Το ερωτικό παιχνίδι του άντρα και της γυναίκας είναι μια μικρή εκδήλωση του παιχνιδιού όλης της ζωής. Το ζευγάρι γνωρίζει και ζει τους κραδασμούς που το διαπερνούν, συμμετέχοντας έτσι στις δονήσεις του

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΙΔΙΚΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ

ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΙΔΙΚΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ , ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Λ. ΜΑΛΑΦΑΝΤΗΣ ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΙΔΙΚΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΑΝΤΑ ΚΑΤΣΙΚΗ - ΓΚΙΒΑΛΟΤ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ ΠΟΡΕΙΑ ΑΘΗΝΑ 2001 ΠΡΟΛΟΓΟΣ Η οριοθέτηση της παιδικής λογοτεχνίας σε σχέση με την

Διαβάστε περισσότερα

Τα προγράµµατα Ενίσχυσης Πρωτοβουλιών ως προγράµ- σε θέµατα Αγωγής Υγείας» του ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΕΘΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ. µε φορέα υλοποίησης το

Τα προγράµµατα Ενίσχυσης Πρωτοβουλιών ως προγράµ- σε θέµατα Αγωγής Υγείας» του ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΕΘΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ. µε φορέα υλοποίησης το Η δηµιουργία του παρόντος υλικού έγινε στο πλαίσιο της ενέργειας 2.4.3 κατηγορία πράξεων γ του ΕΠΕΑΕΚ 2 µε τίτλο: «Προγράµµατα Ενίσχυσης Πρωτοβουλιών σε θέµατα Αγωγής Υγείας» του ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΕΘΝΙΚΗΣ ΠΑΙ

Διαβάστε περισσότερα

Κωνσταντίνος Π. Χρήστου

Κωνσταντίνος Π. Χρήστου 1 Κριτήρια: Διδακτική διαδικασία Μαθητοκεντρικά Δασκαλοκεντρικά Αλληλεπίδρασης διδάσκοντα διδασκόµενου Είδος δεξιοτήτων που θέλουν να αναπτύξουν Επεξεργασίας Πληροφοριών Οργάνωση-ανάλυση πληροφοριών, λύση

Διαβάστε περισσότερα

Ο Στέφανος Δάνδολος έρχεται στη Θεσσαλονίκη με το νέο του βιβλίο

Ο Στέφανος Δάνδολος έρχεται στη Θεσσαλονίκη με το νέο του βιβλίο Typosthes.gr Τύπος Θεσσαλονίκης / Πολιτισμός GET RSS Ο συγγραφέας γράφει για την Ελλάδα της κρίσης μέσα από ένα μυθιστόρημα που εκτυλίσσεται τον 19ο αιώνα Ο Στέφανος Δάνδολος έρχεται στη Θεσσαλονίκη με

Διαβάστε περισσότερα

Το φαινόμενο του καταναλωτισμού Τετάρτη, 28 Μάρτιος :48 - Τελευταία Ενημέρωση Τετάρτη, 28 Μάρτιος :01

Το φαινόμενο του καταναλωτισμού Τετάρτη, 28 Μάρτιος :48 - Τελευταία Ενημέρωση Τετάρτη, 28 Μάρτιος :01 Λάμπρος Λάσδας Η ανθρώπινη συμπεριφορά μεταβάλλεται από εποχή σε εποχή, ανάλογα με τις ανάγκες, τις αξίες και τις διεξόδους από τα προβλήματα που ο άνθρωπος έχει ή νομίζει πως έχει στη διάθεσή του. Ένα

Διαβάστε περισσότερα

Unidenti fied (F.) Object

Unidenti fied (F.) Object Unidenti fied (F.) Object Ζητήματα Άγνωστης Ταυτότητας _Who am I? _if I have _ Change id! _Ομάδα 3 _Υπό- ομάδα 3 Αναστασίου Δημήτρης Δαλάκη Σουλτάνα Κοντιζά Ιωάννα Τσιάντου Έλενα Περιεχόμενα 1. Ετοιμολογία

Διαβάστε περισσότερα

β) Αν είχες τη δυνατότητα να «φτιάξεις» εσύ έναν ιδανικό κόσμο, πώς θα ήταν αυτός;

β) Αν είχες τη δυνατότητα να «φτιάξεις» εσύ έναν ιδανικό κόσμο, πώς θα ήταν αυτός; 1α) H πραγματική ζωή κρύβει χαρά, αγάπη, στόχους, όνειρα, έρωτα, αλλά και πόνο, απογοήτευση, πίκρες, αγώνα. Aν λείπουν όλα αυτά τα συναισθήματα και οι ανατροπές, αν χαθεί η καρδιά και η ψυχή, η ελευθερία,

Διαβάστε περισσότερα

Πολλοί άνθρωποι θεωρούν λανθασμένα ότι δεν είναι «ψυχικά δυνατοί». Άλλοι μπορεί να φοβούνται μήπως δεν «φανούν» ψυχικά δυνατοί στο περιβάλλον τους.

Πολλοί άνθρωποι θεωρούν λανθασμένα ότι δεν είναι «ψυχικά δυνατοί». Άλλοι μπορεί να φοβούνται μήπως δεν «φανούν» ψυχικά δυνατοί στο περιβάλλον τους. Πολλοί άνθρωποι θεωρούν λανθασμένα ότι δεν είναι «ψυχικά δυνατοί» Άλλοι μπορεί να φοβούνται μήπως δεν «φανούν» ψυχικά δυνατοί στο περιβάλλον τους Η αυτοεικόνα μας «σχηματίζεται» ως ένα σχετικά σταθερό

Διαβάστε περισσότερα

Το παιχνίδι των δοντιών

Το παιχνίδι των δοντιών Το παιχνίδι των δοντιών Ρία Φελεκίδου Εικόνες: Γεωργία Στύλου Εκπαιδευτικό υλικό από τη συγγραφέα του βιβλίου [1] EΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΤΩΝ ΔΟΝΤΙΩΝ ΘΕΜΑΤΙΚΕΣ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ - ΤΑΞΙΔΙ ΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ

Διαβάστε περισσότερα

τι είναι αυτό που κάνει κάτι αληθές; τι κριτήρια έχουμε, για να κρίνουμε πότε κάτι είναι αληθές;

τι είναι αυτό που κάνει κάτι αληθές; τι κριτήρια έχουμε, για να κρίνουμε πότε κάτι είναι αληθές; ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΑΛΗΘΕΙΑ; τι είναι αυτό που κάνει κάτι αληθές; τι κριτήρια έχουμε, για να κρίνουμε πότε κάτι είναι αληθές; ποια είναι η σχέση των πεποιθήσεών μας με την πραγματικότητα, για να είναι αληθείς και

Διαβάστε περισσότερα

Διαβάζοντας ένα λογοτεχνικό βιβλίο

Διαβάζοντας ένα λογοτεχνικό βιβλίο Διαβάζοντας ένα λογοτεχνικό βιβλίο Στην αρχή είχαμε κάποια ερωτήματα... έργο; Πώς διαβάζει κανείς ένα ολόκληρο λογοτεχνικό Ποιο βιβλίο θα μας δημιουργούσε την ανάγκη να το επεξεργαστούμε να στοχαστούμε

Διαβάστε περισσότερα

Νέες μέθοδοι-ορολογία. Μετά την. επικοινωνιακή προσέγγιση: η παιδαγωγική των κειμενικών ειδών. Κειμενικά είδη για διδακτική χρήση.

Νέες μέθοδοι-ορολογία. Μετά την. επικοινωνιακή προσέγγιση: η παιδαγωγική των κειμενικών ειδών. Κειμενικά είδη για διδακτική χρήση. Νέες μέθοδοι-ορολογία. Μετά την επικοινωνιακή προσέγγιση: η παιδαγωγική των κειμενικών ειδών. Κειμενικά είδη για διδακτική χρήση. Γραμματισμός: έννοια-παιδαγωγικές συνέπειες Σήμερα, στην αναπτυγμένη τεχνολογικά

Διαβάστε περισσότερα