13/03/17. Στόχοι της διάλεξης. Εναλλακτική αξιολόγηση 2/3. Εναλλακτική αξιολόγηση 1/3 ΕΠΑ 604: ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ & ΜΕΤΡΗΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΑΓΩΓΗ

Transcript

1 ΕΠΑ 604: ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ & ΜΕΤΡΗΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΑΓΩΓΗ 04_ Συστηματική Παρατήρηση Στόχοι της διάλεξης Κατανόηση τι είναι συστηματική παρατήρηση Πώς χρησιμοποιείται στην προσχολική ηλικία Κατανόηση της διαδικασίας εφαρμογής Βασίλης Γραμματικόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής Πανεπιστημίου Κρήτης Εναλλακτική αξιολόγηση 1/3 Τι είναι οι αξιολογήσεις εναλλακτικής μορφής Ανάπτυξη τους σε αντιδιαστολή με τη γραμμικότητα των παραδοσιακών μορφών Εξάπλωση ραγδαία Εναλλακτική αξιολόγηση 2/3 Συνεργασία & όχι ανταγωνισμός Εξάλειψη άγχους, ενίσχυση αυτοπεποίθησης Βοηθούν στην εξατομίκευση της διδασκαλίας Χρήση αναστοχασμού (reflection) Αναφέρεται στο μαθητή ως σύνολο και δεν τον κρίνει με βάση μόνον τις γνώσεις του σε συγκεκριμένα αντικείμενα 1

2 Εναλλακτική αξιολόγηση 3/3 Αυτό-αξιολόγηση Αξιολόγηση από συμμαθητές (peer evaluation) Αξιολόγηση μέσω φακέλου μαθητή (portfolio) Περιγραφική αξιολόγηση Συστηματική παρατήρηση 1/3 Βασικό εργαλείο εναλλακτικής μορφής αξιολόγησης Είναι η πιο άμεση μέθοδος απόκτησης γνώσης για τη μάθηση και την ανάπτυξη των παιδιών Αξιολόγηση μαθητή μέσα στην ομάδα Συστηματική παρατήρηση 2/3 Ποσοτική ή ποιοτική διαδικασία; Εσωτερική ή εξωτερική διαδικασία; Συστηματική παρατήρηση 3/3 Παρατήρηση ως δεξιότητα εκπαιδευτικών; Παρατήρησης ως δεξιότητα εξωτερικών ειδικών; 2

3 Χρήση συστηματικής παρατήρησης 1/4 Πρώιμη παιδική ηλικία 1. Κατανόηση της συμπεριφοράς των παιδιών 2. Αξιολόγηση της ανάπτυξης των παιδιών 3. Αξιολόγηση της διαδικασίας μάθησης Χρήση συστηματικής παρατήρησης 2/4 1. Κατανόηση της συμπεριφοράς των παιδιών Έλλειψη βασικών στοιχείων επικοινωνίας (πλήρης ανάπτυξη, ικανότητα λόγου & έκφρασης) Έκφραση κυρίως σωματική Χρήση συστηματικής παρατήρησης 3/4 2. Αξιολόγηση της ανάπτυξης των παιδιών Σωματική, γνωστική, κοινωνική & συναισθηματική Ικανότητα αντιστοίχισης αναπτυξιακών χαρακτηριστικών με τις δραστηριότητες των παιδιών που παρατηρούν Χρήση συστηματικής παρατήρησης 4/4 3. Αξιολόγηση της διαδικασίας μάθησης Τους ιδιαίτερους/εξατομικευμένους τρόπους μάθησης Δεξιότητες: κινητικές, κοινωνικές, γνωστικές κλπ. Παρατήρηση απόδοσης Με τη χρήση της «ζώνης επικείμενης ανάπτυξης» 3

4 Ζώνη επικείμενης ανάπτυξης Zone of Proximal Development (ZPD Vygotsky) μπορεί δε μπορεί μπορεί με βοήθεια (εκπαιδευτικών /συμμαθητών) Τύποι παρατήρησης 1. Ανεκδοτολογική καταγραφή (anecdotal record) 2. Τρέχουσα καταγραφή (running record) 3. Καταγραφή δείγματος (specimen record) 4. Χρονική δειγματοληψία (time sampling) 5. Δειγματοληψία γεγονότων (event sampling) 6. Καταγραφή βίντεο 7. Λίστες ελέγχου & κλίμακες βαθμολόγησης (check lists & rating scales) Ανεκδοτολογική καταγραφή 1/7 Γραπτή περιγραφή της συμπεριφοράς του παιδιού Είναι αποτέλεσμα άμεσης παρατήρησης Έγκαιρη, ακριβής και συγκεκριμένη καταγραφή Περιλαμβάνει το πλαίσιο της συμπεριφοράς Ερμηνείες καταγράφονται ξεχωριστά από το συμβάν Επικεντρώνεται σε συμπεριφορές τυπικές ή ασυνήθιστες για το παιδί που παρατηρείται Ανεκδοτολογική καταγραφή 1/7 Όνομα παιδιού: Γιάννης, Μαρία, Ελένη Ηλικία: 3,5-4-4 αντίστοιχα Τύπος συμπεριφοράς: κοινωνικο-συναισθηματική Ημερομηνία: 28/03/2013 Περιστατικό Η Ελένη & η Μαρία παίζανε στη γωνιά δραματικού παιγνιδιού κάνοντας ότι μαγειρεύανε όταν ήρθε ο Γιάννης και ζήτησε να φάει. Του είπαν ότι δε μπορεί να παίξει εκεί γιατί ήταν απασχολημένες με το να στρώσουν το τραπέζι. Τότε ο Γιάννης είπε ότι μπορεί να βοηθήσει στο σερβίρισμα κάνοντας τον πατέρα. Τα κορίτσια το σκέφτηκαν λίγο και είπαν «εντάξει παίξε μαζί μας» Σχόλια Τα κορίτσια παίζουν συχνά μαζί και αποθαρρύνουν συνήθως άλλους να παίζουν μαζί τους. Ο Γιάννης «έμαθε» πώς να μπαίνει στο παιγνίδι. Τα κορίτσια ενέδωσαν όταν προσφέρθηκε να βοηθήσει. Συνήθως ο Γιάννης είναι δημοφιλής και πετυχαίνει να γίνεται αποδεκτός στα παιγνίδια με άλλα παιδιά 4

5 Τρέχουσα καταγραφή 2/7 Είναι μία καταγραφή που είναι λεπτομερής και περιλαμβάνει μία σειρά συμβάντων Περιλαμβάνει ότι συμβαίνει σε μία περίοδο όπου καταγράφονται όλες οι συμπεριφορές που παρατηρούνται Η περίοδος μπορεί να διαρκεί από μερικά λεπτά έως εβδομάδες Τρέχουσα καταγραφή 2/7 Όνομα παιδιού: Γιάννης, Ηλικία: 3,5 Τύπος συμπεριφοράς: κοινωνική και γνωστική Ημερομηνία: 28/03/2013, ώρα: Παρατήρηση Ο Γιάννης παίζει με ένα παιγνίδι. Ρωτάει, «Μαρία μπορώ να το κρατήσω;» πολλές φορές. Ο Γιάννης λέει σε όλους να καθίσουν μόλις τους το ζητάει η νηπιαγωγός Ο Γιάννης παρακολουθεί με ενδιαφέρον τον Κώστα να περιγράφει ένα καινούργιο παιγνίδι που έχει και ρωτάει πληροφορίες για το πώς παίζεται Σχόλια Ο Γιάννης είναι ευγενικός Ο Γιάννης βοηθάει τους συμμαθητές του να ακολουθούν τους κανόνες Ο Γιάννης πάντα δείχνει ενδιαφέρον για το τι έχουν να πουν οι συμμαθητές του και να μάθει καινούργια πράγματα Καταγραφή δείγματος 3/7 Χρονική δειγματοληψία 4/7 Είναι όπως η τρέχουσα καταγραφή, όμως είναι πολύ ποιο λεπτομερής και ακριβής Συνήθως η τρέχουσα καταγραφή διενεργείται από τους ίδιους τους εκπαιδευτικούς ενώ η καταγραφή δείγματος από εξωτερικούς παρατηρητές Συνήθως η παρατήρηση κωδικοποιείται και τα ευρήματα αναλύονται Έχει στόχο να καταγράψει τη συχνότητα μιας συμπεριφοράς σε μία χρονική περίοδο Ο παρατηρητής αποφασίζει τι συμπεριφορές θα παρατηρήσει και καταγράφει τη συχνότητα των συμπεριφορών αυτών σε μία χρονική περίοδο Συνήθως χρησιμοποιείται για την παρατήρηση μη αποδεκτών συμπεριφορών (π.χ. επιθετικότητα, μη συνεργασία κλπ.) 5

6 Χρονική δειγματοληψία 4/7 Όνομα παιδιού: Ηλικία: Τύπος συμπεριφοράς: ο Γιάννης έχει πρόβλημα στο να ολοκληρώσει μία δραστηριότητα Ημερομηνία: 28/03/2013, ώρα: Γεγονός Χρόνος Σχόλια Ζωγραφική: ο Γιάννης αφήνει πάντα το έργο του στη μέση 9.45 Συμβαίνει γιατί αποτυχαίνει να ακολουθήσει τις διαδικασίες χρήσης των κατάλληλων υλικών Δειγματοληψία γεγονότων 5/7 Χρησιμοποιείται όταν μία συμπεριφορά εμφανίζεται σε συγκεκριμένο περιβάλλον και όχι σε μία χρονική περίοδο Η συμπεριφορά μπορεί να είναι συχνή ή σπάνια, ο στόχος είναι η ανακάλυψη των αιτιών ή των αποτελεσμάτων Ο παρατηρητής αποφασίζει τι συμπεριφορές θα παρατηρήσει (π.χ. όταν ένα παιδί συνήθως χτυπάει τα άλλα) και περιμένει να συμβούν Συνήθως προσπαθεί ο παρατηρητής να κατανοήσει τις αιτίες του συμβάντος Δειγματοληψία γεγονότων 5/7 Όνομα παιδιού: Ηλικία: Τύπος συμπεριφοράς: ο Γιάννης συχνά χτυπάει τα άλλα παιδιά Ημερομηνία: 28/03/2013, ώρα: ώρα Συμβάν που προηγείται Συμπεριφορά Συμβάν που ακολουθεί Ο Γιάννης τρώει με τη Μαρία Ο Γιάννης ζητάει ένα βιβλίο που είναι στη βιβλιοθήκη και δεν το φτάνει από τον Κώστα, αλλά αυτός αρνείται Ο Γιάννης χτυπάει τη Μαρία Ο Γιάννης χτυπάει τον Κώστα Η Μαρία φωνάζει τη νηπιαγωγό Ο Κώστας τον χτυπάει και αυτός. Τότε ο Γιάννης παίρνει ένα βιβλίο από το ράφι που φτάνει και διαβάζει Καταγραφή βίντεο 6/7 Είναι πολύ σημαντική για την βελτίωση της παρατήρησης Είναι σημαντική στην παρατήρηση γλωσσικών δραστηριοτήτων Βοηθάει στην ανάλυση μεγαλύτερου εύρους γεγονότων, συμβάντων κλπ. Βοηθάει στην αξιοπιστία της παρατήρησης 6

7 Λίστες ελέγχου & κλίμακες βαθμολόγησης 7/7 Η λίστα ελέγχου συγκροτείται από μία συλλογή γνωστικών στόχων ή δεικτών ανάπτυξης Συνήθως είναι σε μία ιεραρχική σειρά συσχέτισης ώστε να μπορεί να καταγραφεί Χρησιμοποιούνται για την αξιολόγηση της ανάπτυξης Λίστες ελέγχου 7/7 Ηλικία: 6-12 μήνες Σωματική και γνωστική ανάπτυξη Κάθεται μόνος Πίνει από ένα ποτήρι Βρίσκει ένα κρυμμένο παιγνίδι Κοιτάζει ένα βιβλίο με φωτογραφίες Αναπαράγει ήχους ομιλίας Πετάει ή τοποθετεί αντικείμενα σε ένα καλάθι Λέει μικρές λέξεις Προσπαθεί να φάει μόνος του ημερομηνία ημερομηνία ημερομηνία Λίστες ελέγχου & κλίμακες βαθμολόγησης 7/7 Μοιάζουν με τις λίστες ελέγχου Βασική διαφορά ότι κάνουν κρίσεις για το εύρος της παρουσίας μίας συμπεριφοράς Συνήθως αποτελούνται από ένα σετ χαρακτηριστικών και χρησιμοποιούν μία συστηματική διαδικασία Έχουν περιορισμούς όμως η ευρεία χρήση τους αποδίδεται στη μοναδικότητα τους να παρέχουν σημαντικό όγκο πληροφοριών Είναι υποκειμενικές 35.Ελεύθερο παιχνίδι* 1.1 Είτε δίνονται πολύ λίγες ευκαιρίες για ελεύθερο παιχνίδι είτε µεγάλο διάστηµα της µέρας αφιερώνεται σε ελεύθερο παιχνίδι χωρίς επίβλεψη. 1.2 Δεν υπάρχουν αρκετά παιχνίδια και εξοπλισµός που να είναι προσβάσιµα στα παιδιά για χρήση στο ελεύθερο παιχνίδι. 3.1 Υπάρχει κάποιο ελεύθερο παιχνίδι καθηµερινά µέσα και έξω από την τάξη, όταν ο καιρός το επιτρέπει.* 3.2 Υπάρχει επίβλεψη ώστε να προστατεύεται η υγεία και η ασφάλεια των παιδιών.* 3.3 Κάποια παιχνίδια και εξοπλισµός είναι προσβάσιµα στα παιδιά για χρήση στο ελεύθερο παιχνίδι. 5.1Υπάρχει ελεύθερο παιχνίδι µέσα και έξω από την τάξη για ένα σηµαντικό µέρος της ηµέρας (π.χ. διάφορες προγραµµατισµένες περίοδοι ελεύθερου παιχνιδιού καθηµερινά) 5.2 Υπάρχει επίβλεψη για να διευκολύνει το παιχνίδι των παιδιών (π.χ. το προσωπικό βοηθά τα παιδιά να πάρουν τα υλικά που χρειάζονται, βοηθούν τα παιδιά να χρησιµοποιήσουν υλικά που τα χειρίζονται δύσκολα). 5.3 Άφθονα και ποικίλα παιχνίδια και εξοπλισµός παρέχονται στα παιδιά κατά το ελεύθερο παιχνίδι. 7.1 Η επίβλεψη χρησιµοποιείται ως εκπαιδευτική αλληλεπίδραση (π.χ. το προσωπικό βοηθά τα παιδιά να σκεφτούν λύσεις στις συγκρούσεις τους, ενθαρρύνει τα παιδιά να µιλούν για τις δραστηριότητες, εισάγει έννοιες σχετικές µε το παιχνίδι). 7.2 Νέα υλικά/εµπειρίες προστίθενται κατά περιόδους στο ελεύθερο παιχνίδι (π.χ. τα υλικά εναλλάσσονται, δραστηριότητες προστίθενται ανάλογα µε τα ενδιαφέροντα των παιδιών). *Επεξηγήσεις Θέµα 35. Επιτρέπεται στα παιδιά να επιλέξουν µόνα τους υλικά και παρέα, και να παίζουν ανεξάρτητα όσο περισσότερο γίνεται. Η αλληλεπίδραση µε τους ενηλίκους ανταποκρίνεται στις ανάγκες των παιδιών. Σε περιπτώσεις που τα παιδιά εντάσσονται σε µια γωνιά από το προσωπικό, ή το προσωπικό επιλέγει τα υλικά που θα χρησιµοποιήσει το κάθε παιδί, τότε αυτό δεν βαθµολογείται ως ελεύθερο παιχνίδι «Ελεύθερο παιχνίδι» ή ελεύθερη επιλογή δεν σηµαίνει ότι όλες οι γωνιές είναι ανοικτές για τα παιδιά. Ο αριθµός των γωνιών µπορεί να είναι περιορισµένος, αρκεί τα παιδιά να µπορούν να επιλέγουν πού θα παίξουν, µε τι και µε ποιον. Για να δώσετε βαθµό, τα παιδιά πρέπει να µπορούν να λαµβάνουν µέρος σε ελεύθερο παιχνίδι για τουλάχιστον 1 ώρα καθηµερινά σε ένα πρόγραµµα 8 ή περισσοτέρων ωρών. Η µια ώρα µπορεί να είναι ενιαία, είτε συνδυασµός από πιο πολλά µικρά διαστήµατα σε όλη τη διάρκεια της ηµέρας (Για πιο σύντοµα προγράµµατα, αυτός ο χρόνος υπολογίζεται κατ αναλογία (Βλέπε πίνακα «Επεξήγηση των όρων που χρησιµοποιούνται σε όλη την κλίµακα») Ο δείκτης αυτός αξιολογεί κατά πόσο τα παιδιά επιβλέπονται για να ελαχιστοποιηθούν οι µεγαλύτεροι κίνδυνοι που απειλούν την ασφάλεια και τη υγεία κατά τη διάρκεια του ελεύθερου παιχνιδιού µέσα και έξω από την τάξη, αλλά δεν ισχύει για τις ρουτίνες ή άλλου είδους επίβλεψη (π.χ. τα παιδιά επιβλέπονται για να αποφευχθούν περιπτώσεις στις οποίες παίζουν µε τα σπίρτα, ή καταπίνουν µικροαντικείµενα, κ.τ.λ.). Βαθµολογείστε «ΝΑΙ», εκτός και αν η επίβλεψη την ώρα του ελεύθερου παιχνιδιού είναι εξαιρετικά χαλαρή. Ερωτήσεις Μπορείτε να περιγράψετε ευκαιρίες ελεύθερου παιχνιδιού που µπορεί να έχουν τα παιδιά ; Πότε και που προκύπτουν αυτές; Με τι µπορούν να παίξουν τα παιδιά; 7