ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ Σχολή Αγρονόμων & Τοπογράφων Μηχανικών ΕΜΠ Εργαστήριο Συγκοινωνιακής Τεχνικής

Transcript

1 ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ Σχολή Αγρονόμων & Τοπογράφων Μηχανικών ΕΜΠ Εργαστήριο Συγκοινωνιακής Τεχνικής Σιδηροδρομική Κωνσταντίνος Κεπαπτσόγλου Λέκτορας ΕΜΠ ΤΡΟΧΙΟΔΡΟΜΟΙ Ιωάννα Σπυροπούλου Επίκουρος Καθηγητής ΕΜΠ Σημείωση: Το αρχείο αυτό βασίζεται σε υλικό του αξιομνημόνευτου κ. Πέτρου Βυθούλκα, Επίκουρου Καθηγητή της Σχολής Αγρονόμων και Τοπογράφων Μηχανικών του ΕΜΠ.

2 Άδεια χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άδεια χρήσης άλλου τύπου, αυτή πρέπει να αναφέρεται ρητώς. 2

3 Γενικά Πρώτη εμφάνιση στα μέσα του 19 ου αιώνα Ιππήλατοι Ατμοκίνητοι Αναβίωση εδώ και 20 έτη Απλός τροχιόδρομος (ΤΡΑΜ) Ελαφρύ Μετρό (LRT) Σχήμα 1. Τραμ 3

4 Τραμ vs LRT Ένταξη στο οδικό δίκτυο Τραμ: Κοινός διάδρομος κίνησης LRT: Αποκλειστικός διάδρομος κίνησης Μέγεθος Τραμ: 1-2 οχήματα (25 m) LRT: 2-3 οχήματα ( m) Σχήμα 2. Τραμ και LRT 4

5 Kατηγορίες Τροχιόδρομων Κατηγορία 1 Κοινός ή διαχωρισμένος διάδρομος κυκλοφορίας Κίνηση σε πεζοδρομημένες ζώνες Προτεραιότητα στις διασταυρώσεις Άμστερνταμ, Όσλο, Ζυρίχη, Βιέννη, Αθήνα Σχήμα 3. Κατηγορία 1/ Τραμ και LRT 5

6 Kατηγορίες Τροχιόδρομων Κατηγορία 2 Διαχωρισμένος διάδρομος κυκλοφορίας σε ικανό τμήμα Χαμηλό δάπεδο Γκρενόμπλ, το Στρασβούργο και η Βαλένθια. Σχήμα 4. Κατηγορία 2 6

7 Κατηγορία 3 Κατηγορίες Τροχιόδρομων Αναβαθμισμένα συστήματα LRT Αποτελούν αναβάθμιση των συστημάτων τραμ Έχουν διαχωρισμένο ή και υπόγειο αποκλειστικό διάδρομο κυκλοφορίας. Κάποια από αυτά σχεδιάστηκαν για να μετατραπούν Φρανκφούρτη, Στουτγάρδης, Ανόβερο, Ρότερνταμ. Σχήμα 5. Κατηγορία 3 7

8 Κατηγορία 4 Κατηγορίες Τροχιόδρομων Νέα συστήματα LRT Δεν μπορούν να λειτουργήσουν με παλαιά οχήματα, συνήθως αποτελούνται από λίγες μόνο γραμμές. Στη Βόρειο Αμερική υπάρχει μεγάλος αριθμό τέτοιων συστημάτων (Έντμοντον, Πόρτλαντ, Σαν Ντιέγκο κ.ά.). Στην Ευρώπη, τα συστήματα της Ουτρέχτης και του Σέφιλντ ανήκουν σε αυτήν την κατηγορία. Τυνησία, στην Κουάλα Λουμπούρ και το Σύδνεϋ. Σχήμα 6. Κατηγορία 4 8

9 Κατηγορία 5 Κατηγορίες Τροχιόδρομων Συστήματα LRT τύπου ελαφρού-μετρό Συστήματα βαθμιαία διαχωρισμένα Περιλαμβάνουν υπόγεια τμήματα στα κέντρα των πόλεων. Συστήματα αυτού του τύπου λειτουργούν στην Κοπεγχάγη και στο Πόρτο. Σχήμα 7. Κατηγορία 5 9

10 Κατηγορίες Τροχιόδρομων Κατηγορία 6 Συστήματα LRT τύπου AGT (automatically guided) Καθοδηγούνται και λειτουργούν αυτόματα Απαιτούν αποκλειστικό διάδρομο κυκλοφορίας σε όλο το μήκος του δικτύου, με επακόλουθη απώλεια της ευελιξίας των συστημάτων τραμ/lrt Σχήμα 8. Κατηγορία 6 10

11 Κατηγορίες 7-8 Κατηγορίες Τροχιόδρομων Συστήματα LRT τα οποία εξυπηρετούν και προαστιακές μετακινήσεις ή επέκταση προαστιακού σε διαδρομές ΤΡΑΜ Χρησιμοποιούν σιδηροδρομικά δίκτυα προκειμένου να επεκτείνουν τις υπηρεσίες τους στην περιφέρεια. Τέτοια συστήματα υπάρχουν στην Καρλσρούη και στο Μάντσεστερ. Σχήμα 9. Κατηγορίες

12 Κατηγορία 9 Κατηγορίες Τροχιόδρομων Ελαστικοφόρα οχήματα τραμ Συνδυάζουν ένα τραμ στο κέντρο της πόλης με την ευελιξία ενός λεωφορείου στην περιφέρεια. Καθοδηγούνται με μονοτρόχιο και τους παρέχεται ηλεκτρική ενέργεια από υπερυψωμένα καλώδια. Σχήμα 10. Κατηγορία 9 12

13 Χωρητικότητα Χωρητικότητα επιβατών ανά 35 m μήκους οχήματος, Διπλάσια σε σχέση με αυτή ενός τυπικού αρθρωτού λεωφορείου. Μήκος m και πλάτος m. Δυνατότητα λειτουργίας με πολλαπλάσιο αριθμό οχημάτων σε περιόδους υψηλής ζήτησης Επέκταση της χωρητικότητας σε περισσότερα από 400 άτομα. Εμπλοκή στην κυκλοφορία Μήκος του συρμού <40 m. Διαχωρισμός & κατάλληλή σηματορρύθμιση Μήκος έως και 80 m. 13

14 Χωρητικότητα Χωρητικότητα οχήματος (όρθιοι+καθήμενοι) Λεωφορείο Πρακτική χωρητικότητα γραμμής με 5 χρονοαπόσταση (επιβάτες/ώρα) Απλό Αρθρωτό Τροχιόδρομος Ανόβερο (28m) 1όχημα οχήματα Κάσελ (28m) Βιέννη (ULF) τύπος Α (24m) τύπος Β (36.50m) Καρλσρούη (36.5m) 1όχημα οχήματα Βρέμη (35m) Σέφιλντ (34m) Μετρό Μόναχο (110m) Ζυρίχη (99m) ΕΤ 426 Ανόβερο

15 Δίκτυα Τροχιόδρομων Στάσεις ανά m Σχήμα 11. Δίκτυα τροχιόδρομων 15

16 Δίκτυα Τροχιόδρομων Σχήμα 12. Δίκτυα τροχιόδρομων 16

17 Οχήματα Τροχιοδρόμων 17 Σχήμα 13. Οχήματα τροχιόδρομων

18 Οχήματα Τροχιοδρόμων Πληρότητα Αριθμός ατόμων που επι/αποβιβάζονται Απαιτούμενος χρόνος Χρόνος που κερδίζεται Ε1/Ε2 ULF sec % Χαμηλή Μέση Υψηλή Εξαιρετικά υψηλή Χαμηλό δάπεδο Σχήμα 14. Οχήματα τροχιόδρομων 18

19 Τροχαίο Υλικό (3) : ΤΡΑΜ ΑΘΗΝΑΣ Κίνηση: ηλεκτρική ισχύς με υπερυψωμένο καλώδιο Μεταφορά Ισχύος: ατσάλινοι τροχοί και σιδηροτροχιά Μέγιστη ταχύτητα (km/h): 70 Μέση λειτουργική ταχύτητα (km/h): Σύνδεση οχημάτων: πιθανή, διπλή έλξη Τα παρακάτω δεδομένα αναφέρονται σε ένα όχημα «Sirio»: Διαστάσεις: Μήκος (m): Πλάτος(m): 2.40 Πεδία εφαρμογής: Λειτουργία: αστικές και προαστιακές γραμμές με μέτρια χωρητικότητα οδηγός Απόσταση στάσεων (m): 600 Περιοχή προσέλκυσης χρηστών (m): 400 Επίπεδο μετεπιβίβασης: Διαχείριση γραμμής: στο ίδιο επίπεδο σταθερή Ύψος δαπέδου (mm): 350 Βάρος οχήματος (t): Καθήμενοι επιβάτες: 84 Όρθιοι επιβάτες: 109 Σύνολο επιβατών: 193 Αναλογία καθήμενων / όρθιων επιβατών: 1 : 1.33 Επίπεδο ίχνους τροχιάς: Ακρίβεια: στο έδαφος (υπερυψωμένη / υπόγεια) μέση (ανεξάρτητη όδευση) ΤΡΟΧΙΑ Πρόσβαση στις στάσεις: στο έδαφος (σκάλες / ανελκυστήρες) Ελάχιστη ακτίνα καμπύλης (m): 15 Μέγιστη κλίση: 6 % Διαστάσεις Βάρος Χωρητικότητα Μήκος 33.3 m Πλάτος 2.4 m to t 2,000 4,000 PPHPD 19

20 Κίνηση σε πεζοδρόμους Καλύτερη συνύπαρξη τραμ με πεζούς 20 Σχήμα 15. Οχήματα τροχιόδρομων

21 Στάσεις Τροχιοδρόμων Σχήμα 16. Στάσεις τροχιόδρομων 21

22 Στάσεις Τροχιοδρόμων Κοινή στάση με λεωφορείο 22 Σχήμα 17. Στάσεις τροχιόδρομων

23 Κατασκευή Επίγειου Διαδρόμου ΤΡΑΜ Ενθυλάκωση τροχιών σε προκατασκευασμένη πλάκα ΩΣ 1 η ΦΑΣΗ ΠΡΟΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΠΛΑΚΩΝ ΕΔΡΑΣΗΣΣΤΟ ΕΡΓΟΤΑΞΙΟ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΞΥΛΟΤΥΠΟΥ & ΟΠΛΙΣΜΟΥ ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗ ΕΛΑΣΤΙΚΑ ΕΝΘΥΛΑΚΩΜΕΝΩΝ ΡΑΓΩΝ 2 η ΦΑΣΗ ΕΓΧΥΣΗ ΣΚΥΡΟΔΕΜΑΤΟΣ ΕΓΚΙΒΩΤΙΣΜΟΣ ΕΝΘΥΛΑΚΩΜΕΝΩΝ ΤΡΟΧΙΩΝ 3 η ΦΑΣΗ ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΠΡΟΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΜΕΝΩΝ ΠΑΛΚΩΝ ΜΕ ΤΙΣ ΕΓΚΙΒΩΤΙΣΜΕΝΕΣ ΕΛΑΣΤΙΚΑ ΕΝΘΥΛΑΚΩΜΕΝΕΣ ΡΑΓΕΣ ΕΠΙ ΤΟΠΟΥ ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗ ΜΕ ΑΜΕΣΗ ΕΠΑΝΑΦΟΡΑ ΟΔΙΚΗΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ Σχήμα 18. Κατασκευή επίγειου διαδρόμου τραμ 23

24 Επιδομή ΤΡΑΜ Τροχός Ράγα Στήριγμα ράγας Θεμέλιο τροχιάς Θεμέλιο Εγκιβωτισμένη τροχιά L specs (m) L > 30 N&V specs No isolation CDM-PREFARAIL INTERVENTIONS Rail Solution Track modulus [MN/m/lmst] Ri60N S49 Ri60N CLASSIC COMFORT < L < Hz. S49 Not applicable in the project FST+ Εγκιβωτισμένη τροχιά L < Hz. Ri60N S49 COMFORT + FST (floating slabtrack type CDM-DFMA-L10) 15 Not applicable in the project Σχήμα 19. Επιδομή τραμ 24

25 Επιδομή ΤΡΑΜ Τα ελαστομερή ενθυλάκωσης είναι κολλημένα στην ράγα με ειδικό workshop πλησίον των εγκαταστάσεων επεξεργασίας τροχιών Σχήμα 20. Επιδομή τραμ 25

26 Κατάλογος αναφορών σχημάτων Σχήμα 1 Σχήμα Σχήμα (Transit Nerds) Σχήμα 4 Light Rail Transit Association - Discussion Documents - World Systems List from the Publishers of the International Light Rail Magazine "Tramways & Urban Transit«, Σχήμα 5 Photographs courtesy Elson Trinidad, Σχήμα 6 Midtown Community Works: sidewalkstation.jpg (03/03/08), Σχήμα Σχήμα 8 m, 26

27 Κατάλογος αναφορών σχημάτων Σχήμα Σχήμα (Views of the Translohr sourced from the vehicle manufacturers' publicity material) Σχήμα 11 Υλικό με μη προσδιορισμένη προέλευση. Σε περίπτωση που είστε ο κάτοχος του κύριου δικαιώματος παρακαλώ επικοινωνήστε μαζί μας. Σχήμα 12 Σχήμα 13 Σχήμα 14 Σχήματα Υλικό με μη προσδιορισμένη προέλευση. Σε περίπτωση που είστε ο κάτοχος του κύριου δικαιώματος παρακαλώ επικοινωνήστε μαζί μας. Σχήμα Σχήμα 18 Υλικό με μη προσδιορισμένη προέλευση. Σε περίπτωση που είστε ο κάτοχος του κύριου δικαιώματος παρακαλώ επικοινωνήστε μαζί μας. 27

28 Κατάλογος αναφορών σχημάτων Σχήματα Βογιατζής Κ. (2011). ΣΧΕΔΙΑ ΔΡΑΣΗΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ & ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ ΑΣΤΙΚΟΥ ΘΟΡΥΒΟΥ, Η Ελληνική εμπειρία : ΑΤΤΙΚΗ ΟΔΟΣ ΔΑΑ ΕΛ.ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ ΤΡΑΜ ΑΘΗΝΑΣ, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Σχολή Πολιτικών Μηχανικών. 28

29 Χρηματοδότηση Το παρόν υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους. 29