Περίληψη Το παρόν paper στοχεύει στην εξέταση της επίδρασης της κρίσης στο ρόλο των Πανεπιστημίων, με επικέντρωση στην αναγκαιότητα μετατροπής τους,

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Περίληψη Το παρόν paper στοχεύει στην εξέταση της επίδρασης της κρίσης στο ρόλο των Πανεπιστημίων, με επικέντρωση στην αναγκαιότητα μετατροπής τους,"

Transcript

1 Η συνεισφορά των Πανεπιστημίων στη στήριξη της τοπικής επιχειρηματικότητας και της ενδογενούς περιφερειακής ανάπτυξης: Είναι η παρούσα οικονομική κρίση μια καλή ευκαιρία για ενδυνάμωση της συνεργασίας Πανεπιστημίων Επιχειρήσεων; ρ. ΧΡΥΣΑΝΘΗ ΜΠΑΛΩΜΕΝΟΥ Ph.D. Τμήμα Οικονομικής και Περιφερειακής Ανάπτυξης, Πάντειο Πανεπιστήμιο Καθηγήτρια Σύμβουλος (ΣΕΠ), Σχολή Κοινωνικών Επιστημών, Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα «ΤΡΑΠΕΖΙΚΗ» Ε.Α.Π. E mail: hjlp6543@hol.gr, balomenou@tutors.eap.gr ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΟΛΟΒΟΣ (Μ.Sc) Σχολή Κοινωνικών Επιστημών, Μεταπτυχιακό πρόγραμμα «ΤΡΑΠΕΖΙΚΗ» Ε.Α.Π. kkolovos@hellenicbank.gr; costask1@yahoo.com 1

2 Περίληψη Το παρόν paper στοχεύει στην εξέταση της επίδρασης της κρίσης στο ρόλο των Πανεπιστημίων, με επικέντρωση στην αναγκαιότητα μετατροπής τους, από Κοινωνικά Ιδρύματα σε Επιχειρήσεις της Γνώσης. Στο πλαίσιο αυτό, θα αναλυθεί διεξοδικώς η ανάγκη ενδυνάμωσης της συνεργασίας των Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων Ερευνητικών Κέντρων με τις επιχειρήσεις, στη βάση της εφαρμογής της Θεωρίας της Τριπλής Έλικας ( Triple Helix Theory), με εκτενή επισκόπηση της σχετικής Ελληνικής ιεθνούς βιβλιογραφίας/αρθρογραφίας. Σε αυτό τον άξονα κινούμενη η εισήγησή μας, εστιάζει, εν πρώτοις, στις καινοτόμες δράσεις (επιχειρηματικά πάρκα, Silicon Valley), ενώ στη συνέχεια επιχειρείται συγκριτική ανάλυση των R&D εθνικών πολιτικών. Ακολούθως, εξετάζονται οι επιδράσεις της κρίσης στη στρατηγική οργάνωσης ανάπτυξης των Πανεπιστημιακών Ιδρυμάτων, αλλά και σε αυτή ταύτη την εκπαιδευτική ερευνητική τους αποστολή και αυτόνομη δράση, σε επίπεδο εγκατάστασης εξειδίκευσης και ευκαιριών. Υπ αυτό το πρίσμα, διερευνάται το κατά πόσον τα Πανεπιστήμια Πανεπιστημιακά Ινστιτούτα και εν γένει Ερευνητικά Κέντρα, υπό το νέο τους ρόλο, συμβάλλουν στην ενίσχυση της τοπικής επιχειρηματικότητας και τόνωση της ενδογενούς περιφερειακής ανάπτυξης. Η θεωρητική μας ανάλυση ολοκληρώνεται με την ενδελεχή εξέταση: α) των σχέσεων Πανεπιστημίων Επιχειρήσεων, σε συνδυασμό με τη χωρική διασπορά /αλληλεπίδραση του R&D, β) της ελκυστικότητας της οικονομίας της Γνώσης σε περιφερειακό επίπεδο, μέσω της συνεργασίας ανταγωνιστικών Πανεπιστημίων (παραδείγματα από το διεθνή χώρο), γ) των σχετικών spin- offs και δ) των διεθνών επιχειρηματικών συστάδων ΜΜΕ. Στο εμπειρικό μας τμήμα, ασχολούμεθα με τη μελέτη περίπτωσης των Ελληνικών Πανεπιστημίων, υπό το καθεστώς του Νέου Νόμου Πλαισίου για την Ανώτατη Εκπαίδευση, καθώς και του, υπό διαβούλευση, Σχεδίου << Αθηνά>>, για την αναδιάρθρωση των Ελληνικών Πανεπιστημίων, σε τοπικό και οργανωτικό επίπεδο. Η χρησιμοποιούμενη μεθοδολογία ακουμπά σε συνεντεύξεις στοχευμένα ερωτηματολόγια, απευθυνόμενα προς Πανεπιστημιακά Ιδρύματα/Ερευνητικά Ινστιτούτα και επιχειρήσεις. Τα αποτελέσματα των εν λόγω ερωτηματολογίων θα τύχουν στατιστικής επεξεργασίας (χρησιμοποίηση στατιστικού προγράμματος SPSS), προκειμένου να διαπιστωθεί αν κατά πόσον η Θεωρία της Τριπλής Έλικας ( Triple Helix Theory/Knowledge Triangle), καθώς και της συναφούς βιβλιογραφίας / αρθρογραφίας βρίσκει εφαρμογή στην εξεταζομένη περίπτωση. Το 2

3 paper μας ολοκληρώνεται με την παράθεση αναλυτικών συμπερασμάτων και προτάσεων προς περαιτέρω διερεύνηση. Λέξεις - Κλειδιά Θεωρία της Τριπλής Έλικας, Πανεπιστήμια- Επιχειρήσεις, Οικονομική κρίση, Τοπική Επιχειρηματικότητα / Ενδογενής Περιφερειακή Ανάπτυξη 3

4 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Αρκετές φορές μία οικονομική κρίση μπορεί να οδηγήσει σε ένα καλύτερο αποτέλεσμα ή να κάνει τους παράγοντες μίας οικονομίας να συνειδητοποιήσουν ότι υπήρχαν αρκετοί τρόποι ώστε αυτή να είχε αποφευχθεί. Επιπλέον μέσα από την κρίση, οδηγούμαστε στην αναζήτηση νέων μηχανισμών και εργαλείων που ίσως εξαιτίας του εφησυχασμού που επικρατούσε, να μην είχε κάνεις σκεφτεί να τα αξιοποιήσει. Αν και οι περισσότεροι στην ερώτηση ποίος είναι ο κινητήριος μοχλός μίας οικονομίας κοινωνίας θα έλεγαν ότι είναι οι νέοι άνθρωποι λόγω της μόρφωσης που αποκτούν, ωστόσο διαπιστώνεται ότι σε χώρες όπως η Ελλάδα τα πανεπιστήμια δεν έχουν αξιοποιηθεί τόσο όσο θα έπρεπε. Τα Πανεπιστημιακά Ιδρύματα μίας χώρας αποτελούν τον σημαντικότερο παράγοντα ώστε να δοθεί ώθηση σε μία κοινωνία αλλά και σε μία οικονομία. Μέσα από τις νέες ιδέες που θα δημιουργηθούν, μέσω της γνώσης και της εξειδίκευσης, η οικονομία θα βοηθηθεί να αναπτυχθεί και να βρει νέους τρόπους αντιμετώπισης των όποιων προβλημάτων. Είναι σημαντικός ο ρόλος που έχουν τα Πανεπιστημιακά Ιδρύματα καθώς συνδέονται με σημαντικούς τομείς της κοινωνίας. Συνεπώς θα μπορούσαν να συνεισφέρουν στην ανάπτυξη των περιοχών στην οποία δραστηριοποιούνται με αρωγούς τις τοπικές επιχειρήσεις και τον δημόσιο τομέα. Στόχος θα πρέπει να είναι η καινοτομία ώστε η κάθε επιχείρηση να μπορέσει να διαφοροποιηθεί και να αντιμετωπίσει τις όποιες δυσκολίες. Τα Πανεπιστήμια, πέρα του σημαντικού ρόλου που θα επιτελέσουν, θα μπορέσουν με αυτό τον τρόπο να βρουν νέες πηγές χρηματοδότησης. Ειδικά σε περιόδους λιτότητας, όπως στην Ελλάδα, οι δημόσιοι πόροι λιγοστεύουν. Στο παρόν άρθρο θα γίνει μία αναφορά στην θεωρία του τριπλού έλικα (Triple Helix Theory) εστιάζοντας στην ανάγκη για έρευνα, διαφοροποίηση (καινοτομία) και εκπαίδευση σε μία χώρα όπως η Ελλάδα που μαστίζεται από την οικονομική κρίση (κρίση χρέους). Το παρόν άρθρο χωρίζεται σε δύο μέρη, στο θεωρητικό και εμπειρικό. Στο πρώτο μέρος, το οποίο είναι το θεωρητικό, γίνεται αναφορά σε έννοιες όπως η καινοτομία, η γνώση και η πανεπιστημιακή επιχειρηματικότητα. Επιπλέον παρουσιάζεται μία ανάλυση στην οποία εξετάζεται η Έρευνα και Ανάπτυξη σε παγκόσμιο επίπεδο εστιάζοντας κυρίως σε μία συγκριτική ανάλυση στον ευρωπαϊκό χώρο, αλλά και ειδικότερα στην Ελλάδα. Το θεωρητικό μέρος του άρθρου ολοκληρώνεται με την 4

5 ανάλυση της Θεωρίας του Τριπλού Έλικα και με την παρουσίαση της κατάστασης που βρίσκεται η Τριτοβάθμια Εκπαίδευσης στην Ελλάδα και των επικείμενων αλλαγών (σχέδιο Αθηνά). Στο εμπειρικό τμήμα του άρθρου παρουσιάζεται η υπό εξέλιξη έρευνα μας, η οποία στοχεύει να διαπιστώσει κατά πόσο τα Ελληνικά Πανεπιστήμια και ο ιδιωτικός τομέας (επιχειρήσεις) μπορούν, υπό το πρίσμα των νέων συνθηκών, να συμβάλουν στην οικονομική ανάπτυξη της χώρας σε εθνικό αλλά και σε περιφερειακό επίπεδο. Τέλος παρουσιάζονται τα συμπεράσματα της όλης μελέτης μας ενώ προτείνονται θέματα για μελλοντική έρευνα. 5

6 Καινοτομία Το απαραίτητο συστατικό που πρέπει να έχει μια επιχείρηση, ώστε να μπορέσει να αναπτυχθεί και να επιβιώσει, είναι η ανταγωνιστικότητα. Μία επιχείρηση γίνεται ανταγωνιστική όχι μόνο επιτυγχάνοντας μείωση των δαπανών κόστους, αλλά μέσω της καινοτομίας. Τι εννοούμε με τον όρο καινοτομία για μία επιχείρηση; Καινοτομία είναι η εισαγωγή νέων ιδεών, η εισαγωγή των οποίων θα οδηγήσει την επιχείρηση σε ανάπτυξη και εξέλιξη. Με αυτό τον τρόπο θα μπορέσει να αποκτήσει ένα συγκριτικό πλεονέκτημα έναντι των ανταγωνιστών της. Σύμφωνα με τον Schumpeter, η καινοτομία σχετίζεται με νέα προϊόντα, νέους μεθόδους παραγωγής, εξερεύνηση νέων αγορών κ.α. Όλα αυτά μπορούν να επιτευχθούν σε συνεργασία με Επιστημονικά Κέντρα - Πανεπιστήμια. Σε αυτό το σημείο σημαντικό ρόλο διαδραματίζει και ο δημόσιος τομέας (αρχές), που οφείλει να ενθαρρύνει αυτή την συνεργασία. Από αυτή την συνεργασία και οι τρεις φορείς (Επιχείρηση Πανεπιστήμια ημόσιες Αρχές) έχουν αρκετά οφέλη. Οι επιχειρήσεις αποκτούν γνώση και πλεονέκτημα έναντι του ανταγωνισμού, τα Πανεπιστήμια & Ερευνητικά Κέντρα βρίσκουν νέες πηγές χρηματοδότησης και όλα αυτά οδηγούν στην ανάπτυξη της τοπικής οικονομίας όπου δραστηριοποιούνται οι παραπάνω φορείς. Γνώση Σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη της οικονομίας έχουν τα πανεπιστήμια, όπου μέσα από καινοτόμες δράσεις μπορούν να συμβάλλουν στην ανάπτυξη. Ωστόσο θα πρέπει να διαχωρίσουμε τις λειτουργίες των πανεπιστημίων που η κάθε μία ξεχωριστά επιδρά διαφορετικά στην οικονομική ανάπτυξη. ιακρίνονται 7 πανεπιστημιακές δραστηριότητες οι οποίες εν δυνάμει οδηγούν σε ανάπτυξη (Goldstein, H., et al, 1995), (cited in Goldstein, H., 2009, p.16). : 1. Επένδυση σε Ανθρώπινο Κεφάλαιο - εκπαίδευση (η πρώτη σημαντική αποστολή των Πανεπιστημίων) 2. Παραγωγή Γνώσης έρευνας (η δεύτερη σημαντική αποστολή των Πανεπιστημίων) 3. Μετάδοση της Γνώσης (Τεχνική βοήθεια) 4. Τεχνολογική καινοτομία 5. Κεφαλαιουχικές επενδύσεις 6. Περιφερειακή πρωτοπορία και διακυβέρνηση 7. Συνδυασμός των υποδομών γνώσης με το δημιουργικό περιβάλλον 6

7 Τα παραπάνω μπορούν να πραγματοποιηθούν σε συνεργασία με τους φορείς Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Οι Βασικές λειτουργίες της Περιφέρειας οι οποίες σχετίζονται με τις παραπάνω δραστηριότητες των Πανεπιστημίων είναι (Κόνσολας et al, 2010) Α) η Προώθηση της καινοτομίας Β) η Πολιτιστική Ανάπτυξη Γ) η Ενίσχυση της Απασχόλησης και των Ειδικοτήτων Αιχμής Η γνώση είναι ο παράγοντας που οδηγεί στην καινοτομία. Ωστόσο πρόσβαση στην γνώση μπορούν να έχουν όλοι καθώς αποτελεί δημόσιο αγαθό. Αυτός ο χαρακτήρας της γνώσης μπορεί να αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα. Αυτό γίνεται διότι μπορούν να ευεργετηθούν και οι ανταγωνιστές. Σε αυτό το δίλλημα την λύση πρέπει να την δώσει ο δημόσιος τομέας (Αρχές) (Jonathan Haskel,Imperial College) : 1) Προσφέροντας χρηματοδότηση προς τις επιχειρήσεις για έρευνα 2) Χρηματοδοτώντας τα Πανεπιστήμια 3) ίνοντας κίνητρο στις επιχειρήσεις για έρευνα πχ μέσω ειδικών φοροαπαλλαγών κ.α. Η Στρατηγική της Ευρώπης για το 2020 που υιοθετήθηκε το 2010, έχοντας λάβει υπόψη την οικονομική κρίση, θέτει ως βασικό στόχο την ανάπτυξη που θα προέλθει από την Γνώση και την Καινοτομία. Για την επίτευξη του στόχου, θα πρέπει να βελτιωθεί η εκπαίδευση, να υπάρξει ενδυνάμωση της έρευνας και προώθηση της καινοτομίας σε όλη την Ευρώπη. Πανεπιστημιακή Επιχειρηματικότητα Η επιχειρηματική δραστηριότητα των Πανεπιστημίων σύμφωνα με τους πανεπιστημιακούς ερευνητές συνοψίζεται από μία αύξηση των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας, αδειών χρήσης και της δημιουργίας εταιρειών spin-off (Wright et al.,2007; Siegel et al.,2003). Η επιχειρηματικότητα συνδέεται με την εξερεύνηση νέων κερδοφόρων ευκαιριών και οι παράγοντες της είναι ο εντοπισμός και η εκμετάλλευση της ευκαιρίας. Είναι λογικό ότι ο εντοπισμός μίας εμπορικής ευκαιρίας διαφέρει ποιοτικά από την εισαγωγή στην αγορά ενός τεχνολογικού επιτεύγματος (Pablo D Este et al.,2010). Οι παράγοντες που επηρεάζουν τον εντοπισμό και την εφαρμογή / εκμετάλλευση των επιχειρηματικών ευκαιριών είναι (Pablo D Este et al.,2010): Η γνώση της αγοράς Η προηγούμενη επιχειρηματική εμπειρία Εκτεταμένο ερευνητικό δίκτυο Η ενσωμάτωση πολλαπλών πεδίων έρευνας και 7

8 Οι επιπτώσεις της ακαδημαϊκής έρευνας Σύμφωνα με τα παραπάνω καταλήγουμε στις ακόλουθες παραδοχές (Pablo D Este et al.,2010): 1. Όσο πιο στενά είναι συνδεδεμένες οι προηγούμενες έρευνες με την επιχειρηματικότητα (επιχειρήσεις / βιομηχανίες ) τόσο ευκολότερα οι ερευνητές είναι σε θέση να αναγνωρίζουν και να εφαρμόζουν τις επιχειρηματικές ευκαιρίες. 2. Η αναγνώριση και η εφαρμογή συνδέονται μη γραμμικά με την προγενέστερη επιχειρηματική εμπειρία, αλλά η σχέση τους είναι καμπυλόγραμμη (ανεστραμμένο U)1. 3. Η αναγνώριση και η εφαρμογή, συνδέονται περισσότερο με ερευνητές με ευρύτερα γνωστικά επιστημονικά αντικείμενα σε σύγκριση με ερευνητές οι οποίοι ειδικεύονται σε επιστημονικά πεδία τα οποία έχουν συγκεκριμένα πλαίσια. 4. Όσο μεγαλύτερη είναι η επιστημονική κατάρτιση του ερευνητή, τόσο μεγαλύτερες είναι οι πιθανότητες να μπορεί να προσδιορίζει τις ευκαιρίες που προκύπτουν από την έρευνα του. 5. Η αναγνώριση ευκαιριών μέσα από την επιστημονική έρευνα προκύπτει συνήθως από ερευνητές που έχουν αρκετές συνεργασίες σε διάφορα ερευνητικά θέματα. Συγκριτική ανάλυση μεταξύ Η.Π.Α και Ευρώπης Ο αριθμός ευρεσιτεχνιών που προήλθαν μέσω της ακαδημαϊκής έρευνας, τα τελευταία 20 έτη έχει αυξηθεί σημαντικά. Στις Η.Π.Α το 60% αυτών των διπλωμάτων ερασιτεχνίας ανήκουν σε πανεπιστήμια ενώ το ποσοστό στην Ευρώπη είναι μόλις περίπου στο 10%. Ωστόσο ποσοστό 60% στην Ευρώπη ανήκει σε επιχειρήσεις όταν στις Η.Π.Α. το ποσοστό δεν ξεπερνά το 25%. Στις Η.Π.Α. υπήρξαν παραδείγματα «πώλησης» των δικαιωμάτων αυτών σε εταιρείες που εντυπωσίασαν, δείχνοντας ότι είναι εφικτή η συνεργασία της πανεπιστημιακής κοινότητας και των επιχειρήσεων για την δημιουργία καινοτόμων επιχειρήσεων που εστιάζουν στην έρευνα. Βασικό όχημα 1 Με τον όρο θετική καμπυλόγραμμη σχέση εννοούμε ότι αρχικά όταν αυξάνονται οι τιμές της Υ μεταβλητής αυξάνονται οι τιμές της Χ μεταβλητής μέχρι ένα σημείο, ενώ στη συνέχεια μειώνονται της Υ αλλά αυξάνονται της Χ. Η επιχειρηματική εμπειρία, συμβάλλει στην καλύτερη κατανόηση των αναγκών αλλά παράσχει και μία αυξημένη εκτίμηση των κινδύνων. Συνεπώς η προγενέστερη εμπειρία, υπονομεύει την αισιοδοξία που κυρίως υπάρχει στους νέους ερευνητές (Cooper et al., 1988). 8

9 για την επίτευξη των παραπάνω αποτελούν οι εταιρείες spin-off (Τεχνοβλαστοί). Ωστόσο τα πανεπιστήμια κλήθηκαν όχι μόνο να δώσουν τις ιδέες τους αλλά να χειριστούν και τα χαρτοφυλάκια των επιχειρήσεων δίνοντας εξειδικευμένους συμβούλους. Η επιτυχία των αμερικάνικων πανεπιστημίων οφείλεται ότι εστιάζουν αρκετά στην επιστημονική επιχειρηματικότητα επιτυγχάνοντας την μέσω της αυτονομίας που έχουν, στην κινητικότητα του επιστημονικού προσωπικού και στο ειδικό «βάρος» του ερευνητή. Αντίθετα στην Ευρώπη, οι όποιες αλλαγές θα πρέπει να προσαρμόζονται στα χαρακτηριστικά της κάθε έρευνας σε εθνικό επίπεδο (Franzoni και Lissoni, 2009, p.183) Πολιτικές για Ε & Α Στην σύγχρονη εποχή, η σχέση επιστήμης και επιχειρήσεων αποτελεί τον παράγοντα για την επιχειρηματική καινοτομία και την οικονομική ανταγωνιστικότητα. Οι προσανατολισμοί της ΕΕ και οι συστάσεις του ΟΟΣΑ προωθούν την οικονομία της γνώσης. Όλες αυτές οι πολιτικές συστάσεις ανακυκλώνουν τις καινοτόμες έρευνες που γίνονται τόσο στην οικονομία όσο και στην κοινωνιολογία, που όλες μαζί επηρεάζουν την Ευρωπαϊκή πολιτική για Ε&Α και Καινοτομία. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα συγκριτικής ανάλυσης μεταξύ των Βρετανικών, Γαλλικών και Γερμανικών πολιτικών για Ε&Α&Κ ((Maurice et al.,1986), (Eymard and Duvernay, 2002), cited in Viale and Etzkowitz, 2010), διαπιστώνονται 4 τύποι πολιτικής για ΕΑΚ: H ημοκρατία της Επιστήμης: Τονίζει τον θετικό ρόλο που έχει η επιστήμη στην κοινωνία και στοχεύει για την ανάπτυξη της κωδικοποιημένης γνώσης (Merton (ο ιδρυτής της κοινωνιολογίας της επιστήμης, 1973). Το κράτος ως Επιχειρηματίας: Υπογραμμίζει την αποστολή της δημόσιας πολιτικής (Ergas, 1992), που να ανταποκρίνεται σε καινοτόμα έργα τα οποία είναι απαραίτητα για την επίτευξη των εθνικών στόχων. Το κράτος ως ρυθμιστής: το κράτος προωθεί τα αποτελέσματα της επιστημονικής έρευνας στον ιδιωτικό τομέα. Σκοπός είναι να εξασφαλιστεί μία ισορροπία μεταξύ των δημόσιων πόρων για έρευνα και της δυναμικής της αγοράς. Το κράτος ως Συντονιστής των Τεχνολογικών Έργων: σκοπός είναι να δημιουργήσουν ένα καινοτόμο περιβάλλον όπου θα περιλαμβάνει πανεπιστημιακές επιχειρήσεις (spin-offs), συνεργασίες των τριών δυνάμεων (Πανεπιστήμιο Επιχειρήσεις ημόσια ιοίκηση) βάσει της θεωρίας του Τριπλού Έλικα, με σκοπό την οικονομική ανάπτυξη και γνώση. 9

10 Έρευνα και Ανάπτυξη Θα ήταν χρήσιμο να εξεταστεί ο ρυθμός έρευνας και ανάπτυξης των χωρών σε παγκόσμιο επίπεδο. Χρησιμοποιώντας τα ευρήματα της Eurostat ( μπορούμε να εξάγουμε χρήσιμα συμπεράσματα, συγκρίνοντας τις τρεις μεγάλες οικονομίες του πλανήτη, τις Ευρώπης, των ΗΠΑ και της Ιαπωνίας (Τριάδα). Πίνακας 1. Ακαθάριστη Εγχώρια απάνη για Ε&Α στην «Τριάδα», (σε % του ΑΕΠ) Από τον παραπάνω πίνακα, διαπιστώνεται ότι για την περίοδο η Ευρώπη των 27 χωρών υπολείπεται των άλλων δύο οικονομιών. Αν και η Στρατηγική για την Ευρώπη που είχε υιοθετηθεί στην Λισσαβώνα προβλέπεται για το 2010 το 3% του ΑΕΠ να επενδύεται στην Έρευνα και Ανάπτυξη, αυτό δεν επιτεύχθηκε. Ο λόγος που δεν επιτεύχθηκε ο στόχος του 3% οφείλεται στην οικονομική κρίσης που εξακολουθεί να πλήττει την Ευρώπη. Ενδιαφέρον παρουσιάζει να ερευνήσουμε ποίες χώρες της Ευρώπης διαθέτουν υψηλά ποσοστά επένδυσης στην Ε & Α. Από τον πίνακα 2, οι χώρες της βόρειας Ευρώπης εμφανίζουν υψηλά ποσοστά επένδυσης σε Ε&Α και πρώτες είναι οι Φιλανδία (3.87%), Σουηδία (3.42%) & οι ανία (3.06%). Ωστόσο 9 χώρες εμφανίζονται να βρίσκονται κάτω του 1% (τα στοιχεία για την Ελλάδα είναι έως το 2007). Γίνεται εύκολα αντιληπτό ότι οι χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης έχουν τα μικρότερα ποσοστά. Θα τολμήσουμε να δηλώσουμε ότι ο ρυθμός επένδυσης σε Ε&Α σχετίζεται με την οικονομική ανάπτυξη μίας χώρας καθώς από τα παραπάνω ευρήματα διαπιστώνεται ότι οι οικονομικά δυνατές χώρες παρουσίαζαν υψηλά ποσοστά σε όλη το εξεταζόμενο διάστημα ενώ οι αδύνατες οικονομίες εμφάνιζαν 10

11 πολύ χαμηλά ποσοστά. Έτσι έχουμε την Ελλάδα, την Πορτογαλία, την Ιρλανδία και την Κύπρο που έχουν ενταχθεί σε μηχανισμούς στήριξης, από το 2000 να εμφανίζουν πολύ χαμηλά ποσοστά, ενώ το ίδιο παρουσιάζουν και οι Ιταλία, Ισπανία που αν και δεν έχουν εισχωρήσει σε μηχανισμό στήριξης αντιμετωπίζουν σοβαρούς κλυδωνισμούς στις οικονομίες τους. Πίνακας 2. Ακαθάριστες Εγχώριες απάνες σε Ε&Α, (σε % του ΑΕΠ) Στον πίνακα 3 απεικονίζονται οι πηγές χρηματοδότησης ανά χώρα. Συγκρίνοντας τις τρείς οικονομίες, θα διαπιστώσουμε ότι οι ΗΠΑ και Ιαπωνία οι κύριες πηγές χρηματοδότησης είναι από τις επιχειρήσεις ενώ οι δημόσια χρηματοδότηση είναι συγκριτικά με της Ευρώπης σε χαμηλά επίπεδα. Σε ποσοστό 34,9% η έρευνα στηρίζεται σε δημόσια χρηματοδότηση στην Ευρώπη, όταν στην Ιαπωνία είναι 15,6% και στις ΗΠΑ 27,1%. Στην Ευρώπη των 27 χωρών, χώρες όπως η Κύπρος, Βουλγαρία, Ρουμανία, Πολωνία, Σλοβακία και Λιθουανία χρηματοδοτούνται από τον δημόσιο τομέα. Επίσης υψηλά ποσοστά μεταξύ της Ευρώπης σε πηγές που προέρχονται από το εξωτερικό παρουσιάζουν οι Μάλτα, Ηνωμένο Βασίλειο, Αυστρία, Ιρλανδία, Λιθουανία και Λεττονία. 11

12 Πίνακας 3. Ακαθάριστες Εγχώριες απάνες σε E&A ανά πηγή χρηματοδότησης, (σε % Ακαθάριστων Εγχώριων απανών σε Ε&Α) Σύμφωνα με την έκθεση του 2012 του ΟΟΣΑ για την Επιστήμη, Τεχνολογία και Επιχειρηματικότητα, η οικονομική κρίση που ξεκίνησε το 2008 (χρεοκοπία της Lehman Brothers) επηρέασε την Ε&Α των χωρών και είχε αρνητικό αντίκτυπο στην καινοτομία. 12

13 Οι χώρες του ΟΟΣΑ παρουσίασαν πτώση 4,5% το 2009 στην επιχειρηματική Ε&Α (πίνακας 4), ωστόσο είχαμε μία αύξηση 9% από τον κρατικό προϋπολογισμό. Ο λόγος που εμφανίζεται αυτή η αύξηση είναι ότι αρκετές κυβερνήσεις, θεώρησαν τότε ότι η ενίσχυση των προγραμμάτων για Ε&Α θα αποτελέσει το συστατικό εκείνο για την αντιμετώπιση της κρίσης. Ωστόσο το διάστημα οι κρατικοί προϋπολογισμοί ήταν αρκετά αυστηροί με αποτέλεσμα αρκετές χώρες να έχουν μειώσει τις δαπάνες τους για Ε&Α. Αναφορικά με την Ελλάδα η έκθεση του Οργανισμού επισημάνει τρία βασικά σημεία στα οποία πρέπει να αντιμετωπιστούν: i) Βελτίωση του θεσμικού πλαισίου για την καινοτομία ii) Να γίνει η καινοτομία ο πυρήνας για την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας iii) Μετατροπή από «διαρροή εγκεφάλων» σε «κυκλοφορία εγκεφάλων» Σύμφωνα με την έκθεση του Οργανισμού η σχέση των Πανεπιστημίων με τις Επιχειρήσεις κρίνεται αδύναμη, καθώς η ζήτηση για καινοτομία και R&A από την μεριά των επιχειρήσεων αλλά και η ανταπόκριση των Πανεπιστημίων είναι μικρή. Επίσης μόνο το 24% ενηλίκων έχει αποφοιτήσει από την τριτοβάθμια εκπαίδευση σύμφωνα με στοιχεία του Επίσης την περίοδο της κρίσης η «φυγή / διαρροή εγκεφάλων» έχει αυξηθεί. Αν και οι πόροι (ιδιωτικοί και δημόσιοι) για R&D έχουν μειωθεί, ωστόσο θα πρέπει η χώρα να εκμεταλλευτεί τα κοινοτικά προγράμματα. Αλλαγές ωστόσο είναι απαραίτητες να γίνουν και σε νομοθετικό επίπεδο, ώστε να μειωθούν οι παθογένειες της σημερινής κατάστασης. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα που αναφέρεται στο περιοδικό Ε&Τ στην έκδοση Σύμφωνα με νόμο του 2004 (3296/2004), όπου πριν οι επιχειρήσεις μπορούσαν εκπίπτει ποσοστό 50% των δαπανών επιστημονικής και τεχνολογικής έρευνας που πραγματοποίησαν 13

14 μέσα στη χρήση από τα καθαρά κέρδη τους. Από το 2004 για να κάνει χρήση αυτού του νόμου κάποια επιχείρηση θα πρέπει να λάβει βεβαίωση από την ΓΓΕΤ (Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας) και να την προσκομίσει στην εφορία ώστε να λάβουν φορολογική απαλλαγή. Το αποτέλεσμα ήταν οι αιτήσεις να μειωθούν από 800 τα προηγούμενα έτη, σε περίπου 50 το 2005! Επίσης στην παραπάνω έκδοση του ίδιου περιοδικού (E&T, έκδοση Ιουνίου 2012, σελ ) γίνεται αναφορά της μελέτης της Deutsche Bank στην οποία απαιτούνται μέτρα ανάπτυξης ταυτόχρονα με τα μέτρα δημοσιονομικής προσαρμογής όπως: 1. Ειδικά επενδυτικά προγράμματα για συγκεκριμένους κλάδους έντασης τεχνολογίας και κινητροδότηση δημιουργίας επιχειρηματικών κέντρων καινοτομίας (Σύνδεση κέντρων επιχειρηματικότητας με Πανεπιστήμια και ερευνητικά προγράμματα). 2. Αύξηση της απορροφητικότητας των κοινοτικών κονδυλίων που προορίζονται για καινοτομία, τεχνολογία και έρευνα. 3. Προσέλκυση στρατηγικών και μικρότερων ξένων επενδύσεων έντασης τεχνολογίας. 4. Βελτίωση και απλοποίηση του πλαισίου σύστασης εταιρειών τεχνολογίας. 5. ιευκόλυνση χρηματοδότησης καινοτόμων επενδυτικών σχεδίων. Καινοτόμες ράσεις Η καινοτομία ιστορικά ξεκινά με τα κέντρα καινοτομίας, που εισήχθησαν για πρώτη φορά το 1970 στις ΗΠΑ, με σκοπό την ενίσχυση των μικρών επιχειρήσεων παρέχοντας συμβουλές για νέες τεχνολογίες. Έπειτα έχουμε την μετεξέλιξη αυτής της προσπάθειας σε εκκολαπτήρια που παρέχουν πλέον την υποδομή, όπως εγκαταστάσεις κτλ. Τέλος η σύγχρονη μορφή ενός καινοτόμου περιβάλλοντος παρέχεται μέσω των επιστημονικών πάρκων και τις τεχνοπόλεις. Με τον όρο Επιστημονικά Πάρκο, εννοούμε χώρους στους οποίους φιλοξενούνται μία σειρά από επιστημονικές μονάδες με εξειδίκευση σε διάφορους επιστημονικούς τομείς έρευνας. Συνήθως οι χώροι αυτοί λειτουργούν υπό την εποπτεία των πανεπιστημίων, ωστόσο τα «πάρκα» δεν περιορίζονται μόνο στο επιστημονικό πεδίο αλλά και στο επιχειρηματικό. Σύμφωνα με την σχετική βιβλιογραφία, διαπιστώνουμε ότι στην έρευνα του Saxenian το 1996, τονίζεται ότι η τοπική / περιφερειακή διάσταση είναι στενά συνδεδεμένη με την επιστήμη και τεχνολογία. Επιπλέον ο Porter το 1998 αναφέρει την δημιουργία επιστημονικών κέντρων σε τοπικό επίπεδο. Στόχος είναι το κέρδος και η ανάπτυξη 14

15 της κάθε περιοχής που φιλοξενεί αυτά τα πάρκα. Αυτή η δημόσια παρέμβαση, φαίνεται να ικανοποιεί την λογική για συγκέντρωση της γνώσης και καινοτόμων ικανοτήτων σε μικρό- μέσο και μακροοικονομικό επίπεδο. Η δυναμική του παραπάνω μοντέλου, συνεπάγει οργανωτικές μεταβολές σε κάθε μία από από τους 3 παράγοντες της θεωρίας του Τριπλού Έλικα ενώ ενισχύει τις μεταξύ τους σχέσεις. Ο όρος επιστημονικό πάρκο και Τεχνόπολη σχεδόν ταυτίζονται, συνήθως χώρες όπως η Γαλλία χρησιμοποιούν τον όρο επιστημονικό πάρκο σε αντίθεση με τις αγγλοσαξονικές που προτιμούν τον όρο τεχνόπολη. Σε γενικές γραμμές τα πάρκα αυτά αποτελούν χώρους για έρευνα και εκπαίδευση. Ως παραδείγματα μπορούμε να αναφέρουμε την «Κοιλάδα του ήλιου» στην Ισπανία, την Silicon Valley στην Καλιφόρνια κ.α. (Κυλπάση Νικηταρίδης, 1996). Ιδιαίτερα, για το παράδειγμα της Καλιφόρνιας ο Aoki (2001), σημειώνει ότι οι ρήτρες πνευματικής ιδιοκτησίας που περιορίζουν την κινητικότητα των ειδικών μεταξύ ανταγωνιστριών επιχειρήσεων έχουν εφαρμοστεί στην Καλιφόρνια. Στο μοντέλο του για την Silicon Valley, ο Aoki (2001), περιγράφει τον τρόπο με τον οποίο αυτή η δημιουργία για το κοινό καλό (Σύμφωνα με τον Callon, 1991, η αντίληψη του κοινού καλού επιθυμεί την δημιουργία συνεργατικών ερευνητικών δικτύων, που συγκεντρώνουν διαφορετικούς θεσμικούς εταίρους) βασίζεται στην συμφωνία μεταξύ ανεξάρτητων επιχειρηματιών και επενδυτικών κεφαλαίων, χωρίς την κρατική παρέμβαση. Στην Ελλάδα υπάρχουν περιπτώσεις επιστημονικών κέντρων όπως το Επιστημονικό & Τεχνολογικό Πάρκο Κρήτης που δημιουργήθηκε από το Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας το 1993, το Corallia Clusters Initiative κ.α. Επίσης για τα Επιχειρηματικά Πάρκα στην Ελλάδα μόλις το 2011 με το νόμο 3982/2011 ολοκληρώθηκε το θεσμικό πλαίσιο που αφορά την ίδρυση, οργάνωση και λειτουργία Επιχειρηματικών Πάρκων. Σύμφωνα με τον Ελληνικό υπουργείο οικονομικών το Επιχειρηματικό Πάρκο (ΕΠ) είναι ένα οργανικά ολοκληρωμένο σύνολο δομών, υπηρεσιών και υποδομών που ιδρύεται και λειτουργεί για την υποστήριξη δραστηριοτήτων του δευτερογενούς και του τριτογενούς τομέα. Το Πάρκο αποσκοπεί στην υποστήριξη της περιφερειακής ανάπτυξης και την προστασία του περιβάλλοντος, στη βελτίωση των υποδομών, ιδιαίτερα σε περιοχές που παρουσιάζουν προβλήματα αναπτυξιακής υστέρησης και περιβαλλοντικής υποβάθμισης, στην ενίσχυση της επιχειρηματικότητας και της 15

16 απασχόλησης και στη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των εγκατεστημένων επιχειρήσεων ( Η σημασία που δίνεται από την ελληνική κυβέρνηση για τα επιστημονικά επιχειρηματικά πάρκα είναι μεγάλη, καθώς τον Απρίλιο του 2013 προκηρύχτηκε το πρόγραμμα «Μετεγκατάσταση επιχειρήσεων σε Β.Ε.ΠΕ. και Επιχειρηματικά Πάρκα» (πληροφορίες επιχορηγώντας μέρος των εξόδων για την μετεγκατάσταση των επιχειρήσεων. Στις παραπάνω καινοτόμες δράσεις, εντάσσονται και οι εταιρείες Spin Off (επιχειρήσεις έντασης Γνώσης / Τεχνοβλαστοί). Οι τεχνοβλαστοί, συνδυάζουν την επιστημονική δραστηριότητα με την παραγωγική διαδικασία, αξιοποιώντας τα ερευνητικά αποτελέσματα. Οι εταιρείες αυτές θεωρούνται σημαντικές για την οικονομική ανάπτυξη ενώ συμβάλλουν στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Είναι σημαντικό να αναφέρουμε την περίπτωση της εταιρείας Τηλεπικοινωνιών Forthnet, η οποία ξεκίνησε το 1995 ως τεχνοβλαστός και πλέον έχει εξελιχθεί σε μία από της σημαντικότερες εταιρείες τηλεπικοινωνιών στην Ελλάδα, προσφέροντας στην τοπική και εθνική οικονομία της χώρας και προσφέροντας νέες θέσεις εργασίας. Στο σημείο αυτό να αναφέρουμε ως παραδείγματα Τεχνοβλαστών που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα, τις εταιρείες ACTA AE,VOICE IN, LIBRIS TECH κ.α. Η Θεωρία του «Τριπλού Έλικα» Στόχος του παρόντος άρθρου είναι να προβάλλουμε τον τρόπο με τον οποίο τα Πανεπιστήμια μεταμορφώνονται από Κοινωνικά Ιδρύματα σε Επιχειρήσεις της Γνώσης σε ένα νέο κοινωνικοοικονομικό περιβάλλον. Είναι πλέον κατανοητό για όλους, ότι στον Ευρωπαϊκό χώρο τα πανεπιστήμια βαδίζουν προς ένα λιγότερο ασφαλές περιβάλλον από αυτό που ήδη βρίσκονται, με ένα μη βέβαιο μέλλον. Σύμφωνα με ευρήματα τόσο σε θεωρητικό και εμπειρικό επίπεδο (Deiaco et al.,2010, p.329, cited in Mckelvey & Holmen), παρουσιάζουμε ορισμένες από τις ενέργειες που τα Πανεπιστήμια θα πρέπει να κάνουν: i) Να ενεργούν περισσότερο ως επιχειρήσεις, για να επιτευχθεί όμως αυτό θα πρέπει να αλλάξουν δομές και διαδικασίες, παρέχοντας την γνώση με αποτελεσματικότερο και λιγότερο δαπανηρό τρόπο. ii) Να είναι σε θέση να ενεργούν ευέλικτα στις αλλαγές τόσο σε τοπικό επίπεδο ή διεθνές. Τα «ευέλικτα Πανεπιστήμια» είναι σε θέση να μεταφέρουν σε νέους τομείς έρευνες που σχετίζονται με την κοινωνία. 16

17 iii) Να δημιουργήσουν μία βάση πόρων, που θα βοηθά για νέες έρευνες Η Εφαρμογή της θεωρίας του Τριπλού Έλικα Η θεωρία αυτή, προσεγγίζει τις σχέσεις μεταξύ Πανεπιστημίου, Οικονομίας και ιοίκησης. Οι τρείς άξονες αυτής της προσέγγισης είναι η Γνώση περιλαμβάνοντας τους φορείς που την παρέχουν, την Οικονομία όπου εμπεριέχονται οι Επιχειρήσεις και το Περιβάλλον όπου είναι η περιοχή, δηλαδή μία περιφέρεια της χώρας. Το παρακάτω διάγραμμα απεικονίζει το υπόδειγμα του Τριπλού Έλικα, όπου αλληλεπιδρούν το Πανεπιστήμιο, η Επιχειρηματική ραστηριότητα και η ιοίκηση. Σύμφωνα με πρόσφατο άρθρο (Κόνσολας, Παπαδασκαλόπουλος, Χριστοφάκης, 2010) αναλύεται η δομή και η λειτουργία των πανεπιστημίων σε σχέση με την περιφερειακή ανάπτυξη. 17

18 Από το παραπάνω διάγραμμα μπορούμε να συμπεραίνουμε ότι ο δημόσιος τομέας πρέπει να αναπτύξει μία ανταγωνιστική τριτοβάθμια εκπαίδευση η οποία θα αποτελεί το όχημα για περιφερειακή ανάπτυξη. Οι επιχειρήσεις που έχουν ως στόχο την συνεχή ανάπτυξη, έχουν κάθε λόγο να ενδιαφέρονται να προσδοκούν στην βοήθεια των Πανεπιστημίων. Με αυτό τον τρόπο τα Πανεπιστήμια βρίσκουν νέες πηγές χρηματοδότησης. Από τα παραπάνω γίνεται αντιληπτό πως αν και οι τρείς τομείς έχουν άλλα κίνητρα είναι προς όφελος τους η συνεργασία. Η ενεργοποίηση της διαδικασίας μπορεί να γίνει (Κόνσολας, Παπαδασκαλόπουλος, Χριστοφάκης, 2010): Με πρωτοβουλία της ιοίκησης, με την ενεργοποίηση ειδικών φορέων Με πρωτοβουλία τοπικών φορέων επιχειρήσεων Μέσω προγραμμάτων ενίσχυσης συνεργασιών Η Ανώτατη Εκπαίδευση στην Ελλάδα Σύμφωνα με τη QS (Quacquarelli Symonds) για την περίοδο κανένα ελληνικό πανεπιστήμιο δεν ήταν στα 300 καλύτερα του κόσμου, ενώ το Πανεπιστήμιο Αθηνών έχασε 101 θέσεις (2010: 286, 2011: 387). Επιπλέον σύμφωνα με το The (Times Higher Education) World University Rankings για την περίοδο επίσης κανένα πανεπιστήμιο δεν ήταν στα 200 καλύτερα. Τον Ιούλιο του 2011 το ελληνικό κοινοβούλιο, ψήφισε τον νέο νόμο 499/2011 για την ανώτατή εκπαίδευση ο οποίος τροποποιήθηκε με τον νόμο 4076/2012. Σύμφωνα με το νέο νομοθετικό πλαίσιο, η λειτουργία των πανεπιστημίων φεύγει από τον κρατικό έλεγχο και συνδέεται με τις αρχές της αποδοτικότητας και αποτελεσματικότητας (Σταμελος Γ et al, 2011). Ο προτεινόμενος τρόπος διοίκησης περιλάμβάνει την έννοια της «κυβέρνησης» όπου συμμετέχουν αλλα και ανταγωνίζονται μεταξύ τους αδιάφοροι παράγοντες που έχουν ενδιαφέρον για την ακαδημαική διοίκηση. Έκτος από τα παραπάνω σημαντικές αλλάγες έγιναν και στον τομέα των χρηματοδοτήσεων καθώς το ελληνικά πανεπιστημία χρηματοδοντούνται από την δημόσια διοίκηση ώστε να πραγματοποιήσουν τους σκοπούς τους. Ειδικότερα έχουν την ευθύνη να διαχειρίζονται τα κεφάλαια που προέρχονται από το κράτος αλλά και από ιδιώτες. Από την άλλη, σε σημαντική διαφοροποίηση από τους παλαιούς κανονισμούς, οι πρόσφατες αλλαγές συνδέονται με την οικονομική αυτονομία της Ανώτατης Εκπαίδευσης. Το ακαδημαϊκό προσωπικό αλλάζει από ένα κρατικό δημόσιο, σε ένα πανεπιστημιακό με ιδιώτες υπαλλήλους και με ένα ελάχιστο 18

19 εγγυημένο μισθολόγιο. Επιπρόσθετα, είναι ενδιαφέρον να τονίσουμε, ότι τα κείμενα των πρόσφατων αλλαγών δεν συνδέονται με την ελευθερία των πανεπιστημίων. Έτσι δεν τίθεται το ερώτημα πώς να εξασφαλιστεί η ελευθερία των πανεπιστημίων. Σχετικά με τους φοιτητές, το σημαντικό σημείο αναφοράς είναι η δυνατότητα πολλαπλών επιλογών και η ευελιξία. Επιπλέον τα προγράμματα σπουδών προτείνονται με μία ακαδημαϊκή οργάνωση που να περιλαμβάνουν ελευθερία στην κινητικότητα διαφόρων προγραμμάτων, ειδικά πεδία και δίνεται η δυνατότητα παρακολούθησης ειδικών προγραμμάτων σπουδών στο εξωτερικό. ινστιτούτα στην χώρα με ακαδημαϊκά κριτήρια εν παρατηρούνται ωστόσο κοινωνικά κριτήρια στις αλλαγές που προτείνονται. Συμφωνά με τις προτεινόμενες αλλαγές, ως κοινωνική διάσταση προτείνεται η συνεργασία μεταξύ του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα στην σίτιση και εξοπλισμό και η στενή σχέση μεταξύ της χρηματοδότησης των σπουδών και της αγοράς με την δημιουργία σπουδαστικών δανείων και συστημάτων υποτροφιών. Η παραπάνω ανάλυση του παλαιού και νέου νομοθετικού πλαισίου, μας βοηθά στο να καταλήξουμε σε κάποια χρήσιμα συμπεράσματα όπως: 1. Σύμφωνα με τις αποφάσεις της Μπολόνια, όλα τα πανεπιστήμια των χωρών μελών της ΕΕ, πρέπει να υιοθετήσουν 2 αντικειμενικούς σκοπούς: ανταγωνιστικότητα και ελκυστικότητα. Τα Πανεπιστήμια θα πρέπει να έχουν ελευθερία, αυτονομία και υπευθυνότητα (Roger King, 2010), με σκοπό να προάγουν φιλήσυχες δημοκρατικές κοινωνίες και να ενισχύσουν την κοινωνική συνοχή και πολιτική συμμετοχή. 2. Σε αντίθεση με τα παραπάνω, η απουσία ένός μηχανισμου εξισσορόπησης των Αγορών γίνεται όλο και πιο απτή, καθώς η όλη διαδικασία περικλείεται σε ένα πεδίο πολιτικού και κοινωνικού αρβινισμού. Η ανησυχία είναι σοβαρή και εκφράστηκε στο ανακοινωθέν της Louvain το Σε κάθε περίπτωση οι αποφάσεις για την Ευρωπαική Ανώτατη Εκπαίδευση αλλάζει τα δεδομένα των ευρωπαικών Πανεπιστημίων. ε έχει μόνο εφαρμογή σε εθνικό επίπεδο αλλα σε ευρωπαικό και συνεπώς τα Ελληνικά Πανεπιστήμια όσο και των άλλων ευρωπαικών χωρών θα πρέπει να θεωρούνται πρωτίστος Ευρωπαικά. Είναι φανερό ότι το ελληνικό Υπουργείο Παιδείας προσπαθέι να διαχειριστεί τα προβήματα που προκύπτουν από την οικονομική κρίση κυρίως από τον περιορισμό της δημόσιας χρηματοδότησης. 19

20 Ωστόσο οι νέες συνθήκες της Ελληνικής Ανώτατης Εκπαίδευσης δεν έχουν αναλυθεί λόγω των εξελίξεων. Όμως οι προτάσεις που έχουν τεθεί υπό συζήτηση κυρίως από το Ελληνικό Υπουργείο Παιδείας είναι μία καλή αρχή. Ωστόσο, η τρέχουσα συγκριτική ανάλυση τηε πρόσφατης μεταρρύθμισης της ελληνικής παιδείας, χαρακτηρίζεται από το άγχος της αντιμετώπισης της κρίσης. Η συζήτηση χαρακτηρίζεται από κενά, που παρά την δέσμευση αυτών που το «υπογράφούν» δεν οδηγούν σε επίσημες συμφωνίες. Συγκεκρικένα παρατηρούμε μία αγωνιώδη προσπάθεια για μείωση της χρηματοδότησης και των δαπάνων. Τα λειτουργικά κόστη θα μειωθούν σε συνδυασμό με την δραστική μείωση τμημάτων αλλά και περιφερειακών Πανεπιστημίων, την μείωση του προϋπολογισμού (μείωση 30% την περίοδο ) και της συρρίκνωσης του προϋπολογισμού των δημοσίων επενδύσεων. Ο νέος νόμος για την Παιδεία, προσπαθεί να απλουστεύσει την προηγούμενη κατάσταση στην εκπαίδευση. Σκοπός είναι να ενδυναμωθεί η ανώτατη εκπαίδευση κάνοντας σημαντικές αλλαγές. Σε ότι αφορά την χρηματοδότηση των πανεπιστημίων αλλά και την διοίκηση τους, προβλέπεται: α) Για την διοίκηση των Πανεπιστημίων, πρέπει να σημειώσουμε ότι πλέον δίνεται η δυνατότητα να διαχειρίζεται τα οικονομικά του ιδρύματος η διοίκηση του, προσφέροντας με αυτό τον τρόπο αυτονομία, β) δίνεται η δυνατότητα στα Πανεπιστήμια να προσελκύουν ιδιωτικές χορηγίες με την ίδρυση επώνυμης έδρας διδασκαλίας και έρευνας (άρθρο 47), γ) σε μία προσπάθεια βελτίωσης της ποιότητας της διδασκαλίας, θα υπάρχει αξιολόγηση των καθηγητών (άρθρο 21) και δ) τα ίδια τα Πανεπιστήμια θα αξιολογούνται ενώ τα καλύτερα θα έχουν ένα μπόνους στο ποσοστό της κρατικής χρηματοδότησης (άρθρο 63). Όλα τα παραπάνω έχουν ως στόχο την ενδυνάμωση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στην Ελλάδα καθώς πλέον αναγνωρίζεται ο σημαντικός ρόλος των πανεπιστημίων που δεν είναι μόνο η παροχή γνώσης. Τα Πανεπιστήμια αποτελούν μοχλό ανάπτυξης μίας κοινωνίας και οικονομίας. Θα πρέπει τα ίδια τα πανεπιστήμια με την δυνατότητα που έχουν όπως να προσκαλούν ξένους γνωστούς καθηγητές για διδασκαλία να γίνουν πόλοι έλξης τόσο στους ξένους φοιτητές αλλά και στον εγχώριο επιχειρηματικό κόσμο, έχοντας έτσι περισσότερες πηγές χρηματοδότησης. Ωστόσο στα χρόνια της οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα, οι αλλαγές στην παιδεία είναι συνεχείς. Αν και ο νόμος 4009/2011 με την τροποποίηση του με τον νόμο 4076/2012 είναι πρόσφατος, το Υπουργείο παιδείας παρουσιάζει το νέο σχέδιο του για την 20

21 παιδεία, το σχέδιο Αθηνά, με στόχο την αναδιάρθρωση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Το σχέδιο «Αθηνά» Μία αναδόμηση της Ανώτατης Εκπαίδευσης Πριν την παρουσίαση της έρευνας μας, θα γίνει μία μικρή παρουσίαση του σχεδίου «Αθηνά» που παρουσίασε το Υπουργείο Παιδείας. Στόχος του σχεδίου είναι να γιατρέψει της παθογένειες του υπάρχοντος συστήματος, το οποίο σύμφωνα με τον Υπουργείο Παιδείας, χαρακτηρίζεται αναντιστοιχία των σπουδών και των τμημάτων και από χαμηλή παροχή υπηρεσιών ( Συστατικό του νέου σχεδίου είναι η συγχώνευση τμημάτων και την σύνδεση τους με τις αρχές για εθνική ανάπτυξη, εφαρμόζοντας οικονομίες κλίμακας, και κάνοντας καλύτερη χρήση των υφιστάμενων υλικοτεχνικών υποδομών. Ο κύριος σκοπός είναι να προαχθεί η επιστημονική και τεχνολογική εκπαίδευση, η έρευνα η καινοτομία και η σύνδεση τους με τις δυνάμεις της αγοράς την επιχειρηματικότητα και την περιφερειακή οικονομική ανάπτυξη της χώρας. Φυσικά απώτερος σκοπός είναι να αναπτυχθεί μία ανταγωνιστική δυναμική στην Ευρώπη. Η σημασία του εν λόγω σχεδίου φανερώνεται και από τη δήλωση του Γενικού Γραμματέα Έρευνας και Τεχνολογίας κ. Βασίλη Μαγκλάρη που έγινε τον Μάρτιο του 2013 (E&T, ηλεκτρονική έκδοση Μαρτίου «Συγκεκριμένα, παρέχεται η δυνατότητα για την διαμόρφωση ευέλικτων κοινοπρακτικών σχημάτων δημοσίου συμφέροντος για την αποτελεσματικότερη σύνδεση του ενιαίου χώρου Έρευνας & Ανωτάτης Εκπαίδευσης της χώρας με τις ανάγκες και δυνατότητες των τοπικών κοινωνιών. Η Γενική Γραμματεία Έρευνας & Τεχνολογίας (ΓΓΕΤ) του Υ.ΠΑΙ.Θ.Π.Α. θα διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στο σχεδιασμό των κοινοπρακτικών σχημάτων, διερευνώντας και προωθώντας συνέργιες με καινοτόμες δυνάμεις του ευρύτερου παραγωγικού τομέα, πάντα σε στενή συνεργασία με περιφερειακές και συναρμόδιες κρατικές αρχές. Η όλη προσπάθεια εντάσσεται στο γενικότερο στρατηγικό σχέδιο περιφερειακής ανάπτυξης της χώρας γύρω από την Έρευνα και την Καινοτομία, όπως διαμορφώνεται στις προτάσεις της ΓΓΕΤ για την νέα Προγραμματική Συμφωνία (νέο ΕΣΠΑ, Research & Innovation Strategy for Smart Specialization RIS3). Στόχος είναι η γρήγορη ανάκαμψη της χώρας με σύμμετρη περιφερειακή ανάπτυξη γύρω από το τρίγωνο της γνώσης (Ερευνητικά Κέντρα, Πανεπιστήμια, Καινοτόμος Παραγωγικός Τομέας) προϋπόθεση της οποίας είναι η θωράκιση των 21

22 σχετικών κέντρων αριστείας απέναντι στην διογκούμενη μετανάστευση νέων επιστημόνων υψηλής εξειδίκευσης». Πριν το σχέδιο «Αθηνά» υπήρχαν 85 σχολές και 40 ιδρύματα (24 Πανεπιστήμια και 16 Τεχνολογικά Ιδρύματα) με 533 τμήματα ενώ με το σχέδιο «Αθηνά» έχουμε 386 τμήματα και 33 Ιδρύματα (21 Πανεπιστήμια και 12 Τεχνολογικά Ιδρύματα). Σκοπός του Υπουργείου είναι να καταστήσει τα Πανεπιστήμια ως μοχλό ανάπτυξης για την περιφερειακή ανάπτυξη εστιάζοντας στις ανάγκες της ελληνικής περιφέρειας. Έρευνα με την χρήση ερωτηματολογίων που απευθύνονται σε Ελληνικές Επιχειρήσεις και Πανεπιστήμια (Ερευνητικά Κέντρα) Μεθοδολογία Περιγραφική Στατιστική Λαμβάνοντας υπόψη μας τις αλλαγές που πραγματοποιούνται στην Ελλάδα στον τομέα της εκπαίδευσης αλλά και την οικονομική κρίση συντάξαμε δύο ερωτηματολόγια, το πρώτο που απευθύνεται στα Πανεπιστήμια Ερευνητικά Κέντρα και το δεύτερο στις επιχειρήσεις (και Τράπεζες). Η δομή των ερωτηματολογίων μας έχει δύο μέρη, στο πρώτο περιλαμβάνονται ποσοτικές ερωτήσεις ενώ το δεύτερο περιλαμβάνει ποιοτικές ερωτήσεις (συνεντεύξεις / ερωτήσεις ανοικτού τύπου). Θα πρέπει να αναφερθεί ότι η έρευνα μας είναι σε εξέλιξη ωστόσο μπορούμε να εξάγουμε ορισμένα αποτελέσματα. Ερωτηματολόγια για Επιχειρήσεις Στόχος είναι να εξετάσουμε πως ο ιδιωτικός τομέας (επιχειρήσεις), είναι εξοικειωμένος με ερευνητικά προγράμματα και την άποψη που έχουν για την ανώτατη εκπαίδευση. Επιπλέον ζητούμε να αξιολογήσουν την παρούσα γεωγραφική διασπορά των Πανεπιστημίων και πως αυτή βοηθά στην οικονομική ανάπτυξη των περιφερειών που δραστηριοποιούνται. Με αυτό τον τρόπο αξιολογούμε την ανάγκη για γεωγραφική ανακατανομή των Πανεπιστημίων όπως προτείνει το σχέδιο «Αθηνά». Ωστόσο θα πρέπει να γίνει σαφές ότι το παρόν άρθρο σε καμία περίπτωση δεν αξιολογεί το συγκεκριμένο σχέδιο το οποίο ακόμη δεν είναι σε ισχύ. εδομένα Στάλθηκαν 166 ερωτηματολόγια σε επιχειρήσεις (περιλαμβάνονται και χρηματοπιστωτικά ιδρύματα) και έγινε προσπάθεια να έχουμε μία μεγάλη διασπορά σύμφωνα με το μέγεθος των επιχειρήσεων, τον τόπο που δραστηριοποιούνται, την δομή, το αντικείμενο και την οργάνωση 22

23 Ευρήματα 1.a Επιχειρήσεις Ποσοτική ανάλυση Από τα έως σήμερα δεδομένα μας, διαπιστώνεται ότι η πλειοψηφία των επιχειρήσεων (85%) τονίζουν την ανάγκη για συνεργασία που πρέπει να υπάρχει μεταξύ πανεπιστημίων και επιχειρήσεων, όπως φαίνεται στο σχήμα 1. Επιπλέον σύμφωνα με το σχήμα 2, το 70 των επιχειρήσεων έχουν συνεργαστεί με κάποιο Ερευνητικό (πανεπιστημιακό) κέντρο, ωστόσο όσες επιχειρήσεις απάντησαν αρνητικά (31%) δήλωσαν ότι ο κύριος λόγος είναι οι χρονοβόρες διαδικασίες και το αμφίβολο αποτέλεσμα. Οι πλειοψηφία των επιχειρήσεων θεωρούν ότι η υπάρχουσα γεωγραφική κατανομή των πανεπιστημίων δεν είναι η κατάλληλη. Το 75% τίθεται υπέρ μιας νέας διασποράς των πανεπιστημίων στην Ελλάδα με σκοπό να βοηθήσουν αποτελεσματικότερα στην περιφερειακή οικονομική ανάπτυξη, όπως εμφανίζεται στο σχήμα 3. Σχετικά με το 23

24 σχέδιο «Αθηνά» η πλειοψηφία των επιχειρήσεων δηλώνουν ότι το γνωρίζουν, παρότι πρόκειται για ένα νέο σχετικά πρόγραμμα. Στο ερώτημα εάν θα είναι πρόθυμοι να συνεργαστούν με ένα πανεπιστήμιο χρηματοδοτώντας ένα καινοτόμο ερευνητικό πρόγραμμα με στόχο να βελτιωθεί η ανταγωνιστικότητα τους, το 77% απαντά θετικά (σχήμα 4) 1.b Επιχειρήσεις Ποιοτική Ανάλυση Χρησιμοποιώντας ερωτήσεις ανοικτού τύπου και μέσω κάποιων συνεντεύξεων με υπεύθυνους ορισμένων επιχειρήσεων καταλήξαμε στα παρακάτω ποιοτικά συμπεράσματα. Εάν προσπαθήσουμε να εξετάσουμε σε ποιους τομείς εστιάζουν το ενδιαφέρον τους οι επιχειρήσεις για έρευνα, θα διαπιστώσουμε ότι θεωρούν ζωτικής σημασίας τα 24

25 προγράμματα που σχετίζονται με την καινοτομία, την εκπαίδευση και την έρευνα. Η μείωση των πηγών χρηματοδότησης η έλλειψη γνώσης, η κακή δομή των Πανεπιστημίων και η έλλειψη εξειδικευμένου προσωπικού είναι ορισμένοι από τους λόγους που κάνουν τα Πανεπιστήμια να μην μπορούν να συναντήσουν (διαπιστώσουν) τις ανάγκες της τοπικής αγοράς με αποτέλεσμα να μην μπορούν να ολοκληρώσουν τον σκοπό τους, που είναι η παροχή γνώσης. Από την έρευνα μας, διαπιστώνεται ότι προτεραιότητα των Ελληνικών επιχειρήσεων είναι να συνεργαστούν με Πανεπιστήμια καθώς χρειάζονται την υποστήριξή τους μιας και είναι πρόθυμες να εισάγουν νέες καινοτόμες μεθόδους με στόχο να βελτιώσουν την ανταγωνιστικότητα τους. Τα Πανεπιστήμια θα πρέπει να γίνουν περισσότερο αξιόπιστα με στόχο να κερδίσουν την εμπιστοσύνη των επιχειρήσεων. Ερωτηματολόγια για Πανεπιστήμια Ερευνητικά Κέντρα Σταλθήκαν ερωτηματολόγια διάφορα πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα στην Ελλάδα, με στόχο να ερευνήσουμε πως αξιολογούν τις ελληνικές επιχειρήσεις, σε ποίους τομείς ερευνών έχουν δραστηριοποιηθεί και τι πιστεύουν για την προσπάθεια αναδιαμόρφωσης του εκπαιδευτικού συστήματος. εδομένα Όπως αναφέραμε παραπάνω η έρευνα μας είναι σε εξέλιξη, ωστόσο στάλθηκαν ερωτηματολόγια σε 25 Πανεπιστήμια και Ερευνητικά Κέντρα, ενώ έγινε προσπάθεια να καλυφθούν όλα τα ερευνητικά πεδία. Ευρήματα 2.a Πανεπιστήμια Ποσοτική Ανάλυση Τα Πανεπιστήμια έχουν την αίσθηση ότι η παρούσα οικονομική κατάσταση στην Ελλάδα αποτελεί αντικίνητρο για τις επιχειρήσεις να χρηματοδοτήσουν νέα προγράμματα ερευνών (σχήμα 5). 25

26 Επιπλέον στην ερώτηση εάν ο αριθμός των επιχειρήσεων που συνεργάστηκαν με Πανεπιστήμια Επιστημονικά Κέντρα είναι ικανοποιητικός, όλοι συμφωνούν ότι δεν είναι (100%). Στο ερώτημα μας, εαν έχουν συνεργαστεί με κάποια επιχείρηση το 75% απαντά θετικά όπως παρουσιάζεται στο σχήμα 7. Όσο αφορά τον νόμο για την ανώτατη εκπαίδευση, τα Πανεπιστήμια πιστεύουν ακράδαντα ότι οι αλλαγές που προωθούνται αποτελούν μία πρόκληση και θα ενδυναμώσουν την συνεργασία μεταξύ των τριών παραγόντων της Θεωρίας του Τριπλού Έλικα. 26

27 2.b Πανεπιστήμια Ποιοτική Ανάλυση Λαμβάνοντας υπόψη τις ερωτήσεις ανοικτού τύπου και τις συνεντεύξεις που είχαμε με το ακαδημαϊκό προσωπικό που είναι υπεύθυνο για τα επιστημονικά προγράμματα μπορούμε να παραθέσουμε τα παρακάτω: Οι απαντήσεις στο ερώτημα εάν η παρούσα γεωγραφική κατανομή των πανεπιστημίων ανταποκρίνεται στις ανάγκες της τοπικής αγοράς και αμβλύνουν τις περιφερειακές ανισότητες οι απαντήσεις είναι μοιρασμένες, πάρα το γεγονός ότι οι περισσότεροι θεωρούν υψηλής προτεραιότητας να τροποποιηθεί η υπάρχουσα δομή τις τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (σχέδιο Αθηνά). Αξίζει να σημειωθεί ότι το ακαδημαϊκό προσωπικό που θεωρεί ότι η τρέχουσα γεωγραφική κατανομή των Πανεπιστημίων δεν είναι η δέουσα, πιστεύει ότι οι βασικοί παράγοντες που θα πρέπει να ληφθούν υπόψη για την ίδρυση ενός Πανεπιστημίου σε μία περιοχή, θα πρέπει να είναι αυτά τις επιστημονικής αναγκαιότητας και του τοπικού συγκριτικού πλεονεκτήματος με σκοπό να βελτιωθούν ποιοτικά τα πανεπιστημιακά προγράμματα σπουδών. Στην ερώτηση εάν πιστεύουν ότι η παγκόσμια κρίση θα επηρεάσει τις σχέσεις επιχειρήσεων και Πανεπιστημίων, οι απαντήσεις είναι ισορροπημένες (50% - 50%). Γενικά τα Ερευνητικά Κέντρα και τα Πανεπιστήμια στην πλειοψηφία τους θεωρούν ότι για να γίνουν τα πανεπιστήμια περισσότερο ελκυστικά και ανταγωνιστικά θα πρέπει να αναθεωρήσουν τα τρέχοντα επιχειρηματικά τους πλάνα και την εν γένει φιλοσοφία που τα διέπει. Σχετικά με τις επιχειρήσεις θεωρούν ότι οφείλουν να έχουν μακροπρόθεσμους επιχειρηματικούς στόχους, να εισάγουν καινοτόμες μεθόδους 27

28 παραγωγής και να εκπαιδεύουν κατάλληλα (στοχευμένα, εξειδικευμένα) το προσωπικό τους. Κατ αυτό τον τρόπο θα βοηθηθούν στο να μπορούν να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις της σύγχρονης Αγοράς και στο να θεμελιώσουν τις βάσεις για επιτυχημένη επιχειρηματική δράση στο μέλλον. Ωστόσο, ποιοι είναι οι λόγοι που οι ελληνικές επιχειρήσεις δεν χρηματοδοτούν ερευνητικά προγράμματα; Τα Πανεπιστήμια θεωρούν ότι οι επιχειρήσεις δεν προσπαθούν να αναζητήσουν νέους τρόπους για την βελτίωση των υφισταμένων προϊόντων τους ή την δημιουργία καινοτόμων προϊόντων, καθώς η επιχειρηματική τους κουλτούρα δεν είναι προσανατολισμένη στην υιοθέτηση στρατηγικής βασισμένης σε μακροπρόθεσμους στόχους, αλλά κυρίως βασίζεται σε χάραξη υλοποίηση στόχων βραχυπρόθεσμου χρονικού ορίζοντα. Η έλλειψη ικανοποιητικής επικοινωνίας μεταξύ επιχειρήσεων και πανεπιστημίων είναι ένας επιπλέον λόγος, αλλά γι αυτό ευθύνονται και οι δύο πλευρές. Θεωρείται, ότι η πλειοψηφία των επιχειρήσεων δεν γνωρίζει τα πλεονεκτήματα που θα έχουν από μία συνεργασία, ενώ ανασταλτικός παράγοντας είναι και η έλλειψη κυβερνητικών κινήτρων για ερευνητικά προγράμματα. Τα πεδία στα οποία έχει υπάρξει συνεργασία με τις επιχειρήσεις είναι αυτά των ερευνών και της εκπαίδευσης. Ωστόσο όπως μας δήλωσαν αρκετοί υπεύθυνοι ερευνητικών προγραμμάτων, οι ελληνικές επιχειρήσεις δεν απευθύνονται προς τα πανεπιστήμια για θέματα που συνδέονται με την διαχείρισης Ανθρωπίνων Πόρων (όπως: μείωση αναδιάρθρωση - στοχευόμενη εκπαίδευση προσωπικού, αναδόμηση τμημάτων κ.α.). Τέτοιου είδους θέματα (ανθρωπίνου δυναμικού) πρέπει να αποτελούν βασική προτεραιότητα για μία επιχείρηση ειδικά για τις μεγάλες προτού προβούν σε αλλαγές σε αυτό τον τομέα. Γενικά θα τολμήσουμε να δηλώσουμε, ότι τα Πανεπιστήμια οφείλουν να είναι περισσότερο αισιόδοξα και να οργανώνουν στοχευόμενα επιστημονικά προγράμματα τα οποία θα στηρίζουν την τοπική επιχειρηματικότητα. Με αυτό τον τρόπο οι επιχειρήσεις θα ενδιαφερθούν να χρηματοδοτήσουν τέτοιες έρευνες καθώς δεν έχουν άλλους τρόπους να αποκτήσουν ένα συγκριτικό πλεονέκτημα και να αναζητήσουν νέες μεθόδους ώστε να μειώσουν τα κόστη και να γίνουν περισσότερο ανταγωνιστικές. 28

29 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Τα Πανεπιστήμια και τα Ερευνητικά Κέντρα θα πρέπει να αξιολογήσουν τα συστήματα τους, τα σχέδια τους, τους μεθόδους επικοινωνίας που έχουν, προκειμένου να είναι θεσμικά έτοιμα, ώστε να μπορούν να διαχειρίζονται αποτελεσματικά οποιαδήποτε μορφή κρίσης που πλήττει την Τριτοβάθμια Εκπαίδευση. Η καινοτόμος συνεργασία, μεταξύ των πανεπιστημίων και των επιχειρήσεων διαδραματίζει ένα σημαντικό ρόλο στην οικονομική ανάπτυξη, με αποτέλεσμα πολλές χώρες να εστιάζουν σε αυτή τη συνεργασία. Τα παραδοσιακά κανάλια επικοινωνίας που υπήρχαν δεν μπορούν πλέον να ανταποκριθούν στην νέα εποχή που χαρακτηρίζεται από οικονομική ολοκλήρωση, δικτύωση και επικοινωνία. Όλα αυτά έχουν οδηγήσει στην ανάγκη για την αναζήτηση νέων μεθόδων για συνεργασία μεταξύ των Πανεπιστημίων, των επιχειρήσεων και της δημόσιας ιοίκησης. Οι μέθοδοι συνεργασίας που θα επιλεγούν θα πρέπει να είναι αποτελεσματικοί με σκοπό να βοηθούν την οικονομική περιφερειακή ανάπτυξη. Οι αλλαγές που πραγματοποιούνται στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, αποτελούν μία ευκαιρία ώστε να σχεδιαστεί ένα νέο μοντέλο επικοινωνίας που θα ενθαρρύνει την συνεργασία μεταξύ των πανεπιστημίων και των επιχειρήσεων. Με την ανάπτυξη αυτής της συνεργασίας, τα πανεπιστήμια θα βρουν νέες πηγές χρηματοδότησης και οι επιχειρήσεις θα γίνουν ανταγωνιστικές και βιώσιμες. Από την άλλη μεριά, η τοπική κοινωνία θα είναι κερδισμένη από την παραπάνω συνεργασία, καθώς, μέσω της επιτευχθησόμενης ενίσχυσης της τοπικής επιχειρηματικότητας θα οδηγηθεί σε ενδογενή ανάπτυξη με αποτέλεσμα να έχουμε αύξηση του οικονομικού επιπέδου της περιοχής, στην οποία δραστηριοποιούνται οι παραπάνω φορείς και ειδικότερα οι επιχειρήσεις. Το βασικό μας συμπέρασμα είναι ότι η Θεωρία του Τριπλού Έλικα, σε περιόδους οικονομικής κρίσης, όπως και στην Ελλάδα, μπορεί να εφαρμοστεί, καθώς τα ευρήματα μας από την έρευνα μας, συναντούν την σχετική βιβλιογραφία της Θεωρίας του Τριπλού Έλικα. ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ Αποδεικνύεται ότι καθώς η οικονομία είναι η βάση για την ανάπτυξη μίας κοινωνίας, είναι αυτονόητο ότι επηρεάζει όλες τις κοινωνικές δομές, όπου η εκπαίδευση 29

30 αποτελεί μία από αυτές, συνεπώς επηρεάζει τις δομές και την εξέλιξη της εκπαίδευσης. Η Ανώτατη Εκπαίδευση διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στα καπιταλιστικά μοντέλα παραγωγής. Η εκπαίδευση επηρεάζει την ανάπτυξη των κοινωνικό οικονομικών σχέσεων, καθώς η εκπαίδευση, η έρευνα και η τεχνολογία είναι σημαντική για την πρόοδο μίας κοινωνίας. Ιστορικά φανερώνεται ότι η εξέλιξη τους επηρεάζει ένα μεγάλο ή μικρό κομμάτι του παγκόσμιου πληθυσμού, καθώς μπορεί να αποτελέσει πηγή πλούτου ή υπανάπτυξης. Ειδικότερα, η Ανώτατη εκπαίδευση θεωρείται ζωτικό στοιχείο μιας κοινωνίας, καθώς η μετάδοση γνώσης (διδασκαλία), η κατάρτιση εξειδικευμένου προσωπικού για εργασία, η δημιουργία γνώσης (έρευνα), η δημιουργία σχέσεων με τις επιχειρήσεις και η ενσωμάτωση στις επιχειρήσεις της τεχνολογίας, παράγονται στα Πανεπιστήμια. Αυτά που εξετάζουμε στο παρόν άρθρο (χρηματοδότηση, καινοτομία, συνεργασία των τριών παραγόντων της Θεωρίας το Τριπλού Έλικα κ.α.) βοηθούν στο να επιτευχθούν τα παραπάνω αλλά οδηγούν ταυτόχρονα σε μία περιφερειακή ανάπτυξη και σύγκλιση. Τα τελευταία χρόνια έχει γίνει εμφανής η ανάγκη για μία στενότερη συνεργασία της εκπαίδευσης με την αγορά εργασίας. Η ανάγκη για αύξηση του εργατικού δυναμικού και παράλληλα η ανάγκη για εμπλουτισμό της γνώσης που παρέχεται προς σε αυτό (εργατικό δυναμικό), αποτελούν σημαντικούς λόγους για αναδιάρθρωση τόσο της εκπαίδευσης (μείωση χρόνου σπουδών, αλλαγή επιστημονικών πεδίων) όσο και του τομέα της εργασίας (ευέλικτες σχέσεις) με σκοπό την αύξηση της παραγωγικότητας και την ευκολότερη ενσωμάτωση της τεχνολογίας και εκπαίδευσης στις απαιτήσεις της παραγωγής. Είναι ευνόητο ότι ένα περιφερειακό Πανεπιστήμιο μπορεί να συμβάλλει και να στηρίξει μία τοπική οικονομία. Ωστόσο ο σχεδιασμός θα πρέπει να περιλαμβάνει όλους τους τομείς της παραγωγής, ώστε να είναι ένα σχέδιο που θα καλύπτει τις ανάγκες όλων των κατοίκων που συνδέονται με την οικονομική ζωή της περιοχής. Ωστόσο (στην Ελλάδα) από τα έως τώρα δεδομένα, ένα Πανεπιστήμιο διαδραματίζει σημαντικό ρόλο σε μία τοπική οικονομία ως προς την κατανάλωση, ενώ ο ρόλος του για παρεμβατισμό μέσα στην οικονομία σε περιφερειακό επίπεδο είναι μικρός. Αν και στόχος για την Ελλάδα είναι η αποκέντρωση (όπως τονίστηκε στην Στρατηγική της Λισσαβόνας), έχουμε μία άναρχη και απρογραμμάτιστη κατανομή των σχολών της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Από τα παραπάνω καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι 30

Του κ. Κωνσταντίνου Γαγλία Γενικού Διευθυντή του BIC Αττικής

Του κ. Κωνσταντίνου Γαγλία Γενικού Διευθυντή του BIC Αττικής Του κ. Κωνσταντίνου Γαγλία Γενικού Διευθυντή του BIC Αττικής ΒΑΣΙΚΟΙ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΤΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΩΝ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ ΕΠΙΤΥΧΗΜΕΝΩΝ CLUSTERS Με σκοπό τον εντοπισμό των βασικών παραγόντων επιτυχίας

Διαβάστε περισσότερα

Δημιουργία Συνεργατικών Δικτύων Ανοιχτής Καινοτομίας Coopetitive Open Innovation Networks - COINs

Δημιουργία Συνεργατικών Δικτύων Ανοιχτής Καινοτομίας Coopetitive Open Innovation Networks - COINs Δημιουργία Συνεργατικών Δικτύων Ανοιχτής Καινοτομίας Coopetitive Open Innovation Networks - COINs «Στρατηγικές Ανάπτυξης Συνεργατικών Σχηματισμών στις Ελληνικές Περιφέρειες» Κωνσταντίνος Μπουρλετίδης Οικονομολόγος

Διαβάστε περισσότερα

Ομιλία του Υπουργού Ανάπτυξης, Κωστή Χατζηδάκη, στην εκδήλωση «Καινοτομία, Έρευνα και Ανάπτυξη στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Περιφερειακής Πολιτικής»

Ομιλία του Υπουργού Ανάπτυξης, Κωστή Χατζηδάκη, στην εκδήλωση «Καινοτομία, Έρευνα και Ανάπτυξη στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Περιφερειακής Πολιτικής» ελτίο Τύπου Αθήνα, 26 Φεβρουαρίου 2009 Ομιλία του Υπουργού Ανάπτυξης, Κωστή Χατζηδάκη, στην εκδήλωση «Καινοτομία, Έρευνα και Ανάπτυξη στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Περιφερειακής Πολιτικής» Κυρίες και κύριοι,

Διαβάστε περισσότερα

Η Πρόκληση της Ανταγωνιστικότητας Η Εκθεση για την Παγκόσµια Ανταγωνιστικότητα,

Η Πρόκληση της Ανταγωνιστικότητας Η Εκθεση για την Παγκόσµια Ανταγωνιστικότητα, Xαιρετισµός Υπουργού Εµπορίου, Βιοµηχανίας και Τουρισµού κ. Αντώνη Μιχαηλίδη στην εκδήλωση που διοργανώνεται από την Κυπριακή Τράπεζα Αναπτύξεως και το Cyprus College µε τη στήριξη των Price Waterhouse

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΣΤΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ, ΣΤΙΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΚΑΙ ΣΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ. Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΣΤΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ, ΣΤΙΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΚΑΙ ΣΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ. Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΣΤΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ, ΣΤΙΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΚΑΙ ΣΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ. Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Δρ. Ιωάννης Χατζηκιάν, Επιστημονικός Συνεργάτης Τμήματος Διοίκησης Επιχειρήσεων, ΣΔΟ,

Διαβάστε περισσότερα

ΒΑΣΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΟΥ ΜΟΝΤΕΛΟΥ ΤΗΣ ΕΞΥΠΝΗΣ ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΣΗΣ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ (SMART SPECIALIZATION)

ΒΑΣΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΟΥ ΜΟΝΤΕΛΟΥ ΤΗΣ ΕΞΥΠΝΗΣ ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΣΗΣ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ (SMART SPECIALIZATION) ΒΑΣΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΟΥ ΜΟΝΤΕΛΟΥ ΤΗΣ ΕΞΥΠΝΗΣ ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΣΗΣ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ (SMART SPECIALIZATION) Κοκκινοπλίτης Κωνσταντίνος Kokkinoplitis Konstantinos is Expert to DG Regio, European Commission in Innovation

Διαβάστε περισσότερα

Χαιρετισμός Γενικού Γραμματέα Έρευνας και Τεχνολογίας Δρ. Χρήστου Βασιλάκου Crazy Business Ideas ΙST College Tετάρτη, 19 Νοεμβρίου 2014

Χαιρετισμός Γενικού Γραμματέα Έρευνας και Τεχνολογίας Δρ. Χρήστου Βασιλάκου Crazy Business Ideas ΙST College Tετάρτη, 19 Νοεμβρίου 2014 Χαιρετισμός Γενικού Γραμματέα Έρευνας και Τεχνολογίας Δρ. Χρήστου Βασιλάκου Crazy Business Ideas ΙST College Tετάρτη, 19 Νοεμβρίου 2014 Κυρίες και Κύριοι, Θα ήθελα κατ αρχάς να σας ευχαριστήσω για την

Διαβάστε περισσότερα

Ο στόχος αυτός είναι σε άμεση συνάρτηση με τη στρατηγική της Λισαβόνας, και συγκεκριμένα την ενίσχυση της οικονομικής και κοινωνικής συνοχής μέσω:

Ο στόχος αυτός είναι σε άμεση συνάρτηση με τη στρατηγική της Λισαβόνας, και συγκεκριμένα την ενίσχυση της οικονομικής και κοινωνικής συνοχής μέσω: ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ Δελτίο Τύπου Ομιλία Γενικού Γραμματέα Διαχείρισης Κοινοτικών & Άλλων Πόρων Του Υπουργείου Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας Κυρίου Κωνσταντίνου

Διαβάστε περισσότερα

Η ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΚΑΙ ΤΑ ΜΕΣΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ

Η ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΚΑΙ ΤΑ ΜΕΣΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ Η ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΚΑΙ ΤΑ ΜΕΣΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ Ι. ΤΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ; Η πορεία που πρέπει να ακολουθηθεί για την πραγματοποίηση των αντικειμενικών

Διαβάστε περισσότερα

Μάγια Ε. Σπανουδάκη, ΜSc, Τμήμα Μηχανικών Παραγωγής & Διοίκησης, Επιβλέπων: Καθηγητής Βασίλης Μουστάκης, Διευθυντής Εργαστηρίου Διοικητικών

Μάγια Ε. Σπανουδάκη, ΜSc, Τμήμα Μηχανικών Παραγωγής & Διοίκησης, Επιβλέπων: Καθηγητής Βασίλης Μουστάκης, Διευθυντής Εργαστηρίου Διοικητικών Μάγια Ε. Σπανουδάκη, ΜSc, Τμήμα Μηχανικών Παραγωγής & Διοίκησης, Επιβλέπων: Καθηγητής Βασίλης Μουστάκης, Διευθυντής Εργαστηρίου Διοικητικών Συστημάτων Π.Κ. Ιούλιος 2014 Δημιουργικότητα+ Επιστήμη= Δημιουργική

Διαβάστε περισσότερα

MEDLAB: Mediterranean Living Lab for Territorial Innovation

MEDLAB: Mediterranean Living Lab for Territorial Innovation MEDLAB: Mediterranean Living Lab for Territorial Innovation Παραδοτέο 2.1.2 ΣΥΝΟΨΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ: ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΓΙΑ Ε&Α, ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ Θεσσαλονίκη, Αύγουστος 2010 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Σύνθεση

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΕΣΒΕΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ

ΠΡΕΣΒΕΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ ΠΡΕΣΒΕΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΣΤΟ ΒΕΡΟΛΙΝΟ ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ Jägerstr. 54-55, D-10117 Berlin Tel. 030-20626 333, Fax 030-2360 99 20 E-mail: ecocom-berlin@mfa.gr, wirtschaft@griechische-botschaft.de

Διαβάστε περισσότερα

η ενημέρωση για τις δράσεις που τυχόν υιοθετήθηκαν μέχρι σήμερα και τα αποτελέσματα που προέκυψαν από αυτές.

η ενημέρωση για τις δράσεις που τυχόν υιοθετήθηκαν μέχρι σήμερα και τα αποτελέσματα που προέκυψαν από αυτές. Με ιδιαίτερη χαρά σας καλωσορίζω στην έδρα της Περιφέρειας Πελοποννήσου. Σας ευχαριστώ θερμά για τη συμμετοχή σας, η οποία πιστεύω ότι είναι ένα ακόμη βήμα στην προσπάθεια που κάνουμε όλοι, για την ανάδειξη

Διαβάστε περισσότερα

«ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΣΤΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ, ΣΤΙΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΚΑΙ ΣΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ. Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ»

«ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΣΤΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ, ΣΤΙΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΚΑΙ ΣΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ. Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ» «ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΣΤΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ, ΣΤΙΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΚΑΙ ΣΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ. Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ» Ημερίδα του Γραφείου Διαμεσολάβησης «Οι Καινοτομικές Δραστηριότητες στην Ποιότητα

Διαβάστε περισσότερα

Ομιλία Δρ. Τάσου Μενελάου με θέμα: Προγράμματα Συνεχιζόμενης Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης (ΣΕΕΚ) του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού

Ομιλία Δρ. Τάσου Μενελάου με θέμα: Προγράμματα Συνεχιζόμενης Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης (ΣΕΕΚ) του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού Ομιλία Δρ. Τάσου Μενελάου με θέμα: Προγράμματα Συνεχιζόμενης Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης (ΣΕΕΚ) του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού Εκλεκτοί προσκεκλημένοι, αγαπητοί σπουδαστές, με ιδιαίτερη

Διαβάστε περισσότερα

20 ΧΡΟΝΙΑ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΣΗΣ 1993-2013 ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΗΣ ΤΡΙΤΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ

20 ΧΡΟΝΙΑ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΣΗΣ 1993-2013 ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΗΣ ΤΡΙΤΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ Ανδρέας Θεοφάνους 20 ΧΡΟΝΙΑ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΣΗΣ 1993-2013 ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΗΣ ΤΡΙΤΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ Η οικονομική κρίση και η πρόκληση της αναβάθμισης 18 Δεκεμβρίου 2013 ΔΟΜΗ ΤΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

GET-UP ] Συνοπτική έκθεση σχετικά με τα ερωτηματολόγια

GET-UP ] Συνοπτική έκθεση σχετικά με τα ερωτηματολόγια Πράσινο Πρόγραμμα Κατάρτισης Επιχειρηματικότητας (GET-UP) O 5 - Πράσινη επιχειρηματικότητα στην Ευρώπη - Συγκριτική προοπτική GET-UP ] Συνοπτική έκθεση σχετικά με τα ερωτηματολόγια Με την παρούσα έκθεση

Διαβάστε περισσότερα

Ο ρόλος των πανεπιστημίων στην Ευρώπη της Γνώσης

Ο ρόλος των πανεπιστημίων στην Ευρώπη της Γνώσης Ο ρόλος των πανεπιστημίων στην Ευρώπη της Γνώσης 1) ΣΤΟΧΟΣ Να αρχίσει συζήτηση σχετικά με το ρόλο που διαδραματίζουν τα ευρωπαϊκά πανεπιστήμια στην κοινωνία και στην οικονομία της γνώσης. 2) ΠΡΑΞΗ Ανακοίνωση

Διαβάστε περισσότερα

ΑΛΟΓΟΣΚΟΥΦΗ ΓΙΑ ΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ, ΤΟΝ ΕΛΕΓΧΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΩΝ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟ

ΑΛΟΓΟΣΚΟΥΦΗ ΓΙΑ ΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ, ΤΟΝ ΕΛΕΓΧΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΩΝ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟ ΑΘΗΝΑ 1-8-2007 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΥΠΟΥ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ κ. ΓΙΩΡΓΟΥ ΑΛΟΓΟΣΚΟΥΦΗ ΓΙΑ ΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ, ΤΟΝ ΕΛΕΓΧΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΩΝ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

Προπαρασκευαστική δράση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου

Προπαρασκευαστική δράση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Προπαρασκευαστική δράση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Υφιστάμενη και επιθυμητή κατάσταση του οικονομικού δυναμικού σε περιοχές εκτός της περιοχής της ελληνικής πρωτεύουσας 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Αυτή η προπαρασκευαστική

Διαβάστε περισσότερα

Ομιλία του Κωνσταντίνου Τσουτσοπλίδη Γενικού Γραμματέα Διαχείρισης Κοινοτικών και άλλων Πόρων, στην

Ομιλία του Κωνσταντίνου Τσουτσοπλίδη Γενικού Γραμματέα Διαχείρισης Κοινοτικών και άλλων Πόρων, στην ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΚΟΙΝΟΤΙΚΩΝ & ΑΛΛΩΝ ΠΟΡΩΝ Ομιλία του Κωνσταντίνου Τσουτσοπλίδη Γενικού Γραμματέα Διαχείρισης Κοινοτικών

Διαβάστε περισσότερα

Σχέδιο του προϋπολογισμού της ΕΕ για το 2017: Ανάπτυξη, απασχόληση και αποτελεσματική αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης στο επίκεντρο

Σχέδιο του προϋπολογισμού της ΕΕ για το 2017: Ανάπτυξη, απασχόληση και αποτελεσματική αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης στο επίκεντρο Σχέδιο του προϋπολογισμού της ΕΕ για το 2017: Ανάπτυξη, απασχόληση και αποτελεσματική αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης στο επίκεντρο Πρόσθετοι πόροι για την Ελλάδα Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε σήμερα

Διαβάστε περισσότερα

MEDLAB: Mediterranean Living Lab for Territorial Innovation

MEDLAB: Mediterranean Living Lab for Territorial Innovation MEDLAB: Mediterranean Living Lab for Territorial Innovation Παραδοτέο 2.2.2 ΣΥΝΟΨΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ: ΖΩΝΤΑΝΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ Ή ΠΑΡΟΜΟΙΕΣ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΕΣ Θεσσαλονίκη, Αύγουστος 2010 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Σύνθεση Πολιτικής...3 Στοιχεία

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΩΝ ΣΤΗΝ ΕΡΕΥΝΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΩΝ ΣΤΗΝ ΕΡΕΥΝΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΩΝ ΣΤΗΝ ΕΡΕΥΝΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ Η σύγχρονη εποχή χαρακτηρίζεται από την ένταξη της επιστημονικής γνώσης στη διαδικασία ανάπτυξης προϊόντων. Η έρευνα ενσωματώνεται

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΩΝ ΣΤΗΝ ΕΡΕΥΝΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΩΝ ΣΤΗΝ ΕΡΕΥΝΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΩΝ ΣΤΗΝ ΕΡΕΥΝΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ Η αλματώδης εξέλιξη της τεχνολογίας και η παγκοσμιοποίηση της οικονομίας διαμορφώνουν νέα δεδομένα σε εθνικό, ευρωπαϊκό και διεθνές

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ της. Σύστασης για ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ της. Σύστασης για ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 2.3.2015 COM(2015) 99 final ANNEX 1 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ της Σύστασης για ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ σχετικά με τους γενικούς προσανατολισμούς των οικονομικών πολιτικών των κρατών μελών

Διαβάστε περισσότερα

Δείκτης Ψηφιακής Ωριμότητας

Δείκτης Ψηφιακής Ωριμότητας Δείκτης Ψηφιακής Ωριμότητας από την Accenture υπό την αιγίδα του Καθοδηγώντας τον ψηφιακό μετασχηματισμό Ένας νέος τρόπος για ηγέτες κυβερνήσεων και επιχειρήσεων για να κατανοήσουν, να μετρήσουν και να

Διαβάστε περισσότερα

Ηµερίδα του ΚΕΠΕΑ της ΓΣΕΕ µε θέµα: «Πολιτικές ενίσχυσης της Απασχόλησης»

Ηµερίδα του ΚΕΠΕΑ της ΓΣΕΕ µε θέµα: «Πολιτικές ενίσχυσης της Απασχόλησης» Ηµερίδα του ΚΕΠΕΑ της ΓΣΕΕ µε θέµα: «Πολιτικές ενίσχυσης της Απασχόλησης» Ν. ΑΝΑΛΥΤΗΣ 27/3/2003 Κατά την έναρξη του 21 ου αιώνα, από τις κυριότερες προκλήσεις που απασχολούν την Ευρώπη και φυσικά και τη

Διαβάστε περισσότερα

Στοιχεία Επιχειρηματικότητας ΙΙ

Στοιχεία Επιχειρηματικότητας ΙΙ Στοιχεία Επιχειρηματικότητας ΙΙ Νικόλαος Μυλωνίδης Απρίλιος 2007 1 Η έννοια του Επιχειρηματία Αναλαμβάνει δράση Συνδυάζει καινοτομικά και δημιουργικά τους συντελεστές της παραγωγής Παράγει προϊόντα και

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΚΡΗΤΗΣ Προώθηση της καινοτόμου επιχειρηματικότητας στον αγροδιατροφικό τομέα. Συνέργειες του ΕΠ ΚΡΗΤΗ με το ΠΑΑ

ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΚΡΗΤΗΣ Προώθηση της καινοτόμου επιχειρηματικότητας στον αγροδιατροφικό τομέα. Συνέργειες του ΕΠ ΚΡΗΤΗ με το ΠΑΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΚΡΗΤΗΣ Προώθηση της καινοτόμου επιχειρηματικότητας στον αγροδιατροφικό τομέα. Συνέργειες του ΕΠ ΚΡΗΤΗ 2014-2020 με το ΠΑΑ 2014-2020 Μαρία Κασωτάκη Προϊστάμενη ΕΥΔ ΕΠ Περιφέρειας Κρήτης ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

Δράση Κρατικών Ενισχύσεων ΕΤΑΚ «ΕΡΕΥΝΩ ΔΗΜΙΟΥΡΓΩ ΚΑΙΝΟΤΟΜΩ»

Δράση Κρατικών Ενισχύσεων ΕΤΑΚ «ΕΡΕΥΝΩ ΔΗΜΙΟΥΡΓΩ ΚΑΙΝΟΤΟΜΩ» Δράση Κρατικών Ενισχύσεων ΕΤΑΚ πρόσκληση υπό ανάπτυξη & διαβούλευση Συνάντηση Πλατφόρμας «ΕΝΕΡΓΕΙΑ» Στρατηγική Έρευνας και Καινοτομίας Έξυπνη Εξειδίκευση 2014 2020 Σταυρούλα Πούλου, Μονάδα Α, ΕΥΔΕ ΕΤΑΚ

Διαβάστε περισσότερα

ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΕΣ EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL 2014/000(INI) Σχέδιο έκθεσης Ildikó Gáll-Pelcz (PE v01-00)

ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΕΣ EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL 2014/000(INI) Σχέδιο έκθεσης Ildikó Gáll-Pelcz (PE v01-00) ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2014-2019 Επιτροπή Εσωτερικής Αγοράς και Προστασίας των Καταναλωτών 9.12.2014 2014/000(INI) ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΕΣ 162-181 Σχέδιο έκθεσης Ildikó Gáll-Pelcz (PE541.454v01-00) Διακυβέρνηση της

Διαβάστε περισσότερα

Thessaloniki Summit 2017

Thessaloniki Summit 2017 Thessaloniki Summit 2017 Αυτοσκοπός, ένα Επιχειρηματικό Περιβάλλον που Συμπλέει με την Δυναμική της Παγκοσμιοποίησης Τάκης Αθανασόπουλος Πρόεδρος, ΑΓΕΤ ΗΡΑΚΛΗΣ Θεσσαλονίκη, 5 Οκτωβρίου, 2017 Οι Χώρες της

Διαβάστε περισσότερα

ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΠΕΙΡΑΙΩΣ

ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΠΕΙΡΑΙΩΣ Το Όραμα του Πανεπιστημίου Πειραιώς είναι: να είναι ένα Ίδρυμα διεθνούς κύρους στο σύγχρονο Ακαδημαϊκό Χάρτη και να αναγνωρίζεται για: την αριστεία στην εκπαίδευση και

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΟΨΗ ΗΜΕΡΙΔΑΣ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΕΞΥΠΝΗΣ ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΣΗΣ (RIS) ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΑΤΤΙΚΗΣ

ΣΥΝΟΨΗ ΗΜΕΡΙΔΑΣ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΕΞΥΠΝΗΣ ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΣΗΣ (RIS) ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΑΤΤΙΚΗΣ ΣΥΝΟΨΗ ΗΜΕΡΙΔΑΣ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΕΞΥΠΝΗΣ ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΣΗΣ (RIS) ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΑΤΤΙΚΗΣ 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Το Σάββατο 21 Μαρτίου 2015 πραγματοποιήθηκε, με πρωτοβουλία της Περιφέρειας Αττικής και της

Διαβάστε περισσότερα

Άξονας προτεραιότητας:03, 03Σ. Επενδυτική προτεραιότητα:1β (/) Δημόσια Δαπάνη: 30 εκ

Άξονας προτεραιότητας:03, 03Σ. Επενδυτική προτεραιότητα:1β (/) Δημόσια Δαπάνη: 30 εκ Αθήνα, 23 Νοεμβρίου 2017 Κέντρα Ικανότητας σε τομείς της RIS3 2 Άξονας προτεραιότητας:03, 03Σ Επενδυτική προτεραιότητα:1β (/) ΕιδικόςΣτόχος: 3.1 Δημόσια Δαπάνη: 30 εκ Κρατικές ενισχύσεις για ανάπτυξη δικτύων

Διαβάστε περισσότερα

Δράση Κρατικών Ενισχύσεων ΕΤΑΚ «ΕΡΕΥΝΩ ΔΗΜΙΟΥΡΓΩ ΚΑΙΝΟΤΟΜΩ»

Δράση Κρατικών Ενισχύσεων ΕΤΑΚ «ΕΡΕΥΝΩ ΔΗΜΙΟΥΡΓΩ ΚΑΙΝΟΤΟΜΩ» Δράση Κρατικών Ενισχύσεων ΕΤΑΚ «ΕΡΕΥΝΩ ΔΗΜΙΟΥΡΓΩ ΚΑΙΝΟΤΟΜΩ» πρόσκληση υπό ανάπτυξη & διαβούλευση Συνάντηση Πλατφόρμας «Περιβάλλον και Βιώσιμη Ανάπτυξη» Στρατηγική Έρευνας και Καινοτομίας Έξυπνη Εξειδίκευση

Διαβάστε περισσότερα

Ενημερωτικό δελτίο 1 ΓΙΑΤΙ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ Η ΕΕ ΕΝΑ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ;

Ενημερωτικό δελτίο 1 ΓΙΑΤΙ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ Η ΕΕ ΕΝΑ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ; Ενημερωτικό δελτίο 1 ΓΙΑΤΙ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ Η ΕΕ ΕΝΑ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ; Από την έναρξη της παγκόσμιας οικονομικής και χρηματοπιστωτικής κρίσης, η ΕΕ βρίσκεται αντιμέτωπη με χαμηλά επίπεδα επενδύσεων. Απαιτούνται

Διαβάστε περισσότερα

Έρευνα και Ανάλυση Παρατηρητήριο Ανταγωνιστικότητας

Έρευνα και Ανάλυση Παρατηρητήριο Ανταγωνιστικότητας Έρευνα και Ανάλυση Παρατηρητήριο Ανταγωνιστικότητας Τεύχος 7 Μάρτιος 2003 Μηνιαίο ελτίο Ανταγωνιστικότητας ΕΡΕΥΝΑ & ΑΝΑΠΤΥΞΗ: ΕΙΝΑΙ ΕΦΙΚΤΟΣ Ο ΣΤΟΧΟΣ ΤΗΣ ΛΙΣΑΒΟΝΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑ Α ; ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ & ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΔΙΟ ΕΚΘΕΣΗΣ. EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL. Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 2019/0000(INI)

ΣΧΕΔΙΟ ΕΚΘΕΣΗΣ. EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL. Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 2019/0000(INI) Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 2019-2024 Επιτροπή Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής 2019/0000(INI) 19.8.2019 ΣΧΕΔΙΟ ΕΚΘΕΣΗΣ σχετικά με τις οικονομικές πολιτικές της ζώνης του ευρώ (2019/0000(INI)) Επιτροπή

Διαβάστε περισσότερα

12797/14 ΑΙ/μκρ/ΑΗΡ 1 DG G 3 C

12797/14 ΑΙ/μκρ/ΑΗΡ 1 DG G 3 C Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 5 Σεπτεμβρίου 2014 (OR. en) 12797/14 IND 228 MI 616 COMPET 491 ΣΗΜΕΙΩΜΑ Αποστολέας: Αποδέκτης: Θέμα: Προεδρία Επιτροπή των Μονίμων Αντιπροσώπων / Συμβούλιο Στρατηγική

Διαβάστε περισσότερα

ημιουργία Σχεδίου Συστάδων Επιχειρήσεων (CLUSTERS) ημόσια ιαβούλευση

ημιουργία Σχεδίου Συστάδων Επιχειρήσεων (CLUSTERS) ημόσια ιαβούλευση Λευκωσία, 24 Μαρτίου 2014 ΠΡΟΣ: ΘΕΜΑ: Όλα τα Μέλη ημιουργία Σχεδίου Συστάδων Επιχειρήσεων (CLUSTERS) ημόσια ιαβούλευση Κυρία/ε, Επιθυμούμε να σας πληροφορήσουμε ότι μετά από εισήγηση του ΚΕΒΕ το Υπουργείο

Διαβάστε περισσότερα

Η ελληνική παραγωγή υστερεί σε καινοτοµικότητα. Η ελληνική κατανάλωση καθυστερεί στην απορρόφηση καινοτοµιών.

Η ελληνική παραγωγή υστερεί σε καινοτοµικότητα. Η ελληνική κατανάλωση καθυστερεί στην απορρόφηση καινοτοµιών. Έρευνα και Ανάλυση Παρατηρητήριο Ανταγωνιστικότητας Τεύχος 18 Μάρτιος 2004 ελτίο Ανταγωνιστικότητας Η ελληνική παραγωγή υστερεί σε καινοτοµικότητα. Η ελληνική κατανάλωση καθυστερεί στην απορρόφηση καινοτοµιών.

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙ ΝΕΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΩΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟ ΕΡΓΑΛΕΙΟ

ΟΙ ΝΕΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΩΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟ ΕΡΓΑΛΕΙΟ ΟΙ ΝΕΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΩΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟ ΕΡΓΑΛΕΙΟ Η εισαγωγή των νέων τεχνολογιών στις επιχειρήσεις την τελευταία δεκαετία και η δυναμική ανάπτυξη που προκάλεσαν στις επιχειρήσεις, εισήγαγαν μια επανάσταση

Διαβάστε περισσότερα

Πίνακας αποτελεσμάτων της Ένωσης για την Καινοτομία το 2015. Σύνοψη Γλωσσική έκδοση ΕL

Πίνακας αποτελεσμάτων της Ένωσης για την Καινοτομία το 2015. Σύνοψη Γλωσσική έκδοση ΕL Πίνακας αποτελεσμάτων της Ένωσης για την Καινοτομία το 2015. Σύνοψη Γλωσσική έκδοση ΕL Εσωτερική Αγορά, Βιομηχανία, Επιχειρηματικότη τα και ΜΜΕ ΣΥΝΟΨΗ Πίνακας επιδόσεων της Ένωσης για την Καινοτομία το

Διαβάστε περισσότερα

Επιχειρησιακό Πρόγραμμα: «Εκπαίδευση και Δια βίου Μάθηση» Εκτενής Σύνοψη. Αθήνα

Επιχειρησιακό Πρόγραμμα: «Εκπαίδευση και Δια βίου Μάθηση» Εκτενής Σύνοψη. Αθήνα Επιχειρησιακό Πρόγραμμα: «Εκπαίδευση και Δια βίου Μάθηση» Εκτενής Σύνοψη Αθήνα Απρίλιος 2008 Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Εκπαίδευση και Δια βίου Μάθηση» Στις επόμενες σελίδες γίνεται μια πρώτη προσπάθεια

Διαβάστε περισσότερα

Έγγραφο συνόδου B7-0000/2013 ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ. εν συνεχεία των ερωτήσεων για προφορική απάντηση B7-0000/2013 και B7-xxx

Έγγραφο συνόδου B7-0000/2013 ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ. εν συνεχεία των ερωτήσεων για προφορική απάντηση B7-0000/2013 και B7-xxx ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2009-2014 Έγγραφο συνόδου 13.5.2013 B7-0000/2013 ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ εν συνεχεία των ερωτήσεων για προφορική απάντηση B7-0000/2013 και B7-xxx σύμφωνα με το άρθρο 115 παράγραφος 5 του

Διαβάστε περισσότερα

Η Έρευνα στα Ελληνικά Πανεπιστήµια και η Ευρωπαϊκή Πραγµατικότητα

Η Έρευνα στα Ελληνικά Πανεπιστήµια και η Ευρωπαϊκή Πραγµατικότητα Η Έρευνα στα Ελληνικά Πανεπιστήµια και η Ευρωπαϊκή Πραγµατικότητα Ιωάννης Π. Γεροθανάσης Καθηγητής Πανεπιστηµίου Ιωαννίνων Πρώην Πρύτανης Πανεπιστηµίου Ιωαννίνων Μέλος της Α ΙΠ Η ανώτατη εκπαίδευση, η

Διαβάστε περισσότερα

Βασικά Χαρακτηριστικά

Βασικά Χαρακτηριστικά Βασικά Χαρακτηριστικά Η οικονομία της Κύπρου μπορεί να χαρακτηριστεί, γενικά, ως μικρή, ανοικτή και δυναμική, με τις υπηρεσίες να αποτελούν την κινητήριο δύναμή της. Με την προσχώρηση της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή

Διαβάστε περισσότερα

Θεσμοί και Οικονομική Αλλαγή

Θεσμοί και Οικονομική Αλλαγή Θεσμοί και Οικονομική Αλλαγή Καθηγητής Σπύρος Βλιάμος Εθνικό & Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Πανεπιστήμιο Νεάπολις Πάφου Université de Paris Dauphine Ινστιτούτο Διπλωματίας Αμερικανικό Κολλέγιο Ελλάδος

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΕΡΕΥΝΑ: ΝΕΑ ΕΤΑΙΡΙΚΗ ΣΧΕΣΗ ΓΙΑ ΜΙΑ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΕΡΕΥΝΑ: ΝΕΑ ΕΤΑΙΡΙΚΗ ΣΧΕΣΗ ΓΙΑ ΜΙΑ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Παρέµβαση σε Συζήτηση Στρογγυλής Τραπέζης µε θέµα: ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΕΡΕΥΝΑ: ΝΕΑ ΕΤΑΙΡΙΚΗ ΣΧΕΣΗ ΓΙΑ ΜΙΑ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Κώστας Τσεκούρας, Καθηγητής Πανεπιστηµίου Πατρών, Πρόεδρος Επιστηµονικού

Διαβάστε περισσότερα

Οµιλία Του Εκτελεστικού Αντιπροέδρου Χάρη Κυριαζή

Οµιλία Του Εκτελεστικού Αντιπροέδρου Χάρη Κυριαζή Οµιλία Του Εκτελεστικού Αντιπροέδρου Χάρη Κυριαζή Στην Εσπερίδα Logistics «Logistics partnership and national strategy: A 360 approach - Ο πρωταγωνιστικός ρόλος των logistics στη σύναψη στρατηγικών συµµαχιών

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ KAI ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗ ΝΕΩΝ

ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ KAI ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗ ΝΕΩΝ Οµιλία του κ. Οδυσσέα Κυριακόπουλου Προέδρου του ΣΕΒ στην εκδήλωση ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ KAI ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗ ΝΕΩΝ 12 Φεβρουαρίου 2004 Ίδρυµα Ευγενίδου 2 Κυρίες και Κύριοι, Βρίσκοµαι στην ευχάριστη θέση να σας

Διαβάστε περισσότερα

Γραφείο Διασύνδεσης του Πανεπιστημίου Frederick με τον Επιχειρηματικό Κόσμο (ΓΔμΕΚ)

Γραφείο Διασύνδεσης του Πανεπιστημίου Frederick με τον Επιχειρηματικό Κόσμο (ΓΔμΕΚ) Γραφείο Διασύνδεσης του Πανεπιστημίου Frederick με τον Επιχειρηματικό Κόσμο (ΓΔμΕΚ) Στοιχεία Επικοινωνίας: Γραφείο Διασύνδεσης με τον Επειχειρηματικό Κόσμο Πανεπιστήμιο Frederick Γ. Φρειδερίκου 7, Παλλουριώτισσα,

Διαβάστε περισσότερα

15320/14 ΕΠ/γπ 1 DG E - 1 C

15320/14 ΕΠ/γπ 1 DG E - 1 C Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 13 Νοεμβρίου 2014 (OR. en) 15320/14 ΣΗΜΕΙΩΜΑ Αποστολέας: Αποδέκτης: CULT 127 TOUR 24 REGIO 123 RELEX 908 Επιτροπή των Μονίμων Αντιπροσώπων(1ο Τμήμα) Συμβούλιο

Διαβάστε περισσότερα

Ημερίδα «Δείκτες ερευνητικής δραστηριότητας και σχεδιασμός πολιτικών για έρευνα, Τεχνολογική Ανάπτυξη και Καινοτομία

Ημερίδα «Δείκτες ερευνητικής δραστηριότητας και σχεδιασμός πολιτικών για έρευνα, Τεχνολογική Ανάπτυξη και Καινοτομία 1 Ημερίδα «Δείκτες ερευνητικής δραστηριότητας και σχεδιασμός πολιτικών για έρευνα, Τεχνολογική Ανάπτυξη και Καινοτομία Αθήνα 2 Μαΐου 2012 Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών (Αμφιθέατρο Λ. Ζερβας) Κ. Κοκκινοπλιτης Γενικός

Διαβάστε περισσότερα

Δείκτες Ενεργειακής Έντασης

Δείκτες Ενεργειακής Έντασης ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ (ΑΠΕ) Σειρά Πληροφοριακού και Εκπαιδευτικού Υλικού Δείκτες Ενεργειακής Έντασης ΠΑΤΡΑ, 2016 ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΣΥΜΠΡΑΞΗ ΗΛΙΟΣ ΗΛΙΟΣ - Τοπικό σχέδιο για την απασχόληση ανέργων στην κατασκευή

Διαβάστε περισσότερα

Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών MA in Education (Education Sciences) ΑΣΠΑΙΤΕ-Roehampton ΠΜΣ MA in Education (Education Sciences) Το Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών στην Εκπαίδευση (Επιστήμες της Αγωγής),

Διαβάστε περισσότερα

Δηλώσεις επίσημων προσκεκλημένων

Δηλώσεις επίσημων προσκεκλημένων Δηλώσεις επίσημων προσκεκλημένων Δήλωση κ. Peter Bakker, President, World Business Council for Sustainable Development (WBCSD) «Το Action2020 είναι η πλατφόρμα, βάση της οποίας το WBCSD και τα μέλη του

Διαβάστε περισσότερα

Διδάσκων. Τίτλος Πτυχιακής. Κίνητρα Χρήσης του Facebook από τους Έλληνες Χρήστες. Αζαρία Αλμπέρτος

Διδάσκων. Τίτλος Πτυχιακής. Κίνητρα Χρήσης του Facebook από τους Έλληνες Χρήστες. Αζαρία Αλμπέρτος Κίνητρα Χρήσης του Facebook από τους Έλληνες Χρήστες Τρόποι χρήσης του Facebook στην εκπαιδευτική διαδικασία. Απειλές και Κίνδυνοι στην Ασφάλεια και Ιδιωτικότητα των Ελλήνων Χρηστών του Facebook Χρήση

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΔΙΟ ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗΣ. EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL 2010/2245/(INI) της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων

ΣΧΕΔΙΟ ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗΣ. EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL 2010/2245/(INI) της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2009-2014 Επιτροπή Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων 2010/2245/(INI) 2.2.2011 ΣΧΕΔΙΟ ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗΣ της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡOΓΡΑΜΜΑ ΣΥΝΕΡΓAΤΗ ΕΡΓΟΔOΤΗ ΓΙΑ ΤA ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑΚA ΚΑΙ TON ΤΟΥΡΙΣMO

ΠΡOΓΡΑΜΜΑ ΣΥΝΕΡΓAΤΗ ΕΡΓΟΔOΤΗ ΓΙΑ ΤA ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑΚA ΚΑΙ TON ΤΟΥΡΙΣMO ΠΡOΓΡΑΜΜΑ ΣΥΝΕΡΓAΤΗ ΕΡΓΟΔOΤΗ ΓΙΑ ΤA ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑΚA ΚΑΙ TON ΤΟΥΡΙΣMO Μέσω του στρατηγικού συνεταιρισμού διαμορφώνουμε το μέλλον της ξενοδοχειακής και τουριστικής βιομηχανίας Η Πρόκληση Τα τελευταία χρόνια,

Διαβάστε περισσότερα

Κέντρο Μεταφοράς Τεχνολογίας & Ανάπτυξης Πανεπιστήμιο Κρήτης Σεπτέμβριος 2010

Κέντρο Μεταφοράς Τεχνολογίας & Ανάπτυξης Πανεπιστήμιο Κρήτης Σεπτέμβριος 2010 Κέντρο Μεταφοράς Τεχνολογίας & Ανάπτυξης Πανεπιστήμιο Κρήτης Σεπτέμβριος 2010 Μονάδες Παραγωγής Γνώσης Χρηματοδότηση Ομάδα Εργασίας Υπηρεσίες Μεταφοράς Τεχνολογίας Εκκόλαψη: Υποδομές-Διαδικασίες Αναδιανο

Διαβάστε περισσότερα

Έρευνα & Καινοτομία: μονόδρομος

Έρευνα & Καινοτομία: μονόδρομος Έρευνα & Καινοτομία: μονόδρομος για την ανάδυση από την κρίση Απρίλιος 2013 Κωνσταντίνος Κοκκινοπλίτης Ενδυνάμωση των επιχειρήσεων μέσω της Έρευνας & Καινοτομίας If you don t plan, you plan to fail. Αν

Διαβάστε περισσότερα

Αποτίμηση προόδου και επόμενα βήματα ανάπτυξης. Δρ. Jorge-A. Sanchez-P., Δρ. Νίκος Βογιατζής

Αποτίμηση προόδου και επόμενα βήματα ανάπτυξης. Δρ. Jorge-A. Sanchez-P., Δρ. Νίκος Βογιατζής Αποτίμηση προόδου και επόμενα βήματα ανάπτυξης Δρ. Jorge-A. Sanchez-P., Δρ. Νίκος Βογιατζής Τα Clusters ως Καταλύτης Καινοτομίας Συνεργατικοί Σχηματισμοί / Συμπλέγματα Φορέων Καινοτομίας /Cl Clusters:

Διαβάστε περισσότερα

Η Έννοια της Εταιρικής Σχέσης & τα νέα Χρηματοδοτικά Εργαλεία της Τοπικής Αυτοδιοίκησης

Η Έννοια της Εταιρικής Σχέσης & τα νέα Χρηματοδοτικά Εργαλεία της Τοπικής Αυτοδιοίκησης Η Έννοια της Εταιρικής Σχέσης & τα νέα Χρηματοδοτικά Εργαλεία της Τοπικής Αυτοδιοίκησης Δρ. Ράλλης Γκέκας Επιστημονικός Συνεργάτης ΚΕΔΕ Πρόγραμμα Επιμόρφωσης Δημάρχων & Δημοτικών Συμβούλων Πρόγραμμα Επιμόρφωσης

Διαβάστε περισσότερα

Επιχειρηματική Αριστεία

Επιχειρηματική Αριστεία Επιχειρηματική Αριστεία ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η παγκοσμιοποίηση και ο έντονος ανταγωνισμός που υφίστανται οι επιχειρήσεις σήμερα, τις έχει αναγκάσει να στρέψουν το ενδιαφέρον τους στην ανάπτυξη κατάλληλων διοικητικών

Διαβάστε περισσότερα

Παρασκευή, 15 Νοεμβρίου 2013, ώρα: 5:30 μ.μ. Ξενοδοχείο Hilton Park

Παρασκευή, 15 Νοεμβρίου 2013, ώρα: 5:30 μ.μ. Ξενοδοχείο Hilton Park Χαιρετισμός του Υπουργού Παιδείας και Πολιτισμού κ. Κυριάκου Κενεβέζου, εκ μέρους του Προέδρου της Δημοκρατίας κ. Νίκου Αναστασιάδη στην τελετή αποφοίτησης του Ανοικτού Πανεπιστημίου Κύπρου Παρασκευή,

Διαβάστε περισσότερα

Θεοδόσιος Παλάσκας, Πάντειο Πανεπιστήμιο Μαρία Τσάμπρα, Πανεπιστήμιο Δυτικής Ελλάδας Χρυσόστομος Στοφόρος, Πάντειο Πανεπιστήμιο

Θεοδόσιος Παλάσκας, Πάντειο Πανεπιστήμιο Μαρία Τσάμπρα, Πανεπιστήμιο Δυτικής Ελλάδας Χρυσόστομος Στοφόρος, Πάντειο Πανεπιστήμιο Θεοδόσιος Παλάσκας, Πάντειο Πανεπιστήμιο Μαρία Τσάμπρα, Πανεπιστήμιο Δυτικής Ελλάδας Χρυσόστομος Στοφόρος, Πάντειο Πανεπιστήμιο Οικονομική κρίση και πολιτικές ανάπτυξης και συνοχής ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

Εισήγηση της ΓΓΠΠ Αγγέλας Αβούρη στην ενημερωτική συνάντηση για τη δημιουργία Οργανισμού Τουριστικής Ανάπτυξης (23-11-06)

Εισήγηση της ΓΓΠΠ Αγγέλας Αβούρη στην ενημερωτική συνάντηση για τη δημιουργία Οργανισμού Τουριστικής Ανάπτυξης (23-11-06) Εισήγηση της ΓΓΠΠ Αγγέλας Αβούρη στην ενημερωτική συνάντηση για τη δημιουργία Οργανισμού Τουριστικής Ανάπτυξης (23-11-06) Η χώρα μας είναι ένας από τους πλέον δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς παγκοσμίως.

Διαβάστε περισσότερα

Πολιτική για την καινοτομία

Πολιτική για την καινοτομία Πολιτική για την καινοτομία Η καινοτομία διαδραματίζει όλο και πιο σημαντικό ρόλο στην οικονομία μας. Παρέχει οφέλη τόσο για τους πολίτες όσο και για τους καταναλωτές και τους εργαζόμενους. Είναι απαραίτητη

Διαβάστε περισσότερα

ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 10: «Ενίσχυση του ανθρώπινου κεφαλαίου για την προαγωγή της έρευνας και της καινοτομίας στις 8 Περιφέρειες Σύγκλισης»

ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 10: «Ενίσχυση του ανθρώπινου κεφαλαίου για την προαγωγή της έρευνας και της καινοτομίας στις 8 Περιφέρειες Σύγκλισης» ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 10: «Ενίσχυση του ανθρώπινου κεφαλαίου για την προαγωγή της έρευνας και της καινοτομίας στις 8 Περιφέρειες Σύγκλισης» Στρατηγική Η ανάπτυξη του ανθρώπινου κεφαλαίου μέσω α) της προώθησης

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ ΜΟΝΑΔΑ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ (ΜΚΕ)

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ ΜΟΝΑΔΑ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ (ΜΚΕ) ΕΠΙ ΧΕΙΡ Η ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ 2011-2012 ΜΟΝΑΔΑ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ (ΜΚΕ) ΜΑΤΙ ΚΟ ΤΗ ΤΑ Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράµµατος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση»

Διαβάστε περισσότερα

ΚΟΙΝΣΕΠ: Ένα Χρήσιμο Εργαλείο για τις Τοπικές Κοινωνίες

ΚΟΙΝΣΕΠ: Ένα Χρήσιμο Εργαλείο για τις Τοπικές Κοινωνίες ΚΟΙΝΣΕΠ: Ένα Χρήσιμο Εργαλείο για τις Τοπικές Κοινωνίες Βασικές αρχές: Αλληλεγγύη Κοινωνική συνοχή Υπεροχή του ατόμου έναντι του κεφαλαίου, Κοινωνική υπευθυνότητα και δημοκρατική λήψη αποφάσεων Στην Ευρωπαϊκή

Διαβάστε περισσότερα

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΔΙΑΣΚΕΨΗ ΝΕΩΝ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΠΡΟΕΔΡΙΑΣ. Θεσσαλονίκη, 10-12 Μαρτίου 2014 ΚΟΙΝΕΣ ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΔΙΑΣΚΕΨΗ ΝΕΩΝ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΠΡΟΕΔΡΙΑΣ. Θεσσαλονίκη, 10-12 Μαρτίου 2014 ΚΟΙΝΕΣ ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΔΙΑΣΚΕΨΗ ΝΕΩΝ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΠΡΟΕΔΡΙΑΣ Θεσσαλονίκη, 10-12 Μαρτίου 2014 ΚΟΙΝΕΣ ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ Η Ευρωπαϊκή Διάσκεψη Νέων είναι ένα στοιχείο της διαδικασίας του Διαρθρωμένου Διαλόγου που φέρνει σε επικοινωνία

Διαβάστε περισσότερα

Εργαστήριο Στρατηγικής και Επιχειρηματικότητας. «Ενισχύοντας τις επιχειρηματικές προθέσεις των νέων»

Εργαστήριο Στρατηγικής και Επιχειρηματικότητας. «Ενισχύοντας τις επιχειρηματικές προθέσεις των νέων» Εργαστήριο Στρατηγικής και Επιχειρηματικότητας Κοδριγκτώνος 12, 210 8203573, 210 8203 803 http://este.dmst.aueb.gr/ «Ενισχύοντας τις επιχειρηματικές προθέσεις των νέων» ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ Η προώθηση της

Διαβάστε περισσότερα

Πρόταση κανονισμού (COM(2017)0825 C8-0433/ /0334(COD)) Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Πρόταση κανονισμού (COM(2017)0825 C8-0433/ /0334(COD)) Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή 3.7.2018 A8-0227/ 001-018 ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΕΣ 001-018 κατάθεση: Επιτροπή Περιφερειακής Ανάπτυξης Έκθεση Ruža Tomašić Πρόγραμμα στήριξης διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων A8-0227/2018 (COM(2017)0825 C8-0433/2017 2017/0334(COD))

Διαβάστε περισσότερα

Η Στρατηγική της Έξυπνης Εξειδίκευσης στην Περιφέρεια ΑΜΘ Β. ΠΙΤΣΙΝΙΓΚΟΣ ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΟΣ ΕΥΔ ΕΠ ΠΑΜΘ ΞΑΝΘΗ 21.10.2015

Η Στρατηγική της Έξυπνης Εξειδίκευσης στην Περιφέρεια ΑΜΘ Β. ΠΙΤΣΙΝΙΓΚΟΣ ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΟΣ ΕΥΔ ΕΠ ΠΑΜΘ ΞΑΝΘΗ 21.10.2015 Η Στρατηγική της Έξυπνης Εξειδίκευσης στην Περιφέρεια ΑΜΘ Β. ΠΙΤΣΙΝΙΓΚΟΣ ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΟΣ ΕΥΔ ΕΠ ΠΑΜΘ ΞΑΝΘΗ 21.10.2015 Το όραμα της Περιφέρειας για την προγραμματική περίοδο 2014-2020 Η ανασυγκρότηση του παραγωγικού

Διαβάστε περισσότερα

Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ANAΛYΣH. Στην περιφέρεια το νέο πεδίο δράσης της Πολιτικής Aνθρώπινων Πόρων

Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ANAΛYΣH. Στην περιφέρεια το νέο πεδίο δράσης της Πολιτικής Aνθρώπινων Πόρων Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ 20-03-2005 ANAΛYΣH Στην περιφέρεια το νέο πεδίο δράσης της Πολιτικής Aνθρώπινων Πόρων του Σπύρου Βλιάμου* Σε μια εποχή στην οποία ολόκληρη η χώρα βρίσκεται σε ένα οργασμό προετοιμασίας για

Διαβάστε περισσότερα

ΣΤΟΧΟΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΕΣΠΑ 2014-2020

ΣΤΟΧΟΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΕΣΠΑ 2014-2020 ΣΤΟΧΟΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΕΣΠΑ 2014-2020 - Με την παρούσα εγκύκλιο γίνεται αποτύπωση της προόδου των διαπραγµατεύσεων για τη διαµόρφωση του Κανονιστικού πλαισίου της νέας περιόδου, καθώς και των σηµαντικών

Διαβάστε περισσότερα

ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗ ΕΦΟΡΟΥ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΩΝ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ

ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗ ΕΦΟΡΟΥ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΩΝ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ Κυπριακή Δημοκρατία ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗ ΕΦΟΡΟΥ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΩΝ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ «Ο Ρόλος και η Σημαντικότητα του Εκπαιδευτικού Συστήματος στην Ανάπτυξη της Συνεργατικής Κουλτούρας» Εκπρόσωπε του Υπουργού

Διαβάστε περισσότερα

INRES. Συνεργασία νησιωτικών περιφερειών για τη μεγιστοποίηση των περιβαλλοντικών και οικονομικών ωφελειών από την έρευνα στις ΑΠΕ

INRES. Συνεργασία νησιωτικών περιφερειών για τη μεγιστοποίηση των περιβαλλοντικών και οικονομικών ωφελειών από την έρευνα στις ΑΠΕ Regions of Knowledge FP7 229947 INRES Συνεργασία νησιωτικών περιφερειών για τη μεγιστοποίηση των περιβαλλοντικών και οικονομικών ωφελειών από την έρευνα στις ΑΠΕ Αρτέμης Σαϊτάκης Διευθυντής Επιστημονικό

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΕΘΝΟΠΟΙΗΣΗ ΕΙΝΑΙ Η ΑΠΑΝΤΗΣΗ ; ΠΛΑΤΩΝ ΜΑΡΛΑΦΕΚΑΣ ΛΟΥΞ ΑΒΕΕ

ΔΙΕΘΝΟΠΟΙΗΣΗ ΕΙΝΑΙ Η ΑΠΑΝΤΗΣΗ ; ΠΛΑΤΩΝ ΜΑΡΛΑΦΕΚΑΣ ΛΟΥΞ ΑΒΕΕ ΠΛΑΤΩΝ ΜΑΡΛΑΦΕΚΑΣ ΛΟΥΞ ΑΒΕΕ Αθήνα, 7 Μαΐου 2015 ΛΟΓΟΙ ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΟΥ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Είμαστε σε μια περίοδο όπου η κρίση διαφοροποιεί το διεθνές επιχειρηματικό περιβάλλον Πρώτον,

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΜΕΛΟΥΣ Η ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΩΝ ΠΡΟΟΠΤΙΚΩΝ ΤΩΝ ΜΕΛΩΝ HEMEXPO ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥΣ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΚΟΙΝΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ

ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΜΕΛΟΥΣ Η ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΩΝ ΠΡΟΟΠΤΙΚΩΝ ΤΩΝ ΜΕΛΩΝ HEMEXPO ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥΣ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΚΟΙΝΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΜΕΛΟΥΣ Η ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΩΝ ΠΡΟΟΠΤΙΚΩΝ ΤΩΝ ΜΕΛΩΝ HEMEXPO ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥΣ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΚΟΙΝΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ Η παρούσα έρευνα πραγματοποιείται στο πλαίσιο μελέτης από την HEMEXPO

Διαβάστε περισσότερα

Συνέντευξη του Γενικού Γραμματέα της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών, κ. Χρήστος Γκόρτσου στο ΑΠΕ

Συνέντευξη του Γενικού Γραμματέα της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών, κ. Χρήστος Γκόρτσου στο ΑΠΕ Συνέντευξη του Γενικού Γραμματέα της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών, κ. Χρήστος Γκόρτσου στο ΑΠΕ Ερώτηση: Η Ελληνική Ένωση Τραπεζών (ΕΕΤ) παρουσίασε με πρωτοβουλία της στην αρμόδια Επιτροπή της Βουλής την μελέτη

Διαβάστε περισσότερα

Η ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ 2010-2011 Η «μικρή» επιχειρηματικότητα σε περίοδο κρίσης

Η ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ 2010-2011 Η «μικρή» επιχειρηματικότητα σε περίοδο κρίσης Η ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ 2010-2011 Η «μικρή» επιχειρηματικότητα σε περίοδο κρίσης Σταύρος Ιωαννίδης Στελίνα Χατζηχρήστου 26 Ιανουαρίου 2012 Παγκόσμιο Παρατηρητήριο Επιχειρηματικότητας GEM Παρατηρητήριο

Διαβάστε περισσότερα

Η ΣΥΝΕΧΙΖΟΜΕΝΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΤΙΣ ΧΩΡΕΣ-ΜΕΛΗ ΤΗΣ Ε.Ε: ΘΕΣΜΟΙ ΚΑΙ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ

Η ΣΥΝΕΧΙΖΟΜΕΝΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΤΙΣ ΧΩΡΕΣ-ΜΕΛΗ ΤΗΣ Ε.Ε: ΘΕΣΜΟΙ ΚΑΙ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Η ΣΥΝΕΧΙΖΟΜΕΝΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΤΙΣ ΧΩΡΕΣ-ΜΕΛΗ ΤΗΣ Ε.Ε: ΘΕΣΜΟΙ ΚΑΙ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ Ενότητα Α: Η ΣΥΝΕΧΙΖΟΜΕΝΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ: ΤΑΣΕΙΣ,

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ 1 ης Συνάντησης ιαβούλευσης για την κατάρτιση του Εθνικού Στρατηγικού Σχεδίου Ανάπτυξης (Ε.Σ.Σ.Α.)

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ 1 ης Συνάντησης ιαβούλευσης για την κατάρτιση του Εθνικού Στρατηγικού Σχεδίου Ανάπτυξης (Ε.Σ.Σ.Α.) ιαχειριστική Αρχή ΚΠΣ 2000-2006 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ & ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ 1 ης Συνάντησης ιαβούλευσης για την κατάρτιση του Εθνικού Στρατηγικού Σχεδίου Ανάπτυξης (Ε.Σ.Σ.Α.) 2007-2013

Διαβάστε περισσότερα

Ευκαιρίες δικτύωσης & συνεργασίας: Δίκτυο ΠΡΑΞΗ & Enterprise Europe Network

Ευκαιρίες δικτύωσης & συνεργασίας: Δίκτυο ΠΡΑΞΗ & Enterprise Europe Network Ευκαιρίες δικτύωσης & συνεργασίας: Δίκτυο ΠΡΑΞΗ & Enterprise Europe Network Χημεία & Βιομηχανία της Κρήτης Ηράκλειο, 14 Μαΐου 2010 Dr Απόστολος Δημητριάδης Σύμβουλος Μεταφοράς Τεχνολογίας Αναπληρωματικό

Διαβάστε περισσότερα

ΚΥΡΙΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΟΥ ΠΡΟΕΚΥΨΑΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΡΕΥΝΑ (συνολικά)

ΚΥΡΙΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΟΥ ΠΡΟΕΚΥΨΑΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΡΕΥΝΑ (συνολικά) ΕΥΡΩΠΑΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΒΕΑ ΤΜΗΜΑ ΔΙΕΘΝΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ Η Γεν.Δ/νση Επιχειρήσεων, προκειμένου να διαπιστώσει εάν οι υπάρχουσες υπηρεσίες προς τις μικρές επιχειρήσεις ανταποκρίνονται στις ειδικές ανάγκες

Διαβάστε περισσότερα

ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΗΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ. που συνοδεύει το έγγραφο

ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΗΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ. που συνοδεύει το έγγραφο ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 12.9.2018 SWD(2018) 404 final ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΗΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ που συνοδεύει το έγγραφο ΠΡΟΤΑΣΗ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ

ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2004 2009 Επιτροπή Εσωτερικής Αγοράς και Προστασίας των Καταναλωτών 2008/2139(INI) 4.12.2008 ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΕΣ 1-20 Σχέδιο έκθεσης (PE414.361v01-00) σχετικά με τις προ-εμπορικές δημόσιες

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΙMP3ROVE

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΙMP3ROVE Value thrugh Research and Innvatin ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΙMP3ROVE ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΚΗΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑΣ ΜΙΑΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ ΜΕΣΩ ΤΗΣ ΜΕΘΟΔΟΥ ΙMP3ROVE Αθήνα Ιανουάριος 2014 Ο Κοκκινοπλίτης Κωνσταντίνος είναι Πιστοποιημένος

Διαβάστε περισσότερα

Μπορείτε να εξηγήσετε πώς είναι δομημένο το πρόγραμμα «Δεξιότητες και θέσεις εργασίας - Επένδυση για τη Νεολαία» της Τράπεζας;

Μπορείτε να εξηγήσετε πώς είναι δομημένο το πρόγραμμα «Δεξιότητες και θέσεις εργασίας - Επένδυση για τη Νεολαία» της Τράπεζας; Απαντήσεις της ΕΤΕπ στις μικρομεσαίες για το πρόγραμμα απασχόλησης νέων Αναλυτική ενημέρωση στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, σχετικά με το πιλοτικό πρόγραμμα για την απασχόληση των νέων, «Δεξιότητες και

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΑνΕΚ 2014-2020. ΤΟΣ Υγεία. Τομεακό Σχέδιο. Αθήνα, 03.04.2014

ΕΠΑνΕΚ 2014-2020. ΤΟΣ Υγεία. Τομεακό Σχέδιο. Αθήνα, 03.04.2014 ΕΠΑνΕΚ 2014-2020 ΤΟΣ Υγεία Τομεακό Σχέδιο Αθήνα, 03.04.2014 1 Το κείμενο που ακολουθεί αποτελεί μια σύνθεση των απόψεων που μέχρι τώρα διατυπώθηκαν από Υπηρεσίες, Κοινωνικούς Εταίρους και Εμπειρογνώμονες

Διαβάστε περισσότερα

Σύνοψη και προοπτικές για το μέλλον

Σύνοψη και προοπτικές για το μέλλον Σύνοψη και προοπτικές για το μέλλον Δημήτρης Βαγιανός (LSE), Νίκος Βέττας (ΟΠΑ & ΙΟΒΕ), Κώστας Μεγήρ (Yale), Χριστόφορος Πισσαρίδης (LSE) Αθήνα, 2 Οκτωβρίου 2017 Εθνικό Εισόδημα 48.000 ΑΕΠ κατά κεφαλή

Διαβάστε περισσότερα

ΙΔΡΥΜΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ FOUNDATION FOR ECONOMIC & INDUSTRIAL RESEARCH

ΙΔΡΥΜΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ FOUNDATION FOR ECONOMIC & INDUSTRIAL RESEARCH ΙΔΡΥΜΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ FOUNDATION FOR ECONOMIC & INDUSTRIAL RESEARCH Τσάμη Καρατάσου 11, 117 42 Αθήνα, Tηλ.: 210 92 11 200-10, Fax: 210 92 33 977, www.iobe.gr 11 Tsami Karatassou, 117

Διαβάστε περισσότερα

Ομιλία Εκτελεστικού Αντιπροέδρου Χάρη Κυριαζή. «Προκλήσεις, προτάσεις, στρατηγικές ανάπτυξης της εξωστρέφειας» ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΕΞΑΓΩΓΩΝ ΣΕΒΕ EXPORT SUMMIT

Ομιλία Εκτελεστικού Αντιπροέδρου Χάρη Κυριαζή. «Προκλήσεις, προτάσεις, στρατηγικές ανάπτυξης της εξωστρέφειας» ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΕΞΑΓΩΓΩΝ ΣΕΒΕ EXPORT SUMMIT Ομιλία Εκτελεστικού Αντιπροέδρου Χάρη Κυριαζή «Προκλήσεις, προτάσεις, στρατηγικές ανάπτυξης της εξωστρέφειας» ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΕΞΑΓΩΓΩΝ ΣΕΒΕ EXPORT SUMMIT Roadmap to Growth Θεσσαλονίκη, 3 Μαΐου 2012 Κυρίες & Κύριοι,

Διαβάστε περισσότερα

Έρευνα και Ανάπτυξη (Research and Development, R&D)

Έρευνα και Ανάπτυξη (Research and Development, R&D) Χ. ΑΠ. ΛΑΔΙΑΣ Έρευνα και Ανάπτυξη (Research and Development, R&D) Οι Howenstine και Zeile (1992) ανακαλύπτουν μια χαλαρή συσχέτιση μεταξύ Έρευνας και Ανάπτυξης (R&D) και του συνόλου των εργαζομένων σε

Διαβάστε περισσότερα

Πανεπιστημιακή - Επιχειρηματική Συνεργασία

Πανεπιστημιακή - Επιχειρηματική Συνεργασία Πανεπιστημιακή - Επιχειρηματική Συνεργασία Π Ε Σ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΑΠΟΦΟΙΤΩΝ ΒΡΕΤΑΝΙΚΩΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΩΝ Συνδιοργάνωση Ημερίδας Φοιτητές «σαΐνια» παράγουν καινοτομία διαγωνισμός καινοτομίας Μαρινόπουλου Πανόραμα

Διαβάστε περισσότερα