ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ-ΤΟΜΕΑΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΙΚΑΙΟ

Transcript

1 ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ-ΤΟΜΕΑΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΙΚΑΙΟ Στουραϊτου Παρασκευή ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ κ. ηµητρόπουλος ΘΕΜΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ «Σύγκριση του άρθρου 28 του ελληνικού Συνάγµατος µε το αντίστοιχο άρθρο του τσεχικού».

2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Ι. ΓΕΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ ΙΙ. ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΚΑΙ ΤΣΕΧΙΚΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ 2

3 Ι. ΓΕΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΤΣΕΧΙΑΣ Πληθυσµός: 10,3 εκατοµµύρια. Γύρω στα 2/3 κατοικούν στην πόλη και το 1/3 κατοικεί στην επαρχία. Το 94% είναι Τσέχοι, το 3% είναι Σλοβάκοι, και το υπόλοιπο είναι κυρίως Πολωνοί, Γερµανοί, Ιταλοί και Ούγγροι. Έκταση: τµ. (περίπου το ίδιο µέγεθος µε την Αυστρία) Σύνορα: Γερµανία, Αυστρία, Σλοβακία, Πολωνία Επίσηµο όνοµα: Τσεχική ηµοκρατία Πολίτευµα: Κοινοβουλευτική ηµοκρατία (το Σύνταγµα τέθηκε σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου 1993 Επίσηµη γλώσσα: τσεχική Επίσηµη θρησκεία: χριστιανισµός Νόµισµα: τσεχική κορώνα (ceska koruna): 1 koruna (kc)=100 halire=0.032 Άποψη του πληθυσµού για την ένταξη στην Ε.Ε: οι τελευταίες δηµοσκοπήσεις δείχνουν ότι το 45% του πληθυσµού σκέφτονται ότι η ένταξη στην Ε.Ε είναι κάτι καλό για την χώρα, το 50% θα ψήφιζε «ναι» σε ένα ενδεχόµενο δηµοψήφισµα, το 48% πιστεύει ότι η Ε.Ε θα έφερνε προνόµια στην χώρα, το 36% πιστεύει ότι η ένταξη θα ωφελήσει τους ίδιους προσωπικά και το 51% τείνει να εµπιστεύεται την Ε.Ε. ΙΙ. ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΤΣΕΧΙΚΟΥ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ Αναφορικά µε το τσεχικό Σύνταγµα πρέπει να ειπωθούν τα ακόλουθα: Το άρθρο 10 του τσεχικού Συντάγµατος, το οποίο βρίσκεται στο πρώτο κεφάλαιο του εν λόγω Συντάγµατος όπου αναφέρονται οι θεµελιώδεις διατάξεις του, ορίζει τα εξής: 3

4 «Οι διεθνείς συνθήκες που έχουν κυρωθεί και δηµοσιευθεί, οι σχετικές µε τα δικαιώµατα του ανθρώπου και τις θεµελιώδεις ελευθερίες, δεσµεύουν την Τσεχική ηµοκρατία, έχουν άµεση ισχύ και υπερισχύουν των νόµων». Αναφορικά µε το ελληνικό Σύνταγµα πρέπει να ειπωθούν τα ακόλουθα: Σύµφωνα µε το άρθρο 28 ορίζονται τα εξής: 1. «Οι γενικά παραδεδεγµένοι κανόνες του διεθνούς δικαίου καθώς και οι διεθνείς συµβάσεις από την επικύρωσή τους µε νόµο και τη θέση τους σε ισχύ σύµφωνα µε τους όρους καθεµιάς, αποτελούν αναπόσπαστο µέρος του εσωτερικού ελληνικού δικαίου και υπερισχύουν από κάθε άλλη αντίθετη διάταξη νόµου. Η εφαρµογή των κανόνων του διεθνούς δικαίου και των διεθνών συµβάσεων στους αλλοδαπούς τελεί πάντοτε υπό τον όρο της αµοιβαιότητας. 2. Για να εξυπηρετηθεί σπουδαίο εθνικό σύµφέρον και να προαχθεί η συνεργασία µε άλλα κράτη µπορεί να αναγνωρισθούν µε συνθήκη ή συµφωνία σε όργανα διεθνών οργανισµών αρµοδιότητες που προβλέπονται από το Σύνταγµα. Για την ψήφιση νόµου που κυρώνει αυτή τη συνθήκη ή συµφωνία απαιτείται πλειοψηφία των τριών πέµπτων του όλου αριθµού των βουλευτών. 3. Η Ελλάδα προβαίνει ελεύθερα µε νόµο που ψηφίζεται από την απόλυτη πλειοψηφία του όλου αριθµού των βουλευτών σε περιορισµούς ως προς την άσκηση εθνικής κυριαρχίας της εφόσον αυτό υπαγορεύεται από σπουδαίο εθνικό συµφέρον, δεν θίγει τα δικαιώµατα του ανθρώπου και τις βάσεις του δηµοκρατικού πολιτεύµατος και γίνεται µε βάση τις αρχές της ισότητας και µε τον όρο της αµοιβαιότητας. Ερµηνευτική δήλωση: Το άρθρο 28 αποτελεί θεµέλιο για τη συµµετοχή της χώρας στις διαδικασίες της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης». Αναγιγνώσκοντας κανείς τα προαναφερθέντα άρθρα 10 και 28 του τσεχικού και ελληνικού Συντάγµατος αντίστοιχα µπορεί να προβεί στην ακόλουθη σύγκριση: Εύκολα γίνεται αντιληπτό ότι τα εν λόγω άρθρα προσδιορίζουν και τα δύο την ιεραρχία των κανόνων δικαίου που συγκροτούν την καθεµιά έννοµη τάξη. 4

5 Συγκεκριµένα τόσο στο τσεχικό Σύνταγµα όσο και στο ελληνικό Σύνταγµα την κορυφή του οικοδοµήµατος των αντίστοιχων εννόµων τάξεων κατέχει το Σύνταγµα. Στη συνέχεια έπονται οι κανόνες δικαίου που διέπουν τη διεθνή έννοµη τάξη εφόσον βέβαια αυτοί έχουν τεθεί σε ισχύ σύµφωνα µε τους κανόνες του εσωτερικού δικαίου. Ειδικότερα: Στην Τσεχία, σύµφωνα πάντα µε το τσεχικό Σύνταγµα (άρθρο 10), στην κορυφή της ιεραρχίας βρίσκεται το ίδιο το Σύνταγµα και έπονται οι διεθνείς συνθήκες. Όµως, όχι όλες οι διεθνείς συνθήκες αλλά µόνο εκείνες, οι οποίες αφορούν στα δικαιώµατα του ανθρώπου καθώς και στις θεµελιώδεις ελευθερίες και οι οποίες έχουν κυρωθεί και δηµοσιευθεί. Εφόσον συµβαίνει το προαναφερθέν οι εν λόγω συνθήκες έχουν άµεση ισχύ και υπερισχύουν των νόµων. Στην Ελλάδα, σύµφωνα µε το ελληνικό Σύνταγµα (άρθρο 28), επίσης στην κορυφή της ιεραρχίας βρίσκεται το ίδιο το Σύνταγµα και έπονται οι διεθνείς συµβάσεις και οι γενικώς παραδεδεγµένοι κανόνες του διεθνούς δικαίου. Και στην περίπτωση αυτή τίθεται οι προϋποθέσεις της επικύρωσής τους µε νόµο και της θέσης τους σε ισχύ σύµφωνα µε τους όρους της καθεµιάς ώστε να αποτελούν αναπόσπαστο µέρος του εσωτερικού ελληνικού δικαίου. Η διαφοροποίηση που παρατηρείται µεταξύ των δύο Συνταγµάτων και συγκεκριµένα µεταξύ του άρθρου 10 του τσεχικού Συντάγµατος και του άρθρου 28 του ελληνικού Συντάγµατος έγκειται στο ότι το τσεχικό Σύνταγµα δεν αναγνωρίζει υπεροχή σε όλες τις διεθνείς συνθήκες παρά µόνο σε όσες είναι σχετικές µε τα δικαιώµατα του ανθρώπου και τις θεµελιώδεις ελευθερίες. Αντίθετα το ελληνικό Σύνταγµα, εφόσον τηρηθεί η διαδικασία, η οποία ορίζεται από το εσωτερικό δίκαιο, αναγνωρίζει την υπεροχή των διεθνών συµβάσεων και των γενικά παραδεδεγµένων κανόνων του διεθνούς δικαίου χωρίς να υπάρχει ο περιορισµός του αντικειµένου των εν λόγω συµβάσεων και κανόνων. Επιπλέον µια άλλη διαφοροποίηση µεταξύ των ως άνω Συνταγµάτων έγκειται στο ότι το τσεχικό Σύνταγµα δεν κάνει καµία µνεία στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση υπό την έννοια ότι δεν θέτει ρητά τις βάσεις για τη συµµετοχή της Χώρας στις διαδικασίες της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Αντίθετα το 5

6 ελληνικό Σύνταγµα στο άρθρο 28 αναγνώριζε και εξακολουθεί και µετά την αναθεώρηση να αναγνωρίζει σε όργανα διακρατικού µορφώµατος (Ευρωπαϊκές Κοινότητες) αρµοδιότητες, οι οποίες προβλέπονται από το Σύνταγµα και επιβάλλει περιορισµούς στην άσκηση της εθνικής κυριαρχίας. Ηδη δηλαδή τόσο πριν όσο και µετά την αναθεώρηση υπήρχαν και υπάρχουν συνταγµατικές διατάξεις, οι οποίες συνέκλιναν προς τη συµµετοχή της Χώρας στην Ε.Ε. Στα προαναφερθέντα πρέπει να σηµειωθεί ότι µετά την αναθεώρηση του 2001 προσετέθη και ερµηνευτική δήλωση στο ως άνω άρθρο κατά την οποία ρητά πλέον και χωρίς καµία αµφιβολία το άρθρο 28 αποτελεί θεµέλιο για τη συµµετοχή της χώρας στις διαδικασίες της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Κυρίως χρησιµοποιήθηκαν οι ακόλουθες ιστοσελίδες για την συλλογή των πληροφοριών:

7 7