ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ ΑΥΓΗ 5-6/1/2008

Transcript

1 ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ ΑΥΓΗ 5-6/1/2008 ΚΑΤΑΛΟΓΙΣΜΟΙ ΚΑΙ ΕΥΘΥΝΕΣ Του Γιώργου ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΑΚΗ* Η υπόθεση των καταλογισµών στο Πανεπιστήµιο Κρήτης αποτελεί την αποθέωση του παράλογου. Ταυτόχρονα, τον πιο εύγλωττο τρόπο υπονόµευσης του δηµόσιου πανεπιστηµίου που -παρά τις ψευδεπίγραφες µεταρρυθµίσεις- έχει αφεθεί κυριολεκτικά στην τύχη του. Η υπόθεση έχει ανατριχιαστικές ακαδηµαϊκές και ανθρώπινες όψεις. Πολλά άξια µέλη του διδακτικού προσωπικού του πανεπιστηµίου σύρονται σε δικαστικές αίθουσες και απειλούνται µε υπέρογκους καταλογισµούς, επειδή απλώς έκαναν το καθήκον τους! Συµµετείχαν δηλαδή σε επιτροπές και συµβούλια, που ενέκριναν ή υλοποιούσαν δαπάνες σύµφωνα µε τον νόµο - υπήρχε πάντα ο ασφυκτικός προληπτικός έλεγχος- και τις αποφάσεις της Συγκλήτου. Το "πόρισµα", βάσει του οποίου άρχισε ο εφιαλτικός αυτός κύκλος, είναι νοµικά έωλο, ενώ υπογράφεται από ένα τρόφιµο σκανδαλοθηρικών εκποµπών και ήδη υπόδικο για το αδίκηµα του χρηµατισµού. Η υπόθεση λοιπόν δεν αφορά µόνον το Πανεπιστήµιο Κρήτης, που είναι άλλωστε γνωστό για τα σπουδαία του επιτεύγµατα. Ούτε µόνον τους συναδέλφους που "κατηγορούνται", χωρις καν να υπάρχει ένδειξη ότι κάποιος από αυτούς "ωφελήθηκε" οικονοµικά. Αφορά το δηµόσιο πανεπιστήµιο στο σύνολο του και τον αποκαλούµενο νοµικό µας πολιτισµό. Αφορά, επίσης, εκείνες τις πολιτικές δυνάµεις που θεωρούν χρέος τους να υπερασπίζονται τα δικαιώµατά µας, το µέλλον της Ανώτατης Παιδείας -και την αλήθεια. * Ο κ. Γιώργος Γραµµατικάκης είναι καθηγητής στο Πανεπιστήµιο Κρήτης, ενώ υπήρξε και πρύτανής του για µια εξαετία, αλλά και πρόεδρος στο Πανεπιστήµιο του Ιονίου ΜΙΑ ΑΠΛΗ ΙΣΤΟΡΙΑ, ΕΝΑ ΜΕΓΑΛΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΚΑΙ ΕΝΑ ΥΣΟΙΩΝΟ ΜΕΛΛΟΝ Του ηµήτρη Ι. ΚΥΡΤΑΤΑ* Από το 2001 το Πανεπιστήµιο Κρήτης ζει στους ρυθµούς µιας ιστορίας που, από πρώτη τουλάχιστον άποψη, µοιάζει απλή. Οικονοµικοί επιθεωρητές άρχισαν να διενεργούν ελέγχους στις δαπάνες ενός από τους δύο

2 βασικότερους λογαριασµούς του, που ονοµάζεται Λογαριασµός Κονδυλίων Έρευνας. Μετά από τρία χρόνια άρχισαν να εκδίδουν καταλογιστικά πορίσµατα σε βάρος µελών του διδακτικού προσωπικού, τα οποία είχαν κατά καιρούς υπηρετήσει στην επιτροπή που διαχειρίζεται τη λειτουργία του. Τα µέλη αυτά καλούνταν να καταθέσουν εντός δύο ηµερών ποσά εκατοντάδων χιλιάδων ευρώ διότι είχαν συναινέσει, σύµφωνα µε τους επιθεωρητές, στη διάθεσή τους για σκοπούς που δεν προβλέπονταν. Εάν τα ποσά αυτά δεν καταβάλλονταν από τα συγκεκριµένα µέλη του διδακτικού προσωπικού, τότε θα ενηµερωνόταν ο οικείος οικονοµικός τους έφορος να ενεργήσει για την είσπραξή τους από την προσωπική τους περιουσία. Ασκήθηκε έφεση στο Ελεγκτικό Συνέδριο του υπουργείου Οικονοµικών και η υπόθεση εκδικάζεται έως σήµερα. Όπως είναι φυσικό, υποβλήθηκαν και συνεχίζουν να υποβάλλονται από όλες τις πλευρές δεκάδες υποµνήµατα, εισηγήσεις, παραστατικά κ.λπ. Τις υποθέσεις ανέλαβαν δικηγορικά γραφεία και τα έξοδα ανέρχονται ήδη σε σεβαστά ποσά. Οι καταλογισµοί έγιναν και γίνονται για διάφορες υποθέσεις που δηλώνονται µε σαφήνεια στο πόρισµα. Εκτός σκοπού θεωρήθηκαν δαπάνες που διενεργήθηκαν από το πλεόνασµα του Λογαριασµού Κονδυλίων Έρευνας για τη µισθοδοσία υπαλλήλων του Πανεπιστηµίου, για την πρόσθετη ιατροφαρµακευτική περίθαλψη του συνόλου του προσωπικού (διδακτικού και διοικητικού) και για τη χορήγηση υποτροφιών σε µεταπτυχιακούς φοιτητές. Οι επιθεωρητές δεν διαπίστωσαν ιδιοποίηση ή διασπάθιση δηµόσιου χρήµατος, ούτε κατάχρηση, ούτε πλαστά τιµολόγια, ούτε δαπάνες χωρίς τα προβλεπόµενα παραστατικά. Θεώρησαν ωστόσο ότι προορισµός του πλεονάσµατος ήταν µόνον η εκτέλεση ερευνητικών, εκπαιδευτικών και επιµορφωτικών προγραµµάτων. Οι εγκαλούµενοι απήντησαν ότι η Κοινή Υπουργική Απόφαση που καθορίζει τους σκοπούς του Λογαριασµού προέβλεπε και έργα αναπτυξιακά. Η εύρυθµη λειτουργία ενός πανεπιστηµίου, µε την πληρωµή, για παράδειγµα, φυλάκων ή λογιστών, η βασική υγειονοµική περίθαλψη του προσωπικού έξω από τους νοµούς που υπηρετεί (για την οποία δεν υπήρχε τότε κάλυψη) ή οι υποτροφίες σε φοιτητές αποτελούν στοιχειώδεις προϋποθέσεις για έρευνα και ανάπτυξη. Το Πανεπιστήµιο Κρήτης έχει κατακτήσει από καιρό µια εξέχουσα θέση, αναγνωρισµένη διεθνώς, κυρίως λόγω της εξασφάλισης και διαχείρισης κονδυλίων από ευρωπαϊκά προγράµµατα, τα οποία προβλέπουν ρητώς τη δηµιουργία πλεονάσµατος για την κάλυψη λειτουργικών αναγκών. Άλλωστε µε νόµο που ψηφίστηκε το 2007 επιβεβαιώθηκε ότι η διαπίστωση για τη σκοπιµότητα των δραστηριοτήτων και δαπανών του Λογαριασµού ανήκει αποκλειστικώς στα όργανα διοίκησης και διαχείρισής του. Η πολιτική που ανέδειξε και εξακολουθεί να αναδεικνύει το Πανεπιστήµιο Κρήτης εφαρµόστηκε από όλες τις διοικήσεις του. Το µεγάλο βήµα µε το οποίο υλοποιήθηκαν τα συγκεκριµένα έργα για τα οποία γίνονται οι καταλογισµοί πραγµατοποιήθηκε όταν στην πρυτανεία του ιδρύµατος

3 βρισκόταν ο Γιώργος Γραµµατικάκης, που καταξιώθηκε στο πανελλήνιο και για αυτή την υπηρεσία του. Συνεχίστηκε µε τη χρηστή διαχείριση της αείµνηστης Χριστίνας Σπυράκη, η οποία γνώριζε άριστα, µεταξύ άλλων, τα προβλήµατα περίθαλψης και, όπως είναι γνωστό, ανέλαβε στη συνέχεια υφυπουργός Υγείας. Από τα µέλη της επιτροπής που αναλαµβάνουν τη διαχείριση του Λογαριασµού κανένα δεν είναι µόνιµο, κανένα δεν αµείβεται, κανένα δεν έχει άµεση ή έµµεση απολαβή, κανένα δεν µπορεί να εξαργυρώσει τις υπηρεσίες που προσφέρει εθελοντικά, πέραν όλων των άλλων υποχρεώσεών του. Τα µέλη ορίζονται από όλα τα πανεπιστηµιακά τµήµατα µε µικρή θητεία και εκ περιτροπής. Ο προϋπολογισµός και τα πεπραγµένα της επιτροπής εγκρίνονται ετησίως από τη Σύγκλητο, ελέγχονται ετησίως από ορκωτούς λογιστές και υποβάλλονται ετησίως στα υπουργεία Εθνικής Παιδείας και Οικονοµικών. Οι προσλήψεις διοικητικού προσωπικού γίνονταν µε δηµόσιους διαγωνισµούς, η πρόσθετη ασφάλιση µε την Εθνική Ασφαλιστική έγινε µε δηµόσια προκήρυξη στον τύπο, οι υποτροφίες δόθηκαν µε εισηγήσεις των τµηµάτων. Άλλωστε, οι εγκαλούµενοι που βρέθηκαν κάποια στιγµή να υπηρετούν στην επιτροπή είχαν απλώς ανανεώσει συµβάσεις και είχαν συνεχίσει το έργο παλαιότερων ετών για το οποίο ουδείς είχε εκφράσει αντίρρηση, επιφύλαξη ή διαφορετική γνώµη. Για τα συγκεκριµένα θέµατα µάλιστα εφήρµοζαν αποφάσεις που είχαν ληφθεί από τη Σύγκλητο. Ευλόγως λοιπόν ανέµεναν την απαλλαγή τους. Η απάντηση ήταν να διενεργηθούν νέοι έλεγχοι και να γίνουν νέοι καταλογισµοί σε βάρος άλλων µελών που είχαν πράξει παροµοίως στις δικές τους σύντοµες θητείες. Μόνο για την καταβολή υποτροφιών δεν δόθηκε συνέχεια, πλην όµως ανέλαβαν τα ποινικά δικαστήρια να διερευνήσουν τυχόν ποινικές ευθύνες! Προστέθηκαν επιπλέον άλλες υποθέσεις που συνδέονταν µε παρόµοιες λειτουργικές ανάγκες του ιδρύµατος. Η περιπέτεια συνεχίζεται µε απρόβλεπτη κατάληξη. Η πανεπιστηµιακή κοινότητα προσδοκά ότι οι εγκαλούµενοι θα δικαιωθούν και ότι η λειτουργία του ιδρύµατος θα συνεχιστεί απρόσκοπτα. Όταν όµως καθηγητές που προσέφεραν διοικητικές υπηρεσίες µε αίσθηµα ευθύνης οδηγούνται σε τέτοια περιπέτεια που τους αποσπά από τα διδακτικά και ερευνητικά τους καθήκοντα, ποιος έντιµος και σοβαρός άνθρωπος θα δεχτεί να αναλάβει στο µέλλον πρόσθετη εργασία αυτού του είδους. Και αν αρνηθούν οι καλοπροαίρετοι εθελοντές, πώς θα εξασφαλιστεί η συνέχιση µιας χρηστής διαχείρισης; Η ενδεχόµενη καταδίκη τους αφήνει βεβαίως όλα τα ενδεχόµενα ανοικτά. Αν δεκάδες καθηγητές υποχρεωθούν να αποπληρώσουν µε την περιουσία τους τις δαπάνες που έγιναν και γίνονται για να λειτουργήσει εύρυθµα ένα πανεπιστηµιακό ίδρυµα, υπάρχει κανένας λόγος να συνεχίσει αυτό το ίδρυµα τη λειτουργία του;

4 * Ο ηµήτρης Ι. Κυρτάτας είναι καθηγητής του Πανεπιστηµίου Θεσσαλίας Είχα την τιµή να υπηρετήσω για ένα περίπου χρόνο στην Επιτροπή του Λογαριασµού Κονδυλίων Έρευνας του Πανεπιστηµίου Κρήτης και εγκαλούµαι από τα εντεταλµένα όργανα της ελληνικής πολιτείας. ΥΠΟ ΙΩΓΜΟ ΓΙΑΤΙ ΣΤΗΡΙΞΑΝ ΤΟ ΗΜΟΣΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ! Το Πανεπιστήµιο Κρήτης αναστέλλει όλες τις λειτουργίες του από τις 15 Ιανουαρίου απαιτώντας να σταµατήσουν οι διώξεις κατά 25 µελών του διδακτικού προσωπικού του. Το "παράπτωµά" τους είναι ότι υπέγραψαν ως µέλη επιτροπών του πανεπιστηµίου δαπάνες "εκτός σκοπού". Όµως το έπραξαν σε εφαρµογή δηµοκρατικά ειληµµένων και νόµιµων αποφάσεων συλλογικών οργάνων για να εξασφαλιστούν στοιχειώδεις υπηρεσίες του πανεπιστηµίου, όπως αναγνωρίζουν ρητά οι φορείς και τα όργανα του πανεπιστηµίου. εν διώκονται, βέβαια, για ιδιοποίηση δηµοσίου χρήµατος, αλλά γιατί φρόντισαν να πληρωθεί το προσωπικό! Το πιο εντυπωσιακό είναι ότι ο διώκτης - ελεγκτής του υπ. Οικονοµικών κ. Χριστοδουλάκης έχει την... εµπιστοσύνη των ανωτέρων του αν και έχει καταδικαστεί (πρωτοδίκως) για οικονοµικό αδίκηµα! Ενώ οι διωκόµενοι είναι ακέραιοι, υπεύθυνοι πανεπιστηµιακοί µε µακρά θητεία και προσφορά! Ως εδώ! Η κοινή ανακοίνωση ( εκέµβριος 2007) του Συλλόγου Καθηγητών του Πανεπιστηµίου στο Ηράκλειο, του Φορέα ιδασκόντων της Σχολής Κοινωνικών Επιστηµών, του Φορέα ιδασκόντων Σχολής Επιστηµών και Αγωγής και του Φορέα ιδασκόντων της Φιλοσοφικής µε τίτλο είναι απολύτως αποκαλυπτική για την υπόθεση: "Το Πανεπιστήµιο Κρήτης βρίσκεται εδώ και καιρό στο στόχαστρο επίθεσης µέσω σειράς άδικων καταλογισµών εις βάρος δεκάδων µελών ΕΠ. Οι συνάδελφοί µας διασύρονται λόγω υποτιθέµενης χρησιµοποίησης κονδυλίων 'εκτός σκοπού' σε εφαρµογή δηµοκρατικά ειληµµένων και νόµιµων αποφάσεων συλλογικών οργάνων που εξασφάλισαν τη λειτουργία στοιχειωδών υπηρεσιών του χρονίως υποχρηµατοδοτούµενου πανεπιστηµίου, ή ακόµα και λόγω της συµµετοχής τους σε επιτροπές του πανεπιστηµίου που δεν είχαν καµία σχέση µε οικονοµική διαχείριση". Άθλια ιστορία Τον εκέµβριο παραδόθηκαν σε 25 µέλη του ιδακτικού Ερευνητικού

5 Προσωπικού και της Τεχνικής Υπηρεσίας του Πανεπιστηµίου Κρήτης ειδικές προσκλήσεις καταβολής υπέρογκων ποσών. Όπως αναφέρει η ανακοίνωση "πρόκειται για νόµιµες αποφάσεις της Συγκλήτου του Πανεπιστηµίου Κρήτης της περιόδου Η διαδικασία των καταλογισµών του οικονοµικού επιθεωρητή κ. Χριστοδουλάκη συνιστά µία άθλια ιστορία που βρίθει παρατυπιών και στερείται κάθε νοµιµότητας. Η συγκεκριµένη διαδικασία στηρίζεται σε έλεγχο που έγινε πριν το 2003 σε δύο τεχνικά έργα και σε έναν έλεγχο δέκα εργασίµων ηµερών που έγινε τον Φεβρουάριο 2004 στον Ειδικό Λογαριασµό Κονδυλίων Έρευνας. Από έχει ανακληθεί κάθε εντολή ελέγχου στο Πανεπιστήµιο Κρήτης από τον κ. Χριστοδουλάκη. Παρ' όλα αυτά ο κ. Χριστοδουλάκης προχώρησε αυθαίρετα τον εκέµβριο 2005 σε επίδοση ενός σηµειώµατος ελέγχου σε 26 µέλη του Πανεπιστηµίου και τον Μάρτιο 2006 σε θυροκόλληση ειδικών προσκλήσεων σε 5 από αυτούς. Παρά το αναρµόδιο και το παράτυπο της διαδικασίας, τα µέλη του Πανεπιστηµίου, καλή τη πίστη, απάντησαν εκτενώς στις αιτιάσεις του οικονοµικού επιθεωρητή καταδεικνύοντας ότι στο σύνολό τους ήσαν νόµω και ουσία αβάσιµες, αστήρικτες και αναιτιολόγητες. Όλα τα υποµνήµατα είχαν κατατεθεί αρµοδίως µέχρι τον Ιούνιο Παρήλθαν δεκαοκτώ µήνες που εύλογα σηµαίνουν ότι οι διευκρινίσεις είχαν γίνει σιωπηρά αποδεκτές από τον οικονοµικό επιθεωρητή. Η τόσο καθυστερηµένη αναµόχλευση της υπόθεσης εγείρει πρόσθετα ερωτήµατα για τη σκοπιµότητα και τη νοµιµότητα των ενεργειών του. \Οι ενέργειες του κ. Χριστοδουλάκη συνιστούν αυθαιρεσία και κατάχρηση εξουσίας\ που αφενός καταρρακώνουν το κύρος του Πανεπιστηµίου και αφετέρου πλήττουν την αξιοπρέπεια και την υπόληψη όλων των µελών του που µετείχαν στην Επιτροπή Ερευνών και το Τεχνικό Συµβούλιο τις περιόδους που αναφέρεται ο 'έλεγχος'". Παραβιάζονται οι στοιχειώδεις κανόνες "Υπό τις συνθήκες αυτές" συνεχίζει η ανακοίνωση, "είναι προφανές ότι δεν είναι δυνατόν να λειτουργήσει η πανεπιστηµιακή κοινότητα. Παραβιάζονται οι πλέον στοιχειώδεις κανόνες ύπαρξης του πανεπιστηµίου ως αυτοδιοικούµενης κοινότητας απόλυτα δεσµευµένης σε ερευνητικούς και διδακτικούς σκοπούς. ιαλύεται κάθε έννοια συµµετοχικού θεσµού που ασχολείται µε τη διοίκηση και οικονοµική διαχείριση του πανεπιστηµίου. Εάν αφεθεί αυτή η ιστορία ως έχει, τότε κάθε εκλεγµένο µέλος ΕΠ σε οποιαδήποτε επιτροπή του Πανεπιστηµίου (Τεχνικό Συµβούλιο, Επιτροπή Ερευνών κ.λπ.) απειλείται να βρεθεί µελλοντικά αντιµέτωπο µε τέτοιες αυθαιρεσίες. Οι Ενιαίοι Φορείς ιδασκόντων έχουν επανειληµµένα θέσει το ζήτηµα της υπεράσπισης του δηµόσιου πανεπιστηµίου και του κύρους του Πανεπιστηµίου Κρήτης. Για τον σκοπό αυτόν καλούν την πανεπιστηµιακή

6 κοινότητα (διδάσκοντες, φοιτητές και διοικητικό προσωπικό) να βρίσκεται στη µέγιστη δυνατή ετοιµότητα για την απόκρουση αυτής της επίθεσης κατά του Πανεπιστηµίου Κρήτης. Στο πλαίσιο αυτό, καλούµε τα µέλη µας: - Να απέχουν από κάθε διοικητική πράξη οικονοµικού περιεχοµένου, από σήµερα 21 εκεµβρίου 2007 και µέχρι την οριστική ανάκληση των καταλογισµών του κ. Χριστοδουλάκη. - Να συνταχθούν µε την απόφαση της Συγκλήτου για την αναστολή του συνόλου των λειτουργιών του Πανεπιστηµίου από 15 Ιανουαρίου 2008, εφόσον δεν έχει επιλυθεί οριστικά το θέµα των καταλογισµών. Καλούµε τη Σύγκλητο να λάβει όλα τα απαραίτητα µέτρα ώστε να διαφυλαχθεί η αυτοτέλεια, η αυτοδιοίκηση και το κύρος του Πανεπιστηµίου Κρήτης. Οι υπονοµευτές και οι εχθροί του δηµόσιου πανεπιστηµίου έχουν περάσει την κόκκινη γραµµή. ΩΣ Ε Ω".