Philip McCann Αστική και περιφερειακή οικονομική. 2 η έκδοση. Chapter 1

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Philip McCann Αστική και περιφερειακή οικονομική. 2 η έκδοση. Chapter 1"

Δάμαλις Παυλόπουλος
6 χρόνια πριν
Προβολές:

1 Philip McCann Αστική και περιφερειακή οικονομική 2 η έκδοση Chapter 1

2 Κεφάλαιο 5 Περιφερειακή εξειδίκευση, εμπόριο Modern και ανάλυση Urban and πολλαπλασιαστή Regional Economics

3 Περιεχόμενα Εισαγωγή στις περιφερειακές πολιτικές Υπόδειγμα της οικονομικής βάσης Ανάλυση πολλαπλασιαστή σε περιφερειακό επίπεδο Ανάλυση εισροών-εκροών 3

4 Περιφερειακές πολιτικές «Ισότητα» έναντι «αποτελεσματικότητας» Αντιστάθμιση της «κακοδαιμονίας» και μοίρασμα της πίτας Μεγιστοποίηση της συνολικής πίτας Βραχυπρόθεσμο έναντι μακροπρόθεσμου Παρέμβαση σε περιόδους οικονομικής ύφεσης Ανάπτυξη στρατηγικών οικονομικών παρεμβάσεων, π.χ. στην εκπαίδευση και τις υποδομές 4

5 Κρίσιμοι παράγοντες επιτυχίας I Περιφερειακό εργατικό δυναμικό Καλύπτει τις ανάγκες των επιχειρήσεων; Ροπή προς τη μετανάστευση Οι εργαζόμενοι που απαιτούνται προέρχονται από άλλη περιφέρεια; Υπάρχουσα τομεακή δομή Είναι συμπληρωματική; Επιτρέπει δεσμούς εξαγωγών και εισαγωγών; 5

6 Κρίσιμοι παράγοντες επιτυχίας IΙ Προσβασιμότητα επιχείρησης στην περιφέρεια Χρόνος: Επιχειρηματικός κύκλος Βλ. τη γενική συζήτηση για την κεϊνσιανή πολιτική ώθησης (μακροοικονομική) Επιλογές εκτός περιφέρειας Ποια είναι η απόδοση μιας εναλλακτικής επένδυσης; 6

7 Το υπόδειγμα της οικονομικής βάσης (1) Διαφοροποίηση σε δύο μεγάλους τομείς Βασικός τομέας: εξαγωγικός προσανατολισμός με τις επιδόσεις του να εξαρτώνται κυρίως από οικονομικές συνθήκες εκτός της τοπικής οικονομίας (π.χ. Boeing ή Airbus) Μη βασικός τομέας: προσανατολισμένος στο εσωτερικό και την «εξυπηρέτηση» των κατοίκων με τις επιδόσεις του να εξαρτώνται κυρίως από τις οικονομικές συνθήκες στο εσωτερικό της τοπικής οικονομίας (π.χ. εστιατόρια) Ο βασικός τομέας είναι η κινητήριος δύναμη της περιφερειακής οικονομικής μεγέθυνσης, ο απαραίτητος (και επαρκής) οδηγός 7

8 8 Το υπόδειγμα της οικονομικής βάσης (2) Διάρθρωση της απασχόλησης στην τοπική οικονομία: Συνολική απασχόληση της περιφέρειας (T) = Απασχόληση στον βασικό τομέα (B) + Απασχόληση στον μη βασικό τομέα (N) T = B + N N = N 0 + nt, n < 1 T = N 0 1 n + B 1 n Σε δύο χρονικά σημεία 0 και 1 με το n σταθερό, το Τ είναι: Τ 0 = Ν n + B0 1 n Τ 1 = Ν n + B1 1 n Η διαφορά στη συνολική απασχόληση Τ 1 μείον Τ 0 είναι: ΔT = 1 1 n ΔN n ΔB

9 Το υπόδειγμα της οικονομικής βάσης (3) ΔT = 1 1 n ΔN n ΔB σταθερό πολλαπλασιαστής Το 1/1-n δείχνει τη μεταβολή στην συνολική απασχόληση από μια μεταβολή στην απασχόληση στο βασικό τομέα κατά μία μονάδα. Αφού το n<1 το 1/1-n >1. Το n αντιπροσωπεύει το πόσο ευαίσθητη είναι η δημιουργία απασχόλησης στον μη βασικό τομέα σε σχέση με το συνολικό επίπεδο της απασχόλησης που δημιουργείται στην περιοχή 9

10 Προσδιορισμός Βασικών και μη βασικών τομέων Η μέθοδος των υποθέσεων Ο δείκτης τοπικής εξειδίκευσης Υψηλός LQ: εξαρτάται από τις διεθνείς εξελίξεις Η μέθοδος των ελάχιστων απαιτήσεων Στην ουσία αποτελεί μια μικρή αναβάθμιση της μεθόδου του δείκτη τοπικής εξειδίκευσης που στηρίζεται σε στατιστικά δεδομένα για όλες τις περιφέρειες (αντί για την εθνική οικονομία) 10

11 Ο δείκτης τοπικής εξειδίκευσης ορίζεται ως: LQ ir = E in En Όπου Ε η απασχόληση και i, r και n αντίστοιχα δείκτες που δείχνουν τον κλάδο (τομεακή ομαδοποίηση), την περιφέρεια και το κράτος (συνολική απασχόληση). Ουσιαστικά, ο αριθμητής είναι μερίδιο απασχόλησης του κλάδου i στο σύνολο της περιφερειακής απασχόλησης και ο παρονομαστής είναι το μερίδιο του ίδιου κλάδου σε εθνικό επίπεδο. 11 Βασικοί και μη βασικοί τομείς (1) E ir Εr Εάν ο αριθμητής είναι μεγαλύτερος από τον παρονομαστή τότε LQ ir > 1. Αυτό σημαίνει ότι το μερίδιο της απασχόλησης του κλάδου i στην περιφέρεια r είναι μεγαλύτερο απ ότι το αντίστοιχο μερίδιο του κλάδου στο σύνολο της απασχόλησης.

12 Βασικοί και μη βασικοί τομείς (2) Μία σύγκριση των τοπικών δεικτών εξειδίκευσης μπορεί να είναι έγκυρη μόνο εάν υποθέσουμε ότι: Η παραγωγικότητα της εργασίας είναι ανεξάρτητη από την τοποθεσία Τα πρότυπα κατανάλωσης είναι ανεξάρτητα από την τοποθεσία Δεν υπάρχουν εισαγωγές ή εξαγωγές στο επίπεδο της εθνικής οικονομίας Έτσι μπορούμε να ισχυρισθούμε ότι βασικοί είναι όλοι οι τομείς με LQ>1. Τα αποτελέσματα εξαρτώνται (είναι ευαίσθητα) από το επίπεδο τομεακής ομαδοποίησης: απαιτείται υψηλό επίπεδο 12

13 ποιους τομείς θα επιλέγατε για βασικούς; 13

14 14 Η μέθοδος των ελαχίστων απαιτήσεων Ο δείκτης τοπικής εξειδίκευσης μπορεί να έχει προβλήματα Οι περιφερειακές οικονομίες είναι πιο ανοικτές από την εθνική οικονομία Πρέπει να συγκρίνουμε τη διάρθρωση της απασχόλησης σε μία περιφέρεια με περιφέρειες παρόμοιων διαστάσεων και όχι με την εθνική οικονομία Υπολογίζουμε το δείκτη ελάχιστων τοπικών απαιτήσεων σε ομάδες περιφερειών με παρόμοιο μέγεθος: E ir Er MRLQ ir = E im Em Όπου m η περιφέρεια με το μικρότερο μερίδιο απασχόλησης στον τομέα i.

15 Η ένταση του δεσμού (ορίζοντας το n) Οι μηχανισμοί μπορεί να είναι σύνθετοι το n είναι δύσκολο να μετρηθεί Αντανακλά την ισχύ της ζήτησης του βασικού τομέα για τοπικές μη βασικές εισροές Διάχυση πληροφοριών: Ενισχύει τον προσανατολισμό των επιχειρήσεων σε τοπικούς προμηθευτές ενδιάμεσων αγαθών Η μέτρηση τέτοιων σχέσεων και η αποτύπωσή τους σε πολλαπλασιαστή είναι εξαιρετικά δύσκολες 15

16 Κεϊνσιανοί πολλαπλασιαστές (1) Βασίζοντα στο υπόδειγμα του κλασικού κεϊνσιανού πολλαπλασιαστή Οικονομική βάση: Απασχόληση Κεϊνσιανός πολλαπλασιαστής: Εισόδημα/δαπάνη Εισόδημα Κατανάλωση Y C = C 0 + c(1 t)y Επένδυση I = I 0 Κρατική δαπάνη G = G 0 Εισαγωγές Μ=M 0 +my 16 Εξαγωγές Χ 0 Κλασσική κεϊνσιανή ταυτότητα: Y = C + I + G + X M

17 Κεϊνσιανοί πολλαπλασιαστές (2) Αντικαθιστώντας έχουμε: Y = C 0 + I 0 + G 0 + X 0 M 0 1 c m 1 t Ο περιφερειακός πολλαπλασιαστής είναι: 1 k = 1 c m 1 t Συνεπώς μια οποιαδήποτε μεταβολή στα εξωγενή συστατικά της συνολικής ζήτησης επιφέρει μεταβολή: ΔY = Δ C 0 + I 0 + G 0 + X 0 M 0 1 c m 1 t 17 ΔY = kδy 0 ο πολλαπλασιαστής δείχνει την επίπτωση στο εισόδημα (συνολική ζήτηση) από μία μοναδιαία μεταβολή του εξωγενούς μέρους της συνολικής ζήτησης Το κ είναι πάντα μεγαλύτερο από τη μονάδα. Γιατί;

18 Η διαδικασία της κεϊνσιανής «προσαρμογής» εισοδήματος-δαπάνης 18

19 Αναλυτικά: Ο Κεϊνσιανός σταυρός AD AD 0 a Συνολική ζήτηση = Εισόδημα Συνολική ζήτηση = AD 0 + κατανάλωση βασισμένη στο εισόδημα AD 0 = C 0 + I 0 + G 0 Κλίση: α = c (1 t) Y 19

20 Συγκριτική-στατική ανάλυση το I 0 αυξάνεται AD Τελική ισορροπία AD 1 AD 0 a Αρχική ισορροπία Y 0 Y 1 Y 20

21 Συγκριτική-στατική ανάλυση υψηλότερο c AD AD 0 a Y 21

22 Ανάλυση περιφερειακού πολλαπλασιαστή Υπόδειγμα εισαγωγών και εξαγωγών Καθαρές εξαγωγές: X M = X 0 M 0 m(1 t)y Μηχανισμός: Το υψηλότερο εισόδημα οδηγεί σε υψηλότερες εισαγωγές Υπόδειγμα επενδύσεων I = I 0 + i(1 t)y Μηχανισμός: Οι υψηλότερες περιφερειακές επενδύσεις προσελκύουν επενδύσεις εξαιτίας των πλεονεκτημάτων της συγκέντρωση 22 Υπόδειγμα κρατικών δαπανών G = G 0 g(1 t)y Μηχανισμός: Η κεντρική κυβέρνηση πληρώνει λιγότερα για τις πλούσιες περιφέρειες

23 Λύση: Ο Κεϊνσιανός σταυρός AD AD 0 = C 0 + I 0 + G 0 + X 0 M 0 AD 0 a Κλίση a = (c m + i g)(1 t) Y 23

24 Σύγκριση υποδειγμάτων 24 Και τα δύο διαθέτουν αυτόνομες διεθνείς και περιφερειακές συναρτήσεις, με τον ίδιο πολλαπλασιαστή Απασχόληση έναντι εισοδήματος Οικονομική βάση: Απασχόληση Κεϊνσιανός πολλαπλασιαστής : Εισόδημα ) )](1 ( ) [( 1 ) )](1 ( ) [( t g i m c M G I C t g i m c X Y n N n B T 1 1 0

25 Ανάλυση εισροών-εκροών Κεφ. 5.7 Παραδοσιακό εργαλείο (Leontief, 1951) Έμφαση στη συσχέτιση των τομέων Πιο ακριβής και πιο ευέλικτη από την ανάλυση της οικονομικής βάσης και του κεϊνσιανού πολλαπλασιαστή Απάντηση σε δύο κεντρικά ερωτήματα Η επιπλέον εκροή προέρχεται από εξωγενή ώθηση της ζήτησης Η μεγέθυνση επιμέρους τομέων προέρχεται από εξωγενή ώθηση της προσφοράς 25

26 26 Πίνακας συναλλαγών ή ροών δαπανών

Τεχνολογικοί συντελεστές (συντελεστές δαπανών) 0,2=20/100 0,23=70/300 27 Οι τεχνολογικοί συντελεστές δείχνουν

27 Τεχνολογικοί συντελεστές (συντελεστές δαπανών) 0,2=20/100 0,23=70/ Οι τεχνολογικοί συντελεστές δείχνουν το λόγο της αξίας των εισροών από ένα τομέα (κελί) προς το σύνολο των εισροών ενός άλλου τομέα (σύνολο στήλης)

28 Βασική ιδέα Η τελική ζήτηση σε έναν τομέα (Z για παράδειγμα) αυξάνεται Οι παραδόσεις των μεσαζόντων αυξάνονται -> επιπλέον μεγέθυνση σε άλλους τομείς -> ξανά η ζήτηση για εισροές αυξάνεται κ.λπ., κ.λπ. (επιπτώσεις πολλαπλασιαστή) 28

29 Ανάλυση εισροών-εκροών Συνολικό περιφερειακό προϊόν 2868 εκ. περιφερειακός πολλαπλασιαστής =

30 Περιορισμοί Οι τεχνολογικοί συντελεστές εισροών-εκροών είναι σταθεροί δεν υπάρχει υποκατάσταση Δεν υπάρχουν οικονομίες κλίμακας Δεν υπάρχει ανάλυση γενικής ισορροπίας Κατάλληλη σε περιπτώσεις που υπάρχουν αναξιοποίητοι πόροι Κατασκευή περιφερειακών πινάκων εισροών-εκροών Οι περιφέρειες δεν μπορούν να συγκεντρώνουν λεπτομερή στατιστικά στοιχεία σχετικά με τη ροή αγαθών και υπηρεσιών από και προς άλλες περιφέρειες 30

31 Συμπεράσματα Τρεις κύριες προσεγγίσεις για την κατασκευή ενός περιφερειακού πολλαπλασιαστή Οικονομική βάση: Απασχόληση Κεϊνσιανοί πολλαπλασιαστές: Εισόδημα Ανάλυση εισροών-εκροών: Τομεακή συσχέτιση Από αναλυτικής άποψης εμφανίζουν αρκετές ομοιότητες Οι εμπειρικές εφαρμογές είναι δυνατές, αλλά δύσκολες Χρήσιμες στην ανάλυση των επιπτώσεων της 31 περιφερειακής πολιτικής

32 Απαγορεύεται η αναδημοσίευση ή αναπαραγωγή του παρόντος έργου με οποιονδήποτε τρόπο χωρίς γραπτή άδεια του εκδότη, σύμφωνα με το Ν. 2121/1993 και τη Διεθνή Σύμβαση της Βέρνης (που έχει κυρωθεί με τον Ν. 100/1975)

Σχετικά έγγραφα

Philip McCann Αστική και περιφερειακή οικονομική. 2 η έκδοση. Chapter 1

Philip McCann Αστική και περιφερειακή οικονομική 2 η έκδοση Chapter 1 Κεφάλαιο 6 Περιφερειακή και διαπεριφερειακή Modern ανάλυση Urban της and αγοράς Regional εργασίας Economics Περιεχόμενα Ανεργία Θεωρία: