ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚO ΠΕΡΙΒAΛΛΟΝ ΚΑΤAΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚEΣ 2010 ΣΥΓΚΕΦΑΛΑΙΩΤΙΚH EΚΘΕΣΗ

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚO ΠΕΡΙΒAΛΛΟΝ ΚΑΤAΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚEΣ 2010 ΣΥΓΚΕΦΑΛΑΙΩΤΙΚH EΚΘΕΣΗ"

Transcript

1 ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚO ΠΕΡΙΒAΛΛΟΝ ΚΑΤAΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚEΣ 2010 ΣΥΓΚΕΦΑΛΑΙΩΤΙΚH EΚΘΕΣΗ

2

3 ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΠΕΡΙΒAΛΛΟΝ ΚΑΤAΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚEΣ 2010 ΣΥΓΚΕΦΑΛΑΙΩΤΙΚH EΚΘΕΣΗ

4 Σχεδιασμός εξωφύλλου: ΕΟΠ/Rosendahls-Schultz Grafisk Σελιδοποίηση: ΕΟΠ Γνωστοποίηση Νομικού Περιεχομένου Το περιεχόμενο της παρούσας δημοσίευσης μπορεί να μην αντανακλά απαραίτητα τις επίσημες απόψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ή άλλων θεσμικών οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος, καθώς και οποιοδήποτε άλλο φυσικό πρόσωπο ή εταιρεία που ενεργεί για λογαριασμό του Οργανισμού, δεν ευθύνονται για την πιθανή χρήση των πληροφοριών που εμπεριέχονται στην παρούσα έκθεση. Σημείωση σχετικά με τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας ΕΟΠ, Κοπεγχάγη, 2010 Επιτρέπεται η αναπαραγωγή με αναφορά της πηγής, εκτός εάν ορίζεται άλλως. Παραπομπή ΕΟΠ, Το ευρωπαϊκό περιβάλλον Kατάσταση και προοπτικές 2010: Συγκεφαλαιωτική έκθεση. Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος, Κοπεγχάγη. Πληροφορίες σχετικά με την Ευρωπαϊκή Ένωση είναι διαθέσιμες στο Διαδίκτυο. Μπορείτε να έχετε πρόσβαση σε αυτές μέσω του διακομιστή Europa ( Λουξεμβούργο: Υπηρεσία Εκδόσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, 2010 ISBN doi: /44896 Περιβαλλοντικά φιλική παραγωγή Η παρούσα έκδοση εκτυπώθηκε σύμφωνα με υψηλά περιβαλλοντικά πρότυπα. Εκτύπωση: Rosendahls-Schultz Grafisk Πιστοποιητικό καλής περιβαλλοντικής διαχείρισης: ISO IQNet Διεθνές Δίκτυο Φορέων Πιστοποίησης DS/EN ISO 14001:2004 Πιστοποιητικό ποιότητας: ISO 9001: 2000 Καταχώριση στο κοινοτικό σύστημα οικολογικής διαχείρισης και οικολογικού ελέγχου (EMAS). Αριθμός άδειας DK Οικοσήμανση με τον Σκανδιναβικό Κύκνο (Nordic Swan), αριθμός άδειας Χαρτί RePrint 90 γραμμαρίων ανά τ.μ. Invercote Creato Matt 350 γραμμαρίων ανά τ.μ. Τυπώθηκε στη Δανία ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚO ΠΕΡΙΒAΛΛΟΝ ΚΑΤAΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚEΣ 2010 ΣΥΓΚΕΦΑΛΑΙΩΤΙΚH EΚΘΕΣΗ REG.NO. DK Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος Kongens Nytorv Κοπεγχάγη Δανία Τηλ.: Φαξ: Δικτυακός τόπος: eea.europa.eu Υποβολή ερωτήσεων: eea.europa.eu/enquiries

5 Συντάκτες και ευχαριστίες Συντάκτες και ευχαριστίες Βασικοί συντάκτες του ΕΟΠ Jock Martin, Thomas Henrichs Anita Pirc-Velkavrh, Axel Volkery, Dorota Jarosinska, Paul Csagoly, Ybele Hoogeveen. Συνεργαζόμενοι συντάκτες ΕΟΠ Barbara Clark, David Stanners, Gordon McInnes, Jacqueline McGlade, Jan-Erik Petersen, Jeff Huntington, Hans Vos, Paul McAleavey, Ronan Uhel, Teresa Ribeiro. Adriana Gheorghe, Almut Reichel, Anca-Diana Barbu, André Jol, Andreas Barkman, Andrus Meiner, Anke Lükewille, Aphrodite Mourelatou, Beate Werner, Birgit Georgi, Blaz Kurnik, Carlos Romao, Çigdem Adem, David Gee, David Owain Clubb, François Dejean, Gerald Vollmer, Giuseppe Aristei, Hans Martin Füssel, Ivone Pereira Martins, Jean-Louis Weber, Lars Mortensen, Manuel Winograd, Markus Erhard, Martin Adams, Mikael Skou Andersen, Mike Asquith, Milan Chrenko, Nikolaj Bock, Pawel Kazmierczyk, Peder Jensen, Peter Kristensen, Ράνια Σπυροπούλου, Ricardo Fernandez, Robert Collins, Roberta Pignatelli, Stefan Speck, Stéphane Isoard, Trine Christiansen, Valentin Foltescu, Valérie Laporte. Ευχαριστίες Συνεισφορές από ευρωπαϊκά θεματικά κέντρα (ΕΘΚ) όπως το ΕΘΚ για τον ατμοσφαιρικό αέρα και την κλιματική αλλαγή, το ΕΘΚ για τη βιοποικιλότητα, το ΕΘΚ για τη χρήση των γαιών και τις χωροταξικές πληροφορίες, το ΕΘΚ για τη βιώσιμη κατανάλωση και παραγωγή, το ΕΘΚ για τα ύδατα Ανατροφοδότηση και συζήτηση με συναδέλφους από τη ΓΔ Περιβάλλοντος, το Κοινό Κέντρο Ερευνών και τη Eurostat Ανατροφοδότηση από το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Πληροφοριών και Παρατηρήσεων για το Περιβάλλον (EIONET) μέσω εθνικών εστιακών σημείων από τις 32 χώρες μέλη του ΕΟΠ και τις έξι συνεργαζόμενες χώρες Ανατροφοδότηση από την Επιστημονική Επιτροπή του ΕΟΠ Ανατροφοδότηση και καθοδήγηση από το διοικητικό συμβούλιο του ΕΟΠ Ανατροφοδότηση από συναδέλφους του ΕΟΠ Συντακτική υποστήριξη από τους Bart Ullstein, Peter Saunders. Υποστήριξη έκδοσης του ΕΟΠ Anna-Louise Skov, Carsten Iversen, Henriette Nilsson, Ieva Bieza, Mona Mandrup Poulsen, Pia Schmidt. 2 3

6 Περιεχόμενα Περιεχόμενα Η λήψη μέτρων ειδικής προσαρμογής της Ευρώπης αποτελεί επιτακτική ανάγκη για την ενίσχυση της αντοχής στις κλιματικές επιπτώσεις Η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής επηρεάζει και άλλες περιβαλλοντικές προκλήσεις Βασικά μηνύματα 9 3 Φύση και βιοποικιλότητα 47 1 Η κατάσταση του περιβάλλοντος στην Ευρώπη 13 Η Ευρώπη εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το φυσικό κεφάλαιο και τα οικοσυστήματα τόσο εντός όσο και εκτός των συνόρων της Η πρόσβαση σε αξιόπιστες και επικαιροποιημένες περιβαλλοντικές πληροφορίες αποτελεί τη βάση για την ανάληψη δράσης Από την επισκόπηση της κατάστασης του περιβάλλοντος στην Ευρώπη προκύπτει ότι έχει επιτευχθεί αξιόλογη πρόοδος, ωστόσο οι προκλήσεις παραμένουν Οι σχέσεις μεταξύ των περιβαλλοντικών πιέσεων υποδεικνύουν την ύπαρξη συστημικών περιβαλλοντικών κινδύνων Αυξανόμενος βαθμός περιπλοκότητας Κλιματική αλλαγή 25 Η ανεξέλεγκτη κλιματική αλλαγή μπορεί να έχει καταστροφικές επιπτώσεις Στόχος της Ευρώπης είναι να περιορίσει την αύξηση της μέσης θερμοκρασίας του πλανήτη σε επίπεδα κάτω των 2 C Η ΕΕ μειώνει τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, εκπληρώνοντας την υποχρέωσή της δυνάμει του πρωτοκόλλου του Κιότο Η προσεκτικότερη εξέταση των βασικών τομεακών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου αποκαλύπτει την ύπαρξη μικτών τάσεων Με το βλέμμα στραμμένο στο 2020 και στη μετέπειτα περίοδο: η ΕΕ σημειώνει πρόοδο Οι επιπτώσεις και τα τρωτά σημεία που οφείλονται στην κλιματική αλλαγή ποικίλλουν μεταξύ των περιφερειών, των τομέων και των κοινοτήτων Η κλιματική αλλαγή προβλέπεται ότι θα έχει μείζονες επιπτώσεις στα οικοσυστήματα, στους υδατικούς πόρους και στην ανθρώπινη υγεία Η απώλεια βιοποικιλότητας προκαλεί υποβάθμιση του φυσικού κεφαλαίου και των υπηρεσιών οικοσυστήματος Φιλοδοξία της Ευρώπης είναι η ανάσχεση της απώλειας βιοποικιλότητας και η διατήρηση των υπηρεσιών οικοσυστήματος Η μείωση της βιοποικιλότητας συνεχίζεται Η μετατροπή γαιών προκαλεί απώλεια βιοποικιλότητας και υποβάθμιση των λειτουργιών του εδάφους Τα δάση υφίστανται υπερβολικά εκτεταμένη εκμετάλλευση: το μερίδιο των παλαιών δασοσυστάδων κυμαίνεται σε επικίνδυνα χαμηλά επίπεδα Οι γεωργικές εκτάσεις μειώνονται, η διαχείριση εντείνεται: μείωση των πλούσιων σε είδη λειμώνων Οι πιέσεις στα χερσαία οικοσυστήματα και στα οικοσυστήματα γλυκών υδάτων συνεχίζονται, παρά τη μείωση των φορτίων ρύπανσης Το θαλάσσιο περιβάλλον πλήττεται βαριά από τη ρύπανση και την υπεραλίευση Η διατήρηση της βιοποικιλότητας σε παγκόσμιο επίπεδο είναι κρίσιμης σημασίας για τον άνθρωπο Φυσικοί πόροι και απόβλητα 69 Οι συνολικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις της ευρωπαϊκής χρήσης πόρων συνεχίζουν να αυξάνονται Η Ευρώπη φιλοδοξεί να αποσυνδέσει την οικονομική μεγέθυνση από την περιβαλλοντική υποβάθμιση Συνεχίζεται η στροφή της διαχείρισης αποβλήτων από τη διάθεση προς την ανακύκλωση και την πρόληψη Η συνεκτίμηση του κύκλου ζωής στη διαχείριση αποβλήτων συμβάλλει στη μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων και της χρήσης πόρων Η μείωση της χρήσης πόρων στην Ευρώπη συνεπάγεται μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων παγκοσμίως Η διαχείριση της ζήτησης υδάτινων πόρων είναι απαραίτητη για την εντός φυσιολογικών ορίων χρήση τους Τα καταναλωτικά πρότυπα αποτελούν βασικές κινητήριες δυνάμεις της χρήσης πόρων και της παραγωγής αποβλήτων

7 Περιεχόμενα Το εμπόριο διευκολύνει τις ευρωπαϊκές εισαγωγές πόρων και μετατοπίζει μέρος των περιβαλλοντικών επιπτώσεων στο εξωτερικό Η διαχείριση των φυσικών πόρων συνδέεται με άλλα περιβαλλοντικά και κοινωνικοοικονομικά θέματα Περιβάλλον, υγεία και ποιότητα ζωής 91 Το περιβάλλον, η υγεία, το προσδόκιμο επιβίωσης και οι κοινωνικές ανισότητες αλληλοσυνδέονται Η Ευρώπη φιλοδοξεί να παρέχει ένα περιβάλλον το οποίο δεν θα επιβαρύνει την υγεία Παρά τη βελτίωση της ποιότητας του ατμοσφαιρικού αέρα για ορισμένους ρύπους, εξακολουθούν να υπάρχουν μείζονες απειλές για την υγεία Η οδική κυκλοφορία αποτελεί κοινή πηγή πολλών επιπτώσεων στην υγεία, ιδιαίτερα στις αστικές περιοχές Η καλύτερη επεξεργασία των λυμάτων οδήγησε σε βελτίωση της ποιότητας των υδάτων, ωστόσο ενδέχεται να χρειαστούν συμπληρωματικές προσεγγίσεις στο μέλλον Φυτοφάρμακα στο περιβάλλον: πιθανές ανεπιθύμητες επιπτώσεις στη χλωροπανίδα και στους ανθρώπους Παρά τα ενδεχόμενα οφέλη ενός νέου κανονισμού για τις χημικές ουσίες, οι συνδυασμένες επιπτώσεις τους συνεχίζουν να προκαλούν ανησυχία Η σχέση κλιματικής αλλαγής και υγείας ως αναδυόμενη πρόκληση για την Ευρώπη Τα φυσικά περιβάλλοντα εξασφαλίζουν πολλαπλά οφέλη για την ανθρώπινη υγεία και ευημερία, ιδίως στις αστικές περιοχές Η προσέγγιση της σχέσης οικοσυστήματος και υγείας καθώς και των αναδυόμενων προκλήσεων πρέπει να τοποθετηθεί εντός ευρύτερης προοπτικής Σχέσεις μεταξύ των περιβαλλοντικών προκλήσεων 113 Οι σχέσεις μεταξύ των περιβαλλοντικών προκλήσεων υποδεικνύουν αυξανόμενη περιπλοκότητα Τα πρότυπα χρήσης των γαιών αντικατοπτρίζουν τα αντισταθμίσματα στον τρόπο που χρησιμοποιούμε το φυσικό κεφάλαιο και τις υπηρεσίες οικοσυστήματος Το έδαφος είναι ένας ζωτικός πόρος που υποβαθμίζεται από πλήθος πιέσεων Η βιώσιμη διαχείριση των υδάτων προϋποθέτει την επίτευξη ισορροπίας μεταξύ των διαφορετικών χρήσεων (Μη) Διατήρηση του περιβαλλοντικού μας αποτυπώματος εντός ορίων Το πώς και το πού χρησιμοποιούμε το φυσικό κεφάλαιο και τις υπηρεσίες οικοσυστήματος διαδραματίζει σημαντικό ρόλο Οι περιβαλλοντικές προκλήσεις σε ένα παγκόσμιο πλαίσιο 129 Οι περιβαλλοντικές προκλήσεις στην Ευρώπη και στον υπόλοιπο κόσμο αλληλοσυνδέονται Οι σχέσεις μεταξύ των περιβαλλοντικών προκλήσεων είναι ιδιαίτερα εμφανείς στο άμεσο περιβάλλον της Ευρώπης Οι περιβαλλοντικές προκλήσεις είναι άμεσα συνυφασμένες με τις παγκόσμιες κινητήριες δυνάμεις της αλλαγής Οι περιβαλλοντικές προκλήσεις ενδέχεται να αυξήσουν τους κινδύνους για την ασφάλεια των τροφίμων, της ενέργειας και των υδάτων σε παγκόσμια κλίμακα Οι παγκόσμιες εξελίξεις ενδέχεται να καταστήσουν την Ευρώπη περισσότερο ευάλωτη σε συστημικούς κινδύνους Μελλοντικές περιβαλλοντικές προτεραιότητες: προβληματισμοί 151 Η πρωτοφανής αλλαγή, οι αλληλοσυνδεόμενοι κίνδυνοι και οι αυξημένες τρωτότητες θέτουν νέες προκλήσεις Η υλοποίηση και η ενίσχυση της περιβαλλοντικής προστασίας παρέχει πολλαπλά οφέλη Η ειδική διαχείριση του φυσικού κεφαλαίου και των υπηρεσιών οικοσυστήματος αυξάνει την κοινωνική και οικονομική αντοχή Η ανάληψη ολοκληρωμένων δράσεων στους διάφορους τομείς πολιτικής θα συμβάλει στην προώθηση της «πράσινης» οικονομίας Προάγοντας τη θεμελιώδη μετάβαση προς μια πιο «πράσινη» οικονομία στην Ευρώπη Κατάλογος Συντμήσεων 170 Σημειώσεις τέλους 172 Βιβλιογραφία

8 Βασικά μηνύματα Βασικά μηνύματα Κοινωνικές μαζικές τάσεις Η περιβαλλοντική πολιτική στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στις γειτονικές χώρες έχει επιφέρει σημαντικές βελτιώσεις στην κατάσταση του περιβάλλοντος. Εντούτοις, συνεχίζουν να υφίστανται μείζονες περιβαλλοντικές προκλήσεις, οι οποίες, αν δεν αντιμετωπιστούν, θα έχουν σημαντικές επιπτώσεις για την Ευρώπη. Οικονομικές μαζικές τάσεις Φυσικό κεφάλαιο & υπηρεσίες οικοσυστήματος μαζικές τάσεις Πολιτικές Η ειδοποιός διαφορά το 2010, σε σύγκριση με τις προηγούμενες εκθέσεις του ΕΕΑ «Ευρωπαϊκό περιβάλλον: κατάσταση και προοπτικές», έγκειται στην καλύτερη κατανόηση των δεσμών μεταξύ των περιβαλλοντικών προκλήσεων σε συνδυασμό με μια σειρά πρωτοφανών παγκόσμιων τάσεων. Το γεγονός αυτό επέτρεψε την διεξοδικότερη εκτίμηση των ανθρωπογενών συστημικών κινδύνων και τρωτών σημείων που υπονομεύουν την ασφάλεια του οικοσυστήματος, καθώς και των ελλείψεων που υφίστανται σε επίπεδο διακυβέρνησης. Οι προοπτικές για το περιβάλλον της Ευρώπης παρουσιάζουν μικτή εικόνα, ωστόσο υφίστανται δυνατότητες για την ενίσχυση της αντοχής του περιβάλλοντος σε μελλοντικούς κινδύνους και μεταβολές. Οι εν λόγω δυνατότητες περιλαμβάνουν πρωτοφανείς πόρους περιβαλλοντικών πληροφοριών και τεχνολογιών, λογιστικές μεθόδους άμεσης εφαρμογής για την αποτίμηση των πόρων και την ανανεωμένη δέσμευση στις καθιερωμένες αρχές της προφύλαξης και της πρόληψης, της επανόρθωσης των περιβαλλοντικών βλαβών στην πηγή τους και της αρχής «ο ρυπαίνων πληρώνει». Οι γενικές αυτές διαπιστώσεις υποστηρίζονται από τα ακόλουθα 10 βασικά μηνύματα: Περιβαλλοντικές μαζικές τάσεις Τεχνολογικές μαζικές τάσεις Η συνεχιζόμενη εξάντληση των αποθεμάτων φυσικού κεφαλαίου και των ροών υπηρεσιών οικοσυστήματος της Ευρώπης θα οδηγήσει τελικά στην υπονόμευση της οικονομίας και στη διάβρωση της κοινωνικής συνοχής της Ευρώπης. Οι περισσότερες αρνητικές μεταβολές καθοδηγούνται από την αυξανόμενη χρήση των φυσικών πόρων για πρότυπα παραγωγής και κατανάλωσης. Το γεγονός αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη δημιουργία σημαντικού περιβαλλοντικού αποτυπώματος στην Ευρώπη και σε άλλες περιοχές του πλανήτη. Φυσικό κεφάλαιο & υπηρεσίες οικοσυστήματος Κλιματική αλλαγή Φύση και βιοποικιλότητα Φυσικοί πόροι και απόβλητα Περιβάλλον, υγεία και ποιότητα ζωής Κλιματική αλλαγή Η ΕΕ έχει μειώσει τις εκπομπές αερίων θερμοκηπίου και βρίσκεται σε καλό δρόμο όσον αφορά την υλοποίηση των δεσμεύσεών της δυνάμει του πρωτοκόλλου του Κιότο. Ωστόσο, οι μειώσεις των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου τόσο σε παγκόσμιο όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο απέχουν πολύ από την επίτευξη του στόχου διατήρησης της αύξησης της θερμοκρασίας του πλανήτη σε επίπεδα κάτω των 2 C. Χρειάζεται να καταβληθούν μεγαλύτερες προσπάθειες για τον μετριασμό των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής και να εφαρμοστούν μέτρα προσαρμογής για την αύξηση της αντοχής του περιβάλλοντος της Ευρώπης στις επιπτώσεις. 8 9

9 Βασικά μηνύματα Φύση και βιοπικοιλότητα Η Ευρώπη έχει θέσει επιτυχώς σε εφαρμογή ένα εκτεταμένο δίκτυο προστατευόμενων περιοχών καθώς και προγράμματα για να αντιστρέψει την απώλεια μιας σειράς απειλούμενων ειδών. Εντούτοις, λόγω της εκτεταμένης αλλοίωσης των φυσικών τοπίων, της υποβάθμισης των οικοσυστημάτων και των απωλειών φυσικού κεφαλαίου, η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν θα επιτύχει τον στόχο της ανάσχεσης των απωλειών βιοποικιλότητας μέχρι το Οι δυνατότητες βελτίωσης της κατάστασης στο μέλλον περιλαμβάνουν την ενίσχυση των προτεραιοτήτων για τη βιοποικιλότητα και τα οικοσυστήματα σε κάθε κλίμακα, ιδίως στους τομείς της γεωργίας, της αλιείας, της περιφερειακής ανάπτυξης, και των πολιτικών συνοχής και χωροταξικού σχεδιασμού. Φυσικοί πόροι και απόβλητα Η περιβαλλοντική νομοθεσία και η οικολογική καινοτομία (οικοκαινοτομία) οδήγησαν σε αύξηση της αποδοτικότητας των πόρων μέσω της σχετικής αποσύνδεσης της χρήσης πόρων, των εκπομπών και της παραγωγής αποβλήτων από την οικονομική μεγέθυνση σε ορισμένους τομείς. Εντούτοις, η πλήρης αποσύνδεση συνεχίζει να αποτελεί πρόκληση, ιδίως σε ό,τι αφορά την οικιακή κατανάλωση. Το γεγονός αυτό καθιστά σκόπιμη όχι μόνο τη βελτίωση των παραγωγικών διαδικασιών, αλλά και την τροποποίηση των καταναλωτικών προτύπων προκειμένου να μειωθούν οι περιβαλλοντικές πιέσεις. Περιβάλλον, υγεία και ποιότητα ζωής Έχει επιτευχθεί η μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και της ρύπανσης των υδάτων. Ωστόσο το γεγονός αυτό δεν στάθηκε αρκετό για την επίτευξη ικανοποιητικής οικολογικής ποιότητας του συνόλου των υδάτινων μαζών ούτε για τη διασφάλιση ικανοποιητικής ποιότητας του ατμοσφαιρικού αέρα στο σύνολο των αστικών περιοχών. Η εκτεταμένη έκθεση σε πολλαπλούς ρύπους και χημικές ουσίες και οι ανησυχίες σχετικά με τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία επιτάσσουν ενίσχυση της εφαρμογής προγραμμάτων πρόληψης και προφύλαξης ευρείας κλίμακας. Οι σχέσεις μεταξύ της κατάστασης του περιβάλλοντος στην Ευρώπη και μιας σειράς παγκόσμιων μαζικών τάσεων συνεπάγονται αυξανόμενη έκθεση σε συστημικούς κινδύνους. Πολλές από τις κινητήριες δυνάμεις της αλλαγής είναι σε μεγάλο βαθμό αλληλεξαρτώμενες, παγκόσμιες και ενδέχεται να εκδηλωθούν σε διάστημα δεκαετιών αντί ετών. Οι εν λόγω τάσεις και αλληλεξαρτήσεις, πολλές από τις οποίες δεν εμπίπτουν στη σφαίρα της άμεσης επιρροής της Ευρώπης, θα προκαλέσουν σημαντικές επιπτώσεις και πιθανούς κινδύνους για την αντοχή και τη βιώσιμη ανάπτυξη της οικονομίας και της κοινωνίας της Ευρώπης. Ως εκ τούτου, θα καταστεί απαραίτητη η καλύτερη κατανόηση των δεσμών και των αβεβαιοτήτων που συνδέονται με τις εν λόγω κινητήριες δυνάμεις. Η ειδική διαχείριση του φυσικού κεφαλαίου και των υπηρεσιών οικοσυστήματος παρέχει ένα ισχυρό πλαίσιο ολοκληρωμένης αντιμετώπισης των περιβαλλοντικών πιέσεων που δημιουργούν οι δραστηριότητες σε πολλαπλούς τομείς. Ο χωροταξικός σχεδιασμός, η λογιστική των 10 φυσικών πόρων και η συνοχή μεταξύ των διαφόρων τομεακών πολιτικών που εφαρμόζονται σε όλες τις κλίμακες μπορούν να συμβάλουν στην εξισορρόπηση μεταξύ της ανάγκης διατήρησης του φυσικού κεφαλαίου και της χρήσης του για την περαιτέρω ανάπτυξη της οικονομίας. Πρόκειται για μια πιο ολοκληρωμένη προσέγγιση, η οποία θα παράσχει επίσης ένα πλαίσιο ευρύτερης μέτρησης της προόδου και θα συμβάλει στη συνεκτική εξέταση μιας σειράς επιμέρους τομεακών στόχων. Η ενίσχυση της αποδοτικότητας και της ασφάλειας των φυσικών πόρων μπορεί να επιτευχθεί μέσω μιας προσέγγισης βασισμένης στον εκτεταμένο κύκλο ζωής που θα αντικατοπτρίζει τις πλήρεις περιβαλλοντικές επιπτώσεις των προϊόντων και των δραστηριοτήτων. Η εν λόγω προσέγγιση μπορεί να συμβάλει τόσο στη μείωση της εξάρτησης της Ευρώπης από τους πόρους σε παγκόσμιο επίπεδο όσο και στην προαγωγή της καινοτομίας. Η καθιέρωση τιμών που λαμβάνουν πλήρως υπόψη τις συνέπειες της χρήσης πόρων θα αποτελέσει σημαντικό μέσο ώθησης της επιχειρηματικής δραστηριότητας και της συμπεριφοράς των καταναλωτών προς αποδοτικότερες χρήσεις πόρων. Η ομαδοποίηση των τομεακών πολιτικών που στηρίζονται στους ίδιους πόρους και ευθύνονται για τις ίδιες πιέσεις θα βελτιώσει τη συνεκτικότητα για την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση των κοινών περιβαλλοντικών προκλήσεων, θα μεγιστοποιήσει τα οικονομικά και κοινωνικά οφέλη και θα συμβάλει στην πρόληψη ανεπιθύμητων συνεπειών. Από την εφαρμογή περιβαλλοντικών πολιτικών και την ενίσχυση της περιβαλλοντικής διακυβέρνησης θα συνεχίσει να προκύπτει μια σειρά οφελών. Η βελτιωμένη υλοποίηση των τομεακών και περιβαλλοντικών πολιτικών θα αυξήσει τις πιθανότητες επίτευξης των περιβαλλοντικών στόχων και θα εξασφαλίσει ρυθμιστική σταθερότητα για τη βιομηχανία και τις επιχειρήσεις. Η ευρύτερη δέσμευση στην περιβαλλοντική παρακολούθηση και η υποβολή επικαιροποιημένων εκθέσεων για τους περιβαλλοντικούς ρύπους και τα απόβλητα μέσω των βέλτιστων διαθέσιμων τεχνολογιών και πηγών πληροφοριών και επικοινωνιών θα βελτιώσει την αποτελεσματικότητα της διαχείρισης του περιβάλλοντος, μειώνοντας το μακροπρόθεσμο κόστος επανόρθωσης μέσω της έγκαιρης δράσης. Η στροφή προς μια πιο «πράσινη» ευρωπαϊκή οικονομία θα διασφαλίσει τη μακροπρόθεσμη περιβαλλοντική βιωσιμότητα της Ευρώπης και των γειτόνων της. Σε αυτό το πλαίσιο, σημαντικό ρόλο θα διαδραματίσει η αλλαγή νοοτροπίας. Οι ρυθμιστικοί φορείς, οι επιχειρήσεις και οι πολίτες μπορούν να συμμετέχουν εκτενέστερα στη διαχείριση του φυσικού κεφαλαίου και των υπηρεσιών οικοσυστήματος, μέσω της δημιουργίας νέων, καινοτόμων λύσεων για την αποδοτική χρήση των πόρων και του σχεδιασμού δίκαιων φορολογικών μεταρρυθμίσεων. Μέσω της εκπαίδευσης και των διαφόρων κοινωνικών μέσων, οι πολίτες μπορούν να συμμετάσχουν στην αντιμετώπιση παγκόσμιων θεμάτων, όπως είναι η επίτευξη του κλιματικού στόχου των «2 C». Οι σπόροι των μελλοντικών δράσεων έχουν φυτευτεί: αυτό που μένει τώρα είναι να τους βοηθήσουμε να ριζώσουν και να ανθίσουν. 11

10 Η κατάσταση του περιβάλλοντος στην Ευρώπη 1 Η κατάσταση του περιβάλλοντος στην Ευρώπη Η Ευρώπη εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το φυσικό κεφάλαιο και τα οικοσυστήματα τόσο εντός όσο και εκτός των συνόρων της Η Ευρώπη, η οποία αποτελεί αντικείμενο της παρούσας έκθεσης, έχει πληθυσμό 600 εκατομμύρια κατοίκων περίπου και η έκτασή της υπολογίζεται σε 5,85 εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα. Το μεγαλύτερο μέρος τόσο του πληθυσμού όσο και της χερσαίας έκτασής της βρίσκεται στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ), η έκταση και ο πληθυσμός της οποίας ανέρχονται περίπου σε 4 εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα και σε 500 εκατομμύρια κατοίκους αντίστοιχα. Με αναλογία 100 κατοίκων ανά τετραγωνικό χιλιόμετρα, η Ευρώπη αποτελεί μία από τις πιο πυκνοκατοικημένες περιοχές του πλανήτη, ενώ το 75 % περίπου του συνολικού πληθυσμού της ζει σε αστικές περιοχές ( 1 ) ( 2 ). Οι Ευρωπαίοι εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τα αποθέματα φυσικού κεφαλαίου και από τις ροές των υπηρεσιών οικοσυστήματος τόσο εντός όσο και εκτός των συνόρων της Ευρώπης. Η εξάρτηση αυτή εγείρει δύο θεμελιώδη ερωτήματα. Το πρώτο αφορά το κατά πόσον γίνεται βιώσιμη χρήση των αποθεμάτων και των ροών σήμερα, ώστε να εξασφαλίζονται σημαντικά οφέλη, όπως είναι τα τρόφιμα, το νερό, η ενέργεια, οι ύλες, καθώς και η ρύθμιση του κλίματος και των πλημμυρών. Το δεύτερο αφορά το κατά πόσο είναι ασφαλείς οι περιβαλλοντικοί πόροι σήμερα, όπως ο αέρας, το νερό, το έδαφος, τα δάση και η βιοποικιλότητα, ώστε να διασφαλίζεται μελλοντικά η καλή κατάσταση τόσο της ανθρώπινης υγείας όσο και των οικονομιών. Η πρόσβαση σε αξιόπιστες και επικαιροποιημένες περιβαλλοντικές πληροφορίες αποτελεί τη βάση για την ανάληψη δράσης Για να απαντήσουν σε αυτά τα ερωτήματα, οι πολίτες και οι φορείς χάραξης πολιτικής χρειάζονται προσπελάσιμες, συναφείς, αξιόπιστες και τεκμηριωμένες πληροφορίες. Σύμφωνα με δημοσκοπήσεις, οι άνθρωποι που ανησυχούν για την κατάσταση του περιβάλλοντος θεωρούν την εξασφάλιση περισσότερων πληροφοριών σχετικά με τις περιβαλλοντικές τάσεις και πιέσεις ως έναν από τους αποτελεσματικότερους τρόπους αντιμετώπισης των περιβαλλοντικών προβλημάτων, μαζί με την επιβολή προστίμων και την αυστηρή εφαρμογή της νομοθεσίας ( 3 ). istockphoto Σκοπός του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος (ΕΟΠ) είναι να παρέχει έγκαιρες, στοχευμένες, συναφείς και αξιόπιστες πληροφορίες για το περιβάλλον, ώστε να στηρίζει τη βιώσιμη ανάπτυξη και να συμβάλλει στην επίτευξη σημαντικών και μετρήσιμων βελτιώσεων στο περιβάλλον 12 13

11 Η κατάσταση του περιβάλλοντος στην Ευρώπη Εικόνα 1.1 Σημείωση: Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφθείτε την ηλεκτρονική διεύθυνση Πηγή: Θεματικές αξιολογήσεις Κατανόηση της κλιματικής αλλαγής Περιορισμός της κλιματικής αλλαγής Προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή Βιοποικιλότητα Χρήση γης Έδαφος Θαλάσσιο και παράκτιο περιβάλλον Κατανάλωση και περιβάλλον Υλικοί πόροι και απόβλητα Υδάτινοι πόροι, ποσότητα και ροές Ποιότητα γλυκού νερού Ατμοσφαιρική ρύπανση Αστικό περιβάλλον ΕΟΠ. Δομή της έκθεσης «Το ευρωπαϊκό περιβάλλον: κατάσταση και προοπτικές 2010» (SOER 2010) ( A ) Σύνθεση SOER 2010 Αξιολόγηση παγκόσμιων τάσεων μεγάλης κλίμακας Κοινωνικές τάσεις μεγάλης κλίμακας Τεχνολογικές τάσεις μεγάλης κλίμακας Οικονομικές τάσεις μεγάλης κλίμακας Περιβαλλοντικές τάσεις μεγάλης κλίμακας Πολιτικές τάσεις μεγάλης κλίμακας Αξιολογήσεις χώρας Προφίλ χώρας Εθνικές και περιφερειακές ιστορίες Κοινά περιβαλλοντικά ζητήματα Περιορισμός της κλιματικής αλλαγής Χρήση γης Προστασία της φύσης και βιοποικιλότητα Απόβλητα Γλυκά ύδατα Ατμοσφαρική ρύπανση Κάθε ένα από τα προαναφερόμενα αξιολογείται από κάθε χώρα μέλος του ΕΟΠ (32) και συνεργαζόμενη χώρα του ΕΟΠ (6) της Ευρώπης ( 4 ). Ο ΕΟΠ αναλαμβάνει επίσης να δημοσιεύει τακτικές αξιολογήσεις σχετικά με την κατάσταση και τις προοπτικές για το περιβάλλον στην Ευρώπη με την παρούσα να αποτελεί την τέταρτη κατά σειρά έκθεση ( 5 ) ( 6 ) ( 7 ). Η παρούσα έκθεση με τίτλο «Το ευρωπαϊκό περιβάλλον: κατάσταση και προοπτικές 2010 (SOER 2010) ( A )», παρέχει μια αξιολόγηση των πλέον επίκαιρων πληροφοριών και δεδομένων από τις 32 χώρες μέλη του ΕΟΠ και τις έξι συνεργαζόμενες χώρες στα Δυτικά Βαλκάνια. Στην έκθεση εξετάζονται επίσης τέσσερα περιφερειακά θαλάσσια συστήματα: ο Βορειοανατολικός Ατλαντικός, η Βαλτική, η Μεσόγειος και η Μαύρη Θάλασσα. Ως έκθεση ευρωπαϊκού επιπέδου, συμπληρώνει τις περιβαλλοντικές εκθέσεις εθνικού επιπέδου σε ολόκληρη την Ευρώπη ( B ). Στόχος της είναι να παράσχει αναλύσεις και στοιχεία σχετικά με την κατάσταση, τις τάσεις και τις προοπτικές για την Ευρώπη, καθώς και να καταδείξει τα κενά γνώσης και τις αβεβαιότητες που υπάρχουν, προκειμένου να υποστηρίξει τις συζητήσεις και τις αποφάσεις για πολιτικές και κοινωνικά θέματα κρίσιμης σημασίας. Από την επισκόπηση της κατάστασης του περιβάλλοντος στην Ευρώπη προκύπτει ότι έχει επιτευχθεί αξιόλογη πρόοδος, ωστόσο οι προκλήσεις παραμένουν Την τελευταία δεκαετία έχουν καταγραφεί πολλές ενθαρρυντικές τάσεις στον τομέα του περιβάλλοντος, όπως η μείωση των ευρωπαϊκών εκπομπών αερίων θερμοκηπίου, η αύξηση του μεριδίου των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, η σημαντική βελτίωση ορισμένων δεικτών ατμοσφαιρικής ρύπανσης και ρύπανσης των υδάτων σε ολόκληρη την Ευρώπη -μολονότι αυτό δεν συνεπάγεται απαραίτητα ικανοποιητική ποιότητα του αέρα και των υδάτωνκαι η επιβράδυνση του ρυθμού αύξησης της χρήσης υλών και της παραγωγής αποβλήτων σε σχέση με τον ρυθμό αύξησης της οικονομίας. Σε ορισμένους τομείς, πάντως, οι περιβαλλοντικοί στόχοι δεν έχουν επιτευχθεί. Ενδεικτικό παράδειγμα αποτελεί ο στόχος της μείωσης των απωλειών βιοποικιλότητας μέχρι το 2010, ο οποίος δεν θα επιτευχθεί, παρότι πολλές περιοχές ανά την Ευρώπη έχουν χαρακτηριστεί προστατευόμενες περιοχές σύμφωνα με την οδηγία για τους οικοτόπους και την οδηγία για τα πτηνά ( 8 ) ( 9 ). Επίσης, ο ευρύτερος στόχος του περιορισμού της κλιματικής αλλαγής και διατήρησης της ανόδου της θερμοκρασίας σε επίπεδα κάτω των 2 C παγκοσμίως κατά τη διάρκεια αυτού του αιώνα δεν αναμένεται να επιτευχθεί, γεγονός που εν μέρει οφείλεται στις εκπομπές αερίων θερμοκηπίου από άλλες περιοχές του πλανήτη

12 Η κατάσταση του περιβάλλοντος στην Ευρώπη Πίνακας 1.1 Χώρες και περιφέρειες που εξετάζονται στην παρούσα έκθεση; Περιφέρεια Υποπεριφέρειες Υποομάδες Χώρες Χώρες μέλη ΕΟΠ (ΕΟΠ των 32) Συνεργαζόμενες χώρες (Δυτικά Βαλκάνια) ΕΕ των 27 ΕΕ των15 Αυστρία, Βέλγιο, Δανία, Φινλανδία, Γαλλία, Γερμανία, Ελλάδα, Ιρλανδία, Ιταλία, Λουξεμβούργο, Κάτω Χώρες, Πορτογαλία, Ισπανία, Σουηδία, Ηνωμένο Βασίλειο Υποψήφιες χώρες ΕΕ Χώρες της Ευρωπαϊκής Ζώνης Ελευθέρων Συναλλαγών (ΕΖΕΣ) Υποψήφιες χώρες για ένταξη στην ΕΕ Πιθανές υποψήφιες χώρες για ένταξη στην ΕΕ ΕΕ των 12 Βουλγαρία, Κύπρος, Τσεχική Δημοκρατία, Εσθονία, Ουγγαρία, Λεττονία, Λιθουανία, Μάλτα, Πολωνία, Ρουμανία, Σλοβακία, Σλοβενία Τουρκία Ισλανδία, Λιχτενστάιν, Νορβηγία, Ελβετία Κροατία, πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας Αλβανία, Βοσνία- Ερζεγοβίνη, Μαυροβούνιο, Σερβία Σημείωση: ΕΟΠ των 38 = χώρες μέλη ΕΟΠ (ΕΟΠ των 32) + συνεργαζόμενες χώρες (Δυτικά Βαλκάνια). Για πρακτικούς λόγους, η ομαδοποίηση των παραπάνω χωρών βασίζεται σε καθιερωμένους πολιτικούς σχηματισμούς (από το 2010) και όχι αποκλειστικά σε θέματα περιβαλλοντικού ενδιαφέροντος. Συνεπώς, υπάρχουν διαφοροποιήσεις στις περιβαλλοντικές επιδόσεις μεταξύ των χωρών μιας ομάδας καθώς και πολλές αλληλοεπικαλύψεις μεταξύ των ομάδων. Το γεγονός αυτό επισημαίνεται όπου είναι δυνατό. Ο ενδεικτικός πίνακας που παρουσιάζει συνοπτικά τις κύριες τάσεις και την πρόοδο που σημειώθηκε την τελευταία δεκαετία στους τομείς όπου έχουν τεθεί στόχοι πολιτικής της ΕΕ αποκαλύπτει μια μικτή εικόνα. Στον εν λόγω πίνακα περιλαμβάνονται μερικοί μόνο δείκτες, ενδεικτικοί των κυριότερων τάσεων. Ακολουθούν λεπτομερέστερες αναλύσεις από τις οποίες προκύπτει ότι σε ορισμένους τομείς, όπως τα απόβλητα και οι εκπομπές αερίων θερμοκηπίου, παρατηρούνται σημαντικές διαφορές ανά οικονομικό κλάδο και ανά χώρα. Η μη συμπερίληψη ορισμένων βασικών περιβαλλοντικών θεμάτων στον εν λόγω συνοπτικό πίνακα οφείλεται στο γεγονός ότι δεν συνοδεύονται από σαφείς στόχους, ή στο ότι κρίνεται πρόωρη η μέτρηση της προόδου για στόχους που συμφωνήθηκαν μεταγενέστερα. Τα θέματα αυτά περιλαμβάνουν, για παράδειγμα, τον θόρυβο, τις χημικές και τις επικίνδυνες ουσίες και τους φυσικούς και τεχνολογικούς κινδύνους. Τα θέματα αυτά εξετάζονται στα επόμενα κεφάλαια της παρούσας έκθεσης και τα αποτελέσματα από την ανάλυσή τους περιλαμβάνονται στα τελικά συμπεράσματα της έκθεσης. Η συνολική εικόνα που προκύπτει όσον αφορά την πρόοδο προς την επίτευξη των περιβαλλοντικών στόχων επιβεβαιώνει τα συμπεράσματα προηγούμενων ευρωπαϊκών εκθέσεων για την κατάσταση του ευρωπαϊκού περιβάλλοντος, και ιδίως το γεγονός ότι έχουν σημειωθεί σημαντικές βελτιώσεις σε πολλούς τομείς, ενώ συνεχίζουν να υπάρχουν πολλές σημαντικές προκλήσεις. Η εικόνα αυτή αντικατοπτρίζεται επίσης στις πρόσφατες «Ετήσιες επισκοπήσεις περιβαλλοντικής πολιτικής» της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, σύμφωνα με τις οποίες έως και τα δύο τρίτα των 30 επιλεγμένων περιβαλλοντικών δεικτών καταγράφουν μη ικανοποιητική επίδοση ή ανησυχητική τάση, ενώ οι υπόλοιποι δείκτες καταγράφουν υψηλή επίδοση ή τουλάχιστον μια σχετική πρόοδο ως προς την επίτευξη των περιβαλλοντικών στόχων ( 10 ) ( 11 ). Οι σχέσεις μεταξύ των περιβαλλοντικών πιέσεων υποδεικνύουν την ύπαρξη συστημικών περιβαλλοντικών κινδύνων Η παρούσα έκθεση παρουσιάζει την κατάσταση και τις τάσεις που επικρατούν στο περιβάλλον της Ευρώπης καθώς και τις προοπτικές για το μέλλον με κεντρικό άξονα τα εξής τέσσερα περιβαλλοντικά θέματα: κλιματική αλλαγή, φύση και βιοποικιλότητα, φυσικοί πόροι και απόβλητα, και περιβάλλον, υγεία και ποιότητα ζωής. Τα τέσσερα αυτά θέματα επιλέχθηκαν ως «σημεία εισόδου» καθώς αποτελούν προτεραιότητες των υφιστάμενων ευρωπαϊκών στρατηγικών πολιτικών στο πλαίσιο του έκτου προγράμματος δράσης της ΕΕ για το περιβάλλον ( J ) ( 12 ) και της στρατηγικής της ΕΕ για την αειφόρο ανάπτυξη ( 13 ), και συμβάλλουν κατ αυτόν τον τρόπο στη δημιουργία ενός άμεσου συνδέσμου με το ευρωπαϊκό πλαίσιο πολιτικής. 16 Οι αναλύσεις υποδεικνύουν ότι αλλάζει ο τρόπος που γίνονται σήμερα κατανοητές και αντιληπτές οι περιβαλλοντικές προκλήσεις, καθώς παύουν 17

13 Η κατάσταση του περιβάλλοντος στην Ευρώπη Πίνακας 1.2 Ενδεικτικός συνοπτικός πίνακας της προόδου προς την επίτευξη των περιβαλλοντικών επί μέρους και γενικών στόχων, και κυριότερες τάσεις κατά την τελευταία δεκαετία ( C ) Πίνακας 1.2 Ενδεικτικός συνοπτικός πίνακας της προόδου προς την επίτευξη των περιβαλλοντικών επί μέρους και γενικών στόχων, και κυριότερες τάσεις κατά την τελευταία δεκαετία ( C ) (Συνεχ.) Περιβαλλοντικό θέμα Κλιματική αλλαγή Αλλαγή της μέσης θερμοκρασίας του πλανήτη Εκπομπές αερίων θερμοκηπίου Ενεργειακή αποδοτικότητα Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας Φύση και Βιοποικιλότητα Πίεση που ασκείται στα οικοσυστήματα (λόγω της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, π.χ. ευτροφισμός) Κατάσταση διατήρησης (προστασία των σημαντικότερων οικοτόπων και ειδών της ΕΕ) Βιοποικιλότητα (χερσαία και θαλάσσια είδη και οικότοποι) Αποσάθρωση του εδάφους (διάβρωση του εδάφους) Φυσικοί πόροι και απόβλητα Αποσύνδεση (της χρήσης των πόρων από την οικονομική μεγέθυνση) Επί μέρους στόχος/ γενικός στόχος της ΕΕ των 27 Περιορισμός της αύξησης της θερμοκρασίας σε επίπεδα κάτω των 2 C παγκοσμίως ( a ) Μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου κατά 20 % μέχρι το 2020 ( b ) Μείωση της χρήσης πρωτογενούς ενέργειας κατά 20 % μέχρι το 2020 σε σχέση με την καθιερωμένη πρακτική ( b ) Αύξηση της κατανάλωσης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές κατά 20 % μέχρι το 2020 ( b ) Παραμονή εντός των ορίων των κρίσιμων ποσοτήτων ουσιών που προκαλούν ευτροφισμό ( c ) Επίτευξη ευνοϊκής κατάστασης διατήρησης, οργάνωση δικτύου Natura 2000 ( d ) Ανάσχεση των απωλειών βιοποικιλότητας ( e ) ( f ) Αποφυγή περαιτέρω αποσάθρωσης του εδάφους και προστασία των λειτουργιών του ( g ) Αποσύνδεση της χρήσης πόρων από την οικονομική μεγέθυνση ( h ) ΕΕ των 27 ποια η πρόοδος; ý ( D ) þ ( E ) ( E ) ( E ) ý ( F ) ý (χερσαία) ý (θαλάσσια) ý ( G ) ΕΟΠ των 38 τάση; (ì) î ì ì è è (î) (î) (ì) ì Περιβαλλοντικό θέμα Περιβάλλον και υγεία Ποιότητα των υδάτων (οικολογική και χημική κατάσταση) Ρύπανση των υδάτων (από σημειακές πηγές και ποιότητα των υδάτων κολύμβησης) Διαμεθοριακή ρύπανση της ατμόσφαιρας (NO X, NMVOC, SO 2, NH 3, πρωτογενή σωματίδια) Ποιότητα του αέρα στις αστικές περιοχές (σωματίδια και όζον) Λεζάντα Επί μέρους στόχος/ γενικός στόχος της ΕΕ των 27 Επίτευξη ικανοποιητικής οικολογικής και χημικής κατάστασης των υδάτινων μαζών ( i ) ( j ) Συμμόρφωση προς την ποιότητα των υδάτων κολύμβησης, επεξεργασία αστικών λυμάτων ( k ) ( l ) Περιορισμός των εκπομπών ρύπων που προκαλούν οξίνιση και ευτροφισμό και των προδρόμων του όζοντος ( c ) Επίτευξη επιπέδων ποιότητας του αέρα που δεν προκαλούν αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία ( m ) ΕΕ των 27 ποια η πρόοδος; ( I ) Θετικές εξελίξεις Ουδέτερες εξελίξεις Αρνητικές εξελίξεις î Πτωτική τάση è Σταθερή (î) Πτωτική τάση ì Αυξητική τάση þ Η ΕΕ σημειώνει πρόοδο (ορισμένες χώρες ενδέχεται να μην επιτύχουν τον στόχο Πηγή: ΕΟΠ ( C ). Μικτή εικόνα προόδου (ωστόσο το συνολικό πρόβλημα παραμένει) þ ý (ì) Πτωτική τάση ΕΟΠ των 38 τάση; è î î è ý Η ΕΕ δεν σημειώνει πρόοδο (ορισμένες χώρες ενδέχεται να επιτύχουν τον στόχο) Παραγωγή αποβλήτων Διαχείριση αποβλήτων (ανακύκλωση) Πιεστική ζήτηση νερού (εκμετάλλευση υδατικών πόρων) Σημαντική μείωση της παραγωγής αποβλήτων ( h ) Μια σειρά στόχων για την ανακύκλωση αποβλήτων διαφόρων ροών Επίτευξη ικανοποιητικής ποσοτικής κατάστασης των υδάτινων μαζών ( i ) ý ( H ) þ ( I ) (ì) ì è 18 19

14 Η κατάσταση του περιβάλλοντος στην Ευρώπη να θεωρούνται πλέον ως ανεξάρτητα, απλά και ειδικά θέματα. Αντίθετα, οι προκλήσεις αυτές καθίστανται ολοένα ευρύτερες και πιο περίπλοκες, στο πλαίσιο ενός δικτύου συνδεόμενων και αλληλεξαρτώμενων λειτουργιών παρεχόμενων από διαφορετικά φυσικά και κοινωνικά συστήματα. Αυτό δεν σημαίνει ότι τα περιβαλλοντικά ζητήματα που αναδύθηκαν τον προηγούμενο αιώνα, όπως η εξεύρεση τρόπων μείωσης των εκπομπών των αερίων θερμοκηπίου ή η ανάσχεση των απωλειών βιοποικιλότητας, παύουν να είναι σημαντικά. Αντίθετα, αποτελεί ένδειξη του αυξανόμενου βαθμού πολυπλοκότητας που χαρακτηρίζει τον τρόπο με τον οποίο κατανοούμε και αντιμετωπίζουμε τις περιβαλλοντικές προκλήσεις. Στόχος της έκθεσης είναι να εξετάσει από διάφορες σκοπιές τα κύρια χαρακτηριστικά των σύνθετων συσχετισμών μεταξύ των περιβαλλοντικών θεμάτων. Για τον σκοπό αυτό περιλαμβάνει μια αναλυτικότερη εξέταση τόσο των συσχετισμών μεταξύ των περιβαλλοντικών προκλήσεων, όσο και των σχέσεων μεταξύ περιβαλλοντικών και τομεακών τάσεων και των αντίστοιχων πολιτικών τους. Για παράδειγμα, η μείωση του ρυθμού της κλιματικής αλλαγής δεν απαιτεί μόνο μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου από τις μονάδες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, αλλά και μείωση των διάχυτων εκπομπών από τις μεταφορές και τη γεωργία, καθώς και αλλαγή των οικιακών προτύπων κατανάλωσης. Συνολικά, οι τάσεις σε ευρωπαϊκό και σε παγκόσμιο επίπεδο καταδεικνύουν την ύπαρξη πλήθους συστημικών περιβαλλοντικών κινδύνων, όπως η πιθανή ολική αντί της μερικής απώλειας ή καταστροφής ενός συστήματος, οι οποίοι ενδεχομένως εντείνονται λόγω της μεταξύ τους αλληλεξάρτησης. Οι συστημικοί κίνδυνοι πυροδοτούνται από αιφνίδια συμβάντα ή δημιουργούνται σταδιακά συν τω χρόνω και συχνά προκαλούν τεράστιες ή και καταστροφικές επιπτώσεις ( 14 ). Τα βασικά χαρακτηριστικά ενός συστημικού κινδύνου αποτυπώνονται σε μια σειρά υποκείμενων εξελίξεων στο περιβάλλον της Ευρώπης: πολλά από τα περιβαλλοντικά θέματα της Ευρώπης, όπως η κλιματική αλλαγή ή η απώλεια βιοποικιλότητας, συνδέονται και έχουν σύνθετο και συχνά παγκόσμιο χαρακτήρα συνδέονται άμεσα με άλλες προκλήσεις, όπως η μη βιώσιμη χρήση πόρων, οι οποίες επεκτείνονται στην κοινωνική και οικονομική σφαίρα και υπονομεύουν σημαντικές υπηρεσίες του οικοσυστήματος παράλληλα με την αύξηση της πολυπλοκότητας των περιβαλλοντικών προκλήσεων και τη βαθύτερη σύνδεσή τους με άλλα κοινωνικά θέματα, έχουν αυξηθεί οι αβεβαιότητες και οι κίνδυνοι που συνδέονται με αυτές. Η έκθεση δεν περιλαμβάνει προειδοποιήσεις περί επικείμενης κατάρρευσης του περιβάλλοντος. Ωστόσο, επισημαίνει την υπέρβαση ορισμένων 20 Πίνακας 1.3 Εξέλιξη των περιβαλλοντικών θεμάτων και προκλήσεων Στο επίκεντρο Κατά τις δεκαετίες 1970/1980 (μέχρι σήμερα) Κατά τη δεκαετία 1990 (μέχρι σήμερα) Κατά τη δεκαετία 2000 (μέχρι σήμερα) Πηγή: Αυξανόμενος βαθμός περιπλοκότητας ΕΟΠ. Κλιματική αλλαγή Μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου από τη βιομηχανία, τις μεταφορές και τη γεωργία. Αύξηση του μεριδίου των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Θέσπιση προσεγγίσεων για το πλήρες φάσμα της οικονομίας, παροχή κινήτρων υπέρ της μεταβολής των συμπεριφορών και εξισορρόπηση των κινητήριων δυνάμεων της κατανάλωσης. Επιμερισμός του παγκόσμιου φορτίου μετριασμού και προσαρμογής. Φύση και βιοποικιλότητα Προστασία επιλεγμένων ειδών και οικοτόπων. Δημιουργία οικολογικών δικτύων. Διαχείριση χωροκατακτητικών ειδών. Μείωση των πιέσεων από τους τομείς της γεωργίας, της δασοκομίας, της αλιείας και των μεταφορών. Ολοκλήρωση των υπηρεσιών οικοσυστήματος που συνδέονται με την κλιματική αλλαγή, τη χρήση πόρων και την υγεία. Συνυπολογισμός της χρήσης φυσικού κεφαλαίου (ύδατα, γη, βιοποικιλότητα, έδαφος) στις αποφάσεις τομεακής διαχείρισης. Φυσικοί πόροι και απόβλητα Βελτίωση της επεξεργασίας αποβλήτων για τον έλεγχο των επικίνδυνων ουσιών στα απόβλητα. Μείωση του αντικτύπου από τη διάθεση αποβλήτων. Περιορισμός των επιπτώσεων από τους χώρους υγειονομικής ταφής και τις διαρροές. Περιβάλλον και υγεία Μείωση των εκπομπών συγκεκριμένων ρύπων στην ατμόσφαιρα, στα ύδατα και στο έδαφος. Βελτίωση της επεξεργασίας λυμάτων. Ανακύκλωση Μείωση των αποβλήτων. Μείωση της παραγωγής αποβλήτων μέσω της πρόληψης. Βελτίωση της αποδοτικότητας της χρήσης πόρων (ύλες, τρόφιμα, ενέργεια, ύδατα) και της κατανάλωσης στο πλαίσιο της αυξανόμενης ζήτησης, των μειωμένων πόρων και του ανταγωνισμού. Καθαρότερη παραγωγή. εκπομπών ρύπων από κοινές πηγές (όπως ο θόρυβος που συνδέεται με τις μεταφορές και η ατμοσφαιρική ρύπανση) στην ατμόσφαιρα, στα ύδατα και στο έδαφος. Βελτίωση της ρύθμισης των χημικών ουσιών. Μείωση της συνολικής έκθεσης των ανθρώπων σε επιβλαβείς ρύπους και άλλους παράγοντες πίεσης. Βελτίωση της διασύνδεσης της υγείας του ανθρώπου και της υγείας του οικοσυστήματος. 21

15 Η κατάσταση του περιβάλλοντος στην Ευρώπη κατώτατων ορίων τόσο σε τοπικό όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο, καθώς και το γεγονός ότι οι αρνητικές περιβαλλοντικές τάσεις ενδέχεται να προκαλέσουν δραστικές και μη αναστρέψιμες βλάβες σε ορισμένα οικοσυστήματα και υπηρεσίες που θεωρούνται δεδομένες. Με άλλα λόγια, ο ανεπαρκής ρυθμός προόδου που παρατηρείται τις τελευταίες δεκαετίες σε ό,τι αφορά την αντιμετώπιση των περιβαλλοντικών προβλημάτων ενδέχεται να υπονομεύσει σοβαρά την ικανότητα αντιμετώπισης των αρνητικών συνεπειών τους στο μέλλον. η εφαρμογή ολοκληρωμένων δράσεων σε όλους τους τομείς πολιτικής μπορεί να συμβάλει στην εξασφάλιση θετικών περιβαλλοντικών αποτελεσμάτων με παράλληλα οφέλη για την ευρύτερη οικονομία η βιώσιμη διαχείριση του φυσικού κεφαλαίου προϋποθέτει τη μετάβαση προς μια πιο «πράσινη» και αποδοτικότερη ως προς τη χρήση πόρων οικονομία. Αυξανόμενος βαθμός περιπλοκότητας Προσεγγίζοντας την κατάσταση του περιβάλλοντος και τις μελλοντικές προκλήσεις από διαφορετικές οπτικές Στα κεφάλαια που ακολουθούν εξετάζονται αναλυτικότερα οι κύριες τάσεις που κυριαρχούν στα τέσσερα περιβαλλοντικά θέματα προτεραιότητας που προαναφέρθηκαν. Τα κεφάλαια 2 και 5 περιλαμβάνουν μια αξιολόγηση της κατάστασης, των τάσεων και των προοπτικών για κάθε θέμα. Το κεφάλαιο 6 εξετάζει τις πολυάριθμες άμεσες και έμμεσες σχέσεις που συνδέουν τα διάφορα θέματα από την οπτική του φυσικού κεφαλαίου και των υπηρεσιών οικοσυστήματος, εστιάζοντας στους χερσαίους, στους εδαφικούς και στους υδάτινους πόρους. Το κεφάλαιο 7 προσεγγίζει το θέμα μέσα από το πρίσμα των κύριων παγκόσμιων κοινωνικοοικονομικών και περιβαλλοντικών μαζικών τάσεων που κυριαρχούν στον υπόλοιπο κόσμο και οι οποίες προβλέπεται ότι θα επηρεάσουν το περιβάλλον της Ευρώπης. Τέλος, το κεφάλαιο 8 εξετάζει τις διαπιστώσεις των προηγούμενων κεφαλαίων και τις επιπτώσεις τους στις μελλοντικές περιβαλλοντικές προτεραιότητες, προσεγγίζοντας το θέμα μέσα από το πρίσμα της διαχείρισης του φυσικού κεφαλαίου και των υπηρεσιών οικοσυστήματος, της «πράσινης» οικονομίας, των ενισχυμένων ολοκληρωμένων πολιτικών και των πλέον εξελιγμένων συστημάτων πληροφοριών. Από την εν λόγω ανάλυση προκύπτουν τα ακόλουθα συμπεράσματα: η βελτίωση της εφαρμογής και η περαιτέρω ενίσχυση της περιβαλλοντικής προστασίας εξασφαλίζουν πολλαπλά οφέλη η ειδική διαχείριση του φυσικού κεφαλαίου και των υπηρεσιών οικοσυστήματος αυξάνει την αντοχή του περιβάλλοντος 22 23

16 Κλιματική αλλαγή 2 Κλιματική αλλαγή Η ανεξέλεγκτη κλιματική αλλαγή μπορεί να έχει καταστροφικές επιπτώσεις Κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών το παγκόσμιο κλίμα παρουσιάζει αξιοσημείωτη σταθερότητα, ευνοώντας έτσι την ανάπτυξη του ανθρώπινου πολιτισμού. Σήμερα, ωστόσο, υπάρχουν σαφείς ενδείξεις ότι το κλίμα αλλάζει ( 1 ). Το γεγονός αυτό αναγνωρίζεται ευρέως ως μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζει το ανθρώπινο είδος. Από τις μετρήσεις των παγκόσμιων συγκεντρώσεων αερίων θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα ( A ) προκύπτει ότι έχουν σημειωθεί σημαντικές αυξήσεις σε σύγκριση με τα προβιομηχανικά επίπεδα, καθώς τα επίπεδα του διοξειδίου του άνθρακα (CO 2 ) υπερβαίνουν κατά πολύ το φυσιολογικό εύρος των τελευταίων ετών. Η συγκέντρωση διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα αυξήθηκε από το προβιομηχανικό επίπεδο των 280 ppm (μέρη ανά εκατομμύριο) σε 387 ppm το 2008 ( 2 ). Οι αυξήσεις των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου οφείλονται κυρίως στη χρήση ορυκτών καυσίμων, παρότι μικρότερη, ωστόσο σημαντική συμβολή, έχουν επίσης η αποδάσωση, η μεταβολή της χρήσης των γαιών και η γεωργική δραστηριότητα. Κατά συνέπεια, η μέση θερμοκρασία του αέρα το 2009 αυξήθηκε κατά 0,7 έως 0,8 C σε σύγκριση με τα προβιομηχανικά επίπεδα ( 3 ). Πράγματι, η διακυβερνητική επιτροπή για την κλιματική αλλαγή (IPCC) κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η παγκόσμια αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη που παρατηρείται από τα μέσα του εικοστού αιώνα οφείλεται κατά πάσα πιθανότητα στην ανθρώπινη δραστηριότητα ( B ) ( 4 ). Επιπροσθέτως, οι πλέον αισιόδοξες προβλέψεις σήμερα κάνουν λόγο για πιθανή αύξηση της μέσης θερμοκρασίας του πλανήτη από 1,8 έως 4,0 C ή από 1,1 έως 6,4 C, εάν συνυπολογιστεί το πλήρες εύρος αβεβαιότητας κατά τη διάρκεια του αιώνα που διανύουμε, εάν η παγκόσμια δράση για τον περιορισμό των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου δεν αποφέρει καρπούς ( 4 ). Από τις πρόσφατες παρατηρήσεις προκύπτει ότι ο ρυθμός αύξησης των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου καθώς και πολλές κλιματικές επιπτώσεις προσεγγίζουν το ανώτατο και όχι τα κατώτερα όρια των προβλέψεων της διακυβερνητικής επιτροπής για την κλιματική αλλαγή ( C ) ( 1 ) ( 5 ). istockphoto Η κλιματική αλλαγή και η αύξηση της θερμοκρασίας αυτής της κλίμακας συνδέονται με ένα ευρύ φάσμα πιθανών επιπτώσεων. Ήδη κατά τη διάρκεια των τριών τελευταίων δεκαετιών, η αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη είχε μια εμφανή επίδραση στις αλλαγές που παρατηρήθηκαν σε πολλά ανθρώπινα και φυσικά συστήματα σε παγκόσμια κλίμακα 24 25

17 Κλιματική αλλαγή περιλαμβανομένων των αλλαγών στα πρότυπα κατακρημνίσεων, της ανόδου της μέσης στάθμης της θάλασσας, της υποχώρησης των παγετώνων και της μείωσης της αρκτικής θαλάσσιας παγοκάλυψης. Επιπροσθέτως, σε πολλές περιπτώσεις έχει μεταβληθεί η ροή των ποταμών και ειδικά όσων τροφοδοτούνται από χιόνια ή παγετώνες ( 6 ). Άλλες συνέπειες των μεταβαλλόμενων κλιματικών συνθηκών περιλαμβάνουν αύξηση της μέσης θερμοκρασίας των ωκεανών, εκτεταμένη τήξη των στρωμάτων χιονιού και πάγου, αυξημένο κίνδυνο πλημμυρών για τις αστικές περιοχές και τα οικοσυστήματα, οξίνιση των ωκεανών και ακραία κλιματικά φαινόμενα, όπως κύματα καύσωνα. Οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής αναμένεται να γίνουν αισθητές σε ολόκληρο τον πλανήτη, περιλαμβανομένης της Ευρώπης. Εάν δεν ληφθούν μέτρα, οι κλιματικές μεταβολές αναμένεται να προκαλέσουν αισθητές δυσμενείς επιπτώσεις. Επιπροσθέτως, η αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη αυξάνει ταυτόχρονα τον κίνδυνο υπέρβασης των σημείων ανατροπής της ισορροπίας, γεγονός που ενδέχεται να προκαλέσει μη γραμμικές αλλαγές μεγάλης κλίμακας (βλ. Κεφάλαιο 7). Εικόνα 2.1 Παλαιότερη και προβλεπόμενη μεταβολή της θερμοκρασίας της επιφάνειας του πλανήτη (συγκριτικά με την περίοδο ), βάσει μέσων όρων πολλαπλών προτύπων για επιλεγμένα σενάρια της διακυβερνητικής επιτροπής για την κλιματική αλλαγή Αύξηση της θερμοκρασίας της επιφάνειας του πλανήτη ( C) A2 Σταθερές συγκεντρώσεις το 2000 A1B B1 20ός αιώνας B1 Στόχος του «+ 2 C» A1T B2 A1B A2 A1Fl Σημείωση: Οι στήλες δεξιά απεικονίζουν τη βέλτιστη εκτίμηση (συμπαγής γραμμή στο εσωτερικό κάθε στήλης) και το πιθανό εκτιμώμενο εύρος για το σύνολο των έξι σεναρίων-δεικτών της διακυβερνητικής επιτροπής για την κλιματική αλλαγή για την περίοδο (συγκριτικά με την περίοδο ). Η οριζόντια μαύρη γραμμή προστέθηκε από τον ΕΟΠ και απεικονίζει τον στόχο της μέγιστης αύξησης της θερμοκρασίας κατά 2 C σε σχέση με τα προβιομηχανικά επίπεδα, όπως καθορίζεται στα συμπεράσματα του Συμβουλίου της ΕΕ και στη συμφωνία της Κοπεγχάγης της σύμβασης πλαισίου των Ηνωμένων Εθνών για τις κλιματικές μεταβολές (UNFCCC) (1,4 C πάνω από τα επίπεδα του 1990 λόγω της αύξησης της θερμοκρασίας κατά 0,6 C από την προβιομηχανική περίοδο μέχρι το 1990). Πηγή: Διακυβερνητική επιτροπή για την κλιματική αλλαγή (IPCC) ( a ). Στόχος της Ευρώπης είναι να περιορίσει την αύξηση της μέσης θερμοκρασίας του πλανήτη σε επίπεδα κάτω των 2 C Ο διεθνώς αναγνωρισμένος στόχος του περιορισμού της αύξησης της μέσης θερμοκρασίας του πλανήτη σε επίπεδα κάτω των 2 C σε σχέση με τα προβιομηχανικά επίπεδα καθοδηγεί τις πολιτικές συζητήσεις για την εξεύρεση τρόπων περιορισμού των επικίνδυνων επιπτώσεων στο κλιματικό σύστημα ( 7 ). Η επίτευξη αυτού του στόχου προϋποθέτει σημαντικές μειώσεις των παγκόσμιων εκπομπών αερίων θερμοκηπίου. Μόνο για τη συγκέντρωση διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα, βάσει των εκτιμήσεων ευαισθησίας του παγκόσμιου κλίματος, ο συνολικός αυτός στόχος μεταφράζεται σε περιορισμό των συγκεντρώσεων CO 2 στην ατμόσφαιρα σε περίπου 350 έως 400 ppm. Όσον αφορά το σύνολο των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου, το όριο που προκύπτει στις περισσότερες περιπτώσεις κυμαίνεται από 445 έως 490 ppm ισοδύναμου CO 2 ( 4 ) ( 8 ). Όπως προαναφέρθηκε, οι συγκεντρώσεις CO 2 στην ατμόσφαιρα προσεγγίζουν ήδη αυτά τα επίπεδα και σήμερα σημειώνουν αύξηση της τάξης των 20 ppm περίπου ανά δεκαετία ( 2 ). Ως εκ τούτου, η επίτευξη του στόχου των «2 C» προϋποθέτει σταθεροποίηση των παγκόσμιων εκπομπών CO 2 κατά την τρέχουσα δεκαετία και σημαντική μείωσή τους στη συνέχεια ( 5 ). Μακροπρόθεσμα, η επίτευξη αυτού του στόχου ενδέχεται να απαιτεί μειώσεις των παγκόσμιων εκπομπών μέχρι το 2050 κατά 50 % περίπου σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990 ( 4 ). Για την ΕΕ των 27 και άλλες βιομηχανικές χώρες, αυτό μεταφράζεται σε μειώσεις εκπομπών κατά 25 έως 40 % μέχρι το 2020 και κατά 80 έως 95 % μέχρι το 2050 με την προϋπόθεση ότι οι αναπτυσσόμενες χώρες θα μειώσουν σημαντικά τις εκπομπές τους συγκριτικά με τις αντίστοιχες προβλεπόμενες εκπομπές των συνήθων πρακτικών τους. Ωστόσο, ακόμη και η δικλείδα του στόχου των «2 C» δεν εγγυάται απολύτως την αποφυγή του συνόλου των δυσμενών επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, καθώς επηρεάζεται από αστάθμητους παράγοντες. Η διάσκεψη των μερών της σύμβασης πλαισίου των Ηνωμένων Εθνών για τις κλιματικές μεταβολές (UNFCCC) που πραγματοποιήθηκε στην Κοπεγχάγη το 2009 έλαβε υπόψη τη συμφωνία της Κοπεγχάγης, η οποία ζητά την εκπόνηση μιας 26 27

18 Κλιματική αλλαγή αξιολόγησης της εφαρμογής της μέχρι το 2015: «Η αξιολόγηση αυτή θα πρέπει να εξετάζει τη στήριξη του μακροπρόθεσμου στόχου μέσω της αναφοράς μιας σειράς θεμάτων επιστημονικής φύσης, περιλαμβανομένων θεμάτων σχετικά με τις αυξήσεις της θερμοκρασίας κατά 1,5 C ( 7 ).» Η ΕΕ μειώνει τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, εκπληρώνοντας την υποχρέωσή της δυνάμει του πρωτοκόλλου του Κιότο Η επίτευξη του στόχου του περιορισμού της αύξησης της θερμοκρασίας του πλανήτη σε επίπεδα κάτω των 2 C προϋποθέτει την καταβολή συντονισμένων προσπαθειών σε παγκόσμιο επίπεδο, καθώς και την επίτευξη περαιτέρω σημαντικών μειώσεων των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου στην Ευρώπη. Το 2008, η ΕΕ ευθυνόταν για το % των παγκόσμιων εκπομπών αερίων θερμοκηπίου ( 9 ) ενώ ο πληθυσμός της αντιστοιχεί στο 8 % του παγκόσμιου πληθυσμού. Σύμφωνα με τις τρέχουσες προβλέψεις, οι οποίες λαμβάνουν υπόψη την αύξηση του πληθυσμού και την οικονομική ανάπτυξη παγκοσμίως, το ποσοστό συνεισφοράς της Ευρώπης θα μειωθεί, καθώς οι εκπομπές στις αναδυόμενες οικονομίες συνεχίζουν να αυξάνονται ( 10 ). Οι ετήσιες εκπομπές αερίων θερμοκηπίου στην ΕΕ το 2008 αντιστοιχούσαν σε περίπου 10 τόνους ισοδύναμου CO 2 κατ άτομο ( 11 ). Σε όρους συνολικών εκπομπών, η ΕΕ κατέχει την τρίτη θέση μετά την Κίνα και τις ΗΠΑ ( 12 ). Ταυτόχρονα, οι τάσεις των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου στην ΕΕ που συνδέονται με την οικονομική ανάπτυξη οι οποίες υπολογίζονται με βάση το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν (ΑΕγχΠ) στην ΕΕ καταδεικνύουν μια συνολική αποσύνδεση των εκπομπών από την οικονομική ανάπτυξη σε βάθος χρόνου. Από το 1990 έως το 2007, οι εκπομπές ανά μονάδα ΑΕγχΠ στην ΕΕ των 27 μειώθηκαν κατά περισσότερο από ένα τρίτο ( 11 ). Εντούτοις, θα πρέπει να σημειωθεί ότι τα εν λόγω αριθμητικά στοιχεία αφορούν μόνο τις εκπομπές εντός ΕΕ και υπολογίζονται σύμφωνα με τις συμφωνηθείσες διεθνείς κατευθυντήριες οδηγίες της UNFCCC. Η συνεισφορά της Ευρώπης στις παγκόσμιες εκπομπές ενδέχεται να είναι μεγαλύτερη εάν συνυπολογιστούν οι ευρωπαϊκές εισαγωγές αγαθών και υπηρεσιών και το αντίστοιχο αποτύπωμα άνθρακα. Τα τρέχοντα δεδομένα εκπομπών επιβεβαιώνουν ότι οι χώρες της ΕΕ των 15 σημειώνουν πρόοδο ως προς την υλοποίηση του κοινού στόχου της μείωσης των εκπομπών κατά 8 % σε σχέση με τα επίπεδα του έτους αναφοράς το οποίο για τις περισσότερες χώρες είναι το 1990 κατά την πρώτη περίοδο δέσμευσης, σύμφωνα με το Πρωτόκολλο του Κιότο, και συγκεκριμένα την περίοδο Στην ΕΕ των 27 σημειώθηκαν ακόμη μεγαλύτερες μειώσεις συγκριτικά με την ΕΕ των 15, ενώ από το 1990 ως το 2008 οι εγχώριες εκπομπές αερίων θερμοκηπίου μειώθηκαν κατά 11 % περίπου ( D ) ( 11 ). 28 Αξίζει να σημειωθεί ότι η UNFCCC και το Πρωτόκολλο του Κιότο δεν καλύπτουν όλα τα αέρια του θερμοκηπίου. Πολλές από τις ουσίες που ελέγχονται από το Πρωτόκολλο του Μόντρεαλ, όπως οι χλωροφθοράνθρακες (CFCs), ενδεχομένως αποτελούν εξίσου ισχυρά αέρια του θερμοκηπίου. Ο σταδιακός περιορισμός της χρήσης ουσιών εξασθένισης του όζοντος που προκαλούν κλιματικές μεταβολές δυνάμει του Πρωτοκόλλου του Μόντρεαλ έχει συμβάλει έμμεσα στην αξιόλογη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να επιτευχθούν παγκόσμιες μειώσεις των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου μεγαλύτερες από τις αναμενόμενες μειώσεις λόγω συμμόρφωσης προς το Πρωτόκολλο του Κιότο μέχρι τα τέλη του 2012 ( 13 ). Εικόνα 2.2 Λουξεμβούργο Ιρλανδία Εσθονία Τσεχική Δημοκρατία Φινλανδία Κύπρος Κάτω Χώρες Βέλγιο Δανία Γερμανία Ελλάδα Σλοβενία Αυστρία Πολωνία Ηνωμένο Βασίλειο Βουλγαρία Ιταλία Σλοβακία Ισπανία Γαλλία Πορτογαλία Ουγγαρία Λιθουανία Μάλτα Σουηδία Ρουμανία Λεττονία Πηγή: ΕΕ των 27 Ισλανδία Νορβηγία Λιχτενστάιν Κροατία Ελβετία Τουρκία Εκπομπές αερίων θερμοκηπίου εκφρασμένες σε τόνους ισοδύναμου CO 2 κατ άτομο ανά χώρα το Κατά κεφαλήν εκπομπές αερίων θερμοκηπίου (τόνοι ισοδύναμου CO 2 κατ άτομο) ΕΟΠ. 29

19 Κλιματική αλλαγή Εικόνα 2.3 Εγχώριες εκπομπές αερίων θερμοκηπίου στην ΕΕ των 15 και στην ΕΕ των 27 την περίοδο ( D ) Η προσεκτικότερη εξέταση των βασικών τομεακών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου αποκαλύπτει την ύπαρξη μικτών τάσεων Έτος-δείκτης 1990 = 100, ΕΕ των 27 Έτος αναφοράς-δείκτης = 100, ΕΕ των ΕΕ των 15: Στόχος Κιότο 8 % μέχρι το ,9 % 11,3 % ΕΕ των 27: Μονομερής στόχος 20 % μέχρι το 2020 Οι κύριες πηγές ανθρωπογενών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου παγκοσμίως περιλαμβάνουν τη χρήση ορυκτών καυσίμων για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, τις μεταφορές, τη βιομηχανία και την οικιακή χρήση και αντιστοιχούν συνολικά στα δύο τρίτα περίπου των συνολικών παγκόσμιων εκπομπών. Άλλες πηγές περιλαμβάνουν την αποδάσωση, η οποία ευθύνεται για το ένα πέμπτο περίπου των εν λόγω εκπομπών, τη γεωργία, την υγειονομική ταφή των αποβλήτων και τη χρήση βιομηχανικών φθοριούχων αερίων. Συνολικά στην ΕΕ, σχεδόν το 80 % των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου οφείλεται στην ενεργειακή κατανάλωση και συγκεκριμένα στην παραγωγή και στην κατανάλωση ηλεκτρικής και θερμικής ενέργειας στη βιομηχανία, στις μεταφορές και στα νοικοκυριά ( 9 ). Οι ιστορικά υψηλές τάσεις των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου που καταγράφονται στην ΕΕ την τελευταία εικοσαετία είναι αποτέλεσμα δύο δεσμών αντικρουόμενων παραγόντων ( 11 ). 70 Έτος αναφοράς για τους στόχους του Πρωτοκόλλου του Κιότο Συνολικές εκπομπές αερίων θερμοκηπίου της ΕΕ των 27 Συνολικές εκπομπές αερίων θερμοκηπίου της ΕΕ των Αφενός, οι εκπομπές παρουσίασαν ανοδική τάση λόγω μιας σειράς παραγόντων όπως: η αύξηση της παραγωγής ηλεκτρικής και θερμικής ενέργειας από θερμοηλεκτρικούς σταθμούς, τόσο σε απόλυτους όρους όσο και συγκριτικά με άλλες πηγές η οικονομική μεγέθυνση των μεταποιητικών βιομηχανιών Πηγή: ΕΟΠ. η αυξανόμενη ζήτηση στους τομείς των επιβατικών και εμπορευματικών μεταφορών το αυξανόμενο μερίδιο των οδικών μεταφορών σε σχέση με άλλους τρόπους μεταφοράς ο αυξανόμενος αριθμός νοικοκυριών οι δημογραφικές αλλαγές που σημειώθηκαν κατά τη διάρκεια των τελευταίων δεκαετιών

20 Κλιματική αλλαγή Αφετέρου, την ίδια περίοδο οι εκπομπές παρουσίασαν πτωτική τάση λόγω μιας σειράς παραγόντων όπως: οι βελτιώσεις στην ενεργειακή αποδοτικότητα, ιδίως από τους βιομηχανικούς τελικούς χρήστες και τις βιομηχανίες ενέργειας Εικόνα 2.4 Εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου στην ΕΕ των 27 ανά τομέα το 2008 και μεταβολές κατά την περίοδο Εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου στην ΕΕ των 27 ανά τομέα το 2008 οι βελτιώσεις των οχημάτων για την αύξηση της αποδοτικότητας των καυσίμων η βελτίωση της διαχείρισης αποβλήτων και της ανάκτησης αερίων από τους χώρους υγειονομικής ταφής αποβλήτων (οι υψηλότερες μειώσεις σημειώθηκαν στον τομέα των αποβλήτων) οι μειώσεις των εκπομπών που οφείλονται στη γεωργική δραστηριότητα (κατά 20 % και άνω από το 1990) Βιομηχανικές διεργασίες 8,3 % Πρόσκαιρες εκπομπές 1,7 % Γεωργία 9,6 % Απόβλητα 2,8 % Παραγωγή ενέργειας 31,1 % ο περιορισμός της χρήσης γαιάνθρακα και η στροφή προς λιγότερο ρυπογόνα καύσιμα, ειδικά στο φυσικό αέριο και στη βιομάζα, για την παραγωγή ηλεκτρικής και θερμικής ενέργειας ως έναν βαθμό, η οικονομική αναδιάρθρωση στα κράτη μέλη της Ανατολικής Ευρώπης στις αρχές της δεκαετίας του Οι τάσεις που κυριάρχησαν στην ΕΕ την περίοδο για τις εκπομπές αερίων θερμοκηπίου διαμορφώθηκαν κυρίως από τις δύο μεγαλύτερες χώρες εκπομπής, τη Γερμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο, στις οποίες αναλογεί ποσοστό άνω του 50 % της συνολικής μείωσης που σημειώθηκε στην ΕΕ. Σημαντικές μειώσεις επιτεύχθηκαν επίσης από ορισμένες χώρες της ΕΕ των 12, όπως η Βουλγαρία, η Τσεχική Δημοκρατία, η Πολωνία και η Ρουμανία. Η συνολική αυτή μείωση αντισταθμίστηκε εν μέρει από την αύξηση των εκπομπών στην Ισπανία και, σε μικρότερο βαθμό, στην Ιταλία, την Ελλάδα και την Πορτογαλία ( 9 ). Οι συνολικές τάσεις επηρεάζονται από το γεγονός ότι, σε πολλές περιπτώσεις, οι εκπομπές από μεγάλες σημειακές πηγές έχουν μειωθεί, ενώ ταυτόχρονα οι εκπομπές από ορισμένες κινητές ή/και διάχυτες πηγές, ειδικά στον τομέα των μεταφορών, έχουν παρουσιάσει σημαντική αύξηση. Συγκεκριμένα, ο τομέας των μεταφορών παραμένει προβληματικός όσον αφορά τις εκπομπές. Οι εκπομπές αερίων θερμοκηπίου στον τομέα των μεταφορών αυξήθηκαν κατά 24 % την περίοδο στην ΕΕ των 27, μη συμπεριλαμβανομένων των εκπομπών από τους τομείς των διεθνών αεροπορικών και θαλάσσιων μεταφορών ( 9 ). Παρά τη μείωση του μεριδίου αγοράς των σιδηροδρομικών εμπορευματικών μεταφορών και των εσωτερικών πλωτών μεταφορών, ο αριθμός των αυτοκινήτων στην ΕΕ των 27 σύμφωνα με τα επίπεδα κατοχής αυτοκινήτου αυξήθηκε κατά 22 % την περίοδο , ποσοστό που ισοδυναμεί με 52 εκατομμύρια αυτοκίνητα ( 14 ). 32 Νοικοκυριά και υπηρεσίες 14,5 % Μεταβολή Συνολικές εκπομπές αερίων θερμοκηπίου Διεθνείς θαλάσσιες μεταφορές Διεθνείς αεροπορικές μεταφορές Απόβλητα Γεωργία Βιομηχανικές διεργασίες Πρόσκαιρες εκπομπές Νοικοκυριά/υπηρεσίες Μεταφορές Μεταποιητική βιομηχανία/κατασκευές Παραγωγή ενέργειας % Σημείωση: Οι εκπομπές από τις διεθνείς αεροπορικές και θαλάσσιες μεταφορές, οι οποίες δεν καλύπτονται από το Πρωτόκολλο του Κιότο, δεν περιλαμβάνονται στο πάνω σχήμα. Σε αντίθετη περίπτωση, το μερίδιο των εκπομπών από τις μεταφορές θα ανερχόταν στο 24 % περίπου των συνολικών εκπομπών στην ΕΕ των 27 το Πηγή: ΕΟΠ. Μεταφορές * 19,6 % Μεταποιητική βιομηχανία/ κατασκευές 12,4 % * Δεν περιλαμβάνονται οι διεθνείς αεροπορικές και θαλάσσιες μεταφορές, οι οποίες ευθύνονται για το (6% των συνολικών εκπομπών αερίων θερμοκηπίου) 33

EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL B8-0184/6. Τροπολογία

EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL B8-0184/6. Τροπολογία 12.3.2019 B8-0184/6 6 Παράγραφος 1 1. επικροτεί την ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με την μακρόπνοη στρατηγική «Καθαρός πλανήτης για όλους ένα ευρωπαϊκό, στρατηγικό, μακρόπνοο όραμα για μια ευημερούσα,

Διαβάστε περισσότερα

Περιβαλλοντικές Επιπτώσεις

Περιβαλλοντικές Επιπτώσεις Περιβαλλοντικές Επιπτώσεις Περιβαλλοντικά Προβλήματα Παγκόσμιας κλίμακας Περιφερειακής κλίμακας Τοπικής κλίμακας Αλλαγή του παγκόσμιου κλίματος ( Θ κατά 2 ⁰C έως 2050) Εξάντληση όζοντος (αλλαγές συγκέντρωσης

Διαβάστε περισσότερα

ΟΡΙΣΜΟΣ, ΣΤΟΧΟΙ ΚΑΙ ΩΦΕΛΗ ΤΗΣ ΕΕΠΠ

ΟΡΙΣΜΟΣ, ΣΤΟΧΟΙ ΚΑΙ ΩΦΕΛΗ ΤΗΣ ΕΕΠΠ Επισκόπηση της εφαρµογής της περιβαλλοντικής πολιτικής (ΕΕΠΠ) 2019: Επιλογή βασικών στοιχείων σχετικά µε την κατάσταση της εφαρµογής της περιβαλλοντικής νοµοθεσίας στην Ευρώπη ΟΡΙΣΜΟΣ, ΣΤΟΧΟΙ ΚΑΙ ΩΦΕΛΗ

Διαβάστε περισσότερα

7672/19 ΣΠΚ/σα/ΜΙΠ 1 LIFE.1.B

7672/19 ΣΠΚ/σα/ΜΙΠ 1 LIFE.1.B Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 19 Μαρτίου 2019 (OR. en) 7672/19 ΣΗΜΕΙΩΜΑ Αποστολέας: Αποδέκτης: Προεδρία Αριθ. εγγρ. Επιτρ.: 15011/18 Θέμα: Ειδική Επιτροπή Γεωργίας / Συμβούλιο AGRI 159 ENV

Διαβάστε περισσότερα

ΓΣΕΕ-GREENPEACE-ATTAC Ελλάς

ΓΣΕΕ-GREENPEACE-ATTAC Ελλάς ΓΣΕΕ-GREENPEACE-ATTAC Ελλάς Το Πρωτόκολλο του Κιότο Μια πρόκληση για την ανάπτυξη και την απασχόληση «Από το Ρίο στο Γιοχάνεσµπουργκ και πέρα από το Κιότο. Ποιο µέλλον για τον Πλανήτη;» ρ Μιχαήλ Μοδινός

Διαβάστε περισσότερα

ΚΛΙΜΑΤΙΚH ΑΛΛΑΓH Μέρος Γ : Αντιμετώπιση

ΚΛΙΜΑΤΙΚH ΑΛΛΑΓH Μέρος Γ : Αντιμετώπιση ΚΛΙΜΑΤΙΚH ΑΛΛΑΓH Μέρος Γ : Αντιμετώπιση Οι σημαντικότερες συμφωνίες Τι κάνει η διεθνής κοινότητα για όλα τα προηγούμενα; Οι σημαντικότεροι σταθμοί 1979: Η πρώτη παγκόσμια Διάσκεψη για το κλίμα 1988: Ίδρυση

Διαβάστε περισσότερα

EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL B8-0184/36. Τροπολογία

EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL B8-0184/36. Τροπολογία 12.3.2019 B8-0184/36 36 Παράγραφος 17 γ (νέα) 17γ. υπενθυμίζει ότι, εφόσον η Ευρώπη καταστεί η πρώτη μεγάλη οικονομία η οποία επιδιώκει την κλιματική ουδετερότητα, οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις θα είναι σε

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ

ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 23.9.2016 COM(2016) 618 final ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ Έκθεση για να διευκολυνθεί ο υπολογισμός της καταλογισθείσας ποσότητας για την Ευρωπαϊκή Ένωση, και έκθεση προκειμένου να

Διαβάστε περισσότερα

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ. ΑΞΟΝΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΧΑΤΖΗΜΠΟΥΣΙΟΥ ΕΛΕΝΗ ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ: ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΚΟΥΣΚΟΥΒΕΛΗΣ ΗΛΙΑΣ

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ. ΑΞΟΝΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΧΑΤΖΗΜΠΟΥΣΙΟΥ ΕΛΕΝΗ ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ: ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΚΟΥΣΚΟΥΒΕΛΗΣ ΗΛΙΑΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ. ΑΞΟΝΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΧΑΤΖΗΜΠΟΥΣΙΟΥ ΕΛΕΝΗ ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ: ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΚΟΥΣΚΟΥΒΕΛΗΣ ΗΛΙΑΣ Μέρος πρώτο: Η πορεία προς μία κοινή ενεργειακή πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης Ανάγκη για

Διαβάστε περισσότερα

Δημήτριος Παπαδημούλης, Stefan Eck, Luke Ming Flanagan, Στέλιος Κούλογλου, Κώστας Χρυσόγονος εξ ονόματος της Ομάδας GUE/NGL

Δημήτριος Παπαδημούλης, Stefan Eck, Luke Ming Flanagan, Στέλιος Κούλογλου, Κώστας Χρυσόγονος εξ ονόματος της Ομάδας GUE/NGL 20.3.2019 A8-0175/96 Τροπολογία 96 Δημήτριος Παπαδημούλης, Stefan Eck, Luke Ming Flanagan, Στέλιος Κούλογλου, Κώστας Χρυσόγονος εξ ονόματος της Ομάδας GUE/NGL Έκθεση Bas Eickhout, Sirpa Pietikäinen Θέσπιση

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ. Δεύτερη διετής έκθεση της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο πλαίσιο της Σύμβασης-πλαισίου των Ηνωμένων Εθνών για τις κλιματικές μεταβολές

ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ. Δεύτερη διετής έκθεση της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο πλαίσιο της Σύμβασης-πλαισίου των Ηνωμένων Εθνών για τις κλιματικές μεταβολές ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 15.12.2015 COM(2015) 642 final ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ Δεύτερη διετής έκθεση της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο πλαίσιο της Σύμβασης-πλαισίου των Ηνωμένων Εθνών για τις κλιματικές μεταβολές

Διαβάστε περισσότερα

ΑΕΙΦΟΡΙΑ ΚΑΙ ΒΙΩΣΙΜΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ

ΑΕΙΦΟΡΙΑ ΚΑΙ ΒΙΩΣΙΜΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΑΕΙΦΟΡΙΑ ΚΑΙ ΒΙΩΣΙΜΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ Η στην έκθεσή της με θέμα περιγράφει πώς με την πρόοδο της ανάπτυξης, υπάρχει αυξανόμενη ανησυχία για: Κοινωνικο κεντρικούς λόγους (ικανοποίηση ανθρώπινων προσδοκιών και φιλοδοξιών).

Διαβάστε περισσότερα

Αναπτυξιακό Συνέδριο ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ. για την νέα Προγραμματική Περίοδο 2014 2020

Αναπτυξιακό Συνέδριο ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ. για την νέα Προγραμματική Περίοδο 2014 2020 Αναπτυξιακό Συνέδριο ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ για την νέα Προγραμματική Περίοδο 2014 2020 23 04 2013 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ, ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣ ΑΛΛΑΓΗΣ Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης ΕΠΠΕΡΑΑ «Το

Διαβάστε περισσότερα

Έκθεση της ΕΕ για την εκπαίδευση: ικανοποιητική πρόοδος, χρειάζονται όµως περισσότερες προσπάθειες για να επιτευχθούν οι στόχοι

Έκθεση της ΕΕ για την εκπαίδευση: ικανοποιητική πρόοδος, χρειάζονται όµως περισσότερες προσπάθειες για να επιτευχθούν οι στόχοι IP/11/488 Βρυξέλλες, 19 Απριλίου 2011 Έκθεση της ΕΕ για την εκπαίδευση: ικανοποιητική πρόοδος, χρειάζονται όµως περισσότερες προσπάθειες για να επιτευχθούν οι στόχοι Βρυξέλλες, 19 Απριλίου Την τελευταία

Διαβάστε περισσότερα

ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΤΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ. που συνοδεύει το έγγραφο

ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΤΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ. που συνοδεύει το έγγραφο ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 29.11.2012 SWD(2012) 397 final ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΤΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ που συνοδεύει το έγγραφο Πρόταση για απόφαση

Διαβάστε περισσότερα

Thessaloniki Summit 2017

Thessaloniki Summit 2017 Thessaloniki Summit 2017 Αυτοσκοπός, ένα Επιχειρηματικό Περιβάλλον που Συμπλέει με την Δυναμική της Παγκοσμιοποίησης Τάκης Αθανασόπουλος Πρόεδρος, ΑΓΕΤ ΗΡΑΚΛΗΣ Θεσσαλονίκη, 5 Οκτωβρίου, 2017 Οι Χώρες της

Διαβάστε περισσότερα

Σύνοψη της Σύμβασης Εταιρικής Σχέσης για την Κύπρο, 2014-2020

Σύνοψη της Σύμβασης Εταιρικής Σχέσης για την Κύπρο, 2014-2020 ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 20 Ιουνίου 2014 Σύνοψη της Σύμβασης Εταιρικής Σχέσης για την Κύπρο, 2014-2020 Συνολική πληροφόρηση Η σύμβαση εταιρικής σχέσης με την Κύπρο καθορίζει ένα ορόσημο για επενδύσεις

Διαβάστε περισσότερα

Πίνακας αποτελεσμάτων της Ένωσης για την Καινοτομία το 2015. Σύνοψη Γλωσσική έκδοση ΕL

Πίνακας αποτελεσμάτων της Ένωσης για την Καινοτομία το 2015. Σύνοψη Γλωσσική έκδοση ΕL Πίνακας αποτελεσμάτων της Ένωσης για την Καινοτομία το 2015. Σύνοψη Γλωσσική έκδοση ΕL Εσωτερική Αγορά, Βιομηχανία, Επιχειρηματικότη τα και ΜΜΕ ΣΥΝΟΨΗ Πίνακας επιδόσεων της Ένωσης για την Καινοτομία το

Διαβάστε περισσότερα

A8-0392/328. Paloma López Bermejo, Νεοκλής Συλικιώτης, Cornelia Ernst, Τάκης Χατζηγεωργίου, Δημήτριος Παπαδημούλης

A8-0392/328. Paloma López Bermejo, Νεοκλής Συλικιώτης, Cornelia Ernst, Τάκης Χατζηγεωργίου, Δημήτριος Παπαδημούλης 11.1.2018 A8-0392/328 328 Paloma López Bermejo, Νεοκλής Συλικιώτης, Cornelia Ernst, Τάκης Χατζηγεωργίου, Δημήτριος Παπαδημούλης Αιτιολογική σκέψη 7 (7) Είναι επομένως σκόπιμο να τεθεί ενωσιακός δεσμευτικός

Διαβάστε περισσότερα

Παρουσίαση συμπερασμάτων από την 6 η Σύνοδο των Υπουργών για το Περιβάλλον και την Υγεία.

Παρουσίαση συμπερασμάτων από την 6 η Σύνοδο των Υπουργών για το Περιβάλλον και την Υγεία. Παρουσίαση συμπερασμάτων από την 6 η Σύνοδο των Υπουργών για το Περιβάλλον και την Υγεία. Οστράβα 13-15 Ιουνίου 2017 Δημήτριος Κάρναβος Δήμαρχος Καλλιθέας και Αντιπρόεδρος ΕΔΔΥΠΠΥ 1 Στο πλαίσιο της συμμετοχής

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ. στην ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ. στην ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 23.7.2014 COM(2014) 520 final ANNEXES 1 to 3 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ στην ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ Η ενεργειακή απόδοση και η συμβολή της

Διαβάστε περισσότερα

Επισυνάπτονται για τις αντιπροσωπίες τα συμπεράσματα του Συμβουλίου για την Αρκτική, ως εγκρίθηκαν από το Συμβούλιο στις 20 Ιουνίου 2016.

Επισυνάπτονται για τις αντιπροσωπίες τα συμπεράσματα του Συμβουλίου για την Αρκτική, ως εγκρίθηκαν από το Συμβούλιο στις 20 Ιουνίου 2016. Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 20 Ιουνίου 2016 (OR. en) 10400/16 COEST 166 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ Αποστολέας: Γενική Γραμματεία του Συμβουλίου Με ημερομηνία: 20 Ιουνίου 2016 Αποδέκτης: Αντιπροσωπίες

Διαβάστε περισσότερα

Κυκλική Οικονομία. Κλείσιμο του κύκλου Το Σχέδιο Δράσης της ΕΕ για την Κυκλική Οικονομία

Κυκλική Οικονομία. Κλείσιμο του κύκλου Το Σχέδιο Δράσης της ΕΕ για την Κυκλική Οικονομία Κυκλική Οικονομία Κλείσιμο του κύκλου Το Σχέδιο Δράσης της ΕΕ για την Κυκλική Οικονομία Το Πακέτο Κυκλικής Οικονομίας της ΕΕ Εγκρίθηκε στις 2 Δεκεμβρίου 2015 Ανακοίνωση του Σχεδίου Δράσης Λίστα των Πρωτοβουλιών

Διαβάστε περισσότερα

Επιτροπή Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων ΣΧΕΔΙΟ ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗΣ. προς την Επιτροπή Περιφερειακής Ανάπτυξης

Επιτροπή Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων ΣΧΕΔΙΟ ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗΣ. προς την Επιτροπή Περιφερειακής Ανάπτυξης ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2009-2014 Επιτροπή Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων 16.4.2012 2011/0274(COD) ΣΧΕΔΙΟ ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗΣ της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας

Διαβάστε περισσότερα

ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΕΣ EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL 2011/0274(COD) Σχέδιο γνωμοδότησης Cristina Gutiérrez-Cortines (PE487.

ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΕΣ EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL 2011/0274(COD) Σχέδιο γνωμοδότησης Cristina Gutiérrez-Cortines (PE487. ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2009-2014 Επιτροπή Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων 2011/0274(COD) 5.6.2012 ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΕΣ 17-65 Σχέδιο γνωμοδότησης Cristina Gutiérrez-Cortines (PE487.713v01-00)

Διαβάστε περισσότερα

EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL A8-0048/21. Τροπολογία. Jordi Solé εξ ονόματος της Ομάδας Verts/ALE

EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL A8-0048/21. Τροπολογία. Jordi Solé εξ ονόματος της Ομάδας Verts/ALE 8.3.2018 A8-0048/21 21 Αιτιολογική σκέψη Δ α (νέα) Δ α. λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με το άρθρο 8 ΣΛΕΕ, η ΕΕ έχει αναλάβει δέσμευση για την προώθηση της ισότητας ανδρών και γυναικών και τη διασφάλιση

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ 2015 ΣΥΝΘΕΤΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ 2015 ΣΥΝΘΕΤΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ 2015 ΣΥΝΘΕΤΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ 2015 ΣΥΝΘΕΤΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ Γραφικό σχέδιο: ΕΟΠ/Intrasoft Σελιδοποίηση: Rosendahl-Schultz

Διαβάστε περισσότερα

Στις 18 Ιουνίου 2013, το Συμβούλιο (Περιβάλλον) ενέκρινε τα συμπεράσματα που περιλαμβάνονται στο Παράρτημα του παρόντος σημειώματος.

Στις 18 Ιουνίου 2013, το Συμβούλιο (Περιβάλλον) ενέκρινε τα συμπεράσματα που περιλαμβάνονται στο Παράρτημα του παρόντος σημειώματος. ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ Βρυξέλλες, 18 Ιουνίου 2013 (19.07) (OR. en) 11151/13 ENV 578 SAN 226 AGRI 395 FORETS 32 ENER 298 TRANS 336 ECOFIN 574 ΣΗΜΕΙΩΜΑ της: Γενικής Γραμματείας προς: τις αντιπροσωπείες

Διαβάστε περισσότερα

Ελλάδα Επιχειρησιακό πρόγραµµα : Περιβάλλον και αειφόρος ανάπτυξη

Ελλάδα Επιχειρησιακό πρόγραµµα : Περιβάλλον και αειφόρος ανάπτυξη MEMO/07/499 Βρυξέλλες, 26 Νοεµβρίου 2007 Ελλάδα Επιχειρησιακό πρόγραµµα 2007-2013: Περιβάλλον και αειφόρος ανάπτυξη 1. Επιχειρησιακό πρόγραµµα «Περιβάλλον και αειφόρος ανάπτυξη» 2007-2013: πρόγραµµα στο

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ, ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ, ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ, ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ, ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 2.12. COM() 614 final ANNEX 1 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ για την ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ, ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ, ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΚΑΙ ΤΗΝ

Διαβάστε περισσότερα

ΡΥΠΑΝΣΗ ΤΗΣ ATMOΣΦΑΙΡΑΣ

ΡΥΠΑΝΣΗ ΤΗΣ ATMOΣΦΑΙΡΑΣ ΡΥΠΑΝΣΗ ΤΗΣ ATMOΣΦΑΙΡΑΣ...προκαλεί ορισμένα από τα σημαντικότερα παγκόσμια προβλήματα Αέριοι ρύποι όξινη βροχή οξίνιση εδαφών καταστρέφουν το όζον της ατμόσφαιρας φαινόμενο θερμοκηπίου μόνιμη αλλαγή στο

Διαβάστε περισσότερα

Το Πρόγραμμα LIFE και ο Αγροτικός Τομέας

Το Πρόγραμμα LIFE και ο Αγροτικός Τομέας Γιώργος Πρωτόπαπας Διευθυντής Πράσινου Ταμείου Εθνικό Σημείο Επαφής LIFE/Περιβάλλον Συντονιστής Έργου GR LTF Το Πρόγραμμα LIFE και ο Αγροτικός Τομέας Αθήνα 01/06/18 Πρόγραμμα LIFE Αποτελεί το χρηματοδοτικό

Διαβάστε περισσότερα

02-04-00: «Ιδιαίτερα» κλάσματα βιομάζας Δυναμικό

02-04-00: «Ιδιαίτερα» κλάσματα βιομάζας Δυναμικό Κεφάλαιο 02-04 σελ. 1 02-04-00: «Ιδιαίτερα» κλάσματα βιομάζας Δυναμικό Όπως επισημάνθηκε στο κεφάλαιο 01-04, η πρώτη ύλη για τα «ιδιαίτερα» κλάσματα βιομάζας είναι μη επικίνδυνα απόβλητα, κυρίως παραγόμενα

Διαβάστε περισσότερα

ENERGYFORUM «ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ» Αθήνα Δημήτρης Καλογερόπουλος Πρόεδρος Ε.Ε.Τ.Α.Α. ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΣΊΑ ΚΑΙ ΚΤΚΛΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

ENERGYFORUM «ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ» Αθήνα Δημήτρης Καλογερόπουλος Πρόεδρος Ε.Ε.Τ.Α.Α. ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΣΊΑ ΚΑΙ ΚΤΚΛΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ENERGYFORUM «ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ» Αθήνα 14-11-2017 Δημήτρης Καλογερόπουλος Πρόεδρος Ε.Ε.Τ.Α.Α. ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΣΊΑ ΚΑΙ ΚΤΚΛΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Σο μεγάλο θέμα που έχει να κάνει με την προστασία του περιβάλλοντος

Διαβάστε περισσότερα

«Κλιματική ή Αλλαγή: Δείκτες και Γεγονότα»

«Κλιματική ή Αλλαγή: Δείκτες και Γεγονότα» «Κλιματική ή Αλλαγή: Δείκτες και Γεγονότα» του Δημήτρη Κοσμά, icsd07055@icsd.aegean.gr d και της Γεωργίας Πολυζώη, icsd07105@icsd.aegean.gr 1 Δείκτης: Επιφανειακή Θερμοκρασία Ως μέση επιφανειακή θερμοκρασία,

Διαβάστε περισσότερα

Χρηματοδότηση δράσεων στον Τομέα του Περιβάλλοντος. Προγραμματική Περίοδος 2014-2020

Χρηματοδότηση δράσεων στον Τομέα του Περιβάλλοντος. Προγραμματική Περίοδος 2014-2020 Χρηματοδότηση δράσεων στον Τομέα του Περιβάλλοντος Προγραμματική Περίοδος 2014-2020 ΠΟΡΟΙ Π.Π 2014-2020 ΕΠ - ΥΜΕ - ΠΕΡΑΑ (ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ - ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ) ΤΑΜΕΙΟ ΚΑΤΑΝΟΜΕΣ ΠΟΡΩΝ ΚΟΙΝΟΤΙΚΗ ΜΕΤΑΦΟΡΕ ΠΕΠ ΣΥΝΔΡΟΜΗ

Διαβάστε περισσότερα

Πληροφορούμε. Ερμηνεύουμε. Ενισχύουμε. Στρατηγική του ΕΟΠ

Πληροφορούμε. Ερμηνεύουμε. Ενισχύουμε. Στρατηγική του ΕΟΠ Πληροφορούμε. Ερμηνεύουμε. Ενισχύουμε. Στρατηγική του ΕΟΠ 2009 2013 Στρατηγική του ΕΟΠ 2009 2013 Η παρούσα στρατηγική του ΕΟΠ περιγράφει συνοπτικά τα σχέδιά μας για την επόμενη πενταετία. Είναι διαμορφωμένη

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟς ΜΙΑ ΕΥΡΩΠΗ ΠΟΛΛΩΝ ΤΑΧΥΤΗΤΩΝ: ΤΙ ΘΕΣΗ ΕΧΟΥΝ ΤΑ ΔΥΤΙΚΑ ΒΑΛΚΑΝΙΑ; Αντώνιος Κάργας, Μεταπτυχιακός Φοιτητής

ΠΡΟς ΜΙΑ ΕΥΡΩΠΗ ΠΟΛΛΩΝ ΤΑΧΥΤΗΤΩΝ: ΤΙ ΘΕΣΗ ΕΧΟΥΝ ΤΑ ΔΥΤΙΚΑ ΒΑΛΚΑΝΙΑ; Αντώνιος Κάργας, Μεταπτυχιακός Φοιτητής ΠΡΟς ΜΙΑ ΕΥΡΩΠΗ ΠΟΛΛΩΝ ΤΑΧΥΤΗΤΩΝ: ΤΙ ΘΕΣΗ ΕΧΟΥΝ ΤΑ ΔΥΤΙΚΑ ΒΑΛΚΑΝΙΑ; Αντώνιος Κάργας, Μεταπτυχιακός Φοιτητής Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Διεθνών Σχέσεων Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ευρωπαϊκή Ολοκλήρωση

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ ΜIA IΔΕΑ ΓΙΑ ΣΧΕΔΙΑ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΣΤΙΚΗΣ ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑΣ. στην

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ ΜIA IΔΕΑ ΓΙΑ ΣΧΕΔΙΑ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΣΤΙΚΗΣ ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑΣ. στην ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 17.12.2013 COM(2013) 913 final ANNEX 1 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ ΜIA IΔΕΑ ΓΙΑ ΣΧΕΔΙΑ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΣΤΙΚΗΣ ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑΣ στην ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ, ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ,

Διαβάστε περισσότερα

Το πρόγραμμα LIFE Κατερίνα Κουτσοβούλου Εμπειρογνώμονας Φύσης/Βιοποικιλότητας Σπυριδούλα Ντεμίρη Εμπειρογνώμονας Κλιματικής Αλλαγής

Το πρόγραμμα LIFE Κατερίνα Κουτσοβούλου Εμπειρογνώμονας Φύσης/Βιοποικιλότητας Σπυριδούλα Ντεμίρη Εμπειρογνώμονας Κλιματικής Αλλαγής Το πρόγραμμα LIFE 2014-2020 Κατερίνα Κουτσοβούλου Εμπειρογνώμονας Φύσης/Βιοποικιλότητας Σπυριδούλα Ντεμίρη Εμπειρογνώμονας Κλιματικής Αλλαγής Πρόγραμμα LIFE Αποτελεί το χρηματοδοτικό εργαλείο της ΕΕ για

Διαβάστε περισσότερα

ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΕΣ EL Ενωμένη στην πολυμορφία EL 2013/2777(RSP) Σχέδιο πρότασης ψηφίσματος Jerzy Buzek, εξ ονόματος της επιτροπής ITRE

ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΕΣ EL Ενωμένη στην πολυμορφία EL 2013/2777(RSP) Σχέδιο πρότασης ψηφίσματος Jerzy Buzek, εξ ονόματος της επιτροπής ITRE ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2014-2019 Επιτροπή Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας 2013/2777(RSP) 4.8.2014 ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΕΣ 1-16 Jerzy Buzek, εξ ονόματος της επιτροπής ITRE σχετικά με τη Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών

Διαβάστε περισσότερα

Έγγραφο συνόδου ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ. εν συνεχεία δηλώσεων του Συμβουλίου και της Επιτροπής. σύμφωνα με το άρθρο 123 παράγραφος 2 του Κανονισμού

Έγγραφο συνόδου ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ. εν συνεχεία δηλώσεων του Συμβουλίου και της Επιτροπής. σύμφωνα με το άρθρο 123 παράγραφος 2 του Κανονισμού Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 2014-2019 Έγγραφο συνόδου B8-0184/2019 11.3.2019 ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ εν συνεχεία δηλώσεων του Συμβουλίου και της Επιτροπής σύμφωνα με το άρθρο 123 παράγραφος 2 του Κανονισμού σχετικά

Διαβάστε περισσότερα

Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 17.2.2014 COM(2014) 83 final 2014/0042 (NLE) Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ σχετικά με τη θέση που πρέπει να υιοθετηθεί εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο πλαίσιο του Διεθνούς

Διαβάστε περισσότερα

Η παράκτια ζώνη και η ανθεκτικότητα στην αύξηση στάθμης της θάλασσας.

Η παράκτια ζώνη και η ανθεκτικότητα στην αύξηση στάθμης της θάλασσας. [ Αρχιτεκτονική τοπίου και προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή με τη συμβολή της χωρικής ανάλυσης. Η παράκτια ζώνη και η ανθεκτικότητα στην αύξηση στάθμης της θάλασσας. [ Ευθυμία Σταματοπούλου Αρχιτέκτων

Διαβάστε περισσότερα

Ατμοσφαιρική ρύπανση και κλιματική αλλαγή. Νικόλαος Σ. Μουσιόπουλος Πολυτεχνική Σχολή Α.Π.Θ.

Ατμοσφαιρική ρύπανση και κλιματική αλλαγή. Νικόλαος Σ. Μουσιόπουλος Πολυτεχνική Σχολή Α.Π.Θ. Ατμοσφαιρική ρύπανση και κλιματική αλλαγή Νικόλαος Σ. Μουσιόπουλος Πολυτεχνική Σχολή Α.Π.Θ. AUT/LHTEE Εισαγωγή (1/3) Για 1-2 αιώνες, δηλ. ένα ελάχιστο κλάσμα της παγκόσμιας ιστορίας, καίμε μέσα σε ένα

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗ ΔΙΑΣΥΝΟΡΙΑΚΗ ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΤΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΤΙΚΗΣ ΕΔΡΑΣ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ - Διαβούλευση που οργανώνει η Γενική Διεύθυνση "MARKT"

ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗ ΔΙΑΣΥΝΟΡΙΑΚΗ ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΤΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΤΙΚΗΣ ΕΔΡΑΣ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ - Διαβούλευση που οργανώνει η Γενική Διεύθυνση MARKT ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗ ΔΙΑΣΥΝΟΡΙΑΚΗ ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΤΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΤΙΚΗΣ ΕΔΡΑΣ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ - Διαβούλευση που οργανώνει η Γενική Διεύθυνση "MARKT" Εισαγωγή Αρχική παρατήρηση: Το παρακάτω έγγραφο συντάχθηκε από τις

Διαβάστε περισσότερα

(Γνωστοποιήσεις) ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΕΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

(Γνωστοποιήσεις) ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΕΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗ 3.7.2009 Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης C 151/25 V (Γνωστοποιήσεις) ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΕΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Πρόσκληση υποβολής προτάσεων Πρόγραμμα Πολιτισμός (2007-2013) Υλοποίηση των δράσεων του προγράμματος:

Διαβάστε περισσότερα

Δημόσια διαβούλευση σχετικά με την ενδεχόμενη αναθεώρηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 764/2008 περί αμοιβαίας αναγνώρισης

Δημόσια διαβούλευση σχετικά με την ενδεχόμενη αναθεώρηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 764/2008 περί αμοιβαίας αναγνώρισης Δημόσια διαβούλευση σχετικά με την ενδεχόμενη αναθεώρηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 764/2008 περί αμοιβαίας αναγνώρισης Τα πεδία με αστερίσκο () είναι υποχρεωτικά. Όνομα Ηλεκτρονική διεύθυνση Εισαγωγή 1

Διαβάστε περισσότερα

Δείκτες Ενεργειακής Έντασης

Δείκτες Ενεργειακής Έντασης ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ (ΑΠΕ) Σειρά Πληροφοριακού και Εκπαιδευτικού Υλικού Δείκτες Ενεργειακής Έντασης ΠΑΤΡΑ, 2016 ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΣΥΜΠΡΑΞΗ ΗΛΙΟΣ ΗΛΙΟΣ - Τοπικό σχέδιο για την απασχόληση ανέργων στην κατασκευή

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ. στην. Πρόταση ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ. {SWD(2016) 246 final} {SWD(2016) 249 final}

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ. στην. Πρόταση ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ. {SWD(2016) 246 final} {SWD(2016) 249 final} ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 20.7.2016 COM(2016) 479 final ANNEXES 1 to 6 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ στην Πρόταση ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ σχετικά με τη συμπερίληψη των εκπομπών αερίων

Διαβάστε περισσότερα

Προστατεύει το. περιβάλλον. Αλλάζει τη. ζωή μας.

Προστατεύει το. περιβάλλον. Αλλάζει τη. ζωή μας. Προστατεύει το περιβάλλον Αλλάζει τη ζωή μας www.epperaa.gr www.ypeka.gr Ε.Π. «Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη» 2007-2013 αξιοποιεί τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας Με την αξιοποίηση των ΑΠΕ αναδεικνύεται

Διαβάστε περισσότερα

13844/14 ΠΜ/νκ/ΑΗΡ 1 DGG 1A

13844/14 ΠΜ/νκ/ΑΗΡ 1 DGG 1A Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 29 Οκτωβρίου 2014 (OR. en) 13844/14 ECOFIN 873 ENV 845 ENER 434 ΣΗΜΕΙΩΜΑ Αποστολέας: Αποδέκτης: Θέμα: Γενική Γραμματεία του Συμβουλίου ΕΜΑ, 2ο τμήμα και Συμβούλιο

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑ: Δείκτης Ανεργίας για το μήνα Σεπτέμβριο 2014 στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (28) και της Ευρωζώνης (18) - Στοιχεία της Eurostat

ΘΕΜΑ: Δείκτης Ανεργίας για το μήνα Σεπτέμβριο 2014 στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (28) και της Ευρωζώνης (18) - Στοιχεία της Eurostat ΠΕΤΡΑΚΗ 16 Τ.Κ. 105 63 - ΑΘΗΝΑ ΤΗΛ: 210.32.59.198 - FAX: 210.32.59.229 ΘΕΜΑ: Δείκτης Ανεργίας για το μήνα Σεπτέμβριο στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (28) και της Ευρωζώνης (18) - Στοιχεία της Eurostat

Διαβάστε περισσότερα

EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL B8-0184/16. Τροπολογία

EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL B8-0184/16. Τροπολογία 12.3.2019 B8-0184/16 16 Παράγραφος 5 ε (νέα) 5ε. σημειώνει ότι οι μέθοδοι αυτές περιλαμβάνουν τη χρήση ορισμένων τεχνολογιών εξάλειψης του άνθρακα, μεταξύ άλλων μέσω της δέσμευσης και αποθήκευσης ή της

Διαβάστε περισσότερα

Στόχοι του υποπρογράμματος «Περιβάλλον», για τον τομέα προτεραιότητας «Περιβάλλον και Αποδοτικότητα Πόρων» & Θέματα έργων

Στόχοι του υποπρογράμματος «Περιβάλλον», για τον τομέα προτεραιότητας «Περιβάλλον και Αποδοτικότητα Πόρων» & Θέματα έργων Στόχοι του υποπρογράμματος «Περιβάλλον», για τον τομέα προτεραιότητας «Περιβάλλον και Αποδοτικότητα Πόρων» & Θέματα έργων Δημήτρης Χωματίδης, Εμπειρογνώμονας Περιβάλλοντος & Αποδοτικότητας Πόρων - GRLTF

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑ: Δεύτερες εκτιμήσεις για την εξέλιξη του Ακαθάριστου

ΘΕΜΑ: Δεύτερες εκτιμήσεις για την εξέλιξη του Ακαθάριστου ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΕΜΠΟΡΙΟΥ & ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΠΕΤΡΑΚΗ 16 Τ.Κ. 105 63 ΑΘΗΝΑ ΤΗΛ: 210.32.59.197 FAX: 210.32.59.229 ΘΕΜΑ: Δεύτερες εκτιμήσεις για την εξέλιξη του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ), κατά τη διάρκεια του

Διαβάστε περισσότερα

(Γνωστοποιήσεις) ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΕΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

(Γνωστοποιήσεις) ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΕΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗ 7.6.2008 C 141/27 V (Γνωστοποιήσεις) ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΕΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Πρόσκληση υποβολής προτάσεων 2008 Πρόγραμμα Πολιτισμός (2007-2013) Υλοποίηση των δράσεων του προγράμματος: πολυετή σχέδια συνεργασίας

Διαβάστε περισσότερα

Στατιστικά στοιχεία αγοράς βιοθέρμανσης & pellets στην Ευρώπη από τον Ευρωπαϊκό Σύνδεσμο Βιομάζας

Στατιστικά στοιχεία αγοράς βιοθέρμανσης & pellets στην Ευρώπη από τον Ευρωπαϊκό Σύνδεσμο Βιομάζας Στατιστικά στοιχεία αγοράς βιοθέρμανσης & pellets στην Ευρώπη από τον Ευρωπαϊκό Σύνδεσμο Βιομάζας Γιώργος Διαμαντής Χημικός Μηχανικός ΕΜΠ Μέλος ΔΣ ΕΛΕΑΒΙΟΜ Εξέλιξη της τελικής κατανάλωσης ενέργειας από

Διαβάστε περισσότερα

Κατανάλωση νερού σε παγκόσμια κλίμακα

Κατανάλωση νερού σε παγκόσμια κλίμακα Κατανάλωση νερού σε παγκόσμια κλίμακα ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ - ΜΟΡΦΗ ΕΡΓΟΥ ΚΑΙ ΧΡΗΣΗ ΝΕΡΟΥ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Προέλευση Μορφή έργων Χρήση Επιφανειακό νερό Φράγματα (ταμιευτήρες) Λιμνοδεξαμενές (ομβροδεξαμενές) Κύρια για

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΗ ΚΑΙ ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ. Τι έχετε να κερδίσετε;

ΦΥΣΗ ΚΑΙ ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ. Τι έχετε να κερδίσετε; ΦΥΣΗ ΚΑΙ ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ Τι έχετε να κερδίσετε; Η βιοποικιλότητα είναι η πολυμορφία της ζωής στον πλανήτη μας. Είναι η βάση της ευεξίας και της οικονομίας μας Εξαρτώμαστε από τη φύση για την τροφή, το νερό,

Διαβάστε περισσότερα

Επικύρωση της δεύτερης περιόδου ανάληψης υποχρεώσεων του πρωτοκόλλου του Κιότο στη σύμβαση-πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή

Επικύρωση της δεύτερης περιόδου ανάληψης υποχρεώσεων του πρωτοκόλλου του Κιότο στη σύμβαση-πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 6.11.2013 COM(2013) 768 final ANNEX 1 Επικύρωση της δεύτερης περιόδου ανάληψης υποχρεώσεων του πρωτοκόλλου του Κιότο στη σύμβαση-πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική

Διαβάστε περισσότερα

Στρατηγική αντιμετώπισης της Κλιματικής Αλλαγής

Στρατηγική αντιμετώπισης της Κλιματικής Αλλαγής Στρατηγική αντιμετώπισης της Κλιματικής Αλλαγής Κείμενο θέσεων και πολιτικής του Ομίλου ΤΙΤΑΝ ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ Κατά τα τελευταία 100 χρόνια η συγκέντρωση CO2 στην ατμόσφαιρα έχει αυξηθεί κυρίως λόγω της χρήσης

Διαβάστε περισσότερα

Στρατηγική και το Σχέδιο Δράσης για την Ολοκληρωμένη Διαχείριση Παράκτιων Περιοχών

Στρατηγική και το Σχέδιο Δράσης για την Ολοκληρωμένη Διαχείριση Παράκτιων Περιοχών Στρατηγική και το Σχέδιο Δράσης για την Ολοκληρωμένη Διαχείριση Παράκτιων Περιοχών 2018-2028 Αρμόδια υπηρεσία Απόσπασμα Όρων Εντολής Η Αναθέτουσα Αρχή, είναι το Τμήμα Περιβάλλοντος, του Υπουργείου Γεωργίας,

Διαβάστε περισσότερα

Προστατεύει το. υδάτινο περιβάλλον. Αλλάζει τη. ζωή μας. www.ypeka.gr. www.epperaa.gr

Προστατεύει το. υδάτινο περιβάλλον. Αλλάζει τη. ζωή μας. www.ypeka.gr. www.epperaa.gr Προστατεύει το υδάτινο περιβάλλον Αλλάζει τη ζωή μας www.epperaa.gr www.ypeka.gr Το ΕΠΠΕΡΑΑ προστατεύει το Υδάτινο περιβάλλον βελτιώνει την Ποιότητα της Ζωής μας Ε.Π. «Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη»

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΣΑΡΤΗΜΑ. στην πρόταση για ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

ΠΡΟΣΑΡΤΗΜΑ. στην πρόταση για ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, XXX [ ](2013) XXX Επικύρωση της δεύτερης περιόδου ανάληψης υποχρεώσεων στο πλαίσιο του πρωτοκόλλου του Κιότο στη σύμβαση-πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ III - ΟΡΘΗ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ (ως προς την συνολική Δ.Δ. νέα Δ.Δ )

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ III - ΟΡΘΗ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ (ως προς την συνολική Δ.Δ. νέα Δ.Δ ) ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ III - ΟΡΘΗ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ (ως προς την συνολική Δ.Δ. νέα Δ.Δ. 31.300.00 ) Πίνακας 1 : Κατανομή Διαθέσιμων Πόρων ανά Επενδυτική Προτεραιότητα και Πεδίο Παρέμβασης ΑΞΟΝΑΣ 1 : Ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας,

Διαβάστε περισσότερα

EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL B8-0184/26. Τροπολογία

EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL B8-0184/26. Τροπολογία 12.3.2019 B8-0184/26 26 Παράγραφος 5 ιγ (νέα) 5ιγ. υποστηρίζει την επικαιροποίηση της ΕΚΣ της Ένωσης με τον καθορισμό ενός στόχου, για το σύνολο της οικονομίας, για τη μείωση κατά 55% των εγχώριων εκπομπών

Διαβάστε περισσότερα

ΙΔΡΥΜΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ FOUNDATION FOR ECONOMIC & INDUSTRIAL RESEARCH ΔΕΛΤΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ ΣΤΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ

ΙΔΡΥΜΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ FOUNDATION FOR ECONOMIC & INDUSTRIAL RESEARCH ΔΕΛΤΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ ΣΤΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ FOUNDATION FOR ECONOMIC & INDUSTRIAL RESEARCH ΔΕΛΤΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ ΣΤΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ Ιούνιος 2019 Σύμφωνα με τις τελευταίες εκτιμήσεις των ίδιων των επιχειρήσεων, οι επενδυτικές δαπάνες

Διαβάστε περισσότερα

ενεργειακό περιβάλλον

ενεργειακό περιβάλλον Προστατεύει το ενεργειακό περιβάλλον Αλλάζει τη ζωή μας www.epperaa.gr www.ypeka.gr Ε.Π. «Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη» 2007-2013 Το ΕΠΠΕΡΑΑ δημιουργεί ένα βιώσιμο Ενεργειακό Περιβάλλον βελτιώνει την

Διαβάστε περισσότερα

ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΕΣ EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL. Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 2016/0231(COD)

ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΕΣ EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL. Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 2016/0231(COD) Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 2014-2019 Επιτροπή Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων 07.2.2017 2016/0231(COD) ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΕΣ 269-283 Σχέδιο έκθεσης Gerben-Jan Gerbrandy (PE592.423v02-00) σχετικά

Διαβάστε περισσότερα

ΙΔΡΥΜΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ FOUNDATION FOR ECONOMIC & INDUSTRIAL RESEARCH ΔΕΛΤΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ ΣΤΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ

ΙΔΡΥΜΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ FOUNDATION FOR ECONOMIC & INDUSTRIAL RESEARCH ΔΕΛΤΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ ΣΤΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ FOUNDATION FOR ECONOMIC & INDUSTRIAL RESEARCH ΔΕΛΤΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ ΣΤΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ Έρευνα Μαρτίου Απριλίου 2017 Μάιος 2017 Βάσει των εκτιμήσεων των επιχειρήσεων, οι επενδυτικές τους

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΝΟΤΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΝΟΤΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΝΟΤΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ 18 Φεβρουαρίου 2013 Εισήγηση του Περιφερειάρχη Νοτίου Αιγαίου Γιάννη ΜΑΧΑΙΡΙ Η Θέμα: Ενεργειακή Πολιτική Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου Η ενέργεια μοχλός Ανάπτυξης

Διαβάστε περισσότερα

Οι υδατικοί πόροι αποτελούν σημαντικό οικονομικό, αναπτυξιακό και περιβαλλοντικό πόρο.

Οι υδατικοί πόροι αποτελούν σημαντικό οικονομικό, αναπτυξιακό και περιβαλλοντικό πόρο. Ολοκληρωμένη Διαχείριση Υδατικών πόρων Από την Οδηγία 2000/60 στη διαχείριση σε επίπεδο υδατικής λεκάνης Σωκράτης Φάμελλος Χημικός Μηχανικός MSc Αντιδήμαρχος Θέρμης Οι υδατικοί πόροι αποτελούν σημαντικό

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ. Οι πέντε διαστάσεις της Ενεργειακής Ένωσης: παρατηρήσεις σε θέματα πολιτικής σε επίπεδο κρατών μελών και ΕΕ.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ. Οι πέντε διαστάσεις της Ενεργειακής Ένωσης: παρατηρήσεις σε θέματα πολιτικής σε επίπεδο κρατών μελών και ΕΕ. ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 1.2.2017 COM(2017) 53 final ANNEX 2 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Οι πέντε διαστάσεις της Ενεργειακής Ένωσης: παρατηρήσεις σε θέματα πολιτικής σε επίπεδο κρατών μελών και ΕΕ στην ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ

ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 28.3.2019 COM(2019) 157 final ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ σχετικά με την πορεία της προσχώρησης των κρατών μελών στη Διεθνή σύμβαση του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΑΞΙΟΠΙΣΤΙΑΣ ΜΕΛΕΤΩΝ ΕΙΔΙΚΗΣ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ. Γιώργος Βαβίζος Βιολόγος Eco-Consultants S.A.

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΑΞΙΟΠΙΣΤΙΑΣ ΜΕΛΕΤΩΝ ΕΙΔΙΚΗΣ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ. Γιώργος Βαβίζος Βιολόγος Eco-Consultants S.A. ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΑΞΙΟΠΙΣΤΙΑΣ ΜΕΛΕΤΩΝ ΕΙΔΙΚΗΣ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ Γιώργος Βαβίζος Βιολόγος Eco-Consultants S.A. 1 Εισαγωγή Η εισήγηση αυτή αποσκοπεί: Στον εντοπισμό της αξιοπιστίας των νομοθετημένων τεχνικών

Διαβάστε περισσότερα

Η εκτέλεση του προϋπολογισμού του οικονομικού έτους 2015 δείχνει πλεόνασμα ύψους ,74 ευρώ που προκύπτει από:

Η εκτέλεση του προϋπολογισμού του οικονομικού έτους 2015 δείχνει πλεόνασμα ύψους ,74 ευρώ που προκύπτει από: Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 17 Ιουνίου 2016 (OR. en) 9586/16 BUDGET 15 ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ Θέμα: Σχέδιο διορθωτικού προϋπολογισμού αριθ. 2 του γενικού προϋπολογισμού για το 2016: Εγγραφή

Διαβάστε περισσότερα

8361/17 ΜΑΚ/νικ 1 DG B 2B

8361/17 ΜΑΚ/νικ 1 DG B 2B Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 25 Απριλίου 2017 (OR. en) 8361/17 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ Αποστολέας: Γενική Γραμματεία του Συμβουλίου Με ημερομηνία: 25 Απριλίου 2017 Αποδέκτης: Αντιπροσωπίες

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΤΗΣ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΕΩΣ ΤΟ 2050 (WETO-H2)

ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΤΗΣ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΕΩΣ ΤΟ 2050 (WETO-H2) ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΤΗΣ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΕΩΣ ΤΟ 2050 (WETO-H2) ΒΑΣΙΚΑ ΜΗΝΥΜΑΤΑ Στο πλαίσιο της µελέτης WETO-H2 εκπονήθηκε σενάριο προβλέψεων και προβολών αναφοράς για το παγκόσµιο σύστηµα ενέργειας

Διαβάστε περισσότερα

Πρόταση κανονισμού (COM(2017)0825 C8-0433/ /0334(COD)) Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Πρόταση κανονισμού (COM(2017)0825 C8-0433/ /0334(COD)) Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή 3.7.2018 A8-0227/ 001-018 ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΕΣ 001-018 κατάθεση: Επιτροπή Περιφερειακής Ανάπτυξης Έκθεση Ruža Tomašić Πρόγραμμα στήριξης διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων A8-0227/2018 (COM(2017)0825 C8-0433/2017 2017/0334(COD))

Διαβάστε περισσότερα

https://ec.europa.eu/eusurvey/runner/941cb9fc-5bbf-4c9e-aefd-6b18fc083b9a?draftid= d-d be6f- 7e7a2c858b73&surveylanguage=EL&serverEnv=

https://ec.europa.eu/eusurvey/runner/941cb9fc-5bbf-4c9e-aefd-6b18fc083b9a?draftid= d-d be6f- 7e7a2c858b73&surveylanguage=EL&serverEnv= Δημόσια διαβούλευση στο πλαίσιο του ελέγχου καταλληλότητας της νομοθεσίας της ΕΕ για τη φύση (οδηγίες για τα πτηνά και τους οικοτόπους) https://ec.europa.eu/eusurvey/runner/941cb9fc-5bbf-4c9e-aefd-6b18fc083b9a?draftid=3396364d-d304-4358-be6f-

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΤΡΑΚΗ 16 Τ.Κ ΑΘΗΝΑ ΤΗΛ FAX ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΕΜΠΟΡΙΟΥ & ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ

ΠΕΤΡΑΚΗ 16 Τ.Κ ΑΘΗΝΑ ΤΗΛ FAX ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΕΜΠΟΡΙΟΥ & ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΕΜΠΟΡΙΟΥ & ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΠΕΤΡΑΚΗ 16 Τ.Κ. 105 63 - ΑΘΗΝΑ ΤΗΛ. 210.32.59.197 - FAX 210.32.59.229 ΘΕΜΑ: Έκδοση από τη Eurostat του Δείκτη Όγκου στο Λιανικό Εμπόριο, για τον μήνα Ιούλιο, στις χώρες

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑ: Εκτίμηση του εμπορικού ισοζυγίου των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (27), με χώρες εκτός αυτής, για το μήνα Οκτώβριο Πηγή Eurostat -

ΘΕΜΑ: Εκτίμηση του εμπορικού ισοζυγίου των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (27), με χώρες εκτός αυτής, για το μήνα Οκτώβριο Πηγή Eurostat - ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΕΜΠΟΡΙΟΥ & ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΠΕΤΡΑΚΗ 16 Τ.Κ. 105 63 - ΑΘΗΝΑ ΤΗΛ: 210.32.59.198 FAX: 210.32.59.229 ΘΕΜΑ: Εκτίμηση του εμπορικού ισοζυγίου των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (27), με χώρες εκτός αυτής, για

Διαβάστε περισσότερα

Κριτήρια της ΕΕ για τις ΠΔΣ στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας

Κριτήρια της ΕΕ για τις ΠΔΣ στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας Κριτήρια της ΕΕ για τις ΠΔΣ στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας Οι Πράσινες Δημόσιες Συμβάσεις (GPP/ΠΔΣ) αποτελούν προαιρετικό μέσο. Το παρόν έγγραφο παρέχει τα κριτήρια της ΕΕ για τις ΠΔΣ, τα οποία έχουν

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ 5 (ΘΟΣΣ 5) ΔΑΣΟΚΟΜΙΑ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ

ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ 5 (ΘΟΣΣ 5) ΔΑΣΟΚΟΜΙΑ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ 5 (ΘΟΣΣ 5) ΔΑΣΟΚΟΜΙΑ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ Αργυρώ Ζέρβα, ΥΠΕΚΑ/Ειδική Γραμματεία Δασών Σοφία Πουρνάρα, Διαχειριστική Αρχή ΥΠΑΑΤ 1η Συνάντηση ομάδας ΘΟΣΣ 5, Τρίτη 25 Σεπτεμβρίου

Διαβάστε περισσότερα

Θέσεις για το Σχέδιο Νόμου(ΣΝ) «Επιτάχυνση της ανάπτυξης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής»

Θέσεις για το Σχέδιο Νόμου(ΣΝ) «Επιτάχυνση της ανάπτυξης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής» Αθήνα, 15-01-2010 Αριθμ. Πρωτ. 385 Θέσεις για το Σχέδιο Νόμου(ΣΝ) «Επιτάχυνση της ανάπτυξης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής» Εισαγωγή Ο Σύλλογος Ελλήνων Πολεοδόμων

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΔΙΟ ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗΣ. EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL 2011/0280(COD) της Επιτροπής Προϋπολογισμών

ΣΧΕΔΙΟ ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗΣ. EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL 2011/0280(COD) της Επιτροπής Προϋπολογισμών ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2009-2014 Επιτροπή Προϋπολογισμών 18.7.2012 2011/0280(COD) ΣΧΕΔΙΟ ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗΣ της Επιτροπής Προϋπολογισμών προς την Επιτροπή Γεωργίας και Ανάπτυξης της Υπαίθρου σχετικά με την πρόταση

Διαβάστε περισσότερα

«Από την έρευνα στη διδασκαλία» Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Βέροιας Σάββατο 16 Απριλίου 2016

«Από την έρευνα στη διδασκαλία» Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Βέροιας Σάββατο 16 Απριλίου 2016 Βιογραφικό σημείωμα Γεννήθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε Μαθηματικά και Οικονομικά στις ΗΠΑ (1974) και στην Αγγλία (1978). Στη δεκαετία του 1980 εργάστηκε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις Βρυξέλλες. Από το 1990

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑ: Εκτίμηση του εμπορικού ισοζυγίου των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (27), με χώρες εκτός αυτής, για το μήνα Φεβρουάριο 2012 - Πηγή Eurostat -

ΘΕΜΑ: Εκτίμηση του εμπορικού ισοζυγίου των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (27), με χώρες εκτός αυτής, για το μήνα Φεβρουάριο 2012 - Πηγή Eurostat - ΕΘΝΙΚΗ ΣΥΝΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ Τετάρτη, 18 Απριλίου ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΕΜΠΟΡΙΟΥ & ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΠΕΤΡΑΚΗ 16 Τ.Κ. 105 63 - ΑΘΗΝΑ ΤΗΛ: 210.32.59.198 FAX: 210.32.59.229 ΘΕΜΑ: Εκτίμηση του εμπορικού ισοζυγίου

Διαβάστε περισσότερα

Επίσηµη Εφηµερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Επίσηµη Εφηµερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης 11.5.2016 L 121/11 ΕΚΤΕΛΕΣΤΙΚΟΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ (ΕΕ) 2016/699 ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ της 10ης Μαΐου 2016 σχετικά με τον καθορισμό, για το 2016, των δημοσιονομικών ανώτατων ορίων για ορισμένα καθεστώτα άμεσης στήριξης

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑ: Εκτίμηση του εμπορικού ισοζυγίου των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (27), με χώρες εκτός αυτής, για το μήνα Ιούλιο 2011.

ΘΕΜΑ: Εκτίμηση του εμπορικού ισοζυγίου των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (27), με χώρες εκτός αυτής, για το μήνα Ιούλιο 2011. ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΕΜΠΟΡΙΟΥ & ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΠΕΤΡΑΚΗ 16 Τ.Κ. 105 63 - ΑΘΗΝΑ ΤΗΛ. 210.32.59.197 - FAX 210.32.59.229 ΘΕΜΑ: Εκτίμηση του εμπορικού ισοζυγίου των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (27), με χώρες εκτός αυτής,

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ. της. ανακοίνωσης της Επιτροπής

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ. της. ανακοίνωσης της Επιτροπής ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 14.12.2015 COM(2015) 639 final ANNEXES 3 to 4 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ III: Συνολική αξιολόγηση της προσθετικότητας (άρθρο 95 του ΚΚΔ) ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ IV: Χρονοδιάγραμμα για την υποβολή

Διαβάστε περισσότερα

Πρόταση κανονισμού (COM(2018)0437 C8-0380/ /0226(NLE)) Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Πρόταση κανονισμού (COM(2018)0437 C8-0380/ /0226(NLE)) Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή 10.1.2019 A8-0406/ 001-030 ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΕΣ 001-030 κατάθεση: Επιτροπή Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας Έκθεση Miapetra Kumpula-Natri Πρόγραμμα έρευνας και κατάρτισης της Ευρατόμ 2021-2025 A8-0406/2018 (COM(2018)0437

Διαβάστε περισσότερα

Επίσηµη Εφηµερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. (Μη νομοθετικές πράξεις) ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΙ

Επίσηµη Εφηµερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. (Μη νομοθετικές πράξεις) ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΙ 1.8.2014 L 230/1 II (Μη νομοθετικές πράξεις) ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΙ ΕΚΤΕΛΕΣΤΙΚΟΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ (ΕΕ) αριθ. 834/2014 ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ της 22ας Ιουλίου 2014 για τη θέσπιση κανόνων σχετικά με την εφαρμογή του κοινού πλαισίου

Διαβάστε περισσότερα

Αλλάζει τη. ζωή μας. www.epperaa.gr. www.ypeka.gr. Προστατεύει από τα Απόβλητα

Αλλάζει τη. ζωή μας. www.epperaa.gr. www.ypeka.gr. Προστατεύει από τα Απόβλητα Προστατεύει από τα Απόβλητα Αλλάζει τη ζωή μας www.epperaa.gr www.ypeka.gr Ε.Π. «Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη» 2007-2013 Το ΕΠΠΕΡΑΑ ενισχύει την Ολοκληρωμένη Διαχείριση Αποβλήτων βελτιώνει την Ποιότητα

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ. της. έκθεσης της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ. της. έκθεσης της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 17.5.2017 COM(2017) 242 final ANNEX 1 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ της έκθεσης της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο σχετικά με την επανεξέταση της πρακτικής εφαρμογής

Διαβάστε περισσότερα

Γενικές πληροφορίες σχετικά με τον συμμετέχοντα στη διαβούλευση

Γενικές πληροφορίες σχετικά με τον συμμετέχοντα στη διαβούλευση Δημόσια διαβούλευση για την αξιολόγηση της νομοθεσίας της ΕΕ σχετικά με τα φυτοπροστατευτικά προϊόντα και τα κατάλοιπα φυτοφαρμάκων στο πλαίσιο του προγράμματος βελτίωσης της καταλληλότητας και της αποδοτικότητας

Διαβάστε περισσότερα

Σκοπός «η θέσπιση πλαισίου για την προστασία των επιφανειακών και των υπόγειων υδάτων».

Σκοπός «η θέσπιση πλαισίου για την προστασία των επιφανειακών και των υπόγειων υδάτων». ΗΜΕΡΙΔΑ ΜΕ ΘΕΜΑ: «Κλιματική Αλλαγή, επιπτώσεις στο περιβάλλον και την υγεία. Ενσωμάτωση Γνώσης και Εφαρμογή πολιτικών προσαρμογής στην τοπική αυτοδιοίκηση» Δρ. Ιωάννης Ματιάτος Υδρογεωλόγος, Επιστημονικός

Διαβάστε περισσότερα

Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 29 Σεπτεμβρίου 2017 (OR. en)

Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 29 Σεπτεμβρίου 2017 (OR. en) Conseil UE Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 29 Σεπτεμβρίου 2017 (OR. en) PUBLIC 12599/17 LIMITE ECOFIN 755 ENV 776 CLIMA 248 FIN 575 ΣΗΜΕΙΩΜΑ Αποστολέας: Αποδέκτης: Θέμα: Γενική Γραμματεία του

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑ: Εκτίμηση του εμπορικού ισοζυγίου των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (27), με χώρες εκτός αυτής, για το μήνα Ιανουάριο Πηγή Eurostat -

ΘΕΜΑ: Εκτίμηση του εμπορικού ισοζυγίου των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (27), με χώρες εκτός αυτής, για το μήνα Ιανουάριο Πηγή Eurostat - ΕΘΝΙΚΗ ΣΥΝΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ Τετάρτη, 28 Μαρτίου ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΕΜΠΟΡΙΟΥ & ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΠΕΤΡΑΚΗ 16 Τ.Κ. 105 63 - ΑΘΗΝΑ ΤΗΛ: 210.32.59.198 FAX: 210.32.59.229 ΘΕΜΑ: Εκτίμηση του εμπορικού ισοζυγίου των

Διαβάστε περισσότερα