ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ. Τμήμα Φαρμακευτικής. Μεταπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών στο Φαρμακευτικό Marketing

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ. Τμήμα Φαρμακευτικής. Μεταπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών στο Φαρμακευτικό Marketing"

Transcript

1 ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ Τμήμα Φαρμακευτικής Μεταπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών στο Φαρμακευτικό Marketing ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Direct Marketing σε μη συνταγογραφούμενα φάρμακα,otc ΖΥΓΟΓΙΑΝΝΗ ΓΕΩΡΓΙΑ ΦΑΡΜΑΚΟΠΟΙΟΣ ΠΑΤΡΑ

2 ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ για την απόκτηση ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟΥ ΔΙΠΛΩΜΑΤΟΣ Direct Marketing σε μη συνταγογραφούμενα φάρμακα, OTC. ΖΥΓΟΓΙΑΝΝΗ ΓΕΩΡΓΙΑ (ΑΜ 276) ΦΑΡΜΑΚΟΠΟΙΟΣ Επιβλέπων: Χ. Κοντογιάννης, Καθηγητής Τριμελής Επιτροπή: Χ. Κοντογιάννης, Καθηγητής Π. Κλεπετσάνης, Επίκουρος Καθηγητής Δ. Καραγιάννη, Επίκουρος Καθηγήτρια 2

3 3 Αφιερώνεται στους γονείς μου

4 ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ Θα ήθελα να ευχαριστήσω τους καθηγητές του μεταπτυχιακού προγράμματος για τη καθοδήγηση, την συμπαράσταση και την ανεκτίμητη συμβολή τους καθ όλη τη διάρκεια της μεταπτυχιακής μου φοίτησης. Θα ήθελα να ευχαριστήσω τον επιβλέποντα καθηγητή μου κ. Κοντογιάννη Χρήστο καθώς και τον κ. Κλεπετσάνη Παύλο για την αμέριστη συμπαράστασή τους και βοήθεια στην ολοκλήρωση της διπλωματικής μου εργασίας. Ιδιαίτερες ευχαριστίες θα ήθελα να απευθύνω στην κα. Δέσποινα Καραγιάννη για τη βοήθεια, τις οδηγίες και τις γνώσεις που μου πρόσφερε στην πραγματοποίηση και ολοκλήρωση της παρούσας διπλωματικής εργασίας. Τέλος, ευχαριστώ θερμά την εξαίρετη συνάδελφο Χριστίνα Γεωργή για την βοήθεια που μου πρόσφερε στην βιβλιογραφική έρευνα.

5 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΜΕΡΟΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 1. Εισαγωγή Ορισμός του direct marketing Ορισμός του healthcare marketing Ορισμός του health promotion και ο ρόλος του φαρμακοποιού Ορισμός του φαρμάκου Μη συνταγογραφούμενα φάρμακα (Over-The-Counter drugs, OTC) και 17 αυτοπερίθαλψη. - Ο ρόλος του φαρμακοποιού στην αυτό- περίθαλψη 20 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 2. Ιστορική αναδρομή και η εξέλιξη στο χρόνο του direct marketing 22 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Θεωρητικό πλαίσιο του direct marketing Το direct marketing ως συστατικό στοιχείο του πακέτου διανομής Βασικά εργαλεία του direct marketing 27 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 4. Relationship marketing και direct marketing: γιατί αλληλοσυμπληρώνονται? 31 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 5. Ο φαρμακοποιός και ο πολυδιάστατος ρόλος του OTC: ο ρόλος του φαρμακοποιού στην ενημέρωση του ασθενή Ο κοινωνικός ρόλος του φαρμακοποιού Αλληλεπίδραση φαρμακοποιού- ασθενή 39 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Η διαφήμιση και η σημασία του ρόλου της Ενέργειες προβολής στο φαρμακείο. 49 5

6 ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ ΜΕΡΟΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Το ερευνητικό πλαίσιο της εργασίας Σκοπός και στόχοι της έρευνας Μέθοδοι και υλικά για την έρευνα Σημαντικότητα της έρευνας 56 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 2.Αποτελέσματα 57 I. Δημογραφικά στοιχεία 57 II. Κατηγορίες OTC φαρμάκων, συμπεριφορά των καταναλωτών προς την αγορά OTC και των προωθητικών δραστηριοτήτων μιας εταιρίας για τα μη συνταγογραφούμενα προϊόντα της, και εμπιστοσύνη και ικανοποίηση των καταναλωτών από το ρόλο του φαρμακοποιού και τις παρεχόμενες υπηρεσίες. 61 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 3. Συμπεράσματα- Συζήτηση 102 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Περίληψη Summary 107 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 108 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Α 114 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Β 152 6

7 1. Εισαγωγή 1.1. Ορισμός του Direct Marketing Σύμφωνα με τον ορισμό της American Marketing Association (Οκτώβριος 2007), marketing είναι μια δραστηριότητα, βασισμένη σε θεσμούς και διαδικασίες δημιουργικότητας, επικοινωνίας,αναπαραγωγής και προσφορών ανταλλαγής οι οποίες έχουν αξία για τους πελάτες, τους παρόχους υπηρεσιών, τους συνέταιρους και γενικότερα για την κοινωνία στο μεγαλύτερο τμήμα της. Η εφαρμογή του marketing πλαισιώνει μια δημιουργική βιομηχανία, η οποία περιλαμβάνει και χαρακτηρίζεται από τη διαφήμιση, τη διανομή και την πώληση. Σκοπός της εφαρμογής του marketing είναι η εκπλήρωση των προσδοκώμενων μελλοντικών αναγκών και προτιμήσεων των πελατών, οι οποίες συνήθως προσδιορίζονται με την έρευνα της αγοράς. Η εξέλιξη του marketing στο πέρασμα του χρόνου υπήρξε ραγδαία ακολουθώντας τις επιταγές του χώρου αγοράς και οι αλλαγές απαιτούσαν προσαρμογή σε αυτές. Η σημαντικότερη εξέλιξη του marketing αφορά κυρίως στην επικοινωνία με τους καταναλωτές, δηλαδή τους τρόπους και τα μέσα που οι marketers επιλέγουν να χρησιμοποιήσουν για να έρχονται σε επαφή και να επικοινωνούν με τους καταναλωτές (Kotler, 1994). Η συστηματική τμηματοποίηση της αγοράς κατεύθυνε τους marketers να προσεγγίζουν το κάθε τμήμα της αγοράς με διαφορετικό τρόπο, καλύπτοντας τις δικές του ξεχωριστές ανάγκες με το να προσφέρουν σε αυτό το τμήμα τα αγαθά και τις υπηρεσίες που είναι περισσότερο χρήσιμα σε αυτό. Αξίζει να σημειωθεί ότι το marketing δεν είναι μόνο advertising ή δημόσιες σχέσεις ή direct mail ή οποιαδήποτε άλλη τεχνική που πιθανώς χρησιμοποιείται. Το marketing δεν αποτελείται από μια μόνο τεχνική, αλλά όλες είναι τμήμα της διαδικασίας marketing και θα πρέπει όλες να χρησιμοποιούνται στο πλαίσιο των θεσμών του σχεδιασμού marketing (Anne Gibson, 2002). Σε τελική ανάλυση, σκοπός του marketing είναι να ανταποκριθεί στους στόχους της επιχείρησης / εταιρίας (σαν πωλητής),ενώ την ίδια στιγμή να ανταποκρίνεται στους στόχους του καταναλωτή (σαν αγοραστής). Αν δεν επιτευχθούν οι στόχοι και των δυο πλευρών, τότε η διαδικασία marketing θα θεωρηθεί ανεπιτυχής. Η πρόκληση για τον marketer είναι να ταυτοποιεί τους αντίστοιχους στόχους αγοραστών και πωλητών και να διευκολύνει την αμοιβαία ωφέλιμη επίτευξη στόχων ενώ παράλληλα ενισχύεται το brand image της εταιρίας προς τον καταναλωτή. Το direct marketing αποτελεί έναν τρόπο προσέγγισης πελατών και των «εν δυνάμει» πελατών καθώς και μια γενικότερη διάσταση της διαφήμισης. Αποτελεί ένα

8 ευέλικτο εργαλείο που μπορεί να χρησιμοποιηθεί ικανοποιητικά και αποτελεσματικά τόσο από επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών όσο και από επιχειρήσεις που απευθύνονται σε συγκεκριμένα τμήματα της αγοράς. Η εφαρμογή του direct marketing στον τομέα της υγείας και της υγειονομικής περίθαλψης (και ειδικότερα στο χώρο του φαρμάκου, που αποτελεί ένα συγκεκριμένο τμήμα της αγοράς) θα μας απασχολήσει στην παρούσα έρευνα. Με άλλα λόγια, το direct marketing αφορά έναν τρόπο προσέγγισης καταναλωτών και δυνητικών πελατών που γίνεται σε προσωπικό επίπεδο. Πιο συγκεκριμένα, ο πελάτης προσεγγίζεται παραδείγματος χάριν με την ταχυδρόμηση διαφημιστικού υλικού, μέσω εξατομικευμένων επιστολών κλπ και είναι στην κρίση του να αποφασίσει αν η προσφορά που του απευθύνεται ικανοποιεί τις ανάγκες του και τον αφορά. Το direct marketing αποτελεί μια ιδιαίτερη μορφή marketing, όπου κάθε ενέργεια που περιλαμβάνει δημιουργεί ένα είδος διαπροσωπικής σχέσης μεταξύ επιχείρησης και πελάτη. Αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της Ολοκληρωμένης Επικοινωνίας Marketing. Είναι ένας προσωπικός τρόπος προσέγγισης δυνητικών πελατών. Υπάρχουν δυο προσδιοριστικά χαρακτηριστικά που το διακρίνουν από τους άλλους τύπους του marketing. Το πρώτο είναι ότι προσπαθεί να στείλει το μήνυμά του απευθείας στον καταναλωτή. Αυτό συνεπάγεται εμπορική επικοινωνία (direct mail, , telemarketing) με καταναλωτές ή επιχειρήσεις, που γίνεται συνήθως αυθόρμητα (Wells et al, 2000). Το δεύτερο χαρακτηριστικό επικεντρώνεται σε αυτό που ονομάζεται call- to- action. Αυτό συνεπάγεται την παρουσία αμφίδρομης επικοινωνίας στο direct marketing που βασίζεται στην ύπαρξη μηχανισμού απόκρισης, καταγραφής και μέτρησης της απόκρισης (Shimp, T., 2000). Έτσι, λοιπόν, σύμφωνα με την Direct Marketing Association, direct marketing είναι ένα αμφίδρομο σύστημα marketing (interactive system marketing) που χρησιμοποιεί ένα ή περισσότερα διαφημιστικά μέσα, προκειμένου να πραγματοποιήσει μια μετρούμενη ανταπόκριση (response) ή συναλλαγή (transaction) σε οποιοδήποτε σημείο (Stone, 1994, p.5). Επίσης, το Direct Marketing μπορεί να ορισθεί ως η χρησιμοποίηση ταχυδρομείου, τηλεφώνου, φαξ, ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και άλλων εργαλείων μη προσωπικής επαφής για να επιτευχθεί απευθείας επικοινωνία ή να πραγματοποιηθεί άμεση απάντηση από κάποιο συγκεκριμένο πελάτη ή δυνητικούς πελάτες (Stone Bob, 1975). Από τον ορισμό αντιλαμβανόμαστε ότι περιγράφεται ένα αμφίδρομο σύστημα μεταξύ marketer και καταναλωτή. Υπάρχουν βέβαια και περιπτώσεις μονόδρομης επικοινωνίας όταν ο marketer προωθεί τις πληροφορίες εκείνες που θέλει στους καταναλωτές χωρίς να γνωρίζει την αντίδραση αυτών. Τα βασικά εργαλεία του direct marketing αφενός δίνουν την ευκαιρία στους καταναλωτές 8

9 να αποκριθούν θετικά ή μη στα μηνύματα που φέρουν προς αυτούς και αφετέρου δίνουν τη δυνατότητα στους marketers καταγράφοντας και μετρώντας τις αντιδράσεις των καταναλωτών να οδηγηθούν σε σημαντικά συμπεράσματα που θα τους βοηθήσουν σε μελλοντικό σχεδιασμό marketing. Ακόμη, από τον ορισμό γίνεται αντιληπτό ότι σε αυτή την αμφίδρομη επικοινωνία δεν υπάρχουν χωροταξικοί και χρονικοί περιορισμοί καθώς η επαφή με τον καταναλωτή μπορεί να γίνει ανά πάσα στιγμή και σε οποιοδήποτε σημείο που ενδείκνυται πρόσβαση στα μέσα του direct marketing. Τέλος, ιδιαίτερα σημαντικό στοιχείο που ενισχύει την αμφίδρομη επικοινωνία του direct marketing είναι ότι οι αντιδράσεις των καταναλωτών είναι μετρήσιμες. Οι marketers έχουν την δυνατότητα να αξιολογήσουν την αποτελεσματικότητα του εφαρμοσμένου εργαλείου του direct marketing με βάση την θετική ή αρνητική απόκριση των καταναλωτών σε αυτό. Γνωρίζοντας λοιπόν σε ποιο μέσο του direct marketing οι καταναλωτές ανταποκρίνονται περισσότερο καθώς και τη φύση της ανταπόκρισης, καταγράφουν και συλλέγουν νέες πληροφορίες για τους καταναλωτές - στόχους, που σε συνδυασμό με τις υπάρχουσες πληροφορίες οι marketers μπορούν να τις χρησιμοποιήσουν στο σχεδιασμό επόμενου προγράμματος marketing. Άρα, λοιπόν, τα βασικά χαρακτηριστικά του direct marketing είναι ότι 1. βρίσκεται δίπλα στον καταναλωτή, 2. κατανοεί τις ανάγκες του, 3. ανταποκρίνεται σε προσωπικό επίπεδο με τον καταναλωτή και 4. διατηρεί σχέση μαζί του και μετά την συναλλαγή. Τα χαρακτηριστικά αυτά είναι που διαφοροποιούν το direct marketing από το κλασικό marketing. Ενώ τo κλασικό marketing στοχεύει σε μεγάλη μάζα καταναλωτών, αντίθετα το άμεσο marketing σε μια συγκεκριμένη κατηγορία καταναλωτών καθώς και δυνητικών καταναλωτών. Με το direct marketing προσφέρεται η δυνατότητα ελέγχου της αποτελεσματικότητας των μηνυμάτων καθώς οι marketers μπορούν με διαφορετικό τρόπο και μέσο να στοχεύσουν σε διαφορετικές ομάδες αποδεκτών, με διαφορετικά μηνύματα, αξιολογώντας μέσω της απόκρισης, την αποτελεσματικότητα του μηνύματος. Είναι εμφανές ότι οι marketers οφείλουν να προσέχουν ιδιαίτερα την εμφάνιση του μηνύματος εξαιτίας του καθοριστικού ρόλου που παίζει στην επικοινωνία με τους δυνητικούς πελάτες καθώς και στο σχεδιασμό του, να προβαίνουν σε προσεκτική επιλογή του τμήματος αγοράς και των αποδεκτών του, και το μήνυμα να εξυπηρετεί συγκεκριμένες ανάγκες για να είναι ελκυστικό και ενδιαφέρον (J.Taylor Sims & Herbert E. Brown, 1979). 9

10 1.2. Ορισμός του healthcare marketing Ο όρος healthcare marketing αποτελεί μια προέκταση του ορισμού του marketing στον τομέα της υγείας. Το healthcare marketing εμπεριέχει οποιαδήποτε δραστηριότητα που σχετίζεται με την ανάπτυξη, την αποθήκευση, την τιμολόγηση και τη διανομή προϊόντων υγείας καθώς και οποιοδήποτε χρησιμοποιούμενο μηχανισμό για την προώθηση αυτών των προϊόντων ( Philip D. Cooper, 1994). Ο τομέας της υγείας είναι διαφορετικός από άλλους βιομηχανικούς τομείς που έχουν συνέπεια για το marketing. Σε άλλες βιομηχανίες, υπάρχει η υπόθεση ότι οι αγοραστές οδηγούνται πρωταρχικά, αν όχι αποκλειστικά, από οικονομικά κίνητρα. Αυτή η υπόθεση δεν κυριαρχεί στον τομέα της υγείας. Στην πραγματικότητα, ένας αριθμός παραγόντων εμποδίζει αγοραστές των υπηρεσιών υγείας από το να δρουν με τον ίδιο τρόπο όπως οι αγοραστές αντίστοιχων προϊόντων και υπηρεσιών. Επίσης, η ύπαρξη μιας αγοράς υποθέτει ότι υπάρχει μια ανταγωνιστική κατάσταση στην οποία οι πωλητές ανταγωνίζονται για τους πόρους του καταναλωτή και ότι αυτός ο ανταγωνισμός καθορίζει την τιμή των προσφερόμενων αγαθών και υπηρεσιών. Στον τομέα της υγείας, ωστόσο, δεν είναι ασυνήθιστο για ένα μικρό αριθμό παρόχων υγείας να διατηρήσουν τον έλεγχο πάνω σε μια συγκεκριμένη υπηρεσία εντός μιας συγκεκριμένης αγοράς. Ας μη λησμονείται ωστόσο και η κυρίαρχη κρατική παρέμβαση μέσω του υπουργείου οικονομίας και των ασφαλιστικών ταμείων στην τελική διαμόρφωση των τιμών. Όσον αφορά την τιμολόγηση των φαρμάκων απαιτείται μια ολιστική προσέγγιση του θέματος, σχέση με μεσοπρόθεσμους στόχους και προϋπολογισμούς και μακροπρόθεσμες επεκτάσεις στον τομέα της Υγείας. Για την Ελλάδα, με το άρθρο 13 του Ν.3408/ 05 (ΦΕΚ.272 Α /05), άλλαξε το καθεστώς τιμολόγησης που ίσχυε στη χώρα από το Δεκέμβριο του Με την Υπουργική Απόφαση Α3/3525/05 καθορίζεται ο τρόπος εφαρμογής του ανώτερου καθεστώτος. Με το νέο σύστημα τιμολόγησης, για την επαλήθευση της τιμής ενός φαρμάκου που παρασκευάζεται, συσκευάζεται ή εισάγεται στην χώρα λαμβάνεται υπόψη ο μέσος όρος των τριών χαμηλότερων τιμών του φαρμακευτικού προϊόντος (έναντι της χαμηλότερης τιμής που ίσχυε με το προηγούμενο σύστημα). Ουσιαστική είναι και η παρουσία των ασφαλιστικών ταμείων όσον αφορά τη φαρμακευτική δαπάνη και κόστος. Για αυτό το λόγο τα κόστη υγείας δεν επηρεάζονται από τους νόμους προσφοράς και ζήτησης. Τα στοιχεία που κάνουν το healthcare marketing διαφορετικό από το κλασικό marketing είναι τα εξής: Η φύση της ζήτησης υπηρεσιών υγείας και προϊόντων υγείας. 10

11 Ο τελικός χρήστης μπορεί να μην είναι ο στόχος της εκστρατείας του marketing. Το προϊόν (φάρμακο και υπηρεσίες υγείας) είναι υψηλά περίπλοκο και δεν είναι εύκολο να κατανοηθεί εννοιολογικά. Η κατάσταση όπου όλοι οι δυνητικοί πελάτες για μια συγκεκριμένη υπηρεσία υγείας δεν θεωρούνται επιθυμητοί. Με τον όρο επιθυμητοί εννοούμε ότι υπάρχουν φαρμακευτικά αγαθά ή υπηρεσίες που απευθύνονται σε ένα συγκεκριμένο τμήμα της αγοράς υγείας, όπως λόγου χάριν οι ενέσεις ινσουλίνης που απευθύνονται αποκλειστικά σε ινσουλινο-εξαρτώμενους. Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω κρίνεται απαραίτητος ο σχεδιασμός marketing (marketing planning). Ως marketing planning ορίζεται η ανάπτυξη μιας συστηματικής διαδικασίας για προώθηση ενός οργανισμού, μιας υπηρεσίας ή ενός προϊόντος (Robert Stevens, David Lourdon, Bruce Wrenn & Phylis Mansfield, 2006). Ο ορισμός αυτός αποκαλύπτει τη μεγάλη διαφορετικότητα των δραστηριοτήτων του σχεδιασμού marketing και τη δυνητική πολυπλοκότητα που το χαρακτηρίζει. Το marketing planning μπορεί να χρησιμοποιηθεί για κάποιο βραχυπρόθεσμο project ή για να ενισχύσει πτυχές ενός μακροπρόθεσμου στρατηγικού σχεδίου. Μπορεί να επικεντρωθεί εναλλακτικά σε ένα προϊόν, υπηρεσία, οργανισμό ή πρόγραμμα. Ωστόσο ανεξάρτητα με το που θα επικεντρωθεί, το σχέδιο λειτουργεί σαν κατευθυντήρια γραμμή για όλους τους παράγοντες που εμπλέκονται στις δραστηριότητες marketing της εταιρίας. Εξ ορισμού τα σχέδια marketing προωθούνται στην αγορά και εστιάζουν μόνο στον πελάτη και τις ανάγκες του με βάση την καταναλωτική του συμπεριφορά (Hawkins & Mothersbaugh, 2007). Παρόλο που μια μελέτη εσωτερικών παραγόντων είναι συχνά σχετική (και το internal marketing ίσως είναι ένα συστατικό πολλών σχεδίων marketing), το σχέδιο marketing εστιάζει στα χαρακτηριστικά της εξωτερικής αγοράς με σκοπό να επιφέρει αλλαγές σε ένα ή περισσότερα από αυτά τα χαρακτηριστικά. Στο σημείο αυτό αξίζει να αναφερθεί η έρευνα marketing (marketing research). Σύμφωνα με την America Marketing Association (Μάρτιος 2004), η έρευνα μάρκετινγκ είναι η λειτουργία που συνδέει τον καταναλωτή, τον πελάτη και το κοινό με τον marketer. Αυτό γίνεται εφικτό μέσω πληροφοριών που χρησιμοποιούνται για Την ταυτοποίηση και τον καθορισμό των ευκαιριών στην αγορά Την παραγωγή, την βελτίωση και εκτίμηση των δράσεων μάρκετινγκ Να ελέγχουν την απόδοση του marketing και ομοίως και αυτό και κάθε τι επόμενο Να βελτιώνουν την κατανόηση της διαδικασίας marketing. 11

12 Η διαδικασία του marketing research χρησιμεύει για να ταυτοποιεί τη φύση του προϊόντος ή της υπηρεσίας, τα χαρακτηριστικά των καταναλωτών, το μέγεθος της δυνητικότητας της αγοράς, τη φύση των ανταγωνιστών και οποιοδήποτε άλλο ουσιώδες κομμάτι του puzzle του marketing (Malhotra, Naresha K., 2002). Τέλος, άξιο αναφοράς είναι και το λεγόμενο μίγμα προϊόντος μιας επιχείρησης. Πρόκειται για το συνδυασμό υπηρεσιών, αγαθών ακόμη και ιδεών που η επιχείρηση προσφέρει. Πιο αναλυτικά: Ιδέες: πολλοί οργανισμοί υγείας και φαρμακευτικές εταιρίες προωθούν ιδέες ή concepts που τείνουν να διαμορφώνουν μια αντίληψη στον καταναλωτή. Συγκεκριμένα, το image του οργανισμού ή της εταιρίας, που είναι πιθανό να μεταφερθεί μέσω των δραστηριοτήτων marketing. Σε αυτή την περίπτωση οργανισμός ή η εταιρία ίσως επιθυμεί να προωθήσει την αντίληψη της ποιότητας, της φροντίδας, της επαγγελματικής αξίας ή άλλων χαρακτηριστικών. Στην ουσία ο σκοπός είναι να καθιερώσει μια αντίληψη που να τοποθετηθεί τον οργανισμό ή την εταιρία στην κορυφή του μυαλού του καταναλωτή (Richard K. Thomas,2008). Όταν η διαφήμιση υιοθετήθηκε για πρώτη φορά από τους οργανισμούς υγείας και τη φαρμακοβιομηχανία, η μεγαλύτερη προσοχή τους επικεντρώθηκε στην προώθηση ιδεών. Συγκεκριμένα, οι marketers προσπάθησαν να προωθήσουν την εικόνα (image) του οργανισμού και να τον καθιερώσουν ως τον προτιμώμενο πάροχο στην αγορά του (Robin Wensley, 2008). Αγαθά: ενώ γενικά σκεφτόμαστε την υγεία σαν μια υπηρεσία, η πώληση αγαθών είναι παρούσα στην βιομηχανία. Φάρμακα είτε συνταγογραφούμενα είτε μη συνταγογραφούμενα καθώς και παραφάρμακα μπορούν να αποκτηθούν από τον καθένα σε συγκεκριμένους χώρους διάθεσης τους, δηλαδή στο φαρμακείο (Robin Wensley, 2008). Υπηρεσίες: οι υπηρεσίες (π.χ. ιατρικές εξετάσεις) είναι ασαφείς στο ότι δε λαμβάνονται στην καθορισμένη μορφή των αγαθών (π.χ. φάρμακα). Είναι πιο δύσκολο να ποσοτικοποιήσει κάποιος υπηρεσίες και οι καταναλωτές τις αντιλαμβάνονται και τις εκτιμούν διαφορετικά συγκριτικά με τα προϊόντα. Οι υπηρεσίες δεν υπόκεινται σε ποιοτικούς ελέγχους όπως συμβαίνει με τα αγαθά αλλά παρέχουν μεταβλητές για την εκτίμησή τους καθώς παρέχονται σε συγκεκριμένο χώρο και συγκεκριμένο χρόνο (Robin Wensley, 2008). 12

13 1.3. Ορισμός του health promotion Health promotion είναι η διαδικασία που καθιστά τους ανθρώπους ικανούς να έχουν καλύτερο έλεγχο της υγείας τους, για να τη βελτιώσουν όποτε αυτό κρίνεται απαραίτητο (Green L., Kreuter M.,1990). Επιδιώκει να επηρεάζει την κοινή πολιτική, να κινητοποιεί τη δράση της κοινότητας και την εξέλιξη της καθώς και να δημιουργεί αίσθημα ορθής χρήσης των υπηρεσιών και των διευκολύνσεων που τις καθιστά διαθέσιμες σε μέρη όπου οι άνθρωποι ζουν και εργάζονται. Δεν είναι απαραίτητο να σχετίζεται με την προσφορά ή τη ζήτηση ενός φαρμάκου. Επίσης, ένας ακόμη αποδεκτός ορισμός του health promotion είναι ο εξής: η επιστήμη και η τέχνη να βοηθάς ανθρώπους να αλλάζουν τον τρόπο ζωής τους προς μια κατάσταση βέλτιστης υγείας (Larsson, Viberg, Vernby, Nordmark, Stalsby- Lundborg,2008).Η προώθηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής είναι ένας από τους κεντρικούς ρόλους του φαρμακοποιού όπως ορίζονται από το Royal Pharmaceutical Society στην Μ.Βρετανία. Η φαρμακευτική εξυπηρέτηση του κοινού περιλαμβάνει δραστηριότητες και για τη διασφάλιση της καλής υγείας του και για την αποφυγή δυσμενών εκβάσεων της υγείας του. Ο ρόλος της φαρμακευτικής κοινότητας ποικίλλει μεταξύ των χωρών. Ωστόσο τα τελευταία χρόνια παρατηρείται πως το ενδιαφέρον της φαρμακευτικής κοινότητας εστιάζεται στον πελάτη- ασθενή και όχι τόσο στο προϊόν (Marcia M.Worley-Louis, Jon C.Schommer, John R.Finnegan, 2003). Η εστίαση στον ασθενή συνεπάγεται πως ο φαρμακοποιός του σήμερα διαθέτει γνώσεις σε τομείς που αφορούν την καλή επικοινωνία του με τους ασθενείς, την αλληλεπίδρασή του με πελάτες και δυνητικούς πελάτες μέσω διαφόρων εκστρατειών που γίνονται, και πώς να παρέχει αναμφισβήτητης ποιότητας συμβουλές υγείας. Πολλές τρέχουσες και εποχιακές εκστρατείες και δραστηριότητες πραγματοποιούνται, συμπεριλαμβανομένων των δραστηριοτήτων παροχής συμβουλών στην αυτό- περίθαλψη των ασθενών, διανομή του υλικού υποστήριξης όπως ενημερωτικά φυλλάδια, και αφίσες στις βιτρίνες των φαρμακείων για να προειδοποιήσουν τους περαστικούς, καλύπτοντας, παραδείγματος χάριν, θέματα όπως: υγεία ταξιδιού, διατροφή, εμβολιασμοί, AIDS, ασφαλής λήψη των φαρμάκων, κ.α. Ας μη ξεχνάμε ότι ο φαρμακοποιός είναι μια από τις κύριες πηγές προώθησης της υγείας σε προσωπικό και κοινωνικό επίπεδο. Διαθέτει ικανότητες και γνώσεις να μυήσει το κοινό σε κάποιο υγιεινό πρότυπο ζωής, να του προσφέρει πρόσβαση σε 13

14 τεκμηριωμένους πόρους διασφάλισης της υγείας και να προάγει σχέσεις επαγγελματισμού και εμπιστοσύνης μαζί του με αίσθημα ακρίβειας και συνέπειας (Claire Anderson, 1998). Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η πώληση μη συνταγογραφούμενων φαρμάκων (OTC) που δίνει στον φαρμακοποιό την ευκαιρία έναρξης συζήτησης με τον πελάτη-ασθενή, την κατανόηση των αναγκών του πελάτη και συνεπώς την παροχή της επιστημονικής του συμβουλής με απώτερο σκοπό την ικανοποίηση των αναγκών του πελάτη και την διασφάλιση της υγείας του (Rogers, Hassell, Noyce & Harris, 1998). Στο σημείο αυτό αξίζει να αναφερθεί και η σημασία της φαρμακευτικής φροντίδας. Σύμφωνα με τον ορισμό των Hepler & Strand (1989), η φαρμακευτική φροντίδα είναι η υπεύθυνη παροχή φαρμακοθεραπείας με σκοπό την επιτυχημένη εξαγωγή αποτελεσμάτων που βελτιώνει την ποιότητα ζωής του ασθενή Ορισμός του φαρμάκου Το φάρμακο αποτελεί ένα αναγκαίο κοινωνικό αγαθό που μελετήθηκε και αναπτύχθηκε για να προστατεύσει τη ζωή και την υγεία των ανθρώπων, καθώς και για να οδηγήσει σε μια όσο το δυνατόν μεγαλύτερη και ποιοτικότερη διάρκεια ζωής. (Ingunn Björnsdóttir, Anna Birna Almarsdóttir, Janine Morgall Traulsen, 2009) Για να καταστεί χρήσιμο πρέπει να διαθέτει τρία βασικά χαρακτηριστικά: Ασφάλεια (όλα τα φάρμακα μπορεί να εμφανίσουν τοξικότητα και επομένως θα πρέπει πάντα να αναζητείται η καλύτερη σχέση ανάμεσα στο καλύτερο θεραπευτικό αποτέλεσμα και την πιθανότητα εμφάνισης ανεπιθύμητων ενεργειών). Αποτελεσματικότητα (πρέπει να διαθέτει την ικανότητα να μεταβάλλει τη φυσική πορεία μιας νόσου ή να θεραπεύσει τα συμπτώματά της ή ακόμα και να τα προλάβει). Ποιότητα (ένα φαρμακευτικό σκεύασμα περιέχει συστατικά και χαρακτηριστικά πιστοποιημένα και εγγυημένα σε κάθε στάδιο της 'ζωής' του, που ξεκινάει από τη φάση παραγωγής του και καταλήγει με τη διάθεσή του στον ασθενή). Τα τρία αυτά χαρακτηριστικά θα πρέπει απαραιτήτως να συνοδεύονται από τη σωστή και προσεκτική διαχείρισή τους: τα φάρμακα πρέπει να χρησιμοποιούνται μόνο στην περίπτωση για την οποία έχουν ένδειξη, στη σωστή δόση και για το 14

15 αναγκαίο χρονικό διάστημα.( Mary J. Mycek, Richard A. Harvey, Pamela C. Champe, 1997) Διαθέτει ένα ξεχωριστό προφίλ που το διαφοροποιεί από τα άλλα αγαθά. Όλα τα φάρμακα συμπεριλαμβανομένων και των μη συνταγογραφούμενων, εξασκούν μια συγκεκριμένη θεραπευτική δράση και έχουν αντενδείξεις που μπορεί να προκαλέσουν παρενέργειες, ακόμα και πολύ σοβαρές. Αν συγχορηγηθούν με άλλες ουσίες, όπως για παράδειγμα το αλκοόλ, πολλά φάρμακα δύναται να προκαλέσουν σοβαρές αλληλεπιδράσεις, οδηγώντας σε σοβαρά προβλήματα υγείας (Mary J. Mycek, Richard A. Harvey, Pamela C. Champe, 1997). Το πρόβλημα δεν εντοπίζεται μόνο στα φάρμακα που συνταγογραφεί ο γιατρός, αλλά και σε πολλά που παίρνουν οι ασθενείς από μόνοι (OTC), διότι τα θεωρούν αθώα. Παράδειγμα είναι η παρακεταμόλη, ένα συνηθισμένο παυσίπονο, το οποίο σε μεγάλη δόση μπορεί να προκαλέσει βλάβη στο συκώτι, ιδίως μαζί με λήψη οινοπνευματωδών ποτών. Είναι ένα προϊόν υψηλών προδιαγραφών αποτελούμενο από δύο βασικά και αναπόσπαστα μέρη. Το ουσιώδες δηλαδή το ίδιο το προϊόν που περιέχει τη δραστική ουσία, καθώς και το τυπικό, το ίδιο σημαντικό με το προηγούμενο, το οποίο αποτελείται από το σύνολο των πληροφοριών, των ενδείξεων και των συμβουλών που παρέχονται από την εταιρεία που το παράγει, τις αρμόδιες κρατικές αρχές που το ελέγχουν και τέλος από τους γιατρούς και τους φαρμακοποιούς που το συνιστούν. ( Είναι ένα προϊόν που προορίζεται για ένα θεραπευτικό ή προληπτικό σκοπό και ως τέτοιο δεν πρέπει να καταναλώνεται αλλά να χρησιμοποιείται. Για αυτόν ακριβώς το λόγο η χορήγηση των φαρμάκων υπόκειται σε αυστηρούς κανόνες, με σκοπό τη μέγιστη δυνατή προστασία της δημόσιας υγείας. ( Είναι ένα κοινωνικό αγαθό και όχι ένα καταναλωτικό προϊόν, και ως τέτοιο δεν πρέπει να αποτελεί αντικείμενο για το οποίο να αναζητείται αύξηση της κατανάλωσης. Η λήψη μεγαλύτερης ποσότητας φαρμάκων ή η χρήση τους εκτός ένδειξης μπορεί να οδηγήσει σε καταστροφικά για την υγεία αποτελέσματα. (Mary J. Mycek, Richard A. Harvey, Pamela C. Champe, 1997) Αν λαμβάνεται καταχρηστικά, σε καταστάσεις μη υπαρκτής νόσου ή συμπτωμάτων ή, όπως συχνά συμβαίνει, για την ικανοποίηση ψυχολογικών καταστάσεων που θα 15

16 έπρεπε να τύχουν διαφορετικής θεραπευτικής προσέγγισης, μπορεί να γίνει αιτία ασθενειών. (Mary J. Mycek, Richard A. Harvey, Pamela C. Champe, 1997) Έχει ως φυσικό χώρο χορήγησης το φαρμακείο που αποτελεί χώρο προώθησης και διαχείρισης της υγείας ανοιχτό σε όλους τους πολίτες, ελεγχόμενο από τις υγειονομικές αρχές της χώρας και του οποίου η διαχείριση έχει ανατεθεί σε έναν επαγγελματία υγείας και επιστήμονα του φαρμάκου, τον φαρμακοποιό.(φαρμακευτική νομοθεσία, άρθρο 4, 1991). Με τούτο εγγυάται στους πολίτες η απαραίτητη ασφάλεια στη διαχείρισή του, στο πλαίσιο μια εμπιστευτικής σχέσης και βασίζεται στη συμβουλευτική και φαρμακολογική υποστήριξη, δηλαδή στις συμβουλές και προειδοποιήσεις για την ορθή χρησιμοποίηση και διαχείριση των φαρμάκων, μειώνοντας έτσι τους κινδύνους που συνδέονται με τη χρήση τους. Εκτός από μια ανεκτίμητη ηθική, υγειονομική και κοινωνική αξία, διαθέτει ένα σημαντικό κόστος που επιβαρύνει τα ασφαλιστικά ταμεία ή ακόμα και τον ίδιο τον ασθενή. Η μη ορθολογική χρήση των φαρμάκων, εκτός από τις επιπτώσεις στην υγεία, σημαίνει στέρηση πόρων που θα μπορούσαν να διατεθούν για ένα καλύτερο σύστημα υγειονομικής περίθαλψης. Αντιθέτως, η σωστή χρήση ενός φαρμάκου αποτελεί μια επένδυση που οδηγεί σε εξοικονόμηση χρημάτων, από τη θεραπεία ή τη βελτίωση μιας παθολογικής κατάστασης που μεταφράζεται σε λιγότερες μέρες νοσηλείας ή/και αποφυγή πιο εξειδικευμένων και ακριβών θεραπευτικών μεθόδων. (Dianne Berry, Theo Raynor, peterk Knapp,Elisabetta Bersellini,2004) Δεν πρέπει να αποσκοπεί στην αντικατάσταση των κανόνων υγιεινής ζωής: δεν έχει νόημα το να προτρέχουμε στη χρήση φαρμάκων εάν υιοθετούμε έναν ανθυγιεινό τρόπο διατροφής ή δεν ασκούμαστε σωματικά (Green L., Kreuter M.,1990).Είναι λάθος αντίληψη να πιστεύουμε πως υπάρχει πάντα ένα φάρμακο που να λύνει το κάθε πρόβλημα. Αντιθέτως, πρέπει να προσπαθήσουμε να καταλάβουμε ποιος είναι ο τρόπος με τον οποίο θα διατηρήσουμε την υγεία μας και τι μπορεί να γίνει αιτία ασθενειών πάντα με την συμβολή του ιατρού και του φαρμακοποιού. 16

17 1.5. Μη συνταγογραφούμενα φάρμακα (Over-The-Counter drugs, OTC) και αυτοπερίθαλψη Τα μη συνταγογραφούμενα φάρμακα (OTC) είναι φάρμακα που πωλούνται σε ένα πελάτη χωρίς συνταγή από κάποιον επαγγελματία της υγείας σε σύγκριση με τα συνταγογραφούμενα φάρμακα τα οποία διατίθενται και αγοράζονται από πελάτες μόνο κατέχοντας έγκυρη ιατρική συνταγή. Σε πολλές χώρες τα OTC επιλέγονται από κάποια ρυθμιστική κρατική υπηρεσία για να εξασφαλίσουν ότι αυτά τα προϊόντα είναι ασφαλή και αποτελεσματικά όταν χρησιμοποιούνται χωρίς ιατρική εποπτεία και περίθαλψη. Κάποια φάρμακα ίσως είναι νομικά χαρακτηρισμένα ως OTC (δηλ. δεν απαιτείται ιατρική συνταγή) αλλά μπορούν να διατίθενται μόνο από τον φαρμακοποιό μετά από αξιολόγηση των αναγκών του ασθενούς και/ή την παροχή ανάλογης ενημέρωσης του ασθενούς. Οι πολιτικές για τα OTC ποικίλλουν σε όλο τον κόσμο. Σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, τα OTC είναι διαθέσιμα μόνο σε φαρμακεία, αλλά στην Αμερική όλα τα OTC φάρμακα είναι διαθέσιμα γενικά σε καταστήματα λιανικής πώλησης, super markets κτλ. Στην Αυστραλία οι φαρμακοποιοί απαιτείται να συμβουλεύουν προσωπικά τους αγοραστές συγκεκριμένων OTC. Τα OTC φάρμακα θέτουν συγκεκριμένες ανησυχίες ασφάλειας καθώς διανέμονται και χρησιμοποιούνται χωρίς την καθοδήγηση κάποιου επαγγελματία της υγείας. Για το λόγο αυτό οργανισμοί όπως ο FDA στην Αμερική απαιτεί τα OTC προϊόντα να περιέχουν ετικέτα με εγκεκριμένα drug facts για την ενημέρωση των καταναλωτών σχετικά με τα φάρμακά τους (Code of Federal Regulations,1998). Αυτές οι ετικέτες συμμορφώνονται σε μια πρότυπη μορφή και τείνουν να είναι εύκολα κατανοητές από οποιοδήποτε καταναλωτή. Οι drug facts labels περιλαμβάνουν πληροφορίες για τα δραστικά συστατικά των προϊόντων, ενδείξεις και σκοπό χρήσης, προειδοποιήσεις ασφαλείας, οδηγίες χρήσεις και έκδοχα (Soller RW, 1998). Σαν γενικός κανόνας ισχύει ότι τα OTC χρησιμοποιούνται πρωταρχικά για να αντιμετωπίσουν μια κατάσταση η οποία δεν απαιτεί άμεση ιατρική παρακολούθηση και πρέπει να έχουν αποδειχθεί απόλυτα ασφαλή και καλά ανεκτά (Segall 1990, Verbrugge &Ascione 1987, Bush & Rabin 1976, Knapp& knapp 1972). Τα OTC φάρμακα συνήθως απαιτείται να έχουν μικρή ή καθόλου δυνητικότητα, αν και υπάρχουν περιοχές στις οποίες φάρμακα που περιέχουν κωδεϊνη είναι διαθέσιμα ως OTC με την προσκόμιση κατάλληλου εγγράφου κατά την αγορά τους. Ένα από τα πιο παλιά διαθέσιμα OTC είναι η ασπιρίνη. Κατά καιρούς φάρμακα που έχουν αποδειχθεί ασφαλή και κατάλληλα για αυτό-περίθαλψη μπορούν να μετατραπούν από συνταγογραφούμενα σε μη συνταγογραφούμενα. 17

18 Τα OTC καθιστούν ικανούς τους ανθρώπους να αντιμετωπίσουν πολλά ενοχλητικά συμπτώματα και να θεραπεύσουν κάποιες ασθένειες απλά και χωρίς το κόστος μιας ιατρικής επίσκεψης (William Soller,1991). Ωστόσο, ασφαλή χρήση αυτών των φαρμάκων απαιτεί γνώση, κοινή λογική και υπευθυνότητα. Η ασφάλεια εξαρτάται στη κατάλληλη χρησιμοποίηση ενός φαρμάκου. Για OTC, η κατάλληλη χρήση συχνά βασίζεται στην αυτό-διάγνωση του καταναλωτή, γεγονός το οποίο αφήνει και περιθώριο λάθους. Οι άνθρωποι πρέπει να χρησιμοποιούν κοινή λογική στην απόφαση αν ένα σύμπτωμα ή νόσος είναι ελάσσονος σημασίας ή αν απαιτεί ιατρική προσοχή και παρακολούθηση. Μια συγκεκριμένη ανησυχία για τα OTC είναι ότι πολλοί καταναλωτές υποθέτουν ότι τα φάρμακα είναι απολύτως ασφαλή, διαφορετικά δε θα ήταν τόσο ευρέως και εύκολα διαθέσιμα (OJ No.L113 of 30 April 1992, p8). Επιπλέον, είναι πιθανό κάποιο από αυτούς να μη συμμορφώνονται στις οδηγίες του παρασκευαστή κατά την αποθήκευση και λήψη των OTC παρά μόνο όταν λαμβάνουν συνταγογραφούμενα, υποθέτοντας ότι τα OTC δεν θα έχουν καμιά παρενέργεια στην έκβαση της υγείας τους (Berry, Raynor, Knapp& Bersellini, 2004). Τα άτομα που αγοράζουν OTC θα έπρεπε να διαβάζουν και να ακολουθούν τις οδηγίες προσεκτικά. Η προσεκτική μελέτη της ετικέτας τους βοηθά να αποφασίσουν ποιο προϊόν είναι περισσότερο κατάλληλο για το πρόβλημά τους. Οι ετικέτες στα OTC (όπως υποχρεώνει ο FDA) βοηθούν στο να γίνουν κατανοητά τα οφέλη και οι κίνδυνοι ενός φαρμάκου καθώς και πώς να χρησιμοποιείται αυτό σωστά. Αν εξακολουθούν να έχουν απορίες θα έπρεπε να ρωτήσουν τον φαρμακοποιό τους. Στην παγκόσμια αγορά υπάρχουν περισσότερα από φάρμακα OTC που μπορείς να αγοράσεις χωρίς συνταγή. Όλα όμως έχουν ένα κοινό στοιχείο: είναι σοβαρά φάρμακα που χρήζουν προσεκτικής λήψης. Γι αυτό κάθε φορά που αγοράζει και χρησιμοποιεί κάποιος OTC πρέπει να γίνεται με σύνεση. Αυτό εξασφαλίζεται ακολουθώντας κάποιος τα παρακάτω: 1. Να ξεκινά πάντα διαβάζοντας την ετικέτα της συσκευασίας. Έτσι καταλαβαίνει αν διάλεξε το σωστό προϊόν για τα συμπτώματα του, κατανοεί τις δοσολογικές οδηγίες και είναι ενήμερος για κάθε προειδοποίηση. 2. Να ψάχνει για OTC που να αντιμετωπίζει μόνο τα συμπτώματα που έχει. 3. Να ξέρει τι πρέπει να αποφεύγει ενώ λαμβάνει OTC. Διαφορετικά ελλοχεύει κίνδυνος παρενεργειών ή αντιδράσεων. 4. Αν έχει αμφιβολίες, πριν την αγορά ή τη χρήση να ρωτά τον φαρμακοποιό 5. Να λαμβάνει το φάρμακο όπως ορίζεται στην ετικέτα 18

19 6. Η χρησιμοποίηση του μη συνταγογραφούμενου φαρμάκου να γίνεται με προσοχή όταν παράλληλα λαμβάνονται περισσότερα του ενός φάρμακα. 7. Να μη γίνεται συγχορήγηση συνταγογραφούμενων και OTC φαρμάκων χωρίς να έχει ενημερωθεί προηγουμένως ο ιατρός. 8. Να έχει βεβαιωθεί ότι ο ιατρός γνωρίζει για τα συνταγογραφούμενα φάρμακα, τα OTC και/ή τα συμπληρώματα διατροφής που λαμβάνει κάποιος. 9. Όταν πρόκειται για βρέφη και παιδιά πρέπει να διατίθενται OTC που είναι ειδικά διαμορφωμένα για την ηλικία και το βάρος τους. 10. Να μην χρησιμοποιείται OTC μετά την ημερομηνία λήξης τους. (Robert B. Kelly,2009) Στην Βρετανία από τον Ιανουάριο το 1992, 27 φάρμακα έχουν μετατραπεί από συνταγογραφούμενα σε μη συνταγογραφούμενα. Φαρμακευτική κοινότητα, κυβερνήσεις, φαρμακευτικές εταιρίες και ασθενείς θεωρούν ότι τέτοιου είδους κινήσεις προσφέρουν άμεση πρόσβαση στη φαρμακευτική περίθαλψη. Και αυτό γιατί οι ασθενείς θεωρούν ότι έχουν άμεση, άνετη και οικονομική πρόσβαση στη περίθαλψη, οι κυβερνήσεις μεταφέρουν με τον τρόπο αυτό ένα τμήμα του κόστους υγείας στους καταναλωτές αφού πληρώνουν εξ ολοκλήρου την τιμή του φαρμάκου, η φαρμακοβιομηχανία αναζητά νέους πελάτες για τη διατήρηση της κερδοφορίας της σε νευρώδεις αγορές της υγείας και οι φαρμακοποιοί προσδιορίζουν την επιστημονική τους οντότητα παρέχοντας συμβουλές υγείας συναφείς με τα φάρμακα που τους ζητούνται (Peter Temin, 1983). Αυτό-περίθαλψη Η αυτό-περίθαλψη σημαίνει υπεύθυνα να χειρίζεσαι την προσωπική ευεξία αναλαμβάνοντας την αυτό-διάγνωση των εμφανιζόμενων συμπτωμάτων και συνθηκών, να αναζητείς επαγγελματική διάγνωση και συμβουλή, να χρησιμοποιείς συμβατικές και εναλλακτικές θεραπείες όπως OTC, συμπληρώματα διατροφής και να θεσπίζεις απαραίτητες αλλαγές στον τρόπο ζωής σου όπως μια ισορροπημένη δίαιτα και άσκηση (William Soller,1998). Η αυτό-περίθαλψη είναι όντως ένα πολύπλοκο φαινόμενο, του οποίου η υπεύθυνη χρήση OTC δεν είναι παρά μόνο μια πλευρά του. Ωστόσο, τα OTC υποδηλώνουν μια μοναδική εκδοχή της εξέλιξης της αυτό-περίθαλψης. Σήμερα η αυτό-περίθαλψη με OTC είναι γνωστή ως OTC-ness (Soller RW,1998, 6:16) ή ευρεία διαθεσιμότητα ασφαλών και αποτελεσματικών μη συνταγογραφούμενων φαρμάκων για υπεύθυνη αυτό-περίθαλψη των καταναλωτών, σύμφωνα με τους εφαρμόσιμους νόμους, 19

20 κανονισμούς και βαρυσήμαντους βιομηχανικούς κανόνες που επηρεάζουν την παρασκευή, το πακετάρισμα και την ετικέτα ποιοτικών προϊόντων και τη διαφήμιση αυτών των προϊόντων σε όλα τα μέσα (Soller RW, : ). Στοιχεία ερευνών δείχνουν ότι οι καταναλωτές με γνώση ακολουθούν από την κατηγορία μετατροπής των συνταγογραφούμενων σε OTC (Rx to OTC)/(American Pharmaceutical Association, 1998: 105). Βασίζονται στην εμπειρία που έχουν από τη συνταγογράφηση ενός φαρμάκου και συνεχίζουν τη χρήση του όταν αυτό γίνεται διαθέσιμο ως μη συνταγογραφούμενο. Η προτίμηση του καταναλωτή για OTC φάρμακα που πριν ήταν διαθέσιμα μόνο με συνταγή μπορεί να τεκμηριωθεί, επειδή οι παρασκευαστές εύλογα βασίζονται σε εκτεταμένη έρευνα της αγοράς στο σχεδιασμό ανάπτυξης και marketing νέων μη συνταγογραφούμενων φαρμάκων. Στο χρονικό διάστημα πολλά προϊόντα σε σημαντικές θεραπευτικές κατηγορίες κινήθηκαν από Rx σε OTC (Schulke,1998). Οι κατηγορίες αυτών των προϊόντων είναι οι εξής: αναλγητικά και αντιπυρετικά, αντιόξινα, κολπικά αντιμυκητισιακά, προϊόντα διακοπής καπνίσματος και αντιαλλεργικά. Ο ρόλος του φαρμακοποιού στην αυτό- περίθαλψη Η φαρμακευτική περίθαλψη θεωρείται μια επαναστατική φιλοσοφία της φαρμακευτικής εφαρμογής που περιλαμβάνει μεταξύ των άλλων μια συναισθηματική δέσμευση στην ευημερία των ασθενών σαν άτομα που απαιτούν και δικαιούνται την κατανόηση του φαρμακοποιού, την ανησυχία και την εμπιστοσύνη του.(kotecki, 2002) Ως σύμβουλος για την αυτό- περίθαλψη, ο φαρμακοποιός θα πρέπει να ενεργεί ως συνήγορος του καταναλωτή σε θέματα σχετικά με την υγεία του (J Amer Pharm Assoc 1998, ). Αυτό περιλαμβάνει καθοδήγηση στην προτεινόμενη δοσολογία των OTC και μορφών που είναι ασφαλή και αποτελεσματικά για την επίτευξη συγκεκριμένων εκβάσεων υγείας. Σήμερα ο φαρμακοποιός θεωρείται ότι είναι ο πλέον κατάλληλος να εξυπηρετήσει το ενδιαφέρον του κοινού για την επιλογή OTC(LV Allen, RR Berardi, EM DeSimone, JP Engle, 2000). Διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην παροχή πληροφοριών, συμβουλών και συστάσεων για μη συνταγογραφούμενα φάρμακα. Επιπλέον, ο φαρμακοποιός θεωρείται ο πιο εύκολα προσπελάσιμος και αξιόπιστος επαγγελματίας υγείας όσον αφορά την φαρμακευτική περίθαλψη. Στο ρόλο του αυτό, ο φαρμακοποιός έχει να αντιμετωπίσει δυο ουσιώδη εμπόδια, τα νοητικά εμπόδια που προέρχονται από την ανάγκη για περισσότερη γνώση και εξειδίκευση, και πιθανούς περιορισμούς που σχετίζονται με οικονομικούς, χρονικούς και φυσικούς περιορισμούς όσον αφορά την εξυπηρέτηση των αναγκών του καταναλωτή για την αυτό-περίθαλψή του (Knapp,1979). Η ουσία είναι πως η 20

21 επικοινωνία με τον καταναλωτή είναι εκείνη που υποδεικνύει και την επιλογή του κατάλληλου κατά περίπτωση μη συνταγογραφούμενου φαρμάκου. Όσο μεγαλώνει το ενδιαφέρον του κοινού για την αυτό-περίθαλψη, τόσο περισσότερες ευκαιρίες δίνονται στους φαρμακοποιούς για την επέκταση των υπηρεσιών τους μέσω της εξυπηρέτησης των πελατών για τη χρήση τέτοιων προϊόντων και μέσω παροχής επιστημονικών συμβουλών. 21

22 2. Ιστορική αναδρομή και η εξέλιξη στο χρόνο του direct marketing Πριν τη δεκαετία του 50 το direct marketing ή mail order, όπως ήταν τότε γνωστό, γινόταν αντιληπτό ως μαζικό marketing. Αρχικά η ανάπτυξη του ήταν άρρηκτα συνυφασμένη με τη συνεχή τεχνολογική εξέλιξη και αντιλαμβανόταν το καταναλωτικό κοινό ως ένα ενιαίο σύνολο και όχι ως μεμονωμένα άτομα όπως στη συνέχεια έκαναν βιοτέχνες και αποθηκάριοι που παρήγαγαν και πωλούσαν μεμονωμένα στους πελάτες τους. Η εφεύρεση της τυπογραφίας από τον Γερμανό Γουτεμβέργιο στα τέλη του 1400 και η δημιουργία των πρώτων εμπορικών καταλόγων έκανε εφικτή την εκτύπωση πολλαπλών αντιτύπων. Την περίοδο εκείνη κατάλογοι για βιβλία και παιδικά είδη ήταν ιδιαίτερα δημοφιλείς στο καταναλωτικό κοινό. Στη συνέχεια άρχισαν να προστίθενται στους καταλόγους και υψηλότερης ποιότητας προϊόντα όπως έπιπλα και πορσελάνες. Αυτή η τάση ενισχύθηκε από τους άποικους του λεγόμενου Νέου Κόσμου με χαρακτηριστικό παράδειγμα τον Τόμας Τζέφερσον, ο οποίος ήταν μανιώδης αγοραστής μέσω ταχυδρομείου τέτοιου είδους προϊόντων από την Ευρώπη. Στην αρχή οι εκδότες αυτών των καταλόγων δεν αντιλαμβάνονταν ότι αποτελούσαν ένα τμήμα της αγοράς ενώ οι κατάλογοι τους στόχευαν σε ένα συγκεκριμένο αγοραστικό κοινό καθώς την εποχή εκείνοι λίγοι ήταν εκείνοι που μπορούσαν να τους διαβάσουν και κυρίως ήταν άτομα υψηλού οικονομικού και κοινωνικού status. Επίσης, κρατούσαν αρχείο των πελατών τους ώστε να διασφαλίσουν ότι θα λάβουν μελλοντικούς καταλόγους. Το mail order άρχισε να γίνεται περισσότερο δημοφιλές και οικείο στα τέλη του Πολλοί παράγοντες συνέβαλαν σε αυτό μεταξύ των οποίων οι τεχνολογικές καινοτομίες που επέτρεπαν μαζική παραγωγή προϊόντων με αποτέλεσμα τη μείωση των τιμών των καταναλωτικών αγαθών που έκανε πιο προσιτή την αγορά τους, το γεγονός ότι η αστυφιλία δεν ήταν διαδεδομένη, καθώς και ότι οι ταχυδρομικές μεταφορές άρχισαν να αποκτούν αξιοπιστία ενώ ήταν οικονομικά ανεκτές. Έτσι, οι επιχειρήσεις με τους καταλόγους σταδιακά εξελίχθηκαν σε μια μεγάλη βιομηχανία. Ο όρος direct marketing πρωτο-χρησιμοποιήθηκε το 1967 από τον Lester Wunderman, o οποίος είναι και ο πρωτοπόρος που χρησιμοποίησε τις τεχνικές του direct marketing με brands όπως η American Expess και η Columbia Records. Το Direct Mail Advertising Association προκάτοχος του σημερινού Direct Marketing Association ιδρύθηκε το Μετά τον Β Παγκόσμιο Πόλεμο οι marketers επικεντρώθηκαν στη μαζική αποστολή καταλόγων και μάλιστα στοχεύοντας συγκεκριμένους πελάτες. Παράλληλα 22

23 η ύπαρξη περισσότερο εμπλουτισμένων λιστών με στοιχεία για τους πελάτες και η αυξημένη ζήτηση αγαθών οδήγησε περισσότερες επιχειρήσεις να εισέλθουν στο χώρο του direct marketing. Η άνθηση όμως του direct mail ήρθε τη δεκαετία του 60 κατά την οποία παρατηρείται και ραγδαία εξέλιξη των ηλεκτρονικών υπολογιστών. Η ενσωμάτωση των υπολογιστών στη βιομηχανία του direct marketing σήμαινε και την είσοδο της ηλεκτρονικής τεχνολογίας σε αυτό τον βιομηχανικό τομέα. Αυτό βοήθησε σε πολλά σημεία όπως παραδείγματος χάριν καλύτερη τμηματοποίηση της αγοράς, τροποποιήσεις των λιστών, διεξαγωγή συμπερασμάτων κτλ. Η δεκαετία του 1970 βρίσκει το direct marketing σε μια πιο επιστημονική μορφή στο οποίο συνέβαλε η βελτίωση των ηλεκτρονικών υπολογιστών σε συνδυασμό με την εφαρμογή των μαθηματικών στον κλάδο, γεγονός που έκανε δυνατές τις στατιστικές και οικονομικές αναλύσεις. Οι περισσότερες εταιρίες marketing χρησιμοποιούσαν στατιστικές μεθόδους για την αξιολόγηση των καταναλωτών τους ενώ γύρω στο 1974 άρχισαν να χρησιμοποιούνται και στατιστικά προγράμματα μεταξύ των οποίων είναι η spss και η sas. Στη δεκαετία του 1980 οι εξελίξεις στον τομέα της πληροφορικής και της διαχείρισης των πληροφοριών έδωσαν την δυνατότητα στις επιχειρήσεις να χρησιμοποιούν πιο εξειδικευμένα και ολοκληρωμένα προγράμματα. 23

24 3.1 Θεωρητικό πλαίσιο του direct marketing Η φιλοσοφία του direct marketing είναι ότι κάθε πελάτης είναι μοναδικός. Ο πελάτης έχει πολλές και εξατομικευμένες ανάγκες, που σημαίνει πως αν η επιχείρηση επιθυμεί να δημιουργήσει μια δυνατή σχέση μαζί του, θα πρέπει να τον πλησιάσει ξεχωριστά, αποδεικνύοντας του ότι ενδιαφέρεται για τον ίδιο και για τις ανάγκες του. Δεν πρέπει καμιά επιχείρηση να αμελεί την αξία που έχει ο κάθε πελάτης. Για την επιχείρηση η αξία του πελάτη σημαίνει την ικανοποίηση των εξατομικευμένων του αναγκών και συνεπώς ο πελάτης δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται μαζικά. Έτσι, λοιπόν, το direct marketing υποστηρίζει ξεκάθαρα ότι ο κάθε πελάτης αντιμετωπίζεται ως ξεχωριστό άτομο. Η θέση αυτή του direct marketing σε συνδυασμό με τις μεθόδους που εφαρμόζει έχει ως αποτέλεσμα να διευρύνει τη σχέση του με τον πελάτη μειώνοντας τον κίνδυνο απώλειας του πελάτη. Στατιστικά στοιχεία ερευνών δείχνουν ότι είναι οικονομικότερη η προσπάθεια διατήρησης ενός πελάτη σε σχέση με την επαναπόκτηση ενός απολεσθέντος πελάτη. Για αυτό η σχέση που αναπτύσσει μια επιχείρηση με τον πελάτη πρέπει να είναι πολύπλευρη. Θα πρέπει το marketing της επιχείρησης να είναι προσωποποιημένο και αυτό επιτυγχάνεται με την κατηγοριοποίηση ομάδων με κοινά χαρακτηριστικά. Μια βέλτιστη πολιτική direct marketing πρέπει να απαντά στα παρακάτω ερωτήματα: α. ποιος είναι ο στόχος πελάτης, β. ποια η προσφορά, γ. ποια η χρησιμοποιούμενη μέθοδος (πως?), δ. πότε να γίνει η προσφορά (Nash, 1992) και ε. πόσο συχνά? (Prinzie, Van den Poel, 2005). Το πρώτο είναι το πιο σημαντικό (Roberts & Berger,1989) καθώς η επιτυχία της εκστρατείας του direct marketing εξαρτάται από αυτόν που γίνεται στόχος της. 24

25 3.2. Το direct marketing ως συστατικό στοιχείο του πακέτου διανομής Το direct marketing είναι από τις πιο αποτελεσματικές μεθόδους μεγιστοποίησης του κέρδους (Kim & Seok Song,2009). Ο κύριος στόχος μιας στρατηγικής marketing είναι να δείξει σε μια επιχείρηση την κατεύθυνση μεγιστοποίησης του κέρδους (K. Wang, S. Zhou, J.M.S. Yeung, 2005: 59-79). Προκειμένου να γίνει ο στόχος αυτός πραγματικότητα θα πρέπει η στρατηγική που θα ακολουθηθεί να είναι κατανοητή, σχετική και εφικτή σε εφαρμογή. Ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα επικοινωνίας συνίσταται από τα εξής (Γεώργιος Ι. Σιώμκος, 2004): Διαφήμιση Προώθηση πωλήσεων Δημόσιες σχέσεις και Δημοσιότητα Προσωπική πώληση Άμεσο marketing (direct marketing) Πιο αναλυτικά: Η διαφήμιση είναι οποιαδήποτε πληρωμένη μορφή μη προσωπικής παρουσίασης και προώθησης ιδεών, αγαθών ή υπηρεσιών από ένα γνωστό φορέα. Τα μέσα που ακολουθεί η διαφήμιση είναι o Αφίσες o Έντυπες,ραδιοφωνικές και τηλεοπτικές διαφημίσεις o Φυλλάδια o Κατάλογοι o Οπτικο- ακουστικό υλικό o Σύμβολα και λογότυπα o Βιντεοταινίες o Προωθητικά δείγματα προϊόντων (Γεώργιος Ι. Σιώμκος, 2004). Η προώθηση πωλήσεων είναι ένα σύνολο βραχυπρόθεσμων κινήτρων που τείνουν να ενθαρρύνουν την αγορά ή την πώληση ενός προϊόντος ή υπηρεσίας. Λαμβάνει χώρα μέσω o Διαγωνισμών o Παιχνιδιών και λαχειοφόρων αγορών o Πριμ και δώρων o Δωρεάν διανομή δειγμάτων 25

26 o Διάθεση κουπονιών o Εμπορικών εκθέσεων και επιδείξεων (Γεώργιος Ι. Σιώμκος, 2004). Οι δημόσιες σχέσεις και δημοσιότητα είναι προγράμματα σχεδιασμένα να προωθούν και/ ή να προστατεύουν την εικόνα μιας εταιρίας ή των προϊόντων της. Πρόκειται, λοιπόν, για o Συνεντεύξεις τύπου o Χορηγίες o Ομιλίες και σεμινάρια o Δημοσιεύματα o Κοινωνικές σχέσεις και φιλανθρωπικές δωρεές o Εταιρικές εκδόσεις o Εκδηλώσεις (Γεώργιος Ι. Σιώμκος, 2004). Η προσωπική πώληση αναφέρεται στην προφορική επικοινωνία με έναν ή περισσότερους υποψήφιους αγοραστές που σκοπό έχει την παρουσίαση των προϊόντων ή υπηρεσιών, την απάντηση τυχόν ερωτημάτων και την εξασφάλιση παραγγελιών και συνεπώς αγοραπωλησίας. Οι τεχνικές που χρησιμοποιούνται είναι o Δείγματα o Παρουσίαση προϊόντων o Συγκεντρώσεις με σκοπό την πώληση (Γεώργιος Ι. Σιώμκος, 2004). Το άμεσο marketing είναι η χρησιμοποίηση ταχυδρομείου, ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, τηλεφώνου και άλλων εργαλείων μη προσωπικής επαφής με σκοπό την άμεση επικοινωνία ή την εξασφάλιση άμεσης απόκρισης από κάποιο συγκεκριμένο πελάτη ή δυνητικούς πελάτες. Βασικά στοιχεία του είναι o Επιστολές μέσω ταχυδρομείου, φαξ ή ηλεκτρονικού ταχυδρομείου o Ηλεκτρονικές αγορές o Αγορές μέσω τηλεόρασης και ραδιοφώνου o Τηλεμάρκετινγκ o Κατάλογοι (Γεώργιος Ι. Σιώμκος, 2004). 26

27 3.3. Βασικά εργαλεία του direct marketing Τα κανάλια επικοινωνίας στο άμεσο marketing είναι το ταχυδρομείο, οι κατάλογοι, τα s, οι προσωπικές πωλήσεις, το τηλεμάρκετινγκ, οι διαφημίσεις άμεσης ανταπόκρισης σε ραδιόφωνο, τηλεόραση, έντυπο τύπο και περιοδικά. Ανάλογα με τη φύση του προϊόντος και τα χαρακτηριστικά του καταναλωτή επιλέγεται το μέσο εκείνο που θα αποφέρει τη μεγαλύτερη ανταπόκριση των καταναλωτών. Γενικά, κάθε μέσο που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να μεταφέρει ένα μήνυμα σε κάποιο πελάτη ή καταναλωτή μπορεί να χρησιμοποιηθεί στο άμεσο marketing. Marketing μέσω ταχυδρομείου / Direct mail Η πιο κοινή μορφή του direct marketing είναι το direct mail που χρησιμοποιείται από marketers οι οποίοι στέλνουν ταχυδρομικά έγγραφα σε όλους τους ταχυδρομικούς πελάτες σε μια περιοχή ή σε όλους τους πελάτες μιας λίστας. Οποιοδήποτε χαμηλού προϋπολογισμού μέσο που είναι ικανό να δημιουργήσει επικοινωνία με τον πελάτη μπορεί να χρησιμοποιηθεί στο direct marketing. Το πιο κοινό σε αυτή την περίπτωση είναι το ταχυδρομείο. Το direct mail περιλαμβάνει περιοδικές διαφημίσεις, καταλόγους, δωρεάν δοκιμαστικά CD s και άλλες προσκλήσεις εμπορευμάτων παραδιδόμενα από το ταχυδρομείο ή στο σπίτι και τις επιχειρήσεις ή στο ταχυδρομικό κουτί των καταναλωτών και από άλλες υπηρεσίες διανομής εκτός του ταχυδρομείου. Οι marketers συχνά εφαρμόζουν direct marketing σε targeted mailing όπου το mail που στέλνεται ακολουθεί μια ανάλυση των δεδομένων για τη συλλογή παραληπτών οι οποίοι θεωρούνται πιθανοί να ανταποκριθούν θετικά. Το βασικό στοιχείο του direct mail είναι ότι αυτού του είδους η προσέγγιση είναι απόλυτα προσωπική. Για αυτό οφείλει να αποτελεί μια ολοκληρωμένη προσπάθεια που θα στηρίζεται στο σωστό σχεδιασμό και στη σωστή εκτέλεση. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να αποφεύγονται πρόχειρες και φτηνές λύσεις που δίνουν λάθος εντύπωση και καταστρέφουν την όλη προσπάθεια. Το Marketing μέσω ταχυδρομείου αποκτά συνεχώς αυξανόμενη δημοτικότητα εφόσον δίνει τη δυνατότητα εκτεταμένης επιλογής της αγοράς στόχου, είναι ευέλικτο και επιτρέπει σε όλους να μετρήσουν και να ελέγξουν τα αποτελέσματα. Στα πλεονεκτήματά του συγκαταλέγονται: α. η ακριβής επιλογή των αποδεκτών του μηνύματος και άρα πιο αποτελεσματική στόχευση στην αγορά, β. εξατομικευμένη επικοινωνία καθώς κάθε επιστολή είναι προσωπική για τον κάθε πελάτη, γ. δυνατότητα διαλόγου με τον καταναλωτή και ανάπτυξη διαπροσωπικής σχέσης, δ. καταγραφή και μέτρηση της αποτελεσματικότητας του. Παρά τα πλεονεκτήματά του, συχνά 27

28 αναφέρεται και ως junk mail αντιπροσωπεύοντας την αλληλογραφία που δεν ενδιαφέρει τον καταναλωτή και καταλήγει σε ενόχληση. (Jan Roelf Bult, Hiek Van der Scheer, Tom Wansbeek, 1997) Marketing μέσω τηλεφώνου / Telemarketing Είναι η δεύτερη πιο κοινή μορφή marketing με την οποία οι marketers έρχονται σε επαφή με τους καταναλωτές με τη βοήθεια της σύγχρονης τεχνολογίας των η/υ και των τηλεπικοινωνιών. Η συνομιλία μέσω τηλεφώνου αποτελεί την προετοιμασία της διαπραγμάτευσης. Αντικειμενικός σκοπός της δεν είναι η πώληση των παρεχόμενων υπηρεσιών, αλλά η πώληση της συνάντησης. Η τηλεφωνική επικοινωνία στερείται τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της προσωπικής επαφής. Το αποτελεσματικό telemarketing εξαρτάται από την επιλογή των σωστών telemarketers, τη σωστή τους εκπαίδευση και την παροχή κινήτρων. (Al Eicoff,1995) Marketing μέσω κουπονιών / Couponing Η μέθοδος του κουπονιού χρησιμοποιείται στα έντυπα μέσα για να εκμαιεύσουν μια απάντηση/ανταπόκριση από τον αναγνώστη. Ένα παράδειγμα αποτελεί κάποιο κουπόνι που παρουσιάζει κάποιος πελάτης σε κάποιο κατάστημα ώστε να έχει την έκπτωση που εξασφαλίζει το κουπόνι. (Al Eicoff,1995) Marketing άμεσης ανταπόκρισης /Direct response television marketing Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης όπως η τηλεόραση, το ραδιόφωνο και ο έντυπος τύπος χρησιμοποιούνται για την παρουσίαση προσφορών άμεσης ανταπόκρισης προς τους πελάτες. Ο πελάτης ακούει, παρακολουθεί ή διαβάζει κάποια προσφορά και τηλεφωνεί δωρεάν ή επισκέπτεται κάποια ηλεκτρονική διεύθυνση για περαιτέρω ενημέρωση. To direct marketing στην τηλεόραση έχει δυο βασικές μορφές: τη μακριάς διάρκειας (συνήθως μισής ή μιας ώρας διάρκειας όπου περιγράφεται λεπτομερώς ένα προϊόν) και τη σύντομης διάρκειας (30 ή 60 sec) που ζητά από τους θεατές άμεση ανταπόκριση όπως να καλέσουν έναν τηλεφωνικό αριθμό που βλέπουν στην οθόνη ή να επισκεφθούν ένα website. To TV-response marketing, γνωστό και ως infomercials, μπορεί να θεωρηθεί μια μορφή του direct marketing καθώς η ανταπόκριση γίνεται υπό τη μορφή κλήσεων στους τηλεφωνικούς αριθμούς που δίνονται στον τηλεοπτικό αέρα. 28

29 Αυτό επιτρέπει στους marketers λογικά να συμπεράνουν ότι οι κλήσεις οφείλονται σε μια συγκεκριμένη εκστρατεία, και επιτρέπει στους marketers να αποκτήσουν τους τηλεφωνικούς αριθμούς των καταναλωτών και να τους χρησιμοποιήσουν στο telemarketing. Πολλά μη συνταγογραφούμενα φάρμακα και φαρμακευτικά προϊόντα διαφημίζονται τόσο μέσω της τηλεόρασης όσο και μέσω περιοδικών ιατρικού περιεχομένου, στα οποία διαφημιστικά μέσα γίνεται παραπομπή του θεατή ή αναγνώστη στον φαρμακοποιό ή σε κάποιο site για περισσότερο σχετική πληροφόρηση. (Al Eicoff,1995) Προσωπικές πωλήσεις/ Direct selling Ο πωλητής είναι ο προσωπικός σύνδεσμος της εταιρίας με τους πελάτες και οι προσωπικές πωλήσεις αποτελούν τον καλύτερο τρόπο επίτευξης επικοινωνίας. Επομένως, προσωπικές πωλήσεις είναι η προβολή των αγαθών και υπηρεσιών μέσω των πωλητών. Είναι η προσωπική προσπάθεια να πείσει ή να προτρέψει κάποιον στην αγορά ενός προϊόντος ή μιας υπηρεσίας. Θα μπορούσε ακόμη να περιγραφεί ως μια διαδικασία διαπροσωπικής επικοινωνίας με την οποία ο πωλητής εντοπίζει και ικανοποιεί τις ανάγκες του πελάτη με σκοπό το μακροπρόθεσμο αμοιβαίο όφελος. Αποτελούν το πιο αποτελεσματικό εργαλείο σε ορισμένα στάδια της αγοραστικής διαδικασίας ιδιαίτερα στη δημιουργία της προτίμησης των καταναλωτών, της πεποίθησης και της τελικής απόφασης. Και αυτό γιατί συγκρινόμενες με τα διαφήμιση εμφανίζουν τρία χαρακτηριστικά πλεονεκτήματα: α. Προσωπική αντιμετώπιση καθώς πρόκειται για μια ζωντανή και άμεση αλληλεπίδραση μεταξύ δυο ή περισσότερων προσώπων. Καθένας μπορεί να παρατηρήσει από κοντά τις ανάγκες και τα χαρακτηριστικά του άλλου και ανάλογα να κάνει άμεσες προσαρμογές, β. Δημιουργία προσωπικών σχέσεων. Η προσωπική πώληση επιτρέπει την ανάπτυξη κάθε είδους σχέσης, από απλή γνωριμία μέχρι βαθιά προσωπική φιλία. Στις περισσότερες περιπτώσεις, ο πωλητής πρέπει να χρησιμοποιήσει τέχνη για να κερδίσει τον αγοραστή. Πολλές φορές, μπορεί να επιμένει πιεστικά και πειστικά ή να υποκριθεί για να κερδίσει μια παραγγελία αλλά κανονικά και μακροχρόνια θα ενδιαφερθεί για την ικανοποίηση και ευημερία του πελάτη του, και γ. Απάντηση. Η απάντηση, συνήθως, στις προσωπικές πωλήσεις είναι άμεση ή εκδηλώνεται σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα ώστε ο πωλητής να γνωρίζει τα αποτελέσματα των προσπαθειών του. (Al Eicoff,1995) 29

Τ.Ε.Ι. ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΑΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ & ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

Τ.Ε.Ι. ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΑΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ & ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Τ.Ε.Ι. ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΑΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ & ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΠΡΟΩΘΗΣΗΣ ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ: Δρ. Ιωάννης Σ. Τουρτούρας Μηχανικός Παραγωγής & Διοίκησης Δ.Π.Θ. Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό

Διαβάστε περισσότερα

Τα 4P Προώθηση Προϊόντων. Νικόλαος Α. Παναγιώτου Λέκτορας Τομέας Βιομηχανικής ιοίκησης & Επιχειρησιακής Έρευνας Σχολή Μηχανολόγων Μηχανικών

Τα 4P Προώθηση Προϊόντων. Νικόλαος Α. Παναγιώτου Λέκτορας Τομέας Βιομηχανικής ιοίκησης & Επιχειρησιακής Έρευνας Σχολή Μηχανολόγων Μηχανικών Τα 4P Προϊόντων Νικόλαος Α. Παναγιώτου Λέκτορας Τομέας Βιομηχανικής ιοίκησης & Επιχειρησιακής Έρευνας Σχολή Μηχανολόγων Μηχανικών 1 @ Νοέμβριος 2004 Περιεχόμενα ιαδικασία Βασικά Στοιχεία ς ιαφήμιση 2 ιαδικασία

Διαβάστε περισσότερα

Αρχές Μάρκετινγκ. Ενότητα 9: Προώθηση. Δρ. Καταραχιά Ανδρονίκη Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής

Αρχές Μάρκετινγκ. Ενότητα 9: Προώθηση. Δρ. Καταραχιά Ανδρονίκη Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής Αρχές Μάρκετινγκ Ενότητα 9: Προώθηση Δρ. Καταραχιά Ανδρονίκη Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό

Διαβάστε περισσότερα

Σημαντικότητα της Έρευνας Μάρκετινγκ

Σημαντικότητα της Έρευνας Μάρκετινγκ Έρευνα Μάρκετινγκ 2 Σύνολο Τεχνικών και Αρχών που αποβλέπουν στη συστηματική Συλλογή Καταγραφή Ανάλυση Ερμηνεία Στοιχείων / Δεδομένων, με τέτοιο τρόπου που να βοηθούν τη διαδικασία λήψης αποφάσεων Μάρκετινγκ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ

ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ Έννοια και περιεχόμενο τον Μάρκετινγκ Πεδία Εφαρμογής του Μάρκετινγκ Μίγμα Μάρκετινγκ Προϊόν Τιμή Διανομή Προώθηση Διοίκηση Πωλήσεων Τμηματοποίηση της Αγοράς Έννοια και περιεχόμενο

Διαβάστε περισσότερα

Το φαρμακείο στην εποχή του internet. Παπαδόπουλος Γιάννης Φαρμακοποιός Οικονομολόγος Υγείας

Το φαρμακείο στην εποχή του internet. Παπαδόπουλος Γιάννης Φαρμακοποιός Οικονομολόγος Υγείας Το φαρμακείο στην εποχή του internet Παπαδόπουλος Γιάννης Φαρμακοποιός Οικονομολόγος Υγείας Χαρακτηριστικά της εποχής μας Χαρακτηριστικά της εποχής μας είναι: η ραγδαία ανάπτυξη της τεχνολογίας η ευρεία

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ

ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ 1 ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ 2 ΠΟΙΟΣ Ο ΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ; Το σύνολο των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων που αποσκοπούν: στη διαπίστωση των τωρινών και

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ

ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ Έρευνα αγοράς θεωρείται κάθε οργανωμένη προσπάθεια συλλογής, επεξεργασίας και ανάλυσης πληροφοριών σχετικών με την αγορά που δραστηριοποιείται μια επιχείρηση. Αυτές οι πληροφορίες

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στο Marketing (βασικές έννοιες) ΑΤΕΙ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ Τμήμα Δημοσίων Σχέσεων & Επικοινωνίας Α. Κουμπαρέλης Καθηγητής Εφαρμογών

Εισαγωγή στο Marketing (βασικές έννοιες) ΑΤΕΙ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ Τμήμα Δημοσίων Σχέσεων & Επικοινωνίας Α. Κουμπαρέλης Καθηγητής Εφαρμογών Εισαγωγή στο Marketing (βασικές έννοιες) ΑΤΕΙ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ Τμήμα Δημοσίων Σχέσεων & Επικοινωνίας Α. Κουμπαρέλης Καθηγητής Εφαρμογών 1 Ορίζοντας το Μάρκετινγκ Το marketing είναι η επιστήμη των αποφάσεων

Διαβάστε περισσότερα

Βασικές Αρχές Marketing. Μαίρη Κατσαπρίνη Events Marketing Director Skywalker.gr

Βασικές Αρχές Marketing. Μαίρη Κατσαπρίνη Events Marketing Director Skywalker.gr Βασικές Αρχές Marketing Μαίρη Κατσαπρίνη Events Marketing Director Skywalker.gr Ορισμός Markerting Τι είναι για εσάς; Ορισμός ΜΚΤ Το marketing αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι του business plan και σύμφωνα

Διαβάστε περισσότερα

Β1. Στο σχολικό βιβλίο Αρχές Οργάνωσης και διοίκησης επιχειρήσεων και υπηρεσιών σελ

Β1. Στο σχολικό βιβλίο Αρχές Οργάνωσης και διοίκησης επιχειρήσεων και υπηρεσιών σελ Απαντήσεις πανελλαδικών θεμάτων Μάθημα ειδικότητας ΕΠΑ.Λ. ΑΟΔΕ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΚΑΙ ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ 10/06/2017 ΘΕΜΑ Α Α1 α. Λ β. Σ γ. Σ δ. Σ ε. Λ Α2 1. γ 2. β ΘΕΜΑ Β Β1. Στο σχολικό βιβλίο Αρχές

Διαβάστε περισσότερα

MICRO: Ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των πολύ μικρών επιχειρήσεων σε αγροτικές περιοχές Ενότητα No 1: Marketing/ Προώθηση & ηλεκτρονικό εμπόριο

MICRO: Ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των πολύ μικρών επιχειρήσεων σε αγροτικές περιοχές Ενότητα No 1: Marketing/ Προώθηση & ηλεκτρονικό εμπόριο MICRO: Ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των πολύ μικρών επιχειρήσεων σε αγροτικές περιοχές Ενότητα No 1: / Προώθηση & ηλεκτρονικό εμπόριο Επιμέλεια των φορέων του έργου: Irish Rural Link National University

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ: ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΠΡΟΙΌΝΤΩΝ ΞΥΛΟΥ ΚΑΙ ΕΠΙΠΛΟΥ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ

ΜΑΘΗΜΑ: ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΠΡΟΙΌΝΤΩΝ ΞΥΛΟΥ ΚΑΙ ΕΠΙΠΛΟΥ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΟΥ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ & ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑ: ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΠΡΟΙΌΝΤΩΝ ΞΥΛΟΥ ΚΑΙ ΕΠΙΠΛΟΥ Έρευνα μάρκετινγκ Ανάπτυξη νέων προϊόντων ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ Τμηματοποίηση της αγοράς ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ Τιμολόγηση

Διαβάστε περισσότερα

Τίτλος Ειδικού Θεματικού Προγράμματος: «Διοίκηση, Οργάνωση και Πληροφορική για Μικρομεσαίες

Τίτλος Ειδικού Θεματικού Προγράμματος: «Διοίκηση, Οργάνωση και Πληροφορική για Μικρομεσαίες ΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ, ΒΑΣΙΚΟΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΑΙΓΑΙΟΠΕΛΑΓΙΤΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ Τίτλος Ειδικού Θεματικού Προγράμματος: «Διοίκηση, Οργάνωση και Πληροφορική για Μικρομεσαίες

Διαβάστε περισσότερα

Μεγάλες καθυστερήσεις πληρωμών από ασφαλιστικά ταμεία

Μεγάλες καθυστερήσεις πληρωμών από ασφαλιστικά ταμεία ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΕΠΙΒΙΩΣΗΣ ΣΕ ΠΕΡΙΟΔΟ ΥΦΕΣΗΣ Ο Δεκάλογος των Προβλημάτων που αντιμετωπίζει το Φαρμακείο 1. Μεγάλος αριθμός φαρμακείων 3. Μεγάλες καθυστερήσεις πληρωμών από ασφαλιστικά ταμεία 2. 4. 5. 6. 7. 8.

Διαβάστε περισσότερα

Ολοκληρωμένα Συστήματα Επικοινωνίας

Ολοκληρωμένα Συστήματα Επικοινωνίας Προβολή 1. Ολοκληρωμένα Συστήματα Επικοινωνίας 2. Σκοπός της Επικοινωνίας 3. Παράγοντες που επηρεάζουν το μίγμα προβολής 4. Το πρόγραμμα προβολής 5. Διαφήμιση 6. Προσωπική Πώληση 7. Προώθηση των Πωλήσεων

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΤΟΥ ΤΟΠΟΥ. 3 Ο ΜΑΘΗΜΑ:

ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΤΟΥ ΤΟΠΟΥ. 3 Ο ΜΑΘΗΜΑ: ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΤΟΥ ΤΟΠΟΥ. 3 Ο ΜΑΘΗΜΑ: - ΆΛΛΕΣ ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ. ΤΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΙΚΟΥ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ - ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΤΟΥ ΤΟΠΟΥ ΠΗΓΕΣ: Sandhusen, R., (1994) ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ, Εκδόσεις Κλειδάριθμος Dayan,

Διαβάστε περισσότερα

Σύμφωνα με τις έρευνες

Σύμφωνα με τις έρευνες Το Διαδίκτυο αλλάζει τις δυνατότητες για πληροφορίες υγείας Σύμφωνα με τις έρευνες Οι ασθενείς: επιθυμούν να έχουν οι ίδιοι περισσότερο έλεγχο και ρόλο - 80% των χρηστών του Internet, ψάχνουν πληροφορίες

Διαβάστε περισσότερα

Τ.Ε.Ι. ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΑΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ & ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

Τ.Ε.Ι. ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΑΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ & ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Τ.Ε.Ι. ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΑΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ & ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Η Έρευνα Μάρκετινγκ ως εργαλείο ανάπτυξης νέων προϊόντων ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ: Δρ. Ιωάννης Σ. Τουρτούρας Μηχανικός Παραγωγής & Διοίκησης Δ.Π.Θ.

Διαβάστε περισσότερα

9. Κάθε στρατηγική επιχειρηματική μονάδα αποφασίζει για την εταιρική στρατηγική που θα εφαρμόσει. α. Λάθος. β. Σωστό.

9. Κάθε στρατηγική επιχειρηματική μονάδα αποφασίζει για την εταιρική στρατηγική που θα εφαρμόσει. α. Λάθος. β. Σωστό. 1. Με ποιους τρόπους επωφελούνται οι καταναλωτές από τις οικονομίες κλίμακας; (πολλαπλής επιλογής / δύο σωστές απαντήσεις) α. Αυξάνονται τα κέρδη των επιχειρήσεων. β. Οι τιμές, αρκετές φορές, μειώνονται.

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ: ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΠΡΟΙΌΝΤΩΝ ΞΥΛΟΥ ΚΑΙ ΕΠΙΠΛΟΥ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ

ΜΑΘΗΜΑ: ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΠΡΟΙΌΝΤΩΝ ΞΥΛΟΥ ΚΑΙ ΕΠΙΠΛΟΥ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΟΥ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ & ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑ: ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΠΡΟΙΌΝΤΩΝ ΞΥΛΟΥ ΚΑΙ ΕΠΙΠΛΟΥ Έρευνα μάρκετινγκ Τιμολόγηση Ανάπτυξη νέων προϊόντων ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ Τμηματοποίηση της αγοράς Κανάλια

Διαβάστε περισσότερα

1. Ποιο από τα παρακάτω είναι προϋπόθεση του επιτυχημένου μάρκετινγκ;

1. Ποιο από τα παρακάτω είναι προϋπόθεση του επιτυχημένου μάρκετινγκ; 1. Ποιο από τα παρακάτω είναι προϋπόθεση του επιτυχημένου μάρκετινγκ; A. Εξαιρετικός σχεδιασμός προϊόντος B. Σε βάθος γνώση των πελατών Γ. Σε βάθος γνώση της νομοθεσίας Δ. Εξαιρετικοί πωλητές 2. Πώς ονομάζεται

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 9: Ολοκληρωμένο επικοινωνιακό μάρκετινγκ. Copyright 2015 Pearson Education, Inc. publishing as Prentice Hall 9-1

Κεφάλαιο 9: Ολοκληρωμένο επικοινωνιακό μάρκετινγκ. Copyright 2015 Pearson Education, Inc. publishing as Prentice Hall 9-1 Κεφάλαιο 9: Ολοκληρωμένο επικοινωνιακό μάρκετινγκ Copyright 2015 Pearson Education, Inc. publishing as Prentice Hall 9-1 Μαθησιακοί στόχοι Ορίστε το ολοκληρωμένο επικοινωνιακό μάρκετινγκ και τα συστατικά

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΙ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΔΙΔΑΣΚΟΥΣΑ: ΑΡΙΣΤΕΑ ΓΚΑΓΚΑ, Ι ΑΚΤΩΡ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ

ΤΕΙ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΔΙΔΑΣΚΟΥΣΑ: ΑΡΙΣΤΕΑ ΓΚΑΓΚΑ, Ι ΑΚΤΩΡ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΤΕΙ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΔΙΔΑΣΚΟΥΣΑ: ΑΡΙΣΤΕΑ ΓΚΑΓΚΑ, Ι ΑΚΤΩΡ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ 2017-2018 ΛΕΥΚΑΔΑ Ενότητα 1: ΤΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΙΑΦΗΜΙΣΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

Πτυχιακή Εργασία. Η στάση των Ελλήνων καταναλωτών έναντι των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας και των σούπερ μάρκετ

Πτυχιακή Εργασία. Η στάση των Ελλήνων καταναλωτών έναντι των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας και των σούπερ μάρκετ Πτυχιακή Εργασία Η στάση των Ελλήνων καταναλωτών έναντι των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας και των σούπερ μάρκετ Σπουδαστής: Καραλάγας Γεώργιος Εισηγητής: Ντάνος Αναστάσιος Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων Τ.Ε.Ι

Διαβάστε περισσότερα

Διδάκτορας Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών

Διδάκτορας Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών Κ Χατζηπαναγιώτου Κ. Χατζηπαναγιώτου Διδάκτορας Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών Διαφήμιση & Βιομηχανικό Μάρκετινγκ Η ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ ΣΥΜΒΑΛΕΙ ΣΤΗΝ ΑΥΞΗΣΗ ΑΞΙΑΣ ΤΩΝ ΠΩΛΗΣΕΩΝ ΑΝΑ ΠΩΛΗΤΗ Έρευνα του Morrill έδειξε

Διαβάστε περισσότερα

Πωλήσεις. Μπίτης Αθανάσιος 2017

Πωλήσεις. Μπίτης Αθανάσιος 2017 Πωλήσεις Μπίτης Αθανάσιος 2017 Τι είναι πώληση; Πώληση είναι η μεταξύ δύο προσώπων σύμβαση με την οποία ο ένας (πωλητής) αναλαμβάνει την υποχρέωση να μεταβιβάσει την κυριότητα και να παραδώσει, αντί συμφωνημένου

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΕΝΟΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΟΣ

ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΕΝΟΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΟΣ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΕΝΟΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΟΣ Σύμφωνα με όλα τα παραπάνω ο τρόπος ανάπτυξης των ηλεκτρονικών καταστημάτων μπορεί να αναλυθεί με κάποιες συγκεκριμένες προδιαγραφές, οι οποίες μπορεί να είναι

Διαβάστε περισσότερα

1. Τα Κυριότερα Εργαλεία Ενηµέρωσης και Ευαισθητοποίησης σχετικά µε τον Εθελοντισµό

1. Τα Κυριότερα Εργαλεία Ενηµέρωσης και Ευαισθητοποίησης σχετικά µε τον Εθελοντισµό 1. Τα Κυριότερα Εργαλεία Ενηµέρωσης και Ευαισθητοποίησης σχετικά µε τον Εθελοντισµό Τα κυριότερα επικοινωνιακά εργαλεία ή µέσα που µπορούν να χρησιµοποιηθούν για την ενηµέρωση και ευαισθητοποίηση σχετικά

Διαβάστε περισσότερα

Πολιτικές Διαχείρισης των Γενοσήμων Φαρμάκων στην Ελλάδα

Πολιτικές Διαχείρισης των Γενοσήμων Φαρμάκων στην Ελλάδα Πολιτικές Διαχείρισης των Γενοσήμων Φαρμάκων στην Ελλάδα Εμμανουέλα Μπραουδάκη, Βίκυ Ναούμ, Ηλίας Κυριόπουλος, Ελευθερία Καραμπλή, Κώστας Αθανασάκης, Ελπίδα Πάβη, Γιάννης Κυριόπουλος 1 Πολιτική φαρμάκου:

Διαβάστε περισσότερα

Ο Ρόλος της ιεύθυνσης Marketing σε Έναν Οργανισμό

Ο Ρόλος της ιεύθυνσης Marketing σε Έναν Οργανισμό Ο Ρόλος της ιεύθυνσης σε Έναν Οργανισμό Νικόλαος Α. Παναγιώτου Τομέας Βιομηχανικής ιοίκησης & Επιχειρησιακής Έρευνας Σχολή Μηχανολόγων Μηχανικών 1 @ Ιούνιος 2003 Περιεχόμενα 1.Βασικές αρχές - Πώς επηρεάζεται

Διαβάστε περισσότερα

Διδάκτορας Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών

Διδάκτορας Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών Κ Χατζηπαναγιώτου Κ. Χατζηπαναγιώτου Διδάκτορας Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών Έρευνα Μάρκετινγκ είναι...... Η Συστηματική, Αντικειμενική, και Ολοκληρωτική εξέταση και μελέτη στοιχείων που έχουν σχέση

Διαβάστε περισσότερα

Αποτελέσματα έρευνας αγοράς σε Γιατρούς, Φαρμακοποιούς & Κοινό σχετικά με την. Επικοινωνία. των ΦΕ. the value of experience

Αποτελέσματα έρευνας αγοράς σε Γιατρούς, Φαρμακοποιούς & Κοινό σχετικά με την. Επικοινωνία. των ΦΕ. the value of experience Αποτελέσματα έρευνας αγοράς σε Γιατρούς, Φαρμακοποιούς & Κοινό σχετικά με την Επικοινωνία των ΦΕ Στόχος της έρευνας Αξιολόγηση της επικοινωνίας των Φαρμακευτικών Εταιριών με: Γιατρούς Φαρμακοποιούς Κοινό

Διαβάστε περισσότερα

Ενότητα 2. Σχέδιο Μάρκετινγκ. Κεφάλαιο 4. Τιμολόγηση. Δρ. Andrea Grimm Δρ. Astin Malschinger

Ενότητα 2. Σχέδιο Μάρκετινγκ. Κεφάλαιο 4. Τιμολόγηση. Δρ. Andrea Grimm Δρ. Astin Malschinger Ενότητα 2 Σχέδιο Μάρκετινγκ Κεφάλαιο 4 Τιμολόγηση Δρ. Andrea Grimm Δρ. Astin Malschinger ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 2 ΕΝΟΤΗΤΑ 2 ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ Κεφάλαιο 4: Τιμολόγηση Συγγραφείς: Δρ.Andrea Grimm, Δρ.Astin Malschinger

Διαβάστε περισσότερα

ΜΟΝΟΠΩΛΙΑΚΟΣ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΣ

ΜΟΝΟΠΩΛΙΑΚΟΣ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΜΟΝΟΠΩΛΙΑΚΟΣ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Εδώ εξετάζουμε αγορές, που έχουν: Κάποια χαρακτηριστικά ανταγωνισμού και Κάποια χαρακτηριστικά μονοπωλίου. Αυτή η δομή αγοράς ονομάζεται μονοπωλιακός ανταγωνισμός, όπου

Διαβάστε περισσότερα

Η Δημιουργική Πώληση στο Φαρμακείο: Πρόκληση ή Αναγκαιότητα; Νίκος Βελτράς Οικονομολόγος Specialist in Pharmaceutical Marketing

Η Δημιουργική Πώληση στο Φαρμακείο: Πρόκληση ή Αναγκαιότητα; Νίκος Βελτράς Οικονομολόγος Specialist in Pharmaceutical Marketing Η Δημιουργική Πώληση στο Φαρμακείο: Πρόκληση ή Αναγκαιότητα; Νίκος Βελτράς Οικονομολόγος Specialist in Pharmaceutical Marketing τέλος εποχής Η αγορά κάνει κύκλους Οι βασικοί κανόνες του μάρκετινγκ Έρευνα

Διαβάστε περισσότερα

Διαχείριση Τεχνολογίας και Καινοτομίας στον Τουρισμό

Διαχείριση Τεχνολογίας και Καινοτομίας στον Τουρισμό Διαχείριση Τεχνολογίας και Καινοτομίας στον Τουρισμό Διδάσκοντες: Καθηγητής Δημήτριος Γεωργακέλλος Δρ. Κρίστη Αγαπητού Τετάρτη, 13 Mαρτίου 2019 1 Κεφάλαιο 4 Διαχείριση της Τεχνολογίας 2 Πρόγραμμα Συνεργασιών

Διαβάστε περισσότερα

Πρόλογος. Στις μέρες μας, η ελεύθερη πληροφόρηση και διακίνηση της πληροφορίας

Πρόλογος. Στις μέρες μας, η ελεύθερη πληροφόρηση και διακίνηση της πληροφορίας Πρόλογος Στις μέρες μας, η ελεύθερη πληροφόρηση και διακίνηση της πληροφορίας αποτελεί δημόσιο αγαθό, το οποίο πρέπει να παρέχεται χωρίς περιορισμούς και εμπόδια στα μέλη της κοινωνίας. Οι πολύπλευρα πληροφορημένοι

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ. ΔΙΔΑΣΚΩΝ... Κεφάλαιο 1 - Εισαγωγή

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ. ΔΙΔΑΣΚΩΝ... Κεφάλαιο 1 - Εισαγωγή ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ. ΔΙΔΑΣΚΩΝ... Κεφάλαιο 1 - Εισαγωγή Έννοιες Κλειδιά Καταναλωτής Αγορά Ανάγκες, επιθυμίες, απαιτήσεις Αξία και ικανοποίηση αναγκών Μάρκετινγκ Σύστημα μάρκετινγκ Σχέσεις και δίκτυα Ανταλλαγές

Διαβάστε περισσότερα

Ηλεκτρονικό Εμπόριο. Ενότητα 6: Διαχείριση Σχέσεων με Πελάτες Σαπρίκης Ευάγγελος Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων (Γρεβενά)

Ηλεκτρονικό Εμπόριο. Ενότητα 6: Διαχείριση Σχέσεων με Πελάτες Σαπρίκης Ευάγγελος Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων (Γρεβενά) Ηλεκτρονικό Εμπόριο Ενότητα 6: Διαχείριση Σχέσεων με Πελάτες Σαπρίκης Ευάγγελος Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων (Γρεβενά) Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons.

Διαβάστε περισσότερα

Σύγχρονες τάσεις στην προώθηση γαλακτοκομικών προϊόντων στις διεθνείς αγορές. Ανδρέας Χαρδαλούπας marketing manager Ελασσόνα 2018

Σύγχρονες τάσεις στην προώθηση γαλακτοκομικών προϊόντων στις διεθνείς αγορές. Ανδρέας Χαρδαλούπας marketing manager Ελασσόνα 2018 Σύγχρονες τάσεις στην προώθηση γαλακτοκομικών προϊόντων στις διεθνείς αγορές Ανδρέας Χαρδαλούπας marketing manager Ελασσόνα 2018 Δεν υπάρχει τύχη απλά καλό marketing Το marketing είναι δυστυχώς από τους

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙ ΝΕΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΩΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟ ΕΡΓΑΛΕΙΟ

ΟΙ ΝΕΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΩΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟ ΕΡΓΑΛΕΙΟ ΟΙ ΝΕΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΩΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟ ΕΡΓΑΛΕΙΟ Η εισαγωγή των νέων τεχνολογιών στις επιχειρήσεις την τελευταία δεκαετία και η δυναμική ανάπτυξη που προκάλεσαν στις επιχειρήσεις, εισήγαγαν μια επανάσταση

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ - ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ - ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ - ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ Διαφήμιση φύση προιόντος Προιόντα έρευνας: οι καταναλωτές ενημερώνονται για τα χαρακτηριστικά του προιόντος πριν κάνουν την αγορά. Άρα η διαφήμιση πρέπει να παρέχει πληροφορίες

Διαβάστε περισσότερα

Τι είναι Μάρκετινγκ? ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ. Τι είναι Μάρκετινγκ? Ορισμός - Τι είναι Μάρκετινγκ? 10/11/2011

Τι είναι Μάρκετινγκ? ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ. Τι είναι Μάρκετινγκ? Ορισμός - Τι είναι Μάρκετινγκ? 10/11/2011 Τι είναι Μάρκετινγκ? ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΡΟΔΟΥΛΑ ΤΣΙΟΤΣΟΥ (Ph.D.) Επίκουρος Καθηγήτρια Τμήμα Μάρκετινγκ και Διοίκησης Λειτουργιών Πανεπιστήμιο Μακεδονίας Η διαχείριση κερδοφόρων πελατειακών σχέσεων

Διαβάστε περισσότερα

Απελευθερώστε τη δυναμική της επιχείρησής σας

Απελευθερώστε τη δυναμική της επιχείρησής σας Απελευθερώστε τη δυναμική της επιχείρησής σας Εφαρμοσμένες ΛΥΣΕΙΣ για Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις Συμβουλευτικές Υπηρεσίες Εκπαιδευτικά Σεμινάρια Ανάπτυξη Πωλήσεων Ανδρόμαχος Δημητροκάλλης, MBA Management

Διαβάστε περισσότερα

Τ.Ε.Ι. ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΑΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ & ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

Τ.Ε.Ι. ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΑΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ & ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Τ.Ε.Ι. ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΑΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ & ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΝΕΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ: Δρ. Ιωάννης Σ. Τουρτούρας Μηχανικός Παραγωγής & Διοίκησης Δ.Π.Θ. Χρηματοδότηση Το

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στο Μάρκετινγκ

Εισαγωγή στο Μάρκετινγκ Εισαγωγή στο Μάρκετινγκ 1. Ορισμός- Marketing Concept 2. Προσανατολισμοί της επιχείρησης 3. Βασικές έννοιες του Μάρκετινγκ 4. Ο ρόλος της Έρευνας Αγοράς 1 Ορισμός- Marketing Concept Διάφοροι ορισμοί «η

Διαβάστε περισσότερα

Βιομηχανικό Μάρκετινγκ

Βιομηχανικό Μάρκετινγκ Βιομηχανικό Μάρκετινγκ Ενότητα 4: Μέθοδοι Επικοινωνίας και Προβολής για Βιομηχανικές Αγορές Θεοδωρίδης Προκόπης Σχολή Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων Αγροτικών Προϊόντων

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ. Έκδοση και ημερομηνία: Στοιχεία Οργανισμού. Όνομα Οργανισμού / Επιχείρησης: (Διεύθυνση): (Ημερομηνία έναρξης Επιχείρησης):

ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ. Έκδοση και ημερομηνία: Στοιχεία Οργανισμού. Όνομα Οργανισμού / Επιχείρησης: (Διεύθυνση): (Ημερομηνία έναρξης Επιχείρησης): ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ Έκδοση και ημερομηνία: Στοιχεία Οργανισμού Όνομα Οργανισμού / Επιχείρησης: (Διεύθυνση): (Τ.Κ.): Τηλέφωνο: (Ημερομηνία έναρξης Επιχείρησης): (Νομική Υπόσταση): (Κύριες Δραστηριότητες):

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΤΟΥ ΤΟΠΟΥ. 2 Ο ΜΑΘΗΜΑ:

ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΤΟΥ ΤΟΠΟΥ. 2 Ο ΜΑΘΗΜΑ: ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΤΟΥ ΤΟΠΟΥ. 2 Ο ΜΑΘΗΜΑ: - ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ. ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΟΙΕΣ ΚΑΙ ΑΡΧΕΣ - ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ vs ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ ΠΗΓΕΣ: Sandhusen, R., (1994) ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ, Εκδόσεις Κλειδάριθμος Dayan, A. (2001) ΤΟ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ, Εκδόσεις

Διαβάστε περισσότερα

Το δικό σας Sinialo στο έπιπλο

Το δικό σας Sinialo στο έπιπλο 2 παρουσίαση Το δικό σας Sinialo στο έπιπλο Ένας συνεταιρισμός, μία φιλοσοφία και 70 καταστήματα μέλη σε όλη την Ελλάδα. Τι σημαίνουν αυτά; Όμιλος Sinialo! Γνωρίστε τον! Επιμέλεια Γεωργία Αλεξίου Στη σημερινή

Διαβάστε περισσότερα

Πανεπιστήμιο Αιγαίου Σχολή Κοινωνικών Επιστημών Τμήμα Πολιτισμικής Τεχνολογίας Και Επικοινωνίας

Πανεπιστήμιο Αιγαίου Σχολή Κοινωνικών Επιστημών Τμήμα Πολιτισμικής Τεχνολογίας Και Επικοινωνίας Πανεπιστήμιο Αιγαίου Σχολή Κοινωνικών Επιστημών Τμήμα Πολιτισμικής Τεχνολογίας Και Επικοινωνίας Ψηφιακό Περιεχόμενο & Ηλεκτρονικό Εμπόριο (Δ εξάμηνο) Διάλεξη # 8η: Έρευνα αγοράς στο Διαδίκτυο Χαρίκλεια

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΤΟΥ ΤΟΠΟΥ. 2 Ο ΜΑΘΗΜΑ:

ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΤΟΥ ΤΟΠΟΥ. 2 Ο ΜΑΘΗΜΑ: ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΤΟΥ ΤΟΠΟΥ. 2 Ο ΜΑΘΗΜΑ: - ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΤΟΥ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΠΗΓΕΣ: Sandhusen, R., (1994) ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ, Εκδόσεις Κλειδάριθμος Dayan, A. (2001) ΤΟ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ, Εκδόσεις Δαίδαλος Hindle, T., Thomas, M.,

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ : Έκρηξη πληροφορικής τεχνολογίας - Χρήση ηλεκτρονικών εργαλείων προσθήκη νέων ανταγωνιστών ηλεκτρονικών παροχών

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ : Έκρηξη πληροφορικής τεχνολογίας - Χρήση ηλεκτρονικών εργαλείων προσθήκη νέων ανταγωνιστών ηλεκτρονικών παροχών ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝOIEΣ ΣΥΓΧΡΟΝΟΥ MARKETING ΑΞΙΑ ΣΤΟΝ ΠΕΛΑΤΗ IKANOΠΟΙΗΣΗ & ΕΞΥΠΗΡΕΤΗΣΗ ΠΕΛΑΤΩΝ KYKΛΟΣ ΖΩΗΣ ΚΑΙ MARKETING ΜΑΡΚΕΤΙΝG ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ - ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΤΜΗΜΑΤΟΠΟΙΗΣΗ - TARGET GROUPS ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

Μάρκετινγκ και Συμπεριφορά Πελατών Αναψυχής Ι

Μάρκετινγκ και Συμπεριφορά Πελατών Αναψυχής Ι ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Μάρκετινγκ και Συμπεριφορά Πελατών Αναψυχής Ι Αθλητικό Μάρκετινγκ: Ρόλος της έρευνας στο αθλητικό μάρκετινγκ, σύστημα πληροφοριών μάρκετινγκ,

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ MARKETING ΣΧΟΛΙΚΟΣ ΕΤΟΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΝΥΚΕΙΟ ΝΥΔΡΙΟΥ ΤΜΗΜΑ Α1

ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ MARKETING ΣΧΟΛΙΚΟΣ ΕΤΟΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΝΥΚΕΙΟ ΝΥΔΡΙΟΥ ΤΜΗΜΑ Α1 ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ MARKETING ΣΧΟΛΙΚΟΣ ΕΤΟΣ 2016-2017 ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΝΥΚΕΙΟ ΝΥΔΡΙΟΥ ΤΜΗΜΑ Α1 ΟΡΙΣΜΟΣ MARKETING Το μάρκετινγκ (marketing), αλλιώς αγοραλογία, συνίσταται στην οργανωμένη προσπάθεια μίας

Διαβάστε περισσότερα

Διαφήμιση. Ενότητα 1: Εισαγωγή στη Διαφήμιση. Χριστίνα Μπουτσούκη Τμήμα Οικονομικών Επιστημών ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ

Διαφήμιση. Ενότητα 1: Εισαγωγή στη Διαφήμιση. Χριστίνα Μπουτσούκη Τμήμα Οικονομικών Επιστημών ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 1: Εισαγωγή στη Χριστίνα Μπουτσούκη Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ «ΠΟΛΛΑΠΛΗΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ»

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ «ΠΟΛΛΑΠΛΗΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ» ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ «ΠΟΛΛΑΠΛΗΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ» 1. Ποια από τις παρακάτω αποτελεί την πλέον σημαντική πρόκληση που χαρακτηρίζει το σημερινό παγκόσμιο επιχειρηματικό περιβάλλον; α) Ομοιομορφία προϊόντων και υπηρεσιών. β)

Διαβάστε περισσότερα

ΒΑΣΙΚΟΙ ΤΟΜΕΙΣ ΑΝΑΦΟΡΑΣ ΕΝΟΣ BUSINESS PLAN. Εισαγωγή

ΒΑΣΙΚΟΙ ΤΟΜΕΙΣ ΑΝΑΦΟΡΑΣ ΕΝΟΣ BUSINESS PLAN. Εισαγωγή ΒΑΣΙΚΟΙ ΤΟΜΕΙΣ ΑΝΑΦΟΡΑΣ ΕΝΟΣ BUSINESS PLAN Εισαγωγή Η κατάρτιση ενός Επιχειρηματικού Σχεδίου αποτελεί ένα εργαλείο στο οποίο καταγράφεται ουσιαστικά το «Πλάνο Δράσης» της επιχείρησης, τα βήματα που θα

Διαβάστε περισσότερα

SPAMMING - ΑΝΕΠΙΘΥΜΗΤΗ ΑΛΛΗΛΟΓΡΑΦΙΑ

SPAMMING - ΑΝΕΠΙΘΥΜΗΤΗ ΑΛΛΗΛΟΓΡΑΦΙΑ SPAMMING - ΑΝΕΠΙΘΥΜΗΤΗ ΑΛΛΗΛΟΓΡΑΦΙΑ Αποτελεί μειονέκτημα της διάδοσης του ηλεκτρονικού εμπορίου και ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα για τις επιχειρήσεις και τους χρήστες του διαδικτύου. Τι είναι: H μαζική

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΠΩΛΗΣΕΩΝ. Μάρκετινγκ και Πωλήσεις. Μ. Σουρέλη - Τμήμα Οινολογίας & Τεχνολογίας Ποτών - 2009

ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΠΩΛΗΣΕΩΝ. Μάρκετινγκ και Πωλήσεις. Μ. Σουρέλη - Τμήμα Οινολογίας & Τεχνολογίας Ποτών - 2009 ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΠΩΛΗΣΕΩΝ ΟΙΝΩΝ ΚΑΙ ΠΟΤΩΝ Μάθημα 1: Εισαγωγή Μάρκετινγκ και Πωλήσεις ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ; ουάου ΙΑΦΗΜΙΣΗ; ΠΩΛΗΣΕΙΣ; ΕΡΕΥΝΑ ΑΓΟΡΑΣ; ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ; Αναγνωρίζει και αναλύει τις επιθυμίες

Διαβάστε περισσότερα

Ενότητα 2: : Διαχείριση επιχειρήσεων βιολογικών προϊόντων

Ενότητα 2: : Διαχείριση επιχειρήσεων βιολογικών προϊόντων Ενότητα 2: : Διαχείριση επιχειρήσεων βιολογικών προϊόντων Διάλεξη 2.6: Διαχείριση πωλήσεων σε επιχειρήσεις βιολογικών προϊόντων Εργαστήριο Πληροφορικής Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών http://infolab.aua.gr

Διαβάστε περισσότερα

Διάλεξη 10 η ( ) Τεχνικές Mαζικής Eπικοινωνίας

Διάλεξη 10 η ( ) Τεχνικές Mαζικής Eπικοινωνίας Διάλεξη 10 η (2018-19) Τεχνικές Mαζικής Eπικοινωνίας 1 Βασικά εργαλεία «μείγματος προώθησης» Διαφήμιση Άμεσο μάρκετινγκ Προώθηση πωλήσεων Χορηγία Δημοσιότητα Προσωπική πώληση Ψηφιακό μάρκετινγκ 2 Δυνατά

Διαβάστε περισσότερα

ΤΜΗΜΑΤΟΠΟΙΗΣΗ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΤΜΗΜΑΤΟΠΟΙΗΣΗΣ Γεωγραφικά π.χ. Έθνη, Πολιτείες, Πόλεις, Επαρχίες, Κλίμα Η διαίρεση της αγοράς σε διακριτές ομάδες αγοραστών οι

ΤΜΗΜΑΤΟΠΟΙΗΣΗ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΤΜΗΜΑΤΟΠΟΙΗΣΗΣ Γεωγραφικά π.χ. Έθνη, Πολιτείες, Πόλεις, Επαρχίες, Κλίμα Η διαίρεση της αγοράς σε διακριτές ομάδες αγοραστών οι ΔΟΜΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΑΞΙΑΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΠΕΛΑΤΕΣΣΤΟΧΟΥΣ Στρατηγική ΜΚΤ Εξειδικευμένο Μάρκετινγκ Τμηματοποίηση και οι σημαντικές βάσεις τμηματοποίησης της αγοράς καταναλωτών και της αγοράς επιχειρήσεων

Διαβάστε περισσότερα

ΣΤΟΧΑΣΙΣ Σύμβουλοι Επιχειρήσεων ΑΕ ΚΛΑΔΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ: ΦΑΡΜΑΚEIA (ΚΛΑΔΙΚΕΣ ΣΤΟΧΕΥΣΕΙΣ)

ΣΤΟΧΑΣΙΣ Σύμβουλοι Επιχειρήσεων ΑΕ ΚΛΑΔΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ: ΦΑΡΜΑΚEIA (ΚΛΑΔΙΚΕΣ ΣΤΟΧΕΥΣΕΙΣ) ΣΤΟΧΑΣΙΣ Σύμβουλοι Επιχειρήσεων ΑΕ ΚΛΑΔΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ: ΦΑΡΜΑΚEIA (ΚΛΑΔΙΚΕΣ ΣΤΟΧΕΥΣΕΙΣ) Η συνεχής μείωση της δημόσιας φαρμακευτικής δαπάνης μέχρι και το 2014, στο πλαίσιο της δημοσιονομικής προσαρμογής, σε

Διαβάστε περισσότερα

Αυτά και πολλά άλλα ερωτήματα καλύπτονται από το 12ωρο διαδικτυακό σεμινάριο του e-school by agronomist.gr

Αυτά και πολλά άλλα ερωτήματα καλύπτονται από το 12ωρο διαδικτυακό σεμινάριο του e-school by agronomist.gr Το e-school by agronomist.gr θα διοργανώσει ένα νέο σεμινάριο με θέμα: «Εξαγωγές Αγροτικών Προϊόντων: Προσεγγίζοντας της αγορά των ΗΠΑ», τον Μάρτιο του 2014. Οι περισσότεροι ειδικοί και μη, συμφωνούν στην

Διαβάστε περισσότερα

1. Πρακτικές για κάθε Στάδιο της ιαδικασίας Εθελοντισµού 1.1 Προσέλκυση και Επιλογή Εθελοντών

1. Πρακτικές για κάθε Στάδιο της ιαδικασίας Εθελοντισµού 1.1 Προσέλκυση και Επιλογή Εθελοντών 1. Πρακτικές για κάθε Στάδιο της ιαδικασίας Εθελοντισµού 1.1 Προσέλκυση και Επιλογή Εθελοντών Το στάδιο αυτό ορίζεται ως η συγκέντρωση ενός ικανοποιητικού αριθµού κατάλληλων υποψήφιων εθελοντών για την

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ: ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΠΡΟΙΌΝΤΩΝ ΞΥΛΟΥ ΚΑΙ ΕΠΙΠΛΟΥ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ

ΜΑΘΗΜΑ: ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΠΡΟΙΌΝΤΩΝ ΞΥΛΟΥ ΚΑΙ ΕΠΙΠΛΟΥ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΟΥ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ & ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑ: ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΠΡΟΙΌΝΤΩΝ ΞΥΛΟΥ ΚΑΙ ΕΠΙΠΛΟΥ Έρευνα μάρκετινγκ Ανάπτυξη νέων προϊόντων Τμηματοποίηση της αγοράς ΚΑΝΑΛΙΑ ΔΙΑΝΟΜΗΣ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ Τιμολόγηση

Διαβάστε περισσότερα

Οικονομία - Επιχειρήσεις Μάρκετινγκ 1

Οικονομία - Επιχειρήσεις Μάρκετινγκ 1 Οικονομία - Επιχειρήσεις Μάρκετινγκ 1 Επιμέλεια: Γεώργιος Λελεδάκης (Λέκτορας Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών) Συγγραφή: Ευθύμιος Ζιγκιρίδης ΠΡΟΛΟΓΟΣ & ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΚΕΙΜΕΝΩΝ Άρης Κουμπαρέλης Καθηγητής

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στο Μάρκετινγκ

Εισαγωγή στο Μάρκετινγκ Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο Σχολή Μηχανολόγων Μηχανικών Τομέας Βιομηχανικής Διοίκησης & Επιχειρησιακής Έρευνας Εισαγωγή στο Μάρκετινγκ Νικόλαος Α. Παναγιώτου Επίκουρος Καθηγητής ΕΜΠ 11 Ιανουαρίου 2013

Διαβάστε περισσότερα

Επεξεργασία Μεταποίηση. ΝτουµήΠ. Α.

Επεξεργασία Μεταποίηση. ΝτουµήΠ. Α. Επεξεργασία Μεταποίηση ΝτουµήΠ. Α. 1 Επεξεργασία Μεταποίηση Ως επεξεργασία ή µεταποίηση ενός πρωτογενούς γεωργικού προϊόντος χαρακτηρίζεται το σύνολο των χειρισµών και επεµβάσεων µετά τη συγκοµιδή του,

Διαβάστε περισσότερα

Ανταγωνιστικότητα, Δίκτυα Διανομής και Εμπορία Βιολογικής Αιγοπροβατοτροφίας Δρ. Ηλίας Βλάχος Λέκτορας Διοίκηση Επιχειρήσεων

Ανταγωνιστικότητα, Δίκτυα Διανομής και Εμπορία Βιολογικής Αιγοπροβατοτροφίας Δρ. Ηλίας Βλάχος Λέκτορας Διοίκηση Επιχειρήσεων Ανταγωνιστικότητα, Δίκτυα Διανομής και Εμπορία Βιολογικής Αιγοπροβατοτροφίας Δρ. Ηλίας Βλάχος Λέκτορας Διοίκηση Επιχειρήσεων Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών Αγρίνιο, 17-18 Ιανουαρίου 2004 1 Ερευνητικές Ερωτήσεις

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ: ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΠΡΟΙΌΝΤΩΝ ΞΥΛΟΥ ΚΑΙ ΕΠΙΠΛΟΥ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ

ΜΑΘΗΜΑ: ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΠΡΟΙΌΝΤΩΝ ΞΥΛΟΥ ΚΑΙ ΕΠΙΠΛΟΥ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΟΥ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ & ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑ: ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΠΡΟΙΌΝΤΩΝ ΞΥΛΟΥ ΚΑΙ ΕΠΙΠΛΟΥ Έρευνα μάρκετινγκ Ανάπτυξη νέων προϊόντων ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ Τμηματοποίηση της αγοράς ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΠΩΛΗΣΕΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

Ηλεκτρονικά Καταστήματα E Shops

Ηλεκτρονικά Καταστήματα E Shops Ηλεκτρονικά Καταστήματα E Shops Η ολοένα αυξανόμενη ανάπτυξη του ηλεκτρονικού εμπορίου είχε ως αποτέλεσμα την ανάπτυξη οργανωμένων ιστοσελίδων, τα ηλεκτρονικά καταστήματα, για την διενέργεια των αγοροπωλησιών.

Διαβάστε περισσότερα

ΟΡΘΗ ΧΡΗΣΗ ΠΟΛΛΩΝ ΦΑΡΜΑΚΩΝ ΣΕ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΟΧΙ ΜΟΝΟ

ΟΡΘΗ ΧΡΗΣΗ ΠΟΛΛΩΝ ΦΑΡΜΑΚΩΝ ΣΕ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΟΧΙ ΜΟΝΟ ΟΡΘΗ ΧΡΗΣΗ ΠΟΛΛΩΝ ΦΑΡΜΑΚΩΝ ΣΕ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΟΧΙ ΜΟΝΟ ΣΥΝΤΑΓΗ Ρωτάω τον γιατρό μου για κάθε φάρμακο Ζητώ την βοήθεια του φαρμακοποιού Παρακολουθώ τα φάρμακα μου με ασφάλεια Λαμβάνω τα φάρμακα

Διαβάστε περισσότερα

Παρέχει συγκεκριμένες πληροφορίες πάνω σε καθημερινά θέματα. Η πορεία της διαφήμισης ανά περιόδους και τα τεχνολογικά μέσα που συνέβαλαν

Παρέχει συγκεκριμένες πληροφορίες πάνω σε καθημερινά θέματα. Η πορεία της διαφήμισης ανά περιόδους και τα τεχνολογικά μέσα που συνέβαλαν 1) Κριτήρια επιλογής θέματος Ενδιαφέρον θέμα Θέμα της αρεσκείας μας Παρέχει συγκεκριμένες πληροφορίες πάνω σε καθημερινά θέματα 2) Τίτλος Η πορεία της διαφήμισης ανά περιόδους και τα τεχνολογικά μέσα που

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ Θέµα Εργασίας: «Η έννοια της ποιότητας στις Υπηρεσίες Υγείας. Αξιολόγηση της ποιότητας των παρεχόµενων υπηρεσιών από τα ηµόσια Νοσοκοµεία στην Ελλάδα και προτάσεις για τη

Διαβάστε περισσότερα

Η ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΨΥΧΟΜΕΤΡΙΚΩΝ ΕΡΓΑΛΕΙΩΝ ΣΤΟΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟ

Η ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΨΥΧΟΜΕΤΡΙΚΩΝ ΕΡΓΑΛΕΙΩΝ ΣΤΟΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟ Η ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΨΥΧΟΜΕΤΡΙΚΩΝ ΕΡΓΑΛΕΙΩΝ ΣΤΟΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟ Δέσποινα Σιδηροπούλου-Δημακάκου Καθηγήτρια Ψυχολογίας Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών 1 ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ Αναφέρεται

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ: ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΠΡΟΙΌΝΤΩΝ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΞΥΛΟΥ ΚΑΙ ΕΠΙΠΛΟΥ

ΜΑΘΗΜΑ: ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΠΡΟΙΌΝΤΩΝ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΞΥΛΟΥ ΚΑΙ ΕΠΙΠΛΟΥ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΟΥ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ & ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ Έρευνα μάρκετινγκ Τιμολόγηση Ανάπτυξη νέων προϊόντων ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ Προώθηση πωλήσεων Τμηματοποίηση της αγοράς Διαφήμιση ΜΑΘΗΜΑ: ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΠΡΟΙΌΝΤΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

Μάρκετινγκ Επιχειρήσεων Λιανικής Πώλησης

Μάρκετινγκ Επιχειρήσεων Λιανικής Πώλησης Μάρκετινγκ Επιχειρήσεων Λιανικής Πώλησης Ενότητα 6: Πολιτική Τιμών στο Λιανικό Εμπόριο Θεοδωρίδης Προκόπης Σχολή Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων Αγροτικών Προϊόντων &

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ ΑΘΛΗΤΙΚΩΝ ΓΕΓΟΝΟΤΩΝ ΚΑΛΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ. Γιώργος Τζέτζης Αναπ. Καθηγητής ΤΕΦΑΑ/ΑΠΘ

ΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ ΑΘΛΗΤΙΚΩΝ ΓΕΓΟΝΟΤΩΝ ΚΑΛΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ. Γιώργος Τζέτζης Αναπ. Καθηγητής ΤΕΦΑΑ/ΑΠΘ ΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ ΑΘΛΗΤΙΚΩΝ ΓΕΓΟΝΟΤΩΝ ΚΑΛΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ Γιώργος Τζέτζης Αναπ. Καθηγητής ΤΕΦΑΑ/ΑΠΘ Ο ρόλος της άσκησης για όλους Η άσκηση με την συστηματική καθοδήγηση αποτελεί ουσιαστική κοινωνική επένδυση γιατί

Διαβάστε περισσότερα

Αύξηση κερδών μέσω της μετάβασης σε πελατοκεντρικό μοντέλο επιχείρησης

Αύξηση κερδών μέσω της μετάβασης σε πελατοκεντρικό μοντέλο επιχείρησης Αύξηση κερδών μέσω της μετάβασης σε πελατοκεντρικό μοντέλο επιχείρησης Παρουσίαση του CRM Customer Relationship Management Ιανουάριος 2005 Αντζέντα... Βελτίωση εταιρικής εικόνας Απόκτηση πολύτιμης γνώσης

Διαβάστε περισσότερα

ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΟΡΘΩΝ ΠΡΑΚΤΙΚΩΝ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙΟΥ

ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΟΡΘΩΝ ΠΡΑΚΤΙΚΩΝ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙΟΥ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΟΡΘΩΝ ΠΡΑΚΤΙΚΩΝ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙΟΥ σελ. 1 Κατανοώντας το Ηλεκτρονικό Εμπόριο Τι είναι; Ο όρος ηλεκτρονικό εμπόριο (e-commerce) αφορά στις επιχειρήσεις

Διαβάστε περισσότερα

Τμηματοποίηση αγοράς. Έννοια, κριτήρια, είδη

Τμηματοποίηση αγοράς. Έννοια, κριτήρια, είδη Τμηματοποίηση αγοράς Έννοια, κριτήρια, είδη Τμηματοποίηση της αγοράς Η κατάτμηση της συνολικής ανομοιογενούς αγοράς ενός προϊόντος σε επιμέρους ομοιογενή τμήματα και η εξυπηρέτηση κάθε τμήματος μέσω της

Διαβάστε περισσότερα

Προϋποθέσεις Επίτευξης Συγκριτικού Πλεονεκτήματος μέσω των Νέων Τεχνολογιών

Προϋποθέσεις Επίτευξης Συγκριτικού Πλεονεκτήματος μέσω των Νέων Τεχνολογιών Προϋποθέσεις Επίτευξης Συγκριτικού Πλεονεκτήματος μέσω των Νέων Τεχνολογιών Στις μέρες μας υπάρχει μια μεγάλη συζήτηση για το αν το συγκριτικό πλεονέκτημα που οι νέες τεχνολογίες παρέχουν μπορεί να παραμείνει,

Διαβάστε περισσότερα

Μάρκετινγκ Αγροτικών Προϊόντων

Μάρκετινγκ Αγροτικών Προϊόντων ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Μάρκετινγκ Αγροτικών Προϊόντων Ενότητα 21η: Διαφήμιση Αγροτικών Προϊόντων Χρίστος Καμενίδης Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό

Διαβάστε περισσότερα

Μάρκετινγκ Επιχειρήσεων Λιανικής Πώλησης

Μάρκετινγκ Επιχειρήσεων Λιανικής Πώλησης Μάρκετινγκ Επιχειρήσεων Λιανικής Πώλησης Ενότητα 7: Προβολή και Επικοινωνία Θεοδωρίδης Προκόπης Σχολή Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων Αγροτικών Προϊόντων & Τροφίμων (Δ.Ε.Α.Π.Τ.)

Διαβάστε περισσότερα

ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ. ΤΥΠΕΤ: Επιμορφωτικό πρόγραμμα. Αλεξάνδρα Φραγκουδάκη Β.Α. ΜΒΑ Ph.D

ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ. ΤΥΠΕΤ: Επιμορφωτικό πρόγραμμα. Αλεξάνδρα Φραγκουδάκη Β.Α. ΜΒΑ Ph.D ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΥΠΕΤ: Επιμορφωτικό πρόγραμμα Αλεξάνδρα Φραγκουδάκη Β.Α. ΜΒΑ Ph.D Μέρος πρώτο: Μάρκετινγκ τι και γιατί Μάρκετινγκ τι ; είναι οι πωλήσεις ;...είναι η διαφήμιση

Διαβάστε περισσότερα

ΜΙΓΜΑ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΜΟΝΑΔΩΝ Η ΕΠΙΛΟΓΗ ΙΔΙΩΤΙΚΩΝ ΣΧΟΛΕΙΩΝ ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ

ΜΙΓΜΑ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΜΟΝΑΔΩΝ Η ΕΠΙΛΟΓΗ ΙΔΙΩΤΙΚΩΝ ΣΧΟΛΕΙΩΝ ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΜΙΓΜΑ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΜΟΝΑΔΩΝ Η ΕΠΙΛΟΓΗ ΙΔΙΩΤΙΚΩΝ ΣΧΟΛΕΙΩΝ ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ Ονοματεπώνυμο: Αντωνοπούλου- Δεληγιώργη Ελισσάβετ Σειρά: 11 Επιβλέπων Καθηγητής: Πανηγυράκης Γεώργιος Ιούνιος

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΕΝΟΣ INTERNET MARKETING PLAN

ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΕΝΟΣ INTERNET MARKETING PLAN ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΔΙΑΤΜΗΜΑΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΣΤΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΑΦΡΟΔΙΤΗ ΜΑΛΑΜΑ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΕΝΟΣ INTERNET MARKETING PLAN Επιβλέπουσα Καθηγήτρια: κα Μάρω Βλαχοπούλου Εξεταστής:

Διαβάστε περισσότερα

Liveschool Marketing Services

Liveschool Marketing Services Liveschool Marketing Services Περιεχόμενα Βελτιστοποίηση website SEO... 3 Social media design & creation... 4 Social media management... 4 Διαγωνισμοί Facebook... 5 Google Adwords... 5 Facebook Ads...

Διαβάστε περισσότερα

Γενικές αρχές διοίκησης. μιας μικρής επιχείρησης

Γενικές αρχές διοίκησης. μιας μικρής επιχείρησης Γενικές αρχές διοίκησης μιας μικρής επιχείρησης Η επιχείρηση αποτελεί μια παραγωγική - οικονομική μονάδα, με την έννοια ότι συνδυάζει και αξιοποιεί τους συντελεστές παραγωγής (εργασία, κεφάλαιο, γνώση,

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΤΟΥ ΤΟΠΟΥ. 4 Ο ΜΑΘΗΜΑ:

ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΤΟΥ ΤΟΠΟΥ. 4 Ο ΜΑΘΗΜΑ: ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΤΟΥ ΤΟΠΟΥ. 4 Ο ΜΑΘΗΜΑ: - ΆΛΛΕΣ ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ. ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ - ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΤΟΥ ΤΟΠΟΥ ΕΥΑ ΨΑΘΑ ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2017 ΠΗΓΕΣ: Sandhusen, R., (1994)

Διαβάστε περισσότερα

Προηγμένες Υπηρεσίες Τηλεκπαίδευσης στο ΤΕΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗ ΙΔΕΑ. Νικόλαος Καρανάσιος Επίκουρος Καθηγητής

Προηγμένες Υπηρεσίες Τηλεκπαίδευσης στο ΤΕΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗ ΙΔΕΑ. Νικόλαος Καρανάσιος Επίκουρος Καθηγητής ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗ ΙΔΕΑ Νικόλαος Καρανάσιος Επίκουρος Καθηγητής Είναι η υπόθεση ότι μια ομάδα ανθρώπων έχει τη δυνατότητα να παράγει ένα αγαθό ή μια υπηρεσία, με τρόπο τέτοιο που: Να υπάρχουν αρκετοί καταναλωτές,

Διαβάστε περισσότερα

Η Ενίσχυση κερδοφορίας και ρευστότητας Η Ανάδειξη νέων κατηγοριών προϊόντων στο χώρο του

Η Ενίσχυση κερδοφορίας και ρευστότητας Η Ανάδειξη νέων κατηγοριών προϊόντων στο χώρο του Η Ενίσχυση κερδοφορίας και ρευστότητας Η Ανάδειξη νέων κατηγοριών προϊόντων στο χώρο του Φαρμακείου Η Προσέγγιση νέων δυνητικών πελατών Η Συνεχής αναβάθμιση των υπηρεσιών εξυπηρέτησης Η δημιουργία υπεραξίας

Διαβάστε περισσότερα

ΙΟΝΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ Τμήμα Ψηφιακών Μέσων & Επικοινωνίας. Διαφήμιση & Στρατηγική

ΙΟΝΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ Τμήμα Ψηφιακών Μέσων & Επικοινωνίας. Διαφήμιση & Στρατηγική ΙΟΝΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ Τμήμα Ψηφιακών Μέσων & Επικοινωνίας Σημειώσεις για το μάθημα Διαφήμιση & Στρατηγική Επικοινωνίας Διάλεξη 8 η Διαφήμιση & Στρατηγική Δρ. Α. Κουμπαρέλης Διαφημιστική Στρατηγική Ο προσδιορισμός

Διαβάστε περισσότερα

Βελτιώνοντας την Απόδοση Μάρκετινγκ & Πωλήσεων στις Φαρμακευτικές Επιχειρήσεις

Βελτιώνοντας την Απόδοση Μάρκετινγκ & Πωλήσεων στις Φαρμακευτικές Επιχειρήσεις Βελτιώνοντας την Απόδοση Μάρκετινγκ & Πωλήσεων στις Φαρμακευτικές Επιχειρήσεις Γεώργιος Ι. Αυλωνίτης, Καθηγητής Μάρκετινγκ Ο.Π.Α. Νικόλαος Γ. Παναγόπουλος, Λέκτορας Μάρκετινγκ Ο.Π.Α. Το δυναμικό πωλήσεων

Διαβάστε περισσότερα

Internet Marketing. www.webkey.gr info@webkey.gr 694 8888 640

Internet Marketing. www.webkey.gr info@webkey.gr 694 8888 640 Internet Marketing www.webkey.gr info@webkey.gr 694 8888 640 Τι είναι το Internet Marketing? To Marketing είναι η διαδικασία η οποία συνδέει ένα προϊόν ή μια υπηρεσία με τον καταναλωτή. Το Internet Marketing

Διαβάστε περισσότερα

Μανιφέστο Αυτοφροντίδας. Γεώργιος Θ. Δόκιος Γενικός Διευθυντής ΕΦΕΧ

Μανιφέστο Αυτοφροντίδας. Γεώργιος Θ. Δόκιος Γενικός Διευθυντής ΕΦΕΧ Μανιφέστο Αυτοφροντίδας Γεώργιος Θ. Δόκιος Γενικός Διευθυντής ΕΦΕΧ Μανιφέστο για την αυτοφροντίδα Έμπρακτη συμβολή όλων των Κοινωνικών Εταίρων στη διάδοση και εμπέδωση της αυτοφροντίδας ΑΥΤΟΦΡΟΝΤΙΔΑ &

Διαβάστε περισσότερα

Κατανοώντας την επιχειρηματική ευκαιρία

Κατανοώντας την επιχειρηματική ευκαιρία Η Επιχειρηματική Ευκαιρία Κατανοώντας την επιχειρηματική ευκαιρία Υπάρχουν έρευνες οι οποίες δείχνουν ότι στους περισσότερους επιχειρηματίες που ξεκινούν για πρώτη φορά μια επιχείρηση, τελειώνουν τα χρήματα

Διαβάστε περισσότερα