Φοίβος-Αλέξανδρος Μουχλιανίτης

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Φοίβος-Αλέξανδρος Μουχλιανίτης"

Transcript

1 ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΘΕΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΤΟΜΕΑΣ ΖΩΟΛΟΓΙΑΣ Μελέτη του εποχικού προτύπου γονιμότητας και του ημερήσιου προτύπου ωοτοκίας του σαυριδιού του Ατλαντικού, Trachurus trachurus Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία Φοίβος-Αλέξανδρος Μουχλιανίτης Επιβλέπων: Επίκουρος Καθηγητής Κωνσταντίνος Γκάνιας Θεσσαλονίκη,

2 ARISTOTLE UNIVERSITY OF THESSALONIKI FACULTY OF SCIENCES SCHOOL OF BIOLOGY DEPARTMENT OF ZOOLOGY Fecundity pattern and daily spawning pattern of the Atlantic horse mackerel, Trachurus trachurus Master s diploma dissertation Foivos-Alexandros Mouchlianitis Supervisor: Assistant Professor Konstantinos Ganias Thessaloniki,

3 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΕΡΙΛΗΨΗ... 5 ABSTRACT ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΠΡΟΤΥΠΑ ΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑΣ ΣΗΜΑΣΙΑ, ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΟΥ ΣΑΥΡΙΔΙΟΥ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΑΥΡΙΔΙΟΥ ΣΤΟΧΟΙ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΥΛΙΚΑ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΙ ΣΥΛΛΟΓΗ, ΕΠΙΛΟΓΗ ΚΑΙ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΔΕΙΓΜΑΤΩΝ ΣΤΕΡΕΟΛΟΓΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΣ ΒΑΡΥΜΕΤΡΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑΣ Στερεολογική μέθοδος Βαρυμετρική μέθοδος ΑΛΛΟΜΕΤΡΙΑ ΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟ ΠΡΟΤΥΠΟ ΩΟΤΟΚΙΑΣ ΕΠΟΧΙΚΗ ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΚΑΙ ΠΡΟΤΥΠΟ ΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΚΑ ΣΦΑΛΜΑΤΑ Στερεολογική μέθοδος Βαρυμετρική μέθοδος ΗΜΕΡΗΣΙΟ ΠΡΟΤΥΠΟ ΩΟΤΟΚΙΑΣ ΕΠΟΧΙΚΟ ΠΡΟΤΥΠΟ ΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑΣ ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΚΑ ΣΦΑΛΜΑΤΑ ΚΑΙ ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΜΕΘΟΔΩΝ ΗΜΕΡΗΣΙΟ ΠΡΟΤΥΠΟ ΩΟΤΟΚΙΑΣ ΠΡΟΤΥΠΟ ΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑΣ Γονιμότητα σαυριδιού ΓΕΝΙΚΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΓΛΩΣΣΑΡΙ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΠΙΛΟΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ

4 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΠΙΛΟΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

5 ΠΕΡΙΛΗΨΗ Η παρούσα εργασία επικεντρώνεται στο ατλαντο-ιβηρικό απόθεμα του σαυριδιού του Ατλαντικού, Trachurus trachurus, και στοχεύει στη διευκρίνιση τόσο του ημερήσιου προτύπου ωοτοκίας όσο και του προτύπου γονιμότητας του πληθυσμού (καθορισμένο ή ακαθόριστο), καθώς η αβεβαιότητα ως προς τα δύο αυτά αναπαραγωγικά χαρακτηριστικά του καθιστά τις εκτιμήσεις της αναπαραγόμενης βιομάζας του επισφαλείς. Για τις απαιτούμενες εκτιμήσεις της γονιμότητας (ολικής και ομάδας) εφαρμόστηκαν δύο καινοτόμες μέθοδοι: η ανάλυση μεριδίων σε ψηφιακές εικόνες υποδειγμάτων ιστού ωοθηκών, και η στερεολογική μεθόδου παρέχοντας, μάλιστα, παραπλήσια ακρίβεια και βαθμό αξιοπιστίας. Η μελέτη του ημερήσιου προτύπου ωοτοκίας αποκάλυψε αύξηση της διαμέτρου των ωοκυττάρων της ομάδας ωοτοκίας σε σχέση με την ώρα σύλληψης στα άτομα που βρίσκονταν στο στάδιο της ενυδάτωσης. Το γεγονός αυτό υποδηλώνει ότι η ανάπτυξη των ωοκυττάρων του σταδίου αυτού είναι συγχρονισμένη και ότι ακολουθεί ένα ημερήσιο πρότυπο. Επιπροσθέτως, η απουσία ενδείξεων πρόσφατης ωοτοκίας από τα άτομα που βρίσκονταν στο στάδιο της ενυδάτωσης, εντός του ημερήσιου χρονικού πλαισίου της δειγματοληψίας (7:15 π.μ.-17:00 μ.μ.), επίσης υποδεικνύει, ότι η ωοτοκία ακολουθεί ένα ημερήσιο πρότυπο ή τουλάχιστον απουσιάζει κατά τις συγκεκριμένες ώρες του ημερήσιου κύκλου. Τέλος, η εξακρίβωση του προτύπου γονιμότητας του συγκεκριμένου πληθυσμού σαυριδιού πραγματοποιήθηκε μέσω της σύγκρισης του ημερήσιου ρυθμού μείωσης της σχετικής ολικής γονιμότητας ( 10 ωοκύτταρα*g -1 *ημέρα -1 ), και της ειδικής ημερήσιας γονιμότητας (DSF = 26,4 79,2 ωοκύτταρα*g -1 *ημέρα -1 ), με τη δεύτερη να εμφανίζει τιμές 2,5 έως 8 φορές υψηλότερες έναντι της πρώτης. Συνεπάγεται, λοιπόν, ότι νέα ωοκύτταρα ωριμάζουν και αποτίθενται κατά τη διάρκεια της περιόδου ωοτοκίας του συγκεκριμένου αποθέματος, και επομένως ότι το πρότυπο γονιμότητάς του είναι ακαθόριστο. 5

6 ABSTRACT The objective of this work was to study the daily spawning pattern and the fecundity pattern of atlantic-iberian stock of Atlantic horse mackerel, Trachurus trachurus, in order to ensure that the future SSB (spawning stock biomass) estimations will be accurate. The fecundity (total and batch) estimations were made through two innovative methods (particle analysis and stereology in digital images of ovarian tissue) and they have produced approximate results. The daily spawning pattern was examined though the evolution of oocyte diameters of the advanced batch during the day, along with the presence of actively spawning females (running) in the samples. The hydrated oocyte diameters were increasing during the day (7:15 am - 17:00 pm), which indicated that there is a daily synchronism of oocyte growth among the females that are at the hydration stage. In addition, none of the hydrated females was running during the sampling period, which indicated the presence of a daily spawning pattern, in which the spawning period occurs later in the afternoon or during the night. As for the fecundity pattern, it was observed that total relative fecundity shows a significant drop during the spawning period (~10 oocytes*gram -1 *day -1 ) and that this rate is much smaller than the daily specific fecundity (26-79 oocytes*gram -1 *day -1 ). This result is explained by the fact that in parallel to egg laying spawning females produce de novo oocytes, which suggests indeterminate fecundity. 6

7 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1.1 ΠΡΟΤΥΠΑ ΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑΣ Στην προσπάθεια να ενισχύσουν την πιθανότητα επιβίωσης των απογόνων τους, τα ψάρια υιοθετούν ποικίλες αναπαραγωγικές στρατηγικές (Balon, 1985, Winemiller, 1989). Στο πλαίσιο αυτό εντάσσεται και η ποικιλότητα που παρατηρείται στις τιμές γονιμότητας μεταξύ των διαφόρων ειδών (τα περισσότερα εμφανίζουν υψηλές τιμές), και οι διαφορετικές χρονικές κλίμακες διεξαγωγής της ωοτοκίας (Lowerre-Barbieri et al., 2011b). Αντίστοιχα, πλαστικότητα παρατηρείται και ως προς το πρότυπο γονιμότητας (βλ. Γλωσσάρι) που ακολουθούν τα διαφορετικά είδη ψαριών με τις πιθανές επιλογές να κυμαίνονται μεταξύ του απόλυτα καθορισμένου (βλ. Γλωσσάρι) και του απόλυτα ακαθόριστου (βλ. Γλωσσάρι) προτύπου (Hunter et al., 1992) (Εικ. 1α,δ). Η διάκριση των διαφορετικών προτύπων γονιμότητας βασίζεται στο χρονικό διάστημα που μεσολαβεί μεταξύ της περιόδου στρατολόγησης των ωοκυττάρων (βλ. Γλωσσάρι) που πρόκειται να αποτεθούν, και της περιόδου ωοτοκίας (βλ. Γλωσσάρι) (Ganias, 2013) (Εικ. 1). Εικόνα 1. Πιθανά πρότυπα γονιμότητας: (α) απόλυτα καθορισμένο, (β) οριακά καθορισμένο, (γ) ακαθόριστο, και (δ) απόλυτα ακαθόριστο. Οι συνεχείς γραμμές αντιστοιχούν στην περίοδο στρατολόγησης των ωοκυττάρων, και οι διακεκομμένες στην περίοδο ωοτοκίας (προσαρμοσμένη από Ganias, 2013). 7

8 Το απόλυτα καθορισμένο πρότυπο γονιμότητας υιοθετούν είδη ιχθύων που ωοτοκούν εφάπαξ, είτε κατά τη διάρκεια της ζωής τους (π.χ. σολομοί, χέλια) είτε κατά τη διάρκεια της εκάστοτε περιόδου ωοτοκίας (π.χ. ρέγγα, καπελάνος) με τις περιόδους στρατολόγησης ωοκυττάρων και ωοτοκίας να είναι σύντομες και εμφανώς διακριτές (Εικ. 1α). Αντιθέτως, είδη με παρατεταμένη περίοδο ωοτοκίας, η οποία αλληλεπικαλύπτεται με την περίοδο στρατολόγησης των ωοκυττάρων, ακολουθούν το απόλυτα ακαθόριστο πρότυπο γονιμότητας (Εικ. 1δ). Ενδιάμεσα των δύο ακρότατων υφίστανται διάφορες εναλλακτικές περιπτώσεις, κάθε μία από τις οποίες χαρακτηρίζεται από διαφορετικό βαθμό αλληλοεπικάλυψης των δύο περιόδων (Εικ. 1β-γ). Εν κατακλείδι, στα είδη με καθορισμένο πρότυπο γονιμότητας η ωρίμανση και ο καθορισμός του ολικού αριθμού ωοκυττάρων που πρόκειται να αποτεθούν στην εκάστοτε περίοδο ωοτοκίας ολοκληρώνονται πριν την έναρξη αυτής, ενώ στα είδη με ακαθόριστο πρότυπο μέρος της ετήσιας γονιμότητας (βλ. Γλωσσάρι) στρατολογείται και κατά τη διάρκεια της περιόδου ωοτοκίας (Hunter et al., 1992). Η γνώση του προτύπου γονιμότητας είναι θεμελιώδης, καθώς σε αυτή βασίζεται η επιλογή της μεθόδου εκτίμησης της ετήσιας γονιμότητας του εκάστοτε εξεταζόμενου είδους/πληθυσμού. Στο καθορισμένο πρότυπο η ετήσια γονιμότητα στα θηλυκά άτομα υπολογίζεται μετρώντας το σύνολο των ωοκυττάρων δευτερογενούς αύξησης (βλ. Γλωσσάρι) πριν ακριβώς από την έναρξη της περιόδου ωοτοκίας. Αντίθετα, στο ακαθόριστο πρότυπο ο υπολογισμός της ετήσιας γονιμότητας είναι πιο περίπλοκος, καθώς η τιμή της ισούται με το γινόμενο της γονιμότητας ομάδας (βλ. Γλωσσάρι) και του αριθμού των ωοτοκιών που λαμβάνουν χώρα εντός της περιόδου ωοτοκίας. Με βάση την ετήσια γονιμότητα ενός είδους/πληθυσμού υλοποιείται η εκτίμηση της αναπαραγόμενης βιομάζας (SSB βλ. Γλωσσάρι) του (Jennings et al., 2001, Stratoudakis et al., 2006), η οποία και αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο κάθε σχεδίου διαχείρισης και οι πιο αξιόπιστες μέθοδοι εκτίμησής της είναι οι μέθοδοι παραγωγής αυγών (egg production methods, EPMs). Παρά το υψηλό τους κόστος, οι EPMs αποτελούν σημαντικό εργαλείο στην εκτίμηση της SSB, κυρίως επειδή είναι ανεξάρτητες από την αλιεία (Armstrong & Witthames, 2012, Bernal et al., 2012, Kraus et al., 2012), αλλά και γιατί παρέχουν πληροφορίες για την αναπαραγωγική βιολογία και τα ενδιαιτήματα ωοτοκίας των εκάστοτε αλιευμένων ειδών, εμπορικών και μη (Fives et al., 2001, Goncalves et al., 2009). Έχουν αναπτυχθεί τρεις EPMs, και συγκεκριμένα, πρόκειται για: (1) τη μέθοδο ημερήσιας παραγωγής αυγών (daily egg production method, DEPM), (2) τη μέθοδο ετήσιας παραγωγής αυγών (annual egg production method, AEPM), και (3) τη μέθοδο ημερήσιας μείωσης γονιμότητας (daily fecundity reduction method, DFRM) οι οποίες μέθοδοι, αναπτύχθηκαν αρχικά γα τη μελέτη του γαύρου της Καλιφόρνια, Engraulis mordax, (Parker, 1980), του σκουμπριού, Scomber scombrus, (Lockwood et al., 1981), και του είδους Microstomus pacificus (Lo et al., 1992, 1993), αντίστοιχα 8

9 (Armstrong & Witthames, 2012). Η ΑEPM και η DFRM μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την εκτίμηση της SSB αποκλειστικά ειδών με καθορισμένο πρότυπο γονιμότητας. Αντίθετα, η DEPM μπορεί να εφαρμοσθεί σε είδη με καθορισμένο, αλλά και σε είδη με ακαθόριστο πρότυπο γονιμότητας (Gordo et al., 2008). Εκ των τριών μεθόδων μόνον οι AEPM και DEPM είναι ευρέως χρησιμοποιούμενες. Συνεπώς, απαραίτητη προϋπόθεση για την επιλογή της κατάλληλης EPM που θα εφαρμοσθεί σε ένα ιχθυαπόθεμα είναι η γνώση του προτύπου γονιμότητάς του. Στην παρούσα εργασία ελέγχεται μεταξύ άλλων το πρότυπο γονιμότητας του γκριζοσαύριδου του Ατλαντικού, Trachurus trachurus (στο εξής σαυρίδι), με κύριο στόχο τη βελτιστοποίηση της εκτίμησης της αναπαραγόμενης βιομάζας του εξεταζόμενου πληθυσμού μέσω των μεθόδων EPM (βλ. Ενότητα 1.4 Στόχοι της εργασίας). 1.2 ΣΗΜΑΣΙΑ, ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΟΥ ΣΑΥΡΙΔΙΟΥ Το σαυρίδι του Ατλαντικού είναι ένα πελαγικό είδος ψαριού με μεγάλη οικονομική και οικολογική σημασία. Η μεγάλη διάρκεια ζωής των ατόμων του είδους (βλ. Ένθετο 1), σε συνδυασμό με μια περιστασιακή και ιδιαίτερα έντονη στρατολόγηση ιχθυδίων, μπορεί να οδηγήσει σε υψηλές αφθονίες των πληθυσμών του για πολλά συναπτά έτη (Abaunza et al., 2003). Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η ασυνήθιστα δυναμική στρατολόγηση της χρονιάς 1982, που δημιούργησε ένα σημαντικό απόθεμα του είδους στο Β.Α. Ατλαντικό (Perez et al., 1999, Abaunza et al., 2003, 2008). Το γεγονός αυτό ανήγαγε το σαυρίδι, από τα μέσα της δεκαετίας του 1980, σε σημαντικό εμπορεύσιμο είδος της ευρωπαϊκής ως επί το πλείστον αλιείας, που αλιεύεται με ποικιλία αλιευτικών εργαλείων, όπως η τράτα, το παραγάδι, το γρι-γρι και οι παγίδες, και παρέχεται στην αγορά σε πληθώρα μορφών, όπως φρέσκο, κατεψυγμένο, αλίπαστο, καπνιστό και κονσερβοποιημένο (Frimodt, 1995, Abaunza et al., 1995, 2003, FAO, 2015). Παρά το γεγονός ότι η συστηματική αλίευση του είδους ξεκίνησε στις αρχές της δεκαετίας του 1950, η έντονη αλιευτική πίεση ασκήθηκε στους πληθυσμούς του κατά τις δεκαετίες του 1980 και 1990 (Abaunza et al., 2003). Εκ των τριών, κύριων αποθεμάτων που αναγνωρίζονται στον Β.Α. Ατλαντικό, το ατλαντο-ιβηρικό απόθεμα, είναι το πιο περιορισμένο (Abaunza et al., 2003), και οι εκφορτώσεις της Πορτογαλίας, από την οποία και προέρχονται τα άτομα που αναλύθηκαν στην παρούσα μελέτη, αντιστοιχούν στο 5-10% της παγκόσμιας παραγωγής τα τελευταία χρόνια (Εικ. 3α) (FAO, 2015). 9

10 ΕΝΘΕΤΟ 1 Το σαυρίδι του Ατλαντικού, Trachurus trachurus (Linnaeus, 1758) (Τάξη: Perciformes, Οικογένεια: Carangidae), είναι θαλάσσιο είδος της πελαγικής/βενθοπελαγικής ζώνης με το σύνηθες βάθος εντοπισμού του να κυμαίνεται μεταξύ 100 και 200 μέτρων (Abaunza et al., 2003, FAO-FIGIS, 2005, Froese & Pauly, 2014). Συγκαταλέγεται μεταξύ των μεσαίου μεγέθους πελαγικών ειδών ιχθύων, με το μέσο ολικό του μήκος να εκτιμάται μεταξύ 15 και 40 εκατοστών, (ICES, 2006, FAO, 2015), το μέγιστο δημοσιευμένο βάρος να αγγίζει τα 2 κιλά (Ly et al., 1996) και τη διάρκεια ζωής του να αγγίζει τα 40 έτη (Eltink & Kuiter, 1989, Abaunza et al., 2003). Συχνά σχηματίζει κοπάδια με ανήλικα άτομα ρέγκας, με πληθυσμούς σκουμπριού (Scomber scombrus) ή άτομα των υπολοίπων ειδών του γένους Trachurus (T. mediterraneus, T. picturatus), ενώ στις τροφικές του συνήθειες συμπεριλαμβάνονται καρκινοειδή, κεφαλόποδα και μικρά ψάρια (Van Marlen, 2000, Froese & Pauly, 2014, ICES, 2014). Το συγκεκριμένο είδος εμφανίζει ευρεία γεωγραφική εξάπλωση, με επιβεβαιωμένη παρουσία σε 53 χώρες, εντοπιζόμενο στην συντριπτική πλειοψηφία των ανατολικών ακτών του Ατλαντικού Ωκεανού (από την Ισλανδία έως τη Σενεγάλη), σε ολόκληρη τη λεκάνη της Μεσογείου Θάλασσας και στη Μαύρη Θάλασσα, με μικρότερη ωστόσο συχνότητα (Priede, 1994, Abaunza et al., 2003) (Εικ. 2). Εικόνα 2. Γεωγραφική εξάπλωση του σαυριδιού του Ατλαντικού, Trachurus trachurus (FAO, 2015). 10

11 Εικόνα 3. (α) Εκφορτώσεις του σαυριδιού του Ατλαντικού, Trachurus trachurus, στην Πορτογαλία τη περίοδο , και (β) παγκόσμια αλιευτική παραγωγή σαυριδιού για την περίοδο (FAO, 2015). Η αυξανόμενη σημασία των ιχθυαποθεμάτων του σαυριδιού οδήγησε στην ένταξή του υπό καθεστώς παρακολούθησης από τις αρχές της δεκαετίας του 1990 μέχρι και σήμερα, με αποτέλεσμα τη σταθεροποίηση της αλιευτικής παραγωγής από το 2000 και εφεξής, περί τους τόνους ετησίως (FAO, 2015) (Εικ. 3β), παρά τις αλλαγές που συντελέστηκαν στα διαχειριστικά σχέδια. Συγκεκριμένα, από το 1992 μέχρι και το 2004, σε τριετή βάση, εφαρμοζόταν από το ICES (International Council for the Exploration of the Sea) η ΑΕΡΜ για την εκτίμηση της SSB του σαυριδιού του Ατλαντικού (Priede, 1994, Gordo et al., 2008, Costa, 2009, Goncalves et al., 2009), καθώς το πρότυπο γονιμότητάς του εθεωρείτο καθορισμένο. Ωστόσο, από το 2007, επίσης σε τριετή βάση, πραγματοποιείται, σε όλα τα πεδία ωοτοκίας, και καθ όλη την περίοδο ωοτοκίας του είδους, εκτίμηση της SSB μέσω της DEPM (Goncalves et al., 2009, Damme et al., 2013). Την αλλαγή προσανατολισμού σχετικά με τη χρησιμοποιούμενη μέθοδο εκτίμησης της SSB επέφεραν τα αποτελέσματα διαφόρων μελετών, τα οποία υποδείκνυαν ακαθόριστο πρότυπο γονιμότητας για το σαυρίδι (Karlou-Riga & Economidis, 1997, Gordo et al., 2008, Ndjaula et al., 2009). Στο πλαίσιο των αλλαγών στη διαχείριση του συγκεκριμένου είδους, και προς βελτίωση των εκτιμήσεων της SSB αυτού, έχουν διατυπωθεί διάφορες ιδέες, όπως η διεξαγωγή των δειγματοληψιών σε διετή αντί τριετούς βάσης (Ndjaula et al., 2009), και η υλοποίηση μιας εκτεταμένης ανάλυσης των υπαρχόντων χρονοσειρών της SSB, προκειμένου να ελεγχθεί η αξιοπιστία της DEPM (Damme et al., 2013). 11

12 1.3 ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΑΥΡΙΔΙΟΥ Το σαυρίδι είναι είδος γονοχωριστικό, δεν εμφανίζει φυλετικό διμορφισμό και αναπαράγεται περισσότερες από μία φορές κατά τη διάρκεια της ζωής του (Gordo et al., 2008), με την ηλικία και το μήκος πρώτης αναπαραγωγικής ωρίμανσης να εμφανίζουν τιμές κυμαινόμενες (Πίνακας 1). Η περίοδος ωοτοκίας του είναι γενικά παρατεταμένη (Sola et al., 1990, Abaunza et al., 2003, Dransfeld et al., 2005), με τη διάρκειά της ωστόσο, να διαφοροποιείται μεταξύ των διαφορετικών περιοχών εξάπλωσης του είδους. Συγκεκριμένα, η διάρκεια της περιόδου ωοτοκίας στη Βόρεια Θάλασσα, τα στενά της Μάγχης και τη Δ. Μεσόγειο υπολογίζεται στους 3 μήνες (Letaconnoux, 1951, Planas & Vives, 1953, Polonsky & Tormosova, 1969, Sahrhage, 1970, Macer, 1974, Borges & Gordo, 1991, Eltink, 1991), στις ατλαντικές ακτές της Ισπανίας και την Αδριατική Θάλασσα στους 3-4 μήνες (Letaconnoux, 1951, Anadon, 1960, Sola, 1990, Alergia-Hernandez, 1994), στο Σαρωνικό Κόλπο στους 4-6 μήνες (Karlou-Riga & Economidis, 1996, 1997), και στις πορτογαλικές ακτές από 3 έως 8 μήνες (Barraca, 1964, Borges et al., 1977, Arruda, 1982, 1984, Eaton, 1989, Eltink, 1991, Borges & Gordo, 1991, Borges, 1996, Abaunza et al., 2003, Dransfeld et al., 2005, Costa, 2009). Από το γεωγραφικό πλάτος εξαρτάται και η στιγμή της έναρξης της περιόδου ωοτοκίας του σαυριδιού (Sedletskaya, 1970, 1971). Συγκεκριμένα, η περίοδος ωοτοκίας ξεκινά: (1) στα τέλη Δεκεμβρίου με τέλη Ιανουαρίου για την περιοχή του Σαρωνικού Κόλπου και τη Δ. Μεσόγειο (Planas & Vives, 1953, Karlou-Riga & Economidis, 1997), (2) τον Ιανουάριο για τις πορτογαλικές ακτές (Borges et al., 1977, Arruda, 1982, 1984, Borges & Gordo, 1991, Borges, 1996, Costa, 2009), και (3) το Μάιο για το Βισκαϊκό Κόλπο, τα στενά της Μάγχης, τη Βόρεια Θάλασσα και την Αδριατική Θάλασσα (Letaconnoux, 1951, Polonsky & Tormosova, 1969, Sahrhage, 1970, Alergia-Hernandez, 1994). Κατά αντιστοιχία με τη διάρκεια και την έναρξη της ωοτοκίας, και η χρονική στιγμή της κορύφωσής της μεταβάλλεται χωρικά. Εν προκειμένω, τοποθετείται τους μήνες Φεβρουάριο και Μάρτιο για τις πορτογαλικές ακτές (Borges et al., 1977, Arruda, 1982, 1984, Borges & Gordo, 1991, Borges, 1996, Costa, 2009), μεταξύ Μαρτίου και Απριλίου για την περιοχή του Σαρωνικού Κόλπου (Karlou-Riga & Economidis, 1996), και την περίοδο Μαΐου-Ιουνίου για την περιοχή της Βόρειας Θάλασσας (Letaconnoux, 1951, Macer, 1974, Russel, 1976, Lucio & Martin, 1989). Κατά τη διάρκεια της εκάστοτε αναπαραγωγικής περιόδου το σαυρίδι ωοτοκεί περισσότερες από μία φορές (Komarov, 1964, Macer, 1974, Nazarov, 1977, Karlou- Riga & Economidis, 1996, 1997, Abaunza et al., 2003, 2008, Gordo et al., 2008, Costa, 2009), πρόκειται δηλαδή για πολλαπλό αποθέτη (βλ. Γλωσσάρι), γεγονός που του προσδίδει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα έναντι ειδών που υιοθετούν διαφορετικές στρατηγικές (βλ. Ένθετο 2). 12

13 Πίνακας 1. Ηλικία (έτη) και μήκος (εκατοστά) 1 ης αναπαραγωγικής ωρίμανσης του σαυριδιού του Ατλαντικού, Trachurus trachurus (τροποποιημένος από Abaunza et al., 2003, 2008). Συντομεύσεις: FL (fork length) = μεσουραίο μήκος, SL (standard length) = σταθερό μήκος, M (male) = αρσενικό, F (female) = θηλυκό. Περιοχή Περίοδος δειγματοληψίας Β. Θάλασσα & Στενά Μάγχης Φύλο Μήκος Ηλικία (FL) Β. Θάλασσα & Στενά Μάγχης M+F Β. Θάλασσα & Στενά Μάγχης M <18 <2 Β. Θάλασσα Ιρλανδική & Κελτική Θάλασσα 5 M 22, F 25,4 - Κελτική Θάλασσα M 20,8 3,1 Βισκαϊκός Κόλπος Βισκαϊκός Κόλπος 7 M 20, F 20,6 - Β./Β.Δ. Ισπανικές ακτές ,1 - Β./Β.Δ. Ισπανικές ακτές Β./Β.Δ. Ισπανικές ακτές , 1986, 1987 Βισκαϊκός Κόλπος Λισαβόνα M F M F Δ. Πορτογαλικές ακτές 12, M+F Ν. Πορτογαλικές ακτές 12, M+F 20,9 21,9 <19 <25 19 (FL) (SL) (SL) Ν. Πορτογαλικές ακτές M 17,5 1,21 Πορτογαλικές ακτές M+F 22,5 - Πορτογαλικές ακτές M 19,1 - Β. Αφρική Β. Αφρική Καταλονία (Β.Δ. Μεσόγειος) ,5 - Καταλονία (Β.Δ. Μεσόγειος) Σαρωνικός Κόλπος F Αιγαίο Πέλαγος M F 17, ,9 2,59 1 Polonsky, 1969, 2 Macer, 1974, 3 Abaunza et al., 2008, 4 Sahrhage, 1970, 5 Kerstan, 1985, 6 Letaconnoux, 1951, 7 Lucio & Martín, 1989, 8 Lozano Cabo, 1952, 9 Anadόn, 1960, 10 Abaunza et al., 1995, 11 Barraca, 1964, 12 Arruda, 1982, 13 Arruda, 1984, 14 Borges & Gordo, 1991, 15 Gail, 1954, 16 Sedletskaya, 1971, 17 Andreu & Rodriguez-Roda, 1951, 18 Planas & Vives, 1953, 19 Karlou-Riga & Economidis,

14 ΕΝΘΕΤΟ 2 Έχουν διατυπωθεί διάφορες θεωρίες για να αιτιολογήσουν την επιλογή της πολλαπλής απόθεσης από πληθώρα ειδών. Μία εξ αυτών, θεωρεί την εν λόγω στρατηγική τρόπο αύξησης της πιθανότητας επιβίωσης των απογόνων, μέσω της μείωσης του ρίσκου να αποτεθούν όλα τα αυγά σε μία περίοδο δυσμενών καιρικών συνθηκών, έντονης θήρευσης, ή έλλειψης τροφής (Murua & Saborido-Rey, 2003, Abaunza et al., 2008). Σε διαφορετική στόχευση απέδωσαν την προκειμένη στρατηγική οι McEvoy και McEvoy (1992), υποστηρίζοντας, ότι η πολλαπλή απόθεση επιτρέπει την «φιλοξενία» περισσοτέρων ωοκυττάρων στην ωοθήκη στη διάρκεια της περιόδου ωοτοκίας και επομένως αποτελεί έμμεσο τρόπο αύξησης της γονιμότητας. Τέλος, άλλοι ερευνητές αναφέρουν την πολλαπλή απόθεση ως αναγκαιότητα, την οποία επιβάλει ο συνδυασμός της ενδογενούς υψηλής γονιμότητας των ειδών που την υιοθετούν και του περιορισμένου αριθμού ωοκυττάρων που μπορούν να φιλοξενηθούν στις ωοθήκες τους κατά το στάδιο της ενυδάτωσης (Bagenal, 1978, Fordham & Trippel, 1999, Murua & Saborido-Rey, 2003). Αναφορικά με το πρότυπο γονιμότητας του σαυριδιού, όλες οι τελευταίες έρευνες το χαρακτηρίζουν ακαθόριστο (Karlou-Riga & Economidis, 1997, Gordo et al., 2008, Ndjaula et al., 2009). Οι έρευνες αυτές βασίστηκαν στην εξέταση των τεσσάρων παραδοσιακών κριτηρίων καθορισμού του προτύπου γονιμότητας ιχθύων που αναπτύχθηκαν από τους Hunter et al. (1989) και Greer Walker et al. (1994) (βλ. Ένθετο 3). Ωστόσο, καμία εξ αυτών δεν παρέχει αδιάσειστες αποδείξεις, με αποτέλεσμα η αβεβαιότητα αναφορικά με το συγκεκριμένο ζήτημα να παραμένει (Gordo et al., 2008, ICES, 2012). Ταυτόχρονα, δεν υφίσταται σαφής και οριστική διατύπωση αναφορικά με την ύπαρξη ή απουσία ημερήσιου προτύπου ωοτοκίας (βλ. Γλωσσάρι) για το σαυρίδι (ICES, 2012), με αποτέλεσμα όλες οι υπάρχουσες εκτιμήσεις της συχνότητας ωοτοκίας (S) (βλ. Γλωσσάρι), η οποία αποτελεί βασική παράμετρο της DEPM (Lasker, 1985, Gunderson, 1993), να κρίνονται επισφαλείς (Goncalves et al., 2009). Συμπερασματικά, η διττή αυτή πηγή αβεβαιότητας (πρότυπο γονιμότητας και ύπαρξη ή απουσία ημερήσιου προτύπου ωοτοκίας) θέτει εν αμφιβόλω την ορθότητα όλων των εκτιμήσεων της SSB του είδους που έχουν εξαχθεί την τελευταία εικοσαετία (Goncalves et al., 2009). 14

15 ΕΝΘΕΤΟ 3 Οι Hunter et al. (1989) και Greer Walker et al. (1994) διατύπωσαν τέσσερα κριτήρια καθορισμού του προτύπου γονιμότητας ιχθύων, τα οποία έχουν χρησιμοποιηθεί στη μελέτη πολλών διαφορετικών ειδών και επί σειρά ετών: 1. Η ασυνεχής κατανομή συχνοτήτων των μεγεθών των ωοκυττάρων, αποτελεί ένδειξη καθορισμένου προτύπου γονιμότητας, ενώ η συνεχής υποδεικνύει ακαθόριστο πρότυπο. 2. Η εποχική μείωση της ολικής γονιμότητας κατά τη διάρκεια της περιόδου ωοτοκίας αποτελεί χαρακτηριστικό γνώρισμα των ειδών με καθορισμένο πρότυπο γονιμότητας. 3. Η εποχική αύξηση της μέσης διαμέτρου των λεκιθικών ωοκυττάρων υποδηλώνει καθορισμένο πρότυπο γονιμότητας. 4. Η γενικευμένη παρουσία ατρητικών ωοκυττάρων/ωοθυλακίων προς το τέλος της περιόδου ωοτοκίας θεωρείται γνώρισμα των ειδών με ακαθόριστο πρότυπο γονιμότητας. 1.4 ΣΤΟΧΟΙ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Η παρούσα εργασία, επικεντρώνεται στο ατλαντο-ιβηρικό απόθεμα του σαυριδιού και έχει ως κύριους στόχους τη διευκρίνιση του ημερήσιου προτύπου ωοτοκίας και του προτύπου γονιμότητας του πληθυσμού. Για την επίτευξη του πρώτου στόχου εξετάστηκε το ημερήσιο πρότυπο: (α) της εξέλιξης της διαμέτρου των ωοκυττάρων της ομάδας ωοτοκίας (AB βλ. Γλωσσάρι) σε διάφορα αναπτυξιακά στάδια ωοθηκών, και (β) της εμφάνισης των ωοτοκούντων θηλυκών, των ατόμων δηλαδή που συλλαμβάνονται κατά την ώρα της ωοτοκίας. Για την επίτευξη του δεύτερου στόχου διερευνήθηκε η εποχική μεταβολή της ολικής γονιμότητας (F t βλ. Γλωσσάρι), και ακολούθως, υιοθετήθηκε μία πρωτοποριακή μεθοδολογία, η οποία βασίζεται στη σύγκριση του ρυθμού μεταβολής της σχετικής ολικής γονιμότητας (RF t βλ. Γλωσσάρι) και της ειδικής ημερήσιας γονιμότητας (DSF βλ. Γλωσσάρι). Οι εκτιμήσεις όλων των παραμέτρων έγιναν, επίσης, με τρόπο πρωτοποριακό, καθώς εφαρμόστηκαν για πρώτη φορά δύο διαφορετικές μέθοδοι, επί διαφορετικού υλικού η κάθε μία, σε τόσο μεγάλο αριθμό δειγμάτων. Συγκεκριμένα, εφαρμόστηκε: (1) η μέθοδος της ανάλυσης μεριδίων σε ψηφιακές εικόνες υποδειγμάτων ιστού ωοθηκών, και (2) η μέθοδος της στερεολογικής ανάλυσης ιστολογικών τομών ωοθηκών. 15

16 Και οι δύο στόχοι της μελέτης αποσκοπούν στη διεύρυνση της γνώσης γύρω από την αναπαραγωγική βιολογία του σαυριδιού, προκειμένου οι εκτιμήσεις των παραμέτρων των διαχειριστικών σχεδίων που εφαρμόζονται για το εν λόγω είδος να κρίνονται στο άμεσο μέλλον ακριβείς. Συγκεκριμένα, η οριστική διασαφήνιση του προτύπου γονιμότητας του ατλαντο-ιβηρικού αποθέματος του σαυριδιού θα συμβάλει στον αμετάκλητο καθορισμό της μεθόδου εκτίμησης της SSB του, ενώ μία ενδεχόμενη ύπαρξη ημερήσιου προτύπου ωοτοκίας θα καταστήσει τις μελλοντικές εκτιμήσεις της συχνότητας ωοτοκίας, και επομένως και της SSB, αντιπροσωπευτικές. 16

17 2. ΥΛΙΚΑ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΙ 2.1 ΣΥΛΛΟΓΗ, ΕΠΙΛΟΓΗ ΚΑΙ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΔΕΙΓΜΑΤΩΝ Δείγματα ενηλίκων ατόμων σαυριδιού συλλέχθηκαν ανοικτά της Πορτογαλίας στα πλαίσια της εκτίμησης της SSB του ατλαντο-ιβηρικού αποθέματος του είδους με τη μέθοδο της DEPM από τις 27 Ιανουαρίου έως τις 27 Μαρτίου του 2010, περίοδος που αντιστοιχεί στην περίοδο ωοτοκίας του εν λόγω αποθέματος (Gordo et al., 2008). Πραγματοποιήθηκαν 57 δειγματοληψίες, εκ των οποίων οι 33 διεξήχθησαν από το ερευνητικό σκάφος NORUEGA του ινστιτούτου IPMA (Instituto Portugues do Mar e da Atmosfera), ενώ οι υπόλοιπες 24 πραγματοποιήθηκαν από 9 σκάφη της εμπορικής αλιείας (Εικ. 4). Όλες οι δειγματοληψίες έλαβαν χώρα μεταξύ 7:15 π.μ. και 17:00 μ.μ. και σε βάθη κυμαινόμενα από 30 έως 240 μέτρα (Παράρτημα 3, Πίνακας 6). Εικόνα 4. Δίκτυο σταθμών δειγματοληψίας ενηλίκων ατόμων σαυριδιού του Ατλαντικού, Trachurus trachurus, την περίοδο 27/01-27/03/2010 στα πλαίσια της εκτίμησης της SSB του ατλαντο-ιβηρικού αποθέματος. Με κύκλο οι σταθμοί του σκάφους NORUEGA και με τετράγωνο των σκαφών της εμπορικής αλιείας. Με πράσινο χρώμα οι σταθμοί των οποίων τα δείγματα χρησιμοποιήθηκαν και με κόκκινο αυτοί, που τα δείγματά τους δεν αναλύθηκαν. 17

18 Αμέσως μετά τη σύλληψή, τα δείγματα τοποθετήθηκαν σε δοχεία με διάλυμα φορμαλίνης 4%. Μετά την ολοκλήρωση της αποστολής (για τα δείγματα του NORUEGA) ή μετά το πέρας της αλιευτικής προσπάθειας (για τα δείγματα της εμπορικής αλιείας), τα δείγματα μεταφέρθηκαν στα εργαστήρια του IPMA, όπου έγινε προσδιορισμός του φύλου και μετρήσεις ολικού μήκους (L, cm), ολικού βάρους σώματος (W, g) και βάρους σώματος χωρίς εντόσθια (Wev, g). Οι ωοθήκες των θηλυκών διαχωρίστηκαν μακροσκοπικά σε στάδια ωρίμανσης, ζυγίστηκαν (Wg, g) και τοποθετήθηκαν σε ξεχωριστά δοχεία με φορμαλίνη 4%. Ο μακροσκοπικός προσδιορισμός του σταδίου ωρίμανσης αποτελεί μία ταχεία και ανέξοδη πρακτική, που επιτρέπει την εξέταση πολλαπλών δειγμάτων (Tomkiewicz et al., 2003), αλλά στους πολλαπλούς αποθέτες, με ασύγχρονη ανάπτυξη ωοθήκης (βλ. Γλωσσάρι), όπως το σαυρίδι, μόνον η μικροσκοπική εξέταση ιστολογικών τομών μπορεί να επιφέρει ακριβείς εκτιμήσεις για το στάδιο ωρίμανσης (Πίνακας 2). Για το λόγο αυτό, οι συντηρημένες ωοθήκες (n=1085) υποβλήθηκαν, ακολούθως, σε ιστολογική επεξεργασία η οποία περιελάμβανε λήψη ιστού από το μέσον ενός εκ των δύο λοβών κάθε ωοθήκης, αφυδάτωση, διαύγαση, έγκλιση σε παραφίνη, λήψη εγκάρσιων τομών πάχους 3-5 μm και χρώση αυτών με αιματοξυλίνη/ηωσίνη. Δεδομένου ότι ορισμένες δειγματοληψίες διεξήχθησαν την ίδια ημερομηνία ή/και την ίδια ώρα, στη μελέτη χρησιμοποιήθηκαν δείγματα από ορισμένες εξ αυτών. Η επιλογή βασίστηκε στις ακόλουθες προϋποθέσεις: (1) την πληρέστερη δυνατή κάλυψη της περιόδου δειγματοληψίας, (2) την ευρύτερη δυνατή κάλυψη της ώρας δειγματοληψίας, και (3) την αποφυγή χρησιμοποίησης δειγμάτων με ίδια ημερομηνία ή/και ώρα. Συνεπώς, επιλέχθηκε να συμπεριληφθούν στη μελέτη τα δείγματα από 30 από τις συνολικές 57 δειγματοληψίες. Οι ιστολογικές τομές όλων των επιλεγμένων δειγμάτων (n=861) υποβλήθηκαν σε μικροσκοπικό έλεγχο προκειμένου: (1) να αναγνωριστεί το στάδιο ωρίμανσης (Πίνακας 2), και (2) να εκτιμηθεί η ποιότητα της τομής. Η αναγνώριση του σταδίου ωρίμανσης ήταν απαραίτητη προκειμένου να αποκλειστούν από την ανάλυση όσα άτομα βρίσκονταν στη φάση της πρωτογενούς αύξησης, ενώ η ποιότητα των τομών έπρεπε να είναι ικανοποιητική, ώστε να είναι δυνατή η εκτίμηση της γονιμότητας με τη στερεολογική μέθοδο (βλ. Ενότητα 2.2). Ταυτόχρονα, έπρεπε και η ποιότητα των συντηρημένων ωοθηκών των επιλεγμένων ατόμων να είναι καλή, ώστε να μπορεί να γίνει λήψη υποδειγμάτων ιστού για τη βαρυμετρική μέθοδο (βλ. Ενότητα 2.3). Συμπερασματικά, και με βάση τα κριτήρια αυτά, επελέγησαν να συμπεριληφθούν στην μελέτη οι συντηρημένες ωοθήκες και οι αντίστοιχες ιστολογικές τομές 223 ατόμων, που όλα βρίσκονταν στη φάση της δευτερογενούς αύξησης (Πίνακας 3). 18

19 Πίνακας 2. Στάδια ωρίμανσης των ωοκυττάρων του σαυριδιού του Ατλαντικού, Trachurus trachurus (βάσει των κριτηρίων των Brown-Peterson et al., 2011) Φάση αύξησης ωοθήκης Πρωτογενής (PG) Δευτερογενής (SG) Στάδιο ωρίμανσης Πρωτογενές Κυστιδίων (CA) Έναρξη λεκιθογένεσης (Vtg1) Μέσο λεκιθογένεσης (Vtg2) Τεταρτογενές στάδιο λεκιθογένεσης (Vtg3) Έναρξη μετανάστευσης πυρήνα (MN1) Ολοκλήρωση μετανάστευσης πυρήνα (MN2) Ενυδάτωση (HYD) Ιστολογική απεικόνιση Παρουσία ωογονίων ή πρωτογενών ωοκυττάρων και αραιός συνδετικός ιστός. Περιορισμένος χώρος μεταξύ των ωοκυττάρων στις λαμέλες και λεπτό τοίχωμα ωοθήκης. Απουσία σταγονιδίων ελαίου και μυϊκών δεσμίδων. Εμφάνιση κυστιδίων στο κυτόπλασμα και πιθανή εμφάνιση σταγονιδίων ελαίου (εξαρτάται από το είδος). Μικρά σφαιρίδια λεκίθου εμφανίζονται περιμετρικά του κυτοπλάσματος ή του πυρήνα. Πιθανώς να εντοπίζονται μικρά σταγονίδια ελαίου διάσπαρτα στο κυτόπλασμα (εξαρτάται από το είδος). Μεγαλύτερα σφαιρίδια λεκίθου κατανεμημένα σε ολόκληρο το κυτόπλασμα. Πιθανώς να εντοπίζονται μικρά σταγονίδια ελαίου διάσπαρτα στο κυτόπλασμα (εξαρτάται από το είδος). Πολυάριθμα, μεγάλα σφαιρίδια λεκίθου κατακλύζουν το κυτόπλασμα, και σταγονίδια ελαίου εάν είναι παρόντα (εξαρτάται από το είδος) αρχίζουν να συγκεντρώνονται γύρω από τον πυρήνα. Έναρξη μετανάστευσης του πυρήνα στο ζωικό πόλο. Τα σταγονίδια ελαίου εάν είναι παρόντα (εξαρτάται από το είδος) αρχίζουν να συγκεντρώνονται στον αντίθετο από τη φορά κίνησης του πυρήνα πόλο. Ολοκλήρωση της μετανάστευσης του πυρήνα στο ζωικό πόλο. Τα σταγονίδια ελαίου εάν είναι παρόντα (εξαρτάται από το είδος) συντήκονται σε μεγαλύτερες σταγόνες. Έντονη αύξηση του μεγέθους του ωοκυττάρου, αποδιοργάνωση της πυρηνικής μεμβράνης και συγχώνευση των σφαιριδίων λεκίθου προς σχηματισμό πλακιδίων λεκίθου. 19

20 Ώρα Πίνακας 3. Κατανομή των δειγμάτων ανά ομάδα ωοτοκίας, ημερομηνία και ώρα δειγματοληψίας. Συντομεύσεις: ΑΒ = ομάδα ωοτοκίας, Vtg2 = μέσο λεκιθογένεσης, Vtg3 = τεταρτογενές στάδιο λεκιθογένεσης, ΜΝ1 = έναρξη μετανάστευσης πυρήνα, ΜΝ2 = ολοκλήρωση μετανάστευσης πυρήνα, HYD = ενυδάτωση Ημερομηνία 29/1-11/2 17/2-20/2 4/3-15/3 19/3-25/3 ΑΒ Vtg 3 MN 1 MN 2 HYD Vtg 2 Vtg 3 MN 1 MN 2 HYD Vtg 2 Vtg 3 MN 1 MN 2 HYD Vtg 3 MN 1 7:00-8:00 8:00-9:00 9:00-10: :00-11:00 11:00-12:00 12:00-13:00 13:00-14:00 14:00-15:00 15:00-16:00 16:00-17: ΣΤΕΡΕΟΛΟΓΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΣ Οι ιστολογικές τομές και των 223 ατόμων φωτογραφήθηκαν τμηματικά (Εικ. 5α), σε μεγέθυνση Χ20, με ψηφιακή κάμερα (Olympus U-CMAD3) συνδεδεμένη με οπτικό μικροσκόπιο. Κατόπιν, με τη χρήση του λογισμικού ImageJ, υλοποιήθηκε η σύνθεση των επιμέρους φωτογραφιών κάθε ιστολογικής τομής, με αποτέλεσμα να προκύψουν οι φωτογραφίες-μωσαϊκά ολόκληρων των τομών (Εικ. 5β). 20

21 Εικόνα 5. (α) Τμηματική φωτογράφιση ιστολογικής τομής ωοθήκης, και (β) σύνθεση της φωτογραφίας-μωσαϊκού ολόκληρης της τομής με τη χρήση του λογισμικού ImageJ. Η υψηλή ανάλυση των μικροφωτογραφιών επέτρεψε τον ακριβή προσδιορισμό του αναπτυξιακού σταδίου καθενός από τα SG ωοκύτταρα, και τον προσδιορισμό της ομάδας ωοτοκίας (ΑΒ), με τα ωοκύτταρα αυτής να βρίσκονται, κατά περίπτωση, σε ένα από τα ακόλουθα αναπτυξιακά στάδια: Vtg3 (Εικ. 6α), ΜΝ1 (Εικ. 6β), ΜΝ2 (Εικ. 6γ), HYD (Εικ. 6δ) (βλ. Πίνακα 2). Ταυτόχρονα, πραγματοποιήθηκε και εντοπισμός των κενών ωοθυλακίων (POFs βλ. Γλωσσάρι), τα οποία αποτελούν τα κατάλοιπα των ωοκυττάρων που έχουν ήδη αποτεθεί (Ganias, 2012). Εικόνα 6. Ιστολογική απεικόνιση ωοκυττάρων στα στάδια: (α) Vtg3, (β) ΜΝ1, (γ) MN2 (δ) HYD. Συντομεύσεις: Vtg3 = τεταρτογενές στάδιο λεκιθογένεσης, MN1 = έναρξη μετανάστευσης πυρήνα, MN2 = ολοκλήρωση μετανάστευσης πυρήνα, HYD = ενυδάτωση. 21

22 Εν συνεχεία, εφαρμόστηκε η στερεολογική μέθοδος (Emerson et al., 1990) για τον προσδιορισμό του αριθμού των ωοκυττάρων του κάθε αναπτυξιακού σταδίου στις ιστολογικές τομές 47 εκ των αρχικών 223 ατόμων (Πίνακας 3), τα οποία κάλυπταν χρονικά ολόκληρη την περίοδο της ωοτοκίας. Η εφαρμογή της συγκεκριμένης μεθόδου βασίζεται στην αρχή του Delesse (1847), σύμφωνα με την οποία ο κλασματικός όγκος (V i ) των ωοκυττάρων είναι ανάλογος με το κλασματικό τους εμβαδόν στις ιστολογικές τομές. Η τιμή V i εκτιμήθηκε χρησιμοποιώντας ένα πρότυπο δίκτυο 256 σημείων εντός πέντε πλαισίων καταμέτρησης των 5 mm 2 έκαστο (Emerson et al., 1990) (Εικ. 7α). Συγκεκριμένα, η μέθοδος περιλαμβάνει: (1) τον ορισμό θετικών και αρνητικών πλευρών για κάθε πλαίσιο, προκειμένου να καθοριστούν τα ωοκύτταρα που θα καταμετρηθούν, (2) την καταμέτρηση των ωοκυττάρων κάθε διαφορετικού αναπτυξιακού σταδίου (Na i ), (3) την τοποθέτηση πλέγματος σημείων εμβαδού 0,08 mm 2 επί της φωτογραφίας-μωσαϊκού, (4) την καταμέτρηση του αριθμού των σημείων που εφάπτονται επί των ωοκυττάρων κάθε αναπτυξιακού σταδίου, (5) την καταμέτρηση των σημείων που δεν εφάπτονται επί καμίας ιστολογικής δομής (Εικ. 7β-δ). Εικόνα 7. Εφαρμογή της στερεολογικής μεθόδου σε ιστολογική τομή ωοθήκης, μέσω του λογισμικού ImageJ: (α) τοποθέτηση πλαισίων, (β) ορισμός θετικών πλευρών, (γ) καταμέτρηση των ωοκυττάρων κάθε διαφορετικού αναπτυξιακού σταδίου, και (δ) τοποθέτηση πλέγματος σημείων. 22

23 Το ζητούμενο της στερεολογικής μεθόδου ήταν η εκτίμηση της κατά όγκο πυκνότητας των ωοκυττάρων κάθε αναπτυξιακού σταδίου (Nv i ), εντός της εκάστοτε ωοθήκης, η οποία και υπολογίστηκε από την εξίσωση των Weibel et al. (1966): (1) Όπου: Na i είναι ο αριθμός των ωοκυττάρων του εκάστοτε αναπτυξιακού σταδίου ανά mm 2, V i ο κλασματικός όγκος των ωοκυττάρων του εκάστοτε σταδίου, ενώ β και K είναι συντελεστές που αντανακλούν το σχήμα και την κατανομή μεγέθους των ωοκυττάρων, αντίστοιχα. Η παράμετρος β αντιστοιχεί στην αναλογία μεγέθους της μεγαλύτερης προς τη μικρότερη διάμετρο ενός υποδείγματος ωοκυττάρων (Weibel & Gomez, 1962), ενώ το Κ υπολογίζεται μέσω την εξίσωσης του Williams (1997), και συγκεκριμένα, θεωρώντας την διάμετρο κάθε ωοκυττάρου ίση με το μέσο όρο της μεγαλύτερης και της μικρότερης «διαμέτρου» του: όπου: (2) (3) Για την εκτίμηση του Κ από την εξίσωση 2, θα πρέπει ο πυρήνας των ωοκυττάρων στις ιστολογικές τομές που θα χρησιμοποιηθούν να είναι εμφανής. Οι Emerson et al. (1990) θεωρούν ότι η τιμή του Κ μπορεί να εκτιμηθεί υπολογίζοντας τις διαμέτρους (D i ) από ένα υποδείγμα 50 ωοκυττάρων. (4) 2.3 ΒΑΡΥΜΕΤΡΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΣ Πριν την έναρξη της επεξεργασίας των επιλεγμένων δειγμάτων με τη βαρυμετρική μέθοδο, υλοποιήθηκαν δύο προκαταρτικές, πιλοτικές μελέτες (βλ. Παράρτημα 1 & 2). Στόχος των συγκεκριμένων πειραμάτων ήταν η επιλογή μεθοδολογικών χαρακτηριστικών που να ικανοποιούν τις απαιτήσεις της όλης μελέτης. Συγκεκριμένα, τα δύο πειράματα αποσκοπούσαν στην επιλογή: (1) του κατάλληλου διαλύματος επεξεργασίας των υποδειγμάτων ιστού ωοθηκών που θα λαμβάνονταν, (2) του ιδανικού χρόνου παραμονής των εκάστοτε ωοκυττάρων εντός του διαλύματος πριν τη λήψη της φωτογραφίας, και (3) του απαιτούμενου βάρους υποδείγματος ιστού ωοθήκης που έπρεπε να ληφθεί από κάθε άτομο που θα εξεταζόταν. 23

24 Με την ολοκλήρωση των πιλοτικών μελετών, λήφθηκε από κάθε μία από τις 223 συντηρημένες ωοθήκες, από το μέσον ενός εκ των δύο λοβών της, υποδείγμα ιστού κατάλληλου βάρους (SSW, 0,01-0,1 g, ανάλογα με το στάδιο ωρίμανσης, βλ. Παράρτημα 2 Πιλοτική μελέτη 2), το οποίο ζυγίστηκε και τοποθετήθηκε σε ισοτονικό διάλυμα (βλ. Παράρτημα 1 Πιλοτική μελέτη 1) (Εικ. 8α-γ). Εικόνα 8. Στάδια λήψης υποδείγματος ιστού ωοθήκης και φωτογράφησής του: (α) δείγμα συντηρημένης ωοθήκης, (β) λήψη υποδείγματος ιστού ωοθήκης, (γ) ζύγισμα υποδείγματος, (δ) ανάδευση υποδείγματος, (ε) κοσκίνισμα υποδείγματος, και (στ) φωτογράφηση υποδείγματος. Στη συνέχεια, το εκάστοτε υποδείγμα υποβλήθηκε σε μέτρια ανάδευση προς διαχωρισμό των ωοκυττάρων και περάστηκε από κόσκινο διαμέτρου 150 μm προκειμένου να απομακρυνθούν τα μικρότερα, πρωτογενή ωοκύτταρα (PG) (βλ. Πίνακα 2) τα οποία δε θα χρησιμοποιούνταν στις εκτιμήσεις γονιμότητας (Εικ. 8δ-ε). Η επεξεργασία συνεχίστηκε με τη φωτογράφιση κάθε υποδείγματος, σε μεγέθυνση Χ8, με τη χρήση ψηφιακής κάμερας (Olympus SZX9) προσαρμοσμένης σε στερεοσκόπιο (Εικ. 8στ). Ακολούθως, κάθε φωτογραφία επεξεργάστηκε μέσω της ημι-αυτοματοποιημένης μεθόδου με τη χρήση του λογισμικού ImageJ (Thorsen & Kjesbu, 2001, Ganias et al., 2010) (Εικ. 9). Στο πρώτο στάδιο εφαρμογής της μεθόδου πραγματοποιείται μετατροπή του τύπου των φωτογραφιών σε 8-bit και ακολουθεί η προσαρμογή της φωτεινότητας, ώστε να είναι ευδιάκριτα τα ωοκύτταρα. Εν συνεχεία, γίνεται 24

25 αυτόματα η εκτίμηση της περιμέτρου, της διαμέτρου και του εμβαδού κάθε ωοκυττάρου, και του συνολικού αριθμού των SG ωοκυττάρων (Εικ. 9α-γ). Σε επόμενο στάδιο, το προκύπτον σχέδιο των περιγραμμάτων των ωοκυττάρων «φορτώνεται» επί της αρχικής φωτογραφίας, με σκοπό τη διόρθωση των περιμέτρων και του εμβαδού των λάθος αναγνωρισμένων ωοκυττάρων και την προσθήκη όσων δεν αναγνωρίστηκαν εξ αρχής αυτόματα (Εικ. 9δ). Εικόνα 9. Διαδοχικές φάσεις της ανάλυσης μεριδίων σε ψηφιακή φωτογραφία παρασκευάσματος ωοθήκης με το λογισμικό ImageJ: (α) μετατροπή του τύπου της φωτογραφίας σε 8-bit, (β) προσαρμογή της φωτεινότητας, (γ) καθορισμός της περιμέτρου και εκτίμηση του εμβαδού κάθε ωοκυττάρου, και (δ) «φόρτωση» του σχεδίου των περιγραμμάτων των ωοκυττάρων επί της αρχικής φωτογραφίας. Τα διορθωμένα δεδομένα του πλήθους (n t ), της διαμέτρου και του εμβαδού των ωοκυττάρων κάθε φωτογραφίας εισάγονται στο λογισμικό Microsoft Excel, όπου και ομαδοποιούνται σε κλάσεις μεγέθους με βάση τις τιμές της διαμέτρου. Κατόπιν, τα ομαδοποιημένα δεδομένα εισάγονται στο λογισμικό FiSAT II ( το οποίο και δημιουργεί την κατανομή συχνοτήτων των μεγεθών των ωοκυττάρων κάθε ατόμου, με βάση την οποία γίνεται και η διάκριση της ομάδας ωοτοκίας (ΑΒ) από τα υπόλοιπα SG ωοκύτταρα, καθώς και ο υπολογισμός του συνολικού αριθμού (n b ) και της μέσης διαμέτρου (OD b ) των ωοκυττάρων αυτής (Εικ. 10α-δ). 25

26 Εικόνα 10. Διάκριση των ωοκυττάρων της ΑΒ από τα υπόλοιπα SG ωοκύτταρα, και εκτίμηση του πλήθους και της μέσης διαμέτρου τους, μέσω της κατανομής συχνοτήτων των μεγεθών τους (OD) σε άτομο ευρισκόμενο στο στάδιο: (α) Vtg3, (β) MN1, (γ) MN2, (δ) HYD. Συντομεύσεις: Vtg3 = τεταρτογενές στάδιο λεκιθογένεσης, MN1 = έναρξη μετανάστευσης πυρήνα, MN2 = ολοκλήρωση μετανάστευσης πυρήνα, HYD = ενυδάτωση, ΑΒ = ομάδα ωοτοκίας, SG = ωοκύτταρα δευτερογενούς αύξησης πλην αυτών της ΑΒ. 2.4 ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑΣ Πραγματοποιήθηκαν μετρήσεις της ολικής γονιμότητας, τόσο απόλυτης (F t ) όσο και σχετικής (RF t ), του συνολικού δηλαδή αριθμού ωοκυττάρων δευτερογενούς αύξησης (SG), αλλά και της γονιμότητας ομάδας (απόλυτης - F b και σχετικής - RF b βλ. Γλωσσάρι), του αριθμού δηλαδή των ωοκυττάρων που αποβάλλονται ανά ωοτοκία. Οι εκτιμήσεις γονιμότητας βασίστηκαν στις τιμές της πυκνότητας ωοκυττάρων, όπως αυτές προέκυψαν τόσο με τη στερεολογική όσο και με τη βαρυμετρική μέθοδο Στερεολογική μέθοδος Οι τιμές της F t και της F b υπολογίστηκαν με βάση την εξίσωση 5, αντιστοιχούν δηλαδή, στο γινόμενο της κατά όγκο πυκνότητας (Nv) των SG ωοκυττάρων, και των ωοκυττάρων της ομάδας ωοτοκίας (Νν b ), αντίστοιχα (Βλ. Εξίσωση 1), με τον όγκο της ωοθήκης (Ov): Όπου: Όπου: Wg είναι το βάρος της ωοθήκης, και ρ η πυκνότητά της. (6) (5) 26

27 Επειδή για το σαυρίδι δεν υπήρχε εκτίμηση της πυκνότητας των ωοθηκών του, στην εξίσωση 6 χρησιμοποιήθηκαν οι τιμές πυκνότητας του είδους Alosa pseudoharengus (Ganias et al., In review). Το τελικό ζητούμενο της όλης ανάλυσης ήταν η εκτίμηση της σχετικής ολικής γονιμότητας (RF t ) και της σχετικής γονιμότητας ομάδας (RF b ), οι οποίες υπολογίστηκαν διαιρώντας με το βάρος σώματος χωρίς εντόσθια (Wev) τις F t και F b, αντίστοιχα: (7) & (8) Βαρυμετρική μέθοδος Η εκτίμηση των τιμών της F t και της F b έγινε πολλαπλασιάζοντας την πυκνότητα των SG ωοκυττάρων (n t ) και των ωοκυττάρων της ομάδας ωοτοκίας (n b ), αντίστοιχα, με το λόγο του βάρους της ωοθήκης προς το βάρος του εκάστοτε υποδείγματος: (9) & (10) Οι τιμές της σχετικής ολικής γονιμότητας (RF t ) και της σχετικής γονιμότητας ομάδας (RF b ), που αποτελούσαν και τα αρχικά ζητούμενα της όλης ανάλυσης, υπολογίστηκαν και πάλι από τις εξισώσεις 7 και 8, αντίστοιχα. 2.5 ΑΛΛΟΜΕΤΡΙΑ ΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑΣ Απαραίτητη προϋπόθεση για την ορθότητα της χρήσης της RF t και της RF b στις επικείμενες αναλύσεις ήταν οι τιμές τους να είναι ανεξάρτητες του μεγέθους σώματος, έτσι ώστε να μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε συγκρίσεις ατόμων ή ομάδων ατόμων διαφορετικού μεγέθους. Για το λόγο αυτό, εξετάστηκε η αλλομετρία της γονιμότητας ελέγχοντας τη σχέση της ολικής γονιμότητας (F t ) με το ολικό βάρος σώματος (W). Η F t, εκτιμώμενη και με τις δύο μεθόδους, εμφάνισε στατιστικά σημαντική γραμμική σχέση (P<0,05) με το ολικό βάρος σώματος (W), με την ανύψωση επί των αξόνων να μη διαφέρει στατιστικά σημαντικά από το μηδέν (P>0,1) σε καμία από τις δύο περιπτώσεις (Εικ. 11), και άρα η σχέση είναι ισομετρική. Το εν λόγω αποτέλεσμα, σημαίνει πρακτικά, ότι η σχετική ολική γονιμότητα είναι ανεξάρτητη του μεγέθους σώματος και μπορεί συνεπώς να χρησιμοποιηθεί σε συγκρίσεις μεταξύ ατόμων ή ομάδων ατόμων διαφορετικού μεγέθους. 27

28 Εικόνα 11. Σχέση ολικής γονιμότητας (F t ), υπολογισμένης με τη στερεολογική μέθοδο (HIST) και την βαρυμετρική μέθοδο (WM), με το ολικό βάρος σώματος (W). 2.6 ΗΜΕΡΗΣΙΟ ΠΡΟΤΥΠΟ ΩΟΤΟΚΙΑΣ Η διερεύνηση της ύπαρξης ή απουσίας ημερήσιου προτύπου ωοτοκίας για το σαυρίδι επικεντρώθηκε σε δύο στόχους: (1) την αναζήτηση χρονικού προτύπου εξέλιξης της διαμέτρου των ωοκυττάρων της ομάδας ωοτοκίας (AB), και (2) την αναζήτηση του χρονικού σημείου εντός του 24ώρου που εκκινεί η ωοτοκία, μέσω του εντοπισμού ενδείξεων πρόσφατης ωοτοκίας. Για την επίτευξη του πρώτου στόχου εξετάστηκε η μεταβολή της διαμέτρου των ωοκυττάρων της ΑΒ όλων των ατόμων σε σχέση με την ώρα σύλληψης. Για τον δεύτερο στόχο και την εξέταση της ύπαρξης ωοτοκούντων θηλυκών χρησιμοποιήθηκαν μόνο τα HYD άτομα, καθώς είναι τα μόνα που θα μπορούσαν να βρίσκονται σε κατάσταση ωοτοκίας κατά τη σύλληψή τους. Εάν κάποιο από τα εξεταζόμενα άτομα είχε εκκινήσει την ωοτοκία του προ της σύλληψής του, τότε πιθανότατα θα εμφάνιζε μειωμένη γονιμότητα ομάδας έναντι των υπολοίπων και ταυτόχρονη παρουσία νεαρών POFs. Η ανάλυση για την επίτευξη του δεύτερου στόχου ολοκληρώθηκε με την εξέταση της μεταβολής της RF b των HYD ατόμων που έφεραν, αλλά και αυτών που δεν έφεραν POFs, σε σχέση με την ώρα σύλληψης. 28

29 2.7 ΕΠΟΧΙΚΗ ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΚΑΙ ΠΡΟΤΥΠΟ ΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑΣ Το εποχικό πρότυπο της γονιμότητας εξετάστηκε, αρχικά, μέσω της μεταβολής της RF t, όπως αυτή προέκυψε και από τις δύο μεθόδους, σε σχέση με την ημερομηνία της δειγματοληψίας. Σύμφωνα με τα κριτήρια των Hunter et al. (1989) και των Greer- Walker et al. (1994), η μείωση της ολικής γονιμότητας κατά την περίοδο ωοτοκίας υποδεικνύει καθορισμένο πρότυπο γονιμότητας ενώ, αντίθετα, η σταθερότητα υποδηλώνει ακαθόριστο πρότυπο (βλ. Ένθετο 3). Ακολούθως, όπως αναφέρθηκε και στους στόχους της παρούσας εργασίας (Ενότητα 1.4), εφαρμόστηκε για πρώτη φορά μία καινοτόμος μέθοδος διερεύνησης του προτύπου γονιμότητας ιχθύων. Η μέθοδος αυτή συνίσταται στη σύγκριση του ημερήσιου ρυθμού μεταβολής του πλήθους των ωοκυττάρων της ωοθήκης (όπως αυτή προκύπτει από την καμπύλη της ολικής γονιμότητας με το χρόνο) με την ειδική ημερήσια γονιμότητα (DSF). Η DSF αντιστοιχεί στον αριθμό των ωοκυττάρων που παράγονται ημερησίως από το σύνολο των θηλυκών ατόμων του πληθυσμού ανά μονάδα βάρους. Εάν η RF t μειώνεται κατά την περίοδο ωοτοκίας, και ο ημερήσιος ρυθμός μείωσης της είναι της τάξεως μεγέθους της DSF, τότε το πρότυπο γονιμότητας του εξεταζόμενου είδους είναι καθορισμένο. Αυτό συμβαίνει διότι η ολική γονιμότητα μειώνεται με ρυθμό ίσο με το ρυθμό απόθεσης των ωοκυττάρων από το θηλυκό, γεγονός που υποδεικνύει την απουσία αναπλήρωσης των «χαμένων» ωοκυττάρων κατά την περίοδο ωοτοκίας, και άρα καθορισμένο πρότυπο. Η DSF, η οποία αποτελεί μια ιδιαίτερα χρήσιμη παράμετρο στην εκτίμηση της SSB μέσω της DEPM, εκτιμάται από την ακόλουθη εξίσωση: όπου: RF b = η μέση σχετική γονιμότητα ομάδας, και S = η ημερήσια συχνότητα ωοτοκίας. Στην εκτίμηση της S ενός πληθυσμού μπορούν να χρησιμοποιηθούν άτομα που βρίσκονται σε ένα από τα στάδια τελικής ωρίμανσης (MN και HYD), καθώς και τα POFs (Ganias, 2013), με την προϋπόθεση ότι είναι γνωστές: (1) η αναλογία των ατόμων του επιλεγμένου σταδίου/των ατόμων φέροντα POFs εντός του δείγματος, και (2) η διάρκεια παραμονής του επιλεγμένου σταδίου/των POFs εντός της ωοθήκης (Hunter & Goldberg, 1980, Hunter & Macewicz, 1985a, 1985b, 1993, Hunter et al., 1986, Dickerson et al., 1992, Priede, 1994). Για το σαυρίδι, όπως και για το είδος Trachurus symmetricus, υπάρχουν ενδείξεις ότι η φάση της μετανάστευσης του πυρήνα (ΜΝ) διαρκεί περίπου 1 ημέρα (Eltink, 1991, Macewicz & Hunter, 1993), ενώ αντίθετα, δεν υπάρχουν πληροφορίες για τη διάρκεια παραμονής του σταδίου της ενυδάτωσης και των POFs για το σαυρίδι. Για το λόγο αυτό, στην εκτίμηση της S χρησιμοποιήθηκαν άτομα ευρισκόμενα στα στάδια ΜΝ. (11) 29

30 3. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ 3.1 ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΚΑ ΣΦΑΛΜΑΤΑ Στερεολογική μέθοδος Στις εκτιμήσεις της RF b, μέσω της στερεολογικής μεθόδου, θα μπορούσε να προκληθεί μεθοδολογικό σφάλμα, το οποίο θα οφειλόταν στη χρησιμοποίηση στην ανάλυση των ατόμων που βρίσκονταν στα στάδια της μετανάστευσης του πυρήνα (ΜΝ1 και ΜΝ2). Αιτία του σφάλματος θα αποτελούσε η αδυναμία διαχωρισμού των ΜΝ ωοκυττάρων από τα Vtg3 ωοκύτταρα, καθώς από τις εγκάρσιες τομές πολλών ωοκυττάρων τους απουσίαζε ο πυρήνας (Εικ. 12). Συνεπώς, στη συγκεκριμένη ανάλυση χρησιμοποιήθηκαν μόνο άτομα από τα στάδια Vtg και HYD, των οποίων ο διαχωρισμός των ωοκυττάρων σε ομάδες ήταν σαφής και ακριβής. Ανάλογη τακτική έχει εφαρμοστεί και από άλλους ερευνητές (Gordo et al., 2008). Εικόνα 12. Αδυναμία αναγνώρισης του αναπτυξιακού σταδίου των ωοκυττάρων χωρίς εμφανή πυρήνα στα άτομα που βρίσκονταν στα στάδια μετανάστευσης του πυρήνα. Συντομεύσεις: Vtg3 = τεταρτογενές στάδιο λεκιθογένεσης, MN1 = έναρξη μετανάστευσης πυρήνα Βαρυμετρική μέθοδος Η σχετική ολική γονιμότητα (RF t ), όπως εκτιμήθηκε με τη βαρυμετρική μέθοδο, ήταν στατιστικά σημαντικά χαμηλότερη στα θηλυκά άτομα που βρίσκονταν στη φάση της τελικής ωρίμανσης (ΜΝ και HYD) σε σχέση με τα θηλυκά που βρίσκονταν στα στάδια της λεκιθογένεσης (Vtg). Η παρατηρούμενη αυτή διαφορά θεωρήθηκε μεθοδολογικό σφάλμα, οφειλόμενο στον πολύ μεγάλο κλασματικό όγκο των ΜΝ και 30

31 HYD ωοκυττάρων, που είχε σαν αποτέλεσμα την υποεκπροσώπηση των Vtg ωοκυττάρων στα άτομα που βρίσκονταν στα τελικά στάδια ωρίμανσης, και συνεπώς την υποεκτίμηση της σχετικής ολικής γονιμότητας σε αυτά. Για το λόγο αυτό, στις αναλύσεις της RF t, εκτιμώμενης με την βαρυμετρική μέθοδο, χρησιμοποιήθηκαν μόνο τα 126 θηλυκά που βρίσκονταν στα στάδια της λεκιθογένεσης (Vtg). Για να ήταν αντιπροσωπευτική η παρουσία των Vtg ωοκυττάρων στα άτομα που βρίσκονταν στα στάδια ΜΝ και HYD, πιθανότατα απαιτούνταν η λήψη μεγαλύτερου βάρους υποδειγμάτων από αυτά. Στην παρούσα, όμως, μελέτη το βάρος του εκάστοτε υποδείγματος ιστού ωοθήκης επιλέχθηκε με βάση το στάδιο ωρίμανσης του ατόμου (βλ. Παράρτημα 2 Πιλοτική μελέτη 2) και με προαπαιτούμενα: (1) την παρουσία ~200 ωοκυττάρων/ομάδα ωοτοκίας, και (2) τη δυνατότητα φωτογράφησης όλου του υποδείγματος σε υψηλή ανάλυση ( Χ8). Μια πιθανή αύξηση του βάρους των ληφθέντων υποδειγμάτων θα γινόταν σε βάρος της υψηλής μεγέθυνσης και ανάλυσης. Δεδομένου, συνεπώς, ότι ο αριθμός των ατόμων που βρίσκονταν στα στάδια της λεκιθογένεσης ήταν ικανοποιητικός (n = 126) για τις εκτιμήσεις της RF t, επιλέχθηκε να αποκλειστούν τα άτομα που βρίσκονταν στα τελικά στάδια ωρίμανσης. Η σχετική γονιμότητα ομάδας (RF b ), εκτιμώμενη μέσω της βαρυμετρικής μεθόδου, έδειξε να αυξάνεται στατιστικά σημαντικά με το μέσο μέγεθος των ωοκυττάρων στο άτομα που εκτιμήθηκε ότι βρίσκονταν στο Vtg3 στάδιο (ANOVA, P<0,05) (Εικ. 14). Το αποτέλεσμα αυτό αποδόθηκε επίσης σε μεθοδολογικό σφάλμα, και συγκεκριμένα στην αδυναμία διαχωρισμού, μέσω της ανάλυσης μεριδίων, των διαφορετικών ομάδων ωοκυττάρων που βρίσκονταν στα στάδια της λεκιθογένεσης. Θεωρήθηκε λοιπόν, ότι η ομάδα που μέσω της εν λόγω μεθόδου αναγνωρίστηκε ως ομάδα των Vtg3 ωοκυττάρων, στην πραγματικότητα περιελάμβανε ωοκύτταρα και από άλλες ομάδες, λιγότερο αναπτυγμένων ωοκυττάρων. Εικόνα 14. Μεταβολή της σχετικής γονιμότητας ομάδας (RF b ), εκτιμώμενης μέσω της βαρυμετρικής μεθόδου, με την διάμετρο (OD AB ), των ατόμων στο τεταρτογενές στάδιο της λεκιθογένεσης (Vtg3). 31

32 Αντίθετα, στα άτομα που εκτιμήθηκε ότι βρίσκονταν στα ΜΝ στάδια δεν παρατηρήθηκε μεταβολή της RF b με το μέσο μέγεθος των ωοκυττάρων, γεγονός που συνεπάγεται τον ικανοποιητικό διαχωρισμό της ομάδας ωοτοκίας μέσω της ανάλυσης μεριδίων στα άτομα αυτά. Για το λόγο αυτό, τα συγκεκριμένα άτομα συμπεριελήφθησαν στην προκειμένη ανάλυση. Τέλος, στην ανάλυση συμπεριελήφθησαν και όλα τα ευρισκόμενα στο στάδιο της ενυδάτωσης άτομα, καθώς η ομάδα των HYD ωοκυττάρων διακρίνεται σαφώς και χωρίς πιθανότητα σφάλματος από τις λοιπές ομάδες. 3.2 ΗΜΕΡΗΣΙΟ ΠΡΟΤΥΠΟ ΩΟΤΟΚΙΑΣ Η εξέταση της μεταβολής της διαμέτρου των ωοκυττάρων της ομάδας ωοτοκίας (OD AB ) σε σχέση με την ώρα σύλληψης αποκάλυψε στατιστικά σημαντική σχέση (Ρ<0,01), και μάλιστα θετική, μόνο στα άτομα που βρίσκονταν στο στάδιο της ενυδάτωσης (HYD) (Εικ. 15). Το γεγονός αυτό, υποδηλώνει την ύπαρξη συγχρονισμένου ημερήσιου προτύπου ανάπτυξης των ενυδατωμένων ωοκυττάρων των θηλυκών ατόμων του συγκεκριμένου πληθυσμού σαυριδιού. Εικόνα 15. Μεταβολή της διαμέτρου των ωοκυττάρων της ομάδας ωοτοκίας κάθε ατόμου (OD ΑΒ ) σε σχέση με την ώρα σύλληψης. Συντομεύσεις: ΑΒ = ομάδα ωοτοκίας, Vtg3 = τεταρτογενές στάδιο λεκιθογένεσης, MN1 = έναρξη μετανάστευσης πυρήνα, MN2 = ολοκλήρωση μετανάστευσης πυρήνα, HYD = ενυδάτωση. Αναφορικά με την ύπαρξη ωοτοκούντων θηλυκών εντός του δείγματος, η RF b των HYD ατόμων: (α) δεν μεταβάλλονταν στατιστικά σημαντικά σε σχέση με την ώρα δειγματοληψίας (P>0,1), ούτε (β) διέφερε στατιστικά σημαντικά (P>0,05) μεταξύ των ατόμων φερόντων POFs και αυτών δίχως POFs (Εικ. 16). Από το αποτέλεσμα αυτό συνεπάγεται ότι μεταξύ των ατόμων που εξετάστηκαν, και εντός του ημερήσιου 32

Υπεύθυνος συγγραφής: Γκάνιας Κώστας ΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ

Υπεύθυνος συγγραφής: Γκάνιας Κώστας ΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ Υπεύθυνος συγγραφής: Γκάνιας Κώστας ΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ 1. ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΜΕΡΟΣ Η γονιμότητα στα ψάρια (F: fecundity) εκφράζει τον αριθμό των αβγών που παράγονται από ένα θηλυκό άτομο είτε σε μία αναπαραγωγική προσπάθεια

Διαβάστε περισσότερα

USE OF αν AUTOMATED METHOD FOR COUNTING oocytes IN BATCH FECUNDITY MEASUREMENTS

USE OF αν AUTOMATED METHOD FOR COUNTING oocytes IN BATCH FECUNDITY MEASUREMENTS ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΗ ΜΙΑΣ ΑΥΤΟΜΑΤΟΠΟΙΗΜΕΝΗΣ ΜΕΘΟΔΟΥ ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΤΡΗΣΗ ΤΩΝ ωοκυτταρων ΣΤΙΣ ΕΚΤΙΜΗΣΕΙΣ ΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑΣ ΟΜΑΔΑΣ Γκάνιας Κ. 1, Βαβαλίδης Θ. 1, Nunes C. 2, Silva A. 2, Stratoudakis Y. 2 1 Τμήμα Βιολογίας,

Διαβάστε περισσότερα

Ημερήσιο πρότυπο ωοτοκίας και γονιμότητα ομάδας στο σκουμπρί του Ατλαντικού, Scomber scombrus Linnaeus, 1758

Ημερήσιο πρότυπο ωοτοκίας και γονιμότητα ομάδας στο σκουμπρί του Ατλαντικού, Scomber scombrus Linnaeus, 1758 ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ: Αλιευτική Βιολογία και Διαχείριση Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία ΠΜΣ «Εφαρμογές της Βιολογίας» Δήμητρα Μαρμαρά Ημερήσιο πρότυπο ωοτοκίας και γονιμότητα ομάδας στο σκουμπρί του Ατλαντικού,

Διαβάστε περισσότερα

ΣΤΕΡΕΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΛΕΚΙΘΙΚΩΝ ΩΟΚΥΤΤΑΡΩΝ ΣΕ ΕΙΔΗ ΨΑΡΙΩΝ ΜΕ ΑΚΑΘΟΡΙΣΤΗ ΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ ΟΠΩΣ Η ΣΑΡΔΕΛΑ

ΣΤΕΡΕΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΛΕΚΙΘΙΚΩΝ ΩΟΚΥΤΤΑΡΩΝ ΣΕ ΕΙΔΗ ΨΑΡΙΩΝ ΜΕ ΑΚΑΘΟΡΙΣΤΗ ΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ ΟΠΩΣ Η ΣΑΡΔΕΛΑ ΣΤΕΡΕΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΛΕΚΙΘΙΚΩΝ ΩΟΚΥΤΤΑΡΩΝ ΣΕ ΕΙΔΗ ΨΑΡΙΩΝ ΜΕ ΑΚΑΘΟΡΙΣΤΗ ΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ ΟΠΩΣ Η ΣΑΡΔΕΛΑ Γκάνιας Κ., Σταυρίδου Φ., Μαντζούκη Ε., Ντόκου Α. Τμήμα Βιολογίας, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο

Διαβάστε περισσότερα

ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ. που συνοδεύει το έγγραφο

ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ. που συνοδεύει το έγγραφο ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 6.10.2014 SWD(2014) 290 final ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ που συνοδεύει το έγγραφο Πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού

Διαβάστε περισσότερα

Τελική Αναφορά της Κατάστασης Διατήρησης της Μεσογειακής Φώκιας Monachus monachus στη Νήσο Γυάρο Περίληψη

Τελική Αναφορά της Κατάστασης Διατήρησης της Μεσογειακής Φώκιας Monachus monachus στη Νήσο Γυάρο Περίληψη Τελική Αναφορά της Κατάστασης Διατήρησης της Μεσογειακής Φώκιας Monachus monachus στη Νήσο Γυάρο Περίληψη ΙΟΥΝΙΟΣ 2018 Τελική Έκθεση Για την Κατάσταση της Μεσογειακής φώκιας στη νήσο Γυάρο Περίληψη Σελίδα

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ & ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΛΙΕΙΑΣ «ΕΘΝΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΥΛΛΟΓΗΣ ΑΛΙΕΥΤΙΚΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ»

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ & ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΛΙΕΙΑΣ «ΕΘΝΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΥΛΛΟΓΗΣ ΑΛΙΕΥΤΙΚΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ» ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ & ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΛΙΕΙΑΣ «ΕΘΝΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΥΛΛΟΓΗΣ ΑΛΙΕΥΤΙΚΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ» ΑΘΗΝΑ 2014 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΛΙΕΥΤΙΚΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ Α. Γενική περιγραφή των δραστηριοτήτων

Διαβάστε περισσότερα

1 η Ε τ ή σ ι α Α ν α φ ο ρ ά γ ι α τ η ν κ α τ ά σ τ α σ η δ ι α τ ή ρ η σ η ς. CYCLADES Life: Integrated monk seal conservation of Northern Cyclades

1 η Ε τ ή σ ι α Α ν α φ ο ρ ά γ ι α τ η ν κ α τ ά σ τ α σ η δ ι α τ ή ρ η σ η ς. CYCLADES Life: Integrated monk seal conservation of Northern Cyclades 1 η Ε τ ή σ ι α Α ν α φ ο ρ ά γ ι α τ η ν κ α τ ά σ τ α σ η δ ι α τ ή ρ η σ η ς ΤΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΤΗΣ ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΗΣ ΦΩΚΙΑΣ ΣΤΗ ΓΥΑΡΟ ΠΕΡΙΛΗΨΗ MOm / P. Dendrinos Ιούνιος 2014 Πίνακας Περιεχομένων ΕΙΣΑΓΩΓΗ...

Διαβάστε περισσότερα

Πρόταση ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

Πρόταση ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 18.12.2017 COM(2017) 774 final 2017/0348 (COD) Πρόταση ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) 2016/1139 όσον αφορά

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙ ΥΔΡΙΤΕΣ ΚΑΙ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥΣ ΩΣ ΚΑΥΣΙΜΗ ΥΛΗ ΤΟΥ ΜΕΛΛΟΝΤΟΣ. ΤΟ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ANAXIMANDER. Από Δρ. Κωνσταντίνο Περισοράτη

ΟΙ ΥΔΡΙΤΕΣ ΚΑΙ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥΣ ΩΣ ΚΑΥΣΙΜΗ ΥΛΗ ΤΟΥ ΜΕΛΛΟΝΤΟΣ. ΤΟ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ANAXIMANDER. Από Δρ. Κωνσταντίνο Περισοράτη ΟΙ ΥΔΡΙΤΕΣ ΚΑΙ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥΣ ΩΣ ΚΑΥΣΙΜΗ ΥΛΗ ΤΟΥ ΜΕΛΛΟΝΤΟΣ. ΤΟ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ANAXIMANDER Από Δρ. Κωνσταντίνο Περισοράτη Οι υδρίτες (εικ. 1) είναι χημικές ενώσεις που ανήκουν στους κλειθρίτες, δηλαδή

Διαβάστε περισσότερα

Προκαταρτικη μελετη για την αναπαραγωγη του Λεσσεψιανου μεταναστη Etrumeus teres στη θαλασσια περιοχη των Κυκλαδων.

Προκαταρτικη μελετη για την αναπαραγωγη του Λεσσεψιανου μεταναστη Etrumeus teres στη θαλασσια περιοχη των Κυκλαδων. 8ο Πανελλήνιο Συμποσιο Ωκεανογραφίας & Αλιείας 125 Προκαταρτικη μελετη για την αναπαραγωγη του Λεσσεψιανου μεταναστη Etrumeus teres στη θαλασσια περιοχη των Κυκλαδων. Torre, M. Λέκκας, Β. και Καλλιανιώτης

Διαβάστε περισσότερα

8ο Πανελλήνιο Συμποσιο Ωκεανογραφίας & Αλιείας 949

8ο Πανελλήνιο Συμποσιο Ωκεανογραφίας & Αλιείας 949 8ο Πανελλήνιο Συμποσιο Ωκεανογραφίας & Αλιείας 949 ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΒΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΗΣ ΚΟΥΤΣΟΜΟΥΡΑΣ (MULLUS BARBATUS L., 1758) ΣΤΙΣ ΕΚΦΟΡΤΩΣΕΙΣ ΜΗΧΑΝΟΤΡΑΤΑΣ ΤΟΥ ΣΑΡΩΝΙΚΟΥ ΚΟΛΠΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ Ν.Α. ΙΟΝΙΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Δυτικής Μακεδονίας Western Macedonia University of Applied Sciences Κοίλα Κοζάνης Kozani GR 50100

Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Δυτικής Μακεδονίας Western Macedonia University of Applied Sciences Κοίλα Κοζάνης Kozani GR 50100 Ποσοτικές Μέθοδοι Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Δυτικής Μακεδονίας Western Macedonia University of Applied Sciences Κοίλα Κοζάνης 50100 Kozani GR 50100 Απλή Παλινδρόμηση Η διερεύνηση του τρόπου συμπεριφοράς

Διαβάστε περισσότερα

***I ΕΚΘΕΣΗ. EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL. Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο A8-0149/

***I ΕΚΘΕΣΗ. EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL. Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο A8-0149/ Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 2014-2019 Έγγραφο συνόδου A8-0149/2018 26.4.2018 ***I ΕΚΘΕΣΗ σχετικά με την πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ)

Διαβάστε περισσότερα

Τίτλος Μαθήματος: ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΘΑΛΑΣΣΙΩΝ ΒΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΚΑΙ ΒΙΩΣΙΜΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ

Τίτλος Μαθήματος: ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΘΑΛΑΣΣΙΩΝ ΒΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΚΑΙ ΒΙΩΣΙΜΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ Τίτλος Μαθήματος: ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΘΑΛΑΣΣΙΩΝ ΒΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΚΑΙ ΒΙΩΣΙΜΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ Κωδικός μαθήματος: Τύπος μαθήματος: ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚO Επίπεδο μαθήματος (Μεταπτυχιακό): ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ Έτος σπουδών: ο Εξάμηνο σπουδών:

Διαβάστε περισσότερα

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ. ΕΡΕΥΝΑ ΕΡΓΑΤΙΚΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ: Ιανουάριος 2017 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΑΡΧΗ. Πειραιάς, 6 Απριλίου 2017

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ. ΕΡΕΥΝΑ ΕΡΓΑΤΙΚΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ: Ιανουάριος 2017 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΑΡΧΗ. Πειραιάς, 6 Απριλίου 2017 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΑΡΧΗ Πειραιάς, 6 Απριλίου 2017 ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ΕΡΕΥΝΑ ΕΡΓΑΤΙΚΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ: Ιανουάριος 2017 Η Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ) ανακοινώνει τον εποχικά προσαρμοσμένο

Διαβάστε περισσότερα

Η ΑΝΑΓΚΗ ΓΙΑ ΠΟΣΟΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΣΤΗΝ ΕΝΟΡΓΑΝΗ ΑΝΑΛΥΣΗ

Η ΑΝΑΓΚΗ ΓΙΑ ΠΟΣΟΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΣΤΗΝ ΕΝΟΡΓΑΝΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Η ΑΝΑΓΚΗ ΓΙΑ ΠΟΣΟΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΣΤΗΝ ΕΝΟΡΓΑΝΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Οι Ενόργανες Μέθοδοι Ανάλυσης είναι σχετικές μέθοδοι και σχεδόν στο σύνολο τους παρέχουν την αριθμητική τιμή μιας φυσικής ή φυσικοχημικής ιδιότητας, η

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ. Ι. Δημόπουλος, Καθηγητής, Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων και Οργανισμών-ΤΕΙ Πελοποννήσου

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ. Ι. Δημόπουλος, Καθηγητής, Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων και Οργανισμών-ΤΕΙ Πελοποννήσου ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ Ι. Δημόπουλος, Καθηγητής, Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων και Οργανισμών-ΤΕΙ Πελοποννήσου Σχηματική παρουσίαση της ερευνητικής διαδικασίας ΣΚΟΠΟΣ-ΣΤΟΧΟΣ ΘΕΩΡΙΑ ΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Ερευνητικά

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ «ΦΑΙΝΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗΣ ΤΩΝ ΠΤΗΝΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ» ΤΟ ΚΥΝΗΓΙ ΔΕΝ ΕΠΗΡΕΑΖΕΙ ΤΗΝ ΠΡΟΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΙΚΗ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ

ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ «ΦΑΙΝΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗΣ ΤΩΝ ΠΤΗΝΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ» ΤΟ ΚΥΝΗΓΙ ΔΕΝ ΕΠΗΡΕΑΖΕΙ ΤΗΝ ΠΡΟΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΙΚΗ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ ΚΥΝΗΓΕΤΙΚΗ ΣΥΝΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΕΛΛΑΔΟΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ «ΦΑΙΝΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗΣ ΤΩΝ ΠΤΗΝΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ» ΤΟ ΚΥΝΗΓΙ ΔΕΝ ΕΠΗΡΕΑΖΕΙ ΤΗΝ ΠΡΟΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΙΚΗ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ 12 ΙΟΥΝΙΟΥ 2016 Ξενοδοχείο

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΩΝ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ ΠΟΥ ΕΠΙ ΡΟΥΝ ΣΤΗ ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΟΥ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ

ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΩΝ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ ΠΟΥ ΕΠΙ ΡΟΥΝ ΣΤΗ ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΟΥ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΩΝ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ ΠΟΥ ΕΠΙ ΡΟΥΝ ΣΤΗ ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΟΥ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Με την ολοένα και ταχύτερη ανάπτυξη των τεχνολογιών και των επικοινωνιών και ιδίως τη ραγδαία, τα τελευταία

Διαβάστε περισσότερα

25SMEs2009 ΠΑΡΑΔΟΤΕΑ ΕΝΟΤΗΤΑΣ ΕΡΓΑΣΙΩΝ 5: ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ. 5.1 Ολοκλήρωση Υποσυστημάτων Πλατφόρμας Διαχείρισης Αισθητήρων

25SMEs2009 ΠΑΡΑΔΟΤΕΑ ΕΝΟΤΗΤΑΣ ΕΡΓΑΣΙΩΝ 5: ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ. 5.1 Ολοκλήρωση Υποσυστημάτων Πλατφόρμας Διαχείρισης Αισθητήρων 25SMEs2009 ΠΑΡΑΔΟΤΕΑ ΕΝΟΤΗΤΑΣ ΕΡΓΑΣΙΩΝ 5: ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ 5.1 Ολοκλήρωση Υποσυστημάτων Πλατφόρμας Διαχείρισης Αισθητήρων REVISION HISTORY Revision Description of Changes Author Date Draft #1 First

Διαβάστε περισσότερα

CYCLADES Life: Integrated monk seal conservation of Northern Cyclades

CYCLADES Life: Integrated monk seal conservation of Northern Cyclades Α.Καραμανλίδης/MOm 2 η Ε τ ή σ ι α Α ν α φ ο ρ ά Της κ α τ ά σ τ α σ η ς τ ο υ π λ η θ υ σ μ ο ύ τ η ς μ ε σ ο γ ε ι α κ ή ς φ ώ κ ι α ς σ τ η ν ή σ ο Γ υ ά ρ ο ( Π ε ρ ί λ η ψ η ) Ιούλιος 2015 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Διαβάστε περισσότερα

Πρόταση ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

Πρόταση ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 2.5.2013 COM(2013) 250 final 2013/0133 (COD) Πρόταση ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ σχετικά με την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 302/2009

Διαβάστε περισσότερα

6. ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΨΙΑ ΚΑΤΑ ΟΜΑΔΕΣ (Cluster Sampling)

6. ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΨΙΑ ΚΑΤΑ ΟΜΑΔΕΣ (Cluster Sampling) 6. ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΨΙΑ ΚΑΤΑ ΟΜΑΔΕΣ (Cluster Sampling) Από την θεωρία που αναπτύχθηκε στα προηγούμενα κεφάλαια, φαίνεται ότι μια αλλαγή στον σχεδιασμό της δειγματοληψίας και, κατά συνέπεια, στην μέθοδο εκτίμησης

Διαβάστε περισσότερα

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ. ΕΡΕΥΝΑ ΕΡΓΑΤΙΚΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ: Μάιος 2017 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΑΡΧΗ. Πειραιάς, 10 Αυγούστου 2017

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ. ΕΡΕΥΝΑ ΕΡΓΑΤΙΚΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ: Μάιος 2017 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΑΡΧΗ. Πειραιάς, 10 Αυγούστου 2017 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΑΡΧΗ Πειραιάς, 10 Αυγούστου ΕΡΕΥΝΑ ΕΡΓΑΤΙΚΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ: Μάιος ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ Η Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ) ανακοινώνει τον εποχικά προσαρμοσμένο δείκτη ανεργίας

Διαβάστε περισσότερα

Στόχος της ψυχολογικής έρευνας:

Στόχος της ψυχολογικής έρευνας: Στόχος της ψυχολογικής έρευνας: Συστηματική περιγραφή και κατανόηση των ψυχολογικών φαινομένων. Η ψυχολογική έρευνα χρησιμοποιεί μεθόδους συστηματικής διερεύνησης για τη συλλογή, την ανάλυση και την ερμηνεία

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΛΥΣΗ ΠΡΟΤΙΜΗΣΕΩΝ ΓΙΑ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΕΝΟΙΚΙΑΖΟΜΕΝΩΝ ΠΟΔΗΛΑΤΩΝ ΣΤΟΝ ΔΗΜΟ ΑΘΗΝΑΙΩΝ

ΑΝΑΛΥΣΗ ΠΡΟΤΙΜΗΣΕΩΝ ΓΙΑ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΕΝΟΙΚΙΑΖΟΜΕΝΩΝ ΠΟΔΗΛΑΤΩΝ ΣΤΟΝ ΔΗΜΟ ΑΘΗΝΑΙΩΝ Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο Σχολή Πολιτικών Μηχανικών Τομέας Μεταφορών και Συγκοινωνιακής Υποδομής ΑΝΑΛΥΣΗ ΠΡΟΤΙΜΗΣΕΩΝ ΓΙΑ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΕΝΟΙΚΙΑΖΟΜΕΝΩΝ ΠΟΔΗΛΑΤΩΝ ΣΤΟΝ ΔΗΜΟ ΑΘΗΝΑΙΩΝ ΤΣΟΛΑΚΗ ΑΘΗΝΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΥΑΙΣΘΗΣΙΑΣ Εισαγωγή

ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΥΑΙΣΘΗΣΙΑΣ Εισαγωγή 1 ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΥΑΙΣΘΗΣΙΑΣ Εισαγωγή Η ανάλυση ευαισθησίας μιάς οικονομικής πρότασης είναι η μελέτη της επιρροής των μεταβολών των τιμών των παραμέτρων της πρότασης στη διαμόρφωση της τελικής απόφασης. Η ανάλυση

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ. σύμφωνα με το άρθρο 294 παράγραφος 6 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ. σύμφωνα με το άρθρο 294 παράγραφος 6 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 21.10.2016 COM(2016) 667 final 2012/0179 (COD) ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ σύμφωνα με το άρθρο 294 παράγραφος 6 της Συνθήκης για τη λειτουργία της

Διαβάστε περισσότερα

π λ η θ υ σ μ ο ύ τ η ς μ ε σ ο γ ε ι α κ ή ς φ ώ κ ι α ς σ τ η ν ή σ ο Γ υ ά ρ ο

π λ η θ υ σ μ ο ύ τ η ς μ ε σ ο γ ε ι α κ ή ς φ ώ κ ι α ς σ τ η ν ή σ ο Γ υ ά ρ ο LIFE - Nature Project LIFE12 NAT/GR/000688 3 η Ε τ ή σ ι α Α ν α φ ο ρ ά Τ η ς κ α τ ά σ τ α σ η ς τ ο υ π λ η θ υ σ μ ο ύ τ η ς μ ε σ ο γ ε ι α κ ή ς φ ώ κ ι α ς σ τ η ν ή σ ο Γ υ ά ρ ο Π ε ρ ί λ η ψ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ο Κεφάλαιο: Στατιστική ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΚΑΙ ΟΡΙΣΜΟΙ ΣΤΗ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ Πληθυσμός: Λέγεται ένα σύνολο στοιχείων που θέλουμε να εξετάσουμε με ένα ή περισσότερα χαρακτηριστικά. Μεταβλητές X: Ονομάζονται

Διαβάστε περισσότερα

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ. ΕΡΕΥΝΑ ΕΡΓΑΤΙΚΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ: Σεπτέμβριος 2016 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΑΡΧΗ. Πειραιάς, 8 Δεκεμβρίου 2016

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ. ΕΡΕΥΝΑ ΕΡΓΑΤΙΚΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ: Σεπτέμβριος 2016 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΑΡΧΗ. Πειραιάς, 8 Δεκεμβρίου 2016 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΑΡΧΗ Πειραιάς, 8 Δεκεμβρίου ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ΕΡΕΥΝΑ ΕΡΓΑΤΙΚΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ: Σεπτέμβριος Η Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ) ανακοινώνει τον εποχικά προσαρμοσμένο δείκτη

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ. της ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗΣ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ. της ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗΣ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 2.6.2015 COM(2015) 239 final ANNEXES 1 to 3 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ της ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗΣ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ Διαβουλεύσεις για τις αλιευτικές δυνατότητες

Διαβάστε περισσότερα

ΠΟΣΟΤΙΚΗ ΓΕΝΕΤΙΚΗ 03. ΜΕΣΗ ΤΙΜΗ & ΔΙΑΚΥΜΑΝΣΗ

ΠΟΣΟΤΙΚΗ ΓΕΝΕΤΙΚΗ 03. ΜΕΣΗ ΤΙΜΗ & ΔΙΑΚΥΜΑΝΣΗ ΠΟΣΟΤΙΚΗ ΓΕΝΕΤΙΚΗ 03. ΜΕΣΗ ΤΙΜΗ & ΔΙΑΚΥΜΑΝΣΗ 1 ΠΟΣΟΤΙΚΟ ΓΝΩΡΙΣΜΑ ΑΑββΓΓδδεεΖΖ αριθμός φυτών 50 00 150 100 50 0 10 5 184 119 17 87 40 1 5 0-10 10-0 0-30 30-40 40-50 50-60 60-70 70-80 80-90 απόδοση/φ υτό

Διαβάστε περισσότερα

EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL A8-0381/320. Τροπολογία. Gabriel Mato εξ ονόματος της Ομάδας PPE

EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL A8-0381/320. Τροπολογία. Gabriel Mato εξ ονόματος της Ομάδας PPE 11.1.2018 A8-0381/320 320 Άρθρο 10 παράγραφος 3 Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή 3. Με την επιφύλαξη της παραγράφου 1, αλιευτικά σκάφη απαγορεύεται να φέρουν ή να χρησιμοποιούν παρασυρόμενα δίχτυα στη

Διαβάστε περισσότερα

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ. ΕΡΕΥΝΑ ΕΡΓΑΤΙΚΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ: Σεπτέμβριος 2017 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΑΡΧΗ. Πειραιάς, 7 Δεκεμβρίου 2017

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ. ΕΡΕΥΝΑ ΕΡΓΑΤΙΚΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ: Σεπτέμβριος 2017 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΑΡΧΗ. Πειραιάς, 7 Δεκεμβρίου 2017 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΑΡΧΗ Πειραιάς, 7 Δεκεμβρίου ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ΕΡΕΥΝΑ ΕΡΓΑΤΙΚΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ: Σεπτέμβριος Η Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ) ανακοινώνει τον εποχικά προσαρμοσμένο δείκτη

Διαβάστε περισσότερα

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ. ΕΡΕΥΝΑ ΕΡΓΑΤΙΚΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ: Ιούλιος 2018 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΑΡΧΗ. Πειραιάς, 11 Οκτωβρίου 2018

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ. ΕΡΕΥΝΑ ΕΡΓΑΤΙΚΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ: Ιούλιος 2018 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΑΡΧΗ. Πειραιάς, 11 Οκτωβρίου 2018 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΑΡΧΗ Πειραιάς, 11 Οκτωβρίου ΕΡΕΥΝΑ ΕΡΓΑΤΙΚΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ: Ιούλιος ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ Η Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ) ανακοινώνει τον εποχικά προσαρμοσμένο δείκτη ανεργίας

Διαβάστε περισσότερα

Πρόταση ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ. για την τροποποίηση των κανονισμών (ΕΕ) 2016/72 και (ΕΕ) 2015/2072 όσον αφορά ορισμένες αλιευτικές δυνατότητες

Πρόταση ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ. για την τροποποίηση των κανονισμών (ΕΕ) 2016/72 και (ΕΕ) 2015/2072 όσον αφορά ορισμένες αλιευτικές δυνατότητες ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 6.7.2016 COM(2016) 441 final 2016/0203 (NLE) Πρόταση ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ για την τροποποίηση των κανονισμών (ΕΕ) 2016/72 και (ΕΕ) 2015/2072 όσον αφορά ορισμένες αλιευτικές

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ ΑΕΡΟΣΩΜΑΤΙ ΙΑΚΗΣ ΡΥΠΑΝΣΗΣ ΣΕ ΣΧΕ ΟΝ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ ΧΡΟΝΟ

ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ ΑΕΡΟΣΩΜΑΤΙ ΙΑΚΗΣ ΡΥΠΑΝΣΗΣ ΣΕ ΣΧΕ ΟΝ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ ΧΡΟΝΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ ΑΕΡΟΣΩΜΑΤΙ ΙΑΚΗΣ ΡΥΠΑΝΣΗΣ ΣΕ ΣΧΕ ΟΝ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ ΧΡΟΝΟ ΠΑΡΑ ΟΤΕΟ 9 ΠΛΑΤΦΟΡΜΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΑΕΡΟΣΩΜΑΤΙ ΙΑΚΗΣ ΡΥΠΑΝΣΗΣ Συγγραφείς: ημήτρης Παρώνης, Αδριανός Ρετάλης, Φίλιππος Τύμβιος,

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ. 3 η ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ. Ι. Δημόπουλος Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων και Οργανισμών. ΤΕΙ Πελοποννήσου

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ. 3 η ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ. Ι. Δημόπουλος Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων και Οργανισμών. ΤΕΙ Πελοποννήσου ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ 3 η ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ Ι. Δημόπουλος Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων και Οργανισμών. ΤΕΙ Πελοποννήσου Συλλογή δεδομένων Πρωτογενή δεδομένα Εργαστηριακές μετρήσεις Παρατήρηση Παρατήρηση με συμμετοχή,

Διαβάστε περισσότερα

«Εθνικό Σχέδιο Παροπλισµού επαγγελµατικών αλιευτικών σκαφών που

«Εθνικό Σχέδιο Παροπλισµού επαγγελµατικών αλιευτικών σκαφών που ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ & ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΕΙ ΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ Ε.Π. ΑΛΙΕΙΑΣ «Εθνικό Σχέδιο Παροπλισµού επαγγελµατικών αλιευτικών σκαφών που φέρουν το αλιευτικό εργαλείο «βιντζότρατα»

Διαβάστε περισσότερα

ΟΣΤΕΟΧΡΟΝΟΛΟΓΗΣΗ Εικόνα 27 Figure 27 Εικόνα 28 Figure 28

ΟΣΤΕΟΧΡΟΝΟΛΟΓΗΣΗ Εικόνα 27 Figure 27 Εικόνα 28 Figure 28 ΟΣΤΕΟΧΡΟΝΟΛΟΓΗΣΗ Οι κύκλοι µειωµένης αύξησης (LAGs) στις φάλαγγες είναι εµφανείς σε 145 αρσενικά και σε 173 θηλυκά, άλλα ο βαθµός διάκρισής τους διαφέρει από άτοµο σε άτοµο. Στην εξωτερική περιφέρεια του

Διαβάστε περισσότερα

Τα Ιχθυαποθέματα της Μεσογείου στα Όρια της Κατάρρευσης

Τα Ιχθυαποθέματα της Μεσογείου στα Όρια της Κατάρρευσης Τα Ιχθυαποθέματα της Μεσογείου στα Όρια της Κατάρρευσης Καθώς πολλά ιχθυαποθεμάτα στη Βόρεια Ευρώπη αρχίζουν να δείχνουν σημάδια ανάκαμψης, η κατάσταση στη Μεσόγειο φανερώνει μια δυσμενή εικόνα. Παρά τις

Διαβάστε περισσότερα

Διαστήματα εμπιστοσύνης, εκτίμηση ακρίβειας μέσης τιμής

Διαστήματα εμπιστοσύνης, εκτίμηση ακρίβειας μέσης τιμής Ενότητα 2 Διαστήματα εμπιστοσύνης, εκτίμηση ακρίβειας μέσης τιμής Ένας από τους βασικούς σκοπούς της Στατιστικής είναι η εκτίμηση των χαρακτηριστικών ενός πληθυσμού βάσει της πληροφορίας από ένα δείγμα.

Διαβάστε περισσότερα

Γ. Πειραματισμός Βιομετρία

Γ. Πειραματισμός Βιομετρία Γενικά Πειραματικό σχέδιο και ANOVA Η βασική διαφορά μεταξύ των πειραματικών σχεδίων είναι ο τρόπος με τον οποίο ταξινομούνται ή κατατάσσονται οι πειραματικές μονάδες (πειραματικά τεμάχια) Σε όλα τα σχέδια

Διαβάστε περισσότερα

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ. ΕΡΕΥΝΑ ΕΡΓΑΤΙΚΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ: Αύγουστος 2016 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΑΡΧΗ. Πειραιάς, 10 Νοεμβρίου 2016

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ. ΕΡΕΥΝΑ ΕΡΓΑΤΙΚΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ: Αύγουστος 2016 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΑΡΧΗ. Πειραιάς, 10 Νοεμβρίου 2016 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΑΡΧΗ Πειραιάς, 10 Νοεμβρίου ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ΕΡΕΥΝΑ ΕΡΓΑΤΙΚΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ: Αύγουστος Η Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ) ανακοινώνει τον εποχικά προσαρμοσμένο δείκτη ανεργίας

Διαβάστε περισσότερα

Μη μετρούμενες λεκάνες απορροής: Διερεύνηση στη λεκάνη του Πηνειού Θεσσαλίας, στη θέση Σαρακίνα

Μη μετρούμενες λεκάνες απορροής: Διερεύνηση στη λεκάνη του Πηνειού Θεσσαλίας, στη θέση Σαρακίνα Μη μετρούμενες λεκάνες απορροής: Διερεύνηση στη λεκάνη του Πηνειού Θεσσαλίας, στη θέση Σαρακίνα Βασίλειος Γουργουλιός και Ιωάννης Ναλμπάντης ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΑΓΡΟΝΟΜΩΝ ΚΑΙ ΤΟΠΟΓΡΑΦΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ Μ.Ν. Ντυκέν, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Τ.Μ.Χ.Π.Π.Α. Ε. Αναστασίου, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Τ.Μ.Χ.Π.Π.Α. ΔΙΑΛΕΞΗ 07 & ΔΙΑΛΕΞΗ 08 ΣΗΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΗ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ Βόλος, 016-017 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ

Διαβάστε περισσότερα

Δειγματοληψία στην εκπαιδευτική έρευνα. Είδη δειγματοληψίας

Δειγματοληψία στην εκπαιδευτική έρευνα. Είδη δειγματοληψίας Δειγματοληψία στην εκπαιδευτική έρευνα Είδη δειγματοληψίας Γνωρίζουμε ότι: Με τη στατιστική τα δεδομένα γίνονται πληροφορίες Στατιστική Δεδομένα Πληροφορία Αλλά από πού προέρχονται τα δεδομένα; Πώς τα

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΑΡΧΗ

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΑΡΧΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΑΡΧΗ Πειραιάς, Σεπτεμβρίου 20 ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ΕΡΕΥΝΑ ΕΡΓΑΤΙΚΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ: 20 Η Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ) ανακοινώνει τον εποχικά προσαρμοσμένο δείκτη ανεργίας για τον Ιούνιο 20.

Διαβάστε περισσότερα

Απορρόφηση φωτός: Προσδιορισμός του συντελεστή απορρόφησης διαφανών υλικών

Απορρόφηση φωτός: Προσδιορισμός του συντελεστή απορρόφησης διαφανών υλικών O11 Απορρόφηση φωτός: Προσδιορισμός του συντελεστή απορρόφησης διαφανών υλικών 1. Σκοπός Η εργαστηριακή αυτή άσκηση αποσκοπεί α) στη μελέτη του φαινομένου της εξασθένησης φωτός καθώς διέρχεται μέσα από

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΝΤΡΟ ΕΡΕΥΝΩΝ ΓΙΑ ΘΕΜΑΤΑ ΙΣΟΤΗΤΑΣ (Κ.Ε.Θ.Ι.)

ΚΕΝΤΡΟ ΕΡΕΥΝΩΝ ΓΙΑ ΘΕΜΑΤΑ ΙΣΟΤΗΤΑΣ (Κ.Ε.Θ.Ι.) ΚΕΝΤΡΟ ΕΡΕΥΝΩΝ ΓΙΑ ΘΕΜΑΤΑ ΙΣΟΤΗΤΑΣ (Κ.Ε.Θ.Ι.) ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΡΙΟ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΩΝ ΔΡΑΣΕΩΝ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΣΟΤΗΤΑ ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΡΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΣΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ (Π.Ι.Ε.)

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ

ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ Έρευνα αγοράς θεωρείται κάθε οργανωμένη προσπάθεια συλλογής, επεξεργασίας και ανάλυσης πληροφοριών σχετικών με την αγορά που δραστηριοποιείται μια επιχείρηση. Αυτές οι πληροφορίες

Διαβάστε περισσότερα

Αξιοποίηση Φυσικών Αντιοξειδωτικών στην Εκτροφή των Αγροτικών

Αξιοποίηση Φυσικών Αντιοξειδωτικών στην Εκτροφή των Αγροτικών Ζώων για Παραγωγή Προϊόντων Ποιότητας» 1 Αξιοποίηση Φυσικών Αντιοξειδωτικών στην Εκτροφή των Αγροτικών Ζώων για Παραγωγή Προϊόντων Ποιότητας Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών Εργαστήριο Ζωοτεχνίας MIS 380231

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ Μ.Ν. Ντυκέν, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Τ.Μ.Χ.Π.Π.Α. Ε. Αναστασίου, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Τ.Μ.Χ.Π.Π.Α. ΔΙΑΛΕΞΗ 02 ΠΕΡΙΓΡΑΦΙΚΗ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ Βόλος, 2016-2017 1 ΠΕΡΙΓΡΑΦΙΚΗ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ (Descriptive)

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΣΥΣΧΕΤΙΣΗΣ ΜΕΤΑΞΥ ΚΛΙΜΑΤΙΚΩΝ ΔΕΙΚΤΩΝ ΜΑΚΡΑΣ ΚΛΙΜΑΚΑΣ ΚΑΙ ΜΕΤΕΩΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΞΗΡΑΣΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΣΥΣΧΕΤΙΣΗΣ ΜΕΤΑΞΥ ΚΛΙΜΑΤΙΚΩΝ ΔΕΙΚΤΩΝ ΜΑΚΡΑΣ ΚΛΙΜΑΚΑΣ ΚΑΙ ΜΕΤΕΩΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΞΗΡΑΣΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΤΟΜΕΑΣ ΥΔΑΤΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΣΥΣΧΕΤΙΣΗΣ ΜΕΤΑΞΥ ΚΛΙΜΑΤΙΚΩΝ ΔΕΙΚΤΩΝ ΜΑΚΡΑΣ ΚΛΙΜΑΚΑΣ ΚΑΙ ΜΕΤΕΩΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΞΗΡΑΣΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Εμμανουέλα Ιακωβίδου Επιβλέπων

Διαβάστε περισσότερα

Ανακρίνοντας το Θαλασσινό Νερό Μέτρηση της αλατότητας στην περιοχή της Αττικής (Σαρωνικός κόλπος, Αιγαίο Πέλαγος, Μεσόγειος Θάλασσα)

Ανακρίνοντας το Θαλασσινό Νερό Μέτρηση της αλατότητας στην περιοχή της Αττικής (Σαρωνικός κόλπος, Αιγαίο Πέλαγος, Μεσόγειος Θάλασσα) Φύλλο Εργασίας Ανακρίνοντας το Θαλασσινό Νερό Μέτρηση της αλατότητας στην περιοχή της Αττικής (Σαρωνικός κόλπος, Αιγαίο Πέλαγος, Μεσόγειος Θάλασσα) Εκπαιδευτική βαθμίδα : Γυμνάσιο Ηλικία : 13-15 Διάρκεια:

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑ 2. βρείτε. (Μονάδες 15) με διαφορά ω.

ΘΕΜΑ 2. βρείτε. (Μονάδες 15) με διαφορά ω. ΘΕΜΑ ΘΕΜΑ Έστω α, β πραγµατικοί αριθµοί για τους οποίους ισχύουν: α β = 4 και αβ + αβ = 0 α) Να αποδείξετε ότι: α + β = 5. (Μονάδες 0) β) Να κατασκευάσετε εξίσωση ου βαθµού µε ρίζες τους αριθµούς α, β

Διαβάστε περισσότερα

Πρόταση ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ. για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 2015/104 όσον αφορά ορισμένες αλιευτικές δυνατότητες

Πρόταση ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ. για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 2015/104 όσον αφορά ορισμένες αλιευτικές δυνατότητες ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 7.10.2015 COM(2015) 487 final 2015/0236 (NLE) Πρόταση ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 2015/104 όσον αφορά ορισμένες αλιευτικές δυνατότητες

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ. Η Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ) ανακοινώνει τον εποχικά προσαρµοσµένο δείκτη ανεργίας για τον Μάρτιο 2015.

ΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ. Η Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ) ανακοινώνει τον εποχικά προσαρµοσµένο δείκτη ανεργίας για τον Μάρτιο 2015. ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΑΡΧΗ ΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ Πειραιάς, 4 Ιουνίου 20 ΕΡΕΥΝΑ ΕΡΓΑΤΙΚΟΥ ΥΝΑΜΙΚΟΥ: Μάρτιος 20 Η Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ) ανακοινώνει τον εποχικά προσαρµοσµένο δείκτη ανεργίας για τον Μάρτιο

Διαβάστε περισσότερα

Αλιεία στην περιοχή της συμφωνίας ΓΕΑΜ (Γενική Επιτροπή Αλιείας για τη Μεσόγειο) Πρόταση κανονισμού (COM(2018)0143 C8-0123/ /0069(COD))

Αλιεία στην περιοχή της συμφωνίας ΓΕΑΜ (Γενική Επιτροπή Αλιείας για τη Μεσόγειο) Πρόταση κανονισμού (COM(2018)0143 C8-0123/ /0069(COD)) 20.3.2019 A8-0381/ 001-019 ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΕΣ 001-019 κατάθεση: Επιτροπή Αλιείας Έκθεση Linnéa Engström A8-0381/2018 Αλιεία στην περιοχή της συμφωνίας ΓΕΑΜ (Γενική Επιτροπή Αλιείας για τη Μεσόγειο) (COM(2018)0143

Διαβάστε περισσότερα

Πρόταση ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

Πρόταση ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 15.9.2017 COM(2017) 483 final 2017/0221 (NLE) Πρόταση ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ για την κατανομή των αλιευτικών δυνατοτήτων βάσει του πρωτοκόλλου σχετικά με τον καθορισμό

Διαβάστε περισσότερα

A8-0337/105

A8-0337/105 7.11.2018 A8-0337/105 105 Άρθρο 1 παράγραφος 1 1. Ο στόχος θνησιμότητας λόγω αλιείας επιτυγχάνεται το συντομότερο δυνατό και σε προοδευτική, αυξητική βάση έως το 2020 για τα σχετικά αποθέματα και διατηρείται

Διαβάστε περισσότερα

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης L 229 Έκδοση στην ελληνική γλώσσα Νομοθεσία 61o έτος 12 Σεπτεμβρίου 2018 Περιεχόμενα II Μη νομοθετικές πράξεις ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΙ Κανονισμός (ΕΕ) 2018/1224 της Επιτροπής,

Διαβάστε περισσότερα

Ακαδημαϊκό Έτος , Χειμερινό Εξάμηνο Διδάσκων Καθ.: Νίκος Τσαπατσούλης

Ακαδημαϊκό Έτος , Χειμερινό Εξάμηνο Διδάσκων Καθ.: Νίκος Τσαπατσούλης ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ, ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΚΕΣ 3: ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΠΡΟΤΥΠΩΝ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΙΚΟΝΑΣ Ακαδημαϊκό Έτος 7 8, Χειμερινό Εξάμηνο Καθ.: Νίκος Τσαπατσούλης ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ Το παρόν

Διαβάστε περισσότερα

Ενότητα 1: Εισαγωγή. ΤΕΙ Στερεάς Ελλάδας. Τμήμα Φυσικοθεραπείας. Προπτυχιακό Πρόγραμμα. Μάθημα: Βιοστατιστική-Οικονομία της υγείας Εξάμηνο: Ε (5 ο )

Ενότητα 1: Εισαγωγή. ΤΕΙ Στερεάς Ελλάδας. Τμήμα Φυσικοθεραπείας. Προπτυχιακό Πρόγραμμα. Μάθημα: Βιοστατιστική-Οικονομία της υγείας Εξάμηνο: Ε (5 ο ) ΤΕΙ Στερεάς Ελλάδας Τμήμα Φυσικοθεραπείας Προπτυχιακό Πρόγραμμα Μάθημα: Βιοστατιστική-Οικονομία της υγείας Εξάμηνο: Ε (5 ο ) Ενότητα 1: Εισαγωγή Δρ. Χρήστος Γενιτσαρόπουλος Λαμία, 2017 1.1. Σκοπός και

Διαβάστε περισσότερα

Οι διαθέσιμες μέθοδοι σε γενικές γραμμές είναι:

Οι διαθέσιμες μέθοδοι σε γενικές γραμμές είναι: Χωρική Ανάλυση Ο σκοπός χρήσης των ΣΓΠ δεν είναι μόνο η δημιουργία μίας Β.Δ. για ψηφιακές αναπαραστάσεις των φαινομένων του χώρου, αλλά κυρίως, η βοήθειά του προς την κατεύθυνση της υπόδειξης τρόπων διαχείρισής

Διαβάστε περισσότερα

«ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΑΝΑΓΚΩΝ ΣΕ ΝΕΡΟ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΛΑΡΙΣΑΣ ΚΑΙ ΟΜΟΡΩΝ ΔΗΜΩΝ»

«ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΑΝΑΓΚΩΝ ΣΕ ΝΕΡΟ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΛΑΡΙΣΑΣ ΚΑΙ ΟΜΟΡΩΝ ΔΗΜΩΝ» ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Εργαστήριο Τεχνικής Γεωλογίας & Υδρογεωλογίας «ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΑΝΑΓΚΩΝ ΣΕ ΝΕΡΟ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΛΑΡΙΣΑΣ ΚΑΙ ΟΜΟΡΩΝ ΔΗΜΩΝ» Χρηματοδότηση: Δ.Ε.Υ.Α.Λ Επιστημονικός Υπεύθυνος: Γ. Σούλιος

Διαβάστε περισσότερα

Εισόδημα Κατανάλωση 1500 500 1600 600 1300 450 1100 400 600 250 700 275 900 300 800 352 850 400 1100 500

Εισόδημα Κατανάλωση 1500 500 1600 600 1300 450 1100 400 600 250 700 275 900 300 800 352 850 400 1100 500 Εισόδημα Κατανάλωση 1500 500 1600 600 1300 450 1100 400 600 250 700 275 900 300 800 352 850 400 1100 500 Πληθυσμός Δείγμα Δείγμα Δείγμα Ο ρόλος της Οικονομετρίας Οικονομική Θεωρία Διατύπωση της

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΨΙΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΛΑΓΟΥΜΙΝΤΖΗΣ, ΒΙΟΧΗΜΙΚΟΣ, PHD ΙΑΤΡΙΚΗΣ

ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΨΙΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΛΑΓΟΥΜΙΝΤΖΗΣ, ΒΙΟΧΗΜΙΚΟΣ, PHD ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΨΙΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΛΑΓΟΥΜΙΝΤΖΗΣ, ΒΙΟΧΗΜΙΚΟΣ, PHD ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΨΙΑΣ Οι τεχνικές δειγματοληψίας είναι ένα σύνολο μεθόδων που επιτρέπει να μειώσουμε το μέγεθος των δεδομένων που

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ Χειμερινό εξάμηνο Κ. Ποϊραζίδης Μ. Γραμματικάκη

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ Χειμερινό εξάμηνο Κ. Ποϊραζίδης Μ. Γραμματικάκη Διαχείριση Άγριας Πανίδας ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ Χειμερινό εξάμηνο 2011-2012 Κ. Ποϊραζίδης Μ. Γραμματικάκη Διαχείριση Άγριας Πανίδας Ενότητα 1: ΒΙΟΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΠΛΗΘΥΣΜΩΝ ΜΕΘΟΔΟΙ ΒΙΟΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ απογραφικές δειγματοληπτικές

Διαβάστε περισσότερα

Συγγραφή και κριτική ανάλυση επιδημιολογικής εργασίας

Συγγραφή και κριτική ανάλυση επιδημιολογικής εργασίας Εργαστήριο Υγιεινής Επιδημιολογίας και Ιατρικής Στατιστικής Ιατρική Σχολή, Πανεπιστήμιο Αθηνών Συγγραφή και κριτική ανάλυση επιδημιολογικής εργασίας Δ. Παρασκευής Εργαστήριο Υγιεινής Επιδημιολογίας και

Διαβάστε περισσότερα

Μελέτη προβλημάτων ΠΗΙ λόγω λειτουργίας βοηθητικών προωστήριων μηχανισμών

Μελέτη προβλημάτων ΠΗΙ λόγω λειτουργίας βοηθητικών προωστήριων μηχανισμών «ΔιερΕΥνηση Και Aντιμετώπιση προβλημάτων ποιότητας ηλεκτρικής Ισχύος σε Συστήματα Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΣΗΕ) πλοίων» (ΔΕΥ.Κ.Α.Λ.Ι.ΩΝ) πράξη ΘΑΛΗΣ-ΕΜΠ, πράξη ένταξης 11012/9.7.2012, MIS: 380164, Κωδ.ΕΔΕΙΛ/ΕΜΠ:

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΤΟΠΟΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

Ο ΤΟΠΟΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Ο ΤΟΠΟΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Οι κλασικές προσεγγίσεις αντιμετωπίζουν τη διαδικασία της επιλογής του τόπου εγκατάστασης των επιχειρήσεων ως αποτέλεσμα επίδρασης ορισμένων μεμονωμένων παραγόντων,

Διαβάστε περισσότερα

ΑΛΛΑΓΏΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΘΑΛΑΣΣΙΑ

ΑΛΛΑΓΏΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΘΑΛΑΣΣΙΑ ΟΙ ΕΠΙ ΡΑΣΕΙΣ ΤΩΝ ΚΛΙΜΑΤΙΚΩΝ ΑΛΛΑΓΏΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΘΑΛΑΣΣΙΑ ΑΛΙΕΙΑ ρ. Κώστας Παπακωνσταντίνου τ /ντής του Ινστιτούτου Θαλάσσιων Βιολογικών Πόρων τ. /ντής του Ινστιτούτου Θαλάσσιων Βιολογικών Πόρων Ελληνικό

Διαβάστε περισσότερα

Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πειραιά Σχολή Τεχνολογικών Εφαρμογών Τμήμα Μηχανολογίας

Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πειραιά Σχολή Τεχνολογικών Εφαρμογών Τμήμα Μηχανολογίας Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πειραιά Σχολή Τεχνολογικών Εφαρμογών Τμήμα Μηχανολογίας Μετρήσεις Τεχνικών Μεγεθών Τελική Εξέταση Ι (Ιουνίου Εαρινό Εξάμηνο 9 Πρόβλημα Α Ένας μηχανικός, με βάση τις μετρήσεις

Διαβάστε περισσότερα

Πρόταση ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ. για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 43/2014 όσον αφορά ορισμένες αλιευτικές δυνατότητες

Πρόταση ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ. για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 43/2014 όσον αφορά ορισμένες αλιευτικές δυνατότητες ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 28.3.2014 COM(2014) 195 final 2014/0106 (NLE) Πρόταση ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 43/2014 όσον αφορά ορισμένες αλιευτικές δυνατότητες

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΣ: ΘΕΜΑ: ΕΙΣΗΓΗΤΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΛΜΕ Π.Π.Σ. ΣΤΟΝ ΕΘΝΙΚΟ ΔΙΑΛΟΓΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΙΔΕΙΑ (αναθεωρημένη)

ΠΡΟΣ: ΘΕΜΑ: ΕΙΣΗΓΗΤΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΛΜΕ Π.Π.Σ. ΣΤΟΝ ΕΘΝΙΚΟ ΔΙΑΛΟΓΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΙΔΕΙΑ (αναθεωρημένη) ΠΡΟΣ: Α.Π. :20 ΑΘΗΝΑ 12/02/2016 τον Πρόεδρο της Επιτροπής Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής των Ελλήνων Καθηγητή κ. Κ. Γαβρόγλου ΘΕΜΑ: ΕΙΣΗΓΗΤΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΛΜΕ Π.Π.Σ. ΣΤΟΝ ΕΘΝΙΚΟ ΔΙΑΛΟΓΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΙΔΕΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή - Πειραματικοί Σχεδιασμοί. Κατσιλέρος Αναστάσιος

Εισαγωγή - Πειραματικοί Σχεδιασμοί. Κατσιλέρος Αναστάσιος Εισαγωγή - Πειραματικοί Σχεδιασμοί Κατσιλέρος Αναστάσιος 2017 Παραλλακτικότητα To φαινόμενο εμφάνισης διαφορών μεταξύ ατόμων ή αντικειμένων ή παρατηρήσεων-μετρήσεων, που ανήκουν στην ίδια ομάδα-κατηγορία,

Διαβάστε περισσότερα

Ιδιότητες και Τεχνικές Σύνταξης Επιστημονικού Κειμένου Σχολιασμός ερευνητικής πρότασης

Ιδιότητες και Τεχνικές Σύνταξης Επιστημονικού Κειμένου Σχολιασμός ερευνητικής πρότασης Ιδιότητες και Τεχνικές Σύνταξης Επιστημονικού Κειμένου Σχολιασμός ερευνητικής πρότασης Αναστασία Χριστοδούλου, Dr. Γεώργιος Δαμασκηνίδης Τμήμα Ιταλικής Γλώσσας & Φιλολογίας Θεσσαλονίκη, 2015 Ιδιότητες

Διαβάστε περισσότερα

Πίνακας 1: Απασχολούμενοι, άνεργοι, οικονομικά μη ενεργοί και ποσοστό ανεργίας, Ιανουάριος

Πίνακας 1: Απασχολούμενοι, άνεργοι, οικονομικά μη ενεργοί και ποσοστό ανεργίας, Ιανουάριος Πίνακας 1: Απασχολούμενοι, άνεργοι, οικονομικά μη ενεργοί και ποσοστό ανεργίας, Ιανουάριος 2012-2017 Ιανουάριος 2012 201 2014 2015 2017 Α π α σ χολού μ ενο ι.849.108.545.885.504.987.55.774.61.801.69.126

Διαβάστε περισσότερα

Ενότητα 1: Πληθυσμός και δείγμα Είδη Μεταβλητών - Περιγραφική στατιστική

Ενότητα 1: Πληθυσμός και δείγμα Είδη Μεταβλητών - Περιγραφική στατιστική ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ - ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ «ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΝΕΥΡΟΑΝΑΤΟΜΙΑ» «Βιοστατιστική, Μεθοδολογία και Συγγραφή Επιστημονικής Μελέτης» Ενότητα 1: Πληθυσμός

Διαβάστε περισσότερα

Στάδιο Εκτέλεσης

Στάδιο Εκτέλεσης 16 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1Ο 1.4.2.2 Στάδιο Εκτέλεσης Το στάδιο της εκτέλεσης μίας έρευνας αποτελεί αυτό ακριβώς που υπονοεί η ονομασία του. Δηλαδή, περιλαμβάνει όλες εκείνες τις ενέργειες από τη στιγμή που η έρευνα

Διαβάστε περισσότερα

Εφαρμογή Ολοκληρωμένου Προγράμματος Παρακολούθησης Θαλασσίων Υδάτων στο πλαίσιο υλοποίησης της Ευρωπαϊκής οδηγίας για τη θαλάσσια στρατηγική

Εφαρμογή Ολοκληρωμένου Προγράμματος Παρακολούθησης Θαλασσίων Υδάτων στο πλαίσιο υλοποίησης της Ευρωπαϊκής οδηγίας για τη θαλάσσια στρατηγική Εφαρμογή Ολοκληρωμένου Προγράμματος Παρακολούθησης Θαλασσίων Υδάτων στο πλαίσιο υλοποίησης της Ευρωπαϊκής οδηγίας για τη θαλάσσια στρατηγική 2008/56/EK 1 Οδηγία πλαίσιο για τη θαλάσσια στρατηγική (2008/56/ΕΚ)

Διαβάστε περισσότερα

Διαδικασία Διαχείρισης Παγίου Ενεργητικού

Διαδικασία Διαχείρισης Παγίου Ενεργητικού Διαδικασία Διαχείρισης Παγίου Ενεργητικού 1 Περίληψη Το συγκεκριμένο εγχειρίδιο δημιουργήθηκε για να βοηθήσει την κατανόηση της διαδικασίας διαχείρισης Παγίου Ενεργητικού. Η διαδικασία περιλαμβάνει αναλυτική

Διαβάστε περισσότερα

Ησυµβολή των Έργων ΕΠΕΑΕΚ ΙΙ των Ακαδηµαϊκών Βιβλιοθηκών. Τίτλος Εργασίας: Πληροφοριακή Παιδεία και Ελληνική Ανώτατη Εκπαίδευση:

Ησυµβολή των Έργων ΕΠΕΑΕΚ ΙΙ των Ακαδηµαϊκών Βιβλιοθηκών. Τίτλος Εργασίας: Πληροφοριακή Παιδεία και Ελληνική Ανώτατη Εκπαίδευση: 1 ο Επιστηµονικό Συµπόσιο Πληροφοριακή Παιδεία και Ελληνική Ανώτατη Εκπαίδευση: Ησυµβολή των Έργων ΕΠΕΑΕΚ ΙΙ των Ακαδηµαϊκών Βιβλιοθηκών Τίτλος Εργασίας: Πληροφοριακή Παιδεία και Ελληνική Ανώτατη Εκπαίδευση:

Διαβάστε περισσότερα

Αβεβαιότητα που εισάγεται στη μέτρηση ραδιενέργειας εδάφους από τα σφάλματα ορισμού δειγματοληψίας

Αβεβαιότητα που εισάγεται στη μέτρηση ραδιενέργειας εδάφους από τα σφάλματα ορισμού δειγματοληψίας Αβεβαιότητα που εισάγεται στη μέτρηση ραδιενέργειας εδάφους από τα σφάλματα ορισμού δειγματοληψίας Γ.Ν. Παπαδάκος, Δ.Ι. Καράγγελος, Ν.Π. Πετρόπουλος, Μ.Ι. Αναγνωστάκης, Ε.Π. Χίνης, Σ.Ε. Σιμόπουλος Τομέας

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΟΤΕΛΕΙ Η ΣΠΛΑΧΝΙΚΗ ΚΟΙΛΟΤΗΤΑ ΠΕΡΙΟΡΙΣΤΙΚΟ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΩΟΘΗΚΗΣ ΤΗΣ ΣΑΡΔΕΛΑΣ ΤΟΥ ΑΤΛΑΝΤΙΚΟΥ;

ΑΠΟΤΕΛΕΙ Η ΣΠΛΑΧΝΙΚΗ ΚΟΙΛΟΤΗΤΑ ΠΕΡΙΟΡΙΣΤΙΚΟ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΩΟΘΗΚΗΣ ΤΗΣ ΣΑΡΔΕΛΑΣ ΤΟΥ ΑΤΛΑΝΤΙΚΟΥ; ΑΠΟΤΕΛΕΙ Η ΣΠΛΑΧΝΙΚΗ ΚΟΙΛΟΤΗΤΑ ΠΕΡΙΟΡΙΣΤΙΚΟ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΩΟΘΗΚΗΣ ΤΗΣ ΣΑΡΔΕΛΑΣ ΤΟΥ ΑΤΛΑΝΤΙΚΟΥ; Μαντζούκη Ε. 1, Nunes C. 2, Γκάνιας Κ. 1 1 Τμήμα Βιολογίας, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης,

Διαβάστε περισσότερα

Α Λυκείου Άλγεβρα Τράπεζα Θεμάτων Το Δεύτερο Θέμα

Α Λυκείου Άλγεβρα Τράπεζα Θεμάτων Το Δεύτερο Θέμα Α Λυκείου Άλγεβρα Τράπεζα Θεμάτων Το Δεύτερο Θέμα Θεωρούμε την ακολουθία (α ν ) των θετικών περιττών αριθμών: 1, 3, 5, 7, α) Να αιτιολογήσετε γιατί η (α ν ) είναι αριθμητική πρόοδος και να βρείτε τον εκατοστό

Διαβάστε περισσότερα

διαιρούμε με το εμβαδό Α 2 του εμβόλου (1)

διαιρούμε με το εμβαδό Α 2 του εμβόλου (1) 1)Συνήθως οι πτήσεις των αεροσκαφών γίνονται στο ύψος των 15000 m, όπου η θερμοκρασία του αέρα είναι 210 Κ και η ατμοσφαιρική πίεση 10000 N / m 2. Σε αεροδρόμιο που βρίσκεται στο ίδιο ύψος με την επιφάνεια

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΓΡΙΑΣ ΠΑΝΙΔΑΣ 7. ΜΕΘΟΔΟΙ ΔΕΙΚΤΩΝ

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΓΡΙΑΣ ΠΑΝΙΔΑΣ 7. ΜΕΘΟΔΟΙ ΔΕΙΚΤΩΝ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΓΡΙΑΣ ΠΑΝΙΔΑΣ 7. ΔΕΙΚΤΩΝ Δειγματοληπτικές μέθοδοι Δ. Μέθοδοι δεικτών σχετικής αφθονίας Μέθοδος κοπρανοσωρών Καταγραφή ιχνών Καταγραφή με προβολέα Έμμεση μέθοδος με μαθηματικά υποδείγματα -

Διαβάστε περισσότερα

Διαβιβάζεται συνημμένως στις αντιπροσωπίες το έγγραφο - COM(2015) 212 final.

Διαβιβάζεται συνημμένως στις αντιπροσωπίες το έγγραφο - COM(2015) 212 final. Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 21 Μαΐου 2015 (OR. en) Διοργανικός φάκελος: 2015/0108 (NLE) 8845/15 PECHE 163 ΠΡΟΤΑΣΗ Αποστολέας: Ημερομηνία Παραλαβής: Αποδέκτης: Αριθ. εγγρ. Επιτρ.: Θέμα: Για

Διαβάστε περισσότερα

Ανάλυση Διασποράς Ανάλυση Διασποράς διακύμανση κατά παράγοντες διακύμανση σφάλματος Παράδειγμα 1: Ισομεγέθη δείγματα

Ανάλυση Διασποράς Ανάλυση Διασποράς διακύμανση κατά παράγοντες διακύμανση σφάλματος Παράδειγμα 1: Ισομεγέθη δείγματα Ανάλυση Διασποράς Έστω ότι μας δίνονται δείγματα που προέρχονται από άγνωστους πληθυσμούς. Πόσο διαφέρουν οι μέσες τιμές τους; Με άλλα λόγια: πόσο πιθανό είναι να προέρχονται από πληθυσμούς με την ίδια

Διαβάστε περισσότερα

Εικόνα 1. Σχηματική απεικόνιση του τι μπορεί να συμβεί κατά την είσοδο των ψαριών σε δίχτυα

Εικόνα 1. Σχηματική απεικόνιση του τι μπορεί να συμβεί κατά την είσοδο των ψαριών σε δίχτυα ΑΛΙΕΙΑ ΚΑΙ ΑΛΙΕΥΤΙΚΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ Η συνολική βιομάζα ενός ή περισσοτέρων ειδών που αφαιρείται από το οικοσύστημα με το ψάρεμα είναι γνωστή ως αλίευμα. Ένα μέρος του αλιεύματος θα διακινηθεί μέσα από τις αγορές

Διαβάστε περισσότερα

Ανάλυση της συµπεριφοράς των πεζών ως προς τη διάσχιση οδών σε αστικές περιοχές

Ανάλυση της συµπεριφοράς των πεζών ως προς τη διάσχιση οδών σε αστικές περιοχές Ανάλυση της συµπεριφοράς των πεζών ως προς τη διάσχιση οδών σε αστικές περιοχές Ε.Παπαδηµητρίου Γ.Γιαννής Ι.Γκόλιας ΕΜΠ - Τοµέας Μεταφορών και Συγκοινωνιακής Υποδοµής 5ο ιεθνές Συνέδριο Έρευνα στις Μεταφορές

Διαβάστε περισσότερα

ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΕΣ EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL 2010/0255(COD) Σχέδιο έκθεσης Estelle Grelier (PE v01-00)

ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΕΣ EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL 2010/0255(COD) Σχέδιο έκθεσης Estelle Grelier (PE v01-00) ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2009-2014 Επιτροπή Αλιείας 15.12.2010 2010/0255(COD) ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΕΣ 2-11 Σχέδιο έκθεσης Estelle Grelier (PE452.609v01-00) σχετικά με την πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου

Διαβάστε περισσότερα

Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 27 Νοεμβρίου 2017 (OR. en)

Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 27 Νοεμβρίου 2017 (OR. en) Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 27 Νοεμβρίου 2017 (OR. en) 14939/17 PECHE 475 DELACT 237 ΔΙΑΒΙΒΑΣΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ Αποστολέας: Ημερομηνία Παραλαβής: Αποδέκτης: Αριθ. εγγρ. Επιτρ.: Θέμα: Για τον

Διαβάστε περισσότερα

Θεματολογία. Δεδομένα και αβεβαιότητα. Αντικείμενο της Στατιστικής. Βασικές έννοιες. Δεδομένα και αβεβαιότητα. Στατιστική Ι

Θεματολογία. Δεδομένα και αβεβαιότητα. Αντικείμενο της Στατιστικής. Βασικές έννοιες. Δεδομένα και αβεβαιότητα. Στατιστική Ι Ενότητα η : Εισαγωγή στη Στατιστική Θεματολογία Στατιστική Ι Ενότητα : Εισαγωγή Δρ. Χρήστος Εμμανουηλίδης Επίκουρος Καθηγητής Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Αντικείμενο της Στατιστικής : μεταβλητές,πληθυσμός,

Διαβάστε περισσότερα

6 CO 2 + 6H 2 O C 6 Η 12 O 6 + 6 O2

6 CO 2 + 6H 2 O C 6 Η 12 O 6 + 6 O2 78 ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟΤΗΤΑ ΥΔΑΤΙΝΩΝ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΦΥΤΙΚΟΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ (μακροφύκη φυτοπλαγκτόν) ΠΡΩΤΟΓΕΝΕΙΣ ΠAΡΑΓΩΓΟΙ ( μετατρέπουν ανόργανα συστατικά σε οργανικές ενώσεις ) φωτοσύνθεση 6 CO 2 + 6H 2 O C 6 Η 12

Διαβάστε περισσότερα

Χαρακτηρισμος του ενδιαιτηματος ωοτοκιας του γαυρου, Engraulis encrasicolus (Linnaeus, 1758), τον Ιουνιο 2003 στο ΒΑ Αιγαιο

Χαρακτηρισμος του ενδιαιτηματος ωοτοκιας του γαυρου, Engraulis encrasicolus (Linnaeus, 1758), τον Ιουνιο 2003 στο ΒΑ Αιγαιο 8ο Πανελλήνιο Συμποσιο Ωκεανογραφίας & Αλιείας Χαρακτηρισμος του ενδιαιτηματος ωοτοκιας του γαυρου, Engraulis encrasicolus (Linnaeus, 758), τον Ιουνιο στο ΒΑ Αιγαιο Ευδοξία Σχισμένου, Απόστολος Σιαπάτης,

Διαβάστε περισσότερα