ΜΑΡΣΑΛ ΚΟΛΜΑΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΖΩΗ ΚΟΜΜΟΥΝΑ - ΑΝΤΙΠΑΡΑΘΕΣΕΙΣ 9

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΜΑΡΣΑΛ ΚΟΛΜΑΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΖΩΗ ΚΟΜΜΟΥΝΑ - ΑΝΤΙΠΑΡΑΘΕΣΕΙΣ 9"

Transcript

1

2 ΜΑΡΣΑΛ ΚΟΛΜΑΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΖΩΗ ΚΟΜΜΟΥΝΑ - ΑΝΤΙΠΑΡΑΘΕΣΕΙΣ 9

3 Μάρσαλ Κόλμαν Πολιτική και προσωπική ζωή Μετάφραση ΧΑΡΗΣ ΠΑΤΣΟΣ Εναλλακτικές Εκδόσεις «Κ ομμούνα)) αντιπαραθέσεις 9 Σεπτέμβρης 1990

4 Β ' ΕΚΔΟΣΗ Εναλλακτικές Εκδόσεις «Κομμούνα» 1990 Μετάφραση: Χάρης Πατσάς Επιμέλεια: Γιώ ργος Καραμπελιάς Διορθώσεις: Μ υρτώ Μπολώτα. Φωτοστοιχειοθεσία: Ηλεκτροτύπ, Τ ζω ρ τζ 3, τηλ Αναπαραγωγή φιλμς: Γ. Κώτσου, Θεμιστοκλέους 37, τηλ Κ Ε Ν Τ Ρ ΙΚ Η Δ ΙΑ Θ Ε Σ Η : Εναλλακτικό βιβλιοπωλείο «Κομμούνα», Θεμιστοκλέους 37, Τ.Κ , τηλ , Εναλλακτικό βιβλιοπωλείο «Π ρ ά ξη», Αρμενοπούλου 24, Θεσσαλονίκη, τηλ

5 Περιεχόμενα ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΤΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ... 7 ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΤΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΕΙΝΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΧΕΣΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΖΩΗ Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ Η ΛΑΤΡΕΙΑ ΤΗΣ ΟΙΚΕΙΟΤΗΤΑΣ ΝΑ ΣΥΝΔΕΕΣΑΙ ΜΟΝΟ ΑΤΟΜΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΑΥΤΟΝΟΜΙΑ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΣ, ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΖΩΗ Η ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΖΩΗ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΜΙΑ ΠΟΛΗ ΑΓΝΩΣΤΩΝ Η ΑΝΑΖΩΟΓΟΝΗΣΗ ΤΗΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΖΩΗΣ

6 Γ

7 ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΤΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ Το βιβλίο τον Μάρσαλ Κόλμαν αποτελεί, απ όσο ξέρουμε, το πρώτο που αποπειράται μια συνολική θεώρηση της σχέσης προσωπικού-πολιηκού από μια σκοπιά που να μην υποτάσσει το ένα στο άλλο, ούτε να προσπαθεί να τα δει μέσα από την απορρόφηση του ενός στο άλλο. Γ ί αυτό αποτελεί ένα βιβλίο-τομή σ αυτό το ζήτημα, κριηκάροντας απόψεις εξαιρετικά εκτεταμένες. Α. Το προσωπικό είναι πολιτικό Το βιβλίο ξεκινάει επισημαίνοντας το ρόλο και τη σημασία του γυναικείου κινήματος που έφερε στην επιφάνεια ακριβώς την σύνδεση προσωπικού-πολιηκού και πάρα πέρα έδειξε πως υπάρχει ένας ιδιαίτερος τύπος «πολιτικής», η προσωπική πολιηκή. Το γυναικείο κίνημα αποτέλεσε τον φορέα που έφερε μέσα στην αντίληψη του πολιπκού, την ίδια την πραγματικότητα των προσωπικών σχέσεων. Οι προσωπικές σχέσεις μεταβάλλονται πια σε αντικείμενο της πολιτικής μ αντιί την νέα έννοια. Οι διαπροσωπικές σχέσεις είναι πολιτικές σχέσεις. Η πολιηκή της οικογένειας είναι πραγματική. Σπάει η παλιό διχοτόμηση προσωπικού-πολιηκού που χαρακτήριζε το παλιό εργαπκό και σοσιαλισπκό κίνημα. Δεν είναι τυχαίο πως ήταν το γυναικείο κίνημα που

8 β ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΖΩΗ αποτέλεσε το φορέα αυτής της αντίληψης. Οι γυναίκες όντας περιορισμένες οτό χώρο του «προσωπικού» ήταν εκείνες που πρώτες μπορούσαν να βάλουν σε αμφισβήτηση το διαχωρισμό και τον ουσιαστικό υποβιβασμό τους. Στη συνέχεια η αμφισβήτηση δεν έμεινε μόνο στο χώρο της σχέσης ανάμεσα στα δύο φύλα, επεκτάθηκε στο σύνολο των προσωπικών σχέσεων των ανθρώπων. Είναι προφανές, από την στιγμή και πέρα που το κεφάλαιο περνάει από την «τυπική υπαγωγή» των ανθρώπινων σχέσεων στο σύνολό τους, στην «ουσιαστική υπαγωγή» στην αζιοποιηηκή σχέση ο χώρος του προσωπικού-πολπικού θα επεκτείνεται αδιάκοπα. Γιατί το κεφάλαιο εκκινώντας από το εργοστάσιο, την αξιοποιητική σχέση στο χώρο της παραγωγής, στην αρχή υποτάσσει «τυπικά» την υπόλοιπη ζωή των ανθρώπων κάτω από την κυριαρχία του. Όσο όμως διευρύνεται η κυριαρχία του εμπορεύματος τότε η αξιοποιητική σχέση περνάει άμεσα μέσα σπς παλιές «προσωπικές» ή «κοινωνικές» σχέσεις. Ο χώρος τον προσωπικού γίνεται χώρος αξιοποίησης τον κεφάλαιον. Υγεία, εκπαίδευση, οικογένεια μπαίνουν στην σφαίρα της ουαιασπκής υπαγωγής στο κεφάλαιο. Αυτόματα λοιπόν μεταβάλλονται σε χώρους «πολπικούς». Σε χώρους που διέπονται από την πάλη. Αυτή η εισβολή του προσωπικού στηνπολιπκή, ή το αντίστροφο, ενώ οδήγησε στην υποχώρηση του παλιού τρόπου πολιπκής ιδιαίτερα στους χώρους της άκρας αριστερός και των πρωτοπορειών είχε σαν συνέπεια μια νέα σύγχιση, σύγχιση που έχει διαπεράσει όλο το νέο κίνημα και έχει βιωθεί με τρόπο προσωπικό και συχνά τραγικό. Αυτή η σύγχιση μπορεί να πάρει δύο δρόμους, διαμετρικά αντίθετους εξωτερικά, που όμως έχουν μια κοινή αφετηρία, την ταύτιση του ενός με το άλλο. Μια και το προσωπικό είναι πολιτικό, εύκολα μπορεί να γίνει το άλμα: Είτε ιδιωηκοποίηση της πολιπκής, δηλαδή ενασχό?1ηση μόνο με τα προσωπικά ζητήματα σε ιδιωτικό επίπεδο, που μια και έχουν αναχθεί σε «πολιπκά» αρκούν για να ισχυριζόμαστε ό τι«κάνουμε» πολιτική, επειδή προσπαθούμε να λύσουμε με «ορθό τρόπο», «πολιπκά», τα προσωπικά μας προβλήματα είτε το αντίθετο. Και αυτό είναι το πιο συνηθισμένο στους χώρους των πολιτικά ενταγμένων και των πρωτοποριών, η προσπάθεια λύσης των προσωπικών ζητημάτων «πολιτικά»,

9 ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΤΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ 9 δηλαδή δημόσια. Αναγωγή του ιδιωτικού σε δημόσιο. Σύμφωνα μ αυτή τη λογική, που πολλοί την έχουμε ζήσει λίγοπολό, «μια και τα προσωπικά ζητήματα είναι σε τελική ανάλυση πολιπκά», δεν έχει κανένα νόημα να προσπαθούμε να παρέμβουμε για λύση τους σε ένα προσωπικό-ιδιωπκό πεδίο, αλλά θα πρέπει να τα ανάγουμε στο γενικότερο κοινωνικό και πολιπκό πεδίο και εκεί να προσπαθούμε να τα λύσουμε, και αν δεν ξεπερνιούνται και εκεί όπως συμβαίνει πάντα να τα μεταθέτουμε σε έναν άλλο «υπερβαπκό» κόσμο, «μετά την επανάσταση». Μια τέτοια λογική ταύτισης όμως ξεχνάει, τόσο από την μια όσο και από την άλλη πλευρά, πως οι δύο αυτές σφαίρες, η σφαίρα του ιδιωτικού και του ποντικού δεν είναι ταυτόσημες ούτε αναγώγιμεςη μια στην άλλη. Πρόκειται για μια σύγχιση που ο Κόλμαν προσπαθεί να επισημάνει μέσα από τη χρησιμοποίηση δύο διαφορεπκών όρων για την πολιτική. Από την μια η κοινωνική πολιτική, η πολιπκή που αφορά πς μεγάλες σχέσεις, τη δημόσια ζωή, κι από την άλλη το προοωπικό-πολιτικό, δηλαδή η πολιπκή των προσωπικών σχέσεων. Ενώ λοιπόν είναι απόλυτα σωστό όπ η ταξική πάλη, η πολιτική, υπερκαθορίζει την προσωπική ζωή, από την - άλλη δεν είναι δυνατό, συγχέοντας την έννοια τηςπολιηκής με την κοινωνική πολιπκή, την πολιπκή στο δημόσιο χώρο, να ξεχνάμε πως η πολιπκή στο προσωπικό επίπεδο διέπεται από άλλους νόμους και κανόνες, όπ αναφέρεται σε μια παρέμβαση που μπορεί και πρέπει να είναι προσωπική. Διαφορεπκά θα εγκαταλείπαμε το προσωπικό εντελώς και μήπως δεν το έκαναν για αρκετά χρόνια κάποιοι από μας, ή το κάνουν ακόμα και σήμερα με την προσδοκία όπ η «συνολική αλλαγή της κοινωνίας» θα «επιτρέψει» και την λύση των προσωπικών προβλημάτων. Έτσι μετά από ένα ορισμένο διάστημα - και μάλιστα σε εποχές που δεν χαρακτηρίζονται από έντονη έκρηξη του δημόσιου στοιχείου, όπως είναι π.χ. οι επαναστατικές περίοδοι - η εγκατάλειψη του πολιπκούπροσωπικού και το αποκλειστικό βάρος στην κοινωνική πολι- Όκή έχει σαν συνέπεια όχι μόνο μια δραματική και αποστεγνωμένη ιδιωτική ζωή, αλλά ταυτόχρονα και μια γκετοποιημένη και εξωπραγμαπκή κοινωνική πολιπκή. 'Οταν λέμε πως το προσωπικό είναι πολιπκό, εννοούμε μια παρέμβαση στο προσωπικό επίπεδο διαφορεπκού τύπου

10 10 ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΖΩΗ από το δημόσιο: η πολιτική των προσωπικών σχέσεων έχει σαν πεδίο εφαρμογής το προσωπικό, το ιδιωτικό. Πρόκειται βέβαια για μια πολιακή και ταξική ανάλυση του εαυτού μας και των διαπροσωπικών του σχέσεων, που όμως δεν ανάγεται δισρκώς στο κοινωνικό-πολιτικό. Η έννοια της προσωπικής-πολιτικής θεμελειώνει μια άλλη σφαίρα της απολιτικής». Θεμελειώνει μια ενασχόληση και παρέμβαση στο πεδίο του προσωπικού, των διαπροσωπικών σχέσεων, παρέμβαση που από ένα πεδίο και μετά μπορεί να οδηγήσει μέσα από την γενίκευση στην θεμελίωσα «νέων» τομέων της κοινωνικής πολιτικής, τομέων δηλαδή που ασχολούνται με ης διαπροσωπικές σχέσεις. Αυτή είναι μια άλλη σύγχιση που θα πρέπει να αποφεύγουμε. Η παρέμβαση στο πεδίο του ιδιωτικού δεν σημαίνει πως τα προβλήματα των διαπροσωπικών σχέσεων λύνονται μόνο στο ιδιωτικό πεδίο, στο πεδίο των άμεσων διαπροσωπικών σχέσεων. Όπως αναφέραμε ήδη η εισβολή του κεφαλαίου στο χώρο των διαπροσωπικών σχέσεων οδηγώντας στην «ουσιαστική υπαγωγή» δημιουργεί νέους τύπους και θεματικές της κοινωνικής πολιηκής, τα νέα κοινωνικά κινήματα, γυναικών, ομοφυλόφιλων, νέων, οικολογίας κλη., κινήματα που στηρίζονται στην γενίκευση από την πλευρά του κεφαλαίου κάποιων στοιχείων των διαπροσωπικών σχέσεων και την μεταβολή τους σε θέματα της κοινωνικής πολιτικής. Έτσι λοιπόν μπορούμε πια να επισημάνουμε με μεγαλύτερη ακρίβεια το θέμα μας: η παρέμβαση στο επίπεδο των ατομικών προσωπικών σχέσεων δεν πρέπει να σνγχέεται ούτε με την κοινωνική πολιηκή, ούτε με την γενίκευση σε επίπεδο κοινωνικής πολιπκής των θεματικών της προσωπικής ζωής. Β. Στενές και δημόσιες σχέσεις Το δεύτερο σημανηκό σημείο που επισημαίνει ο Κόλμαν είναι η τάση για επέκταση των σχέσεων «οικειότητας», απέναντι στις «τυπικές» διαπροσωπικές σχέσεις. Πρόκειται για ένα ζήτημα που το έχουμε όμοια ζήσει όλα αυτά τα χρόνια με τον πιο έντονο τρόπο. Η κριπκή της επισημότητας και των άκα

11 ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΤΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ 11 μπτων σχέσεων που χαρακτήριζε τον παλιό καπιταλισμό, οδήγησε σε μια ανάπτυξη της οικειότητας και των «στενών σχέσεων», και το γυναικείο κίνημα έπαιζε και εδώ ένα σοβαρό ρόλο, όπως και γενικότερα το «νέο κίνημα». Η επισημότητα, το κοστούμι και η γραβάτα, τα χειροφιλήματα και οι υποκλίσεις, η προσφώνηση στον πληθυνηκό, ο διαχωρισμός της συμπεριφοράς απέναντι σε μικρούς και μεγάλους κλπ. κλπ. μέσα σε δεκαπέντε ή είκοσι χρόνια γνώρισαν μια φοβερή υποχώρηση. Το νέο στυλ των διαπροσωπικών σχέσεων είναι ο ενικός, τα αγκαλιάσματα, η άμεση και χωρίς περιστροφές διεκδίκηση του οποιουδήποτε θέματος από τον άλλο κλπ. κλπ. Έτσι περάσαμε σε ένα νέο πολιτισμό, τον πολιτισμό της «οικειότητας». Το δεύτερο στοιχείο αυτού του μετασχηματισμού είναι η μείωση του ενδιαφέροντος για το δημόσιο, που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια και η άνοδος της ενασχόλησης με το ιδιωτικό. Αυτή η διπλή εξέ/\ιξη έχει σαν συνέπεια την αναστροφή της παλιάς κατάστασης, την τάση για «ιδιωτικοποίηση» των δημόσιων σχέσεων, την κυριαρχία ενός στυλ άμεσου, χωρίς «δομή», χωρίς συστάσεις και «ιεραρχίες». Το αποτέλεσμα βέβαια είναι πως συχνά μια νέα «τυρρανία» εγκαθιδρύεται σπς σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων, η τυρρανία της «έλλειψης δομής», εκείνη η γνώριμή μας εικόνα των συνελεύσεων και των συγκεντρώσεων όπου δεν υπάρχει καμμιά σειρά, αρχή και τέλος, όπου τελικά μιλάνε μόνο ο ι«γνωστοί» και του κυκλώματος, αποκλείονται οι «άσχετοι», πίσω δηλαδή από την άτυπη δομή διαγράφεται μια ισχυρότατη, αλλά άτυπη και γι αυτό δυσδιάκριτη ιεραρχία, που στο όνομα της «έλλειψης ιεραρχίας» διαθέτει το προνόμιο να παραμένει πέρα από οποιαδήποτε κριπκή. Έτσι η μεταφορά του στυλ των προσωπικών σχέσεων σης δημόσιες σχέσεις, αποκλείει τους «εκτός κυκλώματος» και βέβαια δεν είναι και αποδοπκή γιατί οι οικείες σχέσεις μπορούν να αναπτυχθούν μόνο ανάμεσα σε ένα περιορισμένο αριθμό ανθρώπων, αλλοιώς μεταβάλλονται σε τροχοπέδη. Ας φανταστούμε πς δημόσιες συγκεντρώσεις κάποιων χώρων της αριστερός στην Ελλάδα, ο Κόλμαν αναφέρει ακόμα και το παράδειγμα των υπερμεγεθών πάρτυς, όπου οι «γνωστοί» συμηεριφέρονται σαν το σπίη τους, αγκαλιάζονται, διακόπτουν, κάνουν καζούρα κλπ. ενώ οι άγνωστοι, οι «άσχετοι», νιώθουν έξω απ αυτό το χώρο των εκλεκτών, των «ϊη» και

12 12 π ρ ΩΓΩΠΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΖΩΗ απ οθαρρύνονται να μιλήσουν, να παρεμβουν, να συνδεθο ό ν Ενώ το τέλος της επισημότητας σημανε επί τέλους ένα σπάσιμο των παλιώ ν διαχωρισμών, η τάση ταύτισης ιδιωπκ ο ύ -οικ είο υ και δημόσιου-τυηκού οδηγεί με τη σειρά της στο αντίθετο αποτέλεσμα, στο κλείσιμο στο χώρο του ιδιωτικού, μια και η οικειότητα αποκτάει κεντρική σημασία και οι πάρα έξω σχέσεις, με άλλο κόσμο, που δεν είναι στενός γνωστός, τείνουν να αποκλειστούν. Αυτό, στο πολιτικό επίπεδο, είναι μια συμπεριφορά γκέτο και τείνει να αναπαράγει το γκέτο. Για άλλη μια φορά ο διαφορισμάς ιδιωνκού-στενού και δημόσιου-μη οικείου αποδείχνεται πως είναι πραγματικός και η θέληση εξομοίωσης αυτών των δύο χώρων, είτε από την πλευρά της βικτωριανής ηθικής που επέβαλε στους συζύγους να απευθύνονται ο ένας στον άλλον με πς προσφωνήσεις «κύριε» και «κυρία», με την μεταβολή δηλαδή του ιδιωτικού χώρου σε δημόσιο, είτε αντίστροφα η εξάλειψη του δημόσιου πεδίου και η ταύπσή του με το ιδιωπκό, έχουν όμοια αρνητικές συνέπειες. Το ιδιωηκό-σιενό-οικείο δεν είναι δυνατό να μεταβληθεί σε γενικό κανόνα για όλες ης σχέσεις μας. Η άρνηση του διαχωρισμού ιδιωπκού και δημόσιου, με την έννοια της άρνησης της διπλής συμπεριφοράς, με την έννοια της άρνησης της διπλής ζω ής, που δημιουργεί ο σύγχρονος καπιταλισμός δεν έχει το νόημα, όπως συχνά παρανοήθηκέ, πως το δημόσιο μπορεί να γίνει ιδιωτικό και το ιδιωπκό δημόσιο. Σημαίνει απλά, πως στην μια και την άλλη περίπτωση εφαρμόζουμε πς ίδιες αρχές, της ειλικρίνειας, της ανάλυσης των σχέσεων και των κινήτρων μας, τελικά της ίδιας της ταξικής ανάλυσης. Δεν σημαίνει όμως ταυτόσημη συμπεριφορά. Ειλικρίνεια στο δημόσιο πεδίο είναι άλλο πράγμα απ όπ στο ιδιωπκό.«πολιτική» στις διαπροσωπικές σχέσεις είναι κάτι το διαφορετικό απ όπ στο δημόσιο χώρο κλπ. κλπ. Έτσι ο διαχωρισμός ιδιωπκού-στενού-οικείου και δημόσιου-μη στενού-«τυπικού» εξακολουθεί να υπάρχει και θα υπάρχει όσο θα υπάρχουν μαζικές ανθρώπινες κοινωνίες. Μ αυτή mv έννοια η τάση της επέκτασης της οικειότητας πρέπει να ξαναειδωθεί από πιο κοντά, γιατί προφανώς η θέληση για σχέσεις που θα είναι αποκλειστικά και μόνο οικείες, μας οδηγεί σε ένα νέο γκέτο, το γκέτο της «οικειότητας», και περιορίζει ης σχέσεις μας μόνο σιους «κολλητούς» μας, και είναι καταστροφική στο πολιπκό επίπε

13 ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΤΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ 13 δο. Όμως το ίδιο συμβαίνει και στο προσωπικό. Γιατί η τάση να συζητάμε π. χ. τα προβλήματά μας με ανθρώπους που μας είναι ελάχιστα γνωστοί ή άγνωστοι, οδηγεί συχνά και στην απομάκρυνση των άλλων ανθρώπων, που δεν μπορούν να ανεχτούν αυτή την «εγωιστική» συμπεριφορά, και για μας τους ίδιους δεν είναι καθόλου ικανοποιητική, γιατί ένας άγνωστος τελικά δεν μπορεί να κατανοήσει προβλήματα που πρέπει να γνωρίσεις το ιστορικό τους, άρα να γνωρίζεις καλά τους ανθρώπους. Γ. Διαρκείς περιηγήσεις Αυτή τελικά είναι η θέση του συγγραφέα. Η λύση δεν βρίσκεται στην αναγωγή, στην. υποταγή του ενός πολιτικού ή προσωπικού, δημόσιου ή ιδιωτικού στο άλλο, αλλά παράλληλα με την διαπίδυση στοιχείων του ενός στο άλλο, διατήρηση της αυτόνομης σφαίρας τους και ένα αδιάκοπο πέρασμα. Διαρκείς περιηγήσεις όπως λέει και ο συγγραφέας. Διαρκείς περιηγήσεις στο χώρο τον πολιτικού και τον προσωπικού, τον ιδιωτικού και τον δημόσιον. Αυτή είναι η κεντρική απάντηση που δίνει ο συγγραφέας στο ζήτημα. Κω παραπέρα προχωράει σε ένα σύνολο από προτάσεις για την τόνωση της δημόσιας ζωής, το σπάσιμο της απομόνωσης που δημιούργησε η σύγχρονη πόλη ανάμεσα στους ανθρώπους, την δημιουργία κυπάρων συμβίωσης, που θα τείνουν σε ένα άλλο επίπεδο να προσεγγίσουν ιδιωτικό και δημόσιο, στο επίπεδο της «κοινότητας». Γιατί ο άνθρωπος αναζητάει αδιάκοπα την οικειότητα, το σπάσιμο της δημόσιας μοναξιάς, γι αυτό χρειάζονται και κάποιοι «ενδιάμεσοι» θεσμοί μεσολάβησης, όπως είναι οι δημόσιοι χώροι συνεύρεσης των ανθρώπων, χώροι σαν τα παλιά καφενεία, πς παλιές πλατείες, τα παλιά θεάματα, πς μικρές ομάδες, τα στέκια που δημιουργούν ένα επίπεδο σχέσης ενδιάμεσο ανάμεσα στην στενή οικειότητα των προσωπικών σχέσεων και την απρόσωπη δημόσια σχέση των μεγάλων μαζών σπς σύγχρονες μητροπόλεις. Εκεί πρέπει να μπεί το βάρος, σ αντό το ενδιάμεσο πεδίο ανάμεσα στο προσωπικό και το απρόσωπο. Έτσι οι διαρ

14 14 ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΖΩΗ κείς περιηγήσεις ηρος την μια ή την αλλη κατεύθυνση δεν θα οδηγούν είτε στην υπερβολική επιμονή στο προσωπικό, είτε στον εγκλεισμό στο δημόσιο και την παγερή του επισημότητα. Η επέκταση της μικρής ομάδας δουλειάς που σημαδεύει την σύγχρονη πραγμαηκότητα η επιμονή όλο και περισσότερων πολεοδόμων στην ανασύσταση της γειτονιάς, για τη δημιουργία τέτοιων επιπέδων της δημόσιας ζωής που να μπορούν να αποτελούν το συνδετικό κρίκο ανάμεσα στο ιδιωτικό και το δημόσιο, αποτελεί μια ένδειξη για το όη οι άνθρωποι παίρνουν μια τέτοια κατεύθυνση. Μια κατεύθυνση «διαρκών περιηγήσεων» με συνδετικό κρίκο την μικρή ομάδα, τον μέσου μεγέθους δημόσιο χώρο που πρέπει να αποτελεί ένα σημείο αναφοράς και κίνησης προς την μια ή την άλλη κατεύθυνση και όχι βέβαια ένα νέο γκέτο. Η σημασία του βιβλίου έγκειται κατά m γνώμη μας, πέρα από τις θεωρητικές του αναφορές και κριτικές ακόμα και στο Μαρξ, στο όπ στηρίζεται στην εμπειρία χιλιάδων ή και δεκάδων χιλιάδων ανθρώπων, αντανακλά και εκφράζει προβλήματα που αναδύθηκαν την τελευταία εικοσαετία με την έκρηξη του κινήματος του προσωπικού-πολίώκού και της οικειότητας, που ανάτρεψε όλη την προηγούμενη κατάσταση, φαινόμενο που δεν περιορίζεται στην Αγγλία και την Αμερική, σης οποίες αναφέρεται ο συγγραφέας, αλλά αφορά, όλο και περισσότερο εμάς τους ίδιους, στην Ελλάδα. Ξεκινάει πάντα από εκείνο το κίνημα που ήρθε να βάλει αποφασισπκά το ζήτημα του προσωπικού-πολιηκού, το γυναικείο κίνημα. Μ αυτή την έννοια παρ όλο που αποτελεί ένα κείμενο γραμένο από άντρα μένει βαθειά σφραγισμένο από την εμπειρία και τις θεωρηηκές κατακτήσεις του γυναικείου κινήματος. ΚΟΜΜΟΥΝΑ, Ιούνης 1985

15 Πρόλογος Οι περισσότεροι πολιτικοί στοχαστές θεωρούν δεδομένο ότι η πολιτική και η προσωπική ζωή είναι αρκετά διαχωρισμένες η μία από την άλλη, υποθέτοντας ότι η πολιτική περιορίζεται στα κύρια θέματα που επηρεάζουν τα κράτη, και όχι η προσωπική ζωή περιορίζεται σπς καθημερινές ατομικές υποθέσεις. Παραδέχονται ότι κρατικές και προσωπικές υποθέσεις μπορεί να αλληλοκαλΰπτονιαι - κανείς δεν θα αρνιόταν, π.χ. όπ η φορολογία θίγει τα άτομα ή ότι ο χαρακτήρας ενός ηγέτη επηρεάζει πς ενέργειες μιας κυβέρνησης - αλλά κανείς στο παρελθόν δεν είχε πλησιάσει το ζήτημα των συνθημάτων όπως π.χ οι σύγχρονες φεμινίστριες που λένε «το προσωπικό είναι πολιτικό». Το γυναικείο κίνημα ξεχωρίζει απ' όλα τα άλλα πολιτικά κινήματα (με τις πιθανές εξαιρέσεις του αναρχισμού και του ουτοπικού σοσιαλισμού), επειδή όχι μόνο αναζητεί μια συγκεκριμένη αλλαγή στη κυβερνητική πολιτική, ή μια επανάσταση ενάνηα στο υπάρχον πολιτικό σύστημα, αλλά μια μεταμόρφωση στη φύση της ίδιας της πολιτικής. Οι φεμινίστριες αποβλέπουν σ' ένα είδος πολιηκής της οποίας τα κύρια ζητήματα θα γίνουν τμήμα της καθημερινής ζωής και η καθημερινή ζωή θα γίνει ένα κύριο πολιτικό θέμα - αποβλέπουν - σε μια προσωπική πολιηκή που θα πολιτικοποιήσει κάθε πλευρά της ζωής μας, συμπεριλαμβανομένων και των στενό προσωπικών σχέσεων. Επειδή το προσωπικό και το πολιτικό έχουν διαχωριστεί

16 16 ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΖΩΗ βίαια όλοι νομίζουν όπ είναι διαχωρισμένα. Ετσι οι συνήγοροι ίου προσωπικού - πολιτικού πρέπει να βρουν τρόπους να διασπάσουν ιην αφύσικη α π ο μ ό ν ω σ η τους και να τα προσεγγίσουν. Οι υπερασπιστές του προσωπικού - πολιτικού που ανήκαν σε πολιτικές οργανώσεις αρνσύνται ν αφήσουν την οργάνωση να κυριαρχήσει σπς ζωές τους, και επιμένουν ότι η ιδιωτική τους ζωή είναι το ίδιο σημαντική όσο ο χρόνος που ξόδευαν σε συνεδριάσεις. Επιβάλουν τη συζήτηση των γυναικείων θεμάτων στα κόμματα και συνδικάτα τους. Πασχίζουν να ευθυγραμμίσουν τις προσωπικές τους σχέσεις με ro πολιτικό τους πιστεύω και εξετάζουν ης πράξεις και σκέψεις τους για να ξεριζώσουν οτιδήποτε ιδεολογικά αμφίβολο. Πρακτικές δυσκολίες εμφανίζονται όταν κάποιος προσπαθεί να εφαρμόσει τις αρχές του προσωπικού - πολιτικού. Γία παράδειγμα, πόση ώρα στην ημερήσια διάταξη μιας πολιτικής συνεδρίασης θα πρεπε να καταναλώνεται σια προσωπικά θέματα; Αν είναι το ίδιο σημαντικά όσο τα μεγάλα απρόσωπα ζητήματα επιτρέπεται να ta εκτοπίσουν τελείως; Σε u βάθος πρέπει να προχωρήσει η λεπτομερής εξέταση των προσωπικών σχέσεων; Πρέπει να αναλύουμε κάθε στάση και πράξη ακόμα και αν φαίνεται σχετικά ανώδυνη; Ως που πρέπει οι φεμινίστριες και σοσιαλιστές να συμμορφώνουν τις εξωτερικές λεπτομέρειες της ζωής τους με πς πολιπκές τους ιδέες; Πειράζει τελικά αν γίνουν εκκεντρικοί ή σχηματίσουν κλειστά κυκλώματα; Υπάρχουν θεωρητικές και πραχτικές δυσκολίες και οι δεύτερες δεν ευκολύνονται από την θεωρητική σύγχιση. Στο πρώτο χείμαρρο ενθουσιασμού για το προσωπικό - πολιηκό, μερικοί πίστευαν όπ όλες οι διακρίσεις μεταξύ τους θα έπρεπε να καταργηθουν. Ζούσανσε κοινόβια όπου μοιραζόντουσαν τα πάντα, αποκήρυξαν την μονογαμία και εγκατέλειψανκάθε ατομικότητα. Όλα αυτά τα πειράματα κατέληξαν σε αποτυχία, σχεδόν χωρίς καμία εξαίρεση, και τώρα λίγοι νομίζουν όπ αυτός είναι ο σωστός τρόπος. Αλλά η ιδέα όπ το προσωπικό μπορεί να συγχωνευθεί με το πολιτικό επιβιώνει. Οι πρακτικές και θεωρητικές δυσκολίες προκύπτουν επειδή κανείς δεν έχει πραγματικά εξηγήσει την έννοια ίου «όπ το προσωπικό είναι

17 ΠΡΟΛΟΓΟΣ 17 πολιτικό» ή του «το προσωπικό και το πολιτικό μπορεί να συγχωνευθούν». Αν μπορούσαμε να καταλάβουμε τη σχέση μεταξύ πολιτικού και προσωπικού θα αποφεύγαμε την διανοητική σύγχιση και την πρακηκή καταστροφή. Σκοπός μου γράφοντας αυτό το βιβλίο είναι να ξεκαθαρίσω αυτή τη σχέση. Αρχίζω περιγράφοντας πως το προσωπικό - πολιτικό κίνημα αναδύθηκε, μετά εξηγώ η είναι πολιτική και προσωπική ζωή, εξετάζω τις κοινωνικές, σεξουαλικές και προσωπικές σχέσεις και πως η κάθε μία μπορεί να είναι πολιτική. Ξεχωρίζω τα διάφορα είδη των προσωπικών σχέσεων, από τις πιο έντονες ως τις πιο κοινότυπες. Οι διάφορες δημόσιες σχέσεις - οι σχέσεις μεταξύ αγνώστων - συνήθως δεν θεωρούνται καθόλου προσωπικές, επειδή νομίζουμε όη όλες οι προσωπικές σχέσεις είναι στενές, αλλά υποστηρίζω ότι οι «αδιάφορες» σχέσεις είναι τόσο προσωπικές όσο και οι στενές και όη τα δημόσια συμβάντα είναι τόσο μέρος της ζωής όσο και τα ιδιωηκά. Προχωρώ για να εξετάσω την κατηγορία ότι η προσωπική πολιηκή είναι ατομικισηκή. Επίσης αναφέρομαι στην ιστορία της προσωπικής ζωής, επειδή υπάρχει το επιχείρημα όη η προσωπική ζωή είναι μια πρόσφατη εφεύρεση που εμφανίστηκε μαζί με τον μοντέρνο καπιταλισμό. Παρ' όη η προσωπική ζωή δεν είναι κάπ καινούργιο, ο χαρακτήρας της έχει αλλάξει, και, μια απ' τις mo σημανηκές αλλαγές είναι η μείωση της ζωντάνιας της δημοσίας ζωής. Μ' αυτό εννοώ όη οι «αδιάφορες» προσωπικές σχέσεις έχουν γίνει λιγότερες και πιο τυπικές. Αντίθετα, οι στενές ιδιωτικές σχέσεις έχουν πάρει μια υπέρμετρη σημασία Εξηγώ γιατί ίο προσωπικό - πολιτικό πρέπει να ασχολείται περισσότερο με πς δημόσιες σχέσεις και λιγότερο με τις ιδιωτικές. Με το να ενδιαφέρεται τόσο πολύ για ης ιδιωηκές σχέσεις απλά συνεχίζει τη διαδικασία απονέκρωσης της δημόσιας ζωής, ενώ ανηθετα το προσωπικό - πολιτικό θα πρέπει επίσης να ασχολείται με την αναζωογόνηση της δημόσιας ζωής. Χρωστώ ευγνωμοσύνη στο γυναικείο κίνημα που άνοιξε αυτό ίο χώρο του προσωπικού - πολιηκοΰ. Οι δικές μας εμπειρίες απ' την παραδοσιακή πολιηκή είναι παρόμοιες με αυτές πολλών γυναικών: η σκληρότητα, ανταγωνιστικότητα και ανδροπρέπεια της πολιπκής μ' έχουν πάντα απωθήσει και

18 18 ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΖΩΗ το προσωπικό - πολιτικό φάνηκε σαν μία ανάσα καθαρού αέρα στους αποπνικηκούς διαδρόμους της αριστερός. Με ενθουσιασμό καλωσορίζω την ευκαιρία να συμβιβάσουμε το πολιπκό με το προσωπικό. Στο παρελθόν πάντα υπήρχε η εντύπωση ότι.είμαστε αναγκασμένοι να διαλέξουμε μεταξύ της πολιτικής, που δεν ικανοποιούσε προσωπικά αλλά ήταν αποτελεσματική, και της προσωπικής ζωής που ήταν ικανοποιηηκή αλλά πολιτικά αναποτελεσμαπκή. Τώρα υπάρχει μια ελπίδα συνδυασμού και των δύο. Υπάρχει ένα ζήτημα στυλ που χρειάζεται να εξηγήσω. Χρησιμοποιώ μάλλον το «αυτή» αντί για «αυτός» σαν τη γενική αντωνυμία, και στα περισσότερα συμφραζόμενα «αυτή» αναφέρειαι σε γυναίκες και άνδρες. Μου φάνηκε η πιο ικανοποιηηκή λύση στο πρόβλημα της αντωνυμίας, και επιπλέον σοκάρει ης σεξισηκές μας προδιαθέσεις.

19 I. To προσωπικό είναι πολιτικό Ένα φθινοπωρινό βράδυ το 1911 εκατοντάδες σουφραζέτες έφυγαν αποφασισμένες από μία συνάντηση στο Κάξτον Χωλ, του Λονδίνου, πήγαν στο Γουαϊτχώλ (το Κοινοβούλιο) και έσπασαν όσα παράθυρα μπορούσαν. Συνελήφθησαν 223 γυναίκες εκείνο το βράδυ. Τον επόμενο Μάρτιο, αρνά ένα απόγευμα όταν το Γουέστ Εντ ήταν γεμάτο κίνηση, ξαφνικά σεβάσμιες γυναίκες έβγαλαν πέτρες από τα μανσόν τους και έσπασαν τα τζάμια σ' όλο το Πικαντίλυ. Συνάμα η ησυχία διαταράχθηκε ξανά καθώς ακούστηκε ο ήχος τζαμιών που έσπαζαν στη οδό Ρήτζεντ. Ένα τέταρτο αργότερα άλλο ένα κύμα ξέσπασε στη οδό Όξφορντ καθώς ένα τρίτο πλήθος έσπαγε παράθυρα εκεί. «Από κάθε μεριά των συνωστισμένων και φωταγωγημένων δρόμων ακουγόταν ο ήχος θρυματισμένου γυαλιού», έγραφε ένας δημοσιογράφος της Νταίυλη Μέιλ. «Οι άνθρωποι έτρεχαν καθώς ένα παράθυρο θρυματιζόταν πλάϊ τους, ξαφνικά άλλο ένα έσπασε μπρος τους, στην άλλη μεριά του δρόμου, πίσω τους, πανιού. Φοβισμένοι υπάλληλοι έβγαιναν τρέμοντας έξω στο δρόμο, η κυκλοφορία σταμάτησε, οι αστυνομικοί έτρεχαν εδώ και εκεί, μετά πέντε λεπτά οι δρόμοι ήταν μια παρέλαση αναστατωμένων ομάδων που η κάθε μια είχε περικυκλώσει μια γυναίκα κατασιροφέα και την οδηγούσε υπό κράτηση στο πλησιέσιερο αστυνομικό τμήμα». Αυτές οι διαδηλώσεις σημάδεψαν την επανάληψη μαχητι

20 20 ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΖΩΗ κής εκστρατείας της Γυναικείας Κοινωνικής και Πολιτικής Ένωσης, μιας καμπάνιας που κράτησε ως την έκρηξη του πολέμου όταν ο «γυναικείος στρατός» όπως τον είχε ονομάσει η κυρία Πάνκχερστ, κήρυξε ανακωχή στο πόλεμο του με την κυβέρνηση. Εκείνα τα χρόνια οι πολιτικοί σ' όλη τη χώρα διακόπηκαν σης ομιλίες τοος, παρενοχλήθηκαν, μασηγώθηκαν και πετροβολήθηκαν γραμματοκιβώτια κάηκαν, ανεκτίμητοι πίνακες σκίστηκαν, υπουργικά γήπεδα γκολφ ανασκάφτηκαν, κτίρια λεηλατήθηκαν, γκρεμίστηκαν και πνάχτηκαν στον αέρα. Με την αποφασισηκότητά τους να κατακτήσουν το δικαίωμα της ψήφου και να γίνουν δεκτές στη πολιτική ζωή με ίσους όρους με τους άνδρες, αυτές οι γυναίκες εξαπέλυσαν μια εκστρατεία περισσότερο μαχητική, και δημιούργησαν στη πρωτεύουσα ένα κλίμα πιο τεταμένο και επίφοβο απ' οτιδήποτε είχε δοκιμάσει ως τότε η Αγγλία. 'Οταν τελικά οι γυναίκες κατέκτησαν το δικαίωμα της ψήφου, φαινόταν ότι είχαν επιτέλους κερδίσει τη θέση που άξιζαν στην πολιτική ζωή. Μόλις κέρδισαν το δικαίωμα της ψήφου η πλειοψηφία των φεμινιστριών είχαν πεισθεί όπ τώρα θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν την πολιτική για τη βελτίωση της απασχόλησης, της μόρφωσης του οικογενειακού δικαίου και των γυναικείων δικαιωμάτων. Η κυρία Πάνκχερστ αναδείχτηκε σαν υποψήφια για το κοινοβούλιο, η Νάνου Άστορ ήταν η πρώτη γυναίκα που εκλέχθηκε στην κάτω βουλή και η μαχητικότητα του γυναικείου κινήματος έσβησε. Αλλά το γυναικείο κίνημα της δεκαετίας του εβδομήντα έθεσε ξανά την ερώτηση που πολλοί νόμιζαν όη είχε απαντηθεί με τη ψήφο: Ποιά είναι η σχέση των γυναικών με την πολιτική; Αυτό το κίνημα ήταν διαφορετικό. Ενώ οι Αγγλίδες σουφραζέτες προέρχονται από το Φιλελεύθερο και το Εργατικό κόμμα, ο νέος Αμερικάνικος φεμινισμός ξεπήδησε από τα ριζοοπασηκά, αριστερά κινήματα και εκείνα των μαύρων. Τα ζητήματα που τον απασχόλησαν ήταν πλατύτερα, και η ανάλυση του για την γυναικεία καταπίεση προχώρησε βαθύτερα. Δεν είδε σαν καθήκον του την κατάκτηση της χειραφέτησης μέσω θεσμικών αλλαγών αλλά την απελευθέρωση των γυναικών στο βάθος της προσωπικής τους ζωής. Η πολιτική πήρε μια καινούργια όψη. Οι φεμινίστριες κατανόησαν ότι τα ζητήματα που παραδοσιακά ήταν τα μόνα κατάλληλα για την

21 τ η ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΕΙΝΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΟ 21 πολιηκή - οι διεθνείς σχέσεις, το σιεγασηκό, η εργασία, η παιδεία κ./υπ., δεν εξαντλούσαν τον κύκλο των πολιτικών θεμάτων. Οι σχέσεις των γυναικών με τους άνδρες, ο περιορισμός τους στο σπίτι, ο ρόλος τους στη τεκνοποιία και φροντίδα των παιδιών, τα σεξουαλικά τους αισθήματα, ο ίδιος ο έλεγχος του σώματός τους, - αυτά εισέβαλαν στο πολιτικό πεδίο. Νέες εκφράσεις απέδειξαν αυτή τη νέα αντίληψη της πολιτικής: «η πολιτική της οικογένειας» «σεξουαλική πολιτική» και η «πολιτική της εμπειρίας». Η υστερία - μια δήθεν γυναικεία κατάσταση - ήταν η πρώτη απάντηση πολλών ανδρών σ' αυτό τον επαναπροσδιορισμό της πολιτικής, και, αρκετά εκπληκπκά, μερικές απ' τις πιο υστερικές αντιδράσεις ήρθαν από τους σοσιαλιστές, όταν σ' ένα συνέδριο των Φοιτητών για μια Δημοκρατική Κοινωνία (SDS) σπς Ηνωμένες Πολιτείες, οι αντιπρόσωποι του κινήματος της μαύρης δύναμης απαίτησαν να έχουν τους μισούς ψήφους Όλοι οι άνδρες συμφώνησαν. Όταν μια γυναίκα απαίτησή τις μισές ψήφους για τις γυναίκες, όλοι οι άνδρες γέλασαν. Ενώ το κίνημα της γυναικείας απελευθέρωσης ακόμη έψαχνε για στηρίγματα, μερικές γυναίκες αποφάσισαν να μιλήσουν για το γυναικείο ζήτημα σε μια συγκέντρωση εναντίον του Νίξον στην Ουάσινγκτον το Δεν ήθελαν να επιτεθούν ή να τρομοκρατήσουν, απλά ήθελαν να επισημάνουν ότι η ψήφος δεν έκανε τίποτε για να βοηθήσει τις γυναίκες για να ξεφύγουν από την ειδική ιους καταπίεση. Οι άνδρες ξέσπασαν σε γιουχαρίσματα, μπου και καγχασμούς και υποχρέωσαν τις γυναίκες να σιωπήσουν με κραυγές: «Γδύσου! Πάρτε τη και γ...τη». Αυτό δεν ήταν ένα ιδιαίτερο γεγονός. Γυναίκες έχουν αντιμετωπίσει παρόμοιες αναδράσεις επανειλημένα στα μειέπειτα χρόνια. Οταν οι άνδρες ανηδρούν στο φεμινισμό μ' αυτό τον τρόπο κάνουν κάτι παραπάνω απ' το να αποκλείουν πς γυναίκες από την πολιηκή. Αποκλείουν απ' την πολιτική ζητήματα που, σύμφωνα με την γνώμη τους, δεν έχουν καμιά σχέση με αυτήν. Η οικογένεια, η οικιακή εργασία, η τεκνοποιία, η σεξουαλικότητα, οι στενές σχέσεις, τα αισθήματα και οι επιθυμίες - ζητήματα τα οποία απασχολούν πς γυναίκες - είναι, σύμφωνα με αυτούς τους παραδοσιακούς σοσιαλιστές προσωπικά ζητήματα. Η πολιτική είναι ένα πράγμα, η προσωπική ζωή άλλο.

22 22 ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΖΩΗ Προσωπικό - Ποϊΐιτικό Οι φεμινίστριες αντέδρασαν σ' αυτό το διαχωρισμό μεταξύ πολιτικού και προσωπικού, διακηρύχοντας ότι το προσωπικό είναι πολιτικό, και έτσι δημιούργησαν ένα προκλητικό σύνθημα που τώρα ακούγειαι έξω απ' τα όρια του γυναικείου κινήματος. Μέσω αυτού μας έχουν κάνει να κατανοήσουμε μερικά πράγματα για τη πολιηκή και τη προσωπική ζωή. Το πρώτο είναι όη τα πολιτικά ζητήματα πρέπει να είναι πιο σημανπκά σπς ιδιωηκές μας ζωές. Τα προσωπικά ζητήματα δεν θα έπρεπε να παραπέμπονιαι από την αίθουσα συνεδριάσεων στο υπνοδωμάτιο. Θα έπρεπε να αλλάξουμε τη πολιτική έτσι ώστε να μας πλησιάζει περισσότερο, και έτσι ώστε τα άμεσα ενδιαφέροντα των ανθρώπων να μη παραμερίζονται όταν υιοθετούνται πολιηκές τακηκές. Ο σοσιαλισμός δεν επαρκεί, γιατί ακόμα και σε μια σοσιαλισπκή κοινωνία η πολιηκή μπορεί να οργανωθεί κατά τέτοιο τρόπο, ώστε τα μεγάλα ζητήματα πάντα να παραμερίζουν τα μικρά. Ακόμα και ένας σοσιαλιστής υπουργός της Οικογένειας δεν θα πλένει τα ρούχα. Το δεύτερο ζήτημα που οι φεμινίστριες μας έκαναν να ανπληφθούμε είναι όη η προσωπική ζωή δεν είναι μόνο σημανηκή για τα πολπικά, αλλά από μόνη της είναι πολιτική. Η πολιηκή ασχολείται με την εξουσία, και η εξουσία υπάρχει σης ατομικές σχέσεις καθώς και στον κρατικό και δημόσιο τομέα. Ανεξάρτητα απ' το αν αυτές οι οχέσεις είναι ελεύθερες επιλογές (όπως με τους φίλους) ή όχι (όπως μεταξύ εργάτη και αφενπκού) εξουσία ασκείται μέσα απ' αυτές σε κάποιο βαθμό. Και το τρίτο ζήτημα είναι ότι μία αυταρχική κοινωνία δεν εξαρτάται μόνο από μια συγκεκριμένη δομή ή θεσμούς, αλλά από ένα συγκεκριμένο τύπο σχέσεις μεταξύ των ατόμων που την απαρτίζουν. Με το να επιστήσει την προσοχή σ' αυτά τα τρία θέματα το γυναικείο κίνημα έχει δημιουργήσει κάη καινούργιο: την προσωπική πολιτική. Η προσωπική πολιηκή σημαίνει να κάνεις τη πολιηκή πιο σημανηκή στη προσωπική ζωή, να παλεύεις για ανάπτυξη και ελευθερία στις προσωπικές σου σχέσεις, και να αλλάζεις τις προσωπικές σχέσεις που διατη

23 τ η ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΕΙΝΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΟ 23 ρούν πς αυταρχικές κοινωνικές δομές. Η προσωπική πολιτική δεν είναι κάπ εντελώς νέο: υπάρχει μια μακρυά παράδοση φεμινισμού, αναρχισμού και ουτοπικού σοσιαλισμού που έχουν αναγνωρίσει τη προσωπική πλευρά της πολιτικής. Αλλά το γυναικείο κίνημα προσφέρει στη προσωπική πολιηκή μια καινούργια ευκαιρία και συγκέντρωσε ζητήματα που προηγούμενα ήταν ασύνδετα. Η προσωπική πολιτική έχει πολλές πηγές. Τα κινήματα για τα δικαιώματα των μαύρων στη δεκαετία του 60 επέστησαν πολλή προσοχή στη εμπειρία της καταπίεσης. Το κινημάτων χίππυς με την προπαγάνδιση των εναλλακπκών τρόπων ζωής και των αλλαγμένων συνειδήσεων άσκησε επίσης επιρροή. Οι χίππυς δεν ενδιαφέρονταν για την αριστερά με πς οργανώσεις της και την πειθαρχία της. Γι' αυτούς ήταν τμήμα της «κανονικής» κοινωνίας, που έκανε πόλεμο και βύθιζε όλους στην ανία. Μέσω των ναρκωτικών, της αυτοσυγκέντρωσης, της ροκ μουσικής και του αισθησιασμού δημιούργησαν ένα είδος πολιτικής βασισμένης στη προσωπική εμπειρία. Οι Λαινγκ και Μαρκούζε, οι γκουρού της νέας αριστερός, προμήθευσαν το θεωρητικό οπλοστάσιο για την πολιτική της συνείδηση. Ο Λαίνγκ έπλασε τη φράση «η πολιηκή της εμπειρίας» και σης επεξηγήσεις του για τη σχιζοφρενική εμπειρία, επέμενε όη δεν πρέπει να καταπιέζονται οι ασυνήθιστοι τρόποι παρατήρησης του κόσμου. Ο Μαρκούζε υποστήριξε ότι η συνείδηση είχε σημανηκή πολιηκή σημασία, και η ανάλυση του για τον προχωρημένο βιομηχανικό καπιταλισμό στράφηκε στη παραμόρφωση της ατομικότητας από το σύστημα. Η «μαύρη δύναμη», οι χίππυς και η νέα αριστερά ήταν όλοι μέρη ένος άμορφου κινήματος που φαινόταν έτοιμο να σαρκώσει την παραδοσιακή πολιτική και να μετασχηματίσει τη κοινωνία με τα τριπάκια, πς υπαίθριες ροκ συναυλίες με το να τρελαίνεσαι και να κάνεις έρωτα. Η γυναικεία απελευθέρωση κληρονόμησε απ' αυτό το κίνημα την έμφαση της στο προσωπικό και υποκειμενικό και με την σειρά της έχει εξαοκήσει μια θεηκή επιρροή στο σοσιαλισηκό κίνημα. Ακόμα και οι σοσιαλιστές που απορρίπτουν το φεμινισμό δεν μπορούν τώρα πια να τον αγνοήσουν. Αυτό μπορεί να είναι μια εθιμοτυπική γονυκλισία στα γυναικεία ζητήματα και ταπεινωπκό για πς φεμινίστριες, αποδει

24 24 ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΖΩΗ κνύει όμως όπ η γυναικεία απελευθέρωση είναι μια δύναμη που πρέπει τώρα να υπολογίζεται. Μερικές φεμινίστριες απελπίζονται προσπαθώντας να κάνουν τις ανδροκρατούμενες οργανώσεις να πάρουν στα σοβαρά το προσωπικό-πολιτικά, αλλά άλλες πολεμούν αργά και με επιτυχία για να το βάλουν στην ημερήσια διάταξη των σοσιαλισηκών ομάδων. Υπάρχουν και μερικοί άνδρες που είναι πρόθυμοι να προωθήσουν τέτοια ζητήματα, μιας και οι ίδιοι δεν είναι ικανοποιημένοι μ' ένα σοσιαλισμό τόσο εξωτερικό σπς ζωές τους και ιόσο περιορισμένο σπς ανησυχίες του. Συγχωνεύοντας προσωπικό με πολιτικό Το προσωπικό-πολιτικό άρχισε σαν μια ενστικτώδης γυναικεία αντίδραση στη μεταχείριση που είχαν απ' τους παραδοσιακούς αριστερούς. Καθόταν σιωπηλές σης συναντήσεις ενώ μόνο άνδρες μιλούσαν. Έψηναν καφέ, ενώ οι άνδρες έκαναν τη «σημαντική» δουλειά. Έμεναν σπίη προσέχοντας τα παιδιά ενώ οι άνδρες ασχολούνταν με την «πραγματική» δουλειά της πολιηκής ζωής. Στη νέα αρισιερά και στο κίνημα για τα πολιτικά δικαιώματα, που οι άνδρες αγωνίζονταν για την ελευθερία των Μαύρων και των Βιετναμέζων, οι γυναίκες ανακάλυψαν όη δεν είχαν καμία ελευθερία, και ότι αυτές ήταν θύματα του ανδρικού ιμπεριαλισμού. Ήταν καιρός να φέρουν την πολιπκή στο σπίτι. Αυτό που ξεκίνησε σαν μια ενσηκτώδης αντίδραση, ωρίμασε σε μια θεωρία. Οι φεμινίστριες ανάπτυξαν μια ανάλυση πς ανδρικής κυριαρχίας που έδειχνε μια σύνδεση μεταξύ προσωπικού και πολιτικού. Τα τελευταία 12 χρόνια πολλά βιβλία και άρθρα εμφανίστηκαν για το προσωπικό-πολιπκό, μερικά απ' αυτά ριζωμένα στη προσωπική εμπειρία των γυναικών και μερικά αφηρημένα και θεωρητικά, όπως το σύνθημα «το προσωπικό είναι πολιπκό» απορροφήθηκαν έξω από το γυναικείο κίνημα - έτσι και τα θεωρηπκά ζητήματα του προσωπικού πολιηκού αναλήφθηκαν και από τους άνδρες. Μερικές από ης θεωρίες του προσωπικού-πολιτικού είναι απλοϊκές. Νομίζω ότι οι υπεραπλουστεύσεις της ανπστοιχοΰν στα πειράματα που έγιναν στη προσωπική ζωή σπς αρχές της δεκαεπας του 70. Αυτά έγιναν όχι μόνο από ανπ'δραση ενά-

25 ΤΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΕΙΝΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΟ 25 νπα στη παραδοσιακή αριστερή πολιτική αλλά επίσης σαν επακόλουθο των γεγονότων του 1968 που φάνηκε όπ ανέγγειλαν πλατείες κοινωνικές αλλαγές αλλά με επιτεύγματα που ήταν πολύ μικρότερα από τις προσδοκίες όλων. Οι μέρες του Μάη στο Παρίσι και σι δονήσεις που έστειλαν σ' όλη τη γη ακολουθήθηκαν από υποχώρηση. Η δεκαετία του 70 είδε την απαρχή μιας καπιταλιστικής κρίσης και την ανάπτυξη του κρατισμού. Ελευθεριακά πειράματα στους τρόπους ζωής, έγιναν αφ' ενός λόγω της υποχώρησης και αφ' ετέρου από ένα ενθουσιασμό για το προσωπικό-πολιτικό. Υπήρχε μια εμπιστοσύνη όπ αυτός είναι ο σωστός τρόπος ζωής και μια τολμηρότητα, ακόμα και μια αποκσπά σπς σχέσεις που έφτιαχναν οι άνθρωποι. Η τολμηρότητα αυτή καθρεφτιζόταν στς θεωρίες του προσωπικού-πολιπκού που εξελίχθηκαν εκείνο τον καιρό, και μολονότι σήμερα οι άνθρωποι δεν πιστεύουν ότι ία πειράματα στους τρόπους ζωής είναι πανάκεια επιβίωσαν πολλές υπεραπλουστεύσεις. Το προσωπικό-πολιπκό ξεκίνησε επιμένοντας να συνδέσει το προσωπικό με τη πολιτική ζωή, αλλά η έννοια του άλλαζε σταδιακά. Ο κόσμος άρχισε να μιλάει όχι τόσο για τη διασύνδεση προσωπικού-πολιπκού όσο για την ενότητα ή τη συγχώνευσή τους. Σταμάτησαν να τα θεωρούν σαν δυο διαφορεπκά πράγματα που συνδέονται και άρχισαν να τα βλέπουν σαν το ίδιο πράγμα. Η συγχώνευση του πολιτικού και του προσωπικού έχει γίνει η κύρια ιδέα της προσωπικής πολιτικής. «Η πολιτική της εμπειρίας συγχωνεύει το προσωπικό με το πολιτικό» έγραψε η Τζούλιετ Μίτσελ, και η ιδέα αυτή έχει επαναληφθεί σέ πολλές συζητήσεις για την πολιτική και την προσωπική ζωή. Ανπδρώντας ενάνπα στον αυστηρό διαχωρισμό μεταξύ προσωπικού και πολιπκού που επικρατεί στη παραδοσιακή πολιτική, ο κόσμος ενθουσιάστηκε με την προοπτική της κατάργησης των διαχωρισμών στη ζωή του. Το προσωπικό-πολιτικό είδε πως η πυρηνική οικογένεια διαχώριζε τις γυναίκες από την ευρύτερη κοινωνία και το σπίτι απ' τη δουλειά έτσι οι γυναίκες προσπάθησαν να ζήσουν μ' ένα τρόπο που όχι μόνο ξεπέρασε την απομόνωσή τους, αλλά επίσης προσέγγισε το σπίτι με τη δουλειά. Είδε την ποιοτική διαφορά μεταξύ των ιδιωπκών προσωπικών σχέσεων που είναι ζεστές, στενές και εκφρασηκές και των δημόσιων που είναι απομακρυσμένες, επίσημες και επιβλαβείς για την

26 26 ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΖΩΗ αυτοεκφραστικότητα έτσι οι άνθρωποι προσπάθησαν να μεταμορφώσουν πς προσωπικές σχέσεις μ' ένα τρόπο που πς έκανε όλες στενές και εκφραοηκές. Είδε όπ η σεξουαλική μονογαμία έκανε τα ζευγάρια εσωστρεφή και τις μη-σεξουαλικές φιλίες ασήμαντες έτσι ο κόσμος επιτέθηκε στη ρομαντική αγάπη και είπε όπ οι σεξουαλικές σχέσεις δεν πρέπει να έχουν κάποια ειδική σημασία. Είδε τον τρόπο με τον οποίο η καλλιέργεια της ατομικότητας συνδέεται με τον ανταγωνισηκό ατομικισμό έισι οι άνθρωποι απόρριψαν τον διαχωρισμό ίου ατομικού από το συλλογικό. Το προσωπικό-πολιτικό κατάλιίξε να λέει ότι πρέπει να υπερκεράσουμε πς διακρίσεις και τους διαχωρισμούς - μεταξύ προσωπικού και πολιτικού, ιδιωτικού και δημόσιου, και επίσημου, ατομικού και συλλογικού, σπιηού και δουλειάς, φίλου και εραστή. Το όπ τα πάντα είναι πολιτικά, όπ είναι συνδεδεμένα και ότι δεν θάπρεπε να ξεχωρίζουμε το ένα πράγμα από το άλλο αυτές είναι ιδέες που έχουν συνήθως εκφραστεί στο κίνημα του προσωπικού-πολιτικού. Μερικοί σοσιαλιστές αφοσιωμένοι στη προσωπική πολιτική έχουν υιοθετήσει μια παρόμοια άποψη. Έχουν υποστηρίξει όπ αν και οι διαχωρισμοί δεν μπορούν επί του παρόντος να αποφευχθούν θα εξαφανιστούν σε μια σοσιαλιστική κοινωνία, επειδή είναι καπιταλιστικά δημιουργήματα και δεν μπορούν να επιβιώσουν χωρίς τον καπιταλισμό. Αυτό σημαίνει, λένε, ότι η πάλη για το σοσιαλισμό και τη γυναικεία απελευθέρωση μας υποχρεώνει να παλέψουμε για την ενότητα προσωπικού και πολιτικού. Όπως το έθεσε ένας συγγραφέας «Έως ότου μπορέσουμε να ξεπεράσουμε τη διαίρεση του κόσμου σε δύο σφαίρες - μια συναισθημαπκή, προσωπική και μια ανδρική - απλά βοηθούμε και.συντηρούμε τη συνέχεια της καπιταλισπκής πατριαρχίας». Ο Ηλάϊ Ζαρέτσκυ προωθεί ένα παρόμοιο συλλογισμό στο Καπιταλισμός, Οικογένεια και Προσωπική ζωή. Το προσωπικό, λέει, εμφανίστηκε με τον καπιταλισμό, ενώ πριν δεν υπήρχε διαχωρισμός μεταξύ σπιτιού και δουλειάς ή προσωπικού και πολιτικού. Όταν εξαφανιστεί ο καπιταλισμός αυτές οι διαιρέσεις θα εξαφανιστούν μαζί του. Η ιδέα της συγχώνευσης προσωπικού και πολιηκού δεν είναι καθόλου ξεκάθαρη. Αφ' ενός, ερμηνεύεται σαν να σημαίνει ότι μια και κάθε τι προσωπικό είναι και πολιτικό δεν

27 ΤΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΕΙΝΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΟ 27 χρειάζεται να καταβάλεις καμιά προσπάθεια για να ποηκ..:οποιηθείς. Αφού οι προσωπικές σχέσεις είναι τόσο απολιτικές όσο οι διεθνείς σχέσεις, κανείς δεν μπορεί να πει όπ το να συγκεντρώνεις όλη σου την ενέργεια σπς προσωπικές σχέσεις είναι λιγότερο πολιπκό απ' το να ενδιαψέρεσαι για τα διεθνή θέματα: αφ' ετέρου ερμηνεύεται πως σημαίνει on αφού δεν πρέπει οι ζωές μας να διαχωρίζονται σε ένα «προσωπικό» και σ' ένα «πολιπκό» ιμήμα, δεν πρόκειται να υποσιοΰμε καμιά προσωπική βλάβη με το να αφιερώσουμε όλες μας πς ενέργειες σε πολιτικές δραστηριότητες. Η ιδέα της συγχώνευσης προσωπικού και πολιπκού οδηγεί σιην έλλειψη ισορροπίας, επειδή προσπαθώντας να εξισορροπήσουμε την πολιπκή και την προσωπική μας ζωή αναγκαζόμαστε να αναγνωρίσουμε όπ δεν μπορούν να συγχωνευτούν. Έτσι ανακαλύπτουμε πς δύο ακραίες θέσεις στο προσωπικό πολιτικό κίνημα - μια υπερβολικά προσωπική και μια άλλη φοβερά πολιπκή. Η υπερβολικά προσωπική ερμηνεία ουσιασηκά υποβαθμίζει την πολιτική στην προσωπική ζωή. Οι άνθρωποι στρέφονται προς τα μέσα, συγκεντρώνονται σπς προσωπικές τους εμπειρίες αποκλείοντας κάθε κοινωνική και δημόσια δραστηριότητα. Οι σημαντικές μορφές της ηολιηκής δράσης γίνονται πράγματα που κεντράρουν γύρω απ' την προσωπική ζωή - πράγματα όπως ανύψωση της συνείδησης, συνεταιρισμοί τροφίμων και εναλλαγή στη φύλαξη των παιδιών. Όλα αυτά είναι σημανηκά και η μεγάλη κατάκτηση του προσωπικού πολιτικού είναι ακριβώς όπ έχει αποδείξει όπ είναι σημαντικά. Αλλά αν αγνοήσουμε την αντικειμενική ταξική δομή της κοινωνίας θα καταλήξουμε σε μια μονομερή και υπερβολικά προσωπική άποψη της πολιτικής. Αφ' ετέρου η υπερβολικά πολιπκή ερμηνεία του προσωπικού - πολιτικού ουσιαστικά εξαφανίζει την προσωπική ζωή στην πολιτική. Αυτό μπορώ να το εξηγήσω καλύτερα με το παράδειγμα ενός φίλου που είχε μια δουλειά σαν κοινωνικός λειτουργός σε μια πόλη. Ήταν τυχερός που δεν περιοριζόταν σε μια δουλειά από τις εννιά ως τις πέντε και έκανε πολλή απ' τη δουλειά του τα βράδια. Παρακολουθούσε αμέτρητες συναντήσεις και ξόδευε πολύ απ' το χρόνο του σχηματίζοντας επιτροπές και ομάδες ως αργά τη νύκτα, σε κάποιο παμπ και συζητώντας ως την ώρα που έκλεινε. Μετά από δύο χρό

28 28 ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΖΩΗ νια έξαλλης δραστηριότητας έπεισε ιον εαυτό του ότι είχε πετυχημένα ουνενώοει προσωπικό και πολιηκό. Δεν υπήρχε μια άκαμπτη διαχωρισηκή γραμμή μεταξύ της δουλειάς του και της πολιπκής του, της δουλειάς και της σπιτικής του ζωής, μεταξύ των συναδέλφων και των φίλων. Αλλά καθώς αυτή η έξαλλη δράση άρχιζε να τον κουράζει κατάλαβε όπ δεν είχε καθόλου συγχωνεύσει προσωπικό και πολιηκό. Αυτό που συνέβη ήταν όπ δεν πήγαινε πλέον σπίτι ίου. Είχε εγκαταλείψει την προσωπική του ζωή, και αυτό όχι λόγω των πιέσεων της δουλειάς αλλά επειδή αισθανόταν ένοχος με το να έχει προσωπική ζωή. Μπορείς να δεις ίο ίδιο πρότυπο σπς ζωές πολλών από τους πολιπκά στρατευμένους ανθρώπους, και η αρρώσπα δεν περιορίζεται καθόλου cnην αριστερά. Βουλευτές και σύμβουλοι όλων των κομμάτων έχουν ης ίδιες εμπειρίες, παραμένοντας σε συναντήσεις ως τις πρωινές ώρες και παραμελώντας την προσωπική τους ζωή. Αλλά μόνο σε ορισμένους κύκλους της αριστερός τέτοιο αυτομαστίγωμα στολίζεται με τη περιγραφή «συγχώνευση του προσωπικού και του πολιηκοΰ». Οι περισσότεροι το λένε υπερκόπωση. Η υπερβολικά πολιηκή ερμηνεία της προσωπικής πολιτικής λαμβάνει επίσης μια άλλη μορφή. Το ζήτημα δεν είναι πια η άρνηση των αναγκών κάποιου, αλλά ο διαλογισμός για τα πάντα με αφηρημένους όρους. Ένας άνδρας που ήξερα είχε αποφασίσει να πραγματοποιήσει σημανηκές αλλαγές στη προσωπική του ζωή και του ζήτησαν να δικαιολογηθεί γι' αυτό. Ως τότε είχε το δικό του σπίη, αλλά τώρα είχε φτάσει ο καιρός που ήθελε να πουλήσει το σπίτι του και να μετακομίσει στο κοινοβιακό σπίη της ερωμένης του. Ο πατέρας του μικροαστός και μεσόκοπος δεν μπορούσε να καταλάβει την συμπεριφορά του. «Πες μου είπε, γιαπ διάλεξες να πουλήσεις το σπίη σου; Γιατί δεν παντρεύεσαι αυτή τη γυναίκα αν την αγαπάς; Γιατί θες να μοιραστείς τα πάντα μ' αυτούς τους ανθρώπους»; Ο πατέρας πραγμαηκά ήθελε να καταλάβει και ο γιός πραγμαηκά ήθελε να τον κάνει να καταλάβει. Η απάντησή του όμως αποτελοΰνταν από μια μακροσκελή ανάλυση της πατριαρχίας και του καπιταλισμού και την ανάγκη για νέες δομές, σαν προϋπόθεση για να ξεκόψεις με τα καταπιεστικά κοινωνικά συστήματα. Έμοιαζε σαν να είχε χάσει το νόημα των ίδιων των δικών

29 ΤΟ ΠΡΟΣΟΠΙΚΟ ΕΙΝΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΟ 29 του θελήσεων και επιλογών, και χρειαζόταν να βρει ένα πολιτικό κίνητρο για οτιδήποτε έκανε. Αλλά υπάρχουν περισσότερο άμεσες αιτίες για πς πράξεις μας από κοσμοϊστορικά συστήματα και αλληλοεπίδραση μεταξύ τους - αιτίες κοντότερα στο σπίτι και στην καρδιά, και δεν είναι πάντα αναγκαίο να αναφερόμαστε σε οτιδήποτε άλλο εκτός απ' αυτά όταν κάποιος μας ρωτά, «Γιατί θέλεις να κάνεις αυτό»; Η συνήθεια που έχουν αποκτήσει να ερμηνεύουν τη προσωπική τους ζωή με πολιτικούς και κοινωνικούς όρους, δείχνει όη είναι αναίσθητοι, και το παράξενο είναι όπ μερικοί αφοσιωμένοι στο προσωπικό πολιηκό μερικές φορές δείχνουν αυτή την συναισθηματική αναισθησία. Από το περιθώριο στο κέντρο Μια σημείωση-μπροσούρα δημοσιεύτηκε πρόσφατα: «Η σεξουαλική μου ζωή». 0 συγγραφέας, ο Κρις Νάϊτ, περιέγραψε με εξαιρετική ειλικρίνεια τη σχέση του με την A w Μπλις που είχαν συζήσει αρκετά χρόνια. Ήταν μια γενναία προσπάθεια να δημοσιοποιήσει τη προσωπική τους ζωή και να ανακαλύψει το πολιτικό περιεχόμενο των στενότερων σχέσεων τους. Ο Κρις κατέληξε ότι ο γάμος δεν λειτουργεί, ειδικά για τις γυναίκες, επειδή τις απομονώνει και πς καταπιέζει, και δεν λειτουργεί ούτε για τους άνδρες, γιατί ακόμα και σε πετυχημένους γάμους και οι δύο συμμέτοχοι ατελείωτα «εξαπατούν εαυτούς για το καλό της σχέσης». Μετά μερικά χρόνια μαζί του η Aw αποφάσισε ότι η σχέση την περιόριζε πολύ και ότι ήταν πολύ κτητικός. Αποφασισμένη να ξεκόψει, κοιμήθηκε μ' άλλους άνδρες. Ο Κρις είχε θεωρητικά πειστεί για την ορθότητα του φεμινισμού, αλλά τώρα η A w τον ανάγκασε να δεχτεί τις πρακηκές του συνέπειες για πρώτη φορά. Της άνοιξε το κλουβί, απεκήρυξε την ανάγκη του για μονογαμία και έγινε ένας οικιακός σύζυγος. Ο Κρις και η A w απέρριψαν την εξαπάτηση και αυτοθυσία κατ' αρχήν και έμαθαν να εξετάζουν τη σχέση τους υπό ένα πολιτικό φως. Αλλά στο τέλος ο Κρις αντελήφθη λανθασμένα τη σχέση μεταξύ προσωπικού και πολιτικού, επειδή η περιγραφή του γάμου του είναι πολύ πολιτική και αφηρημένη. Εδώ υπήρχε μια πραγματική σύγκρουση αναγκών: ο Κρις

30 30 ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΖΩΗ είχε ανάγκη για μια σταθερή σχέοη, η A w είχε μια ανάγκη για μια πιο ελεύθερη ζωή. Ο νάμος ήταν η άρνηση των αναγκών ιης Aw, αλλά η εκπλήρωση των αναγκών του Κρις. Το λύσιμο του γάμον ήταν η άρνηση των αναγκών του Κρις αλλά η εκπλήρωση της Aw. Η σύγκρουση δεν μπορεί να εξηγηθεί αλλιώς. Η επιθυμία ίου Κρις για μονογαμία, η αφοσίωσή του, η προθυμία ίου να μοιραστεί ίο νοικοκυριό και η επιθυμία ίου να προσέχει τα παιδιά δεν μπορεί να περιγράφει' σαν σεξισπκή, και έτσι κανείς δεν μπορεί να επικαλεστεί την πατριαρχία για να εξηγήσει την αντίθεση. «Όλοι μας πρέπει να υποφέρουμε για να γίνουμε επαναστάτες» έγραφε. «Στην περίπτωσή μου τα βάσανα ήταν κυρίως σεξουαλικά». Η αντίδρασή μου διαβάζοντας δηλώσεις σαν κι' αυτή είναι να αναρωτιέμαι γιατί πρέπει να υποφέρουμε για να γίνουμε επαναστάτες; Αν το προσωπικό πολιτικό εγείρει τέτοιες απαιτήσεις πώς μπορεί ποτέ να ελπίζει κανείς όπ θα έχει κάποια πλατειά απήχηση; Αν λέμε στον κόσμο ότι πρέπει να υποφέρει, θα απαντήσουν, τελείως λογικά, όπ έχουν υποφέρει αρκετά και ότι αν το προσωπικό πολιτικό σημαίνει ότι θα υποφέρουν κι' άλλο, ιότε δεν τους ενδιαφέρει. «Για να φθάσουμε στον σοσιαλισμό πρέπει να βάλουμε ανάγκες - τις ανάγκες μας πρώτα» γράφει η A w στη δίκιά της εκδοχή των γεγονότων που ο Κρις περιγράφει. Το να βάλουμε πρώτα τις ανάγκες μας, φαίνεται πολύ πιο?ιογικό απο το να υποφέρουμε για την πολιπκή. Το προσωπικό-πολιηκό κίνημα, είναι ένα περίεργο μείγμα, που δέχεται τους ανθρώπους και επιβάλει ασήκωτες απαιτήσεις σ' αυτούς, που αναγνωρίζει πς ανθρώπινες δοκιμασίες και απαιτεί υπεράνθρωπη δύναμη, που λέει στο κόσμο να εμπιστεύεται τα αισθήματά του και τονίζει την ιδεολογική ορθότητα. Αν καταλήξει στη δημιουργία μιας ελίτ ηθικά καθαρών ατόμων θα έχει προδώσειτην αρχική του υπόσχεση - να πλατύνει την έwoια της πολιτικής έτσι ώστε να αγγίζει απλούς ανθρώπους πιο κοντά και συγκεκριμένα, να διευρύνει την ελκυσηκότητα του σοσιαλισμού, έτσι ώσιε να ηόψει να είναι μια υπόθεση μικρών συναντήσεων σε δωμάτια γεμάτα καπνό. Αν το προσωπικό πολιπκό γίνει τόσο απαιτητικό ώστε μόνο ένας μικρός αριθμός ανθρώπων να μπορούν να το καταφέρουν, θα κινηθεί προς το περιθώριο της πολιηκής

31 τ γ\ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΕΙΝΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΟ 31 ζωής και θα αφήσει την πλειοψηφία όθικιη. Ένας απ' τους λόγους που ο σοσιαλισμός έχει αποτύχει.να προσελκύσει αυτούς που ελπίζει, είναι ότι έχει αποτύχει να αποκαλύψει τις διασυνδέσεις μεταξύ του πολιτικού και του προσωπικού. Έχει παραμείνει αφηρημένος και δεν έχει εξετάσει πολλά ζητήματα καθημερινών ανησυχιών. Οι περισσότεροι απορροφούνται με ης προσωπικές τους ζωές και πολύ σωστά κάνουν. Η πολιτική φαίνεται να είναι πολύ απομακρυσμένη απ' αυτούς και ενδιαφέρεται αποκλεισηκά για μεγάλα και απρόσωπα ζητήματα. Στη δεκαετία του 1930 ο Βίλχελμ Ράϊχ έκανε κριτική στο Γερμανικό Κομμουνιστικό Κόμμα, γιατί αγνοούσε πς ανάνκες των μαζών και τη σεξουαλική μιζέρια που υπέφεραν. Όταν άνοιξε την πρώτη του Σεξ-Πολ κλινική στο Βερολίνο, οι απόψεις του δικαιώθηκαν από τις δεκάδες χιλιάδες ανθρώπων που συνέρρεαν εκεί. Προειδοποίησε το κόμμα ότι οδηγιόταν στην καταστροφή, επειδή δεν έκανε τη σύνδεση μεταξύ προσωπικής ζωής και σοσιαλισμού. Οι χειρότεροί του φόβοι πραγματοποιήθηκαν όταν είδε όχι μόνο τον θρίαμβο του Χίτλερ, αλλά και την αποστασία των κομμουνιστών της εργατικής τάξης στο Ναζισπκό Κόμμα, που έδινε μεγαλύτερη σημασία σης ασυναίσθητες επιθυμίες τους από το κοιωουνισηκό κίνημα. Δεν μπορούμε να ισορροπήσουμε σωστά αν συνεχίσουμε να μιλάμε για «συγχώνευση προσωπικού- πολιτικού», ή ένωσή τους, ή «υπερνίκηση του χάσματος» μεταξύ τους. Αυτό απλά οδηγεί σε σύγχιση. Αν είναι να ίο πιάσουμε σωστά, πρέπει πρώτα να ξεκαθαρίσουμε τί εννοούμε με το προσωπικό και το πολιηκό. Τί είναι οι προσωπικές σχέσεις και πώς διαφέρουν από ης κοινωνικές σχέσεις, Τί είναι η σεξουαλική πολιηκή και αν είναι καθόλου διαφορεηκή από την πολιηκή με την παραδοσιακή έννοια; Τί είναι η δημόσια ζωή και πώς μπορούμε να την ξεχωρίσουμε απ' την ιδιωτική ζωή; Θέλω να διερευνήσω μερικά απ' αυτά τα προβλήματα και συνχίσεις στα επόμενα κεφάλαια και παρόη δεν ισχυρίζομαι όη θα τα εξετάσω συστημαηκά, ελπίζω να ξεκαθαρίσω η σημαίνει «το προσωπικό είναι πολιτικό». Όπως θα δούμε, το σύνθημα κρύβει όσα αποκαλύπτει.

32 32 ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΖΩΗ 1. Αντωνία Ραίημπουρν. Οι Μαχητικές Σουφραζέτες. Λονδίνο: New English Library 1974, a Σάρα Έβανς, Προσωπικό-Πολιτικό, Ν. Υόρχη, Knopf 1979, σελ Τζούλιει Μίισελ, Κατάσταση των Γυναικών, Χάρμονισνουορθ, Penguin, 1971, σ Μίτσελ, σελ. 14η. 5. Σου Άσπιναλ, «Ασφυξία σ ένα Γυναικείο Κόσμο», Σοσιαλιστική Πρόκληση, Λονδίνο, αρ. 95, 10 Μαΐου 1979, σελ Κρις Νάιτ, Η Σεξουαλική μου Ζωή, Λονδίνο, Γυναικεία και Εργαηκή Κολλεκτίβα 1980, σελ Αν Μπλις Οι Σεξουαλικές μας Ζωές, Η Δύναμή μας, Λονδίνο, Γυναικεία και Ερναπκή ΚοΜεκιίβα, 1980, σ. 6.

ΕΡΓΑΣΙΕΣ. Α ομάδα. Αφού επιλέξεις τρία από τα παραπάνω αποσπάσματα που σε άγγιξαν περισσότερο, να καταγράψεις τις δικές σου σκέψεις.

ΕΡΓΑΣΙΕΣ. Α ομάδα. Αφού επιλέξεις τρία από τα παραπάνω αποσπάσματα που σε άγγιξαν περισσότερο, να καταγράψεις τις δικές σου σκέψεις. Α ομάδα ΕΡΓΑΣΙΕΣ 1. Η συγγραφέας του βιβλίου μοιράζεται μαζί μας πτυχές της ζωής κάποιων παιδιών, άλλοτε ευχάριστες και άλλοτε δυσάρεστες. α) Ποια πιστεύεις ότι είναι τα μηνύματα που θέλει να περάσει μέσα

Διαβάστε περισσότερα

β) Αν είχες τη δυνατότητα να «φτιάξεις» εσύ έναν ιδανικό κόσμο, πώς θα ήταν αυτός;

β) Αν είχες τη δυνατότητα να «φτιάξεις» εσύ έναν ιδανικό κόσμο, πώς θα ήταν αυτός; 1 α) H πραγματική ζωή κρύβει χαρά, αγάπη, στόχους, όνειρα, έρωτα, αλλά και πόνο, απογοήτευση, πίκρες, αγώνα. αν λείπουν όλα αυτά τα συναισθήματα και οι ανατροπές, αν χαθεί η καρδιά και η ψυχή, η ελευθερία,

Διαβάστε περισσότερα

ΜΙΛΩΝΤΑΣ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ. ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΚΑΒΒΑΔΙΑ Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας

ΜΙΛΩΝΤΑΣ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ. ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΚΑΒΒΑΔΙΑ Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας ΜΙΛΩΝΤΑΣ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΚΑΒΒΑΔΙΑ Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας 29.05.2015 Ερωτήματα που μας απασχολούν Τι κάνουμε όταν αμφιβάλλουμε για το αν θα τα καταφέρουμε να κρατήσουμε

Διαβάστε περισσότερα

Μεταξία Κράλλη! Ένα όνομα που γνωρίζουν όλοι οι αναγνώστες της ελληνικής λογοτεχνίας, ωστόσο, κανείς δεν ξέρει ποια

Μεταξία Κράλλη! Ένα όνομα που γνωρίζουν όλοι οι αναγνώστες της ελληνικής λογοτεχνίας, ωστόσο, κανείς δεν ξέρει ποια Δευτέρα, Ιουνίου 16, 2014 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΗΣ ΜΕΤΑΞΙΑΣ ΚΡΑΛΛΗ Η Μεταξία Κράλλη είναι ένα από τα δημοφιλέστερα πρόσωπα της σύγχρονης ελληνικής λογοτεχνίας. Μετά την κυκλοφορία του πρώτου της βιβλίου, "Μια φορά

Διαβάστε περισσότερα

A READER LIVES A THOUSAND LIVES BEFORE HE DIES.

A READER LIVES A THOUSAND LIVES BEFORE HE DIES. A READER LIVES A THOUSAND LIVES BEFORE HE DIES. 1. Η συγγραφέας του βιβλίου μοιράζεται μαζί μας πτυχές της ζωής κάποιων παιδιών, άλλοτε ευχάριστες και άλλοτε δυσάρεστες. α) Ποια πιστεύεις ότι είναι τα

Διαβάστε περισσότερα

Εντυπώσεις μαθητών σεμιναρίου Σώμα - Συναίσθημα - Νούς

Εντυπώσεις μαθητών σεμιναρίου Σώμα - Συναίσθημα - Νούς Εντυπώσεις μαθητών σεμιναρίου Σώμα - Συναίσθημα - Νούς A...Τα αισθήματα και η ενεργεία που δημιουργήθηκαν μέσα μου ήταν μοναδικά. Μέσα στο γαλάζιο αυτό αυγό, ένιωσα άτρωτος, γεμάτος χαρά και αυτοπεποίθηση.

Διαβάστε περισσότερα

ΧΑΡΤΙΝΗ ΑΓΚΑΛΙΑ ΟΜΑΔΑ Β. Ερώτηση 1 α

ΧΑΡΤΙΝΗ ΑΓΚΑΛΙΑ ΟΜΑΔΑ Β. Ερώτηση 1 α ΧΑΡΤΙΝΗ ΑΓΚΑΛΙΑ ΟΜΑΔΑ Β Ερώτηση 1 α Το βιβλίο με τίτλο «Χάρτινη Αγκαλιά», της Ιφιγένειας Μαστρογιάννη, περιγράφει την ιστορία ενός κοριτσιού, της Θάλειας, η οποία αντιμετωπίζει προβλήματα υγείας. Φεύγει

Διαβάστε περισσότερα

«Πώς να ξέρει κανείς πού στέκει; Με αγγίζεις στο παρελθόν, σε νιώθω στο παρόν» Μυρσίνη-Νεφέλη Κ. Παπαδάκου «Νερό. Εγώ»

«Πώς να ξέρει κανείς πού στέκει; Με αγγίζεις στο παρελθόν, σε νιώθω στο παρόν» Μυρσίνη-Νεφέλη Κ. Παπαδάκου «Νερό. Εγώ» «Πώς να ξέρει κανείς πού στέκει; Με αγγίζεις στο παρελθόν, σε νιώθω στο παρόν» Μυρσίνη-Νεφέλη Κ. Παπαδάκου «Νερό. Εγώ» ΚΕΦΆΛΑΙΟ 1 ΘΑ ΣΟΥ ΠΩ τι πιστεύω για την εξαφάνιση, αλλά δώσε μου λίγο χρόνο. Όχι,

Διαβάστε περισσότερα

Για αυτό τον μήνα έχουμε συνέντευξη από μία αγαπημένη και πολυγραφότατη συγγραφέα που την αγαπήσαμε μέσα από τα βιβλία της!

Για αυτό τον μήνα έχουμε συνέντευξη από μία αγαπημένη και πολυγραφότατη συγγραφέα που την αγαπήσαμε μέσα από τα βιβλία της! Κυριακή, 2 Ιουλίου 2017 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ: ΓΙΩΤΑ ΦΩΤΟΥ Για αυτό τον μήνα έχουμε συνέντευξη από μία αγαπημένη και πολυγραφότατη συγγραφέα που την αγαπήσαμε μέσα από τα βιβλία της! Πείτε μας λίγα λόγια

Διαβάστε περισσότερα

Χάρτινη Αγκαλιά Συγγραφέας: Ιφιγένεια Μαστρογιάννη

Χάρτινη Αγκαλιά Συγγραφέας: Ιφιγένεια Μαστρογιάννη Χάρτινη Αγκαλιά Συγγραφέας: Ιφιγένεια Μαστρογιάννη Επιμέλεια εργασίας: Παναγιώτης Γιαννόπουλος Περιεχόμενα Ερώτηση 1 η : σελ. 3-6 Ερώτηση 2 η : σελ. 7-9 Παναγιώτης Γιαννόπουλος Σελίδα 2 Ερώτηση 1 η Η συγγραφέας

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΓΟΝΙΟΥ ΣΗΜΕΡΑ ΚΑΙ ΟΙ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΓΟΝΙΟΥ ΣΗΜΕΡΑ ΚΑΙ ΟΙ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΓΟΝΙΟΥ ΣΗΜΕΡΑ ΚΑΙ ΟΙ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ Το να είσαι γονιός δεν είναι εύκολο πράγμα. Δεν υπάρχει ευκαιρία για πρόβα, δεν υπάρχουν σχολεία. Το μόνο που κουβαλάμε

Διαβάστε περισσότερα

Από όλα τα παραμύθια που μου έλεγε ο πατέρας μου τα βράδια πριν κοιμηθώ, ένα μου άρεσε πιο πολύ. Ο Σεβάχ ο θαλασσινός. Επτά ταξίδια είχε κάνει ο

Από όλα τα παραμύθια που μου έλεγε ο πατέρας μου τα βράδια πριν κοιμηθώ, ένα μου άρεσε πιο πολύ. Ο Σεβάχ ο θαλασσινός. Επτά ταξίδια είχε κάνει ο 4 Από όλα τα παραμύθια που μου έλεγε ο πατέρας μου τα βράδια πριν κοιμηθώ, ένα μου άρεσε πιο πολύ. Ο Σεβάχ ο θαλασσινός. Επτά ταξίδια είχε κάνει ο Σεβάχ. Για να δει τον κόσμο και να ζήσει περιπέτειες.

Διαβάστε περισσότερα

«Η απίστευτη αποκάλυψη του Σεμπάστιαν Μοντεφιόρε»

«Η απίστευτη αποκάλυψη του Σεμπάστιαν Μοντεφιόρε» «Η απίστευτη αποκάλυψη του Σεμπάστιαν Μοντεφιόρε» της Άννας Κουππάνου Στις σελίδες που ακολουθούν υπάρχουν δραστηριότητες σχετικά με το βιβλίο: «Η απίστευτη αποκάλυψη του Σεμπάστιαν Μοντεφιόρε» Οι δραστηριότητες

Διαβάστε περισσότερα

Στυλιανή Ανή Χρόνη, Ph.D. Λέκτορας ΤΕΦΑΑ, ΠΘ, Τρίκαλα

Στυλιανή Ανή Χρόνη, Ph.D. Λέκτορας ΤΕΦΑΑ, ΠΘ, Τρίκαλα ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ & ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΑΘΛΗΤΕΣ & ΑΘΛΗΤΡΙΕΣ: ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ Στυλιανή Ανή Χρόνη, Ph.D. Λέκτορας ΤΕΦΑΑ, ΠΘ, Τρίκαλα ΕΠΕΑΕΚ: ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

Διαβάστε περισσότερα

Χρήστος Τερζίδης: Δεν υπάρχει το συναίσθημα της αυτοθυσίας αν μιλάμε για πραγματικά όνειρα

Χρήστος Τερζίδης: Δεν υπάρχει το συναίσθημα της αυτοθυσίας αν μιλάμε για πραγματικά όνειρα Χρήστος Τερζίδης: Δεν υπάρχει το συναίσθημα της αυτοθυσίας αν μιλάμε για πραγματικά όνειρα 21/04/2015 Το φως της λάμπας πάνω στο τραπέζι αχνοφέγγει για να βρίσκουν οι λέξεις πιο εύκολα το δρόμο τους μέσα

Διαβάστε περισσότερα

Ελισάβετ Μουτζάν-Μαρτινέγκου, Αυτοβιογραφία

Ελισάβετ Μουτζάν-Μαρτινέγκου, Αυτοβιογραφία Ελισάβετ Μουτζάν-Μαρτινέγκου, Αυτοβιογραφία Ποιά ηρωικά χαρακτηριστικά έχει η ηρωίδα κατά τη γνώμη σας; Κατά τη γνώμη μου και μόνο που χαρακτηρίζουμε την Ελισάβετ Μουτζάν Μαρτινέγκου ηρωίδα δείχνει ότι

Διαβάστε περισσότερα

e-seminars Αναπτύσσομαι 1 Προσωπική Βελτίωση Seminars & Consulting, Παναγιώτης Γ. Ρεγκούκος, Σύμβουλος Επιχειρήσεων Εισηγητής Ειδικών Σεμιναρίων

e-seminars Αναπτύσσομαι 1 Προσωπική Βελτίωση Seminars & Consulting, Παναγιώτης Γ. Ρεγκούκος, Σύμβουλος Επιχειρήσεων Εισηγητής Ειδικών Σεμιναρίων e-seminars Πρωτοποριακή Συνεχής Επαγγελματική και Προσωπική Εκπαίδευση Προσωπική Βελτίωση Αναπτύσσομαι 1 e Seminars Copyright Seminars & Consulting Page 1 Περιεχόμενα 1. Γιατί είναι απαραίτητη η ανάπτυξη

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ (ΦΑΣΗ 1 η )

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ (ΦΑΣΗ 1 η ) ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ (ΦΑΣΗ 1 η ) 1 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΟΥ JACKSON POLLOCK ΣΤΟΝ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟ WILLIAM WRIGHT ΤΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ ΤΟΥ 1950. Το καλοκαίρι του 1950 o δημοσιογράφος William Wright πήρε μια πολύ ενδιαφέρουσα ηχογραφημένη

Διαβάστε περισσότερα

Πώς Διηγούμαστε ή Αφηγούμαστε ένα γεγονός που ζήσαμε

Πώς Διηγούμαστε ή Αφηγούμαστε ένα γεγονός που ζήσαμε ΔΙΑΘΕΣΙΜΟ ΣΤΗ: http //blgs.sch.gr/anianiuris ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ: Νιανιούρης Αντώνης (email: anianiuris@sch.gr) Πώς Διηγούμαστε ή Αφηγούμαστε ένα γεγονός που ζήσαμε Διηγούμαστε ή αφηγούμαστε ένα γεγονότος, πραγματικό

Διαβάστε περισσότερα

Ερωτηματολόγιο Προγράμματος "Ασφαλώς Κυκλοφορώ" (αρχικό ερωτηματολόγιο) Για μαθητές Δ - Ε - ΣΤ Δημοτικού

Ερωτηματολόγιο Προγράμματος Ασφαλώς Κυκλοφορώ (αρχικό ερωτηματολόγιο) Για μαθητές Δ - Ε - ΣΤ Δημοτικού Ερωτηματολόγιο Προγράμματος "Ασφαλώς Κυκλοφορώ" (αρχικό ερωτηματολόγιο) Για μαθητές Δ - Ε - ΣΤ Δημοτικού Tάξη & Τμήμα:... Σχολείο:... Ημερομηνία:.../.../200... Όνομα:... Ερωτηματολόγιο Προγράμματος "Ασφαλώς

Διαβάστε περισσότερα

ΖΩΔΙΑ ΚΑΙ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ ΑΠΟ 6 12 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2017 ΑΠΟ ΤΗΝ ΒΑΛΕΝΤΙΝΗ ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΟΥ

ΖΩΔΙΑ ΚΑΙ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ ΑΠΟ 6 12 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2017 ΑΠΟ ΤΗΝ ΒΑΛΕΝΤΙΝΗ ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΟΥ ΖΩΔΙΑ ΚΑΙ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ ΑΠΟ 6 12 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2017 ΑΠΟ ΤΗΝ ΒΑΛΕΝΤΙΝΗ ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΟΥ Κριός Αυτή την εβδομάδα η δυναμικότητα που θα έχεις θα είναι πολύ μεγάλη και να ξέρεις ότι θα σου συμβαίνουν

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΔΙΚΕΣ ΒΟΥΛΗΤΙΚΕΣ ΕΝΔΟΙΑΣΤΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΕΙΔΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ. Εισάγονται με τους συνδέσμους: ότι, πως, που

ΕΙΔΙΚΕΣ ΒΟΥΛΗΤΙΚΕΣ ΕΝΔΟΙΑΣΤΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΕΙΔΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ. Εισάγονται με τους συνδέσμους: ότι, πως, που ΕΙΔΙΚΕΣ ΒΟΥΛΗΤΙΚΕΣ ΕΝΔΟΙΑΣΤΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΕΙΔΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ Εισάγονται με τους συνδέσμους: ότι, πως, που Χρησιμοποιούνται ως 1. αντικείμενο σε ρήματα: λεκτικά: λέω, υπόσχομαι, ισχυρίζομαι, διδάσκω, ομολογώ,

Διαβάστε περισσότερα

ΚΟΙΝΗ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΥΠΟΥ

ΚΟΙΝΗ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΥΠΟΥ Π.Ο.Ε. Ο.Τ.Α. ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ ΚΟΙΝΗ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΥΠΟΥ ΤΗΣ Π.Ο.Ε. Ο.Τ.Α. ΚΑΙ ΤΗΣ Π.Ο.Π. Ο.Τ.Α. ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 19 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2007 Π.Ο.Ε. Ο.Τ.Α. ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ ΚΟΙΝΗ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΥΠΟΥ Θ. ΜΠΑΛΑΣΟΠΟΥΛΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ Π.Ο.Ε.

Διαβάστε περισσότερα

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ Συμπληρωματικό ερωτηματολόγιο Β Πράσινο ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΟ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ F-2-F Β (4 ος Γύρος 2008) Οδηγ. Προς ΣΥΝΕΝΤΕΥΚΤΗ: AN ΤO ΕΡΩΤΩΜΕΝΟ ΑΤΟΜΟ ΕΙΝΑΙ ΑΝΤΡΑΣ, ΡΩΤΗΣΤΕ ΤΗΝ GF1. ΑΝ

Διαβάστε περισσότερα

β) Αν είχες τη δυνατότητα να «φτιάξεις» εσύ έναν ιδανικό κόσμο, πώς θα ήταν αυτός;

β) Αν είχες τη δυνατότητα να «φτιάξεις» εσύ έναν ιδανικό κόσμο, πώς θα ήταν αυτός; 1α) H πραγματική ζωή κρύβει χαρά, αγάπη, στόχους, όνειρα, έρωτα, αλλά και πόνο, απογοήτευση, πίκρες, αγώνα. Aν λείπουν όλα αυτά τα συναισθήματα και οι ανατροπές, αν χαθεί η καρδιά και η ψυχή, η ελευθερία,

Διαβάστε περισσότερα

Πρόλογος. Καλή τύχη! Carl-Johan Forssén Ehrlin

Πρόλογος. Καλή τύχη! Carl-Johan Forssén Ehrlin Πρόλογος Νιώθουμε πολύ άσχημα όταν βλέπουμε ένα παιδί να κλαίει ή να πονάει χωρίς να μπορούμε να κάνουμε κάτι, ιδιαίτερα αν είμαστε γονείς. Ανάλογα με τις περιστάσεις τα παιδιά είναι άλλοτε χαρούμενα,

Διαβάστε περισσότερα

Victoria is back! Της Μαριάννας Τ ιρά η

Victoria is back! Της Μαριάννας Τ ιρά η Victoria is back! Της Μαριάννας Τ ιρά η Victoria is back! Με αφορμή την επίσκεψη της Βικτώριας Χίσλοπ στο Ρέθυμνο της Κρήτης για την παρουσίαση του καινούριου της βιβλίου Ανατολή, άρπαξα την ευκαιρία να

Διαβάστε περισσότερα

Η συγγραφέας μίλησε για το νέο της μυθιστόρημα με τίτλο "Πώς υφαίνεται ο χρόνος"

Η συγγραφέας μίλησε για το νέο της μυθιστόρημα με τίτλο Πώς υφαίνεται ο χρόνος Σοφία Δημοπούλου: «Το παρελθόν μάς καθορίζει» Η συγγραφέας μίλησε για το νέο της μυθιστόρημα με τίτλο "Πώς υφαίνεται ο χρόνος" Συνέντευξη στη Λεμονιά Βασβάνη Το "Πώς υφαίνεται ο χρόνος" απασχολεί τη Σοφία

Διαβάστε περισσότερα

Αντί ανταπόκρισης από την διαδήλωση ενάντια στην κουλτούρα του βιασμού [12 Νοεμβρίου 2016]

Αντί ανταπόκρισης από την διαδήλωση ενάντια στην κουλτούρα του βιασμού [12 Νοεμβρίου 2016] Αντί ανταπόκρισης από την διαδήλωση ενάντια στην κουλτούρα του βιασμού [12 Νοεμβρίου 2016] provo.gr/antirape_cult/ Athos Simonetis 15/11/2016 1/43 2/43 3/43 4/43 5/43 6/43 7/43 8/43 9/43 10/43 11/43 12/43

Διαβάστε περισσότερα

Η καμπάνια του ΟΗΕ HeforShe - Ένα κίνημα αλληλεγγύης ανδρών και γυναικών για την ισότητα των φύλων

Η καμπάνια του ΟΗΕ HeforShe - Ένα κίνημα αλληλεγγύης ανδρών και γυναικών για την ισότητα των φύλων Η καμπάνια του ΟΗΕ HeforShe - Ένα κίνημα αλληλεγγύης ανδρών και γυναικών για την ισότητα των φύλων Μελίνα Δασκαλάκη, Δικηγόρος, Δημοτική σύμβουλος στο Δήμο Αθηναίων. Καλημέρα σας, Καλοσωρίζω όλους και

Διαβάστε περισσότερα

Ι. Πανάρετος.: Καλησπέρα κυρία Γουδέλη, καλησπέρα κύριε Ρουμπάνη.

Ι. Πανάρετος.: Καλησπέρα κυρία Γουδέλη, καλησπέρα κύριε Ρουμπάνη. (Συνέντευξη του Ι. Πανάρετου στην Νίνα Γουδέλη και τον Γρηγόρη Ρουμπάνη για τα θέματα της Παιδείας (Μήπως ζούμε σ άλλη χώρα;, ραδιοφωνικός σταθμός Αθήνα, 9.84) Ν. Γουδέλη: Καλησπέρα κύριε Πανάρετε. Γ.

Διαβάστε περισσότερα

ISSP 1998 Religion II. - Questionnaire - Cyprus

ISSP 1998 Religion II. - Questionnaire - Cyprus ISSP 1998 Religion II - Questionnaire - Cyprus Για σας. Είμαστε από το Κέντρο Ερευνών του Cyprus College. Kάνουμε μια διεθνή έρευνα για κοινωνικές και ηθικές αντιλήψεις. Η έρευνα αυτή γίνεται ταυτόχρονα

Διαβάστε περισσότερα

Η ΓΥΝΑΙΚΕΙΑ ΟΨΗ ΜΕΣΑ ΣΤΗ ΦΥΣΗ

Η ΓΥΝΑΙΚΕΙΑ ΟΨΗ ΜΕΣΑ ΣΤΗ ΦΥΣΗ Η ΓΥΝΑΙΚΕΙΑ ΟΨΗ ΜΕΣΑ ΣΤΗ ΦΥΣΗ Τα τραγούδια των ανθρώπων μιλούσαν και μιλούν πάντα για τη μαγεία της γυναίκας. Μιλούν και τραγουδούν, άλλοτε με χαρά κι άλλοτε με θλίψη και με καημό, για τον ρόλο που η γυναίκα

Διαβάστε περισσότερα

Εντυπώσεις σεμιναρίου Σεξουαλικότητα & Εφηβεία

Εντυπώσεις σεμιναρίου Σεξουαλικότητα & Εφηβεία Εντυπώσεις σεμιναρίου Σεξουαλικότητα & Εφηβεία Καλύτερη πληροφόρηση Ένιωσα σίγουρη για τον εαυτό μου Πολλές απορίες που δεν είχα φανταστεί με σιγούρεψαν Η σημερινή ενημέρωση ήταν από τις καλύτερες που

Διαβάστε περισσότερα

Τριγωνοψαρούλη, μην εμπιστεύεσαι ΠΟΤΕ... αχινό! Εκπαιδευτικός σχεδιασμός παιχνιδιού: Βαγγέλης Ηλιόπουλος, Βασιλική Νίκα.

Τριγωνοψαρούλη, μην εμπιστεύεσαι ΠΟΤΕ... αχινό! Εκπαιδευτικός σχεδιασμός παιχνιδιού: Βαγγέλης Ηλιόπουλος, Βασιλική Νίκα. Ήρθε ένας νέος μαθητής στην τάξη. Όλοι τον αποκαλούν ο «καινούριος». Συμφωνείς; 1 Δεν είναι σωστό να μη φωνάζουμε κάποιον με το όνομά του. Είναι σαν να μην τον αναγνωρίζουμε. Σωστά. Έχει όνομα και με αυτό

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγγελέας: Δευτέρα 03/10/2011, η ημέρα της δολοφονίας της Souzan Anders. Παρατηρήσατε κάτι περίεργο στην συμπεριφορά του κατηγορούμενου;

Εισαγγελέας: Δευτέρα 03/10/2011, η ημέρα της δολοφονίας της Souzan Anders. Παρατηρήσατε κάτι περίεργο στην συμπεριφορά του κατηγορούμενου; Εισαγγελέας Γνωρίζετε τον κατηγορούμενο; Ναι, τον γνωρίζω καλά. Δουλεύουμε μαζί, τα τελευταία 8 χρόνια, στο ταμείο της Τράπεζας «Goliath». Και έχουμε μια, αρκετά στενή, φιλική σχέση. To θύμα το γνωρίζατε;

Διαβάστε περισσότερα

Οι Φάσεις μιας Διαπραγμάτευσης

Οι Φάσεις μιας Διαπραγμάτευσης Οι Φάσεις μιας Διαπραγμάτευσης Προετοιμασία και Σχεδιασμός Έναρξη της Διαπραγμάτευσης Έλεγχος Προσέγγιση μέσω αμοιβαίων υποχωρήσεων Συμπεράσματα και Συμφωνίες Μέτρηση Επιτυχίας (Αποτελεσμάτων) 1 Προετοιμασία

Διαβάστε περισσότερα

Καρλ Πολάνυι. Επιμέλεια Παρουσίασης: Άννα Κουμανταράκη

Καρλ Πολάνυι. Επιμέλεια Παρουσίασης: Άννα Κουμανταράκη Καρλ Πολάνυι Επιμέλεια Παρουσίασης: Άννα Κουμανταράκη Καρλ Πολάνυι (1886-1964) Καρλ Πολάνυι Ούγγρος διανοητής νομάδας εβραϊκής καταγωγής με έντονη πνευματική και πολιτική δράση, θεμελιωτής του κλάδου της

Διαβάστε περισσότερα

σα μας είπε από κοντά η αγαπημένη ψυχολόγος Θέκλα Πετρίδου!

σα μας είπε από κοντά η αγαπημένη ψυχολόγος Θέκλα Πετρίδου! σα μας είπε από κοντά η αγαπημένη ψυχολόγος Θέκλα Πετρίδου! 12/11/2018 Katerina Christou Student Εφημερίδα Λεμεσός Στις 9 Νοεμβρίου είχα την τιμή και τη χαρά να γνωρίσω από κοντά την αγαπημένη ψυχολόγο,

Διαβάστε περισσότερα

Το παιδί μου έχει αυτισμό Τώρα τι κάνω

Το παιδί μου έχει αυτισμό Τώρα τι κάνω Το παιδί μου έχει αυτισμό Τώρα τι κάνω Το όνειρο Ένα ζευγάρι περιμένει παιδί. Τότε αρχίζει να ονειρεύεται αυτό το παιδί. Κτίζει την εικόνα ενός παιδιού μέσα στο μυαλό του. Βάσει αυτής της εικόνας, κάνει

Διαβάστε περισσότερα

9 απλοί τρόποι να κάνεις μία γυναίκα να μην μπορεί να σε βγάλει από το μυαλό της

9 απλοί τρόποι να κάνεις μία γυναίκα να μην μπορεί να σε βγάλει από το μυαλό της Όσο δύσκολα και μυστήρια πλάσματα κι αν είναι οι γυναίκες, πίστεψέ με θέλουν απλά πράγματα για να τις εντυπωσιάσεις. Και τις περισσότερες φορές αυτά τα απλά είναι και τα αυτονόητα. Τώρα γιατί οι άντρες

Διαβάστε περισσότερα

ΥΔΡΟΠΕΡΑΤΟΤΗΤΑ (ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΥ) Τίτλος διερεύνησης: Ποιοί παράγοντες επηρεάζουν το πόσο νερό συγκρατεί το χώμα;

ΥΔΡΟΠΕΡΑΤΟΤΗΤΑ (ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΥ) Τίτλος διερεύνησης: Ποιοί παράγοντες επηρεάζουν το πόσο νερό συγκρατεί το χώμα; ΥΔΡΟΠΕΡΑΤΟΤΗΤΑ (ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΥ) Τίτλος διερεύνησης: Ποιοί παράγοντες επηρεάζουν το πόσο νερό συγκρατεί το χώμα; Σύντομη περιγραφή διερεύνησης: Σκοπός αυτής της διερεύνησης ήταν να κάνουν κάποιες υποθέσεις

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΑΛΛΟΔΑΠΩΝ ΚΑΙ ΠΑΛΙΝΝΟΣΤΟΥΝΤΩΝ ΓΟΝΕΩΝ

ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΑΛΛΟΔΑΠΩΝ ΚΑΙ ΠΑΛΙΝΝΟΣΤΟΥΝΤΩΝ ΓΟΝΕΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΑΛΛΟΔΑΠΩΝ ΚΑΙ ΠΑΛΙΝΝΟΣΤΟΥΝΤΩΝ ΓΟΝΕΩΝ Τερψιχόρη Γκιόκα Μέλος ΠΟΔ Αττικής Η «Συμβουλευτική Ψυχολογία» είναι ο εφαρμοσμένος κλάδος της Ψυχολογίας, ο οποίος διευκολύνει την δια βίου προσωπική

Διαβάστε περισσότερα

Συνέδριο για την Ισότητα. Γλωσσάριο

Συνέδριο για την Ισότητα. Γλωσσάριο 3 Συνέδριο για την Ισότητα Γλωσσάριο Φύλο Όρος Ορισμός Το φύλο αναφέρεται σε κοινωνικούς, οικονομικούς και πολιτισμικούς ρόλους που ανατίθενται σε άτομα διαφορετικού γένους. Δεν ταυτίζεται απόλυτα με τα

Διαβάστε περισσότερα

ΒΛΑΣΤΗΣΗ (ΜΑΤΘΑΙΟΥ) !"Τίτλος διερεύνησης: Ποιοι παράγοντες επηρεάζουν το πόσο γρήγορα θα βλαστήσουν τα σπέρματα των οσπρίων.

ΒΛΑΣΤΗΣΗ (ΜΑΤΘΑΙΟΥ) !Τίτλος διερεύνησης: Ποιοι παράγοντες επηρεάζουν το πόσο γρήγορα θα βλαστήσουν τα σπέρματα των οσπρίων. ΒΛΑΣΤΗΣΗ (ΜΑΤΘΑΙΟΥ)!"Τίτλος διερεύνησης: Ποιοι παράγοντες επηρεάζουν το πόσο γρήγορα θα βλαστήσουν τα σπέρματα των οσπρίων.!"σύντομη περιγραφή διερεύνησης: Στη διερεύνησή μας μετρήθηκε ο χρόνος που χρειάστηκαν

Διαβάστε περισσότερα

Η Μόνα, η μικρή χελώνα, μετακόμισε σε ένα καινούριο σπίτι κοντά στη λίμνη του μεγάλου δάσους.

Η Μόνα, η μικρή χελώνα, μετακόμισε σε ένα καινούριο σπίτι κοντά στη λίμνη του μεγάλου δάσους. Η Μόνα, η μικρή χελώνα, μετακόμισε σε ένα καινούριο σπίτι κοντά στη λίμνη του μεγάλου δάσους. Κάθεται στο παράθυρο του δωματίου της και σκέφτεται, στεναχωρημένη τους παλιούς της φίλους και συμμαθητές.

Διαβάστε περισσότερα

e-seminars Πουλάω 1 Επαγγελματική Βελτίωση Seminars & Consulting, Παναγιώτης Γ. Ρεγκούκος, Σύμβουλος Επιχειρήσεων Εισηγητής Ειδικών Σεμιναρίων

e-seminars Πουλάω 1 Επαγγελματική Βελτίωση Seminars & Consulting, Παναγιώτης Γ. Ρεγκούκος, Σύμβουλος Επιχειρήσεων Εισηγητής Ειδικών Σεμιναρίων e-seminars Πρωτοποριακή Συνεχής Επαγγελματική και Προσωπική Εκπαίδευση Επαγγελματική Βελτίωση Πουλάω 1 e Seminars Copyright Seminars & Consulting Page 1 Περιεχόμενα 1. Η καταναλωτική συμπεριφορά των πελατών

Διαβάστε περισσότερα

ηµόσια ιδιοκτησία και Κοινοκτηµοσύνη

ηµόσια ιδιοκτησία και Κοινοκτηµοσύνη Άντον Πάννεκουκ ηµόσια ιδιοκτησία και Κοινοκτηµοσύνη Πηγή:http://sites.google.com/site/syrizaorizontia/in-thenews/ademosieutastaellenikaarthratouantonpanekouk ( ηµοσιεύτηκε στο περιοδικό Western Socialist,

Διαβάστε περισσότερα

παιδεία, μέσα του ξυπνάει η δύναμη και η θέληση να αναπτυχθεί και να γίνει το

παιδεία, μέσα του ξυπνάει η δύναμη και η θέληση να αναπτυχθεί και να γίνει το ΑΣΗΜΙΝΑ ΣΚΟΝΔΡΑ Κύριε Υπουργέ, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, αν ο άνθρωπος λάβει την ορθή παιδεία, μέσα του ξυπνάει η δύναμη και η θέληση να αναπτυχθεί και να γίνει το θεϊκότερο και ημερότερο ζώο. Αν δεν

Διαβάστε περισσότερα

(Απομαγνητοφωνημένο Αρχείο)

(Απομαγνητοφωνημένο Αρχείο) (Απομαγνητοφωνημένο Αρχείο) Ζ. ΜΑΥΡΟΥΚΑΣ: Σας ευχαριστώ πολύ, ευχαριστώ για την πρόσκληση. Ήταν όντως μια σημαντική πρόκληση για μένα και για τη Γενική Γραμματεία Βιομηχανίας και για τους συνεργάτες μου.

Διαβάστε περισσότερα

Μάνος Κοντολέων : «Ζω γράφοντας και γράφω ζώντας» Πέμπτη, 23 Μάρτιος :11

Μάνος Κοντολέων : «Ζω γράφοντας και γράφω ζώντας» Πέμπτη, 23 Μάρτιος :11 Μάνος Κοντολέων : «Ζω γράφοντας και γράφω ζώντας» Πέμπτη, 23 Μάρτιος 2017-11:11 Από τη Μαίρη Γκαζιάνη Ο ΜΑΝΟΣ ΚΟΝΤΟΛΕΩΝ γεννήθηκε στην Αθήνα και σπούδασε Φυσική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Έχει γράψει περίπου

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΚΟ ΕΡΓΑΛΕΙΟ

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΚΟ ΕΡΓΑΛΕΙΟ Preventing Hnur Related Vilence by educatin and dialgue thrugh Immigrant NGOs ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΚΟ ΕΡΓΑΛΕΙΟ Ερωτήσεις και συζήτηση για το βιβλίο «Στα 20 ξεκινάς να σαπίζεις» ΟΝΟΜΑ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ: Örebr Cunty Administrative

Διαβάστε περισσότερα

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΑΠΟΔΕΛΤΙΩΣΗ

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΑΠΟΔΕΛΤΙΩΣΗ Ημερομηνία 10/3/2016 Μέσο Συντάκτης Link http://www.in.gr Τζωρτζίνα Ντούτση http://www.in.gr/entertainment/book/interviews/article/?aid=1500064083 Νικόλ Μαντζικοπούλου: Το μυστικό για την επιτυχία είναι

Διαβάστε περισσότερα

Πρόλογος: Κογκίδου ήµητρα. Εκπαιδευτική Ηγεσία και Φύλο. Στο: αράκη Ελένη (2007) Θεσσαλονίκη: Επίκεντρο.

Πρόλογος: Κογκίδου ήµητρα. Εκπαιδευτική Ηγεσία και Φύλο. Στο: αράκη Ελένη (2007) Θεσσαλονίκη: Επίκεντρο. Πρόλογος: Κογκίδου ήµητρα Στο: αράκη Ελένη (2007) Θεσσαλονίκη: Επίκεντρο. Εκπαιδευτική Ηγεσία και Φύλο. Τα τελευταία χρόνια βρισκόµαστε µπροστά σε µια βαθµιαία αποδόµηση της ανδροκρατικής έννοιας της ηγεσίας

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ. Εργασία για το σπίτι. Απαντούν μαθητές του Α1 Γυμνασίου Προσοτσάνης

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ. Εργασία για το σπίτι. Απαντούν μαθητές του Α1 Γυμνασίου Προσοτσάνης ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ Εργασία για το σπίτι Απαντούν μαθητές του Α1 Γυμνασίου Προσοτσάνης 1 ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ Απαντά η Μαρίνα Βαμβακίδου Ερώτηση 1. Μπορείς να φανταστείς τη ζωή μας χωρίς

Διαβάστε περισσότερα

Ερωτηματολόγιο Προγράμματος "Ασφαλώς Κυκλοφορώ" (αρχικό ερωτηματολόγιο) Για μαθητές Β - Γ Δημοτικού

Ερωτηματολόγιο Προγράμματος Ασφαλώς Κυκλοφορώ (αρχικό ερωτηματολόγιο) Για μαθητές Β - Γ Δημοτικού Ερωτηματολόγιο Προγράμματος "Ασφαλώς Κυκλοφορώ" (αρχικό ερωτηματολόγιο) Για μαθητές Β - Γ Δημοτικού Tάξη & Τμήμα:... Σχολείο:... Ημερομηνία:.../.../200... Όνομα:... Ερωτηματολόγιο Προγράμματος "Ασφαλώς

Διαβάστε περισσότερα

Πώς να διαβάζεις στο σπίτι γρήγορα και αποτελεσματικά για μαθητές τάξης Teens 2 & 3 (B & C Senior)

Πώς να διαβάζεις στο σπίτι γρήγορα και αποτελεσματικά για μαθητές τάξης Teens 2 & 3 (B & C Senior) Πώς να διαβάζεις στο σπίτι γρήγορα και αποτελεσματικά για μαθητές τάξης Teens 2 & 3 (B & C Senior) Να ξεκινάς πάντα απο το κείμενο μέσα στο οποίο βρίσκεται η ιστορία (coursebook), το λεξιλόγιο και η γραμματική

Διαβάστε περισσότερα

Λαµβάνοντας τη διάγνωση: συναισθήµατα και αντιδράσεις

Λαµβάνοντας τη διάγνωση: συναισθήµατα και αντιδράσεις Λαµβάνοντας τη διάγνωση: συναισθήµατα και αντιδράσεις Πιθανότατα αισθάνεστε πολύ αναστατωµένοι αφού λάβατε µια διάγνωση καρκίνου. Συνήθως είναι δύσκολο να αποδεχθείτε τη διάγνωση αµέσως και αυτό είναι

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΙΜΕΝΑ ΓΙΑ ΣΧΟΛΙΑΣΜΟ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗΣ ΗΘΙΚΗΣ (αποσπάσματα από το βιβλίο του Έριχ Φρομ «η τέχνη της αγάπης», Εκδόσεις Μπουκουμάνη).

ΚΕΙΜΕΝΑ ΓΙΑ ΣΧΟΛΙΑΣΜΟ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗΣ ΗΘΙΚΗΣ (αποσπάσματα από το βιβλίο του Έριχ Φρομ «η τέχνη της αγάπης», Εκδόσεις Μπουκουμάνη). ΚΕΙΜΕΝΑ ΓΙΑ ΣΧΟΛΙΑΣΜΟ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗΣ ΗΘΙΚΗΣ (αποσπάσματα από το βιβλίο του Έριχ Φρομ «η τέχνη της αγάπης», Εκδόσεις Μπουκουμάνη). 1. Σ ένα πολιτισμό όπου επικρατεί το εμπορικό πνεύμα και η

Διαβάστε περισσότερα

ΖΩΔΙΑ ΚΑΙ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ ΑΠΟ 9 15 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2017 ΜΕ ΤΗΝ ΒΑΛΕΝΤΙΝΗ ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΟΥ

ΖΩΔΙΑ ΚΑΙ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ ΑΠΟ 9 15 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2017 ΜΕ ΤΗΝ ΒΑΛΕΝΤΙΝΗ ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΟΥ ΖΩΔΙΑ ΚΑΙ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ ΑΠΟ 9 15 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2017 ΜΕ ΤΗΝ ΒΑΛΕΝΤΙΝΗ ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΟΥ Κριός Αυτή την εβδομάδα θα μπεις σε σκέψεις αγαπητέ Κριέ και θα αλλάξεις το σκεπτικό σου για το πως βλέπεις κάποια

Διαβάστε περισσότερα

Συμπτώματα συνεξάρτησης

Συμπτώματα συνεξάρτησης Συμπτώματα συνεξάρτησης Οι συνεξαρτητικές συμπεριφορές είναι αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές. Το συνεξαρτητικό άτομο προσπαθεί να βοηθήσει τους άλλους καταστρέφοντας τον εαυτό του. Τέτοιου είδους συμπεριφορές

Διαβάστε περισσότερα

1 00:00:08,504 --> 00:00:11,501 <i>το σχολείο της Τσιάπας παρουσιάζει:</i> 2 00:00:14,259 --> 00:00:17,546 <b>"ποιοί είναι οι Ζαπατίστας;"</b>

1 00:00:08,504 --> 00:00:11,501 <i>το σχολείο της Τσιάπας παρουσιάζει:</i> 2 00:00:14,259 --> 00:00:17,546 <b>ποιοί είναι οι Ζαπατίστας;</b> 1 00:00:08,504 --> 00:00:11,501 το σχολείο της Τσιάπας παρουσιάζει: 2 00:00:14,259 --> 00:00:17,546 "ποιοί είναι οι Ζαπατίστας;" 3 00:00:17,967 --> 00:00:20,395 Οι Ζαπατίστας είναι ένα κίνημα.

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΝΕΝΑΣ ΜΟΝΟΣ ΤΟΥ 6-7 ΙΟΥΝΗ ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΥΜΕ ΣΤΙΣ ΟΡΓΑΝΩΝΟΜΑΣΤΕ ΣΤΟ ΣΩΜΑΤΕΙΟ ΜΑΣ ΨΗΦΙΖΟΥΜΕ ΤΑΞΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ. Ταξική Ενότητα Εργαζομένων Forthnet - Netmed

ΚΑΝΕΝΑΣ ΜΟΝΟΣ ΤΟΥ 6-7 ΙΟΥΝΗ ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΥΜΕ ΣΤΙΣ ΟΡΓΑΝΩΝΟΜΑΣΤΕ ΣΤΟ ΣΩΜΑΤΕΙΟ ΜΑΣ ΨΗΦΙΖΟΥΜΕ ΤΑΞΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ. Ταξική Ενότητα Εργαζομένων Forthnet - Netmed Ταξική Ενότητα Εργαζομένων Forthnet - Netmed ΟΡΓΑΝΩΝΟΜΑΣΤΕ ΣΤΟ ΣΩΜΑΤΕΙΟ ΜΑΣ ΚΑΝΕΝΑΣ ΜΟΝΟΣ ΤΟΥ 6-7 ΙΟΥΝΗ ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΥΜΕ ΣΤΙΣ ΕΚΛΟΓΕΣ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΕΙΟΥ ΜΑΣ Πέμπτη 6/6 /2013, 11:00-19:00 Γραφεία ΟΓΕ, Πλ.Ατταλείας,

Διαβάστε περισσότερα

Εργασία Οδύσσειας: θέμα 2 ο «Γράφω το ημερολόγιο του κεντρικού ήρωα ή κάποιου άλλου προσώπου» Το ημερολόγιο της Πηνελόπης

Εργασία Οδύσσειας: θέμα 2 ο «Γράφω το ημερολόγιο του κεντρικού ήρωα ή κάποιου άλλου προσώπου» Το ημερολόγιο της Πηνελόπης Το ημερολόγιο της Πηνελόπης Εργασία Οδύσσειας: θέμα 2 ο «Γράφω το ημερολόγιο του κεντρικού ήρωα ή κάποιου άλλου προσώπου» Το ημερολόγιο της Πηνελόπης Το ημερολόγιο: «ημέρα της αποχώρησης Αγαπημένο μου

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΛ. Σπάτων Α Λυκείου Υπεύθυνη καθηγήτρια: Γεωργία Καζάκου. Μπίμπιζα Ζωή Πάσκου Όλγα Παπαχρήστου Μαίρη

ΓΕΛ. Σπάτων Α Λυκείου Υπεύθυνη καθηγήτρια: Γεωργία Καζάκου. Μπίμπιζα Ζωή Πάσκου Όλγα Παπαχρήστου Μαίρη 2016-2017 ΓΕΛ. Σπάτων Α Λυκείου Υπεύθυνη καθηγήτρια: Γεωργία Καζάκου Μπίμπιζα Ζωή Πάσκου Όλγα Παπαχρήστου Μαίρη Μέσα στα πλαίσια της δημιουργικής εργασίας επιλέξαμε να κάνουμε μια ερευνητική εργασία στο

Διαβάστε περισσότερα

www.synodoiporos,weebly.com Page 1

www.synodoiporos,weebly.com Page 1 ΓΡΑΦΟΝΤΑΣ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΚΕΙΜΕΝΟΥ Σε πρώτη φάση διαβάζουμε τουλάχιστον 2 φορές ολόκληρο το κείμενο και φροντίζουμε να το κατανοήσουμε πλήρως. Προσέχουμε ιδιαίτερα τη στάση - άποψη του συγγραφέα και το σκοπό

Διαβάστε περισσότερα

Μανώλης Ισχάκης - Πνευματικά δικαιώματα - για περισσότερη εκπαίδευση

Μανώλης Ισχάκης - Πνευματικά δικαιώματα -  για περισσότερη εκπαίδευση 1 Τρίτο Μάθημα Οδηγός Δραστηριότητας Επισκόπηση... 3 Περίληψη... 3-6 Ώρα για δράση... 7-17 Σημειώσεις... 18 2 Μάθημα Τρίτο - Επισκόπηση Σε αυτό το μάθημα θα μάθεις τις 7 συνήθειες των πετυχημένων ανθρώπων.

Διαβάστε περισσότερα

Τι κρύβουν οι λέξεις που χρησιμοποιείς για τον εαυτό σου;

Τι κρύβουν οι λέξεις που χρησιμοποιείς για τον εαυτό σου; Τι κρύβουν οι λέξεις που χρησιμοποιείς για τον εαυτό σου; 15 hours ago Νίκος Γιώτης Φιλοσοφία/Ψυχολογία 1 σχόλιο Πολλά! Η προσωπικότητα σου μπορεί να αποκαλυφθεί απλώς και μόνο από τον τρόπο που στέλνεις

Διαβάστε περισσότερα

Άλλο ένα κόμμα ή ένα άλλο κόμμα;

Άλλο ένα κόμμα ή ένα άλλο κόμμα; Άλλο ένα κόμμα ή ένα άλλο κόμμα; του Χρήστου 'ChIossif' Ιωσηφίδη Ο Θανάσης και ο Χρήστος πίνουν χαλαρά τον απογευματινό τους καφέ και κουβεντιάζουν για άλλο ένα πολιτικό κόμμα που μπήκε πρόσφατα στην ζωή

Διαβάστε περισσότερα

PROJECT Β'Τετραμήνου Η οικογένεια στο χθες και στο σήμερα

PROJECT Β'Τετραμήνου Η οικογένεια στο χθες και στο σήμερα PROJECT Β'Τετραμήνου Η οικογένεια στο χθες και στο σήμερα Η ΟΜΑΔΑ ΜΑΣ Ορισμοί οικογένειας ΟΡΙΣΜΟΣ (ΠΑΛΙΑ)«Η οικογένεια αποτελεί μία κοινωνική ομάδα, της οποίας τα μέλη κατοικούν στον ίδιο χώρο, έχουν οικονομική

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΘΟΔΟΙ & ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗΣ ΑΚΡΟΑΣΗΣ ΙΙ «ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ: ΣΧΕΣΗ ΘΕΡΑΠΕΥΤΗ ΘΕΡΑΠΕΥΟΜΕΝΟΥ»

ΜΕΘΟΔΟΙ & ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗΣ ΑΚΡΟΑΣΗΣ ΙΙ «ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ: ΣΧΕΣΗ ΘΕΡΑΠΕΥΤΗ ΘΕΡΑΠΕΥΟΜΕΝΟΥ» ΜΕΘΟΔΟΙ & ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗΣ ΑΚΡΟΑΣΗΣ ΙΙ «ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ: ΣΧΕΣΗ ΘΕΡΑΠΕΥΤΗ ΘΕΡΑΠΕΥΟΜΕΝΟΥ» Δρ. ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΓΙΩΤΣΙΔΗ (PhD, MSc, MA) Κλινικός & Συμβουλευτικός Ψυχολόγος 1 ΔΟΜΗ ΔΙΑΛΕΞΗΣ Ορισμοί, οφέλη,

Διαβάστε περισσότερα

Γιώργος Πολίτης: «Τα καταφέραμε σε πιο δύσκολες εποχές, θα τα καταφέρουμε και τώρα»

Γιώργος Πολίτης: «Τα καταφέραμε σε πιο δύσκολες εποχές, θα τα καταφέρουμε και τώρα» Ο συγγραφέας στο νέο του βιβλίο παρουσιάζει μια ορθολογική θέαση της κρίσης Γιώργος Πολίτης: «Τα καταφέραμε σε πιο δύσκολες εποχές, θα τα καταφέρουμε και τώρα» 23 Jan 201611.00 ΜΕΓΕΝΘΥΝΣΗ Συνέντευξη στη

Διαβάστε περισσότερα

Πώς γράφεις αυτές τις φράσεις;

Πώς γράφεις αυτές τις φράσεις; Πρόλογος Όταν ήμουν μικρός, ούτε που γνώριζα πως ήμουν παιδί με ειδικές ανάγκες. Πώς το ανακάλυψα; Από τους άλλους ανθρώπους που μου έλεγαν ότι ήμουν διαφορετικός, και ότι αυτό ήταν πρόβλημα. Δεν είναι

Διαβάστε περισσότερα

Ενότητα εκπαίδευσης και κατάρτισης για τις δεξιότητες ηγεσίας

Ενότητα εκπαίδευσης και κατάρτισης για τις δεξιότητες ηγεσίας 3 Ενότητα εκπαίδευσης και κατάρτισης για τις δεξιότητες ηγεσίας Εποικοδομητική κριτική Οι ενότητες κατάρτισης για τις δεξιότητες ηγεσίας έχουν αναπτυχθεί για να σας βοηθήσουν να προετοιμαστείτε για το

Διαβάστε περισσότερα

ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ. Απόσπασμα από το βιβλίο Ενδυναμώνοντας την Ψυχή Μέσω του Διαλογισμού από τον Ρατζίντερ Σινγκ

ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ. Απόσπασμα από το βιβλίο Ενδυναμώνοντας την Ψυχή Μέσω του Διαλογισμού από τον Ρατζίντερ Σινγκ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ Απόσπασμα από το βιβλίο Ενδυναμώνοντας την Ψυχή Μέσω του Διαλογισμού από τον Ρατζίντερ Σινγκ Μέσα μας υπάρχουν περισσότερα πλούτη απ ό,τι μπορούμε ποτέ να συσσωρεύσουμε σ αυτήν τη γη.

Διαβάστε περισσότερα

Λογοτεχνικό Εξωσχολικό Ανάγνωσμα Περιόδου Χριστουγέννων

Λογοτεχνικό Εξωσχολικό Ανάγνωσμα Περιόδου Χριστουγέννων Λογοτεχνικό Εξωσχολικό Ανάγνωσμα Περιόδου Χριστουγέννων Τίτλος βιβλίου: «Μέχρι το άπειρο κι ακόμα παραπέρα» Συγγραφέας: Άννα Κοντολέων Εκδόσεις: Πατάκη ΕΡΓΑΣΙΕΣ: 1. Ένας έφηβος, όπως είσαι εσύ, προσπαθεί

Διαβάστε περισσότερα

Μάθετε στο παιδί σας τον Κανόνα των Εσωρούχων.

Μάθετε στο παιδί σας τον Κανόνα των Εσωρούχων. 1. Μάθετε στο παιδί σας τον Κανόνα των Εσωρούχων. Υπολογίζεται ότι περίπου ένα στα πέντε παιδιά πέφτει θύμα σεξουαλικής βίας, συμπεριλαμβανομένης της σεξουαλικής κακοποίησης. Μπορείτε να βοηθήσετε να μη

Διαβάστε περισσότερα

«Ο ξεχωριστός κόσμος των διδύμων», η Εύη Σταθάτου μιλά στο Mothersblog, για το πρώτο της συγγραφικό εγχείρημα!

«Ο ξεχωριστός κόσμος των διδύμων», η Εύη Σταθάτου μιλά στο Mothersblog, για το πρώτο της συγγραφικό εγχείρημα! Ημερομηνία 14/02/2017 Μέσο Συντάκτης Link www.mothersblog.gr Κατερίνα Ηλιάκη http://www.mothersblog.gr/synenteyxeis/item/43377-o-ksexoristos-kosmos-tondidymon--i-eyi-stathatou-mila-sto-mothersblog--gia-to-proto-tis-syggrafikoegxeirima

Διαβάστε περισσότερα

I N T E R V I E W S 1 3 / 1 2 / Ο Γιούνας Γιούνασον θέλει να πηδήξεις από το παράθυρο και να εξαφανιστείς

I N T E R V I E W S 1 3 / 1 2 / Ο Γιούνας Γιούνασον θέλει να πηδήξεις από το παράθυρο και να εξαφανιστείς I N T E R V I E W S 1 3 / 1 2 / 2 0 1 6 Ο Γιούνας Γιούνασον θέλει να πηδήξεις από το παράθυρο και να εξαφανιστείς ΚΩΣΤΑΣ ΧΡΗΣΤΟΥ Μιλήσαμε με τον συγγραφέα του best seller των 10 εκατομμυρίων αντιτύπων

Διαβάστε περισσότερα

Συνέντευξη του Νικόλα Σμυρνάκη στην Εφημερίδα Ρεπόρτερ και στην Άντρη Κούννου

Συνέντευξη του Νικόλα Σμυρνάκη στην Εφημερίδα Ρεπόρτερ και στην Άντρη Κούννου Ημερομηνία 28/3/2106 Μέσο Συντάκτης Link http://www.islandofman.me/ Άντρυ Κούννου http://www.islandofman.me/interviews/i-epitychia-kryvotan-sto-komodino-mou/ Συνέντευξη του Νικόλα Σμυρνάκη στην Εφημερίδα

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΟΔΡΑΣΗ ΑΠΟ ΤΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΤΟΥ ΤΡΟΜΟΥ

ΑΠΟΔΡΑΣΗ ΑΠΟ ΤΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΤΟΥ ΤΡΟΜΟΥ ΑΠΟΔΡΑΣΗ ΑΠΟ ΤΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΤΟΥ ΤΡΟΜΟΥ - Α,α,α,α,α,α,α! ούρλιαξε η Νεφέλη - Τρομερό! συμπλήρωσε η Καλλιόπη - Ω, Θεέ μου! αναφώνησα εγώ - Απίστευτα τέλειο! είπε η Ειρήνη και όλες την κοιτάξαμε λες και είπε

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΣΤΗΝ ΠΩΛΗΣΗ

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΣΤΗΝ ΠΩΛΗΣΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΣΤΗΝ ΠΩΛΗΣΗ Καταρχάς, βασική προϋπόθεση για το κλείσιμο μιας συνάντησης είναι να έχουμε εξακριβώσει και πιστοποιήσει ότι μιλάμε με τον υπεύθυνο που λαμβάνει μια απόφαση συνεργασίας ή επηρεάζει

Διαβάστε περισσότερα

Η. Διαδικασία διαμεσολάβησης

Η. Διαδικασία διαμεσολάβησης Η. Διαδικασία διαμεσολάβησης 1. Εισαγωγή στη διαμεσολάβηση (30 ) Στόχοι Να εντοπίσουν παρακολουθήσουν τη διαδικασία διαμεσολάβησης. Διαδικασία Έχουμε από πριν καλέσει δυο μέλη (ένα αγόρι Α και ένα κορίτσι

Διαβάστε περισσότερα

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ Συμπληρωματικό ερωτηματολόγιο C ΡΟΖ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΟ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ F-2-F C (4 ος Γύρος 2008) 1 Οδηγ. Προς ΣΥΝΕΝΤΕΥΚΤΗ: AN ΤO ΕΡΩΤΩΜΕΝΟ ΑΤΟΜΟ ΕΙΝΑΙ ΑΝΤΡΑΣ, ΡΩΤΗΣΤΕ ΤΗΝ GF1. ΑΝ

Διαβάστε περισσότερα

LET S DO IT BETTER improving quality of education for adults among various social groups

LET S DO IT BETTER improving quality of education for adults among various social groups INTERVIEWS REPORT February / March 2012 - Partner: Vardakeios School of Hermoupolis - Target group: Immigrants, women 1 η συνέντευξη Από την Αλβανία Το 2005 Η γλώσσα. Ήταν δύσκολο να επικοινωνήσω με τους

Διαβάστε περισσότερα

Maria Gravani Open University of Cyprus

Maria Gravani Open University of Cyprus Αντλεί από πρόσφατη έρευνά μου στο ΑΠΚΥ (μελέτη περίπτωσης) στην οποία συμμετείχαν 8 μέλη ΣΕΠ και 16 φοιτητές της ΣΑΚΕ. Η παρουσίαση οργανώνεται γύρω από τα εξής θέματα: Επικοινωνία Κλίμα-ατμόσφαιρα κατά

Διαβάστε περισσότερα

Λεωνιδας ΚυρΚος. Η δυναμική της ανανέωσης

Λεωνιδας ΚυρΚος. Η δυναμική της ανανέωσης Λεωνιδας ΚυρΚος Η δυναμική της ανανέωσης Τα BIBΛIA TOY ΤΖον Λε Καρε ςtiς EKδOςEIς KAςTANIωTH * Κι ο κλήρος έπεσε στον ςμάιλι, μυθιστόρημα, 2008 ο εντιμότατος μαθητής, μυθιστόρημα, 2009 οι άνθρωποι του

Διαβάστε περισσότερα

Ορισμός. Παραδοσιακό καφενείο ορίζεται εκείνο στο οποίο προσφέρονται κυρίως. και άλλα ροφήματα.

Ορισμός. Παραδοσιακό καφενείο ορίζεται εκείνο στο οποίο προσφέρονται κυρίως. και άλλα ροφήματα. Μαθητές Α5 2016-17 Περιεχόμενα Στόχοι της ερευνητικής μας εργασίας Γενικές πληροφορίες για τα καφενεία Λεπτομέρειες για τα καφενεία της Λαμίας Ερωτηματολόγιο Σχεδιαγράμματα ερωτηματολογίου Συμπεράσματα

Διαβάστε περισσότερα

Οξέα (Π. ΤΟΦΗ) Ποια υγρά επηρεάζουν μέρη του σώματος;

Οξέα (Π. ΤΟΦΗ) Ποια υγρά επηρεάζουν μέρη του σώματος; Σύντομη Περιγραφή Διερεύνησης Οξέα (Π. ΤΟΦΗ) Ποια υγρά επηρεάζουν μέρη του σώματος; Στόχος της διερεύνησης ήταν να διαφανεί το αν κάποια υγρά επηρεάζουν μέρη του σώματός μας. Αρχικά, θελήσαμε να διερευνήσουμε

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΑς ΤΟΥς ΕΦΗΒΟΥΣ ΙΣΤΟΡΙΑ: ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΕΡΩΤΗΜΑ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ. Κουσερή Γεωργία

ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΑς ΤΟΥς ΕΦΗΒΟΥΣ ΙΣΤΟΡΙΑ: ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΕΡΩΤΗΜΑ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ. Κουσερή Γεωργία ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΑς ΤΟΥς ΕΦΗΒΟΥΣ ΙΣΤΟΡΙΑ: ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΕΡΩΤΗΜΑ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ Κουσερή Γεωργία Φιλόλογος Δρ. Πανεπιστημίου Θεσσαλίας ΚΕΡΚΥΡΑ ΜΑΙΟΣ 2017 Περιεχόμενα της παρουσίασης Το ιστορικό ερώτημα Το

Διαβάστε περισσότερα

Παναγιώτης Γιαννόπουλος Σελίδα 1

Παναγιώτης Γιαννόπουλος Σελίδα 1 1 a) H πραγματική ζωή κρύβει χαρά, αγάπη, στόχους, όνειρα, έρωτα, αλλά και πόνο, απογοήτευση, πίκρες, αγώνα. αν λείπουν όλα αυτά τα συναισθήματα και οι ανατροπές, αν χαθεί η καρδιά και η ψυχή, η ελευθερία,

Διαβάστε περισσότερα

Συναισθήματα και η Διαχείρισή τους

Συναισθήματα και η Διαχείρισή τους Συναισθήματα και η Διαχείρισή τους Όταν είμαστε παιδιά, στο ξεκίνημα της ζωής μας, έχουμε έντονη σύγχυση σχετικά με τα συναισθήματά μας, νοιώθοντας την ανάγκη να κατανοήσουμε τον εαυτό μας και τον κόσμο

Διαβάστε περισσότερα

κι η τιμωρία των κατηγορουμένων. Βέβαια, αν δεν έχεις πάρει καθόλου βάρος, αυτό θα σημαίνει ότι ο κατηγορούμενος

κι η τιμωρία των κατηγορουμένων. Βέβαια, αν δεν έχεις πάρει καθόλου βάρος, αυτό θα σημαίνει ότι ο κατηγορούμενος 14 Φτάνοντας λοιπόν ο Νικήτας σε μια από τις γειτονικές χώρες, εντυπωσιάστηκε από τον πλούτο και την ομορφιά της. Πολλά ποτάμια τη διέσχιζαν και πυκνά δάση κάλυπταν τα βουνά της, ενώ τα χωράφια ήταν εύφορα

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟ ΚΟΡΙΤΣΙ ΜΕ ΤΑ ΠΟΡΤΟΚΑΛΙΑ ΤΟΥ JOSTEIN GAARDER

ΤΟ ΚΟΡΙΤΣΙ ΜΕ ΤΑ ΠΟΡΤΟΚΑΛΙΑ ΤΟΥ JOSTEIN GAARDER ΤΟ ΚΟΡΙΤΣΙ ΜΕ ΤΑ ΠΟΡΤΟΚΑΛΙΑ ΤΟΥ JOSTEIN GAARDER 1 Α Ομάδα «Κάθεσαι καλά, Γκέοργκ; Καλύτερα να καθίσεις, γιατί σκοπεύω να σου διηγηθώ μια ιστορία για γερά νεύρα». Με αυτόν τον τρόπο ο συγγραφέας του βιβλίου

Διαβάστε περισσότερα

Μανώλης Ισχάκης - Πνευματικά δικαιώματα -www.manolisischakis.gr για περισσότερη εκπαίδευση

Μανώλης Ισχάκης - Πνευματικά δικαιώματα -www.manolisischakis.gr για περισσότερη εκπαίδευση 1 Τέταρτο Μάθημα Οδηγός Δραστηριότητας Επισκόπηση... 3 Περίληψη... 3-5 Ώρα για δράση... 6-14 Σημειώσεις... 15 2 Μάθημα Πέμπτο- Επισκόπηση Σε αυτό το μάθημα θα μάθεις πώς να διαχειριστείς την λεπτή γραμμή

Διαβάστε περισσότερα

Θεραπευτική υποστήριξη σε προβλήματα εθισμού Πρόγραμμα Ψυχοθεραπευτικής Yποστήριξης Aτόμων και οικογενειών με πρόβλημα εθισμού

Θεραπευτική υποστήριξη σε προβλήματα εθισμού Πρόγραμμα Ψυχοθεραπευτικής Yποστήριξης Aτόμων και οικογενειών με πρόβλημα εθισμού Πρόγραμμα Ψυχοθεραπευτικής Yποστήριξης Aτόμων και οικογενειών με πρόβλημα εθισμού 1 / 8 1.) Η Οικογένεια «Η οικογένεια είναι ένας ζώντας οργανισμός ο οποίος όπως κάθε άλλος οργανισμός γεννιέται, ενηλικιώνεται

Διαβάστε περισσότερα

Γνώση του εαυτού μας

Γνώση του εαυτού μας Γνώση του εαυτού μας Self awareness Η αυτογνωσία αναφέρεται σε: Συναισθήματα Σκέψεις Ενδιαφέροντα Ισχυρά & αδύνατα σημεία Αξίες Ικανότητες Στόχους Δεξιότητες Προτιμητέο στιλ επικοινωνίας 1 Γνώση του εαυτού

Διαβάστε περισσότερα

Το μυστήριο της ανάγνωσης

Το μυστήριο της ανάγνωσης Βενετία Αποστολίδου Το μυστήριο της ανάγνωσης Γιατί κάποιοι διαβάζουν και κάποιοι όχι; Είναι σημαντική η ανάγνωση; Γιατί μας αρέσει η ανάγνωση; Τι είναι η φιλαναγνωσία; Τα σημερινά παιδιά διαβάζουν; Η

Διαβάστε περισσότερα

Στρατηγικές και τεχνικές διαχείρισης τάξεων

Στρατηγικές και τεχνικές διαχείρισης τάξεων Στρατηγικές και τεχνικές διαχείρισης τάξεων Δρ. Άνδρη Χριστοδούλου Λέκτορας Ψυχολογίας andri.christodoulou@nup.ac.cy Σημαντικότητα της Σωστής Διαχείρησης της Τάξης Η διαχείριση της τάξης είναι πολύ σημαντική

Διαβάστε περισσότερα

ΛΥΣΕΙΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΛΥΣΕΙΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΛΥΣΕΙΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ Α ΚΕΙΜΕΝΟ 1) Διαβάζοντας το κείμενο, αντιλαμβανόμαστε ότι το φαινόμενο του ρατσισμού, έχει αρκετές συνέπειες και για εκείνον που το υποστηρίζει και

Διαβάστε περισσότερα