ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ"

Transcript

1 ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ Θέµα: Απόρρητο επικοινωνίας: Εξαιρέσεις Φοιτήτρια: ΜΗΤΣΟΥ ΜΑΡΙΑ ΑΜ: ιδάσκων καθηγητής: Α. ηµητρόπουλος Αθήνα 2006

2 ΙΑΓΡΑΜΜΑ 1. Περιεχόµενα 2. Ανάπτυξη θέµατος 3. Αποφάσεις 4. Περίληψη στα ελληνικά 5. Περίληψη στα αγγλικά 6. Βιβλιογραφία 7. Συντοµογραφίες 8. Λήµµατα 9. Παράρτηµα 2

3 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΙΑΓΡΑΜΜΑ...2 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Προλογόµενα Γενικά Ιστορική εξέλιξη...8 ΚΕΦΑΛΑΙΟ α. Προστατευόµενη επικοινωνία...12 β. ελευθερία επιλογής επικοινωνιακού µέσου...14 γ. Η απόρρητη επικοινωνία...15 δ. Το «απαραβίαστο»...15 ε. Το «απολύτως» απαραβίαστο του απόρρητου στ. Η µυστικότητα...17 ι. Η αµφισβήτηση για τα εξωτερικά στοιχεία επικοινωνίας - εξωτερική πλευρά της έµµεσης επικοινωνίας ια. Έναρξη και λήξη προστασίας απόρρητου επικοινωνίας ιβ. Το περιεχόµενο της επικοινωνίας...22 ιγ. Οι παράνοµες καταστάσεις ανήκουν στο ιγ περιεχόµενο του απόρρητου του άρθρου 19 του Σ;...23 ιδ. Νοµική προστασία το απόρρητο ΦΟΡΕΙΣ...24 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ιστορική καταγωγή διάταξης Άρθρο 8 Ε.Σ..Α Οι εξαιρέσεις του εδαφίου β α. Γενικά...33 β. Ο εννοιολογικός προσδιορισµός του άρθρου 19 παρ. 1 εδάφιο β του Σ...38 γ. Επιτρεπόµενο και απαγορευµένο µήνυµα Άρση απορρήτου...43 α. Γενικά...43 β. Νόµιµη και µη νόµιµη άρση του απόρρητου...44 γ. Τυπική και άτυπη παραβίαση της µυστικότητας...44 δ. Η προβληµατική της αποκάλυψης παράνοµων καταστάσεων εκ της παρανόµως παραβιασθείσας µυστικότητας Όρια προστασίας του απόρρητου Όρια χρήσης πληροφοριών που «παγιδεύτηκαν»

4 7. Οι εννοιολογικοί προσδιορισµοί του άρθρου 19 παρ. 1 εδ. β του Σ ως λόγοι άρσης της µυστικότητας Η αναστολή του άρθρου 48 του Σ Ο νόµος 2225/1994 της 20/ «Για την προστασία της ελευθερίας της ανταπόκρισης και επικοινωνίας και άλλες διατάξεις (Α 121) Σαφείς και νοµοθετικά κατοχυρωµένες δικαστικές εγγυήσεις άρσης του απόρρητου Ειδικές εξουσιαστικές σχέσεις - επικοινωνία σε µερικότερους χώρους α. Υπαλληλική σχέση εργαζόµενοι β. Κρατούµενοι...62 γ. Στρατευµένοι...63 δ. Οικογενειακός χώρος...63 ε. Μεταξύ συζύγων...65 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α..Α Ο ν. 3115// Αρχή διασφάλισης του απόρρητου των επικοινωνιών ΚΕΦΑΛΑΙΟ Χρήση αποδεικτικών µέσων Η προβληµατική του άρθρου 19 παρ. 3 η σχέση του µε το άρθρο 19 παρ.1 εδ. β...75 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΠΙΛΟΓΟΣ...77 Κατάλογος Ελληνικών ικαστικών Αποφάσεων Κατάλογος αποφάσεων Ευρωπαϊκού ικαστηρίου Κατάλογος Γνωµοδοτήσεως Βουλευµάτων Περίληψη Summary Περιλήψεις ελληνικών δικαστηρίων Περιλήψεις Ευρωπαϊκού ικαστηρίου ικαιωµάτων του ανθρώπου ( Ε...Α.) Περιλήψεις γνωµοδοτήσεων και βουλευµάτων ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Νοµοθεσία Συντοµογραφίες Παράρτηµα παραποµπές Πλήρες κείµενο δικαστικών αποφάσεων και βουλευµάτων

5 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1. Προλογόµενα 1. Γενικά Η αναγνώριση και προστασία των ατοµικών δικαιωµάτων αποτελεί την πρώτιστη οργανωτική βάση του δηµοκρατικού πολιτεύµατος και ειδικότερα ενός κράτους δικαίου. Γι αυτό το λόγο τα ατοµικά δικαιώµατα δεν µπορούν να αποτελέσουν αντικείµενο κατάργησης, αλλά µόνο αναπροσδιορισµού του περιεχοµένου τους 1. Ένα από αυτά τα ατοµικά θεµελιώδη συνταγµατικά δικαιώµατα αποτελεί η προστασία του απορρήτου της επικοινωνίας ή ελεύθερης ανταπόκρισης του άρθρου 19 του Σ. Το δικαίωµα αυτό αποτελεί τη µια από τις σπουδαιότερες υποχρεώσεις ανάπτυξης της προσωπικότητας και αξίας του ανθρώπου µέσα στο κοινωνικό σύνολο και µια ειδικότερη έκφραση της προσωπικής του ελευθερίας 2. Η µεταβίβαση µηνυµάτων υπό καθεστώς απορρήτου στις δεδοµένες σηµερινές συνθήκες αποτελεί σύνηθες φαινόµενο, γεγονός το οποίο µας βοηθά ν αντιληφθούµε τη σηµασία της προστασίας της επικοινωνίας. Κάθε πολίτης πρέπει να έχει ένα ελεύθερο πεδίο δράσης και σχηµατισµού της ιδιωτικής του ζωής χωρίς αυτό να δηµοσιοποιείται. Έχει την ανάγκη να εκδηλώνει ελεύθερα κάθε φάσµα της προσωπικότητας 5

6 του. Έτσι το δικαίωµα του άρθρου 19 Σ προστατεύει παράλληλα µε την προσωπική ελευθερία και την ελεύθερη και εµπιστευτική, προς ένα άλλο άτοµο «ανταποκριτή», εκδήλωση στοχασµών, ως πνευµατική ελευθερία και διακίνηση του άρθρου 14Σ. Επί πλέον το δικαίωµα του άρθρου 19Σ σχετίζεται έντονα µε το δικαίωµα της πνευµατικής ιδιοκτησίας αφού η επιστολή µπορεί ν αποτελέσει µέρος της περιουσίας του αποστολέα ή παραλήπτη 3. Συνεπώς η ελευθερία ανταπόκρισης ή προστασίας του απορρήτου επικοινωνιών αποτελεί εγγύηση προσωπικής ελευθερίας ως άµεσα συνδεδεµένη µε την ιδιωτική ζωή και αποτελεί οιονεί προέκταση του ασύλου της κατοικίας σε οικειότητα, αντίθετα µε το άρθρο 11Σ, µετέχει στην προσωπική ελευθερία και διακίνηση του άρθρου 14Σ και σχετίζεται µε το δικαίωµα της ιδιοκτησίας 4. Η καθιέρωση λοιπόν του απορρήτου της επικοινωνίας στο σύνταγµα γίνεται ως εξής «Το απόρρητο των επιστολών και της ελεύθερης ανταπόκρισης ή επικοινωνίας µε οποιονδήποτε άλλο τρόπο είναι απόλυτα απαραβίαστο. Νόµος ορίζει τις εγγυήσεις υπό τις οποίες η δικαστική αρχή δεν δεσµεύεται από το απόρρητο για λόγους εθνικής ασφάλειας ή διακρίβωση ιδιαίτερα σοβαρών εγκληµάτων». Η επιλογή του συντακτικού νοµοθέτη να περιβάλλει µε ιδιαίτερες εγγυήσεις το απόρρητο της επικοινωνίας είναι 6

7 απολύτως εύλογη, διότι εάν το συγκρίνουµε µε άλλα δικαιώµατα, εµφανίζει χαρακτηριστικές ιδιοµορφίες: όταν παραβιάζεται, αυτό συµβαίνει πάντοτε εν αγνοία του θιγόµενου, στην περίπτωση δε της τηλεφωνικής επικοινωνίας πρέπει να ακριβολογήσουµε εν αγνοία των θιγοµένων. ιότι ακόµα και όταν αποσκοπείτε η παραβίαση του απορρήτου ενός µόνο προσώπου προσβάλλεται αναπόφευκτα το ίδιο το δικαίωµα και ενός αορίστου αριθµού ατόµων, των συνοµιλητών 5. Η συνταγµατική προστασία επιβάλλεται ως αυξηµένη για τον επί πλέον λόγο ότι το απόρρητο βρίσκεται στο µεταίχµιο περισσοτέρων ατοµικών δικαιωµάτων. Ο εµπιστευτικός χαρακτήρας που καταρχήν περιβάλλει µια τηλεφωνική επικοινωνία διευκολύνει την άσκηση και των άλλων συνταγµατικών ελευθεριών π.χ. του ιδιωτικού βίου, της ελευθερίας της γνώµης ή και ακόµα και της επαγγελµατικής ελευθερίας, στο µέτρο κατά το οποίο µέσω του τηλεφώνου διαβιβάζονται απόρρητα επαγγελµατικά µηνύµατα. Το δικαίωµα του τηλεφωνικού απορρήτου είναι συνεπώς ένα δικαίωµα ευαίσθητο διότι είναι ευάλωτο προσβάλλεται πάντοτε «εν κρυπτώ και παραβύστω», η προσβολή θίγει αόριστο αριθµό προσώπων ο δε χαρακτήρας του ως µέσο άσκησης άλλων συνταγµατικών δικαιωµάτων τα καθιστά και αυτά µε τη σειρά τους ευάλωτα. 7

8 Εποµένως το απόρρητο απολαµβάνει αυξηµένης συνταγµατικής προστασίας γι αυτό και κάθε πράξη νοµοθετικής, εκτελεστικής, δικαστικής εξουσίας που το περιορίζει µε κάθε µέσο υποβάλλεται σε συνταγµατικό έλεγχο έτσι ώστε κάθε ιδιώτης - πολίτης να µην ευρίσκεται υπό καθεστώς συνεχούς φόβου εµπίστευσης της επικοινωνίας του, γεγονός που θα καθιστούσε την επικοινωνία του «µη ελεύθερη». «Ελεύθερη είναι η επικοινωνία µε την οποία καθένας µπορεί να προβαίνει σε ιδιωτική εµπιστευτική επικοινωνία, χωρίς να παρακωλύεται σε αυτό από τη δηµόσια αρχή µε την αιτιολογία π.χ. ότι το περιεχόµενο είναι υβριστικό ή διατυπωµένο σε ξένη ή µυστική γλώσσα 6». 2. Ιστορική εξέλιξη Α. ιεθνής Προστασία Η προστασία διακηρύσσεται για πρώτη φορά κατά τη Γαλλική Επανάσταση σε δυο ψηφίσµατα της 10 ης Αυγούστου και της 5 ης εκεµβρίου 1789 της Εθνικής Συντακτικής Συνέλευσης, η οποία και κατάργησε τις πιστώσεις για το «µαύρο γραφείο» (cabinet noir) που ενεργούσε τον έλεγχο της αλληλογραφίας. εν περιέχεται όµως στην ιακήρυξη των δικαιωµάτων του 1789 ούτε στα γαλλικά Συντάγµατα της επαναστατικής περιόδου 7. Την ίδια 8

9 στάση ακολούθησαν και τα Γαλλικά Συντάγµατα του 1791, του 1793 και του 1795, ενώ στις Ην. Πολιτείες η προστασία του απόρρητου θεµελιώθηκε στην γενική διάταξη της 4 ης Τροπολογίας του Συντάγµατος που ψηφίσθηκε το από το Σύνταγµα όµως του Βελγίου του 1831 που είχε σχετική διάταξη (άρθρο 22), η αρχή του απαραβίαστου του απορρήτου των επιστολών αναγνωρίσθηκε γενικά από τα Συντάγµατα των διαφόρων Κρατών, που µε τον καιρό την επεξέτειναν και στα άλλα µέσα ανταπόκρισης 8. Στην νοµολογία του Ε Α η προεξέχουσα θέση του δικαίου (preeminence du droit), που διακηρύσσεται στο προοίµιο της Ευρωπαϊκής Σύµβασης των ικαιωµάτων του Ανθρώπου (ΕΣ Α), επιτάσσει τη διασφάλιση των ατοµικών ελευθεριών από κάθε ενδεχόµενο αυθαιρεσίας. Η αυθαιρεσία αυτή µπορεί να εκδηλωθεί πρωτίστως στις προσβολές των δικαιωµάτων της ιδιωτικής σφαίρας, οι οποίες αποφασίζονται και διενεργούνται σε συνθήκες µυστικότητας. Το απόρρητο των τηλεφωνικών συνδιαλέξεων προστατεύεται στο άρθρο 8 παρ. 1 ΕΣ Α, το οποίο κατοχυρώνει το δικαίωµα παντός προσώπου «στον σεβασµό της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής του, της κατοικίας του και της αλληλογραφίας του». Η νοµολογία του Ε Α έχει προσδώσει ιδιαίτερη βαρύτητα στην «ποιότητα» που θα πρέπει να διακρίνει το νόµο, δυνάµει του οποίου επιβάλλονται οι περιορισµοί. Ο νόµος θα πρέπει 9

10 µεταξύ άλλων να χαρακτηρίζεται και από το στοιχείο της προβλεψιµότητας (Forseeability, prévisibilité) 9. Β. Εθνική Προστασία Στην Ελλάδα την περίοδο δεν υπήρχε ρητή αναφορά του δικαιώµατος στα αντίστοιχα συντάγµατα. Τα συντάγµατα της περιόδου υπέρ ανεξαρτησίας του Αγώνα περιείχαν γενικές διατάξεις που απαγόρευαν την έκδοση διαταγής για την εξέταση οποιωνδήποτε «πραγµάτων», στις οποίες θα µπορούσε να θεµελιωθεί η προστασία απόρρητου των επιστολών, µε εξαίρεση µόνο το Πολιτικό Σύνταγµα Ελλάδας 10 και το ηγεµονικό σύνταγµα του Με το σύνταγµα του 1844 θεσπίστηκε για πρώτη φορά το δικαίωµα ελεύθερης επικοινωνίας του άρθρου 14 του Συντάγµατος του 1884 όριζε απλώς, κατά πιστή µετάφραση του άρθρου 22 του βελγικού Συντάγµατος του 1831, ότι το απόρρητο των επιστολών είναι απαραβίαστο 11. Τέλος στο ισχύον σύνταγµα, το άρθρο 19 παρ.1 ορίζει ότι «το απόρρητο των επιστολών και της ελεύθερης ανταπόκρισης ή επικοινωνίας µε οποιονδήποτε άλλο τρόπο είναι απόλυτα απαραβίαστο» και µε την αναθεώρηση του 2001 προστέθηκαν δύο επί πλέον παράγραφοι στο εν λόγω άρθρο (παρ.2, 3) που ορίζουν «νόµος ορίζει τα σχετικά µε τη συγκρότηση, τη λειτουργία και τις αρµοδιότητες ανεξάρτητης αρχής, που διασφαλίζει το απόρρητο της παρ.1. 10

11 Απαγορεύεται η χρήση αποδεικτικών µέσων, που έχουν αποκτηθεί κατά παράβαση του άρθρου αυτού και των άρθρων 9 και 9Α». Εν κατακλείδι το σύνταγµά µας πλέον κατοχυρώνει την ελευθερία της επικοινωνίας ως αντικειµενική αρχή. «Η µε οποιονδήποτε τρόπο επικοινωνία είναι ελεύθερη». 11

12 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 19 παρ. 1 εδάφιο α του Σ «Το απόρρητο των επιστολών και της ελεύθερης ανταπόκρισης ή επικοινωνίας µε οποιονδήποτε άλλο τρόπο είναι απόλυτα απαραβίαστο». 1α. Προστατευόµενη επικοινωνία «Επικοινωνία είναι η ανθρώπινη δραστηριότητα, µε την οποία ο άνθρωπος έρχεται σε επαφή, σε συνεννόηση µε άλλους ανθρώπους». Η φύση του ανθρώπου ως «homo sociologus» (κοινωνικού ανθρώπου) επιβάλλει τη «µη αποµόνωσή του» ως θεµελιώδες δικαίωµα και συνάµα ανθρώπινη δραστηριότητα, ειδικά προστατευόµενη από το Σύνταγµα. Η επικοινωνία προϋποθέτει την ύπαρξη αποστολέα µηνύµατος και αποδέκτη αυτού. ε µας ενδιαφέρει η οποιαδήποτε επικοινωνία αλλά η επικοινωνία ανθρώπου µε άνθρωπο, η επαφή τους. 12 Η επικοινωνία διακρίνεται σε άµεση και έµµεση, καθώς και απόρρητη ή ανοιχτή 13. Κριτήριο διάκρισης της επικοινωνίας σε απόρρητη και ανοιχτή είναι η γνώση του περιεχοµένου της επικοινωνίας από τρίτους. Οι συνοµιλούντες µπορούν να καταστήσουν αν θέλουν την επικοινωνία τους εφόσον αυτό παρέχεται από την έννοµη 12

13 τάξη µας, µε την επιλογή χρήσης µέσων τα οποία µπορούν να εξασφαλίσουν τη µυστικότητα της επικοινωνίας. Η διάκριση της επικοινωνίας σε άµεση και έµµεση είναι ιδιαίτερα σηµαντική αφού το κατά παράδοση προστατευόµενο περιεχόµενο του άρθρου 19Σ αναφέρεται στην επικοινωνία ή ανταπόκριση που αρχικά αντιπροσώπευαν µόνο οι επιστολές, ενώ σήµερα υπάρχουν και άλλοι τρόποι έµµεσης επικοινωνίας, όπως το τηλέφωνο, το τηλεγράφηµα, το φαξ, το τέλεξ κλπ. Άµεση είναι η επικοινωνία µεταξύ των corpore παρόντων, όπου υπάρχει άµεση προσωπική επαφή των δύο µερών και δεν µεσολαβεί κανένα µέσο επικοινωνίας µεταξύ τους. Αντίθετα στην έµµεση επικοινωνία τα επικοινωνούντα µέρη δεν βρίσκονται «αντιµέτωπα»,σωµατικά παρόντα αλλά σε ικανή απόσταση, ώστε η δια ζώσης επικοινωνία δεν είναι δυνατή. Όµως γίνεται, αντίθετα µε παραπάνω δεκτό, από το αντικειµενικό νόηµα και τη λεκτική διατύπωση της διάταξης (µε οποιονδήποτε τρόπο) ότι το άρθρο 19 του Σ προστατεύει και την άµεση και την έµµεση επικοινωνία, ως ένα ευρύτερο δικαίωµα επικοινωνίας, γεγονός το οποίο φαίνεται και από το δικαίωµα του άρθρου 5 παρ,1 (ελεύθερη ανάπτυξης προσωπικότητας) ειδικότερη µορφή του οποίου αποτελεί η ελευθερία της επικοινωνίας

14 β. ελευθερία επιλογής επικοινωνιακού µέσου Κανένας δεν πρέπει να εµποδίζεται στην επικοινωνία του. Η επιλογή µέσου επικοινωνίας αφήνεται καθαρά στα µέρη που ανταλλάσσουν το µήνυµα. Ο τρόπος, το πρόσωπο, ο χρόνος αποτελούν επιλογές τους. Η ελευθερία επικοινωνίας υπάρχει, είτε ως αρνητική ή θετική είτε ως ελευθερία επιλογής µέσου. Στη θετική υπάγεται η ελευθερία επιλογής του επικοινωνιακού µέσου, τρόπου και προσώπου µε το οποίο επικοινωνεί. Το Σύνταγµα κατοχυρώνει την άµεση, έµµεση απόρρητη και ανοιχτή επικοινωνία. Στέρηση επικοινωνίας αόριστα ή σε συγκεκριµένα άτοµα δεν είναι δυνατή, καθένας είναι ελεύθερος να καθιστά απόρρητη την επικοινωνία του ή αν θέλει να την δηµοσιοποιεί 15. Με λίγα λόγια η συνταγµατική προστασία του απορρήτου των ανταποκρίσεων εκτείνεται πέρα από τις επιστολές σε όλα τα µέσα τηλεπικοινωνίας που υπάρχουν σήµερα είτε ενσύρµατα είτε ασύρµατα τηλεγραφίας, τηλεφωνίας, τηλετυπίας (telex), καθώς και σε οποιαδήποτε ανακαλυφθούν µελλοντικά

15 γ. Η απόρρητη επικοινωνία Απόρρητη είναι η από το δίκαιο προστατευόµενη µυστική επικοινωνία (που πραγµατοποιείται µε µέσα που εξασφαλίζουν τη µυστικότητα) και για οποιοδήποτε θέµα εκτός ζητήµατα, που αναφέρονται στην εθνική ασφάλεια ή σε ιδιαίτερα σοβαρά εγκλήµατα. Η απόρρητη επικοινωνία ως ειδικότερη εκδήλωση, µορφή επικοινωνίας αποτελεί επίσης και µορφή συµπεριφοράς µε την οποία έρχονται σε επαφή δύο τουλάχιστον άτοµα. Στοιχεία του απορρήτου θεωρούνται ο τρόπος επικοινωνίας των µερών, ως ελεύθερή τους επιλογή, δηλαδή η µυστικότητα, το περιεχόµενό της, η νοµική της προστασία. δ. Το «απαραβίαστο» Η λέξη αυτή για να ερµηνευθεί πρέπει να συνδεθεί µε το εδάφιο Β του εν λόγω άρθρου. Η ρητή πρόβλεψη εξαιρέσεων ως λόγων άρσης του απορρήτου, µας οδηγεί στο συµπέρασµα ότι το απόρρητο δεν αίρεται παρά µόνο για λόγους που περιοριστικά αναφέρονται στο Σύνταγµα και για λόγους που εξειδικεύονται κατ εξουσιοδότηση του Συντάγµατος από εκδιδόµενο νόµο. 15

16 ε. Το «απολύτως» απαραβίαστο του απόρρητου. Έχει δηµιουργηθεί διχογνωµία όσον αφορά στο «απολύτως» του απαραβίαστου του απορρήτου. Από τη µια θεωρείται ότι η διατύπωση του Συντάγµατος για απόλυτα απαραβίαστο απόρρητο υποδηλώνει την προστασία του έναντι πάντων και όχι µόνο από παραβιάσεις της κρατικής εξουσίας 17. Αν δεν διδόταν αυτή η έννοια, δεν θα υπήρχε νόηµα στις εξαιρέσεις που δίδει παρακάτω το άρθρο 19 παρ. 1 εδάφιο Β του Σ. Στη σηµερινή εποχή η ελεύθερη επικοινωνία πρέπει να δηµιουργεί άµεση τριτενέργεια έναντι των ατοµικών δικαιωµάτων αφού αυτά αποτελούν αξίες ολόκληρης της έννοµης τάξης που διέπουν και αφορούν όχι µόνο την προστασία από κρατικές παρεµβάσεις, αλλά και την προστασία σχέσεων των υποκειµένων της έννοµης τάξης κάθε κράτους. Η ιστορική ερµηνεία του «απολύτως» δεν µπορεί να µας οδηγήσει σε σωστή κριτική. Γι αυτό πέραν από την παραπάνω σχετικά µε τη λειτουργία της άµεσης τριτενέργειας διατυπώθηκε και η άποψη ότι η προεξέχουσα θέση του απορρήτου δεν συνεπάγεται και απόλυτη προστασία και έναντι αυτών και αυτό γιατί κανένα συνταγµατικό αγαθό, εκτός της ανθρώπινης αξίας και αξιοπρέπειας δεν έχει απόλυτο χαρακτήρα 18. Η σηµερινή τάση όµως δείχνει ότι η προστασία του απορρήτου 16

17 πραγµατοποιείται έναντι πάντων, δηλαδή έναντι ιδιωτών και κρατικής εξουσίας. στ. Η µυστικότητα Η µυστικότητα αποτελεί το πρώτο πραγµατικό στοιχείο της απόρρητης επικοινωνίας. Η προστασία του απορρήτου των ανταποκρίσεων και συγκεκριµένα των επιστολών διακηρύσσεται για πρώτη φορά κατά τη Γαλλική Επανάσταση σε δυο ψηφίσµατα της 10 ης Αυγούστου και της 5 ης εκεµβρίου 1789 της Εθνικής Συντακτικής Συνέλευσης, η οποία και κατάργησε τις πιστώσεις για το «µαύρο γραφείο» (cabinet noir) που ενεργούσε τον έλεγχο της αλληλογραφίας. εν περιέχεται όµως στην ιακήρυξη των δικαιωµάτων του 1789 ούτε στα γαλλικά Συντάγµατα της επαναστατικής περιόδου. Μεγάλη είναι η σηµασία, κατανόηση της διαφοράς ανάµεσα στο απόρρητο και στο µυστικό της επικοινωνίας. Η µυστικότητα δεν αναφέρεται στο γεγονός της επικοινωνίας DE FACTO, αλλά στο ίδιο το περιεχόµενό της. Η επικοινωνία είναι ένα γενικότερα κατοχυρωµένο θεµελιώδες συνταγµατικό δικαίωµα σε αντίθεση µε το απόρρητο που αποτελεί ειδικότερη έκφρασή της. Η µυστικότητα, στην ουσία, ταυτίζεται µε την ελευθερία επιλογής µέσου, εξαρτάται από τα µέρη αν θέλουν 17

18 να καταστήσουν την επικοινωνία τους µυστική 19. Η µυστικότητα εξασφαλίζεται µόνο αν οι επικοινωνούντες έλαβαν ειδικά µέτρα γι αυτό το σκοπό. Υπάρχει συνεπώς απόρρητο π.χ. στην επικοινωνία µέσω fax, όχι όµως καταρχήν και στην επικοινωνία µέσω του Internet, αφού η τελευταία είναι εξ ορισµού επικοινωνία σε δηµοσιότητα, εκτός αν χρησιµοποιηθεί ειδική διαδικασία διαφύλαξης του απορρήτου 20. Το Σύνταγµα προστατεύει την επικοινωνία µε οποιοδήποτε µέσο και αν πραγµατοποιείται, και είναι αδιάφορο το επικοινωνιακό αυτό µέσο για την προστασία της επικοινωνίας. Το απόρρητο αφορά είτε γραπτά είτε προφορικά µηνύµατα 21. ι. Η αµφισβήτηση για τα εξωτερικά στοιχεία επικοινωνίας - εξωτερική πλευρά της έµµεσης επικοινωνίας 22. Στην εξωτερική πλευρά της επικοινωνίας υπάγονται κυρίως τα στοιχεία του αποστολέα ή δέκτη 23 (Ονοµατεπώνυµο, διεύθυνση, επάγγελµα, ιδιότητα) ή το γεγονός και ο χρόνος της επικοινωνίας, υπάγονται στη συνταγµατική προστατευόµενη σφαίρα του απορρήτου ή όχι. Το ζήτηµα λύνει η νοµολογία του Ε Α, η οποία δέχεται ότι η καταγραφή (και γνωστοποίηση στις 18

19 αστυνοµικές αρχές) όλων των αριθµών που καλεί συγκεκριµένη τηλεφωνική συσκευή, χωρίς τη συναίνεση του συνδροµητή, συνιστά επέµβαση στην «αλληλογραφία» του τελευταίου, κατά την έννοια του άρθρου 9 ΕΣ Α. Πρέπει λοιπόν, κατά σύµφωνη µε τη Σύµβαση ερµηνεία του άρθρου 19 παρ. 1 Συντ., να γίνει δεκτό ότι το τελευταίο αφορά και τα εξωτερικά στοιχεία της επικοινωνίας, ανεξάρτητα από το γεγονός ότι το κλασικό απόρρητο της αλληλογραφίας δεν παραβιάζεται, διότι τα εξωτερικά στοιχεία αποτελούν όχι κρυµµένα αλλά εµφανή στοιχεία 24. Εµφανή δηλαδή είναι τα στοιχεία που µπορούν να διαπιστωθούν από οποιονδήποτε ταχυδροµικό υπάλληλο ή άλλο πρόσωπο που µεσολαβεί στην επικοινωνιακή διαδικασία όχι όµως και από κάποιον τρίτο, ο οποίος δεν έχει δικαίωµα πρόσβασης ως εκ της ιδιότητάς του. Παράλληλα όµως τα δύο απόρρητα εσωτερικό (κλασικό απόρρητο) και εξωτερικό (εµφανές), σαφώς δεν έχουν την ίδια σηµασία. Η συνταγµατική προστασία των εξωτερικών στοιχείων διαφοροποιείται µε την έννοια ότι υπάγεται στις εξαιρέσεις του άρθρου 19 παρ. 1 του Σ, όχι όµως περιοριστικά όπως ισχύει για το εσωτερικό απόρρητο. Εποµένως η κάµψη του εξωτερικού απορρήτου είναι µεν δυνατή, όχι όµως για λόγους εθνικής ασφάλειας ή διακρίβωσης ιδιαιτέρως σοβαρών εγκληµάτων, καθόσον αυτοί οι λόγοι έχουν περιοριστικό και αποκλειστικό 19

20 χαρακτήρα µόνο για το κλασικό εσωτερικό απόρρητο, αλλά και για λόγους που ορίζει ο νόµος. Η νοµοθετική εξουσιοδότηση του άρθρου 19 παρ. 1 εδάφιο β έχει ευρύτερο περιεχόµενο για τα εξωτερικά στοιχεία της επικοινωνίας. Είναι µε άλλα λόγια δυνατή όχι µόνο για ιδιαίτερα σοβαρά εγκλήµατα στο πλαίσιο της ανακριτικής διαδικασίας. Η κάµψη του εξωτερικού απορρήτου αφορά τους λόγους και την αρχή η οποία κατ εξουσιοδότηση δεν δεσµεύεται 25. Αρµόδια αρχή είναι η δικαστική αρχή ως εγγυήτρια των συνταγµατικών δικαιωµάτων. Την αρχή αυτή αποτελούν ως ανακριτικές αρχές κατά τις διατάξεις του άρθρου 37 του Επιστολικού Ταχυδροµικού Κανονισµού 26, εκτός από τους 1) Εισαγγελείς, 2) Ανακριτές, 3) Ειρηνοδίκες, 4) Αστυνοµικούς Υπαλλήλους, 5) Αξιωµατικούς της Χωροφυλακής ή εν ελλείψει Αξιωµατικών, 7) διοικούντες Υπαξιωµατικοί (αλλά οι Αστυνοµικοί υπάλληλοι και οι Αξιωµατικοί Χωροφυλακής µόνο επί ποινικών υποθέσεων) 27. Για την άρση του εξωτερικού απορρήτου εφαρµόζονται οι σχετικές διατάξεις του ΚΠ και έτσι η ταχυδροµική εταιρεία έχει την υποχρέωση µετά από διαταγή της αρχής να δώσει τα ζητούµενα εξωτερικά στοιχεία της αλληλογραφίας. Οι συνταγµατικές διατάξεις δεσµεύουν τις ταχυδροµικές υπηρεσίες ανεξάρτητα από την ειδικότερη νοµική τους µορφή, όπως άλλωστε ρητά ορίζεται µετά την τελευταία αναθεώρηση µε το άρθρο 25 παρ. 1 του 20

21 ισχύοντος συντάγµατος 28. Απαγορεύεται στις ταχυδροµικές υπηρεσίες σύµφωνα µε τη ρύθµιση του άρθρου 4 του Ν.2246/1994 «Οργάνωση και λειτουργία του τοµέα τηλεπικοινωνιών», να παρέχουν οποιαδήποτε πληροφορία σε µη εξουσιοδοτηµένο πρόσωπο ή να διευκολύνουν την πρόσβασή τους σ αυτά 29. ια. Έναρξη και λήξη προστασίας απόρρητου επικοινωνίας. Η συνταγµατική προστασία του περιεχόµένου της επικοινωνίας αρχίζει από τη στιγµή που εξωτερικεύεται το µήνυµα, η συνταγµατική προστασία του απορρήτου δεν αρχίζει µόνο µε την ταχυδρόµηση π.χ. της επιστολής όπως γινόταν παλαιότερα δεκτό, αλλά καλύπτει και την µεταφορά της στο ταχυδροµείο ή το γραµµατοκιβώτιο, αφού και αυτή είναι µέρος της επικοινωνίας 30. Όσο αφορά στη λήξη της προστασίας του απορρήτου υπάρχει διχογνωµία. Υποστηρίζεται η άποψη ότι δεν παύει µόλις κάποιος αποσφραγίσει µια ξένη επιστολή, διαβάσει το περιεχόµενό της και εν συνεχεία καλέσει και τους φίλους του να κάνουν το ίδιο, δεν παραβιάζει µόνον αυτός το άρθρο 19 του Σ αλλά και όλοι όσοι ακολούθησαν την προτροπή του. όλοι παραβίασαν το απόρρητο των επιστολών

22 Αντίθετα υποστηρίζεται ότι η προστασία 29 του απορρήτου αφορά οποιοδήποτε θέµα, προσωπικού ή επαγγελµατικού χαρακτήρα, ανεξάρτητα από το αν το θέµα αφορά τους ίδιους τους επικοινωνούντες ή άλλους κλπ. Στη φύση της επικοινωνίας ανήκει η ύπαρξη µηνύµατος. Επικοινωνία χωρίς µήνυµα δεν υπάρχει 32. ιβ. Το περιεχόµενο της επικοινωνίας Το περιεχόµενο της επικοινωνίας αποτελεί το δεύτερο στοιχείο της επικοινωνίας ως απόρρητης. Υποστηρίζεται η άποψη ότι το περιεχόµενο της επικοινωνίας- µήνυµα δεν προστατεύεται από το απόρρητο του άρθρου 19 του Σ αλλά από το 14 παρ. 1 του Σ. Με λίγα λόγια υποστηρίζεται ότι µε το απόρρητο της επικοινωνίας δεν προστατεύεται αυτό το ίδιο το µήνυµα, αλλά ο απόρρητος χαρακτήρας του. εν παύει πάντως η προστασία του τρόπου επικοινωνίας να καταλήγει σε προστασία του ίδιου του µηνύµατος. Η προστασία του απορρήτου επικοινωνίας αφορά οποιοδήποτε θέµα, προσωπικού ή επαγγελµατικού χαρακτήρα, ανεξάρτητα από το αν το θέµα αφορά τους ίδιους τους επικοινωνούντες ή άλλους. Στη φύση της επικοινωνίας ανήκει η ύπαρξη µηνύµατος, επικοινωνία χωρίς µήνυµα δεν υπάρχει

23 ιγ. Οι παράνοµες καταστάσεις ανήκουν στο ιγ περιεχόµενο του απόρρητου του άρθρου 19 του Σ; Υπάρχουν αρκετές περιπτώσεις που η µυστικότητα µπορεί να καλύπτει παράνοµες καταστάσεις. Σ αυτές τις περιπτώσεις δηµιουργούνται φαινοµενικά κάποιες συγκρούσεις π.χ. αν η αλήθεια για µια δολοφονία περιέχεται σε µια κασέτα που είναι προϊόν υποκλοπής, τι γίνεται σ αυτήν την περίπτωση; Αυτή η κατάσταση εµφανίζεται ως σύγκρουση µεταξύ απορρήτου και αλήθειας ενώπιον του δικαστηρίου καθώς και απονοµής δίκαιης δίκης. εν πρόκειται στην ουσία για σύγκρουση, το απόρρητο υπάρχει για να εξασφαλίζει την επικοινωνία και την ιδιωτική ζωή των ανθρώπων και όχι για να µετατρέπει τη δικαιοσύνη σε αδικία. Έτσι καταλήγουµε στο συµπέρασµα ότι ο συντακτικός νοµοθέτης αναφερόµενος στις δύο εξαιρέσεις του άρθρου 19 παρ. 1 εδ. Β του Σ θέλησε να προστατέψει κάθε µήνυµα ανεξαρτήτως της νοµιµότητας του, εκτός από τις περιπτώσεις που το µήνυµα περιεχόµενο αφορά την εθνική ασφάλεια και τη διακρίβωση ιδιαιτέρως σοβαρών εγκληµάτων. Συµπερασµατικά και µε βάση τα παραπάνω οι συνταγµατικές εξαιρέσεις του συγκεκριµένου άρθρου αποτελούν εννοιολογικές οριοθετήσεις του απορρήτου. Ο εννοιολογικός προσδιορισµός της απόρρητης επικοινωνίας 23

24 αφορά κατ αρχήν τον τρόπο επικοινωνίας και όχι ο περιεχόµενο, το οποίο είναι νοµικά αδιάφορο. Άλλωστε δε θα µπορούσαν οι ρητές αυτές εξαιρέσεις να αποτελούν περιορισµούς αφού αναφέρονται σε καταστάσεις που το δίκαιο ουδέποτε επιδοκίµαζε και ουδέποτε προστάτευε (ανάλυση στο κεφάλαιο 3) ιδ. Νοµική προστασία το απόρρητο Η νοµική προστασία αποτελεί το τρίτο νοµικό χαρακτηριστικό του απορρήτου. Απόρρητη είναι η από το δίκαιο προστατευόµενη επικοινωνία, δηλαδή το σύνταγµα κατοχυρώνει και προστατεύει ένα ιδιαίτερο και συγκεκριµένο τρόπο επικοινωνίας. Η µυστικότητα αποτελεί πραγµατική ιδιότητα σε αντίθεση µε το απόρρητο που αποτελεί νοµική ιδιότητα. Με άλλα λόγια τη µυστικότητα ως πραγµατική ιδιότητα την προσδίδουν τα ίδια τα µέρη, ενώ το απόρρητο ως νοµική ιδιότητα την προσδίδει το ίδιο το δίκαιο και γι αυτό το λόγο δεν µπορεί ν αρθεί. 2. ΦΟΡΕΙΣ Φορείς ή υποκείµενα του συγκεκριµένου δικαιώµατος είναι όλοι οι Έλληνες πολίτες αλλά και οι αλλοδαποί και ανιθαγενείς, αφού το σύνταγµα δεν εισάγει καµιά σχετική διάκριση. Έτσι προστατεύεται η επικοινωνία κάθε φυσικού 24

25 προσώπου ανεξάρτητα από το αν πρόκειται για επικοινωνία µέσα στην επικράτεια ή στο εξωτερικό της. Φορείς είναι όµως και όλα τα νοµικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου και από τα δηµοσίου δικαίου όσα συγκεντρώνουν τις προϋποθέσεις για να είναι φορείς συνταγµατικών δικαιωµάτων, εφόσον το δικαίωµα αυτό είναι από τη φύση του συνδεδεµένο µε την άσκηση εκ µέρους των νοµικών προσώπων 34. Το Σύνταγµά µας, στη σηµερινή του µορφή ως κοινωνικό κράτος καθιερώνει το απόρρητο επικοινωνίας ως αντικειµενική αρχή, δηλαδή αρχή από την οποία προκύπτουν υποκειµενικά δίκαια των επί µέρους φορέων, ανεξάρτητα από τη νοµική µορφή τους. Από τη µια, και σύµφωνα µε την παραδοσιακή νοµική θεωρία πρόκειται για δηµόσιο δικαίωµα στρεφόµενο κατά της κρατικής εξουσίας, πλην όµως στην σύγχρονη έννοµη τάξη πρόκειται για αντικειµενική αρχή δικαίου, που ρυθµίζει την συνολική νοµική ζωή. Στην περίπτωση του απορρήτου είναι περισσότερο εµφανής η αναγκαιότητα προστασίας µε τους κανόνες που περιέχονται στις διατάξεις των συνταγµατικών δικαιωµάτων, όχι µόνο των ιδιωτών, αλλά και των δηµοσίων φορέων 35. Αντίθετα υποστηρίζεται και η άποψη ότι φορείς µε την ίδια έννοια δεν µπορούν να είναι τα νοµικά πρόσωπα δηµοσίου δικαίου που ως φορείς δηµόσιας εξουσίας δεσµεύονται αλλά δεν ωφελούνται από τα ατοµικά δικαιώµατα στο βαθµό πάντως που το απόρρητο 25

26 της ανταποκρίσεως ή επικοινωνίας είναι αναγκαίο για την άσκηση της αυτοδιοικήσεως τους το απόρρητο προστατεύεται, όπως προστάζει το άρθρο 16 παρ. 5 και 102 παρ. 2 και όχι το άρθρο 19 του Σ 36. ΑΠΟ ΕΚΤΕΣ. Αποδέκτες της ισχύος του δικαιώµατος πρέπει να θεωρηθούν ότι είναι τόσο η κρατική εξουσία όσο και οι ιδιώτες, αφού η διακινδύνευσή του µπορεί υπό τις σηµερινές συνθήκες να προέλθει εξίσου ή και περισσότερο από τους τελευταίους. Έτσι π.χ. µεγάλο µέρος του ταχυδροµικού έργου διεξάγεται από ιδιωτικές εταιρείες courier, η κινητή τηλεφωνία ανήκει στον ιδιωτικό τοµέα κλπ. Θα ήταν αδιανόητο να παραµείνουν συνταγµατικά απροστάτευτες οι, ως επί το πλείστον νέες και δυναµικά εξελισσόµενες, µορφές αυτές επικοινωνίας, τη στιγµή που ο συντακτικός νοµοθέτης καθιέρωσε το απόλυτα απαραβίαστο του απορρήτου κάθε είδους επικοινωνίας. Εξάλλου για όλες λίγο-πολύ τις µορφές επικοινωνίας και ιδίως για τις τηλεφωνικές συνδιαλέξεις η τεχνολογική εξέλιξη παρέχει δυνατότητες υποκλοπής από ιδιώτες, µε τα πιο διαφορετικά ο καθένας κίνητρα. Συνεπώς είναι απαράδεκτη η προσκοµιδή και επίκληση σε δικαστήριο ή άλλη δηµόσια αρχή αποδεικτικού µέσου αποκτηµένου µε παραβίαση του απορρήτου από ιδιώτες, ενόψει µάλιστα και της νέας παρ. 3 του άρθρου 19 Συντ. Το 26

27 απαράδεκτο αυτό υφίστατο πάντως ακόµη και πριν από τη συνταγµατική αναθεώρηση του 2001, αφού απέρρεε ευθέως από τη συνταγµατική προστασία του απορρήτου της επικοινωνίας 37. Έτσι λοιπόν η προστασία του απορρήτου είναι απόλυτη και ισχύει έναντι των ιδιωτών και έναντι της κρατικής εξουσίας. Τόσο οι ιδιώτες όσο και τα κρατικά όργανα οφείλουν να σέβονται αυτό το απόρρητο, το οποίο δεσµεύει τη δηµόσια εξουσία, δηλαδή τα νοµικά πρόσωπα δηµοσίου δικαίου, αλλά και τα νοµικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου. Από το άρθρο 19 του Σ προκύπτει η τριτενέργεια του απορρήτου από το ίδιο το συνταγµατικό κείµενο (απόλυτα), ανεξάρτητα από τη γενική θεµελίωσή του. Η σύγχρονη τεχνολογική εξέλιξη επιβάλλει την προστασία της ιδιωτικής απόρρητης επικοινωνίας, αφού πλέον αυτή δεν κινδυνεύει µόνο από το κράτος, αλλά πολύ περισσότερο από τους ιδιώτες (για λόγους προσωπικούς, επαγγελµατικούς, εµπορικού ανταγωνισµού κλπ.) 38. Κατά µια άλλη αντίθετη άποψη το απόρρητο επικοινωνίας,που κατοχυρώνεται στο σύνταγµα αναφέρεται µόνο στην προστασία έναντι των φορέων της εξουσίας, ενώ η προστασία έναντι των ιδιωτών καθορίζεται από τον κοινό νοµοθέτη (έµµεση τριτενέργεια) 27

28 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 19 παρ.1 εδάφιο β του Σ. «Νόµος ορίζει τις εγγυήσεις υπό τις οποίες η δικαστική αρχή δεσµεύεται από το απόρρητο για λόγους εθνικής ασφάλειας ή για διακρίβωση ιδιαίτερα σοβαρών εγκληµάτων» 1. Ιστορική καταγωγή διάταξης Αν και το απόρρητο των επιστολών και της οποιασδήποτε ανταποκρίσεως χαρακτηρίζεται από το Σύνταγµα ως «απολύτως απαραβίαστον», το ίδιο το σύνταγµα περιέχει µια επιφύλαξη νόµου που δεν υπήρχε στα προηγούµενα δηµοκρατικά Συντάγµατα. Κατά το εδάφιο β του άρθρου 19 «νόµος ορίζει τις εγγυήσεις; Υπό τις οποίες η δικαστική αρχή δε δεσµεύεται από το απόρρητο για λόγους εθνικής ασφάλειας ή για διακρίβωση ιδιαίτερα σοβαρών εγκληµάτων» 39. Ο κίνδυνος καταστρατήγησης της διάταξης, καθώς και η αµφισβήτηση της φύσης αυτών των εξαιρέσεων είναι µεγάλος. Ειδικότερα από τις εξαιρέσεις αυτές συνεπάγονται τα εξής: πρώτο ότι για την παραβίαση του απορρήτου πρέπει πάντοτε να υπάρχει προηγούµενη εντολή αρµοδίου δικαστικού λειτουργού (βλ. άρθρα Συντ). Και δεύτερο, ότι ο σχετικός νόµος (τυπικός ή κανονιστική πράξη ύστερα από νοµοθετική εξουσιοδότηση) 28

29 οφείλει να προσδιορίζει σαφή και συγκεκριµένα κριτήρια που οφείλει να λάβει υπόψη της η δικαστική αρχή κατά τη λήψη της σχετικής απόφασης, τη σχετική διαδικασία καθώς και τη διάρκεια της άρσης. ιαφορετικά δεν πρόκειται κατ ουσία για δικαιοδοτική κρίση αλλά για θεσµοποιηµένη αυθαιρεσία. Ήταν συνεπώς κατάδηλα αντισυνταγµατική η παροχή, µε το άρθρο 2 παρ. 1 ν.δ. 792/1971, δυνατότητας άρσης του απορρήτου γενικά «προς διακρίβωσιν απεχθών εγκληµάτων» (το δικτατορικό αυτό νοµοθέτηµα καταργήθηκε µε το άρθρο 7 παρ. 1 ν. 2225/1994) 40 Όπως είναι διατυπωµένο σήµερα στο άρθρο 19 του Σ, το απόρρητο επικοινωνίας, µετά την αναθεώρηση του 2001, αποτελεί στην ουσία οπισθοδρόµηση διάταξης. Οι εξαιρέσεις θεσπίστηκαν για πρώτη φορά στα δικτατορικά Συνταγµατικά κείµενα του 1968 και Κατά τις εργασίες συζήτησης κατάρτισης του Συντάγµατος του 1952 και του σχεδίου του Συντάγµατος του 1948, προστέθηκε διάταξη που καθιέρωνε τη δυνατότητα παραβίασης του απορρήτου µε απόφαση του δικαστικού συµβουλίου. Όµως οι τελικές ρυθµίσεις του Συντάγµατος του 1952 απάλειψαν αυτή την εξαίρεση λόγω φόβου κατάχρησης της διάταξης. Στο Σύνταγµα του 1975 αν και απαλείφθηκε η εξαίρεση για τη διακρίβωση «απεχθών» εγκληµάτων, τη θέση της πήρε η έκφραση «ιδιαίτερα σοβαρά» εγκλήµατα

30 2. Άρθρο 8 Ε.Σ..Α Σύµφωνα µε το άρθρο αυτό: 1. πάν πρόσωπο δικαιούται εις τον σεβασµόν της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής του, της κατοικίας του και της αλληλογραφίας του 2. εν επιτρέπεται να υπάρξει επέµβασις δηµοσίας αρχής εν τη ασκήσει του δικαιώµατος τούτου, εκτός εάν η επέµβασις αύτη προβλέπεται υπό του νόµου αποτελεί µέτρον το οποίον εις µίαν δηµοκρατικήν κοινωνίαν είναι αναγκαίον για την εθνικήν ασφάλειαν, την δηµοσίαν ασφάλειαν, την οικονοµική ευηµερίαν της χώρας, την προάσπισιν της τάξεως και την πρόληψιν ποινικών παραβάσεων, την προστασίαν της υγείας ή της ηθικής, ή την προστασίαν των δικαιωµάτων και ελευθεριών άλλων. Οι διατάξεις αυτές, αν και γενικότερες του άρθρου 19 παρ. 1 εδ. Β. του Σ, δεν αποτελούν συνταγµατική µοναδικότητα της ελληνικής έννοµης τάξης, αλλά προβλέπονται µε κάποιες διαφορές και σε διεθνές επίπεδο. Παρ όλες τις προσπάθειες λύσεις του προβλήµατος, εισαγωγής εξαιρέσεων στο Σύνταγµά µας οι εξαιρέσεις που έχουν περιοριστικά διατυπωθεί, δεν είναι ικανές να αποκλείσουν οποιαδήποτε ασάφεια και οποιονδήποτε κίνδυνο κατάχρησης των εξαιρέσεων αυτών. Αυτούς τους 30

31 κινδύνους και τις ασάφειες δικαιολογούν οι αόριστοι όροι «εθνική ασφάλεια» και «ιδιαίτερα σοβαρά εγκλήµατα» οι οποίοι διευκολύνουν και διευρύνουν το περιθώριο της υποκειµενικής κρίσης από τα πρόσωπα που έχουν κατά κανόνα τη δυνατότητα άρσης του απορρήτου για τους παραπάνω λόγους 42. Σχετική νοµοθετική ρύθµιση απαντά στο Ν.. 792/1971 «περί του απορρήτου των επιστολών και της καθ οιονδήποτε άλλον τρόπον ανταποκρίσεως», µε το οποίο η αρµοδιότητα για την αποδέσµευση από το απόρρητο έχει ανατεθεί στον τακτικό ανακριτή, δηλαδή ισόβιο δικαστή, που ενεργεί είτε αυτεπάγγελτα είτε µετά από αίτηση του εισαγγελέως ή οποιουδήποτε ανακριτικού υπαλλήλου (άρθρο 2). Εναντίον της τυχόν απορριπτικής πράξης του ανακριτού προβλέπεται η δυνατότητα άσκησης προσφυγής στον πρόεδρο των πρωτοδικών (άρθρο 3) και ορίζεται ότι η αποδέσµευση δεν µπορεί κατ αρχήν να διαρκέσει περισσότερο από δεκαπέντε ηµέρες, χωρίς να αποκλείεται παράταση µετά από απόφαση του προέδρου πρωτοδικών (άρθρο 4). Τέλος, το Ν.. 792/1971 απαγορεύει (άρθρο 5) την χρησιµοποίηση του περιεχοµένου παραβιασθείσης επιστολής ή ανταπόκρισης για σκοπό διαφορετικό από εκείνους που προβλέπει το Σύνταγµα και προβλέπει ποινή φυλάκισης µέχρι τριών ετών για τους παραβάτες αν κάποιος αποσφραγίσει µια ξένη επιστολή, διαβάσει το περιεχόµενό 31

32 της και εν συνεχεία καλέσει και τους φίλους του να κάνουν το ίδιο, δεν παραβιάζει µόνον αυτός το άρθρο 19 του Σ αλλά και όλοι όσοι ακολούθησαν την προτροπή του. όλοι παραβίασαν το απόρρητο των επιστολών 43. Το νοµοθετικό διάταγµα αυτό καταργήθηκε µε το άρθρο 7 παρ. 1 του ν 2225/1994 το οποίο λέει χαρακτηριστικά: από την έναρξη της ισχύος του παρόντος νόµου καταργούνται: α) Το ν.δ. 792/1971 (ΦΕΚ 1Α) β) Το άρθρο 1 παρ. 1 περ. ιβ του α.ν. 511/1947 (ΦΕΚ 299 Α ), που κυρώθηκε µε το ν. 539/1948. γ) Το άρθρο 3 του ν. 4277/1929 (ΦΕΚ 265 Α ) που διατηρήθηκε σε ισχύ µε το άρθρο 52 παρ. 3 του ν.δ. 165/1973 (ΦΕΚ 228 Α ) δ) Το άρθρο 3 περ α του Τηλεφωνικού Κανονισµού, που έχει εγκριθεί µε την απόφαση 1130/1969 του.σ. του ΟΤΕ (ΦΕΚ 820 Β ) και το άρθρο 5 παρ. 4 εδάφιο 2 του ιδίου Κανονισµού, όπως αντικαταστάθηκε µε την απόφαση 1198/1971 του παραπάνω Συµβουλίου (ΦΕΚ797 Β ), όπως ισχύουν µετά την απόφαση 1845/1984 του ίδιου Συµβουλίου (ΦΕΚ 678 Β ). ε) Το άρθρο 88β της απόφασης / του Υπουργού Συγκοινωνιών και ηµοσίων Έργων (ΦΕΚ 310 Β ). στ) Το άρθρο 3α του Νέου Τηλεγραφικού Κανονισµού Εσωτερικού που έχει δηµοσιευθεί στο ΦΕΚ/Β 799/1971 µε 32

33 την πράξη /301112/ του ιοικητή και Προέδρου του ιοικητικού Συµβουλίου του ΟΤΕ, το άρθρο 5 παρ. 7,8,9 του ίδιου Κανονισµού και το άρθρο 17 παρ. 1,2,3,4 και 5 του ίδιου Κανονισµού, όπως η παράγραφος 3 έχει τροποποιηθεί µε την απόφαση 1277/1973 του.σ. του ΟΤΕ που δηµοσιεύθηκε στο ΦΕΚ 1122/1973 τεύχος Β µε την πράξη 301, 122/3091/75/ του ιοικητή και Προέδρου του.σ του ΟΤΕ, όπως ισχύουν µετά την απόφαση 1852/ του ίδιου Συµβουλίου (ΦΕΚ 823 Β ). ζ) Τα άρθρα 33 παρ. 1,34,35,36 και 37 του Κανονισµού Ταχυδροµικής Υπηρεσίας Επιστολικού Ταχυδροµείου (1953) κατά το µέρος τους που αναφέρονται στις κατά άρθρο 19 του Συντάγµατος επιστολές. η) Κάθε άλλη διάταξη νόµου, γενική ή ειδική, που αναφέρεται σε θέµατα που ρυθµίζονται από τον παρόντα νόµο. 3. Οι εξαιρέσεις του εδαφίου β. α. Γενικά Η αµφισβήτηση που επικρατεί σχετικά µε τη φύση αυτών των εξαιρέσεων ως περιορισµών ή οριοθετήσεων και 33

34 συγκεκριµένα εννοιολογικών προσδιορισµών στηρίζεται στις παρακάτω δύο προληµατικές. Περιορισµός (µε την ευρύτερη έννοια του όρου) είναι κάθε µε ανθρώπινη ενέργεια προκαλούµενη (ανθρωπογενής) συρρίκνωση του νόµιµου γενικού περιεχοµένου του δικαιώµατος, δηλαδή της κτήσης (προστατευόµενου αγαθού, ικανότητας κτήσης) ή της (κατά χρόνο, τόπο και τρόπο) άσκησης 44. Ο περιορισµός αποτελεί γενική απειλή είναι ο «ο νοµικός εχθρός του δικαιώµατος». Ο περιορισµός διακρίνεται από άλλες συγγενείς έννοιες. Αρχικά διακρίνεται από τις οριοθετήσεις. Οριοθέτηση είναι ο περιορισµός. Η χάραξη της περιφέρειας του γενικού περιεχοµένου δεν αποτελεί κατά κυριολεξία «περιορισµό» (όπως συνήθως υπολαµβάνεται), αλλά «προσδιορισµό», οριοθέτηση, συγκεκριµενοποίηση του δικαιώµατος 45. Συγκεκριµένα η οριοθέτηση αποτελεί το εξωτερικό σύνορο στο νοητό σχηµατικό κύκλο του δικαιώµατος από οντολογική άποψη, και σε αντίθεση µε τον περιορισµό που είναι ουδέτερος και δεν περιέχει νοµική αξιολόγηση, αποτελεί νοµική ρύθµιση κανόνα δικαίου. Σχετίζεται και αναφέρεται στην άσκηση του δικαιώµατος, υπάρχει µόνο σε γενική σχέση και όχι στις άλλες ειδικές εξουσιαστικές σχέσεις και δεν συνιστά περιορισµό. Με την οριοθέτηση δεν περιορίζεται η ελευθερία αλλά πραγµατοποιείται ο καθορισµός του γενικού περιεχοµένου 34

35 του δικαιώµατος 46. Η οριοθέτηση έχει ευρύ και γενικό χαρακτήρα, αναφέρεται στους φορείς των θεµελιωδών συνταγµατικών δικαιωµάτων και θέτει όριο δράσης της κρατικής εξουσίας. Το όριο αυτό θέτει ο συντακτικός νοµοθέτης. Οι οριοθετήσεις ως τοποθετήσεις συνόρων δεν αποτελούν συρρίκνωση του δικαιώµατος όπως αντίθετα οι περιορισµοί. Αναγκαία προηγείται η οριοθέτηση και σ αυτή βασίζεται η χάραξη της περιφέρειας του γενικού περιεχοµένου δεν αποτελεί κατά κυριολεξία «περιορισµό» (όπως συνήθως υπολαµβάνεται), αλλά «προσδιορισµό», οριοθέτηση, συγκεκριµενοποίηση του δικαιώµατος 47. Συνεπώς στο άρθρο 19 του Σ δεν είναι περιορισµός αλλά εννοιολογικός προσδιορισµός, απλή ρύθµιση, αποτέλεσµα οριοθέτησης η µη αναγνωριζόµενη προστασία της µυστικότητας της επικοινωνίας, αναφερόµενη στην εθνική ασφάλεια και στα ιδιαίτερα σοβαρά εγκλήµατα. Εφόσον το σύνταγµα ουδέποτε αναγνώρισε προστασία σε τέτοιου είδους επικοινωνίες εποµένως δεν πρόκειται για συρρίκνωση του κύκλου προστασίας του δικαιώµατος, αλλά για χάραξή του. Με άλλα λόγια οι παραπάνω εξαιρέσεις αποτελούν «ψευδοπεριορισµούς ή οιονεί περιορισµούς ή µη γνήσιους περιορισµούς». Οι οιονεί περιορισµοί είναι απλές δεσµεύσεις της ανθρώπινης συµπεριφοράς που εµφανίζονται, δηλαδή δηµιουργούν την εντύπωση ότι είναι 35

36 περιορισµοί. Α) εν πρόκειται για συρρίκνωση, δηλαδή ελάττωση του προστατευτικού κύκλου του δικαιώµατος, ακριβώς διότι η «περιοριζόµενη», κατά κυριολεξία απαγορευµένη, συµπεριφορά βρίσκεται έξω από τα δικαιϊκά όρια. Η ανθρώπινη δράση δεν ανήκει στο περιεχόµενο του δικαιώµατος, αλλά βρίσκεται έξω από αυτό. Κάθε αντικειµενική υποχώρηση της περιφέρειας του δικαιώµατος αποτελεί αντικειµενικά περιορισµό του δικαιώµατος. εν πρόκειται όµως για κατά κυριολεξία περιορισµό, αλλά για οιονεί περιορισµό στις περιπτώσεις που ουδέποτε είχε αναγνωρισθεί τέτοια εξουσία. εν υφίσταται υποχώρηση από την χάραξη του νοµικού κύκλου. Β) Περιορισµός δεν είναι η υποχώρηση από κάποιο «ιδεατό», «λογικό», κύκλο, αλλά η υποχώρηση από τον νοµικά διαγραφόµενο συγκεκριµένο κύκλο προστασίας. Είναι ο συντακτικός νοµοθέτης εκείνος, που χαράσσει τον κύκλο προστασίας του δικαιώµατος. Οι µη γνήσιοι ή οιονεί περιορισµοί, αφορούν αποδοκιζόµενη, απαγορευµένη συµπεριφορά, που έχει ξεπεράσει τα επιτρεπόµενα όρια δράσης και, κατά συνέπεια, δεν προστατεύεται. Απαγορεύσεις παράνοµων συµπεριφορών δεν αποτελούν περιορισµούς, δεν εµπεριέχουν περιοριστικές αλλά απλές εξωτερικές ρυθµίσεις. Οιονεί περιορισµοί προκύπτουν επίσης από τους εννοιολογικούς προσδιορισµούς

37 Οι εννοιολογικοί περιορισµοί όσο και οι οριοθετήσεις ανάγονται στο περιεχόµενο του δικαιώµατος. Οι εννοιολογικοί προσδιορισµοί καθορίζουν το είδος της παρεχόµενης µε το δικαίωµα εξουσίας, ενώ οι οριοθετήσεις προσδιορίζουν τα όρια της άσκησης του δικαιώµατος. Συγκεκριµένα στο απόρρητο τον ανταποκρίσεων, η προστασία της µυστικότητας του περιεχοµένου του µηνύµατος οριοθετείται από το σύνταγµα και το κοινό δίκαιο. Το Σύνταγµα περιέχει εννοιολογική οριοθέτηση της απόρρητης, δηλαδή της προστατευόµενης νοµικά µυστικής επικοινωνίας. Απόρρητη δηλαδή είναι η από το δίκαιο προστατευόµενη µυστική επικοινωνία που πραγµατοποιείται µε µέσα που εξασφαλίζουν τη µυστικότητα και για οποιοδήποτε θέµα εκτός από ζητήµατα που αναφέρονται στην εθνική ασφάλεια ή σε ιδιαίτερα σοβαρά εγκλήµατα. Μέσα στην ουσιαστική έννοια της απόρρητης επικοινωνίας δεν συµπεριλαµβάνεται η αναφερόµενη σε «ιδιαίτερα σοβαρά εγκλήµατα» και σε «λόγους εθνικής ασφάλειας». Αυτό αποτελεί οιονεί περιορισµό που προκύπτει από τις αντίστοιχες συνταγµατικές οριοθετήσεις. Πρόκειται για καθ όλα απαγορευµένη συµπεριφορά λ.χ. το Σύνταγµα δεν επιτρέπει και δεν επέτρεπε βέβαια ποτέ, ούτε επιδοκίµαζε ποτέ τη µυστική επικοινωνία ενός κατασκόπου της χώρας. εν περιορίζεται η ελευθερία της απόρρητης 37

38 επικοινωνίας του κατασκόπου στον οποίο απαγορεύεται η χρήση µυστικής επικοινωνίας, απλώς δεν επιτρέπεται η χρήση της τελευταίας προς διευκόλυνση της κατασκοπείας. Θέτει δηλαδή το Σύνταγµα όριο στη µε οποιοδήποτε τρόπο χρήση της µυστικής επικοινωνίας µέχρι το οποίο όριο και την προστατεύει. εν επιτρέπεται η χρήση της, εναντίον της εθνικής ασφάλειας και υπέρ ιδιαίτερα σοβαρών εγκληµάτων. Οιονεί περιορισµοί του άρθρου 19 αποτελούν αναγκαία και λόγους παρακολούθησης, δηλαδή λόγους άρσης του απορρήτου προκειµένου να διακριβωθεί η παράνοµη συµπεριφορά. Μεταβάλλονται έτσι από οιονεί περιορισµούς και σε λόγους που προκαλούν περιορισµό, δηλαδή την άρση του απορρήτου. Εποµένως οι εξαιρέσεις του άρθρου 19 του Σ αποτελούν εννοιολογικούς προσδιορισµούς της απόρρητης επικοινωνίας και όχι περιορισµούς του δικαιώµατος αυτού 49 β. Ο εννοιολογικός προσδιορισµός του άρθρου 19 παρ. 1 εδάφιο β του Σ. Ο εννοιολογικός προσδιορισµός της απόρρητης επικοινωνίας αφορά αρχικά τον τρόπο επικοινωνίας και όχι το περιεχόµενό της, το οποίο είναι εν προκειµένω νοµικά αδιάφορο. Η προστασία αφορά κάθε µορφή µυστικής επικοινωνίας και έχει αρχικά τυπικό χαρακτήρα χωρίς να 38

39 υπεισέρχεται στην ουσία της επικοινωνίας. Όµως απ αυτόν το γενικό τυπικό κανόνα υπάρχουν δύο εξαιρέσεις στις οποίες η µυστική επικοινωνία δεν προστατεύεται για λόγους εθνικής ασφάλειας και για τη διακρίβωση ιδιαιτέρως σοβαρών εγκληµάτων. Σ αυτές τις περιπτώσεις ναι µεν η επικοινωνία είναι «µυστική», ως εκ του τρόπου πραγµάτωσής της, όχι όµως και απόρρητη, δηλαδή προστατευόµενη από το Σύνταγµα. Με τη συνταγµατική αυτή ρύθµιση η εθνική ασφάλεια και διακρίβωση ιδιαίτερα σοβαρών εγκληµάτων αποτελούν εννοιολογικές οριοθετήσεις του απορρήτου επικοινωνίας, το οποίο ουδέποτε συµπεριλάµβανε τις περιπτώσεις αυτές. Το γενικό περιεχόµενο του δικαιώµατος αυτού σταµατά εκεί όπου υπάρχουν λόγοι εθνικής ασφάλειας ή αναγκαιότητα διακρίβωσης ιδιαίτερα σοβαρών εγκληµάτων. Με λίγα λόγια αποτελούν «ειδικά συνταγµατικά όρια του δικαιώµατος επικοινωνίας» 50. εν πρόκειται λοιπόν για περιορισµούς του γενικού αµυντικού περιεχοµένου του δικαιώµατος επικοινωνίας αλλά για καθορισµό του, έτσι είναι φανερό ότι δεν προστατεύεται το µήνυµα αλλά ο τρόπος επικοινωνίας πλην όµως εξαιτίας της ύπαρξης σ αυτές τις περιπτώσεις ενός απαγορευµένου µηνύµατος, δεν προστατεύεται το απόρρητο της επικοινωνίας. Από τα παραπάνω συµπεραίνουµε ότι σ αυτές τις περιπτώσεις, 39

40 επιτρέπεται, ορθότερα, επιβάλλεται η αποκάλυψη του µηνύµατος. γ. Επιτρεπόµενο και απαγορευµένο µήνυµα Το επιτρεπόµενο και το απαγορευµένο µήνυµα αποτελεί νοµική διάκριση του µηνύµατος. Οι φορείς του δικαιώµατος κάνουν χρήση του απορρήτου όχι µόνο για λόγους ξένους αλλά και σε ορισµένες περιπτώσεις αντίθετους προς το επιτρεπτό. Έτσι ερωτάται: Το αποδοκιµαζόµενο µήνυµα προστατεύεται; Ως γενική (όπως αναφέρθηκε και παραπάνω) παρατήρηση, πρέπει να σηµειωθεί ότι το δίκαιο δε µπορεί να απαγορεύει και ταυτόχρονα να προστατεύει κάτι, όπως π.χ ισχύει µε την κατασκοπία. Αφού η τελευταία απαγορεύεται δε µπορεί και να προστατεύεται µε το άρθρο 19 του Σ, το µυστικό της. Από την άλλη όµως µε την έννοια της «παγίδευσης» του περιεχοµένου της επικοινωνίας, ώστε να αποκαλυφθεί αν το µήνυµα προστατεύεται ή όχι. Η άρση του απορρήτου προϋποθέτει νόµιµη άδεια αρχής. Η επικοινωνία «παγιδεύεται» µε την έννοια ότι οι επικοινωνούντες πιστεύουν ότι επικοινωνούν σε κατάσταση µυστικότητας, εν τούτοις το περιεχόµενο της επικοινωνίας τους, γνωστοποιείται σε τρίτους. Η από το νόµο, παροχή άδειας δεν αφορά και την παραπέρα, σε τρίτους, διάφορους 40

41 των αρχών, γνωστό ποίηση του περιεχοµένου, Αν από την «παγίδευση» προκύψει ότι το περιεχόµενο του µηνύµατος αφορά τους εξαιρούντες από την προστασία του απορρήτου λόγους, τότε αυτό χρησιµοποιείται όπως είναι αναγκαίο και δεν αποτελεί απόρρητο, δηλαδή προστατευόµενη µυστική επικοινωνία. Αν όµως προκύψει από την παγίδευση ότι το περιεχόµενο αυτό δεν σχετίζεται µε θέµατα εθνικής ασφάλειας ή διακρίβωσης ιδιαίτερα σοβαρών εγκληµάτων, τότε είναι λογικό να µην µπορεί να γίνει χρήση του. Η εξουσιοδότηση του συντακτικού στον κοινό νοµοθέτη να ορίσει τις εγγυήσεις από τις οποίες η δικαστική αρχή δεν δεσµεύεται από το απόρρητο στις δύο παραπάνω εξαιρούµενες περιπτώσεις η εξουσιοδότηση αυτή αποτελεί µια «δεσµευµένη εξουσιοδότηση» µε την έννοια ότι ο κοινός νοµοθέτης δεν µπορεί να περιορίσει µε την προσθήκη άλλων λόγων µη προστασίας του δικαιώµατος του απορρήτου, εφόσον το Σύνταγµα αναφέρει δύο µόνο συγκεκριµένες περιπτώσεις περιοριστικά (numerus clausus). Η εξουσιοδότηση αφορά µόνο τις εγγυήσεις, δηλαδή τις προϋποθέσεις κάτω από τις οποίες η δικαστική εξουσία δεν δεσµεύεται και εποµένως το απόρρητο µπορεί ν αρθεί. Στην ουσία, η εξουσιοδότηση αυτή είναι µια δέσµευση συνταγµατική, που αφορά την αυτοπροστασία του κοινωνικού συνόλου έτσι ώστε το δικαίωµα του απορρήτου να µην χρησιµοποιείται εις βάρος του. 41

42 Αν µετά τη χρήση της νόµιµης άδειας αποκτήθηκαν αποδεικτικά µέσα τότε αυτά µπορούν να χρησιµοποιηθούν όπως πρέπει και µπορούν ν αναφέρονται σε ζητήµατα διάφορα της εθνικής ασφάλειας και της διακρίβωσης ιδιαίτερα σοβαρών εγκληµάτων. Όµως εφόσον το δίκαιο δεν µπορεί να αποδοκιµάζει το µήνυµα και παράλληλα να διασφαλίζει τη µυστικότητά του, η αποκάλυψη του περιεχοµένου του µπορεί να γίνει και µε παρακολούθηση χωρίς νοµική άδεια, καθώς και µε τυχαία παρακολούθηση 51. Η χρήση της απόρρητης επικοινωνίας στην ιδιωτική ζωή µπορεί να περιέχει κάθε είδους παραβάσεις. Κατά τη συνταγµατική αυτή ρύθµιση επιτρέπεται η µεταβίβαση και παρανόµων µηνυµάτων που αποδοκιµάζονται από το δίκαιο, δηλαδή το Σύνταγµα ακολουθεί µια µέση οδό και θεσπίζει τις δύο αυτές εξαιρέσεις που προαναφέρθηκαν. Ναι µεν το απόρρητο καλύπτει τη µεταβίβαση οποιουδήποτε µηνύµατος ανεξάρτητα από τη νοµιµότητά του, εκτός αν πρόκειται για λόγους εθνικής ασφάλειας ή για διακρίβωση ιδιαίτερα σοβαρών εγκληµάτων. 42

43 4. Άρση απορρήτου α. Γενικά Ο εννοιολογικός προσδιορισµός του απορρήτου και εξωτερικά (τρόπος πραγµάτωσης της επικοινωνίας) αλλά και ως προς το εσωτερικό της περιεχόµενο, ενώ είναι δικαιολογηµένος δηµιουργεί πολλά πρακτικά προβλήµατα. Για να διακριβωθεί αν η επικοινωνία αφορά ή όχι στα απαγορευµένα θέµατα, πρέπει να γίνει γνωστό το περιεχόµενό της, µε λίγα λόγια απαιτείται για τον προσδιορισµό του απορρήτου ή άρση. Με τον όρο άρση του απορρήτου εννοούµε κατ αρχήν την άρση της µυστικότητας της αποκάλυψη της επικοινωνίας. Ιδιαίτερη σηµασία έχει ότι η παραβίαση της µυστικότητας δεν σηµαίνει και άρση του απορρήτου. Αν η αποκάλυψη αυτή οδηγήσει στη διαπίστωση ότι το µήνυµα είναι επιτρεπόµενο τότε το απόρρητο διατηρείται δηλαδή το µήνυµα εξακολουθεί να προστατεύεται από το σύνταγµα. Ο όρος άρση του απορρήτου είναι αντιφατικός. Το απόρρητο είτε υπάρχει είτε δεν υπάρχει εξ αρχής. Και αφού υπάρχει δεν µπορεί ν αρθεί. Κυριολεκτώντας πρέπει να γίνεται λόγος για άρση της µυστικότητας και όχι για άρση του απορρήτου. Μία µυστική επικοινωνία είναι κατ αρχήν προστατευόµενη δηλαδή απόρρητη. Για να αποδειχθεί ότι δεν είναι απόρρητη,δηλαδή δεν προστατεύεται από το Σύνταγµα θα πρέπει να 43

44 παραβιαστεί η µυστικότητά της, γεγονός που κάνει εµφανή µια εκ φύσεως του πράγµατος αντινοµία. Η απόδειξη του απορρήτου απαιτεί την ίδια την άρση της µυστικότητάς του 52. β. Νόµιµη και µη νόµιµη άρση του απόρρητου. Η νόµιµη άρση του απορρήτου προβλέπεται από το Σύνταγµα, ο οποίο εξουσιοδοτεί τον κοινό νοµοθέτη να ορίσει τις προϋποθέσεις παρακολούθησής του. γ. Τυπική και άτυπη παραβίαση της µυστικότητας Η άρση της µυστικότητας διακρίνεται σε τυπική και άτυπη. Τυπική είναι η µετά από παροχή άδειας µε τις προϋποθέσεις που ορίζει το δίκαιο, παρακολούθηση του περιεχοµένου του µηνύµατος, για το οποίο τα µέρη επέλεξαν τη µυστικότητα. Αντίθετα άτυπη είναι η άρση που πραγµατοποιείται χωρίς την παροχή άδειας µε τις προϋποθέσεις του νόµου. Σηµασία αυτής της διάκρισης έγκειται στο γεγονός ότι η από µέρους του κράτους άρση της µυστικότητας δεν µπορεί παρά να είναι τυπική. Η άτυπη άρση της µυστικότητας µπορεί να είναι σκόπιµη ενσυνείδητη ή και τυχαία. Σκόπιµη είναι η συνειδητή εκ του ιδιώτη παρακολούθηση της µυστικής επικοινωνίας χωρίς 44

45 την παροχή άδειας. Η χωρίς άδεια παραβίαση αποτελεί κατ αρχήν παράνοµη πράξη. δ. Η προβληµατική της αποκάλυψης παράνοµων καταστάσεων εκ της παρανόµως παραβιασθείσας µυστικότητας. Αφορά µια ειδικότερη περίπτωση παρανόµως αποκτηθέντων αποδεικτικών µέσων. Σε πολλές περιπτώσεις µία κατ αρχήν παράνοµη πράξη µε άλλη έκφραση, η παραβίαση του απορρήτου, γίνεται η αιτία αποκατάστασης της νοµιµότητας. Η παρανοµία του µέσου, εδώ η παραβίαση της µυστικότητας του περιεχοµένου της επικοινωνίας, φέρνει στο φως µια εντονότερη παρανοµία. Σ αυτή την περίπτωση δίνεται η λύση αν αναλογιστούµε ότι εφόσον πρόκειται για µη προστατευόµενη µυστικότητα που δεν ανήκει ουσιαστικά εννοιολογικά στην έννοια του απορρήτου (προστατευόµενη µυστικότητα), είναι λογικό να µην τίθεται θέµα µη αξιοποίησης της αποκάλυψης αυτής µε το επιχείρηµα της δήθεν παρανοµίας 53. ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΙΚΑΙΩΜΑΤΟΣ Στο βαθµό που ένας περιορισµός µπορεί να είναι ανεκτός από το Σύνταγµα, δεν αποτελεί προσβολή του ίδιου 45

46 του δικαιώµατος. Όταν όµως δε µπορεί πλέον να είναι ανεκτός από την έννοµη τάξη, ξεφεύγει απ το βαθµό του επιτρεπτού και αποτελεί πλέον προσβολή του δικαιώµατος, µη επιτρεπτή από το Σύνταγµα. Γενικά ο περιορισµός του δικαιώµατος επιτρέπεται µόνο σε ειδικές κυριαρχικές σχέσεις και συγκεκριµένα για περιορισµένο αριθµό πολιτών. Εποµένως δε µπορεί το δικαίωµα του αρ.19 του Σ να περιοριστεί σε µια γενική σχέση κράτους πολιτών και έτσι οποιαδήποτε ρύθµιση του νοµοθέτη που δεν έχει έκτακτο χαρακτήρα και δεν αναφέρεται σε συγκεκριµένο αριθµό ατόµων, αντίκειται στην ελεύθερη δηµοκρατική τάξη. Γι αυτό το λόγο η Ε. Σ.. Α, επιτρέπει µόνο εκείνους τους περιορισµούς που είναι αναγκαίοι σε µια δηµοκρατική κοινωνία, στηριζόµενη στη ελευθερία. Η απαγόρευση εισαγωγής περιορισµών στη γενική σχέση κράτους πολιτών αποτελεί «γενικό όριο» στην επιβολή περιορισµών. περιορισµοί, υπερβολικά γενικοί και αόριστοι δεν γίνονται σε καµία περίπτωση επιτρεπτοί. 5. Όρια προστασίας του απόρρητου Τα όρια του απορρήτου ορίζονται από τον συντακτικό νοµοθέτη παράλληλα µε τις περιπτώσεις που µετά από άδεια παραβιάζεται η µυστικότητα (Άρση µυστικότητας). Το µη 46

ΕΛΕΝΗ Α. ΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΥ ρ.ν Ι Κ Η Γ Ο Ρ Ο Σ ΤΟ ΑΠΟΡΡΗΤΟ ΤΗΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΚΑΙ Η ΤΑΧΥ ΡΟΜΙΚΗ ΕΠΙΤΑΓΗ

ΕΛΕΝΗ Α. ΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΥ ρ.ν Ι Κ Η Γ Ο Ρ Ο Σ ΤΟ ΑΠΟΡΡΗΤΟ ΤΗΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΚΑΙ Η ΤΑΧΥ ΡΟΜΙΚΗ ΕΠΙΤΑΓΗ ΕΛΕΝΗ Α. ΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΥ ρ.ν Ι Κ Η Γ Ο Ρ Ο Σ ΤΟ ΑΠΟΡΡΗΤΟ ΤΗΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΚΑΙ Η ΤΑΧΥ ΡΟΜΙΚΗ ΕΠΙΤΑΓΗ ΑΘΗΝΑ ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2003 1 ΤΟ ΑΠΟΡΡΗΤΟ ΤΗΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΚΑΙ Η ΤΑΧΥ ΡΟΜΙΚΗ ΕΠΙΤΑΓΗ 1. Το Σύνταγµα εκτός από την

Διαβάστε περισσότερα

Η ΑΡΣΗ ΤΟΥ ΑΠΟΡΡΗΤΟΥ ΤΗΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ 1. ΟΙ ΙΣΧΥΟΥΣΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΣΕ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΚΑΙ ΥΠΕΡΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ (ΔΙΕΘΝΕΣ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ)

Η ΑΡΣΗ ΤΟΥ ΑΠΟΡΡΗΤΟΥ ΤΗΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ 1. ΟΙ ΙΣΧΥΟΥΣΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΣΕ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΚΑΙ ΥΠΕΡΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ (ΔΙΕΘΝΕΣ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ) Η ΑΡΣΗ ΤΟΥ ΑΠΟΡΡΗΤΟΥ ΤΗΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ 1. ΟΙ ΙΣΧΥΟΥΣΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΣΕ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΚΑΙ ΥΠΕΡΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ (ΔΙΕΘΝΕΣ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ) Σύμφωνα με το άρθρο 19 του ελληνικού Συντάγματος: "1. Το απόρρητο των

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΙΚΑΙΟ. Θέµα: Η αρχή της ανθρώπινης αξίας ΒΑΣΙΛΙΚΗ. ΓΡΙΒΑ. ιδάσκων Καθηγητής: Ανδρέας Γ. ηµητρόπουλος

ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΙΚΑΙΟ. Θέµα: Η αρχή της ανθρώπινης αξίας ΒΑΣΙΛΙΚΗ. ΓΡΙΒΑ. ιδάσκων Καθηγητής: Ανδρέας Γ. ηµητρόπουλος ΕΘΝΙΚΟ & ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΤΟΜΕΑΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ ΣΤΟ ΗΜΟΣΙΟ ΙΚΑΙΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΙΚΑΙΟ Θέµα:

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΙΑ 1 η ΜΕ ΘΕΜΑ: «Η ΑΡΧΗ ΤΟΥ ΑΠΑΡΑΒΙΑΣΤΟΥ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗΣ ΑΞΙΑΣ» Ι ΑΣΚΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: κ. ΑΝ ΡΕΑΣ ΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ

ΕΡΓΑΣΙΑ 1 η ΜΕ ΘΕΜΑ: «Η ΑΡΧΗ ΤΟΥ ΑΠΑΡΑΒΙΑΣΤΟΥ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗΣ ΑΞΙΑΣ» Ι ΑΣΚΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: κ. ΑΝ ΡΕΑΣ ΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ, ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ, ΤΟΜΕΑΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑ: «ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ

Διαβάστε περισσότερα

Θέµα εργασίας. Η ερµηνεία του άρθρου 8 παρ. 1 του Συντάγµατος

Θέµα εργασίας. Η ερµηνεία του άρθρου 8 παρ. 1 του Συντάγµατος Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήµιο Αθηνών Σχολή Νοµικών, Οικονοµικών και Πολιτικών Επιστηµών Τµήµα Νοµικής, Τοµέας ηµοσίου ικαίου Μεταπτυχιακό ίπλωµα ηµοσίου ικαίου Μάθηµα : Συνταγµατικό ίκαιο Καθηγητής:

Διαβάστε περισσότερα

ΜΙΑ ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΗ ΑΡΧΗ ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗΣ ΑΞΙΑΣ

ΜΙΑ ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΗ ΑΡΧΗ ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗΣ ΑΞΙΑΣ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΙΚΑΙΟ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: Α. ΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ ΜΙΑ ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΗ ΑΡΧΗ ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

Διαβάστε περισσότερα

Η γενική αρχή του σεβασµού και της προστασίας της ανθρώπινης αξίας

Η γενική αρχή του σεβασµού και της προστασίας της ανθρώπινης αξίας Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήµιο Αθηνών Σχολή Νοµικών, Οικονοµικών και Πολιτικών Επιστηµών Τµήµα Νοµικής, Τοµέας ηµοσίου ικαίου Μεταπτυχιακό ίπλωµα ηµοσίου ικαίου Μάθηµα : Συνταγµατικό ίκαιο Καθηγητής:

Διαβάστε περισσότερα

ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ,ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ, ΤΟΜΕΑΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ

ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ,ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ, ΤΟΜΕΑΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ,ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ, ΤΟΜΕΑΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΙΠΛΩΜΑ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑ:ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΙΚΑΙΟ,2003-2004

Διαβάστε περισσότερα

Με το παρόν σας υποβάλουµε τις παρατηρήσεις της ΑΠ ΠΧ επί του σχεδίου κανονισµού της Α ΑΕ σχετικά µε τη διασφάλιση του απορρήτου των επικοινωνιών.

Με το παρόν σας υποβάλουµε τις παρατηρήσεις της ΑΠ ΠΧ επί του σχεδίου κανονισµού της Α ΑΕ σχετικά µε τη διασφάλιση του απορρήτου των επικοινωνιών. ιεύθυνση Γραµµατείας Αθήνα, 17.05.2011 Αριθ. Πρωτ.: Γ/ΕΞ/3409 Προς Αρχή ιασφάλισης Απορρήτου των Επικοινωνιών (Α ΑΕ) Ιερού Λόχου 3, Μαρούσι 151 24, Αθήνα Email: kanonismos@adae.gr. ΘΕΜΑ: Παρατηρήσεις της

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΙ ΙΚΕΥΣΗΣ ΣΤΟ ΗΜΟΣΙΟ ΙΚΑΙΟ ΑΚΑ ΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ 2003-2004

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΙ ΙΚΕΥΣΗΣ ΣΤΟ ΗΜΟΣΙΟ ΙΚΑΙΟ ΑΚΑ ΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ 2003-2004 ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΙ ΙΚΕΥΣΗΣ ΣΤΟ ΗΜΟΣΙΟ ΙΚΑΙΟ ΑΚΑ ΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ 2003-2004 ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΘΕΜΑ: ΘΕΣΜΙΚΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

Η ΑΠΑΓΟΡΕΥΣΗ ΚΑΤΑΧΡΗΣΤΙΚΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ ΙΚΑΙΩΜΑΤΟΣ(α.25παρ.3Σ) Με τον όρο γενικές συνταγµατικές αρχες εννοούµε ένα σύνολο

Η ΑΠΑΓΟΡΕΥΣΗ ΚΑΤΑΧΡΗΣΤΙΚΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ ΙΚΑΙΩΜΑΤΟΣ(α.25παρ.3Σ) Με τον όρο γενικές συνταγµατικές αρχες εννοούµε ένα σύνολο εργασία 1η σχεδιαγραµµα 1)εισαγωγή:έννοια γενικών συνταγµατικών αρχών 2)ειδικότερα, η απαγόρευση κατάχρησης δικαιώµατος α)έννοια β)καθιέρωση της αρχής γ)εκταση εφαρµογής και σχέση α.25παρ3σ και 281 ΑΚ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΙΑ 6 η ΜΕ ΘΕΜΑ: «ΤΟ ΙΚΑΙΩΜΑ ΕΠΙ ΤΗΣ Ι ΙΑΣ ΕΙΚΟΝΑΣ ΤΩΝ ΗΜΟΣΙΩΝ

ΕΡΓΑΣΙΑ 6 η ΜΕ ΘΕΜΑ: «ΤΟ ΙΚΑΙΩΜΑ ΕΠΙ ΤΗΣ Ι ΙΑΣ ΕΙΚΟΝΑΣ ΤΩΝ ΗΜΟΣΙΩΝ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ, ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ, ΤΟΜΕΑΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑ: «ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΙ ΙΚΕΥΣΗΣ ΣΤΟ ΗΜΟΣΙΟ ΙΚΑΙΟ ΑΚΑ ΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΙ ΙΚΕΥΣΗΣ ΣΤΟ ΗΜΟΣΙΟ ΙΚΑΙΟ ΑΚΑ ΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΙ ΙΚΕΥΣΗΣ ΣΤΟ ΗΜΟΣΙΟ ΙΚΑΙΟ ΑΚΑ ΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ 2003-2004 ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΘΕΜΑ: ΘΕΣΜΙΚΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ- ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΙ ΙΚΕΥΣΗΣ ΣΤΟ ΗΜΟΣΙΟ ΙΚΑΙΟ ΑΚΑ ΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ 2003-2004

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ- ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΙ ΙΚΕΥΣΗΣ ΣΤΟ ΗΜΟΣΙΟ ΙΚΑΙΟ ΑΚΑ ΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ 2003-2004 ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ- ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΙ ΙΚΕΥΣΗΣ ΣΤΟ ΗΜΟΣΙΟ ΙΚΑΙΟ ΑΚΑ ΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ 2003-2004 ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΘΕΜΑ: Η Αρχή της φορολογικής ισότητας

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΙΑ 5 η ΜΕ ΘΕΜΑ: «Η εφαρµογή του δικαιώµατος της επικοινωνίας στον οικογενειακό χώρο» Ι ΑΣΚΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: κ. ΑΝ ΡΕΑΣ ΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ

ΕΡΓΑΣΙΑ 5 η ΜΕ ΘΕΜΑ: «Η εφαρµογή του δικαιώµατος της επικοινωνίας στον οικογενειακό χώρο» Ι ΑΣΚΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: κ. ΑΝ ΡΕΑΣ ΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ, ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ, ΤΟΜΕΑΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑ: «ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ

Διαβάστε περισσότερα

ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ ΑΡ. 1 /2005

ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ ΑΡ. 1 /2005 Αθήνα, 3 Φεβρουαρίου 2005 Αριθ.Πρωτ.: 893 ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ ΑΡ. 1 /2005 Η Αρχή Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών, συνήλθε μετά από πρόσκληση του Προέδρου της σε τακτική συνεδρίαση την 2α Φεβρουαρίου

Διαβάστε περισσότερα

ΕΘΝΙΚΟ & ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ

ΕΘΝΙΚΟ & ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΙΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ: Η ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΗΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ Ι ΑΣΚΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: ΑΝ ΡΕΑΣ ΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ ΦΟΙΤΗΤΡΙΑ:

Διαβάστε περισσότερα

Θέµα εργασίας. Η Θεσµική Προσαρµογή των Συνταγµατικών ικαιωµάτων I (Μον.Πρωτ.Θεσ/νίκης 1080/1995)

Θέµα εργασίας. Η Θεσµική Προσαρµογή των Συνταγµατικών ικαιωµάτων I (Μον.Πρωτ.Θεσ/νίκης 1080/1995) Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήµιο Αθηνών Σχολή Νοµικών, Οικονοµικών και Πολιτικών Επιστηµών Τµήµα Νοµικής, Τοµέας ηµοσίου ικαίου Μεταπτυχιακό ίπλωµα ηµοσίου ικαίου Μάθηµα : Συνταγµατικό ίκαιο Καθηγητής:

Διαβάστε περισσότερα

ΕΘΝΙΚΟ & ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ, ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΤΟΜΕΑΣ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ

ΕΘΝΙΚΟ & ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ, ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΤΟΜΕΑΣ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ ΕΘΝΙΚΟ & ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ, ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΤΟΜΕΑΣ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΙΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ ΘΕΜΑ : «Η ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝ/ΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ. ΕΡΓΑΣΙΑ 4 η :

ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝ/ΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ. ΕΡΓΑΣΙΑ 4 η : ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝ/ΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΕΡΓΑΣΙΑ 4 η : ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 4 4 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΣΤΙΣ ΗΜΟΣΙΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ:

Διαβάστε περισσότερα

ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΒΡΕΤΤΟΥ (Α.Μ.1340200000074)

ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΒΡΕΤΤΟΥ (Α.Μ.1340200000074) ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ, ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΤΟΜΕΑΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΙΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΘΕΜΑ: ΤΟ ΑΠΟΡΡΗΤΟ ΤΗΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝ/ΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ. ΕΡΓΑΣΙΑ 5 η :

ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝ/ΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ. ΕΡΓΑΣΙΑ 5 η : ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝ/ΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΕΡΓΑΣΙΑ 5 η : ΟΙ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΕΣ ΕΓΓΥΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΙΣΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΦΥΛΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑΣ ΒΟΥΛΗΣΗΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ:

Διαβάστε περισσότερα

# εργασία αρ.3# ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣτΕ ΟΠΟΥ ΓΙΝΕΤΑΙ ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΗΝ ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗΣ ΑΞΙΑΣ Σ Χ Ε Ι Α Γ Ρ Α Μ Μ Α 5]ΑΝΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ

# εργασία αρ.3# ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣτΕ ΟΠΟΥ ΓΙΝΕΤΑΙ ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΗΝ ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗΣ ΑΞΙΑΣ Σ Χ Ε Ι Α Γ Ρ Α Μ Μ Α 5]ΑΝΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ 1 # εργασία αρ.3# ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣτΕ ΟΠΟΥ ΓΙΝΕΤΑΙ ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΗΝ ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗΣ ΑΞΙΑΣ 1]ΙΣΤΟΡΙΚΟ Σ Χ Ε Ι Α Γ Ρ Α Μ Μ Α 2]ΝΟΜΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ 3]ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΗ ΝΟΜΟΛΟΓΙΑ 4]ΚΡΙΣΙΜΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ ΙΚΑΙΟΥ 5]ΑΝΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΙΑ. «Το απαραβίαστο της ανθρώπινης αξίας, ως γενικής συνταγµατικής αρχής της ελληνικής έννοµης τάξης»

ΕΡΓΑΣΙΑ. «Το απαραβίαστο της ανθρώπινης αξίας, ως γενικής συνταγµατικής αρχής της ελληνικής έννοµης τάξης» Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήµιο Αθηνών Σχολή Νοµικών, Οικονοµικών και Πολιτικών Επιστηµών Τµήµα Νοµικής, Τοµέας ηµοσίου ικαίου ----------------------------------------------------- Μεταπτυχιακό ίπλωµα

Διαβάστε περισσότερα

ΜΙΑ ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΗ ΑΡΧΗ : Η ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΑΝΑΛΟΓΙΚΟΤΗΤΑΣ ΚΛΟΥΚΟΥ ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΑΘΗΝΑ ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2003

ΜΙΑ ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΗ ΑΡΧΗ : Η ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΑΝΑΛΟΓΙΚΟΤΗΤΑΣ ΚΛΟΥΚΟΥ ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΑΘΗΝΑ ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2003 Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήµιο Αθηνών Σχολή Νοµικών, Οικονοµικών και Πολιτικών Επιστηµών Τµήµα Νοµικής, Τοµέας ηµοσίου ικαίου --------------------------------------------------------------------------------------------------

Διαβάστε περισσότερα

ΜΙΑ ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΗ ΑΡΧΗ :

ΜΙΑ ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΗ ΑΡΧΗ : Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήµιο Αθηνών Σχολή Νοµικών, Οικονοµικών και Πολιτικών Επιστηµών Τµήµα Νοµικής, Τοµέας ηµοσίου ικαίου --------------------------------------------------------------------------------------------------

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ ΤΑ ΘΕΜΕΛΙΩΔΗ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ ΤΑ ΘΕΜΕΛΙΩΔΗ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ ΤΑ ΘΕΜΕΛΙΩΔΗ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ 1.ΤΑ ΘΕΜΕΛΙΩΔΗ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ,ΓΕΝΙΚΑ Ο σύγχρονος πολιτισμός αναπτύσσεται με κέντρο και σημείο αναφοράς τον Άνθρωπο. Η έννομη τάξη, διεθνής και εγχώρια, υπάρχουν για να υπηρετούν

Διαβάστε περισσότερα

Π Ε Ρ Ι Ε Χ Ο Μ Ε Ν Α ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟΥ ΘΕΜΕΛΙΟΥ

Π Ε Ρ Ι Ε Χ Ο Μ Ε Ν Α ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟΥ ΘΕΜΕΛΙΟΥ Π Ε Ρ Ι Ε Χ Ο Μ Ε Ν Α Πρόλογος: Μεθοδολογικές και εννοιολογικές αποσαφηνίσεις Ι. Αντικείμενο της μελέτης, σκοπός και μεθοδολογία ΙΙ. «Δικαιώματα» και «υποχρεώσεις» πολιτειακών οργάνων ΙΙΙ. Η αρμοδιότητα

Διαβάστε περισσότερα

Η Αρχή της Νομιμότητας ως Οριοθέτηση των Συνταγματικών Δικαιωμάτων

Η Αρχή της Νομιμότητας ως Οριοθέτηση των Συνταγματικών Δικαιωμάτων Προπτυχιακή Εργασία Έλενα Κοντραφούρη Η Αρχή της Νομιμότητας ως Οριοθέτηση των Συνταγματικών Δικαιωμάτων ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΜΕΡΟΣ a) Συνταγματικά δικαιώματα Το θέμα που τίθεται υπό διαπραγμάτευση

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΗΓΟΡΟΣ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗ ΑΡΧΗ

ΣΥΝΗΓΟΡΟΣ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗ ΑΡΧΗ ΣΥΝΗΓΟΡΟΣ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗ ΑΡΧΗ 30 Ιανουαρίου 2003 Αριθµ. Πρωτ. 19020.2/01 Ειδ. Επιστήµονας: Ευτ. Φυτράκης 210-72.89.708 Κύριο Χρήστο Νικολουτσόπουλο Πρόεδρο Ένωσης Ελλήνων Εργατολόγων Αβέρωφ 11 104

Διαβάστε περισσότερα

Ε.Ε. Παρ. Ι(Ι), Αρ. 4493,

Ε.Ε. Παρ. Ι(Ι), Αρ. 4493, Ε.Ε. Παρ. Ι(Ι), Αρ. 4493, 25.2.2015 Ν. 23(Ι)/2015 23(Ι)/2015 ΝΟΜΟΣ ΠΟΥ ΠΡΟΝΟΕΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΠΟΥ ΚΑΤΑΔΙΚΑΣΤΗΚΑΝ ΣΕ ΠΟΙΝΙΚΕΣ ΥΠΟΘΕΣΕΙΣ YΠΟ ΤΟ ΦΩΣ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΙΚΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

Συνταγματικό Δίκαιο Ενότητα 2: Κράτος Δικαίου 2

Συνταγματικό Δίκαιο Ενότητα 2: Κράτος Δικαίου 2 ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 2: Κράτος Δικαίου 2 Λίνα Παπαδοπούλου, Αν. Καθηγήτρια Συνταγματικού Δικαίου Σχολής ΑΠΘ Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΠΡΟΣ ΤΑ ΜΕΛΗ

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΠΡΟΣ ΤΑ ΜΕΛΗ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2009-2014 Επιτροπή Νοµικών Θεµάτων 26.4.2012 ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΠΡΟΣ ΤΑ ΜΕΛΗ (0046/2012) Αφορά: Αιτιολογηµένη γνώµη του γερµανικού Οµοσπονδιακού Συµβουλίου (Bundesrat) σχετικά µε την πρόταση

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΟΦΑΣΗ (αριθµ: 123/2018)

ΑΠΟΦΑΣΗ (αριθµ: 123/2018) Μαρούσι, 24 Μαΐου 2018 Αρ. πρωτ.: 1693 ΑΝΑΡΤΗΤΕΑ ΣΤΟ ΙΑ ΙΚΤΥΟ ΑΠΟΦΑΣΗ (αριθµ: 123/2018) Θέµα: Κλήση σε ακρόαση της εταιρείας µε την επωνυµία «...» (εφεξής «.») µε αντικείµενο τον έλεγχο της ενδεχόµενης

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ άρθρο 20 παρ. 1 του Συντάγµατος ΙΚΑΙΩΜΑ ΠΡΟΣΩΡΙΝΗΣ ΙΚΑΣΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ άρθρο 20 παρ. 1 του Συντάγµατος ΙΚΑΙΩΜΑ ΠΡΟΣΩΡΙΝΗΣ ΙΚΑΣΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΙΚΑΙΟ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: Α. ΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ άρθρο 20 παρ. 1 του

Διαβάστε περισσότερα

Ψήφισµα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά µε τα νοµικά επαγγέλµατα και το γενικό συµφέρον στην οµαλή λειτουργία των νοµικών συστηµάτων

Ψήφισµα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά µε τα νοµικά επαγγέλµατα και το γενικό συµφέρον στην οµαλή λειτουργία των νοµικών συστηµάτων P6_TA(2006)0108 Νοµικά επαγγέλµατα Ψήφισµα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά µε τα νοµικά επαγγέλµατα και το γενικό συµφέρον στην οµαλή λειτουργία των νοµικών συστηµάτων Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, έχοντας

Διαβάστε περισσότερα

Σελίδα 1 από 5. Τ

Σελίδα 1 από 5. Τ Σελίδα 1 από 5 ΔΕΟ 10 ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟΥ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ ΣΤΟ ΔΙΚΑΙΟ ΕΥΡΩΠΑΙΚΟ- ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΤΟΜΟΙ Α & Α1 & Β ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ 1. Τι είναι κράτος; Κράτος: είναι η διαρκής σε νομικό πρόσωπο οργάνωση λαού

Διαβάστε περισσότερα

Θέµα εργασίας : Άρθρο 2 παρ. 1 Συντάγµατος( Το απαραβίαστο της ανθρώπινης αξίας) Σχολιασµός Αποφ. 40/1998 Α.Π

Θέµα εργασίας : Άρθρο 2 παρ. 1 Συντάγµατος( Το απαραβίαστο της ανθρώπινης αξίας) Σχολιασµός Αποφ. 40/1998 Α.Π Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήµιο Αθηνών Σχολή Νοµικών, Οικονοµικών και Πολιτικών Επιστηµών Τµήµα Νοµικής, Τοµέας ηµοσίου ικαίου. Μεταπτυχιακό ίπλωµα ηµοσίου ικαίου Μάθηµα «Συνταγµατικό ίκαιο», 2003

Διαβάστε περισσότερα

Διοικητικό Δίκαιο. Εισαγωγή στο Διοικητικό Δίκαιο 1 ο Μέρος. Αν. Καθηγήτρια Ευγ. Β. Πρεβεδούρου Νομική Σχολή Α.Π.Θ.

Διοικητικό Δίκαιο. Εισαγωγή στο Διοικητικό Δίκαιο 1 ο Μέρος. Αν. Καθηγήτρια Ευγ. Β. Πρεβεδούρου Νομική Σχολή Α.Π.Θ. Εισαγωγή στο 1 ο Μέρος Αν. Καθηγήτρια Ευγ. Β. Πρεβεδούρου Νομική Σχολή Α.Π.Θ. Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες,

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΝΟΜΗ ΤΑΞΗ ΚΥΠΡΟΣ. Σύνταγμα Διεθνείς Συμβάσεις Πρωτογενής νομοθεσία Δευτερογενής νομοθεσία. Δικαστήρια

ΕΝΝΟΜΗ ΤΑΞΗ ΚΥΠΡΟΣ. Σύνταγμα Διεθνείς Συμβάσεις Πρωτογενής νομοθεσία Δευτερογενής νομοθεσία. Δικαστήρια ΕΝΝΟΜΗ ΤΑΞΗ ΚΥΠΡΟΣ Σύνταγμα Διεθνείς Συμβάσεις Πρωτογενής νομοθεσία Δευτερογενής νομοθεσία Δικαστήρια Η Κυπριακή Δημοκρατία είναι μια συνταγματική δημοκρατία βασισμένη στις αρχές της νομιμότητας, της ύπαρξης

Διαβάστε περισσότερα

Συνταγματικό Δίκαιο Ενότητα 4: Πηγές του Δικαίου

Συνταγματικό Δίκαιο Ενότητα 4: Πηγές του Δικαίου ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 4: Πηγές του Δικαίου Λίνα Παπαδοπούλου, Αν. Καθηγήτρια Συνταγματικού Δικαίου Σχολής ΑΠΘ Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ Εισαγωγή. 1. Προβληματισμός Μεθοδολογία... 5

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ Εισαγωγή. 1. Προβληματισμός Μεθοδολογία... 5 ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ Εισαγωγή 1. Προβληματισμός... 1 2. Μεθοδολογία... 5 3. Ιστορική και συγκριτική προσέγγιση... 11 α. Ιστορική προσέγγιση... 11 β. Συγκριτική προσέγγιση... 16 i. Γαλλία... 16 ii. Γερμανία... 20

Διαβάστε περισσότερα

«ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΣΩΜΑΤΕΙΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΑΕΡΟΠΟΡΙΑΣ Ο.Σ.Π.Α.»

«ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΣΩΜΑΤΕΙΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΑΕΡΟΠΟΡΙΑΣ Ο.Σ.Π.Α.» Από τη δευτεροβάθμια συνδικαλιστική οργάνωση με την επωνυμία «ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΣΩΜΑΤΕΙΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΑΕΡΟΠΟΡΙΑΣ Ο.Σ.Π.Α.» τέθηκαν υπόψη μου το εξής περιστατικά: Οκτώ (8) από τα είκοσι ένα (21) μέλη του Δ.Σ., το

Διαβάστε περισσότερα

Θέµα εργασίας : Γενικές Συνταγµατικές Αρχές «Απαγόρευση κατάχρησης δικαιώµατος» Καµιντζή Ιωάννα Α.Μ:322 Ε Mail:

Θέµα εργασίας : Γενικές Συνταγµατικές Αρχές «Απαγόρευση κατάχρησης δικαιώµατος» Καµιντζή Ιωάννα Α.Μ:322 Ε Mail: Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήµιο Αθηνών Σχολή Νοµικών, Οικονοµικών και Πολιτικών Επιστηµών Τµήµα Νοµικής, Τοµέας ηµοσίου ικαίου. Μεταπτυχιακό ίπλωµα ηµοσίου ικαίου Μάθηµα «Συνταγµατικό ίκαιο», 2003

Διαβάστε περισσότερα

«ΥΠΑΓΩΓΗ ΘΕΣΜΙΚΗ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΚΑΙ ΑΝΑΛΟΓΙΚΟΤΗΤΑ ΩΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΤΩΝ ΠΡΑΚΤΙΚΩΝ ΔΙΑΦΟΡΩΝ ΣΤΟ ΠΕΔΙΟ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ»

«ΥΠΑΓΩΓΗ ΘΕΣΜΙΚΗ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΚΑΙ ΑΝΑΛΟΓΙΚΟΤΗΤΑ ΩΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΤΩΝ ΠΡΑΚΤΙΚΩΝ ΔΙΑΦΟΡΩΝ ΣΤΟ ΠΕΔΙΟ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ» ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ, ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ Π.Μ.Σ. ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑ: ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΕΣ: ΔΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΔΡΕΑΣ, ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

I. ΑΡΘΡΟ 19 ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ [Απόρρητο Ανταπόκρισης]

I. ΑΡΘΡΟ 19 ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ [Απόρρητο Ανταπόκρισης] I. ΑΡΘΡΟ 19 ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ [Απόρρητο Ανταπόκρισης] 1. Το απόρρητο των επιστολών και της ελεύθερης ανταπόκρισης ή επικοινωνίας µε οποιονδήποτε άλλο τρόπο είναι απόλυτα απαραβίαστο. Νόµος ορίζει τις εγγυήσεις

Διαβάστε περισσότερα

... ΕΝΣΤΑΣΗ ΚΑΤΑ *****

... ΕΝΣΤΑΣΗ ΚΑΤΑ ***** ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ/ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΤΟΥ ΕΝΣΤΑΣΗ Της/του., µονίµου υπαλλήλου µε βαθµό Α κλάδου., υπηρετούσας-ντος στο ως άνω Ίδρυµα, κατοίκου., οδός αριθµός ΚΑΤΑ Των καταρτισθέντων βάσει του άρθρου

Διαβάστε περισσότερα

Α Π Ο Φ Α Σ Η ΑΡ. 26/2004

Α Π Ο Φ Α Σ Η ΑΡ. 26/2004 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Αθήνα 26-04-2004 ΑΠ: 877 ΑΡΧΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ Ε ΟΜΕΝΩΝ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ Α Π Ο Φ Α Σ Η ΑΡ. 26/2004 ΘΕΜΑ: Όροι για την νόµιµη επεξεργασία δεδοµένων προσωπικού χαρακτήρα για τους σκοπούς

Διαβάστε περισσότερα

Η σχολιαζόμενη απόφαση παρουσιάζει σημαντικό. ενδιαφέρον τόσο γιατί πραγματεύεται σημαντικά νομικά ζητήματα

Η σχολιαζόμενη απόφαση παρουσιάζει σημαντικό. ενδιαφέρον τόσο γιατί πραγματεύεται σημαντικά νομικά ζητήματα Θέμα: Θρησκευτική Ελευθερία Η σχολιαζόμενη απόφαση παρουσιάζει σημαντικό ενδιαφέρον τόσο γιατί πραγματεύεται σημαντικά νομικά ζητήματα αναφορικά με το περιεχόμενο του δικαιώματος της θρησκευτικής ελευθερίας

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΟΦΑΣΗ αριθµ: 31/2018

ΑΠΟΦΑΣΗ αριθµ: 31/2018 ΑΠΟΦΑΣΗ αριθµ: 31/2018 Μαρούσι, 6 Ιουνίου 2018 Αρ. πρωτ.: 1825 (ΑΝΑΡΤΗΤΕΑ ΣΤΟ ΙΑ ΙΚΤΥΟ) Θέµα: «Κλήση σε ακρόαση της εταιρείας µε την επωνυµία., µε αντικείµενο τον έλεγχο ενδεχόµενης παραβάσεως της κείµενης

Διαβάστε περισσότερα

Μαρούσι, Αριθ. πρωτ.: 2286 ΑΝΑΡΤΗΤΕΑ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ

Μαρούσι, Αριθ. πρωτ.: 2286 ΑΝΑΡΤΗΤΕΑ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ Μαρούσι, 16.10.2015 Αριθ. πρωτ.: 2286 ΑΝΑΡΤΗΤΕΑ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΑΠΟΦΑΣΗ ( αριθ.:159/2015 ) Θέμα: : Κλήση σε ακρόαση της εταιρείας με την επωνυμία «...» με αντικείμενο τον έλεγχο ενδεχόμενης παραβάσεως της

Διαβάστε περισσότερα

ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝ/ΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ

ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝ/ΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝ/ΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΕΡΓΑΣΙΑ 6 η : ΤΟ ΙΚΑΙΩΜΑ ΤΗΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ Ι ΙΩΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΣΤΗΝ ΕΝΝΟΜΗ ΣΧΕΣΗ ΤΗΣ ΗΜΟΣΙΟΤΗΤΑΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ:

Διαβάστε περισσότερα

Η ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΝΟΜΙΜΟΤΗΤΑΣ ΩΣ ΣΥΝΕΠΕΙΑ ΤΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΚΡΑΤΟΥΣ ΙΚΑΙΟΥ

Η ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΝΟΜΙΜΟΤΗΤΑΣ ΩΣ ΣΥΝΕΠΕΙΑ ΤΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΚΡΑΤΟΥΣ ΙΚΑΙΟΥ Η ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΝΟΜΙΜΟΤΗΤΑΣ ΩΣ ΣΥΝΕΠΕΙΑ ΤΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΚΡΑΤΟΥΣ ΙΚΑΙΟΥ Καθορίζοντας το γενικό περιεχόµενο ενός δικαιώµατος, µε διατάξεις δικαίου στο πλαίσιο γενικής σχέσης, προσδιορίζονται τα ανώτατα όρια άσκησης

Διαβάστε περισσότερα

Το Σύνταγμα της Ελλάδας του 1975/86/01 στο δεύτερο μέρος του περιλαμβάνει τις διατάξεις τις σχετικές με τα ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα.

Το Σύνταγμα της Ελλάδας του 1975/86/01 στο δεύτερο μέρος του περιλαμβάνει τις διατάξεις τις σχετικές με τα ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα. Το Σύνταγμα της Ελλάδας του 1975/86/01 στο δεύτερο μέρος του περιλαμβάνει τις διατάξεις τις σχετικές με τα ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα. Ο κατάλογος των δικαιωμάτων αυτών αποτελεί τη βασική κατοχύρωση

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ Α ΕΞΑΜΗΝΟ ΕΤΟΣ:

ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ Α ΕΞΑΜΗΝΟ ΕΤΟΣ: ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ Α ΕΞΑΜΗΝΟ ΕΤΟΣ: 2009-2010 ΘΕΜΑ: «Ο ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣ» ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΦΥΤΡΟΥ ΛΥΔΙΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. Πρόλογος 2. Ο Κανονισμός της βουλής 3. Η αρχή της αυτονομίας 4. Περιεχόμενο

Διαβάστε περισσότερα

Ηλίας Α. Στεφάνου Έλενα Α. Καπαρδή Δικηγόροι

Ηλίας Α. Στεφάνου Έλενα Α. Καπαρδή Δικηγόροι «Μια πρώτη εκτίµηση της απόφαση του ΔΕΕ στις υποθέσεις Τele2 Sverige AB (C-203/15) και Watson και άλλων (C698/15) για την επεξεργασία δεδοµένων προσωπικού χαρακτήρα στις ηλεκτρονικές επικοινωνίες. Ουσιαστικές,

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ ΆΡΘΡΟ 1 ΣΚΟΠΟΣ. (άρθρο 1 και άρθρο 12 της οδηγίας)

ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ ΆΡΘΡΟ 1 ΣΚΟΠΟΣ. (άρθρο 1 και άρθρο 12 της οδηγίας) ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ «ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗ ΟΔΗΓΙΑΣ 2010/41/ΕΕ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΙΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΤΗΣ 7 Ης ΙΟΥΛΙΟΥ 2010 Για την εφαρμογή της αρχής της ίσης μεταχείρισης ανδρών και γυναικών που ασκούν αυτοτελή

Διαβάστε περισσότερα

Αθήνα, Αριθ. Πρωτ.: Γ/ΕΞ/ 2656/ ΓΝΩΜΟ ΟΤΗΣΗ 2/2016

Αθήνα, Αριθ. Πρωτ.: Γ/ΕΞ/ 2656/ ΓΝΩΜΟ ΟΤΗΣΗ 2/2016 1 Αθήνα, 25-04-2016 Αριθ. Πρωτ.: Γ/ΕΞ/ 2656/25-04-2016 ΑΡΧΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ Ε ΟΜΕΝΩΝ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ ΓΝΩΜΟ ΟΤΗΣΗ 2/2016 Η Αρχή Προστασίας εδοµένων Προσωπικού Χαρακτήρα συνεδρίασε σε πλήρη Ολοµέλεια στο

Διαβάστε περισσότερα

Η ΔΕΣΜΕΥΣΗ ΤΩΝ ΤΡΑΠΕΖΙΚΩΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΩΝ ΚΑΙ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 1 ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΥ ΠΡΟΣΘΕΤΟΥ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟΥ ΤΗΣ ΕΣΔΑ. ΤΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ

Η ΔΕΣΜΕΥΣΗ ΤΩΝ ΤΡΑΠΕΖΙΚΩΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΩΝ ΚΑΙ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 1 ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΥ ΠΡΟΣΘΕΤΟΥ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟΥ ΤΗΣ ΕΣΔΑ. ΤΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΝΩΣΗ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ Η ΔΕΣΜΕΥΣΗ ΤΩΝ ΤΡΑΠΕΖΙΚΩΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΩΝ ΚΑΙ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 1 ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΥ ΠΡΟΣΘΕΤΟΥ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟΥ ΤΗΣ ΕΣΔΑ. ΤΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΣΠΥΡΟΥ Γ. ΑΛΕΞΑΝΔΡΗ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΟΦΑΣΗ ( αριθμ: 253/2013 )

ΑΠΟΦΑΣΗ ( αριθμ: 253/2013 ) ΑΠΟΦΑΣΗ ( αριθμ: 253/2013 ) Μαρούσι, 24 Ιουνίου 2014 Αρ. πρωτ.: 1676 ΑΝΑΡΤΗΤΕΑ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ Θέμα: Το υπ αριθμ. πρωτ. ΑΔΑΕ ΑΠΡ 920/17.06.2010 έγγραφο της εταιρείας με την επωνυμία «..» αναφορικά με ενδεχόμενη

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΤ. : Το με αριθ / έγγραφο του Γραφείου Νομικού Συμβούλου Ι.Κ.Α. Ε.Τ.Α.Μ.

ΣΧΕΤ. : Το με αριθ / έγγραφο του Γραφείου Νομικού Συμβούλου Ι.Κ.Α. Ε.Τ.Α.Μ. «Άσκηση ενδίκων μέσων» ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΕΣΟΔΩΝ Γενικό Έγγραφο: Ε40/338/27-10-06 ΣΧΕΤ. : Το με αριθ. 15176/19-10-06 έγγραφο του Γραφείου Νομικού Συμβούλου Ι.Κ.Α. Ε.Τ.Α.Μ. Σας διαβιβάζουμε το ανωτέρω

Διαβάστε περισσότερα

ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ

ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΤΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΝΟΜΙΚΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ Για το µάθηµα των ατοµικών και κοινωνικών δικαιωµάτων (δ εξάµηνο) εργασία µε ΘΕΜΑ: «Η ΙΑΣΦΑΛΙΣΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ

ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ: ΝΟΜΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕ ΘΕΜΑ: «ΤΟ ΑΠΟΡΡΗΤΟ ΤΗΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ» ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: ΑΝΔΡΕΑΣ Γ. ΔΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ ΦΡΑΝΤΖΕΤΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

Οργάνωση και Λειτουργία του Κράτους 19 ος Διαγωνισμός ΕΣΔΔ 2 ος Διαγωνισμός ΕΣΤΑ Σάββατο 09 Δεκεμβρίου 2006

Οργάνωση και Λειτουργία του Κράτους 19 ος Διαγωνισμός ΕΣΔΔ 2 ος Διαγωνισμός ΕΣΤΑ Σάββατο 09 Δεκεμβρίου 2006 Οργάνωση και Λειτουργία του Κράτους 19 ος Διαγωνισμός ΕΣΔΔ 2 ος Διαγωνισμός ΕΣΤΑ Σάββατο 09 Δεκεμβρίου 2006 Θέμα 2 ον : Η δικαστική λειτουργία αποτελεί μία από τις τρεις θεμελιώδεις λειτουργίες του κράτους.

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ, ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΜΑΘΗΜΑ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ. Ι ΑΣΚΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: κ. Α.

ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ, ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΜΑΘΗΜΑ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ. Ι ΑΣΚΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: κ. Α. ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ, ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΜΑΘΗΜΑ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ Ι ΑΣΚΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: κ. Α. ΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ Η Ι ΙΩΤΙΚΗ ΖΩΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: ΓΡΥΠΙΩΤΗ ΜΑΡΙΑ Α.Μ. 1340200300085

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΕΡΓΟΔΟΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΤΟΥ INTERNET

Ο ΕΡΓΟΔΟΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΤΟΥ INTERNET ΕΠΕΤΕΙΑΚΗ ΗΜΕΡΙΔΑ ΑΠΔΠΧ «Η ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΩΝ ΠΡΟΣΩΠΙΚΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΣΤΟΝ ΕΡΓΑΣΙΑΚΟ ΤΟΜΕΑ» Αθήνα, 22 Μαρτίου 2018 Ο ΕΡΓΟΔΟΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΤΟΥ INTERNET Πέτρος Κ. Τσαντίλας Διδάκτωρ Νομικής Δικηγόρος τ.

Διαβάστε περισσότερα

Αθήνα, 21/11/2016. Αρ. Πρωτ Προς: ΔΙΟΙΚΗΤΗ Γ.Ν ΧΑΛΚΙΔΑΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗ ΔΙΟΙΚ.ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ

Αθήνα, 21/11/2016. Αρ. Πρωτ Προς: ΔΙΟΙΚΗΤΗ Γ.Ν ΧΑΛΚΙΔΑΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗ ΔΙΟΙΚ.ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ ΕΝΩΣΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΩΝ- ΤΡΙΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ (Ε.Ν.Ε.)- Ν.Π.Δ.Δ. Ταχ. Δ/ση :Β. Σοφίας 47 Τ.Κ. :106 76 Αθήνα Τηλ. :210-3648044 Φαξ :210-3648049 Email : info@enne.gr Πληρ.: Αριστείδης

Διαβάστε περισσότερα

Διοικητικό Δίκαιο. Δικαίωμα πρόσβασης στα έγγραφα και δικαίωμα προηγούμενης ακρόασης. Αν. Καθηγήτρια Ευγ. Β. Πρεβεδούρου Νομική Σχολή Α.Π.Θ.

Διοικητικό Δίκαιο. Δικαίωμα πρόσβασης στα έγγραφα και δικαίωμα προηγούμενης ακρόασης. Αν. Καθηγήτρια Ευγ. Β. Πρεβεδούρου Νομική Σχολή Α.Π.Θ. Δικαίωμα πρόσβασης στα έγγραφα και δικαίωμα προηγούμενης ακρόασης Αν. Καθηγήτρια Ευγ. Β. Πρεβεδούρου Νομική Σχολή Α.Π.Θ. Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons.

Διαβάστε περισσότερα

ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ, ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ Π.Μ.Σ. ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ

ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ, ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ Π.Μ.Σ. ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ, ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ Π.Μ.Σ. ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ Μάθημα: Συνταγματικό Δίκαιο Διδάσκοντες: Δημητρόπουλος Ανδρ., Καθηγητής

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΠΡΟΣ ΤΑ ΜΕΛΗ

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΠΡΟΣ ΤΑ ΜΕΛΗ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2009-2014 Επιτροπή Νοµικών Θεµάτων 26.4.2012 ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΠΡΟΣ ΤΑ ΜΕΛΗ (0047/2012) Θέµα: Αιτιολογηµένη γνώµη του Γερµανικού Οµοσπονδιακού Συµβουλίου (Bundesrat) σχετικά µε την πρόταση

Διαβάστε περισσότερα

Συνεκδικασθείσες υποθέσεις Τ-125/03 R και Τ-253/03 R. Akzo Nobel Chemicals Ltd και Akcros Chemicals Ltd κατά Επιτροπής των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων

Συνεκδικασθείσες υποθέσεις Τ-125/03 R και Τ-253/03 R. Akzo Nobel Chemicals Ltd και Akcros Chemicals Ltd κατά Επιτροπής των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων Συνεκδικασθείσες υποθέσεις Τ-125/03 R και Τ-253/03 R Akzo Nobel Chemicals Ltd και Akcros Chemicals Ltd κατά Επιτροπής των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων «Διαδικασία ασφαλιστικών μέτρων Ανταγωνισμός Ελεγκτικές εξουσίες

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΟΦΑΣΗ Αριθ.: 337/2013

ΑΠΟΦΑΣΗ Αριθ.: 337/2013 Μαρούσι, 25 Μαΐου 2016 Αριθ. πρωτ.: 1087 ΑΠΟΦΑΣΗ Αριθ.: 337/2013 (ΑΝΑΡΤΗΤΕΑ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ) Θέμα: «Κλήση σε ακρόαση του «..» με αντικείμενο τον έλεγχο της παραβάσεως της κείμενης νομοθεσίας σε σχέση με

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΠΡΟΣ ΤΑ ΜΕΛΗ

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΠΡΟΣ ΤΑ ΜΕΛΗ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2009-2014 Επιτροπή Νοµικών Θεµάτων 15.6.2011 ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΠΡΟΣ ΤΑ ΜΕΛΗ (49/2011) Θέµα: Αιτιολογηµένη γνώµη της Γερουσίας της Ιταλικής ηµοκρατίας σχετικά µε την πρόταση κανονισµού του

Διαβάστε περισσότερα

7/3/2014. ό,τι είναι νόμιμο είναι και ηθικό ; νόμος είναι το δίκαιο του εργοδότη ; ή νομικός κανόνας

7/3/2014. ό,τι είναι νόμιμο είναι και ηθικό ; νόμος είναι το δίκαιο του εργοδότη ; ή νομικός κανόνας Τ.Ε.Ι. Πειραιά Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών στην Λογιστική και Χρηματοοικονομική Ειδικά θέματα Δικαίου Δρ. Μυλωνόπουλος Δ. Αν. Καθηγητής δίκαιο άδικο ό,τι είναι νόμιμο είναι και ηθικό ; νόμος είναι το

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ 24-10-2006

ΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ 24-10-2006 ΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ 24-10-2006 ΕΠΙΣΤΟΛΗ Γ.Σ.Ε.Ε. ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΕ ΡΟΥ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ Σας κοινοποιούµε την επιστολή που έστειλε η Γ.Σ.Ε.Ε. στην Ένωση ικαστών και Εισαγγελέων και στον ικηγορικό Σύλλογο

Διαβάστε περισσότερα

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑ ΕΝΟΤΗΤΑ Β : TO ΔΙΚΑΙΟ

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑ ΕΝΟΤΗΤΑ Β : TO ΔΙΚΑΙΟ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑ ΕΝΟΤΗΤΑ Β : TO ΔΙΚΑΙΟ Κεφάλαιο 2: Ατομικά & Κοινωνικά Δικαιώματα Περιεχόμενα 1. Δικαιώματα & υποχρεώσεις 2. Άσκηση & κατάχρηση δικαιώματος 3. Τα ατομικά δικαιώματα 4. Τα πολιτικά δικαιώματα

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ. Άρθρο 1. (άρθρο 1 της Οδηγίας) Αντικείμενο της ρύθμισης. Άρθρο 2. (άρθρο 2 της Οδηγίας) Ορισμοί

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ. Άρθρο 1. (άρθρο 1 της Οδηγίας) Αντικείμενο της ρύθμισης. Άρθρο 2. (άρθρο 2 της Οδηγίας) Ορισμοί ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ «Ενσωμάτωση στο ελληνικό δίκαιο της Οδηγίας 2011/99/EE του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 13ης Δεκεμβρίου 2011 περί της ευρωπαϊκής εντολής προστασίας» ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ

Διαβάστε περισσότερα

05 Ευτυχία Γ. Αρµένη Η ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΙΣΟΤΗΤΑΣ

05 Ευτυχία Γ. Αρµένη Η ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΙΣΟΤΗΤΑΣ 05 Ευτυχία Γ. Αρµένη Η ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΙΣΟΤΗΤΑΣ Η αρχή της ισότητας είναι άρρηκτα συνυφασµένη µε την πολιτική και την ατοµική ελευθερία, στις οποίες θεµελιώνεται η έννοια της ηµοκρατίας. Σε όλα τα δηµοκρατικά

Διαβάστε περισσότερα

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΣΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ «ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ Ν. 3126/2003 ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΟΙΝΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ ΤΩΝ ΥΠΟΥΡΓΩΝ»

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΣΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ «ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ Ν. 3126/2003 ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΟΙΝΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ ΤΩΝ ΥΠΟΥΡΓΩΝ» ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΣΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ «ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ Ν. 3126/2003 ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΟΙΝΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ ΤΩΝ ΥΠΟΥΡΓΩΝ» Όπως αναφέρεται στην από 19 Οκτωβρίου 2010, προς την Βουλή των Ελλήνων, Έκθεση της Ειδικής Μόνιμης

Διαβάστε περισσότερα

Έγγραφο συνόδου ΔΙΟΡΘΩΤΙΚΟ. στην έκθεση

Έγγραφο συνόδου ΔΙΟΡΘΩΤΙΚΟ. στην έκθεση Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 2014-2019 Έγγραφο συνόδου 12.1.2018 A8-0395/2017/err01 ΔΙΟΡΘΩΤΙΚΟ στην έκθεση σχετικά με την πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τον έλεγχο αναλογικότητας

Διαβάστε περισσότερα

ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΠΟ ΙΣΤΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ,ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ,ΤΟΜΕΑΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ

ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΠΟ ΙΣΤΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ,ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ,ΤΟΜΕΑΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΠΟ ΙΣΤΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ,ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ,ΤΟΜΕΑΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ «Θεσµική εφαρµογή της θρησκευτικής ελευθερίας στα πλαίσια της θρησκευτικής

Διαβάστε περισσότερα

Ε.Ε. Π α ρ.ι(i), Α ρ.4010, 8/7/2005.Ο ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΘΕΣΠΙΣΗΣ ΓΕΝΙΚΟΥ ΠΛΑΙΣΙΟΥ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗΣ ΤΩΝ ΕΡΓΟΔΟΤΟΥΜΕΝΩΝ ΝΟΜΟΣ ΤΟΥ 2005

Ε.Ε. Π α ρ.ι(i), Α ρ.4010, 8/7/2005.Ο ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΘΕΣΠΙΣΗΣ ΓΕΝΙΚΟΥ ΠΛΑΙΣΙΟΥ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗΣ ΤΩΝ ΕΡΓΟΔΟΤΟΥΜΕΝΩΝ ΝΟΜΟΣ ΤΟΥ 2005 .Ο ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΘΕΣΠΙΣΗΣ ΓΕΝΙΚΟΥ ΠΛΑΙΣΙΟΥ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗΣ ΤΩΝ ΕΡΓΟΔΟΤΟΥΜΕΝΩΝ ΝΟΜΟΣ ΤΟΥ 2005 Για σκοπούς εναρμόνισης με την πράξη της Ευρωπαϊκής Κοινότητας με τίτλο: Επίσημη Εφημερίδα της Ε.Ε.:

Διαβάστε περισσότερα

ΕΘΝΙΚΟ & ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ

ΕΘΝΙΚΟ & ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΕΘΝΙΚΟ & ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ, ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ, ΤΟΜΕΑΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΙΠΛΩΜΑ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑ: ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΙΚΑΙΟ, 2003-2004

Διαβάστε περισσότερα

Το πολίτευμα που προβλέπει το ελληνικό Σύνταγμα του 1975/1986/2001/ Οι θεμελιώδεις αρχές του πολιτεύματος

Το πολίτευμα που προβλέπει το ελληνικό Σύνταγμα του 1975/1986/2001/ Οι θεμελιώδεις αρχές του πολιτεύματος Εισαγωγή στο Διεθνές και Ευρωπαϊκό Δίκαιο Α εξάμηνο 2015/2016 Ν. Κανελλοπούλου Αναπλ. Καθηγ. Συνταγματικού Δικαίου Το πολίτευμα που προβλέπει το ελληνικό Σύνταγμα του 1975/1986/2001/2008 Διάγραμμα του

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΑΘΗΝΑ 2012

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΑΘΗΝΑ 2012 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΑΘΗΝΑ 2012 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ...3 ΠΕ ΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ...4 ΙΚΑΣΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΞΩ ΙΚΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ:...5 ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΗ ΚΑΙ ΚΥΡΩΣΕΙΣ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΠΑΡΑΒΑΤΩΝ...5 ΦΟΡΕΙΣ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ ΤΗΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

της επαγγελματικής ελευθερίας και της προστασίας του ανταγωνισμού. Διατάξεις πο υ

της επαγγελματικής ελευθερίας και της προστασίας του ανταγωνισμού. Διατάξεις πο υ ΝΟΜΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΙΑΤΡΙΚΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΑΘΗΝΩΝ Θέμα : Η απελευθέρωση του ιατρικού επαγγέλματος. Έγκριση των καταστατικών ιατρικών εταψειών από το ΔΙ του ΙΣΑ. Η νέα εγκύκλιος και οι περαιτέρω δυνατότητες. (α)

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΙ ΙΚΕΥΣΗΣ ΣΤΟ ΗΜΟΣΙΟ ΙΚΑΙΟ ΑΚΑ ΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ 2003-2004

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΙ ΙΚΕΥΣΗΣ ΣΤΟ ΗΜΟΣΙΟ ΙΚΑΙΟ ΑΚΑ ΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ 2003-2004 ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΙ ΙΚΕΥΣΗΣ ΣΤΟ ΗΜΟΣΙΟ ΙΚΑΙΟ ΑΚΑ ΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ 2003-2004 ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΘΕΜΑ: Σχολιασµός της υπ αριθµ.

Διαβάστε περισσότερα

Θέµα εργασίας. Η Θεσµική Προσαρµογή των Συνταγµατικών ικαιωµάτων ΙΙ (ΣτΕ 438/2001)

Θέµα εργασίας. Η Θεσµική Προσαρµογή των Συνταγµατικών ικαιωµάτων ΙΙ (ΣτΕ 438/2001) Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήµιο Αθηνών Σχολή Νοµικών, Οικονοµικών και Πολιτικών Επιστηµών Τµήµα Νοµικής, Τοµέας ηµοσίου ικαίου Μεταπτυχιακό ίπλωµα ηµοσίου ικαίου Μάθηµα : Συνταγµατικό ίκαιο Καθηγητής:

Διαβάστε περισσότερα

Το δικαίωμα της επικοινωνίας

Το δικαίωμα της επικοινωνίας 1 Το δικαίωμα της επικοινωνίας Εφαρμογές Δημοσίου Δικαίου Μπουσδέκης Νίκος 2 Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Σχολή Νομικών, Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών Μάθημα: Εφαρμογές Δημοσίου Δικαίου

Διαβάστε περισσότερα

Περιεχόμενο: Αρχή διάκρισης των λειτουργιών

Περιεχόμενο: Αρχή διάκρισης των λειτουργιών Περιεχόμενο: Αρχή διάκρισης των λειτουργιών ΜΑΘΗΜΑ: ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ : Γεώργιος Κ. Παυλόπουλος, Δικηγόρος, Υπ. Διδάκτωρ Δημοσίου Δικαίου Παν/μίου Αθηνών Η αρχή της Διάκρισης των Λειτουργιών

Διαβάστε περισσότερα

Αρχή της αναλογικότητας. Λίνα Παπαδοπούλου Aν. Καθηγήτρια Συνταγματικού Δικαίου

Αρχή της αναλογικότητας. Λίνα Παπαδοπούλου Aν. Καθηγήτρια Συνταγματικού Δικαίου ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 6 η : Αρχή της αναλογικότητας Λίνα Παπαδοπούλου Aν. Καθηγήτρια Συνταγματικού Δικαίου Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό

Διαβάστε περισσότερα

Τα Συνταγματικά δικαιώματα των αλλοδαπών

Τα Συνταγματικά δικαιώματα των αλλοδαπών Τα Συνταγματικά δικαιώματα των αλλοδαπών Όνομα: Λυδία Βραδή ΑΜ:1340200700040 Διδάσκοντες: Α. Δημητρόπουλος, Σ. Βλαχόπουλος Μάθημα: Ατομικά και Κοινωνικά Δικαιώματα Δ Εξάμηνο Περιεχόµενα Σελ. Περιεχόµενα...2-3

Διαβάστε περισσότερα

Μαρούσι, 7 Σεπτεµβρίου 2017 Αρ. πρωτ. : 2543 ΑΝΑΡΤΗΤΕΑ ΣΤΟ ΙΑ ΙΚΤΥΟ ΑΠΟΦΑΣΗ

Μαρούσι, 7 Σεπτεµβρίου 2017 Αρ. πρωτ. : 2543 ΑΝΑΡΤΗΤΕΑ ΣΤΟ ΙΑ ΙΚΤΥΟ ΑΠΟΦΑΣΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΑΡΧΗ ΙΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΤΟΥ ΑΠΟΡΡΗΤΟΥ ΤΩΝ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ Μαρούσι, 7 Σεπτεµβρίου 2017 Αρ. πρωτ. : 2543 ΑΝΑΡΤΗΤΕΑ ΣΤΟ ΙΑ ΙΚΤΥΟ ΑΠΟΦΑΣΗ (αριθµ.: 225/2017) Θέµα: Κλήση σε ακρόαση της εταιρείας µε

Διαβάστε περισσότερα

Ηλεκτρονικές Επικοινωνίες & Εργασιακές Σχέσεις. Ιωάννα Αργυράκη Δικηγόρος LLM, MSc, DPO Ελληνική Εταιρ εία Συμμετοχών και Περιουσίας Α.Ε.

Ηλεκτρονικές Επικοινωνίες & Εργασιακές Σχέσεις. Ιωάννα Αργυράκη Δικηγόρος LLM, MSc, DPO Ελληνική Εταιρ εία Συμμετοχών και Περιουσίας Α.Ε. Ηλεκτρονικές Επικοινωνίες & Εργασιακές Σχέσεις Ιωάννα Αργυράκη Δικηγόρος LLM, MSc, DPO Ελληνική Εταιρ εία Συμμετοχών και Περιουσίας Α.Ε. Ιδιαιτερότητες προστασίας προσωπικών δεδομένων εργαζομένων σχέση

Διαβάστε περισσότερα

Μαρούσι, 24 Μαΐου 2016 Αριθ. πρωτ.: 1080

Μαρούσι, 24 Μαΐου 2016 Αριθ. πρωτ.: 1080 Μαρούσι, 24 Μαΐου 2016 Αριθ. πρωτ.: 1080 A Π Ο Φ Α Σ Η ( αριθ.: 313/2015 ) (ΑΝΑΡΤΗΤΕΑ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ) Θέμα: Κλήση σε ακρόαση της εταιρείας με την επωνυμία «...» με αντικείμενο τον έλεγχο ενδεχόμενης παραβάσεως

Διαβάστε περισσότερα

"Τα ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα στο Σύνταγμα του Μαυροβουνίου"

Τα ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα στο Σύνταγμα του Μαυροβουνίου Μεταπτυχιακό Δίπλωμα Δημοσίου Δικαίου Μάθημα: Συνταγματικό Δίκαιο Διδάσκων Καθηγητής: κ. Αν. Δημητρόπουλος "Τα ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα στο Σύνταγμα του Μαυροβουνίου" Η Βουλή της Δημοκρατίας του

Διαβάστε περισσότερα

PUBLIC ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣΕΝΩΣΗΣ. Βρυξέλλες,27Μαΐου 2014 (OR.en) 10296/14 LIMITE JUR321 JAI368 POLGEN75 FREMP104

PUBLIC ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣΕΝΩΣΗΣ. Βρυξέλλες,27Μαΐου 2014 (OR.en) 10296/14 LIMITE JUR321 JAI368 POLGEN75 FREMP104 ConseilUE ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣΕΝΩΣΗΣ Βρυξέλλες,27Μαΐου 2014 (OR.en) 10296/14 LIMITE PUBLIC JUR321 JAI368 POLGEN75 FREMP104 ΓΝΩΜΗΤΗΣΝΟΜΙΚΗΣΥΠΗΡΕΣΙΑΣ 1 Θέμα: ΑνακοίνωσητηςΕπιτροπήςγιαένανέοπλαίσιοτηςΕΕγιατηνενίσχυσητου

Διαβάστε περισσότερα

Επίσηµη Εφηµερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης ΟΔΗΓΙΕΣ

Επίσηµη Εφηµερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης ΟΔΗΓΙΕΣ L 332/126 ΟΔΗΓΙΕΣ ΕΚΤΕΛΕΣΤΙΚΗ ΟΔΗΓΙΑ (EE) 2015/2392 ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ της 17ης Δεκεμβρίου 2015 για τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 596/2014 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου όσον αφορά την υποβολή αναφορών

Διαβάστε περισσότερα

Οµιλία ηµήτρη ασκαλόπουλου, Προέδρου του ΣΕΒ «ΑΝΟΙΚΤΟ ΦΟΡΟΥΜ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΗ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ» Αθήνα, 11 Ιουλίου 2006

Οµιλία ηµήτρη ασκαλόπουλου, Προέδρου του ΣΕΒ «ΑΝΟΙΚΤΟ ΦΟΡΟΥΜ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΗ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ» Αθήνα, 11 Ιουλίου 2006 11.7.2006 Οµιλία ηµήτρη ασκαλόπουλου, Προέδρου του ΣΕΒ «ΑΝΟΙΚΤΟ ΦΟΡΟΥΜ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΗ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ» Αθήνα, 11 Ιουλίου 2006 Η ανάπτυξη µέσα από την επίτευξη µίας ανταγωνιστικής οικονοµίας σε συνδυασµό

Διαβάστε περισσότερα

José Pedro Pessoa e Costa κατά Επιτροπής των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων

José Pedro Pessoa e Costa κατά Επιτροπής των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟΥ (τρίτο τμήμα) της 13ης Μαρτίου 2003 Υπόθεση Τ-166/02 José Pedro Pessoa e Costa κατά Επιτροπής των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων «Υπάλληλοι - Απόφαση περί κινήσεως πειθαρχικής διαδικασίας

Διαβάστε περισσότερα