Κάθε οικονομία έχει ένα ορισμένο μέγεθος πληθυσμού. Για

Transcript

1 Μάθημα: Αρχές οιικονομίίας (Α.Ο.) Θέμα : << Η Ανεργίία του χτες καιι του σήμερα στην Ελλάδα >> Μαθήτριια : Καλυψώ Αγγελική Κουκουβίνη Καθηγητής : Τζουμερκιιώτης Χρήστος Τάξη : Α2 Έτος :

2 !! Η ΑΝΕΡΓΙΑ ΤΟΥ ΧΤΕΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΗΜΕΡΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ!! Κάθε οικονομία έχει ένα ορισμένο μέγεθος πληθυσμού. Για λόγους οικονομικής ανάλυσης ο πληθυσμός διακρίνεται σε οικονομικά ενεργό και σε οικονομικά μη ενεργό. Ο οικονομικά ενεργός πληθυσμός αποτελεί το εργατικό δυναμικό της οικονομίας και περιλαμβάνει τα άτομα εκείνα τα οποία είναι ικανά προς εργασία και ταυτόχρονα θέλουν να εργαστούν. Τα άτομα εκείνα τα οποία δεν μπορούν να εργαστούν, για παράδειγμα, μικρά παιδιά, ηλικιωμένοι, ασθενείς, στρατιώτες κ.α., δεν ανήκουν στο εργατικό δυναμικό. Επίσης τα άτομα μπορούν να εργαστούν, αλλά για διάφορους λόγους δε θέλουν, για παράδειγμα, τεμπέληδες, δεν ανήκουν στο εργατικό δυναμικό. Συνεπώς, τα άτομα τα οποία δεν μπορούν ή δε θέλουν να εργαστούν αποτελούν τον οικονομικά μη ενεργό πληθυσμό. Το εργατικό δυναμικό χωρίζεται σε δύο κατηγορίες, σε εκείνους οι οποίοι εργάζονται και ονομάζονται απασχολούμενοι και σε εκείνους οι οποίοι δεν εργάζονται και είναι άνεργοι. Με βάση τις παραπάνω διακρίσεις μπορούμε να δώσουμε τους εξής ορισμούς : Εργατικό δυναμικό είναι το σύνολο των ατόμων τα οποία μπορούν και θέλουν να εργαστούν. Απασχολούμενοι είναι τα άτομα τα οποία εργάζονται (φυσικά εξ ορισμού θέλουν και μπορούν να εργαστούν). Άνεργοι είναι τα άτομα τα οποία μπορούν και θέλουν να εργαστούν, αλλά δεν μπορούν να βρουν απασχόληση. Είναι φανερό ότι το άθροισμα των απασχολούμενων και των ανέργων είναι ίσως με το εργατικό δυναμικό.

3 Μέτρηση της ανεργίας Το μέγεθος της ανεργίας μπορεί να μετρηθεί ως απόλυτο μέγεθος, για παράδειγμα, χιλιάδες άνεργοι. Η σημασία όμως του αριθμού αυτού εξαρτάται από το μέγεθος του εργατικού δυναμικού. Για αυτό η ανεργία μετράτε ως ποσοστό επί τοις εκατό (%)του εργατικού δυναμικού, για παράδειγμα, 8%. Είδη ανεργίας Υπάρχουν τέσσερα είδη ή κατηγορίες ανεργίας : η εποχιακή ανεργία, η ανεργία τριβής, η διαρθρωτική ανεργία και η ανεργία λόγω ανεπαρκούς ζήτησης (ή κεϋνσιανή ανεργία). Πιιο αναλυτιικά 1)Εποχιακή ανεργία Πολλές επιχειρήσεις, π.χ. οι αγροτικές και οι τουριστικές, παρουσιάζουν συστηματικές μεταβολές στην παραγωγική τους δραστηριότητα κατά τη διάρκεια του έτους. Οι μεταβολές της παραγωγής συνοδεύονται από αντίστοιχες μεταβολές της απασχόλησης εργατικού δυναμικού και, συνεπώς, από μεταβολές της ανεργίας. Αυτή η ανεργία ονομάζεται εποχιακή. Χαρακτηριστικά της εποχιακής ανεργίας είναι ότι επαναλαμβάνεται κάθε χρόνο και είναι προσωρινή και μικρής σχετικά διάρκειας.

4 2)Ανεργία τριβής Ανεργία τριβής είναι εκείνη η οποία οφείλεται στην αδυναμία της αγοράς να απορροφήσει άμεσα ανέργους, παρότι υπάρχουν κενές θέσεις εργασίας, για τις οποίες οι άνεργοι έχουν τα απαραίτητα προσόντα και επαγγελματική εξειδίκευση. Η ανεργία τριβής οφείλεται στην αδυναμία των εργατών να εντοπίσουν αμέσως τις επιχειρήσεις με τις κενές θέσεις και στην αδυναμία των επιχειρήσεων να εντοπίσουν τους άνεργους εργάτες. Επίσης, μπορεί να οφείλεται στη γεωγραφική απόσταση μεταξύ της περιοχής όπου υπάρχει ανεργία και αυτής όπου υπάρχουν κενές θέσεις εργασίας. Γενικότερα οφείλεται στην έλλειψη ενός επαγγελματικού συστήματος πληροφοριών για ύπαρξη ανέργων και επιχειρήσεων με κενές θέσεις εργασίας. 3)Διαρθρωτική ανεργία Όταν σε μια οικονομία υπάρχουν άνεργοι και κενές θέσεις εργασίας, αλλά οι άνεργοι δεν μπορούν να απασχοληθούν στις υπάρχουσες κενές θέσεις, επειδή υπάρχει αναντιστοιχία ανάμεσα στα προσόντα και την εξειδίκευση των ανέργων και σε αυτά που απαιτούνται για την κάλυψη των κενών θέσεων, η ανεργία αυτή ονομάζεται διαρθρωτική. Οφείλεται σε τεχνολογικές μεταβολές, οι οποίες δημιουργούν νέα επαγγέλματα και αχρηστεύουν άλλα, και σε αλλαγές στη διάρθρωση της ζήτησης, οι οποίες αυξάνουν τη ζήτηση ορισμένων προϊόντων και ταυτόχρονα μειώνουν τη ζήτηση άλλων. Όπως είναι φανερό, η διαρθρωτική ανεργία δημιουργείται από την δυσαναλογία που υπάρχει προσφοράς και ζήτησης των διαφόρων ειδικεύσεων. Η μείωσή της απαιτεί επανεκπαίδευση των ανέργων, ώστε να αποκτήσουν τις ειδικεύσεις στις οποίες υπάρχει έλλειψη. Διαφορετικά, η διαρθρωτική ανεργία μπορεί να είναι μεγάλης διάρκειας. 4) Κεϋνσιανή(κυκλική) ανεργία Η ανεργία λόγω ανεπαρκούς ζήτησης ονομαζόμενη και κεϋνσιανή ανεργία, είναι εκείνη που προέρχεται από την πτώση της οικονομικής δραστηριότητας στις φάσεις της καθόδου και της ύφεσης του οικονομικού κύκλου. Πρόκειται, δηλαδή, για αδυναμία της συνολικής

5 ζήτησης της οικονομίας να απορροφήσει τη συνολική προσφορά του εργατικού δυναμικού. Η ανεργία αυτή έχει κυκλικό χαρακτήρα, δηλαδή επαναλαμβάνεται, και η διάρκειά της εξαρτάται από τη διάρκεια του οικονομικού κύκλου. Πιο παλιά το Διάγραμμα 1.9 παρουσιάζουν την Ανεργία στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ), στην Ελλάδα αλλά και σε κάθε ελληνική περιφέρεια. Όσον αναφορά την ελληνική επικράτεια, η περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας κατέχει το μεγαλύτερο ποσοστό ανεργίας για το 2001 ενώ η Πελοπόννησος βρίσκεται στη δέκατη θέση με διαφορά από την πρωτοπόρο περιοχή της Ανατολικής Μακεδονίας & Θράκης και με πολύ μεγαλύτερη από την περιοχή των Ιονίων Νησιών που ακολουθεί. Διάγραμμα 1.9 Ανεργία ως ποσοστό του συνολικού εργατικού δυναμικού (2001)

6 Διαχρονική Εξέλιξη Μελετώντας τον Πίνακα 1.10 και το Διάγραμμα 1.10, όπου παρουσιάζεται η διαχρονική εξέλιξη της Ανεργίας, παρατηρούμε ότι το 2000 για την Πελοπόννησο ήταν το χειρότερο έτος. Η συνολική αύξηση που παρατηρείται στον δείκτη της Πελοποννήσου, την περίοδο , είναι 7% ενώ η αύξηση του δείκτη της Ελλάδας είναι 6%.!! ΑΝΕΡΓΙΑ ΕΛΛΑΔΑ ΠΟΣΟΣΤΟ ΕΠΙ ΤΗΣ ΕΚΑΤΟ (%) ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΝΕΡΓΩΝ (χ1000) 9,6 10,8 11,7 11,1 10,2 408,1 478,4 523,4 491,1 444,7 ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ ΠΟΣΟΣΤΟ ΕΠΙ ΤΗΣ ΕΚΑΤΟ (%) ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΝΕΡΓΩΝ (χ1000) 7,6 8,1 7,6 9,3 8,1 16,9 18,3 17,0 20,8 16,9 EUROSTAT (NEW CRONOS 2002) Πίνακας 1.10 Ανεργία ( ) Διάγραμμα 1.10 Ανεργία ως ποσοστό του συνολικού εργατικού δυναμικού ( )

7 Πιο πρόσφατα Στο πρωτοφανές των τελευταίων ετών επίπεδο του 12,1% έφθασε η ανεργία στην Ελλάδα, ενώ ξεπέρασε κάθε προηγούμενο η ανεργία στους νέους ετών που έφθασε στο 32,0%(!) τον περασμένο Φεβρουάριο. Οι άνεργοι τον ίδιο μήνα ανήλθαν σε έναντι που ήταν τον Φεβρουάριο του 2009 και τον Φεβρουάριο του Οι άνεργοι αυξήθηκαν κατά τον Φεβρουάριο του 2010 σε σχέση με τον Φεβρουάριο του 2009 (αύξηση 34,2%) και κατά άτομα σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα, τον Ιανουάριο του 2010 (αύξηση 6,7%). Παράλληλα, οι απασχολούμενοι μειώθηκαν κατά άτομα τον Φεβρουάριο του 2010 σε σχέση με τον Φεβρουάριο του 2009 (μείωση 1,9%) και κατά σε σχέση με τον Ιανουάριο του 2010 (μείωση 0,9%), σύμφωνα με χθεσινό δελτίο που εξέδωσε με ολιγοήμερη καθυστέρηση η Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ). Η ανεργία έπληξε για μία ακόμη φορά περισσότερο τις γυναίκες (15,3% έναντι 12,3% πέρυσι) σε σχέση με τους άνδρες (9,8% έναντι 7,0% πέρυσι). Εξάλλου, η αύξηση της ανεργίας εφέτος τον Φεβρουάριο σε σχέση με τον περυσινό αντίστοιχο μήνα αφορά όλες τις ομάδες ηλικιών.

8 Σε ότι αφορά την ανεργία κατά περιφέρεια, τα υψηλότερα ποσοστά καταγράφονται στο Νότιο Αιγαίο (21,3% από 17,3% που ήταν πέρυσι), στα Ιόνια Νησιά (16,8% από 11,6%), στη Δυτική Μακεδονία (16,6% από 11,8%), στην Ανατολική Μακεδονία και Θράκη (15,2% από 10,9%) και στην Κρήτη (14,3% από 9,8% που ήταν πέρυσι). Στη Στερεά Ελλάδα η ανεργία αυξήθηκε στο 12,8% από 9,9% πέρυσι, στην Κεντρική Μακεδονία αυξήθηκε στο 12,6% από 8,8% και στην Ήπειρο στο 12,2% από 10,4% πέρυσι. Οι περιφέρειες με τη χαμηλότερη ανεργία είναι: η Θεσσαλία με 10,3% από 7,2% που ήταν πέρυσι, η Δυτική Ελλάδα με 10,6% από 12,3%, η Αττική με 10,9% από 8,0%, η Πελοπόννησος με 9,1% από 6,9% και το Βόρειο Αιγαίο με 7,9% από 7,5% που ήταν πέρυσι. Ιδιαίτερα δυσάρεστο είναι επίσης το γεγονός ότι ο αριθμός των απασχολουμένων ( άτομα) παραμένει χαμηλότερος από τον αριθμό των ανέργων και του μη οικονομικά ενεργού πληθυσμού!!!( άτομα).!! ΑΙΤΙΑ Η τεχνολογική ανάπτυξη και η εισβολή της μηχανής στην παραγωγική διαδικασία. Απουσία επαγγελματικού προσανατολισμού από το σχολείο. Κυριαρχία ανορθολογικών κριτηρίων επιλογής επαγγέλματος. Απουσία οργανωμένης τεχνικοεπαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης από τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Έλλειψη καταρτισμένων και εξειδικευμένων στελεχών. Το φαινόμενο της υπερεργασίας. Οι οικονομικές κρίσεις που είναι κρίσεις υποκατανάλωσης και οδηγούν σε μείωση των θέσεων εργασίας. Παρασιτικά φαινόμενα επιχειρηματίες που μοναδικό στόχο έχουν να ωφεληθούν με ανορθόδοξους τρόπους. Ξενομανία και μιμητισμός. Αστυφιλία και συγκέντρωση του μεγαλύτερου τμήματος του πληθυσμού στα δύο μεγάλα αστικά κέντρα (Αθήνα Θες/νίκη). Εισροή οικονομικών μεταναστών και προσφύγων στα μεγάλα αστικά κέντρα οι οποίοι προκαλούν σε μεγάλο βαθμό την ανεργία, εφόσον αποτελούν φτηνό εργατικό δυναμικό.

9 ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ Οικονομική καχεξία αδυναμία κάλυψης βασικών και μη αναγκών. Βία και εγκληματικότητα. Ο άνεργος αισθάνεται παραγκωνισμένος παράσιτο άχρηστος. Βιώνει ένα πλέγμα ενοχής εφόσον ζει εις βάρος κάποιων άλλων. Υπαρξιακά προβλήματα. Υποθήκευση της ελευθερίας ανάγκη για συμβιβασμούς που συχνά μπορεί και να αμαυρώσουν την ηθική του ατόμου. Προβλήματα στις σχέσεις του με τους άλλους ζήλεια, φθόνος, περιθωριοποίηση. Δεν ικανοποιεί τη δημιουργική του διάθεση αίσθηση του ανικανοποίητου. Άσκηση άλλου επαγγέλματος βαρεμάρα ρουτίνα αλλοτρίωση πτώση της παραγωγικότητας ή αντικείμενο εκμετάλλευσης. Κλονισμός της εμπιστοσύνης του πολίτη στο κράτος ηθική αποχαλίνωση αδιαφορία για τα κοινά αδυναμία συνεργασίας. Στρατιές ανέργων που διεκδικούν όχι πάντα με νόμιμο και αποδεκτό τρόπο το δικαίωμά τους στην εργασία. Μείωση της αγοραστικής δύναμης του κοινού. Ανάπτυξη παρασιτικών επαγγελμάτων. ΜΕΤΡΑ Προϋποθέσεις και κίνητρα για παραγωγικές επενδύσεις. Κίνητρα για αποκέντρωση. Απαγόρευση της διπλοθεσίας. Σύγχρονος επαγγελματικός προσανατολισμός στο σχολείο. Ύπαρξη ίσων ευκαιριών για όλους τους νέους. Η αγορά εργασίας να αποτελεί σοβαρό κριτήριο επιλογής του επαγγέλματος. Στροφή προς τα τεχνικά επαγγέλματα οργάνωση αξιόπιστου συστήματος τεχνικής και επαγγελματικής κατάρτισης.

10 Δημόσιες επενδύσεις από την πλευρά του κράτους δημόσια έργα δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Συνέχιση των προγραμμάτων του ΟΑΕΔ. ΤΕΛΙΚΑ Το πρόβλημα της ανεργίας είναι αρκετά πολύπλοκο ενώ οι αιτίες της ποικίλουν. Μελετώντας την ελληνική αγορά εργασίας προκύπτει πως το πρόβλημα της ανεργίας οφείλεται κυρίως σε θεσμικούς παράγοντες. Συγκεκριμένα, παρατηρούμε πως η τάση των Ελλήνων για ανώτερη εκπαίδευση αλλά και ο προσανατολισμός του εκπαιδευτικού συστήματος προς το δημόσιο τομέα έχει αυξήσει σημαντικά την προσφορά πτυχιούχων χωρίς να βρίσκει ιδιαίτερη ανταπόκριση από την πλευρά της ζήτησης. Το φαινόμενο αυτό έχει οδηγήσει σε υψηλά επίπεδα ανεργίας μεταξύ των πτυχιούχων. Άλλοι παράγοντες που συντηρούν την ανεργία είναι η υψηλή προστασία των εργαζομένων και το υψηλό μη μισθολογικό κόστος αφού δυσκολεύουν την πρόσβαση των νεοεισερχομένων στον κόσμο της εργασίας. Επιπλέον, οι κυβερνητικές πολιτικές και συγκεκριμένα οι ενεργητικές πολιτικές απασχόλησης δε φαίνονται ικανές να μειώσουν το ποσοστό της ανεργίας. Τέλος, η εισροή των μεταναστών κατά τα τελευταία χρόνια δεν να έχει σημαντική επίδραση στην ανεργία ενώ ενεργεί μάλλον θετικά στην

11 παραγωγικότητα του αγροτικού τομέα. Όπως προκύπτει λοιπόν από τα παραπάνω το πρόβλημα της ανεργίας στην Ελλάδα είναι σε μεγάλο βαθμό διαρθρωτικό και επομένως η καταπολέμηση του απαιτεί την ενεργοποίηση μικροοικονομικών πολιτικών σε συνδυασμό φυσικά με άλλους παράγοντες όπως η προσπάθεια προσέλκυσης επενδύσεων σε τομείς με διεθνείς ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα.!! ΤΕΛΟΣ!! ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ AF%CE%B1