Ο Ευρωπαίος Διαμεσολαβητής

Transcript

1 ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ Ο Ευρωπαίος Διαμεσολαβητής Έκθεση Διεξαγωγή: Φεβρουάριος 2011 Δημοσίευση: Απρίλιος 2011 Ειδικό Ευρωβαρόμετρο/ Έκδοση TNS Opinion & Social

2 Ειδικό Ευρωβαρόμετρο «O Ευρωπαίος Διαμεσολαβητής» Διεξήχθη από την TNS Opinion & Social κατόπιν αιτήματος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Ευρωπαίου Διαμεσολαβητή. TNS Opinion & Social Avenue Herrmann Debroux, Βρυξέλλες Βέλγιο 1

3 Πίνακας Περιεχομένων ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 3 ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΑΠΟΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΔΙΑΜΕΣΟΛΑΒΗΤΗ ΚΑΙ ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ Πόσο ενημερωμένοι νιώθουν οι πολίτες σχετικά με το Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ Ενδιαφέρον της κοινής γνώμης να μάθει για το ρόλο του Διαμεσολαβητή Ο ΡΟΛΟΣ ΚΑΙ Η ΕΠΙΔΟΣΗ ΤΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΤΗΣ ΕΕ ΤΟΜΕΙΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ Οι αρμοδιότητες του Διαμεσολαβητή Δικαιώματα των πολιτών της ΕΕ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ ΠΡΟΣΑΡΤΗΜΑΤΑ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΠΙΝΑΚΕΣ 2

4 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ο Ευρωπαίος Διαμεσολαβητής 1 διερευνά καταγγελίες κακοδιοίκησης στα θεσμικά και λοιπά όργανα και οργανισμούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ). Στα θεσμικά όργανα περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το Συμβούλιο της ΕΕ και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων και το Ευρωπαϊκό Ίδρυμα για τη Βελτίωση των Συνθηκών Διαβίωσης και Εργασίας είναι παραδείγματα οργανισμών της Ένωσης, στους οποίους μπορεί να διεξάγει έρευνα. Μόνο το Δικαστήριο, το Γενικό Δικαστήριο και το Δικαστήριο Δημόσιας Διοίκησης της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατά την άσκηση των δικαιοδοτικών τους καθηκόντων δεν εμπίπτουν στην αρμοδιότητά του. Οι καταγγελίες που λαμβάνει ο Διαμεσολαβητής αφορούν υποθέσεις για έλλειψη διαφάνειας, διοικητικές παρατυπίες, μη δίκαιη μεταχείριση, διακρίσεις και κατάχρησης εξουσίας και συχνά σχετίζονται με ισχυρισμούς για καταπάτηση των δικαιωμάτων του πολίτη, όπως αυτά είναι κατοχυρωμένα στο Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων 2. Βασικός σκοπός του Χάρτη και της Συνθήκης της Λισσαβόνας, η οποία κατέστησε το Χάρτη νομικά δεσμευτικό για τα θεσμικά όργανα της ΕΕ και τα κράτη μέλη κατά την εφαρμογή της νομοθεσίας της ΕΕ, είναι να βελτιώσουν τη σχέση ανάμεσα στους πολίτες και την ΕΕ. Οπότε, ένας σημαντικός στόχος αυτής της έρευνας είναι να αποτιμήσει πόσο στενά συνδεδεμένοι με την ΕΕ νιώθουν ότι είναι οι ίδιοι οι απλοί πολίτες και να αξιολογήσει πόσο καλά ενημερωμένοι είναι σχετικά με τα δικαιώματα τους, τα οποία ορίζονται από το Χάρτη της ΕΕ. Αυτό έχει σχέση με τον Διαμεσολαβητή, όχι μόνο γιατί οι πολίτες πρέπει, φυσικά, να γνωρίζουν τα δικαιώματά τους ώστε να μπορούν να καταλαβαίνουν πότε αυτά καταπατούνται, αλλά και επειδή αυτού του είδους οι πληροφορίες ενισχύουν τη δυνατότητα του Διαμεσολαβητή να δρα προληπτικά συνεργαζόμενος με άλλα θεσμικά όργανα της ΕΕ, προκειμένου στο επίκεντρο του έργου τους να βρίσκονται πάντοτε οι Ευρωπαίοι πολίτες. Επιπλέον, ζητείται η γνώμη των Ευρωπαίων σχετικά με την επίδοση της διοίκησης της ΕΕ ώστε να εντοπιστούν οι τομείς οι οποίοι χρήζουν βελτίωσης και να αποφευχθούν οι όποιες μελλοντικές καταγγελίες από τους Ευρωπαίους πολίτες. Πέραν από το να ενημερώνει τους πολίτες για τα δικαιώματά τους, ο Διαμεσολαβητής προσπαθεί, επίσης, να κάνει πιο γνωστό στους πολίτες ότι ο Διαμεσολαβητής είναι μια διαθέσιμη διέξοδος όπου μπορούν να υποβάλλουν τις καταγγελίες τους, σε συνδυασμό με τους εθνικούς ή περιφερειακούς διαμεσολαβητές που υπάρχουν στα μεμονωμένα κράτη μέλη. Σε αυτήν την έρευνα θα αποτιμήσουμε επίσης πόσο καλά κατανοούν οι πολίτες το ρόλο του Διαμεσολαβητή και θα τους ρωτήσουμε πού πιστεύουν 1 Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τον Διαμεσολαβητή είναι διαθέσιμες στη διεύθυνση 2 Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων είναι διαθέσιμες στη διεύθυνση 3

5 ότι θα έπρεπε να δίνει ιδιαίτερο βάρος ο Διαμεσολαβητής ώστε να προστατεύει τα δικαιώματά τους. Κατά τη διεξαγωγή αυτής της έρευνας του Ευρωβαρόμετρου Ευρωπαίοι πολίτες ρωτήθηκαν σχετικά με τον Διαμεσολαβητή της ΕΕ και τα δικαιώματα των πολιτών. Η έρευνα διεξήχθη από το δίκτυο TNS Opinion & Social στα 27 κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης μεταξύ 9 Φεβρουαρίου και 8 Μαρτίου του Η μεθοδολογία που χρησιμοποιήθηκε είναι η ίδια που ακολουθείται στις έρευνες που διεξάγονται για λογαριασμό της Γενικής Διεύθυνσης Επικοινωνίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (Μονάδα «Έρευνα και πολιτική ανάλυση»). 4 Στην παρούσα έκθεση έχει προσαρτηθεί μια τεχνική σημείωση σχετικά με τη μεθοδολογία των συνεντεύξεων που διεξάγονται στο πλαίσιο του δικτύου της TNS Opinion & Social. Αυτή η σημείωση υποδεικνύει τις μεθόδους της συνέντευξης και τα διαστήματα εμπιστοσύνης 5 (confidence intervals). Η μελέτη θα παρέχει μια λεπτομερή ανάλυση του επιπέδου κατανόησης του ρόλου του Διαμεσολαβητή και των δικαιωμάτων των πολιτών, τόσο σε όλη την ΕΕ όσο και στα μεμονωμένα κράτη μέλη. Επίσης, θα αναζητήσει την αποτίμηση των ερωτώμενων για την επίδοση της ΕΕ σε διάφορους βασικούς τομείς και θα συλλέξει απόψεις σχετικά με τους τομείς στους οποίους θα πρέπει να εστιάσει ο Διαμεσολαβητής στο μέλλον. Επιπλέον, η έρευνα παρέχει μια δημογραφική ανάλυση η οποία βοηθά να γίνει κατανοητός ο διαφορετικός τρόπος με τον οποίο ορισμένα κομμάτια της ευρωπαϊκής κοινωνίας αντιλαμβάνονται το ζήτημα των δικαιωμάτων των πολιτών. Η στατιστική ανάλυση περιλαμβάνει: άντρες/γυναίκες, ηλικιακή ομάδα, επίδραση του μορφωτικού επιπέδου και του οικογενειακού εισοδήματος, και ένα εύρος από άλλους κοινωνικοοικονομικούς παράγοντες. ********** Ο δικτυακός τόπος του Ευρωβαρόμετρου βρίσκεται στην παρακάτω διεύθυνση: Θα θέλαμε με την παρούσα ευκαιρία να ευχαριστήσουμε όλους τους ερωτηθέντες στην Ευρωπαϊκή Ένωση, οι οποίοι αφιέρωσαν χρόνο για να συμμετάσχουν σε αυτήν την έρευνα. Χωρίς την ενεργή συμμετοχή τους, αυτή η έρευνα απλούστατα δεν θα ήταν δυνατόν να γίνει. 3 Περαιτέρω πληροφορίες για τη μεθοδολογία που χρησιμοποιήθηκε διατίθενται στην τεχνική σημείωση που διευκρινίζει τις μεθόδους διενέργειας συνεντεύξεων, καθώς και τα διαστήματα εμπιστοσύνης Οι πίνακες με τα αποτελέσματα περιλαμβάνονται στο προσάρτημα. Θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι το σύνολο των ποσοστών στους πίνακες αυτής της έκθεσης μπορεί να υπερβαίνει το 100%, όταν οι ερωτηθέντες είχαν τη δυνατότητα να δώσουν περισσότερες από μία απαντήσεις για την ίδια ερώτηση. 4

6 Σε αυτήν την έκθεση, οι χώρες αναφέρονται με την επίσημη συντόμευση τους: ΣΥΝΤΟΜΕΥΣΕΙΣ EU27 Ευρωπαϊκή Ένωση 27 κράτη μέλη ΔΓ Δεν γνωρίζω ΒΕ BG CZ DK DE ΕΕ EL ES FR ΙΕ ΙΤ CY LT LV LU HU ΜΤ NL ΑΤ PL ΡΤ RO SI SK FI SE UK Βέλγιο Βουλγαρία Τσεχική Δημοκρατία Δανία Γερμανία Εσθονία Ελλάδα Ισπανία Γαλλία Ιρλανδία Ιταλία Κυπριακή Δημοκρατία Λιθουανία Λετονία Λουξεμβούργο Ουγγαρία Μάλτα Ολλανδία Αυστρία Πολωνία Πορτογαλία Ρουμανία Σλοβενία Σλοβακία Φινλανδία Σουηδία Ηνωμένο Βασίλειο 5

7 ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ Μόνο το 14% των πολιτών της ΕΕ θεωρεί ότι είναι ενημερωμένο, είτε καλά είτε αρκετά καλά, σχετικά με το Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ. Το 72% των πολιτών λέει ότι δεν νιώθει πως είναι ενημερωμένο σχετικά με το Χάρτη. Περίπου οι μισοί από τους ερωτώμενους στην ΕΕ θα ήθελαν να γνωρίζουν περισσότερα σχετικά με το τι κάνει ο Ευρωπαίος Διαμεσολαβητής, ενώ οι άλλοι μισοί εκφράζουν ελάχιστο ενδιαφέρον να μάθουν περισσότερα για το ρόλο του. Περίπου ένας στους τέσσερις λέει ότι δεν γνωρίζει αρκετά για την ΕΕ ώστε να κρίνει την επίδοσή της από την άποψη της αποτελεσματικότητας, της νοοτροπίας εξυπηρέτησης του πολίτη ή της διαφάνειας. Το επίπεδο ενδιαφέροντος για τον Διαμεσολαβητή ποικίλει σημαντικά ανάμεσα στα κράτη μέλη, καθώς κυμαίνεται από ποσοστό 74% των ερωτηθέντων στην Κύπρο που εκφράζουν ενδιαφέρον, μέχρι 21% στη Σλοβακία. Ενώ το επίπεδο ικανοποίησης είναι γενικά αρκετά χαμηλό και για τους τρεις τομείς, υπάρχει η αίσθηση ότι η επίδοση της ΕΕ στον τομέα της διαφάνειας είναι χαμηλότερη απ' ό,τι στους τομείς της αποτελεσματικότητας και της νοοτροπίας εξυπηρέτησης του πολίτη. Η πλειοψηφία των ερωτηθέντων (52%) πιστεύει ότι η πιο σημαντική λειτουργία του Διαμεσολαβητή είναι να διασφαλίζει ότι οι πολίτες της ΕΕ γνωρίζουν ποια είναι τα δικαιώματά τους και πώς να τα ασκήσουν. Το δικαίωμα των πολιτών να μετακινούνται και να αλλάζουν τόπο διαμονής ελεύθερα εντός της ΕΕ θεωρείται από το 48% των ερωτηθέντων ως το πιο σημαντικό δικαίωμα. Σχεδόν ένας στους τρεις ερωτηθέντες πιστεύει ότι το δικαίωμα για καλή διοίκηση είναι ένα από τα πιο σημαντικά δικαιώματα. Οι πολίτες που είναι ενημερωμένοι για το Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ τείνουν να αξιολογούν υψηλότερα την επίδοση της ΕΕ από αυτούς που παραδέχονται ότι γνωρίζουν ελάχιστα για το Χάρτη. Οι νεαροί ερωτηθέντες είναι πιο πιθανό να πιστεύουν ότι η ΕΕ έχει καλύτερη επίδοση όσον αφορά την αποτελεσματικότητα, τη νοοτροπία εξυπηρέτησης του πολίτη και τη διαφάνεια, απ ό,τι οι μεγαλύτεροι σε ηλικία. 6

8 1. ΑΠΟΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΔΙΑΜΕΣΟΛΑΒΗΤΗ ΚΑΙ ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ 1.1 Πόσο ενημερωμένοι νιώθουν οι πολίτες σχετικά με το Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ - Οι περισσότεροι πολίτες της ΕΕ νιώθουν ότι δεν είναι καλά ενημερωμένοι σχετικά με το Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων. Μια μικρή μειοψηφία δεν έχει ακούσει ποτέ γι αυτόν - Η μεγάλη πλειοψηφία των πολιτών της ΕΕ (72%) νιώθει ότι δεν είναι ενημερωμένη σχετικά με το Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων. Ποσοστό 36% δηλώνει ότι δεν είναι πολύ καλά ενημερωμένο, ενώ ίδιο ποσοστό δηλώνει ότι δεν είναι καθόλου ενημερωμένο 6. Άλλο ένα 13% αποκαλύπτει αυθόρμητα ότι δεν έχει ακούσει ποτέ για το Χάρτη. Συγκριτικά, μόνο το 14% των ερωτηθέντων στην ΕΕ ισχυρίζεται ότι είναι καλά ενημερωμένο για το θέμα, όπου το 12% των ερωτηθέντων στην ΕΕ είναι αρκετά καλά ενημερωμένο και μόλις το 2% θεωρεί ότι είναι πολύ καλά ενημερωμένο. Κοιτώντας τα αποτελέσματα από τα μεμονωμένα κράτη μέλη, προκύπτει ότι μόνο σε τρεις χώρες, στο Λουξεμβούργο (25%), την Τσεχική Δημοκρατία (22%) και την Ιταλία (21%), το ποσοστό των ερωτηθέντων που νιώθει ότι είναι ενημερωμένο υπερβαίνει το 20% 7. Μόλις το 6% των πολιτών στη Λετονία και το 8% στη Γαλλία, τη Λιθουανία και τη Ρουμανία θεωρεί ότι είναι ενημερωμένο. Τουλάχιστον το 70% των ερωτηθέντων σε 18 κράτη μέλη δηλώνει ότι δεν είναι ενημερωμένο, 8 με ιδιαιτέρως υψηλά ποσοστά να σημειώνονται στην Ισπανία (88%) και τη Φινλανδία (85%). Ενώ μόνο το 49% των ερωτηθέντων στην Πορτογαλία θεωρεί ότι δεν είναι ενημερωμένο, πολύ μεγάλο ποσοστό 6 QB1: «Πόσο ενημερωμένος/η νιώθετε ότι είστε σχετικά με το Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ;» Πιθανές απαντήσεις: πολύ καλά ενημερωμένος/η, αρκετά καλά ενημερωμένος/η, όχι και τόσο καλά ενημερωμένος/η, καθόλου ενημερωμένος/η, δεν έχω ακούσει ποτέ για αυτό (ΑΥΘΟΡΜΗΤΑ). 7 «Ενημερωμένοι» σημαίνει είτε «πολύ καλά ενημερωμένοι» είτε «αρκετά καλά ενημερωμένοι» 8 «Μη ενημερωμένοι» σημαίνει είτε «όχι και τόσο καλά ενημερωμένοι» είτε «καθόλου ενημερωμένοι». 7

9 των πολιτών εκεί (39%) δηλώνει ότι δεν έχει ακούσει ποτέ για το Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό ανέρχεται σε 28% στην Ιρλανδία και σε 27% στην Ελλάδα. Η πιο συχνή απάντηση σε 15 κράτη μέλη είναι «όχι και τόσο καλά ενημερωμένος/η», ενώ η πιο κοινή απάντηση στην Πορτογαλία είναι «δεν έχω ακούσει ποτέ γι αυτό» 9. Η ανάλυση των κοινωνικοδημογραφικών στοιχείων αποκαλύπτει ορισμένες διαφορές ανάλογα με τις κατηγορίες των ερωτηθέντων. Παρατηρούνται μικρές διαφοροποιήσεις ανάλογα με το φύλο, με το ποσοστό των αντρών που θεωρούν ότι είναι ενημερωμένοι να είναι λίγο μεγαλύτερο (15% σε σύγκριση με το 11% των γυναικών). Ελαφρώς μεγαλύτερο είναι το ποσοστό των γυναικών που δηλώνουν ότι δεν έχουν ακούσει ποτέ για το Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ (15% σε σύγκριση με το 12% των 9 Ίσος αριθμός ατόμων στη Γαλλία (36%) που δηλώνουν «όχι και τόσο καλά ενημερωμένοι» ή «καθόλου καλά ενημερωμένοι». 8

10 αντρών). Και στα δύο φύλα, το αίσθημα ενημέρωσης είναι μάλλον οριακό, καθώς το 72% των αντρών και το 73% των γυναικών δηλώνουν ότι δεν είναι ενημερωμένοι. Η ηλικία του ερωτηθέντος/της ερωτηθείσας δεν παίζει σχεδόν κανένα ρόλο στις γνώσεις του/της για το Χάρτη της ΕΕ. Μόνο το 12% των ερωτηθέντων που ανήκουν στην ηλικιακή ομάδα 55 ετών και άνω δηλώνει ότι είναι ενημερωμένο, ενώ 13% αυτών που ανήκουν στις ηλικιακές ομάδες και 40-54, και 14% αυτών που ανήκουν στην ηλικιακή ομάδα δηλώνουν το ίδιο. Το 75% αυτών που ανήκουν στην ηλικιακή ομάδα δηλώνει ότι δεν είναι ενημερωμένο, ενώ το ίδιο ισχύει για το 74% αυτών που ανήκουν στην ηλικιακή ομάδα Ωστόσο, το ποσοστό πέφτει στο 72% στην ομάδα των 55 ετών και άνω, και στο 69% στην ομάδα Το μορφωτικό επίπεδο του ατόμου ενδέχεται να επηρεάζει ελαφρώς το επίπεδο των γνώσεών του σχετικά με το Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ. Το 18% των ατόμων που ολοκλήρωσαν την εκπαίδευσή τους μετά το 20ο έτος δηλώνει ότι είναι ενημερωμένο, ενώ το ποσοστό πέφτει στο 11% στα άτομα που ολοκλήρωσαν την εκπαίδευσή τους σε ηλικία από 16 έως 19 ετών και ακόμα περισσότερο, στο 8%, στα άτομα που άφησαν το σχολείο σε ηλικία 15 ετών και κάτω. Το 76% των ατόμων που ολοκλήρωσαν την εκπαίδευσή τους σε ηλικία από 16 έως 19 ετών δηλώνει ότι δεν είναι ενημερωμένο, σε σύγκριση με το 73% των ατόμων που ολοκλήρωσαν την εκπαίδευσή τους από τα 20 και μετά, και το 66% των ατόμων που σπουδάζουν ακόμα. Ενώ μόνο το 70% των ατόμων που ολοκλήρωσαν την εκπαίδευσή τους σε ηλικία 15 ετών και κάτω δηλώνει ότι δεν είναι ενημερωμένο, το ποσοστό των ατόμων αυτής της κατηγορίας που δηλώνει ότι δεν έχει ακούσει ποτέ για το Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ είναι σχετικά υψηλό και φτάνει στο 20%. Από την άποψη της απασχόλησης, πιο πιθανό να δηλώσουν ότι νιώθουν ενημερωμένοι είναι όσοι κατέχουν διευθυντικές θέσεις, οι οποίοι χαρακτηρίζουν τους εαυτούς τους ως ενημερωμένους σε ποσοστό 19%. Το 18% των αυτοαπασχολούμενων ισχυρίζεται επίσης ότι είναι ενημερωμένο, αλλά μόνο το 6% των ατόμων που ασχολούνται με τα οικιακά και το 9% των ανέργων δηλώνουν το ίδιο. Το 18% των ατόμων που ασχολούνται με τα οικιακά δηλώνει ότι δεν έχει ακούσει ποτέ για το Χάρτη της ΕΕ, όπως και το 16% των συνταξιούχων, σε αντίθεση με μόλις το 5% των διευθυντών. Οι λιγότερο εύποροι ερωτηθέντες είναι πιο πιθανό να δηλώσουν ότι δεν έχουν ακούσει ποτέ για το Χάρτη της ΕΕ. Μόνο το 11% των ερωτηθέντων που δεν έχουν δυσκολίες «σχεδόν ποτέ» να πληρώσουν τους λογαριασμούς τους δηλώνει ότι δεν έχει ακούσει ποτέ για το Χάρτη. Όμως, το ποσοστό αυτό σκαρφαλώνει στο 15% των ατόμων που «κατά καιρούς» δυσκολεύονται να πληρώσουν τους λογαριασμούς τους, και αυξάνεται ακόμα περισσότερο, στο 19%, στα άτομα που «τις περισσότερες φορές» δυσκολεύονται. Το 14% των ατόμων που δεν έχουν σχεδόν ποτέ δυσκολίες να πληρώσουν τους λογαριασμούς τους δηλώνει ότι είναι ενημερωμένο, αλλά μόνο το 9% όσων έχουν τις περισσότερες φορές δυσκολίες δηλώνουν το ίδιο. 9

11 Τα άτομα που τοποθετούν τον εαυτό τους χαμηλά στην κοινωνική κλίμακα 10 είναι πιο πιθανό να δηλώνουν αυθόρμητα ότι δεν έχουν ακούσει ποτέ για το Χάρτη. Αυτό δηλώνει το 18% των ερωτηθέντων αυτής της κατηγορίας, σε σύγκριση με το 13% των ατόμων που τοποθετούν τον εαυτό τους στη μέση της κοινωνικής κλίμακας και το 9% των ατόμων που τοποθετούν τον εαυτό τους ψηλά στην κοινωνική κλίμακα. 10 Αυτή η μεταβλητή δημιουργείται δείχνοντας στους ερωτηθέντες μια κλίμακα με 10 σκαλιά και ζητώντας τους να τοποθετήσουν τον εαυτό τους σε ένα από αυτά τα σκαλιά. (το σκαλί «1» αντιστοιχεί στο «κατώτατο επίπεδο της κοινωνίας» και το σκαλί «10» αντιστοιχεί στο «υψηλότερο επίπεδο της κοινωνίας»). 10

12 1.2 Ενδιαφέρον της κοινής γνώμης να μάθει για το ρόλο του Διαμεσολαβητή - Οι μισοί από τους Ευρωπαίους πολίτες εκφράζουν ενδιαφέρον να μάθουν περισσότερα για τις αρμοδιότητες του Διαμεσολαβητή, ενώ οι άλλοι μισοί δείχνουν ελάχιστο ενδιαφέρον για το θέμα - Οι Ευρωπαίοι πολίτες εμφανίζονται διχασμένοι ως προς την ερώτηση για το αν ενδιαφέρονται να μάθουν περισσότερα για τις αρμοδιότητες του Διαμεσολαβητή 11, με σχεδόν τους μισούς να δηλώνουν ότι ενδιαφέρονται (49%) και τους άλλους μισούς (48%) να δηλώνουν ότι δεν ενδιαφέρονται 12. Μόλις το 10% των πολιτών δηλώνουν ότι ενδιαφέρονται πολύ, ενώ το 39% δηλώνουν ότι ενδιαφέρονται αρκετά. Αντιστρόφως, το 29% δηλώνει ότι δεν ενδιαφέρεται και τόσο, με το 19% να δηλώνει ότι δεν ενδιαφέρεται καθόλου. Σε επίπεδο μεμονωμένων χωρών, μόνο σε 11 κράτη μέλη απάντησαν τουλάχιστον οι μισοί ερωτηθέντες ότι ενδιαφέρονται να μάθουν περισσότερα για το ρόλο του Διαμεσολαβητή. Το μεγαλύτερο ενδιαφέρον εμφανίζεται στην Κύπρο, όπου το 74% των πολιτών δηλώνει ότι ενδιαφέρεται, στο Λουξεμβούργο (64%) και στη Μάλτα (62%). Αντιθέτως, μόλις το 21% των ατόμων στη Σλοβακία, το 30% στη Λετονία και το 32% στη Δανία δηλώνουν ότι ενδιαφέρονται για το θέμα. Το ποσοστό των ερωτηθέντων που δηλώνουν ότι δεν ενδιαφέρονται για το ρόλο του Διαμεσολαβητή είναι υψηλότερο στη Σλοβακία (72%), τη Λετονία (68%) και τη Δανία (67%). Μόνο σε ένα κράτος μέλος είναι πιο κοινή η απάντηση «Με ενδιαφέρει πολύ» - στην Κύπρο (40%) - ενώ η απάντηση «δεν με ενδιαφέρει και τόσο» είναι η πιο συχνή σε οχτώ χώρες: Δανία (49%), Λετονία (47%), 11 QB4: «Πόσο σας ενδιαφέρει, εσάς προσωπικά, να ενημερώνεστε σχετικά με τις αρμοδιότητες του Ευρωπαίου Διαμεσολαβητή; Θα λέγατε ότι ;» Πιθανές απαντήσεις: με ενδιαφέρει πολύ, με ενδιαφέρει αρκετά, δεν με ενδιαφέρει και τόσο, δεν με ενδιαφέρει καθόλου. 12 «Ενδιαφέρονται» σημαίνει «ενδιαφέρονται πολύ» ή «ενδιαφέρονται αρκετά». «Δεν ενδιαφέρονται» σημαίνει «δεν ενδιαφέρονται και τόσο» ή «δεν ενδιαφέρονται καθόλου». 11

13 Φινλανδία (45%), Τσεχική Δημοκρατία (43%), Σλοβακία (40%), Ουγγαρία (36%), Πολωνία (36%) και Βουλγαρία (32%). Παρατηρούνται κοινωνικοδημογραφικές διαφοροποιήσεις από τη μια κατηγορία στην άλλη: τα στοιχεία δείχνουν ότι οι διαφορές ανάμεσα στα δύο φύλα είναι αμελητέες και η αντίθεση ανάμεσα στους ερωτηθέντες από διαφορετικές ηλικιακές ομάδες δεν είναι πολύ έντονη. Ωστόσο, ενώ το 53% όσων ανήκουν στην ηλικιακή ομάδα και το 51% όσων ανήκουν στην ηλικιακή ομάδα δηλώνουν ότι ενδιαφέρονται να μάθουν περισσότερα για το ρόλο του Διαμεσολαβητή, μόνο το 46% των ατόμων που ανήκουν στις ηλικιακές ομάδες και 55+ δηλώνει το ίδιο. Οι ερωτηθέντες με υψηλότερο μορφωτικό επίπεδο είναι επίσης πιο πιθανό να εκδηλώνουν ενδιαφέρον για το έργο του Διαμεσολαβητή. Το 59% των ατόμων που ολοκλήρωσαν την εκπαίδευσή τους από τα 20 και μετά δηλώνει ότι ενδιαφέρεται, αλλά αυτό το ποσοστό πέφτει στο 48% για τα άτομα που ολοκλήρωσαν την εκπαίδευσή τους 12

14 από 16 έως 19 ετών, ενώ πέφτει στο 40% για όσους άφησαν το σχολείο στην ηλικία των 15 ετών και κάτω. Τα άτομα που τοποθετούν τον εαυτό τους ψηλά στην κοινωνική κλίμακα είναι πιο πιθανόν να δηλώνουν ότι ενδιαφέρονται να λάβουν περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το Διαμεσολαβητή. Το 56% των ατόμων που είναι ψηλά στην κοινωνική κλίμακα δηλώνει ότι ενδιαφέρεται, σε σύγκριση με το 49% των ατόμων που τοποθετεί τον εαυτό του στη μέση της κοινωνικής κλίμακας και το 42% που λέει ότι βρίσκεται χαμηλά στην κοινωνική κλίμακα. Οι ερωτηθέντες που θεωρούν τον εαυτό τους ενημερωμένο σχετικά με το Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ δείχνουν πολύ μεγαλύτερο ενδιαφέρον να μάθουν περισσότερα για τον Διαμεσολαβητή απ' ό,τι οι ερωτηθέντες που δηλώνουν ότι δεν είναι ενημερωμένοι σχετικά με το Χάρτη. Το 69% όσων είναι ενημερωμένοι σχετικά με το Χάρτη ενδιαφέρεται να μάθει για το Διαμεσολαβητή, σε αντίθεση με το 49% αυτών που δεν είναι καλά ενημερωμένοι σχετικά με το Χάρτη. Τέλος, μόλις το 31% όσων απάντησαν αυθόρμητα ότι δεν έχουν ακούσει ποτέ για το Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ ενδιαφέρεται να ενημερωθεί σχετικά με τις αρμοδιότητες του Ευρωπαίου Διαμεσολαβητή. 13

15 2. Ο ΡΟΛΟΣ ΚΑΙ Η ΕΠΙΔΟΣΗ ΤΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΤΗΣ ΕΕ - Μόνο μια μικρή μειοψηφία των πολιτών της ΕΕ πιστεύει ότι η επίδοση της ΕΕ είναι ικανοποιητική από άποψη αποτελεσματικότητας, με έναν στους τέσσερις να δηλώνει ότι δεν γνωρίζει πόσο αποτελεσματική είναι - Η εντύπωση του κόσμου για τη διοίκηση της ΕΕ σχετικά και με τα τρία κριτήρια υπό εξέταση αποτελεσματικότητα, νοοτροπία εξυπηρέτησης του πολίτη και διαφάνεια είναι ότι το επίπεδο της επίδοσης είναι χαμηλό 13. Και στα τρία, οι περισσότεροι δηλώνουν ότι η επίδοση είναι «μη ικανοποιητική» παρά «μέτρια ικανοποιητική» ή «ικανοποιητική» 14. Στην ερώτηση σχετικά με την αποτελεσματικότητα της διοίκησης, είναι περισσότεροι (35%) αυτοί που πιστεύουν ότι η διοίκηση της ΕΕ παρουσιάζει μη ικανοποιητικό επίπεδο αποτελεσματικότητας από αυτούς που αναφέρουν μέτριο ή υψηλό επίπεδο ικανοποίησης. Οι τρεις στους δέκα ερωτηθέντες θεωρούν ότι η επίδοση της ΕΕ είναι μέτρια ικανοποιητική (31%), ενώ μόλις το 10% τη θεωρούν ικανοποιητική. Ένας στους τέσσερις δηλώνει ότι δεν γνωρίζει πόσο αποτελεσματική είναι η διοίκηση της ΕΕ (24%). Ο μέσος όρος των απαντήσεων στην κλίμακα από το 1 έως το 10 είναι 4,4. 13 QB2: «Με βάση τα όσα γνωρίζετε και χρησιμοποιώντας μια κλίμακα από το 1 ως το 10, πώς θα κρίνατε την επίδοση της διοίκησης της ΕΕ σε κάθε έναν από τους παρακάτω τομείς; «1» σημαίνει ότι η επίδοση της διοίκησης της ΕΕ σε έναν συγκεκριμένο τομέα είναι «καθόλου ικανοποιητική» και «10» σημαίνει ότι η επίδοσή της είναι «πολύ ικανοποιητική» QB2_1: Αποτελεσματικότητα της διοίκησης της ΕΕ, QB2_2: Νοοτροπία εξυπηρέτησης του πολίτη στη διοίκηση της ΕΕ, QB2_3: Διαφάνεια στη διοίκηση της ΕΕ. 14 «Μη ικανοποιητική» αναφέρεται σε όσους απάντησαν από 1 έως 4 στην κλίμακα, «κάπως ικανοποιητική» αναφέρεται σε όσους απάντησαν 5 ή 6 (στην έκθεση θα χρησιμοποιήσουμε τον όρο «μέτρια ικανοποιητική»), «ικανοποιητική» αναφέρεται σε όσους απάντησαν από 7 έως

16 Στο θέμα της νοοτροπίας της εξυπηρέτησης του πολίτη από τη διοίκηση της ΕΕ, οι ερωτηθέντες στην ΕΕ τείνουν μάλλον να πιστεύουν ότι η επίδοση της ΕΕ είναι μη ικανοποιητική (33%), παρά ότι είναι μέτρια ικανοποιητική (30%) ή ικανοποιητική (10%). Ένα επιπρόσθετο ποσοστό 27% των πολιτών δηλώνει ότι δεν γνωρίζει πόσο εξυπηρετική είναι η διοίκηση της ΕΕ. Ο μέσος όρος της βαθμολόγησης σε όλη την ΕΕ είναι 4,4. Υπάρχει γενικότερα η άποψη ότι η επίδοση της ΕΕ στο θέμα της διαφάνειας είναι λιγότερο καλή απ ό,τι στα θέματα της αποτελεσματικότητας και της νοοτροπίας εξυπηρέτησης του πολίτη. Το 42% των πολιτών είναι δυσαρεστημένο με την απόδοση της ΕΕ στο θέμα της διαφάνειας, με το 25% εξ αυτών να δηλώνουν ότι είναι μέτρια ικανοποιημένοι και μόνο το 9% να εκφράζει ικανοποίηση. Το 24% των πολιτών δεν γνωρίζει με πόση διαφάνεια λειτουργεί η ΕΕ. Η μέση βαθμολογία σε όλη την ΕΕ είναι 4, η χαμηλότερη από τις τρεις υπό εξέταση παραμέτρους. Η ανάλυση των δεδομένων από τις μεμονωμένες χώρες δίνει μια σαφή εικόνα για το ποιες χώρες έχουν τη θετικότερη εντύπωση για την επίδοση της διοίκησης της ΕΕ. Οι ερωτηθέντες από τη Μάλτα και τη Σλοβακία έχουν την πιο θετική εντύπωση για την επίδοση της ΕΕ και στους τρεις τομείς, ενώ και στη Βουλγαρία και τη Ρουμανία η έγκριση για την επίδοση της ΕΕ είναι σταθερά σε υψηλά επίπεδα. Στο άλλο άκρο της κλίμακας, οι ερωτηθέντες από τη Γερμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο έχουν μια σταθερά κακή εντύπωση για την επίδοση της διοίκησης της ΕΕ. Όσον αφορά την αποτελεσματικότητα της διοίκησης της ΕΕ, μια σχετική πλειοψηφία των ερωτηθέντων σε 12 χώρες απαντά ότι «δεν γνωρίζει» πόσο αποτελεσματική είναι η ΕΕ. Η μέση βαθμολογία είναι υψηλότερη στη Μάλτα (5,6), τη Βουλγαρία (5,4) και τη Σλοβακία (5,4), ενώ είναι χαμηλότερη στο Ηνωμένο Βασίλειο (3,7), τη Γερμανία (3,9) και τη Σουηδία (3,9). Τα αναλυτικά αποτελέσματα είναι τα εξής: σχετικά μεγάλος αριθμός ατόμων στη Μάλτα (26%), τη Σλοβακία (26%) και τη Ρουμανία (22%) κρίνει την επίδοση της διοίκησης της ΕΕ ικανοποιητική από άποψη αποτελεσματικότητας, σε αντίθεση με μόλις το 4% των ερωτηθέντων στο Ηνωμένο Βασίλειο και το 6% στη Γαλλία και τη Σουηδία που έχουν την ίδια άποψη. Το 48% των ερωτηθέντων στο Βέλγιο δηλώνει ότι η επίδοση της ΕΕ είναι μέτρια ικανοποιητική, όπως επίσης το 45% των ατόμων στην Ολλανδία και το 43% στο Λουξεμβούργο. Ωστόσο, το 20% των ερωτηθέντων στη Ρουμανία θεωρεί ότι η επίδοση της ΕΕ είναι αρκετά ικανοποιητική, όπως και το 21% στη Βουλγαρία και το 22% στο Ηνωμένο Βασίλειο. Μεγάλο ποσοστό των ερωτηθέντων στη Σουηδία (55%), τη Δανία (49%) και την Αυστρία (48%) κρίνει το επίπεδο της αποτελεσματικότητας της ΕΕ μη ικανοποιητικό, ενώ μόλις το 17% των ατόμων στη Βουλγαρία και τη Μάλτα συμφωνεί με αυτήν την άποψη. Μεγάλο 15

17 ποσοστό των ατόμων στη Βουλγαρία (47%) και την Ιρλανδία (42%) δηλώνει ότι δεν γνωρίζει πόσο αποτελεσματική είναι η ΕΕ. Όταν γίνεται ανάλυση των εντυπώσεων σε επίπεδο μεμονωμένων χωρών σχετικά με τη νοοτροπία εξυπηρέτησης του πολίτη στην ΕΕ, η πιο δημοφιλής απάντηση σε 17 κράτη μέλη είναι «δεν γνωρίζω». Η μέση βαθμολογία είναι υψηλότερη στη Μάλτα (5,5) και τη Σλοβακία (5,5), ενώ είναι χαμηλότερη στο Ηνωμένο Βασίλειο (3,7) και τη Γερμανία (3,9). Σχετικά υψηλά ποσοστά των ερωτηθέντων στη Σλοβακία (26%), τη Ρουμανία (22%) και τη Μάλτα (20%) θεωρούν την επίδοση της διοίκησης της ΕΕ ικανοποιητική στο θέμα της προσοχής της στην εξυπηρέτηση του πολίτη, ενώ μόλις το 5% των ατόμων στο Ηνωμένο Βασίλειο και το 6% στη Γαλλία και τη Γερμανία μοιράζονται την ίδια άποψη. Το 43% των ερωτηθέντων στο Βέλγιο δηλώνει ότι η επίδοση της ΕΕ είναι μέτρια ικανοποιητική, όπως επίσης το 40% στη Φινλανδία και το 39% στην Ολλανδία. Μόνο το 20% των ατόμων στη Βουλγαρία και το Ηνωμένο Βασίλειο θεωρεί ότι η επίδοση της ΕΕ είναι μέτρια ικανοποιητική. Στην Αυστρία (47%), τη Γερμανία (44%) και τη Δανία (43%), σημαντικό ποσοστό των ερωτηθέντων βρίσκει το επίπεδο της αποτελεσματικότητας της ΕΕ μη ικανοποιητικό, ενώ μόνο το 16% των ατόμων στη Βουλγαρία και το 17% στη Μάλτα συμφωνούν με αυτό. Μεγάλο ποσοστό των ατόμων στη Βουλγαρία (48%) και την Ιρλανδία (45%) δηλώνει ότι δεν γνωρίζει τι επίπεδο νοοτροπίας εξυπηρέτησης του πολίτη υπάρχει στην ΕΕ. Στο θέμα της διαφάνειας, η απάντηση «δεν γνωρίζω» είναι και πάλι η πιο δημοφιλής σε 17 κράτη μέλη. Η μέση βαθμολογία είναι υψηλότερη στη Σλοβακία (5,4) και τη Ρουμανία (5,3), ενώ είναι χαμηλότερη στη Δανία (3,1), τη Γερμανία (3,2) και το Ηνωμένο Βασίλειο (3,2). Σχετικά μεγάλος αριθμός ερωτηθέντων στη Σλοβακία (24%) και τη Ρουμανία (21%) θεωρεί ότι η επίδοση της ΕΕ στο θέμα της διαφάνειας είναι ικανοποιητική, αλλά μόνο το 3% των ατόμων στη Δανία και το 4% στο Ηνωμένο Βασίλειο πιστεύουν το ίδιο. Το 40% των ερωτηθέντων στη Φινλανδία και το 36% στην Ιταλία βρίσκουν ότι η επίδοση της ΕΕ είναι μέτρια ικανοποιητική, αλλά μόνο το 14% των ατόμων στο Ηνωμένο Βασίλειο και το 18% στη Δανία και τη Γερμανία την περιγράφουν με τον ίδιο τρόπο. Το 64% των ατόμων στη Δανία και το 62% στην Αυστρία δηλώνουν ότι η επίδοση της ΕΕ είναι μη ικανοποιητική, αν και μόνο το 20% των πολιτών στη Βουλγαρία και το 23% στη Ρουμανία είναι το ίδιο επικριτικό. Όπως και πριν, μεγάλο ποσοστό των ατόμων στη Βουλγαρία (46%) και την Ιρλανδία (44%) δηλώνει ότι δεν γνωρίζει πόση διαφάνεια υπάρχει στην ΕΕ. 16

18 Τα κοινωνικο-δημογραφικά στοιχεία αποκαλύπτουν ότι οι άντρες τείνουν ελαφρώς περισσότερο να δηλώνουν δυσαρεστημένοι με την επίδοση της ΕΕ. Για παράδειγμα, στο ζήτημα της αποτελεσματικότητας, το 39% των αντρών δηλώνει ότι η επίδοση της ΕΕ είναι μη ικανοποιητική, σε σύγκριση με το 31% των γυναικών που πιστεύει το ίδιο. Οι γυναίκες είναι γενικά πιο πιθανό να δηλώνουν ότι δεν γνωρίζουν πόσο καλή είναι η επίδοση της διοίκησης της ΕΕ: ποσοστό 28% των γυναικών δίνει αυτήν την απάντηση στο θέμα της αποτελεσματικότητας, σε σύγκριση με 20% των αντρών, ενώ το 31% των γυναικών δηλώνει το ίδιο σχετικά με το θέμα της νοοτροπίας εξυπηρέτησης του πολίτη, σε σύγκριση με το 22% των αντρών. 17

19 Οι νεαροί ερωτηθέντες τείνουν περισσότερο από τους πιο μεγάλους να πιστεύουν ότι η επίδοση της διοίκησης ΕΕ είναι ικανοποιητική. Για παράδειγμα, στο θέμα της αποτελεσματικότητας, το 15% των ατόμων που ανήκουν στην ηλικιακή ομάδα δηλώνει ότι η επίδοση της ΕΕ είναι ικανοποιητική, αλλά το ποσοστό αυτό πέφτει σε μόλις 8% των ερωτηθέντων 55 ετών και άνω. Εν τω μεταξύ, το 39% όσων ανήκουν στην ηλικιακή ομάδα δηλώνει ότι η επίδοση της ΕΕ είναι μη ικανοποιητική, ενώ μόνο το 25% όσων ανήκουν στην ηλικιακή ομάδα δηλώνει το ίδιο. Τα αποτελέσματα είναι γενικά τα ίδια όσον αφορά τη νοοτροπία εξυπηρέτησης του πολίτη και τη διαφάνεια. Προκύπτει, επίσης, μια τάση σε σχέση με το πού τοποθετούν οι ερωτηθέντες τον εαυτό τους στην κοινωνική κλίμακα. Αυτοί που θεωρούν ότι βρίσκονται ψηλά στην κλίμακα είναι πιο πιθανό να κρίνουν την επίδοση της ΕΕ ικανοποιητική απ ό,τι αυτοί που τοποθετούν τον εαυτό τους χαμηλά ή στη μέση. Για παράδειγμα, όσον αφορά την αποτελεσματικότητα της ΕΕ, το 16% των ατόμων που θεωρούν ότι βρίσκονται ψηλά στην κοινωνική κλίμακα αποτιμά την επίδοση της διοίκησης της ΕΕ ως ικανοποιητική, σε αντίθεση με το 9% αυτών που τοποθετούν τον εαυτό τους στη μέση και το 7% αυτών που θεωρούν ότι βρίσκονται χαμηλά. Οι ερωτηθέντες που θεωρούν ότι είναι ενημερωμένοι σχετικά με το Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων τείνουν να βλέπουν πιο ευνοϊκά την επίδοση της ΕΕ, από αυτούς που δηλώνουν ότι δεν γνωρίζουν για το Χάρτη. Για παράδειγμα, το 24% των ερωτηθέντων που είναι ενημερωμένοι δηλώνει ότι η επίδοση της ΕΕ είναι ικανοποιητική στο θέμα της αποτελεσματικότητας, ενώ μόλις το 8% όσων δεν είναι καλά ενημερωμένοι δηλώνει το ίδιο. Τα αποτελέσματα είναι περίπου τα ίδια και για τα άλλα δύο κριτήρια. Συνολικά, τα κοινωνικοδημογραφικά στοιχεία επιβεβαιώνουν την πρόσφατη διαπίστωση ότι η γενική εντύπωση για την επίδοση της ΕΕ είναι κακή, και ότι κρίνεται πως η ΕΕ τα πηγαίνει ελαφρώς χειρότερα στη διαφάνεια απ ό,τι στην αποτελεσματικότητα και στη νοοτροπία εξυπηρέτησης των πολιτών. Ωστόσο, είναι σαφές ότι τα άτομα που έχουν πρόσβαση σε καλύτερη πληροφόρηση σχετικά με την ΕΕ τείνουν να έχουν μια ελαφρώς πιο θετική άποψη για την πορεία της ΕΕ. 18

20 19

21 3. ΤΟΜΕΙΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 3.1 Οι αρμοδιότητες του Διαμεσολαβητή - Η πλειοψηφία των ερωτηθέντων πιστεύει ότι η πιο σημαντική λειτουργία του Διαμεσολαβητή είναι να κρατάει καλά ενήμερους του πολίτες της ΕΕ σχετικά με τα δικαιώματά τους - Είναι ευρέως διαδεδομένη η άποψη ότι η πιο σημαντική λειτουργία του Διαμεσολαβητή 15 είναι να διασφαλίζει ότι οι πολίτες της ΕΕ γνωρίζουν ποια είναι τα δικαιώματά τους και πώς να τα χρησιμοποιήσουν: το 52% των ερωτηθέντων την αναφέρει ως μια από τις βασικές λειτουργίες του Διαμεσολαβητή. Το 34% των ερωτηθέντων πιστεύει ότι είναι σημαντικό ο Ευρωπαίος Διαμεσολαβητής να συνεργάζεται με τους διαμεσολαβητές των διαφόρων κρατών μελών της ΕΕ, ώστε να διασφαλίζει ότι οι καταγγελίες των πολιτών σχετικά με την ΕΕ επιλύονται αποτελεσματικά, ενώ το 30% θεωρεί ότι δουλειά του Διαμεσολαβητή είναι να προωθεί το δικαίωμα των Ευρωπαίων πολιτών για καλή διοίκηση από τα θεσμικά όργανα της ΕΕ. Το 27% των ερωτώμενων θεωρεί σημαντικό να διεκδικεί αποζημιώσεις σε υποθέσεις κακοδιοίκησης, και το 22% πιστεύει ότι προτεραιότητα του Διαμεσολαβητή θα πρέπει να είναι να προωθεί το δικαίωμα των πολιτών της ΕΕ να αποκτούν πρόσβαση στα έγγραφα της ΕΕ. Το 19% των ερωτηθέντων δηλώνει ότι θέλει να επικεντρωθεί ο Διαμεσολαβητής στην ενίσχυση της νοοτροπίας εξυπηρέτησης του πολίτη στην ΕΕ, ενώ το 11% δηλώνει ότι δεν γνωρίζει ποιες θα έπρεπε να είναι οι πιο σημαντικές πτυχές του ρόλου του Διαμεσολαβητή. 15 QB3: Κατά την άποψή σας, ποιες από τις παρακάτω αρμοδιότητες του Ευρωπαίου Διαμεσολαβητή είναι οι πιο σημαντικές; Προωθεί το δικαίωμα των πολιτών της ΕΕ για καλή διοίκηση από τα θεσμικά όργανα της ΕΕ, προωθεί το δικαίωμα των πολιτών της ΕΕ να αποκτούν πρόσβαση στα έγγραφα των θεσμικών οργάνων της ΕΕ, προσπαθεί να ενισχύσει τη νοοτροπία εξυπηρέτησης του πολίτη στη διοίκηση της ΕΕ, διασφαλίζει ότι οι πολίτες της ΕΕ γνωρίζουν ποια είναι τα δικαιώματά τους και πώς να τα χρησιμοποιήσουν, διεκδικεί αποζημιώσεις για τους καταγγέλλοντες σε υποθέσεις κακοδιοίκησης, συνεργάζεται με τους διαμεσολαβητές στα κράτη μέλη για να διασφαλίσει ότι οι καταγγελίες των πολιτών σχετικά με την ΕΕ επιλύονται αποτελεσματικά, άλλο (ΑΥΘΟΡΜΗΤΑ ) ΕΩΣ 3 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ 20

22 Το να «διασφαλίζει ότι οι πολίτες της ΕΕ γνωρίζουν ποια είναι τα δικαιώματά τους και πώς να τα χρησιμοποιήσουν» είναι η πρώτη απάντηση που δίνεται σε όλα τα κράτη μέλη, εκτός από την Ολλανδία, όπου η πιο συχνή απάντηση είναι «να συνεργάζεται με τους διαμεσολαβητές στα κράτη μέλη για να διασφαλίζει ότι οι καταγγελίες των πολιτών σχετικά με την ΕΕ επιλύονται αποτελεσματικά», και την Ιρλανδία, όπου η απάντηση «να προωθεί το δικαίωμα των πολιτών της ΕΕ για καλή διοίκηση από τα θεσμικά όργανα της ΕΕ» κρίνεται ότι είναι εξίσου σημαντική με την απάντηση «να διασφαλίζει ότι οι πολίτες της ΕΕ γνωρίζουν ποια είναι τα δικαιώματά τους και πώς να τα χρησιμοποιήσουν». Το να «διασφαλίζει ότι οι πολίτες της ΕΕ γνωρίζουν ποια είναι τα δικαιώματά τους και πώς να τα χρησιμοποιήσουν» θεωρείται ότι είναι μια ιδιαιτέρως σημαντική αρμοδιότητα του Διαμεσολαβητή στη Δανία και τη Σουηδία, όπου το 69% των ατόμων επιλέγουν αυτήν την απάντηση, αν και η ίδια αρμοδιότητα δεν θεωρείται και τόσο αναγκαία στη Ρουμανία (38%), την Ιρλανδία (43%) και την Πορτογαλία (43%). Στη Δανία (61%), τη Σουηδία (59%) και την Ολλανδία (53%, πρώτη θέση) θεωρούν και πάλι ως βασική αρμοδιότητα του Διαμεσολαβητή «να συνεργάζεται με τους διαμεσολαβητές στα κράτη μέλη για να διασφαλίσει ότι οι καταγγελίες των πολιτών σχετικά με την ΕΕ επιλύονται αποτελεσματικά», ενώ σχετικά λίγοι ερωτηθέντες στη Ρουμανία (16%) και τη Λιθουανία (22%) αποδίδουν σε αυτήν την αρμοδιότητα τόση σπουδαιότητα. Οι ερωτηθέντες στην Κύπρο (49%), τη Σουηδία (43%) και την Ιρλανδία (43%, πρώτη μαζί με την απάντηση «να διασφαλίζει ότι οι πολίτες της ΕΕ γνωρίζουν ποια είναι τα δικαιώματά τους και πώς να τα χρησιμοποιήσουν) θεωρούν ότι το «να προωθεί το δικαίωμα των πολιτών της ΕΕ για καλή διοίκηση από τα θεσμικά όργανα της ΕΕ» είναι μια από τις πιο σημαντικές αρμοδιότητες του Διαμεσολαβητή, αλλά μόνο το 18% των ερωτηθέντων στην Πολωνία και το 20% στη Λιθουανία συμφωνούν. Το 52% των ατόμων στη Φινλανδία και το 48% στην Κύπρο θεωρούν πολύ σημαντικό το «να διεκδικεί αποζημιώσεις για τους καταγγέλλοντες σε υποθέσεις κακοδιοίκησης». Αντιθέτως, μόνο το 12% των ατόμων στην Εσθονία και το 16% στη Σουηδία θεωρούν αυτή τη λειτουργία ως προτεραιότητα. Οι ερωτηθέντες στη Σουηδία (38%) και τη Δανία (36%) θεωρούν ως κεντρική αρμοδιότητα του Διαμεσολαβητή «να προωθεί το δικαίωμα των πολιτών της ΕΕ να αποκτούν πρόσβαση στα έγγραφα των θεσμικών οργάνων της ΕΕ», ενώ μόλις το 13% των ατόμων στη Λιθουανία και το 14% στην Τσεχική Δημοκρατία, τη Λετονία και την Πολωνία έχουν την ίδια άποψη. Ως πρώτη προτεραιότητα, σύμφωνα με το 36% των ατόμων στην Αυστρία και το 31% των ατόμων στην Ελλάδα, είναι «να προσπαθεί να ενισχύσει τη νοοτροπία εξυπηρέτησης του πολίτη στη διοίκηση της ΕΕ», αλλά στη Λετονία (11%), το Λουξεμβούργο (13%) ή το Ηνωμένο Βασίλειο (13%) αυτή δεν θεωρείται τόσο σημαντική προτεραιότητα. Ένας σχετικά μεγάλος αριθμός ατόμων στη Ρουμανία (26%), την Εσθονία (22%) και τη Λιθουανία (22%) δηλώνει ότι δεν γνωρίζει ποιες θα έπρεπε να είναι οι πιο σημαντικές αρμοδιότητες του Διαμεσολαβητή. 21

23 22

24 Τα κοινωνικοδημογραφικά στοιχεία υποδηλώνουν μόνο μικρές διαφοροποιήσεις ανάμεσα στα δύο φύλα. Η πιο έντονη διαφορά εμφανίζεται όταν το 32% των αντρών σε σύγκριση με το 28% των γυναικών πιστεύουν ότι μία από τις πιο σημαντικές δραστηριότητες του Διαμεσολαβητή είναι «να προωθεί το δικαίωμα των πολιτών της ΕΕ για καλή διοίκηση από τα θεσμικά όργανα της ΕΕ». Οι ηλικιακές διαφορές είναι επίσης σχετικά αμελητέες. Αυτοί που ανήκουν στις ηλικιακές ομάδες και είναι πιο πιθανόν να θεωρούν και τα έξι καθήκοντα υπό συζήτηση ως σημαντικά κομμάτια του ρόλου του Διαμεσολαβητή, σε σύγκριση με τους πιο νέους και τους πιο μεγάλους. Το μορφωτικό επίπεδο του ερωτηθέντος/της ερωτηθείσας έχει ελαφρώς περισσότερη σχέση με την άποψή του/της σχετικά με τις προτεραιότητες του Διαμεσολαβητή. Το 42% όσων ολοκλήρωσαν την εκπαίδευσή τους από τα 20 και μετά δηλώνουν ότι ο Διαμεσολαβητής θα πρέπει «να συνεργάζεται με τους διαμεσολαβητές στα κράτη μέλη για να διασφαλίζει ότι οι καταγγελίες των πολιτών σχετικά με την ΕΕ επιλύονται αποτελεσματικά», αλλά αυτό το ποσοστό πέφτει στο 34% αυτών που ολοκλήρωσαν την εκπαίδευσή τους σε ηλικία από 16 έως 19 ετών, και στο 28%, γι αυτούς που άφησαν το σχολείο σε ηλικία 15 ετών και κάτω. Η ίδια εικόνα επαναλαμβάνεται γενικά και για τις άλλες υπό συζήτηση λειτουργίες του Διαμεσολαβητή. Όλες οι αρμοδιότητες του Διαμεσολαβητή που συζητούνται εδώ, αναφέρονται πιο συχνά ως τομείς προτεραιότητας από τα άτομα τα οποία ενδιαφέρονται να ενημερωθούν καλύτερα σχετικά με το Διαμεσολαβητή, παρά από τα άτομα που δεν ενδιαφέρονται. Για παράδειγμα, το 59% των ατόμων που ενδιαφέρονται να ενημερωθούν καλύτερα δηλώνουν ότι μία από τις βασικές λειτουργίες του Διαμεσολαβητή θα πρέπει να είναι να διασφαλίζει ότι οι πολίτες της ΕΕ γνωρίζουν ποια είναι τα δικαιώματά τους και πώς να τα χρησιμοποιήσουν, σε αντίθεση με το 47% των ατόμων που δεν ενδιαφέρονται να ενημερωθούν καλύτερα. Οι ερωτηθέντες που δεν ενδιαφέρονται είναι πιο πιθανόν να δηλώσουν ότι δεν γνωρίζουν ποιες θα έπρεπε να είναι οι προτεραιότητες του Διαμεσολαβητή (16%), από αυτούς που ενδιαφέρονται (4%). 23

25 24

26 3.2 Δικαιώματα των πολιτών της ΕΕ - Το δικαίωμα για καλή διοίκηση από τα θεσμικά όργανα της ΕΕ είναι το δεύτερο πιο σημαντικό δικαίωμα των πολιτών της ΕΕ, σύμφωνα με τους ερωτηθέντες που συμμετείχαν στην έρευνα - Το δικαίωμα των πολιτών να κινούνται και να αλλάζουν τόπο διαμονής ελεύθερα εντός της ΕΕ θεωρείται σημαντικό από τους περισσότερους ερωτηθέντες (48%), με το δικαίωμα για καλή διοίκηση από τα θεσμικά όργανα της ΕΕ να έρχεται στη δεύτερη θέση (33%) και το δικαίωμα να υποβάλλουν καταγγελίες στον Ευρωπαίο Διαμεσολαβητή (32%) να κατατάσσεται ως το τρίτο πιο σημαντικό δικαίωμα των πολιτών 16, σύμφωνα με την άποψη των ερωτηθέντων στην ΕΕ. Το 21% των ατόμων θεωρούν ότι ένα από τα πιο σημαντικά δικαιώματα είναι το δικαίωμα να έχουν πρόσβαση στα έγγραφα των θεσμικών οργάνων της ΕΕ, ενώ το ίδιο ποσοστό ατόμων αναφέρει το δικαίωμα να ψηφίζουν στις ευρωεκλογές αν πάνε σε ένα άλλο κράτος μέλος. Το 20% των ατόμων θεωρεί το δικαίωμα να κάνει αναφορά στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ως ένα από τα πιο σημαντικά δικαιώματα, ενώ το δικαίωμα να προτείνουν νομοθεσίες μέσα από μια πρωτοβουλία πολιτών εκτιμάται ως σημαντικό δικαίωμα από το 19% των ερωτηθέντων. Το 9% των ατόμων δηλώνουν ότι δεν γνωρίζουν ποια από τα δικαιώματα που έχουν ως Ευρωπαίοι πολίτες είναι τα πιο σημαντικά. 16 QB5: Ποια από τα παρακάτω ευρωπαϊκά δικαιώματα του πολίτη είναι τα πιο σημαντικά για εσάς προσωπικά; ΕΩΣ 3 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ από: το δικαίωμα για καλή διοίκηση από τα θεσμικά όργανα της ΕΕ, το δικαίωμα να υποβάλλω καταγγελίες στον Ευρωπαίο Διαμεσολαβητή, το δικαίωμα να έχω πρόσβαση στα έγγραφα των θεσμικών οργάνων της ΕΕ, το δικαίωμα να κάνω αναφορά στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το δικαίωμα να κινούμαι και να αλλάζω τόπο διαμονής ελεύθερα εντός της ΕΕ, το δικαίωμα να προτείνω νομοθεσίες μέσα από μια πρωτοβουλία πολιτών, Το δικαίωμα να ψηφίζω στις ευρωεκλογές αν πάω σε ένα άλλο κράτος μέλος, άλλο (ΑΥΘΟΡΜΗΤΑ) 25

27 Το δικαίωμα των πολιτών να κινούνται και να αλλάζουν τόπο διαμονής ελεύθερα εντός της ΕΕ θεωρείται ως το πιο σημαντικό σε 21 κράτη μέλη. Το δικαίωμα για καλή διοίκηση από τα θεσμικά όργανα της ΕΕ θεωρείται ως το πιο σημαντικό σε τρεις χώρες (Ελλάδα, Ισπανία και Ιταλία), ενώ το δικαίωμα υποβολής καταγγελιών στον Ευρωπαίο Διαμεσολαβητή θεωρείται ως το πιο σημαντικό στις τρεις υπόλοιπες χώρες (Τσεχική Δημοκρατία, Μάλτα και Πορτογαλία). Το δικαίωμα των πολιτών να κινούνται και να αλλάζουν τόπο διαμονής ελεύθερα εντός της ΕΕ θεωρείται ιδιαιτέρως σημαντικό στη Φινλανδία (74%) και τη Σουηδία (73%), ενώ στην Ιταλία (28%) και την Ισπανία (31%) δεν αποτελεί τόσο σημαντική προτεραιότητα. Το δικαίωμα υποβολής καταγγελιών στον Ευρωπαίο Διαμεσολαβητή είναι το πιο σημαντικό στην Ελλάδα (41%) και τη Σλοβενία (44%), αλλά μόνο το 16% των ερωτηθέντων στη Λιθουανία και το 21% στη Λετονία το θεωρούν σημαντικό δικαίωμα. Το 32% των ατόμων στη Δανία και τη Σουηδία πιστεύουν ότι το δικαίωμα να έχουν πρόσβαση στα έγγραφα των θεσμικών οργάνων της ΕΕ είναι σημαντικό, ενώ μόλις το 13% των ατόμων στην Ισπανία και τη Λιθουανία έχουν την ίδια άποψη. Ένα ασυνήθιστα υψηλό ποσοστό ατόμων στην Κύπρο (53%), ακολουθούμενο από ποσοστό 36% στην Ελλάδα, πιστεύει ότι το δικαίωμα των πολιτών να κάνουν αναφορά στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είναι ένα από τα πιο σημαντικά δικαιώματά τους, ενώ οι ερωτηθέντες στη Βουλγαρία (6%) και τη Δανία (8%) δεν αξιολογούν τόσο ψηλά αυτό το δικαίωμα. Το 31% των ατόμων στην Αυστρία και το 30% στην Κύπρο θεωρούν σημαντικό το δικαίωμα να προτείνουν νομοθεσίες μέσα από μια πρωτοβουλία πολιτών, σε αντίθεση με την Πολωνία και τη Βουλγαρία όπου μόνο το 7% και το 11% των ατόμων αντιστοίχως θεωρούν ότι αυτό το δικαίωμα είναι ιδιαιτέρως σημαντικό. Σχετικά μεγάλος αριθμός ατόμων στην Ιρλανδία (17%), την Πορτογαλία (16%), τη Βουλγαρία (15%) και το Ηνωμένο Βασίλειο (15%) δηλώνουν ότι δεν γνωρίζουν ποια από τα δικαιώματα που έχουν ως Ευρωπαίοι πολίτες είναι τα πιο σημαντικά. 26

28 Τα κοινωνικοδημογραφικά στοιχεία δείχνουν και πάλι ότι οι διαφοροποιήσεις ανάμεσα στα δύο φύλα είναι σχεδόν ασήμαντες, με την πιο σημαντική διαφορά να εμφανίζεται όταν το 50% των αντρών σε σύγκριση με το 46% των γυναικών θεωρούν ότι το δικαίωμα να κινούνται και να αλλάζουν τόπο διαμονής ελεύθερα εντός της ΕΕ είναι σημαντικό δικαίωμα. Οι διαφοροποιήσεις ανάμεσα στις ηλικιακές ομάδες είναι επίσης αρκετά μικρές, αν και υπάρχουν μερικές ενδιαφέρουσες διαφορές ανάμεσα στους νεότερους και τους μεγαλύτερους ερωτηθέντες. Οι νέοι είναι πιο πιθανό να θεωρούν ότι το δικαίωμα να κινούνται και να αλλάζουν τόπο διαμονής ελεύθερα εντός της ΕΕ είναι ένα σημαντικό δικαίωμα: το 55% των ατόμων που ανήκουν στην ηλικιακή ομάδα δηλώνουν ότι είναι σημαντικό, αλλά το ποσοστό αυτό πέφτει στο 52% για την ηλικιακή ομάδα 25-39, στο 49% για την ηλικιακή ομάδα και στο 42% για την ηλικιακή ομάδα των 55 ετών και άνω. Οι νέοι τείνουν, επίσης, περισσότερο να θεωρούν σημαντικό το δικαίωμα να ψηφίζουν στις ευρωεκλογές αν πάνε σε ένα άλλο κράτος μέλος: το 26% των ατόμων που ανήκουν στην ηλικιακή ομάδα δηλώνουν ότι είναι σημαντικό, αλλά το ποσοστό 27

29 αυτό υποχωρεί στο 21% στις ηλικιακές ομάδες και 40-54, και στο 20% στην ηλικιακή ομάδα των 55 ετών και άνω. Ωστόσο, σε σύγκριση με τους νεότερους, οι ερωτηθέντες μεγαλύτερης ηλικίας είναι πιο πιθανό να θεωρούν ως σημαντικά κάποια από τα άλλα δικαιώματα των πολιτών. Για παράδειγμα, το 35% των ατόμων στην ηλικιακή ομάδα των 55 και άνω θεωρεί σημαντικό το δικαίωμα για καλή διοίκηση από τα θεσμικά όργανα της ΕΕ, ενώ αυτό το ποσοστό υποχωρεί στο 34% στην ηλικιακή ομάδα 40-54, στο 32% στην ηλικιακή ομάδα και στο 28% στην ηλικιακή ομάδα Το μορφωτικό επίπεδο των ερωτηθέντων παίζει σημαντικό ρόλο στη σημασία που αποδίδουν σε κάποια από τα υπό συζήτηση δικαιώματα των πολιτών. Η πιο αξιοσημείωτη διαφορά εμφανίζεται σχετικά με το δικαίωμα των πολιτών να κινούνται και να αλλάζουν τόπο διαμονής ελεύθερα εντός της ΕΕ: το 57% των ατόμων που ολοκλήρωσαν την εκπαίδευσή τους από τα 20 και μετά δηλώνουν ότι αυτό το δικαίωμα είναι σημαντικό, αλλά αυτό το ποσοστό πέφτει στο 48% στα άτομα που ολοκλήρωσαν την εκπαίδευσή τους από 16 έως 19 ετών και πέφτει στο 34% μεταξύ των ατόμων που άφησαν το σχολείο στην ηλικία των 15 ετών και κάτω. Παρομοίως, το 26% αυτών που ανήκουν στην ομάδα 20 και άνω πιστεύουν ότι το δικαίωμα να ψηφίζουν στις ευρωεκλογές αν πάνε σε ένα άλλο κράτος μέλος είναι σημαντικό, αλλά μόνο το 20% αυτών που ανήκουν στην ομάδα και το 17% αυτών που ανήκουν στην ομάδα 15 και κάτω συμφωνούν. 28

30 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ Αυτή η έρευνα του Ευρωβαρόμετρου δείχνει ότι το έργο της σύνδεσης των απλών πολιτών με την ΕΕ, όπως προβλέπει η Συνθήκη της Λισσαβόνας, είναι ακόμα σε εξέλιξη. Με μόλις το 14% των πολιτών να δηλώνει ότι είναι καλά ή μέτρια ενημερωμένο σχετικά με το Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων, και με έναν παρόμοιο αριθμό ατόμων να αποκαλύπτει ότι δεν έχει ακούσει ποτέ για το Χάρτη, γίνεται σαφές ότι βασική πρόκληση αποτελεί η επιμόρφωση των ατόμων σχετικά με τα δικαιώματα που έχουν ως πολίτες της ΕΕ. Ταυτόχρονα, οι πολίτες πρέπει να γνωρίζουν ότι υπάρχει ένας Διαμεσολαβητής, ο οποίος έχει ως ρητό σκοπό να προασπίζεται αυτά τα δικαιώματα. Παρόλο που οι απλοί πολίτες εμφανίζονται έτοιμοι να κρίνουν την επίδοση της ΕΕ ως γενικά κακή, ένα ενθαρρυντικό σημάδι είναι ότι όσοι είναι καλά ενημερωμένοι για το Χάρτη και κατά συνέπεια και για την ίδια την ΕΕ κρίνουν ότι η επίδοση της ΕΕ είναι καλύτερη απ ό,τι όσοι γνωρίζουν λίγα ή δεν γνωρίζουν τίποτα σχετικό. Οπότε, η επιμόρφωση του κοινού είναι επιθυμητή, όχι μόνο για να κάνει τους πολίτες να γνωρίσουν καλύτερα τα δικαιώματά τους, αλλά επίσης για να βελτιώσει την εντύπωση που έχουν για τα θεσμικά όργανα της ΕΕ. Η άγνοια του κόσμου είναι εξίσου μεγάλο πρόβλημα για τη φήμη της ΕΕ με τις ενδεχόμενες αδυναμίες των θεσμικών οργάνων της. Η έρευνα δείχνει αρκετά ξεκάθαρα, επίσης, ότι τα χαμηλά επίπεδα έγκρισης και η γενική αδιαφορία για την ΕΕ εμφανίζονται πολύ πιο έντονα σε κάποια κράτη μέλη απ ό,τι σε κάποια άλλα. Θα πρέπει να καταβληθεί ιδιαίτερη προσπάθεια σε αυτές τις χώρες ώστε να αντιμετωπιστεί η αρνητική στάση που φαίνεται να έχουν πολλοί απέναντι στην ΕΕ, και να αποδειχθεί, μέσα από την επιμόρφωση σχετικά με το Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων και τον Διαμεσολαβητή που είναι αρμόδιος να διασφαλίζει το δικαίωμα για καλή διοίκηση, ότι η ΕΕ έχει θετική επίδραση στη ζωή των Ευρωπαίων. Θα ήταν λάθος, φυσικά, να βγει το συμπέρασμα ότι όλες οι αρνητικές αντιλήψεις σχετικά με την επίδοση της ΕΕ είναι αβάσιμες. Η γενικά χαμηλή αξιολόγηση που δίνεται στην ΕΕ σχετικά με την αποτελεσματικότητα, τη νοοτροπία εξυπηρέτησης του πολίτη και, ειδικότερα, τη διαφάνεια, δείχνει ότι η ΕΕ πρέπει να καταβάλει μεγαλύτερες προσπάθειες για να βελτιωθεί σ' αυτούς τους τομείς. Ο Διαμεσολαβητής μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο παρακολουθώντας αυτές τις προσπάθειες και διασφαλίζοντας ότι, για παράδειγμα, τα αιτήματα για πληροφόρηση διεκπεραιώνονται σωστά από τα αρμόδια θεσμικά όργανα της ΕΕ. Όμως, πάνω απ όλα, ο Διαμεσολαβητής μπορεί να παίζει προληπτικό ρόλο και να συνεργάζεται με τα θεσμικά όργανα της ΕΕ προκειμένου να βελτιώνει την επίδοσή τους, αντί απλώς να ανταποκρίνεται εκ των υστέρων σε μεμονωμένες καταγγελίες. Αν τα προβλήματα του συστήματος αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά, η συνολική επίδοση της ΕΕ θα βελτιωθεί αναλόγως. Ωστόσο, η πλειοψηφία των πολιτών της ΕΕ (52%) πιστεύει ότι ο πιο σημαντικός ρόλος του Διαμεσολαβητή θα πρέπει να είναι να ενημερώνει τους πολίτες για τα δικαιώματα τους ενώ στην πραγματικότητα η βασική λειτουργία του Διαμεσολαβητή είναι να ερευνά τις 29

31 καταγγελίες. Αυτό καταδεικνύει το προφανές ζήτημα του ότι οι πολίτες θέλουν να μάθουν πρώτα ποια είναι τα δικαιώματά τους πριν αρχίσουν να σκέφτονται πώς να τα προασπίσουν. Επί του παρόντος, δεν είναι αρκετοί οι πολίτες της ΕΕ που γνωρίζουν τα δικαιώματά τους. Η αλλαγή αυτής της κατάστασης θα πρέπει να μπει ως προτεραιότητα για όλη την ΕΕ, όχι μόνο για τον Ευρωπαίο Διαμεσολαβητή. 30

32 ΠΡΟΣΑΡΤΗΜΑΤΑ

33 ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ

34 Ευρωπαίος Διαμεσολαβητής ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ Μεταξύ της 9ης Φεβρουαρίου και της 8ης Μαρτίου 2011, η TNS Opinion & Social, μια κοινοπραξία των TNS plc και TNS opinion, διεξήγαγε το κύμα του Ευρωβαρόμετρου κατόπιν αιτήματος της Γενικής Διεύθυνσης Επικοινωνίας, μονάδα «Έρευνα και Συγγραφή Ομιλιών», της ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ. Το ΕΙΔΙΚΟ ΕΥΡΩΒΑΡΟΜΕΤΡΟ αποτελεί μέρος του κύματος και καλύπτει τον πληθυσμό των αντίστοιχων εθνικοτήτων των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που ζει στο κάθε κράτος μέλος και είναι ηλικίας 15 ετών και άνω. Η επιλογή του δείγματος σε όλα τα κράτη μέλη βασίζεται στην τυχαία και σε πολλά στάδια δειγματοληψία. Σε κάθε χώρα, επιλέχθηκε τυχαία ένας αριθμός δειγματοληπτικών σημείων με πιθανότητα επιλογής ανάλογα με το μέγεθος του πληθυσμού (για μια συνολική κάλυψη της χώρας) και την πυκνότητα του πληθυσμού. Για το σκοπό αυτό, τα δειγματοληπτικά σημεία επιλέχθηκαν συστηματικά από κάθε μια από τις "διοικητικές περιφερειακές μονάδες", μετά από στρωματοποίηση κατά μεμονωμένη μονάδα και είδος περιοχής. Με τον τρόπο αυτό τα δειγματοληπτικά σημεία είναι αντιπροσωπευτικά του συνόλου της επικρατείας των χωρών στις οποίες διεξήχθη η έρευνα σύμφωνα με το NUTS ΙΙ της EUROSTAT (ή αντίστοιχο) και σύμφωνα με την κατανομή του πληθυσμού των αντίστοιχων εθνικοτήτων από απόψεως μητροπολιτικών, αστικών και αγροτικών περιοχών. Σε κάθε ένα από τα επιλεγμένα δειγματοληπτικά σημεία, μια αρχική διεύθυνση επιλέχθηκε τυχαία. Οι περαιτέρω διευθύνσεις επιλέχθηκαν ως κάθε νιοστή διεύθυνση, μέσω τυποποιημένων διαδικασιών τυχαίων διαδρομών, ξεκινώντας από την αρχική διεύθυνση. Σε κάθε νοικοκυριό, ο ερωτώμενος επιλέχθηκε τυχαία (με τη μέθοδο των πλησιέστερων γενεθλίων). Όλες οι συνεντεύξεις ήταν προσωπικές και πραγματοποιήθηκαν στον τόπο κατοικίας των ατόμων που επιλέχθηκαν στο δείγμα, και στην κατάλληλη εθνική γλώσσα. Στις χώρες όπου ήταν εφικτό, η συλλογή των στοιχείων πραγματοποιήθηκε με CAPI (Προσωπική συνέντευξη με βοήθεια ηλεκτρονικού υπολογιστή).

35 ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ ΧΩΡΕΣ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΑ ΑΡΙΘΜΟΣ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΩΝ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΕΣ ΔΙΕΞΑΓΩΓΗΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ 15+ BE Βέλγιο TNS Dimarso /02/ /03/ BG Βουλγαρία TNS BBSS /02/ /02/ CZ Τσεχική Δημοκρατία TNS Aisa /02/ /02/ DK Δανία TNS Gallup DK /02/ /03/ DE Γερμανία TNS Infratest /02/ /02/ EE Εσθονία Emor /02/ /02/ IE Ιρλανδία MRBI /02/ /03/ EL Ελλάδα TNS ICAP /02/ /02/ ES Ισπανία TNS Demoscopia /02/ /02/ FR Γαλλία TNS Sofres /02/ /02/ IT Ιταλία TNS Infratest /02/ /02/ CY Κυπριακή Δημοκρατία Synovate /02/ /02/ LV Λετονία TNS Latvia /02/ /02/ LT Λιθουανία TNS Gallup Lithuania /02/ /02/ LU Λουξεμβούργο TNS ILReS /02/ /03/ HU Ουγγαρία TNS Hungary /02/ /02/ MT Μάλτα MISCO /02/ /02/ NL Κάτω Χώρες TNS NIPO /02/ /03/ AT Αυστρία Österreichisches Gallup-Institut /02/ /02/ PL Πολωνία TNS OBOP /02/ /02/ PT Πορτογαλία TNS EUROTESTE /02/ /03/ RO Ρουμανία TNS CSOP /02/ /02/ SI Σλοβενία RM PLUS /02/ /02/ SK Σλοβακία TNS Slovakia /02/ /02/ FI Φινλανδία TNS Gallup Oy /02/ /03/ SE Σουηδία TNS GALLUP /02/ /02/ UK Ηνωμένο Βασίλειο TNS UK /02/ /02/ ΣΥΝΟΛΟ ΕΕ /02/ /03/ Για κάθε χώρα έγινε σύγκριση της δομής του δείγματος και του πραγματικού πληθυσμού. Η δομή του πραγματικού πληθυσμού προήλθε από τα στοιχεία πληθυσμού της Eurostat ή των εθνικών στατιστικών υπηρεσιών. Για όλες τις χώρες στις οποίες έγινε η έρευνα, έγινε στάθμιση των αποτελεσμάτων με τη χρήση συντελεστών για οριακή στάθμιση και στάθμιση βασισμένη στη δομή του πραγματικού πληθυσμού. Για το λόγο αυτό, σε όλες τις χώρες, το φύλο, η ηλικία, η περιοχή και το μέγεθος της οικιστικής περιοχής χρησιμοποιήθηκαν κατά την διαδικασία στάθμισης. Για τη διεθνή στάθμιση (δηλ. μέσοι όροι Ε.Ε.), η TNS Opinion & Social εφαρμόζει τα επίσημα στοιχεία πληθυσμού όπως δίδονται από την Eurostat ή τις εθνικές στατιστικές υπηρεσίες. Ο συνολικός πληθυσμός για τη διαδικασία στάθμισης παρατίθεται πιο πάνω. Υπενθυμίζεται στους αναγνώστες ότι τα αποτελέσματα των ερευνών είναι εκτιμήσεις, η ακρίβεια των οποίων, εφόσον όλες οι υπόλοιπες προϋποθέσεις είναι ίσες, βασίζεται στο μέγεθος του δείγματος και στο παρατηρούμενο ποσοστό. Με δείγματα περίπου συνεντεύξεων, τα πραγματικά ποσοστά κυμαίνονται μεταξύ των ακόλουθων διαστημάτων εμπιστοσύνης: Παρατηρούμενα ποσοστά: Διαστήματα εμπιστοσύνης: 10% ή 90%, 20% ή 80% 30% ή 70% 40% ή 60% 50% ± 1,9 ± 2,5 ± 2,7 ± 3,0 ± 3,1