ΘΑ ΤΗΝ ΑΦΗΣΟΥΜΕ ΝΑ ΚΑΤΑΡΡΕΥΣΕΙ;

Transcript

1 ΘΑ ΤΗΝ ΑΦΗΣΟΥΜΕ ΝΑ ΚΑΤΑΡΡΕΥΣΕΙ; Αυτό που βλέπετε είναι μοντάζ. Στο χέρι μας είναι να γίνει πραγματικότητα. Είναι η πύλη του υπό κατάρρευση αρχοντικού Ταζέ. Όπως μπορεί να αντιληφθεί και ο πιο αδαής στην αρχιτεκτονική, η πύλη βγάζει - δε βγάζει το φετινό χειμώνα, εξ αιτίας όχι μόνο της φυσικής φθοράς του χρόνου και των καιρικών συνθηκών, αλλά και της παντελούς αδιαφορίας και εγκατάλειψης των ανθρώπων. Έτσι, λοιπόν, γεννήθηκε η ιδέα, έγινε ένα μοντάζ (τα εύκολα) και τώρα τώρα δεν χρειάζονται λόγια και κλαψουρίσματα γι αυτά που χάσαμε, αλλά πράξεις. Το Λιβάδι κάποτε ήταν γεμάτο από τέτοια αρχιτεκτονικά στολίδια, που τόνιζαν την ιδιαιτερότητα και το χαρα- Η συνέχεια στη σελίδα 3 Η είσοδος του «Κιόσκι»... ΑΠΟΚΑΛΥΦΘΗΚΕ Η ΔΥΤΙΚΗ ΠΥΛΗ ΤΗΣ ΑΚΡΟΠΟΛΕΩΣ παρά το ολιγοήμερο των ανασκαφών, σημαντικότατα τα ευρήματα Συνεχίστηκε η ανασκαφική έρευνα στο Καστρί Δολίχης του Δήμου Λιβαδίου. Η έρευνα χρηματοδοτήθηκε εξ ολοκλήρου από το Δήμο Λιβαδίου, και ξεκίνησε στις και ολοκληρώθηκε στις , με τη συμμετοχή 6 εργατών. Η συνέχεια στην σελίδα 8 Στις 3 Iανουαρίου 2010 η νέα αιµοδοσία για την τράπεζα αίµατος του Ε.Σ.Λ. ΚATΑΔΙΚΑΣΤΗΚΕ Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΕΛΑΣΣΟΝΑΣ σε οκτάμηνη φυλάκιση με αναστολή για τις αυθαιρεσίες στην Αγ. Τριάδα Στην εξ αναβολής δίκη της 19ης Νοεμβρίου 2009, στο Εφετείο της Λάρισας, εκδικάστηκε τελικά η υπόθεση που αφορά στην κατεδάφιση της τοξωτής κιονοστοιχίας του μοναστηριού της Αγίας Τριάδας. Το δικαστήριο έκρινε ένοχο το σεβασμιότατο και του επιδίκασε ποινή φυλάκισης 8 μηνών με αναστολή. Η δίκη είχε ξεκινήσει στις 25 Ιουνίου 2009 και αναβλήθηκε για τις 5/11/09. Τότε συνέβη το εξής παράδοξο που δικαιολογημένα εγείρει υπόνοιες συγκάλυψης. Παρουσιάστηκε να έχουν καταθέσει όλοι οι μάρτυρες και μάλιστα να δηλώνουν πανομοιότυπα άγνοια, πράγμα ψευδές, που καταγγέλθηκε αμέσως. Έκπληκτος ο πρόεδρος του δικαστηρίου όρισε να εκδικαστεί η υπόθεση εκ νέου στις 19/11, οπότε και έγινε εντελώς εξ αρχής, χωρίς να ληφθούν υπόψη οι καταθέσεις της προηγούμενης δίκης. Η υπόθεση με την εξέλιξη που είχε έβγαλε στην επιφάνεια την απαξίωση αλλά και χειραγώγηση της δημοτικής μας αρχής (του κ. Γκούμα), την επιδεικτική αγνόηση της 7ης εφορίας Βυζαντινών αρχαιοτήτων και τον ύποπτο εναγκαλισμό της εκκλησιαστικής με τη δικαστική εξουσία. Αξίζει, επίσης, να τονιστεί, ότι εμείς, μπορεί να χάσαμε κάτι από την ιστορική μας ταυτότητα, αλλά η απόφαση του δικαστηρίου δημιουργεί δικαστικό προηγούμενο για χιλιάδες άλλες παρόμοιες περιπτώσεις ανά το πανελλήνιο. Πληροφοριακά, είναι μόλις η δεύτερη καταδίκη μητροπολίτη στα ελληνικά δικαστικά χρονικά. Περισσότερα στο ρεπορτάζ στη σελίδα 7 Γιατί µπαµπά ; Μείναµε λίγοι και καλοί... Οπότε πες του Αϊ Βασίλη ότι δε χρειαζόµαστε βιβλιοθήκη από φέτος. µόνο, εάν θέλει, ας στείλει δύο τρία βιβλία. Καλές Γιορτές! ένα µικρό παιδί Ο τελευταίος Καποδίστριας Αν δεν επρόκειτο για ένα θέμα που θα επηρεάσει καθοριστικά την πορεία του Δήμου μας στο εγγύς μέλλον δε θα επανερχόμουν για τρίτη φορά σ αυτό. Άλλες δυο φορές, τούτη η στήλη «κινδυνολόγησε» για τη διαφαινόμενη, χωρίς μάχη, άλωσή μας από τον νέο Καποδίστρια και τη συγχώνευσή μας στο Δήμο Ελασσόνας. Δυστυχώς, για λόγους που δε μπορώ να καταλάβω, ούτε οι εκλεγμένοι εκπρόσωποι της τοπικής αυτοδιοίκησης φαίνεται να θορυβούνται από την επερχόμενη σαρωτική αλλαγή, ούτε οι πολίτες φαίνoνται να μπορούν να αντιδράσουν οργανωμένα και συνταγμένα. Ο νυν Δήμαρχος, αρκέστηκε, μετά το πρώτο δημοσίευμα, προς το τέλος της πρώτης θητείας της προηγούμενης κυβέρνησης της ΝΔ, στη διαβεβαίωση του τότε υφυπουργού εσωτερικών ότι δεν πρόκειται προς το παρόν (το τότε προς το παρόν) να κινηθεί τέτοιο θέμα. Ήταν όμως προφανές ότι η αναβολή αυτή ήταν αναβολή εξ ανάγκης μιας προγραμματικής δέσμευσης της κυβέρνησης που κλυδωνιζόταν, τότε, από τα σκάνδαλα και τις φωτιές που έκαιγαν την Πελοπόννησο. Όπως το συνηθίζουμε, επαναπαυτήκαμε και πάλι, αδιαφορήσαμε και χάσαμε πολύτιμο χρόνο. Ο Καποδίστριας 2 θα αφορά τις εκλογές του 2010 και μόνο κάποια έκτατα εμπόδια ή δυσκολίες της κυβέρνησης θα μπορούσαν απλώς να τον αναβάλουν για άλλη μια φορά. Ήδη έχει οριστεί σχετική επιτροπή που θα καταθέσει τις προτάσεις της μέχρι το τέλος του έτους και αποτελεί στοίχημα για την κυβέρνηση να φέρει το θέμα στη Η συνέχεια στη σελίδα 3

2 2 Μικρά & μεγάλα σχόλια και νέα Σύλλογος Λιβαδιωτών Κατερίνης. Από τα πιο υγιή συμβούλια. Χαρείτε τους! Γιωργάκης Ολύμπιος Ολοσέλιδο αφιέρωμα στο Γιωργάκη Ολύμπιο είχαν τα «Χανιώτικα Νέα». Μάλιστα το κείμενο ήταν διαφωτιστικότατο για τη δράση του ήρωα, με πολλά στοιχεία που και εμείς οι ίδιοι στη γενέτειρά του αγνοούμε. Η εφημερίδα μας θα το αναδημοσιεύσει στα επόμενα φύλλα. Άμεση η ανταπόκριση Αμέσως ανταποκρίθηκαν οι Λιβαδιώτες της διασποράς στο κάλεσμα για οικονομική βοήθεια. Ιδιαίτερα να ευχαριστήσουμε τον αγαπητό Πλούταρχο Π. Πούλιο που συχνά τον τελευταίο καιρό μας συνδράμει υλικά και ηθικά με τα καλά του λόγια για την εφημερίδα, καθώς και τον Λάζαρο Βάντη που δε ξεχνά ποτέ την γενέτειρά του και βοηθά ποικιλοτρόπως εδώ και χρόνια. Επίσης και την κ. Άννα Κόργουελ της οποίας οφείλουμε μια συγνώμη για την ετεροχρονισμένη ευχαριστία μας. Ευχόμαστε στα αδέλφια μας της Αμερικής καθώς επίσης και στους απανταχού Λιβαδιώτες της διασποράς, υγεία, να είναι πάντα καλά και να περάσουν καλά στις γιορτές. Καλά Χριστούγεννα! «Πολυδύναμο» Μήπως και για μια ακόμη προεκλογική περίοδο το «πολυδύναμο», που θα έπρεπε ήδη να λειτουργεί, θα είναι απ αυτά που θα μας τάξουν για να τους ξαναψηφίσουμε; Έλεος με τις πινακίδες, τις φωτογραφίες, τα χαμόγελα και τις μεγάλες υποσχέσεις! Ο αρμόδιος για τις εισόδους Κάποιοι δεν μπορούν ή δε θέλουν ή δεν τους συμφέρει να καταλάβουν! Αυτό αφορά πολλούς και όλους μας. Αφού κατέστρεψε την είσοδο στον Πολέζο, με τη σιωπηρή ανοχή όλων μας, και κυρίως με την εκκωφαντική σιωπή της Δημοτικής αρχής (συμπολίτευσης και αντιπολίτευσης), του δώσαμε το δικαίωμα να διαχειριστεί και τη νότια είσοδο από Ελασσόνα; Λούπλου λ βετζ, τ τόρλου αλάτζι; Κλεφτοκοτάδες και κλεφτοπεριπτεράδες Τους κλεφτοκοτάδες αντικατέστησαν οι Εφημερίδα «Λιβάδι» Ιδιοκτήτης: Εξωραϊστικός Σύλλογος Λιβαδίου Τηλ./Fax: Δ/νση: Λιβάδι Ελασσόνας Τ.Κ Εκδότης: Δημήτριος X. Kαρανίκας (ο εκάστοτε πρόεδρος του Ε.Σ.Λ.) Συντακτική Eπιτροπή: Κιτσούλης Δημήτρης, Κοντοφάκας Σούλης Καπέτης Βαγγέλης, Γαζέτη Άννα. Φωτογραφία: Κώστας Ψαλλίδας Σελιδοποίηση: Γραφικές Τέχνες «ΔΕΟΝ» Θεόδωρος Ψαλλίδας, Ερμού 15 Κατερίνη Τηλ.: Φιλολογική Επιμέλεια: Κιτσούλης Δημήτρης, Koντοφάκα Πόπη, Κρατσιώτης Κώστας Συνεργάτες: Mητώνας Αθ. Γιώργος, Μπάμπας Λάζαρος, Γκρέκου Γλύκα, Ψαλλίδας Θεόδωρος, Καψάλη Μαρία, Kαπέτη Bούλα, Δαμαλή Μαρία, Καψάλης Θάνος, Καψάλης Νίκος, Μητώνας Χαρ. Γεώργιος, Σαλαβέρης Kώστας, Ψαλλίδας Κώστας, Nτάμπου Kατερίνα, Κοντοφάκα Πόπη, Σαλαβέρης Λάζαρος, Kομπολής Mήτσος, Ευριπίδης Καπέτης, Γαζέτη Άννα, Γαλάνη Μαρία, Καπέτη Ευγενία, Γαλάνη Ντίνα, Γαζέτης Γιάννης. Κατασκευή-Ενημέρωση ιστοσελίδας: Ζήσκος Βασίλης Εκτύπωση: Δ. Tαζές Ετήσιες Συνδρομές: Εσωτερικού 20, Εξωτερικού 30 Ηλεκτρονική Δ/νση: κλεφτοπεριπτεράδες Κινηματογραφική λέσχη του Ε.Σ.Λ. Λειτουργεί ξανά η κινηματογραφική λέσχη του Ε.Σ.Λ. Κάθε Τετάρτη βράδυ στις οκτώ. Μπράβο παιδιά! Ο «δαίμων» ξαναχτύπησε Πολλά ορθογραφικά λάθη στο προηγούμενο (αλλά και στα προηγούμενα) φύλλο! Ζητούμε συγγνώμη. Μουσικό τμήμα του Ε.Σ.Λ. Το μουσικό τμήμα του συλλόγου μας σε νέα βάση. Πληροφορίες για τη λειτουργία του στην κ. Λόλα Τζημαγιώργη-Καψάλη. Ξανά κάμπιες στα πεύκα Γέμισαν πάλι κάμπιες τα δέντρα μας. Τόσα λεφτά δόθηκαν για την ανάπλαση δε περισσεύει τίποτα για τα δέντρα. Ας φανταστούμε το άλσος μας χωρίς τα πεύκα. Δεντροφύτευση στο Μαρούλι Άριστη η κίνηση της Νομαρχίας και των εθελοντών να δεντροφυτέψουν το χώρο γύρω από τη τεχνητή λίμνη στο Μαρούλι. Καλές οι φωτογραφίες, ωραία και τα χαμόγελα του Δημάρχου και της Επάρχου αλλά σε καμία περίπτωση δεν αντικαθιστούν τα χαμόγελα των πιθανών εθελοντών του δήμου μας, που για ακατανόητους λόγους δεν ενημερώθηκαν για την κίνηση. Αλήθεια, ο δασικός σύλλογος ως καθ ύλην αρμόδιος, και οι άλλοι σύλλογοι ενημερώθηκαν; Ή κι αυτοί, όπως και όλοι μας, έμαθαν για μια δεντροφύτευση στον Όλυμπο(Μαρούλι) από την «Ελευθερία της Λάρισας»; Μούγκα στη στρούγκα Σιγή ιχθύος από τον ηλεκτρονικό τύπο της Ελασσόνας και ένα μέρος των εντύπων της για την καταδίκη του Μητροπολίτη σε οκτάμηνη φυλάκιση. Τι συμβαίνει; Δεν πληροφορήθηκαν το θέμα που μεταδόθηκε από πάμπολλα πρακτορεία ειδήσεων και δημοσιεύτηκε στον ηλεκτρονικές και έντυπες εφημερίδες πανελλήνιας εμβέλειας και μεγάλης κυκλοφορίας; Δεν το θεώρησαν γεγονός άξιο αναφοράς; Ή να υποθέσουμε τίποτα χειρότερο. Ότι κουκουλώνουν δηλαδή τις παρανομίες του κατεστημένου πολιτικο-θρησκευτικού πλέγματος εξουσίας και αρνούνται στοιχειώδεις κανόνες δεοντολογίας και αξιοπρέπειας; Απογοητευτικό. Ισχυρισμοί που καταρρίφτηκαν Με τέσσερες, τουλάχιστον, ισχυρισμούς επεχείρησαν να ρίξουν τον κατηγορούμενο στα Χρήσιμα Τηλέφωνα Δημαρχείο: , Κ.Ε.Π.: A/T Λιβαδίου: , Ε.Σ.Λ.: , Ιατρείο: , Φαρμακείο: Γ.Π.Σ.: , Λύκειο: , Δημ. Ξενώνας: , Δημ. Σχολείο: , Γυμνάσιο: μαλακά. Ένας ήταν ότι την ευθύνη και την πρωτοβουλία για τις εργασίες την είχε η καλόγρια, ως ηγουμένη του... εαυτού της, κι όχι ο Μητροπολίτης. Ένας άλλος ότι η αρχαιολογική υπηρεσία δεν μερίμνησε για την έγκριση και υλοποίηση της μελέτης αναστήλωσης οπότε και ο Μητροπολίτης μπροστά στον κίνδυνο κατάρρευσης της κιονοστοιχίας και την πρόκληση ζημίας πρόλαβε και την κατεδάφισε. Ένας ακόμη ότι... τέλος πάντων κι αλλού έγιναν ζημιές, στη... Ροτόντα της Θεσσαλονίκης για παράδειγμα!, ότι εν πάσει περιπτώσει μπορεί τώρα η Αγία Τριάδα να μη θυμίζει σχεδόν σε τίποτα την παλιά,αλλά ότι έγινε έγινε και μάλιστα από έναν άνθρωπο που σε πολλές περιπτώσεις στην Επαρχία έδειξε να ενδιαφέρεται ζωηρά για τα μνημεία. Και τέλος ότι πιθανόν και να μη γνώριζε η Μητρόπολη ότι για τέτοιες εργασίες απαιτείται προηγουμένως άδεια από την αρχαιολογική υπηρεσία. Όλοι αυτοί οι ισχυρισμοί αποδομήθηκαν και καταρρίφτηκαν από τις καταθέσεις του πρώην προέδρου του Ε.Σ.Λ., Νίκου Καψάλη, του προέδρου του Συλλόγου Λιβαδιωτών Θεσ/νίκης Γιώργου Συνεφάκη και των αρχαιολόγων της 7ης Εφορίας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων. Μιζέρια Για μερικές εκατοντάδες ετεροδημότες του Δήμου Λιβαδίου θα ήταν αυτή η υποκριτική και ένοχη σιωπή του ηλεκτρονικού τύπου της Ελασσόνας αιτία να μαζέψουν τα μπογαλάκια τους και να μεταφέρουν τα εκλογικά τους δικαιώματα στον τόπο κατοικίας τους, αν και όταν (με τον Καποδίστρια 2) συγχωνευτούμε με το Δήμο Ελασσόνας. Μιζέρια βρίσκουν κι αλλού. Μαθήματα σε δικαστές Γλαφυρότατος ο πρόεδρος του Σ.Λ.Θ., κ. Γιώργος Συνεφάκης, παρέδωσε μαθήματα ήθους και σεβασμού απέναντι στην ιστορία μας και προκάλεσε, αποκαλύπτοντας με τις εύστοχες παρατηρήσεις του την γύμνια κάποιων ισχυρισμών, το σκωπτικό και πικρό γέλιο ακόμη και των ίδιων των δικαστών. Εγώ κ. Πρόεδρε δεν ξέρω τίποτα! Αντιθέτως ο πρώην Δήμαρχος και ιδίως οι τότε Δημοτικοί σύμβουλοι, που κατέθεσαν ως ΕΙΣ ΜΝΗΜΗ ΓΙΩΡΓΟΥ ΓΙΑΓΚΟΥ Στις 30 Οκτώβρη 2009 έφυγε από τη ζωή ο Γιώργος Ιωάννου Γιάγκος χάνοντας τη μάχη με την επάρατο αρρώστια. Γεννήθηκε στο Λιβάδι Ολύμπου στις 30/4/1934. Παιδί αγροτικής, προοδευτικής οικογένειας, από νέος εντάχθηκε στο προοδευτικό κίνημα. Το 1952 που ιδρύθηκε η οργάνωση της ΕΔΑ στο χωριό, εντάχθηκε στο τμήμα της Νεολαίας και από το 1957 που ιδρύεται η οργάνωση Νεολαίας της ΕΔΑ του χωριού αποτέλεσε ένα από τα πιο σημαντικά στελέχη της. Το 1974 γίνεται μέλος του ΚΚΕ. Οικογενειάρχης, εργατικός και έντιμος πάλευε με πάθος και πείσμα για την ιδεολογία για τους σκοπούς του Κόμματος. Ανυποχώρητος και ασυμβίβαστος ως το τέλος της ζωής του δε δέχονταν, όπως λέει ο λαός, «μύγα στο σπαθί του», γι αυτό και οι Λιβαδιώτες τον αποκαλούσαν «Αντάρτη». Στη μνήμη του η Κ.Ο. Λιβαδίου του ΚΚΕ αντί στεφάνου προσφέρει στο ΚΚΕ 50 ευρώ και 50 ευρώ στην τοπική εφημερίδα «Λιβάδι». NEA AΠΟ ΤΟ ΛΗΞΙΑΡΧΕΙΟ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΓΑΜΟΙ: Ντάμπος Διονύσιος-Τεγούλη Πολυξένη ΓΕΝΝΗΣΕΙΣ: Τζίκας Βάιος-Πλατέλλα Χρυσή/αγόρι, Φαρμακιώτης Αθανάσιος-Μπόλη Ευτέρπη/κορίτσι, Μπατζογιάννης Αντώνιος-Φτεργιώτη Γεωργία/κορίτσι, Γκόγκος Βασίλειος-Μπαλανίκα Ευαγγελία/κορίτσι, Μπατζάκης Σωτήριος-Μπιτσινασβίλη Σορένα/κορίτσι, Μπατζάκης Δημήτριος-Λάππα Πολυτίμη/κορίτσι, Χαρίσης Χαράλαμπος-Ντάμπου Ανδριανή/αγόρι, Μπέλης Αναστάσιος-Κιτσούλη Αγαθή/αγόρι, Τζίκας Κων/νος-Τσιλιλή Αικατερίνη/κορίτσι ΘΑΝΑΤΟΙ: Δαμαλής Ελευθέριος του Δημητρίου, ετών 72, Μπατζογιάννη Φανή Χα Ευαγγέλου, ετών 86, Σακελλαροπούλου Μαργαρίτα Χα Γεωργίου, ετών 89, Γιάγκος Γεώργιος του Ιωάννη, ετών 75, Πάπα Πηνελόπη Χα Κων/νου, ετών 82, Παλαθιώτη Άννα Χα Βασιλείου, ετών 87. Γιά ανανεώσεις και συνδρομές επικοινωνήστε με τα παρακάτω μέλη του Συλλόγου: Λιβάδι: Tα μέλη του Δ.Σ., Kαψάλης Nίκος τηλ: Kατερίνη: Βαγγέλης Καπέτης τηλ.: Θεσ/νίκη: Bαγγέλης Παμπέρης τηλ: , Μπάμπας Λάζαρος τηλ.: Λάρισα: Σαλαβέρης Kώστας τηλ: Γαλάνη Aυγή τηλ: μάρτυρες, προκάλεσαν ακόμη και τη δυσφορία του δικαστηρίου με την «ομαδική αμνησία» τους. Οι αληθινά μεγαλόψυχοι Και εάν για «απλή συνέργεια», όπως πρότεινε ο εισαγγελέας, καταδικάστηκε ο μητροπολίτης σε οκτώ μήνες φυλάκιση, δε θα περίμενε κανείς ότι ο κυρίως υπεύθυνος, δηλαδή η μοναχή, όπως υποδεικνύει ο ίδιος ο σεβασμιότατος, θα εισέπραττε ποινή πολλαπλάσια αν κάποιος την μήνυε; Ευτυχώς γι αυτήν, όμως, σκοπός όσων κατήγγειλαν (χωρίς να τα «μαζέψουν» την επόμενη) αυτή την αλαζονική αυθαιρεσία και παρανομία, δεν ήταν βέβαια να τα βάλουν με μια ανυπεράσπιστη γριούλα. Που απέμεινε βέβαια ανυπεράσπιστη όταν προδόθηκε από την Υψηλή της Προστασία. Θου κύριε...! Εκλογές στη Ν. Δ. Αποτελέσματα των εκλογών της 29ης Νοεμβρίου του Δήμου Λιβαδίου Ψηφίσαν: 529. Έλαβαν: Σαμαράς: 325, Ντόρα: 162, Ψωμιάδης: 24, Άκυρα: 17, Λευκά: 1 Λιβαδιώτικη καταγωγή Πρόεδρος της Ν.Δ. ο Αντώνης Σαμαράς, δισέγγονος του δικού μας Λιβαδιώτη Αλέξνδρου Ζάννα (Υπουργού της κυβέρνησης Βενιζέλου) και της Βιργινίας Δέλτα κόρης της Πηνελόπης Δέλτα. Νέα διέθυνση στη λέσχη Κατερίνης Τελικά είναι στο αίμα τους. Το έχουν. Ε ρε μπάρμπα Τάκη Πρωτάθλημα τάβλι Πρωτάθλημα τάβλι ξεκίνησε στο καφενείο του «Παμπέρη». Λέγεται μάλιστα ότι έγινε και παραγγελία «χρυσών» ζαριών για αποφυγή στημένων παιχνιδιών. Τα ζάρια μάλιστα στο τέλος του Τουρνουά θα τα πάρει ο νικητής Καλές ζαριές!!! EIΣ MNHMH ΙΩΑΝΝΗ ΤΣΑΝΟΥΣΑ Στη μνήμη του Ιωάννη Τσανούσα καταθέτουν στον Ι. Ναό Παναγίας για την αποπεράτωση του έργου της ανάδειξης της παραδοσιακής του αρχιτεκτονικής: οικογένεια Ιωάννη Τσανούσα 300 ευρώ Μιχάλης-Φιλίτσα Κοκκινοπλίτη 50 ευρώ Βασίλης-Δήμητρα Ξενάκη 50 ευρώ. ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ - ΑΝΑΝΕΩΣΕΙΣ ΘΕΣ/ΝΙΚΗ: ΓΚΡΙΖΟΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ, ΚΑΨΑΛΗΣ ΘΕΜΗΣ, ΚΑΡΑΒΙ Α ΑΣΠΑ, ΚΑΡΑΤΖΗΚΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, ΓΚΟΤΣΟΥ- ΧΡΙΣΤΟΦΥΛΙ ΟΥ ΒΟΥΛΑ, ΦΑΚΑΛΗΣ ΘΩΜΑΣ, ΜΠΟΛΗ ΙΩΑΝΝΑ, ΒΑΝΤΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ, ΠΑΠΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ. ΛΙΒΑ Ι: ΜΠΟΥΤΖΕΤΗΣ ΗΜΗΤΡΙΟΣτουΓΕΩΡΓΙΟΥ, ΓΑΖΕΤΗΣ ΤΑΚΗΣτουΚΩΝ/ΝΟΥ, ΘΕΟ ΩΡΗΣ ΣΩΤΗΡΙΟΣ. ΑΘΗΝΑ: ΚΟΥΚΟΥΒΙΤΗ ΦΑΝΗ. ΚΑΤΕΡΙΝΗ: ΜΑΡΩΣΗ ΕΥΑ, ΚΟΥΚΟΥΒΙΤΗ ΚΑΙΤΗ, ΓΑΖΕΤΗΣ ΓΙΑΝΝΗΣ, ΧΑΤΖΗΙΩΑΝΝΙ ΟΥ ΕΛΕΝΗ, ΣΚΛΙΟΠΙ ΗΣ ΓΙΩΡΓΟΣ, ΣΟΦΡΑΣ ΛΟΥΚΑΣ, ΓΙΑΝΙΤΣΑΡΑ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ, ΤΣΙΛΑΚΟΠΟΥΛΟΥ ΦΑΝΗ, ΠΑΜΠΕΡΗΣ ΗΜΟΣ, ΑΛΕΡΑΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ, ΠΑΠΑΓΙΩΡΓΑΚΗΣ ΜΙΜΗΣ, ΜΟΚΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ τουκων/νου, ΚΟΝΤΟΦΑΚΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣτουΙΩΑΝΝΟΥ, ΜΟΚΑΣ ΣΤΑΥΡΟΣτουΚΩΝ/ΝΟΥ, ΜΟΥΣΕΝΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣτουΝΙΚΟΛΑΟΥ, ΓΚΡΙΖΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣτουΑΝΤΩΝΙΟΥ, ΚΑΨΑΛΗΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣτου ΚΩΝ/ΝΟΥ, ΤΣΙΟΚΑ ΝΙΚΟΛΕΤΑ. ΛΟΥΪΖΑΚΗΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ, ΜΠΟΛΗΣ ΗΜΗΤΡΙΟΣ, ΚΑΠΑΩΝΗΣ ΣΩΤΗΡΙΟΣ, ΗΛΙΑΣ ΤΣΙΟΚΑΣ, ΓΕΩΡΓΑΚΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ, ΚΑΡΡΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ, ΚΑΡΑΝΙΚΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, ΠΕΖΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ, ΖΑΓΑΡΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ. ΑΓ. ΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΙΕΡΙΑΣ: ΜΠΕΛΛΟΣ ΛΑΖΑΡΟΣ ΤΥΡΝΑΒΟΣ: ΚΟΥΚΟΥΒΙΤΗΣ ΘΑΝΟΣ. ΚΑΒΑΛΑ: ΑΜΚΑΟΥΤΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ. ΡΟ ΟΛΙΒΟΣ ΣΕΡΡΩΝ: ΓΚΡΙΖΟΥ ΜΑΡΙΑ ΛΑΡΙΣΑ: ΑΝΤΩΝΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΣ, ΠΑΠΑΟΙΚΟΝΟΜΟΥ ΚΛΕΑΝΘΗΣ, ΜΠΑΤΖΟΓΙΑΝΝΗΣ ΣΩΤΗΡΙΟΣ, ΚΑΡΑΝΙΚΑΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ ΗΠΑ: ΠΛΟΥΤΟΣ ΠΟΥΛΙΟΣ, ΒΑΝΤΗΣ ΛΑΖΑΡΟΣ.

3 συνέχεια από την 1η σελίδα Βουλή την άνοιξη. Εν τω μεταξύ καμιά συζήτηση, ούτε καν προβληματισμός, δεν έχει ξεκινήσει, για το τι θέλουμε έστω. Συγχώνευση με το Δήμο Ελασσόνας; Δημιουργία ενός Δήμου Άνω Περραιβίας με συνένωση των Δήμων Λιβαδίου, Σαρανταπόρου, Ολύμπου και Κοινότητας Καρυάς (όπως προτάθηκε από τούτη τη στήλη στο 21ο φύλλο); Στην πρότασή του (τον Αύγουστο του 2008) το Ι.Τ.Α. (Ινστιτούτο Τοπικής Αυτοδιοίκησης) κάνει δύο προτάσεις για την περιοχή μας. Στη μια μας συγχωνεύει στην Ελασσόνα, στην άλλη με τους Δήμους Σαρανταπόρου και Ολύμπου (χωρίς την κοινότητα Καρυάς, που προσαρτά στην Ελασσόνα). Η φιλοσοφία όμως του Καποδίστρια 2 κλίνει προς τη συγχώνευση ακόμη και μεγάλων πόλεων σε ενιαίους Δήμους. Έτσι το ενδεχόμενο της συγχώνευσης στην Ελασσόνα πάντα εμφανίζεται πιο πιθανό. Τι είναι όμως εκείνο που εμείς θέλουμε και τι τελικά θα γίνει; Σε κάθε περίπτωση εκείνα που πρέπει να συζητηθούν είναι πάρα πολλά. Θα έλεγα μάλιστα πως αν θέλουμε ένα Δήμο μεταξύ Λιβαδίου-Σαρανταπόρου-Ολύμπου, η συζήτηση που απαιτείται είναι πολύ πιο εκτενής. Η συγχώνευση στην Ελασσόνα, ένα Δήμο με περισσότερα μέσα απ τον δικό μας, θα σημάνει κιόλας (με δεδομένη τη μακαριότητά μας) ότι άλλοι θα έχουν τις πρωτοβουλίες. Στη περίπτωση όμως «Δήμου Άνω Περραιβίας», δε νοείται απ την πλευρά μας έλλειψη πρωτοβουλίας. Κι αυτό γιατί το Λιβάδι θα αποτελεί έναν πολύ σημαντικό εταίρο του νέου Δήμου. Χωρίς την αποφασιστική και καθοριστική μας συμμετοχή, λοιπόν, (και των άλλων δύο Ο τελευταίος Καποδίστριας Δήμων βεβαίως) δε θα μπορέσει να στηριχτεί, αυτός ο ενιαίος Δήμος, ούτε καν να πείσει τις αρμόδιες επιτροπές για τη βιωσιμότητά του. Χρειάζονται, επομένως, (έπρεπε ήδη να έχουν γίνει) εκτεταμένες και λεπτομερείς συζητήσεις για πάρα πολλά θέματα, για τους αναπτυξιακούς άξονες του νέου Δήμου επί παραδείγματι, για τους παραγωγικούς τομείς, για την έδρα του Δήμου, για την επικοινωνία των δημοτών, για τους τρόπους με τους οποίους θα ενισχυθεί η κοινωνική συνοχή. Δε μπορούν να αποτελέσουν ενιαίο Δήμο άνθρωποι ξένοι μεταξύ τους. Ένας διευρυμένος Δήμος θα ανοίξει καινούργιους ορίζοντες για ανάπτυξη σε όλους τους τομείς, ταυτόχρονα όμως θα δημιουργήσει και καινούργια προβλήματα. Το πρόβλημα «εκμετάλλευση του Ολύμπου» (μπρ!... προκαλεί σύγκρυο ο όρος, ακόμη και με τη πρόταξη «ήπια», όπως συνηθίζεται), για παράδειγμα, που θίχτηκε στο προηγούμενο φύλλο, θα είναι ένα από αυτά. Και τώρα μεν είναι ένα πρόβλημα της γειτονιάς μας, τότε όμως θα είναι ολότελα δικό μας. Μπαίνει λοιπόν το ερώτημα. Προλαβαίνουμε πια; Θα ενεργοποιηθούν τελικά αυτοί που διεκδικούν ηγετικές θέσεις στην τοπική αυτοδιοίκηση πάνω σ αυτό το θέμα; Κι οι πολίτες; Θα παραμείνουν απαθείς θεατές της αδράνειας των ιθυνόντων ή μήπως πρέπει να πάρουν οι ίδιοι κάποιες πρωτοβουλίες, πιθανόν όχι μόνο σ αυτό το ζήτημα πια; Πολίτης akapsalis57@gmail.com ΛΙΒΑΔΙ ΤΙΚΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΜΙΑΣ ΑΛΛΗΣ ΕΠΟΧΗΣ γράφει ο Μήτσος Κομπολής Πως παντρεύτηκε ο Περικλής Παλαιότερα, μέχρι σχεδόν τη δεκαετία του 50, η λιβαδιώτικη οικογένεια ήταν σχεδόν πατριαρχική. Αρχηγός ήταν ο πατέρας (η μητέρα είχε ελάχιστες δικαιοδοσίες, αυτός διέταζε, οι άλλοι εκτελούσαν. Είχε τον πρώτο και τον τελευταίο λόγο. Ο γάμος των παιδιών του έπρεπε να γίνει μόνο με την έγκρισή του. Αυτός αποφάσιζε ποιον θα παντρευτεί η κόρη του και ποια ο γιός του. - Νου βα ντάου φιάτα λα β-ρ-γκρέκου. Νου βα λομ β-ρ-φιτσόρ κατότουρ ντι νόι. (δε θα δώσω την κόρη μου σε κάποιον ξένο. Δε θα δεχτούμε κάποιο παιδί κατώτερό μας). Όχι γαμπρός απ την Ελασσόνα ή την Κατερίνη. -Νου ου ντάου φιάτα του ξιάνε. (δε δίνω την κόρη μου στα ξένα). Στο γιο έλεγε: Άσε, αυτή η δουλειά είναι δική μου. Ξέρω εγώ. Θα σου βρω ένα καλό κορίτσι, που να μας τιμά και να μας σέβεται. Αλίμονο, αν αντιδρούσαν τα παι- Φώτο: Ν. Καραΐσκο διά. Ήταν ανυπάκουα, ανάξια μιας πειθαρχημένης οικογένειας, αντάρτες και απόβλητοι του πειθαρχημένου οικογενειακού και πατριαρχικού συστήματος. Κάποτε, όμως, τα παιδιά αντέδρασαν. Επαναστάτησαν και νίκησαν. Η Όλγα Μεζίλη ερωτεύτηκε και παντρεύτηκε τον καλό της καρδιάς της. Οι δικοί της θύμωσαν, μα σαν είδαν έπειτα πως η Όλγα ήταν ευτυχισμένη την είχανε στα όπα-όπα. Όλγα μας και Ολγάκι μας. Ο Περικλής ο Ρέχας ήταν ακόμα πιο απείθαρχος και ο γάμος του πολύ πρωτότυπος. Δεν είχε βρει ακόμα αυτή που του ταίριαζε. Ήταν στη Σαλονίκη και του τηλεφώνησε ο φίλος του Φώνης Κοντοφάκας απ την Ελασσόνα: -Περικλή μπορείς να παντρευτείς χωρίς τη συγκατάθεση των γονιών σου; -Μπορώ. -Σου βρήκα νύφη απ την Τσαριτσάνη. -Πώς τη λένε; -Φανούλα -Είναι καλή; -Πολύ καλή. -Είναι όμορφη; -Πολύ όμορφη. -Κλείσ την κι έρχομαι. Έκλεισε ο Φώνης τη συμφωνία, ήρθε ο Περικλής στην Ελασσόνα, παντρεύτηκε τη Φανούλα και έζησαν ευτυχισμένοι μέχρι τα γεράματά τους. συνέχεια από την 1η σελίδα Άγιος Κωνσταντίνος... Παναγία... κτήρα του. Απέμεινε μόνο έναˑ ήρθε η ώρα να αποδείξουμε αν έχει απομείνει και κάτι από την αρχοντιά μας, που τόσο πολύ διατυμπανίζαμε στο παρελθόν. Εμείς ως εφημερίδα ανοίγουμε το θέμα και κάνουμε έκκληση σε όλους τους επίσημους φορείς: Δήμο, Συλλόγους, Εκκλησία, σε όλους τους επιχειρηματικούς φορείς και στους απανταχού Λιβαδιώτες για άμεση δράση. Να «λύσουμε» πέτρα πέτρα την πόρτα και να την επανασυστήσουμε επακριβώς στον κατάλληλα επιλεγμένο χώρο. Εμείς είμαστε στη διάθεση οποιουδήποτε αναλάβει κάποια πρωτοβουλία. Ο Μακρυγιάννης, αν και αγράμματος, τα έχει πει πολύ καλύτερα, χρόνια πριν: «Γι αυτά εδώ τα αγάλματα πολεμήσαμε» 3

4 4 Υπάρχουν βαθιά μέσα μας κρυμμένες λέξεις και φράσεις βλάχικες που ούτε καν φανταζόμαστε. Το γεγονός ότι έχουμε χάσει την επαφή που είχαμε με το χωριό καθώς και το ότι μιλάμε σπάνια τα βλάχικα στις νέες μας πατρίδες, μας κάνει να ενθουσιαζόμαστε και να νοσταλγούμε κάποιες από αυτές τις βλάχικες εκφράσεις, όταν τις ακούμε ξανά. Μια καταγραφή αυτών των ξεχασμένων εκφράσεων θα προσπαθήσω να κάνω σήμερα στο μέτρο του δυνατού και όσο με βοηθά η μνήμη μου. Θα ήθελα να ξεκαθαρίσω, όμως εξ αρχής, δύο πράγματα: Πρώτον, το παρακάτω κείμενο δε διεκδικεί σε καμιά περίπτωση δάφνες επιστημοσύνης αποτελεί απλά μια καταγραφή λέξεων και εκφράσεων, από τα παιδικά μου χρόνια, πολλές από τις οποίες χρησιμοποιώ, αν και σπάνια, ακόμη και σήμερα. Πρόκειται, λοιπόν, απλά και μόνο για μια παράθεση μέρους της προφορικής μας παράδοσης με κάπως ευχάριστο τρόπο καθώς και για μια ομαδοποίηση με προσωπικά κριτήρια και μόνο. Δεύτερον, το κείμενο απευθύνεται κατά κύριο λόγο σε ανθρώπους που μιλάνε τα βλάχικα ή τουλάχιστον μπορούν να τα καταλάβουν και μπορούν να αντιληφθούν τη Λιβαδιώτικη κουλτούρα και παράδοση. Κάποιες εκφράσεις ή λέξεις είναι αδύνατον να μεταφραστούν και να αποδοθεί το ακριβές νόημά τους στα ελληνικά. Πώς να εξηγήσεις, να μεταφράσεις και να δώσεις σε κάποιον να καταλάβει τι σημαίνει στα βλάχικα του Λιβαδίου «ν κ τζού κίκουτ»; Πάμε λοιπόν ένα ταξίδι να θυμηθούμε λέξεις και φράσεις χωρισμένες σε κάποιες ας τις πούμε κατηγορίες. Υπάρχουν λοιπόν εκφράσεις και επίθετα που σχετίζονται με: «ευστροφία ή εξυπνάδα» Κιάρντι ντι μιντούα - χάνει από το μυαλό Λο παϊλιού - πήρε το άχυρο- καβάλησε το καλάμι Λι αρίκ κρούντι - τα πετάει άψητα,ωμά Αρίκ τρουάχαλι - πετάει πέτρες Ουάρι ντι γκούς - την έχει από το λαιμό Ιάστι τ λα Γιαντώνη, τ του χιάρι - είναι για τον Άγιο Αντώνη, για τα σίδερα Νού ιν κάλι - δεν είναι στο δρόμο Πλιόμπου - βαρίδιο στο νήμα της στάθμης Κιρντούτου - χαμένος Σκιζάρε-γκρέντα - λέμνου - ξύλο Λουλουίτου - βούρλου - σαχούλκου - τρελαμένος Τρουντουίτου - κουνημένος Χασκαντούρου - αφηρημένος Τρόχαλου - πέτρα Νου λ τάλι κουβάτα - δεν κόβει η κούτρα του «ευκινησία ή σβελτάδα» ούνλου μούτι αλάντου αμπούτι - το ένα σηκώνει το άλλο μυρίζει βα αλγκιάσκ λόκλου - θα ασπρίσει τον τόπο τζόνι ντι τζουνιάπινου σ κούρλου κα ντι πιάπινου - δυνατός σαν πουρνάρι και κώλος σαν αγγούρι πιάπινου αμάρου - αγγούρι πικρό μπιστριμέ - μπλ γκ ντάνου - κουτσάνου - φαγητά κουλέου -λουκάνικο κουφουιμπράνου την «αναμονή» ν αρκάς κιάλια πρ γκρέντς - μας έριξες το δέρμα πάνω στις «γκρέντες»(=ξύλινα οριζό- ΕΥΧΑΡΙΣΤΗΡΙΟ Οι μαθητές, οι καθηγητές και οι γονείς των μαθητών του Γενικού Λυκείου Λιβαδίου ευχαριστούν: α) Τους αδερφούς Φακαλή για την προσφορά βιβλίων στη σχολική βιβλιοθήκη εις μνήμη των γονέων τους Νικολάου και Ολυμπιάδας Φακαλή. β) Τον κ. Γεώργιο Ράπτη φιλόλογοσυγγραφέα για την προσφορά βιβλίων στους μαθητές και τη σχολική βιβλιοθήκη. Οι μαθητές Ο Σύλλογος καθηγητών, ο Σύλλογος γονέων ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΑΓΡΙΟΥΣ ΑΥΣΤΗΡΟΣ ΑΚΑΤΑΛΛΗΛΟ ΓΙΑ ΜΗ ΛΙΒΑΔΙΩΤΕΣ ντια υποστηρίγματα) ν μεταφάψιμου - ξαναγίναμε ν αουσ ς., ν στικουρ μ, ν ντ γκ νίμου, τ νισιάνι, μι πλ σκνίι,ν τλιίς, α γ λισίι. Ν αλγκίρ όκλιλι - μας άσπρισαν τα μάτια ν αράσις ιθκάτιλι - μας έτριψες τα σωθικά ν αντουνάς γκουβόρου - μας μάζεψες κουβάρι βα αβιάμ μουρίτ ούν νίλι ντι όρι - θα είχα πεθάνει χίλιες φορές αυτούς που «φεύγουν» σλό νούκα - πήρε το λαιμό του ντά τέιλιου - δίνει τα τέλια λ γίνι γιουκαθάρα - έρχεται ο Άγιος που καθαρίζει λ βίνι χτυπαριάου - του ήρθε χτύπημα λ γίνι σουσκίρλου, σλό πουθαρόουλου λι μκάρ αρίζλου - του έφαγαν το ρύζι τσου απουρτ αράσα - το κουβάλησε το ράσο λ σι αστ ντζι σούφλιτλου - λ ισ σούφλιτλου - του τελειώνει η αναπνοή σλό πέρλου - πήρε το μαλλί του ασκ π - τελείωσε ζγκρλιί όκλιλί - του γύρισαν τα μάτια ντά τσουάρλι - χτυπάει τα πόδια λι αρκάρ τσάρ ν κάπου - του ρίξανε χώμα στο κεφάλι λό κάλια τσια μάρια - πήρε το μεγάλο δρόμο «ευχές, απειλές και κατάρες» Κίκουτ σι σγίν - σταγόνα να σου έρθει Μπιλιάουα σι σγίν -μπελάς να σου ρθει Σι σι τάλι νκάλι - να σου ρθει συγκοπή στο δρόμο Χάρλου στι αντούν - ο χάρος να σε μαζέψει. Νου ν κριάπ χιάρια Βα τα αντούκου μάιλιου - θα σου φέρω το Μάη Σι νού τα αρ ντ μπούτζα - να μην σου γελάσει το χείλι Τσι σλό νταράκλου τάτσα - που σου πήρε ο διάολος τον πατέρα Βα λου κάλκ μαρόιλιου - θα τον πατήσει τον γάτο Κασι τι μπάγκ του μ ν βα βέτζ - αν σε βάλει στο χέρι θα δεις Σι νού λκάλκ π τούνα - να μην πατήσει το πόδι του Ντ πρ έλου - βάρα επάνω του Κα σι λιάου μάσα, φούρκα, ούντα - εάν πάρω την μασιά, το ξύλο, τη βρεγμένη Ου άρι ντι που ούσ - την έχει πίσω από την πόρτα Βα σ ντά πουάρκα - θα σου δώσει τον κόπανο Βα λιάου μάιλιου - θα πάρω τον κόπανο Τσου άρι μπουφουτίτ - σου την είχε μέσα στο νερό... Λιάρι σ ντου κ τσούλ - τα έχει κάτω από το καπέλο του Στα κ βα τάλι γκρέντα - φαίνεται θα κόψει την γκρεντιά «συμπεριφορά» Αντόβγινε - ξεδιάντροπε Πάρου ντι γκάρντου - παλούκι από μπαξέ Π ρ μπάτκου - στρ μπίκου τουρμπάτου αντούρλου - στραβόξυλο ΕΥΧΑΡΙΣΤΗΡΙΟ Ο Σύλλογος καθηγητών Γυμνασίου Λιβαδίου ευχαριστεί: α) Τους αδερφούς Φακαλή για την προσφορά βιβλίων στη σχολική βιβλιοθήκη εις μνήμη των γονέων τους Νικολάου και Ολυμπιάδας Φακαλή. β) Την οικογένεια Ιγνάτιου-Έλσας Στεργίου για την προσφορά βιβλίων στη σχολική βιβλιοθήκη. Απόντου - αόρατου- απών, αόρατος Ουρσούσκου κατώτιρου φαγητό και λαιμαργία Λινγκιρτζ Λουπάτα-φτυάρι Λυκουφάγουμα Αλίξουρου, Αφίσκιου- λαίμαργος Νιαπουκάτου, ατζούνλου-νηστικός τους «φίλους μας τα ζώα» κουφάλ ντι φουρνίτς - κουφάλα μυρμηγκιών όρκου αλου πόρκου - όρκος του γουρουνιού πάστι βάκα - βόσκει την αγελάδα κ τσάουα - σκύλα πράβντα - μουλάρι πόρκου - γουρούνι αρίτσου - σκαντζόχοιρος «συνύπαρξη» και «ανεκτικότητα» σι ντιπιράρ - μαδήθηκαν σι πιτρούμσιρ σι τσουτσουίρ σι απιτρουσίρ - πλακώθηκαν ι τα λιάρ - σφάχτηκαν σι αντράρ π ρ τσ κι, πιργέλιου, τσ τιάλι. Καθι ούνου ακάσ σ κούρλου ντι που κάσ - ο καθένας σπίτι του και ο κώλος πίσω από το σπίτι Ι φάψι ντρ μπόλιου Ου τα λέ πίτα - έκοψε την πίτα Τσ αρμάσιρ τσίου τσίου - έμειναν μόνοι τους Μπήκαμε στον χειμώνα και τα λαχανικά αυτής της εποχής έχουνε μπει για τα καλά στην κουζίνα μας. Το λάχανο που υπάρχει άφθονo και μας θυμίζει το υπέροχο «κοτσανάτο» με κρέας, τα γιαπράκια, το λαχανόριζο, μπορούμε να το κάνουμε και με κοτόπουλο. Με μικρές διαφορές από το λάχανο με κρέας, γίνεται επίσης ένα νόστιμο φαγητό το οποίο είναι και μια ιδέα για τις Χριστουγεννιάτικες μέρες που πλησιάζουν συνοδευόμενο με ένα ποτήρι κόκκινο κρασί. Υλικά για 6 άτομα 1 λάχανο (μεσαίο), 1 κοτόπουλο σε κομμάτια ή 6 κομμάτια φιλέτο κοτόπουλου, 6 κρεμμυδάκια φρέσκα ή 2 μεγάλα ξερά κρεμμύδια, 1 ματσάκι μαϊντανό, μισό ματσάκι σέλινο, 2 κλωνάρια άνηθο, ελαιόλαδο, χυμό μισού φρέσκου λεμονιού, αλάτι και λίγη μουστάρδα (προαιρετικά). Λάχανο με κοτόπουλο Αφουμάρ μπουχάρλου - κάπνισαν τον καπνοδόχο «καθαριότητα» και «αρχοντιά» Μπουρλουγκόσου Αμπουτσ του Νιλάτου-άπλυτος Ντισπιτικόσου Αρουτζινάτου Τ νιβιντιάρι - δε βλέπεται Ντχνόσου Μπιντουκλιόσου - ψειριάρης Κουρμπιτόσκυλου «γυφτόσκυλο» Κίρλα Ζβαρνιάρου Βουάχα Ματσόλου Σίγουρα κάποια από τα παραπάνω δεν μπόρεσαν να μεταφραστούν ή να αποδοθούν γραπτά όπως πρέπει, καθώς δεν υπάρχει βλάχικο αλφάβητο ή γραφή. Σίγουρα έχουμε ξεχάσει και άλλες, πάρα πολλές, λέξεις ή εκφράσεις ή και κατηγορίες ολόκληρες. Επιστημονικό κείμενο δεν ήταν, μα πιστεύω πως ούτε «κουρκουμπέτι χιάρτι», ούτε «κόλια μπόλια» ούτε «ντι λα λι λα κατί», πολύ δε περισσότερο, ούτε «μιτσούνι ντι λα Γκατζούνη» μπορεί να πει κάποιος πως ήταν. Μια καταγραφή ήταν για να περάσουμε τουλάχιστον ευχάριστα την ώρα μας διαβάζοντας. Και ας ελπίσουμε πως δεν θα φανούν χρήσιμα τα παραπάνω επίθετα στις γυναίκες, μιας και τα περισσότερα απευθύνονταν σε άντρες. Και εδώ τελειώσαμε και αυτή τη φορά και όπως λέει μια φράση: «πιάτι λάτι, ασπιλάτι σ πρ ντίντζ μπ γκάτι». Γεώργιος Αθ. Μητώνας ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ Για οποιαδήποτε οικονομική συνδιαλλαγή με την εφημερίδα: συνδρομές, ανανεώσεις, διαφημίσεις, ανακοινώσεις, αλλαγές διευθύνσεων ή παράπονα απευθυνθείτε στην οικονομική επιτροπή και στα τηλέφωνα των: Μαρώση Γιώργο Σαλαβέρη Λάζαρο Ντάμπου Κατερίνα Κοντοφάκα Αθανάσιο gmarosis@yahoo.gr - sarakhnos@gmail.com Θα βοηθούσε πολύ αν όλοι οι συνδρομητές με κάποιο τρόπο μας ενημέρωναν για τον αριθμό του κινητού τους και το εάν υπάρχει, ώστε με ένα απλό μήνυμα από την μεριά μας να επιβεβαιώναμε τις όποιες τυχόν αλλαγές. μαγειρεύει η Βούλα Εκτέλεση Στην κατσαρόλα μας ρίχνουμε το ελαιόλαδο, τα κομμάτια κοτόπουλου και τα αφήνουμε να ροδίσουν λιγάκι από όλες τις πλευρές. Στη συνέχεια προσθέτουμε τα κρεμμυδάκια ψιλοκομμένα και όλα τα αρωματικά χόρτα επίσης ψιλοκομμένα. Τέλος ρίχνουμε και το λάχανο ψιλοκομμένο. Κλείνουμε την κατσαρόλα με το καπάκι μέχρι να μαραθεί λίγο το λάχανο και ανακατεύουμε καλά όλα τα υλικά. Προσθέτουμε λίγο νεράκι εάν χρειάζεται, το αλατάκι, και αφήνουμε το φαγητό μας να βράσει. Όταν είναι έτοιμο στύβουμε μισό λεμόνι και ρίχνουμε λίγη μουστάρδα (αν θέλουμε) και το κατεβάζουμε από τη φωτιά. Καλοί μου φίλοι σας εύχομαι καλή όρεξη και καλά Xριστούγεννα.

5 TEXNIKO ΕΡΓΟ ΕΡΓΑ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΕΝΗΣ ΔΑΠΑΝΗΣ Ασφαλτοστρώσεις περιφερειακών δρόμων ,00: Οδικού άξονα Λιβάδι Όρια Δυτικής Μακεδονίας ( Ν. Κοζάνης ), οδού πρόσβασης στον Βιολογικό Καθαρισμό. ( Β φάση ), δρόμου Καστρί Δολίχη, ασφαλτόστρωση στροφών κεντρικού δρόμου, περιφερειακός δρόμου - και σήμανση Δολίχης. Διαπλάτυνση δρόμου Κατερίνης ( Μπατζογιάννη Αντώνιο ). Εσωτερική οδοποιία ,00: Ασφαλτόστρωση δρόμων Δολίχης - Κράσπεδα. Προαυλίου Σχολείου. Ασφαλτοστρώσεις και σήμανση: α. πίσω από το δημοτικό σχολείο, β. από το γήπεδο έως Μαντζάρα Απόστολο. Τσιμεντοστρώσεις δρόμων Δ.Δ. Φωστήρα Τσανούσα. Παραλλαγή δρόμου Περικλή Περιφερειακός. Διαμόρφωση δρόμων Καραγιάννη Μπίσμπα Δημητρίου ( 2 δρόμοι ). Δρόμου από Βαλιώτη Κων/νο έως Τσαμπάζη Μηνά. Πλακοστρώσεις Εσωτερικών Δρόμων. Δρόμων Τζημάλα Αθανασίου Σιάτρα Ιωάννη. Ανακατασκευή δρόμου Καπαώνη με καλντερίμι. Αγροτική οδοποιία ,00: Κατασκευή Τεχνικών Αγροτικών δρόμων Τ.Δ. Λιβαδίου. Βελτίωση δρόμου Προφήτη Ηλία Στουρνάρια Φτέρη. Διάνοιξη Διαμόρφωση δρόμου γεώτρησης Λέκκα, δρόμου Καστρί Φουσκίνα Ρέμα, δρόμου Τσαίρια. ( Καρανίκα έως Κυλώνη ), δρόμου Παρναρά. Συντήρηση Διαμόρφωση δρόμου Ρέμα Καστρί. Διαπλάτυνση αγροτικού δρόμου Χάνια Βένη, δρόμου Παλιοδέρβενο Κασσίδα Αγία Τριάδα. Παραλλαγή Βελτίωση δρόμου Μαρούλι Κασσίδα. Σήμανση μονοπατιού Μιρμίτσα Σαμάρι Καλαμάρι Φλάμπουρο Σάπκα. Αναπλάσεις χώρων ,00: Διαπλάτυνση Διαμόρφωση κεντρικής εισόδου Λιβαδίου ( ΚΙΟΣΚΙ ). Διαμόρφωση περιβάλλοντος χώρου Πολιτιστικού Κέντρου. Συντήρηση Διαμόρφωση Υδροχρωματισμός Ζαννείου Μορφωτικού Κέντρου. Ανάπλαση πλατείας Βολόγκα. Κατασκευή υπόστεγου στο Χαιδάρι και αναμόρφωση περιβάλλοντος χώρου. Επιχωμάτωση γηπέδου Κιόσκι. Υπογειοποίηση δικτύου ΔΕΗ Ιστορικού Κέντρου Δολίχης Συντήρηση Πάρκων. Επένδυση τοίχων αντιστήριξης με πέτρα. Διαμόρφωση χώρου Γαζέτη Αθανασίου Αντωνίου Δημητρίου. Κατασκευή σκέπαστρου στον ήδη διαμορφωμένο χώρο στη θέση «Πλάι». Συντήρηση παιδικών χαρών και δημιουργία νέων στο Τ.Δ. Δολίχης. Διαμόρφωση κοινόχρηστων χώρων -Δενδροφύτευση στο Τ.Δ. Δολίχης. Ανάδειξη βρύσης Λιόλιου, Στέρνα, Πηγαδιού και του Γερανού. Διαμόρφωση Χώρου Πολέζου. Δενδροφύτευση φράγματος Μαρούλι και γύρω περιοχής. Κατασκευή περιμετρικού τοίχου Προφήτη Ηλία Δολίχης. Ανάπλαση περιβάλλοντα χώρου Δημοτικού Σχολείου Δολίχης. Δημιουργία θεματικού πάρκου υπαίθριων τουριστικών δραστηριοτήτων στην περιοχή NATURA. Ανακατασκευή τοίχου αντιστήριξης πλατείας Αγίας Παρασκευής. Διαμόρφωση Χώρου Κιόσκι στη θέση Φανός. Μάζεμα των μπαζών από κοινόχρηστους χώρους λόγω αναδασμού. Προστατευτικά Κιγκλιδώματα με δυο σωλήνες από την μία πλευρά στη θέση Αγία Παρασκευή έως το σφαγείο. Φωτισμός και διαμόρφωση χώρου παιδικής χαράς Μετόχι. Διαμόρφωση Χώρου Βρύσης Αδάμου, Χώρου Πιπίκα, βρύσης Πιπίκα και μονοπατιού, σκαλοπάτια Γέφυρα Σάλτσι. Τοίχοι Αντιστήριξης Γεράση Αθανασίου Μπατζάκη Κ. Γαζέτη Ι. Βαρβαρέζου Κ. Εκβραχισμός δρόμου Παλαίχανου. Κατασκευή WC Πολέζου. Τσιμεντόστρωση Προστατευτικής Τάφρου Περιφερειακού Δρόμου. Ανάπλαση Τουριστικού Περιπτέρου Κιόσκι. Διαμόρφωση Χώρου από κτίριο πρώην Κοινότητας Δολίχης Μουσείο έως και Φωτίου. Συντήρηση τοίχων αντιστήριξης ,00 - Κατασκευή τοίχων αντιστήριξης δημοτικών διαμερισμάτων ,00 Κατασκευή αρχαιολογικού μουσείου ,00 - Ανάδειξη αρχαιολογικού χώρου στο Καστρί Ολοκλήρωση ανασκαφών ,00 Αθλητικές εγκαταστάσεις ,00: Αποπεράτωση γηπέδου Λιβαδίου. Κατασκευή κλειστού Γυμναστηρίου. Συντήρηση και φωτισμός γηπέδων βόλεϋ και μπάσκετ Τ.Δ. Δολίχης. Άρδευση ύδρευση ,00: Συντήρηση Εσωτερικού Δικτύου Ύδρευσης, βελτίωση φρεατίων δικτύου ύδρευσης, υδρευτικών γεωτρήσεων, αρδευτικών γεωτρήσεων, αγωγού αρδευτικών γεωτρήσεων, Καλλιέργεια πηγών ύδρευσης Βάρνα και Μάνα νερού. Επέκταση Δικτύου άρδευσης. Κατασκευή δεξαμενής ύδρευσης Πομνιοστασίων Πλάκα, κατασκευή αρδευτικών αγωγών φράγματος Λιβαδίου, 4 φραγμάτων, αρδευτικών αγωγών ( Β φάση ), φράγματος "Τσαΐρια", δεξαμενής ύδρευσης ποιμνιοστασίων Πούρνο, δεύτερου αγωγού δεξαμενής Καζάρμα Μαρούλι, αρδευτικού αγωγού φράγματος Λιβάδια. Ύδρευση μονοπατιού και χώρου Σάλτσι. Ολοκλήρωση φράγματος "Φακαλή". Επισκευή φράγματος στη θέση Πηγάδια. Αντικατάσταση αγωγού άρδευσης στο ποιμνιοστάσιο Τζήκα Νικολάου, αγωγού άρδευσης Τ.Δ. Δολίχης από τη θέση «Δημοτικό Σχολείο» έως τη θέση «Καμάρα» και από τη θέση «Καμάρα» έως τη θέση «Γκέκα Ράχη». Αντικατάσταση αγωγού στη θέση Πούλιος λόγω καινούριου κτιρίου. Ανόρυξη 2 κτηνοτροφικών γεωτρήσεων. Επισκευή υπερχειλιστή και καθαρισμός φράγματος στη θέση Ψόφος. Αποχέτευση ,00: Συντήρηση δικτύου αποχέτευσης Δημοτικών Διαμερισμάτων. Επέκταση Δικτύου αποχέτευσης - Αγωγοί προσαγωγής Φωστήρα. Συντήρηση φρεατίων όμβριων υδάτων και αποχέτευσης Τ.Δ. Δολίχης. Αντικατάσταση Αποχετευτικού Αγωγού Κεντρικής Πλατείας. Επέκταση αγωγού όμβριων υδάτων Δολίχης. Αγωγός όμβριων υδάτων Ρέχα - Παναγιά Χοροστάσι. Φωτισμός ,00: Συντήρηση δικτύου φωτισμού Τ.Δ. Λιβαδίου και δικτύου φωτισμού Τ.Δ. Δολίχης. Επέκταση και συμπλήρωση δικτύου φωτισμού. Αποκατάσταση Τομών Υπογειοποίηση ΔΕΗ και Δημοτικού Φωτισμού. Προμήθεια Τοποθέτηση Δημοτικού Φωτισμού Κεντρικού Δρόμου. Ηλεκτροφωτισμός όλων των δρόμων Τ.Δ. Δολίχης και των κρίσιμων διασταυρώσεων. Νεκροταφεία ,00: Συντήρηση νεκροταφείων Δημοτικών Διαμερισμάτων. Καθαριότητα. Αξιοποίηση δημοτικού καταστήματος Δολίχης για τη δημιουργία γραφείων για τους φορείς ,00 - Καθαριότητα λαϊκής ,00, - Εκχιονισμός δρόμων ,00. Μεταφορά επιχωμάτων ,00,-κατασκευή - Τοποθέτηση προστατευτικών κιγκλιδωμάτων - κάγκελα ,00, - Συνέχιση ανασκαφών Καστρί ,00. Συντήρηση τοιχογραφιών Ι.Ν. Μεταμόρφωσης του Σωτήρος ,00. Συντήρηση Δημοτικού καταστήματος Δολίχης και αγροτικού ιατρείου ,00. Αντιπλημμυρική Θωράκιση Τ.Δ. Δολίχης ,00,-Παράλληλη έργα αναδασμού Τ.Δ. Δολίχης ,00. Τροποποίηση γενικού πολεοδομικού σχεδίου υφιστάμενου οικισμού Λιβαδίου ,00, - Συντήρηση δημοτικών καταστημάτων ,00, - Μηχανολογικός εξοπλισμός ,00,- Προμήθεια κλιβάνου για την καύση αιγοπροβάτων ,00. Προμήθεια οχήματος 4Χ ,00 ΣΥΝΟΛΟ: ,00 Η αλληλογραφία μας Μορφωτικός & Πολιτιστικός Σύλλογος Κάτω Μιλιάς Πιερίας «ΟΙ ΛΑΖΑΙ01» Κάτω Μηλιά Κατερίνης Τηλ. / τηλεομοιοτυπία: Τηλ. Προέδρου: , Ηλεκτρ. δ/νση: ghan@vodafone.net.gr Κ. Μηλιά, 29 Οκτωβρίου Αριθμ. πρωτ. 45 Προς: Τον Εξωραϊστικό Σύλλογο ΛιΒαδίου Λιβάδι Ολύμπου Θέμα: Ευχαριστήριο ενημέρωση Αξιότιμα μέλη του Διοικ. Συμβουλίου, φίλε κ. Πρόεδρε! Με ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρακολουθούμε τις πολυσχιδείς δραστηριότητες του Συλλόγου σας μέσα από τις σελίδες της καθ' όλα αξιόλογης διμηνιαίας έκδοσης «Λιβάδι», την οποία έχετε την καλοσύνη ανελλιπώς να μας αποστέλλετε. Σας συγχαίρουμε θερμά και για τις δραστηριότητες σας και για το εθνικό έργο που επιτελείτε, με την μαχητική και άκρως ενδιαφέρουσα ύλη της εφημερίδας σας καθώς και με και τις λοιπές εκδόσεις σας, συμβάλλοντας έτσι στη διαμόρφωση εθνικής αυτογνωσίας στα μέλη σας, αλλά και στον ευρύτερο θεσσαλομακεδονικό περίγυρο, μέσα στη δίνη των χαλεπών καιρών που ζούμε. Με την ευκαιρία της σημερινής μας επικοινωνίας σας γνωστοποιούμε ότι δεν παίρνετε την δική μας περιοδική έκδοση «Τα δέοντα απ' τη Μηλιά» επειδή εδώ και τρία περίπου χρόνια αναστείλαμε, δυστυχώς, την έκδοση της, Εγκάρδιες ευχές για καλή δύναμη και συνέχεια στο έργο σας. Για το Διοικητικό Συμβούλιο Ο πρόεδρος Γιώργος Μ. Χανδόλιας Το Διοικητικό Συμβούλιο του Συλλόγου: Γεώργιος Μιλτ. Χανδόλιας, πρόεδρος - Λεμονιά Δημ. Τζήκα, αντ/δρος - Ιωάννης Κ. Πούλιος, γραμματέας - Ελευθέριος Α. Τσέλιος, ταμίας - Πασχαλιά Χανδόλια-Αδάμου, μέλος-υπεύθυνη Αιμοδοσίας & Τράπεζας Αίματος. ΕΥΧΑΡΙΣΤΗΡΙΑ Ευχαριστούμε θερμά το συμπατριώτη μας, κ. Θ.Δ. Φράγκο, που συνεχίζει να τροφοδοτεί τη βιβλιοθήκη του συλλόγου μας με αξιόλογα βιβλία και γενικότερα πολύτιμο υλικό. Αυτή τη φορά μας έστειλε το βιβλίο : «Η δικτατορία του Μεταξά και ο πόλεμος του 40» του Ι.Κολλιόπουλου, εκδ. ΤΟ ΒΗΜΑ. και την εργασία: «Οι ελληνογενείς Βλάχοι» των Α. Λαζάρου, Ρ. Λαζάρου, Λ. Τζημοζιώγα και Δ. Τσακτάνη, από την ένωση Βλάχων Επιστημόνων, Αθήνα Επίσης, ευχαριστούμε θερμά τον ιστορικό συγγραφέα κ. Γρηγόριο Βέλκο, για την προσφορά στο Σύλλογό μας του βιβλίου του: «Καλλίνικος Λαμπρινίδης, Επίσκοπος Ελασσώνος ( ), έκδοση της Ιεράς μητροπόλεως Ελασσώνος, Ευχαριστούμε θερμά τον κ. Κοντοφάκα Γεώργιο, ιδιοκτήτη του καταστήματος πληροφορικής «MIDIA SOFT» και αποκλειστικού αντιπρόσωπου της «you.gr» στην Κατερίνη, για την προσφορά του στην εφημερίδα μας ενός πολυμηχανήματος εκτυπωτή. Ευχαριστούμε θερμά τον κ. Γ. Τριάρχο για την προσφορά 50 ευρώ στην εφημερίδα στην μήμη της Μαργαρίτας Σακελαροπούλου. Ευχαριστούμε θερμά τον Τάσο Παπακωννσταντίνου και την Ευανθία Μπέλλη για την προσφορά 20$ στην εφημερίδα. Ευχαριστούμε θερμά τον Πλούταρχο Πούλιο για την προσφορά 300$ στην εφημερίδα. Ευχαριστούμε θερμά τον Λάζαρο Βάντη για την προσφορά 100$ στην εφημερίδα. Ευχαριστούμε θερμά την Άννα Κόρνουελ για την προσφορά 100$ στην εφημερίδα. Με εκτίμιση το Δ.Σ. 5

6 ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗ ΔΙΚΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΑΤΑΔΙΚΗ ΤΟΥ ΣΕΒΑΣΜΙΩΤΑΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΕΛΑΣΣΟΝΟΣ Σε 8μηνη φυλάκιση για τις παρανομίες στην Αγ. Τριάδα Στην κακή μοιρασιά πάντοτε ο Θεός ζημιώνεται (Οδυσσέας Ελύτης Σηματολόγιο ) Μία άκρως απρόβλεπτη εξέλιξη είχε η συνέχιση της δίκης του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη Ελασσόνος κ.κ. Βασιλείου (κατά κόσμον Βασίλειος Κολόκας), η οποία είχε ξεκινήσει την 25η Ιουνίου 2009 και ανεβλήθη για την 5η Νοεμβρίου Ο λόγος της αναβολής ήταν η υπόδειξη του τότε προεδρεύοντος εφέτη προς τον Σεβασμιώτατο, να προσκομίσει έγγραφο που να αποδεικνύει ότι τελικώς για όλα υπεύθυνη είναι η γερόντισσα μοναχή Θεοφανώ Δημητρίου. Τη συγκεκριμένη μέρα (5/11/2009), εμφανίστηκαν πάλι στο εφετείο Λαρίσης όλοι οι μάρτυρες, τόσο οι 4 έχοντες ήδη καταθέσει την 25η/6ου/2009 (Γκούμας Ιωάννης, Σαλαβέρης Αναστάσιος, Βαρβαρέζος Δημήτριος, Σαλαβάτης Ιωάννης), όσο και οι 6 μη καταθέσαντες λόγω της διακοπής (Καψάλης Αθανάσιος-Νικόλαος -είχε διακοπεί η κατάθεσή του-, Συνεφάκης Γεώργιος, Κατσίκης Γεώργιος, Ντίνα Ασπασία, Σδρόλια Σταυρούλα, Βόγιας Νικόλαος). Απουσίαζε ο Νίκος Τσανούσας, ο οποίος βρίσκεται στο εξωτερικό. Ο κατηγορούμενος Σεβασμιώτατος δεν εμφανίστηκε. Εμφανίστηκε όμως ο πληρεξούσιος δικηγόρος του, ο οποίος κατέθεσε στο δικαστήριο (η σύνθεση της έδρας ήταν φυσικά διαφορετική) τα έγγραφα που ζητήθηκαν και δεν υπήρχαν την πρώτη φορά. Αμέσως μετά, ο εισαγγελέας της έδρας θεώρησε τη διαδικασία ολοκληρωθείσα και ζήτησε από τους εφέτες να προχωρήσουν στην έκδοση της απόφασης. Στις διαμαρτυρίες του μάρτυρα Γιώργου Συνεφάκη ότι δεν είναι δυνατόν να παρίσταται για 2η φορά μετακινούμενος από τη Θεσσαλονίκη χωρίς να καταθέσει, ο εισαγγελέας απορημένος του επέδειξε τα πρακτικά της 1ης δίκης (τα υπογράφουν ο προεδρεύων εφέτης Γ. Αποστολάκης και η γραμματέας Α. Μπουραδάμου). Σ αυτά, με θαυματουργό τρόπο, ήταν καταγεγραμμένες και οι καταθέσεις όλων των μαρτύρων, οι οποίοι δεν κατέθεσαν ποτέ λόγω της αναβολής (οι Συνεφάκης Γεώργιος, Κατσίκης Γεώργιος, Ντίνα Ασπασία, Σδρόλια Σταυρούλα, Βόγιας Νικόλαος), που μάλιστα εμφανίζονται να έχουν καταθέσει όλοι, όμοια και απαράλλακτα δίκην φασόν, την ίδια ακριβώς εκπληκτική φράση και μόνον αυτή Δεν γνωρίζω αν υπάρχει ηγουμενοσυμβούλιο. Μπροστά στο απίστευτο αυτό θαύμα της νόθευσης των πρακτικών, της αλλοίωσης των πραγματικών γεγονότων και της γελοιοποίησης κάθε έννοιας δικαίου, υπήρξε εντονότατη αντίδραση του μάρτυρα Γ. Συνεφάκη, συνεπικουρούμενου από τους υπολοίπους, ο οποίος ανακοίνωσε στο δικαστήριο ότι θα ασκήσει ως Έλλην πολίτης όλα τα δικαιώματά του που προβλέπονται από τη σχετική νομο- Σκίτσο του Α. Πετρουλάκη - ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ - 6/2/2005 θεσία και ότι θα προστρέξει σε κάθε ανώτερο και ανώτατο δικαστικό όργανο, προσβάλλοντας την διάτρητη νομικά και ηθικά αυτή απόφαση. Άφωνο και αμήχανο το δικαστήριο από την απρόβλεπτη αυτή εξέλιξη, μετά από σύσκεψη, αναγκάστηκε να διακόψει τη διαδικασία και να την μεταθέσει για τις 19 Νοεμβρίου Στο ενδιάμεσο διάστημα έως τις 19/11, ο Γ. Συνεφάκης απέστειλε εκτενή αναφορά στον Γενικό Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, στον Εισαγγελέα Εφετών Λαρίσης, στον Πρόεδρο Εφετών Λαρίσης και στον Δικηγορικό Σύλλογο Λαρίσης, εξιστορώντας επακριβώς όλα τα γεγονότα και αιτώντας από αυτούς να επιληφθούν αρμοδίως του θέματος. Η αναφορά κατέληγε ως εξής : Επειδή θεωρώ ότι : 1. Η νόθευση των πρακτικών της δίκης, εντάσσεται σε μία προσπάθεια (άγνωστο από ποιόν υπεύθυνο) παραπλάνησης του δικαστηρίου και επηρεασμού του στη λήψη της τελικής απόφασης 2. Αποτελεί βάναυση παραποίηση των πραγματικών γεγονότων 3. Επιφέρει βαρύτατο πλήγμα στο κύρος της δικαιοσύνης 4. Αποτελεί βαρύτατη προσβολή προς το κοινό περί δικαίου αίσθημα, Καταγγέλλω τον όποιον υπεύθυνο προκύψει από τη διερεύνηση του θέματος και σας παρακαλώ θερμά να επιληφθείτε άμεσα της υπόθεσης, κινώντας κάθε προβλεπόμενη από τον νόμο διαδικασία, ώστε να αποκατασταθεί η νομιμότητα και να αποδοθούν οι όποιες ευθύνες στους εμπλεκομένους στην θλιβερή αυτή ιστορία αλλοίωσης των πρακτικών. Πράγματι, στις 19 Νοεμβρίου και με την ίδια σύνθεση, συνήλθε το δικαστήριο με όλους τους μάρτυρες παρόντες, καταθέσαντες και μη. Η δίκη ξεκίνησε εκ του μηδενός, σαν να μην είχε συμβεί τίποτε απολύτως έως τότε, προφανώς διότι η όλη προηγηθείσα διαδικασία θεωρήθηκε άκυρη. Συνολικά διήρκησε 2 ώρες και 45 λεπτά, διεξήχθη κατά τρόπον άψογο και κατέθεσαν όλοι οι μάρτυρες εξ αρχής, οι οποίοι απάντησαν εξαντλητικά στις ερωτήσεις των δικαστών και του εισαγγελέα. Οι μαρτυρίες των τότε δημάρχου και δημοτικών συμβούλων κινήθηκαν στη γνωστή γραμμη, όπως αυτή διατυπώθηκε και στην επιστολή του κ. Ιωάννη Γκούμα, που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα ΑΝΑΓΝΩΣΤΗΣ και στο ΛΙΒΑΔΙ μας, στο προηγούμενο τεύχος. Καταλυτικές υπήρξαν οι καταθέσεις των λοιπών μαρτύρων, προέδρων του Εξωραϊστικού, της Θεσσαλονίκης και Κατερίνης, καθώς και των υπαλλήλων της Ζ Εφορίας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων Λαρίσης, οι οποίοι παρουσίασαν και ανέδειξαν το θέμα στις πραγματικές του, γνωστές σε όλους, διαστάσεις. Κατατέθηκε επίσης από πλευράς της προϊσταμένης της Ζ Εφορίας, ότι η Ιερά Μονή Αγίας Τριάδας δεν ήταν το μόνο Μοναστήρι στην περιοχή ευθύνης του, στο οποίο ο Σεβασμιώτατος παρενέβη αλλοιώνοντας με παράνομες εργασίες τα ιστορικά τους χαρακτηριστικά, αγνοώντας πλήρως τις σχετικές υποδείξεις και τον αρχαιολογικό νόμο του κράτους. Επρόκειτο δηλαδή για κατ εξακολούθηση και κατά συρροήν παρανομίες. Ενδιαφέρον είχε επίσης η δήλωσή της, ότι η αστυνομία αγνοούσε συνεχώς τα σήματα διακοπής των εργασίων που της κοινοποιούσε διαρκώς η Ζ Εφορία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, ζήτημα που ίσως θα πρέπει να μας προβληματίσει όλους και κυρίως τους αρμοδίους της νέας ηγεσίας του τέως Υπουργείου Δημοσίας Τάξεως και νυν Προστασίας του Πολίτη. Ο Σεβασμιώτατος δεν παρέστη λόγω απουσίας του στο εξωτερικό και εκπροσωπήθηκε από τον πληρεξούσιο δικηγόρο του. Η υπερασπιστική του γραμμή βασίστηκε στο ότι δικάζεται λάθος κατηγορούμενος, μια που κατ αυτόν, υπεύθυνη για την αλλοίωση του μνημείου είναι μόνον η μοναχή γερόντισσα (η οποία δεν είχε κληθεί ούτε κάν ως μάρτυς), ως η έχουσα την ευθύνη της μονής. Η αγόρευση του εισαγγελέα κινήθηκε στο πλαίσιο μίας άκρως επιεικούς αντιμετώπισης του ζητήματος, αλλά μη μπορώντας να παραβλέψει τα πραγματικά γεγονότα, πρότεινε την κήρυξη του Σεβασμιωτάτου ως ενόχου. Το δικαστήριο απεδέχθη την πρόταση και επέβαλε, εξαντλώντας κάθε επιείκεια, στον κατηγορούμενο Σεβασμιώτατο την ποινή των 8 μηνών με 3ετή αναστολή, αναγνωρίζοντάς του τα ελαφρυντικά του προτέρου εντίμου βίου. Ο δικηγόρος του κατηγορουμένου άσκησε αμέσως έφεση. Κανείς δεν μπορεί να νοιώθει ευτυχής, όταν βλέπει να καταδικάζονται πρόσωπα, τα οποία η πολιτεία και η κοινωνία έχει τοποθετήσει σε θέσεις εξουσίας. Οι ταγοί της πολιτείας, της εκκλησίας και της δικαιοσύνης, έχουν υποχρέωση, επειδή ασκούν εντεταλμένη εξουσία και έχουν μεγάλη επιρροή στη διαμόρφωση ενός κλίματος ευνομίας, όχι μόνο να εφαρμόζουν απαρέγκλιτα τους νόμους που η συντεταγμένη πολιτεία έχει θεσπίσει, αλλά να αποτελούν και παράδειγμα προς μίμηση, κυρίως προς τις νέες γενεές, εμφυσώντας τες με τις ιδέες της χρηστής διοίκησης. Δημιουργεί εύλογη αμηχανία, έως και ντροπή, το να μη μπορεί κανείς να απαντήσει στη δυσφορία των φοιτητών που είχαν επισκεφθεί τη Μονή, οι οποίοι διδάσκονται στο πανεπιστήμιο τα μαθήματα αναστήλωσης και αποκατάστασης των μνημείων, όταν αυτοί διαπιστώνουν την ασυνέπεια, αναρωτιούνται για τις αιτίες της και ειρωνεύονται τους θεσμούς, για το χάσμα μεταξύ των επιστημονικών γνώσεων που θεωρητικά αποκτούν και της ανιστόρητης και αντιεπιστημονικής εφαρμογής πρακτικών επί μνημείων, από ανθρώπους που κατέχουν ανώτερα και ανώτατα αξιώματα του κράτους και της πολιτείας. Προκαλεί θλίψη το γεγονός ότι επώνυμοι ταγοί, λειτουργώντας με περισσή εγωκεντρική έπαρση, κρίνουν αυθαίρετα ως σκουπίδια τα δείγματα της ιστορίας ενός τόπου, αλλοιώνοντας μορφολογικά και τυπολογικά, προϊόντα της σοφίας της λαϊκής αρχιτεκτονικής και της ευλάβειας των ανθρώπων που τα κατασκεύασαν, με τα φτωχά μέσα της εποχής εκείνης. Δεν περιποιεί τιμή γι αυτούς να καταστρέφουν στοιχεία που μυρίζουν Ελλάδα και Ιστορία, επάνω στα οποία γονάτισαν και προσκύνησαν και προσευχήθηκαν και μετάλαβαν κι έκαναν τάματα και ορκίστηκαν πίστη σε Θεό και σε Πατρίδα χιλιάδες πιστοί πρόγονοί μας, μόνο και μόνο επειδή αυτά τα στοιχεία έχουν υποστεί τη γλυκειά φθορά του χρόνου. Την ευλάβεια που εκπέμπει η τρυφερή πατίνα της ιστορίας, δεν την αντικαθιστά κανένα πλακάκι δαπέδου. Απλώς είναι ένα δείγμα ανιστόρητης νεοπλουτίστικης και ψευδομοντέρνας νοοτροπίας και λογικής, παρά ένα δείγμα προόδου. Προκαλεί επίσης μελαγχολία (αν μη τι άλλο), η προσπάθεια μετάθεσης ευθυνών σε τρίτους, πόσω μάλλον όταν είναι κοινός τόπος σε όλους τους παροικούντες την τοπική Ιερουσαλήμ, ότι αυτοί οι τρίτοι είναι απολύτως ανεύθυνοι ηθικά ως προς τα γεγονότα, καθώς και ότι ως υφιστάμενοι, αδυνατούν να αρθρώσουν υπερασπιστικό λόγο, εξ αιτίας της ιδιαιτερότητας της μοναχικής τους ιδιότητας. Και μέσα σ αυτή τη γενική θλίψη, ας προστεθεί ως επιπλέον βαρύδιο, η φοβία, η ατολμία, η αδιαφορία ή ακόμη και η συνέργεια των κατά τόπους εκπροσώπων της Αυτοδιοίκησης, οι οποίοι δεν απευθύνθηκαν επισήμως, ως όφειλαν, στις αρμόδιες αρχές του Υπουργείου Πολιτισμού για τις κατά συρροήν αλλοιώσεις μνημείων εντός των ορίων της Μητρόπολης, μην έχοντας αντιληφθεί επακριβώς ή περιφρονώντας τις υποχρεώσεις που συνεπάγεται ο θεσμικός τους ρόλος. Θέλει αρετή και τόλμη η ελευθερία, μας κραυγάζει ο Ανδρέας Κάλβος. Ένα το χελιδόνι κι η άνοιξη ακριβή, για να γυρίσει ο ήλιος θέλει δουλειά πολλή μας επισημαίνει ο Οδυσσέας Ελύτης στο Άξιον Εστί, εξηγώντας μας ότι Η Ποίηση έγινε για να διορθώνει τα λάθη του Θεού ή εάν όχι, τότε, για να δείχνει πόσο λανθασμένα εμείς συλλάβαμε την δωρεά του. Ας είναι λοιπόν η τελευταία φορά που χρειάζεται να επισημάνει κανείς την ανάγκη και την υποχρέωση σεβασμού των μνημείων μας. Αποτελούν την προβολή της ιστορίας μας στο έδαφος, σε μία γη όπου Δω πέρα η κάθε πόρτα έχει πελεκημένο ένα όνομα κάπου από τρεις χιλιάδες τόσα χρόνια, κάθε λιθάρι έχει ζωγραφισμένον έναν άγιο μ άγρια μάτια και μαλλιά σκοινένια, όπως καταθέτει ο Γιάννης Ρίτσος στη Ρωμιοσύνη του. Κι ας είναι και η τελευταία φορά που θα χρειαστεί να κινηθούν οι διαδικασίες για την αποκατάσταση ενός μνημείου στην προτεραία του μορφή, όπως θα χρειαστεί να γίνει για την Βασιλική και την τοξωτή κιονοστοιχία της Αγίας Τριάδας, με πρωτοβουλία όλων των φορέων του Λιβαδίου και των απανταχού Λιβαδιωτών, που θαρρώ ότι έχουν όχι μόνο την επιστημονική, αλλά και τη θεσμική υποχρέωση. Είναι ο μόνος τρόπος, ώστε ένα επιτίμιο να επιστρέψει ως αντίδωρο. Γιώργος Συνεφάκης, Πρόεδρος του Συλλόγου Λιβαδιωτών Θεσσαλονίκης Ο Γεωργάκης Ολύμπιος Υ.Γ. Σημειώνω ότι το άρθρο 2, παράγραφος 9 του καταστατικού του Συλλόγου μας, αναφέρεται ότι Υποχρέωση του Συλλόγου είναι η με κάθε τρόπο βοήθεια και στήριξη των αρχαιολογικών και γενικότερα κάθε μορφής ερευνών για την ανάδειξη της ιστορικότητας του Λιβαδίου και της ευρύτερης περιοχής του, καθώς και η προστασία των μνημείων του Λιβαδίου και της ευρύτερης περιοχής, από όποιας μορφής καταστροφές ή αντιεπιστημονικές παρεμβάσεις από οποιονδήποτε εξωθεσμικό ή άλλο παράγοντα. 6

7 "Περί τσίπουρου" Άγιο μου τσιπουράκι... Γράφει ο Ευριπίδης Καπέτης Α Μέρος Το αμπέλι είναι απείθαρχο αναρριχητικό φυτό και έχει, σύμφωνα με τους παλαιοντολόγους, προïστορία πολλών εκατομμυρίων ετών. Ευδοκιμούσε και πριν την εποχή των παγετώνων στην πολική ζώνη, κυρίως στην Ισλανδία, στη Βόρεια Ευρώπη και στη Βορειοδυτική Ασία. Στην πορεία των χρόνων οι πληθυσμοί των άγριων αμπελιών μετακινήθηκαν προς θερμότερες ζώνες, κυρίως στην ευρύτερη περιοχή του νοτίου Καυκάσου. Στην περιοχή αυτή, μεταξύ Εύξεινου Πόντου, Κασπίας θάλασσας και Μεσοποταμίας, γεννήθηκε το είδος άμπελος η οινοφόρος. Η διαδικασία της αμπελουργίας εικάζεται πως έχει τις ρίζες της στην αγροτική επανάσταση και στη μόνιμη εγκατάσταση των πληθυσμών με σκοπό την καλλιέργεια. Χρονολογείται γύρω στο 5000 π.χ. Από τους πρώτους γνωστούς αμπελοκαλλιεργητές θεωρούνται οι αρχαίοι Πέρσες, οι Σημιτικοί λαοί και οι Ασσύριοι. Μεταγενέστερα οι γνώσεις της αμπελουργίας μεταφέρθηκαν στους Αιγύπτιους, στους λαούς της Φοινίκης και τους πληθυσμούς της Μικρασίας και του Ελλαδικού χώρου. Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, την τόσο πλούσια, ο σάτυρος Άμπελος που ακολουθεί το θεό Διόνυσο χάνει τη ζωή του σε ατύχημα, όχι βέβαια αυτοκινητιστικό. Ο Διόνυσος παρακαλεί το Δία και τον μεταμόρφωσε σε φυτό το οποίο έκανε δώρο στους ανθρώπους για να παίρνουν το κρασί. Εν συνεχεία, από το γάμο του Διόνυσου και της Αριάδνης στη Νάξο γεννήθηκαν δυο παιδιά, ο Στάφυλος και ο Οινοποίωνας, οι οποίοι διέδωσαν την αμπελοκαλλιέργεια και την οινοπαραγωγή. Ο θεός Διόνυσος πήρε υπό την προστασία του το αμπέλι και το σταφύλι, το γλυκύτερο καρπό του φθινοπώρου. Μόλις έρχεται ο Σεπτέμβρης, ο Διόνυσος ετοιμάζεται για τον τρύγο, τον τρυγητό. Είναι στις χαρές του. Βαριά ζουμερά σταφύλια θα γεμίσουν τα κοφίνια, ο μούστος θα μοσχομυρίσει, το κρασί, γιορτή μεγάλη! Μπορώ να φτιάξω μια ανεξάντλητη λίστα με το τι είναι το αμπέλι, ειδικά για τους Έλληνες: "Εάν αποσυνδέσεις την Ελλάδα, στο τέλος θα δεις να σου απομένουν μια ελιά, ένα αμπέλι και ένα καράβι..." έγραφε ο Οδυσσέας Ελύτης στο "ΜΙΚΡΟ ΝΑΥΤΙΛΟ". Η έντονη παρουσία του αμπελιού σ όλη την έκταση της ελληνικής γης ήταν οδηγός για τον Ελύτη στην παρουσίαση του ελληνικού τοπίου. Τους αντίστοιχους μελοποιημένους στίχους τους χιλιοτραγουδήσαμε όλοι και συνδέθηκαν με την πάλη του λαού μας για μια πιο "δίκαιη" ζωή και κοινωνία. Της δικαιοσύνης ήλιε νοητέ και μυρσίνη συ δοξαστική Μη παρακαλώ σας μη λησμονάτε τη χώρα μου! Αετόμορφα έχει τα ψηλά βουνά στα ηφαίστεια κλήματα σειρά Και τα σπίτια πιο λευκά στου γλαυκού το γειτόνεμα. Kαι αν αποσυνδέσεις το αμπέλι, τι μένει; Τίποτα κυριολεκτικά. Χρήσιμα είναι τα πάντα: οι κληματόβεργες για το ψήσιμο των αρνιών, που δίνουν ένα μεθυστικό άρωμα, τ' αμπελόφυλλα μπαίνουν σε πολλές συνταγές, ο μούστος δίνει το πετιμέζι, τα μουστοκούλουρα, τη μουσταλευριά και ένα σωρό λιχουδιές. Το σταφύλι από μόνο του, ο γλυκύτερος καρπός του φθινοπώρου. Αποκορύφωμα, βέβαια, το κρασί. Πολλές ποικιλίες για κρασί υπάρχουν στην Ελλάδα. Βοηθά το μικροκλίμα, το έδαφος. Μα πιο πολύ το μεράκι του αμπελουργού. Σκληρή η δουλειά του αγρότη. Σκληρός εργοδότης η γη. Δύσκολα ν' αποφασίσει κανείς να μπει στη δούλεψή της. Χαϊδεύεις τα σταφύλια και ο χυμός τους θυμίζει τον ιδρώτα που χύνεται όλη τη χρονιά. Στο Λιβάδι ο τρύγος γίνεται στατιστικά το πρώτο δεκαήμερο του Οκτώβρη. Ο καιρός συνήθως αυτή την εποχή είναι απρόβλεπτος. Πρέπει αυτό να προσεχθεί ιδιαίτερα. Εάν γίνει νωρίτερα, δε θα πάρουν τα απαραίτητα σάκχαρα και ο μούστος θα βγει φτωχός σε σάκχαρα και πλούσιος σε οξέα. Απ' την άλλη όμως, αν ο τρύγος αργήσει θα έχουμε μικρή ποσότητα γλυκού μούστου και με χαμηλή οξύτητα. Δύσκολα τα σταφύλια θα φτάσουν σε πλήρη ωριμότητα λόγω του βόρειου κλίματος. Ο τρύγος είναι η πρώτη μεγάλη γιορτή του αμπελουργού. Είναι η ώρα της πληρωμής των κόπων της χρονιάς που πέρασε. Άραγε θα ανταμειφθούν; - Καλημέρα αμπέλι. - Καλώς τον τεμπέλη. - Που 'ναι τα σταφύλια σου αμπέλι; - Που 'ναι η δουλειά σ' τεμπέλη; Στιχομυθίες του αμπελουργού με το κτήμα του όταν η παραγωγή δεν είναι καλή. Όταν όμως η παραγωγή είναι καλή τότε όλα γύρω είναι χαρούμενα και τραγουδάνε: Μπαίνω μες τ' αμπέλι σαν νοικοκυρά / Να κι ο νοικοκύρης που 'ρχεται μπροστά Έλα νοικοκύρη να τρυγήσουμε / κάδες και βαρέλια να γιομίσουμε πέρα στη Φραγκιά να τα πουλήσουμε, / λίρες και φλουριά να καζαντίσουμε Εδώ πρέπει να θυμηθούμε και το δραγάτη, το φύλακα των αμπελιών. Όλοι οι νοικοκυραίοι αμπελουργοί μίσθωναν τους καλοκαιρινούς μήνες ιδιώτη αμπελοφύλακα, μέχρι τον τρύγο, τον δραγάτη. Έτσι οι περιοχές των αμπελιών χωρίζονταν σε "δραγασίδια". Νυχθημερόν περπατούσαν τ' αμπέλια μην τυχόν παρουσιαστεί κλέφτης ή κανένα κοπάδι με γιδοπρόβατα. Παλιές εποχές, πείνα υπήρχε γενικά, συνέβαιναν και αυτά. Παρέμεινε η φράση: "σαν το σκυλί στ' αμπέλι". Υπήρχε νόμος που σου έδινε το δικαίωμα να θανατώσεις το σκυλί που έμπαινε μέσα στ' αμπέλι σου. Πείραζαν τους δραγάτες με το ακόλουθο τραγούδι (δημοτικό στα τρία). Να 'τες, να 'τες που 'ρχονται, τρεις μαυρομάτες / κοντούλες και γιομάτες. Και τον δραγάτη φώναζαν δωσ' μας σταφύλια / και φίλα μας στα χείλια. Εσείς τ' αμπέλι το ξέρετε πάτε και μάστε / κανένα μη φοβάστε. Ώσπου να πάει και να 'ρθει η κόρη απ' τ αμπέλι / μας βγήκε φιλημένη. Μικρός όταν ήμουν στον τρύγο τραγουδούσαμε Γράτσα γρούτσα τα σταφύλια. / Ο δραγάτης δεν είναι εδώ Πάει στη βρύση να πιεί νερό. / Γράτσα γρουτς. Αφού μαζεύονταν τα σταφύλια σε κοφίνια ή σε "τουλούμια" (κέλι ντι άουα), ασκούς από δέρμα γίδας ή τράγου, όπου έβαζαν τα σταφύλια πατημένα, τα κουβαλούσαν στο χωριό. Μέσα στα υπόγεια υπήρχαν βαρέλια. Γινόταν η σύνθλιψη των σταφυλιών, το πάτημα που λέμε. Για καλύτερη ποιότητα μούστου και κατόπιν κρασιού θα πρέπει να απομακρύνουμε τα ξυλώδη μέρη των σταφυλιών (τους βόστρυχους) τα οποία και κατά την απόσταξη δίνουν το βλαβερό για τον οργανισμό ξυλόπνευμα. Τις πρώτες μέρες ο μούστος διατηρείται γλυκός και σιγά - σιγά με τη βοήθεια των ζυμομύκητων μετατρέπεται η γλυκόζη σε αλκοόλη. Αν ο τρύγος γίνει, όπως αναφέραμε, την κατάλληλη χρονική περίοδο, τα σταφύλια θα έχουν μεγάλη περιεκτικότητα σε σάκχαρα (τουλάχιστον βαθμούς Baummé- πυκνότητα σακχάρων επί τις εκατό), θα έχουμε καλό αποτέλεσμα στο κρασί. Η δεύτερη καλή ανταμοιβή για τον αμπελουργό. Θα πρέπει να δείξει μεγάλη σχολαστικότητα ως προς την καθαριότητα. Να βοηθήσει λίγο ο καιρός, να υπάρχει καλή θερμοκρασία ώστε να γίνει η ζύμωση και να μηδενιστούν τα σάκχαρα ομαλά και όχι βεβιασμένα. Το 1863 ο μεγάλος επιστήμονας Παστέρ ανακάλυψε τη δουλειά που κάνουν τα ένζυμα (μύκητες) και έτσι εξηγήθηκε επιστημονικά η δημιουργία του κρασιού. "Οίνος ευφραίνει καρδίαν ανθρώπου" λένε οι γραφές. Ο μεγάλος ερευνητής φυσικός Feynman βραβευμένος με Νόμπελ το 1965 γράφει : Κάποτε ένας ποιητής έγραψε: «Μέσα σε ένα ποτήρι κρασί βρίσκεται ολόκληρο το σύμπαν.» Ίσως ποτέ δε θα μάθουμε με ποια έννοια το είπε, οι ποιητές δε γράφουν για να γίνουν κατανοητοί. Είναι όμως αλήθεια πως, αν παρατηρήσουμε προσεκτικά ένα ποτήρι κρασί θα δούμε μέσα του ολόκληρο το σύμπαν. Υπάρχει η πλευρά της φυσικής: το ανήσυχο υγρό που εξατμίζεται ανάλογα με τον άνεμο και τον καιρό, οι αντανακλάσεις του φωτός πάνω στο γυαλί, το ξέφρενο παιχνίδι των ατόμων που αποκαλύπτει η φαντασία μας. Το γυαλί είναι το απόσταγμα των πετρωμάτων του πλανήτη μας και στη σύστασή του διακρίνουμε τα μυστικά της ηλικίας του σύμπαντος και της εξέλιξης των άστρων. Ποια είναι η παράξενη διάταξη των χημικών ουσιών μέσα στο κρασί; Πώς προήλθαν όλα αυτά; Υπάρχουν τα φυράματα, τα ένζυμα, τα υποστρώματα και τα προϊόντα. Εκεί, μέσα στο κρασί βρίσκεται η μεγάλη γενίκευση της ζωής: όλη η ζωή είναι προϊόν ζύμωσης. Ουδείς μπορεί να μελετήσει τη χημεία του κρασιού χωρίς να ανακαλύψει, όπως ο Παστέρ, την αιτία τόσων και τόσων ασθενιών. Και το χρώμα του, αυτό το ζωντανό πορφυρό χρώμα του κρασιού, αφήνει ανεξίτηλη τη σφραγίδα του στη συνείδηση όσων το προσέχουν! Αν ο μικρός νους μας, για λόγους ευκολίας, διαιρεί ένα ποτήρι κρασί, αυτό το σύμπαν, σε μέρη (φυσική, βιολογία, γεωλογία, αστρονομία, ψυχολογία, κ.ο.κ), ας μην ξεχνάμε ότι η φύση δεν το γνωρίζει! Ας ξανασμίξουμε, λοιπόν, τα μέρη του, κι ας θυμηθούμε εν τέλει σε τι μας χρησιμεύει. Ας το αφήσουμε να μας προσφέρει την έσχατη ευχαρίστηση: να το πίνουμε και να τα ξεχνάμε όλα! Το κρασί λένε οι γιατροί όταν πίνεται σε μικρή ποσότητα, κάνει καλό στην υγεία. Περιέχει "τανίνες" ουσίες αντιοξειδωτικές για τον ανθρώπινο οργανισμό. Βοηθούν στην καλή λειτουργία της καρδιάς, του κυκλοφορικού συστήματος και συμβάλλουν στην καλή λειτουργία του νευρικού συστήματος. Θέλει ιδιαίτερη λάτρα και φροντίδα. Να απομακρυνθούν στον κατάλληλο χρόνο τα στέμφυλα. Το κρασί από τα άσπρα σταφύλια "τραβιέται" συνήθως τις δυο τρείς πρώτες μέρες, από τα δε μαύρα "τραβιέται" συνήθως σε μέρες ώστε να μην πάρει αρκετή στιφάδα. συνεχίζεται... 7

8 8 Ο ΕΜΦΥΛΙΟΣ ΠΟΥ ΔΕΝ ΤΕΛΕΙΩΣΕ ΠΟΤΕ Η αιτία να γράψω τούτες τις αράδες στάθηκε η ταινία του Παντελή Βούλγαρη «Ψυχή βαθιά», που φέρνει στην επικαιρότητα με τρόπο δραματικό τον Ελληνικό εμφύλιο πόλεμο. Τον μετακατοχικό εμφύλιο ( ), μιας και εμφύλιοι ακήρυχτοι, προϋπήρξαν στο ρου του νεοϊδρυθέντος και πολύπαθου ελληνικού κράτους. Δεν θα έπρεπε άραγε να γνωρίζουμε πώς ο Οδυσσέας Ανδρούτσος και ο γενναίος Κολοκοτρώνης, υπήρξαν τραγικά θύματα Ελλήνων, στη διάρκεια μάλιστα της Επανάστασης του 1821; Δεν θα έπρεπε άραγε να γνωρίζουμε πώς η δολοφονία του Ίωνα Δραγούμη (σε αντίποινα της απόπειρας δολοφονίας του Βενιζέλου) ήταν απόρροια του εθνικού διχασμού και το κορυφαίο επεισόδιο ενός ακήρυχτου τυπικά εμφύλιου μεταξύ Βασιλικών και Βενιζελικών. Ενός «εμφύλιου» που οδήγησε στη Μικρασιατική τραγωδία; Αλλά και κατά τη διάρκεια της Γερμανικής κατοχής δεν υπήρξαν πολεμικές συγκρούσεις με θύματα ανάμεσα στον ΕΛΑΣ και τον ΕΔΕΣ; Αλλά και η επτάχρονη δικτατορία απόρροια ενός εμφύλιου πολέμου δεν ήταν με θύματα και ανεπούλωτες πληγές; Ωστόσο παραμένει και μας κατατρώει, σαν σαράκι ακόμη, αυτή η τραγική στιγμή στη νεότερη ιστορία μας, ο Εμφύλιος πόλεμος Και παραμένει, κατά τη γνώμη μου, η βασική αιτία όλων των κακών που σέρνει ως τις μέρες μας ακόμα το ελληνικό κράτος. Όσα μας κληροδότησε ο Εμφύλιος, συνεχίζουν να κατατρώγουν μέχρι και σήμερα όχι μόνο τα κατώτερα αλλά και τα ανώτερα στρώματα των ψυχικών, συναισθηματικών και ηθικών κανόνων των ανθρώπων της χώρας μας. Η εκμετάλλευση και ο βιασμός του κρατικού μηχανισμού από τον υποτιθέμενο πολιτικό «νικητή», η παντελώς αποτυχημένη ηρωοποίηση και εξιδανίκευση προσώπων και καταστάσεων χωρίς καμιά σκέψη, χωρίς καμιά σοβαρή ματιά και η απαξίωση κάθε προσπάθειας για συναίνεση αποδεικνύουν πως δεν υπάρχει διάθεση και δε θέλουν οι δυο πλευρές να κλείσει το θέμα. Το σημερινό ελληνικό κράτος είναι γνήσιο τέκνο του Εμφυλίου και των ιδεολογημάτων που ακολούθησαν. Οι απερίγραπτες δυστυχίες, οι πληγές και τα χιλιάδες θύματα που μας κληροδότησε τούτος ο αδελφοκτόνος πόλεμος, μοιάζουν να είναι σταγόνα στον ωκεανό μπροστά στην ανεπανόρθωτη ζημιά που προκάλεσε, όπως αποδεικνύεται 60 χρόνια μετά, στην κοινωνική δομή της χώρας. Μιας χώρας όπου οι μισοί (οι «νικητές» τρομάρα τους) γ.ούσαν κι έδερναν μέχρι πρότινος, λυμαίνονταν το κράτος καταπατώντας κάθε προσπάθεια για αντίδραση, κολλώντας στον διαμαρτυρόμενο τη...ρετσινιά του κομμουνιστή, ανοίγοντας ξανά και ξανά τα «ξερονήσια». Από την άλλη οι ηττημένοι (κι αυτοί τρομάρα τους) δεν κοίταξαν ποτέ κανένα στα μάτια, βρήκαν την αφορμή και άρπαξαν την ευκαιρία να μπουν στην «εξουσία» το 81, ξεπουλώντας τα ιδανικά του αγώνα, οι πατριδοκάπηλοι ευκαιριακοί ιδεολόγοι και γ.ούσαν κι έδερναν κι αυτοί με τη σειρά τους μέχρι πρότινος με το δικό τους βέβαια τρόπο. Αν οι πόλεις μας κατακλείστηκαν από τη ραγδαία αστυφιλία και την εκτρωματική γκρίζα ανοικοδόμηση της δεκαετίας του 60 70, αν ερήμωσε η ύπαιθρος, αν ξεπουλήθηκε και δάκρυσε η Κύπρος, αν η παιδεία, η κοινωνία, η οικονομία πήγε και πάει κατά διαόλου, αν το κράτος είναι απέναντι στον πολίτη και στην κοινωνία και όχι δίπλα του, αν η εκκλησία και οι διάκονοί της συμπεριφέρονται σαν τους κρατιστές μουλάδες της ανατολής και ακόμη χειρότερα, αν, αν, αν, ανατρέξτε στην ιστορία του Εμφυλίου για να εντοπίσετε τις γενεσιουργές αιτίες. Και για την καθεστωτική ηγεσία της Ελλάδας, την «εξόριστη», που απολάμβανε τη ζεστασιά και θαλπωρή στο Λίβανο, ενώ η πατρίδα αιμορραγούσε και αλληλοτρωγόταν, δεν υπάρχει πλέον καμιά αμφιβολία πως υπάκουσε στη φωνή των αφεντικών της (των Αγγλοαμερικανών), μηχανεύθηκε κάθε είδους ατιμία για να παρασύρει την αριστερή Ελλάδα σε μια εμφύλια σύρραξη, ώστε να την εκμηδενίσει, διατηρώντας μέχρι σήμερα στα μάτια των «αφεντικών» την εικόνα μιας Ελλάδας που είναι πάντα το «καλό» και υπάκουο παιδί. Η Αριστερά από την άλλη, όμως, δεν πρέπει κάποτε να βγει από το κάδρο της «αυτοηρωοποίησής» της και να μας εξηγήσει πώς πιάστηκε στον ύπνο, πώς σύρθηκε σε μια σωρεία εγκληματικής αφέλειας λαθών, πώς κλώτσησε τη γεμάτη καρδάρα που είχε γεμίσει με κόπο και αίμα στα χρόνια της Κατοχής με την Εθνική Αντίσταση; Γιατί ενέδωσε και υπέκυψε ώστε να υπογράψει τις «σκοτεινές» συμφωνίες της Καζέρτας, της Γιάλτας και του Λιβάνου; Με ποιο σκεπτικό παρέδωσε τα όπλα στη Βάρκιζα; Γιατί, αφού παρέδωσε τα όπλα, απείχε από τις εκλογές του 1946 (και προκάλεσε έτσι το οικτρό φακέλωμα για πενήντα και πλέον χρόνια όλων όσων δεν ψήφισαν τότε;), γιατί δεν άκουσε τους στρατηγούς και καπεταναίους της που διαφωνούσαν ριζικά με τον αφοπλισμό. Γιατί δεν ελίχτηκε, παραχωρώντας μερικά «εδάφη» στην άλλη πλευρά, αλλά συντηρώντας ταυτόχρονα και προστατεύοντας το ανθρώπινο δυναμικό της; Γιατί έπαιξε κορώνα γράμματα στην τρέλα ενός ανούσιου πολέμου «όλα τα κεκτημένα της» (αποδεχόμενη το μεγαλοϊδεατισμό της ηγεσίας της) κι έστειλε τους ανθρώπους της για ένα «ναι» ή ένα «όχι» στο απόσπασμα, στην εξορία, στην ψυχική και κοινωνική συντριβή και απαξίωση; Η Ιστορία θα μιλήσει για όλα αυτά, επιστημονικά κι «αντικειμενικά», κάποια στιγμή, ποιος ξέρει πότε, αλλά θα μιλήσει. Εμείς όμως, οι Έλληνες, οφείλουμε να επουλώσουμε επιτέλους την ακόμα ανοιχτή και αιμορραγούσα πληγή της ιστορίας μας, τον Εμφύλιο. Να σκύψουμε και ν' αφουγκραστούμε όσα έχει ακόμα (και είναι πάρα πολλά) να μας πει. Να δούμε την αλήθεια κατάματα, Να βάλουμε επιτέλους τα δάχτυλα πάνω στα σημάδια των νωπών πληγών που δεν έσβησαν στο πέρασμα εξήντα χρόνων. Δικαιώσαμε (ετεροχρονισμένα) την Εθνική Αντίσταση, ώρα είναι να λύσουμε τη θηλιά, που μας σφίγγει στο λαιμό, του Εμφυλίου. Μήπως και αντιληφθούμε επιτέλους γιατί είμαστε έτσι όπως είμαστε, γιατί ζούμε σε τέτοιο κράτος που ζούμε, γιατί γίναμε όπως γίναμε (ή μας έκαναν και το επιδίωκαν συστηματικά να μας κάνουν), μονόχνωτοι «παρτάκηδες», καχύποπτοι ψευτοθρησκόληπτοι ψευτοϊδεολόγοι, ανιστόρητοι Εθνικάρες και απολίτιστοι Ελληναράδες... Θεόδωρος Η. Ψαλλίδας συνέχεια από την 1η σελίδα ΑΝΑΣΚΑΦΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ ΣΤΟ ΚΑΣΤΡΙ ΔΟΛΙΧΗΣ ΤΟΥ Δ. ΛΙΒΑΔΙΟΥ Η φετινή έρευνα ήταν μικρής διάρκειας και έκτασης. Αρχικά ερευνήθηκε το ανατολικό κτίσμα το οποίο βρίσκεται στη βόρεια πλευρά του Δρόμου 2 που αποκαλύψαμε κατά το παρελθόν έτος. Πρόκειται για ένα ορθογώνιο κτίσμα διαστάσεων 6,35 Χ 5,70μ. με είσοδο στη βόρεια πλευρά. Στο μέσο της νότιας πλευράς και σε επαφή με το νότιο τοίχο του κτίσματος αποκαλύφθηκε μεγάλος πίθος, που σώζει μεγάλο μέρος της βάσεως. Στη συνέχεια η έρευνα συνεχίστηκε στο δυτικό άκρο της ακροπόλεως για την αποκάλυψη της νοτιοδυτικής γωνίας του τείχους και των κτισμάτων που είχαμε ήδη εντοπίσει κατά το παρελθόν. Η ύπαρξη δόμων αρχαίας περιόδου που χρησιμοποιήθηκαν για την κατασκευή των τοίχων καθώς και η χρήση ασβεστοκονιάματος μας έκανε να πιστεύουμε ότι πρόκειται για ένα δημόσιο κτίσμα. Πράγματι με τη πρόοδο της ανασκαφικής έρευνας αποκαλύφθηκε η Δυτική Πύλη της Ακροπόλεως και Λεπτομέρεια της εισόδου Δυτική Πύλη Δυτική Πύλη στη βόρεια πλευρά της ένας ορθογώνιος Πύργος. Μπροστά στην είσοδο αποκαλύφθηκε το μαρμάρινο κατώφλι και στο εσωτερικό της βρέθηκαν πάνω σε μαρμάρινες βάσεις οι εσοχές που φιλοξενούσαν τα στηρίγματα της ξύλινης θύρας. Πυκνό στρώμα στάχτης κάλυπτε το εσωτερικό της Πύλης και μέσα στο στρώμα αυτό βρέθηκαν αρκετά μεγάλα καρφιά που ανήκουν πιθανότατα στον εξωτερικό διάκοσμο της θύρας. Το εσωτερικό μήκος είναι 3,80 ενώ το πλάτος της είναι 2,30, Το σωζόμενο ύψος είναι 0,70μ. Στη βόρεια πλευρά της Πύλης και σε επαφή με αυτήν αποκαλύφθηκε ο Πύργος με εσωτερικές διαστάσεις 1,85μ. πλάτος και 4,15μ. μήκος. Μεγάλη επίχωση από τα κρημνίσματα των τοίχων κάλυπταν το εσωτερικό του Πύργου. Σε αντίθεση με τη Πύλη εδώ βρέθηκε ένας μεγάλος αριθμός οστράκων που ανήκουν σε υδροφόρα αγγεία και μικρούς πίθους καθώς και ένας ακέραιος λύχνος και ένα πώμα αγγείου. Συνολικά βρέθηκαν στο κατώτερο στρώμα 3 χάλκινα νομίσματα που μετά τη συντήρησή τους θα μπορέσουμε να χρονολογήσουμε με σχετική ακρίβεια την βίαιη καταστροφή του Πύργου και γενικότερα της Ακροπόλεως Κουγιουμτζόγλου Σπύρος Αρχαιολόγος

9 Nέα από τους Συλλόγους μας Εμποροβιοτεχνική Έκθεση Κατερίνης Την αυλαία της Εμποροβιοτεχνικής Έκθεσης Κατερίνης έκλεισε το χορευτικό του Συλλόγου Λιβαδιωτών Κατερίνης. Τα παιδιά ζωντάνεψαν την παράδοση με το χορό και τα χαμόγελά τους, ξεσηκώνοντας το πολυπληθές κοινό που παρακολούθησε την εκδήλωση. Οι διοργανωτές τίμησαν το Σύλλογο Λιβαδιωτών Κατερίνης για τη συμμετοχή του με αναμνηστική πλακέτα τονίζοντας τη συνολικότερη προσφορά του στη διατήρηση και ανάδειξη της πολιτιστικής παράδοσης του τόπου μας. Ιδιαίτερα συγκινητική ήταν η στιγμή που ο επίτιμος πρόεδρος του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Πιερίας, Χαρίλαος Κωτίκας, Λιβαδιώτης στην καταγωγή, επέδωσε την αναμνηστική πλακέτα στον πρόεδρο του Συλλόγου Λιβαδιωτών Κατερίνης, Γεώργιο Κατσίκη. Ο Χαρίλαος Κωτίκας ανέφερε ότι ο πατέρας του ήταν επίτιμος πρόεδρος του Συλλόγου και αισθάνεται ιδιαίτερα συγκινημένος που είχε την τιμή να παραδώσει ο ίδιος την πλακέτα στο σημερινό πρόεδρο, αποδίδοντας φόρο τιμής σ ένα σύλλογο με μακρά και αξιόλογη πορεία. Τέλος, ο συγγραφέας και συμπατριώτης μας, κ. Ράπτης έκανε μια σύντομη αναφορά στη διαδρομή του Συλλόγου Λιβαδιωτών. Εκδρομή στην Αθήνα Το διήμερo 29 και 30 Νοέμβρίου 2009 ο Σύλλογος Λιβαδιωτών Κατερίνης διοργάνωσε εκδρομή στην πρωτεύουσα μέσω του τουριστικού πρακτορείου Ι. Μπιτσιάνη. Η εκδρομή περιελάμβανε περιήγηση στον Πειραιά και τις Ολυμπιακές εγκαταστάσεις, επίσκεψη και ξενάγηση στο νέο μουσείο της Ακρόπολης, στο Εθνικό Μουσείο της παλιάς Βουλής και τέλος φαγοπότι και διασκέδαση μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες σε ταβερνάκι της πλάκας. Την Κυριακή, επίσκεψη στο Σύνταγμα, στο Ζάπειο, στον Εθνικό Κήπο και στο Ολυμπιακό Στάδιο. Μεσημεριανό στη Χαλκίδα και στα στενά του Ευρίπου και επιστροφή αργά στην Κατερίνη. Την εκδρομή ακολούθησαν 48 μέλη και φίλοι του Συλλόγου Ευχαριστήριο του Συλλόγου Λιβαδιωτών Κατερίνης στους αδερφούς ΦΑΚΑΛΗ Τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου του Συλλόγου Λιβαδιωτών Κατερίνης αισθανόμαστε την ανάγκη να εκφράσουμε θερμές ευχαριστίες στους αδερφούς Φακαλή, που στη μνήμη της μητέρας τους, Ολυμπιάδας, χάρισαν στο Σύλλογό μας τη σειρά ΑΡΧΑΙΟΙ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ των εκδόσεων Ζήτρος, με βασικό συγγραφέα της σειράς το συμπολίτη μας και πρώην πρόεδρο του Συλλόγου μας, Γεώργιο Ράπτη. Έτσι, με αυτόν τον εμπλουτισμό η βιβλιοθήκη, δικαιωματικά, γίνεται ένα μικρό ιστορικό Αρχείο του Νομού, καθώς περιλαμβάνει πληθώρα έργων που αφορούν στην ιστορία της Πιερίας και της Μακεδονίας ευρύτερα. Τέτοιες κινήσεις, όπως αυτή των αδερφών Φακαλή, παραδίδουν στη μνήμη του μέλλοντος ανθρώπους που το άξιζαν, καθώς η Ολυμπιάδα, και η καλοσύνη αποτελούν συνάλληλες έννοιες με αμφίδρομη σημασία. Από το Δ.Σ. Αρχαιρεσίες στο Σύλλογο Λιβαδιωτών Θεσσαλονίκης Το νέο Διοικητικό Συμβούλιο, το οποίο προέκυψε από τις αρχαιρεσίες της 1ης Νοεμβρίου 2009, συνήλθε στην 1η του συνεδρίαση, με μοναδικό θέμα τη σύσταση του Συμβουλίου σε σώμα και την κατανομή των θέσεων, δηλαδή την εκλογή Προέδρου, Αντιπροέδρου, Γενικού Γραμματέα, Ειδικού Γραμματέα, Ταμία κλπ. Προήδρευσε η Άσπα Καραβίδα, ως η λαβούσα το μεγαλύτερο αριθμό σταυρών και συμμετείχαν όλα τα λοιπά νεοεκλεγέντα μέλη, δηλαδή οι : Γιώργος Συνεφάκης, Διονύσης Κοκκινοπλίτης, Κώστας Μουσένας, Ελένη Φουρκιώτη, Φρόσω Χρυσικού-Ντάμπου και Μίμης Τζημάλας. Μετά από τις σχετικές ψηφοφορίες, όπως προβλέπεται από το καταστατικό του Συλλόγου, το νέο Διοικητικό Συμβούλιο για το συστήθηκε σε σώμα ως εξής: Πρόεδρος: Γιώργος Συνεφάκης, Υπεύθυνος πολιτιστικών & μορφωτικών θεμάτων. Αντιπρόεδρος: Διονύσης Κοκκινοπλίτης, Υπεύθυνος πολιτιστικών & μορφωτικών θεμάτων. Γενική Γραμματέας: Άσπα Καραβίδα, Υπεύθυνη γυναικών και κοινωνικών θεμάτων. Ταμίας: Κώστας Μουσένας, Υπεύθυνος λέσχης και χορευτικών. Ειδική Γραμματέας: Ελένη Φουρκιώτη, Υπεύθυνη νεολαίας και εκδηλώσεων. Μέλος: Φρόσω Χρυσικού-Ντάμπου, Υπεύθυνη γυναικών και χορευτικών. Μέλος: Μίμης Τζημάλας, Υπεύθυνος λέσχης και αθλητισμού. Έκτροπα σημειώνονται όταν σπουδαστές και μαθητές διοργανώνουν εκδηλώσεις για να γιορτάσουν την επέτειο του Πολυτεχνείου, έξι μόλις χρόνια μετά τα γεγονότα. Χωροφύλακας χειροδικεί κατά μαθητή ενώ κάποιοι άλλοι επιχειρούν να κόψουν το ρεύμα για να παρεμποδίσουν την εκδήλωση στο Ζάννειο! Μετά από μια δεκαετία πολλών επιτυχιών στην εισαγωγή σε Πανεπιστήμια και Ανώτερες σχολές, στις εξετάσεις του 1979 οι μαθητές του Λιβαδίου αποτυγχάνουν οικτρά. Από σαράντα σχεδόν υποψήφιους μόνο ένας θα εισαχθεί στο πανεπιστήμιο! Σημαντικές παρεμβάσεις στο αμφιθέατρο του Ζαννείου με έξοδα του Συλλόγου Λιβαδιωτών Αμερικής και του κ. Λευτέρη Κυλώνη. Τοποθετούνται ηλεκτρικά παντζούρια συσκότισης και επιδιορθώνονται οι δυο κινηματογραφικές μηχανές. Παραδοσιακά Αποστακτήρια Εναλλακτικός τουρισμός Σε μια εποχή, όπου ο παραδοσιακός τρόπος παραγωγής προϊόντων έχει γίνει μόδα, το Λιβάδι διαθέτει ένα ισχυρό πλεονέκτημα, το οποίο με οργανωμένο και συλλογικό τρόπο μπορεί να προσελκύσει επισκέπτες το φθινόπωρο στο χωριό μας. Τα παραδοσιακά αποστακτήρια, γνωστά σε όλους μας καζάνια, εδώ και δεκαετίες λειτουργούν αδιάκοπα παράγοντας το βάλσαμό μας, άγιο τσιπουράκι. Φέτος η επιτρεπόμενη περίοδος βρασίματος ξεκίνησε στις 15 Οκτ. και τελειώνει 15 Δεκ Ανέκαθεν τα καζάνια αποτελούν τόπο επίσκεψης αρκετών ντόπιων και απόδημων Λιβαδιωτών, άλλα μόνο σε φιλικό, παρεΐστικο, οικογενειακό επίπεδο. Ορισμένες προσπάθειες για οργανωμένες επισκέψεις ανθρώπων, που ζούνε στις μεγαλουπόλεις και λατρεύουν το τσίπουρο, δεν πέτυχαν, είτε λόγω της έλλειψης υποδομής στα καζάνια, είτε λόγω αρνητικής συμπεριφοράς των ιδιοκτητών των καζανιών. Εάν κατά την περίοδο του βρασίματος οι φορείς (E.Σ.Λ., Γυναικείος συνεταιρισμός, Πολιτιστικοί Σύλλογοι άλλων πόλεων) με μπροστάρη το Δήμο Λιβαδίου και σε συνεργασία με τους ιδιοκτήτες καζανιών διοργανώσουν ένα ή δύο διήμερα με ενημερωτικό, εκπαιδευτικό, ψυχαγωγικό περιεχόμενο γύρω από την διαδικασία απόσταξης του τσίπουρου, θα δημιουργήσουν μια νέα εναλλακτική πρόταση τουρισμού για την περιοχή μας. Με εκθέσεις παλιών φωτογραφιών, συζητήσεις ημερίδες για την απόσταξη, επισκέψεις στα αποστακτήρια, βραδιές γευσιγνωσίας θα αναδείξουν έναν πραγματικά παραδοσιακό τρόπο παρασκευής ενός ελληνικού προϊόντος. Έτσι ο φθινοπωρινός τουρισμός θα ενισχυθεί ιδιαιτέρως και σίγουρα θα αυξηθεί η εμπορία και η κατανάλωση της υπερσυσσωρευμένης αδιάθετης ποσότητας τσίπουρου. Για να συμβεί φυσικά το παραπάνω, απαιτείται μια καλά σχεδιασμένη, οργανωμένη και οπωσδήποτε οικονομικά τακτοποιημένη προσπάθεια με συμμετοχή πολλών και κυρίως του Δήμου μας. (Οκτώβριος-Νοέμβριος 2009) γράφει ο Λάζαρος Mπάμπας Χάρτες του Οπεκεπε Μετά από εργασία αρκετών μηνών ολοκληρώθηκαν με επιτυχία οι νέες καταχωρήσεις των αγροτεμαχίων του δήμου Λιβαδίου στο νέο σύστημα χαρτογράφησης του ΟΠΕΚΕΠΕ, με καινούριους λεπτομερέστατους χάρτες, από το γεωργοκτηνοτροφικό συνεταιρισμό μας. Αυτοί οι χάρτες, ένα χρήσιμο και απαραίτητο εργαλείο τόσο για το συνεταιρισμό μας όσο και για το δήμο μας, επιστράφηκαν πίσω στην υπηρεσία τους. Ίσως θα έπρεπε ο δήμος να ενεργήσει, ώστε να αποκτηθούν αυτοί οι χάρτες και να βρίσκονται μονίμως στη διάθεση, με εύκολη πρόσβαση, όλων των ενδιαφερόμενων κατόχων γης στο δήμο μας. Δεντροφύτευση στο φράγμα Μαρούλι Την Κυριακή 15/11/09 με πρωτοβουλία της Νομαρχίας Λάρισας, της Δ/νσης Δασών Λάρισας, του Δασαρχείου Ελασσόνας και του Δήμου Λιβαδίου πραγματοποιήθηκε δεντροφύτευση στο χώρο του φράγματος «Μαρούλι». Πεύκα, Κυπαρίσσια και Κουτσουπιές, 1200 δέντρα στο σύνολό τους, φυτεύτηκαν στο χώρο πέριξ της τεχνητής υδατοσυλλογής στην περιοχή Μαρούλι. Μια πρωτοβουλία στην οποία συμμετείχαν πάρα πολλά άτομα, ελάχιστοι όμως Λιβαδιώτες, εθελοντές από διάφορα σημεία του νομού μας. Τα δέντρα φυτεύτηκαν μέσα από την περίφραξη του χώρου και, όπως αναφέρεται από το δήμο μας, θα έχει συνέχεια αυτή η προσπάθεια, με αξιοποίηση και περεταίρω δεντροφύτευση του χώρου. www livadi.gr Διακοπή ρεύματος από ατύχημα. Για δώδεκα περίπου ώρες έμεινε το Λιβάδι χωρίς ηλεκτροδότηση, λόγω ενός ατυχήματος που συνέβη σε λιβαδιώτικη στάνη. Ένα φορτηγό που μετέφερε ζωοτροφές, με έναν απρόσεκτο ελιγμό γκρέμισε και έσπασε έναν πυλώνα της ΔΕΗ, με αποτέλεσμα να διακοπεί η παροχή ρεύματος στο χωριό. Η βλάβη αποκαταστάθηκε με λίγη καθυστέρηση, προκαλώντας, ευτυχώς, λίγες παραπέρα ζημιές. Ομάδα Καβαλάρηδων Λιβαδίου Μια νέα πρωτοβουλία ξεκίνησε στις αρχές του Οκτώβρη 2009 στο Λιβάδι. Αρκετοί συγχωριανοί μας, λάτρεις της ιππασίας, συγκεντρώθηκαν στο χώρο του αγροκτήματος ΛΑΝΑΡΙ και ίδρυσαν μια ομάδα καβαλάρηδων. Για το σκοπό αυτό συντάχθηκε και ένα αρχικό καταστατικό, «τα συμφωνηθέντα» όπως ονομάστηκε, με έξι απλά και ξεκάθαρα άρθρα: 1) Η οργάνωση θα αποτελείται από μέλη και δε θα υπάρχουν πρόεδροι, γραμματείς και φαρισαίοι. 2) Μέλη μπορούν να γίνουν οι απανταχού Λιβαδιώτες, αλλά και όσοι αισθάνονται Λιβαδιώτες 3) Σκοπός της οργάνωσης είναι η ψυχαγωγία, η γνωριμία του φυσικού κάλλους της Γαλάζιο Τριαντάφυλλο Μετά από έρευνες δεκαετιών, μια ιαπωνική εταιρία κατάφερε, μεταφέροντας ένα γονίδιο της πετούνιας στα τριαντάφυλλα, να δημιουργήσει το πρώτο πραγματικά γαλάζιο ρόδο. Είναι γεγονός ότι τα τριαντάφυλλα σήμερα υπάρχουν σχεδόν σε όλα τα χρώματα, οι παραλλαγές τους είναι πάνω από 3000, όμως το γαλάζιο δεν υπήρχε παρά μόνο ως ανοιχτό μωβ. Τώρα το «Ιερό δισκοπότηρο», όπως το ονόμασαν οι ιάπωνες, είναι διαθέσιμο στους καταναλωτές, φυσικά σε πολλαπλάσια τιμή από τα υπόλοιπα. Τα τριαντάφυλλα, ένα πανάρχαιο φυτό σύμβολο, καλλιεργούνται στην Κίνα και την Περσία εδώ και πέντε χιλιάδες χρόνια και στην Ελλάδα από την εποχή του Χαλκού. Για την περιοχής του Λιβαδίου μέσα από τα παλιά ελληνική μυθολογία το κόκκινο ρόδο ήταν το μονοπάτια και την ιστορία τους, αλλά και η χάραξη νέων μονοπατιών πορείας. 4) Η οργάνωση θα στηρίζεται στο λόγο των λουλούδι της Αφροδίτης, σύμβολο του έρωτα, ενώ οι ρωμαίοι στρώνανε δρόμους με ροδοπέταλα και χρησιμοποιούσαν το ροδέλαιο σε καβαλάρηδων και κάθε αθέτηση τού λόγου μεγάλες ποσότητες. Το «ρόδο του Ισπαχάν», σημαίνει αυτομάτως αποκλεισμό από κάθε εκδήλωση της οργάνωσης. ένα αριστούργημα οσμής, το λευκό ρόδο σύμβολο αγνότητας για τους χριστιανούς, το ροζ 5) Υποχρέωση των καβαλάρηδων είναι να τριαντάφυλλο, σύμβολο ευγνωμοσύνης και συντηρούν άλογα ελληνικής φυλής. 6) Η κάθε 10 Οκτώβρη, ημέρα απελευθέρωσης του Λιβαδίου από τους Τούρκους, θα είναι γιορτή των καβαλάρηδων, θα τιμάται και θα γιορτάζεται με πορεία και εκδηλώσεις. Η πρώτη εκδήλωση των Καβαλάρηδων του σεβασμού και το κίτρινο τριαντάφυλλο, σύμβολο φιλίας, είναι ορισμένοι συμβολισμοί που υπάρχουν και σήμερα. Το μπλε τριαντάφυλλο, τώρα, θα πρέπει να αποκτήσει έναν συμβολισμό και αυτό, για να διατηρηθεί στο βάθος του χρόνου. Λιβαδίου είναι πλέον γεγονός, αφού πραγματοποιήσανε πορεία έφιππη από το Λιβάδι έως Ιστοσελίδες: users.sch.gr, Newsroom ΔΟΛ τον Άγιο Δημήτριο, στις 10 Οκτωβρίου 2009 το πρωί. Καλή συνέχεια παιδιά. 9

10 Τον παρατηρούσα χρόνια. Αρχικά, ασυνείδητα, ως έναν γκαγκάνο Λιβαδιώτη που επισκεπτόταν το χωριό καλοκαίρι. Δεκαπενταύγουστο στο κιόσκι, στις εκδηλώσεις, θεατή στις παραστάσεις στο Ζάννειο, με παρέα κάτω από τον πλάτανο. Όνομα γνωστό, ο φίλος μου ο Κώστας έλεγε ο πατέρας μου και καμάρωνε για τον σπουδαγμένο φίλο του. Ως εκεί λοιπόν και τίποτα περισσότερο. Η ματιά των ξέγνοιαστων χρόνων μας, έβαζε φίλτρο στα ζόρικα. Και αμφισβητούσε αδοκίμαστα με έναν τρόπο που μόνο οι νέοι γνωρίζουν. Μετά ήρθε το βιβλίο του, στο μεταξύ μεγαλώσαμε κι εμείς, πετάξαμε τα φίλτρα και είδαμε αλήθειες που άρχισαν να μας μελαγχολούν. «Και είναι καιρός να πούμε τα λιγοστά μας λόγια γιατί η ψυχή μας αύριο κάνει πανιά» έγραφε στην αρχή του βιβλίου του. Ένας στίχος του Σεφέρη σ ένα βιβλίο αποκλειστικά για το Λιβάδι! Εδώ τα πράγματα αλλάζουν! Το διάβασα και «ζήλεψα» που είχε τέτοια παρακαταθήκη κι αυτός και η γενιά του. Και είναι οξύμωρο να ζηλεύει κανείς χρόνια ανέχειας, πολέμου, ξενιτιάς, απώλειας, αλλά πάλι σκέφτομαι πως ίσως αυτή η σκοτεινιά έκανε τις προηγούμενες γενιές τόσο πλούσιες και δυνατές. Τον παρατηρώ χρόνια τώρα. Συνειδητά; Δε γνωρίζω, άλλωστε δεν έχει καμιά σημασία. Έχω την αίσθηση πως τις μέρες που βρίσκεται στο χωριό περπατάει στα καλντερίμια των παιδικών του χρόνων. Δεν καταβάλω προσπάθεια να τον φανταστώ μικρό, ξανθό παιδί, ονειροπόλο, ευαίσθητο κλαράκι σε κοντά παντελόνια. Νομίζω πως, καθώς κάνει τις βόλτες του, περιμένει να συναντήσει τους φίλους του που φύγανε νωρίς. Περπατάει με τις αισθήσεις του στο κόκκινο. Εδώ το ραφείο του μπάρμπα Τάκη. Να ένα χαμόγελο στα κρυφά, πιο κάτω στο κουρείο, οσμίζεται την Γράφει η Γλυκερία Γκρέκου Για έναν Λιβαδιώτη κολόνια του μπάρμπα Τάσιου. Στα ερείπια του παλιού σχολείου του Αγαθάγγελου στήνει παιχνίδι με τους φίλους του. Εκείνος έχει τα καλύτερα «Σέγκια». Στον πλάτανο της Παναγίας, στη γειτονιά του, η μυρουδιά του φρεσκοψημένου καφέ, από το Τουμπέκι του σπιτιού του, γαργαλάει τη μύτη του. Και στην πλατεία, νύχτες πανηγυριού, ή μέρες άγριες, κρεμασμένες σε σχοινιά μπροστά στα μάτια μικρών παιδιών. Κι άντε πίσω πάλι. Στο Κιόσκι νύχτα με πανσέληνο, φίλοι με κιθάρες και τραγούδια, μυρουδιές χαμολούλουδων και χορταριού, σκόνη στα παπούτσια, ρεμβασμός του καλοκαιριού. Μια ματιά ακόμη στον Όλυμπο, στην έξοδο από το πάρκο το σχολείο, η κυρία Μαργαρίτα, ο κύριος Τάκης κι εκείνος ένα παιδί με λαχτάρα να μάθει. Και λίγο παραπάνω, στον κεντρικό δρόμο, επιβραδύνει το βηματισμό του και έξω από την εκκλησία του Αγίου Κωνσταντίνου κοντοστέκεται με τη ζακέτα στο χέρι, δεν έχει κι ανηφόρα που να δικαιολογείται μια στάση εκεί. Είναι ιδέα μου; Δεν ξέρω μα θαρρώ δεν έχω προσέξει χωριανό μου να στρέφει το βλέμμα του προς την εκκλησία όπως εκείνος. Και να ζει, αστραπιαία, εκείνη τη μέρα της 18ης Ιουλίου του Γυναικόπαιδα από όλες τις ενορίες στοιβαγμένα κάτω από τα όπλα των Γερμανών να περιμένουν το τέλος. Φωτιές, καπνοί, φωνές, το κλάμα ενός μωρού που είδε το πρώτο φως του μέσα στην εκκλησία. Ακούει τη νεκρώσιμη ακολουθία από τον ιερέα Ιγνάτιο Κρυστάλλη, νιώθει τον απέραντο φόβο του μελλοθάνατου. Η ευτυχής κατάληξη και η φωνή της Όλγας τον επαναφέρουν στην πραγματικότητα. Τώρα στα πέριξ της εκκλησίας τραγούδια και φωνές, τσιγάρα και ξενύχτια τον σπρώχνουν προς την πλατεία. Εκεί η παρέα περιμένει κάτω από τον πλάτανο. Για χρόνια ακόμα. Tα δύσκολα χρόνια μετά την κατοχή και τον εμφύλιο και οι δύσκολες συνθήκες που ακολούθησαν τη δεκαετία του 50 ώθησαν πολλές οικογένειες να σπουδάσουν τα παιδιά τους. Καθώς η Θεσσαλονίκη ήταν το πιο κοντινό αστικό κέντρο με πανεπιστήμιο, πολλά αγόρια και κορίτσια επέλεξαν να κάνουν τις σπουδές τους εκεί. Έτσι και η νεαρή κοπέλα της ιστορίας μας, αφού εγκαταστάθηκε στη συμπρωτεύουσα, κάλεσε τη γιαγιά της να την επισκεφθεί, ώστε να την έχει για παρέα και με την ευκαιρία να δεί και τους υπόλοιπους συγγενείς που ζούσαν χρόνια στη Θεσσαλονίκη. Το άλλο πρωί ξεκινά η κοπέλα και πάει στο ΚΤΕΛ όπου περιμένει τη γιαγιά της από την Κατερίνη. Παίρνει τα πράγματα και προχωρούν να πάρουν το λεωφορείο-αστικό για την περιοχή όπου Kόκκινη κλωστή δεμένη στην ανέμη τυλιγμένη δωσ της κλώτσο να γυρίσει παραμύθι να αρχινήσει Μια επίσκεψη στην πόλη έμενε. Μετά από λίγο περπάτημα φτάνουν στη στάση και φτάνει και το αστικό. Ανεβαίνουν, η κοπέλα βγάζει εισιτήρια και κάθονται. Η διαδρομή κυλούσε με κουβεντούλα και νέα από το χωριό. Μετά από λίγο σηκώνεται η κοπέλα και σκουντά τη γιαγιά να κατέβουν. Πλησιάζουν στην πόρτα, σταματά το λεωφορείο και κατεβαίνουν. Όμως κατεβαίνοντας, διαπιστώνει πως η γιαγιά δεν την ακολουθεί και κάτι ψάχνει απεγνωσμένα. -Μάε τσι αλάτζ; Κιρντούς τσιβά; -(Γιαγιά τι ψάχνεις; Έχασες κάτι;) -Κούντου ν αλιν μ, αλ σάει παντόφ λιλι ναφουάρ ντι ούσα, σ τώρα νου λι άφλου. Βα λι λώ β ρ... -(Όταν ανεβήκαμε, άφησα τις παντόφλες έξω από την πόρτα και τώρα δεν τις βρίσκω. Θα τις πήρε κανένας...) Από τη λαϊκή μας παράδοση ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΛΙΒΑΔΙΩΤΩΝ ΘΕΣΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Οι προσεχείς εκδηλώσεις του Συλλόγου μας, έχουν ως εξής : Την Παρασκευή 18 Δεκεμβρίου 2009, στις 8.00 μ.μ. στη λέσχη μας ο Αη Βασίλης θα έρθει να ευχηθεί στα παιδάκια του Συλλόγου μας Χρόνια Πολλά για τα Χριστούγεννα και το Νέον Έτος Την Κυριακή 20 Δεκεμβρίου 2009, στις π.μ. στη λέσχη μας ο συμπατριώτης μας φιλόλογος-συγγραφέας Γιώργος Ράπτης θα παρουσιάσει την βελτιωμένη και επηυξημένη επανέκδοση του βιβλίου του με τίτλο : Η ιστορία των Βλάχων. Την Κυριακή 10 Ιανουαρίου 2010, στις π.μ. στη λέσχη μας. Θα κόψουμε την πίττα για το Νέον Έτος Το Σάββατο 23 Ιανουαρίου 2010, στις 9.00 μ.μ., στο κέντρο FOCUS. Θα γίνει ο ετήσιος χορός μας στο κέντρο αυτό (φέτος η Καθαρά Δευτέρα και το Πάσχα πέφτουν νωρίς), επί της λεωφόρου που οδηγεί στην Περαία, απέναντι από τις εγκαταστάσεις ΕΣΚΙΑΔΗΣ-FIAT. Η πρόσβαση είναι πολύ εύκολη, με αναστροφή 180ο στο φανάρι μετά την είσοδο που οδηγεί στο καζίνο. Θα έχουμε την ευκαιρία να σας ενημερώσουμε πάλι, με αποστολή ειδικής πρόσκλησης με όλα τα στοιχεία και σχετικό χάρτη. Ο Σύλλογός μας θα οργανώσει 2ημερη εκδρομή στην πόλη του Μοναστηρίου (Bi-tola), όπου και θα γίνει η παρουσίαση από μέλη του Συλλόγου μας του λεξικού του Λιβαδιώτη Κωνσταντίνου Νικολαΐδη του 1909, το οποίο επανεκδίδεται μετά από 100 χρόνια με πρωτοβουλία του εκεί Προξένου της Ελλάδας. Η εκδρομή θα γίνει προς τα τέλη Ιανουαρίου-αρχές Φεβρουαρίου 2010 και φυσικά θα ενημερωθείτε εγκαίρως για τις λεπτομέρειες του ταξιδίου. Παρακαλούμε όλα τα μέλη και τους φίλους του Συλλόγου μας, να μας αποστείλουν με κάποιο πρόσφορο τρόπο τον αριθμό του κινητού τους (ακόμη και αφήνοντας μήνυμα στον τηλεφωνητή του Συλλόγου), ώστε να ενημερώνονται και με μήνυμα SMS για τις δραστηριότητες του Συλλόγου μας. Επίσης όσοι έχουν ηλεκτρονικό ταχυδρομείο ( ), να μας το δηλώσουν, ώστε να λαμβάνουν και ηλεκτρονικά την ενημέρωσή τους. Υπάρχει επίσης και το ιστολόγιο (blog) του Συλλόγου μας, όπου μπορείτε να διαβάζετε και να γράφετε τις απόψεις σας και τα σχόλιά σας. Η διεύθυνση : Υπενθυμίζουμε και παρακαλούμε τα μέλη του Συλλόγου μας, να τακτοποιηθούν ταμειακώς ως προς τις συνδρομές τους κατά την έναρξη του έτους Είναι πολύ σημαντικό ένας Σύλλογος να οργανώνει τα οικονομικά του στην αρχή του έτους και όχι να τα συμμαζεύει στο τέλος του χρόνου. Ο Σύλλογος πορεύεται μόνος του οικονομικά και έχει μεγάλη ανάγκη από τις συνδρομές σας. Έχει αυξημένα έξοδα πλέον (Κοινόχρηστα, ΕΤΑΚ, ΔΕΚΟ, καθηγήτρια για τους χορούς κλπ.). Από τα 514 εγγεγραμμένα μέλη μας, μόνον οι 126 (το 24,51%) είναι τακτοποιημένοι οικονομικά μέχρι σήμερα. Παρακαλούμε επίσης τους συζύγους να εγγράψουν και τη σύζυγο ως μέλος, ώστε να εκπροσωπείται όλη η οικογένεια. Είναι θέμα και κύρους και στήριξης του Συλλόγου μας, ο οποίος προσφέρει σε όλους ανεξαιρέτως, μέλη, συγγενείς και φίλους, τις υπηρεσίες του. Το Διοικητικό Συμβούλιο εύχεται σε όλες και όλους ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ, ΚΑΛΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ & ΕΥΤΥΧΕΣ ΤΟ

11 ΑΠΕΡΑΝΤΕΣ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ Σπατάλησα μια ολάκερη μέρα στους δρόμους. Έλιωσα κάθε ίχνος σκέψης μου κι αποκαμωμένος το σούρουπο κατέληξα στα γαλάζια σου μάτια. Ένα-ένα τα μηνύματα του κάμπου έγειραν κι αποκοιμήθηκαν γλυκά, στο απαλό χάδι της θύμησής σου. Ατέλειωτη μέρα, ανείπωτος δρόμος, Η μοναξιά, μοναδική εμπειρία στο φως της επιστροφής μου. Σαν τ αηδόνια που σιγοτραγουδούν τη νύχτα, σου ψιθύρισα το όνειρό μου. Σ αγαπώ στους απέραντους δρόμους! Ροός Η Αγέλαστη Πολιτεία & οι Καλικάντζαροι (1996) Χάρης & Πάνος Κατσιμίχας Η µ ουσική, δίνει ψυχή στον κόσµ ο, φτερά στο µ υαλό, πτήση στη φαντασία και ζωή σε όλα Πλάτωνας φως μου/ κατακόκκινη νιφάδα σε γιορτή/ σε γιορτή που δεν γράφουν οι: Σούλης Kοντοφάκας και Θόδωρος Ψαλλίδας Τα άλλα τραγούδια για το Νοέμβρη Xτές, ήταν μια παράξενη μέρα. Άρχισε με την πιο μεγάλη μεγάλη χασούρα, αλλά τώρα που σχεδόν ξημερώνει η άλλη μέρα, νοιώθω πως έχω κερδίσει Έχω κερδίσει ίσως ένα εισητήριο για πιο ελεύθερες μέρες κι ας μοιάζει το παιχνίδι να χάθηκε, προ ώρας Πολυτεχνείο ξημερώματα γραμμένο σε κάποιον τοίχο. Έχουν περάσει 36 χρόνια, κι όμως, ελάχιστοι από τους τότε νέους τροβαδούρους μίλησαν τελικά για την πιο νεανική εξέγερση κατά της χούντας: ο Χάρης και Πάνος Κατσιμίχας, ο Νίκος Πορτοκάλογλου με τους Φατμέ, ο Δημήτρης Παπαδημητρίου, ο Νότης Μαυρουδής, οι Τερμίτες και τόσοι άλλοι, που μας έχουν ευχάριστα εκπλήξει κατά καιρούς με τις μουσικές τους, τις ηλεκτρικές μπαλάντες και τους στίχους της καθημερινότητάςτους, μίλησαν με το δικό τους τρόπο για τα γεγονότα εκείνης της περιόδου και μας έκαναν κοινωνούς των βιωμάτων τους. «Οι εθνικές γιορτές έχουν καταλήξει να είναι τελετουργίες χωρίς αντίκρισμα και με αμφιλεγόμενο περιεχόμενο», έλεγε ο Μ. Χατζιδάκις. Τα γεγονότα του Πολυτεχνείου, από τα σημαντικότερα για τη νεότερη ιστορία μας, κι όμως μοιάζουν με γιορτή, με πάρτυ, με «στολίδι», όπως ο χρυσός σταυρός στο στήθος νεαρών κοριτσιών, ηλιοκαμένων κυριών, νταλικέρηδων ή επαγελματιών ρασοφόρων. Καμιά επαφή με το ουσιαστικό περιεχόμενο του σταυρού. Έτσι και οι γιορτές μνήμης του Πολυτεχνείου κατέληξαν σε εκτόνωση, πορείες με ανούσια κομματικά ιδεολογήματα, συμπλοκές, ζαρτινιέρες, πυρκαγιές και οδοφράγματα, άσχετα από το ιδεολογικό περιεχόμενο των γεγονότων. Το ακόμα πιο τραγικό είναι που κάθε κυβέρνηση βρίσκει τον τρόπο να συνδεθεί κατευθείαν με τα γεγονότα αγνοώντας τα αληθινά μηνύματα της εξέγερσης και αυτούς που χάθηκαν. «Τιμή» και «καμάρι» για τους λιγοστούς, τους εναπομείναντες που προσπαθούν να επωφεληθούν στο έπακρον. Αύριο, διόλου παράξενο, σε μια μελλοντική (έξω από εδώ) δικτατορία να οικειοποιηθούν την επέτειο του Πολυτεχνείου ως σύμβολο αντιστάσεως εναντίον των αντιπάλων τους». Τραγούδια λοιπόν για το Πολυτεχνείο, ανυποψίαστα και το ίδιο σημαντικά σαν τα κλασικά, μα παραγκωνισμένα πολλές φορές και παραπεταμένα και παρεξηγημένα Αρχή γενομένης από τον Νιόνιο μας και το τραγούδι «Η πλατεία ήταν γεμάτη/ με το νόημα που 'χει κάτι/ απ' τις φωτιές/ στις γωνίες και τους δρόμους/ από συντρόφους οικοδόμους/ φοιτητές/ και συ έφεγγες στη μέση όλου του κόσμου/ κι ήσουν φαίους, χορικά, στάσιμα... Ένα παραμύθι απλό στη σύληψή του σαν τις ιστορίες της γιαγιάς, δοσμένο όμως με την ανάλογη προσοχή που του αρμόζει, χωρίς να κάνει το έργο μια γραφική και χαζοχαρούμενη ιστορία όπως κάθε παρόμοια προσπάθεια. Eδώ οι Kατσιμιχαίοι μάλλον τα έχουν καταφέρει πολύ καλά, δίνοντας ένα παραμύθι περισσότερο για μεγάλους που ακούγεται ευχάριστα και από μικρούς και που σε μια δεύτερη ανάγνωση μπορεί κάποιος να δει μια διαμαρτυρία για την πόλη που ζούμε. Kαλός χειρισμός λόγου και ωραίες μελωδίες στολίζουν το παραμύθι. Αυτό που μπορούμε να πούμε είναι ότι αισθητικά και ίσως μορφολογικά μας παραπέμπει σε έργα που θυμίζουν αρχαία τραγωδία. Αυτή η δουλειά των Κατσιμιχαίων είναι μια θεατρική εκδοχή, στολισμένη με όμορφα μελοποιημένα μέρη, όπως άριστα γνωρίζουν να κάνουν οι Kατσιμιχαίοι. Η Αγέλαστη Πολιτεία και οι Καλικάντζαροι Χίλιες φορές μας είχε πει ο παππούς την ιστορία για την παράξενη μοίρα τους. Να πελεκάνε αιώνες τώρα το δέντρο που στηρίζει τον απάνω κόσμο και να το ρίξουν χάμω πλαφ!- σαν άδειο μπαλόνι. «Χο, χο, χο!» γέλαγε ο παππούς μου. «Χο, χο, χο!» γελάγαμε κι εμείς, γιατί τους φανταζόμασταν εκεί κάτω στα έγκατα της γης να κόβουνε οι έρμοι και να τραγουδάνε με τις γαϊδουροφωνάρες τους: Κόβε πριονάκι μου κι η ώρα πλησιάζει. Χριστούγεννα ζυγώνουνε... το αίμα μας και βράζει! Οι κακοί άνθρωποι τους φοβούνται και τους σιχαίνονται, ξανάδα/ στη ζωή μου τη σκυφτή (...)» («Στη συγκέντρωση της ΕΦΕΕ». Οι Φατμέ, βεβαίως, το παραδέχτηκαν αρκετά αργότερα. Στις αρχές της δεκαετίας του 80 τραγουδούν: «Χούντα δε θυμάμαι μα ούτε ελευθερία/ της μεταπολίτευσης καημένη γενιά» («Υπάρχει λόγος σοβαρός»). Όσο για τους Κατσιμιχαίους, εκπλήρωσαν την υπόσχεσή τους, αλλά με τρόπο υπαινικτικό στο «Σήματα μορς» (1987) όπου αναπολούν την παιδική τους ηλικία στο Μπραχάμι της δεκαετίας του '60 σε «ασπρόμαυρες, σκληρές φωτογραφίες». Ώσπου ξάφνου: «1973: Ξημέρωμα φριχτό, σαν πιστολιά./ Ανοίγω αργά τα μάτια μου/ απ' τη λιποθυμιά. Κύλησαν γρήγορα τα χρόνια / πέρασε ο καιρός αργά». Το 1991, στο «Νοέμβρης '91 (17 χρόνια μετά)» από το άλμπουμ «Αλήτης καιρός», ο Διονύσης Τσακνής επιλέγει έναν άλλο τρόπο να τραγουδήσει για το Πολυτεχνείο: «Κοιτάζω πάλι πίσω μου δυο γιους απόκτησα κι εγώ / δεκαεπτά Νοέμβρηδες μου βάρυναν την πλάτη / σημαίες και γαρίφαλα εμπόριο κι απάτη, / και λόγοι επισήμων στο κενό. / Κρατάω το στόμα μου κλειστό τα χείλη μου ματώσανε / κι αυτοί που μας προδώσανε ανέραστοι να μείνουν, / κουφάλες δεν ξοφλήσαμε αυτό έχω μόνο να τους πω,/ τα όνειρα των εραστών δεν σβήνουν». Κι από τα όνειρα του Τσακνή, στην ευχή του Τζίμη Πανούση κάπου το 2008, που στο τραγούδι «17 Νοέμβρη απόγευμα» τραγουδά: «Πέφτει το κόκκινο αστέρι/ κάνω ευχή για να μου φέρει γροθιά του '60 στο ένα χέρι/ και στο άλλο δίκοπο μαχαίρι/ να έρθει η αγάπη μου η πρώτη/ να μαχαιρώσει τον προδότη/ το φιλελεύθερο ιππότη/ το γιάπη τον Ισκαριώτη». Άλλα τραγούδια γραμμένα για τον Νοέμβρη και την εξέγερση του Πολύτεχνείου που πιθανόν να τραγουδήσαμε αλλά δεν το ξέρουμε πως ήταν γραμμένα γι αυτόν το σκοπό : ΚΙ ΟΠΩΣ ΦΘΙΝΟΠΩΡΙΑΖΕΙ με τη Χριστιάνα σε μουσική του Απ. Καλδάρα, ΑΥΤΟΥΣ ΤΟΥΣ ΕΧΩ ΒΑΡΕΘΕΙ του Β. Παπακων/νου σε μουσική Θ. Μικρούτσικου, ΣΤΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ του Δ. Ζερβουδάκη σε μουσική Γ. Μαρκόπουλου, Η ΔΙΑΔΗΛΩΣΗ του Μπ. Αντωνίου σε μουσική Μ. Λοΐζου, ΠΑΛΗΚΑΡΙ ΣΤΑ ΣΦΑΚΙΑ του Ν. Ξυλούρη σε μουσική Στ. Ξαρχάκου, ΕΜΕΙΣ ΠΟΥ ΞΕΚΙΝΗΣΑΜΕ του Ν. Ξυλούρη σε μουσική Η. Ανδριόπουλου, ΔΕ ΛΕΣ ΚΟΥΒΕΝΤΑ της Σ. Μπέλλου σε μουσική Δ. Μούτση, ΚΑΠΟΤΕ ΘΑ ΡΘΟΥΝ του Π. Σιδηρόπουλου σε μουσική Μ. Θεοδωράκη, Ο ΠΑΛΙΟΣ ΣΤΡΑΤΙΩΤΗΣ του Λ. Μαχαιρίτσα και του Χ. Θηβαίου σε μουσική Λ. Μαχαιρίτσα, ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ του Α. Μικρούτσικου σε μουσική Μ. Ρασούλη, ΕΠΙΣΤΡΑΤΕΥΣΗ 1974 του Μ. Μητσιά σε μουσική Δ. Μούτση, Η ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑ του Δ. Μητροπάνου και Λ. Λαζόπουλου σε μουσική Θ. Μικρούτσικου, ΤΟ ΟΝΕΙΡΟ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΙΣΤΗ του Γ. Χαρούλη σε μουσική Δ. Υφαντή, ΕΜΒΑΤΗΡΙΟ ΕΣΑΤΖΗΔΩΝ του Ν. Μαυρουδή, ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ των ΚINGEORGE και ΥΠΟΝΟΙΑ, ΤΩΡΑ ΤΩΡΑ του Β. Παπακων/νου σε μουσική Luis Lach, KANTE ΚΟΥΡΑΓΙΟ του Αντ. Κακογιάννη σε μουσική Γ. Γιαννουλάτου, Ο ΧΑΜΟΣ ΤΟΥ ΛΕΒΕΝΤΗ του Π. Πανδή σε μουσική Ν. Μαυρουδή, ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΠΟΥ ΧΑΘΗΚΑΝ του Δ. Σαββόπουλου. Τέλος από τα αγαπημένα και γνωστά άγνωστα Ο ΔΡΟΜΟΣ και το ΜΙΛΑ ΜΟΥ ΓΙΑ ΛΕΥΤΕΡΙΑ του Μίμη Πλέσσα που ήταν και θεατρικές παραστάσεις. Δεν πρόκειται για τη συνηθισμένη περίπτωση της ελληνικής δισκογραφίας, με τα τραγούδια. Eδώ έχουμε μια πολύ ενδιαφέρουσα ιδέα ως σύλληψη, και υλοποίηση μια ιδέα με προσωπικότητα. Μάλλον, η αφορμή είναι οι Kαλικάντζαροι, αυτές οι περίεργες οντότητες στα λαϊκά παραμύθια των Xριστουγέννων. Πρόκειται λοιπόν για ένα παραμύθι δραματοποιημένο και παρουσιασμένο με ρόλους, αφηγήσεις, κορυγιατί η ασχήμια των καλικάντζαρων τους θυμίζει τη δικιά τους την ασχήμια. Οι καλικάντζαροι πάλι το έχουν υπόψη τους και αυτούς ειδικά τους ανθρώπους διαλέγουν πάντα για να τους κάνουν τα νεύρα... φυτίλια. Μάλιστα! Η μόνη τους διασκέδαση είναι να ανεβαίνουν κάθε Χριστούγεννα πάνω στη γη και να δημιουργούν... έκρυθμες καταστάσεις. Βγαίνουν τη νύχτα και γυρνούν και κάνουν χίλιες τρέλες, στους δρόμους και στα μαγαζιά μπερδεύουν τις ταμπέλες. Γλιστράνε μες στα σπιτικά από τις καμινάδες και μαγαρίζουν τα γλυκά που φτιάνουν οι κυράδες. Μπαίνουν μες στα φουρνιάρικα σα λείπουν οι ψωμάδες και χώνουν τις χερούκλες τους μέσα στους λουκουμάδες. Μαγεύουνε τα ζωντανά κι οι γάτες κελαηδούνε, οι κότες νιαουρίζουνε κι οι γάϊδαροι λαλούνε. Να, όλο κάτι τέτοια κάνουν... Των Θεοφανείων όμως... «Φέγατε, να φεύγουμε, τι έφτασ ο τουρλόπαπας με την αγιαστήρα του, ο παπάς με αγιασμό, χωριανοί με το θερμό.» Κι έτσι γυρίζουν κακήν κακώς στον κάτω κόσμο. Αλλά εκεί -ωχ! συμφορά τους!-. Το δέντρο της γης έχει θρέψει κι άντε πάλι την πριόνα απ την αρχή. Και άιντε πάλι οι μαύροι... Κόβε πριονάκι μου κι η ώρα πλησιάζει. Χριστούγεννα ζυγώνουνε... το αίμα μας και βράζει! Έτσι γινόταν. Έτσι γινόταν κι έτσι θα γίνεται στον αιώνα τον άπαντα....απόσπασμα από το Χριστουγεννιάτικο παραμύθι των αδερφών Κατσιμίχα... Καλές γιορτές! 11

12 Τα μνημεία μας - Η εκκλησία της Παναγίας Το κτίσιμο μιας εκκλησίας ήταν ένα κατόρθωμα των εμπειροτεχνών και των πετράδων του χωριού. Κουβαλούσαν τη λαϊκή παράδοση, τις ευαισθησίες και το μεράκι των απλών ανθρώπων. Η μόνη φιλοδοξία τους ήταν να αφήσουν στην κοινότητά τους το έργο των χεριών, του μυαλού και της πίστης τους. Έμειναν άγνωστοι. Μόνο καμιά φορά κτίστες, αγιογράφοι και ξυλογλύπτες δήλωναν την ταπεινότητά τους με δύο λόγια: «Αγνώστω, γνωστώ τω Θεώ». Ένας ναός πρέπει να συμπυκνώνει μια θρησκεία (τα νοήματά της), μια ιστορία και μια παράδοση. Η εκκλησία της Παναγίας, όπως και οι άλλες μεγάλες και μικρότερες τους χωριού, έχει τη δική της ιστορία. Απαλλαγμένη σήμερα από τους σοβάδες και τα διάφορα επιχρίσματα στους εξωτερικούς τοίχους ξαναζεί την παλιά της δόξα. Αναδείχτηκε η απλότητα και το μεγαλείο της πέτρας. Η μνήμη της πέτρας. Αξίζουν έπαινοι στον ιερέα της ενορίας για την πρωτοβουλία του αυτή. Μακάρι να υπάρξουν μιμητές του. Από πού να αρχίσει κανείς να διαβάζει την ιστορία αυτού του μνημείου; Ήταν μητροπολιτικός ναός της αρχαίας Επισκοπής Πέτρας και αργότερα Πέτρας και Λιβαδίου, όταν μετά την καταστροφή της Πέτρας η έδρα της μεταφέρθηκε στο Λιβάδι. Στο υπέρθυρο του ναού υπάρχει επιγραφή με τη χρονολογία [1886, Μαίου 10]. Ασφαλώς δεν είναι η χρονολογία κτίσης, αλλά ανακαίνισης και διεύρυνσης του ναού. Αυτό, εκτός από τις μαρτυρίες των παππούδων μας, επιβεβαιώνεται από τα συμπληρώματα στο τέμπλο (δεξιά και αριστερά) και από το γεγονός ότι ο Άνθιμος Ολυμπιώτης το 1777 ήταν ηγούμενος της Μονής της Ολυμπιώτισσας στην Ελασσόνα, ύστερα από την επιστροφή του από τη Βιέννη χάρισε στον ναό της Παναγίας, «εις το Λιβάδι διά την τιμήν της πατρίδος μου», ένα αργυρό Ευαγγέλιο με εικόνες από σμάλτο και άλλα δώρα. Ανάλογες δωρεές έκανε και στις εκκλησίες των Αγίων Αναργύρων και του Αγίου Κωνσταντίνου, όπως γράφει ο ίδιος στον κώδικα της Μονής 1. Επομένως η εκκλησία της Παναγίας υπήρχε το Η εκκλησία κτίστηκε, σύμφωνα με τα αρχεία της Μητροπόλεως Ελασσόνας, το 1765 και πυρπολήθηκε το Η παράδοση τοποθετεί την ίδρυση του ναού τέσσερις αιώνες πριν 3. Πάντως το Λιβάδι σαν έδρα της Επισκοπής για πρώτη φορά αναφέρεται το 1692 στον κώδικα της Μονής του οσίου Νικάνορα (Μονή Ζάβορδας Γρεβενών) 4. Το πιθανότερο είναι και τότε μητροπολιτικός ναός να ήταν η εκκλησία της Παναγίας, οπότε ο ναός πρέπει να κτίστηκε αρκετά χρόνια πριν. Το 1856, δύο χρόνια μετά τη μεγάλη επανάσταση των Θεσσαλομακεδόνων και την πυρπόληση (ολική, μερική;) επισκέπτεται το Λιβάδι Επίσκοπος ήταν ο Αγαθάγγελος ο Εζιέ (Leon Heuzey), καθηγητής ιστορίας και αρχαιολογίας στη Σχολή Καλών τεχνών στο Παρίσι. Βρίσκει την εκκλησία ολοκληρωμένη. Ο Εζιέ γράφει για το Λιβάδι, τους κατοίκους και τις ασχολίες τους. Η ματιά όμως του αρχαιολόγου άλλα αναζητούσε. Ο Λιβαδιώτης, γράφει, «είναι υπερήφανος, προπάντων για τις καμπάνες τους και για τις πέντε εκκλησίες τους. Αυτές είναι μεγάλες και διακοσμημένες με πολύ ωραίες ζωγραφιές και βυζαντινό ύφος. Έκπληξη μού προκάλεσε το γεγονός ότι βρήκα ωραία ξυλόγλυπτα τέμπλα». Αλλού σημειώνει: «Οι τοιχογραφίες στο Λιβάδι, στο Πύθιο και στην Αγία Τριάδα του Σπαρμού μου φάνηκαν περισσότερο δουλεμένες και καλύτερα προσεγμένες από τη διάσημη διακόσμηση του μοναστηρίου της Φανερωμένης κοντά στην Αθήνα. Δύσκολα πετυχαίνει κάποιος τόσο καλή ζωγραφική.» 5. Στα 1856 η εκκλησία της Παναγίας είναι εικονογραφημένη. Έχει και τέμπλα εκπληκτικά. Πότε και από ποιους έγιναν αυτές οι τοιχογραφίες που αξιολογεί και συγκρίνει με άλλο «διάσημο» μνημείο ο αρχαιολόγος Εζιέ; Πότε και πώς καταστράφηκαν; Μήπως η διεύρυνση και η ανακαίνιση του ναού (1886) είχε αυτή τη συνέπεια; Μήπως κάποιες τομές από ειδικούς αρχαιολόγους στους εσωτερικούς σοβατισμένους τοίχους μπορούν να αποκαλύψουν έστω ίχνη αυτών των τοιχογραφιών; Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι τοιχογραφίες υπήρχαν και τις είδε ο Εζιέ. Ο ναός της Παναγίας ως μητροπολιτικός ίσως είχε πλουσιότερη εικονογράφηση. Το μνημείο έχει την ιστορία του και τα μυστικά του που γεννούν ερωτηματικά. Εναύσματα για έρευνα και μελέτη. Οι απαντήσεις δεν μπορεί να είναι εύκολες. Την εκκλησία της Παναγίας επισκέφτηκε λίγους μήνες πριν, (18 Σεπτεμβρίου του Κώστα Προκόβα 2009), ο Οικουμενικός Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Βαρθολομαίος, ο έγκλειστος και δοκιμαζόμενος του Φανουρίου. Προσωπικότητα φωτεινή με διεθνή ακτινοβολία. Η παλιά Επισκοπή Πέτρας και Λιβαδίου τέσσερις Επίσκοποι ήταν Λιβαδιώτες 6 - τιμήθηκε από τη Μητέρα Εκκλησία. Η επίσκεψη αυτή ήταν ένα ιστορικό γεγονός, όποια σχέση κι αν έχει κανείς με τη θρησκεία και την εκκλησία. Οι αρχές και ο λαός του Λιβαδίου υποδέχτηκαν τον Πατριάρχη με ενθουσιασμό και πολλές συγκινήσεις. Στην εκκλησία της Παναγίας έγινε η επίσημη υποδοχή. Κατανυκτική ήταν η δέηση. Φωνή εκ βαθέων ο πάνδημος ύμνος «Φως ιλαρόν». Γενεές γενεών πέρασαν από αυτόν τον ναό και άφησαν τα ίχνη τους πάνω στις μεγάλες πλάκες του δαπέδου του. Οι σχέσεις του Λιβαδίου με το Οικουμενικό Πατριαρχείο στα χρόνια της Τουρκοκρατίας ήταν πάντοτε στενές. Αρκετές φορές οι δημογέροντες του χωριού προσέφυγαν σε αυτό και ζήτησαν τη βοήθειά του σε δύσκολες καταστάσεις. Μαζί με όλο τον βλαχόφωνο Ελληνισμό αντέδρασαν και στάθηκαν δίπλα στο Πατριαρχείο, όταν ο γνωστός εκφραστής και κήρυκας της ρουμανικής προπαγάνδας Απόστολος Μαργαρίτης επιχείρησε, με τις ευλογίες του Σουλτάνου, να ιδρυθεί ξεχωριστό Πατριαρχείο των βλαχόφωνων της Βαλκανικής. Ο ίδιος ο Βαρθολομαίος μέσα στο ναό της Παναγίας, κατά την αντιφώνησή του στον δήμαρχο, είπε ανάμεσα σε άλλα: «Το 1908 στην «Εκκλησιαστική Αλήθεια», το παλιό εκείνο επίσημο δημοσιογραφικό όργανο του Πατριαρχείου μας, διαβάζουμε εύφημο μνεία για το Λιβάδι. Η κωμόπολη Λιβαδίου, που βρίσκεται δίπλα στον Όλυμπο και κατοικείται από 600 περίπου οικογένειες που μιλούν μαζί με την ελληνική γλώσσα και το κουτσοβλαχικό ιδίωμα, διακρίνεται από πάντα για την πίστη στα Πάτρια και την αφοσίωση προς τη Μητέρα Εκκλησία. Αποφάσισε την ανοικοδόμηση της ελληνικής σχολής. Υπόδειγμα αξιέπαινο και αξιομίμητο» 7. Ο Πατριάρχης Ιωακείμ ο Γ, ο Μεγαλοπρεπής, πρώην Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης και πάσης Θεσσαλίας - ήταν βλαχόφωνος από το Κρούσοβο - γνώριζε την περιοχή και το Λιβάδι. Στη Μητρόπολή του ανήκε η Επισκοπή Πέτρας. Εργάστηκε και στήριξε τον Μακεδονικό Αγώνα. Προλόγισε με λόγια θερμά το γνωστό «Ετυμολογικόν Λεξικόν της Κουτσοβλαχικής» (1909) του Λιβαδιώτη, διακεκριμένου φιλολόγου και πρώην Γυμνασιάρχη, Κωνσταντίνου Νικολαϊδη που είχε διδάξει και στην Κωνσταντινούπολη. Ο Πατριάρχης συνιστά στους Μητροπολίτες και Επισκόπους να διαδώσουν το λεξικό «διά την χρησιμότητα και την εξ αυτού ωφελείαν». Τους προτρέπει να εγγράψουν συνδρομητές. Θυμόμαστε τους παππούδες μας που ορκίζονταν στο όνομά του. Κάποιοι στον καλό οντά είχαν ένα μεγάλο πορτραίτο του. Το 1861 επισκέφτηκε το Λιβάδι ο πρώην Πατριάρχης Αλεξανδρείας Καλλίνικος. Είχε επιθεωρήσει τα σχολεία του Λιβαδίου και είχε εντυπωσιαστεί από την πνευματική τους ακτινοβολία. Τα μνημεία μιλούν με τη γλώσσα τους. Η τέχνη συντηρεί τη μνήμη του ανθρώπου. Βεβαιώνει την αθανασία του. «Το παρελθόν είναι ο χρόνος της συνείδησής μας». 1. Γρ. Βέλκου, Ο αρχαιότερος κώδικας της Μονής Παναγίας Ολυμπιώτισσας Ελασσόνας, Ελασσών 1994 σ Γρ. Βέλκου, Καλλίνικος Λαμπρινίδης, Επίσκοπος Ελασσώνος ( ), 2009, σ Ελ. Γκούμα, Λιβάδι, γεωγραφική, ιστορική, λαογραφική επισκόπησις, Λιβάδι 1973, σ Βαγ. Καπέτη, μικρή αναφορά στην πλούσια εκκλησιαστική ιστορία του Λιβαδίου, εφ. ΛΙΒΑΔΙ, Αύγουστος Σεπτέμβριος Leon Ηeuzey, τα χωριά του Θεσσαλικού Ολύμπου στα 1860, Θεσσαλικό Ημερολόγιο, Ελ. Γκούμα, ό.π. σελ Εφ. ΛΙΒΑΔΙ, Αύγουστος Σεπτέμβριος ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ Το Σάββατο 26 Δεκεμβρίου 2009, ώρα 5:30 μ.μ., στην αίθουσα του Συλλόγου. Η Γενική εκλογοαπολογιστική Συνέλευση του Ε.Σ.Λ. Να είμαστε όλοι εκεί...