ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΤΗΡΙΞΗ ΤΩΝ ΑμεΑ

Transcript

1 ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΤΗΡΙΞΗ ΤΩΝ ΑμεΑ Καρτασίδου Λευκοθέα Τμήμα Εκπαιδευτικής & Κοινωνικής Πολιτικής Πανεπιστήμιο Μακεδονίας

2 Αλλαγή φιλοσοφίας (Laragy, 2004) σχεδιασμός για το άτομο με αναπηρία σχεδιασμός μαζί με το άτομο σχεδιασμός από το άτομο

3 Καινούργια Προοπτική σχέση που αναπτύσσεται ανάμεσα στο άτομο με αναπηρία, στη βοήθεια που δέχεται και στο περιβάλλον το άμεσο κοινωνικό περιβάλλον, τη γειτονιά, την κοινότητα, τους οργανισμούς που παρέχουν εκπαίδευση και υποστήριξη, την κυρίαρχη κουλτούρα, την κοινωνία, τις μεγαλύτερες πληθυσμιακές ομάδες, το κράτος, τις κοινωνικοπολιτικές επιρροές.

4 Πρωταρχικοί παράγοντες ατομική ικανότητα, ευκαιρίες, και συστήματα υποστήριξης προσαρμογές. και

5 Συστήματα υποστήριξης Αποτελούν πηγές και στρατηγικές που έχουν ως σκοπό να προωθήσουν την ανάπτυξη, την εκπαίδευση, τα ενδιαφέροντα και το προσωπικό ευ-ζην ενός ατόμου και να ενισχύσουν την ατομική λειτουργικότητα.

6 Συστήματα υποστήριξης Αποτελούν ψυχολογικές δομές που αναφέρονται στο πρότυπο και στην ένταση της απαραίτητης υποστήριξης, που χρειάζεται ένα άτομο, προκειμένου να συμμετέχει σε δραστηριότητες, που σχετίζονται με μια τυπική ανθρώπινη λειτουργία.

7 ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΤΙ; Τεχνολογία Πρόσωπο Σε τι; Ανάγκες Λειτουργικότητα

8 Θεωρητικό Μοντέλο Γνωστικές ικανότητες Προσαρμοστική συμπεριφορά Ατομική λειτουργικότητα Συμμετοχή, αλληλεπίδραση, κοινωνικοί ρόλοι Συστήματα υποστήριξης Υγεία Πλαίσιο

9 Το περιεχόμενο της ανάγκης: Ιεραρχία του Maslow

10 Αντικειμενική ανάγκη Αυτό που νοιώθουμε ως ανάγκη ΑΝΑΓΚΗ Αυτό που εκφράζεται ως ανάγκη Συγκριτική ανάγκη

11 Διαδικασία πέντε βημάτων (α) διερευνώνται οι ανάγκες και οι επιθυμίες του ατόμου, (β) αξιολογείται η φύση των αναγκαίων συστημάτων υποστήριξης, ώστε το άτομο να πετύχει αυτό που θέλει ή χρειάζεται, (γ) αναπτύσσεται ένα σχέδιο δράσης για να παρασχεθεί η υποστήριξη, (δ) αρχίζει το σχέδιο και «παρακολουθείται» στενά και (ε) αξιολογούνται τα αποτελέσματα του σχεδίου και τα προσωπικά οφέλη για το άτομο

12 Δείκτες & Διαστάσεις της Ποιότητας Ζωής (Schalock & Verdugo, 2007) Διαστάσεις Συναισθηματική ικανοποίηση Διαπροσωπικές σχέσεις Υλική ικανοποίηση Προσωπική ανάπτυξη Σωματική ικανοποίηση Αυτοπροσδιορισμός Δικαιώματα Κοινωνική συμμετοχή Δείκτες Ικανοποίηση, Αυτοαντίληψη, Έλλειψη άγχους Αλληλεπιδράσεις, Σχέσεις,Υποστήριξη Οικονομική κατάσταση, Εργασία, Στέγαση Εκπαίδευση, Προσωπική ικανοποίηση, Επίδοση Υγεία, Δραστηριότητες καθημερινής διαβίωσης, Ελεύθερος χρόνος Αυτονομία/προσωπικός έλεγχος, Στόχοι και προσωπικές αξίες, Επιλογές Ανθρώπινα δικαιώματα, Νομικά δικαιώματα Κοινωνική συμπερίληψη και συμμετοχή, Κοινωνικοί ρόλοι, Κοινωνική υποστήριξη 12

13 Κοινωνική Υποστήριξη Βοήθεια που παρέχεται στα άτομα με αναπηρία και μπορεί να αφορά την αλληλεπίδραση μεταξύ ατόμων ή να αφορά και την αντίληψη ή τη γνώση από το άτομο ότι υπάρχουν διαθέσιμα μέσα στην περίπτωση που τα χρειαστεί Με τη στενή σημασία της αναφέρεται στη βοήθεια που παρέχεται προς το άτομο ή την οικογένεια από τους «άλλους», ενώ με την ευρεία σημασία της αναφέρεται στο κοινωνικό πλαίσιο μέσα στο οποίο η οικογένεια ή το άτομο περιέχεται και στις αλληλεπιδράσεις που δημιουργούν μέσα σε αυτό είτε με άλλα άτομα είτε με άλλα συστήματα. Για αυτό χρησιμοποιείται συχνά όρος συστήματα (systems) ή δίκτυα (networks) υποστήριξης ή κοινωνικά δίκτυα). 13

14 Είδη κοινωνικής Υποστήριξης Κοινωνική Υποστήριξη Αντιλαμβανόμενη Λαμβανόμενη 14

15 Αντιλαμβανόμενη Η υποκειμενική αξιολόγηση που διεξάγεται από το ίδιο το άτομο για την κοινωνική στήριξη που λαμβάνει, η οποία βασίζεται στην ερμηνεία που προσδίδει το ίδιο στην υποστήριξη που λαμβάνει. 15

16 Λαμβανόμενη Το πραγματικό ποσοστό της υποστήριξης που λαμβάνει το άτομο από συγκεκριμένους ανθρώπους, σε συγκεκριμένες χρονικές στιγμές, όπως π.χ. η στήριξη που έχει λάβει ένα άτομο από τους γονείς του τους τελευταίους έξι μήνες. 16

17 Απτή Στήριξη Κοινωνική Στήριξη Συναισθηματική στήριξη Πληροφοριακή στήριξη 17

18 Συναισθηματική στήριξη Συναισθηματική ασφάλεια Συμπερίληψη Ενσυναίσθηση

19 Πληροφοριακή στήριξη Πηγές στήριξης που διατίθενται στο πλαίσιο της κοινότητας Εναλλακτικές προοπτικές Στρατηγικές επίλυσης προβλημάτων Πληροφόρηση

20 Απτή στήριξη Βοήθεια σε καθημερινές δραστηριότητες Πηγές οποιασδήποτε βοήθειας για πρόσβαση σε υπηρεσίες, προσωπικά ενδιαφέροντα, επαγγελματικούς στόχους

21 Κοινωνική Πίεση (1) Η κοινωνική πίεση συνιστά την αρνητική διάσταση της κοινωνικής υποστήριξης και προκαλεί αισθήματα πίεσης, άγχους και καταπίεσης εκ μέρους του ατόμου που την λαμβάνει. 21

22 Κοινωνική Πίεση (2) (α) Κοινωνικές αλληλεπιδράσεις οι οποίες εκφράζονται με θετικό τρόπο αλλά εκλαμβάνονται από το άτομο με αναπηρία αρνητικά (β) Ο βαθμός υποστήριξης είναι πολλές φορές είτε πολύ μικρός είτε πολύ μεγάλος με αποτέλεσμα το άτομο με αναπηρία να αισθάνεται περισσότερο εξαρτημένο. (γ) Πολλές μορφές κοινωνικής υποστήριξης μεταλλάσσονται με το πέρασμα των χρόνων και αποκτούν αρνητική διάσταση, καθώς οι ανάγκες του ατόμου τροποποιούνται 22

23 Κοινωνικά Δίκτυα αποτελούν την πηγή της κοινωνικής υποστήριξης. αποτελούνται από άτομα με τα οποία βρίσκονται σε καθημερινή επαφή και είναι σημαντικά για τη ζωή τους 23

24 Δομικά Χαρακτηριστικά Κοινωνικών Δικτύων Λειτουργικά 24

25 Χαρακτηριστικά Κοινωνικών Δικτύων Δομικά Μέγεθος Σύνθεση Διάρκεια 25

26 Χαρακτηριστικά Κοινωνικών Δικτύων Λειτουργικά Ποιότητα Περιεχόμενο Αμοιβαιότητα Οικειότητα Ικανοποίηση 26

27 Παράγοντες Κοινωνικού Δικτύου Σύμφωνα με την Kef (2002), το κοινωνικό δίκτυο αποτελείται από τους παρακάτω οχτώ παράγοντες: Στενοί συγγενείς Ευρύτερο οικογενειακό περιβάλλον Φιλικό περιβάλλον Συμμαθητές, Εκπαιδευτικοί, Συνεργάτες Συνάδελφοι Μέλη Συλλόγων Γείτονες Θεραπευτές/ Ειδικοί επαγγελματίες Συνομήλικοι από κοινές ομάδες 27

28 Αυτοσυνηγορία

29 Ο άνθρωπος είναι ένας κόμπος, ένας ιστός, ένα πλέγμα μέσα στο οποίο οι σχέσεις είναι δεμένες. Saint Exupéry

30