Ρόμποκοπ, ρομποηθική, και το μέλλον του πολέμου: Μύθοι και Πραγματικότητα

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Ρόμποκοπ, ρομποηθική, και το μέλλον του πολέμου: Μύθοι και Πραγματικότητα"

Transcript

1 Ρόμποκοπ, ρομποηθική, και το μέλλον του πολέμου: Μύθοι και Πραγματικότητα Είναι Η Τεχεράνη, πρωτεύουσα του Ιράν, είναι ηλιόλουστη, κυριολεκτικά αλλά και μεταφορικά επίσης, ίσως? Τεράστιοι δίποδοι ρομποτικοί φύλακες φροντίζουν να ανιχνεύουν και να εξουδετερώνουν οποιεσδήποτε πιθανές τρομοκρατικές ενέργειες. Γρήγοροι, ακριβείς, αποτελεσματικοί. Αλάνθαστοι? Όχι κατ ανάγκη έτσι και αλλιώς, θα μπορούσες να είσαι αλάνθαστος, μόνο εφόσον έχεις συμφωνήσει επακριβώς τι είναι σωστό και τι λάθος, και έχεις στην τσέπη σου τον απόλυτο γνώμονα για την λήψη Ορθών αποφάσεων (ότι και να σημαίνει αυτό!), και την χρυσή ζυγαριά του Δικαίου. Και μια και οι δίποδοι φύλακες της εισαγωγής του Νέου Ρόμποκοπ δεν φαίνεται να έχουνε τσέπες, μέσα στα πρώτα λεπτά της ταινίας έρχεται και το πρώτο «λανθασμένο θετικό» (False Positive), όπως λέγεται στη γλώσσα της ασφάλειας: ένα μικρό παιδί που έτρεξε μπροστά στους Φύλακες. Μόνο που το κόστος του λανθασμένου θετικού στην περίπτωση ενός ένοπλου αυτόνομου ρομπότ, είναι ο Θάνατος. Ποιός ευθύνεται όμως για αυτό? Φταίει η ηλεκτρομηχανική φύση των Φυλάκων? Αν υπήρχανε κύτταρα μέσα τους, ή ακόμα και ένα ανθρώπινο μυαλό, θα άλλαζε τίποτε? Αν ήταν απλά άνθρωποι, θα άλλαζε τίποτε? Τελικά το συνολικό όφελος των Φυλάκων, είναι θετικό, παρά τα «λανθασμένα θετικά»? Αυτά και πολλά ακόμα είναι τα ερωτήματα που φτιάχτηκε για να γεννήσει το νέο Ρόμποκοπ στους θεατές του. Και δεν είναι κάταλευκο το πανί που βγήκε από το Χόλυγουντ αλλά χρωματισμένο, υπέργεια και υπόγεια, με τις δικές του απαντήσεις αλλά και τις υποσυνείδητες αποχρώσεις, που σκοπεύει να εντυπώσει στους νευρώνες των θεατών του. Ποιές όμως είναι τελικά, οι βασικές ερωτήσεις που πραγματεύεται το Ρόμποκοπ, και ποιές οι απόψεις που φιλοδοξεί να περάσει? Και κυρίως, πως αυτές σχετίζονται με την σημερινή επιστημονική γνώση και έρευνα, και πως εντάσσονται σε ένα ευρύτερο πλαίσιο φιλοσοφίας και ηθικής? Αυτό θα προσπαθήσω να πραγματευτώ, έστω και εν μεγάλη συντομία, στο κείμενο που ακολουθεί. Δεν είναι και μικρή η λίστα από τα θεμελιώδη θέματα που πραγματεύεται τελικά το Ρόμποκοπ. Ανθρώπινη και Τεχνητή Νοημοσύνη, Λογική και Συναίσθημα, Ελεύθερη Βούληση, Ηθική Συλλογιστική, η σχέση Κυβερνήσεων με ισχυρές Πολυεθνικές, η ευθύνη της Δημόσιας Διανόησης, μέχρι έστω και πλαγίως- το ερώτημα του αν οι Φύλακες (Αστυνομικοί ή Πλατωνικοί?) είθιστε να έχουνε οικογένεια. Ας τα δούμε όμως ένα- ένα: Πίσω στο 2028, με μια περιστροφή της υδρογείου, από τη Τεχεράνη στο Ντετρόητ. Ενώ το Ιράν είναι γεμάτο από οπλισμένους ρομποφύλακες, και μάλιστα κατασκευασμένους από μια Αμερικάνικη εταιρεία, οι ΗΠΑ έχουνε μόνο παλιομοδίτικους οπλισμένους αστυνομικούς. Γιατί όμως? Ο public intellectual Dreyfus έχει πείσει την κοινή γνώμη αλλά και την κυβέρνηση των ΗΠΑ ότι άδεια φόνου (license to kill) μπορούν να έχουνε μόνο άνθρωποι και όχι μηχανές. Γιατί όμως? Δεν μπορούνε οι μηχανές να είναι πιο ακριβείς από τους ανθρώπους? Το όνομα του Dreyfus βέβαια αποτελεί έμμεση αναφορά και στον φιλόσοφο Hubert Dreyfus, γνωστού για την κριτική του ενάντια στην παντοδυναμία της τεχνητής νοημοσύνης, και αντίστοιχα του Dennett της

2 ταινίας στον φιλόσοφο Daniel Dennett, τον κατά μεγάλο μέρος υπέρμαχο του ΑΙ. Τι χρειάζεται όμως για να δοθεί σε κάποιον η άδεια φόνου? Τρία από τα βασικά συστατικά απαντήσεων σε αυτό το ερώτημα είναι συνήθως τα εξής: Πρώτον, δυνατότητα λήψης ορθής απόφασης για το αν και πότε θα πατήσει την σκανδάλη. Δεύτερον, δυνατότητα ακριβούς και γρήγορης στόχευσης, και τρίτον, νομική ευθύνη. Πληρούν όμως αυτές τις τρείς προϋποθέσεις τα ρομπότ, ή οι άνθρωποι? Και πέρα από τα δύο αυτά άκρα του βιολογικού- τεχνητού φάσματος, θα τις πληρούσε ένα βιολογικό- τεχνητό υβρίδιο, ένα «μυαλό στη γυάλα» (brain- in- a- vat) στη φιλοσοφική αργκό, όπως είναι ο Ρόμποκοπ Αλεξ στην ταινία, που αποτελείται από ένα ανθρώπινο μυαλό, που αφού έζησε πολλά χρόνια στο σώμα του, αποσπάστηκε και τοποθετήθηκε σε ένα μηχανικό σώμα και μάλιστα επαυξήθηκε με ολοκληρωμένα κυκλώματα (τσιπάκια) που φυτεύτηκαν στο μυαλό του. Ας δούμε τις προϋποθέσεις μια- μια: Πρώτον, η δυνατότητα λήψης ορθής απόφασης για εκτέλεση. Μια παραδοσιακή σχολή σκέψης υποστηρίζει ότι μόνο η λογική, η απαλλαγμένη από κάθε είδους συναισθηματική στρέβλωση, μπορεί να οδηγήσει σε ορθές αποφάσεις. Συμφωνεί όμως αυτό με τα νευροεπιστημονικά δεδομένα? Και αρκεί ένας ορθός μηχανισμός λήψης αποφάσεων για ορθές αποφάσεις, ή μήπως χρειαζόμαστε τουλάχιστον ακόμα δύο συστατικά: πρώτον, πληροφορίες και δεύτερον, ένα ξεκάθαρο και υπολογίσιμο ηθικό σύστημα? Είναι όμως το συναίσθημα πάντα αντίπαλος της λογικής? Το 1848, μια μεγάλη έκρηξη, έσπρωξε μια μεταλλική ράβδο μεγάλου μήκους με τόση ορμή, ώστε διαπέρασε το κρανίο ενός νεαρού εργάτη σιδηροδρόμου: του Φινέα Γκέητζ, το όνομα του οποίου έμεινε ιστορικό στις νευροεπιστήμες. Πάρα πολλοί άλλοι άνθρωποι με συγκεκριμένες εγκεφαλικές κακώσεις, έχουν αποτελέσει σημαντικές πηγές για την μελέτη του ανθρωπίνου εγκεφάλου και της σχέσεως του με την νόηση και την συμπεριφορά. Το ενδιαφέρον για μας στοιχείο από τέτοιες μελέτες είναι ότι άνθρωποι με κακώσεις σε περιοχές που σχετίζονται κυρίως με την συναισθηματική (και όχι την λογική) λειτουργία, τελικά καταλήγουν να έχουνε σημαντικό πρόβλημα και σε διαδικασίες που εκ πρώτης όψεως φαίνονται καθαρά «λογικές», όπως η επίλυση μαθηματικών προβλημάτων (Damasio, το σφάλμα του Καρτεσίου). Επίσης, αναλύοντας την διαδικασία σκέψης της επίλυσης ενός μαθηματικού προβλήματος, φαίνεται ότι πέρα από τα εύκολα βήματα μιας απόδειξης, όπου υπάρχει συνειδητή επίγνωση και δοκιμή διαφόρων πιθανών επομένων βημάτων, υπάρχουνε και βήματα που απαιτούνε ένα «νοητικό άλμα», στα οποία παύει να υπάρχει επίγνωση μιας αλληλουχίας σκέψεων που οδηγεί στη λύση και η λύση φαίνεται απλά να «μας έρχεται». Κατά τη διάρκεια αυτών ακριβώς των νοητικών αλμάτων, που αποτελούνε μέρος της επίλυσης προβλημάτων που φαίνονται καθαρά λογικά, φαίνεται να υπεισέρχονται εγκεφαλικές λειτουργίες και περιοχές που σχετίζονται με συναισθήματα: μια αποτίμηση της γέυσης χιλιάδων δυνατών επομένων βημάτων συμβαίνει αστραπιαία, και μερικά από αυτά εξέρχονται ως λύση της διαδικασίας. Άρα,

3 αυτό που φαινομενικά ονομάζουμε «λογική νοητική διαδικασία» αλληλοσυμπληρώνεται με κάποιες μορφές συναισθηματικά επιχρωματισμένων διαδικασιών ταχείας ολιστικής αποτίμησης - οπότε δεν είναι πάντα το συναίσθημα αντίπαλος της λογικής αλλά σε κάποιες περιπτώσεις φαίνεται να είναι και απαραίτητος σύμμαχος της, ώστε να ληφθούν βέλτιστες αποφάσεις! Βέβαια, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουνε συναισθηματικές και άλλες συστηματικές στρεβλώσεις (cognitive biases) που μας κάνουνε να αποκλίνουμε από τις ορθές αποφάσεις και πολλές από αυτές έχουνε μελετηθεί σε βάθος, π.χ. σε σχέση με την λήψη οικονομικών αποφάσεων όπως στο Nobel οικονομικών των Kahneman και Tverksy. Αλλά ακόμα και κάποιες από αυτές τις φαινομενικές αποκλίσεις, μπορούνε να δικαιολογηθούν σε κάποιες περιπτώσεις αν τις δούμε μέσα σε ένα ευρύτερο πλαίσιο, π.χ. της νοητικής οικονομίας και του bounded rationality. Δηλαδή, τα πράγματα σε σχέση με την εμπλοκή συναισθηματικών διαδικασιών στην λήψη ορθών αποφάσεων, απλά, δεν είναι τόσο απλά! Και εξαρτώνται πολύ από το πως κανεί οριοθετεί την τεχνητή διχοτόμηση μεταξύ λογικής και συναισθήματος που κατά άλλους δεν αποτελούνε διακριτές κατηγορίες, αλλά συμμετέχουνε σε ένα πιο ολιστικό συνεχή χάρτη νοητικών ποικιλιών. Οπότε, δεν υπερτερούνε κατ ανάγκη και πάντα οι μηχανές από τους ανθρώπους ως προς τη λήψη ορθών αποφάσεων, τουλάχιστον όχι λόγω της «έλλειψης συναισθηματικών στρεβλώσεων». Όμως, αν είναι έτσι, και αν τελικά απαιτείται μερικές φορές και τεχνητή συναισθηματική νοημοσύνη από τις μηχανές, θα μπορέσουνε ποτέ οι μηχανές να «έχουνε συναισθήματα»? Και εδώ εισέρχεται ένας ακόμα δημοφιλής μύθος: ότι τα συναισθήματα αποτελούνε μόνο ανθρώπινη ιδιότητα. Παραταύτα, και πάλι βέβαια αφού αποσαφηνίσει κανείς εμπειρικά ελέγξιμες ενδείξεις που να επιβεβαιώνουνε την πρόταση «η οντότητα Χ έχει συναισθήματα» (όπου Χ είμαι εγώ, ο Γιώργος, ο Γάτος μου, ή το Ρομπότ μου) για να ξέρουμε για τι μιλάμε, φαίνεται ότι ακόμα και οι σημερινές μηχανές (πόσο μάλλον οι μελλοντικές) έχουνε κάποιες δυνατότητες συναισθηματικής νοημοσύνης! Π.χ. υπάρχουνε προγράμματα που διαβάζουνε ανθρώπινες εκφράσεις στο πρόσωπο ή τον τόνο της φωνής και τον κατηγοριοποιούνε ώς «φοβισμένο» ή «ευτυχισμένο» κλπ. Και υπάρχουνε και εικονικοί χαρακτήρες ή ρομπότ που χαμογελάνε ή κατσουφιάζουνε ανάλογα με την διάδρασή τους όπως και το πολύ δημοφιλές στην Ιαπωνία παιχνίδι Tamagochi ένα εικονικό ανθρωπάκι τσέπης που θέλει φροντίδα για να παραμένει ευτυχισμένο και να αναπτύσσεται! Σε κάποιες περιπτώσεις μάλιστα, αυτά τα προγράμματα μπορεί να είναι πιο ακριβή από τους ανθρώπους στην αναγνώριση λεπτών ενδείξεων συναισθημάτων. Και το μέλλον του affective computing ως τομέα διαγράφεται λαμπρό. Όμως, το να μπορεί ένα μηχάνημα να αναγνωρίζει συναισθήματα, ή να δίνει την αίσθηση ότι βρίσκεται σε συναισθηματικές καταστάσεις, αυτό σημαίνει ότι ΕΧΕΙ ΟΝΤΩΣ συναισθήματα? Από μια πιο οντολογική προσέγγιση, αυτό είναι ενδεχομένως αμφιλεγόμενο. Με μια πιο φαινομενολογική όμως, όχι και τόσο. Σκεφτείτε π.χ. το τι σας κάνει να πιστεύετε ότι οποιοσδήποτε άλλος άνθρωπος, πέρα από το εαυτό σας, έχει συναισθήματα: παρατηρείτε απλά τις εκφράσεις του και την συμπεριφορά του, και έτσι συνάγετε ότι «Για να φαίνεται

4 έτσι, πρέπει να αισθάνεται Χ». Έιχατε όμως ποτέ άμεση, πρωτογενή πρόσβαση, στην εσωτερική κατάσταστη οποιουδήποτε άλλου ανθρώπου πλην του εαυτού σας? Ή τελικά, ακόμα και αυτό είναι μια δευτερογενής πεποίθηση (πιστεύω ότι πιστεύει Χ, πιστεύω οτι αισθάνεται Χ κλπ.)? Και μια και από αυτά που βλέπουμε πιστεύουμε ότι ο Γιώργος αισθάνεται χαρούμενος, και όχι μόνο ο Γιώργος, αλλά και ο σκύλος μας όταν κουνάει την ουρά του, για ποιό λόγο να είναι κάτι το εντελώς διαφορετικό όταν ένα ρομπότ χαμογελά? Έτσι και αλλιώς, ποτέ δεν μπήκαμε στο μυαλό του Γιώργου ή του σκύλου μας όπως και του ρομπότ, για να αισθανθούμε άμεσα ότι αισθάνεται. Και δεν αναφέρομαι σε όλα αυτά για να σας οδηγήσω σε ένα σκεπτικιστικό σολιπσισμό (στην αργκό της φιλοσοφίας), απλά για να σας θυμήσω ότι μόνο στα δικά σας συναισθήματα έχετε πρωτογενή (άμεση) πρόσβαση (και πάλι, μάλιστα, μερική!), και ότι τα συναισθήματα οποιασδήποτε άλλης οντότητας (ανθρώπινης, ζωικής, ή ρομποτικής) απλά μπορείτε να τα υποθέσετε δευτερογενώς, σε σχέση με αυτά που βλέπετε. Άρα: ναι, και οι μηχανές μπορούνε να έχουνε όχι μόνο συναισθηματική νοημοσύνη αλλά και συναισθήματα, σύμφωνα με την παραπάνω θεώρηση. Άρα, σε σχέση με την πρώτη προϋπόθεση της δυνατότητας έκδοσης «άδειας φόνου», αυτήν της λήψης ορθών αποφάσεων, δεν φαίνεται να υπάρχει καθαρό προβάδισμα ανθρώπων ή μηχανών, τουλάχιστον καθολικό ή εκ προοιμίου, και σίγουρα όχι λόγω της «συναισθηματικής μόλυνσης» των ανθρώπων κάθε άλλο μάλιστα. Έτσι και αλλιώς, η έλλειψη καθαρού προβαδίσματος ισχύει και σε πολλά ακόμα πεδία σύγκρισης μεταξύ ανθρώπων και μηχανών: π.χ. το Deep Blue της IBM νικάει τον παγκόσμιο πρωταθλητή σκακιού Kasparov ενώ σε πολλά προβλήματα αναγνώρισης προτύπων οι άνθρωποι υπερτερούνε κατά πολύ των μηχανών ακόμα τουλάχιστον. Βέβαια, δεν είδαμε ακόμα δύο άλλες πτυχές της ορθής απόφασης: Πρώτον, την ύπαρξη επαρκούς πληροφορίας, και σχετικής με την απόφαση προς λήψη: δεν αρκεί μόνο ο νοητικός μηχανισμός- πρέπει να τροφοδοτηθεί και με τα σωστά δεδομένα για μια σωστή απόφαση! Εκεί, υπεισέρχεται μια πολύ ενδιαφέρουσα πτυχή της υπόθεσης: ένα μεγάλο μέρος αυτής της πληροφορίας, ενδέχεται να μην περιέχεται μόνο στις αισθήσεις ή τη μνήμη του ρομπότ ή ανθρώπου: αλλά να είναι εξωτερική πληροφορία π.χ. στο διαδίκτυο, σε μια ειδική βάση δεδομένων υπόπτων, ή σε εικόνες από ένα δίκτυο καμερών που καλύπτουνε μέρη μιας πόλης. Έτσι, και στην νέα ταινία του ρόμποκοπ, τα ρομπότ ή ο υβριδικός Άλεξ έχουνε πρόσβαση στις κάμερες και στις αποθηκευμένες βιντεοσκοπήσεις και τις βάσεις δεδομένων, που βρίσκονται στο διαδίκτυο, έξω από το σώμα τους. Εκεί οι μηχανές φαίνεται να έχουνε ένα προβάδισμα σε σχέση με τους ανθρώπους: έχουνε άμεση πρόσβαση στην πληροφορία αυτή, ενώ οι άνθρωποι χρειάζονται κάποιο ειδικό ενδιάμεσο (human- machine interface) για την παρουσίαση της πληροφορίας ώστε να διέρθει μέσω των αισθήσεων στο μυαλό τους. Από την άλλη μεριά όμως, ένα μεγάλο μέρος των πληροφοριών που υπάρχουνε, τουλάχιστον αυτή τη στιγμή, στο διαδίκτυο ή οι εικόνες που παράγονται, δεν είναι σε μορφή άμεσα κατανοήσιμη από μηχανές (machine understandable format); οπότε και πάλι, τουλάχιστον σήμερα, τα πράγματα δεν φαίνεται να κλίνουν πολύ καθαρά προς την μεριά των μηχανών ή των ανθρώπων, ακόμα και σε σχέση με αυτή τη

5 δεύτερη πτυχή της ορθής λήψης αποφάσεων, δηλαδή της πρόσβασης σε επαρκή και σχετική πληροφορία. Και υπολείπεται και η τρίτη προς εξέτασιν πτυχή: η υπάρξη ενός ξεκάθαρου και υπολογίσιμου ηθικού συστήματος. Ορθή απόφαση, αλλά με ποιά θεώρηση του σωστού ή λάθους, καλού ή κακού? Πολλές οι σχετικές έννοιες σε μια τέτοια συζήτηση. Υπάρχει «απόλυτο κακό» ή «απόλυτο καλό», ή έστω μια εύκολη σχέση διάταξη του τύπου «καλύτερο» ή «χειρότερο»? Αν ναι, πως τοποθετούμε τα όρια της μελέτης των επιπτώσεων μιας πράξης? Καλό για ποιόν? Για μας? Για το παιδί μας? Για την Ελλάδα? Για την Ανθρωπότητα? Για την μητέρα Γη, μαζί με την βιόσφαιρά της? Και σύμφωνα με το τι η κάθε ομάδα θεωρεί καλό? Σε αυτά που δεν θα θέλαμε να συμβούνε σε ένα άνθρωπο υπάρχει αρκετή πανανθρώπινη συμφωνία και έτσι και έχουνε προκύψει θεμέλια όπως τα Δικαιώματα του Ανθρώπου. Σε αυτά όμως τα θετικά που θα ήθελε ο κάθε άνθρωπος? Γνώση? Ισχύ? Χρήμα? Αυτοπραγμάτωση? Αγάπη? Είχε ο Επίκουρος δίκαιο, ο Ιησούς, ο Πλάτωνας, ή ο Εκκλησιαστής της Παλαιάς Διαθήκης? Έστω, μπορεί να πει κανείς, ο φύλακας ρομπότ δεν προσπαθεί να μεγιστοποιήσει διαφορετικές όψεις του «Κοινού Καλού» (δεν είναι το ηλεκτρονικό ισοδύναμο των Κυβερνήτων του Πλάτωνα αλλά ένας αστυνομικός, που θα άνηκε στην δεύτερη μάχιμη τάξη της Πολιτείας), απλά προσπαθεί να αποφύγει τα πασιφανώς και ομόφωνα άσχημα π.χ. την δολοφονία ενός πολίτη από έναν εγκληματία. Αλλά και πάλι, μπορεί να υπολογίσει τις επιπτώσεις της πράξης του, και πως θα σταθμίσει το βάρος τους? Και κυρίως, ποιό σύστημα ηθικής συλλογιστικής (ethical reasoning) θα χρησιμοποιήσει? Οι τρεις νόμοι της ρομποτικής του Αsimov αποτελούνε απλά ένα χρησιμότατο αλλά πολύ χονδροειδές περίβλημα που και πάλι έχει μεγάλες υπολογιστικές δυσκολίες, όταν προσπαθεί κανείς να το υλοποιήσει στην πράξη. Και πέρα από popular science θεωρήσεις, όπως του Asimov, τα θεμελιώδη ερωτήματα της ηθικής συλλογιστικής είναι βαριά, και αποτελούνε και σημείο διχασμού της κοινής γνώμης. «Ο σκοπός αγιάζει τα μέσα», «το κόστος της ανθρώπινης ζωής», και άλλες τέτοιες εκφράσεις βρίσκονται στο κέντρο αυτών των συζητήσεων. Μια πτήση, ακυβέρνητη, με έναν μη ειδικευμένο πιλότο ημιαναίσθητο, ζητάει άδεια να προσγειωθεί στο Ελευθέριος Βενιζέλος, Αύγουστο μήνα, γεμάτο με κόσμο. Θα την λάβει? Θα την καταρρίψει ο Ρόμποκοπ με πυραύλους, για να μειώσει την πιθανότητα ενός πολύ πιο πολύνεκρου ατυχήματος? Το κλασσικότατο «πρόβλημα του τρόλλευ» της Φιλίπα Φουτ, κεντρικό στην ηθική συλλογιστική, είναι ιδιαίτερα παρόμοιο με το παραπάνω. Και εκτός αυτού, υπάρχει και μια άλλη μεγάλη διάσταση της υπολογιστικής υλοποίησης της ηθικής με την οποία θα θελήσουμε να εφοδιάσουμε ένα μηχάνημα: αυτή της πρακτικής υλοποιησιμότητας. Αρκετά ηθικά συστήματα, κυρίως αυτά που βασίζονται στην μεγιστοποίηση της στατιστικά μέσης τιμής κάποιας συνάρτησης χρησιμότητας που προκύπτει από τις πιθανές εκβάσεις των συνεπειών της κάθε πράξης προς επιλογή, στηρίζονται στην υπολογιστική προβλεψιμότητα όχι μόνο των πρωτογενών, αλλά και των δευτερογενών συνεπειών των πράξεων μας, και μάλιστα αυτών που διαμεσολαβούνται από άλλους ανθρώπους. Τι εννοώ όμως με αυτό? Απλά, ότι αυτές οι θεωρίες θα μπορούσαν απλοϊκά να συνοψιστούν στο: «Διάλεξε εκείνη την πράξη που θα

6 κάνει στατιστικά το περισσότερο καλό, όχι μόνο διαμέσω των άμεσων αποτελεσμάτων της, αλλά και μέσω των έμμεσων δηλαδή, διαμέσω των μελλοντικών πράξεων άλλων ανθρώπων που θα προκύψουν ως αποτέλεσμα του πως επηρέασε η πράξη σου άλλους ανθρώπους». Αυτό μπορεί να ακούγεται όμορφο, όμως συχνά υπολογιστικά είναι αδύνατο να προβλεφθούν δευτερογενείς συνέπειες, είτε λόγω έλλειψης επαρκών πληροφοριών είτε λόγω εγγενούς υπολογιστικής πολυπλοκότητας. Οπότε, σε αυτή την περίπτωση, απλοϊκά και άκαμπτα ηθικά συστήματα (όπως π.χ. ένα σύνολο «εντολών» για το τι να κάνει η τι να μην κάνει κανείς σε εύκολα ελέγξιμες συνθήκες) μπορεί να καταλήγουν να είναι πολύ πιο αποδοτικά στην πράξη τους από τα παραπάνω. Έτσι λοιπόν καλύψαμε και τις τρεις πτυχές της πρώτης προϋπόθεσης ως προς την απονομή «άδειας φόνου» σε έναν άνθρωπο ή μια μηχανή ή ακόμα και ένα υβρίδιο ανθρώπου- μηχανής, που θα δράσει π.χ. ως αυτόνομος αστυνομικός φύλακας. Οι άλλες δυο είναι αρκετά απλούστερες: η δυνατότητα ακριβούς και γρήγορης στόχευσης, και η νομική ευθύνη. Το πρώτο είναι θέμα μηχανικής κατασκευής και αισθητηριο- κινητικών μηχανισμών και εκεί φαίνεται οι μηχανές να προπορεύονται ήδη των ανθρώπων, και έτσι ακόμα και ο υβριδικός Άλεξ του Ρόμποκοπ, που έχει εφοδιαστεί με ηλεκτρονικά συστήματα στόχευσης και πυροδότησης- σε- δράση, υπερτερεί του προγενέστερου ανθρώπινου Άλεξ. Το δεύτερο όμως είναι αρκετά πιο σύνθετο, όπως υποδεικνύει και η δυσκολία νομικής ευθύνης υπογραφής μηχανικού για έργα πληροφορικής: ένα πληροφοριακό σύστημα που αλληλεπιδρά μέσω αισθητήρων και κινητήρων με το περιβάλλον, είναι αδύνατο να ελεγχθεί διεξοδικά σε σχέση με την ορθότητα της λειτουργίας του, μια και απλούστατα υπάρχουνε χιλιάδες διαφορετικές συνθήκες περιβάλλοντος και λειτουργίας που μπορεί να προκύψουν. Έτσι, ακόμα και αν χρησιμοποιηθούν οι ελάχιστες (και ιδιαίτερα δύσχρηστες) μέθοδοι που υπάρχουν για τον εγγυημένα ορθό σχεδιασμό λογισμικού (formal design methods), υπάρχουνε πολλές περιπτώσεις για τις οποίες ένα σφάλμα λειτουργίας (ενδεχομένως προκαλώντας αναίτιους θανάτους στην περίπτωση του Ρομποφρουρού) δεν μπορεί να αποδοθεί στην ευθύνη ενός προγραμματιστή που σχεδίασε το σύστημα. Ακόμα περισσότερο, για ένα πολύ σύνθετο έργο όπως ένα μελλοντικό Ρόμποκοπ, υπάρχουνε πολλοί που μπορεί να φταίνε για ένα ατύχημα: ο αγοραστής- χρήστης, η εταιρεία κατασκευής, κάποιοι σχεδιαστές, ή ακόμα και μια λάθος πληροφορία που έφτασε στο σύστημα μέσω του διαδικτύου ή μέσω μιας κάμερας. Έτσι, όχι μόνο δεν υπάρχει αυτή τη στιγμή νομικό πλαίσιο για απόδοση ευθυνών ενός αυτόνομου μηχανήματος με άδεια φόνου, αλλά και η απόδοση ευθυνών για μια δυσλειτουργία μάλλον θα απαιτεί μακροπρόθεσμες έρευνες παρόμοιες με αυτές που συμβαίνουν μετά από αεροπορικά ατυχήματα. Είναι αξιοσημείωτο ότι στις ένοπλες δυνάμεις των ΗΠΑ, όπου έχουνε αρχίσει να χρησιμοποιούνται πειραματικά τα ένοπλα ρομπότ, και όπου τηλεχειριζόμενα αεροπλάνα χωρίς πιλότο επιχειρούν και φονεύουν καθημερινά στο Αφγανιστάν, ακόμα η άδεια φόνου δίνεται μόνο σε ανθρώπους και δεν επιτρέπεται σε αυτόνομες μηχανές να αποφασίσουν μόνες τους πότε θα τραβήξουν την σκανδάλη, αλλά πάντα κάποιος άνθρωπος δίνει την εντολή, ώστε

7 να υπάρχει και υπαιτιότητα. Παραταύτα, σε περιπτώσεις συμπλοκών που ο χρόνος απόκρισης είναι σημαντικότατος, αυτό δίνει ένα συγκριτικό μειονέκτημα σε σχέση με την άδεια φόνου σε μηχανές. Βέβαια, υπάρχει μεγάλη ελαστικότητα στο τι σημαίνει «να δίνεις την εντολή»: μπορεί απλά να σημαίνει «να επιτρέπεις στο σύστημα να αποφασίζει αυτόνομα για το αν θα τραβήξει την σκανδάλη ή όχι από εδώ και πέρα». Εκτός αυτού, αν το σκεφτεί κανείς καλύτερα, η «άδεια φόνου» σε μηχανές με μεγάλο χρονικό ορίζοντα και χωρίς άμεση ανθρώπινη εποπτεία δεν είναι κάτι το καινούργιο στην στρατιωτική ιστορία. Ένα από τα πιο απάνθρωπα όπλα, οι νάρκες, που στοχεύουν στην ακινητοποίηση προσωπικού και εκμεταλλέυονται τον εγγενή πόνο για το συνάνθρωπο για να δημιουργήσουνε περισσότερους νεκρούς, με τα εκατομμύρια άμαχα θύματά τους με απώλειες μελών, αποτελούνε λαμπρά μελανό παράδειγμα αυτής της κτηνωδίας. Πέρα από τα καθαρά τεχνητά αυτόνομα ρομπότ, και τους απλούς ανθρώπους που τοποθετείται ο υβριδικός Άλεξ της ταινίας, με μηχανικό σώμα και βιολογικό μυαλό? Ενώ φαίνεται πως αυτό το πρωτότυπο βιονικό κατασκεύασμα αποτελεί εξεχόντος ιδιαίτερη κατηγορία, ίσως τελικά και να μην είναι. Πρώτα από όλα, ένα σημαντικό ερώτημα σε τέτοια υβρίδια είναι το που τελειώνει ο άνθρωπος και που αρχίζει η μηχανή? Παραδείγματος χάριν, σήμερα υπάρχει ερευνητικά τεχνολογία για εξωσκελετικά ρομποτικά πρόσθετα (exoskeletons), που επιτρέπουν αύξηση σωματικών δυνατοτήτων σε στρατιώτες, χωρίς να χάνουνε κανένα βιολογικό σωματικό μέρος τους. Εκτός αυτού, υπάρχουνε ερευνητικά και νοητικά πρόσθετα για ανθρώπους: παραδείγματος χάριν μια φορητή έξυπνη κάμερα με αποθήκευση που αναγνωρίζει πρόσωπα και θυμάται προηγούμενες συναντήσεις και διαλόγους ένα νοητικό πρόσθετο μνήμης δηλαδή. Επίσης, κάτι πολύ απλούστερο που μπορεί να θεωρηθεί ως ένα χαλαρά συζευγμένο υβρίδιο ανθρώπου- μηχανής είναι ένα τανκ με έναν ανθρώπινο χειριστή. Και ένα άλλο παράδειγμα υβριδίου, με μερική απώλεια βιολογικού σώματος (ακούσια βέβαια), αποτελεί ένα προσθετικό ρομποτικό χέρι για αναπήρους. Τι συμβαίνει όμως όταν έχουμε ένα θωρακισμένο τανκ με δύο ανθρώπινους χειριστές, και μάλιστα ένα που να υποστηρίζεται μέσω ασυρμάτου από εξωτερικούς παρατηρητές? Τότε σιγά- σιγά ξεφεύγουμε από τα όρια της ατομικής τεχνητής ή βιολογικής νοημοσύνης, και των υβριδίων ανθρώπων- μηχανών, χαλαρά ή στενά συζευγμένων, και εισερχόμαστε στην ενσώματη υβριδική συλλογική νοημοσύνη (collective intelligence) με ένα μίγμα ανθρώπων και μηχανών σε σύζευξη και διάδραση. Αυτό το μίγμα αρχίζει και δρα σαν μια συλλογική ευφυής οντότητα με κατανεμημένο σώμα, τα όρια της νοημοσύνης και δυνατοτήτων της οποίας ενδέχεται να ξεπερνούνε πολύ όχι μόνο τους μεμονωμένους ανθρώπους ή ρομπότ, αλλά και τις μη μικτές ομάδες ανθρώπων η ρομπότ. Και κάπου εκεί βρίσκεται το μέλλον της αστυνόμευσης, του στρατού, αλλά και της νοημοσύνης γενικότερα: στην δυνατότητα δημιουργίας ισχυρά αποδοτικών και αρμονικών ομάδων ανθρώπων και μηχανών, με την νοημοσύνη τους να αντλείται και να διανείμεται μέσω δικτύων. Και περίπου έτσι είναι τα πράγματα και στον Ρόμποκοπ: η πραγματική αύξηση δυνατοτήτων έρχεται όχι μόνο από το μηχανικό σώμα, αλλά από το δίκτυο καμερών, τα άμεσα προσβάσιμα αποθηκευμένα αρχεία της αστυνομίας με

8 πληροφοριακό και οπτικοακουστικό υλικό, τις αυτόματες εκτιμήσεις επικινδυνότητας, και όλα αυτά τα στοιχεία κατανεμημένης νοημοσύνης. Καλύψαμε λοιπόν ένα μεγάλο αριθμό από θεμελιώδη ερωτήματα που προκύπτουν από την νέα ταινία, όπως: ποιά είναι η σχέση ανθρώπινης και τεχνητής νοημοσύνης? Υπερτερούν τα ρομπότ των ανθρώπων, ή τα υβρίδια όπως ο Άλεξ? Είναι το συναίσθημα αντίπαλος της λογικής? Γίνεται οι μηχανές να έχουν συναισθήματα? Πότε θα έπρεπε να δίνεται η άδεια φόνου σε έναν άνθρωπο η μια μηχανή? Τι είναι η ρομπο- ηθική, και ποιά η σχέση της με την φιλοσοφική ηθική, το δίκαιο, και την υπολογιστική υλοποίηση ηθικής συλλογιστικής? Για να φτάσουμε έτσι σιγά- σιγά στα νοητικά και μηχανικά πρόσθετα, και στην κατανεμημένη και συλλογική νοημοσύνη, και να εξετάσουμε αν όντως τα ρομπότ σήμερα έχουνε την άδεια να σκοτώνουνε. Πολλά από τα άλλα βασικά ερωτήματα του ρόμποκοπ, όπως η ελεύθερη βούληση, η θέση των Δημοσίων Διανοουμένων και η σχέση κυβερνήσεων και μεγάλων ιδιωτικών συμφερόντων, αλλά και το θέμα της οικογένειας για τους φύλακες, δεν καλύφθηκαν, αλλά θα ασχοληθούμε μαζί τους σε επόμενο άρθρο. Παραταύτα, αξίζει να κλείσουμε με μια άλλη επίκαιρη σχετική παρατήρηση. Το 1981, εμφανίσθηκε ο πρώτος «προσωπικός υπολογιστής», το περίφημο IBM PC. Πέρα όμως από την ονομασία του, κατάφερε να διαδοθεί τόσο και να γίνει πραγματικά ο πρώτος «προσωπικός» υπολογιστής, χάριν σε δυο εφαρμογές που τρέχανε σε αυτόν: τον επεξεργαστή κειμένου και το λογιστικό φύλλο Lotus 123. Αυτά λοιπόν ήταν τα «killer apps» που υποστήριξαν την μεγάλη διάδοση των υπολογιστών. Παρόμοιες εφαρμογές που να επιτρέψουν την ραγδαία διάδοση των ρομπότ, δεν έχουνε προκύψει ακόμα. Ίσως να είναι η οικιακή βοήθεια; ίσως κάποια άλλη υποστηρικτική εφαρμογή. Και υπάρχει ένα ευρύ φάσμα κοινωνικά ωφέλιμων τομέων που άρχισαν να καλύπτονται: από βοηθητικά ρομπότ για ηλικιωμένους και άτομα με ειδικές ανάγκες, μέχρι ρομπότ διάσωσης, ιατρικά ρομπότ, και πολλά άλλα. Παραμένει όμως το ερώτημα: ποια θα είναι η «killer app» που θα καθιερώσει την ευρύτατη χρήση ρομπότ έξω από την βιομηχανία? Ελπίζω δυστηχώς να μην είναι έτσι, αλλά πολύ φοβάμαι, ότι η απάντηση είναι ότι αυτή η «killer app» δεν θα είναι μόνο μεταφορικά killer, αλλά δυστυχώς και κυριολεκτικά. Ο επόμενος μεγάλος πόλεμος, πιθανότατα να διεξαχθεί με ρομπότ. Και δεν θα είναι μόνο ρομπότ εναντίον ρομπότ, αλλά και ρομπότ εναντίον ανθρώπων. Τι διαφορά έχει αυτό από ένα τανκ που στοχεύει σε ένα ακάλυπτο στρατιώτη, θα μου πείτε? Έχει, και δεν έχει. Και ένα μεγάλο μέρος όλων των θεμελιωδών ερωτημάτων που αγγίξαμε εδώ, έχουνε άμεση σχέση με αυτή τη διαφορά. Ας ελπίσουμε ότι τουλάχιστον η μη στρεβλωμένη επίγνωσή τους, και οι συζητήσεις που θα προκύψουνε, οι νέοι δημόσιοι διανοούμενοι, τα ΜΜΕ και η κοινή γνώμη θα βοηθήσουνε ώστε η ανθρωπότητα να μην ανακαλύψει και πάλι το εύρος της διττής της υπόστασης, που εκτείνεται από την μέγιστη ωφέλιμη δημιουργία ως την μέγιστη επιζήμια κτηνωδία, μετά από ένα ακόμα μεγάλο ανθρωπιστικό δράμα, όπως προέκυψε μετά την εισαγωγή των χημικών και των πυρηνικών όπλων. Πολύ πιθανόν όμως και εμείς να το ζήσουμε, και τα παιδιά μας. Σκεφτείτε λοιπόν καλά, και κινητοποιηθείτε!

Ηθική & Τεχνολογία Μάθημα 12 ο Τεχνητή Νοημοσύνη & Ηθική. Μετανθρωπισμός: 27/1/2015

Ηθική & Τεχνολογία Μάθημα 12 ο Τεχνητή Νοημοσύνη & Ηθική. Μετανθρωπισμός: 27/1/2015 Ηθική & Τεχνολογία Μάθημα 12 ο Τεχνητή Νοημοσύνη & Ηθική Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών στην Ηθική Φιλοσοφία Διδάσκων: Άλκης Γούναρης Φεβρουάριος 2015 Μετανθρωπισμός:

Διαβάστε περισσότερα

RobotArmy Περίληψη έργου

RobotArmy Περίληψη έργου RobotArmy Περίληψη έργου Στην σημερινή εποχή η ανάγκη για αυτοματοποίηση πολλών διαδικασιών γίνεται όλο και πιο έντονη. Συνέχεια ακούγονται λέξεις όπως : βελτιστοποίηση ποιότητας ζωής, αυτοματοποίηση στον

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 14: Συμβουλές προς έναν νέο προγραμματιστή

Κεφάλαιο 14: Συμβουλές προς έναν νέο προγραμματιστή Κεφάλαιο 14: Συμβουλές προς έναν νέο προγραμματιστή Φτάσαμε σιγά σιγά στο τέλος του βιβλίου. Αντί για κάποιον επίλογο σκέφτηκα να συλλέξω κάποια πράγματα που θα ήθελα να πω σε κάποιον ο οποίος αρχίζει

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΙΕΣ. Α ομάδα. Αφού επιλέξεις τρία από τα παραπάνω αποσπάσματα που σε άγγιξαν περισσότερο, να καταγράψεις τις δικές σου σκέψεις.

ΕΡΓΑΣΙΕΣ. Α ομάδα. Αφού επιλέξεις τρία από τα παραπάνω αποσπάσματα που σε άγγιξαν περισσότερο, να καταγράψεις τις δικές σου σκέψεις. Α ομάδα ΕΡΓΑΣΙΕΣ 1. Η συγγραφέας του βιβλίου μοιράζεται μαζί μας πτυχές της ζωής κάποιων παιδιών, άλλοτε ευχάριστες και άλλοτε δυσάρεστες. α) Ποια πιστεύεις ότι είναι τα μηνύματα που θέλει να περάσει μέσα

Διαβάστε περισσότερα

Το παιδί μου έχει αυτισμό Τώρα τι κάνω

Το παιδί μου έχει αυτισμό Τώρα τι κάνω Το παιδί μου έχει αυτισμό Τώρα τι κάνω Το όνειρο Ένα ζευγάρι περιμένει παιδί. Τότε αρχίζει να ονειρεύεται αυτό το παιδί. Κτίζει την εικόνα ενός παιδιού μέσα στο μυαλό του. Βάσει αυτής της εικόνας, κάνει

Διαβάστε περισσότερα

β) Αν είχες τη δυνατότητα να «φτιάξεις» εσύ έναν ιδανικό κόσμο, πώς θα ήταν αυτός;

β) Αν είχες τη δυνατότητα να «φτιάξεις» εσύ έναν ιδανικό κόσμο, πώς θα ήταν αυτός; 1 α) H πραγματική ζωή κρύβει χαρά, αγάπη, στόχους, όνειρα, έρωτα, αλλά και πόνο, απογοήτευση, πίκρες, αγώνα. αν λείπουν όλα αυτά τα συναισθήματα και οι ανατροπές, αν χαθεί η καρδιά και η ψυχή, η ελευθερία,

Διαβάστε περισσότερα

"Να είσαι ΕΣΥ! Όλοι οι άλλοι ρόλοι είναι πιασμένοι." Oscar Wilde

Να είσαι ΕΣΥ! Όλοι οι άλλοι ρόλοι είναι πιασμένοι. Oscar Wilde 1 Αγαπημένε μου φίλε/η, "Να είσαι ΕΣΥ! Όλοι οι άλλοι ρόλοι είναι πιασμένοι." Oscar Wilde Θα ήθελα να σε καλωσορίσω σε αυτό το σεμινάριο. Είναι πολύ σημαντικό για εμένα να ξέρεις πώς δεσμεύομαι με το πέρας

Διαβάστε περισσότερα

Εντυπώσεις μαθητών σεμιναρίου Σώμα - Συναίσθημα - Νούς

Εντυπώσεις μαθητών σεμιναρίου Σώμα - Συναίσθημα - Νούς Εντυπώσεις μαθητών σεμιναρίου Σώμα - Συναίσθημα - Νούς A...Τα αισθήματα και η ενεργεία που δημιουργήθηκαν μέσα μου ήταν μοναδικά. Μέσα στο γαλάζιο αυτό αυγό, ένιωσα άτρωτος, γεμάτος χαρά και αυτοπεποίθηση.

Διαβάστε περισσότερα

Μανώλης Ισχάκης. Μανώλης Ισχάκης. WYS NLP Life Coaching. Ζήσε με Πάθος! Σελίδα 1

Μανώλης Ισχάκης. Μανώλης Ισχάκης. WYS NLP Life Coaching.  Ζήσε με Πάθος!  Σελίδα 1 Μανώλης Ισχάκης WYS NLP Life Coaching www.manolisischakis.gr Όνομα : Επίθετο : Ζήσε με Πάθος! www.manolisischakis.gr Σελίδα 1 Αγαπημένε μου φίλε/η, "Να είσαι ΕΣΥ! Όλοι οι άλλοι ρόλοι είναι πιασμένοι."

Διαβάστε περισσότερα

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΑΠΟΔΕΛΤΙΩΣΗ

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΑΠΟΔΕΛΤΙΩΣΗ Ημερομηνία 10/3/2016 Μέσο Συντάκτης Link http://www.in.gr Τζωρτζίνα Ντούτση http://www.in.gr/entertainment/book/interviews/article/?aid=1500064083 Νικόλ Μαντζικοπούλου: Το μυστικό για την επιτυχία είναι

Διαβάστε περισσότερα

Αντιμετώπιση και Διαχείριση των Προβλημάτων στην Σύγχρονη Καθημερινή Πραγματικότητα

Αντιμετώπιση και Διαχείριση των Προβλημάτων στην Σύγχρονη Καθημερινή Πραγματικότητα 24 Απριλίου 2018 Αντιμετώπιση και Διαχείριση των Προβλημάτων στην Σύγχρονη Καθημερινή Πραγματικότητα Θρησκεία / Κοινωνικά θέματα Μίνα Μπουλέκου, Συγγραφέας-Ποιήτρια Η διαχείριση των καθημερινών προβλημάτων

Διαβάστε περισσότερα

Χάρτινη Αγκαλιά Συγγραφέας: Ιφιγένεια Μαστρογιάννη

Χάρτινη Αγκαλιά Συγγραφέας: Ιφιγένεια Μαστρογιάννη Χάρτινη Αγκαλιά Συγγραφέας: Ιφιγένεια Μαστρογιάννη Επιμέλεια εργασίας: Παναγιώτης Γιαννόπουλος Περιεχόμενα Ερώτηση 1 η : σελ. 3-6 Ερώτηση 2 η : σελ. 7-9 Παναγιώτης Γιαννόπουλος Σελίδα 2 Ερώτηση 1 η Η συγγραφέας

Διαβάστε περισσότερα

Ενότητα εκπαίδευσης και κατάρτισης για τις δεξιότητες ηγεσίας. Αξιολόγηση Ικανοτήτων

Ενότητα εκπαίδευσης και κατάρτισης για τις δεξιότητες ηγεσίας. Αξιολόγηση Ικανοτήτων 3 Ενότητα εκπαίδευσης και κατάρτισης για τις δεξιότητες ηγεσίας Αξιολόγηση Ικανοτήτων Αξιολόγηση Ικανοτήτων Γενική Περιγραφή της Ενότητας: Αυτή η ενότητα στοχεύει στην αξιολόγηση των ηγετικών ικανοτήτων

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΗ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗ Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΕΝΟΣ ΧΡΗΣΙΜΟΥ ΕΡΓΑΛΕΙΟΥ ΓΙΑ ΤΙΣ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΕΣ ΣΥΝΔΙΑΛΛΑΓΕΣ

ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΗ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗ Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΕΝΟΣ ΧΡΗΣΙΜΟΥ ΕΡΓΑΛΕΙΟΥ ΓΙΑ ΤΙΣ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΕΣ ΣΥΝΔΙΑΛΛΑΓΕΣ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΗ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗ Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΕΝΟΣ ΧΡΗΣΙΜΟΥ ΕΡΓΑΛΕΙΟΥ ΓΙΑ ΤΙΣ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΕΣ ΣΥΝΔΙΑΛΛΑΓΕΣ Αγγελική Γουδέλη, 2011 Κοινωνικό Άγχος Αμηχανία Φόβος Το κοινωνικό άγχος, ή αλλιώς κοινωνική φοβία, θεωρείται

Διαβάστε περισσότερα

«Φυσική Αγωγή στο δημοτικό σχολείο. Πως βλέπουν το μάθημα οι μαθητές του σχολείου.»

«Φυσική Αγωγή στο δημοτικό σχολείο. Πως βλέπουν το μάθημα οι μαθητές του σχολείου.» «Φυσική Αγωγή στο δημοτικό σχολείο. Πως βλέπουν το μάθημα οι μαθητές του σχολείου.» «Ποιο είναι το αγαπημένο σου μάθημα;» Μία κλασσική ερώτηση για κάθε παιδί οποιασδήποτε βαθμίδας της εκπαίδευσης. Ακόμα

Διαβάστε περισσότερα

THE ECONOMIST ΟΜΙΛΙΑ STEVE WELLS GLOBAL FUTURIST, COO, FAST FUTURE, UK

THE ECONOMIST ΟΜΙΛΙΑ STEVE WELLS GLOBAL FUTURIST, COO, FAST FUTURE, UK THE ECONOMIST ΟΜΙΛΙΑ STEVE WELLS GLOBAL FUTURIST, COO, FAST FUTURE, UK SECOND YOUTH SUMMIT THE FUTURE WORKPLACE: THE NEW JOBS THE NEW SKILLS The youth takes over ΠΕΜΠΤΗ 28 ΜΑΡΤΙΟΥ 2019 1 THE ECONOMIST

Διαβάστε περισσότερα

Πρόλογος. Καλή τύχη! Carl-Johan Forssén Ehrlin

Πρόλογος. Καλή τύχη! Carl-Johan Forssén Ehrlin Πρόλογος Νιώθουμε πολύ άσχημα όταν βλέπουμε ένα παιδί να κλαίει ή να πονάει χωρίς να μπορούμε να κάνουμε κάτι, ιδιαίτερα αν είμαστε γονείς. Ανάλογα με τις περιστάσεις τα παιδιά είναι άλλοτε χαρούμενα,

Διαβάστε περισσότερα

Πληροφορική 2. Τεχνητή νοημοσύνη

Πληροφορική 2. Τεχνητή νοημοσύνη Πληροφορική 2 Τεχνητή νοημοσύνη 1 2 Τι είναι τεχνητή νοημοσύνη; Τεχνητή νοημοσύνη (AI=Artificial Intelligence) είναι η μελέτη προγραμματισμένων συστημάτων τα οποία μπορούν να προσομοιώνουν μέχρι κάποιο

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ. Εργασία για το σπίτι. Απαντούν μαθητές του Α1 Γυμνασίου Προσοτσάνης

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ. Εργασία για το σπίτι. Απαντούν μαθητές του Α1 Γυμνασίου Προσοτσάνης ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ Εργασία για το σπίτι Απαντούν μαθητές του Α1 Γυμνασίου Προσοτσάνης 1 ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ Απαντά η Μαρίνα Βαμβακίδου Ερώτηση 1. Μπορείς να φανταστείς τη ζωή μας χωρίς

Διαβάστε περισσότερα

Η ΝΟΗΤΙΚΗ ΔΙΕΡΓΑΣΙΑ: Η Σχετικότητα και ο Χρονισμός της Πληροφορίας Σελ. 1

Η ΝΟΗΤΙΚΗ ΔΙΕΡΓΑΣΙΑ: Η Σχετικότητα και ο Χρονισμός της Πληροφορίας Σελ. 1 Η ΝΟΗΤΙΚΗ ΔΙΕΡΓΑΣΙΑ: Η Σχετικότητα και ο Χρονισμός της Πληροφορίας Σελ. 1 Μια σύνοψη του Βιβλίου (ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ): Η πλειοψηφία θεωρεί πως η Νόηση είναι μια διεργασία που συμβαίνει στον ανθρώπινο εγκέφαλο.

Διαβάστε περισσότερα

ΘΩΜΑΣ ΑΚΙΝΑΤΗΣ

ΘΩΜΑΣ ΑΚΙΝΑΤΗΣ http://hallofpeople.com/gr/bio/aquinas.php ΘΩΜΑΣ ΑΚΙΝΑΤΗΣ Ο μεγαλύτερος και σπουδαιότερος φιλόσοφος του δευτέρου μισού του Μεσαίωνα ήταν ο Θωμάς ο Ακινάτης, που έζησε από το 1225 ως το 1274. Υπήρξε ο σημαντικότερος

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5. Κύκλος Ζωής Εφαρμογών ΕΝΟΤΗΤΑ 2. Εφαρμογές Πληροφορικής. Διδακτικές ενότητες 5.1 Πρόβλημα και υπολογιστής 5.2 Ανάπτυξη εφαρμογών

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5. Κύκλος Ζωής Εφαρμογών ΕΝΟΤΗΤΑ 2. Εφαρμογές Πληροφορικής. Διδακτικές ενότητες 5.1 Πρόβλημα και υπολογιστής 5.2 Ανάπτυξη εφαρμογών 44 Διδακτικές ενότητες 5.1 Πρόβλημα και υπολογιστής 5.2 Ανάπτυξη εφαρμογών Διδακτικοί στόχοι Σκοπός του κεφαλαίου είναι οι μαθητές να κατανοήσουν τα βήματα που ακολουθούνται κατά την ανάπτυξη μιας εφαρμογής.

Διαβάστε περισσότερα

Είδαμε τη βαθμολογία των μαθητών στα Μαθηματικά της προηγούμενης σχολικής χρονιάς. Ας δούμε τώρα πώς οι ίδιοι οι μαθητές αντιμετωπίζουν τα Μαθηματικά.

Είδαμε τη βαθμολογία των μαθητών στα Μαθηματικά της προηγούμενης σχολικής χρονιάς. Ας δούμε τώρα πώς οι ίδιοι οι μαθητές αντιμετωπίζουν τα Μαθηματικά. Γ. Οι μαθητές και τα Μαθηματικά. Είδαμε τη βαθμολογία των μαθητών στα Μαθηματικά της προηγούμενης σχολικής χρονιάς. Ας δούμε τώρα πώς οι ίδιοι οι μαθητές αντιμετωπίζουν τα Μαθηματικά. ΠΙΝΑΚΑΣ 55 Στάση

Διαβάστε περισσότερα

Ένας άθεος καθηγητής της φιλοσοφίας συζητά με έναν φοιτητή του, για την σχέση μεταξύ επιστήμης και πίστης στον Θεό.

Ένας άθεος καθηγητής της φιλοσοφίας συζητά με έναν φοιτητή του, για την σχέση μεταξύ επιστήμης και πίστης στον Θεό. Ένας άθεος καθηγητής της φιλοσοφίας συζητά με έναν φοιτητή του, για την σχέση μεταξύ επιστήμης και πίστης στον Θεό. Καθηγητής: Λοιπόν, πιστεύεις στον Θεό; Φοιτητής: Βεβαίως, κύριε. Καθ.: Είναι καλός ο

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΙΣ ΑΡΧΕΣ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΤΩΝ Η/Υ ΜΑΘΗΜΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Β ΛΥΚΕΙΟΥ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΙΣ ΑΡΧΕΣ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΤΩΝ Η/Υ ΜΑΘΗΜΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΙΣ ΑΡΧΕΣ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΤΩΝ Η/Υ ΜΑΘΗΜΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΙΣ ΑΡΧΕΣ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΤΩΝ Η/Υ Ιστότοπος Βιβλίου http://www.iep.edu.gr/ και «Νέα Βιβλία ΙΕΠ ΓΕΛ και ΕΠΑΛ» 2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ. Πρότεινα ένα σωρό πράγματα, πολλά απ αυτά ήδη γνωστά:

ΕΙΣΑΓΩΓΗ. Πρότεινα ένα σωρό πράγματα, πολλά απ αυτά ήδη γνωστά: ΕΙΣΑΓΩΓΗ Από τότε που άρχισα να γράφω για τους άλλους, πάνε τώρα τριάντα και πλέον χρόνια, και ειδικά από τότε που κάποιος αποφάσισε να υποδαυλίσει το θράσος μου δημοσιεύοντας τα γραπτά μου, προσπαθώ να

Διαβάστε περισσότερα

e-seminars Αναπτύσσομαι 1 Προσωπική Βελτίωση Seminars & Consulting, Παναγιώτης Γ. Ρεγκούκος, Σύμβουλος Επιχειρήσεων Εισηγητής Ειδικών Σεμιναρίων

e-seminars Αναπτύσσομαι 1 Προσωπική Βελτίωση Seminars & Consulting, Παναγιώτης Γ. Ρεγκούκος, Σύμβουλος Επιχειρήσεων Εισηγητής Ειδικών Σεμιναρίων e-seminars Πρωτοποριακή Συνεχής Επαγγελματική και Προσωπική Εκπαίδευση Προσωπική Βελτίωση Αναπτύσσομαι 1 e Seminars Copyright Seminars & Consulting Page 1 Περιεχόμενα 1. Γιατί είναι απαραίτητη η ανάπτυξη

Διαβάστε περισσότερα

Σχέδιο Μαθήματος: Κοινωνικές και Επικοινωνιακές Δεξιότητες για Ανάπτυξη Αυτοπεποίθησης και Τεχνικών Επίλυσης Διαφορών

Σχέδιο Μαθήματος: Κοινωνικές και Επικοινωνιακές Δεξιότητες για Ανάπτυξη Αυτοπεποίθησης και Τεχνικών Επίλυσης Διαφορών Σχέδιο Μαθήματος: Κοινωνικές και Επικοινωνιακές Δεξιότητες για Ανάπτυξη Αυτοπεποίθησης και Τεχνικών Επίλυσης Διαφορών Διάρκεια: Περιληπτική Περιγραφή: Δύο 45λεπτες διδακτικές περίοδοι Η πρώτη περίοδος

Διαβάστε περισσότερα

Επιμέλεια παρουσίασης: Αριστείδης Παλιούρας ΤΙ ΕΊΝΑΙ ΈΝΑ ΡΟΜΠΟΤ (ROBOT)?

Επιμέλεια παρουσίασης: Αριστείδης Παλιούρας   ΤΙ ΕΊΝΑΙ ΈΝΑ ΡΟΜΠΟΤ (ROBOT)? 1 ΤΙ ΕΊΝΑΙ ΈΝΑ ΡΟΜΠΟΤ (ROBOT)? Τι είναι το ρομπότ (robot)? 1. Περιγράψτε με μια πρόταση την έννοια της λέξης ρομπότ (robot) Το ρομπότ είναι μια μηχανή που συλλέγει δεδομένα από το περιβάλλον του (αισθάνεται),

Διαβάστε περισσότερα

«Μιλώντας με τα παιδιά μας για όλα»: 2η βιβλιοπαρουσίαση στο «ΕΝΟΡΙΑ εν δράσει»

«Μιλώντας με τα παιδιά μας για όλα»: 2η βιβλιοπαρουσίαση στο «ΕΝΟΡΙΑ εν δράσει» 27/11/2018 «Μιλώντας με τα παιδιά μας για όλα»: 2η βιβλιοπαρουσίαση στο «ΕΝΟΡΙΑ εν δράσει» / Νέοι και Εκκλησία Για να επικοινωνήσουμε, για να καταλάβουμε, για να συμπονέσουμε τον άλλον, χρειάζεται να έχουμε

Διαβάστε περισσότερα

Στην ηλεκτρονική φόρμα του ΑΣΕΠ στην κατηγορία Πρόσθετα Προσόντα (και αλλού) αναφέρει με κόκκινα γράμματα την λέξη Σημαντικό και εξηγεί ότι " Ο

Στην ηλεκτρονική φόρμα του ΑΣΕΠ στην κατηγορία Πρόσθετα Προσόντα (και αλλού) αναφέρει με κόκκινα γράμματα την λέξη Σημαντικό και εξηγεί ότι  Ο Πρώτον θεωρώ ότι πρέπει να έχει διαβάσει 3 πράγματα πριν πάει κάποιος να καταθέσει την αίτηση του. Το πρώτο και βασικότερο είναι ο Νόμος, το δεύτερο η προκήρυξη του ΑΣΕΠ και το τρίτο η πρόσκληση του Υπουργείου.

Διαβάστε περισσότερα

Περί της μπαρούφας «Ο φοιτητής Αϊνστάιν κατατροπώνει τον άθεο καθηγητή»

Περί της μπαρούφας «Ο φοιτητής Αϊνστάιν κατατροπώνει τον άθεο καθηγητή» Περί της μπαρούφας «Ο φοιτητής Αϊνστάιν κατατροπώνει τον άθεο καθηγητή» Ένας απ τους πολλούς μύθους -και δη εβραιοχριστιανικούς- που περιφέρονται τα τελευταία χρόνια στο Διαδίκτυο, είναι κι αυτός, όπου

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΣΤΗΝ ΠΩΛΗΣΗ

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΣΤΗΝ ΠΩΛΗΣΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΣΤΗΝ ΠΩΛΗΣΗ Καταρχάς, βασική προϋπόθεση για το κλείσιμο μιας συνάντησης είναι να έχουμε εξακριβώσει και πιστοποιήσει ότι μιλάμε με τον υπεύθυνο που λαμβάνει μια απόφαση συνεργασίας ή επηρεάζει

Διαβάστε περισσότερα

Ευχαριστώ Ολόψυχα για την Δύναμη, την Γνώση, την Αφθονία, την Έμπνευση και την Αγάπη...

Ευχαριστώ Ολόψυχα για την Δύναμη, την Γνώση, την Αφθονία, την Έμπνευση και την Αγάπη... Ευχαριστώ Ολόψυχα για την Δύναμη, την Γνώση, την Αφθονία, την Έμπνευση και την Αγάπη... τον Δάσκαλο μου, Γιώργο Καραθάνο την Μητέρα μου Καλλιόπη και τον γιο μου Ηλία-Μάριο... Ευχαριστώ! 6 ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ

Διαβάστε περισσότερα

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΡΟΜΠΟΤ

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΡΟΜΠΟΤ Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΡΟΜΠΟΤ ΠΡΙΝ ΤΙΣ ΜΗΧΑΝΕΣ Ο άνθρωπος πριν ανακάλυψη των μηχανών για την βοήθεια του χρησιμοποιούσε άλλους τρόπους όπως η χρήση των ζώων και άλλων ανθρώπων καταργώντας την ελεύθερη βούληση τους

Διαβάστε περισσότερα

A READER LIVES A THOUSAND LIVES BEFORE HE DIES.

A READER LIVES A THOUSAND LIVES BEFORE HE DIES. A READER LIVES A THOUSAND LIVES BEFORE HE DIES. 1. Η συγγραφέας του βιβλίου μοιράζεται μαζί μας πτυχές της ζωής κάποιων παιδιών, άλλοτε ευχάριστες και άλλοτε δυσάρεστες. α) Ποια πιστεύεις ότι είναι τα

Διαβάστε περισσότερα

Αισθητική φιλοσοφία της τέχνης και του ωραίου

Αισθητική φιλοσοφία της τέχνης και του ωραίου Αισθητική φιλοσοφία της τέχνης και του ωραίου Αικατερίνη Καλέρη, Αν. Καθηγήτρια το μάθημα Αισθητική διδάσκεται στο 4ο έτος, Ζ εξάμηνο εισάγει στις κλασσικές έννοιες και θεωρίες της φιλοσοφίας της τέχνης

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟ ΚΟΡΙΤΣΙ ΜΕ ΤΑ ΠΟΡΤΟΚΑΛΙΑ ΤΟΥ JOSTEIN GAARDER

ΤΟ ΚΟΡΙΤΣΙ ΜΕ ΤΑ ΠΟΡΤΟΚΑΛΙΑ ΤΟΥ JOSTEIN GAARDER ΤΟ ΚΟΡΙΤΣΙ ΜΕ ΤΑ ΠΟΡΤΟΚΑΛΙΑ ΤΟΥ JOSTEIN GAARDER 1 Α Ομάδα «Κάθεσαι καλά, Γκέοργκ; Καλύτερα να καθίσεις, γιατί σκοπεύω να σου διηγηθώ μια ιστορία για γερά νεύρα». Με αυτόν τον τρόπο ο συγγραφέας του βιβλίου

Διαβάστε περισσότερα

Το κορίτσι με τα πορτοκάλια. Εργασία Χριστουγέννων στο μάθημα της Λογοτεχνίας. [Σεμίραμις Αμπατζόγλου] [Γ'1 Γυμνασίου]

Το κορίτσι με τα πορτοκάλια. Εργασία Χριστουγέννων στο μάθημα της Λογοτεχνίας. [Σεμίραμις Αμπατζόγλου] [Γ'1 Γυμνασίου] Το κορίτσι με τα πορτοκάλια Εργασία Χριστουγέννων στο μάθημα της Λογοτεχνίας [Σεμίραμις Αμπατζόγλου] [Γ'1 Γυμνασίου] Εργασία Χριστουγέννων στο μάθημα της Λογοτεχνίας: Σεμίραμις Αμπατζόγλου Τάξη: Γ'1 Γυμνασίου

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΛΙΤΟΧΩΡΟΥ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ

ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΛΙΤΟΧΩΡΟΥ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΛΙΤΟΧΩΡΟΥ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΙΤΛΟΣ: «ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΤΗΤΑ ΗΘΙΚΩΝ ΚΡΙΤΗΡΙΩΝ» ΜΑΘΗΤΡΙΑ: ΣΚΡΕΚΑ ΝΑΤΑΛΙΑ, Β4 ΕΠΙΒΛ. ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: ΝΤΑΒΑΡΟΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2016 17 Περιεχόμενα

Διαβάστε περισσότερα

Παναγιώτης Γιαννόπουλος Σελίδα 1

Παναγιώτης Γιαννόπουλος Σελίδα 1 1 a) H πραγματική ζωή κρύβει χαρά, αγάπη, στόχους, όνειρα, έρωτα, αλλά και πόνο, απογοήτευση, πίκρες, αγώνα. αν λείπουν όλα αυτά τα συναισθήματα και οι ανατροπές, αν χαθεί η καρδιά και η ψυχή, η ελευθερία,

Διαβάστε περισσότερα

Μια δεκαπενθήμερη έκδοση της Professional Team

Μια δεκαπενθήμερη έκδοση της Professional Team Μια δεκαπενθήμερη έκδοση της Professional Team Τεύχος 82,15 /5/2015 Κατασκευάστηκε το πρώτο τεχνητό νευρωνικό κύκλωμα Μετατρέψτε τους υποψήφιους αγοραστές σε πελάτες σας Τα τροχαία ατυχήματα των αυτοοδηγούμενων

Διαβάστε περισσότερα

(συνέντευξη: ραδιοφωνικός σταθμός Αθήνα, 9.84, ο σφυγμός της μέρας, 06/02/08)

(συνέντευξη: ραδιοφωνικός σταθμός Αθήνα, 9.84, ο σφυγμός της μέρας, 06/02/08) (συνέντευξη: ραδιοφωνικός σταθμός Αθήνα, 9.84, ο σφυγμός της μέρας, 06/02/08) Φ.Κ.: ας επιστρέψουμε τώρα στο μεγάλο θέμα της ημέρας σε παγκόσμια κλίμακα, της Αμερικάνικές προκριματικές εκλογές. Πήραμε

Διαβάστε περισσότερα

Τιμή Τιμή. σκορ. ζωές

Τιμή Τιμή. σκορ. ζωές Εισαγωγή στην έννοια των μεταβλητών Οι μεταβλητές Θα πρέπει να έχετε παρατηρήσει ότι έχουμε φτιάξει τόσα παιχνίδια μέχρι αυτό το σημείο και δεν έχουμε αναφερθεί πουθενά για το πως μπορούμε να δημιουργήσουμε

Διαβάστε περισσότερα

Ασκήσεις φυσικής και Δυσλεξία

Ασκήσεις φυσικής και Δυσλεξία Ασκήσεις φυσικής και Δυσλεξία 1. Εισαγωγή 2. Τύποι 3. Ασκήσεις Γρηγοριάδης Ιωάννης Φυσική Η φυσική αποτελεί πεδίο στο οποίο μπορούν να διαπρέψουν οι μαθητές με δυσλεξία καθώς η ιδιαιτερότητα τους, τους

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΜΕ ΤΟΝ ΣΧΟΛΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΟ κ. ΒΛΑΧΟ ΔΗΜΗΤΡΙΟ. Θέμα συζήτησης: Πως μαθαίνουμε καλύτερα

ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΜΕ ΤΟΝ ΣΧΟΛΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΟ κ. ΒΛΑΧΟ ΔΗΜΗΤΡΙΟ. Θέμα συζήτησης: Πως μαθαίνουμε καλύτερα ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΜΕ ΤΟΝ ΣΧΟΛΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΟ κ. ΒΛΑΧΟ ΔΗΜΗΤΡΙΟ Θέμα συζήτησης: Πως μαθαίνουμε καλύτερα 5 Νοεμβρίου 2014 FLL WORLD CLASS 2014 ΠΕΡΙΕΧΌΜΕΝΑ Η ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ... 2 ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΑΛΕΞΙΑΣ & ΕΛΕΟΝΟΡΑΣ... 3 ΛΙΑ...

Διαβάστε περισσότερα

Μανώλης Ισχάκης - Πνευματικά δικαιώματα - για περισσότερη εκπαίδευση

Μανώλης Ισχάκης - Πνευματικά δικαιώματα -  για περισσότερη εκπαίδευση 1 Έβδομο Μάθημα Οδηγός Δραστηριότητας Επισκόπηση... 3 Περίληψη... 3-5 Ώρα για δράση... 6-15 Σημειώσεις... 16 2 Μάθημα Έβδομο - Επισκόπηση Σε αυτό το μάθημα θα μάθουμε τη δύναμη της αντίληψης. Θα ανακαλύψουμε

Διαβάστε περισσότερα

Στις 11 Σεπτεμβρίου άναυδη η παγκόσμια κοινή γνώμη παρακολουθούσε την πλανητική υπερδύναμη να πληγώνεται ανεπανόρθωτα με χιλιάδες νεκρούς.

Στις 11 Σεπτεμβρίου άναυδη η παγκόσμια κοινή γνώμη παρακολουθούσε την πλανητική υπερδύναμη να πληγώνεται ανεπανόρθωτα με χιλιάδες νεκρούς. Στις 11 Σεπτεμβρίου άναυδη η παγκόσμια κοινή γνώμη παρακολουθούσε την πλανητική υπερδύναμη να πληγώνεται ανεπανόρθωτα με χιλιάδες νεκρούς. Στις 11 Σεπτεμβρίου άναυδη η παγκόσμια κοινή γνώμη παρακολουθούσε

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΟΔΕΙΞΗ ΕΔΡΑΙΩΜΕΝΗ ΕΠΙ ΤΗΣ ΚΒΑΝΤΙΚΗΣ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΥΗΤΑΣ ΟΤΙ Η ΦΥΣΗ ΔΕ ΣΥΓΚΡΟΤΕΙΤΑΙ ΜΟΝΟ ΑΠΟ ΥΛΗ

ΑΠΟΔΕΙΞΗ ΕΔΡΑΙΩΜΕΝΗ ΕΠΙ ΤΗΣ ΚΒΑΝΤΙΚΗΣ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΥΗΤΑΣ ΟΤΙ Η ΦΥΣΗ ΔΕ ΣΥΓΚΡΟΤΕΙΤΑΙ ΜΟΝΟ ΑΠΟ ΥΛΗ ΑΠΟΔΕΙΞΗ ΕΔΡΑΙΩΜΕΝΗ ΕΠΙ ΤΗΣ ΚΒΑΝΤΙΚΗΣ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΥΗΤΑΣ ΟΤΙ Η ΦΥΣΗ ΔΕ ΣΥΓΚΡΟΤΕΙΤΑΙ ΜΟΝΟ ΑΠΟ ΥΛΗ 1.Η Φυσική ως η επιστήμη που μελετά τις ιδιότητες της ύλης Για τη Φυσική η ύλη είναι μια αδιαμφισβήτητη πραγματικότητα.

Διαβάστε περισσότερα

EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL A8-0005/4. Τροπολογία

EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL A8-0005/4. Τροπολογία 8.2.2017 A8-0005/4 4 Jean-Luc Schaffhauser Παράγραφος 1 καλεί την Επιτροπή να προτείνει κοινούς ενωσιακούς ορισμούς για τα κυβερνοφυσικά συστήματα, τα αυτόνομα συστήματα, τα έξυπνα αυτόνομα ρομπότ και

Διαβάστε περισσότερα

Ένας ψηφιακός κατάλογος για την Κοινωνία της Πληροφορίας. ΤΕΕ Ειδικής Αγωγής 1 Β Βαθμίδας

Ένας ψηφιακός κατάλογος για την Κοινωνία της Πληροφορίας. ΤΕΕ Ειδικής Αγωγής 1 Β Βαθμίδας Ένας ψηφιακός κατάλογος για την Κοινωνία της Πληροφορίας ΤΕΕ Ειδικής Αγωγής 1 Β Βαθμίδας Ο υπολογιστής στους αθλητικούς αγώνες Οι αθλητικοί αγώνες απαιτούν άμεση πληροφόρηση και ενημέρωση τόσο αυτών που

Διαβάστε περισσότερα

Μεταξία Κράλλη! Ένα όνομα που γνωρίζουν όλοι οι αναγνώστες της ελληνικής λογοτεχνίας, ωστόσο, κανείς δεν ξέρει ποια

Μεταξία Κράλλη! Ένα όνομα που γνωρίζουν όλοι οι αναγνώστες της ελληνικής λογοτεχνίας, ωστόσο, κανείς δεν ξέρει ποια Δευτέρα, Ιουνίου 16, 2014 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΗΣ ΜΕΤΑΞΙΑΣ ΚΡΑΛΛΗ Η Μεταξία Κράλλη είναι ένα από τα δημοφιλέστερα πρόσωπα της σύγχρονης ελληνικής λογοτεχνίας. Μετά την κυκλοφορία του πρώτου της βιβλίου, "Μια φορά

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ. Εργαστηριακή και Βιομηχανική Ηλεκτρονική Ηλ. Αμφ. 2, 3. Γλώσσες Προγραμματισμού Ι. Ηλ. Αμφ. 1, 2, 3, 4, 5

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ. Εργαστηριακή και Βιομηχανική Ηλεκτρονική Ηλ. Αμφ. 2, 3. Γλώσσες Προγραμματισμού Ι. Ηλ. Αμφ. 1, 2, 3, 4, 5 ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ & ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ Ακαδημαϊκό Έτος 2016-2017 Περίοδος Ιουνίου 2017 Έκδοση 08.06.2017 ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΩΡΑ 1ο-2ο ΕΞΑΜΗΝΟ 3ο-4ο

Διαβάστε περισσότερα

Όταν φεύγουν τα σύννεφα μένει το καθαρό

Όταν φεύγουν τα σύννεφα μένει το καθαρό Ημερομηνία 9/6/2016 Μέσο Συντάκτης Link http://plusmag.gr/ Αλεξάνδρα Παναγοπούλου http://plusmag.gr/article/%cf%84%ce%b1%ce%bd_%cf%86%ce%b5%ce%b3%ce%bf%cf %85%CE%BD_%CF%84%CE%B1_%CF%83%CE%BD%CE%BD%CE%B5%CF%86%CE%B1_%CE%B

Διαβάστε περισσότερα

Γνωστική Ψυχολογία 3

Γνωστική Ψυχολογία 3 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ Γνωστική Ψυχολογία 3 Ενότητα #9: Κατηγοριοποίηση Διδάσκων: Οικονόμου Ηλίας ΤΜΗΜΑ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ ΣΧΟΛΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ. Αρχιτεκτονική Υπολογιστών Ηλ. Αιθ. 001, 002. Ηλ. Αιθ. 003, 004 Ηλεκτρονική ΙΙΙ Ηλ. αιθ. 003, 004. Θεωρία Δικτύων & Κυκλωμάτων

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ. Αρχιτεκτονική Υπολογιστών Ηλ. Αιθ. 001, 002. Ηλ. Αιθ. 003, 004 Ηλεκτρονική ΙΙΙ Ηλ. αιθ. 003, 004. Θεωρία Δικτύων & Κυκλωμάτων ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ & ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ Ακαδημαϊκό Έτος 2017-2018 Περίοδος Ιουνίου 2018 v20180517 ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΩΡΑ 1ο-2ο ΕΞΑΜΗΝΟ 3ο-4ο ΕΞΑΜΗΝΟ

Διαβάστε περισσότερα

Η χρήση ναρκωτικών έχει τεράστιες κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις, ωστόσο ο εθισμός στα ναρκωτικά είναι πάθηση που μπορεί να θεραπευτεί.

Η χρήση ναρκωτικών έχει τεράστιες κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις, ωστόσο ο εθισμός στα ναρκωτικά είναι πάθηση που μπορεί να θεραπευτεί. 1 Η χρήση ναρκωτικών έχει τεράστιες κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις, ωστόσο ο εθισμός στα ναρκωτικά είναι πάθηση που μπορεί να θεραπευτεί. Η θεραπεία απεξάρτησης μπορεί να προσφέρει τα μέγιστα στο

Διαβάστε περισσότερα

Υπολογιστικής Σκέψης

Υπολογιστικής Σκέψης Απόκτηση και καλλιέργεια Υπολογιστικής Σκέψης Διακριτά Μαθηματικά Εισαγωγή στους Αλγόριθμους Αλγοριθμικά Θέματα Ασύρματων Δικτύων Υπολογιστική Επιστήμη και Πολιτισμός Τι είναι η υπολογιστική σκέψη; Οι

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ. Ηλ. Αιθ. 003, 004 Ηλεκτρονική ΙΙΙ Ηλ. αιθ. 003, 004

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ. Ηλ. Αιθ. 003, 004 Ηλεκτρονική ΙΙΙ Ηλ. αιθ. 003, 004 ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ & ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ Ακαδημαϊκό Έτος 2017-2018 Περίοδος Ιουνίου 2018 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΩΡΑ 1ο-2ο ΕΞΑΜΗΝΟ 3ο-4ο ΕΞΑΜΗΝΟ 5ο-6ο ΕΞΑΜΗΝΟ

Διαβάστε περισσότερα

Ευφυή Πληροφοριακά Συστήματα; Ό,τι πεις...

Ευφυή Πληροφοριακά Συστήματα; Ό,τι πεις... ; Ό,τι πεις... Γιώργος Γιαννακόπουλος ΕΚΕΦΕ Δημόκριτος, 2012 Γνωριμία Αποσαφήνιση Ευφυή: έξυπνα, προσαρμοστικά, εξελισσόμενα Πληροφοριακά: διαχειριζόμενα πληροφορία, αντιδρώντα σε πληροφορία Συστήματα:

Διαβάστε περισσότερα

THE ECONOMIST ΟΜΙΛΙΑ SPYROS KOUVELIS. PROGRAMME DIRECTOR, SDGs CENTRE FOR GOVERNANCE AND PUBLIC LAW, FORMER VICE-MINISTER FOR FOREIGN AFFAIRS, GREECE

THE ECONOMIST ΟΜΙΛΙΑ SPYROS KOUVELIS. PROGRAMME DIRECTOR, SDGs CENTRE FOR GOVERNANCE AND PUBLIC LAW, FORMER VICE-MINISTER FOR FOREIGN AFFAIRS, GREECE THE ECONOMIST ΟΜΙΛΙΑ SPYROS KOUVELIS PROGRAMME DIRECTOR, SDGs CENTRE FOR GOVERNANCE AND PUBLIC LAW, FORMER VICE-MINISTER FOR FOREIGN AFFAIRS, GREECE TO GOVERNANCE AND REGIONAL ARTERIES FOR GROWTH: Europe

Διαβάστε περισσότερα

Μανίκας Γιώργος. Μανιάτη Ευαγγελία

Μανίκας Γιώργος. Μανιάτη Ευαγγελία Γ3 «Ειδικότερα εμείς ως μαθητές, οι οποίοι δεν έχουμε ακόμα τη δυνατότητα να ελέγχουμε άμεσα με το δικαίωμα της ψήφου μας τη δημοκρατία της χώρας μας, μπορούμε να συμβάλλουμε στο να υπάρχει δημοκρατικός

Διαβάστε περισσότερα

Ταξινομίες και είδη ερωτήσεων. Δρ Δημήτριος Γκότζος

Ταξινομίες και είδη ερωτήσεων. Δρ Δημήτριος Γκότζος Ταξινομίες και είδη ερωτήσεων Δρ Δημήτριος Γκότζος Κριτήρια ταξινόμησης ερωτήσεων - ταξινομίες Κριτήρια ταξινόμησης Νοητικές λειτουργίες Είδος γνώσης Διδακτικές λειτουργίες Πρόσωπο που τις υποβάλει Φύση

Διαβάστε περισσότερα

EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL. Τροπολογία. Beatrix von Storch εξ ονόματος της Ομάδας EFDD

EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL. Τροπολογία. Beatrix von Storch εξ ονόματος της Ομάδας EFDD 9.2.2017 A8-0005/9 9 Παράγραφος 1 α (νέα) 1 α. καλεί την Επιτροπή να προτείνει κοινούς ενωσιακούς ορισμούς: - η τεχνητή νοημοσύνη είναι ένα μηχανοργανωμένο σύστημα ικανό να μιμηθεί ένα μέρος των ανθρωπίνων

Διαβάστε περισσότερα

τι είναι αυτό που κάνει κάτι αληθές; τι κριτήρια έχουμε, για να κρίνουμε πότε κάτι είναι αληθές;

τι είναι αυτό που κάνει κάτι αληθές; τι κριτήρια έχουμε, για να κρίνουμε πότε κάτι είναι αληθές; ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΑΛΗΘΕΙΑ; τι είναι αυτό που κάνει κάτι αληθές; τι κριτήρια έχουμε, για να κρίνουμε πότε κάτι είναι αληθές; ποια είναι η σχέση των πεποιθήσεών μας με την πραγματικότητα, για να είναι αληθείς και

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ & ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ Ακαδημαϊκό Έτος 2016-2017 Περίοδος Σεπεμβρίου 2017 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ Έκδοση 05.07.2017 ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΩΡΑ 3-4ο

Διαβάστε περισσότερα

Συμπτώματα συνεξάρτησης

Συμπτώματα συνεξάρτησης Συμπτώματα συνεξάρτησης Οι συνεξαρτητικές συμπεριφορές είναι αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές. Το συνεξαρτητικό άτομο προσπαθεί να βοηθήσει τους άλλους καταστρέφοντας τον εαυτό του. Τέτοιου είδους συμπεριφορές

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ (Οι απαντήσεις θεωρούνται ενδεικτικές) A1.

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ (Οι απαντήσεις θεωρούνται ενδεικτικές) A1. ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ HMEΡΗΣΙΩΝ ΚΑΙ ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ (ΟΜΑΔΑ A ) ΚΑΙ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ (ΟΜΑΔΑ Β ) ΤΡΙΤΗ 21 ΜΑΪΟΥ 2013 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΗΜΕΡΗΣΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

Τεχνητή Νοημοσύνη (ΤΝ)

Τεχνητή Νοημοσύνη (ΤΝ) Τεχνητή Νοημοσύνη (ΤΝ) (Artificial Intelligence (AI)) Η ΤΝ είναι ένα από τα πιο νέα ερευνητικά πεδία. Τυπικά ξεκίνησε το 1956 στη συνάντηση μερικών επιφανών επιστημόνων, όπως ο John McCarthy, ο Marvin

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΟΡΘΗ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΟΡΘΗ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ & ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΟΡΘΗ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ Ακαδημαϊκό Έτος 2017-2018 Περίοδος Σεπτεμβρίου 2018 Έκδοση 17/07/2018 ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ. Στοχαστικά Συστήματα & Επικοινωνίες Ηλ. Αμφ. 1, 2 Ηλ. Αιθ. 001, 002. Γλώσσες Προγραμματισμού Ι Ηλ. Αμφ.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ. Στοχαστικά Συστήματα & Επικοινωνίες Ηλ. Αμφ. 1, 2 Ηλ. Αιθ. 001, 002. Γλώσσες Προγραμματισμού Ι Ηλ. Αμφ. ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ & ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ Ακαδημαϊκό Έτος 2015-2016 Περίοδος Ιουνίου 2016 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΩΡΑ 1ο-2ο ΕΞΑΜΗΝΟ 3ο-4ο ΕΞΑΜΗΝΟ 5ο-6ο ΕΞΑΜΗΝΟ

Διαβάστε περισσότερα

Εκπαίδευση Ενηλίκων: Εμπειρίες και Δράσεις ΑΘΗΝΑ, Δευτέρα 12 Οκτωβρίου 2015

Εκπαίδευση Ενηλίκων: Εμπειρίες και Δράσεις ΑΘΗΝΑ, Δευτέρα 12 Οκτωβρίου 2015 Εκπαίδευση Ενηλίκων: Εμπειρίες και Δράσεις ΑΘΗΝΑ, Δευτέρα 12 Οκτωβρίου 2015 Μάθηση και γνώση: μια συνεχής και καθοριστική αλληλοεπίδραση Αντώνης Λιοναράκης Στην παρουσίαση που θα ακολουθήσει θα μιλήσουμε

Διαβάστε περισσότερα

Θα σε βοηθούσε για παράδειγμα να γράψεις και εσύ μια λίστα με σκέψεις σαν αυτή που έκανε η Ζωή και εμφανίστηκε ο «Αγχολέων»!

Θα σε βοηθούσε για παράδειγμα να γράψεις και εσύ μια λίστα με σκέψεις σαν αυτή που έκανε η Ζωή και εμφανίστηκε ο «Αγχολέων»! Η Ζωή είναι 8 χρονών και πριν 3 χρόνια ο παιδιάτρος και οι γονείς της, της εξήγησαν πως έχει Νεανική Ιδιοπαθή Αρθρίτιδα. Από τότε η Ζωή κάνει όλα αυτά που τη συμβούλεψε ο παιδορευματολόγος της και είναι

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΙΣ ΑΡΧΕΣ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΤΩΝ Η/Υ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΙΣ ΑΡΧΕΣ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΤΩΝ Η/Υ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΙΣ ΑΡΧΕΣ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΤΩΝ Η/Υ ΜΕΡΛΙΑΟΥΝΤΑΣ ΣΤΕΦΑΝΟΣ, ΠΕ19 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 Αλγόριθμοι 3. Αλγόριθμοι 2 3. Αλγόριθμοι 3.1 Η έννοια του αλγορίθμου 3.2 Χαρακτηριστικά αλγορίθμου 3.3 Ανάλυση αλγορίθμων

Διαβάστε περισσότερα

Η αβεβαιότητα στη μέτρηση.

Η αβεβαιότητα στη μέτρηση. Η αβεβαιότητα στη μέτρηση. 1. Εισαγωγή. Κάθε μέτρηση, όσο προσεκτικά και αν έχει γίνει, περικλείει κάποια αβεβαιότητα. Η ανάλυση των σφαλμάτων είναι η μελέτη και ο υπολογισμός αυτής της αβεβαιότητας στη

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ. Διατάξεις Ημιαγωγών. Ηλ. Αιθ. 013. Αριθμητικές Μέθοδοι Διαφορικών Εξισώσεων Ηλ. Αιθ. 013

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ. Διατάξεις Ημιαγωγών. Ηλ. Αιθ. 013. Αριθμητικές Μέθοδοι Διαφορικών Εξισώσεων Ηλ. Αιθ. 013 ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ & ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ Ακαδημαϊκό Έτος 2014-2015 Περίοδος Φεβρουαρίου 2015 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΩΡΑ 1ο-2ο ΕΞΑΜΗΝΟ 3ο-4ο ΕΞΑΜΗΝΟ 5ο-6ο

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΙΜΕΝΑ: 1. Βοηθώντας τους εφήβους να μειώσουν τη ριψοκίνδυνη συμπεριφορά

ΚΕΙΜΕΝΑ: 1. Βοηθώντας τους εφήβους να μειώσουν τη ριψοκίνδυνη συμπεριφορά ΚΕΙΜΕΝΑ: 1. Βοηθώντας τους εφήβους να μειώσουν τη ριψοκίνδυνη συμπεριφορά Jane E. Brody, The New York Times, 15/ 02/ 2008* Τον περασμένο Ιανουάριο σε μία πόλη του New Jersey των Η.Π.Α., ένα αυτοκίνητο

Διαβάστε περισσότερα

Ένα παιχνίδι των πολυγώνων

Ένα παιχνίδι των πολυγώνων Ένα παιχνίδι των πολυγώνων Το παιγνίδι αυτό, αναπτύχθηκε στα πλαίσια του μαθήματος πληροφορικής της Γ τάξης, στην ενότητα που αφορά στο σχεδιασμό πολυγώνων, απ όλα τα παιδιά, της Γ τάξης του σχολείου μας.

Διαβάστε περισσότερα

Ημερολόγιο αναστοχασμού (Reflective Journal)

Ημερολόγιο αναστοχασμού (Reflective Journal) Ημερολόγιο αναστοχασμού (Reflective Journal) Ορισμός Ημερολόγιο αναστοχασμού (Reflective Journal) είναι ένα σταδιακά αναπτυσσόμενο κείμενο στον οποίο καταγράφονται παρατηρήσεις και αντιδράσεις σε σχέση

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΗ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗ, ΕΞΕΛΙΞΗ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ

ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΗ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗ, ΕΞΕΛΙΞΗ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΗ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗ, ΕΞΕΛΙΞΗ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ 5ο μάθημα Διδάσκουσα Δήμητρα Ιορδάνογλου ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΣΤΡΕΣ Διεθνές Εθνικό Οργανισμού Πανεπιστημίου Διαπροσωπικό Ατομικό ΜΕΡΙΚΟΙ ΟΡΙΣΜΟΙ ΑΓΧΟΣ: Ένας "μη

Διαβάστε περισσότερα

Διαχείριση Ανθρώπινου Δυναμικού ή Διοίκηση Προσωπικού. Οργανωσιακή Κουλτούρα

Διαχείριση Ανθρώπινου Δυναμικού ή Διοίκηση Προσωπικού. Οργανωσιακή Κουλτούρα Διαχείριση Ανθρώπινου Δυναμικού ή Διοίκηση Προσωπικού Οργανωσιακή Κουλτούρα Οργανωσιακή Κουλτούρα, Εννοιολογικός Προσδιορισμός O Ο όρος Οργανωσιακή Κουλτούρα πρωτοεμφανίστηκε στην αμερικάνικη ακαδημαϊκή

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ: Εισαγωγή στις Αρχές της Επιστήμης των Η/Υ. 1 η ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ

ΜΑΘΗΜΑ: Εισαγωγή στις Αρχές της Επιστήμης των Η/Υ. 1 η ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΜΑΘΗΜΑ: Εισαγωγή στις Αρχές της Επιστήμης των Η/Υ 1 η ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ Στόχος Θεματικής Ενότητας Οι μαθητές να περιγράφουν τους βασικούς τομείς της Επιστήμης των Υπολογιστών και να μπορούν

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ. Εφαρμοσμένος & Υπολογιστικός Ηλεκτρομαγνητισμός Ηλ. Αιθ. 012, 013. Στοχαστικά Συστήματα & Επικοινωνίες Ηλ. Αμφ.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ. Εφαρμοσμένος & Υπολογιστικός Ηλεκτρομαγνητισμός Ηλ. Αιθ. 012, 013. Στοχαστικά Συστήματα & Επικοινωνίες Ηλ. Αμφ. ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ & ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ Ακαδημαϊκό Έτος 2014-2015 Περίοδος Ιουνίου 2015 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΩΡΑ 1ο-2ο ΕΞΑΜΗΝΟ 3ο-4ο ΕΞΑΜΗΝΟ 5ο-6ο ΕΞΑΜΗΝΟ

Διαβάστε περισσότερα

Πένυ Παπαδάκη: «Οι άνθρωποι που αγαπούν το βιβλίο δεν επηρεάζονται από την κρίση» ΘΑΝΑΣΗΣ ΞΑΝΘΟΣ 15 ΙΟΥΝΙΟΥ 2017

Πένυ Παπαδάκη: «Οι άνθρωποι που αγαπούν το βιβλίο δεν επηρεάζονται από την κρίση» ΘΑΝΑΣΗΣ ΞΑΝΘΟΣ 15 ΙΟΥΝΙΟΥ 2017 Πένυ Παπαδάκη: «Οι άνθρωποι που αγαπούν το βιβλίο δεν επηρεάζονται από την κρίση» ΘΑΝΑΣΗΣ ΞΑΝΘΟΣ 15 ΙΟΥΝΙΟΥ 2017 ΟΤΑΝ ΟΙ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ ΜΙΛΟΥΝ Η συγγραφέας Πένυ Παπαδάκη σε μια εποικοδομητική συνέντευξη στο

Διαβάστε περισσότερα

Η συγγραφέας Πένυ Παπαδάκη και το «ΦΩΣ ΣΤΙΣ ΣΚΙΕΣ» Σάββατο, 21 Νοεμβρίου :20

Η συγγραφέας Πένυ Παπαδάκη και το «ΦΩΣ ΣΤΙΣ ΣΚΙΕΣ» Σάββατο, 21 Νοεμβρίου :20 Η συγγραφέας Πένυ Παπαδάκη και το «ΦΩΣ ΣΤΙΣ ΣΚΙΕΣ» Σάββατο, 21 Νοεμβρίου 2015-22:20 Από τη Μαίρη Γκαζιάνη «Μέσω της μυθοπλασίας, αποδίδω τη δικαιοσύνη που θα ήθελα να υπάρχει» μας αποκαλύπτει η συγγραφέας

Διαβάστε περισσότερα

Λίγα για το Πριν, το Τώρα και το Μετά.

Λίγα για το Πριν, το Τώρα και το Μετά. 1 Λίγα για το Πριν, το Τώρα και το Μετά. Ψάχνοντας από το εσωτερικό κάποιων εφημερίδων μέχρι σε πιο εξειδικευμένα περιοδικά και βιβλία σίγουρα θα έχουμε διαβάσει ή θα έχουμε τέλος πάντων πληροφορηθεί,

Διαβάστε περισσότερα

Το Αληθινό, το Όμορφο και η απόλυτη σχέση τους με την Νοημοσύνη και τη Δημιουργία Σελ.1

Το Αληθινό, το Όμορφο και η απόλυτη σχέση τους με την Νοημοσύνη και τη Δημιουργία Σελ.1 Το Αληθινό, το Όμορφο και η απόλυτη σχέση τους με την Νοημοσύνη και τη Δημιουργία Σελ.1 (ΕΠΙΦΥΛΛΙΔΑ - ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ) Μια σύνοψη: Κατανοώντας ορισμένες λέξεις και έννοιες προκύπτει μια ανυπολόγιστη αξία διαμορφώνεται

Διαβάστε περισσότερα

Οδοντιατρικές στεφάνες (θήκες) και γέφυρες

Οδοντιατρικές στεφάνες (θήκες) και γέφυρες Τι είναι στεφάνη(θήκη) και τι γέφυρα? Οδοντιατρικές στεφάνες (θήκες) και γέφυρες Οι οδοντιατρικές γέφυρες και οι στεφάνες έχουν αρκετές χρήσεις σήμερα. Για παράδειγμα, όταν χάνεις ένα δόντι για τον ένα

Διαβάστε περισσότερα

Η ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ ΣΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ

Η ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ ΣΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ Η ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ ΣΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ Η θέση της Πανελλήνιας Ένωσης Καθηγητών Πληροφορικής Επιμέλεια κειμένου: Δ.Σ. ΠΕΚαΠ κατόπιν δημόσιας διαβούλευσης των μελών της Ένωσης από 20/07/2010. Τελική έκδοση κειμένου:

Διαβάστε περισσότερα

κεφάλαιο Βασικές Έννοιες Επιστήμη των Υπολογιστών

κεφάλαιο Βασικές Έννοιες Επιστήμη των Υπολογιστών κεφάλαιο 1 Βασικές Έννοιες Επιστήμη 9 1Εισαγωγή στις Αρχές της Επιστήμης των Η/Υ Στόχοι Στόχος του κεφαλαίου είναι οι μαθητές: να γνωρίσουν βασικές έννοιες και τομείς της Επιστήμης. Λέξεις κλειδιά Επιστήμη

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ & ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ Ακαδημαϊκό Έτος 2015-2016 Περίοδος Σεπτεμβρίου 2016 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΩΡΑ 1-2o ΕΞΑΜΗΝΟ 3-4ο ΕΞΑΜΗΝΟ

Διαβάστε περισσότερα

Κατακερματισμός (Hashing)

Κατακερματισμός (Hashing) Κατακερματισμός (Hashing) O κατακερματισμός είναι μια τεχνική οργάνωσης ενός αρχείου. Είναι αρκετά δημοφιλής μέθοδος για την οργάνωση αρχείων Βάσεων Δεδομένων, καθώς βοηθάει σημαντικά στην γρήγορη αναζήτηση

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΤΕΛΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΤΕΛΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΩΡΑ 1ο ΕΞΑΜΗΝΟ 3ο ΕΞΑΜΗΝΟ 5ο ΕΞΑΜΗΝΟ 7ο ΕΞΑΜΗΝΟ 9ο ΕΞΑΜΗΝΟ 30/01/2017 31/01/2017 01/02/2017 02/02/2017 03/02/2017 Γραμμική Άλγεβρα Εισαγωγικό Εργαστήριο Ηλεκτρονικής και Τηλεπικοινωνιών Διαφορικές

Διαβάστε περισσότερα

Μέθοδος : έρευνα και πειραματισμός

Μέθοδος : έρευνα και πειραματισμός 1 Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΠΕΥΚΩΝ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑ : ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ : Τρασανίδης Γεώργιος, διπλ. Ηλεκ/γος Μηχανικός Μsc ΠΕ12 05 Μέθοδος : έρευνα και πειραματισμός Στόχος της Τεχνολογίας στην Γ Γυμνασίου

Διαβάστε περισσότερα

Διάλογοι Σελίδα.1

Διάλογοι Σελίδα.1 Διάλογοι 2012-2013 Σελίδα.1 Επιφυλλίδα - Οπισθόφυλλο Η ουσία της έννοιας Νοημοσύνη Ζούμε σε έναν κόσμο όπου τα πράγματα τα ρυθμίζουν οι Αρχές και όχι οι επιθυμίες και οι στόχοι μας. Τα γεγονότα με σταθερότητα

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ. Εισαγωγή στα Συστήματα Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΣΗΕ) Ηλ. Αμφ. 1, 2, 3. Ηλεκτρομαγνητικά Πεδία Β. Ηλ. Αμφ.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ. Εισαγωγή στα Συστήματα Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΣΗΕ) Ηλ. Αμφ. 1, 2, 3. Ηλεκτρομαγνητικά Πεδία Β. Ηλ. Αμφ. ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ & ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ Ακαδημαϊκό Έτος 2018-19 Περίοδος Ιουνίου 2019 'Εκδοση 20/05/2019 03/06/2019 04/06/2019 05/06/2019 06/06/2019

Διαβάστε περισσότερα

2 ο Σεμινάριο ΕΓΚΥΡΗ ΠΡΑΞΗ & ΣΥΝΟΧΗ ΤΟ ΝΟΗΜΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ. Δίκτυο σχολείων για τη μη-βία

2 ο Σεμινάριο ΕΓΚΥΡΗ ΠΡΑΞΗ & ΣΥΝΟΧΗ ΤΟ ΝΟΗΜΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ. Δίκτυο σχολείων για τη μη-βία 2 ο Σεμινάριο ΕΓΚΥΡΗ ΠΡΑΞΗ & ΣΥΝΟΧΗ ΤΟ ΝΟΗΜΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ Δίκτυο σχολείων για τη μη-βία Α Μέρος: ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ Τα επίπεδα συνείδησης Ύπνος Μισοξύπνιο Αφύπνιση Ελάχιστη εργασία των εξωτερικών αισθήσεων Με εικόνες

Διαβάστε περισσότερα

Affective e-learning and educational support

Affective e-learning and educational support Affective e-learning and educational support Ιπποκράτης Αποστολίδης & Θρασύβουλος Τσιάτσος aposti@csd.auth.gr & tsiatsos@csd.auth.gr Ροή της παρουσίασης Επισκόπηση Affective Learning (Συναισθηματική Μάθηση)

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή, Βασικές Έννοιες, Οφέλη και Κίνδυνοι

Εισαγωγή, Βασικές Έννοιες, Οφέλη και Κίνδυνοι Εισαγωγή, Βασικές Έννοιες, Οφέλη και Κίνδυνοι Ευθύμιος Ταμπούρης tambouris@uom.gr Επιστημονική Επιχειρηματική Χρήση των Η/Υ Η επιστημονική κοινότητα ασχολείται με τη λύση πολύπλοκων μαθηματικών προβλημάτων

Διαβάστε περισσότερα

της ΜΑΡΙΑΝΝΑΣ ΑΒΕΡΚΙΟΥ Παιδαγωγός MEd, Εκπαίδευση Παιδιών με Ειδικές Ανάγκες Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών, Φιλόλογος

της ΜΑΡΙΑΝΝΑΣ ΑΒΕΡΚΙΟΥ Παιδαγωγός MEd, Εκπαίδευση Παιδιών με Ειδικές Ανάγκες Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών, Φιλόλογος της ΜΑΡΙΑΝΝΑΣ ΑΒΕΡΚΙΟΥ Παιδαγωγός MEd, Εκπαίδευση Παιδιών με Ειδικές Ανάγκες Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών, Φιλόλογος Περιεχομένα Ενότητες δραστηριοτήτων Μικρή ιστορία για τη δημιουργικότητα Ποιος θέλει

Διαβάστε περισσότερα