ΣΜΖΜΑ ΣΔΥΝΟΛΟΓΗΑ ΠΔΣΡΔΛΑΗΟΤ ΚΑΗ ΦΤΗΚΟΤ ΑΔΡΗΟΤ

Transcript

1 Σ.Δ.Η. ΚΑΒΑΛΑ ΥΟΛΖ ΣΔΥΝΟΛΟΓΗΚΩΝ ΔΦΑΡΜΟΓΩΝ ΣΜΖΜΑ ΣΔΥΝΟΛΟΓΗΑ ΠΔΣΡΔΛΑΗΟΤ ΚΑΗ ΦΤΗΚΟΤ ΑΔΡΗΟΤ ΘΔΜΑ : BENEFITS OF GAS AND USES IN BIOMECHANICAL MAJOR ΟΦΔΛΖ ΣΟΤ ΦΤΗΚΟΤ ΑΔΡΗΟΤ ΚΑΗ ΥΡΖΔΗ ΣΖΝ ΚΤΡΗΑ ΒΗΟΜΖΥΑΝΗΑ

2 ΠΣΤΥΗΑΚΖ ΔΡΓΑΗΑ ΣΩΝ ΝΗΚΟΛΑΟΤ ΑΝΑΣΑΗΑ ΛΗΟΤΝΖ ΓΔΠΟΗΝΑ Δπηβιέπσλ θαζεγεηήο : ΜΑΡΜΑΝΖ ΓΖΜΖΣΡΗΟ ΚΑΒΑΛΑ

3 Περιεχόμενα 1.Πρόλογος Εισαγωγή Παραγωγή-Προζλευςη Φυςικοφ Αερίου Σο ςφςτημα Μεταφοράσ και Διανομήσ του Φυςικοφ Αερίου Φυςικζσ ιδιότητεσ Φυςικοφ Αερίου φςταςη φυςικοφ αερίου Ιδανικά και πραγματικά αζρια Ο δείκτησ WOBBE Ποιότητα Φυςικοφ Αερίου ΤΣΗΜΑΣΑ ΜΕΣΡΗΗ ΦΤΙΚΟΤ ΑΕΡΙΟΤ Μετρητζσ διαφορικήσ πίεςησ Οι μετρητζσ ταχφτητασ Ογκομετρικοί μετρητζσ ΧΡΗΕΙ ΣΟΤ ΦΤΙΚΟΤ ΑΕΡΙΟΤ ΚΑΙ ΟΙ ΕΠΙΠΣΩΕΙ ΣΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Φυςικό Αζριο Και Περιβάλλον Εκπομπζσ Γενικά Χρήςεισ του Φυςικοφ Αερίου Χρήςεισ και πλεονεκτήματα Φυςικοφ Αερίου ανά Σομζα Χρήςη φυςικοφ αερίου ςτον εμπορικό τομζα Πλεονεκτήματα του φυςικοφ αερίου ςτον βιομηχανικό τομζα Η ρφπανςη του περιβάλλοντοσ Περιβαλλοντικό όφελοσ Σο φαινόμενο του θερμοκηπίου Οι Επιπτώςεισ Σου Φαινομζνου Η ΧΡΗΗ ΣΟΤ ΦΤΙΚΟΤ ΑΕΡΙΟΤ ΣΟΝ ΟΙΚΙΑΚΟ ΣΟΜΕΑ Πλεονεκτήματα χρήςησ φυςικοφ αερίου ςτον οικιακό τομζα Εφαρμογζσ του φυςικοφ αερίου υμπαραγωγή ηλεκτριςμοφ και θερμότητασ με τη χρήςη φυςικοφ αερίου Εφαρμογζσ τησ ςυμπαραγωγήσ ςε βιομηχανικοφσ κλάδουσ ΕΓΚΑΣΑΣΑΕΙ ΩΛΗΝΩΕΩΝ Ε ΚΣΗΡΙΑ Σεχνικζσ Εγκαταςτάςεων Εγκατάσταση εξωτερικών σωληνώσεων

4 6.3 Εγκατάςταςη εςωτερικών ςωληνώςεων ΕΦΑΡΜΟΓΕ ΣΟΤ Φ.Α Ε ΤΚΕΤΕ ΟΙΚΙΑΚΗ ΧΡΗΗ Είδη επιτοίχιων μονάδων Όργανα ρφθμιςησ και αςφάλειασ ΤΚΕΤΕ ΑΕΡΙΟΤ ΤΜΠΕΡΑΜΑΣΑ : Πιθανά Προβλήματα: Κίνδυνοι Από Σο Φυςικό Αζριο Σρόποι Αντιμετώπιςησ Κινδφνων Φυςικοφ Αερίου: ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

5 1.Πξόινγνο ήκεξα ην Διιεληθφ θπζηθφ αέξην εηζάγεηαη ζηελ ρψξα καο απφ ην 1997 πξνεξρφκελν απφ ηελ Ρσζία θαη ηελ Αιγεξία κε πξννξηζκφ λα θαιχςεη ηα έλα πέκπην πεξίπνπ ησλ ελεξγεηαθψλ αλαγθψλ ηεο Διιάδαο. Σν θπζηθφ Αέξην είλαη έλα κίγκα πδξνγνλαλζξάθσλ, ζε αέξηα θαηάζηαζε. Δίλαη έλα ζχγρξνλν αέξην θαχζηκν πνπ ζηελ ηειηθή ηνπ κνξθή απνηειείηαη θπξίσο απφ κεζάλην (CH4, ζπλήζσο ε πεξηεθηηθφηεηα ηνπ ζε κεζάλην θπκαίλεηαη ζε πνζνζηά άλσ ηνπ 90% θαη φγθν) θαη ζε κηθξφηεξε αλαινγία απφ αηζάλην (C2H6), πξνπάλην (C3H8), βνπηάλην (C4H10), πεληάλην (C5H12), εμάλην (C6H14), επηάλν (C7H16) θαη νθηάλην (C8H18). Μπνξεί αθφκε λα πεξηέρεη πξνζκίμεηο άιισλ αέξησλ θαχζηκσλ φπσο είλαη ην πδξνγφλν (H2), ην κνλνμείδην ηνπ άλζξαθα (CO) ή αδξαλείο πξνζκίμεηο φπσο ην άδσην (N2), ην δηνμείδην ηνπ ζείνπ (SO2) θαη θάπνηεο πνιχ κηθξέο πνζφηεηεο αλφξγαλσλ αεξίσλ. Έρεη κεγαιχηεξε ζεξκνγφλν δχλακε απφ ην πεηξέιαην, είλαη ειαθξχηεξν απφ ηνλ αέξα θαη κπνξεί εχθνια λα αληηθαηαζηήζεη ηνλ ειεθηξηζκφ. Ήδε κπήθακε ελεξγά ζηε θάζε ρξεζηκνπνίεζεο ηνπ Φπζηθνχ Αεξίνπ ζηηο κεγαιχηεξεο πφιεηο ηεο ρψξαο καο θαη ε αλάπηπμε ηεο ηερλνινγίαο, ηερλνγλσζίαο θαη ν ελεξγεηαθφο ζρεδηαζκφο βξίζθνληαη ζε θάζε δεκηνπξγηθή θαη αλαπηπμηαθή. Ζ ζπγθεθξηκέλε Πηπρηαθή εξγαζία έρεη ζηφρν λα θαηαλνήζεη ν αλαγλψζηεο ηελ ρξήζε ηνπ θπζηθνχ αεξίνπ ζην βηνκεραληθφ θαη νηθηαθφ ηνκέα θαζψο θαη ηα πιενλεθηήκαηα ηεο ρξήζεο ηνπ. πγθεθξηκέλα αλαθέξνληαη ηα ραξαθηεξηζηηθά θαη νη ηδηφηεηεο ηνπ θπζηθνχ αεξίνπ, ε ρξήζε ηνπ ζηνλ βηνκεραληθφ θαη νηθηαθφ ηνκέα,νη επηπηψζεηο πνπ έρεη ην θπζηθφ αέξην ζην πεξηβάιινλ. Γίλεηαη αλαθνξά επίζεο ζηηο ηερληθέο εγθαηάζηαζεο ηνπ θπζηθνχ αεξίνπ ζε θηήξηα, θαη ηέινο παξνπζηάδνπκε ζπλνπηηθά ζπζθεπέο νη νπνίεο ρξεζηκνπνηνχλ θπζηθφ αέξην.

6 2.Δηζαγσγή 2.1 Φπζηθό Αέξην-Γεληθά Σα παξαγφκελα αέξηα απφ ηελ απφζηαμε θαη ηελ εμαέξσζε ησλ γαηαλζξάθσλ ππήξμαλ κηα απφ ηηο βαζηθέο πεγέο ελέξγεηαο, αιιά θαη πξψησλ πιψλ, γηα ηε ρεκηθή βηνκεραλία, ήδε απφ ηηο αξρέο ηνπ 19νπ αηψλα θαη κέρξη ηε δεθαεηία ηνπ ηε δεθαεηία ηνπ 1960 ηα παξαγφκελα απφ ηε ζράζε λάθζαο αέξηα ππνθαηέζηεζαλ ηα αέξηα απφ ηνπο γαηάλζξαθεο, ελψ παξάιιεια ην θπζηθφ αέξην εκθαλίζηεθε γηα πξψηε θνξά ζηα ηζνδχγηα ησλ ρσξψλ ηεο Δπξψπεο θαη ηεο Ακεξηθήο Μεηά ηελ πξψηε ελεξγεηαθή θξίζε ηνπ 1973 θαη ηελ αλάπηπμε ηεο πεηξνρεκηθήο βηνκεραλίαο, πνπ ρξεζηκνπνηεί σο πξψηε χιε ηε λάθζα, ην θφζηνο αεξίνπ απφ ηε ζράζε ηεο απμήζεθε ζεκαληηθά ζε ζρέζε κε ην θφζηνο ηνπ θπζηθνχ αεξίνπ. Απφ ηελ άιιε πιεπξά, ε αλαζθάιεηα πνπ πξνθάιεζε ε πεηξειατθή θξίζε νδήγεζε ηηο βηνκεραληθά αλεπηπγκέλεο ρψξεο ζε κηα έληνλε πξνζπάζεηα δηαθνξνπνίεζεο ησλ πεγψλ ελεξγεηαθνχ εθνδηαζκνχ ηνπο. Ζ δηαθνξνπνίεζε απηή αθνξνχζε θπξίσο ηηο πεγέο πξνκήζεηαο αξγνχ πεηξειαίνπ θαη έηνηκσλ πξντφλησλ ηνπ, ελ ηνχηνηο, ιφγσ ησλ πςειψλ ηηκψλ αξγνχ ηεο επνρήο, εμππεξέηεζε θαη ηελ πξνψζεζε ζεκάησλ απεκπινθήο απφ εθείλεο ηηο ρξήζεηο ηνπ πεηξειαίνπ φπνπ απηφ δελ ήηαλ αλαληηθαηάζηαην. Ζ πνιηηηθή βνχιεζε ησλ αλεπηπγκέλσλ ρσξψλ, ζε ζπλδπαζκφ κε ηηο αηζζεηά ρακειφηεξεο ηηκέο θπζηθνχ αεξίνπ ηεο δεθαεηίαο εθείλεο, δηεπθφιπλαλ ηηο επελδχζεηο ηφζν γηα ηελ έξεπλα θαη αλάπηπμε λέσλ θνηηαζκάησλ αεξίνπ, φζν θαη γηα ηε γεληθφηεξε βηνκεραληθή έξεπλα θαη εθαξκνγή ελαιιαθηηθψλ ηνπ πεηξειαίνπ θαπζίκσλ. Πέξα απφ ηελ αέξηα θάζε, ην θπζηθφ αέξην είλαη επξέσο δηαδεδνκέλν θαη ζηελ πγξή ηνπ θάζε σο Τγξνπνηεκέλν Φπζηθφ Αέξην (Τ.Φ.Α. ή LNG) 6

7 Έηζη, ε ρξήζε ηνπ θπζηθνχ αεξίνπ αλαπηχρζεθε ξαγδαία, ζήκεξα απνηειεί κηα απφ ηηο βαζηθφηεξεο δνκηθέο παξακέηξνπο ηνπ ελεξγεηαθνχ ηζνδπγίνπ ζε παγθφζκην επίπεδν θαη ζεσξείηαη σο ην θαχζηκν ηνπ κέιινληνο. 2.2Παραγωγή-Προέλευςη Υυςικού Αερίου Σν Φπζηθφ Αέξην ζπλαληάηαη ζε ππφγεηνπο ζρεκαηηζκνχο (θνηηάζκαηα) κε ηε κνξθή κίγκαηνο αέξησλ πδξνγνλαλζξάθσλ ζε ειεχζεξε κνξθή ή δηαιπκέλσλ ζην λεξφ ή ην πεηξέιαην ή απνξξνθεκέλσλ απφ πεηξψκαηα. Με θξηηήξην ηε πξνέιεπζε ηνπ δηαθξίλεηαη ζε δπν κεγάιεο θαηεγνξίεο: ην «ζπκβαηηθφ», πνπ είλαη άκεζα απνιήςηκν απφ γεσηξήζεηο (είλαη ε θχξηα κνξθή πνπ παξάγεηαη ζήκεξα) θαη ην «κε ζπκβαηηθφ», πνπ πεξηέρεηαη ζε άκκνπο θαη ζρηζηφιηζνπο. Σν «ζπκβαηηθφ» Φπζηθφ Αέξην, κε ηε ζεηξά ηνπ, δηαθξίλεηαη ζε φηη αθνξά ηε εθκεηάιιεπζε ηνπ: ζην «ζπλαξηεκέλν» κε ην πεηξέιαην, ην νπνίν είλαη παξαπξντφλ ηεο άληιεζεο ηνπ πεηξειαίνπ θαη ζην «κε ζπλαξηεκέλν». Καηά ηελ πξαγκαηνπνίεζε κηαο γεψηξεζεο ην Φπζηθφ Αέξην αλέξρεηαη ζηελ επηθάλεηα ιφγσ ηεο κεγάιεο πίεζεο. Παξφια απηά φκσο πάληνηε απαηηείηαη θάπνηα κνξθή άληιεζεο γηα λα ην παξαιάβνπκε. Ο πην ζπλεζηζκέλνο ηξφπνο είλαη κε αληιίεο νη νπνίεο θέξλνπλ ζηελ επηθάλεηα πεηξέιαην θαη Φπζηθφ Αέξην. Ζ ξνή ηνπ Φπζηθνχ Αεξίνπ απφ ηνλ ηακηεπηήξα κπνξεί λα βειηησζεί κε ηελ δεκηνπξγία κηθξνζθνπηθψλ ξεγκάησλ κέζα ζην πέηξσκα (ζπλήζσο κε ηε ρξήζε ξεπζηνχ ζε πςειή πίεζε) πνπ επηηξέπνπλ ζην αέξην λα δηαθχγεη. Γηα ηελ δηαθξαηηθή κεηαθνξά ηνπ αεξίνπ αιιά θαη ηελ πεξεηαίξσ δηαλνκή ηνπ ζην 7

8 εζσηεξηθφ ηεο ρψξαο ρξεζηκνπνηνχληαη αγσγνί πςειήο πίεζεο θαη κεγάισλ δηακέηξσλ, πνπ κεηαθέξνπλ ην Φπζηθφ αέξην ζε αέξηα κνξθή. Παξάιιεια γίλεηαη θαη δηακεηαθφκηζή ηνπ κε εηδηθά θξπνγεληθά πινία ή νρήκαηα, πνπ κεηαθέξνπλ ην Φπζηθφ Αέξην ζε πγξνπνηεκέλε κνξθή. Σέινο, έρεη αξρίζεη πξφζθαηα ε κεηαθνξά πγξνπνηεκέλνπ αεξίνπ κε ρξήζε αγσγψλ κεηαθνξάο. 2.3 Σο ςύςτημα Μεταφοράσ και Διανομήσ του Υυςικού Αερίου Σν ζχζηεκα ηνπ Φπζηθνχ Αεξίνπ έρεη σο ζθνπφ ηελ αζθαιή ηξνθνδνζία ησλ κεγάισλ θαηαλαισηηθψλ θέληξσλ ηεο ρψξαο θαη απνηειείηαη απφ: ην δίθηπν κεηαθνξάο ηνπ Φπζηθνχ Αεξίνπ. ηνλ ηεξκαηηθφ ζηαζκφ απνζήθεπζεο ηνπ πγξνπνηεκέλνπ (LNG) αιγεξηλνχ Φπζηθνχ Αεξίνπ ζηελ Ρεβπζνχζα. Σν πγξνπνηεκέλν Φπζηθφ Αέξην επαλαεξηνπνηείηαη θαη ηξνθνδνηεί ην δίθηπν κεηαθνξάο. ην ζχζηεκα δηαλνκήο ηνπ Φπζηθνχ Αεξίνπ ζηνπο θαηαλαισηέο Σν Φπζηθό Αέξην εηζάγεηαη ζηε Διιάδα κέρξη ζηηγκήο από: ηε Ρσζία (Gazexport, ζπγαηξηθή ηεο Gazprom), κέζσ αγσγψλ κεηαθνξάο αεξίνπ κε ζεκείν παξαιαβήο ηα ειιελνβνπιγαξηθά ζχλνξα (Πξνκαρψλαο) θαη ζε πνζφηεηα 2,8 δηο. m3 εηεζίσο, κέρξη ην 2016, ελψ ε εηζαγσγή ηνπ άξρηζε ηνλ ηελ Αιγεξία (Sonatrach), ζε πγξνπνηεκέλε κνξθή (LNG), κε εηδηθφ δεμακελφπινην ζηηο εγθαηαζηάζεηο απνζήθεπζεο ηεο λήζνπ Ρεβπζνχζαο, ζηνλ θφιπν ησλ Μεγάξσλ. Ζ εηήζηα πνζφηεηα θπκαίλεηαη απφ 0,51 έσο 0,68 δηο m3 εηεζίσο, κέρξη ην 2020, ελψ ε εηζαγσγή ηνπ άξρηζε ηνλ Φεβξνπάξην ηνπ

9 ην Αδεξκπατηδαλ (SOCAR). Πξφθεηηαη γηα κηα λέα ζπκθσλία κε ηηο πνζφηεηεο πνπ ζα εηζέξρνληαη ζηνλ ειιεληθφ ρψξν λα κελ έρνπλ θαζνξηζηεί πιήξσο. (Οη Αδέξηνη σζηφζν δήισζαλ φηη ζθνπεχνπλ λα πνπιήζνπλ ζηελ Διιάδα 0,7 δηο θπβηθά κέηξα ΦΑ) πγρξφλσο, ζεκαληηθή ζπκθσλία ζηνλ ηνκέα ηεο ελέξγεηαο, πνπ αθνξά ζηελ θαηαζθεπή λένπ αγσγνχ θπζηθνχ αεξίνπ, δηπιήο θαηεχζπλζεο, ππεγξάθε κεηαμχ Διιάδαο θαη Βνπιγαξίαο, ζην πιαίζην ηεο δηεζλνχο δηάζθεςεο, γηα ηελ ελεξγεηαθή αζθάιεηα θαη ηε ζπλεξγαζία. Αθνξά ηνλ αγσγφ θπζηθνχ αεξίνπ Κνκνηελή Stara Zagora (Βνπιγαξία), IGB πνπ θαζηζηά ηε ρψξα καο θιεηδί ζηελ πφξηα ηεο ελεξγεηαθήο αζθάιεηαο ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο. Ο λένο αγσγφο 170 km (ηα 25 km επί ειιεληθνχ εδάθνπο), δηπιήο ξνήο έξρεηαη λα εληζρχζεη ηελ πεξηθεξεηαθή δηάζηαζε ηνπ ITGΗ (Ηηαιφ-Διιεληθφ-Σνπξθηθφο αγσγφο) θαη λα εμαζθαιίζεη κηα επηπιένλ δίνδν εθνδηαζκνχ θπζηθνχ αεξίνπ πξνο ηελ Δπξψπε. Αθφκε κε ηελ θαηαζθεπή ηνπ ε Βνπιγαξία ζα έρεη ηε δπλαηφηεηα λα πξνκεζεχεηαη αέξην κέζσ ηνπ Διιεληθνχ δηθηχνπ, πξνέιεπζεο Αδεξκπατηδάλ. Παξάιιεια, ε Διιάδα ζα κπνξεί λα πξνκεζεχεη ηε γεηηνληθή ρψξα κε πγξνπνηεκέλν αέξην, κέζσ ηνπ ζρεδηαδφκελνπ λένπ ζηαζκνχ ζηελ Καβάια (ζηαζκφ LNG), θαηά ηα πξφηππα ηεο Ρεβπζνχζαο. Απφ ηελ άιιε κεξηά ππάξρεη θαη έλα ελδηαθέξνλ επέθηαζεο ηνπ Διιεληθν Βνπιγαξηθνχ αγσγνχ πξνο ηε Ρνπκαλία, ε νπνία ζα ηξνθνδνηείηαη κε αέξην πνπ ζα «ηξέρεη» κειινληηθά ζηνλ ITGI, ηνλ Ηηαιφ-Διιεληθφ-Σνπξθηθφ αγσγφ θαη ν νπνίνο θαηαξρήλ ζα πιεξείηαη κε αέξην Ηξαληθήο πξνέιεπζεο χζηεξα απφ Μλεκφλην πλελλφεζεο πνπ ππέγξαςε ην Ηξάλ κε ηελ Διιάδα, ην 2002, γηα ηελ πξνέθηαζε ηνπ αγσγνχ κεηαθνξάο θπζηθνχ αεξίνπ Σνπξθίαο Ηξάλ πξνο ηε βφξεην Διιάδα θαη ζπλέρηζήο ηνπ ππνζαιάζζηα πξνο ηελ Ηηαιία. Πην ζπγθεθξηκέλα κέζσ ηνπ αγσγνχ Σνπξθίαο Διιάδνο Ηηαιίαο θπζηθφ αέξην ζα ξέεη απφ ηελ Σνπξθία έσο ηελ Κνκνηελή θαη απφ ηηο αθηέο ηεο Θεζπξσηίαο κέζσ ηνπ ππνζαιάζζηνπ ηκήκαηνο ζην Οηξάλην ηεο Ηηαιίαο. Με ηελ νινθιήξσζε ηνπ έξγνπ ην 2015 αλακέλεηαη ε Διιάδα λα εηζάγεη κέρξη 3 δηο θπβηθά κέηξα ζηελ εγρψξηα αγνξά. 9

10 Παξάιιεια ελεξγεηαθή ζπκθσλία κεηαμχ Διιάδαο θαη Ρσζίαο γηα ηελ θαηαζθεπή αγσγνχ θπζηθνχ αεξίνπ (South Stream) ππνγξάθεθε ηνλ Απξίιην ηνπ Φπζηθέο ηδηόηεηεο Φπζηθνύ Αεξίνπ Σν θπζηθφ αέξην βξίζθεηαη ζε ππφγεηα θνηηάζκαηα ε ζπλππάξρεη κε ην αξγφ πεηξέιαην θαη δεκηνπξγείηαη θαηά ηε κεηακφξθσζε πδξφβησλ κηθξννξγαληζκψλ θάησ απφ ηελ επίδξαζε πςειψλ ζεξκνθξαζηψλ θαη κεγάισλ πηέζεσλ. Δίλαη κε ηνμηθφ, θαζαξφ, άνζκν θαη άρξσκν, δελ δηαιχεηαη ζην λεξφ θαη ζε ζπγθέληξσζε 5% έσο 15% θαη φγθν ζηνλ αέξα κπνξεί λα αλαθιέγεηαη. Γηα ηελ κείσζε ησλ εμ αεξίσλ θηλδχλσλ επηβάιιεηαη θαη πξνζδίδεηαη νζκή. Σν θπζηθφ αέξην είλαη ειαθξχηεξν απφ ηνλ αέξα θαη ζε πεξίπησζε δηαξξνήο δηαθεχγεη εχθνια ζηελ αηκφζθαηξα. Ζ ζρεηηθή ππθλφηεηα είλαη dζρ = 0,59 (αέξαο = 1) έσο θαη 0,605 (ΔΛΓΑ). Ζ θηλεκαηηθή ζπλεθηηθφηεηα είλαη λ = 14 x 10-6 m2/sec, ζεξκνθξαζία αλάθιεμεο = 650 νc έσο 670 νc (ζηνλ αέξα), κέγηζηε ηαρχηεηα αλάθιεμεο 0,30 έσο 0,35 m/sec, ζεξκνθξαζία θαχζεο γηα ι = 1 (ζηνηρεηνκεηξηθφ) 1950 νc έσο 2000 νc, ειάρηζηε πίεζε θπζηθνχ αεξίνπ > 18 mbar, max CO 2% = 11,8% ζηα θαπζαέξηα. Σν πγξνπνηεκέλν θπζηθφ αέξην είλαη ε πγξή κνξθή κείγκαηνο θνξεζκέλσλ πδξνγνλαλζξάθσλ ρακεινχ κνξηαθνχ βάξνπο. Ζ ζχζηαζε ηνπ είλαη θπξίσο ην κεζάλην κε δηαθνξεηηθή εθαηνζηηαία πεξηεθηηθφηεηα ζηα ππφινηπα ζπζηαηηθά, αλάινγα κε ην βαζκφ θαηεξγαζίαο θαηά ηελ πγξνπνίεζε ηνπ θαη ηελ πξνέιεπζε ηνπ. Σν πγξνπνηεκέλν θπζηθφ αέξην, φηαλ ζεξκαίλεηαη, εμαηκίδεηαη θαη επηζηξέθεη ζηελ αέξηα θάζε ηνπ. 10

11 Άιια πιενλεθηήκαηα ηνπ θπζηθνχ αεξίνπ είλαη ε πιήξεο αλακεημηκφηεηα κε ηνλ αέξα θαχζεο, ε απηνκαηνπνίεζε θαη ε πξνζαξκνγή ζηηο απέκελεο ζπλζήθεο ιεηηνπξγίαο, ε ζηαζεξφηεηα ησλ πξνθαζνξηζκέλσλ ξπζκίζεσλ θαη ε νκνηνκνξθία θαηά ηελ ζέξκαλζε. Οη επηθάλεηεο ζπλαιιαγήο ηεο ζεξκφηεηαο είλαη πην θαζαξέο ιφγσ έιιεηςεο επηθαζίζεσλ ηέθξαο, θαπληάο θαη ζείνπ. Δπηηπγράλεηαη ν κεγαιχηεξνο νιηθφο ζπληειεζηήο κεηάδνζεο ηεο ζεξκφηεηαο, έρνπκε ιηγφηεξεο απψιεηεο ζεξκφηεηαο ζηελ θακηλάδα (ιφγν κηθξήο πεξίζζεηαο αέξα) θαη γίλεηαη ρξήζε ελαιαθηψλ γηα αλάθηεζε ζεξκφηεηαο επεηδή απηνί δελ δηαβξψλνληαη απφ ηηο εθπνκπέο νμεηδίσλ ηνπ ζείνπ. Γηάγξακκα 3.1. Παγθφζκηα απνζέκαηα θπζηθνχ αεξίνπ ζε ηξηζεθαηνκκχξηα Nm3 χκθσλα κε ζηνηρεία ηεο ΓΔΠΑ απηά είλαη ηα παγθφζκηα απνζέκαηα ηνπ θπζηθνχ αεξίνπ, ζε ηξηζεθαηνκκχξηα Nm3. Ζ κε-κείσζε ηνπο νθείιεηαη ζην γεγνλφο φηη θάζε ρξφλν λέα θνηηάζκαηα αλαθαιχπηνληαη ελψ κε ηε βειηίσζε ηεο 11

12 ηερλνινγίαο νη δπλαηφηεηεο άληιεζεο δχζθνισλ θνηηαζκάησλ δηεπξχλνληαη. Απηή ηελ ζηηγκή φζνη μέξνπλ θαη δηαρεηξίδνληαη ηα απνζέκαηα θπζηθψλ θαπζίκσλ δελ αλεζπρνχλ. Αληίζεηα γλσξίδνπλ φηη δελ ρξεηάδεηαη θαλ λα ςάμνπλ ελαιιαθηηθνχο ηξφπνπο παξαγσγήο ελέξγεηαο γηα αξθεηέο αθφκε δεθαεηίεο. Μαθξηλφο απφερνο ν παληθφο ηεο δεθαεηίαο ηνπ Απφ εθεί πνπ θάπνηε νη ππνινγηζκνί αλέβαδαλ ηα δηαζέζηκα απνζέκαηα ηνπ πεηξειαίνπ ζε 650 δηζεθαηνκκχξηα βαξέιηα, ηψξα κε λέεο κεζφδνπο αλίρλεπζεο θαη εμφξπμεο αλεβάδνπλ ηηο δηαζέζηκεο πνζφηεηεο ζε πεξηζζφηεξα απφ έλα ηξηζεθαηνκκχξην βαξέιηα. Καη έηζη, γηα ηα επφκελα 50 ρξφληα φια κπνξνχλ λα ζπλερίζνπλ λα θπινχλ φπσο ζήκεξα. Ζ δηαθνξά ηνπ θπζηθνχ αεξίνπ απφ ην πεηξέιαην έγθεηηαη ζην φηη είλαη κηα ππφζεζε ππφ εμέιημε. ρη κφλν δηφηη κεζάλην κπνξνχκε λα παξάγνπκε θαίγνληαο θαη ηα ζθνππίδηα καο αιιά δηφηη αλαθαιχπηνπκε θαη λέα θνηηάζκαηα. Ηδηαίηεξα ζηηο παγσκέλεο εθηάζεηο ηηο Αιάζθαο θαη ηηο ηβεξίαο έρνπκε έλαλ λέν ζρεκαηηζκφ, ηνπο πδξίηεο κεζαλίνπ, ηνλ πάγν πνπ θαίγεηαη. Υάξε ζηελ ηδηφηεηα ησλ παγνθξπζηάιισλ λα εγθισβίδνπλ ζην εζσηεξηθφ ηνπο άιια κφξηα κηθξήο κάδαο, ππάξρνπλ ηεξάζηηα απνζέκαηα πδξηηψλ, πάγνπ δειαδή φπνπ ζην εζσηεξηθφ ηνπ ππάξρεη κεζάλην ην νπνίν κπνξεί λα απειεπζεξσζεί θαη λα ρξεζηκνπνηεζεί αξγφηεξα ζαλ θαχζηκν. 2.5 ύςταςη φυςικού αερίου Σν θπζηθφ αέξην είλαη κείγκα πδξνγνλαλζξάθσλ ζε αέξηα θαηάζηαζε. Απνηειείηαη θπξίσο απφ κεζάλην (CH4) θαη αλήθεη ζηε 2ε Οηθνγέλεηα ησλ αεξίσλ θαπζίκσλ. 12

13 ηελ 1ε Οηθνγέλεηα αλήθνπλ ηα βηνκεραληθά αέξηα (ηδηαίηεξα ηνμηθά), πνπ παξαζθεπάδνληαη κε ππξφιπζε ή απφζηαζε πξντφλησλ άλζξαθα θαη κε απνηθνδφκεζε θαη ζράζε πξντφλησλ πεηξειαίνπ ή θπζηθψλ αεξίσλ. ηελ 3ε Οηθνγέλεηα αλήθνπλ ην πγξαέξην (LPG), πνπ παξάγεηαη απφ ηελ θιαζηκαηηθή απφζηαμε ηνπ πεηξειαίνπ, ελψ βξίζθεηαη θαη ζε νξηζκέλα θνηηάζκαηα θπζηθνχ αεξίνπ, απφ ην νπνίν δηαρσξίδεηαη. Μηα 4ε Οηθνγέλεηα ηείλνπλ λα απνηειέζνπλ ηα κείγκαηα πγξαεξίσλ κε αέξα. Σν θπζηθφ αέξην απνηειεί ην θαηεμνρήλ θπζηθφ πξντφλ απφ ηα αέξηα θαχζηκα. Γηα ηα θπζηθά αέξηα έρεη νξηζηεί κηα θαηάζηαζε αλαθνξάο πνπ θαιείηαη θαλνληθή θαηάζηαζε θαη ζε απηή αλάγνληαη νη πνζφηεηέο ηνπο. Απηή είλαη νη 273,15Κ (0 0C) γηα ηε ζεξκνθξαζία θαη 1,01325 bar γηα ηελ πίεζε. Ο φγθνο ελφο θπβηθνχ κέηξνπ αεξίνπ ζε θαλνληθή θαηάζηαζε απνηειεί έλα θαλνληθφ θπβηθφ κέηξν αεξίνπ (1Nm3). Μνξηαθή κάδα πλεζίδεηαη λα ρξεζηκνπνηείηαη ε κάδα m γηα ηε κέηξεζε ηεο πνζφηεηαο κηαο χιεο. ηα αέξηα ε κέηξεζε ηεο πνζφηεηαο χιεο n κπνξεί λα θαζνξίζεη ηελ πνζφηεηα κνξίσλ πνπ έρνπλ θαζνξηζηεί απφ ηελ ζηαζεξά ηνπ Loschmindt ΝΑ = 6,0022*10 26kmol ε κάδα πνπ πεξηέρεηαη ζε 1kmol είλαη ε κνξηαθή κάδα Μ. Μνξηαθόο όγθνο. ηα αέξηα πνιχ ζπρλά ρξεζηκνπνηείηαη γηα ηνλ πξνζδηνξηζκφ ησλ πνζνηήησλ ν θαλνληθφο φγθνο Vε. Πξφθεηηαη γηα ηνλ φγθν πνπ θαηαιακβάλεη έλα αέξην ζηελ θαλνληθή ηνπ θαηάζηαζε. 13

14 χκθσλα κε ηνλ λφκν ηνπ Avoganto φια ηα αέξηα ζε ίζνπο φγθνπο θάησ απφ ηηο ίδηεο ζπλζήθεο πίεζεο θαη ζεξκνθξαζίαο πεξηέρνπλ ηνλ ίδην φγθν πνπ ιέγεηαη κνξηαθφο φγθνο. Γηα ηελ θαλνληθή θπζηθή θαηάζηαζε πξνθχπηεη ν κνξηαθφο θαλνληθφο φγθνο Vmn Vmn = m3/kmol = 22.4 m3/kmol (1.1) Ππθλόηεηα θαη εηδηθόο όγθνο Pn = m/vn = (v*m)/(n*vmn) = M/Vnm χκθσλα κε ηελ παξαπάλσ ζρέζε κπνξνχκε λα ππνινγίζνπκε ηελ ππθλφηεηα ε φπνηα βξίζθεηαη ζηελ θαλνληθή θαηάζηαζε απφ ηελ κνξηαθή κάδα. Απόιπηε πίεζε Σελ πίεζε ησλ αεξίσλ ηελ κεηξάκε κε ηα καλφκεηξα ή ηα πηεζφκεηξα ζε ζρέζε κε ηελ αηκνζθαηξηθή πίεζε PatmΣφηε ε απφιπηε πίεζε ζα ηζνχηαη κε : Pαπ = Patm + Pκαλ Σν θπζηθφ αέξην είλαη ειαθξχηεξν απφ ηνλ αέξα κε ζρεηηθή ππθλφηεηα 0,55. ε πεξίπησζε δηαξξνήο, δηαθεχγεη πξνο ηελ αηκφζθαηξα ζε αληίζεζε πξνο ην πγξαέξην (LPG) πνπ είλαη βαξχηεξν απφ ηνλ αέξα κε ζρεηηθή ππθλφηεηα 1,8. Ζ Αλψηεξε Θεξκνγφλνο Γχλακε (ΑΘΓ) ηνπ θπζηθνχ αεξίνπ θπκαίλεηαη απφ Kcal/Nm3. Δλψ ΑΘΓ ηνπ πγξαεξίνπ είλαη ζεκαληηθά πςειφηεξε, απφ

15 Kcal/Nm3. Απηφ, ζε ζπλδπαζκφ κε ηε δηαθνξεηηθή ζρεηηθή ππθλφηεηα ησλ δχν θαπζίκσλ, ζεκαίλεη φηη ην θπζηθφ αέξην θαη ην πγξαέξην δελ είλαη άκεζα ελαιιάμηκα κεηαμχ ηνπο, δειαδή, ε ππνθαηάζηαζε ηνπ ελφο απφ ην άιιν απαηηεί ηξνπνπνίεζε ή αληηθαηάζηαζε θαπζηήξσλ. Σα φξηα αλάθιεμεο ηνπ θπζηθνχ αεξίνπ είλαη 4,5% - 15%. Γειαδή, ε θαχζε δελ κπνξεί λα ζπληεξεζεί εάλ ε πεξηεθηηθφηεηα ηνπ αέξα ζε θπζηθφ αέξην είλαη εθηφο απηψλ ησλ νξίσλ. Γηα ην πγξαέξην ηα αληίζηνηρα φξηα αλάθιεμεο είλαη 2% - 9,3%. Γηάθξηζε αεξίσλ ια ηα αέξηα είλαη κίγκαηα θαπζίκσλ θαη αδξαλψλ (κε θαπζίκσλ) αεξίσλ. Σα δηαθξίλακε αλέθαζελ είηε απφ ηελ πξνέιεπζή ηνπο είηε απφ ηνλ ζθνπφ ρξήζεο ηνπο, είηε απφ ηηο ηδηφηεηεο ηνπο. Παιαηφηεξα ην DIN 1340(9,75)πξφηεηλε δηάθξηζε κε βάζε ηελ πεξηνρή πνπ βξίζθεηαη ε αλψηεξε ζεξκνγφλνο δχλακε ηνπο φπσο θαίλεηαη ζηνλ παξαθάησ πίλαθα ΟΜΑΓΑ Αλψηεξε ζεξκνγφλνο Γχλακε Kcal/m 3 MJ/ m 3 Κχξηα ζπζηαηηθά Παξάδεηγκα 1 > 2400 <10 N 2,CO,H 2 Αέξην πςηθακίλσλ CO,H 2,CH 4,N 2 Αέξην πφιεσο CH 4,C n,hm Φπζηθφ Αέξην 4 <14300 >60 C nhm Πξνπάλην Πίλαθαο 1. Γηάθξηζε αεξίσλ 15

16 Τπήξραλ φκσο θαη άιιεο δηαθξίζεηο φπσο : Πησρά ή αζζελή αέξηα κε Ζν < 9 MJ/m 3 =2150 kcal/m 3 Μέζα αέξηα κε Ζν = 9 MJ/m 3 =2150 kcal/ m 3 έσο 3600 kcal/m 3 Ηζρπξά αέξηα κε Ζν = 15 MJ/m =3600 kcal/ m 3 σο 5500 kcal/m 3 Πινχζηα αέξηα κε Ζν = 23 MJ/m 3 =5500 kcal/m 3 Μηα ηέηνηα δηάθξηζε καο δίλεη ηελ εηθφλα γηα ηελ πεξηεθηηθφηεηα ζε Ζ 2 θαη ηελ ππθλφηεηα.ζ δηάθξηζε κε βάζε ηελ πξνέιεπζε φπσο π.ρ αεξίνπ πςηθακίλνπ πδαηαεξίνπ δελ δίλεη ζαθή εηθφλα ησλ ραξαθηεξηζηηθψλ πνπ έρνπλ ελδηαθέξνλ γηα ηε ρξήζε αεξίσλ. ήκεξα δηαθξίλνπκε ηα αέξηα ζε ηξεηο νηθνγέλεηεο γηαηί ζπλδένπλ θαηά θάπνην ηξφπν ηελ πξνέιεπζε κε ηηο ηδηφηεηεο πνπ έρνπλ ελδηαθέξνλ γηα ηε ρξήζε Ο DVGW είλαη ν Γεξκαληθφο ζχλδεζκνο γηα ηα αέξηα θαη χδαηα θαη θαηά ηνλ DVGW-Aibeitsbatt G 260 ηα αέξηα δηαθξίλνληαη ζε ηξεηο νηθνγέλεηεο θαη αλάινγα ζε δχν νκάδεο φπσο θαίλεηαη ζηνλ παξαθάησ πίλαθα 2. Γηεζλείο φξνη θαη ζπκβνιηζκνί πνπ έρνπλ θαζηεξσζεί δηεζλψο είλαη : Cryogenetics αέξηα πνπ πγξνπνηνχληαη ζε ζεξκνθξαζίεο θάησ απφ 150 ν C L.N.G.(Liquified natural gas)θπζηθφ αέξην πγξνπνηεκέλν κε ςχμε. L.P.G (Liquified petroleum gas) πγξνπνηεκέλν πεηξειατθφ αέξην π.ρ βνπηάλην ή πξνπάλην. S.N.G (Substitute or synthetic natural gas) ζπλζεηηθφ αέξην ή ππνθαηάζηαην νηθνγέλεηα χκβνιν Δίδνο αεξίνπ νκάδα 1 S Αέξην πφιεσο ηειαέξην Α. Αέξην πφιεσο Β. Αέξην θνθεξίαο ηειαέξην 2 N Φπζηθφ αέξην L.πησρφ Φ.Α 16

17 H.πινχζην Φ.Α 3 F πγξαέξην Πξνπάλην,βνπηάλην Μείγκα απηψλ Πίλαθαο 2. Οηθνγέλεηεο αεξίσλ Πξέπεη λα επηζεκάλνπκε φηη θαλνληζκνί πξνηείλνπλ φξηα γηα ηηο δηάθνξεο πξνζκείμεηο ησλ αεξίσλ π.ρ γηα ην ζπλνιηθφ πνζνζηφ ηνπ S έρνπλ ηεζεί ηα φξηα γηα κελ ηελ πξψηε νηθνγέλεηα ηα 200mg/m 3 γηα δε ηε δεχηεξε ηα 150mg/m 3 ελψ θαη γηα ηηο δχν νηθνγέλεηεο ε πεξηεθηηθφηεηα ζε Ο 2 δελ επηηξέπεηαη λα είλαη πάλσ απφ 3% θαη φγθνλ. ξηα πνπ ηίζεληαη θαη γηα ηηο άιιεο πξνζκίμεηο φπσο γηα ηνπο πδξαηκνχο, ηε γιπθφδε, ην κνλνμείδην ηνπ άλζξαθα, ηα νμείδηα ηνπ αδψηνπ, ηελ ακκσλία, ην πδξνθπάλην θ.ι.π. Ο επφκελνο πίλαθαο καο δίλεη πεξηζζφηεξα ζηνηρεία γηα ηηο νηθνγέλεηεο 1 θαη 2 πνπ πεξηιακβάλεη θαη ζηνηρεία γηα κίγκαηα πδξνγνλαλζξάθσλ θαη αέξα θπξίσο πγξαεξίνπ θαη αέξα θαη θπζηθνχ αεξίνπ θαη αέξα. Δίδνο αεξίνπ ζχκβνιν Κχξηα ζπζηαηηθά θαηά DIN 51622(11,73) Πξνπάλην C3H8 95%θαηά κάδα (C3H8+C3H6) πεξηζζφηεξν C3H8 Βνπηάλην C4H10 95% θαηά κάδα (C4H10+C4H8) πεξηζζφηεξν C4H10 Μίγκα απηψλ C3H8 + C4H10 Μαx 60% θαηά κάδα πδξνγνλάλζξαθεο C4H10 Πίεζε πξν ησλ ζπζθεπψλ pe =50 mbar Πίλαθαο 3. ηνηρεία γηα ηελ νηθνγέλεηα 3 θαηά DVGW-G260 17

18 Δπίζεο ζηνλ πίλαθα 3 πεξηιακβάλνληαη ζηνηρεία γηα ηελ νηθνγέλεηα 3 ζπλήζσο ηα κίγκαηα απνηεινχληαη απφ 70-90% θαη φγθν απφ πξνπάλην C 3 H 8 θαη 10% θαη φγθν απφ βνπηάλην C 4 H 10. ε ρακειφηεξεο ζεξκνθξαζίεο ην βνπηάλην δπζρεξαίλεη ηελ εμάηκηζε γηα απηφ πξέπεη λα πξνζκηγλίεηαη ζε κηθξέο αλαινγίεο. 2.6 Ιδανικά και πραγματικά αέρια Ηδαληθφ ζεσξείηαη έλα αέξην πνπ αθνινπζεί αθξηβψο ζε φιεο ηηο πηέζεηο ηελ ζεξκηθή θαηαζηαηηθή εμίζσζε P*u=R*T φπνπ : P = ε απφιπηε πίεζε ζε bar U = ν αληίζηνηρνο εηδηθφο φγθνο κάδαο 1 kg ζε m3 / kg R = ε ζηαζεξά ηνπ αεξίνπ ίζε κε kj/kmol.k T = ε ζεξκνθξαζία δε Κ 18

19 ρήκα 1.1. Μεηαβνιή ηνπ ζπληειεζηή ζπκπηεζηφηεηαο Κ ζε ζπλάξηεζε κε ηελ πίεζε ηα δίθηπα κεηαθνξάο ηνπ θπζηθνχ αεξίνπ ζε ππφγεηνπο αγσγνχο πνπ έρεη ζεξκνθξαζία ηεο ηάμεο ησλ 12νC θαη πηέζεηο κέρξη 70 bar κπνξνχκε λα ππνινγίζνπκε πξφρεηξα θαη λα ρξεζηκνπνηήζνπκε ηηκέο πνπ πξνθχπηνπλ κε ηα δεδνκέλα Gerbe. Γηα ην θπζηθφ αέξην Κ=1-(P abs /450bar) Γηα ην αέξην πφιεο Κ=1+(P abs /6200bar) Δηδηθά γηα ην θπζηθφ αέξην πνπ πξνέξρεηαη απφ ηε Ρσζία ε ηηκή ηνπ ζπληειεζηή Κ θαίλεηαη ζηνλ παξαθάησ πίλαθα 19

20 P ( bar ) K P ( bar ) K P ( bar ) K Πίλαθαο 1.1 πληειεζηήο ζπκπηεζηφηεηαο Κ Ρσζηθνχ αεξίνπ 2.7 Ο δείκτησ WOBBE ηαλ θαίγνληαη ζε ζηαζεξή πίεζε, νη δηάθνξνη ηχπνη θπζηθνχ αεξίνπ κε δηαθνξεηηθή ζχζηαζε παξάγνπλ ην ίδην πνζφ ζεξκφηεηαο αλά κνλάδα ρξφλνπ, εάλ νη ιφγνη ηεο ζεξκνγφλνπ δχλακήο ηνπο πξνο ηελ ηεηξαγσληθή ξίδα ζησλ ζρεηηθψλ ππθλνηήησλ (Wobbe index) είλαη ίζνη. Ο δείθηεο Wobbe ζρεηίδεηαη κε ηελ αλψηεξε ή ηελ θαηψηεξε ζεξκνγφλν δχλακε. Απφ ηε ζηηγκή πνπ νη θαπζηήξεο αεξίνπ έρνπλ πεξηνξηζκέλε αλνρή ζηηο δηαθπκάλζεηο ζηε ζεξκνγφλν δχλακε ηνπ αεξίνπ θαπζίκνπ, νη δηαθπκάλζεηο απηέο πξέπεη λα είλαη πεξηνξηζκέλεο. Δπνκέλσο, νη πξνδηαγξαθέο ηνπ θπζηθνχ αεξίνπ θαζνξίδνπλ ζπλήζσο φξηα δείθηε Wobbe θαη φρη ζεξκνγφλνπο δπλάκεηο. πλεπψο, ζπγθεθξηκέλνη ηχπνη θπζηθνχ αεξίνπ κπνξεί λα ρξεηαζηνχλ αλάκημε πξηλ νδεγεζνχλ ζηελ θαηαλάισζε, ή κπνξνχλ λα ιεηηνπξγνχλ μερσξηζηά δίθηπα αγσγψλ κε δηαθνξεηηθά θπζηθά αέξηα, πνπ ζα δηαθνξνπνηνχληαη σο πξνο ηα επίπεδα ηνπ δείθηε Wobbe. 20

21 2.8 Ποιότητα Υυςικού Αερίου Δμ νξηζκνχ ην θπζηθφ αέξην είλαη έλα κίγκα πδξνγνλαλζξάθσλ ζε αέξηα θαηάζηαζε, ην νπνίν απνηειείηαη θπξίσο απφ κεζάλην. Ζ ζχζηαζε ηνπ θπζηθνχ αέξηνπ ζηελ έμνδν ηεο γεψηξεζεο πνηθίιιεη ζεκαληηθά ηφζν σο πξνο ηα ζπζηαηηθά, φζν θαη σο πξνο ηε ζπγθέληξσζε απηψλ ησλ ζπζηαηηθψλ θαη εμαξηάηαη απφ ηα ραξαθηεξηζηηθά ηνπ θάζε ηακηεπηήξα. Αξγφ, νμπγφλν, πδξνγφλν θαη νξγαληθέο ζεηνχρεο ελψζεηο κπνξεί λα πεξηιακβάλνληαη ζηα ζπζηαηηθά ηνπ θπζηθνχ αεξίνπ, ελψ ε ζεκαληηθή πξφνδνο ζηηο αλαιπηηθέο ζπζθεπέο έρεη θάλεη δπλαηή ηελ αλίρλεπζε πνιιψλ άιισλ ζπζηαηηθψλ ζε πνιχ κηθξέο ζπγθεληξψζεηο. Σν πνζνζηφ θάζε ζπζηαηηθνχ ζην θπζηθφ αέξην κπνξεί λα επεξεάζεη ζεκαληηθά ηε κέηξεζε ηεο παξνρήο, ηε ιεηηνπξγία κηαο δηεξγαζίαο θαη πάλσ απφ φια, ηνλ θαηαλαισηή. Γηα ην ιφγν απηφ θαζνξίδνληαη ζπλήζσο πξνδηαγξαθέο ηεο ζχζηαζεο ηνπ. Παξαθάησ δίλνληαη γεληθά θάπνηεο κέγηζηεο ζπγθεληξψζεηο δηαθφξσλ ζπζηαηηθψλ θαη αλαιχνληαη ηα πξνβιήκαηα πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηελ παξνπζία απηψλ ησλ αεξίσλ ζην θπζηθφ αέξην. πγρξφλσο παξνπζηάδνληαη θαη νη πξνδηαγξαθέο ηνπ θπζηθνχ αεξίνπ αλαθνξηθά κε ηε ζεξκαληηθή αμία ηνπ θαη ηε ζεξκνθξαζία. Ομπγφλν. Σν νμπγφλν γεληθά δελ απαληά ζην θπζηθφ αέξην. Μπνξεί φκσο λα εηζρσξήζεη ζηα ζπζηήκαηα δηαλνκήο ρακειήο πίεζεο κέζσ αλεπηζχκεησλ αλνηγκάησλ ( δηαξξνψλ ). Σν νμπγφλν είλαη έληνλα δηαβξσηηθφ κέζν, αθφκε θαη ζε κηθξέο ζπγθεληξψζεηο. Σν πνζνζηφ ηνπ Ο2 ζην θπζηθφ αέξην δελ πξέπεη λα ππεξβαίλεη ην 0,1% θαη φγθν θαη ζα πξέπεη λα ιακβάλεηαη θάζε πξφλνηα ψζηε ην θπζηθφ αέξην λα κελ πεξηέρεη θαζφινπ νμπγφλν. Τδξφζεην. Σν πδξφζεην είλαη έλα ηνμηθφ αέξην, ζρεκαηίδεη φμηλα δηαιχκαηα ζε επαθή κε ην λεξφ, είλαη έληνλα δηαβξσηηθφ ( π.ρ. ζην ραιθφ θαη ζηα 21

22 θξάκαηα ηνπ ) θαη έρεη έληνλε νζκή, ε νπνία κπνξεί λα επεξεάζεη θαη λα κεηαβάιιεη ηελ ραξαθηεξηζηηθή νζκή ηνπ θπζηθνχ αεξίνπ. Ζ ζπγθέληξσζε ηνπ πδξφζεηνπ ζην θπζηθφ αέξην δελ ζα πξέπεη λα μεπεξλά ηα 5,7 mg/m3. Μεξθαπηάλεο. Οη κεξθαπηάλεο έρνπλ έληνλε νζκή θαη ε ζπγθέληξσζε ηνπο ζην θπζηθφ αέξην δελ πξέπεη λα ππεξβαίλεη ηα 3 ppmv. Οιηθφ ζείν. Ζ ζπγθέληξσζε ηνπ ζείνπ ζα πξέπεη λα είλαη κηθξφηεξε ησλ 20 mg/m3 ( ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ ηνπ πδξφζεηνπ θαη ησλ κεξθαπηαλψλ ). Γηνμείδην ηνπ άλζξαθα. Σν δηνμείδην ηνπ άλζξαθα, φπσο θαη ην λεξφ, ην νμπγφλν, ην άδσην, ην πδξφζεην θ.η.ι., δελ ζπλεηζθέξεη ζηελ ζεξκαληηθή αμία ηνπ θπζηθνχ αεξίνπ θαη γη απηφ ε ζπγθέληξσζε ηνπ πξέπεη λα είλαη φζν ην δπλαηφλ κηθξφηεξε. Δίλαη έλα αδξαλέο θαη κε ηνμηθφ αέξην. Ζ παξνπζία ηνπ άλζξαθα ( φπσο θαη ηνπ αδψηνπ ) πεξηπιέθεη ηνλ ππνινγηζκφ ηνπ ζπληειεζηή ζπκπηεζηφηεηαο ηνπ θπζηθνχ αεξίνπ, ελψ κε ην λεξφ δεκηνπξγεί φμηλα δηαβξσηηθά δηαιχκαηα. Σν πνζνζηφ ζην θπζηθφ αέξην πξέπεη λα είλαη κηθξφηεξν ηνπ 2% θαη φγθν. Άδσην. Σν άδσην είλαη έλα αδξαλέο θαη κε ηνμηθφ αέξην, αιιά αλαθνξηθά κε ην θπζηθφ αέξην θαηαιακβάλεη πνιχηηκν ρψξν, κεηψλνληαο έηζη ηελ ρσξεηηθφηεηα ησλ αγσγψλ κεηαθνξάο, θαη θαηαλαιψλεηαη ελέξγεηα γηα ηε κεηαθνξά ηνπ. Δπηπιένλ κπνξεί λα δεκηνπξγήζεη πξνβιήκαηα ζηελ έμνδν ηνπ θαπζηήξα αεξίνπ αλπςψλνληαο ηε θιφγα. Σν πνζνζηφ ηνπ αδψηνπ ζην θπζηθφ αέξην δελ πξέπεη λα ππεξβαίλεη ην 3% θαη φγθν. Ηζνπεληάλην θαη βαξχηεξνη πδξνγνλάλζξαθεο. Μπνξνχλ λα πγξνπνηεζνχλ ζηνπο αγσγνχο κεηαθνξάο, δεκηνπξγψληαο ιεηηνπξγηθά πξνβιήκαηα θαη πξνβιήκαηα ζηνπο θαηαλαισηέο. Σα πγξά ζπζηαηηθά ζε κεγάιεο ζπγθεληξψζεηο κεηψλνπλ ηελ ρσξεηηθφηεηα ησλ αγσγψλ κεηαθνξάο. Ζ παξνπζία ηζνπεληαλίνπ θαη βαξχηεξσλ πδξνγνλαλζξάθσλ κεηψλεη ηελ 22

23 απνηειεζκαηηθφηεηα ηεο δηαδηθαζίαο πξνζζήθεο ηεο ραξαθηεξηζηηθήο νζκήο ηνπ θπζηθνχ αεξίνπ. Σν θπζηθφ αέξην δελ ζα πξέπεη λα πεξηέρεη πεξηζζφηεξν απφ πεξίπνπ 25 ml/m3 πγξνχο πδξνγνλάλζξαθεο. Νεξφ. Σν θπζηθφ αέξην δελ ζα πξέπεη λα πεξηέρεη λεξφ ( θαη άιια πγξά ) ζηηο ζπλζήθεο ζεξκνθξαζίαο θαη πίεζεο πνπ γίλεηαη ε δηαλνκή ηνπ. Σν λεξφ, ζε ρακειέο ζεξκνθξαζίεο θαη πςειέο πηέζεηο, δεκηνπξγεί κε ην κεζάλην θαη ηνπο άιινπο ειαθξχο πδξνγνλάλζξαθεο ελπδαησκέλεο ζηεξεέο νπζίεο ( ελπδξίηεο ), νη νπνίεο κπνξνχλ λα πξνθαιέζνπλ ζεκαληηθά ιεηηνπξγηθά πξνβιήκαηα, θαη πξνθαιεί δηάβξσζε ησλ κεηαιιηθψλ επηθαλεηψλ. Γεληθά, ην θπζηθφ αέξην δελ πξέπεη λα πεξηέρεη πάλσ απφ 0,1 g/m3. Τδξνγφλν θαη άιια αέξηα. Σν θπζηθφ αέξην δελ πξέπεη λα πεξηέρεη κνλνμείδην ηνπ άλζξαθα, αινγφλα ή αθφξεζηνπο πδξνγνλάλζξαθεο, ελψ ε ζπγθέληξσζε ηνπ πδξνγφλνπ δελ πξέπεη λα ππεξβαίλεη ηα 400 ppmv. θφλε θαη ζηεξεά ζπζηαηηθά. Σν θπζηθφ αέξην πνπ πξννξίδεηαη γηα εκπνξηθή ρξήζε πξέπεη λα είλαη εληειψο απαιιαγκέλν απφ ζθφλεο θαη ζηεξεέο νπζίεο. Θεξκνθξαζία. Ζ πςειή ζεξκνθξαζία κπνξεί λα είλαη επηβιαβήο ζηηο πξνζηαηεπηηθέο επηθαιχςεηο ησλ αγσγψλ, ελψ πνιχ ρακειέο ζεξκνθξαζίεο κπνξνχλ λα πξνθαιέζνπλ πξνβιήκαηα ιφγσ ηεο δεκηνπξγίαο πάγνπ θαη ελπδξηηψλ. Θεξκαληηθή αμία. Ζ ζεξκνγφλνο δχλακε, ζε εκεξήζηα, κεληαία ή εηήζηα βάζε, δελ πξέπεη λα είλαη κηθξφηεξε απφ 36, νχηε κεγαιχηεξε απφ 44 MJ/m3. 23

24 ΚΔΦΑΛΑΙΟ ΤΣΗΜΑΣΑ ΜΔΣΡΗΗ ΦΤΙΚΟΤ ΑΔΡΙΟΤ Ο πξνζδηνξηζκφο ηεο παξνρήο ελφο αεξίνπ είλαη ε κέηξεζε ηεο πνζφηεηαο (θαηά φγθν ή θαηά κάδα) πνπ θπθινθνξεί ζε έλα αγσγφ ζηε κνλάδα ηνπ ρξφλνπ έρεη κεγάιε ζεκαζία ηφζν γηα ηερληθνχο φζν θαη γηα νηθνλνκηθνχο ιφγνπο.λφγσ ηεο κεγάιεο ηνπ ζεκαζίαο θαηαζθεπάζηεθαλ πνιιέο ζπζθεπέο θαη ζπζηήκαηα κε δηαθνξεηηθφ ηξφπν ιεηηνπξγίαο αιιά εμππεξεηψληαο ηνλ ίδην ζθνπφ πνπ είλαη λα ππάξρνπλ ηα πιένλ θαηάιιεια θαη έγθπξα φξγαλα αθξηβείαο γηα λα γίλνληαη νη κεηξήζεηο. Οη πην δηαδεδνκέλεο ζήκεξα ζπζθεπέο γηα ηε κέηξεζε παξνρήο ηνπ θπζηθνχ αεξίνπ θαηαηάζζνληαη ζε ηξεηο θαηεγνξίεο. - κεηξεηέο δηαθνξηθήο πίεζεο - κεηξεηέο ηαρχηεηαο - νγθνκεηξηθνί κεηξεηέο 3.1 Μετρητέσ διαφορικήσ πίεςησ Οη κεηξεηέο δηαθνξηθήο πίεζεο δηαθξίλνληαη ζε δχν ηχπνπ : ηνπο κεηξεηέο Venturi θαη ηνπο κεηξεηέο κεηαβιεηνχ ζηνκίνπ. ηνπο κεηξεηέο Venturi ε παξνρή ηνπ αεξίνπ πξνθχπηεη απφ ηελ εχξεζε ηεο δηαθνξηθήο πίεζεο πνπ αλαπηχζζεηαη ζε κηα ζηξαγγαιηζηηθή δηάηαμε πνπ ηνπνζεηείηαη ζην θαηάιιειν ζεκείν ηνπ αγσγνχ κέζα απφ ηνλ νπνίν αγσγφ πεξλά ην αέξην. Απηά ηα φξγαλα ρξεζηκνπνηνχληαη ζπλήζσο γηα λα κεηξψληαο κεγάιεο παξνρέο φπσο ζε βηνκεραληθέο εγθαηαζηάζεηο θαη έρνπλ ηελ δπλαηφηεηα λα δείρλνπλ θαη λα θαηαγξάθνπλ ηελ ζηηγκηαία παξνρή. Οη κεηξήζεηο απηέο απνηππψλνληαη θαη 24

25 θαηαγξάθνληαη ζε δηαγξακκαηηθφ ραξηί ή αθφκε έρνπλ ηελ δπλαηφηεηα λα δίλνπλ θαη αζξνηζηηθά, ζπγθεληξσηηθά απνηειέζκαηα. ηνπο κεηξεηέο κεηαβιεηνχ ζηνκίνπ ε ιεηηνπξγία ηνπο βαζίδεηαη ζηελ αξρή ηεο ίδηαο ιεηηνπξγίαο κε ηνπο κεηξεηέο Venturi θαη είλαη θνηλά γλσζηνί σο ξνφκεηξα. Ζ δηαθνξά ηνπο φκσο έγθεηηαη ζηε δηαηνκή ηεο εμφδνπ ηεο ζηξαγγαιηζηηθήο δηάηαμεο. Δλψ ζηνπο κεηξεηέο Venturi ε δηαηνκή είλαη ζηαζεξή ε δηαθνξηθή πίεζε κεηαβάιιεηαη αλάινγά κε ηελ ηαρχηεηα δειαδή αλάινγα κε ηελ παξνρή. Αληίζεηα ζηα ξνφκεηξα ε δηαθνξηθή πίεζε πάλσ θαη θάησ απφ ηνλ πισηφ δείθηε παξακέλεη ζηαζεξή ελψ κεηαβάιιεηαη ε δηαηνκή εμφδνπ. Δπνκέλσο ε ηηκή ηεο παξνρήο είλαη αλάινγε πξνο ηελ ίδηα ηε δηαηνκή. 3.2 Οι μετρητέσ ταχύτητασ Με ηνπο κεηξεηέο ηαρχηεηαο πξνζδηνξίδεηαη ε παξνρή ηνπ ξεπζηνχ πνπ πεξλά κέζα απφ έλα αγσγφ κέζσ ηεο ηαρχηεηαο ηνπ. Πξαγκαηηθά φηαλ έρνπκε δεδνκέλν ην εκβαδφλ ηεο δηαηνκήο ηεο δηέιεπζεο ηνπ κε ηε κέηξεζε ηεο ηαρχηεηαο κπνξνχκε λα ππνινγίζνπκε ηελ παξνρή ζχκθσλα κε ηνπο παξά θάησ ηχπνπο Q = A*V Q = A*V *3600 φπνπ : Q = ε παξνρή ηνπ ξεπζηνχ ζε m 3 /sec Α = ην εκβαδφλ δηέιεπζεο ζε m 2 V = ε ηαρχηεηα ηνπ ξεπζηνχ ζε m/sec Ο ζσιήλαο Pilot είλαη ν πην απιφο ηχπνο κεηξεηή ηαρχηεηαο πνπ κπνξνχκε λα έρνπκε ηελ άκεζε κέηξεζε ηεο παξνρήο κε ην λα πξνζδηνξίδνπκε ηελ δπλακηθή πίεζε θαη επνκέλσο ηελ ηαρχηεηα ηνπ δηεξρφκελνπ ξεπζηνχ απφ ηνλ αγσγφ. Ο πιένλ δηαδεδνκέλνο θαη γλσζηφο ηχπνο κεηξεηή ηεο ηαρχηεηαο είλαη ν κεηξεηήο κε ζηξφβηιν ή θηεξσηή. 25

26 Απηή ε ζπζθεπή απνδείρηεθε φηη είλαη πεξηζζφηεξε αθξηβήο απφ ηνλ ζσιήλα Pilot θαη επί πιένλ επηηξέπεη ηελ κέηξεζε ηεο παξνρήο απεπζείαο κέζσ κηαο δηάηαμεο αζξνηζηηθήο. ε απηνχο ηνπο κεηξεηέο ην ξεπζηφ δηέξρεηαη κέζα απφ ηα πηεξχγηα ελφο ζηξνβίινπ θαη κεηαδίδεη κηα δηαδεδνκέλε ηαρχηεηα πνπ είλαη επζέσο αλάινγε πξνο ηελ ηαρχηεηα ηνπ αεξίνπ θαη άξα πξνο ηελ παξνρή. Έλαο θαηάιιεινο κεραληζκφο κεηαδίδεη ηελ θίλεζε ηνπ άμνλα ηνπ ζηξνβίινπ ζε έλαλ αζξνηζηή πνπ καο δείρλεη θαη ηνλ φγθν ηνπ αεξίνπ πνπ παξέρεη 3.3 Ογκομετρικοί μετρητέσ. Οη νγθνκεηξηθνί κεηξεηέο ρξεζηκνπνηνχληαη ζε κηθξέο θαη κεζαίεο θαηαλαιψζεηο θαη αληίζεηα κε ηνπο κεηξεηέο πνπ είδακε κέρξη ηψξα καο επηηξέπνπλ λα κεηξήζνπκε άκεζα ηνλ φγθν ηνπ αεξίνπ πνπ θπθινθνξεί ζηνλ αγσγφ αιιά δελ καο επηηξέπεη λα κεηξήζνπκε ηελ ζηηγκηαία παξνρή άκεζα. Καη πξαγκαηηθά ην αέξην πνπ δηέξρεηαη απφ ηνλ κεηξεηή θαηαιακβάλεη νξηζκέλν φγθν ζηαζεξφ θαη κεηαδίδεη ηελ θίλεζε κέζα απφ θαηάιιεινπο κεραληζκνχο ζε κηα δηάηαμε πνπ δείρλεη ηελ έλδεημε ηνπ αεξίνπ πνπ θαηαλαιψζεθε. Οη νγθνκεηξηθνί απηνί κεηξεηέο δηαθξίλνληαη αλάινγα κε ηα ηερλνινγηθά θαη ιεηηνπξγηθά ηνπο γλσξίζκαηα : ζε πδξαπιηθνχο κεηξεηέο ζε κεηξεηέο ειαίνπ ζε κεηξεηέο δηαθξάγκαηνο θαη ζε κεηξεηέο κε ζπκπιεθφκελνπο ζηξνθείο. Οη δχν πξψηνη ηχπνη κεηξεηψλ δελ ρξεζηκνπνηνχληαη πιένλ θαη γηα απηφ ζα αλαθεξζνχκε κφλν ζηελ πεξηγξαθή ησλ κεηξεηψλ δηαθξάγκαηνο θαη ζηνπο κεηξεηέο κε ζπκπιεθφκελνπο ζηξνθείο. 26

27 Οη κεηξεηέο δηαθξάγκαηνο απνηεινχληαη απφ δχν θηβψηηα κε κεηαιιηθά ηνηρψκαηα πνπ νλνκάδνληαη θηβψηηα δηαθξάγκαηνο. ε απηφλ ηνλ ηχπν αλήθνπλ νη θιαζζηθνί νηθηαθνί κεηξεηέο. Δηδηθφηεξα ην θάζε θηβψηην δηαηξείηαη δε δχν ρψξνπο κέηξεζεο απφ έλα ζηεγαλφ δηάθξαγκα πνπ είλαη κηα εχθακπηε κεκβξάλε δεξκάηηλε θαη πξνζηαηεχεηαη απφ δχν κεηαιιηθέο πιάθεο άθακπηεο. Με ηνλ ζσιήλα εηζφδνπ ηνπ αεξίνπ ζηνλ κεηξεηή ν έλαο απφ ηνπο ρψξνπο κέηξεζεο ηνπ δηαθξάγκαηνο θάζε θηβσηίνπ κπαίλεη ζε ιεηηνπξγία κέζσ ηνπ <<ζπξηαξηνχ δηαλνκήο >> ελψ ν άιινο ρψξνο κε ηνλ ζσιήλα εμφδνπ ηνπ αεξίνπ απφ ηνλ κεηξεηή. Έηζη φηαλ γίλεηαη ε είζνδνο ηνπ αεξίνπ θαη κε ηελ επίδξαζε ηεο πηέζεψο ηνπ ην δηάθξαγκα κεηαηνπίδεηαη έηζη ψζηε λα αδεηάδεη ν έλαο ρψξνο ηνπ θηβσηίνπ θαη λα γεκίδεη ν άιινο. ηαλ ην δηάθξαγκα θηάζεη ζην ηέινο ηεο δηαδξνκήο ηνπ ηα φξγαλα δηαλνκήο ελεξγνχλ ψζηε αληηζηξέθεηαη ε θίλεζε ηνπ. Οη κεηξεηέο κε ζπκπιεθφκελνπο ζηξνθείο έρνπλ έλδεημε εθαξκνγήο φζν ζε αζηηθέο φζν θαη ζε βηνκεραληθέο ρξήζεηο. Καηαζθεπάδνληαη ινηπφλ γηα παξνρέο απφ 60 έσο 7500 m 3 /h ππφ πίεζε θαη ζεξκνθξαζία ιεηηνπξγίαο ηνπ αεξίνπ. Σψξα ιεηηνπξγηθά απηνί νη κεηξεηέο απνηεινχληαη απφ έλα θέιπθνο ρπηνζηδήξνπ κε ελζσκαησκέλεο ηηο ππνδνρέο εηζφδνπ θαη εμφδνπ ηνπ αεξίνπ. ην εζσηεξηθφ ηνπο πεξηζηξέθνληαη κε αληίζεηε θνξά δχν ζπκπιεγκέλνη ζηξνθείο κε ηε βνήζεηα γξαλαδηψλ. Αλ δνχκε ηνπο ζηξνθείο ζην πξνθίι απηφ έρεη ζρήκα νθηψ θαη είλαη ηέηνηα ε θαηαζθεπή ηνπ ψζηε φζν δηαξθεί ε πεξηζηξνθή ηνπ νη ζηξνθείο λα εθάπηνληαη κεηαμχ ηνπο ζπλέρεηα. Έηζη ινηπφλ ην αέξην πνπ κπαίλεη ζηνλ κεηξεηή πξνθαιεί κε ηελ πίεζή ηνπ πεξηζηξνθή ησλ ζηξνθέσλ θαη θαηά ηελ πιήξε πεξηζηξνθή απηψλ πνπ είλαη έλαο θχθινο ηνπ κεηξεηή πεξλά απφ ηελ ζπζθεπή κέηξεζεο έλαο νξηζκέλνο φγθνο αεξίνπ πνπ ζε κηα αζξνηζηηθή δηάηαμε κνριψλ θαη γξαλαδηψλ δέρεηαη ηελ θίλεζε πνπ κεηαδίδνπλ νη ζηξνθείο θαη θαηαγξάθεηαη ν παξερφκελνο φγθνο. 27

28 ΚΔΦΑΛΑΙΟ ΥΡΗΔΙ ΣΟΤ ΦΤΙΚΟΤ ΑΔΡΙΟΤ ΚΑΙ ΟΙ ΔΠΙΠΣΩΔΙ ΣΟ ΠΔΡΙΒΑΛΛΟΝ 4.1Υυςικό Αέριο Και Περιβάλλον Ζ πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο απνηειεί έλαλ απφ ηνπο ηξεηο θχξηνπο ζηφρνπο, καδί κε ηελ νηθνλνκηθή αληαγσληζηηθφηεηα θαη ηελ αζθάιεηα εθνδηαζκνχ, ηεο ελεξγεηαθήο πνιηηηθήο ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο πνπ πηνζέηεζε θαη ε Διιάδα. Οη επελδχζεηο θαη ηα πξνγξάκκαηα πνπ πινπνηνχληαη ιακβάλνπλ ππφςε πάληα ηνπο πεξηβαιινληηθνχο ζηφρνπο πνπ έρνπλ ηεζεί. Σν θπζηθφ αέξην εμάγεηαη απφ θπζηθέο θνηιφηεηεο, ππφγεηεο ή ππνζαιάζζηεο θαη είλαη απφ ηηο πιένλ θαζαξέο κνξθέο πξσηνγελνχο ελέξγεηαο, φπσο ιέεη θαη ην φλνκα ηνπ. Γειαδή δελ είλαη βηνκεραληθφ πξντφλ φπσο ηα θσηαέξην θαη ην πγξαέξην. Σν θπζηθφ αέξην, επεηδή αθξηβψο είλαη θπζηθφ, φηαλ θαίγεηαη εθπέκπεη ειάρηζηεο πνζφηεηεο ζηεξεψλ ζσκαηηδίσλ, ιηγφηεξν κνλνμείδην θαη δηνμείδην ηνπ άλζξαθα απ ην πεηξέιαην θαη θαζφινπ δηνμείδην ηνπ ζείνπ. Δμαηηίαο ηεο έιιεηςεο ζείνπ ην θπζηθφ αέξην απνηειεί ηελ πιένλ θαζαξή θαη ιηγφηεξν ξππνγφλν πεγή ελέξγεηαο πνπ ππάξρεη ζήκεξα. Ζ ρξεζηκνπνίεζε ηνπ ζε θεληξηθέο ζεξκάλζεηο, βηνκεραλίεο θαη βηνηερλίεο ζα πξνζηαηεχζεη πξψηα απφ φια ηελ πγεία καο ελψ ζα πξνζηαηεπζνχλ απνηειεζκαηηθά θαη ηα κλεκεία ηεο πνιηηηζηηθήο καο θιεξνλνκηάο, ην νπνία ηφζν 28

29 έρνπλ ππνθέξεη απφ ηε ρξήζε ησλ πγξψλ θαπζίκσλ. Σα νηθνινγηθά πιενλεθηήκαηα ηνπ θπζηθνχ αεξίνπ είλαη: Κακία δηεξγαζία κεηαηξνπήο ηνπ. Μεηαθνξά ζηελ μεξά κέζα ζην έδαθνο. Με δειεηεξηψδεο γηα ην έδαθνο θαη ηα χδαηα. ρεδφλ θαζαξφ απφ ην ζείν. Καζαξφ απφ νξγαληθά ζπλδεδεκέλν άδσην. Καζαξφ απφ ζθφλε. Καζαξφ απφ βαξέα κέηαιια Καχζε ρσξίο παξαγσγή βιαβεξψλ νπζηψλ. Καχζε κε ζρεηηθά ρακειή παξαγσγή CO2. Καχζε ρσξίο παξαγσγή αηζάιεο. Καλέλα πξφβιεκα επεμεξγαζίαο θαπζαεξίσλ. 4.2 Εκπομπέσ Γενικά Σν θπζηθφ αέξην είλαη ε θαζαξφηεξε πεγή πξσηνγελνχο ελέξγεηαο, κεηά ηηο αλαλεψζηκεο κνξθέο. Σα κεγέζε ησλ εθπεκπφκελσλ ξχπσλ είλαη ζαθψο κηθξφηεξα ζε ζρέζε κε ην πεηξέιαην ή ην θάξβνπλν, αθνχ έρεη ιηγφηεξεο εθπνκπέο ζείνπ, άλζξαθα θαη αδψηνπ, θαη δελ έρεη ζρεδφλ θαζφινπ ππνιεηπφκελα ζσκαηίδηα κεηά ηελ θαχζε ηνπ. Δπίζεο ε βειηίσζε ηνπ βαζκνχ απφδνζεο κεηψλεη ηε ζπλνιηθή θαηαλάισζε θαπζίκνπ θαη ζπλεπψο πεξηνξίδεη ηελ αηκνζθαηξηθή ξχπαλζε. Σν γεγνλφο φηη είλαη θαζαξφ θαχζηκν είλαη ν ιφγνο πνπ ε ρξήζε ηνπ θπζηθνχ αεξίνπ, εηδηθά γηα παξαγσγή ειεθηξηζκνχ, έρεη απμεζεί ηφζν πνιχ θαη αλακέλεηαη λα απμεζεί θαη άιιν ζην κέιινλ. 29

30 Δθπεκπφκελνη ξχπνη θπζηθνχ αεξίνπ, ζε ζρέζε κε άιια θαχζηκα θαηά ηελ θαχζε είλαη : 30

31 ηνπο πίλαθεο απηνχο θαίλεηαη θαζαξά ε κεγάιε δηαθνξά ηνπ θπζηθνχ αεξίνπ ζε ζρέζε κε ηα άιια θαχζηκα αθνχ νη εθπνκπέο θαηά ηελ θαχζε ηνπ είλαη ζπληξηπηηθά κηθξφηεξεο. Πην ζπγθεθξηκέλα εμαιείθνληαη ηα εθπεκπφκελα δηνμείδηα ηνπ ζείνπ, κεηψλνληαη ζεκαληηθά ηα αησξνχκελα ζσκαηίδηα θαη έρνπκε κείσζε ηνπ δηνμεηδίνπ ηνπ αδψηνπ θαη άλζξαθα. πσο έρνπκε δεη θαη ζηνλ πίλαθα 2.1, ην θπζηθφ αέξην εθπέκπεη ζε ζρέζε κε ην καδνχη : θνξέο ιηγφηεξν δηνμείδην ηνπ ζείνπ ( SO2 ) 2 θνξέο ιηγφηεξν κνλνμείδην ηνπ άλζξαθα ( CO ) 24 θνξέο ιηγφηεξα ζσκαηίδηα. 3 θνξέο ιηγφηεξνπο άθαπηνπο πδξνγνλάλζξαθεο. 1,7 θνξέο ιηγφηεξα νμείδηα ηνπ αδψηνπ ( NOX ). 31

32 Ζ θχξηα αηηία ηεο αηκνζθαηξηθήο ξχπαλζεο είλαη ε ρξήζε θαπζίκσλ γηα ηελ παξαγσγή ελέξγεηαο. Δίλαη αλαγθαίν ινηπφλ απφ δσ θαη πέξα νη ελεξγεηαθέο επηινγέο ηεο ρψξαο καο λα ζπλδπάδνπλ ηελ αλάπηπμε κε ηελ πεξηβαιινληηθή πξνζηαζία. 4.3 Φρήςεισ του Υυςικού Αερίου. Σν θπζηθφ αέξην έρεη έλα κεγάιν πεδίν εθαξκνγήο ηνπ δηφηη έρεη ζεκαληηθφηαηα πιενλεθηήκαηα ζε ζρέζε κε ηα άιια θαχζηκα. Σν θπζηθφ αέξην κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί ηφζν ζηε βηνκεραλία, απφ ηνπο επαγγεικαηίεο θαη ηα εξγνζηάζηα παξαγσγήο ειεθηξηζκνχ, φζν θαη ζην ζπίηη. Ζ νηθηαθή ρξήζε αθνξά θπξίσο ζηελ θεληξηθή ή ηελ αηνκηθή ζέξκαλζε, ζην δεζηφ λεξφ, ην καγείξεκα θαη ηνλ θιηκαηηζκφ. Σα πιενλεθηήκαηα θαηά ηελ νηθηαθή ρξήζε, ηδηαίηεξα ζηε ζέξκαλζε, πξνέξρνληαη απφ ην γεγνλφο φηη ν θάζε ηδηνθηήηεο δηακεξίζκαηνο / νηθίαο κπνξεί λα έρεη ην δηθφ ηνπ ιέβεηα, ηνλ νπνίν επηιέγεη πφηε ζα ελεξγνπνηήζεη θαη πιεξψλεη κφλν γηα φζν αέξην θαηαλαιψζεη, ρσξίο πξνθαηαβνιή ρξεκάησλ. Πξφθεηηαη, δειαδή, γηα κηα πεξηζζφηεξν πξαθηηθή ιχζε ζε ζρέζε κε ηε ρξήζε πεηξειαίνπ. Δμάιινπ, ηα ηηκνιφγηά ηνπ είλαη ζπλήζσο πην θζελά ηφζν απφ ην πεηξέιαην φζν θαη απφ ην ειεθηξηθφ ξεχκα, θαη ν θαηαλαισηήο ζε κεζν-καθξνπξφζεζκε βάζε εμνηθνλνκεί ρξήκαηα. Δπίζεο, εμνηθνλνκείηαη ρψξνο ζηελ θαηνηθία, αθνχ δελ απαηηείηαη ε δέζκεπζε ρψξνπ γηα δεμακελή πεηξειαίνπ, δελ απαηηείηαη ζπρλή ζπληήξεζε ησλ εγθαηαζηάζεσλ, δελ πξνθαιείηαη ξχπαλζε θαη παξαηείλεηαη ε δηάξθεηα δσήο ησλ ζπζθεπψλ θαη ηνπ εμνπιηζκνχ. Αθφκε, ζε αληίζεζε κε ην πεηξέιαην, πνπ ρξεηάδεηαη παξαγγειίεο θαη παξαιαβέο αλά ηαθηά δηαζηήκαηα, ε ξνή ηνπ αεξίνπ είλαη ζπλερήο 32

33 Ζ ρξήζε θπζηθνχ αεξίνπ έρεη επεξγεηηθά απνηειέζκαηα θαη ζην πεξηβάιινλ. Ζ θαχζε ηνπ δεκηνπξγεί ηε κηθξφηεξε ξχπαλζε ζε ζρέζε κε ηα ινηπά ζπκβαηηθά θαχζηκα, ζπκβάιιεη πεξηνξηζκέλα ζην θαηλφκελν ηνπ ζεξκνθεπίνπ, αθνχ παξάγεη κηθξφηεξεο πνζφηεηεο δηνμεηδίνπ ηνπ άλζξαθα ζε ζρέζε κε ην πεηξέιαην, θαη δελ πξνθαιεί φμηλε βξνρή, θαζψο δελ πεξηέρεη θαζφινπ ζείν. πκβάιιεη, ινηπφλ, ζηελ πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο, γηα ηελ νπνία έρνπκε δεζκεπηεί θαη δηεζλψο σο ρψξα. Δπλνείηαη, επίζεο, ε ρξήζε ηνπ θπζηθνχ αεξίνπ ζηε βηνκεραλία γηαηί απμάλεη ηελ ελεξγεηαθή απφδνζε, κεηψλεη ην ιεηηνπξγηθφ θφζηνο γηα ηε δηαρείξηζε θαπζίκνπ, βειηηψλεη ηελ πνηφηεηα ησλ πξντφλησλ θαη πεξηνξίδεη ηε ξχπαλζε ηνπ πεξηβάιινληνο. Γηα ηνπο ίδηνπο ιφγνπο ρξεζηκνπνηείηαη φιν θαη πεξηζζφηεξν απφ κηθξνχο επαγγεικαηίεο, ελψ ζρεδηάδεηαη ε επξχηεξε ρξήζε ηνπ θαη ζε άιινπο ηνκείο, φπσο ζηελ απηνθίλεζε. Ο πεξηνξηζκφο ηεο ρξήζεο πεηξειαίνπ, πνπ ηδηαίηεξα ζηε ρψξα καο είλαη επξεία, αλακέλεηαη λα αιιάμεη ζεκαληηθά ην ελεξγεηαθφ καο ηζνδχγην θαη λα κεηψζεη ηελ εμάξηεζή καο απφ ην «καχξν ρξπζφ», εμάξηεζε ε νπνία, ιφγσ ηεο αλφδνπ ηεο ηηκήο ηνπ ηα ηειεπηαία ρξφληα, επηβαξχλεη ζεκαληηθά ηελ εζληθή νηθνλνκία ηεο Διιάδαο. Ζ δηαθνξνπνίεζε ησλ πεγψλ πξνκήζεηαο, εμάιινπ, απνηειεί δηθιείδα αζθαιείαο γηα ηνλ ελεξγεηαθφ εθνδηαζκφ κηαο ρψξαο ρήκα 3.1:Αλακελφκελε θαηαλνκή θαηαλάισζεο Φ.Α ζηελ Διιάδα 33

34 4.4 Φρήςεισ και πλεονεκτήματα Υυςικού Αερίου ανά Σομέα 1.Απνηειεί Καύζηκν. Απηφ ζεκαίλεη φηη κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί ηελ Ζιεθηξνπαξαγσγή (δειαδή ηελ παξαγσγή ειεθηξηθήο ελέξγεηαο ζε ζεξκνειεθηξηθνχο ζηαζκνχο) σο «δεπηεξνγελέο» θαχζηκν ηε πκπαξαγσγή Ζιεθηξηζκνχ θαη Θεξκφηεηαο γηα ηελ παξαγσγή ζεξκφηεηαο θαη ηελ άκεζε ππνθαηάζηαζε ηνπ ειεθηξηζκνχ σο «πξσηνγελέο» θαχζηκν. ηνλ Δκπνξηθφ ηνκέα, γηα ζέξκαλζε ρψξσλ, παξαγσγή δεζηνχ λεξνχ ρξήζεσο θαη ζε άιιεο εμεηδηθεπκέλεο ρξήζεηο σο «πξσηνγελέο» θαχζηκν. ηνλ Οηθηαθφ ηνκέα, ηέινο, γηα ζέξκαλζε ρψξσλ, παξαγσγή δεζηνχ λεξνχ ρξήζεσο αιιά θαη καγείξεκα σο «πξσηνγελέο θαχζηκν 2.Πξώηε ύιε ηεο ρεκηθήο Βηνκεραλίαο. Απηφ ζεκαίλεη φηη κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί ζηνλ Βηνκεραληθφ-Βηνηερληθφ ηνκέα ζαλ πξψηε χιε γηα ηελ παξαγσγή ρεκηθψλ πξντφλησλ (θπξίσο ακκσλία κεζαλφιε) θαζψο θαη ζεηξάο πξντφλησλ απφ πιαζηηθά πιηθά κέρξη ιηπάζκαηα. Πην ζπγθεθξηκέλα ππάξρνπλ δηάθνξεο ρξήζεηο θπζηθνχ αεξίνπ ζε βηνκεραλίεο ηζηκέληνπ, κεηάιισλ, πάινπ, νηθνδνκηθψλ πιηθψλ θαη ζε δηάθνξεο βηνκεραλίεο γηα εμεηδηθεπκέλεο μεξάλζεηο. Απφ ηελ άιιε ρξεζηκνπνηείηαη θαη γηα ίδηα ρξήζε φπσο ζέξκαλζε. Σαπηφρξνλα, γίλεηαη πξνζπάζεηα γηα ηελ επέθηαζε θαη ηελ εδξαίσζε ηεο ρξήζεο ηνπ Φπζηθνχ Αεξίνπ θαη ζε λένπο ηνκείο δξαζηεξηνηήησλ, φπσο είλαη: ε Αεξηνθίλεζε Ορεκάησλ, (θπξίσο ιεσθνξείσλ θαη θνξηεγψλ) ε παξαγσγή ελέξγεηαο απφ Μνλάδεο Κπςειψλ Καπζίκνπ θαη 34

35 ε ρξήζε ηνπ Φπζηθνχ Αεξίνπ ζε Θεξκνθήπηα. 4.5Φρήςη φυςικού αερίου ςτον εμπορικό τομέα Σν Φπζηθφ Αέξην πξνζθέξεη πιενλεθηήκαηα θαη ζηνλ εκπνξηθφ ηνκέα, ν νπνίνο πεξηιακβάλεη ηηο παξαθάησ θαηεγνξίεο θαηαλαισηψλ: Ξελνδνρεία θαη Ννζνθνκεία Δζηηαηφξηα-Δξγαζηήξηα Εαραξνπιαζηηθήο Αξηνπνηεία Δθπαηδεπηηθά Αζιεηηθά θαη Πνιηηηζηηθά Κέληξα Μεγάια θηίξην-υψξνη Αλαςπρήο Πιπληήξηα-Καζαξηζηήξηα Δκπνξηθά Καηαζηήκαηα Θεξκνθήπηα Δξγαζηήξηα Αξγπξνρξπζνρνΐαο 35

36 Φνχξλνη Βαθήο Απηνθηλήησλ Σα θπξηφηεξα πιενλεθηήκαηα ηνπ Φπζηθνχ Αεξίνπ, ζηνλ εκπνξηθφ ηνκέα, κπνξνχλ λα ζπλνςηζζνχλ ζηα εμήο: πλερήο παξνρή: Δμνηθνλφκεζε ρξφλνπ απφ ηε δηαδηθαζία παξαγγειηψλ θαη παξαιαβψλ θαπζίκνπ θαη δπλαηφηεηα εθκεηάιιεπζεο ησλ ππαξρφλησλ απνζεθεπηηθψλ ρψξσλ (αληί λα απνηεινχλ ρψξνπο δεμακελψλ). Αηζζεηηθή αξηηφηεηα θαη απμεκέλε θαζαξηφηεηα ρψξσλ θαη ζπζθεπψλ. Μεησκέλε ζπληήξεζε, νξζνινγηθή ρξήζε ελέξγεηαο, κείσζε ιεηηνπξγηθψλ δαπαλψλ θαη νηθνλνκία. Δπηκήθπλζε ηεο δηάξθεηαο δσήο ηνπ εμνπιηζκνχ θαη πςειφηεξε απφδνζε. Θεηηθέο επηπηψζεηο ζηελ πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο. Σν ζεκαληηθφηεξν πιενλέθηεκα φκσο γηα φζνπο ρξεζηκνπνηνχλ ην Φπζηθφ Αέξην είλαη ην θφζηνο ηνπ, ην νπνίν θαηαβάιιεηαη αθνχ πξψηα έρεη θαηαλαισζεί θαη ηνπιάρηζηνλ κε ηα κέρξη ηψξα ζηνηρεία είλαη θζελφηεξν ηνπ πεηξειαίνπ. Ηδηαίηεξε αλαθνξά ζα πξέπεη λα γίλεη θαη ζηελ αζθάιεηα θαηά ηε ρξήζε ηνπ Αεξίνπ. Σν Φπζηθφ Αέξην δελ είλαη ηνμηθφ θαη ζπλεπψο, δελ ππάξρεη θίλδπλνο δειεηεξίαζεο απφ ηελ εηζπλνή ηνπ. Δπεηδή, είλαη ειαθξχηεξν απφ ηνλ αέξα, ε δηαθπγή ηνπ ζην πεξηβάιινλ ζε πεξίπησζε δηαξξνήο είλαη εχθνιε. Έηζη, ν θίλδπλνο έθξεμεο είλαη πνιχ πεξηνξηζκέλνο ζε ζρέζε κε ηνπο θηλδχλνπο πνπ ππάξρνπλ θαηά ηε ρξήζε πγξαεξίνπ. Δπηπιένλ, ε δηαξξνή αέξησλ θαπζίκσλ είλαη ζρεδφλ αδχλαηε, ιφγσ ησλ ζχγρξνλσλ αζθαιηζηηθψλ ζπζηεκάησλ πνπ δηαζέηνπλ νη ζπζθεπέο. Μπνξεί δε λα αληρλεπζεί εχθνια κε ηε ρξήζε εηδηθψλ αληρλεπηψλ αεξίνπ, νη νπνίνη, ζπλδεδεκέλνη κε ειεθηξνβάλα ζηε γξακκή θεληξηθήο παξνρήο αεξίνπ, πξνθαινχλ απηφκαηα δηαθνπή ζηελ θεληξηθή παξνρή αεξίνπ ζε πεξίπησζε αλίρλεπζεο δηαξξνήο. 36

37 4.5 Φρήςη φυςικού αερίου ςτη βιομηχανία. Ζ ζπκκεηνρή ηνπ Φπζηθνχ Αεξίνπ ζηελ παγθφζκηα ελεξγεηαθή νηθνλνκία επεξεάδεηαη ζε κεγάιν βαζκφ απφ ηελ θαηαλάισζε ελέξγεηαο ζηε βηνκεραλία. Σα πεξηζψξηα ρξήζεο ηνπ Φπζηθνχ Αεξίνπ ζηε βηνκεραλία είλαη ζαθψο κεγαιχηεξα απ φηη ζηνλ νηθηαθφ ηνκέα γηα παξάδεηγκα επεηδή κεγάιν κέξνο ζεξκηθνχ έξγνπ ησλ βηνκεραληψλ πνπ θαιχπηεηαη κε ειεθηξηθή ελέξγεηα κπνξεί λα αλαιεθζεί απφ ην αέξην. Έηζη ν βηνκεραληθφο ηνκέαο, ιφγσ ηεο δπλαηφηεηάο ηνπ λα απνξξνθά ζεκαληηθέο πνζφηεηεο ελέξγεηαο, ζπλεηζθέξεη ζηε βησζηκφηεηα πνιιψλ έξγσλ Φπζηθνχ Αεξίνπ απνηειψληαο ηαπηφρξνλα ζεκαληηθφ παξάγνληα ιεηηνπξγηθφηεηάο ηνπο. Ζ απμεκέλε δηείζδπζε ηνπ Φπζηθνχ Αεξίνπ ζηε Βηνκεραλία, πνπ πξνβιέπεηαη λα ζπλερηζηεί θαη ζηελ επφκελε δεθαεηία, είλαη απνηέιεζκα ηεο δηαξθψο απμαλφκελεο πξνζπάζεηαο γηα πεξηνξηζκέλε εμάξηεζε απφ ην πεηξέιαην, αιιά θαη ησλ ζεκαληηθψλ πιενλεθηεκάησλ πνπ δηαζέηεη ην Φπζηθφ Αέξην σο βηνκεραληθφ θαχζηκν. Δηδηθφηεξα γηα ηνλ Διιεληθφ Υψξν, ν ηνκέαο ηεο Βηνκεραλίαο απνηειεί ζεκαληηθφ παξάγνληα γηα ηελ νηθνλνκηθή βησζηκφηεηα ηνπ έξγνπ ηνπ Φπζηθνχ Αεξίνπ, αθνχ κε βάζε ηνλ ππάξρνληα ζρεδηαζκφ, πξνβιέπεηαη λα απνξξνθά ζεκαληηθφ κέξνο ησλ εηήζησλ πνζνηήησλ αεξίνπ. Σν Φ.Α. ρξεζηκνπνηείηαi ζηε βηνκεραλία βαζηθά ζαλ πξψηε χιε γηα παξαγσγή ακκσλίαο, πνιπνιεθηλψλ θαη κεζαλφιεο θαη ζαλ πεγή ζεξκηθήο ελέξγεηαο.. Οη ζεξκηθέο ρξήζεηο ρσξίδνληαη ζηηο έκκεζεο θαη ζηηο άκεζεο. Οη έκκεζεο είλαη κε βνήζεηα ιεβήησλ ζέξκαλζεο ηνπ λεξνχ, ιαδηνχ θαη ε παξαγσγή αηκνχ. Οη άκεζεο ρξήζεηο είλαη ζηηο βηνκεραλίεο. 1.Απεπζείαο ζεξκηθή ρξήζε, θπξίσο απφ βηνκεραλίεο παξαγσγήο θαηαζθεπαζηηθψλ πιηθψλ (ηζηκέληνπ, κεηάιισλ, θεξακηθψλ πιηθψλ). 2. Έκκεζε ζεξκηθή ρξήζε (ζπλήζσο κέζσ ηεο παξαγσγήο αηκνχ), θπξίσο απφ ρεκηθέο βηνκεραλίεο θαη βηνκεραλίεο ραξηηνχ, ηξνθίκσλ, πθαληνπξγίεο θ.α. 3. Ωο πξψηε χιε, απφ ηηο βηνκεραλίεο ακκσλίαο, κεζαλίνπ, αηζπιελίνπ, πξνππιελίνπ. 37

38 Έκκεζεο ζεξκηθέο ρξήζεηο ηηο έκκεζεο ζεξκηθέο ρξήζεηο ε ζεξκηθή ελέξγεηα πνπ παξάγεηαη κεηαθέξεηαη κε ζεξκηδνθφξα ξεπζηά ζε δηάθνξα ζεκεία ηνπ εξγνζηαζίνπ φπνπ θαη ζα ρξεζηκνπνηεζεί. Ζ φιε δηαδηθαζία επηηπγράλεηαη κε ηελ ρξήζε ιέβεηα, σο ζεξκηδνθφξν ξεπζηφ είλαη ζπλήζσο ν αηκφο, ην δεζηφ λεξφ θαη ην ιάδη αλάινγα πάληνηε απφ ηελ ηειηθή ζεξκνθξαζία πνπ απαηηείηαη γηα ηελ ρξήζε. ηηο βηνκεραλίεο παξαγσγήο θαη επεμεξγαζίαο γπαιηνχ, ζηηο βηνκεραλίεο παξαγσγήο νηθνδνκηθψλ πιηθψλ φπσο ηνχβισλ, θεξακηδηψλ, αζβέζηνπ θ.ι.π, ζηηο βηνκεραλίεο κεηαιιηθψλ θαηαζθεπψλ, ειεθηξηθψλ ζπζθεπψλ θ.α. Άκεζεο ζεξκηθέο ρξήζεηο. ηηο άκεζεο ζεξκηθέο ρξήζεηο, ε θαχζε πξαγκαηνπνηείηαη απνθεληξσκέλα, ζηε ζέζε ηειηθήο θαηαλάισζεο ηεο ελέξγεηαο. Σέηνηεο ρξήζεηο, νη νπνίεο είλαη ζπλήζσο θαη ηδηαίηεξα ελεξγνβφξεο, ππάξρνπλ ζηηο βηνκεραλίεο ηζηκέληνπ (πεξηζηξνθηθνί θιίβαλνη παξαγσγήο θιίλθεξ), κεηάιισλ (θνχξλνη ηήμεσο, αλφπηεζεο, βαθήο. νκνγελνπνίεζεο θ.ιπ.), χαινπ (θνχξλνη παξαγσγήο γπαιηνχ), νηθνδνκηθψλ πιηθψλ (παξαγσγή ηνχβισλ, θεξακηθψλ. άζβεζηνπ), κεηαιιηθψλ θαηαζθεπψλ. ειεθηξηθψλ ζπζθεπψλ θαη ζε δηάθνξεο βηνκεραλίεο γηα εμεηδηθεπκέλεο μεξάλζεηο. 38

39 4.6 Πλεονεκτήματα του φυςικού αερίου ςτον βιομηχανικό τομέα: πλερήο παξνρή θαπζίκνπ πνπ εμαζθαιίδεη απξφζθνπηε ιεηηνπξγία θαη απνδεζκεχεη θεθάιαηα γηα δηαηήξεζε απνζεκάησλ θαη απνζεθεπηηθψλ ρψξσλ Μεησκέλεο εθπνκπέο ξχπσλ Μεησκέλν ιεηηνπξγηθφ θφζηνο δηαρείξηζεο θαπζίκνπ θαη ζπληήξεζεο Απμεκέλε ελεξγεηαθή απφδνζε θαη νηθνλνκία Βειηίσζε ηεο πνηφηεηαο ησλ πξντφλησλ Δπρέξεηα ρεηξηζκνχ θαη ειέγρνπ Απνθέληξσζε ζεξκηθψλ ρξήζεσλ α. Σν κεησκέλν θόζηνο ιεηηνπξγίαο ηεο δηαρείξηζεο ηνπ Φ.Α Γηα λα επηηεπρζεί ζεξκηθή παξαγσγή ρξεζηκνπνηψληαο ην καδνχη σο θαχζηκε χιε, απαηηείηαη λα επηηεπρζεί πξψηα ε πξνζέξκαλζε ηνπ. Ζ πξνζέξκαλζε γίλεηαη ζε ηξία ζηάδηα. ην πξψην ζηάδην ην καδνχη βξίζθεηαη ζε δεμακελή ε νπνία πξέπεη λα έρεη ζεξκνθξαζία πεξίπνπ 30 ν C. ην δεχηεξν ζηάδην πξηλ ηελ άληιεζε ε ζεξκνθξαζία πξέπεη λα αλέβεη ζηνπο 60 ν C 70 ν C. Καη ζην ηξίην ζηάδην πξηλ ηελ θαχζε ε ζεξκνθξαζία ηνπ πξέπεη λα αλέβεη ζηνπο 130 ν C. ηε ζπλέρεηα γηα λα ρξεζηκνπνηεζεί ην καδνχη ζα πξέπεη λα αληιεζεί απφ ηηο δεμακελέο φπνπ έγηλε ε πξνζέξκαλζε ηνπ θαη λα δηαζθνξπηζηεί (εθλεθσζεί). Δηδηθά γηα ην καδνχη ε εθλέθσζε γίλεηαη κεραληθά θαη ππνβνεζείηαη απφ ζπκπηεζκέλν αέξα ή αηκφ. Σν πνζφ αηκνχ πνπ απαηηείηαη γηα ηελ εθλέθσζε ελφο ηφλνπ καδνχη είλαη Kg αηκνχ.δπίζεο νη εγθαηαζηάζεηο καδνχη, ιέβεηεο, θαπζηήξαο, θαπλνδφρνο θ.ι.π απαηηνχλ θαιή ζπληήξεζε δηφηη απφ ηελ θαχζε παξάγεηαη θαπληά, ελψζεηο ζείνπ πνπ 39

40 επηθάζνληαη ζηα ελ ιφγσ φξγαλα ηεο εγθαηάζηαζεο. Ζ παξά πάλσ πξνζέξκαλζε, άληιεζε θαη εθλέθσζε γίλεηαη είηε κε ηελ ρξήζε ειεθηξηθήο ελέξγεηαο είηε κε ηελ ρξήζε αηκνχ. Με ζπλέπεηα ηα έμνδα λα είλαη ππνινγίζηκα ηφζν γηα ηελ ιεηηνπξγία φζν θαη ηελ ζπληήξεζε ηεο εγθαηάζηαζεο. β. Απμεκέλε ελεξγεηαθή απόδνζε Έρεη απνδεηρζεί ζηελ πξάμε φηη ην θπζηθφ αέξην ζπλεηζθέξεη ζηελ εμνηθνλφκεζε ελέξγεηαο ζηνλ βηνκεραληθφ ηνκέα. Καη ηνχην δηφηη : Γελ γίλεηαη ε έθιπζε εθπνκπψλ ξχπσλ ελψζεσλ νμεηδίσλ ηνπ ζείνπ θαη σο εθ ηνχηνπ δελ γίλεηαη ε δηάβξσζε ησλ ζπζηεκάησλ παξαγσγήο θαη δηάζεζεο ζεξκηθήο ελέξγεηαο. Οη απψιεηεο ζεξκφηεηαο απφ ηηο θακηλάδεο είλαη 10-15% κηθξφηεξεο φηαλ γίλεηαη ε θαχζε κε θπζηθφ αέξην ζε ζρέζε κε ην πεηξέιαην πνπ νη απψιεηεο είλαη 20-30%. Γελ έρνπκε ηελ παξαγσγή ηέθξαο ή θαπληάο θαη ζείνπ θαη έηζη νη επηθάλεηεο ηνπ ζπζηήκαηνο παξαγσγήο θαη δηάζεζεο είλαη θαζαξφηεξεο θαη άθζαξηεο..γ. πλερήο παξνρή θαπζίκνπ Οη βηνκεραλίεο πνπ είλαη ζπλδεδεκέλεο κε ην δίθηπν θπζηθνχ αεξηνχ δελ έρνπλ ηελ αλάγθε πιένλ αλεθνδηαζκνχ θαη απνζήθεπζεο ηεο θαχζηκεο χιε. Έηζη απνδεζκεχνληαη ζεκαληηθά απφ ηηο δαπάλεο πνπ απαηηνχλην γηα ηνλ αλεθνδηαζκφ θαη ηελ απνζήθεπζε κε απνηέιεζκα λα γίλεηαη εμνηθνλφκεζε ηνπ θεθαιαίνπ πνπ ζε άιιε πεξίπησζε ζα εδαπαλάην. 40

41 δ. Οη κεησκέλεο εθπνκπέο ξύπσλ Έρεη απνδεηρζεί φηη νη εθπνκπέο ξχπσλ θαηά ηελ ρξήζε ηνπ θπζηθνχ αεξίνπ είλαη πνιχ πην κεησκέλεο ζε ζρέζε κε ηα άιια θαχζηκα θαη γηα ηνχην ζεσξείηαη ε ρξήζε ηνπ πεξηζζφηεξε θηιηθή πξνο ην πεξηβάιινλ θαη ηελ αληηκεηψπηζε ηνπ θαηλφκελνπ ηνπ ζεξκνθεπίνπ. Έηζη νη βηνκεραλίεο νη νπνίεο θαη απαηηνχλ κεγάιεο θαη ζεκαληηθέο πνζφηεηεο θαπζίκνπ χιεο κε ηελ ρξήζε ηνπ θπζηθνχ αεξίνπ ξππαίλνπλ θαηά πνιχ ιηγφηεξν ην πεξηβάιινλ. ε. Δπρέξεηα ειέγρνπ θαη ρεηξηζκνύ Λφγσ ηεο θχζεο ηνπ θαπζίκνπ έρνπκε κεγαιχηεξε δπλαηφηεηα λα γίλεη πξνζαξκνγή θαη απηνκαηνπνίεζε ζηηο ζπλζήθεο πνπ απαηηείηαη, λα γίλεη πιήξεο αλακημηκφηεηα κε ηνλ αέξα θαχζεο θαη έηζη λα έρνπκε νκνηνκνξθία ζηελ θαχζε θαη ζέξκαλζε θαη νη ξπζκίζεηο πνπ απαηηνχληαη λα είλαη ζηαζεξφηεξεο. ηα επί κέξνπο πιενλεθηήκαηα πνπ ζα αλαθέξνπκε γηα ηελ ρξήζε ηνπ θπζηθνχ αεξίνπ ζηηο βηνκεραλίεο είλαη. Ζ αληηθαηάζηαζε ηνπ αηκνχ ζέξκαλζεο κε ζπζηήκαηα θαχζεο θπζηθνχ αεξίνπ φπνπ είλαη εθηθηφ λα γίλεη. Μέρξη ζήκεξα ε παξαγσγή αηκνχ σο ζεξκαληηθνχ κέζνπ ζηηο βηνκεραλίεο είλαη πνιχ δηαδεδνκέλε γηαηί κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζνχλ σο πεγέο θαχζεο πνηθηιία θαπζίκσλ φπσο καδνχη, πεηξέιαην, ειεθηξηθή ελέξγεηα. Μεγάιν πιενλέθηεκα γηα ηελ ιεηηνπξγία ζπζηεκάησλ παξαγσγήο ζεξκφηεηαο κε ηηο παξά πάλσ πεγέο θαχζεο είλαη ε επθνιία ζηελ εγθαηάζηαζε θαη ε επίηεπμε κεγάινπ εχξνπο ζεξκνθξαζηψλ κε ζηαζεξφηεηα ζηηο ζπλζήθεο ζέξκαλζεο θαη κεγάιε δηάξθεηα δσήο. Σν κεγάιν φκσο κεηνλέθηεκα είλαη ελψ ε απφδνζε ηνπ ιέβεηα λα είλαη 70-90% ν ζπλνιηθφο Βαζκφο απφδνζεο ηνπ ζπζηήκαηνο πνπ εκθαλίδεηαη ηειηθά λα είλαη 40-50% κπνξεί θαη κηθξφηεξνο πνιιέο θνξέο. Σν θπζηθφ αέξην ιφγσ ηεο επθνιίαο δηάζεζεο ηνπ, ησλ θαζαξψλ αεξίσλ πνπ παξάγνληαη θαηά ηελ θαχζε ηνπ θαη ηεο άλεζεο ρξεζηκνπνίεζεο ηνπ κπνξεί άλεηα λα ππνθαηαζηήζεη ηελ αλάγθε γηα παξαγσγή αηκνχ ζέξκαλζεο. 41

42 Πιενλεθηήκαηα ηνπ θπζηθνχ αεξίνπ πνπ αλαθέξακε πάξα πάλσ είραλ σο ζπλέπεηα λα δεκηνπξγεζεί έλα επξχ πεδίν έξεπλαο γηα λα αλαπηπρζνχλ θαη λα εμειηρζνχλ νη εθαξκνγέο ηνπ. ε ηξεηο θπξίσο θαηεπζχλζεηο θηλνχληαη νη ηερλνινγηθέο εμειίμεηο. ηελ πξνζπάζεηα εμνηθνλφκεζεο ηεο ελέξγεηαο ηελ πξνζπάζεηα κείσζεο ησλ εθπεκπνκέλσλ ξχπσλ ηελ πξνζπάζεηα αληηθαηάζηαζεο άκεζεο θαη έκκεζεο ζεξκηθήο ρξήζεο Οη εθαξκνγέο αλάινγα κε ηηο ζεξκνθξαζίεο πνπ κπνξνχλ λα επηηεπρζνχλ δηαθξίλνληαη ζε : πςειψλ (>500 ν C) θαη ρακειψλ (<500 ν C) ζεξκνθξαζηψλ εθαξκνγέο. Σερλνινγηθέο εθαξκνγέο Φ.Α. πςειώλ ζεξκνθξαζηώλ(σ>500 C) 1. Κεξακηθέο ίλεο. 2.Καπζηήξεο αλάθηεζεο 3.Καπζηήξεο αλαγέλλεζεο 4.Καπζηήξεο ρακειψλ ΝΟρ= νμεηδίσλ ηνπ αδψηνπ 5.Θάιακνη ππέξπζξεο αθηηλνβνιίαο 6.Δκβαπηηζκέλνη ζάιακνη θαχζεο ππέξπζξεο αθηηλνβνιίαο. Σερλνινγηθέο Δθαξκνγέο Φ.Α. ρακειψλζεξκνθξαζηψλ(σ<500 C) 1.Θέξκαλζε ινπηξψλ δεμακελψλ 2. ηελ μήξαλζε δηαθφξσλ πξντφλησλ 42

43 4.7Η ρύπανςη του περιβάλλοντοσ πλερψο θαη απμάλεη ε αηκνζθαηξηθή ξχπαλζε θαη ην θαηλφκελν ηεο ξχπαλζεο εκθαλίδεηαη ζπρλά ζε δηάθνξεο πφιεηο ηεο Διιάδαο θαη ηνπ εμσηεξηθνχ. Δπηζηήκνλεο θαη πεξηβαιινληηθέο νξγαλψζεηο αζρνινχληαη θαη αλαθέξνληαη ζηνπο θηλδχλνπο ηνπ πιαλήηε απφ ην θαηλφκελν ηνπ ζεξκνθεπίνπ, ηελ δεκηνπξγία ηεο <<ηξχπαο >> ειάηησζεο ηνπ ζηξψκαηνο ηνπ φδνληνο, ηελ δηάβξσζε ησλ κλεκείσλ ηέρλεο θαη κφιπλζε ησλ βηνηφπσλ απφ ηελ φμηλε βξνρή. Σν πξφβιεκα ηνπ πεξηβάιινληνο είλαη θπξίαξρν δήηεκα γηα ηελ επηβίσζε ηνπ πιαλήηε θαη ππάξρεη επηβεβιεκέλε άκεζε αλάγθε λα γίλνπλ παξεκβάζεηο γηα ηελ αληηκεηψπηζε ησλ πξνβιεκάησλ θαη ηε ζσηεξία ηνπ πιαλήηε. Πξέπεη λα εθαξκνζηνχλ θαη λα ζεζπηζηνχλ θαλνληζκνί θαη λα παξζνχλ απνηειεζκαηηθά κέηξα. Ωο θχξηα αηηία ηεο αηκνζθαηξηθήο ξχπαλζεο αλαθέξεηαη πιένλ απινχο ε ρξήζε ησλ θαπζίκσλ γηα ηελ παξαγσγή κνξθψλ ελέξγεηαο. Πξέπεη ινηπφλ νη επηινγέο γηα ηελ παξαγσγή ελέξγεηαο λα είλαη ζπκβαηέο κε ηελ αλάπηπμε θαη ηελ πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο. 4.8 Περιβαλλοντικό όφελοσ Σν πξφβιεκα ηεο αηκνζθαηξηθήο ξχπαλζεο παξνπζηάδεηαη ηδηαίηεξα νμπκκέλν ηηο ηειεπηαίεο δεθαεηίεο ζηα κεγάια αζηηθά θαη βηνκεραληθά θέληξα, απφ ηε ζπλερψο απμαλφκελε θαηαλάισζε ελέξγεηαο. Ζ δηεζλήο εκπεηξία έρεη δείμεη ήδε φηη ε αληηθαηάζηαζε ζηεξεψλ θαη πγξψλ θαπζίκσλ κε Φπζηθφ Αέξην απνηειεί γηα ην ζεκεξηλφ επίπεδν ηερλνινγηθήο αλάπηπμεο ηελ θαιχηεξε επηινγή ζην δξφκν γηα ηελ απνξξχπαλζε, δει. ηελ κείσζε ηνπ ξπζκνχ αχμεζεο ηεο ξχπαλζεο θαη, θαηά ην δπλαηφλ, ηελ ηειηθή κείσζή ηεο. Απηφ ζπκβαίλεη γηαηί ην Φπζηθφ Αέξην, φπσο ζρεδφλ θαη φια ηα αέξηα θαχζηκα, είλαη ιηγφηεξν επηβιαβέο πεξηβαιινληηθά ζε ζρέζε κε ην πεηξέιαην ή ηνλ άλζξαθα. Απηφ ζεκαίλεη φηη ην Φπζηθφ αέξην είλαη θαζαξφηεξν, 43

44 αθνχ θαηά ηελ θαχζε ηνπ δεκηνπξγνχληαη κεγάιεο πνζφηεηεο αβιαβψλ αεξίσλ φπσο είλαη νη πδξαηκνί, φρη σζηφζν θαη αζψν. Οη ξχπνη πνπ παξάγνληαη θαηά ηελ θαχζε ηνπ Φπζηθνχ Αεξίνπ κπνξνχλ λα νκαδνπνηεζνχλ ζε «πξσηνγελείο», πνπ εθπέκπνληαη θαηεπζείαλ ζηελ αηκφζθαηξα, θαη ζε «δεπηεξνγελείο», πνπ ζρεκαηίδνληαη ζηελ αηκφζθαηξα κεηά απφ θσηνρεκηθέο ή θαη ρεκηθέο αληηδξάζεηο δηαθφξσλ πξντφλησλ θαχζεο απηνχ. Οη θπξηφηεξνη ξππαληέο αλαθέξνληαη ζπλνπηηθά ζηε ζπλέρεηα. Σν δηνμείδην ηνπ ζείνπ (SO2) απνηειεί ζνβαξφηαηε απεηιή γηα ηελ πνηφηεηα ηεο αηκφζθαηξαο θαζψο ζπκβάιεη ζην «θαηλφκελν ηεο μηλεο Βξνρήο». Αθφκε νμείδηα ηνπ ζείνπ πξνθαινχλ αλαπλεπζηηθά πξνβιήκαηα ζηνλ άλζξσπν ζπληεινχλ ζηε κείσζε ηεο ρισξνθχιιεο ζηα θπηά θαη πξνθαινχλ δηάβξσζε ζε θηίξηα θαη κεηαιιηθέο θαηαζθεπέο. Οη εθιπφκελεο πνζφηεηεο SO2 είλαη αλάινγεο κε ηελ πεξηεθηηθφηεηα ηνπ θαπζίκνπ ζε ζείν. Σν ζείν ηνπ θαηφκελνπ θαπζίκνπ, δίλεη επίζεο θάπνηεο πνζφηεηεο ηξηνμεηδίνπ ηνπ ζείνπ (SO3), ην νπνίν κε ηνπο πδξαηκνχο ησλ θαπζαεξίσλ κεηαηξέπεηαη ζε ζεηηθφ νμχ (H2SO4). Παξφια απηά ε θαχζε Φπζηθνχ Αεξίνπ παξάγεη 130 θνξέο ιηγφηεξα νμείδηα ηνπ ζείνπ ζε ζρέζε κε ηελ θαχζε ηνπ πεηξειαίνπ. Σν δηνμείδην ηνπ άλζξαθα (CO2) είλαη ππεχζπλν ζε ζεκαληηθφ βαζκφ γηα ην παγθφζκην «θαηλφκελν ηνπ Θεξκνθεπίνπ» (ζε πνζνζηφ 55%) δειαδή ηε κεηαβνιή ηεο ζεξκνθξαζίαο πνπ πξνθαιείηαη απφ ηελ παγίδεπζε ζεξκηθήο αθηηλνβνιίαο ζηα ρακειφηεξα ζηξψκαηα ηεο αηκφζθαηξαο. Γεληθά είλαη αθίλδπλν γηα ηε ρισξίδα θαη ηα θηίξηα. Ζ θαχζε Φπζηθνχ Αεξίνπ παξάγεη κεησκέλα πνζνζηά CO2 θαηά 43% ζε ζρέζε κε ηνλ άλζξαθα θαη θαηά 30% ζε ζρέζε κε ην πεηξέιαην. Σν κνλνμείδην ηνπ άλζξαθα (CO), ζρεκαηίδεηαη θαηά ηε δηεξγαζία ηεο θαχζεο θαη ζπληειεί θαηά αλάινγν ηξφπν ζηε ξχπαλζε ηεο αηκφζθαηξαο αθνχ γξήγνξα κεηαηξέπεηαη ζε CO2. Δίλαη αθίλδπλν γηα ηε ρισξίδα θαη ηα νηθνδνκήκαηα φκσο ζε εηδηθέο πεξηπηψζεηο είλαη δειεηεξηψδεο γηα ηνλ άλζξσπν θαη ηα δψα αθνχ 44

45 πξνθαιεί δηαηαξαρέο ζην θεληξηθφ λεπξηθφ ζχζηεκα θαη ζην θαξδηαθφ θπθινθνξηθφ ζχζηεκα. Σα νμείδηα ηνπ αδψηνπ (NOX) παίδνπλ ζεκαληηθφ ξφιν ζηε δεκηνπξγία θσηνρεκηθήο ξχπαλζεο («Φσηνρεκηθφ Νέθνο») ελψ ζπκκεηέρνπλ θαη ζε πνζνζηφ 10% ζηε δεκηνπξγία ηνπ «Φαηλνκέλνπ ηνπ Θεξκνθεπίνπ». Ζ παξαγσγή ηνπο έρεη λα θάλεη ηφζν κε ην είδνο ηνπ θαπζηήξα, εθφζνλ ε θαθή ξχζκηζή ησλ θαπζηήξσλ ζπκβάιιεη ηελ παξαγσγή ηνπο, φζν θαη κε ηελ παξνρή νμπγφλνπ. Σα νμείδηα ηνπ αδψηνπ πνπ θπξίσο παξάγνληαη θαηά ηελ θαχζε ηνπ Φπζηθνχ Αεξίνπ είλαη: ην κνλνμείδην (NO), ην δηνμείδην (ΝΟ2), ην ηξηνμείδην (Ν2Ο3) θαη ην πεληνμείδην ηνπ αδψηνπ (Ν2Ο5). Απφ απηά ην δηνμείδην ηνπ αδψηνπ είλαη ην ηνμηθφηεξν θαη ζε πςειέο ζπγθεληξψζεηο βιάπηεη ηα αλαπλεπζηηθά φξγαλα ηνπ αλζξψπνπ πξνθαιψληαο απφ βξνγρίηηδα έσο θαη ζαλαηεθφξα κφιπλζε ησλ πλεπκφλσλ. Παξφια απηά κε ηελ θαχζε Φπζηθνχ Αεξίνπ έρνπκε κείσζε ηεο παξαγσγήο νμεηδίσλ ηνπ αδψηνπ θαηά 33% ζε ζρέζε κε ην πεηξέιαην. Σέινο, νη άθαπζηνη πδξνγνλάλζξαθεο θαη ηα αησξνχκελα ζσκαηίδηα (θπξίσο αηζάιεο ζε ακειεηέα πεξηεθηηθφηεηα), ζρεκαηίδνληαη θαηά ηε δηεξγαζία ηεο θαχζεο, είλαη παξάγσγα αηεινχο θαχζεο θαη ζπληεινχλ αλάινγα ζηε ξχπαλζε ηεο αηκφζθαηξαο. 45

46 Σχπνο θαπζίκνπ ζσκαηίδηα NOx SO2 CO HC Κάξβνπλν 1, καδνχη Νηίδει Φπζηθφ Αέξην ,3 7 1 Πίλαθαο 3.1 Δθπεκπνκέλσλ ξχπσλ θαηά ηελ θαχζε ζε κνλάδα αηκνπαξαγσγήο. Έλαο ζεκαληηθφο ινηπφο ηξφπνο γηα λα ειαηησζεί ε ξχπαλζε ηνπ πεξηβάιινληνο κε ηηο επηβιαβείο θαη απξφβιεπηεο ζπλέπεηεο γηα ηνλ πιαλήηε φπσο πξναλαθέξακε είλαη ν πεξηνξηζκφο ηεο ρξήζεο ησλ ζπκβαηηθψλ θαπζίκσλ θαη ε βειηίσζε ηνπ βαζκνχ απφδνζεο ηεο θαχζεο. Σν θπζηθφ αέξην φπσο πξναλαθέξακε έρεη κεγάιν βαζκφ απφδνζεο θαη κείσζε ζηελ θαηαλάισζε θαπζίκσλ θαηά 4-10%. Δπίζεο ε εθπνκπή ξχπσλ επηφηεξε, θαη πην θηιηθή πξνο ην πεξηβάιινλ. Υαξαθηεξηζηηθφ παξάδεηγκα είλαη ε ζπκπαξαγσγή ειεθηξηζκνχ θαη ζεξκφηεηαο κε θπζηθφ αέξην είλαη θαηά 18-20% νηθνλνκηθφηεξε ζηηο κνλάδεο ειεθηξνπαξαγσγήο. 4.9 Σο φαινόμενο του θερμοκηπίου Σα αέξηα ηνπ ζεξκνθεπίνπ ( πνπ πεξηιακβάλνπλ θπξίσο ην CO2 θαη ηνπο πδξαηκνχο ) ζρεκαηίδνπλ έλα 'ζηξψκα' πάλσ απφ ην έδαθνο ηεο Γεο ζε έλα νξηζκέλν χςνο, ψζηε αθνχ επηηξέςνπλ λα εηζέιζεη ε ππέξπζξε αθηηλνβνιία ηνπ ήιηνπ, απηή απνξξνθάηαη θαηά έλα κέξνο απφ ηε Γε θαη ηελ αηκφζθαηξα. Ζ Γε δέρεηαη ζπλνιηθά ειηαθή αθηηλνβνιία, πνπ αληηζηνηρεί ζε ξνή πεξίπνπ 1366 βαη αλά ηεηξαγσληθφ κέηξν, ζην φξην ηεο αηκφζθαηξαο. Έλα κέξνο απηήο απνξξνθάηαη απφ ην ζχζηεκα Γεο-αηκφζθαηξαο, ελψ ην ππφινηπν δηαθεχγεη ζην δηάζηεκα. Πεξίπνπ ην 46

47 30% ηεο εηζεξρφκελεο ειηαθήο αθηηλνβνιίαο αλαθιάηαη, ζε πνζνζηφ 6% απφ ηελ αηκφζθαηξα, 3% απφ ηα λέθε θαη 4% απφ ηελ επηθάλεηα ηεο Γεο. Σν 70% ηεο ειηαθήο αθηηλνβνιίαο απνξξνθάηαη, θαηά 16% απφ ηελ αηκφζθαηξα ( ζπκπεξηιακβαλνκέλνπ θαη ηνπ ζηξαηνζθαηξηθνχ ζηξψκαηνο ηνπ φδνληνο ), θαηά 3% απφ ηα λέθε θαη θαηά ην κεγαιχηεξν πνζνζηφ ( 51% ) απφ ηελ επηθάλεηα θαη ηνπο σθεαλνχο. Έλα κέξνο ινηπφλ ηεο ειηαθήο αθηηλνβνιίαο θαηά ηελ είζνδν ηεο, πεξλά αλαιινίσηε ζηελ αηκφζθαηξα, θηάλεη ζηελ επηθάλεηα ηνπ εδάθνπο θαη αθηηλνβνιείηε πξνο ηα πάλσ κε κεγαιχηεξν κήθνο θχκαηνο. Πεξίπνπ ην 86% ηεο θαηαθξαηνχκελεο απφ ηελ αηκφζθαηξα γήηλεο αθηηλνβνιίαο, νθείιεηαη ζηελ παξνπζία πδξαηκψλ ( H2O ), δηνμεηδίνπ ηνπ άλζξαθα ( CO2 ) θαη λεθψλ. Οη πδξαηκνί απνηεινχλ ην πιένλ ελεξγφ ζπζηαηηθφ, θαηά πνζνζηφ 60%, ελψ κηθξφηεξε ζπλεηζθνξά έρνπλ θαη ηα αέξηα κεζαλίνπ ( CH4 ), νμεηδίνπ ηνπ λαηξίνπ ( N2O ) θαη φδνληνο ( O3 ) ( πεξίπνπ 8% ). κσο ηα ηειεπηαία ρξφληα ιέγνληαο θαηλφκελν Θεξκνθεπίνπ δελ αλαθεξφκαζηε ζηε θπζηθή δηεξγαζία, αιιά ζηελ έμαξζε απηήο, ιφγσ ηεο ξχπαλζεο ηεο αηκφζθαηξαο απφ ηηο αλζξσπνγελείο δξαζηεξηφηεηεο. Οη δξαζηεξηφηεηεο απηέο ζπκβάιινπλ ζηελ αχμεζε ηεο ζπγθέληξσζεο ησλ αεξίσλ ηνπ ζεξκνθεπίνπ θαζψο θαη ζηελ έθιπζε άιισλ ηρλνζηνηρείσλ, φπσο νη ρισξνθζνξάλζξαθεο ( CFC's ). Σα ηειεπηαία ρξφληα, θαηαγξάθεηαη κία αχμεζε ζηε ζπγθέληξσζε αξθεηψλ αεξίσλ ηνπ ζεξκνθεπίνπ, ελψ εηδηθφηεξα ζηελ πεξίπησζε ηνπ δηνμεηδίνπ ηνπ άλζξαθα, ε αχμεζε απηή ήηαλ 31% ηελ πεξίνδν Σα ηξία ηέηαξηα ηεο αλζξσπνγελνχο παξαγσγήο δηνμεηδίνπ ηνπ άλζξαθα, νθείιεηαη ζε ρξήζε νξπθηψλ θαπζίκσλ, ελψ ην ππφινηπν κέξνο πξνέξρεηαη απφ αιιαγέο πνπ ζπληεινχληαη ζην έδαθνο, θπξίσο κέζσ ηεο απνδάζσζεο. ια απηά έρνπλ σο απνηέιεζκα λα παγηδεχεηαη ζηελ αηκφζθαηξα ζεξκφηεηα ε νπνία αιιηψο εθιχεηαη ζην δηάζηεκα, κε απνηέιεζκα ηελ ππεξζέξκαλζε ηνπ πιαλήηε. Καηά ηα ηειεπηαία ρξφληα ην θαηλφκελν ηνπ ζεξκνθεπίνπ απνηειεί έλαλ πνιχ ζνβαξφ θίλδπλν γηα ηελ επηβίσζε ηνπ πιαλήηε. Καη απηφ ην θαηλφκελν δεκηνπξγείηαη θαη 47

48 πξνθαιείηαη απφ ηελ κεηαβνιή ηεο ζεξκνθξαζίαο θαη ηελ παγίδεπζή ηεο ζηα θαηψηεξα ζηξψκαηα ηεο αηκφζθαηξαο. Έηζη κε δηάθνξα δηαθαλή ζσκαηίδηα πνπ ππάξρνπλ ζηελ αηκφζθαηξα θαη δεκηνπξγνχληαη κε ηε ξχπαλζε, παγηδεχεηαη ε παξαγνκέλε ζεξκφηεηα απφ ηηο δξαζηεξηφηεηεο ηεο γεο (ππέξπζξνο αθηηλνβνιία κεγάινπ κήθνπο)πνπ ζα έπξεπε λα δηαρένληαλ πξνο ην ζχκπαλ θαη αθήλνπλ ηελ ππεξηψδε ειηαθή αθηηλνβνιία (ππεξηψδε αθηηλνβνιία κηθξνχ κήθνπο) λα εηζέιζεη. Απνηέιεζκα απηνχ ηνπ θαηλνκέλνπ είλαη ε ζηαδηαθή αχμεζε ηεο ζεξκνθξαζίαο ζηελ αηκφζθαηξα δειαδή ηελ δεκηνπξγία ζπλζεθψλ αλάινγσλ ησλ ζεξκνθεπίσλ. Οη κεηξήζεηο έδεημαλ φηη ππεχζπλα γηα ηελ δεκηνπξγία ηνπ θαηλνκέλνπ απηνχ είλαη ην δηνμείδην ηνπ άλζξαθα κε ζπκκεηνρή θαηά 55%, νη αινγνλνπρνη πδξνγνλάλζξαθεο θαηά 15%,ηα νμείδηα ηνπ αδψηνπ θαηά 10%, ην κεζάλην θαηά 10%,θαη άιιεο ελψζεηο ζε πνζνζηφ 10%. Σν θπζηθφ αέξην έρεη βξεζεί φηη θαηά ηελ θαχζε ηνπ γηα ηελ παξαγσγή ίζσλ πνζνηήησλ ελέξγεηαο κε άιια θαχζηκα εθπέκπεη 43% ιηγφηεξν δηνμείδην ηνπ άλζξαθα απφ θαχζε ηνπ άλζξαθα, θαη 30% ιηγφηεξν δηνμείδην ηνπ άλζξαθα απφ ηελ θαχζε ηνπ πεηξειαίνπ. Απφ ηηο δηάθνξεο δξαζηεξηφηεηεο πνπ γίλνληαη κε θαχζε έρεη παξαηεξεζεί φηη παξάγνληαη ζε εηήζηα βάζε 21 δηο. Σφλνη δηνμεηδίνπ ηνπ άλζξαθα απφ ην νπνίν νη 8,8 δηο ηφλνη πξνέξρνληαη απφ ηελ θαχζε ηνπ άλζξαθα, 8,8 δηο ηφλνη απφ ηελ θαχζε ηνπ πεηξειαίνπ θαη 3,4 δηο ηφλνη απφ ηελ θαχζε θπζηθνχ αεξίνπ. Γειαδή ελψ ην θπζηθφ αέξην ζπκκεηέρεη ζηελ θαχζε θαηά 22,5 % επζχλεηαη κφλν γηα ην 16% ησλ εθπνκπψλ δηνμεηδίνπ ηνπ άλζξαθα ζε παγθφζκηα θιίκαθα. Ζ είζνδνο ηνπ θπζηθνχ αεξίνπ θαη ε πηνζέηεζή ηνπ σο θχξην θαχζηκν ζηελ ρψξα καο ζα έρεη σο επαθφινπζν λα κεησζνχλ ζεκαληηθά νη εθπνκπέο ξχπσλ δηνμεηδίνπ ηνπ άλζξαθα ζηελ αηκφζθαηξα θαη ζπλεπψο ζα έρνπκε θαζαξφηεξε αηκφζθαηξα. Μεηά απ φια απηά κπνξνχκε λα πνχκε βγάδνληαο ην ζπκπέξαζκα φηη ην θπζηθφ αέξην ζα έρεη ζεηηθή επίπησζε ζηελ αληηκεηψπηζε ηεο ξχπαλζεο ηεο αηκφζθαηξαο γεληθφηεξα γηαηί θαη νη εθπνκπέο ησλ νμεηδίσλ ηνπ ζείνπ ζρεδφλ εμαιείθνληαη, κεηψλνληαη επίζεο ζεκαληηθά ηα αησξνχκελα ζσκαηίδηα θαη νη εθπνκπέο βεβαίσο ηνπ δηνμεηδίνπ ηνπ άλζξαθα. 48

49 4.10 Οι Επιπτώςεισ Σου Υαινομένου Σν ζηαδηαθφ ιηψζηκν ησλ πάγσλ. Ζ αχμεζε ηεο ζηάζκεο ησλ ζαιαζζψλ απφ εθαηνζηά. Ζ αχμεζε ηεο ζεξκνθξαζίαο ησλ ζαιαζζψλ. Ζ εμαθάληζε πνιιψλ ζαιάζζησλ εηδψλ Ζ κείσζε ηεο απνξξφθεζεο ηνπ άλζξαθα απφ ηνπο σθεαλνχο. Ζ κείσζε ηεο απνξξφθεζεο ηνπ άλζξαθα απφ ηα δάζε. Ζ αχμεζε ηνπ πιήζνπο ησλ εληφκσλ. Οη θνληθνί ηπθψλεο. Ζ αχμεζε ησλ βξνρψλ θαη ησλ ρηνλνπηψζεσλ, ζε θάπνηεο πεξηνρέο θαη ε επηθίλδπλε κείσζε ζε άιιεο. Ζ ιεηςπδξία. Οη πιεκκχξεο πνιιψλ δέιηα πνηακψλ. Καη ε ζπξξίθλσζε πνηακψλ. 49

50 ΚΔΦΑΛΑΙΟ Η ΥΡΗΗ ΣΟΤ ΦΤΙΚΟΤ ΑΔΡΙΟΤ ΣΟΝ ΟΙΚΙΑΚΟ ΣΟΜΔΑ. 5.1 Πλεονεκτήματα χρήςησ φυςικού αερίου ςτον οικιακό τομέα Καηά ηελ δηάξθεηα ηεο ρεηκεξηλήο πεξηφδνπ ζεκαληηθφ κέξνο ηνπ νηθνγελεηαθνχ πξνυπνινγηζκνχ δαπαλάηαη ζήκεξα γηα ηηο αλάγθεο ζέξκαλζεο. Οη αλάγθεο φκσο ελφο λνηθνθπξηνχ δελ εμαληινχληαη κφλν ζηε ζέξκαλζε αιιά παξνπζηάδνληαη ζε θαζεκεξηλή βάζε θαη είλαη αλάγθεο γηα δεζηφ λεξφ, γηα ινπηξφ, γηα καγείξεκα. Απηέο νη ελεξγεηαθέο αλάγθεο καδί κε ηε ζέξκαλζε είλαη πεξίπνπ ην 80% ησλ απαηηήζεσλ ζε ελέξγεηα θάζε λνηθνθπξηνχ. ηνλ νηθηαθφ ηνκέα ινηπφλ ην θπζηθφ αέξην σο πεγή θαχζεο ρξεζηκνπνηείηαη γηα ηε ζέξκαλζε ησλ ρψξσλ, ηελ παξαγσγή δεζηνχ λεξνχ ρξήζεο θαη ην καγείξεκα. Οη πνζφηεηεο δε ηνπ θπζηθνχ αεξίνπ πνπ απαηηνχληαη αλά λνηθνθπξηφ είλαη κηθξέο. Γελ μεπεξλνχλ ζπλήζσο ηα 3000 Νm3 αλά έηνο θαη ππνθαζηζηνχλ ηνλ ειεθηξηζκφ θαη ην πεηξέιαην πνπ είλαη αθξηβέο πεγέο ελέξγεηαο. Ζ δήηεζε ηνπ θπζηθνχ αεξίνπ δελ είλαη ε ίδηα θαηά ηε δηάξθεηα ηεο κέξαο, παξνπζηάδεη κεγάιεο δηαθπκάλζεηο. Γη απηφ ινηπφλ ηα θπξηφηεξα πιενλεθηήκαηα αλαθέξνληαη παξά θάησ θαη πεξηγξάθνληαη αλαιπηηθά Ζ παξνρή ηνπ θπζηθνχ αεξίνπ γίλεηαη κε αγσγνχο. Έηζη ινηπφλ δελ ρξεηάδεηαη ε απνζήθεπζε ηνπ θαη ε επαλαπξνκήζεηα ηνπ φπσο π.ρ ην πεηξέιαην θαη ε δηάζεζε ηνπ θαη ε ρξεζηκνπνίεζή ηνπ γίλεηαη εχθνια απφ ηνλ ρξήζηε κε ην γχξηζκα ελφο δηαθφπηε, θαηά ηελ ρξνληθή ζηηγκή πνπ ην ρξεηάδεηαη. Δπίζεο δελ ην πξνπιεξψλεη φπσο ην πεηξέιαην π.ρ αιιά αθνχ πξψηα ην έρεη θαηαλαιψζεη. Σν θπζηθφ αέξην είλαη νηθνλνκηθφηεξν απφ ηα άιια θαχζηκα θαη ζε πνιιέο ρψξεο αληαγσλίδεηαη ηηο άιιεο αθξηβέο ελεξγεηαθέο πεγέο φπσο είλαη ην πεηξέιαην θαη ν ειεθηξηζκφο. 50

51 Σν θπζηθφ αέξην είλαη ειαθξχηεξν απφ ηνλ αέξα (d ζρ. = 0,59). Έηζη ζε πεξίπησζε δηαξξνήο κπνξεί εχθνια λα δηαθχγεη πξνο ην πεξηβάιινλ θαη έηζη δελ έρνπκε ηνλ θίλδπλν ηεο αζθπμίαο θαζψο επίζεο θαη ηνλ θίλδπλν εθξεθηηθνχ κείγκαηνο. Σν θπζηθφ αέξην είλαη αέξην θηιηθφ πξνο ην πεξηβάιινλ.γελ είλαη ηνμηθφ, δελ πεξηέρεη ζεην θαη αηξνχκελα ζσκαηίδηα, δελ πεξηέρεη αηζάιε θαη ηέθξα. Σα ζπζηήκαηα παξνρήο ηνπ έρνπλ κεγαιχηεξε δηάξθεηα δσήο θαη δελ ρξεηάδνληαη ηελ ζπληήξεζε ησλ ζπζηεκάησλ ρξήζεο ησλ άιισλ κνξθψλ θαχζεο π.ρ καδνχη ή πεηξειαίνπ κε ζπλέπεηα λα έρνπκε εμνηθνλφκεζε νηθνλνκηθνχ νθέινπο. Δπίζεο νη δηάζεζε ησλ ζπζθεπψλ(κεηξεηέο θ.ι.π.) είλαη απινχζηεξεο θαη σο εθ ηνχηνπ νηθνλνκηθφηεξεο ζηελ απφθηεζή ηνπο. Σν θπζηθφ αέξην έρεη ηελ δπλαηφηεηα λα κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί απνθεληξσκέλα θαη νη ζπζθεπέο λα έρνπλ κεγαιχηεξε αθξίβεηα ζηηο ξπζκίζεηο. 5.2 Εφαρμογέσ του φυςικού αερίου ΘΔΡΜΑΝΗ ΥΩΡΩΝ Ζ ζέξκαλζε ελφο λνηθνθπξηνχ κπνξεί λα γίλεη είηε κε ηελ ρξήζε απηφλνκσλ ζπζθεπψλ ζέξκαλζεο ζε θάζε δσκάηην ή κε αηνκηθή κνλάδα ζπζηήκαηνο ζέξκαλζεο ηνπ ζπηηηνχ ή κε παξνρή θεληξηθήο ζέξκαλζεο φιεο ηεο νηθνδνκήο. Παξαγσγή δεζηνύ λεξνύ ρξήζεσο: Ζ παξαγσγή δεζηνχ λεξνχ ρξήζεσο ζηα ζπίηηα, κπνξεί λα γίλεη κε ζεξκνζίθσλεο ζπλερνχο ξνήο. Πξφθεηηαη, γηα επηηνίρηεο κνλάδεο κηθξψλ δηαζηάζεσλ, πνπ ηνπνζεηνχληαη κέζα ζην ζπίηη, ζε εμσηεξηθφ φκσο ηνίρν, ψζηε λα είλαη εχθνιε ε απαγσγή ησλ θαπζαεξίσλ ζην πεξηβάιινλ. Γηαζέηνπλ αηκνζθαηξηθφ θαπζηήξα, πνπ ηίζεηαη ζε ιεηηνπξγία πηεδνειεθηξηθά. Ο βαζκφο απφδνζεο απηψλ ησλ ζπζθεπψλ είλαη πεξίπνπ 83-84%. Άιινο ηξφπνο παξαγσγήο δεζηνχ λεξνχ ρξήζεσο είλαη κε ζεξκνζίθσλεο απνζήθεπζεο. Πξφθεηηαη γηα 51

52 ζπζθεπέο δαπέδνπ, κε ελζσκαησκέλν αηκνζθαηξηθφ θαπζηήξα αεξίνπ. Έρνπλ ηε δπλαηφηεηα λα δίλνπλ κεγάιεο πνζφηεηεο δεζηνχ λεξνχ ζε κηθξφ ρξφλν. ην εκπφξην, θπθινθνξνχλ ζπζθεπέο κε ρσξεηηθφηεηα 115 κέρξη θαη 200 ή 220 lt θαη έρνπλ βαζκφ απφδνζεο πεξίπνπ 90%. Γεληθά, ζηελ παξαγσγή δεζηνχ λεξνχ ζηα ζπίηηα, ην Φπζηθφ Αέξην αληηθαζηζηά θπξίσο ηνλ ειεθηξηζκφ θαη ζπαληφηεξα ην πεηξέιαην (ζε πεξίπησζε πνπ ππάξρεη boiler, ζπλδεδεκέλν κε ιέβεηα θεληξηθήο ζέξκαλζεο). Θέξκαλζε ρώξσλ: Ζ ζέξκαλζε ησλ ρψξσλ ελφο ζπηηηνχ κπνξεί λα γίλεη, είηε απφ ην ζχζηεκα θεληξηθήο ζέξκαλζεο ηεο νηθνδνκήο, είηε κε αηνκηθφ ζχζηεκα ζέξκαλζεο ή αθφκα θαη κε ρξήζε απηφλνκσλ ζπζθεπψλ ζέξκαλζεο ζε θάζε δσκάηην. χζηεκα θεληξηθήο ζέξκαλζεο νηθνδνκήο Δίλαη ην θιαζηθφ ζχζηεκα θαπζηήξα-ιέβεηα, πνπ δηαλέκεη ην δεζηφ λεξφ ζηα ζεξκαληηθά ζψκαηα ησλ δηακεξηζκάησλ. Ο θαπζηήξαο ηνπ θπζηθνχ αεξίνπ κπνξεί λα είλαη αηκνζθαηξηθφο ή πηεζηηθφο, πξνζαξκνζκέλνο ζηνλ θαηάιιειν ιέβεηα. Οη αηκνζθαηξηθνί ιέβεηεο ρξεζηκνπνηνχληαη γηα κηθξφηεξεο ηζρχο, δηφηη θαηαιακβάλνπλ κεγάιν φγθν. Έρνπλ σζηφζν ζεκαληηθά πιενλεθηήκαηα: δελ απαηηνχλ ξχζκηζε ηνπ αέξα θαχζεο θαη επηπιένλ, ιεηηνπξγνχλ αζφξπβα. ηελ πεξίπησζε πηεζηηθψλ ζπζηεκάησλ ρξεζηκνπνηνχληαη νη γλσζηνί ιέβεηεο ησλ ηξηψλ δηαδξνκψλ θαπζαεξίσλ. Ζ πξνζαγσγή ηνπ αέξα θαχζεο γίλεηαη κε αλεκηζηήξα. Ο θαπζηήξαο ζπλδέεηαη κε ην δίθηπν κέζσ ζπζηήκαηνο ηξνθνδνζίαο αεξίνπ. Απηφ πεξηιακβάλεη: θεληξηθή βάλα δηαθνπήο παξνρήο ζθαηξηθνχ ηχπνπ, θίιηξν αεξίνπ, ξπζκηζηή πίεζεο κε ζχζηεκα αζθάιεηαο ηνπ ξπζκηζηή απφ ππεξπηέζεηο, πηεδνζηάηε αεξίνπ θαη κηα ή δχν ζσιελνεηδείο βαιβίδεο, αλάινγα κε ηελ ηζρχ ηνπ θαπζηήξα. Τπάξρνπλ αθφκα θαπζηήξεο δηηηήο θαχζεο, πνπ ιεηηνπξγνχλ ελαιιαθηηθά κε πεηξέιαην ή αέξην αλάινγα κε ηελ επηζπκία ηνπ ρξήζηε. 52

53 Αηνκηθό ζύζηεκα ζέξκαλζεο Σν ζχζηεκα απηφ απνηειείηαη απφ επηηνίρηεο ή εληνηρηδφκελεο εηδηθέο ζπζθεπέο κηθξψλ δηαζηάζεσλ. Μέζα ζε κηα ηέηνηα ζπζθεπή. ππάξρνπλ φια ηα ζηνηρεία ελφο πιήξνπο ιεβεηνζηαζίνπ. Γειαδή: θπθινθνξεηήο, δνρείν δηαζηνιήο, βαιβίδα αζθάιεηαο, εμαεξηζηηθφ θιπ. Σαπηφρξνλα, ππάξρεη δπλαηφηεηα ζχλδεζήο ηνπο κε ζπζηήκαηα πξνγξακκαηηζκνχ θαη αληηζηάζκηζεο. Ζ θαηαζθεπή θαη ε ιεηηνπξγία απηψλ ησλ κνλάδσλ είλαη αλάινγεο κε απηέο ησλ ζεξκνζηθψλσλ ξνήο. ε πνιιέο ζπζθεπέο απηνχ ηνπ ηχπνπ, έρεη πξνζηεζεί ελαιιάθηεο λεξνχ-λεξνχ, ψζηε ηαπηφρξνλα κε ηε ζέξκαλζε λα γίλεηαη δπλαηή θαη ε παξαγσγή δεζηνχ λεξνχ ρξήζεσο. Δπηπιένλ, κε εμσηεξηθή ζχλδεζε απηψλ ησλ ζπζθεπψλ κε boiler, παξέρεηαη ε δπλαηφηεηα παξαγσγήο δεζηνχ λεξνχ ρξήζεσο κε απνζήθεπζε. Σν ζεκαληηθφ πιενλέθηεκα ησλ κνλάδσλ απηψλ ζε ζρέζε κε ηηο αληίζηνηρεο κνλάδεο πεηξειαίνπ είλαη ε αζφξπβε ιεηηνπξγία ηνπο, αθνχ δελ απαηηείηαη αλεκηζηήξαο γηα ηελ πξνζαγσγή ηνπ αέξα θαχζεο. Ο βαζκφο απφδνζεο ησλ αηνκηθψλ ζεξκαληηθψλ κνλάδσλ είλαη. φπσο θαη ζηνπο ζεξκνζίθσλεο ξνήο, πεξίπνπ 83-84%. Απηόλνκε ζέξκαλζε δσκαηίνπ Δπηηπγράλεηαη κε ζεξκαληηθά ζψκαηα αεξίνπ θιεηζηήο εζηίαο θαχζεο. Σα ζψκαηα απηά ηνπνζεηνχληαη πάληα ζε εμσηεξηθφ ηνίρν γηα λα γίλεηαη εχθνια δπλαηή ηφζν ε εμαγσγή θαπλαεξίσλ ζην πεξηβάιινλ φζν θαη ε πξνζαγσγή αέξα θαχζεο. Ο θαπλαγσγφο έρεη δχν κέξε. Απφ ην έλα βγαίλνπλ ηα θαπζαέξηα θαη απφ ην άιιν εηζέξρεηαη ν αέξαο θαχζεο, πνπ παξάγεηαη απφ ηε δεκηνπξγνπκέλε ππνπίεζε. Ο αέξαο ηνπ ρψξνπ ζεξκαίλεηαη κε ζπλαγσγή, θαζψο εηζέξρεηαη απφ αλνίγκαηα πνπ ππάξρνπλ ζην θάησ κέξνο. Ζ ελδερφκελε ρξήζε αλεκηζηήξα πνπ πξνθαιεί βεβηαζκέλε θπθινθνξία ηνπ πξνο ζέξκαλζε αέξα, απμάλεη ηελ απφδνζε ησλ ζεξκαληηθψλ ζσκάησλ. Μηα ζπζθεπή ηέηνηνπ ηχπνπ ηζρχνο 4,6 KW ζεξκαίλεη ρψξν 53

54 πεξίπνπ 50 m3 ζηελ Διιάδα. Ο βαζκφο απφδνζεο απηψλ ησλ ζπζθεπψλ είλαη πεξίπνπ 88-89%. Μαγείξεκα Γηα φια ηα είδε θαη ηηο κεζφδνπο καγεηξέκαηνο (ςήζηκν ζε θνχξλν ή ζε ςεζηηέξα, καγείξεκα, βξάζηκν ή ηεγάληζκα ζε εζηία), ππάξρνπλ ζπζθεπέο αεξίνπ αληίζηνηρεο ησλ ειεθηξηθψλ. ζνλ αθνξά ινηπφλ ην καγείξεκα ζηα ζπίηηα, ην θπζηθφ αέξην αληηθαζηζηά ζρεδφλ απνθιεηζηηθά ηνλ ειεθηξηζκφ. Οη νηθηαθέο ζπζθεπέο θπζηθνχ αεξίνπ ζπλδπάδνπλ δχν πνιχ ζεκαληηθά πιενλεθηήκαηα. Δίλαη πνιχ πξαθηηθέο, θαζψο ε απφδνζε ζεξκφηεηαο γίλεηαη ηε ζηηγκή πνπ ε ζπζθεπή ηίζεηαη ζε ιεηηνπξγία θαη ζηακαηά κε ην θιείζηκν ηνπ δηαθφπηε. Δίλαη απιέο ζηελ θαηαζθεπή ηνπο θαη έρνπλ κηθξφηεξν θφζηνο ιεηηνπξγίαο, αθνχ θαηαλαιψλνπλ πξσηνγελή ελέξγεηα. 5.3 υμπαραγωγή ηλεκτριςμού και θερμότητασ με τη χρήςη φυςικού αερίου Ζ ζπκπαξαγσγή ειεθηξηζκνχ θαη ζεξκφηεηαο (.Ζ.Θ.) είλαη κία απφ ηηο απνδνηηθέο ρξήζεηο ηνπ Φ. Α., παξέρνληαο νηθνλνκηθή ελαιιαθηηθή ιχζεο ηηο πεξηπηψζεηο εθείλε ο πνπ απαηηνχληαη ηαπηφρξνλα ζεκαληηθέο πνζφηεηεο ζεξκηθψλ θνξηίσλ θαη ειεθηξηζκχ. πκπαξαγσγή είλαη ε ηαπηφρξνλε παξαγσγή ειεθηξηθήο θαη ζεξκηθήο ελέξγεηαο (ή ςχμεο) απφ ηελ ίδηα ελεξγεηαθή κνλάδα. Σα πιενλεθηήκαηα ηεο ζπκπαξαγσγήο είλαη ε απμεκέλε ζπλνιηθή ελεξγεηαθή απφδνζε(έσο85%), ε κείσζε ησλ εθπεκπφκελσλ ξχπσλ θαζψο θαη ε ελεξγεηαθή απηνλνκία πνπ πξνζθέξεη. 54

55 Οη πην δηαδεδνκέλεο ηερληθέο ζπκπαξαγσγήο είλαη: Μεραλή εζσηεξηθήο θαχζεο Αεξηνζηξφβηινη πλδπαζκφο Αεξηνζηξφβηινπ-Αηκνζηξνβίινπ Λεηηνπξγία ζπζηήκαηνο ζπκπαξαγσγήο ειεθηξηθνύ θαη ζεξκόηεηαο κε κεραλή εζσηεξηθήο θαύζεο ηα πεξηζζφηεξα ζπζηήκαηα ζπκπαξαγσγήο ειεθηξηζκνχ θαη ζεξκφηεηαο πνπ δηαηίζεληαη ζηελ αγνξά ε θχξηα ιεηηνπξγηθή κεηαβιεηή είλαη ε παξαγσγή θαη ε απφδνζε ζεξκηθνχ θνξηίνπ θαη θαηά δεχηεξν ιφγσ ε απφδνζε ζε παξαγσγή ειεθηξηθήο ελέξγεηαο. ε κηα κεραλή εζσηεξηθήο θαχζεο ην θπζηθφ αέξην θαη ν αέξαο αλακηγλχνληαη ζε κηα ζπζθεπή πξναλάκημεο θαη κεηά ηξνθνδνηνχληαη ζην εζσηεξηθφ ηεο, πνπ χζηεξα απφ ζπηλζήξα πξνθαιείηαη ε θαχζε ηνπ κίγκαηνο κε ην γλσζηφ ηξφπν. Σν ζχζηεκα ζπκπαξαγσγήο ειεθηξηζκνχ θαη ζεξκφηεηαο ζρεδηάδεηαη έηζη νχησο ψζηε ζε πεξηπηψζεηο αηρκήο θαη απμεκέλεο δήηεζεο ε επί πιένλ ζεξκφηεηα λα πξνέιζεη απφ ιέβεηεο θπζηθνχ αεξίνπ κεγάιεο απφδνζεο. Ο έιεγρνο ιεηηνπξγίαο νιφθιεξνπ ηνπ ζπζηήκαηνο ζπκπαξαγσγήο ειεθηξηζκνχ θαη ζεξκφηεηαο θαη ηεο ιεηηνπξγίαο ηνπ ιέβεηα κε θπζηθφ αέξην γίλεηαη κε εηδηθφ ζχζηεκα απηφκαηνπ ειέγρνπ ξχζκηζεο έρνληαο σο πξφηππν ηνλ <<ιέβεηα νδεγφ>> γηα λα παξάγεηαη ε πξναπαηηνχκελε ζεξκφηεηα αλάινγα ηεο δήηεζεο. ηαλ ε δήηεζε δελ ηθαλνπνηείηαη απφ ηελ παξαγφκελε ζεξκφηεηα ηφηε ην απηφκαην ζχζηεκα ειέγρνπ δξαζηεξηνπνηεί θαη θηλεηνπνηεί έλαλ ή πεξηζζφηεξνπο ιέβεηεο αλαιφγσο. Γηα παξάδεηγκα έλα θνιπκβεηήξην ρξεηάδεηαη ζεξκφηεηα γηα ηε ζέξκαλζε ηνπ λεξνχ. Απηφ έρεη δηθή ηνπ κνλάδα παξαγσγήο αιιά ε δήηεζε ηνπ ζεξκηθνχ θνξηίνπ δελ είλαη πάληνηε ζηαζεξή. Έρεη πνιιέο δηαθπκάλζεηο αλάινγα επνρή, ψξα ή πξνγξάκκαηα ιεηηνπξγίαο ηεο. 55

56 Αλ ε παξαγνκέλε ηζρχο δελ θαιχπηεη ηηο απαηηήζεηο απηέο ηφηε κε ην ζχζηεκα απηνκαηηζκνχ εηζάγεηαη ζην ζχζηεκα απφ δίθηπν εηαηξίαο ην επί πιένλ θνξηίν πνπ είλαη βέβαην ιηγφηεξν απφ ηηο πξαγκαηηθέο ζπλνιηθέο αλάγθεο θαη έηζη ππάξρνπλ κεγάια πεξηζψξηα νηθνλνκίαο. Λεηηνπξγία ζπζηήκαηνο ζπκπαξαγσγήο ειεθηξηθνύ θαη ζεξκόηεηαο κε αεξνζηξόβηιν Απηφ ην ζχζηεκα δειαδή απνηειείηαη απφ έλαλ αεξνζηξφβηιν θαη έλαλ κεησηήξα ν νπνίνο θηλεηνπνηεί ηε γελλήηξηα. Ζ θαχζε γίλεηαη ζηνλ ζηξφβηιν ν νπνίνο ηξνθνδνηείηαη κε θπζηθφ αέξην. Ζ ελέξγεηα πνπ απειεπζεξψλεηαη δίλεη ψζεζε ζηελ γελλήηξηα, θαη ηα ζεξκηθά θαπζαέξηα θεχγνπλ απφ ηνλ ζηξφβηιν φηαλ έρνπλ θζάζεη πεξίπνπ ζηνπο 540 ν C. Σα θαπζαέξηα θπζηνινγηθά απφ ηνλ ζηξφβηιν πεγαίλνπλ ζε κνλάδεο πνπ επαλαθηάηαη ε ζεξκφηεηα θαη παξάγεηαη αηκφο θαηάιιεινο γηα παξαγσγηθέο αμηνπνηήζεηο. Αλάκεζα ζηνλ ζηξφβηιν θαη ζηηο κνλάδεο επαλάθηεζεο ηεο ζεξκφηεηαο κπνξεί λα κπεη έλαο θαπζηήξαο επεηδή ηα παξαγφκελα θαπζαέξηα πεξηέρνπλ αξθεηφ νμπγφλν θαη κε ηξνθνδνζία επί πιένλ θπζηθνχ αεξίνπ αθνχ δεζκεπηνχλ νη πεξίζζεηεο πνζφηεηεο νμπγφλνπ λα δεκηνπξγεζνχλ ηδαληθφηεξεο ζπλζήθεο θαχζεο θαη έηζη ε απφδνζε ηνπ ζπζηήκαηνο λα βειηηψλεηαη ζεκαληηθά θαη έηζη λα δηαθχγνπλ ζηελ αηκφζθαηξα ζε ρακειή ζεξκνθξαζία. 56

57 ρήκα 4.4 χζηεκα ΖΘ κε αεξνζηξφβηιν ύζηεκα παξαγσγήο ειεθηξηζκνύ θαη ζεξκόηεηαο κε πλδπαζκό Αεξηνζηξόβηινπ-Αηκνζηξνβίινπ ε κεγάιεο κνλάδεο παξαγσγήο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο εθαξκφδεηαη κία παξαιιαγή ηνπ παξά πάλσ ζπζηήκαηνο πνπ εμεηάζακε δει. ηνπ αεξνζηξνβίινπ. Ζ δηαθνξά ζην ζπλδπαζκέλν ζχζηεκα είλαη φηη ν αηκφο πνπ παξάγεηαη ζηε κνλάδα αλάθηεζεο ηεο ζεξκφηεηαο ηξνθνδνηεί αηκνζηξφβηιν θαη έηζη παξάγεηαη επί πιένλ ειεθηξηθή ηζρχο θαη ηα ζεξκηθά θνξηία πνπ απνκέλνπλ φηαλ εμέιζνπλ απφ ηνλ αηκνζηξφβηιν βξίζθνληαη ζε κνξθή αηκνχ ρακειήο πίεζεο πνπ κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί γηα δηάθνξεο δηεξγαζίεο. Οη αεξνζηξφβηινη λέαο γεληάο πξέπεη λα έρνπλ πίεζε 20bar. Απηφ επηβαξχλεη επί πιένλ ην θφζηνο εγθαηάζηαζεο. Ζ νιηθή φκσο απφδνζε ηνπ ζπζηήκαηνο είλαη θαλεξή φηη ππεξέρεη απηψλ ησλ ζπζηεκάησλ πνπ ρξεζηκνπνηνχλ άιιεο ζπκβαηηθέο ηερλνινγίεο. 57

58 ρήκα 4.5 χζηεκα ειεθηξνπαξαγσγήο ζπλδπαζκέλνπ θχθινπ 5.4 Εφαρμογέσ τησ ςυμπαραγωγήσ ςε βιομηχανικούσ κλάδουσ 1.ηα πεηξνρεκηθά νη κεγάιεο πνζφηεηεο απαεξίσλ ηα νπνία αλαμηνπνίεηα θαίγνληαη ζπλήζσο ζηνλ ππξζφ ηνπ δηπιηζηεξίνπ νδεγνχληαη ζε ζχζηεκα ζπκπαξαγσγήο κε αεξηνζηξφβηιν. 2.ηηο βηνκεραλίεο θεξακηθψλ θαη ηνχβισλ ηα κεγάια πνζά ηεο ζεξκηθήο ελέξγεηαο ησλ θιηβάλσλ θαη ησλ μεξαληήξσλ εμνηθνλνκνχληαη κε ζχζηεκα ζπκπαξαγσγήο. 3.ηηο πθαληνπξγείεο ηα ζεξκηθά θνξηία παξέρνληαη θπξίσο ππφ ηε κνξθή, πιχζε θαη ζηέγλσκα ηνπ πθάζκαηνο. Καη εδψ ε εγθαηάζηαζε ζπζηήκαηνο ζπκπαξαγσγήο είλαη ζπκθέξνπζα. ηα ηξφθηκα ε θαηαλάισζε ζεξκηθήο ελέξγεηαο αθνξά ζπλήζσο αηκφ ρακειήο πίεζεο, ζεξκφ αέξα θαη λεξφ, θπξίσο γηα δηεξγαζίεο μήξαλζεο. Ο ιφγνο ειεθηξηθψλ/ ζεξκηθψλ αλαγθψλ είλαη πεξίπνπ 30% θαη γη' απηφ ην ιφγν ν θιάδνο ησλ ηξνθίκσλ είλαη ν πην θαηάιιεινο γηα ζπκπαξαγσγή. 58

59 ηα ρεκηθά πξντφληα (ιηπάζκαηα, αλφξγαλεο θαη νξγαληθέο χιεο, (θαξκαθεπηηθά, ειαζηηθά) 5.ηε ραξηνβηνκεραλία ν κέζνο ιφγνο ειεθηξηθψλ/ ζεξκηθψλ αλαγθψλ είλαη πεξίπνπ 40%. Ζ θχξηα ζεξκηθή θαηαλάισζε είλαη αηκφο5-15 bar πξάγκα πνπ θαζηζηά ηε ζπκπαξαγσγή νηθνλνκηθά ζπκθέξνπζα. 7.ηαλ έρνπκε ζπκπαξαγσγή ειεθηξηθνχ θαη ζεξκφηεηαο κε παξάιιειε παξαγσγή ςπρξνχ λεξνχ, απηφ ιέγεηαη ηξηπαξαγσγή. Δίλαη ζπζηήκαηα πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη γηα λα θαιχςνπλ ηηο ειεθηξηθέο, ζεξκηθέο αλάγθεο θαη ηηο αλάγθεο γηα θιηκαηηζκφ 59

60 ΚΔΦΑΛΑΙΟ ΔΓΚΑΣΑΣΑΔΙ ΩΛΗΝΩΔΩΝ Δ ΚΣΗΡΙΑ 6.1 Σεχνικέσ Εγκαταςτάςεων Γηα λα γίλεη κία ζσζηή εγθαηάζηαζε ζα πξέπεη πξψηα απ νια ηα πιηθά πνπ ζα ρξεζηκνπνηεζνχλ γηα λα απαξηίδνπλ φιν ην ζχζηεκα ζσιελψζεσλ λα είλαη απηά κε ηηο ζσζηέο θαη εγθεθξηκέλεο πξνδηαγξαθέο γηα λα κελ πξνθχςεη ην δπζάξεζην θαηλφκελν ηεο νμείδσζήο ηνπο νχηε ζηελ εζσηεξηθή ηνπο νχηε ζηελ εμσηεξηθή επηθάλεηα ηνπο. Δπίζεο πξέπεη λα πξνβιεθζεί νχησο ψζηε λα κελ θηλδπλέςνπλ λα θξαρζνχλ ηα αθξνθχζηά ηνπο θαη νη ζσιήλεο λα είλαη ζηαζεξνί. Οη ζσιήλεο φπσο είπακε λα είλαη νη θαηάιιεινη θαη εγθεθξηκέλνη γηα ηελ ρξήζε θπζηθνχ αεξίνπ θαη ηα πιηθά θαηαζθεπήο ηνπο λα είλαη ν ζθπξήιαηνο ρπηνζίδεξνο, ν ράιπβαο, ην αινπκίλην, ν ραιθφο θαη ν νξείραιθνο. ηαλ ππάξρνπλ ρακειέο πηέζεηο θαηάιιεινη είλαη θαη ρξεζηκνπνηνχληαη ζπλήζσο νη ζσιήλεο απφ ραιθφ θαη αινπκίλην. Υξεζηκνπνηνχληαη ελίνηε θαη νη πιαζηηθνί ζσιήλεο απφ ηε γξακκή ηξνθνδνζίαο ηνπ δηθηχνπ έσο ηνλ κεηξεηή ή ηελ είζνδν ηνπ ζπηηηνχ απφ ηελ εηαηξεία παξνρήο ηνπ θπζηθνχ αεξηνχ. Σα ζπζηήκαηα ζσιελψζεσλ ηνπ θπζηθνχ αεξίνπ πνιιέο θνξέο απφ ηνλ κεηξεηή κέρξη ην ζχζηεκα θαηαλάισζεο είλαη ππφ πίεζε 23mbar ελψ γηα ηα ηερλεηά αέξηα είλαη 37mbar. Γη απηφ ινηπφλ νη ζσιήλεο πξέπεη λα είλαη νη θαηάιιεινη γηαηί ζθνπφ έρνπλ λα ηξνθνδνηνχλ ην ζχζηεκα ιεηηνπξγίαο κε αέξην ζσζηήο πίεζεο. Ζ πίεζε ηνπ θπζηθνχ αεξίνπ πνπ ζα θηάλεη ζηνλ ξπζκηζηή ηεο ζπζθεπήο ζα πξέπεη λα είλαη 19mbar γηα λα κπνξεί ν ξπζκηζηήο λα ξπζκίζεη ζσζηά ηελ πίεζε ζηε έμνδν ηνπ αεξίνπ πξνο ηνλ ζάιακν αλάκεημεο. Ζ δηάκεηξνο ησλ ζσιήλσλ επίζεο έρεη κεγάιε ζεκαζία λα είλαη ε ελδεδεηγκέλε γηαηί απηή θαζνξίδεη θαη ηελ πηψζε ηεο πίεζεο. Αλ ινηπφλ ε δηάκεηξνο ησλ ζσιήλσλ είλαη κηθξή, ε πηψζε ηεο πίεζεο ζα είλαη πνιχ κεγάιε. 60

61 Σν αέξην ζα θχγεη κελ απφ ηνλ κεηξεηή κε πίεζε 2bar.αιιά ζα ειαηησζεί πεξηζζφηεξν απφ 23mbar. ζηνλ ξπζκηζηή ηεο ζπζθεπήο. Αλ ν ζσιήλαο έρεη κεγάιε δηάκεηξν είλαη δαπαλεξφηεξνη θαη απηφ ζεκαίλεη κεγαιχηεξν θφζηνο γηα ηνλ πξνυπνινγηζκφ θαηαζθεπήο. Σν ζσζηφ κέγεζνο ινηπφλ είλαη πνιχ ζεκαληηθφ. Μία ελδεηθηηθή δηάηαμε ζχλδεζεο ησλ ζσιελψζεσλ ζπζηήκαηνο εγθαηάζηαζεο θαη παξνρήο θπζηθνχ αεξίνπ πεξηιακβάλεη: εληφο ηνπ θξεαηίνπ κηα θχξηα απνθξαθηηθή δηάηαμε κε ειεθηξηθή γείσζε θαη κφλσζε ξπζκηζηή πίεζεο (4 bar - 21 mbar) κεηξεηέο αεξίνπ θεληξηθφ αγσγφ εζσηεξηθήο ηξνθνδνζίαο ζπιιέθηε δηαλνκήο δίθηπν ζσιελψζεσλ πξνο ζπζθεπέο αεξίνπ. 6.1 Δλδεηθηηθή δηάηαμε ζχλδεζεο ζσιελψζεσλ αεξίνπ 61

62 Αλαιπηηθόηεξα νη δηάθνξνη όξνη θαη έλλνηεο πνπ ρξεζηκνπνηνύληαη Α. εγθαηάζηαζε θπζηθνχ αεξίνπ ελλννχκε ηελ θχξηα δηάηαμε πνπ βξίζθεηαη πίζσ απφ ηελ θχξηα απνθξαθηηθή δηάηαμε κέρξη ηελ έμνδν απφ ηελ εγθαηάζηαζε ησλ θαπζαεξίσλ πνπ παξάγνληαη θαηά ηελ θαχζε. Β. ηνπνζέηεζε ελλννχκε ηελ θαηαζθεπή θαη ηελ εγθαηάζηαζε φινπ ηνπ ζπλφινπ παξνρήο θαη ιεηηνπξγίαο ηνπ ζπζηήκαηνο θπζηθνχ αεξίνπ. Γ. κεηαηξνπή ηεο εγθαηάζηαζεο αεξίνπ ελλννχκε ην ζχλνιν ησλ ελεξγεηψλ πνπ ιακβάλνληαη γηα λα γίλεη επέθηαζε ή πεξηνξηζκφο ή άιιε αιιαγή πνπ πξνέθπςε ιφγσ αλαγθψλ ηεο Ίδε ππάξρνπζαο εγθαηάζηαζεο Γ. ζπληήξεζε ελλννχκε ηελ εθηίκεζε γηα ηελ θαηάζηαζε πνπ ππάξρεη ζην ζχζηεκα καο ηελ δεδνκέλε ρξνληθή ζηηγκή θαη ηελ αλαγθαία ιήςε κέηξσλ γηα λα έρνπκε ηελ ζσζηή θαη ελδεδεηγκέλε θαηάζηαζε. Ζ εθηίκεζε ηεο θαηάζηαζεο είλαη ε επηζεψξεζε θαη ε ιήςε ησλ αλαγθαίσλ κέηξσλ είλαη ε πξνιεπηηθή ζπληήξεζε. Δ. εγθαηάζηαζε ζσιελψζεσλ είλαη ην ζχλνιν ησλ ζσιελψζεσλ ηεο εγθαηάζηαζεο θαη ησλ εζσηεξηθψλ θαη ησλ εμσηεξηθψλ πνπ ζα ρξεζηκνπνηεζνχλ. Σ. Κχξηα απνθξαθηηθή δηάηαμε είλαη ε απνθξαθηηθή δηάηαμε απφ ην ηέινο αγσγνχ ζχλδεζεο κέρξη ηελ νηθία θαη έρεη ζθνπφ λα απνθξάζζεη ηελ ηξνθνδνζία κε αέξην έλα ή πεξηζζφηεξα θηήξηα. Ε. Μφλσζε είλαη έλα δνκηθφ ζηνηρείν γηα λα δηαθφπηεηαη ε ειεθηξηθή αγσγηκφηεηα ησλ ζσιελψζεσλ. Ζ. Οηθηαθφο ξπζκηζηήο πίεζεο θαη κεηξεηήο ξχζκηζεο ηεο πίεζεο είλαη ζπζηήκαηα γηα ηε ξχζκηζε ηεο πίεζεο ζην ηκήκα ηεο εγθαηάζηαζεο ησλ ζσιελψζεσλ. Θ. Δζσηεξηθή ζσιήλσζε είλαη ην ζχλνιν ησλ ζσιελψζεσλ πνπ εγθαζίζηαληαη κέζα ζην θηήξην. Η. Δμσηεξηθή ζσιήλσζε είλαη ην ζχλνιν ησλ ζσιελψζεσλ πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη πίζσ απφ ηελ θχξηα απνθξαθηηθή δηάηαμε θαη είλαη εγθαηεζηεκέλε έμσ απφ ην θηήξην. Απηφ ην ζχζηεκα ζσιελψζεσλ κπνξεί λα είλαη είηε κέζα ζηε γε (ππφγεην) είηε εμσηεξηθά ππαίζξηα (ππέξγεηα). 62

63 Ζ. Ζ εμσηεξηθή θαη εζσηεξηθή ζσιήλσζε κπνξεί λα είλαη έλα ζχλνιν αγσγψλ πνπ απνηειείηαη απφ αγσγφ δηαλνκήο, αγσγφ άλνδν, αγσγφ θαηαλάισζεο, αγσγφ δηαθιάδσζε, θαη αγσγφ ζχλδεζεο ζπζθεπήο. Αλαιπηηθόηεξα : Αγσγφο δηαλνκήο είλαη ην ηκήκα απφ ηελ θχξηα απνθξαθηηθή δηάηαμε κέρξη ηε ζχλδεζε ηνπ κεηξεηή θαη είλαη ην κε κεηξνχκελν αέξην. Αγσγφο αλφδνπ είλαη ην ηκήκα ηνπ αγσγνχ πνπ είλαη θάζεην,θαηαθφξπθν απφ φξνθν ζε φξνθν. Αγσγφο θαηαλάισζεο είλαη ην ηκήκα ηνπ αγσγνχ γηα ην κεηξίζηκν αέξην θαη είλαη απηφ απφ ηελ έμνδν ηνπ κεηξεηή θαηαλάισζεο θαη ηνπ κεηξεηή δηαθιάδσζεο. Αγσγφο δηαθιάδσζεο είλαη ην ηκήκα ηνπ αγσγνχ απφ ην ζχζηεκα δηάηαμεο ζχλδεζεο κέρξη ηε ζχλδεζε κε ηε ζπζθεπή θαη ρξεζηκεχεη κφλν γηα ηελ ηξνθνδνζία απνθιεηζηηθά κηαο ζπζθεπήο αεξίνπ. Αγσγφο ζχλδεζεο είλαη ην ηκήκα ηνπ αγσγνχ απφ δηάηαμε ζχλδεζεο κε ηε ζπζθεπή κέρξη ηε ζχλδεζε κε ηε ζπζθεπή αεξίνπ. ηαζεξή ζχλδεζε είλαη ε ζχλδεζε πνπ κπνξεί λα ιπζεί κφλν κε εξγαιείν θαη κπνξεί λα είλαη εχθακπηνο ή άθακπηνο αγσγφο ζχλδεζεο ηεο ζπζθεπήο. Λπηή ζχλδεζε είλαη ε ζχλδεζε πνπ κπνξεί λα ιπζεί κε ην ρέξη θαη απνηειείηαη απφ δηάηαμε ζχλδεζεο - αζθάιεηαο θαη απφ εχθακπην αγσγφ αεξίνπ αζθαιείαο. Αγσγφο εμαεξηζκνχ είλαη έλα ο αγσγφο πνπ ρξεηάδεηαη γηα λα γίλεηαη ν εμαεξηζκφο ησλ αγσγψλ ηνπ θπζηθνχ αεξίνπ φπνπ ηφζν ν αέξαο φζν θαη ηα αδξαλή αέξηα πξέπεη λα απνβάιινληαη απφ ηνλ αγσγφ αεξίνπ κε αζθάιεηα ζε κηα αθίλδπλε ζέζε. Αγσγφο δηαξξνήο είλαη θαη ν ιεγφκελνο ελδηάκεζνο αγσγφο αεξηζκνχ θαη παξεκβάιεηε κεηαμχ δχν απηνξπζκηδφκελσλ ζηνηρείσλ. Αδξαλνπνηεκέλνη αγσγνί είλαη απηνί νη αγσγνί πνπ δελ ρξεζηκνπνηνχληαη. 63

64 Αγσγνί εθηφο ιεηηνπξγίαο είλαη νη αγσγνί πνπ γηα ιφγνπο επηζθεπήο ή ζπληήξεζεο έρεη δηαθνπή πξνζσξηλά ε ιεηηνπξγία ηνπο. Αγσγφο απφξξηςεο ιέγεηαη θαη αγσγφο αλαπλνήο θαη είλαη ν αγσγφο πνπ ρξεζηκεχεη ζε πεξίπησζε αλάγθεο ή εμαηξεηηθήο θαηάζηαζεο θαη δίλεη θνξηία αεξίνπ. 6.2 Εγκατάςταςη εξωτερικών ςωληνώςεων Κχξην κέιεκα εθηφο ηεο πνηφηεηαο ησλ πιηθψλ θαηαζθεπήο ησλ ζσιελψζεσλ θαη ηεο δηακέηξνπ ησλ ζα πξέπεη λα είλαη θαη ε ζηεγαλφηεηα θαη ε ηθαλφηεηα λα αληέρνπλ ζηηο θαηαπνλήζεηο πνπ ζα ππνζηνχλ θαηά ηε ρξήζε ηνπο θαη πξνζαξκνζκέλεο ζηηο απαηηήζεηο ησλ πξνδηαγξαθψλ θαη θαλνληζκψλ ιεηηνπξγίαο. ε έλα ζχζηεκα εγθαηάζηαζεο εμσηεξηθψλ ζσιελψζεσλ ζπκπεξηιακβάλνληαη θαη ην ζχζηεκα ξχζκηζεο, αζθάιεηαο, κέηξεζεο. Καη απηά πξέπεη λα είλαη θαηαζθεπαζκέλα θαη ζπλαξκνινγεκέλα ζχκθσλα κε ηηο πξνδηαγξαθέο θαη θαλνληζκνχο αζθάιεηαο. Οη ζσιελψζεηο δε κέζα ζηα θηήξηα πξέπεη λα είλαη θαιπκκέλνη απφ άπνςε ζεξκνκφλσζεο, ζηεγαλφηεηαο, θαη αλ ππάξμεη θαη ην ελδερφκελν ππξθαγηάο λα κελ επεξεαζηνχλ θαη γίλεη έθξεμε. Γηα αθάιππηνπο εμσηεξηθνχο ζσιήλεο νη θαλνληζκνί αζθάιεηαο ιέλε φηη επηηξέπεηαη λα είλαη : ραιπβδνζσιήλεο κε ηα παξά θάησ ραξαθηεξηζηηθά DIN 2440 DIN 2441 DIN 2470 Teil 1 DIN 2442 DIN 1629 σιήλεο κε ζπείξσκα κέζνπ ηχπνπ σιήλεο κε ζπείξσκα βαξέσο ηχπνπ Αγσγνί αεξηψλ κε πηέζεηο ιεηηνπξγίαο κέρξη 16bar σιήλεο κε ζπείξσκα κε πξνδηαγξαθή πνηφηεηαο σιήλεο ρσξίο ξαθή απφ κε θξακαησκέλνπο ράιπβεο γηα ηδηαίηεξεο απαηηήζεηο. 64

65 Σερληθνί φξνη παξάδνζεο DIN 1626 σιήλεο κε ξαθή απφ κε θξακαησκέλνπο ράιπβεο γηα ηδηαίηεξεο απαηηήζεηο. Σερληθνί φξνη παξάδνζεο DIN 2448 Υαιηβδνζσιήλεο ρσξίο ξαθή, δηαζηάζεηο, κάδεο αλνηγκέλεο ζην κήθνο Ολνκαζηηθφ πάρνο ηνηρψκαηνο ηνπιάρηζηνλ ζην θαλνληθφ πάρνο ηνηρψκαηνο. ε ζπλδπαζκφ θαηά DIN 1629 DIN 2458 Υαιηβδνζσιήλεο ρσξίο ξαθή, δηαζηάζεηο, κάδεο αλνηγκέλεο ζην κήθνο Ολνκαζηηθφ πάρνο ηνηρψκαηνο ηνπιάρηζηνλ ζην θαλνληθφ πάρνο ηνηρψκαηνο. ε ζπλδπαζκφ θαηά DIN 1626 Μαδί κε ζηνηρεηά κνξθήο θαη ζπλδέζεηο θαηά : DIN 2566 Κνριησηέο θιάληδεο κε ιαηκφ, ΡΝ 10 DIN 2605 Teil 1 DIN 2606 DIN 2615 έσο 2619 DIN 2631 DIN 2641 DIN 2637 DIN 2950 DIN 2980 έσο 2983 DIN 2986 έσο 2988 DIN 2990 έσο 2991 Σφμα ζσιήλσλ γηα ζχγθιηζε Υαιχβδηλα ηφμα ζσιήλσλ γηα ζπγθφιιεζε, ηχπνο 5b Υαιχβδηλα εμαξηήκαηα γηα ζπγθφιιεζε (ζηνηρεηά Σ, ζηνηρεηά αιιαγήο δηαηνκήο, θαιχπηξεο, πεξηζηφκηα, ζπγθνιιεηηθά ηφμα) πγθνιιεηηθέο θιάληδεο, ΡΝ6 Διεχζεξεο θιάληδεο, ζπγθνιιεηηθά άθξα, ιείνη ζχλδεζκνη, ΡΝ6 Διεχζεξεο θιάληδεο κε ζπγθνιιεηηθφ ζχλδεζκν ΡΝ10 Δμαξηήκαηα απφ καιαθηηθνπνηεκέλν ρπηνζίδεξν Υαιχβδηλα εμαξηήκαηα κε ζπείξσκα, καθξφ ζπείξσκα. Γηπιφ λίππει ζσιήλα, ηφμα Υαιχβδηλα εμαξηήκαηα κε ζπείξσκα (κνχθεο ζηαπξνί, Σ, γσλίεο, κνχθεο κε ιαηκφ) Υαιχβδηλα εμαξηήκαηα κε ζπείξσκα (δηπιά λίππει κε εμάγσλν, ηάπεο, 65

66 θαιχπηξεο) DIN 2993 DIN 3387 Υαιχβδηλα εμαξηήκαηα κε ζπείξσκα, θνριησηέο ζπλδέζεηο ζσιήλσλ ηνηρεηά ζχλδεζεο γηα κεηαιιηθνχο ζσιήλεο κε ιεία άθξα ζσιήλεο από όιθηκν ρπηνζίδεξν DIN DIN Teil 1.2 DIN έσο DIN DIN σιήλεο πίεζεο θαη ζηνηρεηά κνξθήο απφ φιθηκν ρπηνζίδεξν, Σερληθνί φξνη παξάδνζεο σιήλεο πίεζεο απφ φιθηκν ρπηνζίδεξν κε κνχθα ηνηρεία κνξθήο θαη ζχλδεζεο, ζηνηρεία EU, F, U, MMQ, MMK , MMA ηνηρεία MMB ηνηρεία MMR DIN έσο ηνηρεία Q, N, FFK 45 DIN DIN θαη DIN ηνηρεία Σ ηνηρεία FFR, X ηνηρεία ΔΝ ραιθνζσιήλεο DIN 1786 νλνκαζηηθά πάρε εμσηεξηθή δηάκεηξνο Γηειθπζκέλνη ραιθνζσιήλεο ρσξίο ξαθή Έσο 22 mm 1,0 mm mm 1.5 mm mm 2.0 mm 66

67 mm 2.5 mm Άλσ ησλ 108 mm 3.0 mm Μαδί κε ζηνηρεηά κνξθήο θαη ζπλδέζεηο θαηά : DIN 2856 Μφλν γηα ραιθνζσιήλεο κε εμσηεξηθή δηάκεηξνο έσο 22 mm DVGW Arbeitsblatt GW 2 DIN 3387 πλδέζεηο ραιθνζσιήλσλ ηνηρεηά ζχλδεζεο γηα κεηαιιηθνχο ζσιήλεο κε ιεία άθξα, κε εμαίξεζε ηηο θνριηψζεηο δαθηπιίνπ 6.3 Εγκατάςταςη εςωτερικών ςωληνώςεων. Οη ζσιελψζεηο ζην εζσηεξηθφ ησλ θηεξίσλ κπνξεί λα είλαη ζε δηάηαμε επζχγξακκα ή παξάιιεια θαη λα ζπλδένληαη κεηαμχ ηνπο γηα λα γίλεηαη ε δηάηαμε ηνπ ζπζηήκαηνο ζε γσλία 90 ν κε εμαξηήκαηα νχησο ψζηε λα παξακέλνπλ ζε απηή ηε δηάηαμε ρσξίο λα θάκπηνληαη. Οη ζσιήλεο πξέπεη λα ζηεξίδνληαη ειεχζεξα κε ζηξνγγπιά ζηεξίγκαηα ζηνπο ηνίρνπο ή ζηα θξεάηηα ρσξίο λα αιιάδεη ε επζπγξάκκηζε ηνπο. Οη ζσιήλεο ηνπ θπζηθνχ αεξίνπ πξέπεη λα είλαη καθξηά απφ ηνπο ζσιήλεο λεξνχ γηα επλφεηνπο ιφγνπο αιιά φπνπ απηφ είλαη απαξαίηεηα λα γίλεη γηαηί δελ ππάξρεη άιιε ιχζε θαη δπλαηφηεηα πξέπεη νη ζσιήλεο αεξίνπ λα είλαη πάλσ απφ ηνπο ζσιήλεο λεξνχ θαη ηνπιάρηζηνλ ε απφζηαζε κεηαμχ ηνπο λα είλαη κεγαιχηεξε απφ 25 εθαη κέηξνπ. Δπίζεο νη ζσιήλεο ηνπ αεξίνπ ζα πξέπεη λα είλαη ηνπνζεηεκέλνη καθξηά απφ ηηο θαισδηψζεηο πνπ δηέξρεηαη ειεθηξηθφ ξεχκα θαη αλ πάιη δελ γίλεηαη αιιηψο νη ζσιήλεο 67

68 ηνπ θπζηθνχ αεξίνπ ζα πξέπεη λα είλαη πάλσ απφ ηηο θαισδηψζεηο ηνπ ειεθηξηθνχ θαη λα απέρνπλ ηνπιάρηζηνλ 50 εθ φηαλ νη γξακκέο ηνπ ξεχκαηνο είλαη εμσηεξηθέο θαη 25 εθ.κέηξνπ ηνπιάρηζηνλ φηαλ απηέο είλαη εληνηρηζκέλεο γηα ιφγνπο αζθαιείαο. Γηα λα πξνζηαηεχνληαη απφ ηηο δηαβξψζεηο νη ζσιήλεο ηνπ θπζηθνχ αεξίνπ πξέπεη λα αθνινπζείηαη ν θαλνληζκφο ηνπ ΔΛΟΣ. Κάζε πξνζηαζία κε άιιν ηξφπν πξέπεη λα είλαη ζχκθσλνο κε ηνπο θαλνληζκνχο ηεο ππεχζπλεο εηαηξίαο δηαλνκήο. Δπίζεο νη ζσιήλεο ηνπ θπζηθνχ αεξίνπ δελ πξέπεη λα εληνηρίδνληαη θαη φηαλ απηφ είλαη αλαγθαίν πξέπεη νη ζσιήλεο λα είλαη κφλν ραιεβδνζσιήλεο κε αληηζθσξηαθή πξνζηαζία ε ραιπβδνζσιήλεο κε ελζσκαησκέλε πιαζηηθή εζσηεξηθή επέλδπζε. Οη ραιθνζσιήλεο απαγνξεχνληαη λα ρξεζηκνπνηνχληαη γηα εληνηρηζκφ θαη φηαλ νη ρψξνη πνπ ζα ηνπνζεηεζνχλ θαη ζα δηέιζνπλ έρνπλ πγξαζία νη ραιθνζσιήλεο ζα πξέπεη λα έρνπλ ππνζηεί εηδηθή επεμεξγαζία γηα λα είλαη πξνζηαηεπκέλνη απφ ηελ ζθσξίαζε. ηαλ νη ζσιήλεο αεξίνπ δηέξρνληαη απφ ηνίρνπο ή νξνθέο πξέπεη λα είλαη ηνπνζεηεκέλνη κέζα ζε ζσιήλεο γηα λα πξνζηαηεχνληαη θαη δελ πξέπεη λα έρνπλ νη πξνζηαηεπηηθνί απηνί ζσιήλεο θαλέλα εμάξηεκα. Καηά ηελ δηαδξνκή ησλ ζσιελψζεσλ απφ ππφγεηα πξέπεη λα ππνινγίδεηαη θαη ηπρφλ θαζίδεζε ηνπ ηνίρνπ θαη λα αθήλεηαη ην ζρεηηθφ δηάθελν. Υψξνη επηθίλδπλνη γηα λα ππνζηνχλ νη ζσιήλεο αεξίνπ βιάβε πξέπεη λα απνθεχγνληαη. Σέηνηνη είλαη θαλάιηα αεξηζκνχ, θιηκαηηζκνχ, ή ςπθηηθνί ρψξνη. Με κεγάιε πξνζνρή πξέπεη λα πεξλνχλ νη ζσιήλεο αεξίνπ πάλσ απφ ςεπδνξνθέο θαη κφλν αλ απηέο είλαη κνλσκέλεο θαη ζηεγαλέο θαη αλ αεξίδνληαη επαξθψο. ε θακηά πεξίπησζε δελ επηηξέπεηαη λα πεξάζνπλ νη ζσιήλεο ηνπ θπζηθνχ αεξίνπ απφ θξεάηηα αζαλζέξ, θαπλνδφρνπο θαη θακηλάδεο. Πξέπεη επίζεο λα ιεθζεί κέξηκλα θαη γηα ηελ πεξίπησζε πνπ κπνξεί λα ππάξμεη παγεηφο θαη λα κνλσζνχλ θαηάιιεια νη ζσιελψζεηο. Υαιηβδνζσιήλεο Υαιθνζσιήλεο DIN 1786 Ολ. Γηάκεηξνο Απφζηαζε Γηάκεηξνο Απφζηαζε DN m 12*1.0 mm 1.25 m 68

69 - - 15*1.0 mm 1.25 m DN m 18*1.0 mm 1.50 m DN m 22*1.0 mm 2.00 m DN m 28*1.5 mm 2.25 m DN m 35*1.5 mm 2.75 m DN m 42*1.5,mm 3.00 m DN m 54*2.0 mm 3.50 m Πξνζηαζία ζσιελώζεσλ από δηαβξώζεηο Γηα λα πξνζηαηεχνληαη ηφζν νη εμσηεξηθνί φζν θαη νη εζσηεξηθνί ζσιήλεο απφ δηαβξψζεηο πξέπεη λα ρξεζηκνπνηνχληαη ζχκθσλα κε ηνπο θαλνληζκνχο ζσιήλεο ραιπβδνζσιήλεο γαιβαληζκέλνη Πιαζηηθνπνηεκέλνη ή κε πιαζηηθά επηρξίζκαηα ζσιήλεο σιήλεο κε επελδχζεηο πξνζηαηεπηηθψλ επηδέζκσλ ή κε επελδχζεηο ιαζηηρνζσιήλσλ Γηα φιεο ηηο ζσιελψζεηο ηνπ εζσηεξηθνχ δηθηχνπ πξέπεη λα αθνινπζνχληαη νη παξά θάησ πξνδηαγξαθέο θαη λα ρξεζηκνπνηνχληαη νη πην θάησ πεξηγξαθφκελνη ζσιήλεο DIN2391 1,2 DIN2393 1,2 DIN2394 1,2 Teil Teil Teil Υαιπβδνζσιήλεο αθξηβείαο ρσξίο ξαθή κε ηδηαίηεξε αθξίβεηα δηαζηάζεσλ Υαιπβδνζσιήλεο αθξηβείαο κε ξαθή κε ηδηαίηεξε αθξίβεηα δηαζηάζεσλ Γηειθπζκέλνη ραιπβδνζσιελεο αθξηβείαο κε ξαθή 69

70 Αγσγνί ζύλδεζεο ζπζθεπώλ θπζηθνύ αεξίνπ Οη αγσγνί ζχλδεζεο γηα ζπζθεπέο θπζηθνχ αεξίνπ κπνξεί λα είλαη είηε εχθακπηνη είηε άθακπηνη εχθακπηνη αγσγνί ζχλδεζεο ηαλ νη πηέζεηο θαηά ηελ ιεηηνπξγία είλαη 1 bar νη αγσγνί πξέπεη λα είλαη DIN 3384 απφ αλνμείδσην ράιπβα εηδηθφ γηα αέξηα. ηαλ νη πηέζεηο θαηά ηελ ιεηηνπξγία είλαη έσο 100bar λα είλαη DIN3383 Teil 1νη εχθακπηνη αγσγνί αζθαιείαο αεξίσλ θαη ηα εμαξηήκαηα ζχλδεζεο αζθαιείαο αεξίσλ. Καη DIN3383 Teil 2 εχθακπηνη αγσγνί αεξίσλ γηα ζηαζεξή ζχλδεζε. υνδέςεισ ςωληνώςεων Οη ζπλδέζεηο ησλ ζσιήλσλ κεηαμχ ησλ κπνξεί λα είλαη : Α. Με ιπηέο ζπλδέζεηο ζπλδέζεηο θνριησηέο Έσο νλνκαζηηθή δηάκεηξν DN 50 Έσο νλνκαζηηθή δηάκεηξν DN 150 θαη γηα πίεζεο ιεηηνπξγηάο έσο 100 mbar DIN 8564 Teil 1 Γηα ζσιήλεο θαηά DIN 2440, DIN 2441, DIN 2442 ζπλδέζεηο ζπγθνιιεηέο ζε ραιύβδηλεο ζσιελώζεηο 70

71 DIN 2440 DIN 2441 DIN 2470 Teil 1 DIN 2442 DIN 2448 DIN 1629 DIN 8564 Teil 1 DIN 2458 DIN 1626 DIN 2391 Teil 1,2 DIN 2393 Teil 1,2 DIN 2394 Teil 1,2 πλδέζεηο κε ζθιεξή θόιιεζε θαη ζπγθόιιεζε ζε ράιθηλνπο θαηά DIN1786. Γελ επηηξέπνληαη κε καιαθή θφιιεζε ζπλδέζεηο ζπγθνιιεηέο ζε ζσιελώζεηο απφ HDPE θαηά DVGW Ardeitsblatt G 472 θαη DVGW - Ardeitsblatt G 472 ζπλδέζεηο κε θιέκεο ζε ζσιελώζεηο απφ HDPE έσο κε ιηηέο ζχλδεζεο κε ην ζήκα Έιελνπ DVGW Β. Λπηέο ζπλδέζεηο θνριησηέο ζπλδέζεηο 71

72 DIN 2950 DIN 2993 DIN 3376 Teil 1 DIN 3376 Teil 2 καθξηά ζπεηξώκαηα απφ ράιπβα θαηά DIN 2981 καθξά ζπεηξώκαηα απφ καιαθηηνπνηεκέλν ρπηνζίδεξν ζπλδέζεηο θιαληδσηέο DIN 2566 DIN 2631 DIN 2641 DIN 2673 DVGW - Ardeitsblatt GW 2 DIN Όξγαλα γηα εγθαηάζηαζεηο θπζηθνύ αεξίνπ Σέηνηα φξγαλα είλαη : Σα φξγαλα δηαθνπήο. Απηά ηα φξγαλα ζθνπφ έρνπλ λα ιεηηνπξγνχλ ή λα δηαθφπηνπλ επί κέξνπο ηνπο αγσγνχο ή ηηο ζπζθεπέο. Σνπνζεηνχληαη δε κέζα ζην ζπίηη ζαλ θχξηα δηάηαμε δηαθνπήο Μπξνζηά απφ κεηξεηέο αεξίνπ. Μπξνζηά απφ θάζε ζπζθεπή αεξίνπ θαη θαηά δηαζηήκαηα λα δηαθφπηνληαη νξηζκέλα ηκήκαηα ηνπ αγσγνχ πνπ επηιέγνπκε γηα 72

73 ιεηηνπξγηθνχο ιφγνπο. Δθαξκνγή ηέηνησλ νξγάλσλ είλαη νη γσληαθνί θξνπλνί, ή. νη θξνπλνί αζθαιείαο ηνπ αεξίνπ πνπ είλαη γλσζηνί σο ηαρπζχλδεζκνη αεξίνπ. Σν πιηθφ θαηαζθεπήο ησλ θξνπλψλ είλαη θξάκαηα ραιθνχ πνπ είλαη θαηάιιεια λα αληέρνπλ ζηηο δηαβξψζεηο. Οη αζθάιεηεο ιεηηνπξγίαο. Τπνρξεσηηθά φιεο νη ζπζθεπέο αεξίνπ πξέπεη λα έρνπλ αζθάιεηεο θαη θαηά ηελ ιεηηνπξγία ηνπο θαη θαηά ην ηέινο απηήο. Πξέπεη γηα θάζε ζπζθεπή λα ππάξρεη ε αζθάιεηα φηη αέξην άθαπζην δελ ζα δηαθχγεη ζην πεξηβάιινλ. Ζ αζθάιεηα γηα ηελ δηαθνπή ηεο θαχζεο πξέπεη λα δηαθφπηε ηελ ξνή ηνπ αεξίνπ πξνο ηνλ θαπζηήξα κέζα ζε ρξφλν ιηγφηεξν απφ 60 δεπηεξφιεπηα. Ρπζκηζηήο πίεζεο αεξίνπ. Ο ξπζκηζηήο πίεζεο ηνπ εηζεξρφκελνπ θαη παξεξρνκέλνπ ζην δίθηπν αεξίνπ ζθνπφ έρεη λα δηαζθαιίζεη κηα ζηαζεξή πίεζε ηνπ αεξίνπ πνπ ζα επηηξέπεη ηελ νκαιή ιεηηνπξγία ηνπ ζπζηήκαηνο. Οη απμνκεηψζεηο ζηηο πηέζεηο ηνπ παξεξρνκέλνπ αεξίνπ ζην δίθηπν ηεο εγθαηάζηαζεο κπνξεί λα πξνθαιέζνπλ βιάβεο ζηηο ζπζθεπέο θαη γη απηφ ηνπνζεηνχληαη κπξνζηά απφ ηηο ζπζθεπέο ξπζκηζηέο πίεζεο γηα λα ιεηηνπξγνχλ νη ζπζθεπέο αλεμάξηεηα απφ ηελ εθάζηνηε πίεζε ηνπ αεξίνπ. Απηφ γίλεηαη δπλαηφ κε έλα ξπζκίδνκε ειαηήξην πνπ ελεξγεί ζηε κεκβξάλε. ηαλ απμάλεηαη ε πίεζε ηνπ αεξίνπ πνπ κπαίλεη ζην ζχζηεκα ην ειαηήξην πηέδεηαη πξνο ηα πάλσ κέζα απφ κηα κεκβξάλε θαη έηζη ν ξπζκηζηήο θιείλεη αξγά ηελ παξνρή. ηαλ πέθηεη ε πίεζε ηνπ αεξίνπ ηφηε ην ειαηήξην κέζσ ηεο κεκβξάλεο αλνίγεη ηνλ ξπζκηζηή θαη επηηξέπεη ηελ κεγαιχηεξε είζνδν αεξίνπ. 73

74 ρήκα 6.3 ξπζκηζηήο πηέζεσο (ζρεκαηηθά) Δπαγξππλεηέο πηέζεσο αεξίνπ Οη επαγξππλεηέο φηαλ απμνκεηψλνληαη νη πηέζεηο ζην δίθηπν θάησ απφ ηελ ξπζκηζκέλε ηηκή επηηεξνχλ ηελ πίεζε ηνπ αεξίνπ κέζα ζηνπο αγσγνχο θαη έηζη εκπνδίδνπλ ηηο βιάβεο ζηηο ζπζθεπέο. Γηα λα γίλεη θαηαλνεηφ, ν επαγξππλπηήο πηέζεσο φηαλ πέζεη ε πίεζε ζην δίθηπν δίλεη έλαλ ειεθηξηθφ παικφ θαη ακέζσο δηαθφπηεηαη ε παξνρή ηνπ αεξίνπ κε ηε βνήζεηα κηαο καγλεηηθήο βειφλαο θαη έηζη δελ επηζηξέθεη ε θιφγα Φίιηξα αεξίνπ Πξνβιήκαηα κπνξνχλ λα πξνέιζνπλ απφ ζθφλε ή ζθνπξηά ή δηάθνξεο ελαπνζέζεηο ζην εζσηεξηθφ ησλ ζσιελψζεσλ. Σα θίιηξα θξνληίδνπλ λα ιεηηνπξγνχλ νη θαπζηήξεο, νη ξπζκηζηέο πίεζεο θαη νη επαγξππλεηέο ρσξίο πξνβιήκαηα. ξγαλα ππξνπξνζηαζίαο Απηά ηα φξγαλα έρνπλ ζθνπφ λα εκπνδίζνπλ ηελ ξνή αεξίνπ αλεμέιεγθηα ζε πεξίπησζε ππξθαγηάο θαη λα απνηξαπεί ν θίλδπλνο έθξεμεο. Βαζίδεηαη ζηελ αξρή ηεο αχμεζεο ηεο ζεξκφηεηαο. ηαλ εθδεισζεί ππξθαγηά θνληά ζηελ πεξηνρή ηνπ νξγάλνπ αλίρλεπζεο θαη ε ζεξκνθξαζία θζάζεη ηνπο 70ν +- 5 ν C ηφηε 74

75 αληηδξά κηα θφιιεζε θαη επέξρεηαη ηήμε ή κπνξεί λα αληηδξάζεη κηα ζηξφθηγγα πνπ έρεη δηαζηνιηθφ πιηθφ. Μεηά ηελ ιήμε ηεο ηήμεο απειεπζεξψλεηαη έλα ειαηήξην θαη απηφκαηα θιείλεη ε βαιβίδα αεξίνπ θαη γίλεηαη δηαθνπή ηνπ αεξίνπ γηα λα απνθχγνπκε ηνλ θίλδπλν ηεο έθξεμεο. Πνπ κπαίλνπλ ηα φξγαλα ππξνπξνζηαζίαο. ηελ απνθξαθηηθή δηάηαμε πνπ είλαη ζηελ είζνδν ηνπ θηεξίνπ ηνλ κεηξεηή παξνρήο θαη ζηηο ζπζθεπέο αεξίνπ ζε ηκήκαηα επί κέξνπο ηνπ δηθηχνπ. Καη ζε ζπλδέζεηο κε εχθακπην ζσιήλα ηνπ αεξίνπ κε ηηο ζπζθεπέο αεξίνπ. ρήκα ηαρπζχλδεζκνο αεξίνπ κε ππξνπξνζηαζία Μεηξεηέο αεξίνπ Οη κεηξεηέο αεξίνπ είλαη απαξαίηεην γηα λα θαηαγξάθνπλ ηελ πνζφηεηα ηνπ αεξίνπ πνπ θαηαλαιψζεθε. ην εκπφξην θπθινθνξνχλ πνιινί ηχπνη κεηξεηψλ. 75

76 Μεηξεηήο κε θεξκαηνδέθηε. Απηνχ ηνπ ηχπνπ νη κεηξεηέο ηνπνζεηνχληαη φηαλ ην παξερφκελν αέξην ρξεζηκνπνηείηαη απφ πνιιά άηνκα. Έηζη ξίρλνληαο έλα θέξκα ν θαηαλαισηήο παίξλεη ζηελ παξνρή ηνπ πνζφηεηα αεξίνπ πνπ αληηζηνηρεί ζην ζπγθεθξηκέλν πνζφ θαη κεηά ζηακαηά απηφκαηα ε παξνρή. Μεηξεηήο κε έλα ζηόκην. Έρεη απηφο ν ηχπνο ηνπ κεηξεηή κία εηδηθή ππνδνρή ζηφκην γηα ηελ είζνδν θαη έμνδν απφ ηνλ κεηξεηή αέξην. Μεηξεηήο κε δύν ζηόκηα Απηνί νη κεηξεηέο αξηζηεξά έρνπλ ηελ εηζαγσγή ηνπ αεξίνπ θαη δεμηά ηελ εμαγσγή, πνπ πξέπεη λα ηνπνζεηνχληαη νη κεηξεηέο ηνπ αεξίνπ. Ο ρψξνο πνπ πξέπεη λα ηνπνζεηνχληαη νη κεηξεηέο αεξίνπ πξέπεη λα είλαη πξνζηηφο, εχθνια πξνζβάζηκνο θαη γη απηφ θαζνξίδεηαη απφ ηελ εηαηξία παξνρήο ηνπ αεξίνπ. Δπίζεο πξέπεη λα αεξίδεηαη θαιά απηφο ν ρψξνο, λα πξνζηαηεχεηαη απφ ηνλ παγεηφ, λα είλαη μεξφο θαη λα κελ είλαη εθζεηηκέλνο ζηνλ ήιην. ηαλ πξφθεηηαη γηα παξνρή ζε πνιπθαηνηθία, ηφηε νη κεηξεηέο ζα πξέπεη λα ηνπνζεηνχληαη ζε θνηλφρξεζην ρψξν θνληά ζηελ είζνδν θαηά ην δπλαηφλ θαη φρη ζε θιηκαθνζηάζηα θαη ρψξνπο πγξνχο. Σν χςνο ηνπνζέηεζεο ηνπ κεηξεηή πξέπεη λα είλαη απηφ ψζηε λα επηηξέπεηαη ε κέηξεζε ηεο έλδεημεο θαη ε εχθνιε αληηθαηάζηαζή ηνπ ζε πεξίπησζε βιάβεο δελ πξέπεη λα αθνπκπά ζε ηνίρν ν κεηξεηήο θαη ε απφζηαζε απφ απηφλ λα είλαη πεξίπνπ 2 εθ. 76

77 ρήκα 6.3.3Μεηξεηήο ελφο ζηνκίνπ ύζηεκα απνκάθξπλζεο ησλ θαπζαεξίσλ Ζ ζεξκηθή παξαγφκελε ηζρχο ηνπ ζπζηήκαηνο εμαξηάηαη απφ ηνλ φγθν ηνπ αέξα πνπ ππάξρεη ζην ιεβεηνζηάζην. Ζ παξνπζία ηνπ αέξα είλαη ζεκαληηθή θαηά ηελ θαχζε ηνπ θπζηθνχ αεξίνπ αιιά θαη ε απνκάθξπλζή ηνπ θαηά ην πέξαο απηήο είλαη εμ ίζνπ ζεκαληηθή. Δίλαη θαλφλαο φηη ηα παξαγφκελα αέξηα θαηά ηελ θαχζε πξέπεη λα απνκαθξχλνληαη πξνο ην εμσηεξηθφ πεξηβάιινλ. ηαλ έρνπκε έλα ιεβεηνζηάζην θπζηθνχ αεξίνπ πνπ παξάγεη ζπλνιηθή ζεξκηθή ελέξγεηα κεγαιχηεξε απφ 50KW είλαη απαξαίηεην θαη αλαγθαίν λα ππάξρεη έλα άλνηγκα απ φπνπ ζα απνκαθξχλνληαη ηα θαπζαέξηα θαη ην εκβαδφλ ηνπ πνπ βγαίλεη απφ ηνλ ηχπν Α = *( QNL 50 ) cm 2 Σν ειάρηζην εκβαδφλ ηνπ παξαζχξνπ λα είλαη 150 cm 2 ηαλ ρξεζηκνπνηνχληαη απφ ηνλ θαηαλαισηή κφλν νηθηαθέο καγεηξηθέο ζπζθεπέο δελ είλαη απαξαίηεηα λα ππάξρεη ζηελ εγθαηάζηαζε θαη ζχζηεκα απνκάθξπλζεο ησλ 77