ΟΔΗΓΟΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΟΣ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΔΟΜΙΚΩΝ ΕΡΓΩΝ. Γεώργιος Κ. Βαρελίδης Καθηγητής Τμήματος Πολιτικών Δομικών Έργων

Transcript

1 ΟΔΗΓΟΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΟΣ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΔΟΜΙΚΩΝ ΕΡΓΩΝ Γεώργιος Κ. Βαρελίδης Καθηγητής Τμήματος Πολιτικών Δομικών Έργων

2 Σκοπός του Οδηγού Επαγγέλματος Πτυχιούχων του Τμήματος Πολιτικών Δομικών Έργων του Τ.Ε.Ι. Πειραιά είναι να βοηθήσει τους φοιτητές και τους πτυχιούχους να κατανοήσουν το εύρος του επαγγελματικού τους πεδίου και τις εναλλακτικές δυνατότητες απασχόλησής τους με βάση τα μέχρι σήμερα δεδομένα της αγοράς εργασίας, το περιεχόμενο των σπουδών τους καθώς και τα εφαρμοζόμενα, ισχύοντα ή επιζητούμενα σύμφωνα με τις σπουδές τους επαγγελματικά δικαιώματα. Συντάχθηκε για να συμβάλει στην ένταξή τους στην αγορά εργασίας καθώς είναι ένα εργαλείο πληροφόρησης για τα επαγγέλματα που μπορούν να ασκήσουν μετά την αποφοίτησή τους. Αποτελεί πηγή πληροφοριών για ιδιώτες ελεύθερους επαγγελματίες, ιδιωτικούς και δημόσιους φορείς απασχόλησης ή για κρατικούς φορείς, που εισηγούνται ρυθμίσεις για επαγγελματικά δικαιώματα, αντιστοιχίσεις με το ευρωπαϊκό πλαίσιο επαγγελματικών προσόντων (Ε.Π.Ε.Π.) και αντιστοιχίσεις με την ελληνική και τη διεθνή ακαδημαϊκή πραγματικότητα.

3 Αποτελεί επίσης χρήσιμο εργαλείο πληροφόρησης, προκειμένου ο τελειόφοιτος να αναζητήσει ή να επιλέξει (εφόσον υπάρχει δυνατότητα επιλογής) το εργασιακό πεδίο της πρακτικής του άσκησης, δεδομένου μάλιστα ότι η πρακτική άσκηση, σε αρκετές περιπτώσεις, μπορεί μετά το πέρας της να εξελιχθεί σε σταθερότερη εργασιακή σχέση.

4 Ο Οδηγός δεν υπεισέρχεται σε λεπτομερείς καταγραφές για ορισμένες από τις συνιστώσες της άσκησης του επαγγέλματος, γιατί οι ραγδαίες κοινωνικοοικονομικές εξελίξεις των δύο τελευταίων ετών και οι συνεχείς αλλαγές του νομικού πλαισίου υπό την πίεση των δημοσιονομικών αναγκών της χώρας έχουν καταστήσει άνευ νοήματος την προσπάθεια περιγραφής αυτών των συνιστωσών (π.χ. ασφάλιση, φορολογία, εργασιακά δικαιώματα, συνθήκες εργασιακής απασχόλησης, χρηματοδοτικά πλαίσια ενίσχυσης μέσω ΕΣΠΑ κ.ά.).

5 Ο Οδηγός έχει θεωρήσει ως κύριο πεδίο αναφοράς για την άσκηση του επαγγέλματος την ελληνική επικράτεια και επί αυτού του πεδίου παρέχονται αναλυτικότερα στοιχεία. Προφανώς πολλά στοιχεία της άσκησης του επαγγέλματος στην Ελλάδα προσομοιάζουν με άλλα αντίστοιχα στον ευρωπαϊκό χώρο και βέβαια, γίνονται αναφορές και σε επαγγελματικές δυνατότητες που προσφέρονται εκτός του ελλαδικού χώρου.

6 Ωστόσο, η δαιδαλώδης και μεταβαλλόμενη νομοθεσία (φορολογική, εργατική, πολεοδομική), ο τρόπος λειτουργίας της Δημόσιας Διοίκησης, οι ιδιομορφίες στον τομέα της παραγωγής κτιριακών έργων (ένταση εργασίας, μικρή κλίμακα και μεγάλο πλήθος κατασκευών και επιχειρήσεων, γραφειοκρατία, περιορισμένη προκατασκευή, αυθαίρετη δόμηση, σεισμική επικινδυνότητα, μη πιστοποίηση των συντελεστών παραγωγής στα ιδιωτικά έργα, «δρακόντειες» ευθύνες και ποινές μηχανικού για το σύνολο της κατασκευαστικής διαδικασίας κ.ά.), ο κορεσμός της οικοδομής, η κοινωνική διασπορά της ιδιοκτησίας, το προσαρμοσμένο στις εγχώριες παραγωγικές ανάγκες Πρόγραμμα Σπουδών και το κρίσιμο ζήτημα των επαγγελματικών δικαιωμάτων σχηματίζουν το ιδιαίτερο «τοπίο» της ελλαδικής επαγγελματικής πραγματικότητας. Αυτό ακριβώς το ιδιόμορφο «τοπίο» περιγράφεται αναλυτικά, κυρίως όσον αφορά τις πολλαπλές παραμέτρους άσκησης του ελεύθερου επαγγέλματος που οφείλει να γνωρίζει ο απόφοιτος.

7 Συγκεκριμένα, καταγράφονται και αναλύονται (για πρώτη φορά στη σχετική βιβλιογραφία) οι εξής παράμετροι άσκησης του επαγγέλματος και τα ακόλουθα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του (αναφέρονται εδώ επιγραμματικά): Α. Απασχόληση που προϋποθέτει ευρύ γνωστικό πεδίο, ποικιλία εφαρμογών και σπανίως επαγγελματική αποκλειστική ειδίκευση. Β. Ανάγκη ταχύτητας λήψης αποφάσεων και εξεύρεσης λύσεων στη μελέτη και την κατασκευαστική εφαρμογή. Γ. Επαφές και συνεννοήσεις με πολλά πρόσωπα διαφορετικού επιπέδου μόρφωσης, που απαιτούν διαφορετικούς κώδικες επικοινωνίας και ικανότητα συντονισμού μιας σύνθετης, πολυπρόσωπης και μη αυτοματοποιημένης παραγωγικής διαδικασίας (μελέτη και κατασκευή). Δ. Μεγάλες ποινικές, πειθαρχικές και αστικές ευθύνες για το σύνολο της κατασκευαστικής διαδικασίας,

8 Ε. Δαιδαλώδες, αόριστο και αντιφατικό νομικό πλαίσιο για το σχεδιασμό και την κατασκευή, που αριθμεί πολλές δεκάδες χιλιάδες σελίδες νομοθεσίας και διοικητικών εγγράφων, δεν είναι κωδικοποιημένο και ενίοτε είναι τόσο πρόχειρο ή παρωχημένο που καθίσταται μη εφαρμόσιμο. ΣΤ. Πλήρης αδυναμία χρονικού προγραμματισμού της μελέτης και της διαδικασίας αδειοδότησης.

9 Επιπλέον, επισημαίνεται ο ρόλος και ο τρόπος της συνεχούς εμπλοκής του μηχανικού με το σύστημα Δημόσιας Διοίκησης και τη γραφειοκρατία (επίσης, για πρώτη φορά στη σχετική βιβλιογραφία). Αναλύονται διεξοδικά τα παρακάτω κρίσιμα για το επάγγελμα ζητήματα, με τα οποία ο μηχανικός έρχεται καθημερινά αντιμέτωπος: 1. Το φαινόμενο της συνειδητής και συνεχούς παραβίασης της νομοθεσίας από τη Διοίκηση. 2. Η συνεχής αύξηση των γραφειοκρατικών απαιτήσεων τα τελευταία είκοσι (20) χρόνια, φαινόμενο που βασίστηκε στην διάδοση και χρήση του Η/Υ (από τη δεκ. του `90 μέχρι σήμερα). 3. Η εμπλοκή πολλών δημόσιων υπηρεσιών κατά τη διαδικασία αδειοδότησης.

10 4. Οι σκοπίμως αόριστες και δυσερμήνευτες νομικές διατάξεις. 5. Η ευρύτατη ανοχή και συμμετοχή της πλειοψηφίας των ιδιοκτητών, των κατασκευαστών και των μηχανικών στη διαδικασία συναλλαγής με τη Διοίκηση. 6. Το κατακόρυφο ιεραρχικό σύστημα πολλαπλών υπογραφών από πολλά πρόσωπα για την έγκριση ενός και μόνο αντικειμένου. 7. Η δυσανάλογα μεγάλη δαπάνη χρόνου και χρήματος για τη διαχείριση του επαγγελματικού έργου σε σχέση με άλλα επαγγέλματα και άλλες χώρες. 8. Η αθέτηση πληρωμών, κυρίως για τους κατασκευαστές, εκ μέρους του Κράτους και της Διοίκησης. 9. Η συνεχής και χρονοβόρα προσωπική εμπλοκή του μηχανικού σε όλες τις επαφές με το σύστημα διοίκησης.

11 Επιπλέον δε, αναλύεται το πραγματικό οικονομικό πλαίσιο άσκησης του Ελεύθερου Επαγγέλματος (αμοιβές κ.ά.), όπως αυτό έχει διαμορφωθεί τις τελευταίες τρεις δεκαετίες και έχει μετεξελιχθεί μέχρι σήμερα υπό την πίεση της οικονομικής ύφεσης και των μνημονιακών δεσμεύσεων της χώρας.

12 Σημειώνεται, ότι η ρεαλιστική περιγραφή των πτυχών του επαγγέλματος στον παρόντα Οδηγό δεν συναντάται πουθενά στη βιβλιογραφία των επαγγελματικών Οδηγών συναφών Τμημάτων και Σχολών Α.Ε.Ι. (ή συλλογικών επαγγελματικών φορέων), αφού ο Οδηγός δεν αποσκοπεί στον εξωραϊσμό ή στη αποσιώπηση των «δυσάρεστων» ή των «δύσκολων» πτυχών της εργασιακής πραγματικότητας αλλά στην αναλυτική καταγραφή τους.

13 Τέλος, λόγω της μεγάλης σημασίας που έχει για τους αποφοίτους το θέμα των επαγγελματικών δικαιωμάτων, δεν περιγράφονται απλώς οι σχετικές ισχύουσες ρυθμίσεις. Ο Οδηγός υπεισέρχεται σε τεκμηριωμένη νομική και τεχνική ανάλυση των εξελίξεων και της παρούσας κατάστασης (επίσης για πρώτη φορά στη βιβλιογραφία), προκειμένου ο φοιτητής και ο πτυχιούχος να ενημερωθούν διεξοδικά, να αντιληφθούν τη φύση του προβλήματος, το ρόλο της πολιτείας και κυρίως, τα δίκαια συλλογικά αιτήματα και τον τρόπο που πρέπει να τα υποστηρίξουν ως πολίτες και επαγγελματίες.