Βασικές αρχές αντιμετώπισης & δευτερογενούς πρόληψης ΑΕΕ

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Βασικές αρχές αντιμετώπισης & δευτερογενούς πρόληψης ΑΕΕ"

Transcript

1 Βασικές αρχές αντιμετώπισης & δευτερογενούς πρόληψης ΑΕΕ Απόστολος Ι. Χατζητόλιος Καθηγητής Παθολογίας Α.Π.Θ. Διευθυντής Α Προπαιδευτικής Παθολογικής Κλινικής, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ, Θεσσαλονίκη Πρόεδρος Εταιρείας Παθολογίας Βορείου Ελλάδος (ΕΠΒΕ)

2 ASA/AHA guidelines. Stroke 2011;42: & οι συνολικά επιζώντες με ΑΕΕ/επιπολασμός στον γενικό πληθυσμό ~3% (~10x αριθμός της ετήσιας επίπτωσης)! ~20% η ετήσια θνητότητα των ΑΕΕ ~35% αναπηρία ή/& άνοια με εξάρτηση ~25% των ΑΕΕ αφορούν ασθενείς ήδη με ένα προηγούμενο ΑΕΕ! According to WΗΟ, stroke kills approximately 3 million women and 2.5 million men each year. In developed countries, stroke is the third most common cause of death, exceeded only by coronary heart disease (CHD) and cancer. Stroke published online January 31, 2013

3 ASA/AHA guidelines. Stroke 2011;42: & ΑΕΕ: Αύξηση Μείζον ~40% πρόβλημα έως υγείας το 2025 αύξηση ~65% μέχρι το 2025 Προβλεπόμενος αριθμός ΑΕΕ στην Αμερική κατά την περίοδο: Broderick JP et al. Stroke 2004;35: Stroke published online January 31, 2013

4 Επιπολασμός Δυσμενέστερες οι επιπτώσεις των ΑΕΕ στην Ελλάδα Δυστυχώς η Ελλάδα σε μία από τις χειρότερες θέσεις μεταξύ των χωρών της Ευρώπης Αυξημένη νοσηρότητα-θνητότητα-αναπηρία. Θνητότητα έως και 50% μεγαλύτερη από την αντίστοιχη μέση θνητότητα της Δ. Ευρώπης, παρόμοια με θνητότητα που καταγράφεται σε χώρες Ανατολικής Ευρώπης) Τεράστια κοινωνικοοικονομική επιβάρυνση (~ νοσοκομειακές κλίνες ημερησίως) Health and Safety 2002, New Cronos database, Μ.Γείτονα και συν. Νευρολογία 1999;8: , Brainin M, et al. Acute neurological stroke care in Europe: results of the European Stroke Care Inventory. Eur J Neurol 2000;7:5 10

5 Αντιμετώπιση των ΑΕΕ στην Ελλάδα Στην αυξημένη θνησιμότητα συντελούν η ανεπαρκής αντιμετώπιση των ΑΕΕ στην οξεία φάση & η ουσιαστική έλλειψη οργανωμένων ενδο- & εξωνοσοκομειακών προγραμμάτων αποκατάστασης. Τα εξειδικευμένα κέντρα αντιμετώπισης ΑΕΕ στην Ελλάδα είναι πολύ λίγα σε σχέση με τον επιπολασμό στο γενικό πληθυσμό, όσα δε υπάρχουν, είναι συγκεντρωμένα στα Πανεπιστημιακά Νοσοκομεία. Έτσι, οι ασθενείς με ΑΕΕ νοσηλεύονται συνήθως σε κοινούς θαλάμους Παθολογικών Κλινικών στα Νοσοκομεία, συχνά μάλιστα σε υποδεέστερες συνθήκες, αφού ιδίως τα Επαρχιακά Νοσοκομεία υπολείπονται σε ειδικό προσωπικό & υλικοτεχνική υποδομή. Εξάλλου, πολύτιμος χρόνος «χάνεται» για τη διακίνηση του αρρώστου & την διεκπεραίωση των απαραίτητων διαγνωστικών εξετάσεων. Koutlas E et al. Factors influencing the pre-and in-hospital management of acute stroke. Data from a Greek tertiary care hospital. Eur Neurol 2004;51:35-7

6 Θνητότητα 1ου μηνός % Συχνότητα Θνητότητα ισχαιμικών & αιμορραγικών ΑΕΕ Η πλειοψηφία των ΑΕΕ είναι ισχαιμικά Ισχαιμικά ΑΕΕ Αιμορραγικά ΑΕΕ Συχνότητα Θνητότητα

7 ~85% ~15% ~20%

8 ASA/AHA guidelines. Stroke 2011;42: & Η ΑΥ υπεύθυνη για το 50% όλων των ΑΕΕ Λόγω της μεγάλης ηλικίας, σημασία της ΣΑΥ Η αντιϋπερτασική αγωγή, μείωση ΑΕΕ 32% στην πρωτοπαθή και 24% στην δευτεροπαθή (41% για κάθε μείωση 10/5 mmhg) Ανοσολογικός χαρακτήρας αθηροσκλήρωσης: αυξημένη συχνότητα ΟΕΜ & ΑΕΕ σε ΡΑ (ισοδύναμο ΣΝ) Arch Cardiovasc Dis 2010;103: JAMA 2003;289: Stroke 2003;34:27-41 & ESH-ESC J Hypertens 2007;25: Αντίθετα με τα ισχαιμικά, χαμηλές τιμές CHO, έχουν εν μέρει συνδεθεί με αυξημένο κίνδυνο αιμορραγικών ΑΕΕ psychosocial stress and depression Eur Heart J 2011;32: ενοχοποιούνται για το 82% ισχαιμικών & 90% αιμορραγικών ΑΕΕ, η αντιμετώπισή τους: μείωση ΑΕΕ κατά 4/5 INTERSTROKE study. Lancet 2010;376(9735):112-23, Stroke published online January 31, 2013

9 Ο επιπολασμός στον πληθυσμό & η επίπτωση των κύριων τροποποιήσιμων CVRF στον κίνδυνο ΑΕΕ Παράγοντες Κινδύνου Επιπολασμός στον πληθυσμό % Σχετικός Κίνδυνος x Κίνδυνος με αναγωγή στον πληθυσμό % Παρέμβαση Παράγοντες τρόπου ζωής Κάπνισμα 25 1,8-2, Συμβουλευτική, Σεμινάρια απεξάρτησης, Θεραπεία υποκατάστασης Νικοτίνης, Βουπροπιόνη (Zyban )* Σωματική αδράνεια 25 1,2-1,5 30 Άθληση, Μαθήματα κίνησης Αυξημένο σωματικό βάρος 20 1,5-2, Μείωση σωματικού βάρους, Άθληση, Διατροφή Μη υγειινή διατροφή 18 Μεσογειακή υγειινή διατροφή Καρδιομεταβολικοί παράγοντας κινδύνου Αρτηριακή Υπέρταση Σακχαρώδης Διαβήτης Υπερχοληστεριναιμία ,4-4, Αντιυπερτασιακή θεραπεία 3-7 1,8-2, Αντιδιαβητική θεραπεία ,5-2, Στατίνες, Διατροφή * Άτυπο αντικαταθλιπτικό, εκλεκτικός αναστολέας της νευρωνικής επαναπρόσληψης κατεχολαμινών (νοραδρεναλίνης & ντοπαμίνης), ASA/AHA guidelines. Stroke 2011;42: Busch M. A. Cardiovasc 2009;9:50-5. Masuhr F, Busch M.A. Der Internist 2012;53:

10 Συσχέτιση μείωσης CHO, ΑΠ & HbA1c και CVD με βάση στοιχεία από Επιδημιολογικές & Παρεμβατικές Μελέτες Μεταβλητή Στεφανιαία Νόσος* ΑΕΕ Καρδιαγγειακή Νόσος Μείωση Χοληστερόλης (1 mmol/l) Επιδημιολογία (%) Παρέμβαση (%) NNT για 5 έτη 59,2 177,7 44,4 Μείωση ΑΠ (10/5 mmhg) Επιδημιολογία (%) Παρέμβαση (%) NNT για 5 έτη 61,8 73,7 33,6 Γλυκαιμία (Hb A 1c - μείωση κατά 0,9%)** Επιδημιολογία (%) Παρέμβαση (%) -9,7-4 NNT για 5 έτη 140,3 767,7 118,5 NNT: Αριθμός ασθενών που πρέπει να υποβληθούν σε αγωγή *θανατηφόρο ή μη ΟΕΜ και αιφνίδιος θάνατος **Η σχέση μεταξύ ρύθμισης της γλυκόζης (HbA 1c ) & μακροαγγειακών επιπλοκών (ΟΕΜ, ΑΕΕ) είναι λιγότερο στενή, κυρίως αναφορικά με τον ΣΔ-2 (~7,5% αύξηση του κινδύνου / 1% αύξηση της HbA 1c, ενώ ~ 52% στον ΣΔ-1). Schernthaner G,Schernthaner GH.Internist 2012;53: , Juutilainen A,et al. Diabetes Care 2008;31:714-9, Yudkin JS,et al. Diabetologia 2010;53:

11 Μη τροποποιήσιμοι: Παράγοντες κινδύνου ΑΕΕ Ηλικία Φυλή Φύλο Οικογενειακό ιστορικό ΑΕΕ Παλαιότερο (ιστορικό) ΑΕΕ ή ΟΕΜ (Σημασία δευτερογενούς πρόληψης) Κίνδυνος επανεμφάνισης ΑΕΕ σε ασθενείς με προηγούμενο ΠΙΕ ή εγκατεστημένο ΑΕΕ: Μετά ΠΙΕ Μετά ΑΕΕ 30 ημέρες 4-8% 3-10% 1 έτος 12-13% 10-14% 5 έτη 24-29% 25-40% πρώιμη επανεμφάνιση τα εμβολικά ΑΕΕ

12 Αύξηση κινδύνου θανάτου από ΑΕΕ (%) Προηγούμενο ΑΕΕ: Ο κυριώτερος παράγοντας θνητότητας μεταξύ των παραγόντων κινδύνου Θνητότητα από ΑΕΕ ασθενών 65 ετών 5,2x υψηλότερη από τον μέσο κίνδυνο όταν προϋπάρχει ΑΕΕ Σημασία δευτερογενούς πρόληψης Προηγούμενο ΑΕΕ Κολπική Μαρμαρυγή ΑΥ (ΣΑΠ>163 mm Hg) Μειωμένη ανοχή γλυκόζης Κάπνισμα ΣΝ MacKay J, Mensah GA. The Atlas of Heart Disease and Stroke.

13 Estimated 10-Year Rate (%) Σημασία αντιμετώπισης συνολικού CV κινδύνου 10ετής Κίνδυνος για ΑΕΕ & άλλα CVE: Framingham Heart Study A B C D E F Men Women A B C D E F Συστολική ΑΠ mmhg ΣΔ όχι όχι ναί ναί ναί ναί Κάπνισμα όχι όχι ναί ναί ναί ναί Προηγούμενη ΚΜ όχι όχι όχι όχι ναί ναί Προηγούμενη ΚΑΝ όχι όχι όχι όχι όχι ναί Stroke 1991;22: , Stroke 2003;34:27-41 & 27-48, Eur Heart J 2011;32:545-52

14 Επιδημιολογικά στοιχεία ΑΕΕ: θνητότητα / διασταυρούμενος CV κίνδυνος. Σημασία δευτερογενούς πρόληψης! ~ 15% των ΑΕΕ θα καταλήξει άμεσα ή μέσα στον 1 ο μήνα ~ 35% των ασθενών νέο & συχνά βαρύτερο ΑΕΕ ή θα καταλήξει στα επόμενα 5 έτη ~ 35% των επιζώντων θα παραμείνουν ανάπηροι με εξάρτηση και/ή θα αναπτύξουν άνοια Μετά από ΑΕΕ ~ 2 στους 3 ασθενείς πεθαίνουν ή μένουν ανάπηροι! «διασταυρούμενος» καρδιαγγειακός κίνδυνος! Μετά από ΑΕΕ: x 2 3 κίνδυνος για ΟΕΜ. ~10% των ασθενών με ΟΕΜ θα εμφανίσει ΑΕΕ στα επόμενα 5 έτη Αθροιστικός κίνδυνος θανάτου 60% στα 5 έτη. Vemmos KN et al. Stroke 1999;30:363-70, Vemmos KN et al J Neurol Neurosurg Psychiatry 2000;69: Warlow CP. Lancet 1999;354: , Lees KR, et al. BMJ 2000; 320:991 4 Hankey GJ, Hankey GJ et al. Stroke. 2000;31: (Perth Study)

15 Στεφανιογραφία - Αγγειοπλαστική & κίνδυνος ΑΕΕ Η στεφανιογραφία & ο επεμβατικός καθετηριασμός των στεφανιαίων ασφαλείς μέθοδοι: κίνδυνος εκδήλωσης ΑΕΕ κατά την διενέργειά τους αφορά χαμηλό ποσοστό < 0,5%, παρά την αύξηση των ασθενών υψηλού κινδύνου που υποβάλλονται σ αυτές τα τελευταία χρόνια. Σε αναδρομική μελέτη ασθενών που υπεβλήθησαν σε καθετηριασμούς με αγγειοπλαστική, μεταξύ 1994 και 2008 στη Mayo Clinic, η επίπτωση ΑΕΕ μετά στεφανιογραφία & αγγειοπλαστική ήταν 0,37%, εκ των οποίων 22% παροδικά ΑΕΕ. Ωστόσο, η ενδονοσοκομειακή θνητότητα 19% vs 2% της ομάδας μαρτύρων (ΑΕΕ χωρίς ιστορικό καθετηριασμού). Επίσης, οι ασθενείς που επιβίωσαν από ΑΕΕ μετά στεφανιογραφία/ αγγειοπλαστική υψηλότερο κίνδυνο θνητότητας και για τα επόμενα 10 χρόνια μετά την εκδήλωση του ΑΕΕ. Η ηλικία (μέση 74 vs 66 ετών) & το ιστορικό προηγούμενου ΑΕΕ απετέλεσαν τους ισχυρότερους ανεξάρτητους παράγοντες εκδήλωσης ΑΕΕ μετά καθετηριασμό / αγγειοπλαστική. Επίσης, άλλοι παράγοντες που σχετίζονταν με την εκδήλωση ΑΕΕ μετά καθετηριασμό/ αγγειοπλαστική ήταν η ανάγκη για επείγουσα αγγειοπλαστική, ο αριθμός των νοσουσών στεφανιαίων αρτηριών & των βλαβών που έχρηζαν παρέμβασης, καθώς και η παρουσία ενδοστεφανιαίου θρόμβου. Hoffman AJ, et al. Procedural Factors Associated with Percutaneous Coronary Intervention Related Ischemic Stroke JACC 2012;5(2):200-6 Hoffman AJ, et al. Trends, predictors, and outcomes of cerebrovascular events related to percutaneous coronary intervention: a 16-year single center experience JACC Cardiovasc Interv 2011;4(4):415-22

16 Το οξύ ΑΕΕ είναι άκρως επείγον περιστατικό που απαιτεί: άμεση αναγνώριση, διαγνωστική προσέγγιση & αντιμετώπιση Εξέλιξη ισχαιμικού εμφράκτου Απόφραξη εγκεφαλικού αγγείου, κεντρική περιοχή μη αναστρέψιμης νεκρωτικής βλάβης Περιφερική ισχαιμική ζώνη, Penumbra, όπου ο ιστός βιώσιμος & η λειτουργική διαταραχή αναστρέψιμη (εν μέρει διατήρηση αιμάτωσης μέσω αναστομωτικών αγγείων) εάν η ισχαιμία αναστραφεί εγκαίρως Το έμφρακτο σχηματίζεται 3-12 ώρες μετά την έναρξη της ισχαιμίας (συνεχίζει να αυξάνει, αν και με πολύ μικρότερη ταχύτητα) κυτταροτοξικό οίδημα Ανάπτυξη αγγειογενούς οιδήματος πέριξ της ισχαιμούσας περιοχής λόγω καταστροφής του αιματοεγκεφαλικού φραγμού (συνδέσεων ενδοθηλιακών κυττάρων), 1-4 ημέρες μετά, με πιεστικά φαινόμενα & επέκταση νεκρωτικής περιοχής Εξέλιξη αιμορραγικού ΑΕΕ ~25% αύξηση αιματώματος στις πρώτες 4 ώρες & ~40% το 1ο 24ωρο (λόγω συνέχισης της αιμορραγίας ή υποτροπής της), με αντίστοιχη πιεστική επέκταση του οιδήματος το 1ο 48ωρο Εμφρακτο Penumbra

17 Προνοσοκομειακή αντιμετώπιση του ΑΕΕ άμεση ειδοποίηση ΕΚΑΒ (επίγνωση σοβαρότητος της κατάστασης - αγωγή υγείας) Λήψη ζωτικών σημείων Ιστορικό: πότε ξεκίνησαν τα συμπτώματα ή μέχρι πότε δεν υπήρχαν Ατομικό ιστορικό Φαρμακευτική αγωγή ασθενούς Τοποθέτηση φλεβικού καθετήρα Ο2 αν ο κορεσμός <92-95% Ει δυνατόν ΗΚΓ & monitoring Όχι παρέμβαση σε ΣΑΠ και ΔΑΠ <120. Αν > από τα όρια, μείωση της ΑΠ (όχι απότομη!) Σε χαμηλή ΑΠ αναπλήρωση όγκου (φυσιολογικός ορός). Internist 2012;53:585-94

18 Ενδονοσοκομειακή αντιμετώπιση του ασθενούς με ΑΕΕ Εκτίμηση του ασθενή και απόφαση για θεραπεία <60 min από την άφιξη του ασθενή στο νοσοκομείο Ο ασθενής με ΑΕΕ άμεση προτεραιότητα στην εξέταση όπως και στο έμφραγμα Καρδιο-αγγειο-αναπνευστική εξέταση (ΑΠ, ΚΣ, ακρόαση καρδιάς, αγγείων τραχήλου, ψηλάφηση περιφερικών αγγείων, ακρόαση πνευμόνων) Νευρολογική εξέταση (Επίπεδο συνείδησης, προσανατολισμός, αφασία, ημιανοψία, κινήσεις βλέμματος, αγνωσία, δυσαρθρία, διπλωπία, δυσκαταποσία, πάρεση προσωπικού, μυϊκή ισχύς, αταξία, κινητικές & αισθητικές διαταραχές)- Χρήση κλιμάκων: Γλασκώβης (επίπεδο συνείδησης 0-15): μέγιστο 15, κώμα <8, εγκεφαλικός θάνατος 3, υποστήριξη (ΜΕΘ) σε σκορ 7 9) & National Institute Health Stroke Scale (NIHSS, Κλίμακα Εθνικού Συστήματος Υγείας για Νευρολογική εκτίμηση ασθενούς με ΑΕΕ: 0-42 μέγιστη βαρύτητα), Modified Rankin Scale (εκτίμηση αναπηρίας κατά την έξοδο: 0-5 μέγιστη βαρύτητα) Internist 2012;53:585-94

19 Χρονικά όρια από την άφιξη του ασθενούς με ΑΕΕ στο Νοσοκομείο (Τμήμα Επειγόντων) έως την εισαγωγή του στην ΜΑΦ AHA/ASA. Guidelines for the early management of patients with ischemic stroke. Stroke published online January 31, 2013

20 Καταστάσεις που μιμούνται ΑΕΕ AHA/ASA.Guidelines for the early management of patients with ischemic stroke. Stroke published online January 31, 2013 Hatzitolios A, Savopoulos C, Ntaios G, et al. Stroke and conditions that mimic it. Hippokratia. 2008;12(2):

21 Glasgow Coma Scale (GCS) (επίπεδο συνείδησης 15-0) Eye response Brain injury is classified as: Severe, with GCS < 9 Moderate, GCS 9 12 Minor, GCS 13 No eye opening Eye opening in response to pain stimulus Eye opening to speech Eyes opening spontaneously Verbal response No verbal response In comprehensible sounds (moaning but no words.) Inappropriate words Confused (the patient responds to questions coherently but there is some disorientation and confusion) Oriented (patient responds coherently and appropriately to questions such as the patient s name and age, where they are and why, the year, month Motor response No motor response Extension to pain Abnormal flexion to pain Flexion/Withdrawal to pain Localizes to pain (purposeful movements towards painful stimuli) Obeys commands (the patient does simple things as asked.) Teasdale G, Jennett B (1974). "Assessment of coma and impaired consciousness: A practical scale". The Lancet 2 (7872): 81 4

22 NIH Stroke Scale/Score (NIHSS) νευρολογικής βαρύτητας) (εκτίμηση 1. Level of Consciousness (LOC) 0-7 A) LOC Responsiveness 0-3 B) LOC Questions 0-2 C) LOC Commands Horizontal Eye Movement Visual field test Facial Palsy Motor Arm Motor Leg Limb Ataxia Sensory Language Dysarthria Extinction and Inattention 0-2 Score Stroke Severity 0 No Stroke Symptoms 1-4 Minor Stroke 5-15 Moderate Stroke Moderate to Severe Severe Stroke National Institute of Health, National Institute of Neurological Disorders and Stroke. Stroke Scale.

23 Modified Rankin Scale (εκτίμηση αναπηρίας κατά την έξοδο) 0 = No symptoms at all 1 = No significant disability despite symptoms; able to carry out all usual duties and activities 2 = Slight disability; unable to carry out all previous activities, but able to look after own affairs without assistance 3 = Moderate disability requiring some help, but able to walk without assistance 4 = Moderate severe disability; unable to walk without assistance and unable to attend to own bodily needs without assistance 5 = Severe disability; bedridden, incontinent, and requiring constant nursing care and attention 6 = Death van Swieten, J. C., Koudstaal, P. J., Visser, M. C., Schouten, H. J., van Gijn, J. (1988). Interobserver agreement for the assessment of handicap in stroke patients. Stroke, 19,

24 Μπορούμε να ξεχωρίσουμε κλινικά ένα ισχαιμικό από ένα αιμορραγικό ΑΕΕ; OXI χωρίς CT ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΑ Ξαφνική εισβολή, αλλά και βαθμιαία (δευτερόλεπτα έως ώρες) Αύξηση ενδοκράνιας πίεσης, (εμετός, πονοκέφαλος, μείωση επιπέδου συνείδησης) Υπέρταση ή αιμορραγική διάθεση Απουσία παροδικών AEE / περιφερικής αποφρακτικής αγγειοπαθειας.

25 ΙΣΧΑΙΜΙΚΟ ΑΕΕ: ΣΕ >50% ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΕΜΦΡΑΚΤΟΥ ΜΕ ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΣΗ 48 h [ειδική perfusion τεχνική (αιμάτωσης) βοηθά στην πρωιμότερη απεικόνιση (της υποαιμάτωσης) & στην εκτίμηση του μεγέθους] «Φυσιολογική CT» εισαγωγής σε ΑΕΕ με ΑΡ ημιπάρεση Μεγάλο έμφρακτο με πιεστικά φαινόμενα, στη κατανομή της μέσης εγκεφαλικής 48h μετά

26 ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΚΟ ΑΕΕ (CT εισαγωγής: αποκλεισμός αιμορραγίας) CT εισαγωγής σε αιμορραγικό ΑΕΕ με κεφαλαλγία & ΑΡ ημιπληγία Υπόπυκνη απεικόνιση πέριξ του αιματώματος με αυξημένα πιεστικά φαινόμενα 48h μετά

27 Υπερέχει η MRI της CT στη διάγνωση ενός ΑΕΕ; Η MRI είναι ανώτερη της CT σχετικά με την απεικόνιση της ισχαιμικής περιοχής ήδη σε πρώιμο στάδιο. Συνδυασμός τεχνικών Diffusion-weighted-imaging (DWI)-Sequency (κυτταροτοξικό οίδημα η πρώτη εκδήλωση ισχαιμίας) & Perfusion (υποαιμάτωση). Αναντιστοιχία στις 2 απεικονίσεις με μεγαλύτερη έκταση στην Perfusion σημαίνει μεγαλύτερη νεκροβιωτική περιοχή και προσδοκώμενο όφελος θρομβόλυσης. Ωστόσο, η MRI ανέφικτη σε επίπεδο επειγόντων (κόστος, υπερεξειδικευμένα κέντρα). Πρόσφατα εξετάζεται εάν η MRI μπορεί να δώσει και ακριβείς πληροφορίες για την έναρξη του επεισοδίου. Στην περίπτωση αυτή θα ήταν δυνατή η διενέργεια θρομβόλυσης και σε ασθενείς στους οποίους με βάση το ιστορικό και τη συμπτωματολογία δεν είναι δυνατόν να καθοριστεί το ακριβές χρονικό διάστημα από την έναρξη του επεισοδίου. Stroke 2010; 41: , Eur J Neurol 2011, Lancet Neurol 2011

28 Μονάδες (ΜΑΦ) ΑΕΕ: Treat strokes in Stroke Units! Stroke Units: Μονάδες με υποδομή συνεχούς παρακολούθησης, εξειδικευμένο Ιατρικό & Νοσηλευτικό προσωπικό, συντονισμό υπηρεσιών πολλών Ειδικοτήτων & δυνατότητα παροχής ολοκληρωμένης φροντίδας, συμπεριλαμβανομένων φυσικοθεραπείας, λογοθεραπείας, ψυχολογικής & κοινωνικής υποστήριξης

29 Η νοσηλεία των ΑΕΕ διεθνώς Comprehensive stroke centers (CSC) Μονάδες πλήρους υποδομής με προσωπικό, εμπειρία & οργάνωση, ώστε: - Να παρέχουν υψηλού βαθμού ιατρική φροντίδα, εξειδικευμένες διαγνωστικές εξετάσεις & επεμβατικές θεραπείες - Να λειτουργούν ως κέντρα αναφοράς για άλλα νοσοκομεία - Να προσφέρουν σχετική μετεκπαίδευση σε επαγγελματίες υγείας. Primary stroke centers (PSC) Μονάδες βασικής υποδομής με απολύτως απαραίτητο προσωπικό, εμπειρία & οργάνωση, ώστε: - Να παρέχουν κατάλληλη διάγνωση & αντιμετώπιση σε ασθενείς με ΑΕΕ Any Hospital Ward (AHW) Κοινοί θάλαμοι σε οποιοδήποτε νοσοκομείο το οποίο: - νοσηλεύει >50 ασθενείς με ΑΕΕ ετησίως - προσφέρει γενική αντιμετώπιση κατά την οξεία φάση του ΑΕΕ

30 Υποδομή των διαφόρων μορφών ειδικών μονάδων νοσηλείας ΑΕΕ (πλήρης & βασική)

31 Eιδική Μονάδα (ΜΑΦ) νοσηλείας ΑΕΕ (3 κλίνες) Α Προπαιδευτική Παθολογική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Έναρξη λειτουργίας: 9/2012. Νοσηλευθέντες (ισχαιμικά/αιμορραγικά ΑΕΕ) στην ΜΑΦ: 26/4 Μέσος χρόνος εισαγωγής μετά το ΑΕΕ/ άφιξη στο Νοσ/μείο: ~4 h / ~1,5 h ΜΑΦ: Βαρύτητα (ΝΙΗSS) 10,6 + 8,3, Μέσος χρόνος νοσηλείας:8,5 + 6,7, Έκβαση (Rankin) 3,3 + 2, Θνητότητα 13% (Θρομβόλυση: 3, Μέσος χρόνος διενέργειας: 70 min από άφιξη, Έκβαση: 1 θάνατος, 2 βελτίωση) Νοσηλευθέντες (ισχαιμικά/αιμορραγικά ΑΕΕ) σε κοινό θάλαμο: 71 Βαρύτητα (ΝΙΗSS) 8,1 + 6,5, Μέσος χρόνος νοσηλείας:6,2 + 2,8 ημ., Έκβαση (Rankin) 3,3 + 2,1, Θνητότητα 12,3% ΜΑΦ vs Κοινός θάλαμος: ΝΙΗSS p=0,476, Μέσος χρόνος νοσηλείας: p=0,1, Rankin: p=0,537, Θνητότητα: p= 1,0 Παρατήρηση: Οι νοσηλευθέντες στην ΜΑΦ μέχρι σήμερα, είναι σχεδόν αποκλειστικά μη θρομβολυθέντες και αποτελούν βαρύτερα περιστατικά που χρήζουν εντατικότερης παρακολούθησης σε σχέση με τους νοσηλευόμενους σε κοινούς θαλάμους. Το γεγονός ότι η έκβαση δεν διαφέρει μεταξύ των δύο ομάδων των ασθενών, επισημαίνει έμμεσα το όφελος από τη νοσηλεία στη ΜΑΦ

32 Κριτήρια για διενέργεια θρομβόλυσης στο Οξύ Ισχαιμικό ΑΕΕ Ηλικία >18 και < 80 (ωστόσο, όχι από μόνη της αντένδειξη) Έναρξη θρομβολυτικής αγωγής σε <3 ώρες (-4,5 στην ECASS 3) από την εμφάνιση των πρώτων συμπτωμάτων CT εγκεφάλου φυσιολογική ή με ενδείξεις εστιακού εμφράκτου χωρίς ευρήματα αιμορραγίας (αποκλείονται ασθενείς με ενδείξεις εκτεταμένου εμφράκτου- >1/3 του ημισφαιρίου) Συναίνεση ασθενούς-περιβάλλοντος μετά ενημέρωσής τους για αναλογία κινδύνου (αιμορραγία) και οφέλους θρομβόλυσης (NNT 8-9, ώστε να επιτευχθεί μία επιπλέον θετική έκβαση)

33 Κριτήρια αποκλεισμού για θρομβόλυση ι-αεε Πρόσφατη χρήση αντιπηκτικών από του στόματος ή PT>15 sec ή INR>1.80 Xορήγηση ηπαρίνης τις προηγούμενες 48 ώρες Αιμοπετάλια < mm3 Μεγάλη χειρουργική επέμβαση τις τελευταίες 14 μέρες Αιμορραγία από το γαστρεντερικό ή το ουροποιητικό τις προηγούμενες 21ημέρες Πρόσφατο έμφραγμα του μυοκαρδίου Προηγούμενη ενδοεγκεφαλική αιμορραγία Tαχέως βελτιούμενη Νευρολογική εικόνα.- Ήπια Νευρολογική εικόνα Αμιγές αισθητικό, αταξικό επεισόδιο (μικρά έμφρακτα- έσω κάψα, παρεγκεφαλίδα- χωρίς προσδοκώμενο όφελος) Επιληπτικές κρίσεις στην έναρξη του επεισοδίου (φλοιϊκό έμφρακτο, πιθανή επιδείνωση κρίσεων από το φάρμακο) Συστολική πίεση >185, διαστολική >110 mmhg Σάκχαρο > 400 mg ή < 50 mg/dl

34 AHA/ASA. Guidelines for the early management of patients with ischemic stroke. Stroke published online January 31, 2013

35 AHA/ASA. Guidelines for the early management of patients with ischemic stroke. Stroke published online January 31, 2013

36 ΘΡΟΜΒΟΛΥΣΗ Προϋποθέσεις επαρκούς Διοικητικής, Νοσηλευτικής, Εργαστηριακής Υποστήριξης & αναγκαίου εξοπλισμού (εφαρμογή θρομβόλυσης 5-20% παγκοσμίως) Κλίμακα νευρολογικής κατάστασης ΝΙΗSS 5-25 (μέτριο έως βαρύ) Εισαγωγή σε ΜΑΦ (?), Stroke Unit (?) monitoring: ΗΚΓ, ΑΠ, κορεσμός O 2, 2 φλεβικές γραμμές, ουροκαθετήρας, εντατική παρακολούθηση επιπέδων ΑΠ & γλυκόζης πριν και μετά την χορήγηση rt-pa (αυξημένες τιμές, κίνδυνος αιμορραγίας) rt-pa : Alteplase (Actilyse (R) ) iv mg/kg σωματικού βάρους, μέγιστη δόση 90 mg, 10 % bolus, 90 % σε μία ώρα (αντλία) Stroke Unit Trialists' Collaboration. Cochrane Database Syst Rev 2007, NEJM 2008; 359: & , Int J Stroke 2011;6:125-7, Cardiovasc Ther 2011;29:e31-42

37 Αποτελεσματικότητα & ασφάλεια της θρομβόλυσης Μεταανάλυση Cochrane Database Syst Rev 2009 (26 μελέτες, ασθενείς): Όφελος θρομβόλυσης με μείωση θνητότητας & αναπηρίας στους 3-6 μήνες 29%, εφόσον η θρομβόλυση γίνει τις 3 πρώτες ώρες. Συμπτωματική εγκεφαλική αιμορραγία ~2%. Αντίθετα άν η θρομβόλυση γίνει στις 6 πρώτες ώρες μικρότερο όφελος (19%) & στατιστικά σημανική αύξηση θανατηφόρων & μη εγκεφαλικών αιμορραγιών. Ευρωπαϊκή μελέτη ECASS (σε 821 ασθενείς) : Όφελος (πρόσθετο 15%) στις 3-4,5 h χωρίς αύξηση θνητότητας. Παρά τα αποδεδειγμένα οφέλη, η χρήση της iv θρομβόλυσης με rt-pa στην Ελλάδα απογοητευτικά χαμηλή (έλλειψη υποδομής: 3 κέντρα στην Αθήνα, 3 στη Θεσ/νίκη & 1 σε, Αλεξανδρούπολη, Λάρισα & Ηράκλειο) Cochrane Database Syst Rev Lancet 2004; 363: , Lancet 2007; 369: , NEJM 2008; 359:

38 ΕΙΔΙΚΕΣ ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ - ΣΤΟΧΟΣ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ Κύριος στόχος η πρώιμη παρέμβαση & διάσωση της ίσχαιμης περιοχής (penumbra) στο συντομότερο χρονικό διάστημα Διεύρυνση χρήσης της θρομβόλυσης (& πέραν των περιορισμών) - χρήση νευροπροστατευτικών παραγόντων για την επέκταση του θεραπευτικού παραθύρου - MRI με ειδικές ακολουθίες (diffusion μοριακής διάχυσης), ώστε να αποκαλυφθεί το ακριβές μέγεθος του εμφράκτου - χρήση θρομβολυτικών επόμενης γενιάς & παραγόντων για αποφυγή αιμορραγικής μετατροπής εκτεταμένων ισχαιμικών - χρήση ενδοαγγειακών παρεμβάσεων θρομβόλυσης & εμβολεκτομής & ενίσχυση αποτελέσματος με υπερήχους Για την εγκεφαλική αιμορραγία, ενδεχόμενο όφελος από πρώιμα αποτελέσματα αιμόστασης με rfviia τις πρώτες 4 ώρες Η ανάπτυξη ειδικών θεραπευτικών φαρμακευτικών μέτρων προτεραιότητα, παραμένει όμως σε ερευνητικό επίπεδο (αγγειο-, νευρο-προστασία, νευρωνική αναγέννηση)

39 Ενδαρτηριακή θρομβόλυση & Μηχανική διάνοιξη, αγγειοπλαστική (θρομβεκτομή-κεντρικός κλάδος & τοπική έγχυση σε περιφερικό κλάδο) Επείγουσα θεραπευτική αντιμετώπιση με καθετηριασμό και τοπική έγχυση, σε περίπτωση που η απόφραξη της μέσης εγκεφαλικής αρτηρίας τείνει να επεκταθεί σε περιφερικούς κλάδους (στο ¼ μόνο του συνόλου των αποφράξεων της μέσης εγκεφαλικής σε ένα ισχαιμικό ΑΕΕ). Σε συγκεκριμένους ασθενείς (πχ 1-2% των ασθενών με ισχαιμικό ΑΕΕ που θρομβολύονται στο Stroke Unit του Βερολίνου). Δυνατότητα εφαρμογής της (ουροκινάση) έως 6 ώρες μετά την έναρξη του συμβάντος (PROACT II). Μεγαλύτερος κίνδυνος αιμορραγίας. Αγγειογραφία για τον εντοπισμό του θρόμβου. Στην ενδαγγειακή θεραπεία, δυνατόν συνδυασμός με μηχανική διάνοιξη, θρομβεκτομή (αντλίες απορρόφησης θρόμβου) & αγγειοπλαστική (& τοποθέτηση stent). Internist 2012;53:585-94, Ann Intern Med 2011; 154: , Cerebrovsc Dis 2011; 32:211-8, Stroke 2008;

40 Συνδυασμένη iv θρομβόλυση & Ενδαγγειακή θεραπεία Σύμφωνα με πρόσφατη δημοσίευση της μελέτης MR RESCUE στο NEJM 2013 η εμβολεκτομή εντός του 1 ου 8ώρου δεν βελτίωσε την έκβαση στο 1 ο τρίμηνο συγκριτικά με την συμβατική αντιμετώπιση Σύμφωνα με άλλη πρόσφατη δημοσίευση της μελέτης IMS III στο NEJM 2013, η εντός 3ώρου συνδυασμένη iv θρομβόλυση & ενδαγγειακή θεραπεία vs μόνο iv θρομβόλυσης δεν βελτίωσε την έκβαση στο 1 ο τρίμηνο Σύμφωνα με άλλη πρόσφατη δημοσίευση της μελέτης SYNTHESIS Expansion στο NEJM 2013, η ενδαγγειακή θεραπεία εντός 4,5 ωρών δεν βελτίωσε την έκβαση στο 1 ο τρίμηνο συγκριτικά με την iv θρομβόλυση Αντίθετα, προηγούμενη επίσης πρόσφατη μετα-ανάλυση 15 μελετών στο Stroke 2012, έδειξε σημαντικό όφελος της συνδυασμένης iv θρομβόλυσης & ενδαγγειακής θεραπείας vs μόνο iv θρομβόλυσης στην έκβαση, χωρίς αύξηση της συμπτωματικής ενδοκράνιας αιμορραγίας & της θνητότητας Kidwell CJ, et al MR RESCUE. A trial of Imaging Selection and Endovascular Treatment for Ischemic Stroke. NEJM 2013;368:10 Broderic JP, et al Interventional Management of Stroke (IMS) III Trial. NEJM 2013;368:10 Ciccone A, et al SYNTHESIS Expansion Trial. NEJM 2013;368:10 Mazighi M, et al. Bridging therapy in acute ischemic stroke: systematic review & meta-analysis. Stroke 2012;43:1302-8

41 Φάρμακα υπό έρευνα, παλαιότερα χωρίς ένδειξη χορήγησης ή με ειδικές θεραπευτικές ενδείξεις Αναστολείς διαύλων ασβεστίου: Έρευνα για εκλεκτικούς CCBs, θεωρητικά χρήσιμοι λόγω κυτταροτοξικότητας της ενδοκυττάριας εισόδου Ca++. Παλαιότεροι όπως η νιμοδιπίνη χωρίς θετικά αποτελέσματα από τη χορήγησή τους (ναι σε υπαραχνοειδή αιμορραγία λόγω κινδύνου ισχαιμικού ΑΕΕ, για τον συνοδό αγγειόσπασμο). Νευροπροστατευτικά: Σε πειραματικό στάδιο, βελτιωτικά του μεταβολισμού των νευρικών κυττάρων, ανασταλτικά της δράσης κυτταροτοξικών ουσιών π.χ. ανταγωνιστές γλουταμινικού οξέος, εξουδετερωτικά των ελευθέρων ριζών & EPO (αντιοξειδωτική, αντιφλεγμονώδης, αντιαποπτωτική, αγγειογενετική δράση, δοκιμάζεται σε μεγάλες δόσεις 33000x3/3ημ, αύξηση γλοιότητας?). Βελτιωτικά της αιματικής ροής & μικροκυκλοφορίας: ουσίες που μειώνουν τη γλοιότητα του αίματος (χαμηλού ΜΒ δεξτράνες, πεντοξυφυλλίνη, πιρακετάμη) ή με αγγειοδιασταλτική & αντιαιμοπεταλιακή δράση (προστακυκλίνη). Χωρίς τεκμηρίωση της θεραπευτικής αξίας τους. Τα αγγειοδιασταλτικά, φαινόμενο υποκλοπής: η δράση τους ασκείται στα αγγεία του υγιούς εγκεφάλου με ελάττωση της ροής στην ίσχαιμη περιοχή. Κορτικοειδή δεν συνιστώνται (αύξηση των λοιμώξεων, απορρύθμιση γλυκόζης, έλλειψη. αποδείξεων ευεργετικών δράσεων). Ίσως δεξαμεθαζόνη σε οίδημα αιμορραγικού ΑΕΕ & υδροκορτιζόνη σε κυκλοφορική κατέρρειψη.

42 ΓΕΝΙΚΑ ΜΕΤΡΑ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΟΞΕΟΣ ΑΕΕ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΥΠΕΡΟΞΕΙΑ & ΟΞΕΙΑ ΦΑΣΗ ΝΟΣΗΛΕΙΑΣ ΤΟΥΣ Λόγω της μη ύπαρξης ειδικής θεραπευτικής αγωγής, στρατηγικές που στοχεύουν να αντιμετωπίσουν ή να προλάβουν σωματικά προβλήματα, που μπορεί να επιβαρύνουν τη γενική κατάσταση & άρα & την εγκεφαλική λειτουργία, αποκτούν τη μεγαλύτερη κλινική σημασία Καρδιακή/αναπνευστική παρακολούθηση, Κορεσμός 02 Έλεγχος ΑΠ Γενική αίματος, aptt, INR, Na, K, κρεατινίνη, καρδιακά ένζυμα - CKMB, τροπονίνη Έλεγχος γλυκόζης αίματος (υπεργλυκαιμία, υπογλυκαιμία) Έλεγχος θερμοκρασίας σώματος Α/α θώρακος, ΗΚΓ Ισοζύγιο υγρών/ ηλεκτρολυτική ισορροπία Αντιμετώπιση δυσφαγίας & σίτιση Πρόληψη επιπλοκών (λοιμώξεις, κατακλίσεις, «Ε» κρίσεις, φλεβοθρόμβωση & πνευμονική εμβολή) Συνεχές monitoring τις πρώτες 48h (Μεταανάλυση Stroke Unit Trialists Collaboration: Stroke Unit: 20% μείωση θνητότητας & βελτίωση λειτουργικής έκβασης/αναπηρίας συγκριτικά με νοσηλεία σε συμβατικό θάλαμο!

43 ΟΞΕΙΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΑΕΕ- ANTIΘΡΟΜΒΩΤΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ Σε ασθενείς με ισχαιμικό ΑΕΕ που δεν θα γίνει θρομβόλυση, ασπιρίνη per os 325 mg/24h τουλάχιστον για 10 ημέρες (στην κλινική πράξη τις περισσότερες φορές χορήγηση 100 mg ασπιρίνης). Σε θρομβόλυση, μετά αρνητική CT για αιμορραγία το επόμενο 24ωρο, έναρξη ασπιρίνης. Εναλλακτικά μπορεί να λάβουν: κλοπιδογρέλη ή ασπιρίνη + διπυριδαμόλη, ή τριφλουζάλη Αντιπηκτική θεραπεία με ηπαρίνη δεν συνιστάται -δεν βελτιώνει την έκβαση, δεν μειώνει τις υποτροπές, δεν προλαμβάνει την επιδείνωση, ενώ μπορεί να οδηγήσει και σε αιμορραγική μετατροπή. Άν ήδη λαμβάνονται αντιπηκτικά per os, χορηγείται ΗΧΜΒ. Επίσης, σε ασθενείς με υψηλό κίνδυνο για DVT ή/και ΠΕ (ιστορικό, ακινησία, φλεβική/καρδιακή ανεπάρκεια, παχυσαρκία, μεγάλη ηλικία). Μπορεί επιπλέον να είναι ωφέλιμη σε εξελισσόμενο εγκεφαλικό προλαμβάνοντας την επέκταση του θρόμβου. Stroke. 2007;38:

44 ΟΞΕΙΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΑΕΕ Επίσης, συστήνεται η άμεση χορήγηση στατινών σε υψηλή δόση (μελέτη SPARCL με 80mg ατορβαστατίνης) που προστατεύουν το ενδοθήλιο, μειώνουν την φλεγμονή, σταθεροποιούν την αθηρωματική πλάκα Σε αιμορραγικό ΑΕΕ διακοπή για 1-2 εβδ. τυχόν αντιαιμοπεταλιακής ή αντιπηκτικής αγωγής (άμεσα FFP, σύμπλεγμα προθρομβίνης, Vit K). Επανέναρξη αντιθρομβωτικής αγωγής ανάλογα με θρομβοεμβολικό κίνδυνο, αντιπηκτικά μόνο σε υψηλό, ενώ σε χαμηλό (πχ ΚΜ χωρίς ιστορικό ισχαιμικού ΑΕΕ) & πτωχή νευρολογική κατάσταση αντιαιμοπεταλιακά. Αντϊυπερτασικά μόνο σε ιδιαίτερα αυξημένες τιμές ΑΠ. Αντιμετώπιση της υπεργλυκαιμίας, μείωση της τοξικότητας στον φλοιό κατά την ισχαιμία - αποφυγή μεγάλων εμφράκτων (πτωχή πρόγνωση) & μείωση κινδύνου ενδοεγκεφαλικής αιμορραγίας κατά την θρομβόλυση. Schwartz GG, et al. SPARCL trial. Am Heart J. 2011;161:993-9, Doggrell SA, et al. ACCESS Trial. Expert Opin Pharmacother. 2004;5:687-90,.Southerland AM, Johnston KC (SHINE Trial. Ann N Y Acad Sci 2012;1268:72-8

45 ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΑΥ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ ΕΜΦΡΑΚΤΟΥ Στην ΑΥ τα αγγεία του εγκεφάλου προσαρμόζονται με πάχυνση του τοιχώματος, της αγγειακής αντίστασης & μετατόπιση της αυτορρύθμισης της αιματικής ροής σε υψηλότερα επίπεδα ΑΠ. Στους ηλικιωμένους επίταση προβλήματος λόγω επιπλέον αγγειακής αντίστασης. Όταν η ΑΠ μειωθεί πολύ & απότομα, διαταραχή της αιμάτωσης, ισχαιμία στην εγκεφαλική μικροκυκλοφορία, νευρολογική σημειολογία & επιδείνωση γνωστικών λειτουργιών.

46 ΛΟΓΩ ΚΑΤΑΡΓΗΣΗΣ ΤΗΣ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΗΣ ΑΥΤΟΡΡΥΘΜΙΣΗΣ ΣΤΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΟΥ ΕΜΦΡΑΚΤΟΥ, ΑΜΕΣΗ ΕΞΑΡΤΗΣΗ ΤΗΣ ΑΙΜΑΤΩΣΗΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗ ΑΠ mm Hg ΑΠ διακομιδή ΑΠ μετά 2 ωρες Mέση 1η ημέρα ΑΠ 2η ημέρα Η ΑΠ αυξάνει στο οξύ ΑΕΕ αντιδραστικά στο στρες, λόγω αυξημένων επιπέδων κατεχολαμίνων & κορτιζόλης, ώστε να διατηρηθεί η αιμάτωση στην κρίσιμη ίσχαιμη περιοχή της penumbra Η ΑΠ μειώνεται αυτόματα τις επόμενες ώρες / ημέρες Kollmann K et al. Nieren- und Hockdruckkrankheiten 1997; 27:223

47 ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΗ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ Καρδιακές επιπλοκές στο 15-40% (συχνότερες σε αιμορραγία παρά σε ισχαιμικό AEE): - οξύ ΕΜ, - συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια, - αρρυθμίες, κυρίως ΚΜ, - αιφνίδιο θάνατο Επαρκής οξυγόνωση σημαντική για τη διάσωση της penumbra Πιο συχνές αιτίες υποξίας: - Προϋπάρχουσες πνευμονοπάθειες - Απόφραξη λόγω: πάρεσης/παράλυσης κρανιακών ν. & υποτονίας στοματοφαρυγγικών μυών ή εμέτου που οδηγεί σε εισρόφηση - & Υποαερισμός λόγω: Εκτεταμένου ΑΕΕ ημισφαιρικού ή στελέχους, Καρδιακής ανεπάρκειας, Πνευμονικής εμβολής, Status epilepticus

48 ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΗ & ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΙΣΟΖΥΓΙΟ ΥΓΡΩΝ & ΗΛΕΚΤΡΟΛΥΤΙΚΗ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ 1. Καρδιακό monitoring τις πρώτες 48 ώρες- διενέργεια ECHO καρδιάς για ανίχνευση θρόμβων ιδιαίτερα σε ασθενείς με ΚΜ ή ΚΑ 2. Παρακολούθηση κορεσμού & χορήγηση 0 2 σε υποξυγοναιμία (sat<92-95%) 1. Monitoring & διόρθωση ηλεκτρολυτικών διαταραχών & ισοζυγίου υγρών, αφού η υποογκαιμία ή η υπονατριαιμία μπορεί να προκαλέσουν νευρολογική επιδείνωση - υπότονα διαλύματα αντενδείκνυνται λόγω κινδύνου ανάπτυξης εγκεφαλικού οιδήματος από τη μείωση της ωσμωτικότητας του πλάσματος

49 ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΗΣ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗΣ ΥΠΕΡΤΑΣΗΣ & ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΥΠΟΤΑΣΗΣ 1. Άμεση μείωση ΑΠ μόνο σε ιδιαίτερα αυξημένες τιμές (εσμολόλη, λαβεταλόλη, νικαρδιπίνη, νιτρογλυκερίνη, νιτροπρωσσικό & κλονιδίνη) (> /120 για τα ισχαιμικά & χαμηλότερες >180/105 mmhg για τα αιμορραγικά ΑΕΕ), άλλως μείωση μετά το 1 ο 24ωρο 2. Ανάλογη μείωση με τα αιμορραγικά ΑΕΕ, σε συνύπαρξη βαρειάς ΚΑ, διαχωρισμού αορτής, ΟΕΜ ή ΟΝΑ καθώς & σε περίπτωση θρομβόλυσης, θα πρέπει όμως να επιδιώκεται επίσης με προσοχή 3. Γενικά, στην οξεία φάση (1 η εβδομάδα) στόχος ΑΠ είναι η προοδευτική εξατομικευμένη μείωση της ΑΠ < 15% την ημέρα, με μικρότερη μείωση σε προϋπάρχουσα ΑΥ & χωρίς εμφάνιση ορθοστατικών φαινομένων & υπότασης (προτιμώνται φάρμακα που αποκλείουν το ΣΡΑΑ- μελέτη ACCESS με καντεσαρτάνη τις πρώτες 72 ώρες). 4. Η υπόταση πρέπει να αποφεύγεται & να αντιμετωπίζεται (ΣΑΠ< 120 mmhg), με φυσιολογικό ορό ή και ινότροπα, αφού μπορεί να προκαλέσει επέκταση του εμφράκτου Hocker S, et al. Management of arterial blood pressure in acute ischemic and hemorrhagic stroke. Neurol Clin 2010;28:863-86

50 ΠΑΘΟΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΗ ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΥΠΕΡΓΛΥΚΑΙΜΙΑΣ ΒΛΑΒΗΣ ΝΕΥΡΙΚΟΥ ΚΥΤΤΑΡΟΥ Εγκεφαλική ισχαιμία Υπεργλυκαιμία Αναερόβιος μεταβολισμός Παραγωγή γαλακτικού / Η + Ελεύθερες ρίζες Ενδονουκλεάσες Γλουταμικό Ενδοκυττάριο Ca +2 Μιτοχονδριακή βλάβη Μη αναστρέψιμη βλάβη νευρικού κυττάρου Journal of Clinical Neuroscience 9: , 2002

51 Υπεργλυκαιμία & υπογλυκαιμία επιδεινώνουν ισχαιμική βλάβη & μειώνουν νευρωνικό μεταβολισμό & αποκατάσταση. Υπεργλυκαιμία εμφανίζεται σε 60% ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΥΠΕΡΓΛΥΚΑΙΜΙΑΣ & ΥΠΟΓΛΥΚΑΙΜΙΑΣ των ασθενών χωρίς ΣΔ Παρακολούθηση γλυκόζης ορού & >180 mg/dl θεραπεία με ινσουλίνη 1. Επαναφορά στα φυσιολογικά σταδιακή, ιδίως στους διαβητικούς, προς αποφυγή ενδοκυττάριου νευρωνικού οιδήματος 2. Άμεση διόρθωση υπογλυκαιμίας Η θερμοκρασία αυξάνει μέχρι και σε 50% των ασθενών μετά από βαρύ ΑΕΕ ως αντίδραση οξείας φάσης ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ ΔΥΣΦΑΓΙΑ & ΣΙΤΙΣΗ Ο πυρετός αυξάνει το μέγεθος του εμφράκτου, μπορεί να επιδεινώσει την εξέλιξη του ΑΕΕ & την μακροχρόνια έκβαση Αντιμετώπιση θερμοκρασίας >37,5 ο C & διερεύνηση για πιθανή λοίμωξη Δυσφαγία στο 50% των ασθενών Κακή πρόγνωση λόγω αύξησης κίνδυνου εισρόφησης & πνευμονίας, αφυδάτωσης & υποσιτισμού Πρώιμη έναρξη ρινογαστρικής σίτισης, μέσα σε 48 ώρες & γαστροστομία (PEG) μετά τις πρώτες 2 εβδομάδες M

52 ΠΡΟΛΗΨΗ ΕΠΙΠΛΟΚΩΝ ΟΞΕΟΣ ΑΕΕ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟ ΟΙΔΗΜΑ & ΑΥΞΗΜΕΝΗ ΕΝΔΟΚΡΑΝΙΑ ΥΠΕΡΤΑΣΗ Κύρια αιτία πρώιμης επιδείνωσης & θανάτου σε εκτεταμένα έμφρακτα (συνήθως μεταξύ 2ης και 5ης ημέρας) Ανάκλιση 30 ο, Ο 2, αντιμετώπιση υπερκαπνίας & πυρετού, μαννιτόλη IV σε δόση 100ccx4 με σταδιακή μείωση. Χειρουργική θεραπεία αποσυμπίεσης (κρανιοτομή, κρανιοανάτρηση) σε εκτεταμένο οίδημα μέσα σε 48 ώρες σε ασθενείς < 60 ετών Α.Ι. Χατζητόλιος & συνεργάτες. Ελληνική Ιατρική Επιθεώρηση 2011;2(23): 45-73

53 ΠΡΟΛΗΨΗ ΛΟΙΠΩΝ ΕΠΙΠΛΟΚΩΝ ΟΞΕΟΣ ΑΕΕ Βρογχοπνευμονία (μείωση αναπνευστικών κινήσεων, εισρόφηση) Δυσλειτουργία ουροδόχου κύστεως & λοιμώξεις ουροποιητικού (ιδίως σε κινητική ή/και νοητική αναπηρία, κατάκλιση, ανοσοκαταστολή) Έλκη κατακλίσεως (αερόστρωμα, συχνή αλλαγή θέσης, έγκαιρη περιποίηση) Πτώσεις Εν τω βάθει φλεβοθρόμβωση (DVT) & πνευμονική εμβολή (ΠΕ): ΗΧΜΒ, ενυδάτωση, πρώιμη κινητοποίηση & χρήση αντιθρομβωτικών ελαστικών καλτσών (το όφελος αμφισβητείται). Επιληπτικές κρίσεις (συνήθως τις 2 πρώτες εβδομάδες) Αντιμετώπιση κεφαλαλγίας & ψυχικών διαταραχών: (αναλγητικά, αγχολυτικά, αντικαταθλιπτικά, αντιψυχωσικά π.χ. αλλοπεριδόλη, τιαπρίδη επί διέγερσης) Α.Ι. Χατζητόλιος & συνεργάτες. Ελληνική Ιατρική Επιθεώρηση 2011;2(23): 45-73

54 Κίνδυνος αυτόματης αιμορραγικής μετατροπής Σε εμβολικά ΑΕΕ & μεγάλα έμφρακτα 3-6%, συνήθως μεταξύ 3 ης και 7 ης ημέρας, με επιδείνωση της κλινικής εικόνας & πρόγνωσης 1 ο 24ωρο 5 η ημέρα 30 ημέρες μετά

55 ΠΟΤΕ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΡΧΙΣΕΙ Η ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ; Το συντομότερο δυνατό μετά τη σταθεροποίηση του ασθενούς (στα ισχαιμικά ΑΕΕ από το 1 ο -2 ο 24ωρο) Συμβολή στη Θεραπεία & πρόληψη επιπλοκών: λοιμώξεων κατακλίσεων θρομβώσεων σπαστικότητας (δοκιμάζονται ηλεκτρική διέγερση & αλλαντική/botulinum τοξίνη-botox (R), όφελος και από τη χορήγηση SSRIs & l-dopa) νευροπαθητικού πόνου ή & επιληψίας κατάθλιψης (33%) σεξουαλικότητας Καλύτερη πρόγνωση, «καθοδήγηση» της νευροπλαστικότητας (βελτίωση κινητικών ελλειμμάτων ακόμη και 6 μήνες μετά). <1/3 ασθενών επανέρχεται πλήρως στην προηγούμενη κατάσταση Maturitas 2012;71:104-8, Fortschr Neurol Psychiatr 2012;80:388-93

56 ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΑΕΕ - Ανάλογα με γενική κατάσταση & δυνατότητες συνεργασίας ασθενούς: (νευροφυσιολογικός έλεγχος & αξιολόγηση) Παθητική φυσιοθεραπεία (3-4 x/ ημερ.) Αναπνευστικές ασκήσεις Κινησιοθεραπεία (βαθμιαία κινητοποίηση, ασκήσεις βαδίσματος & ισορροπίας) Σε οστεοπόρωση & κίνδυνο πτώσεων: Ca, Vit D, διφωσφονικά. Ασθενείς με αυτονομία 3 φορές εβδ. 30 min άσκηση μέτριας έντασης (ζωηρό βάδισμα ή ποδήλατο μέχρι την αίσθηση εφίδρωσης ή αύξησης της ΚΣ) - Ρομποτική υποβοήθηση της θεραπείας (& αξιολόγηση της νευροπλαστικότητας με λειτουργική MRI) Ειδική Φυσική Αγωγή Λογοθεραπεία (εκμάθηση κώδικα επικοινωνίας σε περίπτωση αφασίας για τη μείωση της απομόνωσης του ασθενούς) Εργοθεραπεία (μεγαλύτερο όφελος στους ηλικιωμένους) Υδροθεραπεία Επίσης Ψυχολογική Υποστήριξη & Κοινωνική Επανένταξη J Rehabil Res Dev 2012;49 (4):479-96, Int j Mol Med 2012;29:963-73

57 Αποκατάσταση με ρομποτική τεχνολογία

58 ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΩΣ ΠΟΤΕ ; Με την πάροδο του χρόνου επιβραδύνεται η αποτελεσματικότητα των παρεμβάσεων, χωρίς ΠΟΤΕ όμως να φθάνει σε στάσιμο επίπεδο Αντίθετα εάν σταματήσουν οι φυσιοθεραπείες σταδιακή απώλεια του αποτελέσματος Στόχος της φυσιοθεραπείας στην χρόνια φάση βλάβης του ΚΝΣ δεν είναι μόνο η συνεχής βελτίωση της κατάστασης, αλλά η διατήρηση του κεκτημένου επιπέδου λειτουργικότητας! ΠΟΥ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΕΙΤΑΙ Η ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ; Σε κέντρα αποκατάστασης (κλειστή ή ημερήσια νοσηλεία 2-6 μήνες) & φυσιοθεραπευτήρια δημοσίων νοσοκομείων (?) Σε ιδιωτικά φυσιοθεραπευτήρια / κέντρα λογοθεραπείας ή κατ οίκον (έγκριση περιορισμένου αριθμού & δαπάνης πχ 10 συνεδριών/μήνα x 8! για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα)

59 Δημόσια & Ιδιωτικά Κέντρα Φυσικής Ιατρικής & Αποκατάστασης Το Γιαπί της Θεσσαλονίκης ενηλικιώθηκε ως parking!!! ΔΗΜΟΣΙΑ ΙΔΙΩΤΙΚΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 0 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 4

60 Δευτερογενής πρόληψη των ΑΕΕ Τροποποίηση συνθηκών ζωής Διάγνωση & θεραπεία συνοδών παθήσεων της εσωτερικής παθολογίας / παραγόντων καρδιαγγειακού κινδύνου (Α/Υ, Σ/Δ, δυσλιπιδαιμία κτλ.) Διάγνωση και θεραπεία πηγών εμβόλων (και διοισοφάγειο ECHO) Καρδιοπάθειες Αορτικό τόξο Καρωτίδες

61 Προγνωστική & Διαγνωστική αξία βιολογικών δεικτών σε ισχαιμικό ή αιμορραγικό ΑΕΕ Σε πρόσφατη ανασκόπηση, παρέχονται διαγνωστικοί & προγνωστικοί βιολογικοί δείκτες που καθορίζουν τον κίνδυνο εκδήλωσης ισχαιμικού & αιμορραγικού ΑΕΕ, καθώς και την πιθανότητα εμφάνισης επιπλοκών μετά θρομβόλυση σε ισχαιμικό ΑΕΕ. Παρατηρήθηκε στατιστικά σημαντική αύξηση των δεικτών C-RP, P-σελεκτίνης & ομοκυστεϊνης μεταξύ ασθενών με οξύ ισχαιμικό ΑΕΕ και υγιών μαρτύρων Παρατηρήθηκε στατιστικά σημαντική αύξηση των επιπέδων της γλοιοϊνώδους όξινης πρωτεϊνης ορού σε ασθενείς με ισχαιμικό ΑΕΕ σε σύγκριση με αντίστοιχους με αιμορραγικό Υψηλά επίπεδα γλυκόζης κατά την εισαγωγή, σχετίσθηκαν με πτωχή πρόγνωση ισχαιμικού ΑΕΕ, και πιθανή ενδοεγκεφαλική αιμορραγία μετά θρομβόλυση Tο γλουταμινικό αποτελεί δείκτη ασταθούς ΑΕΕ με προϊούσα κλινική εκδήλωση Αυξημένα επίπεδα δ-διμερών (D-dimers) αποτελούν δείκτη αυξημένης ενδονοσοκομειακής θνητότητας, ενώ αντίστοιχα υψηλά επίπεδα ινωδογόνου, πτωχής έκβασης στο 1 ο τρίμηνο Hasan N, et al. Towards the identification of blood biomarkers for acute stroke in humans : a comprehensive systematic review. Br J Clin Pharmacol 2012;74:230-40

62 ΣΥΝΟΛΙΚΟΣ ΚΙΝΔΥΝΟΣ: ΔΕΥΤΕΡΟΓΕΝΗΣ ΠΡΟΛΗΨΗ CV ΝΟΣΟΥ Αλλαγή τρόπου ζωής (μεσογειακή δίαιτα, άσκηση, απώλεια ΒΣ, μείωση άλατος, διακοπή καπνίσματος, περιορισμός κατανάλωσης αλκοόλ) Αρτηριακή Υπέρταση (<130/80 ή 140/90 mmhg?) Αντιαιμοπεταλιακά / αντιπηκτικά per os (καρδιακή εμβολογόνος ν.) Ασθενείς που έπαθαν ΑΕΕ υπό αντιαιμοπεταλιακή θεραπεία θα πρέπει να επανεκτιμηθούν για τους παράγοντες κινδύνου Συνδυασμός ασπιρίνης - κλοπιδογρέλης δεν συστήνεται (αύξηση κινδύνου αιμορραγιών με μικρό μόνο όφελος), εκτός από ειδικές ενδείξεις (ασταθής στηθάγχη, οξύ στεφανιαίο σύμβαμα/non-q ΕΜ ή stent τους τελευταίους 12 μήνες). Stroke 2011;42:227-76, NEJM 2012; 366: , Eur Neurol 2012;68:1-7, J Neurol Neurosurg Psychiatry 2012;83:146-51, MATCH Trial: Lancet 2004;364:331-7, NEJM 2006;354: , ACTIVE Investigators NEJM;2009:

63 Ασπιρίνη Μειώνει τα νέα ΑΕΕ κατά ~ 20% Συνιστώμενη δόση mg/d Αντιαιμοπεταλιακά φάρμακα Ασπιρίνη 25 + διπυριδαμόλη 200 mg Μείωση αγγειακού θανάτου, εμφράγματος και ΑΕΕ κατά ~ 20% σε σχέση με την ασπιρίνη (NNT 100). Ωστόσο στο 1/3 δυσανεξία λόγω κεφαλαλγίας (Aggrenox) Τριφλουζάλη Σε σύγκριση με την ασπιρίνη έχει το ίδιο αποτέλεσμα στη μείωση νέων ΑΕΕ (λιγότερες αιμορραγίες) (Aflen) Κλοπιδογρέλη Σε σύγκριση με την ασπιρίνη μειώνει αγγειακό θάνατο, έμφραγμα και ΑΕΕ κατά 8.7% (με απόλυτη όμως μείωση του κινδύνου κατά 0,51%: NNT 200). Μείωση κινδύνου αιμορραγιών από ΓΕΣ Σιλοσταζόλη (& αιμορρεολογικό / αγγειοδιασταλτικό, αναστολέας της φωσφοδιεστεράσης- όπως και η διπυριδαμόλη-, εγκεκριμένο από το FDA για διαλείπουσα χωλότητα) Antithrombotic Trialists' Collaboration: Lancet:373: , ESPRIT Study Group: Lancet (2006) 367: , CAPRIE Steering Committee: Lancet 1996;348: , TACIP study: Stroke 2003; 34:

64 Ασθενείς με ΑΕΕ υπό ασπιρίνη ή κλοπιδογρέλη λόγω προηγούμενου καρδιαγγειακού συμβάματος, τι αντιαιμοπεταλιακή αγωγή θα λάβουν? Στην οξεία φάση ASA αν δεν πάρουν rt-pa Επανεκτίμηση παραγόντων καρδιαγγειακού κινδύνου, παθογένεια ΑΕΕ, αντίσταση στην ασπιρίνη ή στην κλοπιδογρέλη. Στην κλινική πράξη αλλαγή κατηγορίας αντιαιμοπεταλιακού ή αύξηση δόσης μονοθεραπείας με ASA. Μετά από αιμορραγικό έμφρακτο πότε και ποιά αντιθρομβωτική αγωγή χορηγούμε? Αντιαιμοπεταλιακά; Αναστολή χορήγησης ένα μήνα. Επί απολύτου ενδείξεως ΗΧΜΒ. Αντιπηκτικά; Εξαρτάται κυρίως από τα χαρακτηριστικά του ασθενή (ηλικία, βαρύτητα ΑΕΕ, όφελος έναντι κινδύνου, κλπ) Μέγεθος εμφράκτου ή βαθμό αιμορραγικής μετατροπής ΗΧΜΒ πρόληψη φλεβοθρόμβωσης στην πετεχειώδη μορφή Full dose heparin ΟΧΙ Κουμαρινικά: καθυστέρηση της έναρξης 2-3 εβδομάδες, ρύθμιση INR ανάλογα & με κίνδυνο αιμορραγίας

65 ΣΥΝΟΛΙΚΟΣ ΚΙΝΔΥΝΟΣ: ΔΕΥΤΕΡΟΓΕΝΗΣ ΠΡΟΛΗΨΗ CV ΝΟΣΟΥ Δυσλιπιδαιμία (Στατίνες): Τ-CHO <200, όταν LDL >100: στόχος 50% μείωση ή LDL <70 mg/dl. Σε υπερτριγλυκεριδαιμία, HDL<45mg/dl φιμπράτη, Ω3 λιπαρά. Σακχαρώδης Διαβήτης (HbA1c <7%). Ρύθμιση χωρίς υπογλυκαιμίες (ιδίως ανεπίγνωστες, εγκεφαλική βλάβη) Άπνοια ύπνου (CPAP:Continuous positive airway pressure) - Χρήση φαρμάκων που προστατεύουν το ενδοθήλιο, μειώνουν την φλεγμονή, σταθεροποιούν την αθηρωματική πλάκα & ασκούν πιθανή νευροπροστασία από την ισχαιμία (αναστολείς ΣΡΑΑ, στατίνες). - Ευεργετική επίδραση αντιοξειδωτικών όπως η Vit Ε & μείωσης της ομοκυστεϊνης με Φ.Ο δεν έχει αποδειχθεί. Stroke 2011 Jan;42(1):227-76, Cholesterol Treatment Trialists Collaborators. Lancet 2008;371:117-25

66 ΠΡΟΛΗΨΗ ΥΠΟΤΡΟΠΩΝ ΑΕΕ: ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΕΜΒΟΛΟΓΟΝΩΝ ΕΣΤΙΩΝ: ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΝΟΣΟΣ Αντιπηκτική αγωγή per os (INR:2-3) ή & ηλεκτροφυσιολογική / χειρουργική επέμβαση σε: Κολπική μαρμαρυγή: Στην οξεία φάση ασπιρίνη + προφυλακτική δόση ΧΜΒΗ. Στη συνέχεια ανταγωνιστές Vit K ή νέα αντιπηκτικά per os (χωρίς έλεγχο INR και αλληλεπιδράσεις με δίαιτα & φάρμακα, άμεσοι αναστολείς θρομβίνης: dabigatran-pradaxa & αναστολείς FXa: rivaroxaban-xarelto, apixaban-eliquis) Σε υψηλό κίνδυνο υποτροπής (CHADS 2 5-6, μηχανική ή ρευματική βαλβιδική ν.) ΧΜΒΗ σε πλήρη δόση ή/& προσθήκη ασπιρίνης τουλάχιστον για ένα 3μηνο και στη συνέχεια ανάλογη ρύθμιση του INR. Σε χαμηλό κίνδυνο υποτροπής (CHADS 2 0-1, μη ρευματική βαλβιδική ν., πρόπτωση μιτροειδούς & φυσική βαλβίδα αορτής) αντιαιμοπεταλιακά Τα από του στόματος αντιπηκτικά, μειώνουν τον κίνδυνο εμβολικού επεισοδίου κατά 60-70%, ενώ η ασπιρίνη μόνο κατά 20% ΟΕΜ με τοιχωματικό θρόμβο ΑΡ κοιλίας (αντιπηκτικά per os τουλάχιστον 3 μήνες) Διατατική μυοκαρδιοπάθεια (εναλλακτικά αντιαιμοπεταλιακά) Ανοιχτό ωοειδές τρήμα (patent foramen ovale PFO): αντιαιμοπεταλιακά, μη επαρκή στοιχεία για υπεροχή αντιπηκτικών & επεμβατικής σύγκλεισης (διαδερμική με ομπρέλα?, μεγαλύτερος κίνδυνος ΚΜ), καθώς και για την συσχέτισή του με κρυπτογενή ΑΕΕ σε νεώτερους ασθενείς (παρόμοιος ετήσιος κίνδυνος για υποτροπή ΑΕΕ 1,6%). Α. Ι. Χατζητόλιος & συνεργάτες. Θρομβοεμβολικές παθήσεις. Εκδ. Ροτόντα, Θεσσαλονίκη 2010, Connolly SG, et al NEJM;2009: , Patel MR, et al. NEJM;2011:883-91, Connolly SG, et al NEJM;2011:806-17, Neurology 2009;73:89-97, NEJM 2012;366:991-9

67 ΠΡΟΛΗΨΗ ΥΠΟΤΡΟΠΩΝ ΑΕΕ: ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΕΜΒΟΛΟΓΟΝΩΝ ΕΣΤΙΩΝ: ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΝΟΣΟΣ Εκτίμηση κινδύνου & αντιθρομβωτική θεραπεία The CHADS 2 score is a clinical prediction rule for estimating the risk of stroke in patients with non-rheumatic atrial fibrillation (AF), a common and serious heart arrhythmia associated with thromboembolic stroke. It is used to determine whether or not treatment is required with anticoagulation therapy or antiplatelet therapy. AF in the context of mitral stenosis is associated with a seventeenfold increase in stroke risk.

68 To complement the CHADS2 score, by the inclusion of additional 'stroke risk modifier' risk factors, CHA 2 DS 2 -VASc score was created. Based on the ESC guidelines on Atrial Fibrillation, oral anticoagulation is recommended or preferred for patients with one or more stroke risk factors (ie. a CHA 2 DS 2 -VASc score of 1 and above). This is consistent with a recent decision analysis model showing how the 'tipping point' on the decision to anticoagulate has changed with the availability of new 'safer' OAC drugs

69 Η αξιολόγηση του κινδύνου θρομβοεμβολικού ΑΕΕ & η χορήγηση αντιθρομβωτικής αγωγής πρέπει πάντα να συνεκτιμά τον κίνδυνο αιμορραγίας This can be done using bleeding risk scores, such as HAS-BLED score. The latter is recommended in the ESC guidelines. If the patient is taking warfarin, then knowledge of INR control is needed to assess the 'labile INR' criterion in HAS-BLED; otherwise for a non-warfarin patient, this scores zero. With the likely availability of new oral anticoagulants that avoid the limitations of warfarin (and may even be safer), more widespread use of oral anticoagulation therapy for stroke prevention in AF is likely. Cr >2-3mg/dl, AST/ALT/ALP >3x, anemia, <60%, antiplatelet agents or NSAID's, >8 alcoholic drinks/week

70 Η θέση των νέων αντιπηκτικών από του στόματος στην πρόληψη ΑΕΕ Σε ασθενείς με ΚΜ, σε σύγκριση με την βαρφαρίνη, αναφορικά με τη μείωση ΑΕΕ & συστηματικών εμβολών, είτε υπεροχή (dabigatran 150 mg X 2/ ημ & apixaban 5 mg X 2 / ημ), είτε ισοδυναμία (dabigatran 110 mg X 2/ ημ & rivaroxaban 20 mg X 1 / ημ). Ωστόσο, η υπεροχή σε απόλυτη μείωση κινδύνου κυμαίνεται από 0,33-0,58% (ΝΝΤ ). Επίσης, αναφορικά με τον μικρότερο κίνδυνο εγκεφαλικών αιμορραγιών, η απόλυτη μείωση του κινδύνου 0,2-0,47% ( ΝΝΤ ). Από την άλλη, η dabigatran 150 mg / ημ, όπως και η rivaroxaban, περισσότερες αιμορραγίες από το ΓΕΣ, όχι όμως και η dabigatran 110 mg / ημ και η apixaban (Εliquis). Η dabigatran φαίνεται να εμφανίζει vs βαρφαρίνης & ΧΜΒΗ αυξημένο κίνδυνο για ΟΕΜ αντίθετα με την apixaban. Μεγάλη μελέτη επίσης με την rivaroxaban σε οξέα στεφανιαία σύνδρομα, σημαντική μείωση στο συνδυασμένο τελικό σημείο του CV θανάτου, ΟΕΜ & ΑΕΕ. Δυνατότητα να πάρουν αντιπηκτική αγωγή και όσοι είχαν προβλήματα με τη λήψη κουμαρινικών και ελάμβαναν για τον λόγο αυτό ασπιρίνη. Υπεροχή vs ασπιρίνης αν και αναμενόμενη για όλα, έχει αποδειχθεί σε μελέτη με την apixaban (1,4% στην πρωτογενή πρόληψη ΑΕΕ: ΝΝΤ ~ 70 & 6,7% στην δευτερογενή ΝΝΤ: ~ 15). Όλα τα φάρμακα απαιτούν προσαρμογή της δόσης σε ΧΝΝ και αντενδείκνυνται σε νεφρική νόσο με GFR < ml/min. Η νεφρική λειτουργία θα πρέπει να ελέγχεται πριν την έναρξη της αγωγής, ενώ σε ασθενείς > 75 ετών, η GFR θα πρέπει να υπολογίζεται τουλάχιστον μια φορά τον χρόνο. Connolly SG, et al NEJM;2009: , Patel MR, et al. NEJM;2011:883-91, Connolly SG, et al NEJM;2011:806-17, Uchino K & Hernandez AV. Arch Intern Med 2012;172: , Mega JL, et al. NEJM 2012;9-19, Masuhr F., Busch MA. Der Internist 2012;53: , Roether J, Laufs U. Dtsch Med Wochenschr 2010;135(suppl 2):S55-8 Dans AL, et al. Randomized Evaluation of Long-Term Anticoagulation TherapY (RE-LY) Trial. Circulation. 2013;127:634-40

71 Dabigadran: Μελέτη RE-LY μείωση κινδύνου εμφάνισης ΑΕΕ vs βαρφαρίνης με καλή ασφάλεια σε μη βαλβιδική ΚΜ Δοσολογία (όχι θρυματισμός: αύξηση του κινδύνου αιμορραγίας): 150 mg X 2/ ημ ή 110 mg X 2/ ημ σε > 80 ετών, ΣΒ < 50 kg, Clcr ml/min, υψηλό κίνδυνο αιμορραγίας, σύγχρονη λήψη βεραπαμίλης, ΜΣΑΦ, SSRIs ή SNRIs Αντένδειξη Clcr < 30 ml/min, σοβαρή ηπατική δυσλειτουργία, προσθετική μηχανική καρδιακή βαλβίδα Αλλαγή αντιπηκτικής αγωγής: α) από ηπαρίνη: η dabigadran χορηγείται την ώρα που θα χορηγείτο η επόμενη δόση, β) από dabigadran: η ηπαρίνη χορηγείται 12 ώρες μετά την τελευταία δόση, γ) το κουμαρινικό χορηγείται 3 ημέρες πριν την διακοπή της dabigadran (όταν Clcr < 50 ml/min 2 ημέρες πριν), δ) από κουμαρινικό: η dabigadran χορηγείται μόλις το INR < 2, ε) εγχείριση/επέμβαση ει δυνατόν > 12 ώρες μετά την τελευταία δόση Παρακολούθηση πηκτικότητας: Σχετίζεται με τις συγκεντρώσεις dabigadran στο πλάσμα και ελέγχεται με την βαθμονομημένη δοκιμασία αναστολέα θρομβίνης Hemoclot (χρόνος αραιωμένης θρομβίνης - dtt, χρόνος πήξεως μετρούμενος με εκαρίνη - ECT, χρόνος ενεργοποιημένης μερικής θρομβοπλαστίνης aptt). Το INR αναξιόπιστο, ψευδώς θετικές αυξήσεις. Όρια που μπορεί να σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο αιμορραγίας, 10 ώρες μετά την τελευταία δόση: dtt > 200 ng/ml, ECT > x 3 Φ.Τ. & aptt > x 2 Aντιμετώπιση υπερδοσολογίας: Δεν υπάρχει ειδικό αντίδοτο. Καθώς η πρωτεϊνική σύνδεση είναι χαμηλή μπορεί να απομακρυνθεί με αιμοδιϋλιση (περιορισμένη κλινική εμπειρία για το πρακτικό όφελος). Εφόσον αποβάλλεται κυρίως μέσω νεφρών, επαρκής διούρηση. Ενδεχόμενο χορήγησης φρέσκου πλήρους αίματος ή FFP, καθώς και ανασυνδυασμένου παράγοντα VIIa ή συμπυκνωμάτων II, IX ή X (πειραματικά μόνο και όχι κλινικά δεδομένα για την αναστροφή της αντιπηκτικής δράσης της dabigadran & του πιθανού κινδύνου θρομβοεμβολής).

72 ΠΡΟΛΗΨΗ ΥΠΟΤΡΟΠΩΝ ΑΕΕ: ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΕΜΒΟΛΟΓΟΝΩΝ ΕΣΤΙΩΝ: ΜΕΓΑΛΑ ΑΓΓΕΙΑ Καρωτιδική νόσος Έλεγχος για στένωση των καρωτίδων (κοινή/έσω) με Tripplex ECHO & CTA ή MRA Αντιαιμοπεταλιακά, στατίνες, τροποποίηση παραγόντων κινδύνου (AY- ΑΤ 1 αποκλειστές, ΣΔ) Σε συμπτωματική καρωτιδική στένωση - >70% ενδαρτηρεκτομή (σε κέντρα με περιεγχειρητική νοσηρότητα/θνητότητα <6%), μέσα σε 2 εβδομάδες από το ΑΕE. Hλικιωμένοι & >75 ετών χωρίς οργανική ανεπάρκεια ωφελούνται %: υπό συζήτηση ανάλογα με ηλικία & συννοσηρότητα (όφελος ενδαρτηρεκτομής στατιστικά σημαντικό) - Εναλλακτικά, αγγειοπλαστική + τοποθέτηση stent, σε ασθενείς με υψηλό περιεγχειρητικό κίνδυνο & σε επαναστένωση μετά ενδαρτηρεκτομή (ο κίνδυνος ΑΕΕ κατά την αγγειοπλαστική ~ 8% > ενδαρτηρεκτομή ~ 4%), ενώ και τα συμβάματα κατά την μετεγχειρητική περίοδο ΑΕΕ, ΟΕΜ, θάνατος, περισσότερα στην αγγειοπλαστική - Ασυμπτωματική στένωση>60%: φαρμακευτική αγωγή, επέμβαση υπό συζήτηση σε κέντρα με χαμηλή περιεγχειρητική νοσηρότητα/θνητότητα (<3%). Ετήσιος κίνδυνος AEE σημαντικός (2% μείωση στο 1%, ΝΝΤ ~ 90, αλλά και στο ~ 0,5% με εντατικοποιημένη συντηρητική αγωγή) Εξωκράνια Σπονδυλοβασική νόσος Επέμβαση, εφόσον συμπτώματα παρά την βέλτιστη φαρμακευτική αγωγή Στένωση μείζονος Ενδοκράνιας Αρτηρίας Βέλτιστη φαρμακευτική αγωγή, λόγω και του υψηλού κινδύνου επιπλοκών από την αγγειοπλαστική (ΑΕΕ, θάνατος) Α.Ι. Χατζητόλιος & συνεργάτες. Ελληνική Ιατρική Επιθεώρηση 2011;2(23): 45-73, Lancet 2004;363: , Stroke 2010;41:e11-e17, MORE Study: Ther Adv Cardiovasc Dis 2007;1:97-106, Lancet 2010;375:957-9, Internatonial carotid stenting study: Lancet 2010;375:985-97, CREST Trial:NEJM 2010;363:11-23,, SAMMPRIS Study: NEJM 2011;365: , Corrado E, et al. Int Angiol 2012;31:1-9

ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΙΣΧΑΙΜΙΚΩΝ ΑΓΓΕΙΑΚΩΝ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΩΝ ΕΠΕΙΣΟΔΙΩΝ

ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΙΣΧΑΙΜΙΚΩΝ ΑΓΓΕΙΑΚΩΝ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΩΝ ΕΠΕΙΣΟΔΙΩΝ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΙΣΧΑΙΜΙΚΩΝ ΑΓΓΕΙΑΚΩΝ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΩΝ ΕΠΕΙΣΟΔΙΩΝ Guidelines of American Heart Association/American Stroke Association 2013 EFNS Guidelines 2011 Royal College of Physicians National Clinical Guidelines

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΟΞΕΟΣ ΙΣΧΑΙΜΙΚΟΥ ΑΓΓΕΙΑΚΟΥ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟΥ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟΥ

ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΟΞΕΟΣ ΙΣΧΑΙΜΙΚΟΥ ΑΓΓΕΙΑΚΟΥ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟΥ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟΥ Β ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΟΞΕΟΣ ΙΣΧΑΙΜΙΚΟΥ ΑΓΓΕΙΑΚΟΥ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟΥ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟΥ ΣΥΝΤΑΚΤΕΣ: Μαρίνα Γκέκα, ειδικευόμενη Β Παθ/κής Κλινικής Σοφία Καλαντζή, Παθολόγος ΜΑΡΤΙΟΣ 2017 Β ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΤΑ ΑΝΤΙΑΙΜΟΠΕΤΑΛΙΑΚΑ ΣΤΗΝ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΩΝ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΩΝ ΕΠΕΙΣΟΔΙΩΝ

ΤΑ ΑΝΤΙΑΙΜΟΠΕΤΑΛΙΑΚΑ ΣΤΗΝ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΩΝ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΩΝ ΕΠΕΙΣΟΔΙΩΝ ΤΑ ΑΝΤΙΑΙΜΟΠΕΤΑΛΙΑΚΑ ΣΤΗΝ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΩΝ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΩΝ ΕΠΕΙΣΟΔΙΩΝ Βιβλιογραφική ενημέρωση Γεωργακόπουλος Παναγιώτης Ειδικευόμενος Παθολογίας Παθολογική Κλινική Γ.Ν.Α. ΚΑΤ Ως ΑΕΕ ορίζεται σύµφωνα µε τον Παγκόσµιο

Διαβάστε περισσότερα

Προφανής κλινική διάγνωση: Ισχαιμικό έμφρακτο αριστερής Μέσης Εγκεφαλικής Αρτηρίας

Προφανής κλινική διάγνωση: Ισχαιμικό έμφρακτο αριστερής Μέσης Εγκεφαλικής Αρτηρίας Περιστατικό 4. Γυναίκα 80 ετών με Κολπική Μαρμαρυγή Ηκ. Ελένη Κ. είναι 80 ετών με Κολπική Μαρμαρυγή, μόνιμη Λαμβάνει κουμαρινικά. INR προ εβδομάδος 2.24 Ιστορικό Υπέρτασης Πλήρως αυτοεξυπηρετούμενη, χωρίς

Διαβάστε περισσότερα

Αντιμετώπιση ασθενούς με στεφανιαία και περιφερική αγγειακή νόσο

Αντιμετώπιση ασθενούς με στεφανιαία και περιφερική αγγειακή νόσο Αντιμετώπιση ασθενούς με στεφανιαία και περιφερική αγγειακή νόσο Αθανάσιος Καπετανόπουλος Καπετανόπουλος, FACC, FESC, FSCAI Επεμβατικός Καρδιολόγος, EUROMEDICA, Γενική Κλινική Θεσσαλονίκης Συχνότητα συνδυασμένης

Διαβάστε περισσότερα

ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΤΟΥ ΔΙΑΒΗΤΙΚΟΥ ΑΣΘΕΝΗ ΣΤΗ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΜΟΝΑΔΑ ΚΑΙ ΣΤΗ ΜΕΘ

ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΤΟΥ ΔΙΑΒΗΤΙΚΟΥ ΑΣΘΕΝΗ ΣΤΗ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΜΟΝΑΔΑ ΚΑΙ ΣΤΗ ΜΕΘ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΤΟΥ ΔΙΑΒΗΤΙΚΟΥ ΑΣΘΕΝΗ ΣΤΗ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΜΟΝΑΔΑ ΚΑΙ ΣΤΗ ΜΕΘ Χ Ο Ν Δ Ρ Ο Μ Α Τ Ι Δ Ο Υ Μ Α Ρ Ι Α Ν Ο Σ Η Λ Ε Υ Τ Ρ Ι Α T E, M S C, Μ Ε Θ Α, Π Γ Ν Α Χ Ε Π Α ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ.. Όπως είναι ευρέως

Διαβάστε περισσότερα

-Γενετική και μυοκαρδιοπάθειες -Ανοσιακοί μηχανισμοί στις μυοκαρδιοπάθειες -Καναλοπάθειες

-Γενετική και μυοκαρδιοπάθειες -Ανοσιακοί μηχανισμοί στις μυοκαρδιοπάθειες -Καναλοπάθειες ΠΕΜΠΤΗ 24 ΜΑΪΟΥ 2018 08:30-10:00 ΕΛΕΥΘΕΡΕΣ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ 10:00-11:00 ΣΤΡΟΓΓΥΛΟ ΤΡΑΠΕΖΙ Μυοκαρδιοπάθειες -Γενετική και μυοκαρδιοπάθειες -Ανοσιακοί μηχανισμοί στις μυοκαρδιοπάθειες -Καναλοπάθειες 11:00-12:00

Διαβάστε περισσότερα

ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΝΟΣΟΣ - ΑΘΗΡΟΣΚΛΗΡΩΣΗ

ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΝΟΣΟΣ - ΑΘΗΡΟΣΚΛΗΡΩΣΗ Α' ΠΡΟΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ "ΛΑΪΚΟ" ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ: ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΠΕΤΡΟΣ Π. ΣΦΗΚΑΚΗΣ ΣΗΜΕΙΟΛΟΓΙΑ-ΝΟΣΟΛΟΓΙΑ 7ου ΕΞΑΜΗΝΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟ ΕΤΟΣ 2017-2018 ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΝΟΣΟΣ - ΑΘΗΡΟΣΚΛΗΡΩΣΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΦΛΕΒΙΚΗΣ ΘΡΟΜΒΟΕΜΒΟΛΙΚΗΣ ΝΟΣΟΥ ΔΗΜΟΠΟΥΛΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ Π.Ε. ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΦΛΕΒΙΚΗΣ ΘΡΟΜΒΟΕΜΒΟΛΙΚΗΣ ΝΟΣΟΥ ΔΗΜΟΠΟΥΛΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ Π.Ε. ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ ΝΕΟΤΕΡΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΦΛΕΒΙΚΗΣ ΘΡΟΜΒΟΕΜΒΟΛΙΚΗΣ ΝΟΣΟΥ ΔΗΜΟΠΟΥΛΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ Π.Ε. ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ ΦΛΕΒΙΚΗ ΘΡΟΜΒΟΕΜΒΟΛΙΚΗ ΝΟΣΟΣ ΕΝ ΤΩ ΒΑΘΕΙ ΦΛΕΒΙΚΗ ΘΡΟΜΒΩΣΗ (ΦΘ) ΠΝΕΥΜΟΝΙ ΚΗ ΕΜΒΟΛΗ (ΠΕ) ΣΤΟΧΟΙ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΕΓΧΕΙΡΗΤΙΚΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΝΤΙΘΡΟΜΒΩΤΙΚΩΝ ΦΑΡΜΑΚΩΝ. Ανδρέας Μ. Λάζαρης ΠΓΝ «Αττικόν»

ΠΕΡΙΕΓΧΕΙΡΗΤΙΚΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΝΤΙΘΡΟΜΒΩΤΙΚΩΝ ΦΑΡΜΑΚΩΝ. Ανδρέας Μ. Λάζαρης ΠΓΝ «Αττικόν» ΠΕΡΙΕΓΧΕΙΡΗΤΙΚΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΝΤΙΘΡΟΜΒΩΤΙΚΩΝ ΦΑΡΜΑΚΩΝ Ανδρέας Μ. Λάζαρης ΠΓΝ «Αττικόν» Αντιπηκτική θεραπεία Βαλβιδοπάθειες προσθετικές βαλβίδες Κολπική μαρμαρυγή Φλεβική θρόμβωση πνευμονική εμβολή Γενικά

Διαβάστε περισσότερα

ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ Ι. ΚΑΡΒΟΥΝΗΣ Καθηγητής Καρδιολογίας Α.Π.Θ.

ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ Ι. ΚΑΡΒΟΥΝΗΣ Καθηγητής Καρδιολογίας Α.Π.Θ. ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ Ι. ΚΑΡΒΟΥΝΗΣ Καθηγητής Καρδιολογίας Α.Π.Θ. Η αναγνώριση της σηµασίας της θρόµβωσης στα οξέα καρδιαγγειακά συµβάµατα, οδήγησε σε πολλές µεγάλες µελέτες, µε στόχο την εκτίµηση της αποτελεσµατικότητας

Διαβάστε περισσότερα

Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ

Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Στατίνες και σακχαρώδης διαβήτης Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Σακχαρώδης διαβήτης και καρδιαγγειακός κίνδυνος Μετα-ανάλυση

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟ ΑΓΓΕΙΑΚΟ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ ΘΕΟΦΑΝΙΔΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ

ΤΟ ΑΓΓΕΙΑΚΟ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ ΘΕΟΦΑΝΙΔΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΤΟ ΑΓΓΕΙΑΚΟ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ ΘΕΟΦΑΝΙΔΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΙΑ ΒΡΑΔΙΑ ΣΤΑ ΕΠΕΙΓΟΝΤΑ... «Ήταν μια χαρά μέχρι πριν από 1 ώρα» σας λέει με αγωνία η κόρη του 68χρονου που έχει έρθει στα επείγοντα όπου εργάζεστε.

Διαβάστε περισσότερα

KOΛΠΙΚΗ ΜΑΡΜΑΡΥΓΗ ΑΝΝΑ Π. ΑΝΤΩΝΙΟΥ

KOΛΠΙΚΗ ΜΑΡΜΑΡΥΓΗ ΑΝΝΑ Π. ΑΝΤΩΝΙΟΥ KOΛΠΙΚΗ ΜΑΡΜΑΡΥΓΗ ΑΝΝΑ Π. ΑΝΤΩΝΙΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΟΣ Γ.Ν.Α. «ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ» Κολπική Μαρμαρυγή Projected Number of Adults With Atrial Fibrillation in the US: 1995-2050 Go A et al., JAMA 2001 Ασθενείς

Διαβάστε περισσότερα

Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ

Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Στατίνες στην πρωτογενή πρόληψη Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Πρόληψη καρδιαγγειακών νοσημάτων Πρωτογενής πρόληψη : το σύνολο

Διαβάστε περισσότερα

Καταγραφή ασθενών προσερχόµενων στο Τµήµα Επειγόντων Περιστατικών µε Αγγειακό Εγκεφαλικό Επεισόδιο σε νοσοκοµείο της Κεντρικής Ελλάδας

Καταγραφή ασθενών προσερχόµενων στο Τµήµα Επειγόντων Περιστατικών µε Αγγειακό Εγκεφαλικό Επεισόδιο σε νοσοκοµείο της Κεντρικής Ελλάδας Καταγραφή ασθενών προσερχόµενων στο Τµήµα Επειγόντων Περιστατικών µε Αγγειακό Εγκεφαλικό Επεισόδιο σε νοσοκοµείο της Κεντρικής Ελλάδας Χρουµπ- Παπαβάιου Α., Πλακιάς Σ., Δεληγιάννης Γ., Τσατίρης Κ., Μπράχος

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΤΩΝ ΤΙΜΩΝ ΓΛΥΚΟΖΗΣ ΚΑΤΑ ΤΗ ΝΟΣΗΛΕΙΑ ΜΕ ΤΗ ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΗ ΕΚΒΑΣΗ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΙΣΧΑΙΜΙΚΟ ΑΓΓΕΙΑΚΟ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ

ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΤΩΝ ΤΙΜΩΝ ΓΛΥΚΟΖΗΣ ΚΑΤΑ ΤΗ ΝΟΣΗΛΕΙΑ ΜΕ ΤΗ ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΗ ΕΚΒΑΣΗ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΙΣΧΑΙΜΙΚΟ ΑΓΓΕΙΑΚΟ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΤΩΝ ΤΙΜΩΝ ΓΛΥΚΟΖΗΣ ΚΑΤΑ ΤΗ ΝΟΣΗΛΕΙΑ ΜΕ ΤΗ ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΗ ΕΚΒΑΣΗ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΙΣΧΑΙΜΙΚΟ ΑΓΓΕΙΑΚΟ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ Αλέξης Σωτηρόπουλος 1, Αναστάσιος Κουτσοβασίλης 1, Ευστάθιος Σκληρός 2, Μαρία Παππά

Διαβάστε περισσότερα

Eίναι τελικά ο διαβήτης ισοδύναμο στεφανιαίας νόσου; Η αλήθεια για τον πραγματικό καρδιαγγειακό κίνδυνο στον ΣΔ τύπου 2

Eίναι τελικά ο διαβήτης ισοδύναμο στεφανιαίας νόσου; Η αλήθεια για τον πραγματικό καρδιαγγειακό κίνδυνο στον ΣΔ τύπου 2 Eίναι τελικά ο διαβήτης ισοδύναμο στεφανιαίας νόσου; Η αλήθεια για τον πραγματικό καρδιαγγειακό κίνδυνο στον ΣΔ τύπου 2 Σ. Θ. Λιάτης Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική & Διαβητολογικό Κέντρο ΓΝΑ «Λαϊκό»

Διαβάστε περισσότερα

Αντιθρομβωτική αγωγή στις περιφερικές αρτηρίες

Αντιθρομβωτική αγωγή στις περιφερικές αρτηρίες ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΜΕΛΕΤΗΣ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΤΗ ΘΡΟΜΒΩΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΤΙΘΡΟΜΒΩΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ 5 η Ομάδα εργασίας: Περιφερικές αρτηρίες (Περιφερική αρτηριακή νόσος Ανευρύσματα Καρωτίδες) Εμπλουτισμένη ανακεφαλαίωση των

Διαβάστε περισσότερα

Συµβάλλει η γλυκόζη στην αθηρωµάτωση ;

Συµβάλλει η γλυκόζη στην αθηρωµάτωση ; Συµβάλλει η γλυκόζη στην αθηρωµάτωση ; Δρ. Χρήστος Μανές Παθολόγος µε εξειδίκευση στον Σακχαρώδη Διαβήτη ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΟΥ ΤΜΉΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΔΙΑΒΗΤΟΛΟΓΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ Γ..Ν «ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ» ΘΕΣΣΑΛΟΝΊΚΗ Πρόεδρος

Διαβάστε περισσότερα

Δυσλιπιδαιμίες αντιμετώπιση. Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Λέκτορας Παθολογίας ΑΠΘ Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ

Δυσλιπιδαιμίες αντιμετώπιση. Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Λέκτορας Παθολογίας ΑΠΘ Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Δυσλιπιδαιμίες αντιμετώπιση Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Λέκτορας Παθολογίας ΑΠΘ Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Δυσλιπιδαιμίες LDL-C HDL-C < 40 mg/dl Τριγλυκερίδια 150-199 mg/dl : οριακά

Διαβάστε περισσότερα

Ρύθμιση της γλυκόζης αίματος ή επίτευξη πολλαπλών θεραπευτικών στόχων?

Ρύθμιση της γλυκόζης αίματος ή επίτευξη πολλαπλών θεραπευτικών στόχων? Ρύθμιση της γλυκόζης αίματος ή επίτευξη πολλαπλών θεραπευτικών στόχων? Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Τμήμα Ιατρικής, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Α Προπαιδευτική Παθολογική

Διαβάστε περισσότερα

Time is brain. Λειτουργεί 24 ώρες το 24ώρο για 365 ημέρες ΜΑΦ ΜΟΝΑΔΑ ΑΥΞΗΜΕΝΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ ΜΑΦ ΜΟΝΑΔΑ ΑΥΞΗΜΕΝΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ

Time is brain. Λειτουργεί 24 ώρες το 24ώρο για 365 ημέρες ΜΑΦ ΜΟΝΑΔΑ ΑΥΞΗΜΕΝΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ ΜΑΦ ΜΟΝΑΔΑ ΑΥΞΗΜΕΝΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ Η άμεση προσέλευση του ασθενούς είναι εξαιρετικά σημαντικός παράγοντας για την έκβασή του. Time is brain ΜΑΦ ΜΟΝΑΔΑ ΑΥΞΗΜΕΝΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ Λειτουργεί 24 ώρες το 24ώρο για 365 ημέρες ΜΑΦ Eθνάρχου Μακαρίου

Διαβάστε περισσότερα

Επίβλεψη. Κολπική µαρµαρυγή 3/12/2014. 1. κ. Σταύρος Κωνσταντινίδης Καθηγητητής Καρδιολογίας.Π.Θ. 1-2% του γενικού πληθυσµού

Επίβλεψη. Κολπική µαρµαρυγή 3/12/2014. 1. κ. Σταύρος Κωνσταντινίδης Καθηγητητής Καρδιολογίας.Π.Θ. 1-2% του γενικού πληθυσµού Επίβλεψη 1. κ. Σταύρος Κωνσταντινίδης Καθηγητητής Καρδιολογίας.Π.Θ Πρόληψη αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων στην κολπική µαρµαρυγή. Η θέση των νέων αντιπηκτικών. 2. Γεώργιος Χαλικιάς Λέκτορας Καρδιολογίας.Π.Θ

Διαβάστε περισσότερα

TIMI SCORE ΣΕ NSTEMI, ΗΜΕΡΕΣ ΝΟΣΗΛΕΙΑΣ, ΣΥΣΧΕΤΙΣΜΟΙ ΔΙΑΒΗΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΗ

TIMI SCORE ΣΕ NSTEMI, ΗΜΕΡΕΣ ΝΟΣΗΛΕΙΑΣ, ΣΥΣΧΕΤΙΣΜΟΙ ΔΙΑΒΗΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΗ TIMI SCORE ΣΕ NSTEMI, ΗΜΕΡΕΣ ΝΟΣΗΛΕΙΑΣ, ΣΥΣΧΕΤΙΣΜΟΙ ΔΙΑΒΗΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΗ Χατζηελευθερίου Χ., Σαατσόγλου Β., Τσαουσίδης Α., Ουζουνίδης Ι., Λαζαρίδης Χ., Μπακόπουλος Χ., Σαββίδου Ε., Ρωμανίδου Ν., Ματζινού

Διαβάστε περισσότερα

Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΕΓΚΑΙΡΗΣ ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΤΟΥ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ, ΣΕ ΔΙΑΒΗΤΙΚΑ ΑΤΟΜΑ. ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΔΙΑΒΗΤΟΛΟΓΟΥ ΚΑΙ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΟΥ.

Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΕΓΚΑΙΡΗΣ ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΤΟΥ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ, ΣΕ ΔΙΑΒΗΤΙΚΑ ΑΤΟΜΑ. ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΔΙΑΒΗΤΟΛΟΓΟΥ ΚΑΙ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΟΥ. Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΕΓΚΑΙΡΗΣ ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΤΟΥ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ, ΣΕ ΔΙΑΒΗΤΙΚΑ ΑΤΟΜΑ. ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΔΙΑΒΗΤΟΛΟΓΟΥ ΚΑΙ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΟΥ. Καφαντάρης Ι., Μεϊμέτη Ε., Δόνου Α., Βογιατζόγλου Δ. Γενικό Νοσοκομείο

Διαβάστε περισσότερα

Ασθενής 55 ετών με υπέρταση και τυχαία ανεύρεση μικροϊσχαιμικών αλλοιώσεων σε MRI εγκεφάλου

Ασθενής 55 ετών με υπέρταση και τυχαία ανεύρεση μικροϊσχαιμικών αλλοιώσεων σε MRI εγκεφάλου Ασθενής 55 ετών με υπέρταση και τυχαία ανεύρεση μικροϊσχαιμικών αλλοιώσεων σε MRI εγκεφάλου Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Τμήμα

Διαβάστε περισσότερα

Γράφει: Ευθυμία Πετράτου, Ειδική Παθολόγος, Υπεύθυνη Ιατρείου Διαταραχής Λιπιδίων, Ιατρικού Π. Φαλήρου

Γράφει: Ευθυμία Πετράτου, Ειδική Παθολόγος, Υπεύθυνη Ιατρείου Διαταραχής Λιπιδίων, Ιατρικού Π. Φαλήρου Γράφει: Ευθυμία Πετράτου, Ειδική Παθολόγος, Υπεύθυνη Ιατρείου Διαταραχής Λιπιδίων, Ιατρικού Π. Φαλήρου Οι δυσλιπιδαιμίες είναι παθολογικές καταστάσεις με διαταραχές των λιπιδίων του αίματος ποσοτικές αλλά

Διαβάστε περισσότερα

Ασθενής που εμφανίζει μυαλγίες κατά τη χορήγηση στατινών

Ασθενής που εμφανίζει μυαλγίες κατά τη χορήγηση στατινών Ασθενής που εμφανίζει μυαλγίες κατά τη χορήγηση στατινών Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Τμήμα Ιατρικής, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική

Διαβάστε περισσότερα

Διερεύνηση στεφανιαίας νόσου σε ασυµπτωµατικό διαβητικό ασθενή

Διερεύνηση στεφανιαίας νόσου σε ασυµπτωµατικό διαβητικό ασθενή Διερεύνηση στεφανιαίας νόσου σε ασυµπτωµατικό διαβητικό ασθενή Κωνσταντίνος Αζναουρίδης Επιµελητής Καρδιολογίας 1 η Πανεπιστηµιακή Καρδιολογική Κλινική Ιπποκράτειο Γ.Ν.Α. 37 ο Πανελλήνιο Καρδιολογικό Συνέδριο

Διαβάστε περισσότερα

Πρόληψη αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων στη μη βαλβιδική κολπική μαρμαρυγή. Δεδομένα κλινικών μελετών και εξατομίκευση της θεραπείας με Apixaban

Πρόληψη αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων στη μη βαλβιδική κολπική μαρμαρυγή. Δεδομένα κλινικών μελετών και εξατομίκευση της θεραπείας με Apixaban Πρόληψη αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων στη μη βαλβιδική κολπική μαρμαρυγή. Δεδομένα κλινικών μελετών και εξατομίκευση της θεραπείας με Apixaban Μιχάλης Εφραιμίδης Καρδιολογική Κλινική Εργαστήριο Ηλεκτροφυσιολογίας

Διαβάστε περισσότερα

ΟΞΕΑ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΑ ΚΑΙ ΑΝΑΓΚΗ ΧΡΟΝΙΑΣ ΛΗΨΗΣ ΑΝΤΙΠΗΚΤΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ. ΚΑΛΠΟΓΙΑΝΝΑΚΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΘΡΙΑΣΙΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ

ΟΞΕΑ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΑ ΚΑΙ ΑΝΑΓΚΗ ΧΡΟΝΙΑΣ ΛΗΨΗΣ ΑΝΤΙΠΗΚΤΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ. ΚΑΛΠΟΓΙΑΝΝΑΚΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΘΡΙΑΣΙΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΟΞΕΑ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΑ ΚΑΙ ΑΝΑΓΚΗ ΧΡΟΝΙΑΣ ΛΗΨΗΣ ΑΝΤΙΠΗΚΤΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ. ΚΑΛΠΟΓΙΑΝΝΑΚΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΘΡΙΑΣΙΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Εκτιμάται ότι ένα με δύο εκατομμύρια ευρωπαίων λαμβάνουν από του στόματος αντιπηκτικά

Διαβάστε περισσότερα

3ο Πανελλήνιο Συνέδριο Εφαρµοσµένης Φαρµακευτικής του Φαρµακευτικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης Αντιπηκτικά & αντιαιµοπεταλαιακά. Ενδείξεις & περιορισµοί

3ο Πανελλήνιο Συνέδριο Εφαρµοσµένης Φαρµακευτικής του Φαρµακευτικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης Αντιπηκτικά & αντιαιµοπεταλαιακά. Ενδείξεις & περιορισµοί 3ο Πανελλήνιο Συνέδριο Εφαρµοσµένης Φαρµακευτικής του Φαρµακευτικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης Αντιπηκτικά & αντιαιµοπεταλαιακά. Ενδείξεις & περιορισµοί Ηλίας Τυροδήµος Επίκ. Καθηγητής Ιατρικής Α.Π.Θ. Τα αντιαιµοπεταλικά/

Διαβάστε περισσότερα

ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΟΙ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΗΣ ΝΟΣΟΥ ΣΧΕΣΗ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ - ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ Αντιθροµβωτική θεραπεία

ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΟΙ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΗΣ ΝΟΣΟΥ ΣΧΕΣΗ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ - ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ Αντιθροµβωτική θεραπεία ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΟΙ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΗΣ ΝΟΣΟΥ ΣΧΕΣΗ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ - ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ Αντιθροµβωτική θεραπεία ΚΑΜΠΟΥΡΙΔΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΣ Α ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΚΑΒΑΛΑΣ Δεν

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ Ι

ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ Ι ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ Ι MK1118 ΑΣΚΗΣΗ ΣΕ ΚΛΙΝΙΚΟΥΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥΣ ΔΙΑΛΕΞΗ 4 ΑΝΤΩΝΙΑ ΚΑΛΤΣΑΤΟΥ, PHD ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΑΙΤΙΕΣ ΘΝΗΤΟΤΗΤΑΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΘΑΝΑΤΩΝ 450,000 400,000 350,000 300,000 250,000 200,000 150,000 100,000

Διαβάστε περισσότερα

Συγκοπτικά επεισόδια καρδιαγγειακής αιτιολογίας: διαγνωστική προσπέλαση

Συγκοπτικά επεισόδια καρδιαγγειακής αιτιολογίας: διαγνωστική προσπέλαση There are no translations available. Γιώργος Κολιός Καρδιολόγος Οι ασθενείς με συγκοπή αποτελούν το 2% των επισκέψεων στα τμήματα έκτακτων περιστατικών. Η ετήσια επίπτωση συγκοπτικών επεισοδίων στα ηλικιωμένα

Διαβάστε περισσότερα

Σύγχρονη αντιμετώπιση της καρωτιδικής νόσου ΚΥΡΙΑΚΟΣ Δ. ΚΤΕΝΙΔΗΣ ΚΑΘΗΓΗΤΉΣ ΑΓΓΕΙΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ Α.Π.Θ. Δ/ΝΤΗΣ ΑΓΓΕΙΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ ΚΛΙΝΙΚΗΣ

Σύγχρονη αντιμετώπιση της καρωτιδικής νόσου ΚΥΡΙΑΚΟΣ Δ. ΚΤΕΝΙΔΗΣ ΚΑΘΗΓΗΤΉΣ ΑΓΓΕΙΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ Α.Π.Θ. Δ/ΝΤΗΣ ΑΓΓΕΙΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ ΚΛΙΝΙΚΗΣ Σύγχρονη αντιμετώπιση της καρωτιδικής νόσου ΚΥΡΙΑΚΟΣ Δ. ΚΤΕΝΙΔΗΣ ΚΑΘΗΓΗΤΉΣ ΑΓΓΕΙΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ Α.Π.Θ. Δ/ΝΤΗΣ ΑΓΓΕΙΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΚΑΡΩΤΙΔΑΣ Στένωση Ανεύρυσμα Διαχωρισμός Ινομυϊκή δυσπλασία

Διαβάστε περισσότερα

24-26 January καρδία, αγγεία & αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια

24-26 January καρδία, αγγεία & αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια καρδία, αγγεία & αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια 24-26 January 2014 Under the Auspices: Hellenic Cardiovascular Research Society Organization: Κosmos Travel Venue: Divani Apollon Palace, Kavouri επιστημονικό

Διαβάστε περισσότερα

Διαγνωστική και θεραπευτική προσέγγιση ασθενoύς με νεφραγγειακή υπέρταση

Διαγνωστική και θεραπευτική προσέγγιση ασθενoύς με νεφραγγειακή υπέρταση Διαγνωστική και θεραπευτική προσέγγιση ασθενoύς με νεφραγγειακή υπέρταση Γκαλιαγκούση Ευγενία MD, PhD Medical School, King s College University of London Νεφραγγειακή νόσος Safian RD,NEJM,2001 Αιτίες στένωσης

Διαβάστε περισσότερα

ΑΓΓΕΙΑΚΟ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟ ΕΠΕΙΣΟ ΙΟ ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΞΕΙΑ ΦΑΣΗ ΩΣ ΤΗΝ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΝ ΡΕΟΥ ΜΑΡΙΑ ΠΟΥΡΣΑΝΙ ΟΥ ΚΥΡΙΑΚΗ

ΑΓΓΕΙΑΚΟ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟ ΕΠΕΙΣΟ ΙΟ ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΞΕΙΑ ΦΑΣΗ ΩΣ ΤΗΝ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΝ ΡΕΟΥ ΜΑΡΙΑ ΠΟΥΡΣΑΝΙ ΟΥ ΚΥΡΙΑΚΗ ΑΓΓΕΙΑΚΟ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟ ΕΠΕΙΣΟ ΙΟ ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΞΕΙΑ ΦΑΣΗ ΩΣ ΤΗΝ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΝ ΡΕΟΥ ΜΑΡΙΑ ΠΟΥΡΣΑΝΙ ΟΥ ΚΥΡΙΑΚΗ ΟΡΙΣΜΟΣ Το εγκεφαλικό επεισόδιο είναι η µερική βλάβη του εγκεφάλου που προκαλείται από την απόφραξη

Διαβάστε περισσότερα

Αυξάνει γλοιότητα και πηκτικότητα Μειώνει ευκαµπτότητα ερυθρών αιµοσφαιρίων

Αυξάνει γλοιότητα και πηκτικότητα Μειώνει ευκαµπτότητα ερυθρών αιµοσφαιρίων Κάπνισµα Προάγει την αθηρογένεση Περιορίζει την αιµατική ροή Αυξάνει γλοιότητα και πηκτικότητα Μειώνει ευκαµπτότητα ερυθρών αιµοσφαιρίων Επηρεάζει τη πήξη Μειώνει πλασµινογόνο και τον ενεργοποιητή του

Διαβάστε περισσότερα

Διάρκεια Διπλής Αντιαιμοπεταλιακής Αγωγής μετά από PCI

Διάρκεια Διπλής Αντιαιμοπεταλιακής Αγωγής μετά από PCI Διάρκεια Διπλής Αντιαιμοπεταλιακής Αγωγής μετά από PCI Αθανάσιος Αγγελής Επιστημονικός Συνεργάτης Ά Πανεπιστημιακής Καρδιολογικής Κλινικής Ιπποκράτειο ΓΝΑ Δήλωση Συμφερόντων Δεν έχω κανένα οικονομικό ή

Διαβάστε περισσότερα

Αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο σε ασθενείς µε κολπική µαρµαρυγή: Πρόδροµα επιδηµιολογικά δεδοµένα της µελέτης MISOAC-AF

Αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο σε ασθενείς µε κολπική µαρµαρυγή: Πρόδροµα επιδηµιολογικά δεδοµένα της µελέτης MISOAC-AF 37 0 Πανελλήνιο Καρδιολογικό Συνέδριο Αθήνα, 21/10/2016 Αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο σε ασθενείς µε κολπική µαρµαρυγή: Πρόδροµα επιδηµιολογικά δεδοµένα της µελέτης MISOAC-AF Ε. Φοροζίδου 1, Δ. Βασδέκη

Διαβάστε περισσότερα

Μεικτή αθηρογόνος δυσλιπιδαιμία: βελτιώνοντας το συνολικό λιπιδαιμικό προφίλ

Μεικτή αθηρογόνος δυσλιπιδαιμία: βελτιώνοντας το συνολικό λιπιδαιμικό προφίλ Μεικτή αθηρογόνος δυσλιπιδαιμία: βελτιώνοντας το συνολικό λιπιδαιμικό προφίλ Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας ΑΠΘ Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ LDL-C : μείζων

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΓΚΟΠΤΙΚΑ ΕΠΕΙΣΟΔΙΑ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ-ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ- ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΓΕΝΙΚΟΥ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ

ΣΥΓΚΟΠΤΙΚΑ ΕΠΕΙΣΟΔΙΑ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ-ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ- ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΓΕΝΙΚΟΥ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ ΣΥΓΚΟΠΤΙΚΑ ΕΠΕΙΣΟΔΙΑ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ-ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ- ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΓΕΝΙΚΟΥ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ Κόγιας Ιωάννης: Διευθυντής Καρδιολογικής κλινικής Γενικού Νοσοκομείου Καρδίτσας Μουλατζίκος Θωμάς:

Διαβάστε περισσότερα

Προ εγχειρητικός Καρδιολογικός Έλεγχος

Προ εγχειρητικός Καρδιολογικός Έλεγχος Προ εγχειρητικός Καρδιολογικός Έλεγχος Οδηγίες Συνταγογράφηση γνωματεύσεων Dr ΠΑΠΑΜΙΧΑΗΛ ΑΝΔΡΕΑΣ Καρδιολόγος 1) ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΣΘΕΝΟΥΣ 2) Βαρύτητα επέμβασης Βαρύτητα επέμβασης 1)χαμηλού κινδύνου 2)μέτριου

Διαβάστε περισσότερα

Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ

Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Δυσλιπιδαιμία και άνοια Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Επιδημιολογία άνοιας Υπολογίζεται ότι 24,3 εκατομμύρια άτομα στον

Διαβάστε περισσότερα

Circulation. 2014;129:e28-e292

Circulation. 2014;129:e28-e292 Σε ασθενείς µε νεφρική δυσλειτουργία Σταµάτης Σ. Μακρυγιάννης, Καρδιολόγος Σε ασθενείς µε νεφρική δυσλειτουργία 30-40% 13% πληθυσµού παρουσιάζουν νεφρική δυσλειτουργία (AHA για τις ΗΠΑ) 6% για τις ηλικίες

Διαβάστε περισσότερα

Καρδιολογικός ασθενής και Σακχαρώδης Διαβήτης (ΣΔ)

Καρδιολογικός ασθενής και Σακχαρώδης Διαβήτης (ΣΔ) Καρδιολογικός ασθενής και Σακχαρώδης Διαβήτης (ΣΔ) 1 Α Ϊ Δ Ο Ν Ο Π Ο Υ Λ Ο Υ Β Α Σ Ι Λ Ι Κ Η Π Ν Η Β Χ Ε Ι Ρ Ο Υ Ρ Γ Ι Κ Ή Σ Κ Λ Ι Ν Ι Κ Η Σ 4 2 4 Γ Σ Ν Ε Ε Ι Δ Ι Κ Ε Υ Μ Ε Ν Η Σ Τ Η Ν Π Α Θ Ο Λ Ο Γ Ι

Διαβάστε περισσότερα

Κλινικά περιστατικά Ασθενής με δυσλιπιδαιμία και στένωση καρωτίδων 70%

Κλινικά περιστατικά Ασθενής με δυσλιπιδαιμία και στένωση καρωτίδων 70% Κλινικά περιστατικά Ασθενής με δυσλιπιδαιμία και στένωση καρωτίδων 70% Αθανασία Κ. Παπαζαφειροπούλου MD, MSc, PhD Παθολόγος με εξειδίκευση στο Σακχαρώδη Διαβήτη Παρουσίαση περιστατικού Άνδρας 64 ετών προσέρχεται

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΔΕ ΣΧΕΤΙΖΕΤΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΕΜΦΑΝΙΣΗ Η ΤΗΝ ΕΚΒΑΣΗ ΤΗΣ ΠΝΕΥΜΟΝΙΑΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΟΞΥ ΙΣΧΑΙΜΙΚΟ ΑΓΓΕΙΑΚΟ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ

Ο ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΔΕ ΣΧΕΤΙΖΕΤΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΕΜΦΑΝΙΣΗ Η ΤΗΝ ΕΚΒΑΣΗ ΤΗΣ ΠΝΕΥΜΟΝΙΑΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΟΞΥ ΙΣΧΑΙΜΙΚΟ ΑΓΓΕΙΑΚΟ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ Ο ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΔΕ ΣΧΕΤΙΖΕΤΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΕΜΦΑΝΙΣΗ Η ΤΗΝ ΕΚΒΑΣΗ ΤΗΣ ΠΝΕΥΜΟΝΙΑΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΟΞΥ ΙΣΧΑΙΜΙΚΟ ΑΓΓΕΙΑΚΟ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ Μ. Παπαγιάννη, Κ. Τζιόμαλος, Σ. Κωστάκη, Σ. Αγγελοπούλου, Κ. Χρήστου,

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΕΓΧΕΙΡΗΤΙΚΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΝΕΟΤΕΡΩΝ ΑΝΤΙΠΗΚΤΙΚΩΝ. Νικόλαος Παπακωνσταντίνου Επικουρικός Ιατρός Καρδιολογική Κλινική Γ.Ν.

ΠΕΡΙΕΓΧΕΙΡΗΤΙΚΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΝΕΟΤΕΡΩΝ ΑΝΤΙΠΗΚΤΙΚΩΝ. Νικόλαος Παπακωνσταντίνου Επικουρικός Ιατρός Καρδιολογική Κλινική Γ.Ν. ΠΕΡΙΕΓΧΕΙΡΗΤΙΚΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΝΕΟΤΕΡΩΝ ΑΝΤΙΠΗΚΤΙΚΩΝ Νικόλαος Παπακωνσταντίνου Επικουρικός Ιατρός Καρδιολογική Κλινική Γ.Ν. Πειραιά Τζάνειο NO CONFLICT OF INTEREST TO DECLARE ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

Αντιθρομβωτική αγωγή σε ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή και Διαδερμική Στεφανιαία Παρέμβαση

Αντιθρομβωτική αγωγή σε ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή και Διαδερμική Στεφανιαία Παρέμβαση Αντιθρομβωτική αγωγή σε ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή και Διαδερμική Στεφανιαία Παρέμβαση Δ. Στάκος, Καρδιολόγος Αναπλ. Καθηγητής Δ.Π.Θ. Αλεξανδρούπολη Διαβητική γυναίκα ηλικίας 67 ετών με δύσπνοια στην

Διαβάστε περισσότερα

Αρρυθμίες και Αντιπηκτική αγωγή

Αρρυθμίες και Αντιπηκτική αγωγή Αρρυθμίες και Αντιπηκτική αγωγή Βασίλης Μ. Σκέμπερης FESC Γ Καρδιολογική Κλινική Α.Π.Θ Στη μελέτη Framingham η Κολπική Μαρμαρυγή αποδείχτηκε ότι αποτελεί μια προθρομβωτική κατάσταση. Η αντιπηκτική

Διαβάστε περισσότερα

ΝΕΟΤΕΡΑ ΑΝΤΙΠΗΚΤΙΚΑ- ΚΟΛΠΙΚΗ ΜΑΡΜΑΡΥΓΗ

ΝΕΟΤΕΡΑ ΑΝΤΙΠΗΚΤΙΚΑ- ΚΟΛΠΙΚΗ ΜΑΡΜΑΡΥΓΗ ΝΕΟΤΕΡΑ ΑΝΤΙΠΗΚΤΙΚΑ- ΚΟΛΠΙΚΗ ΜΑΡΜΑΡΥΓΗ Αθανάσιος Καπετανόπουλος, FACC, FESC, FSCAI Επεμβατικός Καρδιολόγος EUROMEDICA-Γενική Κλινική Θεσσαλονίκης Κολπική μαρμαρυγή και ισχαιμικό αγγειακό εγκεφαλικό 4-5

Διαβάστε περισσότερα

ΙΣΧΑΙΜΙΚΟ ΑΓΓΕΙΑΚΟ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ (ΑΕΕ)

ΙΣΧΑΙΜΙΚΟ ΑΓΓΕΙΑΚΟ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ (ΑΕΕ) ΙΣΧΑΙΜΙΚΟ ΑΓΓΕΙΑΚΟ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ (ΑΕΕ) ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Τα ΑΕΕ είναι η συχνότερη αιτία πρόκλησης αναπηρίας στους ενήλικες και η δεύτερη αιτία θανάτου άνω των 60 ετών. Ένας στους έξι ανθρώπους

Διαβάστε περισσότερα

Ευρωπαϊκές κατευθυντήριες οδηγίες για την Υπέρταση 2018

Ευρωπαϊκές κατευθυντήριες οδηγίες για την Υπέρταση 2018 Eπίκαιρο Άρθρο Ευρωπαϊκές κατευθυντήριες οδηγίες για την Υπέρταση 2018 Μ.Σ. Καλλίστρατος Α.Ι. Μανώλης ΑρτηρΙΑΚη υπερταση, επιδημιολογια ΚΑΙ ΚΙνδυνοΣ Παγκοσμίως, περισσότεροι από 1 δισεκατομμύριο άνθρωποι

Διαβάστε περισσότερα

CHADS&ή CHADSVASc στην προληψη θροµβοεµβολικων επεισοδιων σε ασθενεις µε κολπικη µαρµαρυγη;

CHADS&ή CHADSVASc στην προληψη θροµβοεµβολικων επεισοδιων σε ασθενεις µε κολπικη µαρµαρυγη; CHADS&ή CHADSVASc στην προληψη θροµβοεµβολικων επεισοδιων σε ασθενεις µε κολπικη µαρµαρυγη; Α.Μπουγας, Β.Τερπος, Δ.Γκολιδακης, Χ.Παπαδοπουλος, Χ.Κυρπιζιδης, ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΑΓΙΟΣ ΠΑΥΛΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

Παπαγεωργίου Χρυσούλα Αναισθησιολόγος Εντατικολόγος Praticien Hospitalier, Centre Hospitalier Universitaire Tenon, Paris

Παπαγεωργίου Χρυσούλα Αναισθησιολόγος Εντατικολόγος Praticien Hospitalier, Centre Hospitalier Universitaire Tenon, Paris Παπαγεωργίου Χρυσούλα Αναισθησιολόγος Εντατικολόγος Praticien Hospitalier, Centre Hospitalier Universitaire Tenon, Paris Κολπική μαρμαρυγή και κίνδυνος θρομβωτικού επεισοδίου Εάν INR

Διαβάστε περισσότερα

Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΩΝ ΠΡΟΔΙΑΘΕΣΙΚΩΝ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ ΣΤΗΝ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑΣ ΝΟΣΟΥ. Γαργάνη Κωνσταντίνα: ΤΕ Νοσηλεύτρια Σ/Μ ΓΝΘ Παπανικολάου

Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΩΝ ΠΡΟΔΙΑΘΕΣΙΚΩΝ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ ΣΤΗΝ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑΣ ΝΟΣΟΥ. Γαργάνη Κωνσταντίνα: ΤΕ Νοσηλεύτρια Σ/Μ ΓΝΘ Παπανικολάου Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΩΝ ΠΡΟΔΙΑΘΕΣΙΚΩΝ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ ΣΤΗΝ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑΣ ΝΟΣΟΥ Γαργάνη Κωνσταντίνα: ΤΕ Νοσηλεύτρια Σ/Μ ΓΝΘ Παπανικολάου Η στεφανιαία νόσος είναι µία πάθηση των αρτηριών της καρδιάς που οφείλεται

Διαβάστε περισσότερα

Κατευθυντήριες οδηγίες και ενημέρωση για την αντιμετώπιση της υπέρτασης Γ. ΚΟΝΤΟΠΟΥΛΟΥ Γ.Ν.Α. <<ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ>> ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ

Κατευθυντήριες οδηγίες και ενημέρωση για την αντιμετώπιση της υπέρτασης Γ. ΚΟΝΤΟΠΟΥΛΟΥ Γ.Ν.Α. <<ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ>> ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ Κατευθυντήριες οδηγίες και ενημέρωση για την αντιμετώπιση της υπέρτασης Γ. ΚΟΝΤΟΠΟΥΛΟΥ Γ.Ν.Α. ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ Η Ευρωπαϊκή Καρδιολογική Εταιρεία (ESC) και η Ευρωπαϊκή Εταιρεία της Υπέρτασης

Διαβάστε περισσότερα

Υγεία και Άσκηση Ειδικών Πληθυσμών ΜΚ0958. Περιεχόμενο

Υγεία και Άσκηση Ειδικών Πληθυσμών ΜΚ0958. Περιεχόμενο Υγεία και Άσκηση Ειδικών Πληθυσμών ΜΚ0958 Υπεύθυνη Μαθήματος: Χ. Καρατζαφέρη Διδάσκοντες: Χ. Καρατζαφέρη, Γ. Σακκάς,Α. Καλτσάτου 2013-2014 Διάλεξη 3 ΤΕΦΑΑ, ΠΘ Περιεχόμενο Συνδεση με τα προηγουμενα Πριν

Διαβάστε περισσότερα

Athens Crossroad Σχης (ΥΝ) Β. Κρίκη, RN, Msc Προϊσταμένη Αιμοδυναμικού Εργαστηρίου & Τμήματος Επεμβατικής Ακτινολογίας 424 ΓΣΝΕ.

Athens Crossroad Σχης (ΥΝ) Β. Κρίκη, RN, Msc Προϊσταμένη Αιμοδυναμικού Εργαστηρίου & Τμήματος Επεμβατικής Ακτινολογίας 424 ΓΣΝΕ. Σχης (ΥΝ) Β. Κρίκη, RN, Msc Προϊσταμένη Αιμοδυναμικού Εργαστηρίου & Τμήματος Επεμβατικής Ακτινολογίας 424 ΓΣΝΕ. ΔΕΝ ΕΧΩ ΤΙΠΟΤΕ ΝΑ ΔΗΛΩΣΩ. 2 3 ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΕΠΙΠΟΛΑΣΜΟΣ ΤΗΣ ΣΟΒΑΡΗΣ ΣΤΈΝΩΣΗΣ ΣΕ ΥΠΟΟΜΑΔΕΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΒΟΥΓΙΟΥΚΛΑΚΗ ΧΡΙΣΤΙΝΑ Ειδικευόµενη E Παθολογικής Κλινικής Πράγµατι έγινε βιοψία δέρµατος από βλάβη άκρου ποδός.. ΙΑΧΩΡΙΣΜΟΣ ΜΕΤΑΞΥ ΘΡΟΜΒΟΕΜΒΟΛΙΚΗΣ ΝΟΣΟΥ ΚΑΙ ΕΜΒΟΛΗΣ ΚΡΥΣΤΑΛΛΩΝ ΧΟΛΗΣΤΕΡΟΛΗΣ ΕΜΒΟΛΕΣ ΑΠΌ

Διαβάστε περισσότερα

ΑΓΓΕΙΑΚΑ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΑ ΕΠΕΙΣΟΔΙΑ Ι (ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ) ΓΕΩΡΓΙΟΣ Κ. ΤΣΙΒΓΟΥΛΗΣ AΝΑΠΛΗΡΩΤΗΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΝΕΥΡΟΛΟΓΙΑΣ

ΑΓΓΕΙΑΚΑ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΑ ΕΠΕΙΣΟΔΙΑ Ι (ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ) ΓΕΩΡΓΙΟΣ Κ. ΤΣΙΒΓΟΥΛΗΣ AΝΑΠΛΗΡΩΤΗΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΝΕΥΡΟΛΟΓΙΑΣ ΑΓΓΕΙΑΚΑ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΑ ΕΠΕΙΣΟΔΙΑ Ι (ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ) ΓΕΩΡΓΙΟΣ Κ. ΤΣΙΒΓΟΥΛΗΣ AΝΑΠΛΗΡΩΤΗΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΝΕΥΡΟΛΟΓΙΑΣ ΟΡΙΣΜΟΣ Αγγειακό Εγκεφαλικό Επεισόδιο (AEE) είναι κάθε κλινικό σύνδρομο,

Διαβάστε περισσότερα

ΘΡΟΜΒΩΣΗ & ΙΦΝΕ. Καρακόιδας Χρήστος Επιμελητής Γαστρεντερολογικής Κλινικής ΝΝΑ

ΘΡΟΜΒΩΣΗ & ΙΦΝΕ. Καρακόιδας Χρήστος Επιμελητής Γαστρεντερολογικής Κλινικής ΝΝΑ ΘΡΟΜΒΩΣΗ & ΙΦΝΕ Καρακόιδας Χρήστος Επιμελητής Γαστρεντερολογικής Κλινικής ΝΝΑ 15 Ο Πανελλήνιο Συνέδριο ΙΦΝΕ, Ιωάννινα, 3-5 Ιουνίου 2016 ουδεμία σύγκρουση συμφερόντων ΙΦΝΕ & θρόμβωση τα θρομβοεμβολικά επεισόδια,

Διαβάστε περισσότερα

Ψυχοκοινωνικοί παράγοντες και καρδιαγγειακά νοσήματα. Κ. Γαργάνη, Δ. Παπαδοπούλου, Κ. Καραγιαννάκη: Αιμοδυναμικό Εργαστήριο «ΓΝ Γ.

Ψυχοκοινωνικοί παράγοντες και καρδιαγγειακά νοσήματα. Κ. Γαργάνη, Δ. Παπαδοπούλου, Κ. Καραγιαννάκη: Αιμοδυναμικό Εργαστήριο «ΓΝ Γ. Ψυχοκοινωνικοί παράγοντες και καρδιαγγειακά νοσήματα Κ. Γαργάνη, Δ. Παπαδοπούλου, Κ. Καραγιαννάκη: Αιμοδυναμικό Εργαστήριο «ΓΝ Γ. Παπανικολάου» Η καρδιά αποτελεί το κέντρο της νόησης και των συναισθημάτων

Διαβάστε περισσότερα

Άσκηση και Καρδιοπάθειες

Άσκηση και Καρδιοπάθειες Συμμαχία για την υγεία - Άσκηση Άσκηση και Καρδιοπάθειες Συγγραφική ομάδα: Φλουρής Ανδρέας, Ερευνητής Βογιατζής Ιωάννης, Αναπληρωτής Καθηγητής ΤΕΦΑΑ, ΕΚΠΑ Σταυρόπουλος- Καλίνογλου Αντώνης, Ερευνητής Σύγχρονες

Διαβάστε περισσότερα

Στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών λειτουργεί ένα πρότυπο Κέντρο καρδιάς και αγγείων, το "Athens Heart Center". Mία άριστα οργανωμένη καρδιολογική κλινική με

Στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών λειτουργεί ένα πρότυπο Κέντρο καρδιάς και αγγείων, το Athens Heart Center. Mία άριστα οργανωμένη καρδιολογική κλινική με www.iatriko.gr Στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών λειτουργεί ένα πρότυπο Κέντρο καρδιάς και αγγείων, το "Athens Heart Center". Mία άριστα οργανωμένη καρδιολογική κλινική με κορυφαίο επιστημονικό και νοσηλευτικό

Διαβάστε περισσότερα

εξουδετερώσει πλήρως;

εξουδετερώσει πλήρως; Καρδιαγγειακός Κίνδυνος από την Υπέρταση Τον έχετε εξουδετερώσει πλήρως; «Aυτές οι πληροφορίες προορίζονται για γενική πληροφόρηση και ενημέρωση του κοινού και σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να αντικαταστήσουν

Διαβάστε περισσότερα

Το Xarelto είναι φάρμακο που περιέχει τη δραστική ουσία ριβαροξαβάνη. Διατίθεται σε μορφή δισκίων (2,5, 10, 15 και 20 mg).

Το Xarelto είναι φάρμακο που περιέχει τη δραστική ουσία ριβαροξαβάνη. Διατίθεται σε μορφή δισκίων (2,5, 10, 15 και 20 mg). EMA/230698/2013 EMEA/H/C/000944 Περίληψη EPAR για το κοινό ριβαροξαβάνη Το παρόν έγγραφο αποτελεί σύνοψη της Ευρωπαϊκής Δημόσιας Έκθεσης Αξιολόγησης (EPAR) του. Επεξηγεί τον τρόπο με τον οποίο η Επιτροπή

Διαβάστε περισσότερα

Τερζή Κατερίνα ΔΤΗΝ ΑΝΘ ΘΕΑΓΕΝΕΙΟ

Τερζή Κατερίνα ΔΤΗΝ ΑΝΘ ΘΕΑΓΕΝΕΙΟ Τερζή Κατερίνα ΔΤΗΝ ΑΝΘ ΘΕΑΓΕΝΕΙΟ ΔΗΛΩΣΗ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗΣ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΩΝ Δεν έχω (προσωπικά ή ως μέλος εργασιακής/ερευνητικής ομάδας) ή μέλος της οικογένειάς μου οποιοδήποτε οικονομικό ή άλλου είδους όφελος από

Διαβάστε περισσότερα

Δυσλιπιδαιμία και καρδιαγγειακός κίνδυνος

Δυσλιπιδαιμία και καρδιαγγειακός κίνδυνος Ομοιότητες και διαφορές στην αντιμετώπιση ασθενή υψηλού καρδιαγγειακού κινδύνου με πρωτοπαθή υπερχοληστερολαιμία έναντι ασθενή με μεικτή αθηρογόνο δυσλιπιδαιμία Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής

Διαβάστε περισσότερα

Αξιολόγηση και θεραπεία Από τα πρωτόκολλα των SOS Ιατρών Επιμέλεια Γεώργιος Θεοχάρης

Αξιολόγηση και θεραπεία Από τα πρωτόκολλα των SOS Ιατρών Επιμέλεια Γεώργιος Θεοχάρης Αξιολόγηση και θεραπεία Από τα πρωτόκολλα των SOS Ιατρών Επιμέλεια Γεώργιος Θεοχάρης Παθολόγος Αξιολόγηση βαρύτητας περιστατικού - Από την βαρύτητα των κλινικών σημείων (αναπνευστική συχνότητα >35, ταχυκαρδία,

Διαβάστε περισσότερα

29. ΘΡΟΜΒΟΕΜΒΟΛΙΚΗ ΝΟΣΟΣ ΚΑΙ ΚΥΗΣΗ

29. ΘΡΟΜΒΟΕΜΒΟΛΙΚΗ ΝΟΣΟΣ ΚΑΙ ΚΥΗΣΗ 29. ΘΡΟΜΒΟΕΜΒΟΛΙΚΗ ΝΟΣΟΣ ΚΑΙ ΚΥΗΣΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ Η θρομβοεμβολική νόσος επιπλέκει 1/500-2000 κυήσεις. Ο κίνδυνος είναι μεγαλύτερος στη λοχεία. Τα αέρια αίματος δεν θεωρούνται ευαίσθητη ή ειδική εξέταση για

Διαβάστε περισσότερα

ΑΓΓΕΙΑΚΑ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΑ ΕΠΕΙΣΟΔΙΑ. Μαρία Μ. Μπακοπούλου Νευροχειρουργός Επικ. Επιμελήτρια ΠΓΝ.Λάρισας

ΑΓΓΕΙΑΚΑ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΑ ΕΠΕΙΣΟΔΙΑ. Μαρία Μ. Μπακοπούλου Νευροχειρουργός Επικ. Επιμελήτρια ΠΓΝ.Λάρισας ΑΓΓΕΙΑΚΑ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΑ ΕΠΕΙΣΟΔΙΑ Μαρία Μ. Μπακοπούλου Νευροχειρουργός Επικ. Επιμελήτρια ΠΓΝ.Λάρισας Ο εγκέφαλος αρδεύεται από τις δυο έσω καρωτίδες και τους κλάδους τους και από τις δυο σπονδυλικές αρτηρίες

Διαβάστε περισσότερα

Κολπική Μαρμαρυγή Νέα Δεδομένα. Βασίλειος Καρασαββίδης Ειδικός Καρδιολόγος

Κολπική Μαρμαρυγή Νέα Δεδομένα. Βασίλειος Καρασαββίδης Ειδικός Καρδιολόγος Κολπική Μαρμαρυγή Νέα Δεδομένα Βασίλειος Καρασαββίδης Ειδικός Καρδιολόγος Types and Classification of AF AF Episode: AF documented by ECG monitoring and duration of 30 seconds, or if

Διαβάστε περισσότερα

Ι. Παπαδόπουλος Παθολόγος Συνεργάτης Διαβητολογικού Ιατρείου Κωνσταντοπούλειο Νοσοκομείο Ν. Ιωνίας

Ι. Παπαδόπουλος Παθολόγος Συνεργάτης Διαβητολογικού Ιατρείου Κωνσταντοπούλειο Νοσοκομείο Ν. Ιωνίας Ι. Παπαδόπουλος Παθολόγος Συνεργάτης Διαβητολογικού Ιατρείου Κωνσταντοπούλειο Νοσοκομείο Ν. Ιωνίας 25.0 39.7 59% 10.4 19.7 88% 189 εκατομμύρια το 2003 324 εκατομ. Υπολογίζονται 2025 72% αύξηση 38.2 44.2

Διαβάστε περισσότερα

Εκτίμηση της χρησιμότητας του B12/CRP index ως απλός προγνωστικός παράγοντας στη διερεύνηση στεφανιαίας νόσου στο γενικό πληθυσμό.

Εκτίμηση της χρησιμότητας του B12/CRP index ως απλός προγνωστικός παράγοντας στη διερεύνηση στεφανιαίας νόσου στο γενικό πληθυσμό. Εκτίμηση της χρησιμότητας του B12/CRP index ως απλός προγνωστικός παράγοντας στη διερεύνηση στεφανιαίας νόσου στο γενικό πληθυσμό. Λαγός Ι, Τζ. Δαδούς, Σπυρομήτρος Γ¹, Μπισχινιώτης Θ², Σαββάτης Στ, Κανονίδης

Διαβάστε περισσότερα

Αθήνα Νοέμβριος 2018 Αγαπητοί συνάδελφοι και φίλοι του Ελληνικού Οργανισμού Εγκεφαλικών,

Αθήνα Νοέμβριος 2018 Αγαπητοί συνάδελφοι και φίλοι του Ελληνικού Οργανισμού Εγκεφαλικών, Διοικητικό Συμβούλιο Πρόεδρος: Κωνσταντίνος Βέμμος vemmosk@gmail.com Αντιπρόεδρος : Κωνσταντίνος Σπέγγος kspengos@otenet.gr Γενικός Γραμματέας: Γεώργιος Ντάιος Λάρισα gntaios@med.uth.gr Αγαπητοί συνάδελφοι

Διαβάστε περισσότερα

Nεώτερα από του στόματος αντιπηκτικά φάρμακα- Κλινικές μελέτες στην κολπική μαρμαρυγή

Nεώτερα από του στόματος αντιπηκτικά φάρμακα- Κλινικές μελέτες στην κολπική μαρμαρυγή Nεώτερα από του στόματος αντιπηκτικά φάρμακα- Κλινικές μελέτες στην κολπική μαρμαρυγή Δρ. Αηδονίδης Θ. Γεώργιος Επεμβατικός Καρδιολόγος, Διδάκτωρ Α. Π. Θ. Επιστημονικός Συνεργάτης Β Καρδιολογική Κλινική

Διαβάστε περισσότερα

Αγγειοπλαστική σε ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή. Φαρμακολογικές παρεμβάσεις και επιλογές.

Αγγειοπλαστική σε ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή. Φαρμακολογικές παρεμβάσεις και επιλογές. Αγγειοπλαστική σε ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή. Φαρμακολογικές παρεμβάσεις και επιλογές. Παπαδόπουλος Χριστόδουλος Λέκτορας Καρδιολογίας Γ Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική Γ.Ν. Ιπποκράτειο Θεσσαλονίκη

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΘΕΝΗΣ ΜΕ ΣΤΕΝΩΣΗ ΤΩΝ ΕΝΔΟΚΡΑΝΙΩΝ ΑΓΓΕΙΩΝ: ΒΕΛΤΙΣΤΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ

ΑΣΘΕΝΗΣ ΜΕ ΣΤΕΝΩΣΗ ΤΩΝ ΕΝΔΟΚΡΑΝΙΩΝ ΑΓΓΕΙΩΝ: ΒΕΛΤΙΣΤΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΑΣΘΕΝΗΣ ΜΕ ΣΤΕΝΩΣΗ ΤΩΝ ΕΝΔΟΚΡΑΝΙΩΝ ΑΓΓΕΙΩΝ: ΒΕΛΤΙΣΤΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ Ελένη Κορομπόκη, Παθολόγος, MD, PhD, FESO Α Νευρολογική Κλινική, ΕΚΠΑ, Αιγινήτειο Νοσοκομείο Κλινική Ερευνήτρια, Department of Stroke Medicine,

Διαβάστε περισσότερα

Σύγχρονη αντιµετώπιση της νόσου των καρωτίδων στους ηλικιωµένους

Σύγχρονη αντιµετώπιση της νόσου των καρωτίδων στους ηλικιωµένους Σύγχρονη αντιµετώπιση της νόσου των καρωτίδων στους ηλικιωµένους Αδαµαντία Α. Πολυδώρου Εδικ. Καρδιολόγος 251 Γ.Ν.Αεροπορίας Τα αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια σύµφωνα µε την µελέτη Rochester αυξάνουν µε

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΜΕΡΟΣ Α: ΕΛΕΥΘΕΡΕΣ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ POSTERS

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΜΕΡΟΣ Α: ΕΛΕΥΘΕΡΕΣ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ POSTERS ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΜΕΡΟΣ Α: ΕΛΕΥΘΕΡΕΣ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ POSTERS NΟΣΟΣ GAUCHER ΣΕ ΝΕΑΡΟ ΑΣΘΕΝΗ 20 ΕΤΩΝ ΜΕ ΗΠΑΤΟΣΠΛΗΝΟΜΕΓΑΛΙΑ ΚΑΙ ΘΡΟΜΒΟΠΕΝΙΑ...4 Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΟΥ ΟΥΡΙΚΟΥ ΟΞΕΟΣ ΣΤΗΝ ΣΤΥΤΙΚΗ ΔΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ 6 ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

Πνευμονική Εμβολή. Έλενα Σολωμού Αιματολόγος Επίκουρη Καθηγήτρια Παθολογίας-Αιματολογίας Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Πατρών

Πνευμονική Εμβολή. Έλενα Σολωμού Αιματολόγος Επίκουρη Καθηγήτρια Παθολογίας-Αιματολογίας Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Πατρών Πνευμονική Εμβολή Έλενα Σολωμού Αιματολόγος Επίκουρη Καθηγήτρια Παθολογίας-Αιματολογίας Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Πατρών Πήξη αίματος Αιμόσταση: διακοπή της απώλειας αίματος Μηχανισμοί αιμόστασης : Αγγειοσύσπαση

Διαβάστε περισσότερα

Υπολιπιδαιμική αγωγή σε ασθενείς με χρόνια νεφρική νόσο

Υπολιπιδαιμική αγωγή σε ασθενείς με χρόνια νεφρική νόσο Υπολιπιδαιμική αγωγή σε ασθενείς με χρόνια νεφρική νόσο Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Χρόνια νεφρική νόσος : ορισμός και

Διαβάστε περισσότερα

Ποιες βλάβες μπορεί να προκαλέσει η υπέρταση στον οργανισμό;

Ποιες βλάβες μπορεί να προκαλέσει η υπέρταση στον οργανισμό; Ποιες βλάβες μπορεί να προκαλέσει η υπέρταση στον οργανισμό; H υπέρταση δεν είναι αυτή καθ αυτή πάθηση, αλλά παθολογική κατάσταση, που δυνητικά μπορεί να προκαλέσει βλάβη ζωτικών οργάνων και νόσο, ανάλογα

Διαβάστε περισσότερα

Πρόληψη στα καρδιαγγειακά νοσήματα

Πρόληψη στα καρδιαγγειακά νοσήματα Πρόληψη στα καρδιαγγειακά νοσήματα www.pegkaspanagiotis.gr Τι εννοούμε με τον όρο πρόληψη καρδιαγγειακής νόσου; Εννοούμε τη συντονισμένη δέσμη ενεργειών, τόσο σε ατομικό, όσο και σε συλλογικό επίπεδο,

Διαβάστε περισσότερα

Περιορισμοί στη χρήση των νεότερων. αντιπηκτικών

Περιορισμοί στη χρήση των νεότερων. αντιπηκτικών Περιορισμοί στη χρήση των νεότερων αντιπηκτικών Στέλιος Τζέης MD, PhD, FESC Επιμελητής A - Καρδιολογική Κλινική Νοσοκομείο Ερρίκος Ντυνάν ΥΠΕΡ νεότερων αντιπηκτικών γιατί. Προβλέψιμη φαρμακοκινητική /

Διαβάστε περισσότερα

Θετική γνωμοδότηση της επιτροπής CHMP για τη ριβαροξαμπάνη της Bayer σε ασθενείς με στεφανιαία ή περιφερική αρτηριακή νόσο

Θετική γνωμοδότηση της επιτροπής CHMP για τη ριβαροξαμπάνη της Bayer σε ασθενείς με στεφανιαία ή περιφερική αρτηριακή νόσο Δελτίο Τύπου Bayer Ελλάς ΑΒΕΕ Σωρού 18-20, 151 25 Μαρούσι, Αθήνα Tel. +30 210 618 75 00 www.bayer.gr Θετική γνωμοδότηση της επιτροπής CHMP για τη ριβαροξαμπάνη της Bayer σε ασθενείς με στεφανιαία ή περιφερική

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΝΟΣΗΛΕΥΤΗ ΣΤΗΝ ΕΠΕΜΒΑΤΙΚΗ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑ

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΝΟΣΗΛΕΥΤΗ ΣΤΗΝ ΕΠΕΜΒΑΤΙΚΗ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΝΟΣΗΛΕΥΤΗ ΣΤΗΝ ΕΠΕΜΒΑΤΙΚΗ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑ ΑΜΠΡΑΧΙΜ ΣΑΡΑ-ΕΛΕΝΗ & ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΑΤΕΙΘ ΕΙΣΗΓΗΤΡΙΑ: κ. ΚΑΡΑΒΑΣΙΛΕΙΑΔΟΥ ΣΑΒΒΑΤΩ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 2009 ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΡΔΙΑΣ Το καρδιαγγειακό

Διαβάστε περισσότερα

Αντιθρομβωτική αγωγή κατά και μετά τις επεμβάσεις στις καρωτίδες. Ανδρέας Μ. Λάζαρης Αγγειοχειρουργός, ΠΓΝ Αττικόν, ΕΚΠΑ

Αντιθρομβωτική αγωγή κατά και μετά τις επεμβάσεις στις καρωτίδες. Ανδρέας Μ. Λάζαρης Αγγειοχειρουργός, ΠΓΝ Αττικόν, ΕΚΠΑ Αντιθρομβωτική αγωγή κατά και μετά τις επεμβάσεις στις καρωτίδες Ανδρέας Μ. Λάζαρης Αγγειοχειρουργός, ΠΓΝ Αττικόν, ΕΚΠΑ Καρωτιδικές παρεμβάσεις (ΘΕΚ/ΑΚ) Περιεγχειρητικό ΑΕΕ μετά ΘΕΚ / ΑΚ Δεξιότητες Τεχνικές

Διαβάστε περισσότερα

ΔΥΣΛΙΠΙΔΑΙΜΙΑ. Νικολούδη Μαρία. Ειδικ. Παθολόγος, Γ.Ν.Θ.Π. «Η Παμμακάριστος»

ΔΥΣΛΙΠΙΔΑΙΜΙΑ. Νικολούδη Μαρία. Ειδικ. Παθολόγος, Γ.Ν.Θ.Π. «Η Παμμακάριστος» ΔΥΣΛΙΠΙΔΑΙΜΙΑ Νικολούδη Μαρία Ειδικ. Παθολόγος, Γ.Ν.Θ.Π. «Η Παμμακάριστος» Ο όρος δυσλιπιδαιμία εκφράζει τις ποσοτικές και ποιοτικές διαταραχές των λιπιδίων του αίματος. Τα λιπίδια όπως η χοληστερόλη και

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΤΩΝ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΩΝ ΜΕ ΤΙΣ ΕΥΡΩΠΑΙΚΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΕΡΧΟΛΗΣΤΕΡΟΛΑΙΜΙΑ

ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΤΩΝ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΩΝ ΜΕ ΤΙΣ ΕΥΡΩΠΑΙΚΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΕΡΧΟΛΗΣΤΕΡΟΛΑΙΜΙΑ ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΤΩΝ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΩΝ ΜΕ ΤΙΣ ΕΥΡΩΠΑΙΚΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΕΡΧΟΛΗΣΤΕΡΟΛΑΙΜΙΑ Δημήτριος Κιόρτσης Ενδοκρινολόγος Καθηγητής Ιατρικής Σχολής Παν/μίου Ιωαννίνων ΕΥΡΩΠΑΙΚΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΠΟΛΥ ΥΨΗΛΟΣ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

Η ενδοσκόπηση σε ασθενείς που λαμβάνουν αντιαιμοπεταλιακά ή αντιπηκτικά φάρμακα

Η ενδοσκόπηση σε ασθενείς που λαμβάνουν αντιαιμοπεταλιακά ή αντιπηκτικά φάρμακα Η ενδοσκόπηση σε ασθενείς που λαμβάνουν αντιαιμοπεταλιακά ή αντιπηκτικά φάρμακα Σοφία Καραμπάτσου Γαστρεντερολόγος Επιστημονική συνεργάτης ΜΕΤΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Β Προπαιδευτικής Παθολογικής Κλινικής

Διαβάστε περισσότερα

ΚΡΑΝΙΟΕΓΚΕΦΑΛΙΚΕΣ ΚΑΚΩΣΕΙΣ

ΚΡΑΝΙΟΕΓΚΕΦΑΛΙΚΕΣ ΚΑΚΩΣΕΙΣ ΚΡΑΝΙΟΕΓΚΕΦΑΛΙΚΕΣ ΚΑΚΩΣΕΙΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Πρόβλημα μείζονος σημασίας για τον ασθενή, την οικογένειά του και την κοινωνία Δύσκολη η κλινική εξέταση και η παρακολούθηση του νευροχειρουργικού ασθενούς ΣΤΟΧΟΣ η

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Πέμπτη, 28 Ιουνίου 2018 15.00 15.45: Προσέλευση Εγγραφές 15.45 16.00: Καλωσόρισμα από τους Συντονιστές του Θερινού Σχολείου. Ε. Λυμπερόπουλος Κ. Τζιόμαλος Χαιρετισμός από τον Πρόεδρο

Διαβάστε περισσότερα

ΚΛΙΝΙΚΑ ΣΥΝΔΡΟΜΑ ΟΞΕΙΑΣ ΚΑΡΔΙΑΚΗΣ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑΣ. ΚΟΥΛΟΥΡΗΣ ΕΥΣΤΑΘΙΟΣ Ειδικός Καρδιολόγος Επιμελητής Β, Γ.Ν. Κοζάνης Μαμάτσειο

ΚΛΙΝΙΚΑ ΣΥΝΔΡΟΜΑ ΟΞΕΙΑΣ ΚΑΡΔΙΑΚΗΣ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑΣ. ΚΟΥΛΟΥΡΗΣ ΕΥΣΤΑΘΙΟΣ Ειδικός Καρδιολόγος Επιμελητής Β, Γ.Ν. Κοζάνης Μαμάτσειο ΚΛΙΝΙΚΑ ΣΥΝΔΡΟΜΑ ΟΞΕΙΑΣ ΚΑΡΔΙΑΚΗΣ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑΣ ΚΟΥΛΟΥΡΗΣ ΕΥΣΤΑΘΙΟΣ Ειδικός Καρδιολόγος Επιμελητής Β, Γ.Ν. Κοζάνης Μαμάτσειο Get to the point It s 2:30 a.m. You re paged to the ED to see this

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΕΡΟΣΜΩΤΙΚΟ ΜΗ ΚΕΤΩΝΙΚΟ ΔΙΑΒΗΤΙΚΟ ΚΩΜΑ. Φροντίδα στο Σακχαρώδη Διαβήτη- Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Τμήματος

ΥΠΕΡΟΣΜΩΤΙΚΟ ΜΗ ΚΕΤΩΝΙΚΟ ΔΙΑΒΗΤΙΚΟ ΚΩΜΑ. Φροντίδα στο Σακχαρώδη Διαβήτη- Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Τμήματος ΥΠΕΡΟΣΜΩΤΙΚΟ ΜΗ ΚΕΤΩΝΙΚΟ ΔΙΑΒΗΤΙΚΟ ΚΩΜΑ Φροντίδα στο Σακχαρώδη Διαβήτη- Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Τμήματος Γυναίκα 68 ετών μεταφέρεται στο Τμήμα Επειγόντων. Η ασθενής νοσηλεύονταν σε μονάδα αποκατάστασης

Διαβάστε περισσότερα