ΜΕΛΕΤΗ ΙΖΗΜΑΤΟΓΕΝΩΝ ΙΕΡΓΑΣΙΩΝ ΚΑΙ ΤΕΚΤΟΝΙΚΩΝ ΟΜΩΝ ΣΤΟΝ ΚΟΡΙΝΘΙΑΚΟ ΚΟΛΠΟ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΜΕΛΕΤΗ ΙΖΗΜΑΤΟΓΕΝΩΝ ΙΕΡΓΑΣΙΩΝ ΚΑΙ ΤΕΚΤΟΝΙΚΩΝ ΟΜΩΝ ΣΤΟΝ ΚΟΡΙΝΘΙΑΚΟ ΚΟΛΠΟ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ"

Transcript

1 ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ ΤΜΗΜΑ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΤΟΜΕΑΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΘΑΛΑΣΣΙΑΣ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ & ΓΕΩ ΥΝΑΜΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΘΑΛΑΣΣΙΑΣ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ & ΦΥΣΙΚΗΣ ΩΚΕΑΝΟΓΡΑΦΙΑΣ ΜΕΛΕΤΗ ΙΖΗΜΑΤΟΓΕΝΩΝ ΙΕΡΓΑΣΙΩΝ ΚΑΙ ΤΕΚΤΟΝΙΚΩΝ ΟΜΩΝ ΣΤΟΝ ΚΟΡΙΝΘΙΑΚΟ ΚΟΛΠΟ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΓΕΩΦΥΣΙΚΩΝ ΜΕΘΟ ΩΝ ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗΣ ΣΤΕΦΑΤΟΣ Ι ΑΚΤΟΡΙΚΗ ΙΑΤΡΙΒΗ ΠΑΤΡΑ 2005

2 ii

3 ΜΕΛΕΤΗ ΙΖΗΜΑΤΟΓΕΝΩΝ ΙΕΡΓΑΣΙΩΝ ΚΑΙ ΤΕΚΤΟΝΙΚΩΝ ΟΜΩΝ ΣΤΟΝ ΚΟΡΙΝΘΙΑΚΟ ΚΟΛΠΟ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΓΕΩΦΥΣΙΚΩΝ ΜΕΘΟ ΩΝ iii

4 ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Τριµελής συµβουλευτική επιτροπή: Φερεντίνος Γεώργιος, Καθηγητής,Τµ. Γεωλογίας, Πανεπιστήµιο Πατρών (επιβλέπων) Παυλίδης Σπυρίδων, Καθηγητής, Τµ. Γεωλογίας, Αριστοτέλειο Πανεπιστήµιο Θεσσαλονίκης Παπαθεοδώρου Γεώργιος, Επ. Καθηγητής, Τµ. Γεωλογίας, Πανεπιστήµιο Πατρών Υπόλοιπα µέλη επταµελούς εξεταστικής επιτροπής: Κοντόπουλος Νικόλαος, Καθηγητής, Τµ. Γεωλογίας, Πανεπιστήµιο Πατρών Παπαµαρινόπουλος Σταύρος, Καθηγητής, Τµ. Γεωλογίας, Πανεπιστήµιο Πατρών Ζεληλίδης Αβραάµ, Αν. Καθηγητής, Τµ. Γεωλογίας, Πανεπιστήµιο Πατρών Κουκουβέλας Ιωάννης, Επ. Καθηγητής, Τµ. Γεωλογίας, Πανεπιστήµιο Πατρών Η έγκριση της παρούσας διατριβής από την εξεταστική επιτροπή και το τµήµα δεν προϋποθέτει και την αποδοχή των απόψεων του συγγραφέα. (Νόµος 5343/1932, άρθρο 202) iv

5 ΜΕΛΕΤΗ ΙΖΗΜΑΤΟΓΕΝΩΝ ΙΕΡΓΑΣΙΩΝ ΚΑΙ ΤΕΚΤΟΝΙΚΩΝ ΟΜΩΝ ΣΤΟΝ ΚΟΡΙΝΘΙΑΚΟ ΚΟΛΠΟ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΓΕΩΦΥΣΙΚΩΝ ΜΕΘΟ ΩΝ ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗΣ ΣΤΕΦΑΤΟΣ Ι ΑΚΤΟΡΙΚΗ ΙΑΤΡΙΒΗ, ΠΑΤΡΑ 2005 v

6 vi

7 στην οικογένεια µου, το Μάκη τη Γωγώ, τον Αλέξανδρο και τον Ιάν. vii

8 viii

9 Πρόλογος & Ευχαριστίες Ξεκινώντας από το τέλος µιας διαδροµής πεντέµισι ετών ένα συναίσθηµα εσωτερικής ικανοποίησης µε κατακλύζει. Προσπαθώ να θυµηθώ την απόφαση να ασχοληθώ, ή πιο σωστά να αφιερωθώ στην εκπόνηση της συγκεκριµένης διατριβής, αλλά µάταια. Σαν µονόδροµος µου φαντάζει πλέον η πορεία που ακολούθησα έως σήµερα. ρόµος σπαρµένος µε καλές αλλά και κάποιες κακές αναµνήσεις. Η ευφορία όµως που γεννά η άφιξη στο τέλος της διαδροµής αυτής, συνθλίβει την όποια δυσάρεστη σκέψη και αναδύει µια γλυκιά αναπόληση όλων εκείνων των καλών στιγµών. Η κατάθεση της διδακτορικής µου διατριβής σφραγίζει το πλήρωµα µιας σχεδόν δεκαετίας µέσα στο Εργαστήριο Θαλάσσιας Γεωλογίας & Φυσικής Ωκεανογραφίας, το Ε.ΘΑ.ΓΕ.Φ.Ω.. Ευγνωµονώντας τον Θεό για το προνόµιο που είχα στο µαγικό αυτό ταξίδι στον κόσµο τον παιδικών µου ονείρων, αναπολώ τα ταξίδια, τους ανθρώπους, τις εµπειρίες, που όλα µε τον τρόπο τους µε σηµάδεψαν. ίχως όλα αυτά, κυρίως δίχως τους ανθρώπους, τους δασκάλους, τους συνεργάτες, τους φίλους, δεν θα ήµουν σήµερα εδώ. Στο σηµείο αυτό νιώθω την ανάγκη να εκφράσω την ευγνωµοσύνη µου στον επιβλέποντα µου, καθηγητή κύριο Γιώργο Φερεντίνο, για την δυνατότητα που µου έδωσε να εκπονήσω τη διατριβή δείχνοντας µου από την πρώτη κιόλας στιγµή την εµπιστοσύνη του. Ευχαριστώ τον επίκουρο καθηγητή Γιώργο Παπαθεοδώρου για την πολύχρονη συµπαράσταση και καθοδήγηση του και ιδιαίτερα για την τιµή που µου έκανε να µε θεωρεί συνεργάτη του, από τις πρώτες κιόλας µέρες µου στο εργαστήριο. Ευχαριστώ ιδιαίτερα την δρ. Μαρία Σαχπάζη, ερευνήτρια β του Γεωδυναµικού Ινστιτούτου του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, η οποία αποτέλεσε µέλος της συµβουλευτικής µου επιτροπής και δίχως την συνδροµή της οποίας, η παρούσα διατριβή δεν θα είχε την σηµερινή της µορφή. Χάρη στις δικές της προσπάθειες κατέστει δυνατή, η συλλογή πολυκάναλων σεισµικών δεδοµένων και η συνεργασία µας µε το Πανεπιστήµιο της Χαβάη. Ευχαριστώ ιδιαίτερα τον αείµνηστο καθηγητή κύριο Θεόδωρο ούτσο, ο οποίος αποτέλεσε µέλος της συµβουλευτικής µου επιτροπής, µέχρι τον πρόωρο θάνατό του. Η διδασκαλία και το ήθος του µε συντρόφευαν σε όλη τη διάρκεια των σπουδών µου, και χάρη στις συµβουλές του βρίσκοµαι σήµερα εδώ. Ευχαριστώ, το σύνολο των µελών της συµβουλευτικής και εξεταστικής µου επιτροπής, τους καθηγητές κύριους Σπύρο Παυλίδη, Σταύρο Παπαµαρινόπουλο, Νίκο Κοντόπουλο, τον αναπληρωτή καθηγητή κύριο Μάκη Ζεληλίδη και τον επίκουρο καθηγητή κύριο Γιάννη Κουκουβέλα, για την προθυµία τους και το χρόνο που διέθεσαν για την εξέταση µου κατά την υποστήριξη της διατριβής. Η παρούσα διατριβή δε θα ήταν δυνατό να πραγµατοποιηθεί δίχως την προσωπική οικονοµική υποστήριξη που µου παρείχαν υπό τη µορφή υποτροφιών το Γεωδυναµικό Ινστιτούτο του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (σε συνεργασία µε τον ΟΑΣΠ, την ΓΓΕΤ και τα Ελληνικά Πετρέλαια), και το Πανεπιστήµιο του Bergen (Νορβηγία), αλλά και δίχως την συµβολή κάποιων ανθρώπων. Ξεκινώντας από το Πανεπιστήµιο του Bergen (Νορβηγίας), θέλω να ευχαριστώ τους καθηγητές Hans Peter Serjup, Rolf Mjelde, Wojtek Nemec και Jonny Hesthammer για την εκπαίδευση που µου προσέφεραν σε θέµατα συλλογής, επεξεργασίας και ερµηνείας πολυ-κάναλων σεισµικών δεδοµένων. Τον καθηγητή Brian Taylor και την οµάδα του στο Τµήµα Γεωλογίας και Γεωφυσικής του Πανεπιστηµίου της Χαβάη. Ιδιαίτερα θέλω να µνηµονεύσω την βοήθεια που µου προσέφεραν κατά την επεξεργασία των δεδοµένων µου οι Jonathan Weiss και Andrew Goodlife. Ευχαριστώ επίσης όλους τους κατά καιρούς συνεργάτες µου στο Ε.ΘΑ.ΓΕ.Φ.Ω.. Τον ρ. Θωµά Χασιώτη για τη συνεχή πίεση, τις συµβουλές του και την υποµονή του να διαβάσει τα αρχικά κείµενα. Τον κύριο ηµήτρη Χριστοδούλου για την βοήθειά του, ιδιαίτερα κατά την συλλογή των σεισµικών γραµµών ix

10 κατά τις περιόδους 2000 και Τον φίλο και πρώην συνεργάτη κύριο Ευρυβιάδη Λυµπέρη για την εξαιρετική του δουλειά που έθεσε τις βάσεις πάνω στις οποίες πάτησε η συγκεκριµένη διατριβή. Τους Mike Leeder, Richard Collier, Lisa McNeill, Tim Henstock, John Bull και Carol Cotteril για την συνεργασία τους και τις εποικοδοµητικές επιστηµονικές συζητήσεις. Τον καπετάνιο Αντώνη Γεωργίου και το πλήρωµα του σκάφους Βασίλειος Γ., που επί σειρά ετών µου δίδαξαν την στοιχειώδη ναυτοσύνη που απαιτεί η συλλογή θαλάσσιων γεωφυσικών δεδοµένων. Τον δρ. Ευθύµιο Σόκο, για την µόνιµη προθυµία του να βοηθήσει στην κατασκευή χαρτών σεισµικών επικέντρων. Ευχαριστώ τους φίλους και συναδέλφους, Σταύρο Καλαϊτζίδη, Ανδρέα Σπυρόπουλο, Γιάννη Ηλιόπουλο, Mikael Boulaenko, Torolf Myklebust, Atle Nygard, και Paul Murray που µε την συντροφιά τους απάλυναν την αποµόνωση των ακαδηµαϊκών ηµερών. Ξεχωριστά επιθυµώ να ευχαριστήσω τους Μαρίνο Χαραλαµπάκη και Ευαγγελία Κλασογιάννη, για την ποικιλότροπη βοήθειά τους, αλλά κυρίως για την πολύχρονη φιλία τους η οποία µε στήριξε και µε στηρίζει στις δύσκολες στιγµές αυτής της αέναης διαδροµής. Ειδικά πρέπει να αναφέρω ότι η χαρτογράφηση και η επεξεργασία των δεδοµένων µε χρήση γεωγραφικών συστηµάτων πληροφοριών δεν θα ήταν εφικτή δίχως την συνδροµή του κύριου Μαρίνου Χαραλάµπάκη. Τέλος ευχαριστώ και πάλι τους δασκάλους και φίλους Γιώργο Φερεντίνο και Γιώργο Παπαθεοδώρου για την δυνατότητα που µου πρόσφεραν όλα αυτά τα χρόνια να κάνω τα όνειρα πραγµατικότητα, µα πάνω από όλα για την καθοδήγηση τους προκειµένου να βελτιωθώ ως άνθρωπος. Η προσπάθεια αυτή δεν θα είχε επιτευχθεί χωρίς το ενδιαφέρον και τη στήριξη της οικογένειάς µου στην οποία και είναι αφιερωµένη αυτή η δουλειά. Πάτρα, Απρίλιος Αριστοφάνης Στεφάτος x

11 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 0. Εισαγωγή Ανασκόπηση Βιβλιογραφίας Κορινθιακός κόλπος Ιστορική αναδροµή Γεωδυναµικό καθεστώς Σεισµικότητα ενεργός διαστολή οµή Εξελικτικό µοντέλο Ιζηµατογένεση Περιοχή Έρευνας Φυσιογραφία Κορινθιακού κόλπου Μεθοδολογία Τεχνικές σεισµικής ανάκλασης Λοιποί τύποι θαλάσσιων γεωφυσικών δεδοµένων Ναυσιπλοϊα προσδιορισµός θέσης πλοίου Εργασίες που εκτελέστηκαν στα πλαίσια της διδακτορικής διατριβής Σεισµική απεικόνιση υποθαλάσσιων ρηγµάτων Κορινθιακού κόλπου Σκοπός εργασίας κεφαλαίου Ανάλυση παρουσίαση δεδοµένων Στατιστική ανάλυση υποθαλάσσιων ρηγµάτων υτικός Κορινθαικός κόλπος Κεντρικός Κορινθιακός κόλπος Ανατολικός Κορινθιακός κόλπος Συζήτηση - σύνθεση αποτελεσµάτων Σύνθετη γεωµετρία κόλπου Μέγεθος ρηγµάτων και κατανοµή τους στο χώρο Ενεργότητα ρηγµάτων Ανύψωση ακτών και συσχέτιση µε ρήγµατα ( υτικός Κορινθιακός κόλπος) Ανύψωση ακτών και συσχέτιση µε ρήγµατα (Κεντρικός Κορινθιακός κόλπος) Ανύψωση ακτών και συσχέτιση µε ρήγµατα (Ανατολικός Κορινθιακός κόλπος) Καταβύθιση βόρειων ακτών Περιορισµοί ου υπεισέρχονται στα προτεινόµενα τεκτονικά µοντέλα...91 xi

12 4.8. Ανύψωση ακτών και συσχέτιση µε ρήγµατα ( υτικός Κορινθιακός κόλπος) ιευρεύνηση της δοµής του ανώτερου φλοιού του δυτικού Κορινθιακού κόλπου µε χρήση πολυ-κάναλων τοµών σεισµικής ανάκλασης Μεθοδολογία θέση τοµών, τεχνικά χαρακτηριστικά Επεξεργασία δεδοµένων Εισαγωγή δεδοµένων Έλεγγος ποιότητας δεδοµένων και διορθωτικές επεµβάσεις Προσδιορισµός και διόρθωση γεωµετρίας Ανάκτηση αρχικού και εξισορρόπηση πλάτους ανκλάσεων Απόριψψη θορύβου Αποσυνέλιξη Ανάλυση ταχυτήτων ιόρθωση κανονικής απόκλισης Υπέρθεση Χωροθέτηση Παρουσίαση αποτελεσµάτων-δεδοµένων Σεισµική τοµή GOC Σεισµική τοµή GOC Σύνθεση Τεκτονο-ιζηµατολογική µελέτη υτικού Κορινθιακού Κόλπου Εισαγωγή Επισκόπηση περιοχής Μεθοδολογία Παρουσίαση ανάλυση δεδοµένων Ρηγµατογενές Περιθώριο Λεκάνης Σεισµικές Φάσεις Κατανοµή σεισµικών φάσεων Περιθώριο ρήγµατος Αιγίου Περιθώριο τεκτονικής ράµπας σύνδεσης Αιγίου - Ελίκης Περιθώριο ρήγµατος Ελίκης Ιζηµατογενή συστήµατα απόθεσης Υποθαλάσσιος πόδας βάσης πλαγιάς Υποθαλάσσιος πόδας βάσης πλαγιάς τροφοδοτούµενος από δέλτα Αξονικό κανάλι στη βάση της λεκάνης Συστήµατα καναλιών και αυλάκων βάσης πλαγιάς Αποθέσεις τάφρου οροφής ρήγµατος xii

13 6.5 Συζήτηση σύνθεση αποτελεσµάτων Τεκτονο-ιζηµατολογικό µοντέλο Ταξινοµόµηση ιζηµατογενών συστηµάτων βάσης πλαγιάς Σχετικές µεταβολές της στάθµης της θάλασσας Εκτίµηση κύριων χαρακτηριστικών των σχηµατισµένων ταµιευτήρων ιαφοροποίηση από µοντέλο κεντρικού Κορινθιακού κόλπου Τεκτονικοί έλεγχοι στις ιζηµατογενείς διεργασίες Συµπεράσµατα Βιβλιογραφία Abstract.209 Παράρτηµα Ι xiii

14 Εισαγωγή Οι Gawthorpe & Leeder (2000), ανακεφαλαιώνοντας την έως σήµερα γνώση γύρω από την τεκτονοιζηµατολογική εξέλιξη των ιζηµατογενών λεκανών διαστολής, δεκατρία χρόνια µετά την πρώτη τους απόπειρα (Leeder & Gawthorpe,1987), αναφέρουν ό,τι οι ενεργές ιζηµατογενείς λεκάνες διαστολής αφενός προσφέρουν χρήσιµες πληροφορίες για τη µελέτη του στερεού φλοιού της γης, αφετέρου αποτελούν πηγές φυσικών πόρων. Στη πρώτη περίπτωση αποτελούν αρχείο πληροφοριών για (i) τα πρώτα στάδια ηπειρωτικής ταφρογένεσης κατά την διάνοιξη των τεκτονικών πλακών, (ii) τα στάδια εφελκυσµού που λαµβάνουν χώρα πίσω από το ηφαιστειακό τόξο κατά τη σύγκλιση των πλακών, (iii) τη δηµιουργία, ανάπτυξη, παρακµή και «θάνατο» των κανονικών ρηγµάτων, (iv) τη στάθµη της θάλασσας / λίµνης, (v) τις µεταβολές του κλίµατος. Στη δεύτερη περίπτωση αποτελούν, πηγές τεράστιων οικονοµικά αποθεµάτων (α) υδρογονανθράκων, (β) υδατικών και (γ) µεταλλευτικών πόρων. Η µελέτη της υπάρχουσας βιβλιογραφίας, αποκαλύπτει το µεγάλο ερευνητικό ενδιαφέρον που παρουσιάζει ο Κορινθιακός κόλπος ως µία από τις εντονότερα διαστελλόµενες τεκτονικές τάφρους στον κόσµο σήµερα. Η πολύ υψηλή σεισµικότητα που χαρακτηρίζει την περιοχή, η συχνή παρουσία παράκτιων και υποθαλάσσιων κατολισθητικών φαινοµένων, ρευστοποιήσεων εδαφών και παλιρροϊκών κυµάτων (tsunamis), σε συνδυασµό µε τις πυκνά κατοικηµένες ακτές του κόλπου, καθιστούν τον Κορινθιακό κόλπο περιοχή υψηλής επικινδυνότητας και χώρο µελέτης και έρευνας γεωλογικών καταστροφικών φαινοµένων (επικινδυνοτήτων). Ωστόσο, η µελέτη του Κορινθιακού κόλπου παρουσιάζει ενδιαφέρον για την επιστηµονική κοινότητα και από την πλευρά της πετρελαϊκής έρευνας. Παρά το γεγονός ότι σήµερα, ο Κορινθιακός κόλπος δεν αποτελεί έναν δυνητικά αξιοποιήσιµο ταµιευτήρα πετρελαίου, τα σύγχρονα περιβάλλοντα κλαστικής ιζηµατογένεσης που απαντώνται σε πολλά σηµεία του κόλπου προσφέρονται για έρευνα και µελέτη. Τα περιβάλλοντα αυτά (υποθαλάσσια ριπίδια, αποθέσεις ροών κορηµάτων και τουρβιδιτικά συστήµατα), αποτελούν δυνητικούς ταµιευτήρες πετρελαίου. Συνεπώς, η λεπτοµερής ανάλυσή τους µας παρέχει τη δυνατότητα να τα παρακολουθήσουµε στη φάση γένεσης και εξέλιξής τους, προκειµένου να κατανοήσουµε τους µηχανισµούς που ελέγχουν τον σχηµατισµό τους, ώστε να σχεδιάσουµε παραγωγικές γεωτρήσεις πετρελαίου σε αντίστοιχα γεωλογικά περιβάλλοντα σε άλλες περιοχές του κόσµου. Η παρούσα διδακτορική διατριβή φιλοδοξεί να συνεισφέρει στην καλύτερη κατανόηση της γεωτεκτονικής δοµής, και των µηχανισµών που ελέγχουν τις ιζηµατογενείς διεργασίες πλήρωσης της λεκάνης του Κορινθιακού κόλπου, του πλέον ενεργού τµήµατος της ευρύτερης Κορινθιακής τάφρου, και

15 ιδακτορική ιατριβή ενός από τα ταχύτερα διανοιγώµενα τµήµατα ηπειρωτικού φλοιού παγκοσµίως. Στόχοι της διατριβής αποτελούν: (1) η αναγνώριση και λεπτοµερής χαρτογράφηση των υποθαλάσσιων ρηγµάτων του Κορινθιακού κόλπου και η σύνδεσή τους µε τις τεκτονικές και σεισµολογικές παρατηρήσεις στην ευρύτερη Κορινθιακή τάφρο, (2) η διερεύνηση του βάθους του γεωλογικού υποβάθρου και της δοµής του Κορινθιακού κόλπου, (3) η µελέτη των ενεργών ιζηµατογενών διεργασιών και της επίδρασης της ενεργού τεκτονικής στους µηχανισµούς διασποράς και απόθεσης ιζηµάτων. Το βασικό «εργαλείο» της παρούσας µελέτης αποτέλεσε ένα ευρύ φάσµα τεχνικών θαλάσσιας σεισµικής ανάκλασης. Η σεισµική απεικόνιση του ανώτερου τµήµατος του στερεού φλοιού του Κορινθιακού κόλπου, µας επιτρέπει τόσο την ακριβή τεκτονική χαρτογράφηση όσο και την µακροσκοπική ανάλυση της ιζηµατογένεσης στο Κορινθιακό κόλπο, µέσω της αναγνώρισης, ερµηνείας και χαρτογράφησης των διαφόρων σεισµικών φάσεων. Επιπλέον, η γεωγραφική κάλυψη και ο όγκος των διαθέσιµων στοιχείων σε συνδυασµό µε το µέγιστο βάθος σεισµικής απεικόνισης που επετεύχθει, επιτρέπουν την εξαγωγή χρήσιµων συµπερασµάτων γύρω από τη δοµή και τη γεωλογική εξέλιξη του Κορινθιακού κόλπου και θέτουν τη βάση για τον περιορισµό των επιστηµονικών υποθέσεων που χαρακτηρίζουν µεγάλο µέρος της σχετικής βιβλιογραφίας. Η παρούσα διατριβή αποτελείται από εννέα (9) κεφάλαια. Στο πρώτο κεφάλαιο (1), επιχειρείται µια σύντοµη βιβλιογραφική ανασκόπηση των έως σήµερα δηµοσιευµένων εργασιών σχετικά µε την τάφρο του Κορινθιακού. Ακολουθούν δύο σύντοµα κεφάλαια, το κεφάλαιο 2 όπου προσδιορίζεται και περιγράφεται γεωγραφικά η περιοχή ερευνών και το κεφάλαιο 3 όπου αναπτύσσεται η µεθοδολογία της παρούσας µελέτης. Στο κεφάλαιο 4 παρουσιάζεται µια συνολική, ευρείας κλίµακας µελέτη των υποθαλάσσιων ρηγµάτων του Κορινθιακού κόλπου και παρουσιάζεται η χαρτογράφηση τους. Στο τέλος του κεφαλαίου ακολουθεί µια εκτενής συζήτηση γύρω από την σηµασία των ευρηµάτων της παρούσας έρευνας σε σχέση µε τις υπάρχουσες δηµοσιεύσεις. Στο κεφάλαιο 5, παρουσιάζονται τα συλλεγµένα δεδοµένα της πολυ-κάναλης σεισµικής ανάκλασης που επέτρεψε την σεισµική απεικόνιση της τεκτονικής τάφρου έως και το βάθος του αλπικού υποβάθρου. Ακολουθεί το κεφάλαιο 6 όπου αναλύονται διεξοδικά οι κύριες ιζηµατογενείς διεργασίες στο δυτικό Κορινθιακό κόλπο και συσχετίζονται µε τη λεπτοµερή τεκτονική χαρτογράφηση της περιοχής. Στο τέλος του κεφαλαίου 6, παρατίθεται επιπλέον η αξιολόγηση των βασικών µοντέλων ταξινόµησης των ιζηµατογενών συστηµάτων βαθιάς θάλασσας µε βάση τα ευρήµατα της διατριβής για το δυτικό Κορινθιακό κόλπο. Στο τέλος καθενός από τα κεφάλαια 4, 5 και 6 πραγµατοποιείται σύνθεση των αποτελεσµάτων και αναπτύσσεται συζήτηση ως προς την σηµασία των παρουσιαζόµενων ευρηµάτων της έρευνας. Στο κεφάλαιο 7 επιχειρείται µία σύντοµη περίληψη και ανακεφαλαίωση των βασικότερων συµπερασµάτων της διατριβής,. Στο κεφάλαιο 8 γίνεται παράθεση της χρησιµοποιηµένης βιβλιογραφίας, ενώ το κεφάλαιο 9 αποτελεί µια σύντοµη σύνοψη της διατριβής στην αγγλική γλώσσα. 2

16 Εισαγωγή Τέλος, στο παράρτηµα Ι παρατίθενται τα βασικά στοιχεία και χαρακτηριστικά του ερευνητικού πλόα του ωκεανογραφικού σκάφους R/V Maurice Ewing που πραγµατοποιήθηκε στο Κορινθιακό κόλπο το καλοκαίρι του 2001, για την συλλογή πολυ-κάναλων δεδοµένων σεισµικής ανάκλασης χρησιµοποιώντας ένα σύστηµα που περιελάµβανε ένα συνδυασµό από τις µεγαλύτερες σεισµικές πηγές και συστοιχίες υδροφώνων σε παγκόσµιο επίπεδο. 3

17 ιδακτορική ιατριβή 4

18 1 1. Ανασκόπηση βιβλιογραφίας 1.1 Κορινθιακός κόλπος Ο Κορινθιακός κόλπος αποτελεί µια επιµήκη θαλάσσια λεκάνη προσανατολισµένη σε διεύθυνση Β - ΑΝΑ, η οποία διατέµνει την κεντρική ηπειρωτική Ελλάδα χωρίζοντας την Στερεά Ελλάδα από την Πελοπόννησο (εικ. 1.1). Ο Κορινθιακός κόλπος εκτείνεται από το πορθµό του Ρίου Αντιρρίου στα δυτικά έως και τον κόλπο των Αλκυονίδων στα ανατολικά. Το συνολικό µήκος του κόλπου ξεπερνά τα 115 km ενώ το πλάτος του κυµαίνεται από 5 έως και 30 km περίπου. Πρόκειται για µια αποµονωµένη από την ανοιχτή θάλασσα, θαλάσσια λεκάνη. Στα δυτικά ο Κορινθιακός κόλπος επικοινωνεί µε το Ιόνιο πέλαγος µέσω του Πορθµού του Ρίου Αντιρρίου και του Πατραϊκού κόλπου. Στα ανατολικά η τεχνητή διώρυγα του Ισθµού επιτρέπει από το 1893 την επικοινωνία του µε τον Σαρωνικό κόλπο. Εικ. 1.1: Γεωλογικός χάρτης του Κορινθιακού κόλπου (απόσπασµα από το γεωλογικό χάρτη της Ελλάδος, 1: , ΙΓΜΕ, 1983). Στον ένθετο χάρτη της Ελλάδος σηµειώνεται η θέση του Κορινθιακού κόλπου. Fig. 1.1: Geological map of the Gulf of Corinth (section taken from the Geological map of Greece, 1: , IGME, 1983). Inset map of Greece showing the location of the Gulf of Corinth. Από γεωλογικής άποψης, ο Κορινθιακός κόλπος χαρακτηρίζεται ως µια µετα-απλική υποθαλάσσια ιζηµατογενή λεκάνη, η οποία διατέµνει σχεδόν κάθετα τις ενότητες των εσωτερικών Ελληνίδων (Brooks & Ferentinos, 1984; Παπανικολάου κ.α., 1997). Ο Κορινθιακός κόλπος αποτελεί τµήµα της Κορινθιακής

19 ιδακτορική ιατριβή τεκτονικής τάφρου (Sebrier, 1977; Doutsos et al., 1988). Πιο συγκεκριµένα αποτελεί το βορειότερο και επί του παρόντος, το πλέον ενεργό τµήµα της τάφρου. Με συνολική έκταση που καλύπτει περίπου 2400 km 2 από τα συνολικά 4100 km 2 που καταλαµβάνει η Κορινθιακή τάφρος, ο Κορινθιακός κόλπος εξακολουθεί να διαστέλλεται και να βυθίζεται. 1.2 Ιστορική αναδροµή Από πολύ νωρίς ο Κορινθιακός κόλπος, µε τα ιδιαίτερα µορφολογικά του χαρακτηριστικά και το σηµαντικό µορφολογικό ανάγλυφο, προσέλκυσε το γεωλογικό επιστηµονικό ενδιαφέρον. Το 1966, οι B. C. Heezen, M. Ewing και G. L. Johnson, αναφέρουν τα αποτελέσµατα του πρώτου σύγχρονου ερευνητικού πλόα που εκτελέστηκε στο Κορινθιακό κόλπο το 1956 µε το ωκεανογραφικό σκάφος RV Vema. Στην εργασία τους αυτή, περιγράφουν τον Κορινθιακό κόλπο ως µια βαθιά (µέγιστο βάθος 850 m) θαλάσσια λεκάνη µε σχηµατισµένη υφαλοκρηπίδα, κατωφέρεια και αβυσσική πεδιάδα, στο πυθµένα της οποίας εντοπίζονται εναλλαγές ιζηµάτων θαλάσσιας και λιµνο-θαλάσσιας προέλευσης. Ακολουθούν, στη δεκαετία του 1980, οι εργασίες των Brooks & Ferentinos (1984), Perissoratis et al., (1984), Myrianthis et al., (1985), Higgs (1988) και Ferentinos et al., (1988) οι οποίες παρουσιάζουν τα πρώτα δεδοµένα σεισµικής ανάκλασης από το πυθµένα του Κορινθιακού κόλπου και θέτουν τα θεµέλια της µετέπειτα επιστηµονικής έρευνας εντός του Κορινθιακού κόλπου. Η έντονη και συχνά καταστροφική σεισµική δραστηριότητα αναζωπυρώνει σε τακτά χρονικά διαστήµατα την ανάγκη της επιστηµονικής κοινότητας να µελετήσει και κατανοήσει την τεκτονική τάφρο του Κορινθιακού κόλπου. Οι ταχύτατοι ρυθµοί διάνοιξης της τάφρου και η προσβασιµότητα της περιοχής κατατάσσουν το Κορινθιακό κόλπο µαζί µε της λίµνες Malawi και Tanganyika (Αφρική), κόλπο του Suez (Ερυθρά Θάλασσα), τη λίµνη Baikal (Ανατολική Σιβηρία), και την λεκάνη Woodlark (Ειρηνικό) ανάµεσα στις πλέον «διάσηµες» ενεργές τεκτονικές τάφρους στο κόσµο. Τα χαρακτηριστικά µιας πλήρως σχηµατισµένης θαλάσσιας λεκάνης σε συνδυασµό µε τις σχετικά µικρές διαστάσεις του κόλπου, καθιστούν τον Κορινθιακό κόλπο, ένα ιδιαίτερα ελκυστικό εργαστήριο για ωκεανογραφικές και θαλάσσιες γεωλογικές µελέτες. 1.3 Γεωδυναµικό καθεστώς Η Κορινθιακή τάφρος αποτελεί τµήµα του συστήµατος του Ελληνικού τόξου (εικ. 1.2) και ο σχηµατισµός της θεωρείται αποτέλεσµα της διαστολής που υφίσταται η Αιγιακή µικροπλάκα λόγω της καταβύθισης της Αφρικανικής πλάκας κάτω από αυτήν (Papazachos & Comninakis 1971; McKenzie 1972). 6

20 Βιβλιογραφική Ανασκόπηση Εικ. 1.2: Χάρτης της ευρύτερης περιοχής όπου επισηµαίνεται η Κορινθιακή τάφρος και οι κύριες γεωτεκτονικές δοµές. (Γεωτεκτονικές δοµές από Kahle et al., 2000 και Le-Pichon et al., 1995, και µορφολογικό ανάγλυφο από NGDC-NOAA Fig. 1.2: Map showing the Corinth rift and the major geotectonic features in the broader area. (Relief taken from NGDC-NOAA Geotectonic features after Kahle et al., 2000 and Le-Pichon et al., 1995). Η Κορινθιακή τάφρος αναπτύσσεται επί ηπειρωτικού φλοιού µπροστά από το ηφαιστειακό τόξο του Αιγαίου, σε µια περιοχή που χαρακτηρίζεται ως µία από τις περισσότερο ενεργές περιοχές διαστολής, παγκοσµίως (Papazachos & Comninakis, 1971; McKenzie, 1972, 1978; Makris, 1976; Mercier et al. 1977; Le-Pichon & Angelier, 1981; Angelier et al. 1982; Doutsos et al., 1988; Jackson & McKenzie, 1988). Η διαστολή του Αιγαίου θεωρείται ότι συντελείται από το Μειόκαινο και ακολούθησε την µετανάστευση του ορογενετικού µετώπου από την κεντρική προς τη δυτική Ελλάδα (Le-Pichon & Angelier, 1979; Mercier 1981). Ο σηµερινός ρυθµός διαστολής της Αιγιακής µικροπλάκας είναι ταχύτατος και υπολογίζεται σε 30 mm/yr συγκριτικά ως προς την Ευρασιατική πλάκα (Reilinger et al., 1997; Kahle et al., 2000; McClusky et al., 2000) (εικ. 1.3). 7

21 ιδακτορική ιατριβή Εικ. 1.3: Χάρτης της ευρύτερης περιοχής της ανατολικής Μεσογείου όπου απεικονίζεται το γεωδυναµικό καθεστώς και τα αντίστοιχα διανύσµατα κίνησης. 1:Ζώνη ηπειρωτικής σύγκρουσης, 2:Ζώνη ωκεάνιας καταβύθισης, 3:Περιοχή εφελκυσµού Β Ν, 2:Περιοχή εφελκυσµού Α, 5:Ρήγµατα οριζόντιας µετατόπισης (Τροποποίηση από Papazachos & Papazachou 1997). Fig. 1.3: Map of the eastern Mediterranean showing the geodynamic framework and the principal regional motions. 1: Continental collision, 2: Oceanic subduction, 3: N-S extension, 4: E-W extension, 5: Strike-slip. (Modified after Papazachos & Papazachou 1997). Οι δυνάµεις που είναι υπεύθυνες για την παρατηρούµενη διαστολή, εξακολουθούν να αποτελούν θέµα έντονης επιστηµονικής συζήτησης. Συνοψίζοντας την σχετική βιβλιογραφία οι επικρατέστερες αντιλήψεις προτείνουν ως κινητήρια δύναµη της διαστολής (α) την προς νότο υποχώρηση της επωθούµενης πλάκας λόγω κατάρρευσής της, προς την τάφρο καταβύθισης (roll-back of the subducting slab due to trench suction), (McKenzie, 1978; Le Pichon & Angelier, 1979; Hatzfeld et al., 1997; Meijer & Wortel, 1997; Doutsos & Kokkalas, 2001), (β) την πλευρική εξώθηση (lateral extrusion) που προκαλεί η προς τα δυτικά µετανάστευση της πλάκας της Ανατολίας κατά µήκος του ρήγµατος της Βόρειας Ανατολίας (Dewey & Sengor, 1979; Taymaz et al., 1991; Jackson 1994; Le Pichon et al., 1995; Armijo et al., 1996;) καθώς και (γ) σε µετά-συγκρουσιακή βαρυτική κατάρρευση ενός πεπαχυσµένου λόγω ορογένεσης φλοιού ( Horvath & Breckhemer, 1982; Le Pichon et al., 1995; Koukouvelas et al., 1996; Davies et al., 1997; Jolivet, 2001). 8

22 Βιβλιογραφική Ανασκόπηση Οι McClusky et al., (2000) και Doutsos & Kokkalas, (2001), επισηµαίνουν ότι απαιτείται συνδυασµός των παραπάνω δυνάµεων προκειµένου να εξηγηθεί η παρατηρούµενη διαστολή στο νοτιοδυτικό τµήµα της Αιγιακής µικροπλάκας. Η συνδυαστική δράση των παραπάνω δυνάµεων για τη διαστολή της Κορινθιακής τάφρου οδηγεί στο συµπέρασµα ότι πρόκειται για µια µεγάλης κλίµακας λεκάνης διαστολής, διαγώνιου εφελκυσµού (transtentional pull apart ) δοµής (Reuther et al., 1993; Kahle et al., 2000; Doutsos & Kokkalas, 2001). 1.4 Σεισµικότητα - ενεργός διαστολή Στη διάρκεια της γεωλογικής εξέλιξης της Κορινθιακής τάφρου, η συνολική διαστολή που συσσωρεύτηκε στον Κορινθιακό κόλπο δηµιούργησε µια βαθιά µορφολογική τάφρο, η οποία καλύπτεται από θάλασσα και τέµνει κάθετα τις Αλπικής ηλικίας οροσειρές των Ελληνίδων. Η ιστορική (από το 480 π.χ.) και η σύγχρονη, ενόργανα καταγεγραµµένη, σεισµικότητα επιβεβαιώνουν ότι η Κορινθιακή τάφρος και ιδιαίτερα η τάφρος του Κορινθιακού κόλπου αποτελεί µια από τις περισσότερο ενεργές περιοχές στο κόσµο (Ambraseys & Jackson 1990, 1997; Papazachos & Papazachou 1989, 1997; Papadopoulos 2000) (εικ. 1.4). Χαρακτηριστικά αναφέρεται ό,τι τα τελευταία 110 χρόνια, δέκα (10) ισχυροί σεισµοί µε µέγεθος µεγαλύτερο από Ms=6.2 και µικρό εστιακό βάθος (<15 km) έχουν καταγραφεί στο Κορινθιακό κόλπο, µε πλέον πρόσφατο καταστροφικό σεισµό, τον Ιούνιο του 1995 στο Αίγιο, µέγεθος Ms=6.2 (Teslentis et al., 1996; Bernard et al., 1997). Η επίλυση των εστιακών µηχανισµών των ισχυρών σεισµών στη περιοχή, υποδεικνύει διαστολή της τάφρου του Κορινθιακού κόλπου σε διεύθυνση Β - Ν έως και ΒΒΑ ΝΝ (Papazachos 1976; McKenzie 1978; Jackson, 1987; Taymaz et al., 1991; Hatzfeld et al., 1996; Bernard et al., 1997; Baker et al., 1997 και Hatzfeld et al., 2000). Σε αντίστοιχο συµπέρασµα καταλήγουν και οι Melis et al., 1989; Karakostas et al., 1994; Hatzfeld et al., (1990) Rietbrock et al., (1996) και Rigo et al., (1996) αναλύοντας τους εστιακούς µηχανισµούς µικροσεισµών. Η παραπάνω διεύθυνση διαστολής βρίσκεται σε συµφωνία µε τα ευρήµατα των αντίστοιχων χερσαίων νεοτεκτονικών ερευνών (Schroder & Kelletat, 1976; Jackson et al. 1982a, b; Vita-Finzi & King, 1985; Doutsos et al., 1988; Roberts & Jackson, 1991; Doutsos & Poulimenos 1992; Roberts & Koukouvelas, 1996; Doutsos & Kokkalas, 2001), την γεωδαιτικά µετρούµενη διαστολή (Billiris et al., 1991; Le-Pichon, 1995; Davies et al., 1997; Clarke et al & 1998; McClusky et al., 2000; Briole et al., 2000), αλλά και µε τη διεύθυνση των κύριων υποθαλάσσιων κανονικών ρηγµάτων (Brooks & Ferentinos, 1984; Παπανικολάου κ.α., 1997; Sakelariou et al., 1998, Λυµπέρης κ.α., 1998, Stefatos et al., 2002). Οι Billiris et al., (1991) επαναµετρώντας το 1988, τη θέση παλαιών γεωδαιτικών σταθµών (εγκατεστηµένων µεταξύ του 1890 και 1900) κατά µήκος των περιθωρίων του Κορινθιακού κόλπου, υπολόγισαν το µέσο ρυθµό διάνοιξης σε 10 mm/yr. Ο ρυθµός αυτός κατατάσσει τον Κορινθιακό κόλπο ως τη δεύτερη ταχύτερα διανοιγόµενη τάφρο στο κόσµο, µετά τη λεκάνη Woodlark στον Ειρηνικό 9

23 ιδακτορική ιατριβή ωκεανό (Taylor et al., 1995) και αντιστοιχεί περίπου στο ένα τρίτο (1/3) του συνολικού ρυθµού διαστολής του Αιγαίου (Reilinger et al., 1997, McClusky et al., 2000). Εικ. 1.4: Χάρτης σεισµικών επικέντρων για τον Κορινθιακό κόλπο. Σεισµοί περιόδου 1900 έως Αρχείο Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, Γεωδυναµικό Ινστιτούτο. Ευγενική προσφορά του Ε. Σώκου. Fig. 1.4: Earthquake epicenter map of the Gulf of Corinth. Earthquake events between 1900 and Athens National Observatory, Geodynamical Institute. Courtesy of E. Sokos. Σύµφωνα µε τους Clarke et al., (1997 & 1998) και Briole et al., (2000), ο σηµερινός ρυθµός διαστολής στα δυτικά υπολογίζεται 15+/-2 mm/yr ενώ στα ανατολικά 10+/-4 mm/yr. Αντίστοιχα, οι Hatzfeld et al., (2000) παρατηρούν ότι και η σεισµικότητα παρουσιάζει χωρική διακύµανση κατά µήκος του Κορινθιακού κόλπου. Στα δυτικά οι σεισµοί εντοπίζονται σε βάθος µεταξύ 6 και 11 km, ενώ στα ανατολικά το βάθος των σεισµικών υποκέντρων κυµαίνεται από 4 έως 13 km βάθος. Συγκρίνοντας τις γεωδαιτικές έρευνες που έχουν εκτελεστεί στην περιοχή από τους Billiris et al., (1991); Clarke et al., (1997); Davies et al., (1997); (Briole et al., 1999) οι Hatzfeld et al., (2000) διαπιστώνουν ότι οι πλέον πρόσφατοι ρυθµοί διαστολής εµφανίζονται αυξηµένοι συγκριτικά µε το µέσο ρυθµό διάνοιξης του κόλπου τα τελευταία 100 χρόνια. Οι Ambraseys & Jackson, (1997) και Davies et al., (1997) παρατηρούν αναντιστοιχία µεταξύ της γεωδαιτικά µετρούµενης διαστολής του Κορινθιακού κόλπου και της υπολογιζόµενης διαστολής µε βάση τη σεισµική δραστηριότητα της περιοχής. Παρόµοια, µε βάση τις εκτιµήσεις για την σεισµική ενέργεια που έχει απελευθερωθεί τον τελευταίο αιώνα, οι Clarke et al., (1997), συµπεραίνουν ό,τι ισχυροί σεισµοί έχουν καθυστερήσει στον υτικό Κορινθιακό κόλπο. 10

24 Βιβλιογραφική Ανασκόπηση Παρά το ότι τα σεισµολογικά δεδοµένα παρουσιάζουν ισχυρή συγκέντρωση των σεισµικών επικέντρων γύρω από τον Κορινθιακό κόλπο (Hatzfeld et al., 2000), οι Makropoulos & Burton, (1984) πρότειναν ότι η σεισµικότητα της περιοχής, φαίνεται να περιορίζεται µόνο σε µερικά από τα µετά- Μειοκαινικά ρήγµατα διαστολής. Με βάσει την ολίσθηση των σεισµογενών ρηγµάτων, οι Tselentis & Makropoulos, (1986), υπολόγισαν τον ρυθµό κατακόρυφης κίνησης σε 1mm/yr. Αντίθετα, οι Armijo et al., (1996), προτείνουν πολύ µεγαλύτερους ρυθµούς κατακόρυφης µετατόπισης ( > 7 mm/yr) µε βάση το θεωρητικό µοντέλο που ανέπτυξαν για τις ανυψωµένες θαλάσσιες αναβαθµίδες των βορείων ακτών της Πελοποννήσου. Αντίστοιχες έρευνες ανυψωµένων παλαιοακτών και θαλάσσιων αναβαθµών κατά µήκος των νότιων παράλιων του δυτικού Κορινθιακού κόλπου (Stewart 1996; Zelilidis 2000; De Martini et al., 2004; McNeill et al., 2004) προτείνουν µέσους ρυθµούς κατακόρυφης κίνησης των κύριων ρηγµάτων της τάξης των 4-7 mm/year. Οι αναφερόµενοι αυτοί ρυθµοί κατακόρυφων µετατοπίσεων για τα κύρια ρήγµατα στη χέρσο δεν αρκούν για να εξηγήσουν τους σύµφωνα µε Clarke et al., (1998) και Briole et al., (2000) γεωδαιτικά υπολογισµένους ρυθµούς διαστολής του Κορινθιακού κόλπου (Stefatos et al., 2002; McNeill et al., 2004). 1.5 οµή Η τάφρος του Κορινθιακού αναπτύσσεται πάνω από ένα παχύ ηπειρωτικό φλοιό, ο οποίος είναι 2,5 φορές παχύτερος από τον αντίστοιχο φλοιό στο Αιγαίο στα ανατολικά (Makris, 1976; Makris, 1978) µε πάχος 40 km στα δυτικά το οποίο µειώνεται σε 25 km στα ανατολικά του κόλπου (Tiberi et al., 2000; Tiberi et al., 2001). Οι Brooks & Ferentinos, (1984), ήταν οι πρώτοι που περιέγραψαν τον Κορινθιακό κόλπο ως µια σύνθετη ασύµµετρη τάφρο (complex asymmetric graben). Η ερµηνεία αυτή βασίστηκε τόσο στην συνολική βυθοµετρία αλλά και τη γεωλογική υποδοµή του ανώτερου πυθµένα, όπως αυτή απεικονίστηκε στις τοµές µονο-κάναλης σεισµικής ανάκλασης (single channel seismic reflection profiles). Οι θαλάσσιες σεισµικές τοµές των Brooks & Ferentinos, (1984) και Higgs, (1988) αποκάλυψαν κανονικά ρήγµατα µε διεύθυνση Β ΑΝΑ, παράλληλα είτε υποπαράλληλα προς την ακτογραµµή. Τα ρήγµατα αυτά οριοθετούν την έκταση της αβυσσικής πεδιάδας τόσο προς τα βόρεια όσο και προς τα νότια. Τα ρήγµατα κατά µήκος του νοτίου περιθωρίου παρουσιάζουν σαφώς µεγαλύτερο συνολικό κατακόρυφο άλµα και συνοδεύονται από αντίστοιχα µεγάλου ύψους ρηξιγενή πρανή στην επιφάνεια του πυθµένα. Η ασύµµετρη µορφολογία και δοµή του Κορινθιακού κόλπου επιβεβαιώθηκε στη συνέχεια και από τη χαρτογράφηση των ρηγµάτων κατά µήκος του χερσαίου νοτίου περιθωρίου του κόλπου και ο όρος ασύµµετρη ηµι-τάφρος (half-graben) υιοθετήθηκε από τους περισσότερους ερευνητές (Brooks & Ferentinos, 1984; Doutsos & Piper, 1990). Το σύστηµα ρηγµάτων κατά µήκος του νοτίου περιθωρίου αποτελείται από Α έως και ΑΝΑ Β διευθυνόµενα ρήγµατα µε κλίση προς βορρά και γωνιά κλίσης κοντά στην επιφάνεια στις ο (Doutsos et al., 1988; Poulimenos et al., 1989; Doutsos & 11

25 ιδακτορική ιατριβή Piper, 1990; Doutsos & Poulimenos, 1992; Roberts et al., 1993; Roberts, 1996). Η δέσµη των κανονικών ρηγµάτων του Κορινθιακού κόλπου, παρουσιάζει µια κλιµακωτή προς τα δεξιά διάταξη από δύση προς ανατολή (Doutsos & Poulimenos, 1992; Stewart et al., 1996; Λυµπέρης κ.α., 1998). Το µήκος των χερσαίων ρηγµάτων κυµαίνεται µεταξύ 15 και 25 km και πολλοί ερευνητές θεωρούν ότι ορισµένα από τα ρήγµατα αυτά επεκτείνονται προς τα ανατολικά εισερχόµενα στη θάλασσα (π.χ. Armijo et al., 1996; Stewart et al., 1996). Χαρακτηριστικά, οι Armijo et al., (1996), ξεχωρίζουν ως τα 3 σηµαντικότερα κανονικά ρήγµατα του νοτίου περιθωρίου τα ρήγµατα Ψαθόπυργου, Ελικής και Ξυλοκάστρου, τα οποία προτείνουν ότι διαθέτουν και ένα υποθαλάσσιο τµήµα. Οι Brooks & Ferentinos et al., 1984; Higgs, 1988, αναφέρουν την παρουσία συνιζηµατογενών ρηγµάτων µε µικρό κατακόρυφο άλµα, κατά µήκος της αβυσσικής πεδιάδας. Τα υποθαλάσσια αυτά ρήγµατα αναπτύσσονται συνθετικά και αντιθετικά ως προς τα κύρια ρήγµατα των περιθωρίων του κόλπου σε σχετικά µεγάλη απόσταση από αυτά (εικ. 1.5). Αντίστοιχα, κύρια ρήγµατα που συνοδεύονται από συνθετικά και αντιθετικά (counter faults) σύµφωνα µε την ορολογία των Gibbs, 1984 και McClay & Ellis, 1987) µικρότερα ρήγµατα, παρατηρήθηκαν στη χέρσο του νοτίου περιθωρίου της τάφρου από τους Doutsos & Piper, (1990). Η µετατόπιση στα αντιθετικά ρήγµατα σύµφωνα µε τους Armijo et al., (1996) δεν φαίνεται να ξεπερνά το 10% αυτής των κύριων ρηγµάτων. Παρά όλες τις έως σήµερα µελέτες, η γεωµετρία των ρηγµάτων σε βάθος, αποτελεί θέµα έντονης επιστηµονικής συζήτησης. Τα προτεινόµενα γεωµετρικά µοντέλα, µε βάση τεκτονικά στοιχεία υπαίθρου και σεισµολογικά δεδοµένα περιλαµβάνουν τα ακόλουθα: 1) Ρήγµατα ληστρικής γεωµετρίας (Melis et al., 1989; Poulimenos et al., 1989; Doutsos & Piper, 1990), 2) Μεγάλης κλίσης ρήγµατα που απολήγουν σε ένα ορίζοντα αποκόλλησης (detachment) σε βάθος περίπου 7-12 χιλιόµετρα (Doutsos & Poulimenos, 1992), 3) Μεγάλης κλίσης ρήγµατα που συνδέονται µέσω ρηγµάτων µικρότερης κλίσης (περίπου 30 ο ) µε ένα σχεδόν επίπεδο (περίπου 10 ο ) σεισµογόνο ορίζοντα αποκόλλησης, στο βάθος όπου διακόπτεται η σεισµική δραστηριότητα (Rigo et al., 1996; Rietbrock et al., 1996; Lyon-Caen & Rigo, 1998), 4) Μεγάλης κλίσης ρήγµατα τα οποία συνδέονται είτε απ ευθείας (Armijo et al., 1996 για τον ανατολικό Κορινθιακό) είτε δια µέσου ρηγµάτων µικρότερης κλίσης (Hatzfeld et al., 2000 για το δυτικό Κορινθιακό) µε τον κατώτερο φλοιό µέσω µιας ζώνης πλαστικής παραµόρφωσης. 5) Μεγάλης κλίσης ρήγµατα τα οποία ορίζουν επί µέρους τεκτονικά µπλοκ (rider blocks) επί ενός κανονικού χαρακτήρα ρήγµατος αποκόλησης µε κλίση περίπου 15 o (low angle normal detatchment) (Sorel, 2000). Η αδυναµία να αποσαφηνισθεί µε ακρίβεια η δοµή της Κορινθιακής τάφρου σε βάθος, οι προτεινόµενοι ταχύτατοι ρυθµοί διάνοιξης του ηπειρωτικού φλοιού (Billiris et al., 1991; Clarke et al., 1997; Davies et al., 1997; Briole et al., 2000), σε συνδιασµό µε τις σχετικά πρόσφατες σεισµολογικές 12

26 Βιβλιογραφική Ανασκόπηση έρευνες, που αποδίδουν τη σεισµικότητα της περιοχής σε µικρής κλίσης (<30 ο ) ρήγµατα σε βάθος 6 έως και 12 km κάτω από τον άξονα του Κορινθιακού κόλπου (Hatzfeld et al., 1990; Hatzfeld et al., 1996; Rietbrock et al., 1996; Rigo et al., 1996; Bernard et al., 1997; Hatzfeld et al., 2000), τροφοδοτούν την συζήτηση γύρω από το µηχανισµό µε τον οποίο συντελείται η διάνοιξη του Κορινθιακού κόλπου (Hatzfeld et al., 2000; Tiberi et al., 2001; Westaway 2002, Sachpazi et al., 2003). Εικ. 1.5: Τοµές µονο-κάναλης σεισµικής ανάκλασης, στο κέντρο του Κορινθιακού κόλπου από Brooks & Ferentinos Fig. 1.5: Singlechannel seismic reflection sections across the central Gulf of Corinth, from Brooks & Ferentinos Εξελικτικό µοντέλο Οι Dufaure, (1975), Sebrier, (1977), Higgs (1988), Doutsos et al., (1988), Ori, (1989), παρατήρησαν ότι ο Κορινθιακός κόλπος κατά το Πλειόκαινο, καταλάµβανε µεγαλύτερη έκταση, καλύπτοντας σηµαντικό εύρος του σηµερινού νοτίου περιθωρίου. Οι Seger & Alexander, (1993) υπολόγισαν τη συνολική έκταση των Πλειο-Πλειστοκαινικών ιζηµατογενών αποθέσεων που αποδίδονται στο περιβάλλον του Κορινθιακού κόλπου στα 1700 km 2 περίπου. Οι Dufaure, (1975), Sebrier, (1977), Jackson & McKenzie, (1983), και Ori, (1989) παρατήρησαν επιπλέον ότι τα νοτιότερα ρήγµατα, της τάφρου, υπήρξαν ενεργά 13

27 ιδακτορική ιατριβή ενώ σήµερα η ενεργότητα συγκεντρώνεται στα ρήγµατα που βρίσκονται βορειότερα. Βασιζόµενοι στη συνολική κατακόρυφη µετατόπιση και τη βιοστρωµατογραφία κατά µήκος των χερσαίων κανονικών ρηγµάτων (ληστρικού χαρακτήρα), οι Doutsos & Poulimenos, (1992) και Goldsworthy & Jackson (2001) υποστήριξαν ότι η κύρια βύθιση της τάφρου µετανάστευσε βορειότερα στη διάρκεια του Τεταρτογενούς. Στην ίδια διαπίστωση καταλήγουν και οι Armijo et al., (1996), οι οποίοι προσθέτουν ότι η προς βορρά µετανάστευση της τάφρου είναι της τάξης των km και πιθανά να συντελέστηκε µε διαδοχικά άλµατα µεταξύ του άνω-πλειοκαίνου και κάτω-τεταρτογενούς. Οι Brooks & Ferentinos, (1984); Doutsos et al., (1988); Doutsos & Piper (1990) και Armijo et al., (1996) θεωρούν ότι η κύρια ανάπτυξη του Κορινθιακού συντελέστηκε στη διάρκεια του Τεταρτογενούς. Οι Ori, (1989) και Doutsos & Piper, (1990) προτείνουν οτι η ανάπτυξη της Κορινθιακής τάφρου συντελείται σε δύο (2) κύρια στάδια. Στη πρώτη φάση, ο «πρωτο-κορινθιακός κόλπος» χαρακτηρίζεται από την απόθεση χερσαίων ιζηµάτων και αποθέσεις ρηχών νερών. Στη διάρκεια της δεύτερης φάσης ο Κορινθιακός κόλπος αποκτά προδευτικά το σηµερινό του σχήµα και η ιζηµατογένεση χαρακτηρίζεται από το σχηµατισµό ενός συνόλου από δέλτα τύπου Gilbert κατά µήκος του νοτίου περιθωρίου και απόθεση τουρβιδιτών στο κέντρο του κόλπου. (Ori, 1989; Doutos & Piper, 1990; Poulimenos et al., 1993; Zelilidis & Kontopoulos 1996; Zelilidis 2000 & 2003). Οι ιζηµατογενείς αποθέσεις του δεύτερου σταδίου χαρακτηρίζουν περιβάλλοντα βαθιάς θάλασσας και απαιτούν µεγάλο χώρο απόθεσης (accommodation space). Ο Ori, (1989) θεωρεί τη πρώτη φάση σχετικά παλαιά και την συσχετίζει µε την διάνοιξη του Αιγαίου στα τέλη Μειοκαίνου. Οι Armijo et al., 1996; Tiberi et al., 2001; Westaway, 2002, υιοθετούν το µοντέλο διάνοιξης του κόλπου σε δύο στάδια προκειµένου να εξηγήσουν τα µορφοτεκτονικά χαρακτηριστηκά της Κορινθιακής τάφρου. Οι Doutsos et al., (1988) πρότειναν ότι η διάνοιξη της τάφρου επεκτείνεται προς τα υτικά µεταξύ Πλειοκαίνου και Τεταρτογενούς. Η πρότασή τους στηρίχθηκε: (1) στην παρατήρηση ότι επί του χερσαίου τµήµατος του νοτίου περιθωρίου, οι Πλειοκαινικές Τεταρτογενείς αποθέσεις απολεπτύνονται προς τα δυτικά όπου και τα Πλειοκαινικά ιζήµατα αποσβένουν, (2) στον υπολογισµό του µέγιστου ποσοστού διαστολής, το οποίο από 50% στον κεντρικό Κορινθιακό µειώνεται σε 20% στην περιοχή του Ρίο και φθάνει το 10% στην τάφρο του Πατραϊκού κόλπου και (3) στην παρατήρηση ότι η τάφρος στενεύει προς τα υτικά και κατ επέκταση στην ίδια διεύθυνση µειώνεται και ο ρυθµός βύθισης. Την προς τα δυτικά επέκταση της τάφρου υποστηρίζουν και οι Le-Pichon (1995), Armijo et al., (1996), εκτιµώντας ότι το αθροιστικό ποσοστό διαστολής κατά µήκος της τάφρου του Κορινθιακού, µειώνεται από ανατολικά προς τα δυτικά. 1.7 Ιζηµατογένεση Το χερσαίο βόρειο περιθώριο του Κορινθιακού κόλπου αποτελείται ως επί το πλείστον, από Μεσοζωικούς ασβεστόλιθους, ενώ το νότιο περιθώριο αποτελείται από Πλειοκαινικές ιζηµατογενείς 14

28 Βιβλιογραφική Ανασκόπηση αποθέσεις θαλάσσιας και λιµνοθαλάσσιας προέλευσης τα οποία υπόκεινται Πλειστοκαινικών ποτάµιων και λιµνοθαλάσσιων αποθέσεων (Keraudren & Sorel; 1987; Doustos et al., 1988; Ori, 1989; Poulimenos et al., 1989; Doustos & Piper, 1990; Seger & Alexander, 1993; Dart et al., 1994; Armijo et al., 1996). Ο πυθµένας της λεκάνης του Κορινθιακού καλύπτεται από ιζήµατα πάχους τουλάχιστον 1000m, µετά-καλάβριας ηλικίας τα οποία συνίστανται από τουρβιδίτες µε παρεµβολές ροών κορηµάτων (debris flows) (Brooks & Ferentinos, 1984; Higgs, 1988). Ο µέσος ρυθµός ιζηµατογένεσης που πρότειναν οι Brooks & Ferentinos, για την περίοδο από τα τέλη του Καλαβρίου έως και σήµερα είναι 1mm/yr. Αντίστοιχα οι Varnavas et al., (1986) υπολόγισαν ότι ο σηµερινός ρυθµός ιζηµατογένεσης κυµαίνεται µεταξύ 0,8 και 2,5 mm/yr. Οι Collier et al., (2000) αναφέρουν ότι η παροχή ιζήµατος στη λεκάνη των Αλκυονίδων, παρουσιάζει ισχυρή εποχιακή διακύµανση, µε αύξηση που ξεπερνά το 60%, στη διάρκεια της τελευταίας παγετώδους περιόδου (OIS2-4) (2,22x10 4 m 3 yr -1, ka) συγκριτικά µε τη προηγούµενη µεσοπαγετώδη περίοδο (OIS5) (1,29x10 4 m 3 a -1, ka). Οι Perissoratis et al., (2000), βασιζόµενοι σε εκτιµήσεις του ιζηµατογενούς φορτίου των ποταµών, προτείνουν ένα µέσο ρυθµό ιζηµατογένεσης της τάξης του 0,25 mm/yr, ενώ οι Papatheodorou et al., (2003), αναφέρουν ρυθµούς της τάξης των 0,4 µε 2,8 mm/yr, αναλύοντας αποθέσεις ερυθράς ιλύος στο κέντρο του Κορινθιακού κόλπου για την περίοδο Τέλος, οι Moretti et al., (2004) υπολογίζουν το µέγιστο µέσο ρυθµό ιζηµατογένεσης τα τελευταία χρόνια, σε 1,8 mm/yr, βασιζόµενοι στην ανάλυση πυρήνων ιζηµάτων µήκους έως και 30 µέτρων (piston cores) από το κέντρο του Κορινθιακού κόλπου. Οι Perissoratis et al., (2000) και Collier et al., (2000), παραθέτουν τα πρώτα αποδεικτικά στοιχεία ότι ο Κορινθιακός κόλπος µεταβαίνει διαδοχικά από θάλασσα σε λίµνη, στη διάρκεια των παγετωδών περιόδων κατά τις οποίες η χαµηλή στάθµη θάλασσας πέφτει κάτω από το οριακό βάθος του στενού του Ρίου Αντιρίου (62 70 m κάτω από το σηµερινό επίπεδο της θάλασσας), µε αποτέλεσµα ο κόλπος να αποµονώνεται από την ανοικτή θάλασσα. Η παραπάνω ιδέα προτάθηκε αρχικά από τους Piper & Panagos, 1979; Richter et al., 1979, και υποστηρίχθηκε στη συνέχεια από ευρήµατα θαλάσσιων και λιµνοθαλάσσιων ιζηµατογενών αποθέσεων, από τους περισσότερους ερευνητές στη περιοχή. Οι ευστατικές µεταβολές της στάθµης της θάλασσας στο Τεταρτογενές σε συνδυασµό µε την δράση των ρηγµάτων του νοτίου περιθωρίου του κόλπου, είχαν ως αποτέλεσµα την ανύψωση και έκθεση στην επιφάνεια, σε υψόµετρο έως και 400 m, διαδοχικών σειρών θαλάσσιων αναβαθµίδων (Keraudren & Sorel, 1987; Doutsos & Piper, 1990; Collier et al., 1992; Armijo et al., 1996; Dia et al., 1997). Η ιζηµατογένεση στον Κορινθιακό κόλπο είχε και έχει ως αποτέλεσµα τον σχηµατισµό παλαιών και σύγχρονων δελταϊκών ριπιδίων τα οποία προελαύνουν προς βορρά από τα νότια περιθώρια του κόλπου. Τα προγενέστερα (Πλειόκαινο - Τεταρτογενές) δελταϊκά ριπίδια βρίσκονται σήµερα ανυψωµένα έως και 1000 µε 1200m πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας στις βόρειες ακτές της Πελοποννήσου (Ori, 1989; Poulimenos et al., 1993; Dart et al., 1994; Zelilidis & Kontopoulos, 1996). Τα δελταϊκά αυτά ριπίδια αναγνωρίστηκαν από τους (Ori, 1989; Doutsos & Piper, 1990; Seger & Alexander, 1993; Dart et 15

29 ιδακτορική ιατριβή al., 1994; Collier & Gawthorpe, 1995) ως τύπου Gilbert (χονδρόκοκκα, τριµερούς γεωµετρίας δελταϊκά ριπίδια κατά τον Gilbert, 1885). Οι Poulimenos et al., (1993) και Zelilidis & Kontopoulos, (1996) αναγνώρισαν στο δυτικό Κορινθιακό κόλπο, έναν καινούργιο υποτύπο των κατηγορίας Gilbert δελταϊκών ριπιδίων, τα τραπεζοειδή δελταϊκά ριπίδια. Τα τραπεζοειδή δελταϊκά ριπίδια, χαρακτηρίζονται από την απουσία του τρίτου και κατώτερου τµήµατος (bottomsets) ενός δελταϊκού ριπιδίου τύπου Gilbert. Ο ιδιαίτερος αυτός τύπος ριπιδίων αποδίδεται από τους ερευνητές στις ιδιαίτερες τεκτονικές συνθήκες που επικρατούσαν στην περιοχή και εµποδίζαν την απόθεση στο κατώτερο τµήµα των ριπιδίων αυτών. Τα σύγχρονα υποθαλάσσια δελταϊκά και αλλουβιακά ριπίδια σχηµατίζονται κατά µήκος των ακτών του νοτίου περιθωρίου του Κορινθιακού κόλπου, στις περιοχές εκβολής των ποταµών (Ferentinos et al., 1988; Seger & Alexander, 1993; Dart et al., 1994; Collier & Gawthorpe, 1995). Ο σχηµατισµός των ριπιδίων τόσο στο παρελθόν όσο και στο παρόν αποδίδεται στις ευνοϊκές συνθήκες που επικρατούν στο Κορινθιακό κόλπο (συνδυασµός έντονου µορφολογικού αναγλύφου και υψηλών ρυθµών παροχής ιζήµατος κατά µήκος των ακτών του κόλπου) (Seger & Alexander, 1993; Collier & Gawthorpe, 1995). Στο κεντρικό Κορινθιακό κόλπο, στις περιπτώσεις όπου τα ποτάµια προεκτείνονται υποθαλάσσια, µέσω χαραδρώσεων που διατέµνουν την κρηπίδα και την κατωφέρεια, σχηµατίζονται άλληλοεπικαλυπτόµενα υποθαλάσσια ριπίδια µε παρενστρώσεις ροών κορηµάτων και τουρβιδιτικών αποθέσεων (Ferentinos et al., 1988). Οι Λυµπέρης κα., (1998), διέκριναν περιβάλλοντα ιζηµατογένεσης εντός του κόλπου τα οποία χαρακτηρίζονται από περιορισµένη προσφορά ιζηµάτων από τη χέρσο. Στον ανατολικό Κορινθιακό κόλπο, εκτεταµένες βαρυτικές µετακινήσεις µαζών τροφοδοτούν µε ίζηµα τα βαθύτερα τµήµατα της λεκάνης, κατακερµατίζοντας παλαιότερες αποθέσεις κατά µήκος του υφαλορίου και της ανώτερης πλαγιάς. Οι βαρυτικές µετακινήσεις µαζών, µεταφέρουν και αποθέτουν τα ιζήµατα αυτά στα βαθύτερα σηµεία του κόλπου (Papatheodorou & Ferentinos, 1993). Οι Heezen et al., (1966), Perissoratis et al., (1984), Varnavas et al., (1986), Ferentinos et al., (1988), Λυκούσης, (1990), Παπαθεοδώρου, Γ., (1990), Papatheodorou & Ferentinos, (1993), Papatheodorou & Ferentinos, (1997), Hasiotis et al., (2002), Papatheodorou et al., (2003) και Moretti et al., (2004) παρουσίασαν αποδείξεις ότι βαρυτικές µετακινήσεις µαζών είναι ιδιαίτερα ενεργές και ότι οι αποθέσεις τους συνιστούν τµήµα των επιφανειακών ιζηµάτων του πυθµένα του Κορινθιακού κόλπου. Το φάσµα των βαρυτικών µετακινήσεων µαζών που αναγνωρίστηκαν περιλαµβάνει, κατολισθήσεις, ροές κορηµάτων, ροές ιλύος, ρευστοποιηµένες ροές, τουρβιδιτικά ρεύµατα (Ferentinos et al., 1988; Papatheodorou & Ferentinos, 1993; Papatheodorou & Ferentinos, 1997; Hasiotis et al., 2002; Papatheodorou et al., 2003). Στη βόρεια Πελοπόννησο, οι Seger & Alexander, (1993) και Zelilidis, (2000), διέκριναν τις λεκάνες απορροής των ποταµών σε διαφορετικούς τύπους, όπου κάθε τύπος αντανακλά την από δυτικά προς τα ανατολικά διαφορετική επίδραση της τεκτονικής, της λιθολογίας του υποβάθρου και του προϋπάρχοντος τοπογραφικού αναγλύφου. Σύµφωνα µε τους Seger & Alexander, (1993), ο σχηµατισµός 16

30 Βιβλιογραφική Ανασκόπηση και οι διαφορές των δελταϊκών ριπιδίων αποδίδεται κύρια στους διαφορετικούς τύπους λεκανών απορροής που τα τροφοδοτούν. Οι Collier & Gawthorpe, (1995) επισήµαναν το πως η τοπογραφία, η διάβρωση, και η διανοµή των ιζηµάτων ελέγχονται από µεγάλα σεισµογόνα κανονικά ρήγµατα. Η διάταξη και ο προσανατολισµός των περιφερειακών κανονικών ρηγµάτων καθορίζουν το µέγεθος της λεκάνης ιζηµατογένεσης και της λεκάνης αποροής. Η λεκάνη απορροής είναι αυτή που παρέχει το κλαστικό υλικό στα κέντρα απόθεσης εντός της λεκάνης ιζηµατογένεσης (Leeder, 1991; Leeder & Jackson, 1993; Collier et al., 1994). Επιπλέον οι Dart et al., (1994) και οι Collier & Gawthorpe, (1995), παρουσίασαν στοιχεία για το πως µεταβολές του επιπέδου της στάθµης της θάλασσας / λίµνης, του κλίµατος, της πηγής τροφοδοσίας σε ίζηµα και η ύπαρξη προγενέστερων λεκανών απορροής (antecedent drainage) επηρεάζουν την ιζηµατογένεση και αφήνουν τα ίχνη τους πάνω στο περίγραµµα των ιζηµατογενών αποθέσεων. Οι Leeder & Jackson, 1993, υπέδειξαν την ιδιαίτερη σηµασία των προγενέστερων διατηρούµενων λεκανών απορροής στο καθορισµό των κύριων θέσεων εισαγωγής ιζηµατογενούς φορτίου στη λεκάνη. Ενώ οι Dufaure, (1975); Seger & Alexander, (1993); Dart et al., (1994); Zelilidis (2000), αναγνώρισαν ποταµούς που τροφοδοτούνται από προγενέστερες διατηρηµένες λεκάνες απορροής και οι οποίοι µε τη σειρά τους τροφοδοτούν σύγχρονα δελταϊκά ριπίδια. Οι ζώνες µεταβίβασης (transfer / relay zones) µε το χαµηλό τοπογραφικό τους ανάγλυφο θεωρείται ότι ευνοούν σε κάποιο βαθµό το σχηµατισµό ριπιδίων καθώς υποβοηθούν την πρόσβαση στον κόλπο λειτουργώντας ως άξονες µεταφοράς ιζηµατογενών φορτίων (Poulimenos et al., 1993; Dart et al., 1994; Collier & Gawthorpe, 1995; Λυµπέρης κ.α., 1998). Τον κύριο έλεγχο στη δηµιουργία αξόνων µεταφοράς ιζηµάτων προς τον κόλπο έχουν οι προγενέστερες διατηρηµένες λεκάνες απορροής και σε µικρότερο βαθµό επηρεάζει η παρουσία ζωνών µετάβασης (transfer zones) (Crossley, 1984; Leeder & Gawthorpe, 1987; Dart et al., 1994). 17

31 ιδακτορική ιατριβή 18

32 2 2. Περιοχή έρευνας Όπως έχει ήδη αναφερθεί την περιοχή έρευνας της παρούσας διατριβής αποτελεί η θαλάσσια λεκάνη του Κορινθιακού κόλπου. Πιο συγκεκριµένα η διατριβή επικεντρώνεται στη µελέτη του θαλάσσιου πυθµένα, έκτασης 2221 km 2, που περικλείεται εντός της περιοχής µε όρια 22 ο 08 Α έως 23 ο 13 Α και 37 ο 56 Β έως 38 ο 28 Β (εικ. 2.1). Ουσιαστικά πρόκειται για το σύνολο του Κορινθιακού κόλπου µε εξαίρεση το τµήµα του κόλπου που εκτείνεται δυτικότερα του κόλπου του Αιγίου και της νήσου Τριζόνια. Το δυτικό αυτό όριο της περιοχής ερευνών καθορίστηκε µε βάση τα διαθέσιµα δεδοµένα σεισµικών γραµµών. Για τις ανάγκες παρουσίασης των αποτελεσµάτων της έρευνας, η περιοχή µελέτης διακρίθηκε σε τρία επιµέρους γεωγραφικά τµήµατα: τον δυτικό τον κεντρικό και τον ανατολικό Κορινθιακό κόλπο. Το εύρος των επιµέρους γεωγραφικών τµηµάτων παρουσιάζεται στο χάρτη της εικόνα 2.1. Με δεδοµένα, (α) την γεωγραφική κάλυψη των διαθέσιµων σεισµικών γραµµών, (β) τον όγκο και τύπο των διαθέσιµων σεισµικών δεδοµένων, (γ) την παρουσία σηµαντικών πηγών κλαστικών ιζηµάτων (ποτάµια και δελταϊκά ριπίδια), (δ) την αυξηµένη σεισµικότητα και (ε) το τρέχων ενδιαφέρον της διεθνούς επιστηµονικής κοινότητας, ο δυτικός Κορινθιακός κόλπος επιλέχθηκε για την λεπτοµερέστερη τεκτονο-ιζηµατολογική ανάλυσή του. Οι θαλάσσιοι-γεωφυσικοί ερευνητικοί πλόες που εκτελέστηκαν στην περιοχή και ο όγκος των δεδοµένων που συλλέχθηκαν παρουσιάζονται αναλυτικά στο επόµενο κεφάλαιο (κεφ. 4). Στα πλαίσια των θαλάσσιων-γεωφυσικών ερευνών, εκτός των δεδοµένων σεισµικής ανάκλασης συλλέχθηκαν και λεπτοµερή βυθοµετρικά δεδοµένα µε πολυδεσµικό ηχοβολιστή τύπου Atlas DS2 Hyrdosweep (multibeam swath bathymetry). Η λεπτοµερής βυθοµετρική αποτύπωση του πυθµένα του Κορινθιακού κόλπου υλοποιήθηκε µετά από τη σχετική επεξεργασία που εκτελέστηκε στο School of Ocean and Earth Sciences and Technology, University of Hawaii (at Manoa), και παρουσιάζεται στο χάρτη της εικόνας 2.2. Η βυθοµετρική αυτή αποτύπωση του πυθµένα, παρουσιάζει µια βαθιά θαλάσσια λεκάνη στο κεντρικό τµήµα του κόλπου η οποία στενεύει και ρηχαίνει προς τα δυτικά, ενώ προς τα ανατολικά περιορίζεται από την µικρότερου βάθους, σχετικά αποµονωµένη, λεκάνη του κόλπου των Αλκυονίδων. Η παρούσα αναλυτική βυθοµετρία επιβεβαιώνει σε µεγάλο βαθµό τις παρατηρήσεις και περιγραφές των προηγούµενων ερευνητών που εκτέλεσαν θαλάσσιες γεωφυσικές έρευνες στη περιοχή (Heezen et al., 1966; Brooks & Ferentinos, 1984, Perissoratis et al., 1984; Ferentinos et al., 1988; Παπαθεοδώρου, 1990; Λυκούσης, 1990; Παπανικολάου κ.α., 1997; Λυµπέρης κ.α., 1998; Perissoratis et al., 2000).

33 ιδακτορική ιατριβή Εικ. 2.1: Σεισµοτεκτονικός χάρτης της περιοχής µελέτης (απόσπασµα από τον σεισµοτεκτονικό χάρτη της Ελλάδος, ΙΓΜΕ, 1989). Επισηµαίνονται τα τρία γεωγραφικά τµήµατα στα οποία χωρίζεται η περιοχή, Α: υτικός Κορινθιακός κόλπος, Β: Κεντρικός Κορινθιακός κόλπος, C: Ανατολικός Κορινθιακός κόλπος.. Fig. 2.1: Seismotectonic map of the study area (section taken from the seismotectonic map of Greece, IGME, 1989). Rectangles show the subdivision of the study area into three geographic sections, A: West Gulf of Corinth, B: Central Gulf of Corinth, C: East Gulf of Corinth. 20

ΡΗΞΙΓΕΝΗΣ ΙΣΤΟΣ, ΚΑΤΟΛΙΣΘΗΤΙΚΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ ΚΑΙ ΧΡΗΣΗ Σ.Γ.Π. ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΛΟΓΗ ΘΕΣΕΩΝ ΓΕΩΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΤΑΛΛΗΛΟΤΗΤΑΣ

ΡΗΞΙΓΕΝΗΣ ΙΣΤΟΣ, ΚΑΤΟΛΙΣΘΗΤΙΚΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ ΚΑΙ ΧΡΗΣΗ Σ.Γ.Π. ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΛΟΓΗ ΘΕΣΕΩΝ ΓΕΩΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΤΑΛΛΗΛΟΤΗΤΑΣ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΓΕΩΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΤΟΜΕΑΣ ΔΥΝΑΜΙΚΗΣ ΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗΣ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΡΗΞΙΓΕΝΗΣ ΙΣΤΟΣ, ΚΑΤΟΛΙΣΘΗΤΙΚΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ ΚΑΙ ΧΡΗΣΗ

Διαβάστε περισσότερα

Τ Ε Τ Α Ρ Τ Ο Γ Ε Ν Η Σ Ε Ξ Ε Λ Ι Ξ Η Τ Ο Υ Α Ν Α Τ Ο Λ Ι Κ Ο Υ Κ Ο Ρ Ι Ν Θ Ι Α Κ Ο Υ Κ Ο Λ Π Ο Υ

Τ Ε Τ Α Ρ Τ Ο Γ Ε Ν Η Σ Ε Ξ Ε Λ Ι Ξ Η Τ Ο Υ Α Ν Α Τ Ο Λ Ι Κ Ο Υ Κ Ο Ρ Ι Ν Θ Ι Α Κ Ο Υ Κ Ο Λ Π Ο Υ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ ΤΜΗΜΑ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΤΟΜΕΑΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΘΑΛΑΣΣΙΑΣ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ & ΓΕΩΔΥΝΑΜΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΘΑΛΑΣΣΙΑΣ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ & ΦΥΣΙΚΗΣ ΩΚΕΑΝΟΓΡΑΦΙΑΣ Τ Ε Τ Α Ρ Τ Ο Γ Ε Ν Η Σ Ε Ξ Ε Λ Ι Ξ Η Τ Ο Υ Α Ν Α Τ Ο Λ Ι Κ

Διαβάστε περισσότερα

Ευρασιατική, Αφρικανική και Αραβική

Ευρασιατική, Αφρικανική και Αραβική Έχει διαπιστωθεί διεθνώς ότι τα περιθώρια τεκτονικών πλακών σε ηπειρωτικές περιοχές είναι πολύ ευρύτερα από τις ωκεάνιες (Ευρασία: π.χ. Ελλάδα, Κίνα), αναφορικά με την κατανομή των σεισμικών εστιών. Στην

Διαβάστε περισσότερα

ΒΕΖΥΡΙΑΝΟΥ ΙΩΑΝΝΑ Α.Μ. 08010

ΒΕΖΥΡΙΑΝΟΥ ΙΩΑΝΝΑ Α.Μ. 08010 ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ ΣΧΟΛΗ ΘΕΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΕΞΕΛΙΞΗ ΓΕΩΜΟΡΦΩΝ ΤΥΠΟΥ BADLANDS ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΟΥ ΔΕΡΒΕΝΙΟΥ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΚΟΡΙΝΘΙΑΚΗ ΤΑΦΡΟΣ (Β. ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ ΕΛΛΑΔΑ) ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ: ΣΤΑΜΑΤΟΠΟΥΛΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΑΛΛΗΛΕΠΙ ΡΑΣΗ ΡΗΓΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΣΕΙΣΜΙΚΗ ΕΠΙΚΙΝ ΥΝΟΤΗΤΑ ΣΤΟΝ ΑΝΑΤΟΛΙΚΟ ΚΟΡΙΝΘΙΑΚΟ

ΑΛΛΗΛΕΠΙ ΡΑΣΗ ΡΗΓΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΣΕΙΣΜΙΚΗ ΕΠΙΚΙΝ ΥΝΟΤΗΤΑ ΣΤΟΝ ΑΝΑΤΟΛΙΚΟ ΚΟΡΙΝΘΙΑΚΟ ΑΛΛΗΛΕΠΙ ΡΑΣΗ ΡΗΓΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΣΕΙΣΜΙΚΗ ΕΠΙΚΙΝ ΥΝΟΤΗΤΑ ΣΤΟΝ ΑΝΑΤΟΛΙΚΟ ΚΟΡΙΝΘΙΑΚΟ ii Εξεταστική Επιτροπή Τριµελής Συµβουλευτική επιτροπή: Κουκουβέλας Ιωάννης, Αναπληρωτής Καθηγητής, Τµήµα Γεωλογίας, Πανεπιστήµιο

Διαβάστε περισσότερα

ρ. Ε. Λυκούδη Αθήνα 2005 ΩΚΕΑΝΟΙ Ωκεανοί Ωκεάνιες λεκάνες

ρ. Ε. Λυκούδη Αθήνα 2005 ΩΚΕΑΝΟΙ Ωκεανοί Ωκεάνιες λεκάνες ρ. Ε. Λυκούδη Αθήνα 2005 ΩΚΕΑΝΟΙ Ωκεανοί Ωκεάνιες λεκάνες Ωκεανοί Το νερό καλύπτει τα δύο τρίτα της γης και το 97% όλου του κόσµου υ και είναι κατοικία εκατοµµυρίων γοητευτικών πλασµάτων. Οι ωκεανοί δηµιουργήθηκαν

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΠΕΔΙΟΥ ΤΩΝ ΤΑΣΕΩΝ

ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΠΕΔΙΟΥ ΤΩΝ ΤΑΣΕΩΝ ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΠΕΔΙΟΥ ΤΩΝ ΤΑΣΕΩΝ Εισαγωγή: Η σεισμικότητα μιας περιοχής χρησιμοποιείται συχνά για την εξαγωγή συμπερασμάτων σχετικών με τις τεκτονικές διαδικασίες που λαμβάνουν χώρα εκεί. Από τα τέλη του

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΙΧΝΕΥΣΗ ΠΡΟΔΡΟΜΩΝ ΣΕΙΣΜΙΚΩΝ ΦΑΙΝΟΜΕΝΩΝ ΕΥΡΥΤΕΡΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΚΕΦΑΛΛΗΝΙΑΣ

ΑΝΙΧΝΕΥΣΗ ΠΡΟΔΡΟΜΩΝ ΣΕΙΣΜΙΚΩΝ ΦΑΙΝΟΜΕΝΩΝ ΕΥΡΥΤΕΡΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΚΕΦΑΛΛΗΝΙΑΣ ΑΝΙΧΝΕΥΣΗ ΠΡΟΔΡΟΜΩΝ ΣΕΙΣΜΙΚΩΝ ΦΑΙΝΟΜΕΝΩΝ ΕΥΡΥΤΕΡΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΚΕΦΑΛΛΗΝΙΑΣ Επιστημονικός Υπεύθυνος: Καθηγητής Νικ. Δελήμπασης Τομέας Γεωφυσικής Γεωθερμίας Πανεπιστημίου Αθηνών Η έρευνα για την ανίχνευση τυχόν

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΤΟΞΟ. Γεωλογική εξέλιξη της Ελλάδας Το Ελληνικό τόξο

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΤΟΞΟ. Γεωλογική εξέλιξη της Ελλάδας Το Ελληνικό τόξο ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΤΟΞΟ Γεωλογική εξέλιξη της Ελλάδας Το Ελληνικό τόξο ρ. Ε. Λυκούδη Αθήνα 2005 Γεωλογική εξέλιξη της Ελλάδας Ο Ελλαδικός χώρος µε την ευρεία γεωγραφική έννοια του όρου, έχει µια σύνθετη γεωλογικοτεκτονική

Διαβάστε περισσότερα

2. ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ ΤΗΣ Υ ΡΟΣΦΑΙΡΑΣ

2. ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ ΤΗΣ Υ ΡΟΣΦΑΙΡΑΣ 2. ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ ΤΗΣ Υ ΡΟΣΦΑΙΡΑΣ 2.1 Ωκεανοί και Θάλασσες. Σύµφωνα µε τη ιεθνή Υδρογραφική Υπηρεσία (International Hydrographic Bureau, 1953) ως το 1999 θεωρούντο µόνο τρεις ωκεανοί: Ο Ατλαντικός, ο Ειρηνικός

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΡΟΣ 1 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. 1. Γεωλογείν περί Σεισμών...3. 2. Λιθοσφαιρικές πλάκες στον Ελληνικό χώρο... 15. 3. Κλάδοι της Γεωλογίας των σεισμών...

ΜΕΡΟΣ 1 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. 1. Γεωλογείν περί Σεισμών...3. 2. Λιθοσφαιρικές πλάκες στον Ελληνικό χώρο... 15. 3. Κλάδοι της Γεωλογίας των σεισμών... ΜΕΡΟΣ 1 1. Γεωλογείν περί Σεισμών....................................3 1.1. Σεισμοί και Γεωλογία....................................................3 1.2. Γιατί μελετάμε τους σεισμούς...........................................

Διαβάστε περισσότερα

0,5 1,1 2,2 4,5 20,8 8,5 3,1 6,0 14,9 22,5 15,0 0,9

0,5 1,1 2,2 4,5 20,8 8,5 3,1 6,0 14,9 22,5 15,0 0,9 ΩΚΕΑΝΟΓΡΑΦΙΑ E ΕΞΑΜΗΝΟ Ακαδημαϊκό Έτος 2016-2017 ΥΠΟΘΑΛΑΣΣΙΑ ΓΕΩΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ (Ο ΩΚΕΑΝΙΟΣ ΠΥΘΜΕΝΑΣ) Βασίλης ΚΑΨΙΜΑΛΗΣ Γεωλόγος-Ωκεανογράφος Κύριος Ερευνητής, ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε. Τηλ. Γραφείου: 22910 76378 Κιν.: 6944

Διαβάστε περισσότερα

Η δομή των πετρωμάτων ως παράγοντας ελέγχου του αναγλύφου

Η δομή των πετρωμάτων ως παράγοντας ελέγχου του αναγλύφου Κεφάλαιο 11 ο : Η ΔΟΜΗ ΤΩΝ ΠΕΤΡΩΜΑΤΩΝ Η δομή των πετρωμάτων ως παράγοντας ελέγχου του αναγλύφου Στο κεφάλαιο αυτό θα ασχοληθούμε με τις δευτερογενείς μορφές του αναγλύφου που προκύπτουν από τη δράση της

Διαβάστε περισσότερα

2. ΓΕΩΛΟΓΙΑ - ΝΕΟΤΕΚΤΟΝΙΚΗ

2. ΓΕΩΛΟΓΙΑ - ΝΕΟΤΕΚΤΟΝΙΚΗ 2. 2.1 ΓΕΩΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΕΥΡΥΤΕΡΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ Στο κεφάλαιο αυτό παρουσιάζεται συνοπτικά το Γεωλογικό-Σεισμοτεκτονικό περιβάλλον της ευρύτερης περιοχής του Π.Σ. Βόλου - Ν.Ιωνίας. Η ευρύτερη περιοχή της πόλης του

Διαβάστε περισσότερα

Συσχέτιση Νεοτεκτονικών αμώυ και Σεισμικότητας στην Ευρύτερη Περιοχή ταυ Κορινθιακού Κόλπου (Κεντρική Ελλάδα).

Συσχέτιση Νεοτεκτονικών αμώυ και Σεισμικότητας στην Ευρύτερη Περιοχή ταυ Κορινθιακού Κόλπου (Κεντρική Ελλάδα). Συσχέτιση Νεοτεκτονικών αμώυ και Σεισμικότητας στην Ευρύτερη Περιοχή ταυ Κορινθιακού Κόλπου (Κεντρική Ελλάδα). Περίληψη Η περιοχή μελέτης της παρούσας διατριβής περιλαμβάνει το βόρειο τμήμα της ευρύτερης

Διαβάστε περισσότερα

Μηχανισμοί γένεσης σεισμών

Μηχανισμοί γένεσης σεισμών Μηχανισμοί γένεσης σεισμών Μέθοδοι προσδιορισμού ρ και σύνδεσή τους με σεισμοτεκτονικά μοντέλα στον Ελληνικό χώρο. Κεφ.10 http://seismo.geology.upatras.gr/seismology/ gy p g gy Σώκος Ευθύμιος Λέκτορας

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΩΦΥΣΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ SUBDUCTION ZONES ΖΩΝΕΣ ΚΑΤΑΔΥΣΗΣ ΚΟΥΡΟΥΚΛΑΣ ΧΡΗΣΤΟΣ

ΓΕΩΦΥΣΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ SUBDUCTION ZONES ΖΩΝΕΣ ΚΑΤΑΔΥΣΗΣ ΚΟΥΡΟΥΚΛΑΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΓΕΩΦΥΣΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ SUBDUCTION ZONES ΖΩΝΕΣ ΚΑΤΑΔΥΣΗΣ ΚΟΥΡΟΥΚΛΑΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΔΟΜΗ ΤΗΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΖΩΝΕΣ ΚΑΤΑΔΥΣΗΣ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΗ ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΤΟΥΣ ΑΝΑ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ ΚΑΙ ΓΕΩΔΥΝΑΜΙΚΗ ΤΩΝ ΖΩΝΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

ΧΑΡΟΚΟΠΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ

ΧΑΡΟΚΟΠΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΧΑΡΟΚΟΠΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ Τµήµα Γεωγραφίας Πρόγραµµα Μεταπτυχιακών Σπουδών «Εφαρµοσµένη Γεωγραφία και ιαχείριση του Χώρου» Κατεύθυνση: ιαχείριση Φυσικών και Ανθρωπογενών Καταστροφών Η εδαφική παραµόρφωση

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ 1 ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΜΑΘΗΜΑ Να γνωρίζεις τις έννοιες γεωγραφικό πλάτος, γεωγραφικό μήκος και πως αυτές εκφράζονται

ΜΑΘΗΜΑ 1 ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΜΑΘΗΜΑ Να γνωρίζεις τις έννοιες γεωγραφικό πλάτος, γεωγραφικό μήκος και πως αυτές εκφράζονται ΜΑΘΗΜΑ 1 Π. Γ Κ Ι Ν Η Σ 1. Να γνωρίζεις τις έννοιες γεωγραφικό πλάτος, γεωγραφικό μήκος και πως αυτές εκφράζονται 2. Να μπορείς να δώσεις την σχετική γεωγραφική θέση ενός τόπου χρησιμοποιώντας τους όρους

Διαβάστε περισσότερα

Φαινόµενα ρευστοποίησης εδαφών στον Ελληνικό χώρο Κεφάλαιο 1

Φαινόµενα ρευστοποίησης εδαφών στον Ελληνικό χώρο Κεφάλαιο 1 1 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1.1 Εισαγωγικό σηµείωµα Η προκαλούµενη, κατά τη διάδοση των σεισµικών κυµάτων, εφαρµογή κυκλικών διατµητικών τάσεων οδηγεί τους κορεσµένους χαλαρούς αµµώδεις σχηµατισµούς σε συµπύκνωση.

Διαβάστε περισσότερα

Τμήμα Γεωγραφίας, Ζ Εξάμηνο σπουδών Αθήνα, 2017

Τμήμα Γεωγραφίας, Ζ Εξάμηνο σπουδών Αθήνα, 2017 Ιωάννης Μ. Τσόδουλος Δρ. Γεωλόγος Τμήμα Γεωγραφίας, Ζ Εξάμηνο σπουδών Αθήνα, 2017 Αλλουβιακά ριπίδια (alluvial fans) Είναι γεωμορφές αποθέσεις, σχήματος βεντάλιας ή κώνου που σχηματίζονται, συνήθως, όταν

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙ ΥΔΡΙΤΕΣ ΚΑΙ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥΣ ΩΣ ΚΑΥΣΙΜΗ ΥΛΗ ΤΟΥ ΜΕΛΛΟΝΤΟΣ. ΤΟ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ANAXIMANDER. Από Δρ. Κωνσταντίνο Περισοράτη

ΟΙ ΥΔΡΙΤΕΣ ΚΑΙ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥΣ ΩΣ ΚΑΥΣΙΜΗ ΥΛΗ ΤΟΥ ΜΕΛΛΟΝΤΟΣ. ΤΟ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ANAXIMANDER. Από Δρ. Κωνσταντίνο Περισοράτη ΟΙ ΥΔΡΙΤΕΣ ΚΑΙ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥΣ ΩΣ ΚΑΥΣΙΜΗ ΥΛΗ ΤΟΥ ΜΕΛΛΟΝΤΟΣ. ΤΟ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ANAXIMANDER Από Δρ. Κωνσταντίνο Περισοράτη Οι υδρίτες (εικ. 1) είναι χημικές ενώσεις που ανήκουν στους κλειθρίτες, δηλαδή

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΛΕΤΗ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗΣ Υ ΑΤΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΤΟΥ ΗΜΟΥ ΤΕΜΕΝΟΥΣ ΚΑΙ ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΤΑΜΙΕΥΤΗΡΩΝ ΕΠΙ ΤΟΥ ΧΕΙΜΑΡΟΥ ΙΑΚΟΝΙΑΡΗ

ΜΕΛΕΤΗ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗΣ Υ ΑΤΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΤΟΥ ΗΜΟΥ ΤΕΜΕΝΟΥΣ ΚΑΙ ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΤΑΜΙΕΥΤΗΡΩΝ ΕΠΙ ΤΟΥ ΧΕΙΜΑΡΟΥ ΙΑΚΟΝΙΑΡΗ Ο.ΑΝ.Α.Κ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΚΡΗΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗΣ Υ ΑΤΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΤΟΥ ΗΜΟΥ ΤΕΜΕΝΟΥΣ ΚΑΙ ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΤΑΜΙΕΥΤΗΡΩΝ ΕΠΙ ΤΟΥ ΧΕΙΜΑΡΟΥ ΙΑΚΟΝΙΑΡΗ Σ.Ν. ΠΑΡΙΤΣΗΣ ΗΡΑΚΛΕΙΟ ΙΟΥΝΙΟΣ 2001

Διαβάστε περισσότερα

Επιβλέπων καθηγητής: Ευθύμιος Λέκκας

Επιβλέπων καθηγητής: Ευθύμιος Λέκκας ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΘΕΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΓΕΩΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Πτυχιακή Εργασία ΓΕΩΛΟΓΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΘΕΜΕΛΙΩΣΗΣ ΓΕΦΥΡΑΣ ΡΙΟΥ-ΑΝΤΙΡΡΙΟΥ (ΧΑΡΙΛΑΟΣ ΤΡΙΚΟΥΠΗΣ) Επιμέλεια

Διαβάστε περισσότερα

Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΗΣ ΣΕΙΣΜΙΚΗΣ ΑΝΑΚΛΑΣΗΣ ΣΤΗΝ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΚΟΙΤΑΣΜΑΤΩΝ Υ ΡΟΓΟΝΑΝΘΡΑΚΩΝ

Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΗΣ ΣΕΙΣΜΙΚΗΣ ΑΝΑΚΛΑΣΗΣ ΣΤΗΝ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΚΟΙΤΑΣΜΑΤΩΝ Υ ΡΟΓΟΝΑΝΘΡΑΚΩΝ Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΗΣ ΣΕΙΣΜΙΚΗΣ ΑΝΑΚΛΑΣΗΣ ΣΤΗΝ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΚΟΙΤΑΣΜΑΤΩΝ Υ ΡΟΓΟΝΑΝΘΡΑΚΩΝ Αντώνης Βαφείδης Εργαστήριο Εφαρµοσµένης Γεωφυσικής Τµήµα Μηχανικών Ορυκτών Πόρων, Πολυτεχνείο Κρήτης Χανιά. Μέλος της Εθνικής

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΗΣ ΔΙΑΤΡΙΒΗΣ (1) ΜΕ ΤΙΤΛΟ: «Γεωμετρία της παραμόρφωσης και κινηματική ανάλυση της Μεσοελληνικής Αύλακας»

ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΗΣ ΔΙΑΤΡΙΒΗΣ (1) ΜΕ ΤΙΤΛΟ: «Γεωμετρία της παραμόρφωσης και κινηματική ανάλυση της Μεσοελληνικής Αύλακας» ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΗΣ ΔΙΑΤΡΙΒΗΣ (1) ΜΕ ΤΙΤΛΟ: «Γεωμετρία της παραμόρφωσης και κινηματική ανάλυση της Μεσοελληνικής Αύλακας» Η Μεσοελληνική Αύλακα (ΜΑ) είναι μία λεκάνη που εκτείνεται στη Βόρεια Ελλάδα

Διαβάστε περισσότερα

ΠΟΤΑΜΙΑ ΓΕΩΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ

ΠΟΤΑΜΙΑ ΓΕΩΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ ΠΟΤΑΜΙΑ ΓΕΩΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ 2 η ΕΝΟΤΗΤΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΩΝ ΑΣΚΗΣΕΩΝ Εκτίμηση ποτάμιας διάβρωσης Σκοπός της εργασίας: Να εκτιμηθεί ποσοτικά η ποτάμια διάβρωση κατά μήκος οκτώ χειμάρρων στη βόρεια Πελοπόννησο. Να βρεθεί

Διαβάστε περισσότερα

iv. Παράκτια Γεωμορφολογία

iv. Παράκτια Γεωμορφολογία iv. Παράκτια Γεωμορφολογία Η παράκτια ζώνη περιλαμβάνει, τόσο το υποθαλάσσιο τμήμα της ακτής, μέχρι το βάθος όπου τα ιζήματα υπόκεινται σε περιορισμένη μεταφορά εξαιτίας της δράσης των κυμάτων, όσο και

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ ΙΖΗΜΑΤΟΓΕΝΝΕΣΗΣ ΣΤΟΝ ΔΥΤΙΚΟ ΚΟΡΙΝΘΙΑΚΟ ΚΟΛΠΟ

ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ ΙΖΗΜΑΤΟΓΕΝΝΕΣΗΣ ΣΤΟΝ ΔΥΤΙΚΟ ΚΟΡΙΝΘΙΑΚΟ ΚΟΛΠΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ ΤΜΗΜΑ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΘΑΛΑΣΣΙΑΣ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΗΣ ΩΚΕΑΝΟΓΡΑΦΙΑΣ ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ ΙΖΗΜΑΤΟΓΕΝΝΕΣΗΣ ΣΤΟΝ ΔΥΤΙΚΟ ΚΟΡΙΝΘΙΑΚΟ ΚΟΛΠΟ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΕΙΔΙΚΕΥΣΗΣ Σεργίου Σπυρίδων

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΩΛΟΓΙΑ ΕΛΛΑΔΟΣ. Ενότητα 6: Η Μεσοελληνική Αύλακα. Ιωάννης Κουκουβέλας, Καθηγητής Σχολή Θετικών Επιστημών Τμήμα Γεωλογίας

ΓΕΩΛΟΓΙΑ ΕΛΛΑΔΟΣ. Ενότητα 6: Η Μεσοελληνική Αύλακα. Ιωάννης Κουκουβέλας, Καθηγητής Σχολή Θετικών Επιστημών Τμήμα Γεωλογίας ΓΕΩΛΟΓΙΑ ΕΛΛΑΔΟΣ Ενότητα 6: Η Μεσοελληνική Αύλακα Ιωάννης Κουκουβέλας, Καθηγητής Σχολή Θετικών Επιστημών Τμήμα Γεωλογίας Άδειες Χρήσης Το παρόν υλικό διατίθεται με τους όρους της άδειας χρήσης Creative

Διαβάστε περισσότερα

Ενεργά ρήγµατα. Ειδικότερα θέµατα: Ο σεισµός ως φυσικό φαινόµενο. Ενεργά ρήγµατα στον Ελλαδικό χώρο και παρακολούθηση σεισµικής δραστηριότητας.

Ενεργά ρήγµατα. Ειδικότερα θέµατα: Ο σεισµός ως φυσικό φαινόµενο. Ενεργά ρήγµατα στον Ελλαδικό χώρο και παρακολούθηση σεισµικής δραστηριότητας. Ενεργά ρήγµατα. Ειδικότερα θέµατα: Ο σεισµός ως φυσικό φαινόµενο. Ενεργά ρήγµατα στον Ελλαδικό χώρο και παρακολούθηση σεισµικής δραστηριότητας. Σκοποί του προγράµµατος είναι η εξοικείωση µε το φαινόµενο

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΘΟΔΟΙ ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΥ ΓΕΝΕΣΗΣ ΤΩΝ ΣΕΙΣΜΩΝ

ΜΕΘΟΔΟΙ ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΥ ΓΕΝΕΣΗΣ ΤΩΝ ΣΕΙΣΜΩΝ ΜΕΘΟΔΟΙ ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΥ ΓΕΝΕΣΗΣ ΤΩΝ ΣΕΙΣΜΩΝ Η μέθοδος των πρώτων αποκλίσεων των επιμήκων κυμάτων sin i = υ V υ : ταχύτητα του κύματος στην εστία V: μέγιστη αποκτηθείσα ταχύτητα Μέθοδος της προβολής

Διαβάστε περισσότερα

ΣΕΙΣΜΟΣ ΛΗΜΝΟΥ-ΣΑΜΟΘΡΑΚΗΣ 24/05/2014

ΣΕΙΣΜΟΣ ΛΗΜΝΟΥ-ΣΑΜΟΘΡΑΚΗΣ 24/05/2014 ΣΕΙΣΜΟΣ ΛΗΜΝΟΥ-ΣΑΜΟΘΡΑΚΗΣ 24/05/2014 Στις 09:25 UTC (12:25 ώρα Ελλάδας) της 24/5/2014 εκδηλώθηκε ισχυρή σεισμική δόνηση μεγέθους 6,3 βαθμών στο θαλάσσιο χώρο μεταξύ Σαμοθράκης και Λήμνου. Την δόνηση ακολούθησε

Διαβάστε περισσότερα

Γεωθερμική έρευνα - Ερευνητικές διαδικασίες

Γεωθερμική έρευνα - Ερευνητικές διαδικασίες Γεωθερμική έρευνα - Ερευνητικές διαδικασίες Tεχνικο οικονομικοί παράγοντες για την αξιολόγηση της οικονομικότητας των γεωθερμικών χρήσεων και της «αξίας» του ενεργειακού προϊόντος: η θερμοκρασία, η παροχή

Διαβάστε περισσότερα

Αυλακογένεση Γένεση και εξέλιξη ενός µανδυακού µανιταριού, δηµιουργώντας τριπλά σηµεία συνάντησης

Αυλακογένεση Γένεση και εξέλιξη ενός µανδυακού µανιταριού, δηµιουργώντας τριπλά σηµεία συνάντησης Αυλακογένεση Αυλακογένεση Γένεση και εξέλιξη ενός µανδυακού µανιταριού, δηµιουργώντας τριπλά σηµεία συνάντησης Α: άνοδος µανδυακού µανιταριού που συνδέεται µε ηφαιστειότητα Β: δηµιουργία ραχών RRR C: εξέλιξη

Διαβάστε περισσότερα

ΙΖΗΜΑΤΟΓΕΝΗ ΠΕΤΡΩΜΑΤΑ

ΙΖΗΜΑΤΟΓΕΝΗ ΠΕΤΡΩΜΑΤΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΓΕΩΛΟΓΙΑ Η εφαρμογή των γεωλογικών πληροφοριών σε ολόκληρο το φάσμα της αλληλεπίδρασης μεταξύ των ανθρώπων και του φυσικού τους περιβάλλοντος Η περιβαλλοντική γεωλογία είναι εφαρμοσμένη

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΩ ΥΝΑΜΙΚΗ. Φυσική της Λιθόσφαιρας Κεφάλαιο 7. Καθ. Αναστασία Κυρατζή. Κυρατζή Α. "Φυσική της Λιθόσφαιρας"

ΓΕΩ ΥΝΑΜΙΚΗ. Φυσική της Λιθόσφαιρας Κεφάλαιο 7. Καθ. Αναστασία Κυρατζή. Κυρατζή Α. Φυσική της Λιθόσφαιρας ΓΕΩ ΥΝΑΜΙΚΗ Φυσική της Λιθόσφαιρας Κεφάλαιο 7 Καθ. Αναστασία Κυρατζή Κυρατζή Α. "Φυσική της Λιθόσφαιρας" 1 Ανασκόπηση Υπόθεση της Μετάθεσης των ηπείρων Wegener 1912 Υπόθεση της Επέκτασης του θαλάσσιου

Διαβάστε περισσότερα

Παλαιογεωγραφική εξέλιξη της Νισύρου.

Παλαιογεωγραφική εξέλιξη της Νισύρου. Παλαιογεωγραφική εξέλιξη της Νισύρου. Δρ. Παρασκευή Νομικού Λέκτωρ Ωκεανογραφίας Τμήμα Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος Εθνικό & Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Η ηφαιστειακή εξέλιξη της Νισύρου άρχισε

Διαβάστε περισσότερα

Βασικές μέθοδοι στρωματογραφίας

Βασικές μέθοδοι στρωματογραφίας Βασικές μέθοδοι στρωματογραφίας ΛΙΘΟΣΤΡΩΜΑΤΟΓΡΑΦΙΑ ΒΙΟΣΤΡΩΜΑΤΟΓΡΑΦΙΑ ΧΡΟΝΟΣΤΡΩΜΑΤΟΓΡΑΦΙΑ Μαγνητοστρωματογραφία Σεισμική στρωματογραφία ΣΥΣΧΕΤΙΣΜΟΣ Παραλληλισμός στρωμάτων από περιοχή σε περιοχή με στόχο

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΚΗ ΧΗΜΙΚΗ ΓΕΩΛΟΓΙΚΗ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗ

ΦΥΣΙΚΗ ΧΗΜΙΚΗ ΓΕΩΛΟΓΙΚΗ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗ ΦΥΣΙΚΗ ΩΚΕΑΝΟΓΡΑΦΙΑ Αρχές και έννοιες της Ωκεανογραφίας, με ιδιαίτερη έμφαση στις φυσικές διεργασίες των ωκεάνιων συστημάτων. Φυσικές ιδιότητες και οι φυσικές παράμετροι του θαλασσινού νερού, και χωροχρονικές

Διαβάστε περισσότερα

Ποτάµια ράση ΠΟΤΑΜΙΑ ΓΕΩΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ. Ποτάµια ιάβρωση. Ποτάµια Μεταφορά. Ποτάµια Απόθεση. Βασικό επίπεδο

Ποτάµια ράση ΠΟΤΑΜΙΑ ΓΕΩΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ. Ποτάµια ιάβρωση. Ποτάµια Μεταφορά. Ποτάµια Απόθεση. Βασικό επίπεδο ΠΟΤΑΜΙΑ ΓΕΩΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ Η µορφολογία του επιφανειακού αναγλύφου που έχει δηµιουργηθεί από δράση του τρεχούµενου νερού ονοµάζεται ποτάµια µορφολογία. Οι διεργασίες δηµιουργίας της ονοµάζονται ποτάµιες διεργασίες

Διαβάστε περισσότερα

Φυσικό Περιβάλλον ΦΥΣΙΚΗ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ

Φυσικό Περιβάλλον ΦΥΣΙΚΗ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ Κεφάλαιο 1 ο : Εισαγωγή ΦΥΣΙΚΗ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ Φυσική Γεωγραφία ονοµάζουµε την επιστήµη που µελετά το σύνολο των φυσικών διεργασιών που συµβαίνουν στην επιφάνεια της γης και διαµορφώνουν τις φυσικές ιδιότητες

Διαβάστε περισσότερα

Χαρτογράφηση Δείκτη Παράκτιας Τρωτότητας

Χαρτογράφηση Δείκτη Παράκτιας Τρωτότητας Χαρτογράφηση Δείκτη Παράκτιας Τρωτότητας Μάθημα: Εφαρμογές Γεωπληροφορικής στη Διαχείριση Καταστροφών ΜΠΣ, Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο, Τμήμα Γεωγραφίας Χαλκιάς Χρίστος, Αν. Καθηγητής, Αντιγόνη Φάκα Δρ. Τμήματος

Διαβάστε περισσότερα

Κατεύθυνση:«Τεχνικής Γεωλογία και Περιβαλλοντική Υδρογεωλογία»

Κατεύθυνση:«Τεχνικής Γεωλογία και Περιβαλλοντική Υδρογεωλογία» ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ: «ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΓΕΩΛΟΓΙΑ» Κατεύθυνση:«Τεχνικής Γεωλογία και Περιβαλλοντική Υδρογεωλογία» Βασικά εργαλεία Τεχνικής Γεωλογίας και Υδρογεωλογίας Επικ. Καθηγ. Μαρίνος

Διαβάστε περισσότερα

Αυλακογένεση. Ιδανικές συνθήκες: ένα μανδυακό μανιτάρι κινείται κατακόρυφα σε όλους τους βραχίονες (ράχες).

Αυλακογένεση. Ιδανικές συνθήκες: ένα μανδυακό μανιτάρι κινείται κατακόρυφα σε όλους τους βραχίονες (ράχες). Αυλακογένεση Αυλακογένεση Γένεση αύλακας Δημιουργία τάφρου, οριοθετημένης από ρήγματα μεγάλου μήκους και μεγάλης κλίσης Θεωρείται ότι είναι το αποτέλεσμα της εξέλιξης ενός τριπλού σημείου Τ-Τ-Τ ή Τ-Τ-F

Διαβάστε περισσότερα

Η ΣΤΑΘΜΗ ΤΗΣ ΘΑΛΑΣΣΑΣ ΧΘΕΣ, ΣΗΜΕΡΑ, ΑΥΡΙΟ

Η ΣΤΑΘΜΗ ΤΗΣ ΘΑΛΑΣΣΑΣ ΧΘΕΣ, ΣΗΜΕΡΑ, ΑΥΡΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΣΠΗΛΑΙΟΛΟΠΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Σίνα 32, Αθήνα 106 72, τηλ.210-3617824, φαξ 210-3643476, e- mails: ellspe@otenet.gr & info@speleologicalsociety.gr website: www.speleologicalsociety.gr ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

Διαβάστε περισσότερα

Επιπτώσεις αποθέσεων φερτών υλικών σε ταµιευτήρες

Επιπτώσεις αποθέσεων φερτών υλικών σε ταµιευτήρες 6ο Πανελλήνιο Γεωγραφικό Συνέδριο της Ελληνικής Γεωγραφικής Εταιρείας, Θεσσαλονίκη, 3-6 Οκτωβρίου 2002 Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΩΝ ΑΠΟΘΕΣΕΩΝ ΦΕΡΤΩΝ ΥΛΙΚΩΝ ΣΕ ΤΑΜΙΕΥΤΗΡΕΣ ΩΣ ΥΝΑΜΙΚΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ: ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΣΤΟΝ ΤΑΜΙΕΥΤΗΡΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΓΕΩΛΟΓΙΚΩΝ & ΜΕΤΑΛΛΕΥΤΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ

ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΓΕΩΛΟΓΙΚΩΝ & ΜΕΤΑΛΛΕΥΤΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ 1 ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΓΕΩΛΟΓΙΚΩΝ & ΜΕΤΑΛΛΕΥΤΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ ΠΙΘΑΝΑ ΑΙΤΙΑ ΤΩΝ ΠΑΡΑΤΗΡΟΥΜΕΝΩΝ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΩΝ ΣΤΟ ΠΑΛΑΙΟΚΑΣΤΡΟ ΝΙΣΥΡΟΥ ΠΡΟ ΡΟΜΗ ΓΕΩΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ Από Γ. Ε. Βουγιουκαλάκη Αθήνα, Άυγουστος 2003 2 Πιθανά αίτια

Διαβάστε περισσότερα

E HNIKO A NOIKTO ANE I THMIO Ï Ó ÙË Ë. fiìô. ÂÒÚÁÈÔ ºÂÚÂÓÙ ÓÔ ı Ó ÛÈÔ ÂÔ ÒÚÔ ÂÒÚÁÈÔ apple ıâô ÒÚÔ. À ÚfiÛÊ ÈÚ

E HNIKO A NOIKTO ANE I THMIO Ï Ó ÙË Ë. fiìô. ÂÒÚÁÈÔ ºÂÚÂÓÙ ÓÔ ı Ó ÛÈÔ ÂÔ ÒÚÔ ÂÒÚÁÈÔ apple ıâô ÒÚÔ. À ÚfiÛÊ ÈÚ E HNIKO A NOIKTO ANE I THMIO Ï Ó ÙË Ë fiìô µ' ' ÂÒÚÁÈÔ ºÂÚÂÓÙ ÓÔ ı Ó ÛÈÔ ÂÔ ÒÚÔ ÂÒÚÁÈÔ apple ıâô ÒÚÔ À ÚfiÛÊ ÈÚ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ Σχολή Θετικών Επιστηµών και Τεχνολογίας Πρόγραµµα Σπουδών ΣΠΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

7 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΣΥΝΟΨΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ

7 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΣΥΝΟΨΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ 7 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΣΥΝΟΨΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ 7.1 Σύνοψη Η παρούσα διατριβή είχε ως στόχο τη µελέτη του φαινοµένου της ρευστοποίησης στην ευρύτερη περιοχή του Αιγαίου και τη δηµιουργία νέων εµπειρικών σχέσεων

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΣΕΙΣΜΟΣ 7,1 της 4/9/2010 ΤΟΥ CANTERBURY ΝΕΑΣ ΖΗΛΑΝΔΙΑΣ ΣΥΝΤΟΜΗ ΑΝΑΦΟΡΑ ΚΑΙ ΕΠΙ ΤΟΠΟΥ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

Ο ΣΕΙΣΜΟΣ 7,1 της 4/9/2010 ΤΟΥ CANTERBURY ΝΕΑΣ ΖΗΛΑΝΔΙΑΣ ΣΥΝΤΟΜΗ ΑΝΑΦΟΡΑ ΚΑΙ ΕΠΙ ΤΟΠΟΥ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ Ο ΣΕΙΣΜΟΣ 7,1 της 4/9/2010 ΤΟΥ CANTERBURY ΝΕΑΣ ΖΗΛΑΝΔΙΑΣ ΣΥΝΤΟΜΗ ΑΝΑΦΟΡΑ ΚΑΙ ΕΠΙ ΤΟΠΟΥ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ Μαρίνος 1 Π., Ροντογιάννη 1 Θ., Χρηστάρας 2 Β., Τσιαμπάος 1 Γ., Σαμπατακάκης 3 Ν. 1. Εθνικό Μετσόβιο

Διαβάστε περισσότερα

Πάτρα Αρ. Πρωτ.: 410

Πάτρα Αρ. Πρωτ.: 410 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑΣ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ & ΔΥΤΙΚΗΣ ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ --------------------------------------------------------------- Ταχ. Δ/νση: ΓΕΡΟΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ 24, ΠΑΤΡΑ

Διαβάστε περισσότερα

Γεωτεχνική Έρευνα και Εκτίμηση Εδαφικών παραμέτρων σχεδιασμού Η ΓΕΩΛΟΓΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ

Γεωτεχνική Έρευνα και Εκτίμηση Εδαφικών παραμέτρων σχεδιασμού Η ΓΕΩΛΟΓΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση Πρόγραμμα Δια Βίου Μάθησης ΑΕΙ για την ΕπικαιροποίησηΓνώσεων Αποφοίτων ΑΕΙ: Σύγχρονες Εξελίξεις στις Θαλάσσιες Κατασκευές Α.Π.Θ. Πολυτεχνείο Κρήτης

Διαβάστε περισσότερα

Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΩΝ ΑΠΟΘΕΣΕΩΝ ΦΕΡΤΩΝ ΥΛΙΚΩΝ ΣΕ ΤΑΜΙΕΥΤΗΡΕΣ ΩΣ ΥΝΑΜΙΚΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ: ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΣΤΟΝ ΤΑΜΙΕΥΤΗΡΑ ΚΡΕΜΑΣΤΩΝ

Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΩΝ ΑΠΟΘΕΣΕΩΝ ΦΕΡΤΩΝ ΥΛΙΚΩΝ ΣΕ ΤΑΜΙΕΥΤΗΡΕΣ ΩΣ ΥΝΑΜΙΚΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ: ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΣΤΟΝ ΤΑΜΙΕΥΤΗΡΑ ΚΡΕΜΑΣΤΩΝ 6ο ο Πανελλήνιο Γεωγραφικό Συνέδριο της Ελληνικής Γεωγραφικής Εταιρείας, Θεσσαλονίκη, 3-63 6 Οκτωβρίου 2002 Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΩΝ ΑΠΟΘΕΣΕΩΝ ΦΕΡΤΩΝ ΥΛΙΚΩΝ ΣΕ ΤΑΜΙΕΥΤΗΡΕΣ ΩΣ ΥΝΑΜΙΚΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ: ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΣΤΟΝ ΤΑΜΙΕΥΤΗΡΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ Ι ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΕΣ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΙΑΛΕΞΕΩΝ

ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ Ι ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΕΣ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΙΑΛΕΞΕΩΝ ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΜΕΤΑΛΛΕΙΩΝ ΜΕΤΑΛΛΟΥΡΓΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΓΕΩΛΟΓΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ Υ ΡΟΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ Ι ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΕΣ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΙΑΛΕΞΕΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

Ποτάμια Υδραυλική και Τεχνικά Έργα

Ποτάμια Υδραυλική και Τεχνικά Έργα Πολυτεχνική Σχολή Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών Εργαστήριο Υδρολογίας και Υδραυλικών Έργων Ποτάμια Υδραυλική και Τεχνικά Έργα Κεφάλαιο 10 ο : Απόθεση φερτών υλών Φώτιος Π. Μάρης Αναπλ. Καθηγητής Αίτια και

Διαβάστε περισσότερα

Παράκτιοι κρημνοί Γεωμορφές βραχωδών ακτών & Ακτόλιθοι

Παράκτιοι κρημνοί Γεωμορφές βραχωδών ακτών & Ακτόλιθοι Παράκτιοι κρημνοί Γεωμορφές βραχωδών ακτών & Ακτόλιθοι Δρ. Δρ. Νίκη Ευελπίδου Αναπλ. Καθηγήτρια Τμήμα Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Δρ. Άννα Καρκάνη Τμήμα

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΤΟΛΙΣΘΗΣΕΙΣ. Κατολισθήσεις Ταξινόµηση κατολισθήσεων

ΚΑΤΟΛΙΣΘΗΣΕΙΣ. Κατολισθήσεις Ταξινόµηση κατολισθήσεων ΚΑΤΟΛΙΣΘΗΣΕΙΣ Κατολισθήσεις Ταξινόµηση κατολισθήσεων ρ. Ε. Λυκούδη Αθήνα 2005 Κατολισθήσεις Έχει επικρατήσει µεταξύ των γεωλόγων και των µηχανικών η χρήση του όρου κατολίσθηση για την περιγραφή του φαινοµένου

Διαβάστε περισσότερα

Ανάπτυξη Συστήματος Έγκαιρης Προειδοποίησης Κατολισθητικών Φαινομένων Εφαρμογή Διώρυγα Κορίνθου. Φεβρωνία Γ. Γκίκα

Ανάπτυξη Συστήματος Έγκαιρης Προειδοποίησης Κατολισθητικών Φαινομένων Εφαρμογή Διώρυγα Κορίνθου. Φεβρωνία Γ. Γκίκα Πανεπιστήμιο Πατρών Τμήμα Γεωλογίας Εργαστήριο Σεισμολογίας Ανάπτυξη Συστήματος Έγκαιρης Προειδοποίησης Κατολισθητικών Φαινομένων Εφαρμογή Διώρυγα Κορίνθου Φεβρωνία Γ. Γκίκα ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΗ ΔΙΑΤΡΙΒΗ Στα πλαίσια

Διαβάστε περισσότερα

«Συμβολή στη μελέτη της σεισμικότητας του Ελληνικού χώρου σε σύνδεση με τις μεταβολές του πεδίου των τάσεων»

«Συμβολή στη μελέτη της σεισμικότητας του Ελληνικού χώρου σε σύνδεση με τις μεταβολές του πεδίου των τάσεων» ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΗΣ ΔΙΑΤΡΙΒΗΣ (2) ΜΕ ΤΙΤΛΟ: «Συμβολή στη μελέτη της σεισμικότητας του Ελληνικού χώρου σε σύνδεση με τις μεταβολές του πεδίου των τάσεων» Ο ευρύτερος ελληνικός χώρος αποτελεί μία εξαιρετικά

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ ΜΕ ΤΟ GOOGLE EARTH: Η ΕΥΡΩΠΗ

ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ ΜΕ ΤΟ GOOGLE EARTH: Η ΕΥΡΩΠΗ 1 ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ ΜΕ ΤΟ GOOGLE EARTH: Η ΕΥΡΩΠΗ ΦΥΛΛΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΜΑΘΗΤΗ Κώστας Κύρος ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 1 1. Ανοίξτε το λογισμικό Google Earth και προσπαθήστε να εντοπίσετε τη θέση της Ευρώπης στη Γη. Κατόπιν για να

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΠΑΡΑΜΕΤΡΩΝ ΚΑΙ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΣΕΙΣΜΙΚΗΣ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΤΗΤΑΣ R=H*V

ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΠΑΡΑΜΕΤΡΩΝ ΚΑΙ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΣΕΙΣΜΙΚΗΣ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΤΗΤΑΣ R=H*V Εισαγωγή - Ορισµοί R=H*V Ο σεισµικός κίνδυνος (R-seismic risk) αποτελεί εκτιµήσεις της πιθανότητας να συµβούν απώλειες που σχετίζονται µε παράγοντες της σεισµικής επικινδυνότητας (ανθρώπινες, κοινωνικές,

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΩΛΟΓΙΑ ΓΕΩΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ

ΓΕΩΛΟΓΙΑ ΓΕΩΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ Για τη διευκόλυνση των σπουδαστών στη μελέτη τους και την καλύτερη κατανόηση των κεφαλαίων που περιλαμβάνονται στο βιβλίο ΓΕΝΙΚΗ ΓΕΩΛΟΓΙΑ ΓΕΩΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ Σημείωση: Το βιβλίο καλύπτει την ύλη

Διαβάστε περισσότερα

Θαλάσσια Γεωαρχαιολογική Έρευνα για την Ανάδειξη της Βυθισµένης Πολιτιστικής Κληρονοµιάς

Θαλάσσια Γεωαρχαιολογική Έρευνα για την Ανάδειξη της Βυθισµένης Πολιτιστικής Κληρονοµιάς Θαλάσσια Γεωαρχαιολογική Έρευνα για την Ανάδειξη της Βυθισµένης Πολιτιστικής Κληρονοµιάς ρ ηµήτρης Σακελλαρίου Γεωλόγος, ιευθυντής Ερευνών Ινστιτούτο Ωκεανογραφίας Ελληνικό Κέντρο Θαλάσσιων Ερευνών Ναυάγιο

Διαβάστε περισσότερα

Εργαστηριακή Άσκηση Φωτογεωλογίας (Dra)

Εργαστηριακή Άσκηση Φωτογεωλογίας (Dra) Εργαστηριακή Άσκηση Φωτογεωλογίας (Dra) Δίνονται αεροφωτογραφίες για στερεοσκοπική παρατήρηση. Ο βορράς είναι προσανατολισμένος προς τα πάνω κατά την ανάγνωση των γραμμάτων και των αριθμών. Ερωτήσεις:

Διαβάστε περισσότερα

Συγγραφή: Τσόδουλος Μ. Ιωάννης. Συμβουλευτική επιτροπή: Κουκουβέλας Ιωάννης (Επιβλέπον) Αν. Καθηγητής, Τμήμα Γεωλογίας

Συγγραφή: Τσόδουλος Μ. Ιωάννης. Συμβουλευτική επιτροπή: Κουκουβέλας Ιωάννης (Επιβλέπον) Αν. Καθηγητής, Τμήμα Γεωλογίας ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ ΤΜΗΜΑ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΤΟΜΕΑΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΘΑΛΑΣΣΙΑΣ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ & ΓΕΩΔΥΝΑΜΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΗ ΔΙΑΤΡΙΒΗ ΕΝΕΡΓΟΣ ΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΤΗΣ ΝΑ ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Μ. ΤΣΟΔΟΥΛΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΣΗΡΑΓΓΑ ΑΝΗΛΙΟΥ ΑΣΤΟΧΙΑ ΠΡΑΝΟΥΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΟΥ ΜΕΤΩΠΟΥ

ΣΗΡΑΓΓΑ ΑΝΗΛΙΟΥ ΑΣΤΟΧΙΑ ΠΡΑΝΟΥΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΟΥ ΜΕΤΩΠΟΥ ΣΗΡΑΓΓΑ ΑΝΗΛΙΟΥ ΑΣΤΟΧΙΑ ΠΡΑΝΟΥΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΟΥ ΜΕΤΩΠΟΥ Η.Σωτηρόπουλος Δρ.Ν.Μουρτζάς 1. Εισαγωγή Ο όρος «αστοχία» χρησιμοποιείται εδώ με την έννοια μιάς μή «αποδεκτής απόκλισης» ανάμεσα στην πρόβλεψη και τη

Διαβάστε περισσότερα

ENOTHTA 1: ΧΑΡΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ

ENOTHTA 1: ΧΑΡΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ 1 ENOTHTA 1: ΧΑΡΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ Μάθημα 1: Οι έννοιες και θέση 1. Τι ονομάζεται σχετική θέση ενός τόπου; Να δοθεί ένα παράδειγμα. Πότε ο προσδιορισμός της σχετικής θέσης

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΛΕΤΗ ΔΙΑΒΡΩΣΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΑΚΤΩΝ ΚΟΛΠΟΥ ΧΑΝΙΩΝ

ΜΕΛΕΤΗ ΔΙΑΒΡΩΣΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΑΚΤΩΝ ΚΟΛΠΟΥ ΧΑΝΙΩΝ Ελληνικό Κέντρο Θαλάσσιων Ερευνών Ινστιτούτο Ωκεανογραφίας Τομέας Θαλάσσιας Γεωλογίας και Γεωφυσικής ΜΕΛΕΤΗ ΔΙΑΒΡΩΣΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΑΚΤΩΝ ΚΟΛΠΟΥ ΧΑΝΙΩΝ Εφαρμογή μαθηματικού μοντέλου MIKE21 Coupled Model

Διαβάστε περισσότερα

Η Αφρική είναι η τρίτη σε μέγεθος ήπειρος του πλανήτη μας, μετά την Ασία και την Αμερική. Η έκτασή της είναι, χωρίς τα νησιά, 29,2 εκατομμύρια τετρ. χ

Η Αφρική είναι η τρίτη σε μέγεθος ήπειρος του πλανήτη μας, μετά την Ασία και την Αμερική. Η έκτασή της είναι, χωρίς τα νησιά, 29,2 εκατομμύρια τετρ. χ Β. Π. Γ. Π. Η Αφρική είναι η τρίτη σε μέγεθος ήπειρος του πλανήτη μας, μετά την Ασία και την Αμερική. Η έκτασή της είναι, χωρίς τα νησιά, 29,2 εκατομμύρια τετρ. χιλιόμετρα, ενώ με τα νησιά φτάνει τα 30,2

Διαβάστε περισσότερα

Α.3.4. Προκαταρκτική Μελέτη Γεωλογικής Καταλληλότητας

Α.3.4. Προκαταρκτική Μελέτη Γεωλογικής Καταλληλότητας Α.3.4. Προκαταρκτική Μελέτη Γεωλογικής Καταλληλότητας Εισαγωγή Ο σκοπός της παρούσας μελέτης είναι ο εντοπισμός τμημάτων καταρχήν κατάλληλων από γεωλογική άποψη για οικιστική ή άλλη συναφή με δόμηση ανάπτυξη,

Διαβάστε περισσότερα

3. ΓΕΩΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΥΠΟΘΑΛΑΣΣΙΟΥ ΧΩΡΟΥ

3. ΓΕΩΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΥΠΟΘΑΛΑΣΣΙΟΥ ΧΩΡΟΥ 3. ΓΕΩΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΥΠΟΘΑΛΑΣΣΙΟΥ ΧΩΡΟΥ 3.1 Εισαγωγή Τα µορφολογικά χαρακτηριστικά του υποθαλάσσιου χώρου δεν αναπτύσσονται τυχαία αλλά συνδέονται µε διεργασίες που οφείλονται τόσο στο εσωτερικό της γης

Διαβάστε περισσότερα

Ε.Μ. Σκορδύλης Καθηγητής Σεισμολογίας Τομέας Γεωφυσικής, Α.Π.Θ.

Ε.Μ. Σκορδύλης Καθηγητής Σεισμολογίας Τομέας Γεωφυσικής, Α.Π.Θ. Ε.Μ. Σκορδύλης Καθηγητής Σεισμολογίας Τομέας Γεωφυσικής, Α.Π.Θ. 223 Μa 200 Μa 135 Μa 35 Μa Present 2 Σχετικές Κινήσεις Λιθοσφαιρικών Πλακών 1. Απόκλισεις λιθοσφαιρικών πλακών (μεσο-ωκεάνιες ράχες) 2. Εφαπτομενικές

Διαβάστε περισσότερα

Επιπτώσεις σεισμών σε αρχαιολογικές θέσεις και μνημεία της Β. Πελοποννήσου

Επιπτώσεις σεισμών σε αρχαιολογικές θέσεις και μνημεία της Β. Πελοποννήσου Επιπτώσεις σεισμών σε αρχαιολογικές θέσεις και μνημεία της Β. Πελοποννήσου Διατριβή ειδίκευσης του Βασίλειου Παναγιωτόπουλου Που υποβλήθηκε στο Πανεπιστήμιο Πατρών Τμήμα Γεωλογίας Τομέας Γενικής-θαλάσσιας

Διαβάστε περισσότερα

3) ΤΑ ΡΗΓΜΑΤΑ...29 3.1. Ορισµός...29 3.2. Τύποι ρηγµάτων...30 3.3. ιαδικασία διάρρηξης των ρηγµάτων και σεισµοί...39

3) ΤΑ ΡΗΓΜΑΤΑ...29 3.1. Ορισµός...29 3.2. Τύποι ρηγµάτων...30 3.3. ιαδικασία διάρρηξης των ρηγµάτων και σεισµοί...39 ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ Με την ολοκλήρωση της πτυχιακής αυτής εργασίας θα ήθελα να ευχαριστήσω ιδιαίτερα τον επιβλέποντα καθηγητή κύριο Νίκο Ζούρο, για την εµπιστοσύνη που µου έδειξε στην ανάθεση του θέµατος, την

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 1. Γεωμορφολογία Ποταμών Μόνιμη δίαιτα ποταμών Σχηματισμός διατομής ποταμού

Κεφάλαιο 1. Γεωμορφολογία Ποταμών Μόνιμη δίαιτα ποταμών Σχηματισμός διατομής ποταμού Κεφάλαιο 1 Γεωμορφολογία Ποταμών Σύνοψη Προαπαιτούμενη γνώση Το παρόν αποτελεί ένα εισαγωγικό κεφάλαιο προς κατανόηση της εξέλιξης των ποταμών, σε οριζοντιογραφία, κατά μήκος τομή και εγκάρσια τομή (διατομή),

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΚΗΣΗ 5 η ΤΕΧΝΙΚΗ ΓΕΩΛΟΓΙΑ Ι ΤΕΧΝΙΚΟΓΕΩΛΟΓΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΗ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΣΗΡΑΓΓΑΣ

ΑΣΚΗΣΗ 5 η ΤΕΧΝΙΚΗ ΓΕΩΛΟΓΙΑ Ι ΤΕΧΝΙΚΟΓΕΩΛΟΓΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΗ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΣΗΡΑΓΓΑΣ ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΜΕΤΑΛΛΕΙΩΝ MΕΤΑΛΛΟΥΡΓΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΓΕΩΛΟΓΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΤΕΧΝ. ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ & ΥΔΡΟΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΗΡΩΩΝ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥ `9, 157 80 ΖΩΓΡΑΦΟΥ, ΑΘΗΝΑ NATIONAL TECHNICAL

Διαβάστε περισσότερα

Βασικές επιλογές σχετικά με το περιεχόμενο Στον επαναπροσδιορισμό της θεματολογίας, της διδακτέας ύλης και της διδακτικής προσέγγισης, που περιλαμβάνονται στο Πρόγραμμα Σπουδών, έχουν ληφθεί υπόψη οι ακόλουθες

Διαβάστε περισσότερα

Μεταμορφισμός στον Ελληνικό χώρο

Μεταμορφισμός στον Ελληνικό χώρο Μεταμορφισμός στον Ελληνικό χώρο Ιωάννης Ηλιόπουλος Παγκόσμια Γεωδυναμική 1 Η θέση της Ελλάδας στο Παγκόσμιο γεωτεκτονικό σύστημα 2 Γεωλογική τοποθέτηση η της Ελλάδας στον Ευρωπαϊκό χώρο Πανάρχαια Ευρώπη:

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 1: ΒΑΘΥΜΕΤΡΙΑ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 1: ΒΑΘΥΜΕΤΡΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ ΤΜΗΜΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΠΑΡΑΚΤΙΑΣ ΩΚΕΑΝΟΓΡΑΦΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 1: ΒΑΘΥΜΕΤΡΙΑ ΑΓΡΙΝΙΟ, 2016 ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 1: ΒΑΘΥΜΕΤΡΙΑ Είμαστε όλοι ενήμεροι

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ-2 (ο χάρτης)

ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ-2 (ο χάρτης) ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ-2 (ο χάρτης) Ο χάρτης ως υπόβαθρο των ΓΣΠ Tα ΓΣΠ βασίζονται στη διαχείριση πληροφοριών που έχουν άμεση σχέση με το γεωγραφικό χώρο, περιέχουν δηλαδή δεδομένα με γεωγραφική

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΩΚΕΑΝΟΓΡΑΦΙΑΣ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΩΚΕΑΝΟΓΡΑΦΙΑΣ ΧΑΡΟΚΟΠΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ Τ Μ Η Μ Α Γ Ε Ω Γ Ρ Α Φ Ι Α Σ ΕΛ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ, 70 17671 ΚΑΛΛΙΘΕΑ-ΤΗΛ: 210-9549151 FAX: 210-9514759 ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΩΚΕΑΝΟΓΡΑΦΙΑΣ E ΕΞΑΜΗΝΟ ΑΣΚΗΣΗ 3 ΠΥΚΝΟΤΗΤΑ ΘΑΛΑΣΣΙΝΟΥ ΝΕΡΟΥ ΘΑΛΑΣΣΙΕΣ

Διαβάστε περισσότερα

Προστατευόμενες θαλάσσιες περιοχές φυσικής κληρονομιάς

Προστατευόμενες θαλάσσιες περιοχές φυσικής κληρονομιάς Προστατευόμενες θαλάσσιες περιοχές φυσικής κληρονομιάς Habitat: κυρίαρχη μορφή, γύρω από την οποία αναπτύσσεται ένας οικότοπος Χλωρίδα (π.χ. φυτό-φύκος) Πανίδα (π.χ. ύφαλος διθύρων) Γεωλογική μορφή (π.χ.

Διαβάστε περισσότερα

Μνημόνιο Συνεργασίας μεταξύ Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών και Ινστιτούτου Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών

Μνημόνιο Συνεργασίας μεταξύ Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών και Ινστιτούτου Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών Μνημόνιο Συνεργασίας μεταξύ Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών και Ινστιτούτου Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών Παρακολούθηση Κατολισθητικών Φαινομένων σε Εθνική κλίμακα Ελευθερία Πογιατζή Διεύθυνση Τεχνικής

Διαβάστε περισσότερα

Καθορισμός του μηχανισμού γένεσης

Καθορισμός του μηχανισμού γένεσης Καθορισμός του μηχανισμού γένεσης Σκοπός Σκοπός της άσκησης αυτής είναι ο καθορισμός του μηχανισμού γένεσης ενός σεισμού με βάση τις πρώτες αποκλίσεις των επιμήκων κυμάτων όπως αυτές καταγράφονται στους

Διαβάστε περισσότερα

γεωγραφικό γλωσσάρι για την πέμπτη τάξη (από το βιβλίο «Μαθαίνω την Ελλάδα» του ΟΕΔΒ)

γεωγραφικό γλωσσάρι για την πέμπτη τάξη (από το βιβλίο «Μαθαίνω την Ελλάδα» του ΟΕΔΒ) γεωγραφικό γλωσσάρι για την πέμπτη τάξη (από το βιβλίο «Μαθαίνω την Ελλάδα» του ΟΕΔΒ) Α Κεφ. αβιοτικό κάθε στοιχείο που δεν έχει ζωή 4 αιολική διάβρωση Η διάβρωση που οφείλεται στον άνεμο 5 ακρωτήριο ακτογραμμή

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟ ΦΥΣΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΤΗΣ ΑΦΡΙΚΗΣ. Φύλλο εργασίας 1 Το φυσικό περιβάλλον της Αφρικής. Ονοματεπώνυμο Τάξη... Ημερομηνία.

ΤΟ ΦΥΣΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΤΗΣ ΑΦΡΙΚΗΣ. Φύλλο εργασίας 1 Το φυσικό περιβάλλον της Αφρικής. Ονοματεπώνυμο Τάξη... Ημερομηνία. Ενότητα Ηπειροι (στιγμιότυπα): Η Αφρική Φύλλο εργασίας 1 Το φυσικό περιβάλλον της Αφρικής Γεωλογία - Γεωγραφία A Γυμνασίου Ονοματεπώνυμο Τάξη... Ημερομηνία. Πρώτη εργασία : Η θέση της Αφρικής στον παγκόσμιο

Διαβάστε περισσότερα

ΣΕΙΣΜΟΣ ΑΤΤΙΚΗΣ Μ5.3 ΤΗΣ 19/07/2019

ΣΕΙΣΜΟΣ ΑΤΤΙΚΗΣ Μ5.3 ΤΗΣ 19/07/2019 ΣΕΙΣΜΟΣ ΑΤΤΙΚΗΣ Μ5.3 ΤΗΣ 19/07/2019 ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΙΟΥΛΙΟΣ 2019 Η αναφορά στη χρήση του περιεχοµένου αυτής της έκθεσης είναι η εξής: ΙΤΣΑΚ (2019): Σεισµός ΒΔ Αττικής Μ5.3 της 19/7/2017

Διαβάστε περισσότερα

ΙΖΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑ. Ενότητα 7: Περιβάλλοντα Ιζηματογένεσης- Αλλουβιακά ριπίδια. Δρ. Αβραμίδης Παύλος Σχολή Θετικών Επιστημών Τμήμα Γεωλογίας

ΙΖΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑ. Ενότητα 7: Περιβάλλοντα Ιζηματογένεσης- Αλλουβιακά ριπίδια. Δρ. Αβραμίδης Παύλος Σχολή Θετικών Επιστημών Τμήμα Γεωλογίας ΙΖΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑ Ενότητα 7: Περιβάλλοντα Ιζηματογένεσης- Αλλουβιακά ριπίδια Δρ. Αβραμίδης Παύλος Σχολή Θετικών Επιστημών Τμήμα Γεωλογίας Σκοποί ενότητας Στην παρούσα ενότητα παρουσιάζεται ένα από τα πιο σημαντικά

Διαβάστε περισσότερα

Γ' ΚΟΙΝΟΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΣΤΗΡΙΞΗΣ

Γ' ΚΟΙΝΟΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΣΤΗΡΙΞΗΣ Γ' ΚΟΙΝΟΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΣΤΗΡΙΞΗΣ 2000-2006 ΥΠΟΕΡΓΟ 04ΕΡ 47 ΠΑΡΑΔΟΤΕΟ 2 (Χάρτης μορφοτεκτονικών ασυνεχειών κατά μήκος της ρηξιγενούς ζώνης Δομοκού-Καναλίων (Θεσσαλία)) Τίτλος Υποέργου : Παροχή δεδομένων για

Διαβάστε περισσότερα

Περιεχόµενα Eισαγωγή Σκοπός Εργασίας 1.Περιοχή Μελέτης 2.Τεκτονική Περιοχής Μελέτης 3.Μέθοδοι Έρευνας 4.Παρουσίαση και Ανάλυση εδοµένων

Περιεχόµενα Eισαγωγή Σκοπός Εργασίας 1.Περιοχή Μελέτης 2.Τεκτονική Περιοχής Μελέτης 3.Μέθοδοι Έρευνας 4.Παρουσίαση και Ανάλυση εδοµένων Πανεπιστήµιο Πατρών Τοµέας Θετικών Επιστηµών Τµήµα Ωκεανογραφίας Περιεχόµενα Πρόγραµµα Μεταπτυχιακών Σπουδών Γεωεπιστήµες και Περιβάλλον Κατεύθυνση : Περιβαλλοντική Ωκεανογραφία «Ολοκαινική Εξέλιξη του

Διαβάστε περισσότερα

ΙΖΗΜΑΤΑ ΣΕ Υ ΑΤΟΦΡΑΚΤΕΣ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ

ΙΖΗΜΑΤΑ ΣΕ Υ ΑΤΟΦΡΑΚΤΕΣ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ Ι ΡΥΜΑ ΠΡΟΩΘΗΣΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΟΡΘΟΛΟΓΙΚΗ ΑΕΙΦΟΡΟΣ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΟΜΒΡΙΩΝ Υ ΑΤΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΙΖΗΜΑΤΩΝ ΠΟΥ ΜΕΤΑΦΕΡΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΤΑ Υ ΑΤΑ ΙΖΗΜΑΤΑ ΣΕ Υ ΑΤΟΦΡΑΚΤΕΣ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ ΠΑΡΑ ΟΤΕΟ Π5-6 Ιούλιος 2006 κορωνίδα Κορωνίδα

Διαβάστε περισσότερα

YΠΟΔΕΙΓΜΑ ΙΙΙ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ/-ΩΝ ΠΕ17.01

YΠΟΔΕΙΓΜΑ ΙΙΙ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ/-ΩΝ ΠΕ17.01 YΠΟΔΕΙΓΜΑ ΙΙΙ - ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΗΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΠΡΟΤΑΣΗΣ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ/-ΩΝ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ Μανουρά Μαρία ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑ ΠΕ17.01 1. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ 1.1 ΤΙΤΛΟΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Σεισμική

Διαβάστε περισσότερα

ΣΕΙΣΜΟΣ Ν. ΤΗΣ ΛΕΣΒΟΥ (Μ w =6.3, 12/06/2017)

ΣΕΙΣΜΟΣ Ν. ΤΗΣ ΛΕΣΒΟΥ (Μ w =6.3, 12/06/2017) ΣΕΙΣΜΟΣ Ν. ΤΗΣ ΛΕΣΒΟΥ (Μ w =6.3, 12/06/2017) Στις 12:28 UTC (15:28 ώρα Ελλάδας) της 12/06/2017 εκδηλώθηκε ισχυρή σεισμική δόνηση μεγέθους M w =6.3 μεταξύ Λέσβου και Χίου, ~15χλμ Ν-ΝΔ των νότιων ακτών της

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΤΟΛΙΣΘΗΣΕΙΣ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΓΝΑΤΙΑ ΟΔΟ. Dr. Βανδαράκης Δημήτριος (dbandarakis@hua.gr) Dr. Παυλόπουλος Κοσμάς Καθηγητής (kpavlop@hua.

ΚΑΤΟΛΙΣΘΗΣΕΙΣ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΓΝΑΤΙΑ ΟΔΟ. Dr. Βανδαράκης Δημήτριος (dbandarakis@hua.gr) Dr. Παυλόπουλος Κοσμάς Καθηγητής (kpavlop@hua. ΚΑΤΟΛΙΣΘΗΣΕΙΣ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΓΝΑΤΙΑ ΟΔΟ Dr. Βανδαράκης Δημήτριος (dbandarakis@hua.gr) Dr. Παυλόπουλος Κοσμάς Καθηγητής (kpavlop@hua.gr) ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΚΑΤΟΛΙΣΘΗΣΕΙΣ ΤΜΗΜΑΤΑ ΚΑΤΟΛΙΣΘΗΣΕΩΝ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ

Διαβάστε περισσότερα

3 Τοποθετήσεις Διευθυντών/ντριών Διευθύνσεων και Προϊσταμένων Γραφείων για τα έτη 1982, 1983, 1986, 1987, 1988, 1989, 1990, 1991, 1992, 1995, 1997,

3 Τοποθετήσεις Διευθυντών/ντριών Διευθύνσεων και Προϊσταμένων Γραφείων για τα έτη 1982, 1983, 1986, 1987, 1988, 1989, 1990, 1991, 1992, 1995, 1997, Τοποθετήσεις Διευθυντών/ντριών Διευθύνσεων και Προϊσταμένων Γραφείων για τα έτη 98, 98, 986, 987, 988, 989, 99, 99, 99, 995, 997, 998, 999,,, και. Καναβέλη Ελιάνα Παλιεράκη Πόπη 8--6 . Εισαγωγή..... Αντικείμενο

Διαβάστε περισσότερα

Δρ. Απόστολος Ντάνης. Σχολικός Σύμβουλος Φυσικής Αγωγής

Δρ. Απόστολος Ντάνης. Σχολικός Σύμβουλος Φυσικής Αγωγής Δρ. Απόστολος Ντάνης Σχολικός Σύμβουλος Φυσικής Αγωγής *Βασικές μορφές προσανατολισμού *Προσανατολισμός με τα ορατά σημεία προορισμού στη φύση *Προσανατολισμός με τον ήλιο *Προσανατολισμός από τη σελήνη

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΓΕΤΩΝΕΣ. πηγή:nasa - Visible Earth

ΠΑΓΕΤΩΝΕΣ. πηγή:nasa - Visible Earth ΠΑΓΕΤΩΝΕΣ πηγή:nasa - Visible Earth ρ. Ε. Λυκούδη Αθήνα 2005 Παγετώδης δράση Οι παγετώνες καλύπτουν σήµερα το 1/10 περίπου της γήινης επιφάνειας. Η δράση των παγετώνων, αποτέλεσε ένα σηµαντικό µορφογενετικό

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ ΤΜΗΜΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 3: ΓΕΩΛΟΓΙΚΟΙ ΧΑΡΤΕΣ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ ΤΜΗΜΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 3: ΓΕΩΛΟΓΙΚΟΙ ΧΑΡΤΕΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ ΤΜΗΜΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 3: ΓΕΩΛΟΓΙΚΟΙ ΧΑΡΤΕΣ ΔΙΔΑΣΚΩΝ : Ι. ΖΑΧΑΡΙΑΣ ΑΓΡΙΝΙΟ, 2016 ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 3:

Διαβάστε περισσότερα

«Αριθμητική και πειραματική μελέτη της διεπιφάνειας χάλυβασκυροδέματος στις σύμμικτες πλάκες με χαλυβδόφυλλο μορφής»

«Αριθμητική και πειραματική μελέτη της διεπιφάνειας χάλυβασκυροδέματος στις σύμμικτες πλάκες με χαλυβδόφυλλο μορφής» ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΗΣ ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΗΣ ΔΙΑΤΡΙΒΗΣ «Αριθμητική και πειραματική μελέτη της διεπιφάνειας χάλυβασκυροδέματος στις σύμμικτες πλάκες με χαλυβδόφυλλο μορφής» του Θεμιστοκλή Τσαλκατίδη, Δρ. Πολιτικού Μηχανικού

Διαβάστε περισσότερα