ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΕΚΤΗ ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΤΑΜΕΙΟΥ ΑΛΙΕΙΑΣ (2012) {SWD(2013) 533 final}

Transcript

1 ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, COM(2013) 921 final ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΕΚΤΗ ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΤΑΜΕΙΟΥ ΑΛΙΕΙΑΣ (2012) {SWD(2013) 533 final} EL EL

2 ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΤΟΥ ΕΤΑ Δημοσιονομική εφαρμογή από τα κράτη μέλη Κύριοι τομείς παρέμβασης του ΕΤΑ Τροποποίηση του κανονισμού για το ΕΤΑ Συνέχεια που δόθηκε στην ειδική έκθεση του Ελεγκτικού Συνεδρίου Έλεγχος της εφαρμογής του κανονισμού σχετικά με τα καύσιμα Εκτέλεση του προϋπολογισμού από την Επιτροπή Απορρόφηση της τεχνικής συνδρομής από τα κράτη μέλη Απορρόφηση της τεχνικής συνδρομής από την Επιτροπή Τεχνολογία πληροφοριών Μονάδα υποστήριξης για το δίκτυο ευρωπαϊκών αλιευτικών ζωνών (FARNET) Διασκέψεις Δραστηριότητες επικοινωνίας Μελέτες Έκτακτο προσωπικό Συντονισμός του ΕΤΑ με τα διαρθρωτικά ταμεία και με το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ) ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΤΟΥ ΕΤΑ ΑΝΑ ΑΞΟΝΑ Άξονας 1 Προσαρμογή του ενωσιακού αλιευτικού στόλου Οριστική παύση δραστηριοτήτων (άρθρο 23 του κανονισμού για το ΕΤΑ) Προσωρινή παύση δραστηριοτήτων (άρθρο 24 του κανονισμού για το ΕΤΑ) Επενδύσεις επί των αλιευτικών σκαφών και επιλεκτικότητα (άρθρο 25 του κανονισμού για το ΕΤΑ) Άξονας προτεραιότητας 2 Υδατοκαλλιέργεια και μεταποίηση Υδατοκαλλιέργεια Μεταποίηση Άξονας 3 Πιλοτικά έργα (άρθρο 41 του κανονισμού για το ΕΤΑ) Άξονας 4 Βιώσιμη ανάπτυξη αλιευτικών περιοχών ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΕΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΣΤΙΣ ΠΕΡΙΦEΡΕΙΕΣ ΠΟΥ ΥΠΑΓΟΝΤΑΙ ΣΤΟΝ ΣΤΟΧΟ ΣYΓΚΛΙΣΗΣ ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΠΕΡΙΦEΡΕΙΕΣ ΕΚΤOΣ ΣΤOΧΟΥ ΣYΓΚΛΙΣΗΣ EL 2 EL

3 ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΕΚΤΗ ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΤΑΜΕΙΟΥ ΑΛΙΕΙΑΣ (2012) 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η παρούσα έκθεση ανταποκρίνεται στην απαίτηση του άρθρου 68 του Ευρωπαϊκού Ταμείου Αλιείας 1 (ΕΤΑ), σύμφωνα με την οποία η Επιτροπή υποβάλλει κάθε χρόνο, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στο Συμβούλιο, στην Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και στην Επιτροπή των Περιφερειών, έκθεση σχετικά με την πραγματική εφαρμογή του ΕΤΑ κατά τη διάρκεια του προηγούμενου έτους. Η έκθεση στηρίζεται στην εξέταση και στην αξιολόγηση, από την Επιτροπή, των ετήσιων εκθέσεων των κρατών μελών και τυχόν άλλων διαθέσιμων πληροφοριών. Η παρούσα έκθεση χωρίζεται σε δύο μέρη: Το πρώτο μέρος παρουσιάζει συνολική αξιολόγηση εφαρμογής του ΕΤΑ από τα κράτη μέλη και από την Επιτροπή κατά τη διάρκεια του Εξετάζει επίσης τις σχετικές τάσεις με βάση τα στοιχεία που παρέχονται από τα κράτη μέλη σε απάντηση των αιτημάτων παροχής πληροφοριών της Επιτροπής σύμφωνα με το άρθρο 40 του εκτελεστικού κανονισμού του ΕΤΑ 2. Στο δεύτερο μέρος παρουσιάζεται λεπτομερέστερη αξιολόγηση της εφαρμογής των βασικών μέτρων στους διάφορους άξονες προτεραιότητας του ΕΤΑ. Για τον άξονα 1, το μέρος αυτό επικεντρώνεται στην οριστική παύση δραστηριοτήτων (άρθρο 23 του κανονισμού για το ΕΤΑ), στην προσωρινή παύση δραστηριοτήτων (άρθρο 24 του κανονισμού για το ΕΤΑ), στις επενδύσεις επί αλιευτικών σκαφών και στην επιλεκτικότητα (άρθρο 25 του κανονισμού για το ΕΤΑ), που συνήθως αναφέρονται ως εκσυγχρονισμός των σκαφών. Ενώ η αξιολόγηση αφορά μόνο την υδατοκαλλιέργεια και τη μεταποίηση για τον άξονα 2, και τα πιλοτικά έργα (άρθρο 41 του κανονισμού για το ΕΤΑ) για τον άξονα 3, καλύπτει όλα τα μέτρα για τη βιώσιμη ανάπτυξη των αλιευτικών περιοχών στο πλαίσιο του άξονα ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΤΟΥ ΕΤΑ Η παρούσα έκθεση συμπληρώνεται από έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής, το οποίο αντλεί πληροφορίες από τις ετήσιες εκθέσεις εφαρμογής των κρατών μελών για την τεκμηρίωση της εφαρμογής του ΕΤΑ με λεπτομερή στοιχεία σχετικά με την εκτέλεση του προϋπολογισμού 3 σε κάθε κράτος μέλος. Τα δεδομένα που συλλέγονται από τα κράτη μέλη καθιστούν δυνατή τη σύγκριση της απορρόφησης του ΕΤΑ σε δύο χρονικές στιγμές: την 31η Ιουλίου 2012 και την 31η Μαΐου Άρθρο 68 του κανονισμού (EΚ) αριθ. 1198/2006 του Συμβουλίου, της 27ης Ιουλίου 2006, για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Αλιείας, ΕΕ L 223 της Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 498/2007 της Επιτροπής, της 26ης Μαρτίου 2007, ΕΕ L 120 της Πίνακας I. Εκτέλεση του προϋπολογισμού στις περιφέρειες στόχου σύγκλισης Πίνακας II. Εκτέλεση του προϋπολογισμού στις περιφέρειες εκτός στόχου σύγκλισης Πίνακας III. Προγραμματισμένα ποσά του ΕΤΑ ανά άξονες προτεραιότητας και ανά κράτος μέλος Πίνακας IV. Πιστοποιημένες δαπάνες του ΕΤΑ ανά άξονα προτεραιότητας και ανά κράτος μέλος. EL 3 EL

4 Αυτό παρέχει χρήσιμες πληροφορίες σχετικά με τις τάσεις και τα πρότυπα εφαρμογής του ΕΤΑ από το 2007, ιδίως όσον αφορά την ανάληψη υποχρεώσεων Δημοσιονομική εφαρμογή από τα κράτη μέλη Οι πιστοποιημένες ενδιάμεσες πληρωμές που εστάλησαν από τα κράτη μέλη έως τα τέλη Δεκεμβρίου 2012 ανήλθαν σε ποσοστό 41,4 % ( ευρώ) των συνολικών κονδυλίων του ΕΤΑ, ήτοι αύξηση κατά 49,6 % ( ευρώ) σε σύγκριση με τον Δεκέμβριο του Στις 31 Ιουλίου 2012 οι αναλήψεις υποχρεώσεων του ΕΤΑ ανέρχονταν σε 2,42 δισ. ευρώ (56,31 % των συνολικών κονδυλίων του ΕΤΑ). Το ποσό αυτό ανέρχεται σε 440,36 εκατ. ευρώ κατά μέσο όρο ετησίως από το Από τις 31 Ιουλίου 2012 έως τις 31 Μαΐου 2013 οι αναλήψεις υποχρεώσεων αυξήθηκαν κατά 476 εκατ. ευρώ (αύξηση 8 % σε σύγκριση με τον ετήσιο μέσο όρο), ανερχόμενες σε 2,898 δισ. ευρώ (67,37 % των συνολικών κονδυλίων του ΕΤΑ). Αυτό αντιστοιχεί σε αύξηση κατά 20 % σε δέκα μήνες, πράγμα που φανερώνει σημαντική επιτάχυνση της εφαρμογής. Η επιτάχυνση αυτή οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στο χρονοδιάγραμμα (καθώς πλησιάζει το τέλος της περιόδου προγραμματισμού), αλλά θα μπορούσε επίσης να εξηγηθεί εν μέρει από τα συμπληρωματικά ποσά που χορηγήθηκαν στις χώρες που υπόκεινται σε προγράμματα δημοσιονομικής προσαρμογής (βλ. σημείο 2.3. παρακάτω). Η δημόσια εθνική συνεισφορά μέχρι τις 31 Ιουλίου 2012 ανήλθε σε 1,58 δισ. ευρώ (287,27 εκατ. ευρώ ανά έτος). Το αντίστοιχο αριθμητικό στοιχείο για τις 31 Μαΐου 2013 ήταν 1,729 δισ. ευρώ, το οποίο αντιπροσωπεύει αύξηση ύψους 149 εκατ. ευρώ σε δέκα μήνες. Σε σύγκριση με τον ετήσιο μέσο όρο, το αριθμητικό αυτό στοιχείο δείχνει επίσης την επιβράδυνση των εθνικών δαπανών, η οποία ανταποκρίνεται στην περίοδο δημοσιονομικής εξυγίανσης που διανύουν πολλά κράτη μέλη Κύριοι τομείς παρέμβασης του ΕΤΑ Στον παρακάτω πίνακα εμφαίνονται τα πέντε σημαντικότερα μέτρα (ως προς την ανάληψη υποχρεώσεων ανά μέτρο) τον Ιούλιο του 2012 και τον Μάιο του Ιουλίου Μαΐου 2013 Οριστική παύση (19,61 %) Μεταποίηση (17,41 %) Υδατοκαλλιέργεια (12,98 %) Οριστική παύση (17,25 %) Μεταποίηση (12,79 %) Υδατοκαλλιέργεια (14,83 %) Αλιευτικοί λιμένες (10,89 %) Αλιευτικοί λιμένες (11,46 %) Προσωρινή παύση (7,67 %) Προσωρινή παύση (7,40 %) Ο πίνακας αυτός δείχνει σημαντική ανακατανομή των αναλήψεων υποχρεώσεων του ΕΤΑ. Κατά το πρώτο εξάμηνο του 2013, μειώθηκε η σημασία των μέτρων για τον αλιευτικό στόλο, όπως είναι η οριστική και προσωρινή παύση δραστηριοτήτων, σε σύγκριση με τις επενδύσεις 4 Λόγω προβλημάτων όσον αφορά την ποιότητα των δεδομένων σε ορισμένα κράτη μέλη (Τσεχική Δημοκρατία, Δανία, Φινλανδία), τα δεδομένα που χρησιμοποιήθηκαν για τον Μάιο του 2013 είναι στην πραγματικότητα τα δεδομένα του Μαΐου EL 4 EL

5 μεταποίησης που στηρίζονται από το ΕΤΑ. Η οριστική παύση μειώθηκε κατά περίπου 4 % και η προσωρινή παύση επίσης επιβραδύνθηκε. Η υδατοκαλλιέργεια παραμένει πολύ σημαντική. Αξίζει επίσης να σημειωθεί η μέτρια επιτάχυνση των αναλήψεων υποχρεώσεων στον τομέα του άξονα 4 (7,2 % των αναλήψεων υποχρεώσεων), πράγμα που θα μπορούσε να σημαίνει ότι έχει αρχίσει να ανακτά το χαμένο έδαφος μετά από μία βραδεία εκκίνηση. Η σημασία των αναλήψεων υποχρεώσεων σε έργα υποδομής (αλιευτικοί λιμένες) παραμένει σταθερή. Αυτό επιβεβαιώνει επίσης τη συγκεντρωτική τάση όσον αφορά τις αναλήψεις υποχρεώσεων του ΕΤΑ. Στις 31 Ιουλίου 2012 τα 5 σημαντικότερα μέτρα αντιπροσώπευαν ποσοστό 63,96 % των συνολικών αναλήψεων υποχρεώσεων. Στις 31 Μαΐου 2013 αντιπροσώπευαν ποσοστό 68,86 %, ήτοι αύξηση κατά 6,88 %. Στον παρακάτω πίνακα εμφαίνεται η εξέλιξη της σχετικής σημασίας των συνολικών αναλήψεων υποχρεώσεων ανά άξονα προτεραιότητας, με τη σημαντική επιτάχυνση αναλήψεων υποχρεώσεων του άξονα 2, λόγω αύξησης των αναλήψεων υποχρεώσεων για υποστήριξη της υδατοκαλλιέργειας και της μεταποίησης: Άξονας προτεραιότητας 31 Ιουλίου Μαΐου 2013 Εξέλιξη Άξονας 1 33,05 % 30,42 % Άξονας 2 28,96 % 32,64 % Άξονας 3 27,59 % 27,38 % Άξονας 4 7,1 % 7,2 % Άξονας 5 3,29 % 2,42 % Στον παρακάτω πίνακα παρουσιάζεται η σχέση, ανά άξονα προτεραιότητας, μεταξύ αναλήψεων υποχρεώσεων και προβλεπόμενων δαπανών για την περίοδο προγραμματισμού. Στις 31 Ιουλίου 2012 ο άξονας 1 είχε σημειώσει τη μεγαλύτερη πρόοδο. Στις 31 Μαΐου 2013 ο άξονας 2 έχει καταστεί πιο σημαντικός. Αυτή η επιτάχυνση των δαπανών για τα μέτρα του άξονα 2 (+ 21 ποσοστιαίες μονάδες) είναι κατά πολύ υψηλότερη από το απορρόφηση του ΕΤΑ στο σύνολό του. Ο άξονας 3 δείχνει επίσης σημαντική αύξηση. Τα δεδομένα του άξονα 4 επιβεβαιώνουν θετική εξέλιξη. Ωστόσο, τα σχετικά δεδομένα εξακολουθούν να είναι αισθητά χαμηλότερα από τη γενική απορρόφηση του ΕΤΑ, μολονότι η διαφορά μειώνεται. Άξονας προτεραιότητας 31 Ιουλίου Μαΐου 2013 Εξέλιξη (εκατοστιαίες μονάδες) Άξονας 1 67,24 % 74,36 % Άξονας 2 56,6 % 77,47 % Άξονας 3 57,8 % 67,31 % Άξονας 4 28 % 44,60 % EL 5 EL

6 Άξονας 5 44,04 % 44,60 % 2.3. Τροποποίηση του κανονισμού για το ΕΤΑ Τον Απρίλιο του 2012 ο κανονισμός για το ΕΤΑ τροποποιήθηκε ώστε να καταστεί δυνατή η εφαρμογή ορισμένων δημοσιονομικών διατάξεων για τα κράτη μέλη που αντιμετωπίζουν ή ενδέχεται να αντιμετωπίσουν σοβαρές δυσκολίες όσον αφορά τη χρηματοοικονομική τους σταθερότητα 5. Σύμφωνα με την τροποποίηση αυτή, η Πορτογαλία ζήτησε αυξημένο ποσό που αντιστοιχεί σε 10 εκατοστιαίες μονάδες άνω του ποσοστού συγχρηματοδότησης που εφαρμόζεται για κάθε άξονα προτεραιότητας (συμπληρωματικό ποσό), για τις νέες δηλούμενες δαπάνες για τις ενδιάμεσες πληρωμές. Η Επιτροπή δέχτηκε το αίτημα αυτό και κατέβαλε συμπληρωματικό ποσό στο πλαίσιο του ΕΤΑ με την τελευταία πληρωμή του 2012, ύψους ,26 ευρώ για τις περιφέρειες σύγκλισης και ύψους ,63 ευρώ για τις περιφέρειες εκτός στόχου σύγκλισης. Μετά από παρόμοιο αίτημα να εφαρμόσει τις νέες διατάξεις, η Ελλάδα έλαβε σωρευτικό πρόσθετο ποσό ύψους ,10 ευρώ, εκ των οποίων ,80 ευρώ για τις περιφέρειες σύγκλισης και ,30 ευρώ για τις περιφέρειες εκτός στόχου σύγκλισης. Η Ρουμανία ζήτησε επίσης την εφαρμογή αυξημένου ποσού που αντιστοιχεί σε 10 εκατοστιαίες μονάδες άνω του ποσοστού συγχρηματοδότησης για τις νέες δηλούμενες δαπάνες για τις ενδιάμεσες πληρωμές. Ωστόσο, οι ενδιάμεσες πληρωμές δεν εκτελέστηκαν κατά τη διάρκεια του Συνέχεια που δόθηκε στην ειδική έκθεση του Ελεγκτικού Συνεδρίου Η συνέχεια που δόθηκε στην έκθεση του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου (ΕΕΣ) 6 για τα μέτρα που καλύπτονται από το άρθρο 25 παράγραφος 2 του κανονισμού για το ΕΤΑ περιλάμβαναν ένα καθοδηγητικό σημείωμα, το οποίο απηύθυνε η Επιτροπή στα κράτη μέλη τον Δεκέμβριο του 2011, σχετικά με την ερμηνεία του άρθρου 25 παράγραφος 2, στο οποίο γίνεται διάκριση μεταξύ των επενδύσεων που δεν αυξάνουν την αλιευτική ικανότητα των σκαφών και εκείνων που την αυξάνουν. Με βάση το σημείωμα αυτό, τα κράτη μέλη αναθεώρησαν όλα τα έργα και, σήμερα, τα περισσότερα από αυτά έχουν απαλείψει τις μη επιλέξιμες δαπάνες. Επιπλέον, όπου ήταν απαραίτητο, τα κράτη μέλη αναθεώρησαν τα σχετικά κριτήρια επιλογής ώστε να εξασφαλιστεί ότι όλες οι επενδύσεις επί των αλιευτικών σκαφών υπόκεινται σε εκ των προτέρων αξιολόγηση. Οι εργασίες ολοκληρώθηκαν με δήλωση του δικαιούχου, με την οποία πιστοποιείται ότι το έργο δεν συμβάλλει στην αύξηση της αλιευτικής ικανότητας του σκάφους, και δήλωση του ενδιάμεσου φορέα που είναι αρμόδιος (μερικές φορές με τη συμμετοχή ανεξάρτητων εμπειρογνωμόνων) για να διασφαλιστεί ότι η προβλεπόμενη επένδυση δεν αυξάνει την αλιευτική ικανότητα των σκαφών Έλεγχος της εφαρμογής του κανονισμού σχετικά με τα καύσιμα Ο έλεγχος της εφαρμογής του κανονισμού σχετικά με τα καύσιμα (κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 744/2008 του Συμβουλίου) υπέδειξε ελλείψεις όσον αφορά τα εθνικά συστήματα διαχείρισης και ελέγχου. Η Επιτροπή διασφάλισε ότι οι ελλείψεις αυτές αναλύθηκαν δεόντως από τις αρμόδιες εθνικές αρχές. Όπου κρίθηκε αναγκαίο, ενισχύθηκαν τα μέσα που προβλέπονται σε εθνικό επίπεδο για τον έλεγχο της επιλεξιμότητας των μέτρων, ιδίως όσον αφορά την ορθή επαλήθευση του αριθμού των ημερών στη θάλασσα στο πλαίσιο οριστικής παύσης δραστηριοτήτων, ή τα μέσα για τον έλεγχο ότι τα σκάφη παραμένουν ανενεργά κατά τις περιόδους προσωρινής παύσης. Επιπλέον, η μέθοδος που χρησιμοποιείται για τον έλεγχο της 5 6 Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 387/2012 του Συμβουλίου [ΕΕ L 129 της ] για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1198/2006 του Συμβουλίου για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Αλιείας. Ειδική έκθεση αριθ. 12/2011 «Συνέβαλαν τα μέτρα της ΕΕ στην προσαρμογή της ικανότητας των αλιευτικών στόλων στις διαθέσιμες αλιευτικές δυνατότητες;» EL 6 EL

7 συμμόρφωσης με τις ειδικές απαιτήσεις του κανονισμού, όπως εκείνες που θεσπίζονται στο άρθρο 12 παράγραφος 3 του κανονισμού 744/2008 και αφορούν την απαίτηση το κόστος της ενέργειας να αντιπροσωπεύει ποσοστό τουλάχιστον 30 % του κόστους παραγωγής, εξετάστηκαν από την Επιτροπή και αναθεωρήθηκαν από τα κράτη μέλη, όπου αυτό κρίθηκε αναγκαίο Εκτέλεση του προϋπολογισμού από την Επιτροπή Όσον αφορά τις ετήσιες αναλήψεις υποχρεώσεων, το 2012 ανελήφθησαν υποχρεώσεις για το 15,5 % ( ευρώ) των συνολικών πιστώσεων για την περίοδο ( ευρώ), εκ των οποίων ευρώ για τις περιφέρειες που υπάγονται στον στόχο σύγκλισης και ευρώ για τις περιφέρειες εκτός στόχου σύγκλισης. Όσον αφορά τις πληρωμές, το 2012 πραγματοποιήθηκαν πληρωμές για το 11,1 % ( ,6 ευρώ) των συνολικών πιστώσεων, εκ των οποίων ποσοστό 74,6 % για τις περιφέρειες που υπάγονται στον στόχο σύγκλισης ( ,01 ευρώ) και 25,4 % για τις περιφέρειες εκτός στόχου σύγκλισης ( ,59 ευρώ). Οι πληρωμές αυτές πραγματοποιήθηκαν με τη μορφή ενδιάμεσων πληρωμών. Λεπτομερή στοιχεία περιέχονται στο παράρτημα 1 και στο συνοδευτικό έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής Απορρόφηση της τεχνικής συνδρομής από τα κράτη μέλη Το 2012, 21 κράτη μέλη προέβησαν σε αναλήψεις υποχρεώσεων βάσει του προϋπολογισμού τεχνικής συνδρομής (άξονας 5). Τα κράτη μέλη με τις μεγαλύτερες αναλήψεις υποχρεώσεων ήταν τα ακόλουθα: οι Κάτω Χώρες (58,3 % των κονδυλίων του ΕΤΑ που διατίθενται στον άξονα 5), η Σλοβενία (51,6 %), το Ηνωμένο Βασίλειο (51,2 %), η Πορτογαλία (38 %), η Πολωνία (15,75 %) και η Ισπανία (10,9 %). Στα μέτρα που χρηματοδοτήθηκαν περιλαμβάνονταν η ενίσχυση της διοικητικής ικανότητας, η ανάπτυξη των τεχνολογιών πληροφοριών, η προβολή και η ενημέρωση καθώς και η στήριξη της διαχείρισης και υλοποίησης των επιχειρησιακών προγραμμάτων Απορρόφηση της τεχνικής συνδρομής από την Επιτροπή Το 2012 η Επιτροπή απορρόφησε ,69 ευρώ από τον προϋπολογισμό τεχνικής συνδρομής για τα εξής: Τεχνολογία πληροφοριών Η Επιτροπή ανέλαβε υποχρεώσεις ύψους ,89 ευρώ για εξοπλισμό πληροφορικής και υπηρεσίες που αφορούν τη συντήρηση και την ανάπτυξη πληροφορικών συστημάτων απαραίτητων για την εφαρμογή του ΕΤΑ Μονάδα υποστήριξης για το δίκτυο ευρωπαϊκών αλιευτικών ζωνών (FARNET) Αναλήφθηκαν υποχρεώσεις ύψους ,80 ευρώ για τη μονάδα υποστήριξης του FARNET. Το 2012 το FARNET εξακολούθησε να διαδραματίζει μείζονα ρόλο στη διευκόλυνση της εφαρμογής του άξονα 4 του ΕΤΑ, με συνεχή μεθοδολογική και θεματική υποστήριξη των διαχειριστικών αρχών και των ομάδων τοπικής δράσης στον τομέα της αλιείας (ΟΤΔΑ). Διοργανώθηκαν δύο διακρατικά σεμινάρια: ένα με αντικείμενο την πράσινη ανάπτυξη στις αλιευτικές περιοχές στο Olhão (Πορτογαλία) τον Ιούνιο και ένα με αντικείμενο την προετοιμασία των ομάδων τοπικής δράσης στον τομέα της αλιείας για την πρωτοβουλία που θα διαδεχθεί τον άξονα 4 (τοπική ανάπτυξη με την πρωτοβουλία τοπικών κοινοτήτων στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Ταμείου Θάλασσας και Αλιείας) στο Quiberon (Γαλλία) τον Νοέμβριο. Στις δημοσιεύσεις περιλαμβάνονται δύο τεχνικοί φάκελοι και δύο περιοδικά με τα ίδια θέματα. Το FARNET συνέβαλε στην προβολή του άξονα 4 μέσω του δικτυακού του τόπου, που συμπεριλαμβάνει λογαριασμό σε κοινωνικό δίκτυο, τη συλλογή παραδειγμάτων έργων ορθής πρακτικής και τακτικό ενημερωτικό δελτίο. EL 7 EL

8 Διασκέψεις Τον Νοέμβριο του 2012, η Επιτροπή διοργάνωσε διάσκεψη με θέμα την υδατοκαλλιέργεια (49 505,67 ευρώ) στη La Coruña (Ισπανία) Δραστηριότητες επικοινωνίας Η Επιτροπή ανέλαβε υποχρεώσεις ύψους ,45 ευρώ για την παραγωγή βιντεοκλίπ σχετικά με προγράμματα του άξονα 4 του ΕΤΑ, διαθέσιμου στον δικτυακό τόπο EUROPA Μελέτες Το 2012 η Επιτροπή ανέλαβε υποχρεώσεις ύψους ,00 ευρώ για την ανάθεση της εκπόνησης μελέτης με θέμα «Αναδρομική αξιολόγηση των μέτρων διάλυσης και προσωρινής παύσης των δραστηριοτήτων στο πλαίσιο του ΕΤΑ» Έκτακτο προσωπικό Η Επιτροπή ανέλαβε υποχρεώσεις ύψους ευρώ για τους μισθούς του έκτακτου προσωπικού που απασχολείται στην εφαρμογή του ΕΤΑ, ιδίως με στόχο να εξασφαλίσει την ορθή κάλυψη όλων των επίσημων γλωσσών της ΕΕ Συντονισμός του ΕΤΑ με τα διαρθρωτικά ταμεία και με το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ) Τα επιχειρησιακά προγράμματα αποδεικνύουν ότι όλα τα κράτη μέλη έχουν επίγνωση της ανάγκης να διασφαλιστεί η συνέπεια και ο συντονισμός της λειτουργίας του ΕΤΑ με τα διαρθρωτικά ταμεία, καθώς και με το ΕΓΤΑΑ. Τα επιχειρησιακά προγράμματα παρέχουν στοιχεία σχετικά με τα συστήματα που έχουν δημιουργηθεί (ή δημιουργούνται τώρα) στα κράτη μέλη με στόχο να αποφεύγεται η επικάλυψη, όπως απαιτείται από το άρθρο 6 του κανονισμού για το ΕΤΑ. Στις ετήσιες εκθέσεις εφαρμογής των κρατών μελών δεν αναφέρονται θεμελιώδη προβλήματα συντονισμού. 3. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΤΟΥ ΕΤΑ ΑΝΑ ΑΞΟΝΑ 3.1. Άξονας 1 Προσαρμογή του ενωσιακού αλιευτικού στόλου Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία από τα κράτη μέλη της ΕΕ που δημοσιεύθηκαν στην ετήσια οικονομική έκθεση για το 2013, το 2011 οι ενωσιακοί στόλοι εκφόρτωσαν 4,7 εκατομμύρια τόνους θαλασσινών, αξίας 6,3 δισ. ευρώ. Ο ενωσιακός αλιευτικός στόλος εκφόρτωσε μικρότερες ποσότητες το 2011 σε σύγκριση με το 2010, οι οποίες όμως αντιπροσωπεύουν υψηλότερη αξία. Ο ενωσιακός αλιευτικός στόλος συνέχισε την εξυγίανσή του και τη βραδεία οικονομική ανάκαμψή του, που ξεκίνησε κατά την τελευταία πενταετία. Παρά το γεγονός αυτό, εκτιμήθηκε ότι περίπου το 45 % των τμημάτων του στόλου σημείωσαν ζημίες, γεγονός που αφήνει περιθώρια για περαιτέρω προσαρμογή 7. Ενώ οι ημέρες στη θάλασσα του ενωσιακού στόλου αυξήθηκαν κατά περίπου 8 % μεταξύ 2008 και 2011, η συνολική κατανάλωση καυσίμων μειώθηκε κατά 7,7 % κατά την ίδια περίοδο, γεγονός που υποδηλώνει ότι ο ενωσιακός στόλος καθίσταται όλο και πιο αποδοτικός ενεργειακά, ενώ αναζητά τρόπους μείωσης της κατανάλωσης καυσίμων για να περιορίσει τις επιπτώσεις της ανόδου των τιμών των καυσίμων, όπως είναι η προσαρμογή της αλιευτικής συμπεριφοράς και η αλλαγή των αλιευτικών εργαλείων. 7 Πληροφορίες που επιβεβαιώνονται από την ανακοίνωση με τίτλο «Profitability of the EU fishing fleet» (Κερδοφορία του ενωσιακού αλιευτικού στόλου), που εκπονήθηκε από το Κοινό Κέντρο Ερευνών για λογαριασμό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου IB/B/PECH/IC/ τον Ιούλιο του EL 8 EL

9 Το 2011 ο συνολικός αριθμός των αλιέων που απασχολούνταν στον ενωσιακό στόλο μειώθηκε κατά 6 % σε σχέση με το 2010, ενώ, αντίθετα, ο μέσος μισθός αυξήθηκε κατά 8 %. Υπάρχουν υψηλά επίπεδα θέσεων μερικής απασχόλησης, ανάλογα με το κράτος μέλος και το τμήμα του στόλου, με ιδιαίτερη επίπτωση στους παράκτιους στόλους μικρής κλίμακας. Σύμφωνα με στοιχεία της οικονομικής έκθεσης, διάφορα μέτρα που χρηματοδοτούνται στο πλαίσιο του ΕΤΑ, όπως τα πιλοτικά έργα, τα συστήματα πιστοποίησης και οι αλλαγές για αλιευτικά εργαλεία με μικρότερη κατανάλωση καυσίμων, έχουν συμβάλει στη βελτίωση των οικονομικών επιδόσεων πολλών στόλων. Παράκτιοι στόλοι μικρής κλίμακας: Σε γενικές γραμμές, οι παράκτιοι στόλοι μικρής κλίμακας αποδίδουν καλύτερα από τους στόλους που αποτελούνται από μεγαλύτερα σκάφη. Οι παράκτιοι στόλοι μικρής κλίμακας αντιπροσωπεύουν περισσότερο από το 40 % της συνολικής απασχόλησης και, παρά το γεγονός όταν αντιπροσωπεύουν μόλις το 6 % της συνολικής ολικής χωρητικότητας και των εκφορτώσεων κατά βάρος, αντιστοιχούν στο 15 % της αξίας των εκφορτώσεων και στο 20 % των καθαρών κερδών και της ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας (ΑΠΑ). Σε σύγκριση με τους υπόλοιπους στόλους παρήγαγαν την υψηλότερη ακαθάριστη προστιθέμενη αξία (ΑΠΑ), καθώς και τα υψηλότερα καθαρά και ακαθάριστα κέρδη ως ποσοστό του εισοδήματος. Η θετική αυτή τάση αυτή επιβεβαιώνεται από τα πορίσματα πρόσφατης κοινωνικοοικονομικής μελέτης στην οποία αναλύονται οι παράκτιες περιοχές της Γαλικίας, της Σκωτίας, της Βρετάνης και της Σικελίας 8. Η εικόνα που προκύπτει από τη μελέτη αυτή είναι ότι οι παράκτιοι στόλοι μικρής κλίμακας είναι σε γενικές γραμμές επικερδείς. Δεδομένου ότι συχνά οι θέσεις εργασίας είναι μερικής απασχόλησης (δηλαδή, η αλιεία δεν είναι η μόνη πηγή εισοδήματος της οικογένειας), οι παράκτιοι στόλοι μικρής κλίμακας είναι αρκετά ανθεκτικοί στις οικονομικές δυσκολίες. Ως προς το μέγεθος, οι εν λόγω στόλοι είναι σταθεροί, μολονότι ορισμένοι αυξάνονται σε μέγεθος. Η αύξηση αυτή μπορεί να οφείλεται σε στατιστικές προσαρμογές σε ορισμένες περιπτώσεις, αλλά εξηγείται επίσης από την αντικατάσταση των μεγαλύτερων σκαφών με μικρότερα, τα οποία καταναλώνουν λιγότερα καύσιμα και αλιεύουν λιγότερα (ή όχι όλα τα) ρυθμιζόμενα αποθέματα. Η επιστροφή στην αλιεία του τοπικού πληθυσμού που είχε εγκαταλείψει την αλιεία για θέσεις εργασίας σε άλλους κλάδους (π.χ. κατασκευές, εστίαση) πριν από την οικονομική κρίση, συμβάλλει επίσης στην τάση αυτή Οριστική παύση δραστηριοτήτων (άρθρο 23 του κανονισμού για το ΕΤΑ) Το ΕΤΑ περιλαμβάνει μέτρα για την προσαρμογή του αλιευτικού στόλου της ΕΕ, περιλαμβανομένης της δημόσιας στήριξης για την οριστική ή την προσωρινή παύση των αλιευτικών δραστηριοτήτων. Στις 31 Ιουλίου 2012 ήταν σε εξέλιξη σύνολο πράξεων οριστικής παύσης δραστηριοτήτων. Είχαν αναληφθεί υποχρεώσεις ύψους περίπου 475 εκατ. ευρώ στο πλαίσιο του ΕΤΑ ( ευρώ ανά πράξη). Η εθνική δημόσια συνεισφορά ανήλθε σε επιπλέον 364,44 εκατ. ευρώ ( ευρώ ανά πράξη). Η συνολική δημόσια δαπάνη ανά πράξη ανήλθε σε ευρώ. Ωστόσο, στις 31 Μαΐου 2013 ο αριθμός των πράξεων οριστικής παύσης είχε αυξηθεί κατά 9,1 %, ανερχόμενος σε Πρόκειται για περιπτώσεις διάλυσης σκαφών (98,78 %) και για 49 σκάφη που αποτέλεσαν αντικείμενο μετατροπής εκτός αλιείας (1,22 %). Μέχρι στιγμής, δεν έχει χρησιμοποιηθεί η οριστική παύση για τη δημιουργία τεχνητών υφάλων. Όσον αφορά τις πιστώσεις ανάληψης υποχρεώσεων, διατέθηκαν 486 εκατ. ευρώ για τη διάλυση σκαφών στο πλαίσιο του ΕΤΑ ( ευρώ ανά πράξη). Η εθνική δημόσια 8 Κοινωνικοοικονομικές διαστάσεις της αλιείας της ΕΕ. Έκθεση που εκπονήθηκε για λογαριασμό της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, MRAG, Αύγουστος EL 9 EL

10 συνεισφορά ανήλθε σε επιπλέον 329,9 εκατ. ευρώ ( ευρώ ανά πράξη). Η συνολική δημόσια δαπάνη ανήλθε σε ευρώ. Από τη σύγκριση των δύο ποσών προκύπτει ότι το μέσο δημόσιο κόστος της διάλυσης μειώνεται. Αναδρομική αξιολόγηση των μέτρων οριστικής παύσης των αλιευτικών δραστηριοτήτων Σε πρόσφατη μελέτη 9 σχετικά με τα μέτρα οριστικής και προσωρινής παύσης της αλιείας στο πλαίσιο του ΕΤΑ και του χρηματοδοτικού μέσου προσανατολισμού της αλιείας αναλύθηκαν τα μέτρα για τον αλιευτικό στόλο σε δείγμα 9 κρατών μελών 10. Από τα προκαταρκτικά αποτελέσματα προκύπτει ότι 2 διαχειριστικές αρχές θεωρούν ότι η διάλυση είναι αναποτελεσματική και μη αποδοτική όσον αφορά την ευθυγράμμιση της αλιευτικής ικανότητας και των πόρων, ιδίως σε σύγκριση με τις μεταβιβάσιμες αλιευτικές παραχωρήσεις 11. Άλλες 5 διαχειριστικές αρχές 12 θεωρούν ότι η διάλυση είναι μεν αποτελεσματικός, αλλά σε μεγάλο βαθμό μη αποδοτικός, τρόπος ταχείας μείωσης της αλιευτικής ικανότητας μετρούμενης σε ολική χωρητικότητα και σε κιλοβάτ. Οι ίδιες αρχές που συμμετείχαν στην έρευνα και ερωτήθηκαν για τους σκοπούς της παρούσας μελέτης θεωρούν, ωστόσο, ότι δεν υπάρχει σαφής σύνδεση μεταξύ της μείωσης της αλιευτικής ικανότητας και της κατάστασης των αλιευτικών πόρων. Επιπλέον, η μελέτη επιβεβαιώνει σε μεγάλο βαθμό ότι η διάλυση έχει χρησιμοποιηθεί ως μέσο για τη βελτίωση της οικονομικής απόδοσης και, σε πολλές περιπτώσεις, για τον εκσυγχρονισμό των στόλων 13. Αναφέρει επίσης ότι οι περισσότερες αρχές που συμμετείχαν στην έρευνα και ερωτήθηκαν για τους σκοπούς της παρούσας μελέτης θεωρούν ότι είναι πιθανό να υπάρξει μικρότερη ανάγκη για διάλυση στο μέλλον, επειδή η αναδιάρθρωση των στόλων έχει ως επί το πλείστον ολοκληρωθεί πλέον. Πραγματοποιήθηκαν επίσης συνεντεύξεις με μεμονωμένους δικαιούχους. Πολλοί από αυτούς δήλωσαν ότι θα είχαν συνεχίσει τις αλιευτικές τους δραστηριότητες εάν δεν υπήρχε η διάλυση των σκαφών με δημόσια στήριξη. Ωστόσο, τα κίνητρά τους για διάλυση δεν είχαν καμία σχέση με την κατάσταση των αποθεμάτων, αλλά συνδέονταν κυρίως με την έλλειψη κερδοφορίας των δραστηριοτήτων τους ή/και με παράγοντες όπως η συμπλήρωση της ηλικίας συνταξιοδότησης κ.λπ. Η μελέτη αποκαλύπτει επίσης ότι σημαντικός αριθμός (22 %) όσων έλαβαν δημόσια στήριξη για τη διάλυση των αλιευτικών τους σκαφών πράγματι επένδυσαν εκ νέου τις πριμοδοτήσεις διάλυσης στον τομέα της αλιείας, είτε με τον εκσυγχρονισμό άλλου σκάφους τους είτε με την αγορά άλλου σκάφους (υπάρχουν παραδείγματα σε 7 από τις 9 εθνικές μελέτες περιπτώσεων) ή σε άλλον τομέα του αλιευτικού κλάδου. Το γεγονός αυτό εγείρει ερωτήματα σχετικά με την αποδοτικότητα και την αποτελεσματικότητα των σημερινών προγραμμάτων διάλυσης για την εξισορρόπηση των στόλων και των πόρων. Τέλος, η μελέτη δείχνει ότι, τουλάχιστον στο δείγμα των κρατών μελών που αναλύθηκαν, οι παράκτιοι στόλοι μικρής κλίμακας δεν αποτέλεσαν γενικά αντικείμενο Αναδρομική αξιολόγηση των μέτρων διάλυσης και προσωρινής παύσης στο πλαίσιο του ΕΤΑ, MRAG, έκθεση που εκπονήθηκε για λογαριασμό της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, τελική έκθεση, προσεχής Νοέμβριος 2013 Δανία, Εσθονία, Ισπανία, Γαλλία, Ιταλία, Πολωνία, Πορτογαλία, Σουηδία και Βασίλειο Ηνωμένο Δανία και Ηνωμένο Βασίλειο Εσθονία, Γαλλία, Πολωνία, Πορτογαλία και Σουηδία Κατά τα τελευταία 5 έτη, ο μέσος όρος ηλικίας των στόλων αυξήθηκε κατά μόλις λιγότερο από 2 έτη, πράγμα που δείχνει ότι η διάλυση (με ή χωρίς δημόσια ενίσχυση) επιβραδύνει τη γήρανση των στόλων. EL 10 EL

11 προγραμμάτων διάλυσης Προσωρινή παύση δραστηριοτήτων (άρθρο 24 του κανονισμού για το ΕΤΑ) Όσον αφορά την προσωρινή παύση δραστηριοτήτων, στις 31 Ιουλίου 2012, το ΕΤΑ υποστήριζε πράξεις (57 % του συνολικού αριθμού των πράξεων). Ωστόσο, η δημόσια στήριξη ανά πράξη ήταν μικρή, ανερχόμενη σε ευρώ (3 881,5 ευρώ από το ΕΤΑ και 2 487,5 ευρώ από τα εθνικά δημόσια κονδύλια). Στις 31 Μαΐου 2013 ο αριθμός των πράξεων ανερχόταν σε (54,31 % του συνολικού αριθμού των πράξεων, ήτοι πράξεις). Η δημόσια στήριξη ανά πράξη παρέμεινε βασικά αμετάβλητη, ανερχόμενη σε ευρώ (3 914 ευρώ από το ΕΤΑ και ευρώ από τα εθνικά δημόσια κονδύλια). Αναδρομική αξιολόγηση των μέτρων προσωρινής παύσης των αλιευτικών δραστηριοτήτων Από την προαναφερόμενη αναδρομική αξιολόγηση προέκυψε ότι οι επιπτώσεις της προσωρινής παύσης δραστηριοτήτων ήταν κυρίως οικονομικού χαρακτήρα (και συμπεριλάμβανε ορισμένες ενδείξεις όσον αφορά τη διατήρηση των θέσεων εργασίας βραχυπρόθεσμα) και όχι περιβαλλοντικού. Η μελέτη κατέληξε επίσης στο συμπέρασμα ότι, αν και ορισμένα καθεστώτα προσωρινής παύσης είχαν υλοποιηθεί λόγω υποχρεωτικών διακοπών της αλιευτικής δραστηριότητας, η δημόσια χρηματοδότηση ήταν πιο χρήσιμη για να καταστήσει τα μέτρα πολιτικά αποδεκτά απ ό,τι για την πραγματική μείωση της ποσότητας των αλιευμάτων Επενδύσεις επί των αλιευτικών σκαφών και επιλεκτικότητα (άρθρο 25 του κανονισμού για το ΕΤΑ) Παρά τις αβεβαιότητες που περιβάλλουν τη συνέχεια που δόθηκε στην έκθεση του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου του Δεκεμβρίου 2011 (βλ. τμήμα 2.4 ανωτέρω) όσον αφορά την εφαρμογή του άρθρου 25 του κανονισμού για το ΕΤΑ, οι αναλήψεις υποχρεώσεων του ΕΤΑ για επενδύσεις επί αλιευτικών σκαφών και επιλεκτικότητα (που συχνά αναφέρονται ως εκσυγχρονισμοί) ανήλθαν σε 8,7 % των συνολικών πιστώσεων τον Ιούλιο του 2012 και σχεδόν σε 11 % τον Μάιο του 2013 ( πράξεις), ήτοι αύξηση κατά περίπου 25 % σε δέκα μήνες. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τη συμβολή τους στην προώθηση της επιλεκτικότητας της αλιείας και στον μετριασμό της αλλαγής του κλίματος παρουσιάζουν τα εξής: αντικαταστάσεις κινητήρων στις 31 Μαΐου 2013, το ΕΤΑ υποστήριζε πράξεις αντικατάστασης κινητήρων, ήτοι το 1,28 % του συνόλου των ενωσιακών αλιευτικών σκαφών αντικαταστάσεις αλιευτικών εργαλείων στις 31 Μαΐου 2013, το ΕΤΑ υποστήριζε 316 πράξεις (0,5 % του συνόλου των πράξεων που στηρίζονται από το ΕΤΑ). Το αποτέλεσμα μόχλευσης των δύο αυτών μέτρων είναι αρκετά υψηλό (1 ευρώ του προϋπολογισμού του ΕΤΑ παράγει περίπου 4 ευρώ εθνικής χρηματοδότησης, κυρίως στον ιδιωτικό τομέα). Δεδομένου ότι το μέσο συνολικό κόστος ανά πράξη είναι αρκετά μέτριο ( ευρώ για έναν κινητήρα και ευρώ για ένα εργαλείο), είναι σχετικά εύκολο να επιτευχθούν υψηλά αποτελέσματα μόχλευσης. EL 11 EL

12 3.2. Άξονας προτεραιότητας 2 Υδατοκαλλιέργεια και μεταποίηση Υδατοκαλλιέργεια Η παραγωγή της υδατοκαλλιέργειας στην ΕΕ 28 (συμπεριλαμβανομένης της Κροατίας) ανερχόταν σε 1,3 εκατ. τόνους το 2011 (μείωση κατά 0,3 % σε σχέση με το 2010) και αντιπροσώπευε αξία 3,5 δισ. ευρώ 14. Παρά το γεγονός ότι από τα πρόσφατα στοιχεία προκύπτει ότι οι οικονομικές επιδόσεις των επιχειρήσεων στον τομέα της υδατοκαλλιέργειας βελτιώθηκαν, οι περισσότερες θέσεις εργασίας στον τομέα είναι μερικής απασχόλησης και αντιπροσωπεύουν συνολικό αριθμό ατόμων που εργάζονται σε εταιρείες, εκ των οποίων ποσοστό 90% είναι μικροεπιχειρήσεις. Η μερική απασχόληση είναι ιδιαίτερα σημαντική στους υποτομείς των γλυκών υδάτων και των οστρακοειδών. Οι πίνακες του τμήματος 2 δείχνουν ότι οι δαπάνες για τα μέτρα υδατοκαλλιέργειας παραμένουν μεταξύ των μεγαλύτερων όσον αφορά τις αναλήψεις υποχρεώσεων στο πλαίσιο του ΕΤΑ. Στις 31 Μαΐου 2013, είχαν αναληφθεί υποχρεώσεις ύψους 429,9 εκατ. ευρώ στο πλαίσιο του ΕΤΑ για την υδατοκαλλιέργεια. Η ενωσιακή συνεισφορά έχει μοχλεύσει ποσό 183,4 εκατ. ευρώ εθνικής δημόσιας συνεισφοράς και επιπλέον ποσό 537,8 εκατ. ευρώ ιδιωτικής χρηματοδότησης. Με άλλα λόγια, ένα ευρώ χρηματοδότησης του ΕΤΑ είχε αποτέλεσμα μόχλευσης 1,68 ευρώ συμπληρωματικής εθνικής χρηματοδότησης, εκ των οποίων 0,43 ευρώ προέρχονται από τον δημόσιο τομέα και 1,25 ευρώ από τον ιδιωτικό τομέα. Αν και οι πρόσφατες τάσεις δείχνουν αύξηση της στήριξης του ΕΤΑ για επενδύσεις στην υδατοκαλλιέργεια, η παραγωγή παρέμεινε στάσιμη κατά την τελευταία δεκαετία. Σήμερα, το 10 % της κατανάλωσης αλιευτικών προϊόντων στην ΕΕ προέρχεται από την υδατοκαλλιέργεια, το 25 % από την αλιεία και το 65 % από εισαγωγές από τρίτες χώρες (εισαγωγές στις οποίες περιλαμβάνονται προϊόντα τόσο της αλιείας όσο και της υδατοκαλλιέργειας). Δεδομένου ότι το χάσμα μεταξύ της κατανάλωσης και της παραγωγής του κλάδου της αλίευσης αυξάνεται διαρκώς τα τελευταία χρόνια, η υδατοκαλλιέργεια μπορεί να συμβάλει στη συμπλήρωση του κενού αυτού. Η Επιτροπή εκτιμά ότι αύξηση 1 % της κατανάλωσης προϊόντων υδατοκαλλιέργειας της ΕΕ θα μπορούσε να συμβάλει στη δημιουργία μεταξύ και θέσεων εργασίας πλήρους απασχόλησης. Για τους λόγους αυτούς, η Επιτροπή πρότεινε, μέσω της μεταρρύθμισης της κοινής αλιευτικής πολιτικής, την προαγωγή της υδατοκαλλιέργειας μέσω ανοιχτής μεθόδου συντονισμού. Η εν λόγω μέθοδος δεν δημιουργεί νέες υποχρεώσεις και δεν τροποποιεί το ισχύον νομικό πλαίσιο. Βασίζεται στην υιοθέτηση στρατηγικών κατευθυντηρίων γραμμών από την Επιτροπή, που έχουν ως στόχο να βοηθήσουν τα κράτη μέλη στην προετοιμασία των πολυετών εθνικών στρατηγικών σχεδίων τους, λαμβάνοντας υπόψη τις αντίστοιχες συνθήκες εκκίνησης, τις προκλήσεις και τις δυνατότητές τους. Στις κατευθυντήριες γραμμές 15 που εγκρίθηκαν από την Επιτροπή, έπειτα από διαβουλεύσεις με τους ενδιαφερομένους καθ όλη τη διάρκεια του 2012, προσδιορίζονται τέσσερις κύριες προκλήσεις για βιώσιμη ανάπτυξη στον τομέα αυτό: 1) εντοπισμός των κύριων εμποδίων στην ανάπτυξη 2) βελτίωση του ολοκληρωμένου χωροταξικού σχεδιασμού 3) αύξηση της ανταγωνιστικότητας του κλάδου, συμπεριλαμβανομένης της πιο αποτελεσματικής χρήσης της ενωσιακής χρηματοδότησης 4) καλύτερη αξιοποίηση των ανταγωνιστικών πλεονεκτημάτων Δεδομένα από το σχέδιο οικονομικής έκθεσης του 2013 για την υδατοκαλλιέργεια, που εκπονήθηκε από την Επιστημονική, Τεχνική και Οικονομική Επιτροπή Αλιείας, συμπεριλαμβανομένων των δεδομένων για τα νηπιοτροφεία και τα εκκολαπτήρια. Στρατηγικές κατευθυντήριες γραμμές για τη βιώσιμη ανάπτυξη της υδατοκαλλιέργειας στην ΕΕ, COM(2013) 229. EL 12 EL

13 Μεταποίηση Ο τομέας της μεταποίησης ιχθύων στην ΕΕ περιλαμβάνει πάνω από επιχειρήσεις, των οποίων η κύρια δραστηριότητα είναι η μεταποίηση ιχθύων, που αντιστοιχεί σε κύκλο εργασιών ύψους περίπου 23 δισ. ευρώ. Οι πίνακες του τμήματος 2 δείχνουν ότι η στήριξη του ΕΤΑ για τον κλάδο της μεταποίησης παραμένει μεταξύ των μεγαλύτερων όσον αφορά τις αναλήψεις υποχρεώσεων στο πλαίσιο του ΕΤΑ. Στις 31 Μαΐου 2013 είχαν αναληφθεί υποχρεώσεις ύψους 504,6 εκατ. ευρώ στο πλαίσιο του ΕΤΑ για τη μεταποίηση. Η συνεισφορά του ΕΤΑ έχει μοχλεύσει ποσό 264,88 εκατ. ευρώ εθνικής δημόσιας συνεισφοράς και επιπλέον ποσό 1,003 δισ. ευρώ ιδιωτικής χρηματοδότησης. Με άλλα λόγια, 1 ευρώ στήριξης του ΕΤΑ έχει αποτέλεσμα μόχλευσης 2,51 ευρώ συμπληρωματικής εθνικής χρηματοδότησης, εκ των οποίων 0,52 ευρώ προέρχονται από τον δημόσιο τομέα και 2 ευρώ από τον ιδιωτικό τομέα. Έχει χορηγηθεί στήριξη του ΕΤΑ σε σύνολο πράξεων, με μέση δημόσια στήριξη ανά πράξη ύψους περίπου ευρώ. Περίπου από τις πράξεις αυτές σχετίζονται με την επέκταση ή τον εκσυγχρονισμό υφιστάμενων εγκαταστάσεων ( ευρώ στήριξης του ΕΤΑ ανά πράξη), με την κατασκευή νέων εγκαταστάσεων ( ευρώ), 739 με τον εκσυγχρονισμό εγκαταστάσεων εμπορίας ( ευρώ) και 173 με την κατασκευή νέων εγκαταστάσεων εμπορίας ( ευρώ) Άξονας 3 Πιλοτικά έργα (άρθρο 41 του κανονισμού για το ΕΤΑ) Κατά την περίοδο το ΕΤΑ υποστήριξε 453 πράξεις προώθησης της καινοτομίας. Ο περιορισμένος αριθμός των πράξεων που έλαβαν στήριξη (0,53 % των συνολικών πράξεων του ΕΤΑ) μπορεί να εξηγηθεί από το σχετικά υψηλό δημόσιο κόστος ανά πράξη, που είναι μεταξύ των υψηλότερων του ΕΤΑ ( ευρώ, εκ των οποίων ποσό ευρώ αντιστοιχεί στο ΕΤΑ και ποσό ευρώ σε εθνική δημόσια χρηματοδότηση). Το συνολικό κόστος ανά πράξη ανέρχεται σε ευρώ 16, εκ των οποίων ευρώ είναι ιδιωτική χρηματοδότηση. Τα πιο πρόσφατα στοιχεία δεν παρουσιάζουν πολύ σημαντική μεταβολή. Ο αριθμός των πράξεων αυξήθηκε κατά 13 %, ανερχόμενος σε 504 (0,49 % του συνόλου). Το αποτέλεσμα μόχλευσης είναι επίσης σχετικά χαμηλό. 1 ευρώ ανάληψης υποχρεώσεων του ΕΤΑ κινητοποίησε 1,37 ευρώ εθνικής χρηματοδότησης, εκ των οποίων μόλις 0,43 ευρώ προέρχονται από ιδιωτική χρηματοδότηση (0,94 ευρώ εθνικής δημόσιας χρηματοδότησης). Το αποτέλεσμα μόχλευσης είναι αρκετά υποτονικό ιδίως όσον αφορά το ιδιωτικό μέρος σε σύγκριση με το αποτέλεσμα στους τομείς της υδατοκαλλιέργειας και της μεταποίησης. Τα στοιχεία αυτά δείχνουν ότι η καινοτομία είναι δαπανηρή και αποτελεί κίνδυνο για τις ιδιωτικές επιχειρήσεις, ενώ δεν επιφέρει βραχυπρόθεσμα κέρδη. Κατά συνέπεια, η ανάγκη για δημόσια χρηματοδότηση στον τομέα αυτό είναι πολύ μεγαλύτερη Άξονας 4 Βιώσιμη ανάπτυξη αλιευτικών περιοχών Σημειώθηκε σημαντική πρόοδος όσον αφορά την εφαρμογή του άξονα 4 το Μέχρι το τέλος Δεκεμβρίου, το σύνολο των 21 κρατών μελών που είχαν αποφασίσει να εφαρμόσουν τον άξονα 4 είχαν επιλέξει τις τοπικές τους ομάδες δράσης για την αλιεία. Συνεπώς, ο αριθμός των ομάδων που επιλέχθηκαν αυξήθηκε σε 303 (αύξηση κατά 83 σε σύγκριση με το τέλος του 2011). Η ανάπτυξη και η επιλογή των έργων σημείωσαν επίσης σημαντική πρόοδο, 16 Το κόστος ανά πράξη είναι αισθητά υψηλότερο από το κόστος πράξης οριστικής παύσης δραστηριοτήτων, περίπου ίσο με το κόστος πράξης μεταποίησης και χαμηλότερο από το κόστος πράξης σχετικά με αλιευτικούς λιμένες ( ευρώ) και πράξης μετατροπής ( ευρώ) που είναι οι δύο πιο δαπανηρές. EL 13 EL

14 με την επιλογή έργων μέχρι το τέλος του 2012, σε σύγκριση με στο τέλος του Η πρόοδος όσον αφορά τις αναλήψεις υποχρεώσεων είναι επίσης σημαντική, με αύξηση του αριθμού των πράξεων από στις 31 Ιουλίου 2012 σε στις 31 Μαΐου 2013, ήτοι αύξηση κατά 72 % σε 10 μήνες 17. Από διάφορες εμπεριστατωμένες περιπτωσιολογικές μελέτες που πραγματοποίησε η μονάδα υποστήριξης FARNET προκύπτει ότι οι ΟΤΔΑ έχουν διαδραματίσει σημαντικό ρόλο για τη συνένωση των αλιευτικών κοινοτήτων και την αύξηση της επιρροής τους, παρέχοντάς τους δυνατότητα συμμετοχής στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων. Πολλά έργα έχουν συμβάλει στην αύξηση του εισοδήματος και στη διαφύλαξη των θέσεων εργασίας, με την ενίσχυση της θέσης των αλιέων στην αλυσίδα εφοδιασμού, με σκοπό τη διατήρηση περισσότερης προστιθέμενης αξίας σε τοπικό επίπεδο και στην τοπική οικονομία με τη διευκόλυνση της ενοποίησης μεταξύ παραγόντων και τομέων. Ο άξονας 4 έχει επίσης συμβάλει στη δημιουργία ευκαιριών απασχόλησης για τον τοπικό πληθυσμό σε αλιευτικές περιοχές, με την προώθηση του επιχειρηματικού πνεύματος και της καινοτομίας και την αξιοποίηση του δυναμικού για γαλάζια ανάπτυξη και της ανάπτυξης των παράκτιων περιοχών. Οι ΟΤΔΑ διαδραμάτισαν επίσης σημαντικό ρόλο στην κινητοποίηση των τοπικών πόρων και στην παροχή βοήθειας για την πρόσβαση σε άλλες πηγές χρηματοδότησης. Το 2013 η Επιτροπή θα διενεργήσει μελέτη για να εξετάσει τα πρώτα συγκεκριμένα αποτελέσματα του άξονα 4 και την αποτελεσματικότητά του όσον αφορά την αντιμετώπιση προκλήσεων που αντιμετωπίζουν οι αλιευτικές κοινότητες. Το 2013 η πρόκληση για τα κράτη μέλη είναι να λάβουν τα αναγκαία μέτρα, ώστε να εξασφαλιστεί η συνέχεια των τοπικών εταιρικών σχέσεων μεταξύ των περιόδων προγραμματισμού και Αν και η αύξηση αυτή σε αριθμό είναι η ταχύτερη όλων των αξόνων του ΕΤΑ, σημειώνεται ωστόσο πολύ πιο περιορισμένη πρόοδος όσον αφορά τα πιστοποιημένα ποσά. EL 14 EL

15 4. ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΕΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΣΤΙΣ ΠΕΡΙΦEΡΕΙΕΣ ΠΟΥ ΥΠΑΓΟΝΤΑΙ ΣΤΟΝ ΣΤΟΧΟ ΣYΓΚΛΙΣΗΣ Χώρα Ποσό που αποφασίστηκε 18 α Ποσό για το οποίο αναλήφθηκε υποχρ β Βέλγιο ημοκρατία της Βουλγαρίας Τσεχική ημοκρατία ανία Γερμανία Εσθονία Ιρλανδία Περίοδος , Οικονομικό έτος: , Περίοδος , Οικονομικό έτος: , Περίοδος , Οικονομικό έτος: , Περίοδος , Οικονομικό έτος: , Περίοδος , Οικονομικό έτος: , Περίοδος , Οικονομικό έτος: , Περίοδος , Οικονομικό έτος: , Στα ποσά για την περίοδο λαμβάνονται υπόψη οι αποδεσμεύσεις. EL 15 EL

16 Ελλάδα Ισπανία Γαλλία Ιταλία Κύπρος Λετονία Λιθουανία Λουξεμβούργο Ουγγαρία Μάλτα Περίοδος , Οικονομικό έτος: , Περίοδος Οικονομικό έτος: , Περίοδος , Οικονομικό έτος: , Περίοδος , Οικονομικό έτος: , Περίοδος , Οικονομικό έτος: , Περίοδος , Οικονομικό έτος: , Περίοδος , Οικονομικό έτος: , Περίοδος ,00 Οικονομικό έτος: ,00 Περίοδος , Οικονομικό έτος: , Περίοδος , Οικονομικό έτος: , EL 16 EL

17 Κάτω Χώρες Αυστρία Πολωνία Πορτογαλία Ρουμανία Σλοβενία Σλοβακία Φινλανδία Σουηδία Ηνωμένο Βασίλειο Περίοδος , Οικονομικό έτος: , Περίοδος , Οικονομικό έτος: , Περίοδος , Οικονομικό έτος: , Περίοδος , Οικονομικό έτος: , Περίοδος , Οικονομικό έτος: , Περίοδος , Οικονομικό έτος: , Περίοδος , Οικονομικό έτος: , Περίοδος , Οικονομικό έτος: , Περίοδος , Οικονομικό έτος: , Περίοδος , Οικονομικό έτος: , EL 17 EL

18 Σύνολο Περίοδος Οικονομικό έτος: , EL 18 EL