3 η Ενότητα: ΒΙΟΛΟΓΙΚΑ ΥΠΟΣΤΡΩΜΑΤΑ. Κατερίνα Κωνσταντίνου, PhD Τμήμα Βιολογίας Πανεπιστήμιο Πατρών Εαρινό Εξάμηνο Ακαδ.

Transcript

1 ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΖΩΙΚΩΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ 3 η Ενότητα: ΒΙΟΛΟΓΙΚΑ ΥΠΟΣΤΡΩΜΑΤΑ Κατερίνα Κωνσταντίνου, PhD Τμήμα Βιολογίας Πανεπιστήμιο Πατρών Εαρινό Εξάμηνο Ακαδ. Έτος

2 Μη επεμβατική μέθοδος συλλογής δείγματος Δεν πραγματοποιείται χειρουργική εισβολή ή τομή στο σώμα κατά την διάρκεια της συλλογής Επεμβατική μέθοδος συλλογής δείγματος Πραγματοποιείται με χειρουργική εισβολή στο σώμα και απαιτεί αναισθησία

3 Διάκριση πειραματικών μεθόδων στην Φυσιολογία in vivo "within the living" in vitro "within the glass ex vivo "out of the living" in situ on the spot

4 Εισαγωγικά... Η συλλογή του δείγματος που συμπεριλαμβάνει τον χειρισμό, την επισήμανση, τη μεταποίηση, την κατάλληλη ποσότητα, την σωστή αποθήκευση και μεταφορά, μπορεί να επηρεάσει τα αποτελέσματα μιας μελέτης Αν το δείγμα προς ανάλυση ή πειραματισμό αντιμετωπίζεται διαφορετικά από το δείγμα ελέγχου, ενδέχεται να προκύψει εσφαλμένα αποτελέσματα

5 Καταγραφή πληροφοριών κατά την δειγματοληψία Ώρα και ημερομηνία συλλογής Πρόσφατη διατροφή και χρήση συμπληρωμάτων, Αναπαραγωγικές πληροφορίες (έμμηνου κύκλου) Κάπνισμα Τρέχουσα χρήση φαρμάκων Πρόσφατες ή και τρέχουσες νόσοι Συνθήκες αποθήκευσης

6 Βιολογικά υποστρώματα μελέτης (βιολογικά συστήματα) για μη επεμβατικές in vitro πειραματικές διεργασίες αίμα (πλάσμα, ορός, έμμορφα συστατικά) ούρα σπέρμα κολπικό υγρό και κολπικό επίχρισμα τρίχες όνυχες εγκεφαλονωτιαίο υγρό υδατοειδές υγρό σίελος και στοματικό επίχρισμα βρογχοκυψελιδικό έκπλυμα Ιδρώτας Εκπνεόμενος αέρας

7 ΑΙΜΑ Συλλογή αίματος Η χρήση των ειδικευμένου προσωπικού και διαδικασιών ακρίβειας και ταχύτητας κατά την εκτέλεση φλεβοτομίας είναι σημαντικές παράμετροι, διότι επώδυνη, παρατεταμένη ή επαναλαμβανόμενη απόπειρα αιμοληψίας μπορεί να προκαλέσει δυσφορία ή τραυματισμό του ασθενούς και να οδηγήσει σε λανθασμένη ποιότητα ή ποσότητα του δείγματος.

8 Placing a mouse on a cage lid and grasping the loose skin behind the ears by the thumb and forefinger

9 Push the mouse into the restrainer

10 Leave the tail of the mouse outside the cover of the restrainer

11 Amputate the tip of the mouse tail by scissors

12 Massage the tail and collect blood by pipetteman

13 ΑΙΜΑ Συλλογή προϊόντων αίματος Πλάσμα Ορός Ερυθρά αιμοσφαίρια Λευκά αιμοσφαίρια αιμοπετάλια

14 ΑΙΜΑ Συλλογή προϊόντων αίματος Φυγοκέντρηση 3000 rpm, 4 o C Whole blood in the collection tube Blood after centrifugation WBCs and RBCs after plasma removal Top view of the WBCs (buffy coat) Top view of sample after WBC removal

15 ΑΙΜΑ Συλλογή προϊόντων αίματος Ο κώδικας των έγχρωμων πωμάτων

16 ΑΙΜΑ Συλλογή προϊόντων αίματος Κόκκινο πώμα: ο σωλήνας δεν περιέχει πρόσθετες ουσίες Χρήση: συλλογή ορού και κυττάρων αίματος για ανάλυση DNA Μέθοδος: Αφήνετε το δείγμα 1-2 ώρες ώστε να λειτουργήσει η διαδικασία της πήξης και να διαχωριστεί ο θρόμβος από τον ορό

17 ΑΙΜΑ Συλλογή προϊόντων αίματος Μωβ πώμα: ο σωλήνας περιέχει EDTA Το EDTA είναι ένα αντιπηκτικό. Λειτουργεί με χήλωση ασβεστίου και χρησιμοποιείται κλινικά σε αιματολογικές μελέτες αιματολογία. Είναι κατάλληλο για προσδιορισμούς με βάση το DNA (π.χ. PCR) και αλλά όχι για κυτταρογενετική ανάλυση. Χρήση: συλλογή των λεμφοκυττάρων για την απομόνωση DNA, του πλάσματος για διατροφικές κ.α. αναλύσεις, και των ερυθρών αιμοσφαιρίων. Μέθοδος: Φυγοκέντρηση 3000 rpm, 4 o C

18 ΑΙΜΑ Συλλογή προϊόντων αίματος Πράσινο πώμα: οι σωλήνες περιέχουν ηπαρίνη Η ηπαρίνη είναι ένα αντιπηκτικό. Υπάρχουν κάποιες αναφορές περιστασιακά προβλήματα με την ηπαρίνη σε δοκιμασίες PCR, μελέτες γενικά διαπιστώνουν ότι δεν υπάρχουν σημαντικές διαφορές όσον αφορά τη χρήση του EDTA ή ηπαρίνη Μπλε πώμα: οι σωλήνες περιέχουν κιτρικό νάτριο και κιτρικό οξύ Το κιτρικό λειτουργεί επίσης με χήλωση ασβεστίου και χρησιμοποιείται σε μελέτες πήξης και στις τράπεζες αίματος. Είναι η βέλτιστη για δοκιμασίες που διεξάγονται σε λεμφοκύτταρα και DNA.

19 ΑΙΜΑ Συλλογή προϊόντων αίματος Μαύρο πώμα: οι σωλήνες περιέχουν οξαλικό νάτριο Κίτρινο πώμα: οι σωλήνες περιέχουν διάλυμα κιτρικού οξέος-δεξτρόζης (ACD). Γκρι-πώμα: οι σωλήνες περιέχουν ένα γλυκολυτικό αναστολέα.

20 Ξηρά κηλίδα αίματος (Dried Blood Spot DBS) Χρήση: Διάγνωση μεταβολικών νόσων, λοιμώξεων Κατάταξη και έλεγχος δειγμάτων σε τράπεζες αίματος Τοξικολογικές και φαρμακοκινητικές μελέτες Μέθοδος: Δειγματοληψία μl αίματος από το δάκτυλο ή το πέλμα αφήνεται σε ειδικό διηθητικό χαρτί να στεγνώσει. Πλεονέκτημα: Δεν απαιτεί ειδικές γνώσεις και ειδικές συνθήκες μεταφοράς και αποθήκευσης

21

22 Συστατικά αίματος Από τις 10 ml αίματος: Πλάσμα ή ορός: 6-7 ml Λεμφοκύτταρα και μονοπύρηνα κύτταρα: κύτταρα / ml Ερυθροκύτταρα και άλλα κύτταρα: κύτταρα / μl

23

24 Κύτταρα του αίματος Ερυθρά αιμοσφαίρια (Red Blood Cells RBCs) Αιμοπετάλια ή θρομβοκύτταρα πέντε είδη των λευκών αιμοσφαιρίων (White Blood Cell - WBCs) Τρία είδη κοκκιοκυττάρων: Ουδετερόφιλα, ηωσινόφιλα, βασεόφιλα Δύο είδη άκοκκων λευκοκυττάρων : τα λεμφοκύτταρα και μονοκύτταρα

25 Lymphocytes

26 Κύτταρα του αίματος Μακροφάγο(μονοπύρηνο) που περιβάλλεται από λεμφοκύτταρα Τα μονοπύρηνα είναι ο μόνος τύπος κυττάρου στο αίμα ικανό αύξησης Μπορεί να κρυοσυντηρηθεί για την καθιέρωση κυτταρικών σειρών. Η κρυοσυντήρηση επιτρέπει τη βιωσιμότητα των κυττάρων και μπορεί να είναι η μόνη πηγή για τη μέτρηση της RNA

27 Κύτταρα του αίματος Τα κοκκιοκύτταρα μπορούν να χρησιμεύσουν ως πηγή DNA χωρίς να χρειαστεί να θυσιαστούν τα πολύτιμα τα λεμφοκύτταρα Τα ερυθροκύτταρα μπορούν μετά από έκπλυση με φυσιολογικό ορό να αποθηκευτούν και να χρησιμοποιηθούν για μελέτες ενώσεων της αιμοσφαρίνης (π.χ. γλυκοζυλιωμένη Ηb)

28 Πλάσμα και Ορός Μπορούν να χρησιμοποιηθούν εξίσου για τη μέτρηση ιχνοστοιχείων, διατροφικών συστατικών (π.χ., βιταμίνες), έκθεση σε ξενοβιοτικούς παράγοντες. Πλάσμα μπορεί να ληφθεί μόνο από ένα αντιπηκτικό δείγμα αίματος μέσω του διαχωρισμού από κυτταρικά συστατικά και είναι ακατάλληλο για μελέτες του συστήματος πήξης. Ο ορός είναι προτιμότερο για τον ποσοτικό προσδιορισμό αντισωμάτων (π.χ. ELISA), θρεπτικών ουσιών (π.χ. αμινοξέων), κλπ

29 Εξαγωγή DNA Το DNA μπορεί να εξαχθεί από: Ολικό αίμα λευκοκύτταρα Ορό Πλάσμα αίματος Θρόμβο αίματος

30 Ούρα Χρήση: Τα ούρα είναι ένα υπερδιήθημα του πλάσματος. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την εκτίμηση και την παρακολούθηση μεταβολικών νόσων, την έκθεση σε ξενοβιοτικούς παράγοντες, την μεταλλαξιγένεση, τον σχηματισμό ενώσεων DNA με άλλα μόρια, κ.λπ Δειγματοληψία: Η συλλογή ούρων είναι εύκολη, γρήγορη και μη επεμβατική. Ο τύπος των ούρων που επιλέγεται και η διαδικασία συλλογής χρησιμοποιείται εξαρτώνται από τις δοκιμές που πρέπει να εκτελεστούν. Πρωινή συλλογή Τυχαία συλλογή Κλασματική συλλογή Χρονομετρημένη συλλογή

31 Πρωινά ούρα. Αμέσως μετά την αφύπνιση συλλέγεται ένα δείγμα ούρων. Αν το δείγμα δεν παραδοθεί εντός 2 ωρών από τη συλλογή, πρέπει να διατηρηθεί σε χαμηλή θερμοκρασία Τυχαία συλλογή ούρων. Μπορεί να παργματοποιηθεί ανά πάσα στιγμή. Αυτά τα δείγματα είναι συνήθως ικανοποιητικά για έλεγχο ρουτίνας και για κυτταρολογική εξέταση. Εάν απαιτείται μεγάλη ποσότητα ούρων, θα ζητηθεί ο δότης πιεί πολύ νερό 2 ώρες πριν από τη συλλογή

32 Κλασματική συλλογή ούρων. Χρησιμοποιείται για να συγκριθεί η συγκέντρωση ενός μεταβολίτη στα ούρα με τη συγκέντρωσή του στο αίμα. Τα πρωινά ούρα (που περιέχουν διαλυτές ουσίες και μεταβολίτες από το βραδινό γεύμα) απορρίπτεται, αλλά το δεύτερο κλάσμα (δείγμα νηστείας ούρων) συλλέγεται. Η χρονομετρημένη συλλογή ούρων συνήθως γίνεται κατά την περίοδο ωρών, ώστε να εκλείψη η ανάγκη καθορισμού της βέλτιστης απέκκρισης μιοα ουσίας και επιτρέπει τη σύγκριση μέρα με την ημέρα (π.χ. πρωτεϊνουρία στο διαβήτη).

33 Εγκεφαλονωτιαίο υγρό Το εγκεφαλονωτιαίο υγρό (ΕΝΥ, cerebrospinal fluid, CSF) είναι ένα διαυγές, άχρωμο υγρό, ελαφρά αλκαλικό στο οποίο ο εγκέφαλος "επιπλέει". Το ΕΝΥ αποτελεί το περιεχόμενο όλης της ενδοεγκεφαλικής κοιλίας ( και του κεντρικού καναλιού του νωτιαίου μυελού. Παρέχει κατά κύριο λόγο, μια μηχανική και ανοσολογική προστασία στον εγκέφαλο μέσα στο κρανίο. Σε αυτό περιέχονται, κυρίως, λεμφοκύτταρα, μικρή ποσότητα γλυκόζης, καθώς και ίχνη πρωτεϊνών. Χρήση: Το εγκεφαλονωτιαίο υγρό είναι σημαντικό βιολογικό υλικό που μπορεί να χρησιμοποιηθεί στην τοξικολογία. Η ανάλυσή του μας δίνει πληροφορίες για την ποσότητα μίας ουσίας στο ΚΝΣ κατά τη στιγμή του θανάτου. Παραλαμβάνεται όλος ο όγκος του ΕΝΥ από το νεκρό, με παρακέντηση της παρεγκεφαλονωτιαίας δεξαμενής ή μέσω οσφυϊκής παρακέντησης. Ο ολικός όγκος είναι περίπου 130 ml, αλλά μετά από 72 ώρες από το θάνατο, απορροφάται από τους περιβάλλοντες ιστούς. Πειραματική χρήση: ανοσοβιολογία και μεταβολισμός του εγκεφάλου

34 Υδατοειδές υγρό Το υδατοειδές υγρό αποτελεί ένα εναλλακτικό δείγμα για αναλυτικούς σκοπούς, παρόλο που δεν παρουσιάζεται σε μεγάλο εύρος δημοσιευμένων εργασιών. Αυτό μπορεί να οφείλεται στο μικρό όγκο (5 ml) που μπορεί να συγκεντρωθεί σε σχέση με το αίμα και τα ούρα. Κάθε μέθοδος χρωματογραφίας ή ανοσοχημείας που εφαρμόζεται σε δείγματα ούρων και αίματος, μπορεί να εφαρμοστεί και σε δείγματα υδατοειδούς υγρού με υψηλή ακρίβεια. Πλεονεκτήματα: 1) το υδατοειδές υγρό περιέχει ένα πολύ μικρό ποσοστό στερεού υπολείμματος (1%) και χρειάζεται μερική ή καθόλου προκατεργασία, οπότε μειώνεται σημαντικά η ταχύτητα και ο χρόνος ανάλυσης. 2) Επίσης, παρουσιάζει σταθερότητα σε ένα μεγάλο αριθμό ναρκωτικών. 3) Ακόμα, είναι σημαντική η συμβολή του υδατοειδούς υγρού σε μεταθανάτιες τοξικολογικές εξετάσεις. Λόγω της απομονωμένης θέσης που κατέχει στον οφθαλμό, προστατεύεται από οποιαδήποτε επιμόλυνση, σήψη ή τραύμα. Τα προϊόντα αποικοδόμησης του σώματος δεν επηρεάζουν σημαντικά τη δομή και τη σύσταση του υδατοειδούς υγρού αν και όσο αυτό αποξηραίνεται με τη σήψη, τόσο δυσκολεύει η συλλογή του.

35 Σίελος Η σίελος αποτελεί το έκκριμα των μικρών και μεγάλων σιελογόνων αδένων (παρωτίδα, υπογνάθιοι & υπογλώσσιοι αδένες). Το σάλιο αποτελείται από 99,5% περίπου νερό και 0,5% από ανόργανα συστατικά: κυρίως ηλεκτρολύτες, όπως ιόντα καλίου, νατρίου, χλωρίου και τα όξινα ανθρακικά φωσφορικά ιόντα και ιόντα ασβεστίου, μαγνησίου, ιωδίου, και θειοκυανικά) και οργανικά συστατικά (όπως ένζυμα: πτυαλίνη (αμυλάση), λυσοζύμη, καλλικρεΐνη, αλκαλική φωσφατάση κτλ.). Περιέχει επίσης πρωτεΐνες: φωσφοπρωτεΐνες (σταθερίνη, ιστατίνη κτλ.) και γλυκοπρωτεΐνες (μουκίνες), αντισώματα, (συγκολητινογόνα του συστήματος ΑΒΟ, ορμόνες, αυξητικούς παράγοντες). Το ph του κυμαίνεται 5,2 και 7,8 (μέση τιμή 6,7).

36 Υπάρχουν 2 τρόποι συλλογής δείγματος σιέλου: 1. Με απόχρεμψη: Έχει το πλεονέκτημα ότι αντιπροσωπεύει καλύτερα τις συγκεντρώσεις της προσδιοριζόμενης ουσίας στο απεκκρινόμενο σίελο, αλλά και το μειονέκτημα της δυσάρεστης διαδικασίας συλλογής. 2. Με εξειδικευμένη συσκευή: έχει το πλεονέκτημα ότι είναι ευκολότερη και ταχύτερη η συλλογή, με ελάχιστη παρέμβαση από το χειριστή. Επιπλέον, διατηρείται η ιδιωτικότητα του εθελοντή. Ως μειονέκτημα μπορεί να θεωρηθεί η μεταβλητότητα της ποσότητας του δείγματος που συλλέγεται από συσκευή σε συσκευή, καθώς και το γεγονός ότι η προσρόφηση ουσιών στην ίδια τη συσκευή μπορεί να οδηγήσει σε ψευδώς αρνητικά αποτελέσματα δοκιμής.

37 Κοινότυπες μετρήσεις στην σίελο κορτικοστεροειδή Αντισώματα έναντι του HIV-1 φαινότυπο CYP1A1 επίπεδο κοτινίνης

38 Ιδρώτας Ο ιδρώτας ως βιολογικό υπόστρωμα δε συνηθίζεται σε ανάλυση ρουτίνας, καθώς είναι δύσκολη η συλλογή δείγματος, ενώ γίνεται συνήθως με επιδερμικά αυτοκόλλητα (patches) και επηρεάζεται εύκολα από περιβαλλοντική επιμόλυνση. Έχει κλινική χρήση στην παιδιατρική και στην τοξικολογία

39 Αμνιακό υγρό και μυκώνιο Το αμνιακό υγρό είναι διάφανο, υπόλευκο και άοσμο υγρό και αποτελείται σε ποσοστό 97% από νερό. Η ποσότητά του ποικίλλει ανάλογα με το στάδιο της εγκυμοσύνης. Κατά την έβδομη εβδομάδα, για παράδειγμα, φτάνει τα 300 με 400 ml, στην εικοστή είναι ένα λίτρο περίπου, ενώ αργότερα αυξάνεται στα δύο λίτρα. Το αμνιακό υγρό περιέχει όλες τις ουσίες που υπάρχουν μέσα στο αίμα αλλά και νεκρά κύτταρα, τα οποία αποβάλλονται από το έμβρυο. Εκκρίνεται και ανανεώνεται διαρκώς, κάθε τρεις ώρες προς το τέλος της εγκυμοσύνης, γιατί το μωρό απορροφά καθημερινά μεγάλες ποσότητες. Χρήση: Προγεννητικός έλεγχος Το μηκώνιο είναι το αποτέλεσμα των πρώτων εντερικών κενώσεων του νεογέννητου. Το μεταβολικό προφίλ στο μηκώνιο είναι διαφορετικό από των ούρων. Χρήση: Διάγνωση εξαιρετικά σπάνιων μεταβολικών νόσων

40 σπέρμα κολπικό υγρό και κολπικό επίχρισμα Η συλλογή τους απαιτεί σεξουαλική αποχή για 2 έως 5 ημέρες Πρέπει να φτάσουν στο εργαστήριο άμεσα. Απαιτούν ειδικές συνθήκες αποθήκευσης και μεταφοράς Χρήση: αναλύσεις γονιμότητας, λοιμώξεις

41 Εκπνεόμενος αέρας Χρήσεις Για την αξιολόγηση της έκθεσης σε διάφορες ουσίες, ιδίως διαλύτες όπως βενζόλιο, στυρόλιο και η αιθανόλη Πηγή των δεικτών έκθεσης και ευαισθησίας (τεστ αναπνοής καφεΐνης για έλεγχο της δραστηριότητας του κυτοχρώματος p4501a2) Ανάσα ουρίας (παρουσία θετικών στην ουρεάση μικροοργανισμών όπως H. pylori)

42 Τρίχες Εύκολα διαθέσιμο βιολογικό ιστό του οποίου η τυπική μορφολογία αντικατοπτρίζει τις συνθήκες της νόσου μέσα στο σώμα. Παρέχει μόνιμη καταγραφή των ιχνοστοιχείων που σχετίζονται με φυσιολογικό και μη φυσιολογικό μεταβολισμό. Χρήσεις: 1. Πηγή για την επαγγελματική και περιβαλλοντική έκθεση σε τοξικά μέταλλα 2. Δείγμα για έλεγχο του περιβάλλοντος στο κάπνισμα (ETS) όταν προέρχεται από παιδιά. 3. Η ανάλυση τρίχας παρέχει μακροχρόνια, από μήνες έως χρόνια, πληροφορίες όσον αφορά τόσο τη σοβαρότητα όσο και το μοτίβο της χρήσης ναρκωτικών. 4. Test πατρότητας

43 Όνυχες Λαμβάνονται με πολύ εύκολο και άνετο τρόπο. Χρήσεις 1. Δεν απαιτούν επεξεργασία, και ειδικές συνθήκες αποθήκευσης και μεταφοράς και, συνεπώς, είναι κατάλληλο βιολογικό υλικό για μεγάλες επιδημιολογικές μελέτες 2. Μετρήσεις ιχνοστοιχείων, σεληνίου, αρσενικού 3. Λιγότερο πιθανό να έχουν μολυνθεί από περιβαλλοντικούς παράγοντες και αυτή η χρήση απαιτεί πιο περίπλοκη επεξεργασία

44 Στοματικό επίχρισμα Μη επεμβατική λήψη Χρήσεις Καλό για PCR ανάλυση (test πατρότητας, πολυμορφισμοί, μεταλλάξεις) Κολπικό επίχρισμα Μη επεμβατική λήψη Χρήσεις ανίχνευση καρκίνου του τραχήλου και της μήτρας (Τεστ PAP) Ανίχνευση papilloviruses (συμβατικός και μοριακός έλεγχος)

45 Βρογχοκυψελιδικό έκπλυμα Χρησιμοποιείται για την αξιολόγηση και την ποσοτικοποίηση έκθεση στον αμίαντο Τα δείγματα πτυέλων μπορούν επίσης να παρέχουν επαρκή DNA για PCR δοκιμασίες.

46 Φρέσκα και μονιμοποιημένα δείγματα ιστών

47 Φρέσκα και μονιμοποιημένα δείγματα ιστών Λαμβάνονται ως επι το πλείστον με επεμβατικές μεθόδους Η λήψη λιπώδους ιστού μπορεί να είναι αρκετά εφικτή έχει χαμηλό κίνδυνο. Ο ιστός προσφέρει μια σχετικά σταθερή κατάθεση των τριγλυκεριδίων και λιποδιαλυτών ουσιών, όπως λιποδιαλυτών βιταμινών (βιταμίνες Α και D). Αντιπροσωπεύει τη μεγαλύτερη δεξαμενή των καροτενοειδών και αντικατοπτρίζει τη μακροπρόθεσμη διατροφική πρόσληψη των απαραίτητων λιπαρών οξέων.

48 Κάθε βιολογικό υλικό που λαμβάνεται από ένα ασθενή για διαγνωστικούς, προγνωστικούς ή θεραπευτικούς σκοπούς προστατέυεται σύμφωνα με την επικαιροποιημένη Πράξη Προστασίας Ανθρωπίνων Ιστών οι οποίοι συμπεριλαμβάνουν αίμα ούρα και άλλα υγρά κόπρανα ιδρώτας σπέρμα κάθε άλλο ιστό ή υγρό σώματος

49 Απο τον ασθενή στον πάγκο, τι μπορεί να πάει λάθος... Εσφαλμένη αναγνώριση των ασθενών Ελλιπής προετοιμασία ασθενή - νηστεία, δίαιτα, χρόνος, χρήση ουσιών/ναρκωτικά. Ελλιπή στοιχεία ασθενούς Μικρό δείγμα ή λανθασμένη μέθοδος λήψης Λάθος χρόνος λήψης Λάθος τύπος δείγματος Ακατάλληλη, ελλιπής ή καμία επισήμανση Λανθασμένη αποθήκευση / μεταφορά (πάγος, ζεστό, καθυστέρηση) Απώλεια, θραύση κ.λπ.

50 Είναι θέμα ποιότητας!!!!!! Τα εργαστήρια μπορούν να παράγουν ποιοτικά αποτελέσματα μόνο σε ποιοτικά δείγματα. Σε αυτές τις συνθήκες το ιδανικό δείγμα μιμείται την in vivo κατάσταση Και σχετικά με τα αιτήματα ποιότητας... Rubbish In Rubbish Out!

51 Ο Δείκτης Μάζας Σώματος είναι ένας δείκτης μέτρησης του σωματικού λίπους με βάση το ύψος και το βάρος. Σύμφωνα με το Αμερικανικό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων, ο τύπος που χρησιμοποιούμε για να υπολογίσουμε το ΔΜΣ είναι ο εξής: Βάρος (κιλά) [ύψος (μέτρα)] 2 παράδειγμα, εάν το βάρος είναι 68 κιλά και το ύψος 1,65 μέτρα ο υπολογισμός θα γίνει ως εξής: 68 (1.65) 2 = Το Εθνικό Κέντρο για την Καρδιά, τους Πνεύμονες και το Αίμα, το οποίο εδρεύει στις ΗΠΑ και αποτελεί Τμήμα του Αμερικανικού Υπουργείου Υγείας, αξιολογεί την κλίμακα του ΔΜΣ ως εξής: - Κάτω από 18,5 = Λιποβαρής - 18,5 24,9 = Φυσιολογικό βάρος ,9 = Υπέρβαρος - Άνω του 30 = Παχύσαρκος

52 Φυσιολογικές τιμές στον άνθρωπο