TÜRKİYE VE YUNANİSTAN ARASINDA TİCARİ İLİŞKİLER ΟΙ ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΤΟΥΡΚΙΑΣ

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "TÜRKİYE VE YUNANİSTAN ARASINDA TİCARİ İLİŞKİLER ΟΙ ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΤΟΥΡΚΙΑΣ"

Transcript

1 Bu program Avrupa Birliği ve Türkiye Cumhuriyeti tarafından finanse edilmektedir. Αυτό το πρόγραμμα συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση και τη Δημοκρατία της Τουρκίας. Διάλογος της Κοινωνίας Πολιτών TÜRK-YUNAN MEDYA BULUŞMASI ΓΕΦΥΡΩΣΗ ΤΩΝ ΜΕΣΩΝ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ TΟΥΡΚΙΑΣ - ΕΛΛΑΔΑΣ TURKEY GREECE MEDIA BRIDGING G DERGİ-ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ARALIK 2015 Δεκέμβριος 3 TÜRKİYE VE YUNANİSTAN ARASINDA TİCARİ İLİŞKİLER ΟΙ ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΤΟΥΡΚΙΑΣ project art creative mice

2

3 Bu program Avrupa Birliği ve Türkiye Cumhuriyeti tarafından finanse edilmektedir. Αυτό το πρόγραμμα συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση και τη Δημοκρατία της Τουρκίας. TURKEY GREECE MEDIA BRIDGING Διάλογος της Κοινωνίας Πολιτών Projesi ΓΕΦΥΡΩΣΗ ΤΩΝ ΜΕΣΩΝ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΤΟΥΡΚΙΑΣ - ΕΛΛΑΔΑΣ project art creative mice

4 ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ İÇİNDEKİLER G DERGİ-ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ İmtiyaz Sahibi / Υπεύθυνος έκδοσης Ali Akgün / Αλί Άκγκιουν ali@aral.org Genel Yayın Yönetmeni / Αρχισυντάκτης Arzu Akgün / Αρζού Άκγκιουν arzu@aral.org Yayın Danışmanı / Σύμβουλοι Σύνταξης Burak Bekdil / Μπουράκ Μπέκντιλ Hürriyet Daily News Doç. Dr. Burcu Sümer / Καθ. Δρ. Μπουρτζού Σουμέρ Ankara Üniversitesi, İletişim Fakültesi Öğretim Görevlisi Τμημ. Επικοινωνίας του Παν. Άγκυρας Özge Mumcu / Οζγκέ Μουμτζού Gazeteci / δημοσιογράφος Sedat Bozkurt / Σεντάτ Μπόζκουρτ / Fox Tv Yrd. Doç. Dr. Sevgi Can Yağcı Aksel Αναπλ. Καθ. Δr. Σεβγκί Τζαν Υαγτζί Ακσέλ Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesi Öğretim Görevlisi Τμημ. Επικοινωνίας του Πανεμ. Άγκυρας Zafer Çakmak / Ζαφέρ Τσακμάκ Habertürk Ankara Temsilcisi / αντιπρόσωπος του Habertürk Άγκυρας TÜRK-YUNAN MEDYA BULUŞMASI PROJESİ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΓΕΦΥΡΩΣΗΣ ΤΩΝ ΜΕΣΩΝ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΤΟΥΡΚΙΑΣ-ΕΛΛΑΔΑΣ 04 ticaret /εμπόριο turkeygreecemediabridging@gmail.com Bu dergi Avrupa Birliği ve Türkiye Cumhuriyeti nin mali desteği ile üretilmiştir. Bu derginin içeriğinden sadece Aral Group sorumludur ve hiçbir şekilde Avrupa Birliği, Türkiye Cumhuriyeti veya Avrupa Birliği Bakanlığı nın görüşlerini yansıttığı şeklinde yorumlanamaz. Türk Yunan Medya Buluşması projesi Türkiye Cumhuriyeti ve Avrupa Birliği tarafından ortak finanse edilen Sivil Toplum Diyaloğu Programı çerçevesinde gerçekleştiriliyor. Program, Türkiye ve Avrupa Birliği üyesi ülkelerden sivil toplum kuruluşlarının, ortak bir konu etrafında bir araya gelerek, toplumların birbirini tanımaları, karşılıklı bilgi alışverişi ve kalıcı diyalog kurmalarını sağlayan bir platform olarak geliştirildi. Programın teknik uygulamasından Avrupa Birliği Bakanlığı sorumlu. Merkezi Finans ve İhale Birimi ise Programın sözleşme makamı. Dergide yayınlanan makale, yazı, haber ve fotoğrafların sorumluluğu yazarların sahibine aittir. Το περιοδικό αυτό εκδόθηκε με την υλική υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Τουρκικής Δημοκρατίας. Αποκλειστικός υπεύθυνος για το περιεχόμενό του είναι το Aral Group και σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι αντικατοπτρίζει τις απόψεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της Τουρκικής Δημοκρατίας ή του υπουργείου Ευρωπαϊκών Υποθέσεων. Το πρόγραμμα Γεφύρωση των Μέσων Ενημέρωσης Τουρκίας-Ελλάδας πραγματοποιείται στα πλαίσια του προγράμματος Διαλόγου Κοινωνίας Πολιτών που χρηματοδοτείται από κοινού από την Τουρκική Δημοκρατία και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Το πρόγραμμα αναπτύχθηκε ως πλατφόρμα συνάντησης των θεσμών της κοινωνίας πολιτών της Τουρκίας και των κρατών μελών της ΕΕ με αφορμή κάποιο κοινό θέμα, και στοχεύει στην καλύτερη γνωριμία μεταξύ των κοινωνιών, στην αμοιβαία ανταλλαγή πληροφοριών και στη δημιουργία μόνιμων διόδων διαλόγου. Για την τεχνική εφαρμογή του προγράμματος υπεύθυνο είναι το υπουργείο Ευρωπαϊκών Υποθέσεων και αναθέτουσα αρχή η Κεντρική Μονάδα Χρηματοδοτήσεων και Αναθέσεων. Η ευθύνη για τα άρθρα, κείμενα, ρεπορτάζ και φωτογραφίες της έκδοσης ανήκει στους συγγραφείς. 30 müzik / μουσική Ataç 1 Sk. 25/11 Kızılay, Ankara / Turkey T: F: Baskı/ΕκτυΕκτυπώσεις: TDV Yayın, Mat. ve Ticaret İşl Sayı/αριθμός: 3 Basım Tarihi/ ιστορίαιστορία:

5 G DERGİ-ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ 24 büyükelçi / ο πρέσβης 40 müzik / μουσική 48 sivil toplum / κοινωνία πολιτών TRGR 5

6 TİCARET TÜRKİYE YUNANİSTAN İŞ KONSEYİ YÜRÜTME KURULU BAŞKANI TEVFİK BILGEN KRİZE RAĞMEN TİCARİ İLİŞKİLERİMİZ İYİ DURUMDA ΤΕΒΦΙΚ ΜΠΙΛΓΚΕΝ, ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΟΥ ΕΚΤΕΛΕΣΤΙΚΟΥ ΟΡΓΑΝΟΥ ΤΟΥ ΑΝΩΤΑΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ-ΤΟΥΡΚΙΑΣ «ΟΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΜΑΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΠΑΡΑΜΕΝΟΥΝ ΚΑΛΕΣ ΠΑΡΑ ΤΗΝ ΚΡΙΣΗ» 6

7 ΕΜΠΟΡΙΟ Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu bünyesinde faaliyet gösteren Türkiye Yunanistan İş Konseyi; ikili ekonomik ilişkileri gelinen noktadan daha ileriye götürme isteği ve faaliyetlerini daha geniş kitlelere yayma amacıyla çalışıyor. Türkiye Yunanistan İş Konseyi Yürütme Kurulu Başkanı Tevfik Bilgen DEİK in hedeflerinin her zamanki gibi ikili ekonomik ilişkileri bugünkünden daha ileri noktalara taşımak olduğunu söylüyor ve ekliyor: Bunca yıldır çok başarılı olan bir iş konseyinin bundan sonra da başarılı çalışmalarına devam edeceğine inanıyorum. Aramızdaki başarılı işbirliklerinin artması bizleri daha da yakınlaştırmakta, birbirimiz için daha vazgeçilmez kılmaktadır Türkiye-Yunanistan İş Konseyi ne zaman ve hangi amaçlarla kurulmuştur? İş konseyimizin kurulmasına 1988 yılında karar verildi. 80 li yıllarda Türkiye-Yunanistan ilişkilerinde henüz bir ısınma yok, devletler arası ilişkiler o kadar iyi değil, halkın bile birbirlerinin ülkesine gidip gelmesi azdı. O yıl Davos ta iki ülke başbakanı biraraya geldiler. Sonradan bu Davos toplantısı çok bilinen ve ilişkilerde milat kabul edilen bir olay haline dönüştü. Davos toplantısı sırasında o günün iki ülke başbakanları Andreas Papandreou ile Turgut Özal ilişkileri geliştirmek için bir takım kararlar aldılar. Bu kararlardan bir tanesi de İş Konseyi nin kurulması olmuştur. İş Konseyi kavramı o tarihlerde Turgut Özal ın liderliğinde bir ekip tarafından Türkiye nin dış ekonomik ilişkilerini geliştirmesinde kullanılacak bir araç olarak düşünülmüş ve bazı ülkelerle karşılıklı olarak kurulmuştu. Beş ya da altıncı olarak da Türkiye-Yunanistan İş Konseyi nin kurulmasına karar verildi. Konseyin yapmış olduğu çalışmalar hakkında bilgi verir misiniz? Davos kararları gereği her iki ülkede de konseyler oluşturuldu. Amaç her iki ülkenin iş çevreleri bir araya getirecek toplantılar düzenlemek, iş hayatını ve ikili ekonomik ilişkileri geliştirmekti. Fakat ilk dört sene 1992 yılına kadar bunda hiç başarı kazanılamıyor çünkü karşı taraf çok yavaş hareket ediyor yılında Yunanistan da iktidara Papandreou nun yerine Mitsotakis geldiği sıralarda Türkiye de de İş Konseyi Başkanlığına Rahmi Koç geliyor. Her zamanki gibi asıl amacımız, Türkler ve Yunanlılar olarak ortak iş yapmak ve ülkelerimizin ekonomilerinin birbirine entegre olmasına katkı sağlamak. Yeni dönemin ilk senesinde biraz daha Yunan devletinin kontrolünde olan ekip çok istekli davranamadı. Mesela Atina da çok geniş ve üst düzey katılımlı bir toplantı yapıldı fakat bu toplantı basına Το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας Ελλάδας-Τουρκίας, που λειτουργεί στα πλαίσια του Συμβουλίου Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων εργάζεται με σκοπό την περαιτέρω ανάπτυξη των διμερών οικονομικών σχέσεων και την προώθηση των δραστηριοτήτων του σε ένα ευρύτερο κοινό. Ο πρόεδρος του εκτελεστικού οργάνου του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας-Τουρκίας, Τεβφίκ Μπιλγκέν εξηγεί τους σταθερούς στόχους του Συμβουλίου για την ανάπτυξη των διμερών οικονομικών σχέσεων και συμπληρώνει: «Πιστεύω ότι το Συμβούλιο μετά την ήδη επιτυχημένη πορεία του, εδώ και χρόνια, θα συνεχίσει τις δραστηριότητές του με επιτυχία. Όσο αυξάνεται η επιτυχημένη μεταξύ μας συνεργασία ερχόμαστε και πιο κοντά, προς μια κατεύθυνση ολοένα και λιγότερο αναστρέψιμη». Πότε και με ποιους στόχους ιδρύθηκε το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας Ελλάδας-Τουρκίας; Η ίδρυση του Συμβουλίου μας αποφασίστηκε το Η δεκαετία του 80 δεν έφερε καμία σύσφιξη των ελληνοτουρκικών σχέσεων, οι διακρατικές σχέσεις δεν ήταν και τόσο καλές, ακόμα και στο επίπεδο των λαών, σπάνια επισκεπτόταν ο ένας τον άλλον. Τη χρονιά εκείνη, οι πρωθυπουργοί των δύο χωρών είχαν συναντηθεί στο Νταβός. Η συνάντηση αυτή στο Νταβός έμελλε να γίνει πολύ γνωστή ως ένα σημείο-σταθμός στις διμερείς σχέσεις. Κατά τη διάρκεια των διαβουλεύσεων στο Νταβός, οι τότε πρωθυπουργοί των δύο χωρών, Ανδρέας Παπανδρέου και Τουργκούτ Οζάλ έλαβαν μια σειρά από κοινές αποφάσεις προς την κατεύθυνση την ανάπτυξης των διμερών σχέσεων. Μία από αυτές τις αποφάσεις ήταν και η ίδρυση του Ανώτατου Συμβουλίου μας. Την περίοδο εκείνη μία ομάδα ειδικών υπό τον Τουργκούτ Οζάλ συνέλαβε την ιδέα του Ανώτατου Συμβουλίου, ως ένα εργαλείο για την ανάπτυξη των διεθνών οικονομικών σχέσεων της Τουρκίας. Συμβούλια ιδρύθηκαν σε διμερή βάση με μερικές χώρες. Το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας Ελλάδας-Τουρκίας είναι το πέμπτο ή έκτο κατά σειρά Συμβούλιο, του οποίου αποφασίστηκε η ίδρυση. Πείτε μας μερικά πράγματα για τις μέχρι τώρα εργασίες του Ανώτατου Συμβουλίου. Οι ανάγκες που προέκυψαν από το Νταβός οδήγησαν στη σύσταση Ανώτατων Συμβουλίων και στις δύο χώρες. Στόχος ήταν η διοργάνωση συνόδων που θα έφερναν σε επαφή τους επιχειρηματικούς κύκλους των δύο χωρών, καθώς και να αναπτύξει το χώρο της εργασίας και την οικονομική συνεργασία ανάμεσα στις δύο χώρες. Όμως τα πρώτα τέσσερα χρόνια και μέχρι το 1992 δεν υπήρξε καμία επιτυχία καθώς η απέναντι πλευρά κωλυσιεργούσε. Το 1992 όταν η κυβέρνηση Μητσοτάκη αντικατέστησε αυτή του Παπανδρέου, στην Τουρκία αναλαμβάνει την προεδρία TRGR 7

8 TİCARET DEİK in hedefleri her zamanki gibi ikili ekonomik ilişkileri bugünkünden daha ileri noktalara taşımaktır. Bunun için gerekli her ortamı yaratmak, var olanlarından en büyük verimi elde etmektir. Σταθερός σκοπός του DEİK είναι η ανάπτυξη των διμερών οικονομικών σχέσεων σε υψηλότερα από τα σημερινά επίπεδα. Για αυτό είναι απαραίτητο να δημιουργείται η κατάλληλη ατμόσφαιρα και να αξιοποιούνται τα ήδη υπάρχοντα επιτεύγματα. hiç duyurulmadı. Sonunda Atina da yeni bir ekip çıktı karşımıza ve Türk Yunan İş Forumu adı altında yeni bir toplantılar düzeneği kuruldu. Bu düzen çok büyük başarılara imza attı ve 4-5 sene devam etti. Ben ilişkilerin düzelmesini de hep o döneme bağlarım. Bu dönemde iş çevrelerinin birbirlerini tanımaları sağlanmış, güven ortamı yaratılmıştır. Her sene bir kere Yunanistan da, bir kere de Türkiye de çok geniş katılımlı hatta devlet yetkililerinin de katıldığı her iki ülkenin iş aleminin en önemli kişilerinin bulunduğu Biz ne yapabiliriz, ortak ne yatırım çıkar, neyin ticaretini yaparız diye tartışıldığı ve bazı sorunların da çözülmesi için hükümetlere önerilerin götürüldüğü bir döneme geçildi. Bu dönem en verimli dönem olarak geçmiştir. Bugün biz bu dönemin devamı için çalışıyoruz; ama tabi kriz döneminde gözle görülür bir yavaşlama oldu. Türkiye ve Yunanistan arasındaki ticari ve ekonomik ilişkilerin geldiği noktayı nasıl değerlendiriyorsunuz? İş Konseyi nin ana fonksiyonunu iki ülke iş aleminin yan yana gelip iş potansiyellerini araştırması, ortaklıklar kurmaya çalışması ve işbirliği alanlarının geliştirilmesi olarak tanımlayabiliriz. İki ülke arasındaki toplam iş hacmi 80 li του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας ο Ραχμί Κοτς. Όπως πάντα καθεαυτώ στόχος μας υπήρξε η συνέργεια Τούρκων και Ελλήνων και η διασύνδεση των δύο οικονομιών με τρόπο εποικοδομητικό για τις δύο χώρες. Τον πρώτο χρόνο της νέας ελληνικής διακυβέρνησης η ομάδα, που ήταν περισσότερο υπό τον έλεγχο του ελληνικού κράτους, δεν επέδειξε ιδιαίτερο ενθουσιασμό. Για παράδειγμα η πολυπληθής σύνοδος υψηλού επιπέδου που έλαβε χώρα στην Αθήνα δεν έλαβε την παραμικρή κάλυψη από τον τύπο. Τελικά εμφανίστηκε μια άλλη ομάδα από τη μεριά της Αθήνας και θεσπίστηκε η διοργάνωση μιας άλλης σειράς συνόδων υπό τον τίτλο «Ελληνοτουρκικό Φόρουμ Συνεργασίας». Η διοργάνωση αυτή στέφθηκε με μεγάλη επιτυχία και συνέχισε για 4-5 χρόνια. Προσωπικά συνδέω τη σύσφιξη των σχέσεων με εκείνα τα χρόνια. Η αλληλογνωριμίας μεγάλων επιχειρηματιών από τις δύο χώρες δημιούργησε αίσθημα αμοιβαίας εμπιστοσύνης. Η περίοδος που ξεκίνησε τότε χαρακτηριζόταν από ετήσιες συναντήσεις (εναλλάξ στην Ελλάδα και την Τουρκία), με ευρεία συμμετοχή, συμπεριλαμβανομένων και κρατικών λειτουργών καθώς και των πλέον σημαντικών επιχειρηματιών από τις δύο χώρες. Συζητείτο το «τι μπορεί να κάνει ο καθένας, τι δυνατότητες κοινών επενδύσεων υπάρχουν, τι μπορούμε να προτείνουμε στις κυβερνήσεις μας για την επίλυση κάποιων προβλημάτων;» Πρόκειται πραγματικά για την πιο εποικοδομητική περίοδο. Σήμερα εργαζόμαστε για να συνεχιστεί αυτή η περίοδος όμως λόγω της οικονομικής κρίσης σημειώθηκαν προφανή πισωγυρίσματα. Πώς αποτιμάτε το σημείο στο οποίο έχουν φτάσει οι τουρκοελληνικές εμπορικές και οικονομικές σχέσεις; Μπορούμε να ορίσουμε τη βασική λειτουργία του Ανώτατου Συμβουλίου ως την επίτευξη προσέγγισης των επιχειρηματικών κύκλων των δύο χωρών, την ανακάλυψη, θέσπιση και εμβάθυνση νέων μορφών συνεργασίας. Ο συνολικός όγκος συναλλαγών μεταξύ των δύο χωρών έχει ξεπεράσει σήμερα στα 5 δισ. δολ. από τα δολ. που ήταν τη δεκαετία του 80, με αποτέλεσμα να μπορούμε πλέον να μιλάμε για μία αγαστή οικονομική συνεργασία μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας. Οι άνθρωποι των δύο χωρών γνωρίζονται μεταξύ τους και εφαρμόζοντας τους κανόνες της ελεύθερης αγοράς μπορούν να επενδύσουν εύκολα. Κατ εμέ παρόλα τα βαρίδια της κρίσης δεν πρέπει να υποτιμάμε την πρόοδο που έχουμε σημειώσει. Είμαστε ανάμεσα στις πρώτες 5-6 χώρες με τις οποίες συνεργάζεται οικονομικά η Ελλάδα. Νομίζω ότι κατέχουμε ακόμα υψηλότερη θέση ως προς τις χώρες που εισάγουν προϊόντα από την Ελλάδα. Μιας και δεν πουλάμε πρώτες ύλες όπως το πετρέλαιο οι εισαγωγές μειώθηκαν σημαντικά αλλά διατηρούμε υψηλή θέση ανάμεσα στις χώρες που εισάγουν προϊόντα από την Ελλάδα. Μπορούμε να πούμε ότι οι οικονομικές μας σχέσεις παραμένουν καλές παρόλες τις επιδράσεις της κρίσης. Οπότε πώς βλέπετε το μέλλον αυτών σχέσεων; τι παραπάνω 8

9 ΕΜΠΟΡΙΟ yıllarda 200 ile 400 milyon dolar arasında seyrederken bugün 5 milyar doları geçtiyse artık Türkiye ile Yunanistan arasında çok iyi bir işbirliği vardır denilebilir. İki ülke insanları birbirlerini tanıyorlar ve serbest piyasa ekonomisinin tüm kurallarına uyarak rahatlıkla yatırım yapabiliyorlar. Bence krizin bütün ağırlığına rağmen şu an geldiğimiz nokta hiç de küçümsenecek bir nokta değil. Yunanistan ın dünya çapında işbirliği yaptığı ilk beş altı ülkeden biriyiz. Sanırım, ihracat yaptığı ülkeler arasında daha da öndeyiz. Biz petrol gibi hammaddeleri satmadığımız için ithalatları çok azaldı tabii ama ihraç ettikleri ülkeler sıralamasında önlerde geliyoruz. Krizin bütün etkilerine rağmen ekonomik ilişkilerimizin iyi durumda olduğunu söyleyebiliriz. Peki, siz bu ilişkileri ileride nerede görüyorsunuz neler yapılabilir? Neler yapılabileceğini cevaplamadan önce kriz öncesi duruma bakmak gerekiyor. Kriz öncesinde bizim aramızdaki ticaret hacmi milyar dolara varmıştı. Bizim ihracatımız daha çoktu ve 3 milyar dolara yakın idi, 1,5 milyar dolara yakın da ithalatımız vardı. Ekonomik krizden dolayı Yunanistan ın tüketim ve üretimi yavaşladı dolayısıyla bizden aldıkları malzemelere ihtiyaçları azaldı. Bizim ihracatımız 1,5 milyar dolara kadar düştü onlarınki ise 3 milyara çıktı. Yunanistan ın muhakkak ihraç etmesi gereken malzeme adedi arttı ve ihracatları bizden çok daha fazla bir noktaya geldi. Kriz dönemi sonrası bizim onlardan aldığımız malların miktarı artar ama daha önemlisi bizim ihracatımızın önceki oranlarda artması halinde ticari ilişkilerimiz 10 milyar doları geçebilir. Hiçbir zaman bu noktadan sonra Türkiye ve Yunanistan ticari ilişkilerinde geriye dönük bir gidiş olacağını öngöremeyiz, azalma bekleyemeyiz bundan sonra daha da ileri gidecek diye düşünmemiz lazım. μπορεί να γίνει; Για να απαντήσουμε σε αυτήν την ερώτηση οφείλουμε να κοιτάξουμε την προ κρίσης εικόνα. Πριν από την κρίση ο όγκος των μεταξύ μας συναλλαγών είχε φτάσει τα 4,5-5 δισ. δολ. Οι εξαγωγές μας ήταν υψηλότερες και έφταναν κοντά στα 3 δισ. δολ., ενώ οι εισαγωγές μας έγγιζαν τα 1,5 δισ. Εξαιτίας της οικονομικής κρίσης η παραγωγή και η κατανάλωση μειώθηκαν στην Ελλάδα με αποτέλεσμα να μειωθεί και η ζήτηση για εισαγόμενα από την Τουρκία αγαθά. Οι εξαγωγές μας έπεσαν στα 1,5 δισ. δολ. ενώ οι δικές τους ανέβηκαν στα 3 δισ. Οι ελληνικές εισαγωγές εστιάστηκαν σε αγαθά πρώτης προτεραιότητας ενώ οι ελληνικές εξαγωγές υπερέβησαν τις δικές μας. Μετά την κρίση η ποσότητα των αγαθών που εισάγουμε από αυτούς αυξήθηκε, και ακόμα πιο σημαντικά εάν οι εξαγωγές μας αυξηθούν στα προηγούμενα επίπεδα, οι οικονομικές μας σχέσεις μπορούν να αποδώσουν μέχρι και 10 δισ. δολ. Είναι αδιανόητο στο εξής οι εμπορικές σχέσεις της Τουρκίας και της Ελλάδας να κάνουν βήματα πίσω, να υπάρξουν μειώσεις στον εμπορικό όγκο. Ας συνειδητοποιήσουμε ότι από εδώ και στο εξής θα έχουμε μόνο αυξήσεις.. Σε ποιους τομείς μπορούν να γίνουν βήματα για ακόμα στενότερη συνεργασία μεταξύ Τούρκων και Ελλήνων επιχειρηματιών; Πριν από την κρίση στην Τουρκία είχαν επενδύσει 400 ελληνικές επιχειρήσεις. Ο αριθμός αυτός προκύπτει από τα επίσημα στοιχεία της Ελληνικής Πρεσβείας και των Ελλήνων ομολόγων μας στο Ανώτατο Συμβούλιο. Η ανάμειξη των Ελλήνων επενδυτών γίνεται μάλιστα σε πολλούς διαφορετικούς τομείς. Αν και είναι αδύνατο να τους αναφέρουμε όλους όμως ο πιο σημαντικός είναι ο τουρισμός, που είναι ιδιαίτερα προσοδοφόρος τομέας και για τις δύο χώρες. Για το λόγο αυτό αποτελεί τον προφανή τομέα κατάλληλο για κοινές επενδύσεις που μας έρχεται στο μυαλό. Λαμβάνοντας όμως υπόψη την ποικιλομορφία των τομέων TRGR 9

10 TİCARET Türk ve Yunan işadamları hangi sektörlerde işbirliğini geliştirilmeye yönelik adımlar atabilir? Kriz öncesi yıllarda Yunanistan dan 400 şirket Türkiye de yatırım yaptı. Bu rakamlar Yunanistan Büyükelçiliği nin ve DEİK in karşı kanattaki yetkililerinin söyledikleri rakamlardır. Birbirinden değişik sektörlerdeki Yunan iş adamları Türkiye de yatırımcı oluyor. Bu sektörlerin hepsini sayamayız tabii ama en temeli turizmdir. Turizm, her iki ülke için çok önemli bir gelir kaynağıdır. O yüzden turizm ilk düşünülebilecek ortak yatırım alanlarından bir tanesi; ama Türkiye ye gelen şirket sayısını ve sektörlerin farklılığını düşünecek olursak yarın akla gelmeyen alanlarda, Türk Yunan ortak yatırımları karşımıza çıkabilir. Yunanistan daki kriz ve belirsizlik ortamının iyi yetişmiş beyaz yakalı Yunanlıları Türkiye ye çekebileceği yönündeki söylemler hakkında siz neler düşünüyorsunuz? Kriz öncesi 400 ün üzerinde Yunan şirketi Türkiye ye gelip yatırım yaptığı zaman zaten yönetici, uzman ve mühendisleri Türkiye de çalışmaya başladı. Kriz sonrası Yunanistan daki firmalar daha da zayıflayıp kadro eksiltmeye gidince Türkiye deki Yunan şirketleri daha güçlü hale geldi. Finansbank ı ilk satın aldıkları yıl sadece ve sadece 10 kadar Yunanlı yönetici Türkiye ye geldi. Fakat sonradan buradaki Yunan yönetici sayısı arttığı gibi National Bank of Greece in tüm Balkanlar daki yatırımlarını Türkiye den yönetme kararı alındı. Türkiye deki üniversitelerde Bizans tarihi Yunan tarihi ile ilgili bölümlerde artık Yunan akademisyenler çalışmaya başladı. Türkiye deki Yunan pilotların sayısı 57 ydi şimdi sanırım 80 e yaklaştı. Çalışma izni konusunda sıkıntı olmayan sektörlerde Yunanlılar, Türkiye ye gelip çalışabiliyorlar. Tıp ve diş hekimleri gibi bazı mesleklerde sınırlamalar oluyor ve gelip çalışmak kolay olmuyor. Bu gibi meslekleri icra edenler herhangi bir AB ülkesine gidip çalışabiliyorlar. AB ülkelerinin tercih edilmesinin nedeni sadece çalışma izni meselesinden dolayı yoksa hayat και τον αριθμό των εταιριών προβλέπουμε ότι στο μέλλον θα γίνουν κοινές τουρκοελληνικές επενδύσεις σε τομείς που δεν περνούν σήμερα από το μυαλό μας. Εσείς τι πιστεύετε σχετικά με τις σκέψεις ότι η τουρκική αγορά εργασίας μπορεί να ελκύσει τους Έλληνες ειδικευμένους μεσοαστούς λόγω της κρίσης και της αβέβαιης ατμόσφαιρας που επικρατεί στην Ελλάδα; Όταν πριν από την κρίση δραστηριοποιούνταν στην Τουρκία 400 ελληνικές επιχειρήσεις, οι διευθυντές, εμπειρογνώμονες και μηχανικοί τους άρχισαν να εργάζονται στην Τουρκία. Μετά την κρίση οι εταιρίες στην Ελλάδα βρέθηκαν σε πιο αδύναμη θέση, αναγκάστηκαν να κάνουν απολύσεις με αποτέλεσμα να ενισχυθούν οι ελληνικές εταιρίες της Τουρκίας. Το πρώτο έτος μετά την ελληνική εξαγορά της Finansbank μόνο 10 διοικητικά στελέχη βρίσκονταν στην Τουρκία. Όμως αργότερα, μαζί με την αύξηση των Ελλήνων διοικητικών στελεχών εδώ, η Εθνική Τράπεζα αποφάσισε να διευθύνει όλες τις δραστηριότητές της για Βαλκάνια από την Τουρκία. Έλληνες ακαδημαϊκοί άρχισαν πλέον να διδάσκουν Βυζαντινή και Νεοελληνική Ιστορία στα τουρκικά πανεπιστήμια. Ο αριθμός των Ελλήνων πιλότων που εργάζονται στην Τουρκία αυξήθηκε από 57 σε περίπου 80. Οι Έλληνες έρχονται στην Τουρκία για να δουλέψουν σε τομείς που δεν είναι προβληματικοί ως προς την έκδοση άδειας εργασίας. Σε κάποιος επαγγελματικούς κλάδους όπως στην ιατρική και την οδοντιατρική, υπάρχουν περιορισμοί δυσκολεύοντας έτσι την απορρόφηση Ελλήνων εργαζομένων. Οι άνθρωποι που εξασκούν τέτοια επαγγέλματα θα μπορούσαν να πάνε και να δουλέψουν σε οποιαδήποτε χώρα της Ευρώπης. Ακόμα και αν μόνος λόγος για την προτίμηση ευρωπαϊκών αγορών εργασίας δεν είναι το θέμα των αδειών εργασίας, οι Έλληνες αισθάνονται πολύ πιο κοντά στον τρόπο ζωής στην Τουρκία. Παραμένουν όμως οι περιορισμοί των δυνατοτήτων του καθενός και της άδειας εργασίας. Σε ποιους στόχους αποβλέπει το Συμβούλιο Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων (DEİK) ως προς τις σχέσεις Τουρκίας-Ελλάδας; Από τη δεκαετία του 90 μέχρι και την περίοδο της κρίσης οι 10

11 ΕΜΠΟΡΙΟ şartları açısından Türkiye yi çok daha yakın hissediyorlar ama bu hem imkanlarla hem de çalışma izniyle sınırlı bir durumdur. Türkiye ve Yunanistan arasındaki ticari ilişkilerin gelişimi için Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu nun (DEİK) amaçladığı hedefler nelerdir? 90 lı yılların ortalarından, kriz dönemine gelinceye kadar hem Türkiye hem Yunanistan özel teşebbüsleri bütün organizasyonlarını yürütebildiler. Arada rastlanan karşı taraf kurum değişiklikleri, konseyler içindeki kişilerin değişimi, verimli çalışmalara çok etki etmedi. Başlarda her sektöre açık düzenlenen toplantılar sonradan sektörel organizasyonlara da dönebildi. Başarılı sonuçlar da alındı. Yine İş Konseyinin organizasyonu ile başlayan Yunanistan da fuarlara katılım sayesinde birçok sektör temsilcisi Yunan firmalarla tanışıp işbirlikleri geliştirebildiler. Yunanistan da kriz dünyadan biraz farklı olarak 2008 de denizcilik sektöründeki kötüye gidişle başladı. Devlet maliyesindeki ödeme dengelerinin bozulması nihayetinde AB ve IMF kontrollü yardım planları devletin tüm yatırımlarını durdurdu. Devletin verdiği maaşlar ve emekli maaşları azalmaya başladı, tüketim doğal olarak düştü ve özel sektör de etkilenerek üretimleri azalttı. Tüm ülkede kurumlar da zarar gördü, güç kaybı yaşandı. Bunun sonucunda toplantıları ilk yıllarda olduğu gibi sadece iş konseyleri organizasyonu ile değil hükümetlerin veya bakanların katılımıyla düzenlenir oldu. DEİK bu an için her zamanki desteğini vermekte, katkısını yapmaktadır. Bugün alınan verim geçmiş dönemde alınan verimden daha az değildir. Kasım 2014 tarihinde İzmir de düzenlenen İş Forumu ve ikili firma görüşmelerinde 500 ün üzerinde ikili görüşme gerçekleşti ve her iki ülkeden birçok KOBİ verimli temaslar yapmışlardır. DEİK in hedefleri her zamanki gibi ikili ekonomik ilişkileri bugünkünden daha ileri noktalara taşımaktır. Bunun için gerekli her ortamı yaratmak, var olanlarından en büyük verimi elde etmektir. Yunanistan da yaşanan krizin büyüklüğüne rağmen aramızdaki ticaret hacmi basınç farklılığında akışkanların hareketi gibi satma ihtiyacı daha fazla olan ülkenin ihracatını arttırması şeklinde yeni bir denge bulabilmiştir. Serbest piyasa ekonomisi tecrübelerimiz bunun gerçekleşmesini sağlayabilmiştir. Eklemek istediğiniz bir şey var mı? Bunca yıldır çok başarılı olan bir iş konseyinin bundan sonra da başarılı çalışmalarına devam edeceğine inanıyorum. Aramızdaki başarılı işbirliklerinin artması bizleri daha da yakınlaştırmakta, birbirimiz için daha vazgeçilmez kılmaktadır. Böyle bir hedef var iken, işadamlarımızın firmalarımızın kendi sektörlerinde başarılı olmanın her koşulunu bildiklerinden ve birçok yeni katkının geleceğinden eminiz. Sadece, bazı sorunlar yaşamakta olan bir ülke ile iş yapacakları için çevre koşullarını daha dikkatle incelemeleri gereğini vurgulamak isteriz. ιδιωτικές επιχειρήσεις τόσο της Τουρκίας όσο και της Ελλάδας ήταν σε θέση να διοικούν όλους τους οικονομικούς θεσμούς. Οι κατά καιρούς αλλαγές στο προσωπικό των οργανισμών της απέναντι πλευράς, και των μελών των συμβουλίων δεν είχε επίδραση στις εποικοδομητικές προσπάθειες. Οι συναντήσεις που ήταν στην αρχή γενικής φύσης, μετεξελίχθηκαν τελικά σε εξειδικευμένους ανά κλάδο οργανισμούς. Αυτό είχε θετικά αποτελέσματα. Η συμμετοχή σε εκθέσεις στην Ελλάδα που ξεκίνησε πρώτο το Ανώτατο Συμβούλιο, επέτρεψε σε αντιπροσώπους διαφόρων κλάδων να γνωριστούν και να αναπτύξουν συνεργασίες με ελληνικές εταιρίες. Η ελληνική κρίση, με κάποιες αποκλίσεις από τον υπόλοιπο κόσμο ξεκίνησε με από τη ναυτιλία. Η επιδείνωση του ελλείμματος του κρατικού προϋπολογισμού τελικά οδήγησε στην ελεγχόμενη βοήθεια από την ΕΕ και το ΔΝΤ που έβαλε φρένο σε όλες τις κρατικές επενδύσεις. Οι μισθοί των δημόσιων υπαλλήλων και οι συντάξεις άρχισαν αν μειώνονται με φυσικό επακόλουθο τη μείωση της κατανάλωσης και της παραγωγής του ιδιωτικού τομέα. Εταιρίες σε όλη τη χώρα ζημιώθηκαν η οικονομία συρρικνώθηκε. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα η σύνοδοι να μην διοργανώνονται μόνο από τα μέλη των ανώτατων συμβουλίων αλλά γίνονται με τη συμμετοχή των κυβερνήσεων και των υπουργών τους. Σήμερα το DEİK όπως υποστηρίζει και συνεισφέρει στις προσπάθειες. Τα σημερινά επιτεύγματα δεν είναι λιγότερο σημαντικά από αυτά προηγούμενων περιόδων. Το Οικονομικό Φόρουμ που διοργανώθηκε στη Σμύρνη το Νοέμβρη του 2014 και οι αμοιβαίες γνωριμίες εταιριών απέδωσαν πάνω από 500 συναντήσεις και αρκετά πρωτόκολλα συνεργασίας ανάμεσα στις δύο χώρες. Σταθερός σκοπός του DEİK είναι η ανάπτυξη των διμερών οικονομικών σχέσεων σε υψηλότερα από τα σημερινά επίπεδα. Για αυτό είναι απαραίτητο να δημιουργείται η κατάλληλη ατμόσφαιρα και να αξιοποιούνται τα ήδη υπάρχοντα επιτεύγματα. Παρά το μέγεθος της κρίσης στην Ελλάδα το μεταξύ μας εμπορικό ισοζύγιο κατάφερε να βρει μια νέα ισορροπία καθώς η χώρα με τη μεγαλύτερη ανάγκη να πουλήσει αυξάνει τις εξαγωγές της υπό την πίεση της διαφοράς στις ροές. Η εμπειρία μας από την οικονομία της ελεύθερης αγοράς επιτρέπει την πραγματοποίηση τέτοιου φαινομένου. Θα θέλατε να προσθέσετε κάτι; Πιστεύω ότι το Συμβούλιο μετά την ήδη επιτυχημένη πορεία του, εδώ και χρόνια, θα συνεχίσει τις δραστηριότητές του με επιτυχία. Όσο αυξάνεται η επιτυχημένη μεταξύ μας συνεργασία ερχόμαστε και πιο κοντά, προς μια κατεύθυνση ολοένα και λιγότερο αναστρέψιμη. Αν το βάλουμε στόχο, είμαστε σίγουροι ότι οι επιχειρηματίες και οι εταιρίες μας θα γνωρίσουν τις προϋποθέσεις για την επιτυχία σε κάθε κλάδο, και ότι θα σημειωθεί νέα μεγάλη πρόοδος. Θέλουμε όμως να τονίσουμε ότι δεδομένου ότι σκοπεύουν να δραστηριοποιηθούν σε μία χώρα που περνάει κάποιες δυσκολίες οφείλουν να μελετήσουν με προσοχή το περιβάλλον που TRGR 11

12 TİCARET Selani k Belediẏe Başkan Yannis Boutaris İZMİR VE SELANİK, ANNELERİ İSTANBUL OLAN İKİ KIZ KARDEŞLER Γιάννης Μπουτάρης, Δήμαρχος Θεσσαλονίκης «Η ΣΜΥΡΝΗ ΚΑΙ Η ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΕΙΝΑΙ ΑΔΕΛΦΕΣ ΠΟΛΕΙΣ, ΜΕ ΜΗΤΕΡΑ ΤΟΥΣ ΤΗΝ ΙΣΤΑΜΠΟΥΛ» Yunanistan ın ikinci büyük kenti Selanik, ülkenin her bakımdan zengin tarihi geçmişine sahip kozmopolit şehirlerinin önde gelenlerinden biridir. Selanik, çok kültürlü, çok dinli ve farklı etnik unsurları bünyesinde barındıran sosyal yapısını yeni bir anlayışla şekillendirme çabasını sürdürüyor. Renkli kişiliği, pratik zekâsı ve diyaloğa açık tavırlarıyla farklı millet ve dinden insanların beğenisini kazanan, Selanik in tarihiyle buluşmasına öncülük eden Selanik Belediye Başkanı Yannis Boutaris, 90 yıl sonra ilk kez bir Osmanlı eseri olan Yeni Camii nde öğle namazı kılınmasını sağladı. Boutaris, şehre damgasını vuran Osmanlı, Musevi ve Hristiyanların çok kültürlü mirasına sahip çıkmayı, şehrin geleceğine yapılan en karlı yatırım olarak görüyor. Selanik Belediye Başkanı Yannis Boutaris; Osmanlı eserlerinin durumunu, Osmanlı kültürünü, eserlerin ko- Η Θεσσαλονίκη, η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Ελλάδας ξεχωρίζει ως μία από τις πλέον ιστορικά πλούσιες και κοσμοπολίτικες πόλεις της χώρας. H πόλη της Θεσσαλονίκης, συνεχίζει τις προσπάθειές της για την ανάδειξη μίας νέας προσέγγισης στη διαμόρφωση της κοινωνικής της δομής, η οποία φιλοξενούσε ανέκαθεν πολλές διαφορετικές πολιτιστικές, θρησκευτικές και εθνοτικές ομάδες. Στυλοβάτης αυτής της προσπάθειας είναι ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης Γιάννης Μπουτάρης. Έχοντας κερδίσει το θαυμασμό πολλών ανθρώπων διαφορετικών καταγωγών και θρησκευτικών πεποιθήσεων, με το ζωντανό χαρακτήρα, την πρακτικότητα και διάθεσή του για διάλογο, οργάνωσε για πρώτη φορά ύστερα από 90 χρόνια μεσημβρινή μουσουλμανική προσευχή στο οθωμανικό τέμενος Γιενί Τζαμί. 12

13 ΕΜΠΟΡΙΟ runmalarına ilişkin çalışmaları ve şehre Türkiye den daha çok turist getirme planlarını anlattı. Türkler için önemli bir kent olan Selanik ile ilgili alışılmışın dışında şeyler söylüyorsunuz. Osmanlı Devleti nin kente vurduğu damgasını ortaya çıkartmaya yönelik açıklamalarınız bulunuyor. Selanik için neyi hedefliyorsunuz? Bütün tarihte, Selanik gibi büyük bir tarihi birikime sahip bir şehirde olduğu gibi geçmişi bilmeden geleceği inşa edemezsiniz. Selanik in tarihi çok zengindir ve sadece ikinci başkent gibi olan Bizans dönemiyle sınırlanamaz. Selanik in çok zengin bir Osmanlı Yahudi geçmişi ve elbette M.Ö 600 lere dayanan Helen geçmişi vardır. Bütün bunları ne kadar gösterirsek o derecede nerede yaşadığımızın ve gelecekle ilgili amaç ve sorumluluklarımızın farkında oluruz. Selanik in geçmişteki çok kültürlü yapısına tekrar kavuşması konusundaki girişimlerinizden bahsedebilir misiniz? İlk olarak maalesef Selanik in birçok tarihi eseri deprem, yangın ve başka nedenlerle tahrip olmuş durumda. Bugün UNESCO Kültür Mirası Listesi nde olan eserler özellikle Bizans Kiliseleri. Biz şimdi girişimlerimizle şehrin Yahudi geçmişini göstermeye çalışıyoruz. Şimdilik şehirde Yahudilerin 19. yy ve sonrası eserleri görülebiliyor. Unutmayalım ki Yahudiler ilk olarak Selanik e 15. yüzyılda geldiler. Gelenlerin çoğunluğu da İspanya dan geldiler. İkincisi ise şehirdeki 1430 da başlayan Osmanlı egemenliği. O tarihten nüfus mübadelesinin olduğu 1922 ye kadar şehirde Osmanlı varlığı hâkim durumdaydı yılına ait Selanik fotoğraflarında minareli birçok cami görmekteyiz. Çünkü şehirde Osmanlı nüfusu yoğundu ve bu nüfus büyük derecede şehrin adet ve geleneklerinin biçimlenmesini sağladı. Bizim şimdi yaptığımız, küçük ölçekte de olsa şehrin sokaklarına ilk yapıldığı günlerdeki Türkçe ve İbranice isimleri geri vermek. Bunlar küçük ayrıntılar ama yavaş yavaş zamanla şehrin tarihini inşa ediyor. Yeni Cami yi yılda iki defa istediklerinde ibadet etmeleri için Müslümanlara veriyoruz. Her yıl Elefteris Meydanı ndan trenlere bindirilip Auschwitz Toplama Kampı na gönderilen Yahudilerin anısına sessiz yürüyüş yapıyoruz. Bütün bunlar artık bizim günlük yaşamımıza giriyor. Selanik e daha fazla turistin gelmesini sağlayacak ne gibi faaliyetler yapmayı planlıyorsunuz? Şehrin geçmişini tanıtmak için yaptığımız çalışmaların sonucunda, turist sayısında artış yaşandı. Turizmin gelişmesi için çok şey yapmamız gerekiyor. Otelciler Birliği, taksiciler, mağaza sahiple- Ο Μπουτάρης θεωρεί ότι η αξιοποίηση της πολυπολιτισμικής κληρονομιάς των Οθωμανών, Εβραίων και Χριστιανών, διαμορφωτών του χαρακτήρα της πόλης, αποτελεί την πλέον προσοδοφόρα επένδυση που μπορεί να γίνει για το μέλλον της Θεσσαλονίκης. Ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης Γιάννης Μπουτάρης μάς εξήγησε την κατάσταση των οθωμανικών μνημείων και μάς ανέλυσε τις απόψεις του για τον οθωμανικό πολιτισμό και την προστασία των μνημείων καθώς και τα σχέδιά του για την αύξηση του αριθμού των Τούρκων τουριστών που επισκέπτονται την πόλη. Ο λόγος σας για τη Θεσσαλονίκη, μία τόσο σημαντική πόλη για τους Τούρκους, εμπεριέχει στοιχεία που δεν έχουμε συνηθίσει. Έχετε δηλώσει την πρόθεσή σας να αναδείξετε τη βαθιά επιρροή του οθωμανικού κράτους στην πόλη. Ποιοι είναι η στόχοι σας για τη Θεσσαλονίκη; Είναι αδύνατο να σχεδιάσεις το μέλλον μιας πόλης τόσο ιστορικής όσο η Θεσσαλονίκη, χωρίς να γνωρίζεις το παρελθόν της. Η Θεσσαλονίκη έχει πολύ πλούσια ιστορία, η οποία δεν μπορεί να περιοριστεί στο βυζαντινό της ρόλο ως συμβασιλεύουσας. Η Θεσσαλονίκη έχει ένα πολύ πλούσιο εβραϊκό παρελθόν από την οθωμανική περίοδο και φυσικά ένα ελληνικό παρελθόν που πάει πίσω τουλάχιστον στο 600 π.χ. Όσο αναδεικνύουμε όλα αυτά τα πράγματα τόσο συνειδητοποιούμε την πόλη που ζούμε αλλά και τους στόχους και τις υποχρεώσεις μας για το μέλλον. Μπορείτε να μάς περιγράψετε τις πρωτοβουλίες σας στην κατεύθυνση της επανασύνδεσης της Θεσσαλονίκης με τον παλιό, πολυπολιτισμικό της χαρακτήρα. Καταρχάς πολλά ιστορικά μνημεία της Θεσσαλονίκης καταστράφηκαν δυστυχώς από πυρκαγιές, σεισμούς και άλλα φυσικά αίτια. Τα μνημεία που βρίσκονται υπό την προστασία της UNESCO είναι κυρίως οι βυζαντινές εκκλησίες. Εμείς προσπαθούμε τώρα με τις πρωτοβουλίες μας να αναδείξουμε το εβραϊκό παρελθόν. Επί του παρόντος τα μνημεία των Εβραίων από το 19ο αιώνα και μετά είναι ορατά. Να μην ξεχνάμε ότι οι Εβραίοι ήρθαν για πρώτη φορά στη Θεσσαλονίκη το 15ο αιώνα. Οι περισσότεροι από αυτούς ήρθαν από την Ισπανία. Ο δεύτερος σημαντικός παράγοντας είναι η οθωμανική επικυριαρχία που ξεκίνησε το Από τότε μέχρι την ανταλλαγή των πληθυσμών που έγινε το 1922 η οθωμανική ταυτότητα κυριαρχούσε στην Πόλη. Σε φωτογραφίες της Θεσσαλονίκης από το 1863 βλέπει κανείς πολλά τζαμιά με μιναρέδες. Κι αυτό γιατί ο μουσουλμανικός πληθυσμός της πόλης ήταν μεγάλος με αποτέλεσμα να επηρεάσει βαθιά τη διαμόρφωση τα έθιμα και της παραδόσεις της πόλης. Αυτό TRGR 13

14 TİCARET ri ve hepimizin çok iyi bir şekilde işbirliği yapması gerekiyor ki şehrin turizm bilinci gelişsin ve yabancıları kabul edebilsin. Unutmayalım ki Selanik her zaman bir ticaret, ekonomi ve sanayii şehriydi ve Atina gibi ve diğer bazı şehirler gibi turizm geçmişi yoktu. İyi bir sonucun olması için turizmden yarar sağlayanların işbirliği ve stratejik bir planının olması gerekiyor. Selanik Belediye başkanlığını üstlendikten sonra turizm ne derecede arttı? 2011 yılına kadar yılda 5 bin Türk turist geliyordu den sonra yılda 100 bin Türk turist gelmeye başladı. Bu büyük bir sayı. Aynı şey Yahudiler için de geçerli. Gelen Yahudiler sadece İsrail den gelmiyor, Fransa dan, ABD den, İngiltere den ve Avustralya dan da geliyorlar. Çünkü Selanik geçmişleri var. Türkiye den İzmir Büyükşehir Belediyesi ve Konak Belediyesi ile temaslarınız oldu. Bu belediyelerle ne tür faaliyetler gerçekleştirmeyi planlıyorsunuz? Son ziyaretimizde İzmir Belediyesi ile bir anlaşma yaptık. Ekim ayında İzmir Belediyesi, şehirlerarası diplomasi olarak adlandırdığımız çerçevede tanıtım için Selanik i ve daha sonra da Selanik Belediyesi, İzmir i ziyaret edecek. Tanıtımlar eğitim, ekonomi ve που κάνουμε τώρα, έστω σε περιορισμένη έκταση, είναι να επαναφέρουμε τα αυθεντικά, τουρκικά και εβραϊκά ονόματα που έφεραν οι δρόμοι της πόλης όταν πρωτοανοίχτηκαν. Όσο μικρές λεπτομέρειες και να είναι αυτές, με τον καιρό σιγάσιγά συγκροτούν τον ιστορικό χαρακτήρα της πόλης. Δύο φορές το χρόνο παραχωρούμε το Γιενί Τζαμί στους μουσουλμάνους που το ζητούν για λατρευτικές εκδηλώσεις. Κάθε χρόνο τιμούμε με μία σιωπηλή πορεία τη μνήμη των Εβραίων που στάλθηκαν με τρένα από την πλατεία Ελευθερίας στα στρατόπεδα συγκέντρωσης του Άουσβιτς. Αυτά τα πράγματα έχουν πλέον γίνει κομμάτι της καθημερινότητάς μας. Ποιες δραστηριότητες επεξεργάζεστε που να στοχεύουν στην αύξηση της τουριστικής επισκεψιμότητας της Θεσσαλονίκης; Ως αποτέλεσμα των προσπαθειών μας για την ανάδειξη του ιστορικού παρελθόντος της πόλης είχαμε άνοδο του αριθμού των επισκεπτών. Πρέπει να γίνουν ακόμα πολλά για την ανάπτυξη του τουρισμού. Η Ένωση Ξενοδόχων, οι οδηγοί ταξί, οι ιδιοκτήτες εμπορικών καταστημάτων και όλοι μας πρέπει να συνεργαστούμε αρμονικά ώστε να καλλιεργηθεί η τουριστική συνείδηση της πόλης και να είναι σε θέσει να υποδεχτεί ξένους επισκέπτες. Ας μην ξεχνάμε ότι η Θεσσαλονίκη ήταν πάντα μία εμπορική και οικονομική πόλη και όχι παραδοσιακός τουριστικός προορισμός, όπως η Αθήνα ή άλλες πόλεις. Για την επίτευξη του στόχου αυτού απαιτείται η συνεργασία των ομάδων που ωφελούνται από τον τουρισμό αλλά και στρατηγικός σχεδιασμός. Ποια ήταν η αύξηση των τουριστικών εισροών από τότε που αναλάβατε το αξίωμα του δημάρχου Θεσσαλονίκης; Μέχρι το 2011 την πόλη επισκέπτονταν περίπου Τούρκοι τουρίστες το χρόνο. Μετά το 2011 ο αριθμός αυτός ανέβηκε στους Η διαφορά είναι μεγάλη. Το ίδιο ισχύει και για τους Εβραίους 14

15 ΕΜΠΟΡΙΟ 2011 yılına kadar yılda 5 bin Türk turist geliyordu den sonra yılda 100 bin Türk turist gelmeye başladı. Bu büyük bir sayı. Μέχρι το 2011 την πόλη επισκέπτονταν περίπου Τούρκοι τουρίστες το χρόνο. Μετά το 2011 ο αριθμός αυτός ανέβηκε στους Η διαφορά είναι μεγάλη. kültürel etkinlikler alanında olacak. İzmir Belediyesi ile ve tabii Konak Belediyesiyle romantik bir ilişkimiz var, çünkü İzmir ve Selanik, anneleri İstanbul olan iki kız kardeşler. Bugüne kadar yaptıklarınız arasında en çok hangisiyle gurur duyuyorsunuz? Biz daha başlangıçtayız. Yaptıklarımızı şehrin hala tam olarak algıladığını söyleyemeyiz. Sonuçları tam olarak görmek için çok zaman gerekir. Şehrimiz; şimdi çok Türk, Rus ve Yahudi turistin geldiğini ve bunların ekonomiye yaptığı katkıyı görüyor. Otel ve restoran işletmecileri, taksiciler ve mağaza sahipleri çok memnun. Hala çok yolumuz var, yapacak çok işlerimiz var. Süreç bitmedi. Özellikle Türkiye ile çok iyi ilişkilerimiz var; İstanbul la, İzmir le, Eskişehir le ve Bursa yla. επισκέπτες, οι οποίοι δεν είναι μόνο από το Ισραήλ αλλά και από τη Γαλλία, τις ΗΠΑ, την Αγγλία και την Αυστραλία. Οι περισσότεροι έχουν κάποιο δεσμό καταγωγής με την πόλη. Διατηρείτε δεσμούς επικοινωνίας με τους τουρκικούς Δήμους Σμύρνης και Κονάκ. Σε τι δραστηριότητες πρόκειται να οδηγήσει η συνεργασία αυτή; Κατά την τελευταία επίσκεψή μας στο Δήμο Σμύρνης κάναμε μια συμφωνία. Στα πλαίσια αυτού που ονομάσαμε «δια-δημοτική διπλωματία» τον Οκτώβριο το δημαρχιακό συμβούλιο Σμύρνης θα επισκεφτεί για να γνωρίσει καλύτερα τη Θεσσαλονίκη ενώ αργότερα το δημοτικό συμβούλιο Θεσσαλονίκης θα ανταποδώσει την επίσκεψη. Οι παρουσιάσεις θα αφορούν τους τομείς της παιδείας, της οικονομίας και των πολιτιστικών δραστηριοτήτων. Με τους Δήμους Σμύρνης και Κονάκ μάς συνδέει μια σχέση ρομαντική, καθώς η Σμύρνη και η Θεσσαλονίκη είναι αδερφές πόλεις με μητέρα τους την Ισταμπούλ. Για ποια από τις μέχρι τώρα πράξεις σας είστε πιο περήφανος; Είμαστε ακόμα στην αρχή. Δεν μπορούμε να πούμε ότι έχουν βρει ακόμα έκφραση στην πόλη αυτά που προσπαθούμε να κάνουμε. Χρειάζεται ακόμα καιρός πολύς για να δούμε αποτελέσματα. Η προσέλευση Τούρκων, Ρώσων και Εβραίων έχει συνεισφέρει την οικονομία της πόλης και αυτό είναι ορατό. Οι ιδιοκτήτες ξενοδοχείων και εστιατορίων, οι ταξιτζήδες και οι καταστηματάρχες είναι ευχαριστημένοι. Έχουμε δρόμο μπροστά μας, έχουμε να κάνουμε πολλά. Η προσπάθεια δεν τελειώνει. Ιδιαιτέρως έχουμε καλές σχέσεις με την Τουρκία, και συγκεκριμένα την Πόλη, τη Σμύρνη, το Εσκίσεχιρ και την Προύσα. TRGR 15

16 TİCARET İZMIR TİCARET ODASI YÖNETİM KURULU BAŞKANI EKREM DEMİRTAŞ VİZE VE ULAŞIM SORUNU ÇÖZÜLDÜĞÜNDE TİCARİ HAREKETLİLİK ARTACAKTIR ΕΚΡΕΜ ΝΤΕΜΙΡΤΑΣ, ΠΡΟΕΔΡΟΣ Δ.Σ. ΤΟΥ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟΥ ΣΜΥΡΝΗΣ «ΑΝ ΛΥΘΕΙ ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΩΝ ΘΕΩΡΗΣΕΩΝ ΕΙΣΟΔΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ ΟΙ ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΣΥΝΑΛΛΑΓΕΣ ΘΑ ΑΥΞΗΘΟΥΝ» İzmir Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkanı Ekrem Demirtaş, yıllardır Türk- Yunan ticari ilişkilerinin geliştirilmesi için yoğun bir çaba sarf ediyor. Bu çabalarından dolayı 2008 yılında Yunanistan Hükümeti tarafından özel bir ödül de kendisine verilen Demirtaş, ekonomik krizlerin her zaman yeni fırsatlara gebe olduğunu belirtiyor ve ekliyor: Her zaman söylediğimiz gibi, krizi fır- Ο Πρόεδρος του Δ.Σ. του Εμπορικού Επιμελητηρίου Σμύρνης, Εκρέμ Ντερμιρτάς, καταβάλει συστηματικές προσπάθειες εδώ και χρόνια για την ανάπτυξης των εμπορικών σχέσεων Τουρκίας-Ελλάδας. Ο Ντερμιτάς, ο οποίος το 2008 τιμήθηκε για τη δράση του με ειδικό βραβείο από την ελληνική κυβέρνηση, θεωρεί ότι κάθε οικονομική κρίση δημιουργεί και 16

17 ΕΜΠΟΡΙΟ sata çevirebilir, tüm sorunları bir tarafa bırakıp ekonomiye odaklanarak, ortak hedef ve çıkarlar için birlikte çalışabiliriz. İzmir Ticaret Odası olarak Yunanistan la ne tür ilişkiler içinde bulunuyorsunuz? Odamız Yunanistan ile ilişkilere büyük önem veriyor. Yunanistan da faaliyet gösteren birçok kurum ve kuruluştan çok sayıda Yunanlı yetkili Odamızı ziyaret etmekte ve çeşitli konularda görüş alışverişinde bulunmaktayız. Aynı şekilde Odamızdan heyetler de Yunanistan a düzenli sıklıklarla ziyaretler düzenlemektedir. İyimserleşen ilişkiler ışığında ortaya çıkan işbirliği platformunu en doğru şekilde değerlendiren Odamız, özellikle Ege Bölgesi ile Yunanistan ilişkilerinin ilerlemesine öncülük ediyor. Ege deki Yunan Adaları ile çok iyi dostluk ve işbirliği ilişkilerinin kurulmasını sağlayan Odamız, Yunan Ticaret Odalarıyla düzenlediği ekonomi zirvelerinde iki ülke arasındaki ekonomik ilişkilerin mevcut potansiyel doğrultusunda daha da ilerletilmesi için çalışıyor. Odamız, Yunanistan daki birçok ticaret odasıyla işbirliği içinde Türkiye Ege Kıyıları ve Yunanistan Ege Adaları başlığı altında ekonomi zirveleri düzenliyor. Türkiye ile Yunanistan arasındaki siyasi, ekonomik ve sosyal ilişkilerin geliştirilmesi amacı ile Yunanistan Ticaret Odalarıyla işbirliği içinde düzenlenen Türkiye Ege Kıyıları-Yunanistan Ege Adaları Ekonomi Zirveleri nin ilki Kasım 1998 tarihlerinde Yunanistan ın Midilli Adası nda, ikincisi, 2-3 Haziran 2000 tarihinde İzmir de, üçüncüsü Haziran 2001 tarihlerinde Yunanistan ın Samos (Sisam) Adası nda, dördüncüsü Haziran 2002 tarihleri arasında Bodrum da, beşincisi Eylül 2003 tarihinde Yunanistan ın Girit Adası nda, altıncısı 30 Haziran 2005 tarihinde Atina da ve yedincisi Kasım 2006 tarihleri arasında Marmaris ve Rodos ta düzenlenmiştir. Kalamata- Messinia Zirvesi Kasım 2007 tarihlerinde yapılmış, zirve çerçevesinde başlatılan Ege de Savaş Uçakları Uçmasın kampanyası Türk ve Yunan oda başkanları tarafından desteklenmiş, hazırlanacak olan bildirgeyle imza kampanyası başlatılarak yerel yönetimlerin desteğinin sağlanması için çalışma başlatılmıştır. 16 Şubat 2010 tarihinde Atina da yapılan 9. Zirve, Türk ve Yunan tarafından en çok bakanın katıldığı zirve olmuştur. İki ülke arasında ticari işbirliklerinin arttırılması yönünde önemli adımlar atılmıştır. Odamız öncülüğünde düzenlenen zirveler Çifte Vergilendirmenin Önlenmesi Anlaşması nın imzalanmasına ve Yunanistan a Schengen Vizesi ile giriş kolaylığının sağlanmasına büyük katkılar sağlamıştır. Ayrıca bu zirveler iki ülke arasındaki ticari ilişkilerin gelişmesine yardımcı olarak, ticaret hacminin 6 milyar dolar seviyelerine yükselmesine önemli katkılar sağlamıştır. İki ülke arasındaki ticari potansiyelin hayata geçirilmesi için daha çok işbirliği yapılması ve özellikle Türk ve Yunan işadamlarının daha sık temaslarda bulunması gerekmektedir. Sanayiden tarıma, turizmden taşımacılığa, enerjiden sanata birçok alanda işbirliği potansiyelimiz bulunan Yunanistan ile ευκαιρίες. «Όπως έχουμε τονίσει επανειλημμένα, η κρίση μπορεί να μετατραπεί σε ευκαιρία, εφόσον βάλουμε όλα τα μεταξύ μας προβλήματα στην άκρη και εστιάσουμε στην οικονομία και να δουλεύουμε για κοινούς στόχους και οφέλη», προσθέτει ο Ντεμιρτάς. Τι είδους σχέσεις έχετε επί του παρόντος με την Ελλάδα ως Εμπορικό Επιμελητήριο Σμύρνης; To Επιμελητήριο δίνει μεγάλη σημασία στις σχέσις με την Ελλάδα. Ένας μεγάλος αριθμός εκπρόσωποι πολλών ιδρυμάτων που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα επισκέπτονται το Επιμελητήριο για να ανταλλάξουν απόψεις σε διάφορα θέματα. Αντίστοιχα αντιπροσωπείες από το επιμελητήριό μας οργανώνουν τακτικές επισκέψεις στην Ελλάδα. Το Επιμελητήριό μας λαμβάνοντας σοβαρά υπόψη την πλατφόρμα συνεργασίας που προέκυψε από τις συνεχώς βελτιούμενες διμερείς σχέσεις δίνει ιδιαίτερη προτεραιότητα στην ανάπτυξη των σχέσεων της περιφέρειας Αιγαίου με την Ελλάδα. Το Επιμελητήριό μας επιδιώκει την ανάπτυξη σχέσεων βαθιάς φιλίας και συνεργασίας με τα ελληνικά νησιά και καταβάλει προσπάθειες για την ενίσχυση και αξιοποίηση των ήδη υπαρχόντων δυνατοτήτων στις διμερείς οικονομικές σχέσεις, μέσω πολλών επίσημων οικονομικών συνόδων που συνδιοργανώνει με οικονομικά επιμελητήρια της Ελλάδας. Σε συνεργασία με διάφορα επιμελητήρια στην Ελλάδα, το Επιμελητήριό μας οργανώνει μια σειρά από συνόδους υπό τον γενικό τίτλο «Τουρκικά Παράλια και Ελληνικά Νησιά». Η 1η σύνοδος του προγράμματος αυτού για την ανάπτυξη των πολιτικών, οικονομικών και κοινωνικών σχέσεων διοργανώθηκε στις Νοεμβρίου 1998 στο ελληνικό νησί της Μυτιλήνης, ενώ η 2η έλαβε χώρα στη Σμύρνη στις 2-3 Ιουνίου Η 3η στις Ιουνίου 2001 στο ελληνικό νησί της Σάμου, η 4η στις 8-9 Ιουνίου 2002 στο Μπόντρουμ, η 5η στις Σεπτεμβρίου 2003 στο ελληνικό νησί της Κρήτης, η 6η στις 30 Ιουνίου 2005 στην Αθήνα και η 7η στις Νοεμβρίου 2006 στη Μαρμαρίδα και τη Ρόδο. Η σύνοδος της Καλαμάτας Μεσσηνίας έγινε στις Νοεμβρίου 2007, ενώ η πρωτοβουλία «Όχι στις πτήσεις πολεμικών αεροσκαφών στο Αιγαίο» η οποία ξεκίνησε στα πλαίσια της συνόδου υιοθετήθηκε από τους προέδρους του Τουρκικού και Ελληνικού Επιμελητηρίου αντίστοιχα. Έγιναν ενημερωτικές δηλώσεις και ξεκίνησε εκστρατεία συλλογής υπογραφών και καταβλήθηκαν προσπάθειες την υιοθέτηση της εκστρατείας από τους φορείς της τοπικής αυτοδιοίκησης. Η 9η σύνοδος που πραγματοποιήθηκε στις 16 Φεβρουαρίου 2010 στην Αθήνα υπήρξε η σύνοδος με την υψηλότερη συμμετοχή σε υπουργικό επίπεδο. Σημειώθηκαν σημαντικά βήματα για την ανάπτυξη της διμερούς συνεργασίας σε εμπορικά θέματα. Οι σύνοδοι που διοργανώθηκαν με την πρωτοβουλία του TRGR 17

18 TİCARET ilişkilerin daha da güçlendirilmesi ve işbirliği yapılması, ticaret hacminin artmasına katkı sağlayarak, yatırımları çoğaltacaktır. Geçtiğimiz yıllarda İzmir Ticaret Odası ile Selanik merkezli Kuzey Yunanistan Yunan Türk Ticaret Odası, Kardeş Oda anlaşması imzaladı. Kardeş Oda anlaşmasının ülkemize ve Yunanistan a ne gibi katkıları bulunmaktadır? Selanik merkezli Kuzey Yunanistan Yunan-Türk Ticaret Odası ile imzaladığımız anlaşma Yunanistan daki Ticaret Odaları ile imzaladığımız 6 ıncı kardeş oda anlaşması olmuştur. Odamız bugüne kadar çeşitli ülkelerden Ticaret Odaları ile toplam 69 tane kardeş oda anlaşması imzalamıştır. Kardeş Oda Anlaşmalarıyla amacımız, ilgili ülkeler arasındaki ticareti arttırmak ve ilgili kuruluş ve şirketler arasındaki endüstriyel ve ekonomik işbirliğini güçlendirmektir. Her iki taraf şehirlerindeki birliklere, şirketlere ve kuruluşlara iş bağlantılarının güçlendirilmesinde ve ekonomik, sınai ve bilimsel/teknik işbirliği için potansiyel ortakların bulunmasında yardımcı olmak; bu amaçla fuarlara, toplantılara, konferanslara katılımı ve heyetleri organize etmek gibi çalışmalar yapmaktır. Şehirlerimizdeki şirketlerin talepleri üzerine tarafların birbirlerine bilgi vermelerini sağlıyor, ticari ve ekonomik alanlarda yardımlaşmayı sağlıyoruz. Bu iş için yararlı olabilecek yayınları otomatik olarak karşılıklı olarak gönderiyoruz. Taraflar birbirlerinin dış ticaret mevzuatı ve yönetmelikleri hakkında karşılıklı olarak bilgi sahibi oluyor. Kardeş Oda Anlaşmaları sayesinde işadamlarımıza yeni pazarlara katılma ve yeni fırsatları değerlendirme imkânı sunuyoruz. Türkiye nin Yunanistan daki ve Yunanistan ın Türkiye deki yatırımları hakkında ne düşünüyorsunuz? Yatırımların ülkemize nasıl bir katkısı bulunuyor? Son yıllarda her iki ülke iş adamlarının karşılıklı yatırım ve işbirliğinde büyük adımlar attığı görülüyor. Ancak Türkiye deki Yunan yatırımları ve şirketlerinin sayısı çok daha fazladır. Son dönemde Yunanistan da öne çıkan yatırımların başında; Doğuş Grubu nun Yunanistan ın Lamda Development tarafından işletilen Flisvos Marina ya %50 oranında ortak olmasıdır. Yine Pak Holding in, Yunan Karton firması MEL (Macedonian Paper Mills) S.A. in %99.92 hissesini satın alarak, Selanik te bulunan fabrikayı Επιμελητηρίου μας συνέβαλαν αποφασιστικά στην υπογραφή του Συμφώνου Απαλλαγής Διπλής Φορολογίας και της χαλάρωση των κανόνων εκχώρησης θεώρησης Σένγκεν για είσοδο στην Ελλάδα. Επίσης οι σύνοδοι αυτοί, ενισχύοντας τις διμερείς εμπορικές σχέσεις συνέβαλαν σημαντικά στην άνοδο του συνόλου των εκατέρωθεν εμπορικών εισροών και εκροών στα 6 δισ. δολ.. Για την περαιτέρω αξιοποίηση των εμπορικών δυνατοτήτων των δύο χωρών χρειάζεται περισσότερη συνεργασία και ιδιαίτερα στενότερη επικοινωνία μεταξύ Ελλήνων και Τούρκων επιχειρηματιών. Η σύσφιξη των σχέσεων και η συνεργασία σε τομείς με δυνατότητες συνεργασίας, από τη βιομηχανία μέχρι την αγροτική παραγωγή, από τον τουρισμό μέχρι τις μεταφορές και από την ενέργεια μέχρι την τέχνη, θα οδηγήσουν στην αύξηση του όγκου των εμπορικών αγαθών και σε περισσότερες επενδύσεις. Τα προηγούμενα χρόνια το Εμπορικό Επιμελητήριο Σμύρνης υπέγραψε συμφωνία αδελφοποίησης με το Ελληνοτουρκικό Εμπορικό Επιμελητήριο που εδρεύει στο κέντρο της Βορείου Ελλάδος, τη Θεσσαλονίκη. Ποια οφέλη προκύπτουν από αυτή τη συμφωνία αδελφοποίησης για την Τουρκία και την Ελλάδα; H συμφωνία αδελφοποίησης που υπογράψαμε με το Ελληνοτουρκικό Εμπορικό Επιμελητήριο Βορείου Ελλάδος με έδρα στη Θεσσαλονίκη ήταν η 6η συμφωνία αδελφοποίησης που με ελληνικό εμπορικό επιμελητήριο που υπογράψαμε. Το Επιμελητήριό μας έχει υπογράψει μέχρι στιγμής με επιμελητήρια άλλων χωρών συνολικά 69 τέτοιες συμφωνίες. Ο στόχος τέτοιων συμφωνιών είναι η ανάπτυξη εμπορικών συναλλαγών με τις εν λόγω χώρες και η καλλιέργεια οικονομικής και βιομηχανικής συνεργασίας με εταιρίες και οργανισμούς να στηρίξει την ενίσχυση των επαφών μεταξύ ενώσεων, εταιριών και οργανισμών των δύο πόλεων και ενθαρρύνει την ανεύρεση πιθανών συνεταίρων στα πλαίσια της οικονομικής και βιομηχανικής συνεργασίας και τεχνογνωσίας σε αυτήν την κατεύθυνση συμμετέχει και συγκροτεί αντιπροσωπείες σε εκθέσεις, συσκέψεις και συνέδρια. Παρέχουμε πληροφορίες στις εταιρίες των πόλεων μας που αποτείνονται σε εμάς καθώς 18

19 ΕΜΠΟΡΙΟ işletmesi Yunanistan daki diğer önemli bir yatırımdır. Merkezi Atina da bulunan Artenius Hellas A.E firmasının Volos taki üretim tesisi Polietilen Tereftalat (PET) fabrikasının %100 hissesini Polisan firmasının satın alması da iki ülke arasında yatırım anlamında kayda değer gelişmelerdendir yılı içerisinde gerçekleşen diğer önemli bir yatırım ise, Türkiye de gerçekleşmiş, Yunan alüminyum firması ALUMIL, Has Metal ile Türkiye de alüminyum işleme üzerine bir şirket kurmak üzere anlaşmaya varmıştır. Türkiye de yatırım yapan Yunan şirketlerinin sayısında ve yapılan yatırımlarda önemli artışlar kaydedilmektedir. Hazine Müsteşarlığı kayıtlarına tarihi itibarıyla Türkiye de 600 Yunan firması ve 5 irtibat bürosu faaliyet göstermekte olup, toplam yatırım tutarı 6 milyar Euro ya yaklaşmıştır. Türkiye deki Yunan yatırımcılar, genellikle bilişim teknolojisi (IT) alanına ilgi duymakta olup; tarım uygulamaları, ambalaj, plastik, eczacılık, kozmetik, balıkçılık, turizm ve inşaat sektörlerinde de faaliyet gösteriyorlar. Öte yandan Yunanistan da faaliyet gösteren 20 adet Türk sermayeli şirket ve işletme bulunuyor. Yunanistan da faaliyet gösteren büyük Türk yatırımcılar arasında T.C. Ziraat Bankası, Koton Giyim, Tümel Elektronik, Murat Metal, Setur Servis Turistik A.Ş., Arkas Gemicilik sayılabilir. İstikbal Mobilya, Çilek Mobilya, Güllüoğlu Baklava firmaları ise franchising yoluyla Yunan pazarına girmişlerdir. İki ülke arasında turizm amacıyla ziyaretlerde bir artış yaşanıyor. Bu turistik gezilerin her iki ülkeye ekonomik olarak sağladığı katkı hakkında bize bilgi verebilir misiniz? Bugün iki ülke arasındaki turizm hareketliliğini engelleyen iki konu var. Birincisi Türk vatandaşlarının Yunanistan a girişlerinde Schengen Vize uygulamasına tabi olması, ikincisi yeterli ulaşım olmamasıdır. Her yıl yaklaşık 500 bin Yunanlı ülkemizi ziyaret ediyor. Vize uygulaması olmadan rahatlıkla ülkemize gelebiliyorlar. Oysa Türk vatandaşları Yunanistan a gidebilmek için vize almak zorunda. Aslında eskiden şikâyetimiz daha çoktu ama İzmir Başkonsolosu Dostum Sevgili Hara ve ekibi bu konuda büyük özveri gösteriyor. İzmir Konsolosluğu vize ofisinin genişletilmesi ile birlikte, uzun süredir üyelerimize hiçbir sorun çıkarmadan uzun süreli vize veriyor. Bizim isteğimiz yeşil pasaporta yani hizmet pasaportuna ve Yunanistan a olan 1 ile 3 günlük ziyaretlerde Türk vatandaşlarına vize uygulamasının kaldırılmasıdır. Üye olmamalarına karşın İzlanda ve Norveç ile 1999 yılında yapılan anlaşma, 2005 yılında İsviçre ile yapılan benzeri bir anlaşma öneriyoruz. Hâlbuki birbirine bu kadar yakın olan iki ülke arasında özel bir uygulama yapılabilir. Biz vize konusunu Başbakanımız (dönemin) Sayın Recep Tayyip Erdoğan ın 14 Mayıs 2010 tarihinde Atina ya yaptığı tarihi ziyaret sırasında dile getirdik. Hiçbir Avrupa ülkesi yeşil pasaporta sahip Türk vatandaşlarına vize uygulamazken bir tek Yunanistan uyguluyordu. Başbakanımız, Yunanistan Başbakanı Sayın Papandreou ile düzenlediği basın toplantısı sırasında yeşil και υποστήριξη σε εμπορικά και οικονομικά θέματα. Γνωστοποιούμε σε αμοιβαία βάση οποιαδήποτε έκδοση η ανακοίνωση που μπορεί να ωφελήσει τους ενδιαφερομένους των δύο πλευρών. Έτσι τα συμβαλλόμενα μέρη έχουν πρόσβαση σε αμοιβαία ωφέλιμη ενημέρωση σχετικά με τη νομοθεσία και τους κανόνες που διέπουν το εξαγωγικό εμπόριο του καθενός. Χάρη στις συμφωνίας αδελφοποίησης είμαστε σε θέση να προσφέρουμε στους επιχειρηματίες μας τη δυνατότητα συμμετοχής σε νέες αγορές και αξιολόγησης των νέων ευκαιριών που προκύπτουν. Πώς βλέπετε τις τουρκικές επενδύσεις στην Ελλάδα και τις ελληνικές στην Τουρκία; Τι προσφέρουν οι επενδύσεις αυτές στη χώρα μας; Είναι εμφανές ότι τα τελευταία χρόνια οι επιχειρηματίες των δύο χωρών έχουν κάνει σημαντικά βήματα ως προς τις αμοιβαίες επενδύσεις. Ιδιαίτερη αύξηση έχουν σημειώσει οι ελληνικές επενδύσεις στην Τουρκία, τόσο ως προς το κεφάλαιο, όσο και ως προς τον αριθμό των εταιριών. Οι πιο πρόσφατες και αξιοσημείωτες είναι: Ο όμιλος Doğuş ο οποίος συμμετέχει με μετοχικό μερίδιο της τάξης του 50% στη Μαρίνα του Φλοίσβου την οποία διαχειρίζεται με ίσο ποσοστό η ελληνική Lamda Development. Επίσης η εξαγορά κατά 99.92% της Μακεδονικής Εταιρίας Χάρτου (ΜΕΛ) από τον όμιλο Yine Pak και η διαχείριση του εργοστασίου που εδρεύει στη Θεσσαλονίκη αποτελεί μια άλλη σημαντική επένδυση. Μία άλλη σημαντική επένδυση ανάμεσα στις δύο χώρες αποτελεί και η εξαγορά κατά 100% των εγκαταστάσεων παραγωγής πολυαιθυλίνης στο Βόλο της εταιρίας Artenius Hellas A.E, με έδρα στην Αθήνα από την τουρκική Polisan. Μία άλλη σημαντική επένδυση που ολοκληρώθηκε το 2013, πραγματοποιήθηκε στην Τουρκία όπου η ελληνική εταιρία αλουμινίου ALUMIL, συμφώνησε να ιδρύσει από κοινού με την τουρκική Has Metal μία εταιρία παραγωγής αλουμινίου στην Τουρκία. Παράλληλα έχουν σημειωθεί σημαντικές αυξήσεις τον αριθμό ελληνικών εταιριών που επενδύουν στην Τουρκία και στα επενδυτικά ποσά. Σύμφωνα με στοιχεία του τουρκικού υπουργείου οικονομικών, από τις δραστηριοποιούνται στην Τουρκία 600 ελληνικές εταιρίες και 5 γραφεία επικοινωνίας με συνολικό επενδυτικό κεφάλαιο της τάξης των 6 δισ. Ευρώ. Οι Έλληνες επενδυτές στην Τουρκία δείχνουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον στην τεχνολογία πληροφορικής (IT) ενώ δραστηριοποιούνται και σε χώρους όπως εφαρμοσμένες καλλιέργειες, συσκευασίες, πλαστικά, φαρμακευτικά, καλλυντικά, ιχθυοκαλλιέργειες, τουρισμός και κατασκευές. Αντίστοιχα στην Ελλάδα δραστηριοποιούνται περί τις 20 τουρκικές εταιρίες και επιχειρήσεις. Ανάμεσα στους μεγάλους Τούρκους επενδυστές στην Ελλάδα βρίσκονται η τάπεζα Ziraat, η μάρκα ένδυσης Koton, η Tümel Elektronik, η Murat Metal, η Setur Servis Turistik A.Ş., και η Arkas Gemicilik sayılabilir.η εταιρίες TRGR 19

20 TİCARET pasaport konusunu ve Türk vatandaşlarının Yunanistan a olan günübirlik ziyaretlerinde vize şartı aranmamasını istedi ve bana baktı, ben elimle iki işaretini yaptım. Başbakanımız da Sayın Papandreou ya iki gün olsun dedi. Bunun üzerine Sayın Papandreu 3 gün de olur dedi ve Dışişleri Bakanınız Droutsas a konuyla ilgili olarak Brüksel nezdinde girişim yapması için görev verdi. Yeşil pasaporta olan vize uygulaması 28 Temmuz 2010 tarihinden itibaren kaldırıldı. Uygulamanın yürürlüğe girmesiyle yeşil pasaport sahibi Türk vatandaşları Yunan adalarına akın etti. 30 Ağustos tarihli Yunan Etnos Gazetesinin attığı Yunan Adalarına Türkler Nefes Aldırdı başlığı sanırım alınan kararın ne kadar doğru olduğunu anlatmaya yeterli yılı Eylül ayında Yunanistan Başbakan Yardımcısı Theodoros Pangalos, İzmir ziyaretinde ve vize konusunun birkaç aya kadar çözüleceğini söyledi. Ancak Türk vatandaşlarına 1 ile 3 günlük Yunanistan ziyaretlerinde vize uygulanmaması konusunda hiçbir gelişme yok. Türk ve Yunan Oda Başkanları olarak Türk ve Yunan Başbakanları için bir vize bildirisi hazırladık ve imzaladık. Sayın Papandreou nun vermiş olduğu sözü tutmasını istiyoruz. İkinci engel ise ulaşım. Oysa ticaret için kolay ulaşım gerekiyor. Ama İzmir ile Atina arasında karşılıklı seferler olmadığı için devamlı kulağımızı tersten gösteriyorduk. Atina ya İstanbul üzerinden gidiyorduk. İzmir ile Atina arasında direk uçuş olmamasından şikâyet ediyorduk. En sonunda sesimiz duyuldu ve İzmir-Atina direk uçuşları için izin çıktı. İzmir-Atina uçuşu 35 dakika sürüyor. Bugün Pire ile Ege deki Yunan adaları arasındaki en yakın mesafe altı saat. Türk kıyıları ise 45 dakika. Çeşme-Sakız arası 45 dakika, Midilli-Ayvalık keza öyle. Samos-Kuşadası ve Bodrum-Kos arası mesafe de bir saati geçmiyor. Yunan Adaları ile Türk kıyıları arasında yazın 3 ay düzenli feribot seferleri yapılıyor. Ancak kışın sefer yok. İzmir ile Pire arasında veya Selanik arasında deniz bağlantısı yok. Vize ve ulaşım konusunun çözülmesiyle iki ülke arasında turizmin yanı sıra ticari hareketliliğin de büyük artış kaydedeceğine inanıyorum. Yunanistan ın son dönemde yaşadığı ekonomik krizin Türkiye ye nasıl bir etkisi oldu? Yunanistan cephesinde 2009 yılından bu yana gelişmeleri yakından takip ediyor ve her fırsatta her türlü işbirliğine hazır olduğumuzu ifade ediyoruz. Ekonomik krizler hep yeni fırsatlara gebedir. Yunanistan ın yaşadığı son ekonomik krizle birlikte Türkiye - Yunanistan arasındaki ticaretin önündeki engellerin kaldırılmasının, çözüm üretilmesinin tam zamanı olduğunu düşünmekteyim. Her zaman söylediğimiz gibi, krizi fırsata çevirebilir, tüm sorunları bir tarafa bırakıp ekonomiye odaklanarak, ortak hedef ve çıkarlar için birlikte çalışabiliriz. Çok büyük bir ticari potansiyele sahip olan bir coğrafyayı paylaştığımızdan, bu potansiyeli değerlendirmek ve burada yaşayan insanların refaha kavuşmasını sağlamak hayal değil. επίπλων İstikbal και Çilek και οι Μπακλαβάδες Güllüoğlu συμμετέχουν στην ελληνική αγορά μέσω franchising. Παρατηρείται αύξηση και στις τουριστικές εισροές ανάμεσα στις δύο χώρες. Μπορείτε να μας εξηγήσετε τις επιδράσεις των τουριστικών επισκέψεων για τις οικονομίες των δύο χωρών; Σήμερα η εισροές αυτές περιορίζονται από δύο παραμέτρους. Η πρώτη είναι φυσικά η απαρέγκλιτη προϋπόθεση εξασφάλισης θεωρήσεων Σέγκεν για τους Τούρκους πολίτες που επισκέπτονται την Ελλάδα και η δεύτερη η έλλειψη αρκετών δρομολογίων. Κάθε χρόνο περίπου Έλληνες επισκέπτονται τη χώρα μας. Η είσοδος στη χώρα μας διευκολύνεται από το γεγονός ότι δεν χρειάζεται ειδική θεώρηση εισόδου. Από την άλλη οι Τούρκοι πολίτες χρειάζονται θεώρηση εισόδου για να πάνε στην Ελλάδα. Βασικά, παλιότερα είχαμε περισσότερα παράπονα, όμως η Γενική Πρόξενος Σμύρνης και αγαπητή φίλη Χαρά και οι συνεργάτες της δείχνουν μεγάλη αφοσίωση σε αυτό το θέμα. Εκτός από την επέκταση του Γραφείου Θεωρήσεων, το Προξενείο εδώ και καιρό παρέχει θεωρήσεις μακράς διάρκειας στα μέλη μας χωρίς προσκόμματα. Αίτημά μας είναι να καταργηθεί το καθεστώς της θεώρησης για τα «πράσινα», υπηρεσιακά διαβατήρια καθώς και ο περιορισμός των 3 ημερών για τις επισκέψεις των Τούρκων πολιτών χωρίς θεώρηση στα νησιά. Αν και δεν πρόκειται για χώρες μέλη της ΕΕ έχουμε υπογράψει αντίστοιχες συμφωνίες με την Ισλανδία (1999) και την Ελβετία (2005). Η εφαρμογή μιας τέτοιας συμφωνίας είναι εφικτή, ιδιαιτέρως δεδομένης της γειτνίασης των δύο χωρών. Είχαμε αναλύσει το θέμα στον τέως πρωθυπουργό μας, αξιότιμο κ. Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν κατά την επίσκεψή του στην Αθήνα στις 14 Μαἲου Ενώ κανένα άλλο κράτος δεν εφάρμοζε περιορισμούς θεώρησης σε Τούρκους κατόχους υπηρεσιακών διαβατηρίων η Ελλάδα αποτελούσε την εξαίρεση. Στην κοινή συνέντευξη τύπου που παραχώρησε ο τέως πρωθυπουργός μας με τον τότε ομόλογο του Γιώργο Παπανδρέου, έθιξε το θέμα των υπηρεσιακών διαβατηρίων και των επιτρεπόμενων μονοήμερων επισκέψεων των των Τούρκων πολιτών στην Ελλάδα, ζήτησε την χαλάρωση των θεωρήσεων, με κοίταξε και όταν του έγνεψα με το χέρι μου τον αριθμό «δύο» συμπλήρωσε απευθυνόμενος προς τον Έλληνα ομόλογό του «ας είναι δύο». Απαντώντας ο κύριος Παπανδρέου είπε ότι «και 3 γίνεται» και ανέθεσε στον τέως υπουργό εξωτερικών κ. Δρούτσα να εισηγηθεί τη σχετική πρόταση στις Βρυξέλλες. Η εφαρμογή στα υπηρεσιακά διαβατήρια καταργήθηκε στις 28 Ιουνίου Με την εφαρμογή του νέου κανονισμού οι Τούρκοι πολίτες κάτοχοι υπηρεσιακών διαβατηρίων κατέκλυσαν τα ελληνικά νησιά. Το πόσο σωστή υπήρξε αυτή η επιλογή γίνεται αρκετά εμφανές από το πρωτοσέλιδο της ελληνικής εφημερίδας έθνος στις 30 Αυγούστου του ίδιου έτους, που 20

21 ΕΜΠΟΡΙΟ Ekonomik krizler hep yeni fırsatlara gebedir. Yunanistan ın yaşadığı son ekonomik krizle birlikte Türkiye - Yunanistan arasındaki ticaretin önündeki engellerin kaldırılmasının, çözüm üretilmesinin tam zamanı olduğunu düşünmekteyim. Κάθε οικονομική κρίση δημιουργεί και νέες ευκαιρίες. Πιστεύω ότι μαζί με την κρίση που περνά πρόσφατα η Ελλάδα συμπίπτει αποτελεί ιδανική περίοδο για την άρση των προσκομμάτων στο τουρκοελληνικό εμπόριο και την εύρεση λύσεων. έφερε τον τίτλο «Οι Τούρκοι δίνουν ανάσα στα ελληνικά νησιά». Το Σεπτέμβριο του ο τότε αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Θεόδωρος Πάγκαλος επισκέφτηκε τη Σμύρνη όπου δήλωσε ότι το θέμα των θεωρήσεων θα διευθετηθεί εντός μερικών μηνών. Παρόλα αυτά στο θέμα της εφαρμογής του καθεστώτος θεωρήσεων για τις ολιγοήμερες επισκέψεις στην Ελλάδα Τούρκων πολιτών δεν υπάρχει καμία εξέλιξη. Ως πρόεδροι των Τουρκικών και Ελληνικών Επιμελητηρίων ετοιμάσαμε και υπογράψαμε κοινό κείμενο προς τους πρωθυπουργούς της Ελλάδας και της Τουρκίας. Αίτημά μας να τηρηθεί η δέσμευση του κυρίου Παπανδρέου. Το δεύτερο εμπόδιο είναι η επαρκής πρόσβαση. Άλλωστε οι επαρκείς μεταφορές αποτελούν βασική προϋπόθεση για το εμπόριο. Επειδή όμως δεν υπάρχουν δρομολόγια από τη Σμύρνη στην Αθήνα και αντίστροφα δυσκολεύοντας χωρίς λόγο τη ζωή μας. Στην Αθήνα μπορούμε να πάμε μόνο μέσω Πόλης. Εκφράζαμε τη δυσαρέσκειά μας για την έλλειψη απευθείας συνδέσεων μεταξύ Σμύρνης και Αθήνας. Τελικά εισακουσθήκαμε και δόθηκε άδεια για την έναρξη απευθείας συνδέσεων Σμύρνης- Αθήνας. Η πτήση Σμύρνη-Aθήνα διαρκεί 35 λεπτά. Σήμερα η απόσταση από τον Πειραιά στο κοντινότερο νησί του Αιγαίου υπολογίζεται στις 6 ώρες, ενώ για το κοντινότερο νησί του Αιγαίου χωρίζουν από τις τουρκικές ακτές μόλις 45 λεπτά. Η σύνδεση Τσεσμέ-Χίος διαρκεί 45 λεπτά και το ίδιο περίπου η Μυτιλήνη- Αϊβαλί. Οι συνδέσεις Σάμος- Κουσάντασι Μπόντρουμ-Κως δεν ξεπερνούν τη 1 ώρα. Τακτικά δρομολόγια φέρυ μποτ μεταξύ των ελληνικών νησιών και των τουρκικών ακτών λειτουργούν για τους 3 καλοκαιρινούς μήνες, όχι όμως για τους χειμερινούς. Η Σμύρνη δεν συνδέεται ακτοπλοϊκά με τον Πειραιά ή τη Θεσσαλονίκη. Πιστεύω ότι θα σημειωθεί σημαντική αύξηση στον τουρισμό και το εμπόριο εφόσον ξεπεραστούν τα εμπόδια των θεωρήσεων και της πρόσβασης. Τι επιδράσεις είχε στην Τουρκία η πρόσφατη οικονομική κρίση στην Ελλάδα; Από το 2009 παρακολουθούμε από κοντά τις εξελίξεις σχετικά με το ελληνικό ζήτημα και εκφράζουμε απερίφραστα όταν μας δίνεται η ευκαιρία την προθυμία μας για κάθε μορφή συνεργασίας. Κάθε οικονομική κρίση δημιουργεί και νέες ευκαιρίες. Πιστεύω ότι μαζί με την κρίση που περνά πρόσφατα η Ελλάδα συμπίπτει αποτελεί ιδανική περίοδο για την άρση των προσκομμάτων στο τουρκοελληνικό εμπόριο και την εύρεση λύσεων. Όπως λέμε πάντα η κρίση μπορεί να μετατραπεί σε ευκαιρία, αν παραμερίσουμε τα προβλήματα και εστιάσουμε την προσοχή μας στην οικονομία αποβλέποντας σε κοινούς στόχους και κέρδη. Δεδομένου ότι μοιραζόμαστε μια γεωγραφία με μεγάλες εμπορικές δυνατότητες, η επιδίωξή τους και η επίτευξη ευημερίας για τους ανθρώπους που ζουν εδώ δεν είναι άπιαστο όνειρο. TRGR 21

22 TİCARET KUZEY YUNANİSTAN YUNAN-TÜRK TİCARET ODASI YÖNETİM KURULU ÜYESİ STEFANOS HATZİMANOLİS YUNANİSTAN I TÜRKİYE YE YAKLAŞTIRMAK İSTİYORUM ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΧΑΤΖΗΜΑΝΩΛΗΣ ΜΕΛΟΣ ΤΟΥ Δ.Σ. ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΟΤΟΥΡΚΙΚΟΥ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟΥ ΒΟΡΕΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ «ΕΠΙΘΥΜΩ ΝΑ ΦΕΡΩ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΠΙΟ ΚΟΝΤΑ ΣΤΗΝ ΤΟΥΡΚΙΑ» Kuzey Yunanistan Yunan-Türk Ticaret Odası, iki ülkenin ekonomik ilişkilerinin gelişmesi için yoğun çaba harcamaktadır. Karşılıklı ziyaretlerle işbirliğini hızlandıran Ticaret Odası, özellikle turizm faaliyetlerini geliştirmeye yönelik çalışmalar yapmaktadır. Dergimize özel açıklamalarda bulunan Odanın Yönetim Kurulu Üyesi Stefanos Hatzimanolis; Yunanistan-Türkiye arasında bugün 4 milyar dolar olan cironun ikiye katlanması gerektiğini vurguluyor. Hatzimanolis, iki ülke arasındaki kültürel ortaklıklara değinerek, inanıyorum ki Türkiye nin geleceği Yunanistan dan Yunanistan ın geleceği Türkiye den geçiyor diyor. Sizi tanıyabilir miyiz? 1967 yılında İstanbul Beyoğlu nda doğdum. Benim anne ve babam Rum, her ikisi de İstanbul da doğdu. Dedelerim de İstanbul da doğdu. Ben İstanbul Rumlarındanım. Küçük bir çocukken beni çok etkileyen dar bir insan kategorisine aitim. Rum olmak ve Türkiye de doğmuş olmak beni çok etkiledi çünkü ilk çocukluk yıllarımı Türkiye de Το Ελληνοτουρκικό Εμπορικό Επιμελητήριο Βορείου Ελλάδος, καταβάλει συστηματικές προσπάθειες για την ανάπτυξη των οικονομικών σχέσεων ανάμεσα στις δύο χώρες. Το Επιμελητήριο εντείνει τη συνεργασία με αμοιβαίες επισκέψεις και δίνει ιδιαίτερα έμφαση στην ανάπτυξη του τουρισμού. Ανάμεσα στις ενδιαφέρουσες δηλώσεις που παραχώρησε στο περιοδικό μας το μέλος του Δ.Σ. του Επιμελητηρίου Στέφανος Χατζημανώλης τονίζω ότι ο σημερινός ελληνοτουρκικός τζίρος των 4 δισ. δολ. πρέπει να διπλασιαστεί. Δίνοντας σημασία στις κοινές πολιτιστικές προσλαμβάνουσες των δύο λαών ο Χατζημανώλης δηλώνει ότι «πιστεύω ότι το μέλλον της Ελλάδας περνάει από την Τουρκία και αυτό της Τουρκίας από την Ελλάδα». Πείτε μας λίγα πράγματα για τον εαυτό σας. Γεννήθηκα το 1967 στο Πέρα της Πόλης. Οι γονείς μου ήταν Ρωμιοί, γεννημένοι και οι δυο τους στην Πόλη. Το ίδιο και οι παππούδες μου. Είμαι Ρωμιός λοιπόν. Ανήκω σε μια κατηγορία ανθρώπων που με επηρέασε βαθιά από παιδί. Το ότι είμαι Ρωμιός γεννημένος στην 22

23 ΕΜΠΟΡΙΟ geçirdim. Daha sonra Selanik e gelerek burada Yunan eğitim bilincini edindim ve dolayısıyla Selanik e çok bağlandım. Malta da çalıştığım zamanlar turizm, politika ve din gibi alanlarda Türk Yunan konuları üzerinde çalıştım. Tur operatörü Silver Holidays in sahibi, Handris şirketinin, Hanya Otelciler Birliği nin ve Halkidiki Turizm Birliği Türkiye Bölümünün İletişim ve Geliştirme Sorumlusuyum aynı zamanda Kuzey Yunanistan Yunan- Türk Ticaret Odası Yönetim Kurulu Üyesiyim. Kuzey Yunanistan Yunan-Türk Ticaret Odası hakkında bizleri bilgilendirebilir misiniz? Ticaret Odanız neleri amaçlıyor ve iş adamlarını nasıl destekliyor? Ticaret Odamızın amacı üyelerine her yolla hizmet etmektir. Bu sadece tek bir yöntemle oluyor. İş adamları, zaman ve para kaybetmek istemiyor. Bizler de iş adamlarına iş imkânları ararken zaman ve para kaybetmesinler diye özel bilgi veriyoruz ki zor durumda kalmasınlar. En azından başlangıçta iki ülke bürokrasinin eksikliklerini gidermeye çalışıyoruz. Bana göre Yunanistan-Türkiye arasında bugün 4 milyar dolar olan cironun ikiye katlanması gerekir. Bunu çok önceden geçmiş olmamız lazımdı. Bütün bu yıllar boyunca anladık ki birçok işadamı yatırım konusunda çekinceli, çünkü iş adamları her iki ülkenin de ekonomik, sosyal vb. özelliklerini bilmiyorlar. Dolayısıyla Ticaret Odamız iş adamlarının hayatlarını kolaylaştıracak çok yararlı bir araç. Biz bütün meslekleri sektörlere ayırdık. Kendi tecrübelerimizden biliyoruz ki mesela çocuk giysileri alanında faaliyet gösteren bir işadamı bir fuara gittiğinde çimento sektöründe faaliyet gösteren bir işadamıyla buluşmak istemez. Zaman ve para kaybetmemelerini ve hedeflediklerini bulmalarını istiyoruz. Her iki taraftan gelen üyelerimiz için ön hazırlık yapıyoruz. Unutmayalım ki bizim birçok Türk üyemiz de var. İki ülkenin ortak geleceği ile ilgili düşüncelerinizi öğrenebilir miyiz? Her iki ülkenin de yararına ne tür girişimler olabilir? Bu çok önemli bir soru. İnanıyorum ki Türkiye nin geleceği Yunanistan da Yunanistan ın geleceği Türkiye den geçiyor. İlerleyen zamanlarda iki ülkenin ekonomik ilişkileri daha da gelişecektir. Özellikle turizm alanında şimdiki rakamlar gelecekte olabilecek olanlara kıyasla çok geride. 14 milyonun üzerinde Türk ilerleyen yıllarda yurtdışını ziyaret edecek. Bu 14 milyonun yüzde 20 sini Yunanistan alabilir. Bu 2 milyon 800 bin ziyaretçi demek. Yani bugünkü sayıdan 2 buçuk kat daha fazla. Ayrıca Yunanistan, Türki Cumhuriyetleri ne Türkiye üzerinden birçok açılımda bulunabilir. Son yıllarda Türkiye o devletlerde hemen hemen her şeyi kontrol ediyor. Dolayısıyla Türkiye, Yunan işletmeleri için bir geçiş köprüsü olabilir. Buna paralel olarak yeni bir ekonomi ve turizm alanı da Sahra altı Afrika. Türkiye nin bu bölgelerdeki ekonomik faaliyetlerinin gelişimini gören biri, Yunanistan ın bu ülkelerin başkentini dahi bilmediğini görecektir. Yunanistan Türk holdinglerin bu bölgelerdeki faaliyetlerinden yararlanabilir. Türkiye ile ilgili gelecekteki projeleriniz nelerdir? Benim amacım Türkiye de daha çok turizm faaliyeti gerçekleştirmek istiyorum. İstanbul artık dünyada en büyük beş turizm destinasyonlarından biri ve Τουρκία με επηρέασε βαθιά αφού πέρασα τα παιδικά μου χρόνια στην Τουρκία. Αργότερα ήρθα στη Θεσσαλονίκη έλαβα ελληνική μόρφωση και ταυτότητα και για αυτό αισθάνομαι ιδιαίτερο δεσμό με τη Θεσσαλονίκη. Ενώ δούλευα στη Μάλτα εργάστηκα στην τουριστική, πολιτική και θρησκευτική διάσταση των ελληνοτουρκικών σχέσεων. Είμαι ιδιοκτήτης της τουριστικής εταιρίας και συγχρόνως υπεύθυνος Επικοινωνίας και Ανάπτυξης με την Τουρκία για την εταιρία Χανδρής, την Ένωση Ξενοδόχων Χανίων και το Τουρκικό Τμήμα της Τουριστικής Ένωσης Χαλκιδικής. Παράλληλα είμαι μέλος του Δ.Σ. του Ελληνοτουρκικού Εμπορικού Επιμελητηρίου Βορείου Ελλάδος. Θα μπορούσατε να μάς δώσετε μερικές πληροφορίες σχετικά με το Ελληνοτουρκικό Εμπορικό Επιμελητήριο Βορείου Ελλάδος; Ποιοι είναι οι στόχοι του και τι είδους υποστήριξη παρέχει στους επιχειρηματίες; Σκοπός του Εμπορικού μας Επιμελητηρίου είναι να υπηρετεί ποικιλοτρόπως τα μέλη του. Αυτό γίνεται με έναν μόνο τρόπο. Οι επιχειρηματίες δεν θέλουν να χάνουν χρόνο και χρήμα. Έτσι κι εμείς προκειμένου να μη δυσκολευτούν ή χάσουν χρόνο και χρήμα οι επιχειρηματίες διερευνούμε πιθανές επιχειρηματικές δυνατότητες και τους ενημερώνουμε σχετικά. Στην αρχή προσπαθούμε τουλάχιστον να καλύψουμε το κενό που δημιουργούν οι ελλείψεις της γραφειοκρατίας των δύο χωρών. Πιστεύω ο ετήσιος ελληνοτουρκικός τζίρος των 4 δισ. Ευρώ πρέπει να διπλασιαστεί. Θα έπρεπε μάλιστα να έχει επιτευχθεί αυτός ο στόχος εδώ και καιρό. Από ότι έχουμε καταλάβει όλα αυτά τα χρόνια αρκετοί επιχειρηματίες είναι διστακτικοί στο θέμα των επενδύσεων λόγω έλλειψης πληροφόρησης για την οικονομική και κοινωνική κατάσταση της κάθε χώρας. Για το λόγο αυτό το Εμπορικό μας Επιμελητήριο αποτελεί πολύ χρήσιμο εργαλείο που κάνει πραγματικά ευκολότερη τη ζωή των επιχειρηματιών. Χωρίσαμε όλα τα επαγγέλματα σε κλάδους. Από την εμπειρία μας ξέρουμε ότι κατά τη διάρκεια μίας έκθεσης ένας επιχειρηματίας που δραστηριοποιείται στον κλάδο της παιδικής ένδυσης δεν ενδιαφέρεται να συναντηθεί με έναν επιχειρηματία που ασχολείται με τσιμέντα. Το γνωρίζουμε αυτό από προσωπική εμπειρία. Θέλουμε να μη χάνουν χρόνο και χρήμα και να επιτυγχάνουν τους στόχους τους. Κάνουμε προεργασία για τα μέλη μας και από τις δύο πλευρές. Έχουμε πολλά μέλη από την Τουρκία άλλωστε. Τι πιστεύετε για το κοινό μέλλον των δύο χωρών; Ποιες πρωτοβουλίες μπορούν να αποβούν ωφέλιμες και για τις δύο χώρες; Πολύ σημαντική ερώτηση. Πιστεύω ότι το μέλλον της Τουρκίας βρίσκεται στην Ελλάδα και της Ελλάδας στην Τουρκία. Στο μέλλον οι οικονομικές σχέσεις των δύο χωρών θα αναπτυχθούν ακόμα περισσότερο. Ιδιαίτερα στο θέμα του τουρισμού τα σημερινά νούμερα είναι πολύ χαμηλότερα από όσο μπορούν να είναι στο μέλλον. Τα επόμενα χρόνια πάνω από 14 εκατ. Τούρκοι θα επισκεφθούν χώρες του εξωτερικού. Το 20% αυτών των 14 εκατ. μπορούν να δεχθεί η Ελλάδα. Αυτό σημαίνει 2 εκατ. 800 χιλιάδες επισκέπτες. Δηλαδή αριθμός διπλάσιος από το σημερινό. Επίσης μέσω της Τουρκίας η Ελλάδα μπορεί να αποκτήσει πρόσβαση και στις τουρκιστικές Δημοκρατίες. Η Τουρκία τα τελευταία χρόνια ασκεί μεγάλη επιρροή στις χώρες αυτές. Έτσι για την Ελλάδα η Τουρκία μπορεί να αποτελέσει γέφυρα πρόσβασης στις χώρες αυτές. Επίσης νέος χώρος με δυνατότητες οικονομικής και τουριστικής ανάπτυξης είναι η Υποσαχάρια Αφρική. Ενώ η Τουρκία έχει αναπτύξει έντονη οικονομική TRGR 23

24 TİCARET çok farklı bir şehir. Bu nedenle Ankara, Kayseri, İzmir, Samsun, Adana, Gaziantep, Trabzon gibi şehirlerde turizm faaliyeti gerçekleştirmek istiyorum. Elimden geldiğince Yunanistan ı daha yakına getirmek istiyorum ve kendi konumumla Yunan iş adamlarını ikna edip buralara yatırım için ikna etmeye çalışıyorum. Türkler çok misafirperver, kendilerinden daha çok bilen bir insan gördüklerinde dinliyorlar ve hemen uyum sağlıyorlar. Bu şehirleri ziyaret ettiğimde kendimi çok iyi hissediyorum. Bu şehirlerin ilgili kurumları günlük rutinlerinden çıkmaya çalışıyorlar. Yıllardır turizm açısından İstanbul un gölgesinde kalmışlardı. Şimdi kendileri turizm için ilk adımları atmaya çalışıyorlar hem gelen turistler hem de turist olarak gidecekler için. Biz Türkiye den gelen turist kısmıyla ilgileniyoruz. İletişim ve ulaşım olmadan turizm olmaz. Yunanistan ile Türkiye arasında olması gereken havadan, karadan, denizden her türlü ulaşım yollarıyla ilgili konularda beni göreceksiniz. Komşu ülkeyi çok iyi tanıyorsunuz. Bu ülkenin müziğiyle, edebiyatıyla, gelenekleriyle, tatlarıyla bağınız olmuş. Türkler ve Yunanların birbirlerine çok yakın iki halk olduğu söylemi geçerli mi? Benim düşünceme göre dünyada Türkler ve Yunanlar gibi birbirine bu kadar yakın özellikleri olan başka halklar yok. İnanın aşırı kaçabilir ama içtenlikle söylüyorum bu kadar yakın başka halklar yok. Tek fark sadece din. Eğer din farksa eğer din insanları birbirinden ayıran bir şeyse o zaman çok farklılıklarımız var. Eğer din bir engel teşkil etmiyorsa, insanların iletişimi için bir köprüyse o zaman bu engel yoktur. Bu anlamda son yüzyılda ne kadar problem yaşanırsa yaşansın altta her zaman Mehmet ile Yorgo nun, Ayşe ile Mary nin dostluk bitkisi yeşeriyordu. İki devlet arasında ne olursa olsun ne yaşanırsa yaşansın halkların dostluğu asla zedelemeyecektir. Türkiye ye birçok ziyarette bulundunuz. Türkiye destinasyonları hakkında biraz konuşabilir misiniz? Öncelikle son 28 yıldır meslek hayatımda beni oldukça meşgul eden başarılı ve başarısız çabalara değinmek istiyorum. Turizm faaliyetlerinde Karadeniz Bölgesi ne yaklaşmamız bizim için büyük bir problemdi çünkü iki ülke arasında bazı problemler vardı. Bu konuda bugüne kadar başarılı olamadık. Daha çok çalışmamız gerektiğine inanıyorum. Başarılı bir çabamız Kapadokya yı daha yakına getirmek oldu. Kapadokya tarihinden dolayı Yunanlara çok yakın. 10 yıl uğraştık ve başardık. Bunun aksine Mersin, İskenderun, Mardin, Adana ve Diyarbakır bölgelerine yönelik turizmde çok başarılı olamadık. Bu bölgelerdeki sıkıntılardan dolayı Yunan tarafında olumsuz bir düşünce vardı. Bu sektörde benim tecrübem çok büyük. Yüzlerce defa Türkiye nin her köşesini ziyaret ettim, sınırları geçtim, çünkü dokuz sene Suriye ile ilgilendim. Büyük İskender in izini sürmek beni çok ilgilendiriyordu ve Yunanistan dan başlayan, Tahran ve İran da sona eren bir turizm yolu yaratmak istedim. Ama maalesef başaramadık. Bazı seyahatler oldu ama amacı gerçekleştiremedik. Bu konuyu sadece turizm amaçlı olarak değil, dinsel olarak da görüyorum. Bu bölgeler dinlerin vatanıdır. Yahudiliğin, Hristiyanlığın ve Müslümanlığın. Mezopotamya, Asurlular, Keldaniler, ilk δραστηριότητα στην περιοχή η Ελλάδα δεν γνωρίζει καλά καλά της πρωτεύουσες των χωρών της. Η Ελλάδα μπορεί να επωφεληθεί από τις δραστηριότητες των τουρκικών επιχειρηματικών ομίλων στην περιοχή. Τι προγράμματα που αφορούν την Τουρκία έχετε για το μέλλον; Στόχος μου είναι να αυξηθεί η τουριστική δραστηριότητα στην Τουρκία. Η Πόλη είναι μια πολύ ιδιαίτερη πόλη και ανάμεσα στους πέντε δημοφιλέστερους τουριστικούς προορισμούς του κόσμου İstanbul. Για το λόγο αυτό θα ήθελα να αναπτύξω επιχειρηματική δραστηριότητα στον τουρισμό σε πόλεις σαν την Άγκυρα, την Καισάρεια, τη Σμύρνη, τη Σαμσούντα, τα Άδανα, το Γκαζιαντέπ και την Τραπεζούντα. Θέλω όσο μπορώ να φέρω την Ελλάδα κοντά στην Τουρκία, και στο θέμα της εξειδίκευσης μου να πείσω τους Έλληνες επιχειρηματίες να επενδύσουν στις περιοχές αυτές. Οι Τούρκοι διακρίνονται για τη φιλοξενία τους ακούν με προσοχή όποιον ξέρει περισσότερα από τους ίδιους και προσαρμόζονται εύκολα. Αισθάνομαι πολύ ωραία όταν επισκέπτομαι αυτές τις πόλεις. Οι αρμόδιοι θεσμοί τους προσπαθούν να ξεφύγουν από την καθημερινή ρουτίνα. Για δεκαετίες έμεναν κάτω από τη σκιά της Πόλης. Τώρα προσπαθούν να κάνουν τα πρώτα τους βήματα στον τουρισμό, τόσο για αυτούς που τις επισκέπτονται όσο και για τους κατοίκους τους που επιθυμούν να επισκεφθούν άλλα μέρη. Εμείς ενδιαφερόμαστε για τους επισκέπτες από την Τουρκία. Χωρίς πληροφόρηση και μεταφορές δεν υπάρχει τουρισμός. Θα δείτε ότι αυτό ισχύει για όλα τα θέματα που αφορούν τις απαραίτητες εναέριες, θαλάσσιες και χερσαίες μεταφορές μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας. Γνωρίζετε πολύ καλά τη γειτονική σας χώρα. Είστε δεμένος με τη μουσική, τη λογοτεχνία, τις παραδόσεις και τις γεύσεις της χώρας αυτής. Μπορούμε να πούμε ότι οι Τούρκοι και οι Έλληνες είναι δύο λαοί με πολλά κοινά; Κατά την άποψή μου δεν υπάρχουν άλλοι λαοί στον κόσμο που να μοιάζουν τόσο πολύ όσο οι Τούρκοι και οι Έλληνες. Μπορεί να ακούγεται υπερβολικό αλλά το εννοώ ότι δεν υπάρχουν πιο κοντινοί λαοί στον κόσμο. Μόνο η θρησκεία είναι διαφορετική. Εάν η θρησκεία είναι μια διαφορά, κάτι δηλαδή που διαχωρίζει τους ανθρώπους τότε πράγματι έχουμε πολλές διαφορές. Εάν όμως η θρησκεία δεν αποτελεί εμπόδιο αλλά μία γέφυρα επικοινωνίας μεταξύ των ανθρώπων, τότε δε μας χωρίζει τίποτα. Για το λόγο αυτό όσα προβλήματα κι αν πέρασαν τον τελευταίο αιώνα, στα χαμηλά άνθιζε πάντα το βλαστάρι της φιλίας μεταξύ του Μεχμέτ με του Γιώργου, της Αϊσέ με της Μαρίας. Ό,τι και να γίνει ανάμεσα στα δύο κράτη η φιλία των λαών δεν μπορεί να τρωθεί ποτέ. Έχετε επισκεφθεί πολλές φορές την Τουρκία. Μπορείτε να μάς μιλήσετε για τους προορισμούς σας στην Τουρκία; Θα ήθελα να αναφερθώ στις επιτυχημένες και κάποιες αποτυχημένες προσπάθειες του επαγγελματικού μου βίου των τελευταίων 28 ετών στις οποίες αφιερώθηκα. Η σύσφιξη των τουριστικών σχέσεων με την περιοχή της Μαύρης Θάλασσας ήταν δύσκολη υπήρχαν κάποια προβλήματα μεταξύ των δύο χωρών. Στο θέμα αυτό δεν καταφέραμε όσα θέλαμε. Πιστεύω ότι πρέπει να προσπαθήσουμε περισσότερο. Ποιο επιτυχημένη στάθηκε η προσπάθειά μας να προσεγγίσουμε την Καππαδοκία. Λόγω της ιστορίας της η Καππαδοκία είναι οικεία στους Έλληνες. Παλέψαμε για 10 χρόνια και τα καταφέραμε. Αντίθετα στις περιπτώσεις της Μερσίνας, της Αλεξανδρέττας, του Μαρντίν, των 24

25 ΕΜΠΟΡΙΟ Ortodokslar, Kıptiler ve Aramiler küçüklüğümden beri beni çok etkilemiştir. Çünkü İstanbul da doğdum. Kapalıçarşı da gördüğüm çok dillilik, Beyoğlu gibi büyüdüğüm semtler, insanların gelenekleri, dilleri beni çok etkiledi ve bu bölgelerde farklı olanın ne olduğunu aramaya başladım. Siz geçmişte de Türk- Yunan Dostluğunu geliştirmek için birçok girişimde bulundunuz. Bunlardan bahseder misiniz? 1980 ve sonrasında Türkiye de büyük değişimler oldu. Turgut Özal olayların yönünü değiştirdi. Kişisel olarak ilk defa, Turgut Özal döneminde ve daha sonra mevcut boşluk ve sorunlara rağmen, Türkiye ve Yunanistan ı birleştiren kültürel mirası, mübadeleyle yer değiştiren nüfus içinde tanıtmaya çalıştım. Daha küçükken İstanbul da yaşlarımda Yunan turistlere rehberlik yaparak başladım. Sonrasında benim arayışım Karadeniz, Kapadokya, Ege gibi daha uzak bölgeler oldu. Böylece Yunan uçağı charter şeklinde ilk defa Kayseri ye Trabzon a ve Samsun a iniş yaptı. Arayışımız etnik özelliklere göre değil, geçmişi yaşamak isteyen, kökenlerini, bıraktıkları kültürü yaşamak isteyen insanların istemlerine göre oldu. Aynı şeyi 90 lı yıllarda Türkiye den Yunanistan a doğru da yaptık. Çünkü aynı arayış Türklerde de vardı. Büyük bir üzüntüyle ve başlangıçta şaşkınlıkla (sonradan buna alıştım) gördüm ki bu çabalar eşit değil. Yunan tarafı Türklerin bu arayışlarının nedenini anlayamıyordu. İki ülkeyi uğraştıran bazı ekonomik, politik ve sosyal sorunlardan dolayı Türklerin bu arayışları boğuluyordu. Ama 2010 dan sonra, biraz da rastlantıyla çok şey başardık. Bu anlamda yeni seçilen Selanik Belediye Başkanı nın düşünce ve çabalarını destekleyen gönüllüler grubunu vurgulamak isterim. Selanik in başarılı örneğini ve 2013 te Yunanistan ın diğer bölgeleri takip etti. Öncelikle başlangıçta komşu olan Sakız, Midilli ve Samos gibi Yunan adaları ve sonrasında Halkidiki. Aynı şeyin Yunanistan ın daha birçok bölgesinde de olacağına inanıyoruz. Çünkü Yunanistan Türklerin bilincinde sadece bir turizm destinasyonu değil. Αδάνων και του Ντιγιάρμπακιρ δεν καταφέραμε πολλά. Υπήρχαν προκαταλήψεις στο μυαλό των Ελλήνων λόγω ενδογενών προβλημάτων της περιοχής. Έχω μεγάλη εμπειρία σε αυτόν τον τομέα. Επισκέφθηκα εκατοντάδες φορές κάθε γωνιά της Τουρκίας και διέσχισα και τα σύνορά της καθώς για 9 περίπου χρόνια ασχολήθηκα με τη Συρία. Με γοήτευε πολύ να ακολουθώ στα βήματα του Μεγάλου Αλεξάνδρου και έτσι θέλησα να δημιουργήσω μια τουριστική διαδρομή που να ξεκινάει από την Ελλάδα και να καταλήγει στην Τεχεράνη και το Ιράκ. Δυστυχώς δεν τα καταφέραμε. Έγιναν κάποιες επισκέψεις χωρίς όμως να επιτευχθεί ο τελικός στόχος. Οι επισκέψεις αυτές δεν έχουν μόνο τουριστική αλλά και θρησκευτική διάσταση. Οι περιοχές αυτές είναι πατρίδα των θρησκειών. Του Ιουδαϊσμού, του Χριστιανισμού και του Μουσουλμανισμού. Η Μεσοποταμία, οι Ασσύριοι, οι Χαλδαίοι, οι πρώτοι Ορθόδοξοι, οι Κόπτες και οι Αραμαίοι με γοήτευαν από μικρό παιδί. Κι αυτό γιατί γεννήθηκα στην Πόλη. Η πολυγλωσσία που είδα στην Κλειστή Αγορά, γειτονιές όπως το Πέρα, όπου μεγάλωσα, οι παραδόσεις και οι γλώσσες των ανθρώπων με γοητεύουν και με οδήγησαν σε ένα ταξίδι εξερεύνησης της διαφορετικότητας σε αυτά τα μέρη. Στο παρελθόν έχετε αναλάβει πολλές πρωτοβουλίες για την ενίσχυση της τουρκοελληνικής φιλίας. Θα μας πείτε λίγα λόγια σχετικά; Από το 1980 και μετά η Τουρκία άρχισε να αλλάζει ριζικά. Ο Τουργκούτ άλλαξε την ροή των πραγμάτων. Σε προσωπικό επίπεδο, για πρώτη φορά την περίοδο του Οζάλ και μετά, παρά το χάσμα και τα προβλήματα μεταξύ των δύο χωρών, προσπάθησα να αναδείξω την κοινή πολιτιστική κληρονομιά Ελλάδας και Τουρκίας, ανάμεσα στους προσφυγικούς πληθυσμούς της Ανταλλαγής. Πιο νέος, όταν ζούσα στην Πόλη, ξεκίνησα κάνοντας τον ξεναγό στους Έλληνες τουρίστες. Στη συνέχεια η αναζήτησή μου με οδήγησε σε πιο μακρινές περιοχές όπως στον Πόντο, την Καππαδοκία και τα παράλια του Αιγαίου. Για πρώτη φορά ελληνική πτήση charter προσγειωνόταν σε πόλεις όπως η Καισάρεια, η Τραπεζούντα και η Σαμψούντα. Η αναζήτησή μας δεν έγινε στη βάση εθνικών χαρακτηριστικών αλλά εκπορευόταν από την επιθυμία των ανθρώπων να ξαναζήσουν το παρελθόν, τις ρίζες και την κουλτούρα που είχαν αφήσει πίσω τους. Το ίδιο πράγμα κάναμε τη δεκαετία του 90, με αντίστροφη κατεύθυνση αυτή τη φορά, από την Τουρκία στην Ελλάδα. Γιατί την ίδια αναζήτηση έχουν και οι Τούρκοι. Με μεγάλη λύπη μου και στην αρχή απορία συνειδητοποίησα ότι αυτές οι προσπάθειες δεν ήταν αμοιβαίες. Η ελληνική πλευρά αδυνατούσε να κατανοήσει τους λόγους πίσω από την αναζήτηση των Τούρκων. Εξαιτίας κάποιων, οικονομικών, πολιτικών και κοινωνικών προβλημάτων που απασχολούσαν τις δύο χώρες αυτές οι αναζητήσεις των Τούρκων πνιγόταν. Όμως μετά το 2010 καταφέραμε πολύ, εν μέρει από σύμπτωση. Σε αυτό το πλαίσιο θέλω να υπογραμμίσω το ρόλο της ομάδας εθελοντών που στηρίζει το νεοεκλεγέντα δήμαρχο Θεσσαλονίκης, Το επιτυχές παράδειγμα της Θεσσαλονίκης ακολούθησαν και άλλες περιοχές την περίοδο και Αρχικά γειτονικά νησιά όπως η Χίος, η Μυτιλήνη και η Σάμος και στη συνέχεια η Χαλκιδική. Πιστεύουμε ότι το ίδιο θα γίνει και με αρκετές άλλες περιοχές της Ελλάδας. Διότι στη συνείδηση των Τούρκων, η Ελλάδα είναι κάτι περισσότερο από τουριστικός προορισμός. TRGR 25

26 BÜYÜKELÇİ YUNANİSTAN IN ANKARA BÜYÜKELÇİSİ KYRİAKOS LOUKAKİS TÜRKİYE VE TÜRK HALKI SÜRPRİZLERLE DOLU ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΠΡΕΣΒΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΣΤΗΝ ΑΓΚΥΡΑ ΚΥΡΙΑΚΟ ΛΟΥΚΑΚH «Η ΤΟΥΡΚΙΑ ΚΑΙ Ο ΤΟΥΡΚΙΚΟΣ ΛΑΟΣ ΕΙΝΑΙ ΟΛΟ ΕΚΠΛΗΞΕΙΣ» 26

27 ΠΡΕΣΒΗΣ Yunanistan ın Ankara Büyükelçisi Kyriakos Loukakis, Türkiye de bulunduğu süre içerisinde ülkeyi ve Türk halkını daha yakından tanımak amacıyla Türkiye nin farklı bölgelerine pek çok gezi gerçekleştirdi. Türk halkının hayran olunası bir halk olduğunu belirten Loukakis, Türk ve Yunan halkının yakınlıklarına da dikkat çekiyor. Büyükelçi Loukakis, dergimize verdiği röportajda İki halk yüzyıllar sürmüş birlikte varolma ve yaşama târihine sâhiptir ve de ortak coğrafyaları ile geçmişin ortak yaşanmışlıkları onlara paylaştıkları pek çok niteliği armağan etmiştir. Bu nedenle birbirlerine, komşu öteki halklara göre daha yakınlar. diyor ve ekliyor: Yunanlar ile Türkler arasında dostluğun kurulması daha kolaydır; çünkü kişisel ilişkiler bu ortaklık ve aralarındaki iletişimi kolaylaştıran arka plan üzerine kuruludur. Komşu ülke olan ve zaman zaman krizin uç noktalara dayandığı Türkiye ile Yunanistan ilişkilerinde son dönemde ılımlı rüzgarlar esiyor. Yaklaşık üç yıldır Türkiye de bulunan bir Büyükelçi olarak iki ülke ilişkilerinde yaşanan bu olumlu dönemi nasıl değerlendiriyorsunuz? Sizce bu değişimin sebebi nedir? Türk-Yunan ilişkilerinde görece olumlu bir dönemde Türkiye de görevli olduğum için gerçekten de çok şanslıyım ve böylelikle her gün iki halk arasındaki ilişkilerin güçlenmesi, kültürel ve ticârî alışveriş ve yatırımların desteklenmesi için çalışma ayrıcalığına sâhibim; inanıyorum ki bu yolla yalnızca Yunan halkı değil; ayrıca Türk halkı da daha Türkiye ve Türk halkı sürprizlerle dolu. Bu ülkede yolculuk ettikçe ona, kendine özgü niteliğini kazandıran şaşırtıcı zenginliğini ve insanlarındaki, yörelerindeki, doğasındaki ve coğrafyasındaki çeşitliliği keşfediyorsunuz. Η Τουρκία και ο τουρκικός λαός είναι γεμάτοι εκπλήξεις. Όσο ταξιδεύεις σε αυτήν την χώρα τόσο ανακαλύπτεις τον εκπληκτικό της πλούτο και την ποικιλία ανθρώπων, τοπίων, φύσης και γεωγραφίας που την χαρακτηρίζει. çok çıkar elde edecektir. Üstelik atanmış olduğum ve de elimden geldiğince en iyi biçimde yerine getirmeye çalıştığım görev tam da budur. Elbette bu durum iki ülke arasındaki sorunların son bulduğu anlamına gelmez; ancak yine de ben de hükümetimiz de bu sorunlara kalıcı bir son vermek ve bu iki yönlü ilişkilerde gerçekten de yeni bir dönemin yolunu açmak için her geçen gün daha çok çalışmaktayız. Yunan hükûmeti ikinci dereceden öneme sâhip bütün politik meselelerde ve iki ülke halkının arasındaki doğrudan temaslardaki ilişkilerin ve işbirliği çabalarının güçlendirilmesi gerektiğine inanmaktadır. Bunun önemli sonuçları oldu. Doğrudan alışveriş ve temaslarda olumlu bir patlamaya neden olundu. Yunanlılar Türkiye yi sürekli ziyâret etmekte olduğu için, söz konusu durumun bir sonucu olarak Yunanistan a Türk turist akışında da önemli bir artış gerçekleşti. Umarım tersine dönmeyecek olan bu temasların Κατά τη διάρκεια της θητείας του στην Τουρκία ο Πρέσβης της Ελλάδας στην Άγκυρα Κυριάκος Λουκάκης πραγματοποίησε μια σειρά από επισκέψεις σε διάφορες περιοχές της Τουρκίας προκειμένου να γνωρίσει καλύτερα τη χώρα και τους ανθρώπους. Εκφράζοντας το θαυμασμό του για τον τουρκικό λαό, υπογραμμίζει τη συνάφεια μεταξύ των λαών της Τουρκίας και της Ελλάδας. Όπως δήλωσε στο περιοδικό μας: «Οι δύο λαοί έχουν μακραίωνη ιστορία συνύπαρξης και συμβίωσης και μοιράζονται πάρα πολλά στοιχεία που τους χαρίζει η κοινή τους γεωγραφία και τα κοινά βιώματα του παρελθόντος. Για το λόγο αυτόν είναι πολύ πιο κοντά ο ένας με τον άλλο ακόμη και σε σχέση με πάρα πολλούς άλλους γειτονικούς λαούς». Και προσθέτει: «είναι πολύ εύκολο να δημιουργηθεί φιλία μεταξύ Ελλήνων και Τούρκων, διότι οι προσωπικές σχέσεις εδράζονται σε αυτό το κοινό υπόβαθρο που διευκολύνει την επικοινωνία μεταξύ τους». Τον τελευταίο καιρό άνεμοι αισιοδοξίας πνέουν στις σχέσεις μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας παρά τις επανειλημμένες κρίσεις του παρελθόντος. Έχοντας υπηρετήσει ως πρέσβης για τρία χρόνια στην Τουρκία πώς αποτιμάτε τη σύσφιξη αυτή? Ποιοι πιστεύετε ότι είναι οι λόγοι πίσω από την αλλαγή αυτή; Είμαι, πράγματι, τυχερός που υπηρετώ στην Τουρκία σε μια περίοδο συγκριτικής αισιοδοξίας για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις και, έτσι, έχω το προνόμιο να εργάζομαι καθημερινά για την ενδυνάμωση των σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών, την ενίσχυση των πολιτιστικών και εμπορικών ανταλλαγών και επενδύσεων, με τρόπο που πιστεύω ότι προωθεί όχι μόνο τα συμφέροντα του ελληνικού λαού, αλλά και του τουρκικού. Αυτή είναι, άλλωστε, η αποστολή που μου έχει ανατεθεί και που προσπαθώ να εκτελέσω όσο καλύτερα μπορώ. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν παραμένουν προβλήματα μεταξύ των δύο χωρών, κάθε άλλο, αλλά εργάζομαι - και η κυβέρνηση μου εργάζεται - καθημερινά για να θέσουμε επιτέλους τέλος στα προβλήματα αυτά και να ανοίξει μια πραγματικά νέα εποχή στις διμερείς σχέσεις. Η ελληνική κυβέρνηση πιστεύει στην προσπάθεια ενδυνάμωσης των σχέσεων και της συνεργασίας σε όλους τους τομείς χαμηλής πολιτικής και στις άμεσες επαφές των πολιτών των δύο χωρών. Αυτό είχε σημαντικά αποτελέσματα. Προκλήθηκε μια θετική έκρηξη στις απευθείας ανταλλαγές και επαφές. Ιδιαίτερα σημαντική εν προκειμένω είναι η αύξηση της ροής τούρκων τουριστών προς την Ελλάδα, διότι οι Έλληνες ανέκαθεν επισκέπτονταν την Τουρκία. Η πυκνότητα των επαφών αυτών, που ελπίζω ότι είναι μη αναστρέψιμη, θέτει πλέον τις βάσεις για μία ακόμη πιο σταθερή και στενή συνεργασία στις διμερείς σχέσεις. Ερχόμενοι δε σε πιο στενή επαφή, οι δύο λαοί ανακάλυψαν ότι έχουν πάρα πολλά κοινά στοιχεία και ότι και οι δύο επιθυμούν βαθύτατα να ζήσουν αρμονικά και φιλικά και να απολαύσουν TRGR 27

28 BÜYÜKELÇİ yoğunluğu karşılıklı ilişkilerde artık daha da kalıcı ve yakın işbirliğinin temelini oluşturmaktadır. Daha yakın temaslarda bulunan bu iki halk; aralarında pekçok ortak unsurun olduğunu, uyum ve dostluk içerisinde yaşamayı ve barış içerisinde coğrafyanın ile târihin onlara sunduğu armağanların tadına varmayı çok derinden arzuladıklarını keşfettiler. Kaldı ki hem İstanbul da hem de Ankara da radyolarda, restoranlarda ve barlarda sürekli Yunan müziğinin dinlenmesi ve de Yunanistan da televizyonu açtığınızda bir Türk dizisine denk gelmemenizin olanaksız oluşu bir rastlantı değildir. Ayrıca şu da çok açık ki, eğer Kıbrıs konusu ve Ege kıta sahanlığı sorunları çözüme ulaştırılabilirse; bu durum her iki ülkeye de diplomatik, politik ve özellikle ekonomik açıdan bugün açıkça algılayamadığımız çok büyük yarar sağlayacak. Doğu Akdeniz de Yunanistan, Kıbrıs ve Türkiye arasında yer alacak kalıcı yeni işbirliği çerçevesi her koşulda bütün bölge için ειρηνικά τα πλούσια δώρα με τα οποία τους έχει ευλογήσει η γεωγραφία και η ιστορία. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι, όχι μόνο στην Κωνσταντινούπολη, αλλά και στην Άγκυρα, ακούει κανείς συνεχώς ελληνική μουσική στο ραδιόφωνο και στα εστιατόρια και μπαρ, ενώ όταν ανοίξεις ελληνική τηλεόραση είναι σχεδόν αδύνατον να μην πέσεις πάνω σε κάποιο τουρκικό σήριαλ. Είναι επίσης προφανές ότι, εάν επιλυθούν το Κυπριακό και το θέμα της υφαλοκρηπίδας στο Αιγαίο, οι δύο χώρες θα αποκομίσουν τεράστια διπλωματικά, πολιτικά και ιδίως οικονομικά οφέλη, που ίσως δεν είμαστε καν σε θέση να αντιληφθούμε σήμερα με σαφήνεια. Σε κάθε περίπτωση, το νέο πλαίσιο συνεργασίας που θα εμπεδωθεί στην Ανατολική Μεσόγειο μεταξύ Ελλάδας, Κύπρου και Τουρκίας θα πολλαπλασιάσει τα οικονομικά οφέλη για ολόκληρη την περιοχή και θα καταστήσει τις τρεις μας χώρες τον πραγματικό πόλο σταθερότητας, δημοκρατίας και ευημερίας της περιοχής. Ποιες προοπτικές παρουσιάζονται για την Ελλάδα και την Τουρκία 28

29 ΠΡΕΣΒΗΣ ekonomik çıkarların artışına ve bu üç ülkemizi bölgenin gerçek istikrâr, demokrasi ve de bolluk merkezleri kılacaktır. Rus doğalgazının Türkiye ve Yunanistan üzerinden Avrupa topraklarına geçmesi için oluşturulan Türk Akımı Projesi nin her iki ülkeye katkıları neler olacaktır? Bu işbirliği başka ortaklıklara da zemin hazırlayabilir mi? Unutmayalım ki, Azerbaycan dan Orta ve Batı Avrupa ya doğalgaz taşıyacak olan TAP-TANAP boru hattıyla Türkiye ile Yunanistan arasında çok önemli bir enerji işbirliği zâten var. Bu hat epey yol almış durumdadır ve Avrupa ya doğru birleşik bir enerji hattının Türkiye ile Yunanistan arasındaki ileriye dönük bağlantının ilk ve temel adımını oluşturmaktadır. Yâni, bu planın yaşama geçirilmiş olmasıyla Türk-Yunan Enerji İşbirliği için yeni beklentilere çoktan yol açılmıştır. Bu güçlü temelde artık Rus doğalgazının da Türkiye ile Yunanistan üzerinden taşınması söz konusu olmuştur ve gerçekleşecek olursa bu durum iki ülke arasındaki ticâri ve ekonomik bağın güçlendirilmesi ve ortak jeostratejik önemin tanıtılmasında çok büyük bir adım olacaktır. Çünkü sıradan halk, gazeteciler, diplomatlar ve politikacılar olarak Yunanlar ve Türkler hep birlikte anlamaya başladık ki Türk-Yunan işbirliği iki ülkenin gücünü, önemini ve de ekonomisini artırmaktadır. Türkiye nin Avrupa Birliği ne üyeliği konusunda kişisel görüşlerinizi öğrenebilir miyiz? Yunanistan halkı Türkiye nin AB ye üyeliğine nasıl bakıyor? Avrupa Birliği ne üyelik süreci Türkiye ye çoktan ekonomi ve demokrasi alanında pekçok yarar sağlamıştır. Türkiye deki yabancı yatırımların %70 i AB den ve yine ülkenin ticaret hacminin büyük bir kısmı AB ile gerçekleşmekte. Tüm bunlar Gümrük Birliği ve ülkenin tümüyle Avrupa Birliği ne üye olabileceği yönündeki beklentiler olmasaydı gerçekleşemezdi. AB nin Türkiye yle ilgili ilerleme sergilemesi Türkiye de 2000 lerde on yıllık süre boyunca demokrasinin gelişme kaydettiğini vurgulamaktadır. Örneğin politika ve ordu önderliği arasındaki doğru ve kalıcı bir dengenin kurulması çok büyük bir ilerleme adımını oluşturmaktadır. Bu nedenle, Yunanistan üyeliğe kabul sürecinin sürdürülmesini hem Türkiye nin kendisi için hem de Avrupa için sürekli olarak desteklemektedir. Çünkü Yunanistan ve Avrupa nın istikrarlı, refah ve demokratik bir Türkiye ye ihtiyacı vardır. Yunan halkı tümüyle με τη δημιουργία του Τουρκικού Αγωγού για τη μεταφορά ρωσικού φυσικού αερίου στην Ευρώπη μέσω των δύο αυτών χωρών; Θα μπορούσε η συνεργασία αυτή να αποτελέσει βάση για περισσότερες μορφές συνεργασίας; Μην ξεχνάμε ότι ήδη υφίσταται πολύ σημαντική ενεργειακή συνεργασία μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας με την κατασκευή των αγωγών ΤΑΡ-ΤΑΝΑΡ, που θα φέρουν φυσικό αέριο από το Αζερμπαϊτζάν προς την κεντρική και δυτική Ευρώπη. Αυτό έχει ήδη δρομολογηθεί και αποτελεί το πρώτο και θεμελιώδους σημασίας βήμα για την περαιτέρω σύνδεση της Ελλάδας και της Τουρκίας σε ένα ενιαίο ενεργειακό άξονα προς την Ευρώπη. Δηλαδή, διανοίγονται ήδη με την υλοποίηση του σχεδίου αυτού νέες προοπτικές για την ελληνοτουρκική ενεργειακή συνεργασία. Στην ισχυρή αυτή βάση αντιμετωπίζεται πλέον και το θέμα μεταφοράς ρωσικού φυσικού αερίου μέσω Ελλάδας και Τουρκίας, το οποίο, εφόσον πραγματοποιηθεί, θα αποτελέσει άλλο ένα σημαντικό βήμα ενίσχυσης των εμπορικών και οικονομικών δεσμών των δύο χωρών και ανάδειξης της κοινής γεω-στρατηγικής σημασίας τους. Διότι, είναι σημαντικό πια, όλοι μαζί, Έλληνες και Τούρκοι, απλός λαός, δημοσιογράφοι, διπλωμάτες και πολιτικοί να αρχίσουμε να αντιλαμβανόμαστε ότι η ελληνοτουρκική συνεργασία πολλαπλασιάζει την ισχύ, τη σημασία και την οικονομία και των δύο χωρών. Θα μπορούσαμε να μάθουμε τις προσωπικές σας σκέψεις σχετικά με την ενταξιακή πορεία της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση; Πώς προσεγγίζει τη διαδικασία αυτή ο ελληνικός λαός; Η ενταξιακή πορεία προς την Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ήδη προσδώσει στην Τουρκία πάρα πολλά οφέλη στον τομέα της οικονομίας και της δημοκρατίας. Το 70% των ξένων επενδύσεων στην Τουρκία είναι από την ΕΕ, ο κύριος όγκος του εμπορίου της χώρας είναι με την ΕΕ. Αυτά δεν θα είχαν γίνει εάν δεν υπήρχε η Τελωνειακή Ένωση και η προοπτική πλήρους Ekonomik işbirliği başta turizm, enerji, inşaat ve taşımacılık olmak üzere pek çok alanda güçlendirilebilir. Özellikle turizm alanında, iki ülkenin daha stratejik olarak işbirliği içerisinde bulunma ve başta Uzak Doğu olmak üzere üçüncü ülkelere yönelik birleşik paketlerle bir pazar yaratma olanağı vardır. Η οικονομική συνεργασία μπορεί να ενισχυθεί σε πάρα πολλούς τομείς και ιδίως στον τουρισμό, στην ενέργεια, στις κατασκευές και στις μεταφορές. Ειδικότερα στον τομέα του τουρισμού οι δύο χώρες έχουν τη δυνατότητα να συνεργάζονται πιο στρατηγικά και να αναπτύξουν τις αγορές τους με ενιαία πακέτα που να απευθύνονται σε πολίτες τρίτων χωρών και ιδίως από την Άπω Ανατολή. TRGR 29

30 BÜYÜKELÇİ İşbirliği desteği ölçek ekonomisini güvence altına alacak ve her iki ülkeyi de yabancılar için daha çekici kılacaktır. Η ενίσχυση της συνεργασίας θα εξασφαλίσει οικονομίες κλίμακας και θα καταστήσει και τις δύο χώρες πιο ελκυστικές για ξένους επενδυτές. bunu benimsemiş durumda ve de hükûmetlerinden bu çizgiyi izlemelerini istemektedirler. Türk ve Yunan halkının kültürel ve sosyal bir çok ortak yanı bulunuyor. Türk halkı ile ilgili bir izlenim edinmiş olduğunuzu düşünürsek, size göre Yunan ve Türk halkı arasında benzerlikler var mı? Türk halkı, haklı bir biçimde kültürlerin anası olarak nitelendirilen Küçükasya nın tarihsel, kültürel ve insansal zenginliğini yansıtan hayran olunası bir halk. İki halk uzun yüzyıllar sürmüş birlikte var olma ve yaşama tarihine sâhiptir ve de ortak coğrafyaları ile geçmişin ortak yaşanmışlıkları onlara paylaştıkları pek çok niteliği armağan etmiştir. Bu nedenle birbirlerine, komşu öteki halklara göre daha yakınlar. Bu durum kişisel düzeyde doğrudan görülmektedir, dolayısıyla Yunanlar ile Türkler arasında dostluğun kurulması daha kolaydır; çünkü kişisel ilişkiler bu ortaklık ve aralarındaki iletişimi kolaylaştıran arka plan üzerine kuruludur. Üstelik, Yunan ve Türk dilinin binlerce ortak sözcüğü kişilerarası anlaşmaya kolaylık katmakta ve iki halkın uzun yıllar sürmüş birlikte yaşanmışlıklarını yansıtmaktadır. Türkiye ve Yunanistan arasında hangi alanlarda ekonomik işbirlikleri geliştirilebilir ve özellikle turizme odaklanarak iki ülke arasında nasıl bir yatırım köprüsü kurulabilir? Ekonomik işbirliği başta turizm, enerji, inşaat ve taşımacılık olmak üzere pekçok alanda güçlendirilebilir. Özellikle turizm alanında, iki ülkenin daha stratejik olarak işbirliği içerisinde bulunma ve başta Uzak Doğu olmak üzere üçüncü ülkelere yönelik birleşik paketlerle bir pazar yaratma olanağı vardır. Başka bir söz konusu durumla ilgili olarak da söylediğim üzere, birlikte daha güçlü olabilir ve avantajlarımızı çoğaltabiliriz. Enerji alanındaki işbirliğinin desteklenme olanağından zaten söz ettik. Ayrıca bu durum yenilenebilir enerji kaynaklarına da genişlemektedir ki burada iki ülkenin daha el değmemiş devâsa olanakları vardır. İşbirliği desteği ölçek ekonomisini güvence altına alacak ve her iki ülkeyi de yabancılar için daha çekici kılacaktır. ένταξης της χώρας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι σχετικές εκθέσεις προόδου της ΕΕ αναφορικά με την Τουρκία επισημαίνουν την ώθηση που έλαβε στο πλαίσιο αυτό η δημοκρατία στην Τουρκία στη δεκαετία του 2000, π.χ. με την οριστική αποκατάσταση της σωστής ισορροπίας μεταξύ πολιτικής και στρατιωτικής ηγεσίας, που αποτελεί τεράστιο βήμα προόδου. Για το λόγο αυτόν, η Ελλάδα σταθερά υποστηρίζει τη συνέχιση της ενταξιακής διαδικασίας ως προτεραιότητα για την ίδια την Τουρκία, αλλά και την Ευρώπη. Διότι η Ελλάδα και η Ευρώπη έχουν ανάγκη από μια σταθερή, ευημερούσα και δημοκρατική Τουρκία. Ο ελληνικός λαός συμμερίζεται πλήρως και μάλιστα απαιτεί από τις κυβερνήσεις του να ακολουθήσουν τη γραμμή αυτή. Oι λαοί της Ελλάδας και της Τουρκίας έχουν πολλές κοινές κοινωνικές και πολιτιστικές προσλαμβάνουσες. Από όσα έχετε αποκομίσει παρατηρώντας τους Τούρκους πιστεύετε ότι οι δύο λαοί μοιάζουν μεταξύ τους; Ο Τουρκικός λαός είναι ένας θαυμάσιος λαός που αντικατοπτρίζει τον ιστορικό, πολιτισμικό και ανθρώπινο πλούτο της Μικράς Ασίας, που δικαίως έχει χαρακτηρισθεί μητέρα των πολιτισμών. Οι δύο λαοί έχουν μακραίωνη ιστορία συνύπαρξης και συμβίωσης και μοιράζονται πάρα πολλά στοιχεία που τους χαρίζει η κοινή τους γεωγραφία και τα κοινά βιώματα του παρελθόντος. Για το λόγο αυτόν είναι πολύ πιο κοντά ο ένας με τον άλλο ακόμη και σε σχέση με πάρα πολλούς άλλους γειτονικούς λαούς. Αυτό φαίνεται άμεσα σε προσωπικό επίπεδο, καθώς είναι πολύ εύκολο να δημιουργηθεί φιλία μεταξύ Ελλήνων και Τούρκων, διότι οι προσωπικές σχέσεις εδράζονται σε αυτό το κοινό υπόβαθρο που διευκολύνει την επικοινωνία μεταξύ τους. Άλλωστε, οι πάνω από χίλιες κοινές λέξεις της ελληνικής και της τουρκικής γλώσσας συμβάλλουν στην εύκολη διαπροσωπική συνεννόηση και αντανακλούν την μακροχρόνια συμβίωση των δύο λαών. Ποιοι κλάδοι αποτελούν πρόσφορο έδαφος για την οικονομική συνεργασία μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, και ειδικότερα στο θέμα του τουρισμού ποιες επενδυτικές γέφυρες μπορούν να αναπτυχθούν περαιτέρω; Η οικονομική συνεργασία μπορεί να ενισχυθεί σε πάρα πολλούς τομείς και ιδίως στον τουρισμό, στην ενέργεια, στις κατασκευές και στις μεταφορές. Ειδικότερα στον τομέα του τουρισμού οι δύο χώρες έχουν τη δυνατότητα να συνεργάζονται πιο στρατηγικά και να αναπτύξουν τις αγορές τους με ενιαία πακέτα που να απευθύνονται σε πολίτες τρίτων χωρών και ιδίως από την Άπω Ανατολή. Όπως είπα πριν με άλλη αφορμή, μαζί γινόμαστε πιο δυνατοί και πολλαπλασιάζουμε τα πλεονεκτήματα μας. Στον τομέα της ενέργειας ήδη μιλήσαμε για τη δυνατότητα ενίσχυσης της συνεργασίας. Αυτή όμως επεκτείνεται και στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στον οποίο και οι δύο χώρες έχουν τεράστιες και εν πολλοίς ανεκμετάλλευτες δυνατότητες. Η ενίσχυση της συνεργασίας θα εξασφαλίσει οικονομίες κλίμακας και θα καταστήσει και τις δύο χώρες πιο ελκυστικές για ξένους επενδυτές. Ποιος ο ρόλος που καλούνται να παίξουν τα ΜΜΕ στην κατεύθυνση της σταθερής συμπόρευσης και συνεργασίας μεταξύ των δύο λαών; Τα ΜΜΕ έχουν καθοριστικό ρόλο να παίξουν εν προκειμένω διότι διαμορφώνουν το υπόβαθρο των εκατέρωθεν αντιλήψεων των δύο 30

31 ΠΡΕΣΒΗΣ Gelecekte iki ülke arasında sağlam adımlar atılması için her iki ülkenin medyasına nasıl görevler düşüyor? Bu konuda medya belirleyici bir rol oynamakta; çünkü her iki toplumun bir öteki yana ilişkin algısal arka planını biçimlendiriyor. Özellikle önemli bir rolleri vardır; çünkü ortak bir kamuoyu oluşmadığında hükûmetlerin daha yakın işbirlikleri kurması olanaklı değildir. Bu çerçevede, Ege nin her iki yakasından ortak kamuoyuna ve karşılıklı ilişkiler üzerine, Ege deki gerçek olaylara ve verilere dayalı ellerinden geldiğince daha nesnel haberlerle medyanın daha büyük bir çaba ortaya koyması olmazsa olmazdır. Bunun da ötesinde, medya her bir halkın kültürel mirasına saygıyla kamuya Yunan ve Türk kültürünün zenginliğini de taşıyıp gösterebilir. Türkiye de birçok ile ziyaretler gerçekleştirdiniz. Ülkemiz ve Türk halkı ile ilgili izlenimleriniz nelerdir? Türkiye ve Türk halkı sürprizlerle dolu. Bu ülkede yolculuk ettikçe ona, kendine özgü niteliğini kazandıran şaşırtıcı zenginliğini ve insanlarındaki, yörelerindeki, doğasındaki ve coğrafyasındaki çeşitliliği keşfediyorsunuz. Ortalama bir Türk insânı karşılaştığı zor koşullarla başedecek düzeyde onurlu, misafirperver, dürüst, içten ve çok yaratıcı. Türk halkının hem kişisel hem de kitlesel düzeydeki gerçek olanaklarını yaşama geçirip kalkınmasını sağlayacak olan, bu ülkedeki hızlı ilerleyişi görmek ben ve ailem için çok sevindirici bir durum. κοινωνιών για την άλλη πλευρά. Έχουν ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο διότι οι δύο κυβερνήσεις δεν μπορούν να οικοδομήσουν στενότερη συνεργασία και να φέρουν τις δύο χώρες πιο κοντά εάν δεν υπάρχει το κατάλληλο έδαφος στην κοινή γνώμη. Στο πλαίσιο αυτό, είναι απαραίτητο τα ΜΜΕ να καταβάλλουν πολύ μεγαλύτερη προσπάθεια για την όσο το δυνατόν περισσότερο αντικειμενική ενημέρωση της κοινής γνώμης και στις δύο μεριές του Αιγαίου για τα πραγματικά διακυβεύματα και για τα πραγματικά δεδομένα στο Αιγαίο και τις μεγάλες προοπτικές στις διμερείς μας σχέσεις. Πέραν τούτου, τα ΜΜΕ μπορούν να μεταφέρουν στο κοινό πληροφορίες για τον πλούτο του ελληνικού και τουρκικού πολιτισμού, προβάλλοντας κατά τον τρόπο αυτό τη σημασία του σεβασμού της πολιτιστικής κληρονομιάς κάθε λαού. Έχετε πραγματοποιήσει σειρά από επισκέψεις σε διάφορες περιφέρειες της Τουρκίας. Ποιες είναι οι εντυπώσεις σας από τον τουρκικό λαό; Η Τουρκία και ο τουρκικός λαός είναι γεμάτοι εκπλήξεις. Όσο ταξιδεύεις σε αυτήν την χώρα τόσο ανακαλύπτεις τον εκπληκτικό της πλούτο και την ποικιλία ανθρώπων, τοπίων, φύσης και γεωγραφίας που την χαρακτηρίζει. Ο μέσος Τούρκος είναι φιλότιμος, φιλόξενος, τίμιος, ευθύς και πάρα πολύ προσαρμοστικός και εφευρετικός, κάτι που του επιτρέπει να ανταπεξέλθει στις συχνά δύσκολες συνθήκες που αντιμετωπίζει. Είναι χαρά για μένα και την οικογένειά μου να βλέπουμε την ταχεία πρόοδο που γίνεται στη χώρα αυτή, κατά τρόπο που σταδιακά θα επιτρέψει στον τουρκικό λαό ατομικά και συλλογικά να αναπτύξει τις πραγματικές δυνατότητές του. TRGR 31

32 MÜZİK Atina yı Büyüleyen Sanatçı Fide Köksal Η γυναίκα που μάγεψε την Αθήνα Φιντέ Κοκσάλ 32

33 ΜΟΥΣΙΚΗ Yunanistan da katıldığı Fame Story yarışmasıyla ünlenen ve aldığı teklifler üzerine Atina ya yerleşen Fide Köksal, Yunan halkının sevgisi ve desteğiyle müzik kariyerinde emin adımlarla ilerliyor. Köksal, etnik ve geleneksel türde seslendirdiği parçalar sayesinde sevgi ve kardeşlik duygularını sahneden seyirciye iletiyor. Bize kendinizden bahsedebilir misiniz? Ben İzmir de doğdum, büyüdüm. Daha sonra üniversiteyi okumak için İstanbul a yerleştim. Marmara Üniversitesi İngilizce Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler mezunuyum aynı zamanda İstanbul Üniversitesi Devlet Konservatuarı nda müzikal okurken şans eseri Atina da bir müzik yarışmasına katıldım. Daha doğrusu Türkiye deki konservatuarlara seçme yapmaya gelmişler, benim de haberim oldu, şansımı denedim ve beni seçtiler. Böylece Atina maceram başlamış oldu. Yunanistan da katıldığınız bir televizyon programıyla hayatınız değişti. Programa katılmanız nasıl oldu ve sonrasında hayatınız nasıl şekillendi? Bu programa katıldıktan sonra bir anda Yunanistan daki bütün evlere sesim girmiş oldu, televizyonun gücü çok büyük bu anlamda. Birçok insan fark etmeden beni tanıdı, böyle olunca da program bitince birçok teklif geldi. Bende yavaş yavaş bu mesleğe atıldım, şarkı söylemeye başladım. Atina da da dokuz yıldır aktif olarak şarkı söylüyorum. Her yerini karış karış gezdim. Şanslıydım çok iyi isimlerle çalışma imkânı buldum. Bu şekilde başladı benim Atina daki müzik yaşantım. İstanbul ve Atina birbirine çok benzeyen şehirler, siz Atina da yaşamaya başladığınızda ne gibi zorluklar ya da kolaylıklarla karşılaştınız? Her ülke aslında birbirinden farklıdır ama sadece Türkiye ve Yunanistan ı genel anlamda karşılaştırmak gerekirse insanların sıcaklığı, ilgisi, doğallığı, yaşam şekli, müzikler birbirine çok benziyor. Hem manevi anlamda hem de mutfak kültürü çok benzediği için bu ülkeye alışmakta pek bir zorluk yaşamadım. Burada her şeyi bulabildim. Zaten bir mesleği severek yapıyorsanız zorlukları da kolaylıkla aşıyorsunuz. Tek yaşadığım zorluk, Yunanlıların severek yaptığı siesta oldu. Bizde 7 gün 24 saat hayat hiç durmaz, hep çalışırız ya da gezeriz. Bizde Cumartesi ve Pazar günleri her yer hınca hınç doludur burada ise tam tersi Cumartesi ve Pazar günleri mekanlar saat 3 ya da 4 te kapanıyor. Pazar günü alışveriş merkezleri hiç açık olmuyor, bu tarz şeylere ayak uydurmakta biraz zorlandım. Onun dışında burada hem çok güzel vakit geçirdim hem de çok güzel insanlarla tanıştım. Dokuz yıl nasıl geçti hiç anlamadım diyebilirim. Orada sanata daha çok değer veriyorlar diyebilir miyiz ya da bunu daha mı çok gösteriyorlar? Hem Yunanlılar ın hem de Türkler in hayata bakış açısı çok benziyor. Hayatı yaşama şekilleri, eğlenme şekilleri, insan ilişkileri neredeyse aynı. Dolayısıyla bu durum sanata bakış açılarını da etkiliyor. O yüzden bu bağlamda iki ülkeyi birbirinden çok farklı algılamıyorum. Böyle bir şeyi analiz etmek benim haddim değil fakat burada yaşadığım sürece gördüğüm buydu. İki ülke insanları olarak çok duygusalız, daha çok duygularıyla hareket eden insanlarız. Örnek vermem gerekirse burada Türkiye Atina Konsolosluğu ve Büyükelçiliği çok güzel kültürel ve sosyal etkinliklere imza atıyor, ben de birçoğuna severek katılıyorum. Bazı etkinliklerin açılışında konser verdiğim zaman, konser sonrasında insanların sanatsal yorumlarına dikkat ediyorum. Bu Ύστερα από τη φήμη που απέκτησε η Φιντέ Κιοκσάλ με τη συμμετοχή της στο ελληνικό Fame Story προσκλήθηκε στην Ελλάδα όπου με την αγάπη και τη συμπαράσταση του ελληνικού κοινού κάνει αποφασιστικά βήματα στη μουσική της καριέρα. Με το παραδοσιακό και έθνικ ρεπερτόριο που ερμηνεύει η Κιοκσάλ μεταδίδει αισθήματα αγάπης και αδελφοσύνης από το σκηνή στο κοινό. Πείτε μας λίγα λόγια για εσάς. Γεννήθηκα και μεγάλωσα στη Σμύρνη. Στη συνέχεια εγκαταστάθηκα στην Πόλη για τις πανεπιστημιακές μου σπουδές. Είμαι απόφοιτος του αγγλόφωνου Τμήματος Πολιτικών Επιστημών και Διεθνών Σχέσεων του Πανεπιστημίου Μαρμαρά ενώ συγχρόνως σπούδασα μιούζικαλ στο Κρατικό Ωδείο του Πανεπιστημίου Ισταμπούλ. Κατά τύχη βρέθηκα στην Αθήνα συμμετέχοντας σε έναν μουσικό διαγωνισμό. Πιο συγκεκριμένα η επιτροπή επισκέφτηκε τα ωδεία της Τουρκίας για να επιλέξει άτομα για το διαγωνισμό και μόλις το έμαθα είπα να δοκιμάσω την τύχη μου. Με επέλεξαν και έτσι άρχισε η περιπέτειά μου στην Αθήνα. H ζωή σας άλλαξε ριζικά μετά τη συμμετοχή σας σε ένα τηλεοπτικό σόου. Πώς και αποφασίσατε να συμμετάσχετε και τι επιπτώσεις είχε στη μετέπειτα ζωή σας; Με τη συμμετοχή μου στο πρόγραμμα η φωνή μου μπήκε με μιας σε κάθε ελληνικό σπίτι. Με αυτή την έννοια η δύναμη της τηλεόρασης είναι πολύ μεγάλη. Σε ανύποπτο χρόνο έγινα ευρέως γνωστή, και έτσι όταν τελείωσε το πρόγραμμα δέχτηκα πολλές προτάσεις. Κι εγώ, σιγά-σιγά ρίχτηκα σε αυτό τον επαγγελματικό στίβο και άρχισα να τραγουδώ. Εδώ και εννέα χρόνια δραστηριοποιούμαι στην Αθήνα ως τραγουδίστρια. Γύρισα την πόλη απ άκρη σ άκρη. Είχα την τύχη να συνεργαστώ με μεγάλα ονόματα. Έτσι ξεκίνησε η μουσική μου εμπειρία στην Αθήνα. H Ισταμπούλ και η Αθήνα είναι δύο πόλεις που μοιάζουν. Εσείς ποιες δυσκολίες και ευκολίες συναντήσατε όταν αρχίσατε να ζείτε στην Αθήνα; Κάθε χώρα είναι ιδιαίτερη αλλά αν θέλουμε να συγκρίνουμε γενικά την Τουρκία με την Ελλάδα, μπορούμε να πούμε ότι ο ζεστός χαρακτήρας, το αμοιβαίο ενδιαφέρον, η φυσικότητα, ο τρόπος ζωής και η μουσική των δύο χωρών μοιάζει πολύ. Οι ομοιότητες τόσο στο χώρο του πνεύματος όσο και της γαστρονομίας μοὐ επέτρεψαν να εγκλιματιστώ χωρίς δυσκολίες. Ό,τι ήθελα μπορούσα να το βρω εδώ. Άλλωστε όταν εξασκείς ένα επάγγελμα με αγάπη ξεπερνάς εύκολα την κάθε δυσκολία. Το μόνο πράγμα που δυσκολεύτηκα να συνηθίσω ήταν η σιέστα που τόσο αγαπούν οι Έλληνες. Σε εμάς η ζωή συνεχίζεται ακατάπαυστα 7 ημέρες την εβδομάδα και 24 ώρες την ημέρα, είτε δουλεύουμε είτε βολτάρουμε. Στην Τουρκία τα Σαββατοκύριακα βλέπεις παντού κόσμο, ενώ εδώ ακριβώς το αντίθετο, τα Σαββατοκύριακα τα μαγαζιά κλείνουν στις 3 ή 4 η ώρα. Τα εμπορικά κέντρα είναι κλειστά τις Κυριακές, δυσκολεύτηκα να προσαρμοστώ σε τέτοιου είδους διαφορές. Πέρα από αυτά, πέρασα πολύ καλά εδώ και γνώρισα πολύ ωραίους ανθρώπους. Ούτε που ξέρω πώς πέρασαν 9 χρόνια. Εκτιμούν περισσότερο την τέχνη εκεί ή απλά το δείχνουν περισσότερο; TRGR 33

34 MÜZİK yorumlar teknik değil daha çok duygusal oluyor. Biz, duygusal insanlarız ve bu çok güzel bir şey bence yani sanatı bu yönde değerlendiriyorum. Bizi batıdan, yani Yunanistan ın daha batısından ayıran da bu bence. Yunanistan da hangi sanatçılarla ortak projelere imza attınız? Türkiye de hangi sanatçılarla aynı sahnede olmak istersiniz? Yunanistan da saymakla bitmez. Aklıma gelen ilk isimler arasında Mimis Plessas, Maria Farantouri, Nikos Kypourgos, Vasilis Dimitriou, Pantelis Thalassinos, Savina Yiannatou ve daha birçok isim bulunuyor. Birçok insanla tanışma fırsatını elde ettim. Tabii bunu sadece şansa bağlamamak lazım. Ben çok istekli ve azimli biriyimdir. İşimi gerçekten çok sevdiğim için çok uğraştım. Yunanca yı ilk 6 ay içerisinde öğrendim kendi kendime. Şarkılarda aksan duyulmasın diye çok uğraştım, özel dersler de aldım önceki müzik eğitimimin dışında. O yüzden çok güzel isimlerle çalışma fırsatı buldum tabii ki kendi ülkemin çok değerli sanatçılarıyla bu çizgideki isimleriyle çalışmak isterim şimdi tek tek isim vermem belki de çok doğru olmaz çünkü kim isterse bu çizgide olduğu müddetçe seve seve çalışırım. Hangi tür şarkılar söylüyorsunuz? Genelde etnik ve geleneksel çizgiye yakın şarkılar söylüyorum. Eşim buranın çok değerli bir müzisyeni ve bestecisi. Onun da modern orkestrasyonlarıyla bazen kendimize göre şarkıları yeniden düzenliyoruz, daha pop Οι Έλληνες και οι Τούρκοι μοιάζουν πολύ στον τρόπο που προσεγγίζουν τη ζωή. Ο τρόπος ζωής και διασκέδασης και οι ανθρώπινες σχέσεις είναι πάνω κάτω ίδιες. Οι ομοιότητες αυτές έχουν επίδραση και στο πώς προσεγγίζουν την τέχνη. Για αυτό δεν αντιλαμβάνομαι τις δύο χώρες ως πολύ διαφορετικές στο θέμα αυτό. Δεν είμαι σε θέση να κάνω ανάλυση για αυτό το θέμα αλλά αυτό αποκόμισα από την παραμονή μου εδώ. Οι άνθρωποι και των δύο χωρών, είμαστε πολύ συναισθηματικοί, καθοδηγούμαστε περισσότερο από τα συναισθήματά μας. Για να δώσω ένα παράδειγμα, Το Προξενείο και η Πρεσβεία της Τουρκίας στην Αθήνα διοργανώνουν πολύ ωραίες πολιτιστικές και κοινωνικές εκδηλώσεις στις περισσότερες από τις οποίες συμμετέχω με ευχαρίστηση. Όταν ενίοτε δίνω συναυλίες στα εγκαίνια κάποιων εκδηλώσεων παρατηρώ τα σχόλια των ανθρώπων. Είναι κυρίως συναισθηματικά και σπάνια τεχνικά σχόλια. Είμαστε συναισθηματικοί τύποι και αυτό το βρίσκω πολύ όμορφο, το ότι αποτιμούμε την τέχνη με βάση το συναίσθημα. Αυτό πιστεύω μας χωρίζει από τη Δύση, Δύση ως προς την Ελλάδα δηλαδή. Με ποιους καλλιτέχνες συνεργαστήκατε στην Ελλαδα; Με ποιους Τούρκους καλλιτέχνες θα θέλατε να συνεργαστείτε; Με αμέτρητους Έλληνες. Οι πρώτοι που μοὐ έρχονται στο μυαλό είναι ο Μίμης Πλἐσσας, η Μαρία Φαραντούρη, ο Νίκος Κυπουργός, ο Βασίλης Δημητρίου, ο Παντελής Θαλασσινός, η Σαβίνα Γιαννάτου και πολλοί άλλοι. Είχα την ευκαιρία να γνωρίσω μια σειρά ανθρώπων. Υπήρξα ομολογουμένως τυχερή. Είμαι πολύ πρόθυμη και αποφασιστική ως άνθρωπος. Επειδή αγαπώ πραγματικά τη δουλειά μου δούλεψα σκληρά. Έμαθα μόνη μου ελληνικά μέσα σε 6 μήνες. Προσπάθησα πολύ να μην έχω προφορά όταν τραγουδάω. Έκανα ιδιαίτερα μαθήματα ειδικά για αυτό εκτός από τη μουσική. Είχα λοιπόν την ευκαιρία να συνεργαστώ με πολύ σημαντικά ονόματα. Φυσικά θα ήθελα να συνεργαστώ με εξίσου αξιόλογους καλλιτέχνες από τη χώρα μου, αλλά ίσως να μην είναι σωστό να τοὐς απαριθμήσω αφού είμαι πρόθυμη να συνεργαστώ με οποιονδήποτε ποιοτικό καλλιτέχνη. Τι είδος τραγουδιών ερμηνεύετε; Γενικά ερμηνεύω τραγούδια παραδοσιακά και έθνικ. Ο σύζηγός μου είναι σημαντικός μουσικός και συνθέτης στην Ελλάδα. Μερικές φορές συνεργαζόμαστε και παράγουμε δικές μας ενορχηστρώσεις των τραγουδιών προς μια πιο ποπ ή τζαζ κατεύθυνση. Οι διασκευές που κάνουμε μἀς έρχονται φυσικά, σύμφωνα με τα γούστα μας. Γιατί διαλέξατε ειδικά το παραδοσιακό τραγούδι; Για να είμαι ειλικρινής δεν αισθάνομαι ότι έκανα μια συνειδητή επιλογή, από ότι φαίνεται τα ακούσματά μου και τα πράγματα που έχουν καταγραφεί στο DNA μου με έφερα κοντύτερα στην παραδοσιακή μουσική αν και δεν ερμηνεύω μόνο παραδοσιακά τραγούδια. Κλίνω περισσότερο προς την έθνικ η μουσική του κόσμου, πράγμα το οποίο καλλιεργήθηκε ακόμη περισσότερο όταν ήρθα εδώ. Τα τραγούδια που ο κόσμος εδώ περίμενε να ακούσει από μένα ήταν περισσότερο τα τραγούδια που ήξερε και που τού έρχονταν 34

35 ΜΟΥΣΙΚΗ veya daha jazz olabiliyor. İçimizden geldiği gibi yorumluyoruz şarkıları. Özellikle geleneksel türü seçmenizin bir sebebi var mı? Açıkçası ben öyle bir seçim yapmış değilim ama demek ki dinlediğim ya da eskilerden bana kalan hücrelerime işlemiş olan şeyler beni daha geleneksele götürmüş ama sadece geleneksel söylemiyorum. Daha etnik world müzik olarak değerlendirebiliriz bunu tabii buraya gelince daha çok yoğunlaştı. Burada benden beklenen müzikler dinleyenlerimin bildiği, kulaklarının aşina olduğu şarkılardır. Tabii durum böyle olunca eski şarkılarımız, ortak şarkılarımız ve türkülerimiz repertuarıma bolca yerleşti. Bu parçaları orkestrasyonlar sayesinde ney, saksafon, trompet, flüt gibi enstrümanlar kullanarak güncelleştiriyoruz. Yani batı ve doğu enstrümanlarını harmanlayarak sunuyoruz, o da tabi çok ilgi çekiyor çünkü daha genç kesime de hitap etme imkanı buluyoruz. Kendi müziğimizi de bir şekilde daha genç kesimlere aktarabiliyoruz. Hem Türkçe hem Yunanca sözlü olmak üzere bu tarz şarkılara yer veriyoruz. Yunanistan da Türk müziğine olan ilgiyi nasıl değerlendiriyorsunuz? Yunanistan da Türk müziğine bir ilgi var fakat benim gözlemlediğim kadarıyla belli bir yaşın üzerindeki insanların ilgisi daha fazla. Bence Türkiye de Yunan müziğine olan ilgi daha çok. Bu durumu Türk müziğini kendi sınırlarımızın dışında yeterince tanıtamadığımıza bağlıyorum. Sanatçılarımız hem Yunanistan a hem de dünyanın diğer ülkelerine gidiyorlar ama keşke sadece Türklere değil, yabancı dinleyicilere de hitap etme imkânı yaratılabilse. Yani Türk müziğinin tanıtımına birazcık daha destek sağlanması gerekiyor. Yunanistan ın sanata bakış açısı ile Türkiye nin sanata bakış açısı arasındaki benzerlikler ve farklılıkları değerlendirebilir misiniz? Hayata bakış açıları birbirine benzeyen iki ulusun sanata bakış açıları da birbirine çok benziyor. Ben bunu ortak bir geçmişi paylaşmış olmamıza bağlıyorum. Tarihte her ne kadar acı şeyler yaşansa da sonuçta yıllarca birlikte yaşayıp, aynı havayı soluyup, aynı müzikleri dinleyip aynı sofralarda yemek yemişiz. Dolayısıyla bunun bugünkü yansımasına bakarsak tabii ki sanata bakış açımız da aynı doğrultudadır. Türk Yunan dostluğu hakkında neler söylemek istersiniz? Benim bakış açıma göre sadece Türkler ve Yunanlılar değil, her ulustan insan dost olmalı. İnsanların dost olması güzeldir. Hayat olumsuz yaklaşımlarla dostlukları zedeleyerek geçirecek οικεία στο αυτί του. Έτσι, όπως ήταν φυσικό, τα παλιά και κοινά μας τραγούδια και οι παραδοσιακές μας μελωδίες έλαβαν πρωταρχική θέση στο ρεπερτόριό μου. Αυτά τα κομμάτια τα εκσυγχρονίζουμε χρησιμοποιώντας στην ενορχήστρωσή τους όργανα όπως νέι, σαξόφωνο, τρομπέτα, και φλάουτο. Δηλαδή παρουσιάσουμε τα τραγούδια αυτά ανακατεύοντας δυτικά και ανατολικά όργανα, πράγμα το οποίο τραβάει την προσοχή του κοινού και μάς επιτρέπει να απευθυνθούμε σε ένα νεότερο ηλικιακά κοινό. Κι έτσι μεταδίδουμε τη μουσική μας στις νεότερες γενιές. Συμπεριλαμβάνουμε τέτοια τραγούδια, με στίχους στα ελληνικά και στα τουρκικά στο ρεπερτόριό μας. Πώς αποτιμάτε το ελληνικό ενδιαφέρον για την τουρκική μουσική; Υπάρχει ενδιαφέρον στην Ελλάδα για την τουρκική μουσική αλλά από όσο έχω δει ανάμεσα σε ανθρώπους μεγαλύτερης ηλικίας αυξάνεται σημαντικά. Πιστεύω ότι τι τουρκικό ενδιαφέρον για την ελληνική μουσική είναι μεγαλύτερο. Στο μυαλό μου συνδέω αυτήν την παρατήρηση με την έλλειψη προβολής της τουρκικής μουσικής εκτός των συνόρων μας. Οι καλλιτέχνες μας δίνουν συναυλίες στην Ελλάδα και τον υπόλοιπο κόσμο αλλά μακάρι να γινόταν να απευθυνθούν σε ένα ευρύτερο, όχι απαραίτητα τουρκικό κοινό. Πιστεύω δηλαδή ότι η προβολή της τουρκικής μουσικής πρέπει να υποστηριχτεί περισσότερο. Πώς αποτιμάτε τις ομοιότητες και διαφορές μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας στις αντιλήψεις για την τέχνη; Δύο λαοί που προσεγγίζουν τη ζωή με παρόμοιο τρόπο είναι λογικό να έχουν ανάλογες TRGR 35

36 MÜZİK Hem Yunanlılar ın hem de Türkler in hayata bakış açısı çok benziyor. Hayatı yaşama şekilleri, eğlenme şekilleri, insan ilişkileri neredeyse aynı. Dolayısıyla bu durum sanata bakış açılarını da etkiliyor. O yüzden bu bağlamda iki ülkeyi birbirinden çok farklı algılamıyorum. Οι Έλληνες και οι Τούρκοι μοιάζουν πολύ στον τρόπο που προσεγγίζουν τη ζωή. Ο τρόπος ζωής και διασκέδασης και οι ανθρώπινες σχέσεις είναι πάνω κάτω ίδιες. Οι ομοιότητες αυτές έχουν επίδραση και στο πώς προσεγγίζουν την τέχνη. Για αυτό δεν αντιλαμβάνομαι τις δύο χώρες ως πολύ διαφορετικές στο θέμα αυτό. ομοιότητες και στις αντιλήψεις τους περί τέχνης. Πιστεύω ότι έχει να κάνει με το ότι μοιράζονται ένα κοινό παρελθόν. Όσα βάσανα κι αν ζήσαμε στο παρελθόν, τελικά για αιώνες ζήσαμε μαζί, αναπνεύσαμε τον ίδιο αέρα, ακούσαμε τις ίδιες μουσικές και φάγαμε από το ίδιο τραπέζι. Ως εκ τούτου, λαμβάνοντας υπόψιν την επίδραση αυτών των κοινών εμπειριών στο σήμερα, φυσικά και μπορούμε να πούμε ότι οι αντιλήψεις για την τέχνη είναι ίδιες. Τι θα θέλατε να μας πείτε για την τουρκοελληνική φιλία; Προσωπικά πιστεύω ότι όχι μόνο οι Έλληνες και οι Τούρκοι αλλά οι άνθρωποι από κάθε έθνος πρέπει να είναι φίλοι. Είναι ωραίο πράγμα η φιλία μεταξύ των λαών. Η ζωή μας παραείναι πολύτιμη για να ξοδεύεται σε κινήσεις που υπονομεύουν τη φιλία. Η ζωή είναι μικρή και πολύτιμη. Μας έχει δοθεί ένα δώρο, που κάποια στιγμή άγνωστο πότε θα μας ζητηθεί πίσω. Πρέπει να κατανοούμε την αξία του δώρου αυτού. Ταπεινή μου φιλοδοξία είναι άλλωστε να υπογραμμίζω τη φιλία, την αγάπη και την αλληλεγγύη μεταξύ των δύο λαών. Κατά τη διάρκεια της παραμονής μου εδώ προσπαθούσα πάντα να εξηγήσω ακριβώς αυτό και πάντα εισέπραττα, και με το παραπάνω, από τους ανθρώπους ανταποδοτικά συναισθήματα. Πραγματικά με αντιμετώπισαν με αγάπη, σαν άνθρωπο δικό τους. Στη δύσκολη αυτή περίοδο για τους Έλληνες, είναι σειρά μου πια να τους στηρίξω με κοινωφελείς συναυλίες στα νησιά, τις μικρές πόλεις και τα αρχαιολογικά μουσεία και να συνεχίσω να είμαι ένα μαζί τους. Θέλω να μπορέσω να κάνω το ίδιο πράγμα και για τη χώρα μου. Η απώλεια των ζωών που δολοφονούνται και χάνονται με γεμίζει με τέτοια θλίψη και θυμό που χίλιοι θρηνοί δεν αρκούν για να ζεστάνουν την καρδιά μου. Πίσω από το βίντεο του τραγουδιού «Rahime» (Μήτρα) βρίσκεται μία συγκλονιστική ιστορία. Μπορείτε να μας πείτε λίγα λόγια σχετικά; 36

37 ΜΟΥΣΙΚΗ kadar değersiz değil. Çok kısa ve kıymetli. Nerde ve ne zaman yitireceğimizi bilmediğimiz bir hediye verildi bize, bunun değerinin farkına varmak lazım. Benim naçizane burada yapmaya çalıştığım şey de zaten iki ülkenin dostluk, sevgi ve dayanışma içerisinde olduğunu vurgulamak. Ben burada yaşadığım sürece bunu anlatmaya çalıştım ve insanlardan da bunun karşılığını fazlasıyla aldım. Gerçekten beni çok sevdiler ve benimsediler. Onların zor günlerden geçtiği bu dönemde şimdi sıra bende. Adalarda, küçük şehirlerde, arkeoloji müzelerinde yardım konserleri vermeye, birlik olmaya devam ediyoruz. Aynı şeyi kendi ülkem için de yapabilmeyi isterim. Yitirilen, katledilen canlar için o kadar öfkeli ve üzgünüm ki, bin ağıt yaksam gene kalbim soğumaz. Rahime klibinizin etkileyici bir hikâyesi var, bu hikâyeden bahsedebilir misiniz? Çocuklar üzerinde hassasiyet gösterdiğim bir konu. Çocuk gelinlerin dramını anlattığım Rahime adlı bir şarkım var. Klipte, çocuk yaşta gelin olan Rahime nin hikâyesini evrenselleştirip günümüzde çocukların aileleri tarafından ticari işlerde istismar edilmesini konu aldık. Bu klip, binlerce çocuğun yetişmesi, korunması ve eğitimini üstlenen SOS Çocuk Esirgeme Köyleri ile işbirliği yaptığımız bir çalışma oldu. Klipte rol alanlar bu köylerden seçilen dünya tatlısı iki çocuk. Çocukların ticari, duygusal veya fiziksel olarak istismar edilmesine tahammülü olmayan bir insan ve sanatçı olarak, onların çocukluklarını yaşama hakkını elinden alan her çeşit eyleme karşı bir proje olmasını istedim. SOS Çocuk Esirgeme Köyleri ile Frankfurt, Berlin, Stuttgart ta filarmoni orkestrasıyla birlikte konserlerimiz oldu. Yunanistan ın yurtdışına davet edildiği ve yurtdışındaki senfoni ve filarmoni orkestraları ile verilen konserlerde Yunanistan ı temsilen bir Türk sanatçının gitmesi gibi güzel şeyler de oluyor. Yakınlarda gerçekleştirmeyi düşündüğünüz konser ya da albüm çalışmaları bulunuyor mu? Büyü albümümden sonraki ikinci solo albümüm için çalışmalara başladık. Belki arayı fazla açmadan bir single ile sürpriz de yapabilirim. Yunanistan`da yayınlanacak bir dizi için Yunanca sözlü bir şarkı da hazırlıyorum. Daha önce Matomena Homata adlı dizi için yazıp seslendirdiğim İzmirli Yarim ve Dertli Topraklar çok sevilmişti. Dizi ve filmler için yaptığım şarkılar da çok heyecanlandırıyor beni. Aralık ayı için planladığımız Türkiye konserlerinden benim için en anlamlı olanından da bahsedeyim size. 12 Aralık`ta Akhisar`da vereceğim konserin geliri AKSEK sevgi çocukları merkezinin bağışlarla yapmayı planladığı özel eğitime muhtaç dostlarımız için kurulacak olan eğitim ve rehabilitasyon merkezine aktarılacak. Daha ileriki tarihlerde bu ve benzeri projelerin devamını başka şehirlerde de getirmeyi planlıyoruz. Hepimiz birer engelli adayıyız, lütfen onları görmezden gelmeyelim, hayatlarına dokunup kolaylaştıralım. Müzik kariyerinizde geleceğe yönelik planlarınız nelerdir? Benim tek arzum bu şekilde, bu çizgide devam etmek. Dünyanın her yerinde konserler vermek. İsteyerek, severek yaptığım işlerle, çizgisini koruyan bir sanatçı olarak anılmak, bilinmek ve her gece yastığa başımı huzurlu bir şekilde koymak. Τα παιδιά είναι ένα θέμα που με αγγίζει ιδιαίτερα. Το τραγούδι μου Ραχιμέ αφηγείται το δράμα που βιώνουν οι νύφες-παιδιά. Το βίντεο αναδεικνύει μία πιο οικουμενική ανάγνωση της ιστορίας της Ραχιμέ καθώς πραγματεύεται το σύγχρονο φαινόμενο της εμπορικής εκμετάλλευσης των παιδιών από τους γονείς τους. Το βίντεο ήταν προϊόν συνεργασίας με τα Παιδικά Χωριά SOS τα οποία αναλαμβάνουν την ανατροφή, προστασία και μόρφωση χιλιάδων παιδιών. Τα δύο γλυκύτατα παιδιά που παίζουν στο βίντεο επιλέχτηκαν ανάμεσα από τους οικότροφους των χωριών αυτών. Ως άνθρωπος και καλλιτέχνης με μηδενική ανοχή απέναντι στην εμπορική, συναισθηματική ή σωματική κακοποίηση των παιδιών, θέλησα με τη δουλειά μου αυτή να καταγγείλω την οποιαδήποτε δραστηριότητα στερεί από τα παιδιά το δικαίωμα στην παιδικότητα και τη ζωή. Σε συνεργασία με τα Παιδικά Χωριά SOS διοργανώσαμε συναυλίες στήριξης με τις συμφωνικές ορχήστρες της Φρανκφούρτης, του Βερολίνου και της Στουτγάρδης. Το ότι η Ελλάδα προσκαλείται στο εξωτερικό και ότι σε συναυλίες με συμφωνικές και φιλαρμονικές ορχήστρες της Ευρώπης την εκπροσωπεί μία Τουρκάλα καλλιτέχνης είναι πολύ θετικές εξελίξεις. Σχεδιάζετε κάποια συναυλία ή δίσκο στο άμεσο μέλλον; Ξεκινήσαμε να δουλεύουμε το δεύτερό μου σόλο δίσκο μετά από το δίσκο «Büyü» (Μάγια). Θέλωντας να μειώσω το μεταξύ τους κενό μπορεί να βγάλω ένα σινγκλ-έκπληξη. Επίσης ετοιμάζω ένα τραγούδι με ελληνικούς στίχους για μία ελληνική τηλεοπτική σειρά. Τα τραγούδια «İzmirli Yarim» και «Dertli Topraklar» που είχα συνθέσει και ερμηνεύσει για τη σειρά «Ματωμένα Χώματα» αγαπήθηκαν πολύ. Τα τραγούδια που γράφω για σειρές και ταινίες μου δημιουργούν ξεχωριστό ενθουσιασμό. Να αναφερθώ και στη σημαντικότερη για μένα από τις συναυλίες που έχουμε προγραμματίσει για το Δεκέμβρη στην Τουρκία. Τα έσοδα από τη συναυλία που θα δώσω στις 12 Δεκέμβρη στο Άκχισαρ θα διατεθούν για το κέντρο εκπαίδευσης και επανένταξης για τους συμπολίτες μας που χρειάζονται ειδική εκπαίδευση με πρωτοβουλία του Κέντρου για παιδιά με ειδικές ανάγκες AKSEK. Στο μέλλον σχεδιάζουμε να συνεχίσουμε αυτήν και άλλες παρόμοιες πρωτοβουλίες σε άλλες πόλεις. Η αναπηρία είναι κάτι που μας αφορά, καθώς μπορεί να βρεθούμε σε αυτή τη θέση οποιαδήποτε στιγμή. Δεν πρέπει να τους αγνοούμε, αλλά να εγκύψουμε πάνω στα προβλήματά τους και τους διευκολύνουμε τη ζωή. Ποια είναι τα μελλοντικά σας σχέδια ως προς τη μουσική σας καριέρα; H μόνη μου επιθυμία είναι να συνεχίσω στα χνάρια που χάραξα ως τώρα. Να δώσω συναυλίες σε όλο τον κόσμο. Να αναγνωριστώ ως καλλιτέχνης που διατηρεί το ύφος της ανέπαφο δουλεύοντας συγχρόνως με μεράκι και αγάπη και να μπορώ να ακουμπάω ήσυχη το κεφάλι μου στο μαξιλάρι τα βράδια. TRGR 37

38 MEDYA Gazeteci, Yazar Herkül Millas YAPILMASI GEREKEN KENDİMİZİ ANLAMAMIZDIR Ηρακλής Μήλλας, δημοσιογράφος-συγγραφέας «ΤΟ ΖΗΤΟΥΜΕΝΟ ΕΙΝΑΙ Η ΑΥΤΟΓΝΩΣΙΑ» Siyaset bilimci, akademisyen, inşaat mühendisi, çevirmen, yazar Çok yönlü biri olan Herkül Millas, aynı zamanda 100 ve 200 metrede Türkiye şampiyonlukları olan bir atlet. Türk ve Yunan edebiyatı üzerine karşılaştırmalı incelemeleriyle her iki ülkenin edebiyatının tanınması ve yakınlaşmasını sağlayan Millas, şimdilerde Atina da yaşıyor. Herkül Millas, Türk Yunan ilişkilerini inceleyerek bir ömür geçirmiş ve yazdığı kitap ve çevirileriyle birçok ödüle layık görülmüştür. Yazar, tercüman, mühendis olarak çok yönlü birisisiniz. Bize kendinizden bahsedebilir misiniz? Bu çok zor bir soru! Aslında insan kendini bilemez, bildiğini sanmakla birlikte. Ayrıca insanın kendisi hakkında söyleyecekleri sonsuzdur. En iyisi kısaca kendimi anlatayım yılında Ankara da doğdum yılına kadar İstanbul da yaşadım. Feriköy Rum İlkokulu nu bitirdikten sonra orta, lise ve üniversiteyi Robert College de (bugünkü Boğaziçi Üniversitesi) okudum ve inşaat mühendisi oldum Πολιτικός επιστήμονας, ακαδημαϊκός, πολιτικός μηχανικός, μεταφραστής και συγγραφέας Άνθρωπος πολύπλευρος, ο Ηρακλής Μήλλας έχει υπάρξει, εκτός των άλλων, πρωταθλητής Τουρκίας στα 100 και τα 200 μέτρα. Έχοντας συνεισφέρει σημαντικά στην προβολή και προσέγγιση μεταξύ της τουρκικής και ελληνικής λογοτεχνίας, με τις σχετικές του συγκριτικές μελέτες, αυτή την περίοδο ζει στην Αθήνα. Ο Ηρακλής Μήλλας έχει αφιερώσει μια ζωή στη μελέτη των τουρκοελληνικών σχέσεων ενώ τα βιβλία και οι μεταφράσεις του στο σύνολό τους έχουν τιμηθεί με μια σειρά από βραβεία. Είστε μια πολύπλευρη προσωπικότητα: συγγραφέας, μεταφραστής, πολιτικός μηχανικός. Θα μας μιλήσετε λίγο για τον εαυτό σας; Πολύ δύσκολη ερώτηση! Οι περισσότεροι άνθρωποι νομίζουμε ότι ξέρουμε τον εαυτό μας χωρίς να τον γνωρίζουμε πραγματικά. Παρόλα αυτά είμαστε διατεθειμένοι να πούμε τόσα πολλά για τον εαυτό μας. Το καλύτερο θα ήταν να παρουσιάσω συνοπτικά τον εαυτό μου. Γεννήθηκα στην Άγκυρα το 38

39 MEDIA yılında atletizmde Türkiye 100 metre birincisi oldum ve aynı yıl Türkiye İşçi Partisi ne katıldım. Askerliğimi Muş ta çavuş olarak yaptım yıllarında Aliağa Rafinerisi nde mühendis olarak çalıştım. 12 Mart 1971 den sonra Atina ya yerleştim ve Yunanistan, Bahreyn, Katar, Endonezya ve Suudi Arabistan da mühendis olarak çalıştım. O yıllarda Türkçe den ve Yunanca dan karşılıklı çeviriler yaptım. Seferis, Kavafis, Elitis, Ritsos, Gatsos, Venezis, Galanaki, Yunus Emre, Can Yücel vb. gibi şiir ve roman çeviri kitaplarım yirmiden çoktur. Ayrıca edebiyat alanında araştırmalarım çeşitli dergilerde yayınlandı yılında kendimi emekliye ayırdım ve çeşitli kültürel etkinliklerde bulundum yıllarında Ankara da Dil Tarih ve Coğrafya Fakültesi nde Çağdaş Yunan Dili ve Edebiyatı bölümünün kuruluşunda çalıştım ve dil ve edebiyat dersleri verdim. Bu yıllarda Siyasal Bilgilerde siyaset bilimi dalında yüksek lisans ve doktoramı tamamladım yılında Abdi İpekçi Barış (özel) Ödülü nü aldım, 1996 da Atina da Çevirmenler Derneği nce ödüllendirildim ve 2001 yılında ödüllendirilen Greek Turkish Forumu nun üyesi olarak yeniden Abdi İpekçi Ödülü nü aldım yılında Yunan Yazarlar Birliği nin Dido Sotiriu Ödülü nü aldım yılında Türkiye Yayıncılar Birliği nin Düşünce ve İfade Özgülüğü Ödülü nü aldım. Tarih yazımı, siyaset bilimi, edebiyat, dil, kimlik ve Türk Yunan ilişkileri konusunda çalışmalarım vardır. Doktora çalışmam ulusal kimlikler ile Türk ve Yunan romanları alanındadır. Temel ilgi alanım iki ülke arasındaki algılamalar ve imajlardır. Bu alandaki yazılarım İngiltere, Fransa, Almanya gibi ülkelerde yayınlanmıştır. On bir telif kitabım Türkiye ve Yunanistan da yayınlanmıştır. Yüz elliyi aşkın yazım ve on farklı ülkede sunduğum yirmi beşten çok kongre bildirilerim vardır. Yunanistan ve Türkiye gazetelerinde yazılarım yayınlanmıştır yılından beri yazılarım Zaman Gazetesi nde yayınlanmaktadır. Yönetmen N. Dinç le birlikte hazırladığım Öteki Kasaba belgeseli 2011 yılında Selanik Film Festivali nde birincilik ödülüne layık görülmüştür. Ömrünüzün ilk 30 yılı doğup büyüdüğünüz Türkiye de geçerken daha sonra Atina yıllarınız başladı. Türkiye den neden ayrıldınız ve ayrılırken neler hissettiniz? Türkiye den ayrılmak planlarımızda yoktu. Bu yüzden de iki yıl süren askerliğimi yaptım. Ama bu iki yılı kaybettikten kısa bir süre sonra da Türkiye den ayrıldım. Çünkü ülkede yaşamak çok zorlaşmıştı. Önce yedek subay olarak değil, askerliği sakıncalı çavuş olarak yapmak zorunda kaldım. Bu cezanın nedenini tam olarak hiçbir zaman anlamadım. Sonra Aliağa da Türkiye Petrollerinde mühendis olarak çalışırken işime son verildi. Neden olarak da yukarıdan aldığımız direktiftir dediler. Çocuğumuzu büyütmek için güvenli bir ortama ihtiyacımız vardı. Türkiye den ayrılmak benim için çok üzücüydü. Çünkü dostlarım ve bütün bağlarım bu ülkedeydi. Ama ayrıldıktan sonra şaibeli ve hatta düşman olarak algılanmadığım bir ortamda olmak rahatlayıcıydı. Artık hayatımızda olumsuz sürprizler yaşanmadı. Türk ve Yunan toplumu olarak Akdeniz kültürüne sahibiz, aynı kahveyi içip aynı lokumu yiyoruz, çok benzediğimiz söyleniyor sizce de bu durum böyle midir? Bu konuda henüz yayımlamadığım bir çalışmam var: Türkler ve Yunanlılar ne denli benzer ve benzemez, diye. Aslında benzerler çünkü aynı coğrafyada yaşıyorlar. Tabii Türkiye nin batısıdır Yunanistan a benzeyen. Ayrıca bütün dünya insanları arasında da benzerlikler vardır, çünkü hem hepimiz insanız, hem de aynı zaman dilimi içinde yaşıyoruz. Ama çok önemli farklar da var. Zaten farklar olmasa idi, Türk ve Yunan milleti diye iki farklı milletten söz Μέχρι το 1971 έζησα στην Πόλη. Αποφοίτησα από την Αστική Σχολή Φερίκιοϊ, ολοκλήρωσα τις λυκειακές και πανεπιστημιακές μου σπουδές στη Ροβέρτειο (το σημερινό Πανεπιστήμιο του Βοσπόρου) και έγινα πολιτικός μηχανικός. Ασχολήθηκα με τον αθλητισμό και το 1962 κατέκτησα την πρώτη θέση στην Τουρκία στα 100 μέτρα, ενώ την ίδια χρονιά έγινα μέλος του Εργατικού Κόμματος Τουρκίας. Έκανα τη στρατιωτική μου θητεία ως λοχίας στο Μους. Την περίοδο εργάστηκα ως μηχανικός στα διυλιστήρια Αλίαγα. Μετά την εγκατάστασή μου στην Αθήνα, στις 12 Μαρτίου 1971 εργάστηκα ως μηχανικός στην Ελλάδα, το Μπαχρέιν, το Κατάρ, την Ινδονησία, τη Σαουδική Αραβία. Την ίδια περίοδο ασχολήθηκα με μεταφράσεις από τα τουρκικά στα ελληνικά και αντίστροφα. Συγκεκριμένα πρόκειται για περισσότερες από 20 ποιητικές συλλογές και μυθιστορήματα των Σεφέρη, Καβάφη, Ελύτη, Ρίτσου, Γκάτσου, Βενέζη, Γαλανάκη, Γιουνούς Εμρέ, Τζαν Γιουτζέλ κ.α. Συγχρόνως εξέδωσα λογοτεχνικές μελέτες μου σε διάφορα περιοδικά. Το 1986 συνταξιοδοτήθηκα και αφιερώθηκα έτσι σε μια σειρά από πολιτιστικές δραστηριότητες. Την περίοδο εργάστηκα για την ίδρυση του Τμήματος Νεοελληνικής Γλώσσας και Λογοτεχνίας, στη Σχολή Γλωσσών, Ιστορίας και Γεωγραφίας του Πανεπιστημίου της Άγκυρας, όπου και δίδαξα ελληνική γλώσσα και λογοτεχνία. Την ίδια περίοδο ολοκλήρωσα το μεταπτυχιακό και διδακτορικό μου στον κλάδο των Πολιτικών Επιστημών. Το 1992 βραβεύτηκα με το Ειδικό Βραβείο Ειρήνης Αμπντί Ιπεκτσί, το 1996 με το βραβείο της Ελληνικής Ένωσης Μεταφραστών, το 2001 παρέλαβα πάλι το βραβείο Αμπντί Ιπεκτσί ως μέλος του Ελληνοτουρκικού Φόρουμ, ενώ το 2004 τιμήθηκα με το βραβείο «Διδώ Σωτηρίου» από την Ένωση Ελλήνων Συγγραφέων. Τέλος το 2005 έλαβα το βραβείο «Ελευθερίας Σκέψης και Έκφρασης» από την Ένωση Εκδοτών Τουρκίας. Οι μελέτες μου αφορούν την ιστοριογραφία, τις πολιτικές επιστήμες, τη λογοτεχνία, τη γλώσσα, την ταυτότητα και τις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Η διδακτορική μου διατριβή αφορούσε τις εθνικές ταυτότητες στην ελληνική και τουρκική μυθιστοριογραφία. Το ενδιαφέρον μου εξειδικεύτηκε στη θεώρηση και την εικόνα του Άλλου στις δύο χώρες. Οι σχετικές μου μελέτες εκδόθηκαν στην Αγγλία, τη Γαλλία, τη Γερμανία και άλλες χώρες. Έντεκα τίτλοι έχουν εκδοθεί στο όνομά μου στην Τουρκία και την Ελλάδα. Εκτός από εκατό πενήντα και πλέον άρθρα, έχω στο ενεργητικό μου πάνω από εικοσιπέντε παρουσιάσεις σε συνέδρια σε δέκα διαφορετικές χώρες. Έχω επίσης αρθρογραφήσει σε ελληνικές και τουρκικές εφημερίδες. Από το 2002 αρθρογραφώ τακτικά στην εφημερίδα Zaman. Το ντοκιμαντέρ «Η άλλη κωμόπολη» που ετοιμάσαμε από κοινού με το σκηνοθέτη Ν. Ντιντς κέρδισε στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης το πρώτο βραβείο το Αφού ζήσατε τα πρώτα 30 χρόνια της ζωής σας στη χώρα που γεννηθήκατε, την Τουρκία, εγκατασταθήκατε στην Αθήνα. Γιατί φύγατε από την Τουρκία και ποια συναισθήματα συνόδευσαν αυτήν την αποχώρηση; Δεν είχαμε κάποια πρόθεση να εγκαταλείψουμε την Τουρκία. Για αυτό άλλωστε ολοκλήρωσα και τη διετή, στρατιωτική μου θητεία. Έχοντας χάσει έτσι δυο χρόνια, έφυγα μετά από λίγο από την Τουρκία. Κι αυτό διότι η διαβίωση στην Τουρκία είχε γίνει πολύ δύσκολη. Είχα πρωτύτερα αναγκαστεί να υπηρετήσω ως ειδικός λοχίας αντί για έφεδρος αξιωματικός. Ποτέ δεν κατάλαβα τη λογική πίσω από αυτόν τον υποβιβασμό. Αργότερα, ενώ δούλευα ως μηχανικός με τα Τουρκικά Πετρέλαια στο Αλίαγα, ξαφνικά απολύθηκα. Η εξήγηση που μού δόθηκε ήταν ότι «η ντιρεκτίβα ήρθε από ψηλά». Αισθανθήκαμε την ανάγκη για ένα μέρος όπου θα μπορούσαμε να μεγαλώσουμε το παιδί μας με ασφάλεια. Η αποχώρησή μου από την Τουρκία μοὐ δημιούργησε μεγάλη θλίψη. Κι αυτό διότι οι φίλοι μου και όλες μου οι διασυνδέσεις ήταν σε αυτή τη χώρα. Το ότι μετά την αποχώρησή μου βρέθηκα σε ένα κλίμα που δεν μού φαινόταν διφορούμενο, πόσο μάλλον εχθρικό, ήταν ανακουφιστικό. TRGR 39

40 MEDYA etmeyecektik. İlginçtir, tam aynı olan kahveye bile bir taraf Türk derken, öteki taraf Yunan kahvesi diyor. Hazırladığım çalışmada devlet yapısından aile düzenine, yemek adabından dine pek çok farktan söz ediyorum. Ama bu konuda sorunlu gördüğüm yaklaşım başkadır. Bu benzerlik sorunsalı neden gündeme getirilir? Benzesek veya benzemesek ne fark eder? Türkler aralarında benziyor mu ki? Benzemediğimiz siyah derili Afrikalılar veya Çinliler sorun mu ki? Bu sorunun arkasında biraz ırkçılık yatıyor gibi: benziyoruz, dolayısıyla dost olabiliriz deniliyor. Yani benzemediklerimizle ne olacak, düşman mı olacağız? Bir de bu işte bir kimlik gerilimi var. Ortadoğu ve Balkan ülkelerinin hepsi batısındaki bir ülkeye benzediğine inanmak ister. Doğudaki bir ülkeye benzediğini kabul etmek istemez. Yani bu sorunun arkasında gizli bir Batı hayranlığı ve güvensizlik yatıyor sanıyorum. Türkler ve Yunanlılar arasındaki duyarlı konularda dikkat çeken kitaplar yayınlıyorsunuz. Bu kitapları yayınlanma fikri nasıl ortaya çıktı ve kitaplarınızı hazırlarken konularınızı nasıl seçiyorsunuz? Bu işlere koyulmama neden olan iki dürtü vardı. Önce oğlumuz Atina da ilkokula gittikten sonra Türkler konusunda olumsuz konuşmaya başladı. İki ülkenin okul kitaplarını böyle incelemeye başladım. Türk Yunan ilişkilerine ilgim böyle başladı. Sonra Yakup Kadri nin bir öyküsünde Rumlar ve Yunanlılar aleyhinde şok edici olumsuz şeyler yazdığını okuyunca edebiyat metinlerinde ikili ilişkiler bağlamında ne tür söylemler var sorusuna bir cevap bulmak için doktoramı romanlar ve kimlikler alanında yaptım. Zamanla hobi uzmanlaşmaya yöneldi. Türk Yunan ilişkilerinde çok, ama gerçekten çok büyük bir eksiklikler ve bilgisizlik var. Daha kötüsü, hiç farkında olmadığımız önyargılar var. Dilden, tarihe; edebiyattan siyasal alana; dinden yemek adabına; beden dilinden değerlerimize bilgisizlik var. Konu bulmak benim için çok kolay, zor olan bunları geliştirecek zamanı bulmak. Hem Türkiye hem de Yunanistan tarihi mirasıyla bağlantılı olarak birbirini öteki olarak konumlandırmıştır. Bu bağlamda öteki Türkiye ve Yunanistan ekseninde ele alınabilecek bir konudur. Sizce siyasal ve toplumsal süreçlerin değişimi ile iki ülke arasındaki öteki algılaması ne ölçüde değişmiştir? Bu konuda birkaç yazım var. Durumu bir iki cümle ile açıklamak kolay değil. Şöyle diyeyim özet olarak. Özellikle 1999 yılından sonra, siyasiler saldırı söylemine pek sarılmıyorlar. Bu, tahrik edilmemiş yeni genç bir kuşak oluşabilecektir demektir. Ama eski kuşak, yani şu an otuz yaşının üstünde olanlar hâlâ eski havanın etkisindedirler. Kriz durumlarında nasıl ağız değiştirdiklerini ve ötekine yakıştırmalarda bulunduklarını görüyoruz. Kötü olan, tarafların önyargılarını aştıklarına inanmaları. Böyle olunca, kendilerini yoklamıyorlar, her akıllarına geleni nesnel görüş sayıyorlar. Her iki toplumun birbirini algılama biçiminde medyaya da büyük rol düşüyor. Sizce medyada bu algıyı değiştirmek için nasıl adımlar atılmalıdır? Bence iki toplum arasında sorun yok. Her toplumun içinde sorun var. Ötekini algılama biçimimiz kimliğimize bağlıdır. Eğer kendimizle barış içindeysek, geçmişimizle hesaplaşmış isek ve bu konuda güvenliysek, ötekine de dengeli yaklaşırız. İster medya olsun, ister tek tek her insan (yurttaş) olsun, yapılması gereken kendimizi anlamamızdır elden geldiğince. Ama bu belli bir kültür, eğitim ve dünya görüşü meselesidir. Ve yalnız Türkiye ve Yunanistan meselesi de değildir; her ülkede milli saplantılar var. Kimlik, önyargı, ötekileştirme, ırkçılık, milliyetçilik gibi sorunlar şu an bütün ülkelerde yaşanıyor. Belki Türkiye ve Yunanistan ın eksikliği henüz sorunun varlığının Στο εξής δεν υπήρχαν αρνητικές εκπλήξεις στη ζωή μας. Οι κοινωνίες της Τουρκίας και της Ελλάδας μοιράζονται μια μεσογειακή κουλτούρα, πίνουμε τον ίδιο καφέ, τρώμε το ίδιο λουκούμι. Πολλοί υποστηρίζουν ότι μοιάζουμε πολύ μεταξύ μας. Εσείς τι πιστεύετε; Έχω ετοιμάσει μια ανέκδοτη ακόμα σχετική μελέτη: Σε τι βαθμό μοιάζουν ή διαφέρουν οι Τούρκοι από τους Έλληνες; Στην πραγματικότητα μοιάζουν γιατί μοιράζονται την ίδια γεωγραφία. Φυσικά είναι κυρίως η δυτική Τουρκία που μοιάζει με την Ελλάδα. Από την άλλη, όλοι οι άνθρωποι του κόσμου μοιάζουν μεταξύ τους, διότι είμαστε όλοι άνθρωποι που ζουν στην ίδια ιστορική συγκυρία. Υπάρχουν όμως και σημαντικές διαφορές. Αν δεν υπήρχαν τότε δεν θα μιλούσαμε καν για δύο διαφορετικά έθνη, το τουρκικό και το ελληνικό. Είναι ενδιαφέρον ότι ακόμα και ο καφές που είναι ολόιδιος στην μία πλευρά αποκαλείται «τουρκικός» και στην άλλη «ελληνικός». Στην εργασία που ετοίμασα αναφέρομαι στην διαφορές αυτές, από την κρατική οργάνωση μέχρι τη την οικογενειακή δομή, και τις διατροφικές συνήθειες μέχρι τη θρησκεία. Σε αυτό το θέμα όμως υπάρχει μία άλλη οπτική την οποία θεωρώ προβληματική. Οφείλουμε να αναρωτηθούμε τι καθιστά επίκαιρη τη συζήτηση περί ομοιοτήτων. Τι διαφορά κάνει αν μοιάζουμε ή δε μοιάζουμε; Οι Τούρκοι μοιάζουν άραγε μεταξύ τους; Είναι άραγε πρόβλημα το ότι δεν μοιάζουμε με τους μαύρους Αφρικανούς ή τους Κινέζους; Σαν να κρύβεται μία δόση ρατσισμού πίσω από αυτό το ερώτημα: το συμπέρασμα που εξάγεται είναι ότι μοιάζουμε, άρα μπορούμε να είμαστε φίλοι. Δηλαδή αν δεν μοιάζουμε τι πρέπει να γίνει, να είμαστε εχθροί; Εδώ λοιπόν εντοπίζω μία ταυτοτική ένταση. Όλες οι χώρες της Μέσης Ανατολής και των Βαλκανίων θέλουν να πιστεύουν ότι μοιάζουν με τη χώρα που γειτονεύουν στα δυτικά. Δεν θέλουν να παραδεχτούν ότι μοιάζουν με τον ανατολικό τους γείτονα. Πιστεύω λοιπόν ότι πίσω από αυτή την ερώτηση κρύβεται ένα είδος δυτικολαγνείας και ανασφάλειας. Έχετε εκδώσει βιβλία που κεντρίζουν το ενδιαφέρον με ευαίσθητα για τους Τούρκους και τους Έλληνες θέματα. Πώς προκύπτει η ιδέα των βιβλίων σας και πώς αποφασίζετε το θέμα τους; To σημείο έναρξης αυτής της διαδικασίας ήταν δύο ερεθίσματα. Όταν ο γιος μας ξεκίνησε το δημοτικό στην Αθήνα άρχισε να μιλάει αρνητικά για τους Τούρκους. Έτσι άρχισα να μελετώ τα σχολικά βιβλία των δύο χωρών. Έτσι ξεκίνησε το ενδιαφέρον μου για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Αργότερα, όταν διάβασα ότι σε ένα αφήγημά του ο Γιακούπ Καντρί, είχε γράψει κάποια σοκαριστικά αρνητικά πράγματα για τους Ρωμιούς και τους Έλληνες προσπάθησα να διερευνήσω το είδος του λόγου σχετικά με τις διμερείς σχέσεις στα λογοτεχνικά κείμενα μέσω του διδακτορικού μου στο γνωστικό πεδίο της ταυτότητας και των μυθιστορημάτων. Με τον καιρό η απλή ενασχόληση μετατράπηκε σε εξειδίκευση. Υπάρχουν μεγάλες, πραγματικά μεγάλες ελλείψεις και άγνοια στο θέμα των ελληνοτουρκικών σχέσεων. Σαν να μην έφτανε αυτό υπάρχουν υποσυνείδητες προκαταλήψεις. Από τη γλώσσα μέχρι την ιστορία, από τη λογοτεχνία μέχρι την πολιτική, από τη θρησκεία μέχρι τις διατροφικές συνήθειες, από τη γλώσσα του σώματος μέχρι το σύνολο των αξιών υπάρχει άγνοια. Η επιλογή του θέματος είναι πολύ εύκολο πράγμα, το δύσκολο είναι να βρεθεί ο χρόνος για την ανάλυσή τους. Τόσο η Τουρκία όσο και η Ελλάδα έχουν καταλάβει το ρόλο του Άλλου όσον αφορά την ιστορική κληρονομία της κάθε χώρας. Σε αυτό το πλαίσιο η έννοια του Άλλου, στον άξονα Τουρκίας-Eλλάδας είναι ένα σημαντικό προς ανάλυση θέμα. Σε ποιο βαθμό πιστεύετε ότι επηρέασαν τις αντιλήψεις περί Άλλου οι πολιτικές και κοινωνικές εξελίξεις στις δύο χώρες; Έχω γράψει αρκετά για αυτό το θέμα. Δεν είναι εύκολο να αποτιμήσουμε την κατάσταση με μια-δυο φράσεις. Συνοπτικά μπορώ να πω το εξής. Ιδίως από το 1999 και μετά, οι πολιτικοί δεν υιοθετούν τόσο επιθετικό λόγο. Αυτό μπορεί να σηματοδοτεί τη συγκρότηση μιας νέας γενιάς ανθρώπων που δεν έχουν 40

41 MEDIA bile bilincinde olmamasıdır. Türk Yunan ilişkilerinde geçtiğimiz yıllar içerisinde hem toplumlar hem de devletler arasında kayda değer oranda bir ilerleme sağlanmıştır. Bu gelişmeleri düşündüğümüzde iki ülke arasındaki bağları daha da güçlendirmek adına neler yapılabilir? Önyargılı olduğumuzu kabul edebilir miyiz? Bir insanın psikoloğa gidip tedavi görmesinin ilk adımı, sorun yaşadığını ve tedaviye ihtiyaç duyduğunu kabul etmesidir. Biz, iki toplumu kastediyorum, buna hazır mıyız? Kusurlu olduğumuzu kabul etmeden düzelme de olmaz. Her iki tarafın derdi, karşı tarafa kusurlu olduğunu kanıtlamaktır. Yapılması gereken bence budur, ama yapılabileceğini görmüyorum. Belki bizden sonraki kuşaklar yapabilir bunu. Sorun milli paradigmadır. Ne demek bu? Bu paradigmaya göre milletler belli bir özellik (karakter) ve bir süreklilik sergilerler. Böyle olunca biz ile ilgili herhangi bir kusur kabul edilmek istenmiyor. Çünkü geçmişteki herhangi bir eksiklik milletin süregelen bir karakteri olarak algılanıyor. Bunu aşmak için milli paradigmanın ne olduğu anlaşılmalı. Ama şu anki eğitim böyle bir amaçtan çok farklıdır. Türk-Yunan ilişkilerinde 2000 li yıllardan itibaren günümüze dek yaşanan gelişmeleri değerlendirdiğinizde özellikle Avrupa Birliği nin Türk-Yunan ilişkilerindeki rolü sizce nedir? AB konsepti önemli. Onlar bilinçli bir biçimde savaşlara neden olmuş olan milliyetçilere son vermeye çalışıyorlar. Şu an milli sınır diye bir şey kalmamış. Fetih için mücadele anlamsız olmuş. İsteyen istediği ülkeye yerleşiyor. Umarım bu gidiş sekteye uğramaz. AB nin bu alanda etkisi olumludur ve modernite dönemi sonrasında dünyada denenmiş en olumlu çabadır. Son olarak Türk Yunan ilişkilerinin geleceğini nerede görüyorsunuz? In the long term we are all dead! Beni şimdiki durum düşündürüyor. Kıbrıs sorunu halledilmedi; azınlıklar rehine statüsünde, silahlanma yarışı sürüyor, okullarda çocukların beyni yıkanıyor Bu yüzden gelecek geciktikçe gecikiyor! παραμορφωθεί. Οι μεγαλύτερες γενιές όμως, δηλαδή όσοι είναι τώρα πάνω από 30 είναι ακόμα υπό την επιρροή της παλιάς νοοτροπίας. Βλέπουμε πως εν καιρώ κρίσης τείνουν να αλλάζουν τροπάρι και να εστιάζουν αρνητικά στους Άλλους. Το κακό είναι ότι οι δύο πλευρές πιστεύουν ότι έχουν ξεπεράσει τις προκαταλήψεις τους. Ως εκ τούτου δεν προσεγγίζουν κριτικά τους εαυτούς του αλλά θεωρούν αυτό που σκέφτονται αντικειμενική άποψη. Σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση των αντιλήψεων της μιας κοινωνίας για την άλλη παίζουν και τα μέσα επικοινωνίας. Ποια βήματα πιστεύεται ότι μπορούν να κάνουν για να αλλάξουν αυτή την αντίληψη; Πιστεύω ότι δεν υπάρχει πρόβλημα ανάμεσα στις δύο κοινωνίες αλλά εντός τους. Η διαμόρφωση της αντίληψής μας για τον Άλλο έχει να κάνει με την ταυτότητά μας. Αν είμαστε εντάξει με τον εαυτό μας και το παρελθόν μας και δε νιώθουμε ανασφάλεια ως προς αυτό, αντιμετωπίζουμε και τον Άλλο πιο ισορροπημένα. Είτε πρόκειται για τα μέσα ενημέρωσης είτε για τον καθένα ατομικά, το ζητούμενο είναι η αυτογνωσία στο βαθμό που είναι δυνατή. Αυτό όμως προϋποθέτει μία συγκεκριμένη πολιτιστική, μορφωτική αντίληψη και κοσμοθεωρία. Και δεν αφορά μόνο την Τουρκία και την Ελλάδα, κάθε χώρα έχει τις δικές της ιδεοληψίες. Όλες οι χώρες αντιμετωπίζουν προβλήματα ταυτότητας, προκαταλήψεων, ξενοφοβίας, ρατσισμού και εθνικισμού. Ίσως το μείζον έλλειμμα στην Τουρκία και την Ελλάδα έγκειται ακριβώς στην έλλειψη συνειδητοποιημένης αναγνώρισης του προβλήματος ως πρόβλημα. Τα τελευταία χρόνια παρατηρούμε αξιοσημείωτες εξελίξεις στις τουρκοελληνικές σχέσεις, τόσο στο επίπεδο κοινωνιών όσο και κρατών. Πώς μπορούν να αξιοποιηθούν οι εξελίξεις αυτές, προς την κατεύθυνση της σύσφιξης των σχέσεων των δύο χωρών; Μπορούμε να αποδεχτούμε ότι είμαστε προκατειλημμένοι; To πρώτο βήμα για κάποιον που αναζητά θεραπεία σε έναν ψυχολόγο, είναι να αποδεχτεί ότι πάσχει από ένα πρόβλημα και ότι αισθάνεται την ανάγκη για θεραπεία. Εμείς, οι δύο κοινωνίες εννοώ, είμαστε έτοιμοι για κάτι τέτοιο; Αν δεν αποδεχτούμε ότι έχουμε κουσούρια δεν μπορούμε να διορθωθούμε. Ο διακαής πόθος της κάθε πλευράς είναι να καταδείξει τα κουσούρια της άλλης. Αυτό είναι που πρέπει να γίνει, αν και δεν βλέπω πώς θα επιτευχθεί. Ίσως να το καταφέρουν οι επόμενες γενιές. Το πρόβλημα είναι το εθνικό αφήγημα. Τι θα πει αυτό; Σύμφωνα με το αφήγημα αυτό, τα έθνη έχουν κάποια εθνικά χαρακτηριστικά (ήθος) και μία συνέχεια. Με αυτή την έννοια δεν είναι επιθυμητή η αποδοχή του οποιουδήποτε κουσουριού μας. Γιατί το όποιο ψεγάδι του παρελθόντος γίνεται αντιληπτό ως αέναο χαρακτηριστικό του έθνους. Για να ξεπεραστεί αυτό οφείλουμε να κατανοήσουμε ακριβώς τι είναι το εθνικό αφήγημα. Το παρόν εκπαιδευτικό σύστημα όμως έχει εντελώς διαφορετικούς στόχους. Αποτιμώντας τις εξελίξεις που έχουν συμβεί στις τουρκοελληνικές σχέσεις από τη δεκαετία του 2000 μέχρι τις μέρες μας και ειδικότερα την παράμετρο της Ευρωπαικής Ένωσης, ποιο ρόλο πιστεύετε ότι έχουν παίζει στις τουρκοελληνικές σχέσεις; H ΕΕ ως ιδέα είναι σημαντική. Είναι αυτοί που προσπαθούν συνειδητά να τελειώσουν με τους εθνικιστές, που προκάλεσαν τους πολέμους. Η ιδέα των εθνικών συνόρων έχει τελειώσει. Ο επεκτατικός αγώνας έχει καταστεί έννοια χωρίς νόημα. Μπορεί να εγκατασταθεί ο καθένας στη χώρα της αρεσκείας του. Ελπίζω ότι αυτό δεν πρόκειται να διαταραχτεί. Η επίδραση της ΕΕ σε αυτό το θέμα είναι θετική και η προσπάθεια για ολοκλήρωση η πλέον θετική που έχει δοκιμαστεί μετά την περίοδο της νεωτερικότητας. Τέλος, πώς βλέπεται το μέλλον των τουρκοελληνικών σχέσεων; In the long term we are all dead! H παρούσα συγκυρία με βάζει σε σκέψεις. Το Κυπριακό δεν έχει λυθεί, οι μειονότητες παραμένουν σε καθεστώς ομηρίας, ο αγώνας των εξοπλισμών συνεχίσει και στα σχολεία τα παιδιά δέχονται πλύση εγκεφάλου. Έτσι το μέλλον φαίνεται ολοένα να αργεί. TRGR 41

42 EMEKLİ BÜYÜKELÇİ EMEKLİ BÜYÜKELÇİ ALİ TUYGAN GÜVEN VE DAYANIŞMA SORUNLARIN ÇÖZÜMÜNÜ KOLAYLAŞTIRACAKTIR ΠΡΩΗΝ ΠΡΕΣΒΥΣ ΑΛΙ ΤΟΥΪΓΚΑΝ «Η ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗ ΚΑΙ Η ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ ΘΑ ΔΙΕΥΚΟΛΥΝΟΥΝ ΤΗΝ ΕΠΙΛΥΣΗ ΤΩΝ ΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ» Dışişleri Bakanlığı eski müsteşarlarından emekli büyükelçi Ali Tuygan, Yunanistan a yaptığı ziyaretler ve görev sürecinde çok olumlu izlenimler edindiğinin altını çiziyor. İki ülke arasında halen sorunlar bulunduğunu fakat bu sorunların karşılıklı güven ve dayanışma içinde kolayca çözüme kavuşturulacağını belirten Tuygan, İlişkiler her alanda büyük aşama kaydetmiştir. Karşılıklı ziyaretler çoğalmış, ticaret artmış, en önemlisi gerilim düşmüştür. diyor. Türk dış politikasını ve dünyadaki diplomatik gelişmeleri diplomaticopinion.com isimli web sitesinde kaleme aldığı yazılarıyla değerlendiren Tuygan ın dünü iyi değerlendirmek, yarına sağlıklı bir biçimde bakabilmek için yazılmış bir kitap olarak yorumladığı, Gönüllü Diplomat adlı bir de kitabı bulunuyor. İlk atandığınızda Yunanistan ile ilgili izlenimleriniz nasıldı ve o günden bugüne neler değişti? Atina ya ilk kez 1972 yılı yazında bir meslektaşımı ziyaret amacıyla gittim. Çok olumlu izlenimler edindim; ülkeye ve insanlarına ısındım. İkinci gidişim bir grup dostla yine yaz tatili içindi. Kaderin cilvesi diyelim, 1974 Kıbrıs Harekatı bizi bir Yunan adasında buldu. Tabii süratle Atina ya döndük ancak Yunanistan dan ayrılışımız Karamanlis in Atina ya dönerek yönetimin başına geçmesi sonrasında olabildi. Bu gergin bir haftada dahi çevreden bizlere yönelik herhangi olumsuz bir davranışa tanık olmadım. Yaz tatilimin böylesine bir deneyimle zenginleşmesi, neredeyse savaşın eşiğine gelinmiş olmasına rağmen gördüğümüz konukseverlik, bende kalıcı bir izlenim bıraktı. O πρώην πρέσβης και παλιός γραμματέας του υπουργείου εξωτερικών υπογραμμίζει τις πολύ θετικές εντυπώσεις που αποκόμισε από τις επισκέψεις του στην Ελλάδα κατά τη διάρκεια της θητείας του. Αναγνωρίζοντας τα προβλήματα που παραμένουν ανάμεσα στα δύο κράτη τονίζει ότι η αμοιβαία εμπιστοσύνη και αλληλεγγύη δύναται να διευκολύνει την επίλυσή τους: «Οι σχέσεις έχουν σημειώσει μεγάλη πρόοδο σε κάθε τομέα. Ο αριθμός των αμοιβαίων επισκέψεων έχει αυξηθεί, το εμπόριο έχει ανθίσει, και πιο σημαντικά, έχει μειωθεί η ένταση». Ο Τουϊγκάν, ο οποίος αναλύει την τουρκική εξωτερική πολιτική καθώς και τις παγκόσμιες διπλωματικές εξελίξεις μέσω των άρθρων του στην ιστοσελίδα diplomaticopinion.com είναι και συγγραφέας του βιβλίου Gönüllü Diplomat (Πρόθυμος Διπλωμάτης), γραμμένο με στόχο την καλύτερη κατανόηση του παρελθόντος και την υγιή θεώρηση του μέλλοντος. Όταν πρωτο-διοριστήκατε πώς αντιλαμβανόσαστε την Ελλάδα και τι έχει αλλάξει έκτοτε; Πήγα για πρώτη φορά στην Αθήνα το 1972 για να επισκεφτώ έναν συνάδελφό μου. Οι εντυπώσεις μου υπήρξαν πολύ θετικές. Ένιωσα θερμά αισθήματα απέναντι στο χώρα και τους ανθρώπους. Η δεύτερη επίσκεψή μου ήταν για διακοπές με μια παρέα φίλων. Ήταν ειρωνεία της τύχης, μπορώ να πω, ότι η επέμβαση στην Κύπρο του 1974 μας βρήκε σε ένα ελληνικό νησί. Φυσικά επιστρέψαμε εσπευσμένα στην Αθήνα, η επιστροφή μας στην Τουρκία όμως στάθηκε εφικτή μόνο μετά την επιστροφή στην Αθήνα και ανάληψη της εξουσίας από τον Καραμανλή. Ακόμα και κατά τη διάρκεια αυτής της τεταμένης εβδομάδας δεν έγινα μάρτυς στην παραμικρή 42

43 ΠΡΩΗΝ ΠΡΕΣΒΥΣ Belki Bakanlıkta, görev alanı Ege sorunlarını da kapsayan bir dairenin başında bulunmanın da etkisiyle, bir tarihte Atina ya atanacağım duygusu zamanla içime yerleşti. Yanılmamışım. İlk gidişimden tam yirmi beş yıl sonra, 21 Kasım 1997 tarihinde, Büyükelçi sıfatıyla Atina ya indim. O günden bugüne de Yunanistan hakkındaki izleminlerim değişmedi. Sorunuza yanıtımı meslekte geçirdiğim kırk yılı özetleyen kitabımdan bir cümle ile tamamlayım: Her şeyi bir araya koyduğumda, bana en çok tatmin veren, beni en mutlu eden görev yerim Atina olmuştur... Türkiye nin Yunanistan daki genel algısını nasıl değerlendiriyorsunuz? Bu algının arka planında Türk-Yunan ilişkilerinin tarihi mirasının, daha açık bir deyişle Osmanlı döneminin izlerini bulmak mümkündür. Bu dönem Yunanlıların, anlaşılabilir nedenlerle mutlulukla andığı bir dönem değildir ama iki halk arasındaki yakınlığın da temelidir. Bu arka plan gerginlik dönemlerinde kendini daha fazla hissettirir; ilişkiler iyi seyrettiğinde ise silikleşir. Benim Atina ya Büyükelçi olarak atandığım dönem gerilimli, münasebetlere soğukluğun egemen olduğu bir dönemdi. Yıllar boyunca işlenmiş olan Türk tehdidi kavramı zihinlere yerleşmişti. Yunanlılar, belki biraz abartı ile, Türkiye nin ulusal gündeminde sadece kendileriyle uğraşmanın bulunduğuna inandırılmışlardı. Türkiye algılarında bunun yanında, ülkemizin büyüklüğü, nüfusu, kimlik arayışını hala tamamlamamış bir ülke görüntüsü vermesi, bünyesinde bazı istikrarsızlık unsurlarını barındırması gibi hususlar da yer almaktaydı. Muhataplarıma sürekli Türkiye nin Yunanistan la sorunlarıyla yatıp kalkmadığını, bunlardan çok daha öncelikli iç ve dış sorunları bulunduğunu, demokratik standartlarımızı yükseltmenin, ekonomik kalkınmamızı hızlandırmanın, Orta Doğu sorunlarının bize yansımalarını önlemenin ülkemiz için daha önemli olduğunu hep anlatmaya çalıştım. Hatta biraz da latife yollu, sizi düş kırıklığına uğratmak istemem ama bizim Yunanistan diye bir sorunumuz yok dedim. Hiç kuşku yok ki Cem-Papandreu döneminin başlamasıyla bu algılarda bir değişim olmuş, en azından Türk tehdidi kavramının içi büyük ölçüde boşalmıştır. Ancak Yunanlıların zihninde, AB katılım sürecimizin tıkanmış olmasının da katkısıyla, Türkiye, Doğu ya mı Batı ya mı ait olduğuna hala karar veremedi şeklinde özetlenebilecek bir soru işareti bulunduğunu söyleyebilirim. Türkiye AB katılım süreciyle Batı ya aidiyetini tamamlamaya yönelik bir adım attı. Ancak daha sonra gerek bizim yanlışlarımız gerek AB nin gönülsüzlüğü bu süreci çıkmaza soktu. Unutmamak gerekir ki aidiyet duygusunun yerleşmesi biraz da ait olduğunuzu düşündüğünüz grubun sizi benimsemesine bağlıdır. Atina da Büyükelçilik yapmanızın ardından Türk- Yunan ilişkilerini nasıl yorumlarsınız? İlişkiler her alanda büyük aşama kaydetmiştir. Karşılıklı ziyaretler çoğalmış, ticaret artmış, en αρνητική αντιμετώπιση από τον περίγυρό μας. Οι θερινές διακοπές που εξελίχθηκαν σε μία τέτοια πολύτιμη εμπειρία, και η φιλοξενία που λάβαμε παρότι οι δύο χώρες βρίσκονταν στα πρόθυρα της σύρραξης εντυπώθηκε ανεξίτηλα στη μνήμη μου. Ίσως και λόγω της διευθυντικής μου θέσης σε μία υπηρεσία που ειδικευόταν και στο ζήτημα του Αιγαίου, μου δημιουργήθηκε η προαίσθηση ότι κάποια μέρα θα υπηρετούσα στην Αθήνα. Και όντως έτσι έγινε. Στις 21 Νοεμβρίου του 1997, εικοσιπέντε χρόνια μετά την πρώτη μου επίσκεψη επέστρεφα στην Αθήνα με τον τίτλο του Πρέσβη. Από τότε μέχρι σήμερα η άποψή μου για την Ελλάδα δεν άλλαξε. Επιτρέψτε μου να ολοκληρώσω την απάντηση στην ερώτησή σας με μία φράση από το βιβλίο μου, όπου συνοψίζω την τεσσαρακονταετή μου καριέρα στη διπλωματία: «Όταν τα βάζω όλα κάτω, το πόστο μου έδωσε τη μεγαλύτερη ικανοποίηση και ευτυχία ήταν η θητεία μου στην Αθήνα». Πώς αποτιμάτε την παραδοσιακή αντίληψη των Ελλήνων για την Τουρκία; Πίσω από αυτή την αντίληψη μπορεί κανείς να εντοπίσει την ιστορική κληρονομιά των τουρκο-ελληνικών σχέσεων, και πιο συγκεκριμένα τα ίχνη της Οθωμανικής περιόδου. Πρόκειται για μια περίοδο που για προφανείς λόγους οι Έλληνες δεν θυμούνται ως ευτυχισμένη, συγχρόνως όμως αποτελεί τη βάση για την εγγύτητα μεταξύ των δύο λαών. Αυτό το παρελθόν γίνεται εντονότερα αισθητό σε περιόδους έντασης, και ξεθωριάζει σε περιόδους ηρεμίας. Η θητεία μου ως Πρέσβης στην Αθήνα, συνέπεσε με μία περίοδο που επικρατούσε η ένταση και η ψυχρότητα στις διμερείς σχέσεις. Η έννοια της «τουρκικής απειλής» είχε καλλιεργηθεί για χρόνια και είχε επικρατήσει στις συνειδήσεις των ανθρώπων. Οι Έλληνες, ίσως με μια δόση υπερβολής, είχαν πειστεί ότι η εθνική ατζέντα της Τουρκίας ασχολούνταν αποκλειστικά με αυτούς. Στη διαμόρφωση της ελληνικής αντίληψης για την Τουρκία έπαιζαν ρόλο και άλλα στοιχεία όπως, το μέγεθος της χώρας μας, ο πληθυσμός της, η εντύπωση ότι πρόκειται για μία χώρα χωρίς ξεκάθαρη ταυτότητα, εμπεριέχουσα εντός των ορίων στοιχεία που μπορούν να προκαλέσουν αστάθεια. Προσπαθούσα πάντα να εξηγήσω στους ομολόγους μου ότι η Τουρκία δεν ξυπνάει και κοιμάται σκεπτόμενη τα ελληνο-τουρκικά, ότι την απασχολούν πολύ πιο επείγοντα εσωτερικά και εξωτερικά ζητήματα, όπως η βελτίωση του επιπέδου δημοκρατίας, η ενίσχυση της ανάπτυξης, και η θωράκιση της χώρας μας απέναντι σε φαινόμενα εξάπλωσης των συγκρούσεων στη Μέση Ανατολή. Μάλιστα σε ελαφρύτερο τόνο τους είπα ότι «δεν θέλω να σας απογοητεύσω αλλά για εμάς δεν υπάρχει ελληνικό πρόβλημα». Αναμφίβολα, η αντιλήψεις αυτές έχουν κάπως αλλάξει, ξεκινώντας από την περίοδο Τζεμ-Παπανδρέου, τουλάχιστον η έννοια της «τουρκικής απειλής» έχασε κάθε περιεχόμενο. Παρόλα αυτά μπορώ να πω ότι στη συνείδηση των Ελλήνων υπάρχει ένα ερωτηματικό, το οποίο ενισχύεται από το φρακάρισμα των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την ΕΕ και μπορεί να συνοψιστεί στο εξής «Η Τουρκία δεν έχει αποφασίσει ακόμα αν ανήκει στη Δύση ή την Ανατολή». Όμως, εν μέρει τα δικά μας λάθη, εν μέρει η απροθυμία της ΕΕ μας έχει φέρει σε αδιέξοδο. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι προκειμένου να εδραιωθεί η αίσθηση του ανήκειν, πρέπει TRGR 43

44 EMEKLİ BÜYÜKELÇİ Bizler için mutfaktan müziğe, folklordan ortak kelimelere uzanan benzerliklere hep değinilir. Ama bana göre iki halkı en fazla yaklaştıran, daha ileri bir yaşam düzeyini yakalama arzusu ve iki ülke arasında barış ve işbirliğinin bunu kolaylaştıracağı yolunda artan bilinçtir. Γίνονται συχνά αναφορές στα κοινά μας στοιχεία, από την κουζίνα μέχρι τη μουσική, από τις λαϊκές παραδόσεις μέχρι τις κοινές λέξεις. Για μένα όμως το στοιχείο που συνδέει περισσότερο τους δύο λαούς είναι η επιθυμία για μια καλύτερη ζωή και η ολοένα αυξανόμενη συνειδητοποίηση ότι η ειρήνη και η συνεργασία των δύο λαών θα διευκολύνει την επίτευξη αυτού του στόχου. önemlisi gerilim düşmüştür. Türkler her yaz Yunan adalarına akın ediyorlar. Orada konukseverlikle karşılanmayacaklarını bilseler herhalde gitmezler. Yunanistan daki dostlarımın Türkiye ye gittiklerinde ayrıcalıklı bir konukseverlik gördüklerine hep değindiklerini de belirteyim. Yunanistan ekonomik krizi geride bıraktıkça bu trafik daha da artacaktır. Aramızda çözüm bekleyen sorunlar yok mu? Elbette var. Bunlar zaman içerisinde çözümlenemeyecek sorunlar değildir. İlişkilerimizde güven, aramızda dayanışma arttıkça çözümlerin kolaylaştığını da göreceğiz. Türkiye ile Yunanistan arasında tarihsel ve kültürel alanda en öne çıkan, halkları birleştirici ve yakınlaştırıcı unsurlar nelerdir? Bir toprakta barış ve istikrar egemen olduğu sürece farklı etnik ve dini kökenlerden gelen insanlar bir arada, uyum içerisinde yaşıyabiliyorlar. Örneğin Orta Doğu da yüzyıllar önce dahi böyle dönemler yaşanmıştır. Bu günümüzün Kopenhag Kriterleri ni karşılamasa da yine de bir birlikte yaşama düzeni idi. Ancak istikrar şu veya bu şekilde bozulduğunda, çatışma kültürü dayatıldığında bu tablo değişebiliyor. Suriye de ve birçok başka bölge ülkesinde bugün tanık olduğumuz maalesef budur. Türk ve Yunan halkları da asırlar boyu ortak bir yaşam içerisinde olmuş- και το ίδιο το σύνολο στο οποίο θεωρεί κάποιος ότι ανήκει να τον αναγνωρίζει ως μέλος του. Πώς ερμηνεύετε τις τουρκοελληνικές σχέσεις μετά τη θητεία σας ως Πρέσβης στην Αθήνα; Οι σχέσεις έχουν σημειώσει μεγάλη πρόοδο σε κάθε τομέα. Ο αριθμός των αμοιβαίων επισκέψεων έχει αυξηθεί, το εμπόριο έχει ανθίσει, και πιο σημαντικά, έχει μειωθεί η ένταση Οι Τούρκοι κατακλύζουν τα ελληνικά νησιά κάθε καλοκαίρι. Αν δεν ήξεραν ότι θα τους υποδέχονταν φιλόξενα εκεί δεν θα πήγαιναν άλλωστε. Να σημειώσω ότι και οι φίλοι μου από την Ελλάδα που ήρθαν στην Τουρκία αναφέρονται στην εξαιρετική φιλοξενία που αντιμετώπισαν. Όσο ξεπερνιέται η οικονομική κρίση στην Ελλάδα τόσο θα αυξάνεται αυτή η κινητικότητα. Υπάρχουν προβλήματα ανάμεσά μας που πρέπει να λυθούν; Σίγουρα υπάρχουν. Δεν πρόκειται όμως για προβλήματα που δεν μπορούν να λυθούν σε ένα βάθος χρόνου. Όσο αυξάνεται η εμπιστοσύνη στις σχέσεις μας και η μεταξύ μας αλληλεγγύη, θα δούμε και την επίλυση των προβλημάτων να γίνεται πιο εύκολη. Ποια είναι τα πιο σημαντικά στοιχεία στους τομείς της ιστορίας και του πολιτισμού της Τουρκίας και της Ελλάδας που ενώνουν και φέρνουν πιο κοντά τους δύο λαούς; Όταν σε ένα μέρος κυριαρχεί η ειρήνη και η σταθερότητα οι άνθρωποι διαφορετικής εθνικής καταγωγής και θρησκεύματος μπορούν να συμβιώσουν αρμονικά μαζί. Η Μέση Ανατολή για παράδειγμα έζησε τέτοιες περιόδους. Αν και απέχουν από τα σημερινά «Κριτήρια της Κοπεγχάγης», αποτελούσαν ένα σύστημα συμβίωσης. Όταν όμως η σταθερότητα κλονίζεται με τον ένα ή τον άλλο τρόπο και εξαπλώνεται η κουλτούρα της σύγκρουσης η εικόνα αλλάζει. Δυστυχώς, αυτό ακριβώς βλέπουμε να εξελίσσεται στη Συρία και σε αρκετές άλλες χώρες. O ελληνικός και ο τουρκικός λαός έζησαν μαζί για αιώνες. Στη συνέχεια πέρασαν μια περίοδο αποξένωσης η οποία όμως δεν κατάφερε να εξαφανίσει την παλιά εκείνη, θετική υποδομή. Άλλωστε είμαστε και 44

45 ΠΡΩΗΝ ΠΡΕΣΒΥΣ lardır. Sonra bir kopma dönemi yaşanmış ancak bu, o eski ortak yaşamın olumlu birikimini yok edememiştir. Kaldı ki Yunanistan la komşuyuz ve komşu olarak kalacağız. Komşu ülkeler arasında karşılıklı etkileşim ise kaçınılmazdır. Bizler için mutfaktan müziğe, folklordan ortak kelimelere uzanan benzerliklere hep değinilir. Ama bana göre iki halkı en fazla yaklaştıran, daha ileri bir yaşam düzeyini yakalama arzusu ve iki ülke arasında barış ve işbirliğinin bunu kolaylaştıracağı yolunda artan bilinçtir. Bir röportajınızda şans beni Yunanistan da yakaladı demişsiniz. Kişisel olarak Yunanistan da geçirdiğiniz yıllarınızı şans olarak adlandırdığınız birkaç anınızdan bahsedebilir misiniz? Biraz önce de işaret ettiğim üzere, Yunanistan a Büyükelçi olarak atandığımda ilişkilerde bir gerilim döneminden geçilmekte idi. Bu tablonun değişmesi ve diyaloğun başlaması için iki yıl sabırla beklemem gerekti. Aslında herkes bu gelişmeyi Marmara ve Atina depremlerine bağladı ama diyalog kararı bundan önce alınmıştı. Depremler sonrasında ortaya konulan karşılıklı dayanışma ise değişime ivme kazandırdı. Şans beni Atina da yakaladı derken kastettiğim budur. Nitekim, Atina daki Türk ve Ankara daki Yunan Büyükelçileri arasında görev sürelerini böyle olumlu bir gelişmeye tanık olmaksızın tamamlayan değerli meslektaşlarım vardır. Oysa ben bir çok Bakan ziyaretine, Atina da yüzlerce Türk ve Yunan iş adamının katıldığı toplantılara, ortak konserlere, stadın Türk ve Yunan bayraklarıyla donatıldığı maçlara tanık olabildim. İlişkiler normalleştikçe sıradan olarak nitelendirilebilecek bu tür etkinlikler o dönem için fevkalade kategorisinde olaylardı. Ülkesinde değişim rüzgârı estiren Yunanistan Başbakanı Tsipras ın Türkiye AB ilişkilerine yansıması nasıl olur? Yunanistan ın şu sıradaki birinci önceliği ekonomik krizi aşmaktır. Tsipras ın devraldığı, daha doğrusu devralmaya talip olduğu mirasın ne olduğu biliniyor. Dolayısıyla kendisini cesaretinden dolayı kutlamak gerektiğini düşünüyorum. Yerleşik düzen bu değişiklikten pek mutlu olmasa da Yunan halkı ona bu fırsatı tanımıştır. Elbette zamana ihtiyacı vardır. Tsipras ın şansızlığı göçmen sorununun ekonomik krizin üzerine gelmesidir. Görebildiğim kadarıyla kendisi şu aşamaya kadar bu konuda da yapıcı bir tutum içerisinde oldu. Ben kendisinin Türkiye nin AB katılım sürecinde ilerlemesinin Yunanistan ın da lehine olacağını takdir edeceğine ve bunun gereğini yapacağına inanmak istiyorum. Son olarak, Yunanistan daki gelişmeler ile ilgili düşüncelerinizi bizimle paylaşır mısınız? Yunan halkı anlaşılabilir nedenlerle alışılagelmişten farklı, yeni bir demokratik oluşuma yöneldi. Tüm olumsuzluklara karşın böyle bir yeniliği yaşayabilmek güzel bir duygu olmalı. Kendilerinin en kısa zamanda esenliğe kavuşması içten dileğimdir. θα παραμείνουμε γείτονες με την Ελλάδα. Η αλληλεπίδραση μεταξύ γειτονικών χωρών είναι αναπόφευκτη. Γίνονται συχνά αναφορές στα κοινά μας στοιχεία, από την κουζίνα μέχρι τη μουσική, από τις λαϊκές παραδόσεις μέχρι τις κοινές λέξεις. Για μένα όμως το στοιχείο που συνδέει περισσότερο τους δύο λαούς είναι η επιθυμία για μια καλύτερη ζωή και η ολοένα αυξανόμενη συνειδητοποίηση ότι η ειρήνη και η συνεργασία των δύο λαών θα διευκολύνει την επίτευξη αυτού του στόχου. Μας είπατε ότι υπήρξατε τυχερός στην Ελλάδα. Θα θέλατε να μοιραστείτε μερικές αναμνήσεις που θεωρείτε ευτυχείς συμπτώσεις από τη διαμονή σας στην Ελλάδα; Όπως σημείωσα και παραπάνω, όταν διορίστηκα Πρέσβης στην Ελλάδα οι διμερείς σχέσεις περνούσαν μια περίοδο έντασης. Χρειάστηκε να περιμένω υπομονετικά δύο χρόνια για να αλλάξει αυτή η εικόνα και να ξεκινήσει ο διάλογος. Στην πραγματικότητα όλοι συνέδεσαν την εξέλιξη αυτή με τους σεισμούς της Αθήνας και του Μαρμαρά αλλά η απόφαση είχε παρθεί νωρίτερα. Η αμοιβαία αλληλεγγύη που προέκυψε μετά τους σεισμούς κέρδισε ταχύτητα. Αυτό εννοώ όταν λέω ότι «υπήρξα τυχερός στην Αθήνα». Πράγματι έχω αγαπητούς συναδέλφους που υπηρέτησαν ως πρέσβεις στην Αθήνα και την Άγκυρα και που ολοκλήρωσαν τις θητείες τους χωρίς να δουν μια τόσο σημαντική εξέλιξη να παίρνει σάρκα και οστά. Εγώ από την άλλη είχα την ευκαιρία να είμαι παρών σε αρκετές επισκέψεις υπουργών, σε συναντήσεις εκατοντάδων Τούρκων και Ελλήνων επιχειρηματιών και κοινές συναυλίες και να δω την τουρκική και την ελληνική σημαία να κυματίζουν πλάιπλάι στο στάδιο. Μια σειρά από εκδηλώσεις που μετά την εξομάλυνση των σχέσεων μπορούν να χαρακτηριστούν ως «εκδηλώσεις ρουτίνας» εκείνη την περίοδο θεωρούνταν πρωτόγνωρες. Τι επίδραση έχει στις σχέσεις Τουρκίας-EE η εκλογή του Αλέξη Τσίπρα και η νέα πνοή έφερε στη χώρα του; Σε αυτή τη φάση βασική προτεραιότητα της Ελλάδας είναι η έξοδος από την οικονομική κρίση. H κατάσταση που κληρονόμησε, ή μάλλον που αναγκάστηκε να κληρονομήσει ο Τσίπρας, είναι γνωστή τοις πάσι. Ως εκ τούτου το να τον συγχαρεί κανείς για το θάρρος του είναι μάλλον περιττό. Το κατεστημένο μπορεί να μην είναι και τόσο ευχαριστημένο από αυτήν την αλλαγή, ο ελληνικός λαός του παρέδωσε αυτή την ευκαιρία. Σίγουρα έχει ανάγκη από χρόνο. Η ατυχία του Τσίπρα οφείλεται στο ότι η προσφυγική κρίση ήρθε να προστεθεί στην οικονομική. Από ότι βλέπω, η μέχρι στιγμής στάση του σε αυτό το θέμα έχει υπάρχει εποικοδομητική. Θέλω να πιστεύω ότι o ίδιος θα εκτιμήσει ότι είναι θετικό για την Ελλάδα να προχωρήσουν οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις της Τουρκίας με την ΕΕ, και ότι θα κάνει ό,τι χρειάζεται προς αυτήν την κατεύθυνση. Τέλος θα μπορούσατε να μοιραστείτε κάποιες σκέψεις σας σχετικά με τις τελευταίες εξελίξεις στην Ελλάδα; Ο ελληνικός λαός, για λόγους ευνόητους, κινήθηκε προς μια νέα δημοκρατική συγκρότηση, πέρα της πεπατημένης. Είναι μάλλον ωραίο να μπορείς να νιώσεις μια τέτοια ανανέωση παρόλες τις αρνητικές εξελίξεις. Εύχομαι από καρδιάς να ανακάμψουν το συντομότερο δυνατό. TRGR 45

46 MÜZİK Yıllardır Heybeliada da yaşayan ve aile kökleri İzmir ve Midilli ye dayanan Vassiliki Papageorgiou, müzik aracılığıyla Türkiye ve Yunanistan arasında gerçek bir kültür köprüsü oluşturmasıyla tanınıyor. Papageorgiou, grubuyla birlikte, geleneksel Anadolu ezgilerinden Theodorakis e uzanan bir çizgide, Anadolu ve Rum coğrafyasının ortak dilini ve ruhunu Türk ve Yunan dillerinde sevenleriyle buluşturuyor. Almış olduğu eğitime rağmen müziğe ve şarkılara olan tutkusu baskın çıkan Papageorgiou, 1993 yılında, Rebetiko tarzında şarkılar yorumladığı Thesia Panagiotou ve Kostas Ferris in Kompania Rebetiko grubuyla ilk kez İstanbul a ayak bastı ve o zamandan bu yana burada yaşıyor. Yunan müziğine dair bilgisi ve sesindeki Ege ye has tınılar, Classical Bosphorus Orkestrası bünyesinde iki ülke müzisyenlerini birleştirmekte katalizör işlevi gördü ve deneysel çalışmalar yapan Contemporary Bosphorus un yolunu açtı ten bu yana, kayıtlarında ve konserlerinde Papageorgiou ya ney, kemençe ve çello eşlik etti. Bu beraberlik, benzersiz armonilerle Papageorgiou nun sesini zenginleştirdi. Με οικογενειακή καταγωγή από τη Σμύρνη και τη Μυτιλήνη η Βασιλική Παπαγεωργίου ζει εδώ και χρόνια στη Χάλκη όπου έγινε γνωστή για τις προσπάθειές να δημιουργήσει μια μουσική γέφυρα πολιτισμού μεταξύ της Τουρκίας και της Ελλάδας. Η Παπαγεωργίου και το σχήμα της, με ρεπερτόριο που αγκαλιάζει από παραδοσιακές μικρασιάτικες μελωδίες μέχρι και συνθέσεις του Θεοδωράκη, στα τουρκικά και τα ελληνικά, επανασυνδέσει τους θαυμαστές του είδους με την κοινή γλώσσα της Ανατολίας και της Ρωμιοσύνης. Με σπουδές υψηλού επιπέδου η Παπαγεωργίου αφιερώθηκε στο πάθος της για τη μουσική και το τραγούδι και βρέθηκε για πρώτη φορά στην Πόλη το 1993 με το μουσικό σχήμα της Θέσιας Παναγιώτου και του Κώστα Φέρρη που ερμήνευε ρεμπέτικα τραγούδια. Έκτοτε ζει εδώ. Οι γνώσεις της σχετικά με την ελληνική μουσική και το χρώμα της φωνής της, που παραπέμπει στο μουσικό ύφος του Αιγαίου, έπαιξαν καταλυτικό ρόλο στη συνάντηση μουσικών των δύο χωρών στα πλαίσια της Κλασικής Ορχήστρας Βόσπορος, ανοίγοντας το δρόμο για την πειραματική ορχήστρα Contemporary Bosphorus. Από το 1994 τα όργανα που συνοδεύουν την Παπαγεωργίου στις παραστάσεις είναι το νέι, η πολίτικη λύρα, και το τσέλο. Αυτός ο συνδυασμός εμπλούτισε τη φωνή 46

47 MUSIC VASSILIKI PAPAGEORGIOU ÖNEMLİ OLAN BİZİ BİRLEŞTİREN BU RUHU YAŞATMAMIZDIR ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ «ΤΟ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ ΕΙΝΑΙ ΝΑ ΚΡΑΤΗΣΟΥΜΕ ΕΝ ΖΩΗ ΤΟ ΠΝΕΥΜΑ ΠΟΥ ΜΑΣ ΕΝΩΝΕΙ» Müzik düşünürü ve şair Zaman içerisinde şiirsel ifade yöntemleriyle tanışan Papageorgiou, Hasan Esen in aranjörlüğünde 1996 tarihli ilk solo albümü olan Heybeli den Son Vapur - Last Boat From Halki için yazdığı şiirler bu yolda dönüm noktası oldu. Silk Road, Beyond The Bosphorus, Evening Sky Over The City ve Ellinotourkika albümlerini çıkaran Papageorgiou aynı zamanda şiir tercümelerini de sürdürdü. Nikiforos Metaxas, İrfan Kurt ve Melda Duygulu ile birlikte Anadolu Feneri diye bir grup kurarak, geleneksel Türk ve Yunan ezgilerini seslendirdiler. Daha sonra Bosphorus un daha çağdaş bir yüzü olan Çağdaş Bosphorus u oluşturarak, Mode Plagal adında bir Yunan grupla hem Türkiye hem Yunanistan da albüm çıkardılar. Papageorgiou, Erol Deran, Mutlu Torun Abdi Coşkun, Reha Sağbaş, Selma Sağbaş, Hasan Esen ve Uğur Işık gibi birçok Türk müzisyenle çalıştı. Grup Gündoğarken in, Best Of Gündoğarken albümünde Rüzgar ve Temenni parçalarının Yunanca bölümlerini seslendirdi. Grup Gündoğarken ile Yunanistan a giderek orada da kayıtlar gerçekleştiren Papageorgiou, Ezginin Günlüğü grubuyla Çeyrek albümünde çalıştı. Son zamanlarda ise adalarda oturan Türk müzisyenlerle Burgaz dan Sonra Heybeli grubunu kurarak, birlikte eski İstanbul ve İzmir Gele- της Παπαγεωργίου με μοναδικές αρμονίες. Μουσικολόγος και ποιήτρια Εξοικειωμένη με τον ποιητικό λόγο η Παπαγεωργίου συνέθεσε ποιήματα τα οποία μελοποίησε στον πρώτο της ατομικό δίσκο το 1996 με τίτλο «Heybeli den Son Vapur - Last Boat From Halki» (Το τελευταίο βαπόρι από τη Χάλκη), σε ενορχήστρωση του Χασάν Εσέν. Εκτός από τους δίσκους «Silk Road», «Beyond The Bosphorus», «Evening Sky Over The City» και «Ελληνοτουρκικά» η Παπαγεωργίου ασχολήθηκε ενεργά με την μετάφραση ποιητικών έργων. Έχοντας ιδρύσει μαζί με το Νικηφόρο Μεταξά, τον Ιρφάν Κουρτ και τη Μελντά Ντουϊγκουλού το μουσικό σχήμα Anadolu Feneri (Φάρος της Ανατολής) ερμήνευσαν από κοινού παραδοσιακές τουρκικές και ελληνικές μελωδίες. Ακολούθησε το πιο πειραματικό σχήμα Contemporary Bosphorus το οποίο συνεργάστηκε δισκογραφικά στην Τουρκία και την Ελλάδα με το ελληνικό μουσικό σχήμα Mode Plagal. Η Παπαγεωργίου έχει συνεργαστεί με πολλούς Τούρκους μουσικούς όπως τους Ερόλ Ντεράν, ο Μουτλού Τορούν, Αμπντί Τζοσκούν, Ρεχά Σαγμπάς, Σελμά Σαγμπάς, Χασάν Εσέν και Ουγούρ Ισίκ. Στο άλμπουμ Best Of Gündoğarken ερμηνεύει στα ελληνικά τμήματα των τραγουδιών «Rüzgar» (Άνεμος) «Temenni» (Ευχές). Συνόδευσε το σχήμα Grup Gündoğarken στην περιοδεία και ηχογραφήσεις του στην Ελλάδα ενώ συνεργάστηκε και με το συγκρότημα Ezginin Günlüğü για το άλμπουμ «Çeyrek» (Ένα Τέταρτο). Τελευταία έχει ιδρύσει μαζί με Τούρκους μουσικούς που κατοικούν στα Πριγκηπόννησα το μουσικό σχήμα Burgaz dan Sonra Heybeli (Αντιγόνη, Επόμενος Σταθμός Χάλκη), με το οποίο ερμηνεύουν παλιές ρωμαίικες μελωδίες από την Πόλη και τη Σμύρνη. Μία γέφυρα πολιτισμού ανάμεσα στις δύο χώρες Το 2003 υπήρξε συν-ιδρύτρια της ΜΚΟ «Πολιτιστική Συνεργία Βόσπορος» στην Αλεξανδρούπολη. Με ειδίκευση στον πολιτισμό και μη κερδοσκοπικό χαρακτήρα η Πολιτιστική Συνεργία Βόσπορος τής επέτρεψε να δραστηριοποιηθεί, και ακόμα να δραστηριοποιείται όπως μάς λέει, σε διάφορες πολιτιστικές δράσεις. Ανάμεσά του μία σειρά από συναυλίες στην Τουρκία, την Ελλάδα και την Ευρώπη με στόχο τη δημιουργία γέφυρας πολιτισμών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας. Χάρη σε μια σειρά από χρηματοδοτήσεις που εξασφάλισε η Πολιτιστική Συνεργία Βόσπορος Bosphorus Cultural Alliance ξεκίνησαν την αναπαλαίωση του κτηρίου της Ρωμαίικης Αστικής Σχολής Χάλκης με σεβασμό προς την αρχική του μορφή. Στόχος η αξιοποίηση του αναπαλαιωμένου κτηρίου TRGR 47

48 MÜZİK προκειμένου να στεγάσει διεθνές κέντρο μουσικής και πολιτισμού. Όμως η οικονομική κρίση έπληξε την Ελλάδα το 2011 οδήγησε στη διακοπή της χρηματοδότησης και σηματοδότησε μια δύσκολη περίοδο για το εγχείρημα. Όπως μάς λέει η Βασιλική Παπαγεωργίου «ελπίζουμε να γίνει ένα θαύμα και να συνεχίσουμε τις εργασίες». Με τη μουσική ανοίγουν τα σύνορα των δύο χωρών Η ελληνική μουσική δεν πολυακουγόταν στην Τουρκία πριν το 1999 μάς λέει η Παπγεωργίου. Θυμάται ότι η πρώτη φορά που άκουσε ελληνικό τραγούδι στην Πόλη ήταν όταν άκουσε το κομμάτι «Rüzgar» καθώς περπατούσε στην Οδό Ιστικλάλ. «Μετά τους σεισμούς του 1999 η μουσική στις δύο γλώσσες άρχισε να ακούγεται περισσότερο στις δύο χώρες ενώ 48

49 MUSIC neksel Rum ezgilerini söylüyorlar. İki ülke arasında kültürel bir köprü Yunanistan ın Dedeağaç kentinde 2002 de Bosphorus Cultural Alliance adlı bir sivil toplum örgütü kuran Papageorgiou, Türkiye ve Yunanistan arasında kültürel işler yapan ve kar amacı gütmeyen bu sivil toplum örgütüyle birçok iş yaptığını ve hala da yapmaya devam ettiklerini söylüyor. Türkiye ve Yunanistan arasında kültürel bir köprü olması amacıyla bu sivil toplum örgütünü kurduklarını dile getiren Papageorgiou, Bosphorus Cultural Alliance ile birlikte Türkiye, Yunanistan ve Avrupa da birçok konser verdi. Bosphorus Cultural Alliance sayesinde birtakım fonlar sağlanarak Heybeliada Rum İlkokulu binasını aslına uygun olarak restore etmek amacıyla harekete geçtiler. Bina restore edilerek uluslararası müzik ve kültür merkezi haline getirilmesi hedefleniyordu. Fakat Yunanistan da 2011 yılında başlayan kriz ile fon yardımlarının kesilmesiyle zor bir döneme girdiklerini belirten Vassiliki Papageorgiou Dileriz bir mucize olur da devam ederiz diyor. Müzikle iki ülkenin kapıları birbirine daha yakın Türkiye de 1999 yılından önce Yunan müziklerini çok fazla duymadığını söyleyen Papageorgiou; ilk defa Yunanca müziği İstiklal Caddesi nde yürürken Rüzgar parçasıyla duyduğunu söylüyor ve ekliyor: 1999 da deprem gerçekleştikten sonra Türkçe ve Yunanca müzikler iki ülkede de daha çok duyulmaya başlandı ve dostluk konserleri gerçekleşti. Deprem sonrasında iki ülkenin kapılarının birbirine daha çok açıldığını söyleyebiliriz. Papageorgiou, Rebetiko müzik tarzının kendisi için önemini ve bu müzik tarzını seçmesinin sebeplerini ise şöyle anlatıyor: Mübadil olan bir aileden geldiğim için Rebetiko nun benim kalbimde çok özel ve önemli bir yeri vardır. Rebetiko Türkiye ve Yunanistan topraklarında ortaya çıkan bir müzik türü ve mübadelenin etkilerini üzerinde taşıyor. İzmir de başlayan Rebetiko, daha geleneksel enstrümanlarla icra ediliyordu ve İzmir in yaratıcı ortamını ön plana çıkartıyordu. İzmir de var olan kültürel mozaik, Rebetiko parçalarıyla bir bütün olarak karşımıza çıkıyordu. Rebetiko hüzün ve acılardan beslenen, ölüme ve güce karşı da bir direniş olarak ortaya çıktı. İzmirli göçmen müzisyenler Atina daki rebetikoyu zenginleştirdi. Bu şekilde halkın dertlerini anlatan ifadesi inanılmaz güçlü ve bugün hala Yunanistan da etkileyici ve sevilen bir müzik türü harmanlaştı. Papageorgiou; Anadolu âşık ve Rum rebet geleneklerinin ortak köklerini araştırdığı Ellinotourkika albümünü şu sözlerle tarif ediyor: Ellinotorkika albümü Yunanistan da doğdu. Yunan müzikleri ve Türk müzikleri ortaya çıkaran kapsamlı bir albüm çıkarmayı planlıyorduk. Hem Rebetiko parçaları, hem Ege müziklerinden, hem Yunanlı bestecilerden, hem de Türkiye tarafından Alevi deyişleri gibi müziklerle dolu dolu bir çalışma oldu. Bu çalışmayla yüzyıllardır paylaştığımız toprakları ve Anadolu ruhunu öne çıkarmayı amaçladık. Yunanlıları ve Türkleri birleştiren Anadolu ruhunu açıklamam gerekirse; paylaşımcılık, mütevazilik, dostluk, insanlık gibi ahlaki değerleri örnek verebilirim. Önemli olan bizi birleştiren bu ruhu yaşatmamızdır. Bu kış hem Türkiye de hem İstanbul da konser vermeyi planlayan Papageorgiou, Ellinotourkika albümü ile Almanya ya gidecek. Avrupa da Aliki Markantonatou ile Lira in Mavi Telleri adı altında bir proje gerçekleştirecek ve projede kemençede Derya Türkan bulunuyor. Papageorgiou, Doğaçlama bir çalışma gerçekleştirerek sonbaharda yeni bir albüm çıkartmayı düşünüyor. πραγματοποιήθηκαν και συναυλίες φιλίας. «Μετά τους σεισμούς τα σύνορα των δύο χωρών άνοιξαν περισσότερα». Η Παπαγεωργίου μάς εξηγεί τη σημασία του ρεμπέτικου για την ίδια αλλά και τους λόγους που την έκαναν να το υπηρετήσει: «Το ρεμπέτικο κατείχε πάντα σημαντική θέση στην καρδιά μου λόγω της προσφυγικής καταγωγής της οικογένειάς μου. Το ρεμπέτικο είναι ένα μουσικό είδος που αναπτύχθηκε σε ελληνικά και τουρκικά χώματα, και ως εκ τούτου επιδεικνύει φέρει προσφυγικές επιρροές. Το ρεμπέτικο που ξεκίνησε στη Σμύρνη παιζόταν με πιο παραδοσιακά όργανα και εξέφραζε τη δημιουργική ατμόσφαιρα της Σμύρνης. Το πολιτισμικό μωσαϊκό που χαρακτήριζε τη Σμύρνη παρουσιάζεται στην ολότητά του μέσα στα ρεμπέτικα τραγούδια. Αντλώντας τα θέματά του από τους πόνους και τους καημούς των Σμυρνιών το ρεμπέτικο λειτουργεί και ως αντίσταση στο θάνατο και την εξουσία. Οι Σμυρνιοί πρόσφυγες μουσικοί εμπλούτισαν τη ρεμπέτικη παράδοση της Αθήνας. Με αυτό τον τρόπο η καλλιτεχνική έκφραση των καημών του λαού συντέθηκε σε ένα απίστευτα δυνατό και ακόμα επίκαιρο και προσφιλές στην Ελλάδα μουσικό είδος». Η Παπαγεωργίου περιγράφει με τα παρακάτω λόγια το άλμπουμ Ελληνοτουρκικά, που εξερευνά τις κοινές ρίζες τους της ρεμπέτικης και της ασίκικης παράδοσης: «Η ιδέα των Ελληνοτουρκικών γεννήθηκε στην Ελλάδα. Σχεδιάζαμε την παραγωγή ενός άλμπουμ που να συνοψίζει τις κοινές ελληνοτουρκικές μουσικές. Προέκυψε μία δουλειά γεμάτη κομμάτια από το ρεμπέτικο και από το Αιγαίο, συνθέσεις Ελλήνων συνθετών και Αλεβίτικους ύμνους. Στόχος μας ήταν να αναδείξουμε τα χώματα που μοιραστήκαμε για αιώνες και μαζί τους την ψυχή της Ανατολίας. Τι εννοώ όταν μιλώ για την ψυχή της Ανατολίας που ενώνει Έλληνες και Τούρκους; η γενναιοδωρία, η ταπεινότητα, η φιλία, και η ανθρωπιά είναι μερικές ηθικές αξίες που μπορώ να φέρω ως παραδείγματα. Το σημαντικό είναι να κρατήσουμε εν ζωή αυτό το πνεύμα που μάς ενώνει». Το χειμώνα που μας έρχεται η Παπαγεωργίου έχει προγραμματίσει μια σειρά από συναυλίες στην Πόλη και σε άλλα μέρη της Τουρκίας, ενώ θα επισκεφτεί τη Γερμανία με αφορμή το άλμπουμ Ελληνοτουρκικά. Στην Ευρώπη θα συνεργαστεί με την Αλίκη Μαρκαντωνάτου στα πλαίσια του πρότζεκτ Οι γαλανές χορδές της Λύρας, με τη συμμετοχή του Τούρκου λυράρη Ντεριά Τουρκάν. Το φθινόπωρο η Παπαγεωργίου σκέφτεται να βγάλει ένα νέο άλμπουμ με αυτοσχεδιασμούς. TRGR 49

50 SİVİL TOPLUM Türkiye nin 3 Ekim 2005 tarihinde başlayan AB üyelik süreci bir yanda masa başında bürokratların müzakereleriyle devam ederken, öte yanda toplumun tüm kesimlerini doğrudan veya dolaylı olarak etkileyen bir çok reform çalışmasına da sahne oluyor. Avrupa Birliği ve aday ülke statüsündeki Türkiye arasında yürütülen mali işbirliği kapsamında yerel yönetimlerden, gençlik çalışmalarına; insan haklarından eğitime sayısız alanda projeler hayata geçiriliyor. Bu çalışmalar AB değerlerinin ülkemizde daha iyi anlaşılmasına destek olurken aynı zamanda toplumların birbirini daha iyi tanıması; üyeliğin her iki tarafa da kazandıracaklarının daha iyi anlaşılması ve uzun dönemli işbirliklerinin kurulmasını da sağlıyor. Yürütülen projelerin toplumun tüm kesimlerine ulaşması, hedeflenen sonuçların daha geniş kitlelere yaygınlaştırılması için de sivil toplum kuruluşlarına önemli roller düşüyor. Bu noktadan hareketle, Avrupa Birliği Bakanlığı 2008 yılında Sivil Toplum Diyaloğu Programı adıyla bir çalışma başlatarak, Türkiye ve AB üyesi ülkelerden sivil toplum kuruluşlarının bir araya gelerek tasarlayıp uyguladığı projelere hibe desteği sağlamaya başladı. Avrupa Birliği ve Türkiye Cumhuriyeti tarafından ortak finanse edilen Programın ilk döneminde belediyeler, meslek örgütleri, üniversiteler ve gençlik örgütleri gibi AB ile Türkiye arasındaki diyalogda önemli etkiye sahip aktörlerin geliştirdiği 119 proje hayata geçirildi. Bu süreçte Türkiye den ve 21 üye ve aday ülkeden 153 sivil toplum ortaklığı kuruldu yılları arasındaysa, Sivil Toplum Diyaloğu Programı yeni projeler ve yeni heyecanlarla tekrar başladı. Kültür-Sanat ve Tarım- Balıkçılık temalarında, 41 ortaklık projesinin gerçekleştirildiği bu dönemde ortak hedefler etrafında bir araya gelen sivil toplum kuruluşları tarafından Berlin den Trabzon a; Alanya dan Kanarya adalarına güçlü diyalog köprüleri kuruldu. Sivil Toplum Diyaloğu Programı kapsamında bir araya gelen kuruluşların bir çoğu, projeleri sona erdikten sonra bu ortaklıkları ve diyaloğu sürdürmeyi başarıyor. Öte yandan farklı alanlarda bu ortaklıklara verilen destek de devam ediyor yılında başlayan Programın üçüncü dönemi çocuk haklarından, kadınların siyasete etkin katılımına; medya kuruluşları arasındaki işbirliklerinden demokratik katılıma 55 projeye kaynak sağladı. Bu projeler kapsamında yürütülen çalışmalar 17 Avrupa ülkesinde ve Türkiye de, 123 şehirde gerçekleşti. 11 i AB üyesi ülkelerden olmak üzere 100 ün üzerinde sivil toplum kuruluşunun yer aldığı bu projelerden çalışmalarından iki örneği sizlerle paylaşmak isteriz. VATANDAŞ MEDYASI İŞ BAŞINDA Toplumlar arasında kültürel ve siyasal diyaloğu kuvvetlendirmek Η ενταξιακή πορεία της Τουρκίας την ΕΕ που ξεκίνησε στις 3 Οκτωβρίου 2005, συνεχίστηκε από τη μία με τις προσπάθειες των διαπραγματευτώνγραφειοκρατών, ενώ ταυτόχρονα αποτέλεσε έναυσμα για μια σειρά από μεταρρυθμίσεις που είχαν άμεσες και έμμεσες επιπτώσεις σε όλα τα κοινωνικά στρώματα. Στα πλαίσια της χρηματοοικονομικής συνεργασίας μεταξύ της ΕΕ και της προς ένταξη χώρας Τουρκίας πραγματοποιούνται αναρίθμητα προγράμματα που αφορούν από την τοπική αυτοδιοίκηση μέχρι τη νεολαία και από τα ανθρώπινα δικαιώματα μέχρι την εκπαίδευση. Οι εργασίες αυτές προωθούν την καλύτερη κατανόηση των ευρωπαϊκών αξιών στη χώρα μας ενώ παράλληλα συνεισφέρουν στο να γνωριστούν καλύτερα οι κοινωνίες μεταξύ τους, να γίνουν αντιληπτά τα αμοιβαία οφέλη από μία μελλοντική συμφωνία ένταξης και να καλλιεργηθούν πρωτοβουλίες μακροπρόθεσμης συνεργασίας. Σημαντικό ρόλο στη διάδοση των εκτελούμενων προγραμμάτων σε όλα τα κοινωνικά στρώματα και τη γνωστοποίηση των στόχων και αποτελεσμάτων τους στο ευρύ κοινό καλείται ναι παίξει η κοινωνία πολιτών. Σε αυτή τη βάση το 2008 το τουρκικό υπουργείο Ευρωπαϊκών Υποθέσεων, ξεκίνησε υπό τον τίτλο «Διάλογος Κοινωνίας Πολιτών» ένα πρόγραμμα χρηματοδοτήσεων για δράσεις που έχουν σχεδιαστεί σε κοινή βάση από φορείς της κοινωνίας πολιτών της Τουρκίας και κάποιας χώρας μέλους της ΕΕ. Κατά την πρώτη του φάση του προγράμματος που συνχρηματοδοτήθηκε από την ΕΕ και την Τουρκική Δημοκρατία πραγματοποιήθηκαν 119 δράσεις που διοργανώθηκαν από σημαντικούς φορείς για το διάλογο μεταξύ ΕΕ και Τουρκίας, όπως δήμους, επαγγελματικούς συλλόγους, πανεπιστήμια και οργανώσεις νεολαίας. Σε αυτή την πρώτη φάση ολοκληρώθηκαν 153 συνέργειες κοινωνίας πολιτών από την Τουρκία και 21 χώρες μέλη, ή υποψήφιες προς ένταξη. Την περίοδο το πρόγραμμα Διάλογος Κοινωνίας Πολιτών ξεκίνησε τη δεύτερη φάση του με μια σειρά από νέες δράσεις με νέο ενθουσιασμό. Οι 41 κοινές δράσεις που πραγματοποιήθηκαν την περίοδο αυτή κάτω από τις θεματικές ενότητες «Πολιτισμός-Τέχνη» και «Καλλιέργεια-ιχθυοκαλλιέργεια» αποτέλεσαν ισχυρές γέφυρες πολιτισμού που συνέδεσαν γύρω από κοινούς σκοπούς φορείς της κοινωνίας πολιτών από το Βερολίνο στην Τραπεζούντα και από την Αλάνια στις Κανάριες Νήσους. Πολλοί από τους φορείς που συνεργάστηκαν στα πλαίσια του Προγράμματος Διαλόγου Κοινωνίας Πολιτών, κατάφεραν να διατηρήσουν τη μεταξύ τους συνεργασία και το διάλογο και μετά τη λήξη του προγράμματος. Από την άλλη συνεχίζει και η υποστήριξη αυτών των συνεργασιών σε άλλους τομείς. Η τρίτη φάση του προγράμματος που ξεκίνησε το 2014 αποτέλεσε υπήρξε το πλαίσιο για την πραγματοποίηση 55 δράσεων από τα δικαιώματα των 50

51 ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ için vatandaşların dijital medya kullanımı ve erişimini artırılması için Almanya da faaliyet gösteren Bürgerhaus Bennohaus ile Türkiye den YouthArt Gençlik ve Sanat Merkezi, VATANDAŞ MEDYASI adlı bir projeye imza attı. Proje kapsamında İstanbul da gençler için bir medya merkezi kurulurken hem bu merkezde hem de Bürgerhaus un Almanya daki merkezinde bir çok gence dijital medya kullanımı konusunda eğitimler verildi. Eğitim alan gençler sokağa çıkıp vatandaşlara farklı konularda fikirlerini sordu. Bu röportajlardan oluşturulan videolar dijital platformlar aracılığıyla binlerce insana ulaştırıldı. OYUN VE OYUNCAK HAKKI Bireylerin haklarını bilmeleri kadar bu haklara erişimleri de Sivil Toplum Diyaloğu Programı kapsamında desteklenen projelerin gündeminde yer aldı. Tüvana Okuma İstekli Çocuklar Vakfı (TOÇEV) anneleri cezaevinde olan 0-6 yaş grubu çocukların, yaşıtlarıyla eşit yaşam haklarını garanti altına alacak TOÇEV Genel Müdür Yardımcısı Aybike Yurtsever Guşa H Βοηθός του Γενικού Διευθυν τη του TOÇEV, κα Αϊμπικέ Γιουρτσεβέρ Γκουσά παιδιών μέχρι την ενεργό πολιτική δράση των γυναικών και από τη συνεργασία φορέων ΜΜΕ μέχρι την ενεργή δημοκρατία. Οι δράσεις και εργασίες που πραγματοποιήθηκαν στα πλαίσια του προγράμματος έλαβαν χώρα σε 17 διαφορετικές χώρες, 11 από τις οποίες μέλη της ΕΕ, 123 πόλεις της Τουρκίας και ενέπλεξαν πάνω από 100 θεσμούς. Θα θέλαμε να μοιραστούμε μαζί σας δύο παραδείγματα δράσεων. ΜΜΕ ΠΟΛΙΤΩΝ ΕΠΙ ΤΩ ΕΡΓΩ Η δράση «ΜΜΕ Πολιτών» αποτελεί αποτέλεσμα συνεργασίας του τουρκικού Κέντρου Νεότητας και Τέχνης YouthArt και του γερμανικού Bürgerhaus Bennohaus που εξειδικεύεται στην διάδοση και καλύτερη πρόσβαση των πολιτών στα ψηφιακά μέσα με στόχο την ενίσχυση του πολιτιστικού και πολιτικού διαλόγου. Στα πλαίσια του προγράμματος εξοπλίστηκε στην Ισταμπούλ ένα κέντρο Μέσων για νέους στο οποίο πραγματοποιήθηκαν μια σειρά από επιμορφωτικές δράσεις με θέμα τη χρήση των ψηφιακών μέσων παράλληλα με αντίστοιχες İSTANBUL DA DİYALOG Ramazan ayı süresince İstanbul da yaşam ve kurulan diyaloğu gösteren kısa film çalışması: ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΣΤΗΝ ΙΣΤΑΜΠΟΥΛ Ταινία μικρού μήκους σχετικά με τη ζωή και το διάλογο στην Πόλη κατά το μήνα του Ραμαζανιού: ŞEHİR HAYATI: MUNSTER İSTANBUL A KARŞI İstanbul ve Münster de gerçekleştirilen çekimlerle film sürdürülebilir şehir hayatını işliyor VATANDAŞ MEDYASI NEDİR; Sokak röportajlarında vatandaş medyası kavramı sorgulanıyor. Nedir? Nasıl işler? Vatandaşlar ne diyor? ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΜΜΕ ΠΟΛΙΤΩΝ; Ρεπόρτερ ρωτούν περαστικούς αν γνωρίζουν των όρο «ΜΜΕ Πολιτών». Τι είναι; Πως λειτουργεί; Tι πιστεύει ο κόσμος; ΑΣΤΙΚΗ ΖΩΗ: ΣΥΓΚΡΙΝΟΝΤΑΣ ΤΟ MOYNΣΤΕΡ ΜΕ ΤΗΝ ΙΣΤΑΜΠΟΥΛ Πλάνα από τις δύο πόλεις που διαγράφουν την καθημερινή ζωή σε αυτές TRGR 51

52 SİVİL TOPLUM önemli bir girişime imza attı. Adalet Bakanlığının desteğiyle belirlenen pilot cezaevlerindeki çalışmalarla, annelere ve cezaevi personeline çocukların yaşam, oyun ve eğitim haklarına yönelik bilgilendirmeler yapıldı. Uzman psikologlar tarafından gerçekleştirilen etkinliklerle mahkum çocuklarının en önemli ihtiyacı olan oyun ve oyun alanları yaratılması konusunda, cezaevi içinde farkındalık yaratma çalışmaları gerçekleştirildi. Beş cezaevinde kreş kurulurken, aynı zamanda cezaevinde yaşamak zorunda kalan çocukların bakımını üstlenmek isteyenlerin yer aldığı gönüllüler havuzu oluşturuldu. TOÇEV Genel Müdür Yardımcısı Aybike Yurtsever Guşa, Özgürlüğüm Projesi hakkındaki görüşlerini şöyle ifade etti: Cezaevlerinde anneleriyle birlikte yaşayan 0-6 yaş aralığındaki çocuklar için geliştirdiğimiz Özgürlüğüm projemizin Haziran ayı çalışmalarında, anne-çocuk ilişkisi üzerine tematik eğitimler yaptık. Annelerle yaptığımız eğlenceli sohbetlerin, izlediğimiz videoların ve onlara çocukları için gösterdiğimiz oyunların yanında çocuklarımızla da resimler yaparak ve oyunlar oynayarak eğlenceli vakit geçirdik. Her bir çalışmada; anne ve çocuğun iletişiminin ve aralarındaki bağın kuvvetlenmesi ile birlikte geçirdikleri zamanın verimliliğinin artırılması için, bulundukları ortamın şartları içinde yapabilecekleri oyunları, hareketleri ve şarkıları birlikte öğrendik. Grup çalışmaları ve anne çocuk ilişkileri konusunda deneyimli uzman psikologların desteğiyle yürüttüğümüz projemizde ayrıca ceza infaz memurlarıyla kişisel gelişim ve motivasyon çalışmaları gerçekleştirdik. Ceza infaz kurumlarında farklı birimlerde çalışan görevlilerden oluşan grubun oyunlarda ve uygulamalı çalışmalardaki enerji ve mutluluğu görülmeye değerdi. δράσεις στο κέντρο Bürgerhaus στη Γερμανία. Οι νέοι που συμμετείχαν στα σεμινάρια βγήκαν στο δόμο και ρώτησαν τις απόψεις των περαστικών σε διάφορα θέματα. Το υλικό από το ρεπορτάζ αυτό έγινε προσβάσιμο μέσω ψηφιακών πλατφορμών σε χιλιάδες ανθρώπους. ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΣΤΗΝ ΞΕΝΟΙΑΣΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ Σημαντική θέση στην ατζέντα του Προγράμματος Διαλόγου Κοινωνίας Πολιτών κατέχει η επίγνωση και κατάκτηση των ατομικών δικαιωμάτων. To Ίδρυμα για τα Παιδιά που Επιθυμούν να Διαβάζουν «Tüvana» (TOÇEV) ξεκίνησε μια σημαντική πρωτοβουλία με θέμα την εξασφάλιση ίσων δικαιωμάτων με τους συνομήλικούς τους για τα παιδιά 0-6 ετών των οποίων οι μητέρες βρίσκονται στη φυλακή. Το πιλοτικό πρόγραμμα που διαμορφώθηκε με τη συνεισφορά του Υπουργείου Δικαιοσύνης, μέσα από τις δράσεις του στα σωφρονιστικά ιδρύματα ενημέρωσε τις έγκλειστες μητέρες και το προσωπικό των ιδρυμάτων για το δικαίωμα των παιδιών στη ζωή, το παιχνίδι και τη μόρφωση. Με τις δράσεις που επιμελήθηκαν εξειδικευμένοι ψυχολόγοι προσπάθησαν να αυξήσουν την ενημέρωση μέσα στις φυλακές σχετικά με την πρώτιστη ανάγκη των παιδιών των φυλακισμένων που δεν είναι άλλη από το παιχνίδι και την εξασφάλιση χώρων παιχνιδιού. Παράλληλα με την ίδρυση νηπιαγωγείων σε πέντε σωφρονιστικά κέντρα, συγκροτήθηκε δεξαμενή εθελοντών για την απασχόληση των παιδιών που αναγκάζονται να διαβιώνουν μέσα σε φυλακές. H Βοηθός του Γενικού Διευθυν τη του TOÇEV, κα Αϊμπικέ Γιουρτσεβέρ Γκουσά μάς εξέφρασε τις απόψεις της για τη δράση «Özgürlüğüm» [Η Ελευθερία μου]: «Το πρόγραμμα Η Ελευθερία μου που αναπτύξαμε για τα παιδιά εγκλείστων γυναικών ηλικίας 0-6, περιείχε στις δραστηριότητες του Ιουνίου θεματικές επιμορφωτικές δράσεις για τη σχέση μητέραςπαιδιού. Εκτός από τις ευχάριστες συζητήσεις που είχαμε με τις μητέρες, τις προβολές και τα παιδικά παιχνίδια που τους δείξαμε, περάσαμε όμορφα ζωγραφίζοντας και παίζοντας θέατρο μαζί με τα παιδιά μας. Σε κάθε δράση ανακαλύψαμε μαζί νέα παιχνίδια, δραστηριότητες και τραγούδια που μπορούν να χαρούν μαζί παρά τους περιορισμούς του χώρου στον οποίο βρίσκονται, αυξάνοντας την επικοινωνία, το δεσμό και την ποιότητα του χρόνου που περνούν μαζί μητέρα και παιδιά. Στα πλαίσια της δράσης μας για τη σχέση μητέρας και παιδιού, υπό την καθοδήγηση εξειδικευμένων ψυχολόγων πραγματοποιήσαμε και εργαστήρια προσωπικής βελτίωσης και εγρήγορσης για τους σωφρονιστικούς υπαλλήλους. Ήταν υπέροχο να βλέπεις την ενέργεια και τη χαρά με την οποία ομάδες από σωφρονιστικούς υπαλλήλους διαφορετικών τμημάτων έπαιξαν και συμμετείχαν σε μια σειρά από εφαρμοσμένες δραστηριότητες». 52

53 ΚΛΕΙΣΙΜΟ TÜRK-YUNAN MEDYA BULUŞMASI PROJESİ, GÖRKEMLİ KAPANIŞ TÖRENİ İLE SES GETİRDİ ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ «ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΕΛΛΗΝΟΤΟΥΡΚΙΚΩΝ ΜΜΕ» ΕΚΑΝΕ ΑΙΣΘΗΣΗ ΜΕ ΜΙΑ ΛΑΜΠΡΗ ΤΕΛΕΤΗ ΛΗΞΗΣ. Türk Yunan Medya Buluşması Projesi kapanış toplantısı ve İki Ülkeden Dostluk ve Barış Söyleşileri Paneli Ankara Üniversitesi ATAUM Konferans Salonu nda gerçekleştirildi. Avrupa Birliği ve Türkiye Cumhuriyeti tarafından desteklenen ve Sivil Toplum Diyaloğu Programı kapsamında gerçekleştirilen Türk- Yunan Medya Buluşması Projesi, Türk ve Yunan toplumları arasında sürdürülebilir bir diyalog kurma hedefiyle yola çıktı. 18 Aralık 2015 tarihinde yapılan proje Kapanış Töreninde, ilk olarak Proje Koordinatörü Arzu Akgün, proje faaliyetlerini anlattı. Akgün, konuşmasında Türkiye ve Avrupa Birliği toplumlarını birbirine yaklaştıran Türk Yunan Medya Buluşması Projesi ile elde edilen başarıları vurguladı ve iki ülke arasında daha önce gerçekleşmemiş olan bir işbirliğinin gerçekleştiğini ve proje kapsamında tüm hedeflere ulaştıklarını belirtti. Konuşmanın ardından gazeteci-yazar Herkül Millas, emekli büyükelçi Yalım Eralp, sevilen polisiye romanı yazarı Petros Markaris, gazeteci-yazar Celal Başlangıç ve gazeteci Zeynep Gürcanlı nın konuşmacı olarak katıldıkları panel başladı. O KÖTÜ DÖNEMLERİ AŞTIK Konuşmalara önce panel moderatörü Herkül Millas, başladı. Gazetecilik hayatındaki deneyimlerinden yola Η καταληκτική συνεδρία το προγράμματος «Συνάντηση Ελληνοτουρκικών ΜΜΕ» και η στρογγυλή τράπεζα με τίτλο «Μιλώντας για τη Φιλία και την Ειρήνη ανάμεσα στις δύο Χώρες» διοργανώθηκαν στο συνεδριακό χώρο ATAUM του πανεπιστημίου της Άγκυρας. Το πρόγραμμα Συνάντηση Ελληνοτουρκικών ΜΜΕ που πραγματοποιήθηκε με την κοινή υποστήριξη της ΕΕ και της Τουρκικής Δημοκρατίας στα πλαίσια του ευρύτερου προγράμματος «Διάλογος Κοινωνίας Πολιτών», με στόχο τη δημιουργία ενός συνεχούς διαλόγου μεταξύ της τουρκικής και της ελληνικής κοινωνίας. Η τελετή λήξης του προγράμματος που έλαβε χώρα στις 18 Δεκεμβρίου 2015 ξεκίνησε με την ομιλία της γ. συντονίστριας του προγράμματος Αρζού Άκγκιουν η οποία ανέλυσε τις δραστηριότητες του προγράμματος. Η Άκγκιουν στην ομιλία της υπογράμμισε τα όσα επιτεύχθηκαν με το πρόγραμμα «Συνάντηση Ελληνοτουρκικών ΜΜΕ» το οποίο έφερε πιο κοντά τις κοινωνίες της Τουρκίας και της ΕΕ, καθώς και την πρωτόγνωρη συνεργασία που ολοκληρώθηκε στα πλαίσια του προγράμματος που πραγματικά πέτυχε σε όλους τους στόχους τους. Στη συνέχεια ακολούθησε η στρογγυλή τράπεζα με τη συμμετοχή του δημοσιογράφου- TRGR 53

54 KAPANIŞ çıkarak konuşmasına başlayan Millas, şunları söyledi: 20 yıl önce böyle bir toplantıyı düşünmek olanaksızdı. O zamanlar Türkler ve Yunanlılar aynı masanın etrafında oturamazlardı. Böyle bir durum olsa tüm dünya basını bundan söz ederdi. Böyle kötü dönemlerden geçtik, şu anda bunları aştık, geride bıraktık çok iyi dönemlerdeyiz. Yalnız hala yapmadıklarımız var. Yani bizim basın ve toplum olarak hala yapmamız gerekenler var. İki ülkenin medyasının da insan hakları ihlalleri konusunda dünya çapında oranı oldukça düşüktür. Basında baskılar var, bunları Türk Yunan milli çerçeve içerisinde konuşmaktansa basındaki insanların iş birliği içerisinde çalışmalarında ben büyük yarar görüyorum. Mesele yalnız iki ülkenin sorunu değil aynı zamanda mesleki ve insanı bir ihtiyaç olarak da özgürlükler ve ifade özgürlüğü konusunda sorunlar var. Umarım Türkler ve Yunanlılar bu konuda işbirliğine girerler. Panelistlerden emekli büyükelçi ve diplomat Yalım Eralp da konuşmasına Türk Yunan ilişkilerini anlatarak başladı. Bu ilişkilerin insani ve siyasi olmak üzere iki yönü olduğunu söyleyen Eralp; Gümülcine de konsolosluk yaparken başından geçen anılarını dinleyicilerle paylaştı. Eralp sözlerine şu şekilde devam etti: Türk ve Yunan milletvekillerinin büyük ölçüde tamamı Avrupa da dünyanın çeşitli ülkelerinde dolaşıyorlar, ben ona karşı değilim ama evvela her iki ülkenin milletvekilleri ve siyasileri komşularına çok sık gitsinler derim. İKİ HALK BİRBİRİNİ ÇOK İYİ ANLAYABİLİYOR Eralp ten sonra sözü devralan Yunanistan ın en önemli polisiye yazarlarından olan Petros Markaris oldu. Konuşmasına hikâyelerle başlayan Markaris, her iki ülkenin birbirini algılama şekilleri üzerine konuşurken yaşadığı birkaç anısını aktardı: Yeni pasaport çıkartmak için Vilayetler e gittim ve bir dilekçe yazdım. Dilekçede doğum yeri ve tarihi kısmına İstanbul yazdım. Gişede oturan bayan, bana biz bu dilekçeyi kabul edemeyiz dedi. Neden kabul edemeyeceklerini sorduğumda ise İstanbul sözcüğünü kabul etmediklerini söyledi. Bende ne istediklerini sordum ve Konstantinopolis mi yazayım dedim onu da yazamayacağımı söyledi. Nedeni sorduğumda Türklerin bu sözcüğü kabul etmediklerini söyledi. Gişe görevlisine ne yazmam gerektiğini sorduğumda yeter ki İstanbul ve Konstantinopolis yazmayın dedi. Bende Beyoğlu yazdım. Demem συγγραφέα Ηρακλή Μήλλα, του πρώην Πρέσβη Γιαλίμ Εράλπ, του δημοφιλούς συγγραφέα αστυνομικών διηγημάτων Πέτρου Μάρκαρη, του συγγραφέα- δημοσιογράφου Τζελάλ Βασλανγκίτς και της δημοσιογράφου Ζεϊνέπ Γκιουρτζανλί. «ΞΕΠΕΡΑΣΑΜΕ ΤΙΣ ΠΑΛΙΕΣ ΚΑΚΕΣ ΕΠΟΧΕΣ» Οι τοποθετήσεις ξεκίνησαν με αυτή του συντονιστή Ηρακλή Μήλλα. Ο Μήλλας, που ξεκίνησε σχολιάζοντας τις εμπειρίες του από το δημοσιογραφικό χώρο πρόσθεσε πως: «20 χρόνια πριν μία τέτοια συνάντηση ήταν κάτι το αδιανόητο. Την περίοδο εκείνη ήταν αδύνατο για τους Τούρκους και τους Έλληνες να καθίσουν στο ίδιο τραπέζι. Αν γινόταν κάτι τέτοιο ολόκληρος ο διεθνής τύπος θα έστρεφε εκεί την προσοχή τους. Αυτές είναι οι κακές περίοδοι του παρελθόντος, τις οποίες ξεπεράσαμε και βρισκόμαστε πλέον σε εποχές ευτυχείς. Υπάρχουν όμως ακόμα πράγματα που δεν έχουμε καταφέρει. Έχουμε δηλαδή ακόμα πολλά να κάνουμε ως κοινωνίες και ως ΜΜΕ. Ως προς τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και συγκεκριμένα της ελευθερίας των ΜΜΕ οι δύο χώρες έχουν πολύ βεβαρυμένο παρελθόν. Υπάρχει καταπίεση του Τύπου για την οποία μπορεί να μη μιλούμε σε εθνικό επίπεδο, παρόλα αυτά βλέπω πολύ θετικά τις όποιες πρωτοβουλίες συνεργασίας μεταξύ όσων εργάζονται στο χώρο των ΜΜΕ των δύο χωρών. Υπάρχουν, στο θέμα της ελευθερίας της έκφρασης για παράδειγμα, προβλήματα που δεν είναι αυστηρά διμερή αλλά προκύπτουν ως ανθρώπινες και επαγγελματικές ανάγκες. Το ίδιο ισχύει για τις ελευθερίες γενικότερα. Ελπίζω οι Τούρκοι και οι Έλληνες να συνεργαστούν σε αυτά τα θέματα». Ο πρώην πρέσβης Γιαλίμ Εράλπ ξεκίνησε και αυτός την ομιλία του με αναφορά στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Αφού πρώτα δήλωσε πως οι σχέσεις αυτές λειτουργούν ταυτόχρονα σε δύο επίπεδα, το ανθρώπινο και το πολιτικό, μοιράστηκε με τους ακροατές τις εμπειρίες του από τη θητεία του στο Τουρκικό Προξενείο της Κομοτηνής. Ο Εράλπ συνέχισε λέγοντας πως «Σχεδόν όλοι οι Έλληνες και οι 54

55 ΚΛΕΙΣΙΜΟ o ki Yunanlılar Beyoğlu nun semt olduğunu bilmiyorlar ve sınırdan geçerken polis memurunun Beyoğlu umurunda değil yeter ki Konstantinopolis olmasın. Türk Yunan ilişkilerinin bugünkü durumunu değerlendiren Markaris, halk seviyesinde herhangi bir gerginliğin olmadığını belirterek, Yunanlıların her yaz Yunan Adalarına Türkleri beklediği örneğini verdi. Markaris; Türklerin, Yunan adalarına gittikleri zaman adaların bayram havasına büründüğünü dile getirdi. Son yıllarda adalardaki durumun Selanik te de olduğunu ifade eden Markaris, aynı durumu Yunanlıların İstanbul veya İzmir e geldiklerinde yaşadıklarını söyledi. Markaris konuşmasını şu şekilde sonlandırdı: Yani ne soğukluk kaldı ne gerginlik kaldı tam aksine iki halk birbirlerini çok iyi anlayabiliyor. Bu açıdan İmroz Adası nın örneği çok ilginç. Demek istediğim hükümet, politika ve parti seviyesinde hiçbir problem çözülmüş değil. Benim zamanımdan kalan aynı problemler aynı gerginlikler bugünde var. O kadar sert değil ama var. Bir çözüm yok ve çözüme doğru atılacak adımlar da olmuyor benim gördüğüm kadar. Demek ki halk ile politikacılar arasında çok büyük bir mesafe var. Bu durum bence her iki ülkede politika sınıfının çok karakteristik bir durumunu yaratıyor. Her iki ülkede politikacılar halktan geçen değişiklikleri kolay anlayamıyorlar ve onlara aynı adımları da atamıyorlar. Bu her iki ülkede de çok ilginç bir durum. Her iki ülkenin politikacıları adeta halk hiç değişmemiş gibi bir tavır takınıyorlar ki bu hiç doğru değil. Arada iki ülkenin basını kalıyor. Demek istediğim her iki ülkede gazeteciler hükümetleri politikacıları, partileri eleştiriyorlar. Ama her iki ülke gazetecisi de öbür ülke üzerinde yorumlara başladıkları anda bu gazeteciliğin bir çoğunluğu adeta resmi politikayı dile getiriyormuş gibi bir tavır takınıyor. Tabii ki bütün gazeteciler böyle değildir. Tabii ki buna değişik bir yol tutan gazeteciler vardır ama her iki ülkedeki gazeteleri de gördüm. Bu demek oluyor ki aşağıdan gelen ilginç ve çok iyi olan büyük bir değişiklik var. Bu değişiklik üst katlara daha geçmedi yani basına ve politikaya geçmedi. Ve buna bence iki ülkenin gazetecileri ve aydınları destek olmalıdırlar. Bu değişikliği herhangi bir açıdan yola getirmelidirler. Her şeye oturup uzaktan bakmak iyi değil, birazda biz üstümüze mesuliyet almalıyız. Biraz biz de çalışmalıyız bu açıdan bu zorlukları gidermek için. OLUMSUZ YÖNLERE ODAKLAN- MAK ÇOK KOLAYDIR Sözcü Gazetesi İnternet Ankara Temsilcisi ve 19 yıldır dış politika muhabirliği yapan Zeynep Gürcanlı, dış politikada Türkiye ve Yunanistan arasındaki ilişkileri bir gazeteci gözünden anlattı. Özellikle siyasetçilerin politika üzerinde belirleyici bir güç olduklarına değinen Gürcanlı sözlerine şu şekilde devam etti: Olayları olumsuz yöne taşıyan siyasetçiler olduğu gibi olumluya taşıyan siyasetçiler de var. Büyük bir minnetle İsmail Cem i ve Yorgo Papandreu yu anmak isterim. Çünkü gazetecilik kariyerimde ilişkileri olumluya taşıyan bu önemli siyasetçileri de tanıma fırsatım oldu. Tecrübelerinden ve anılarından bahseden Zeynep Gürcanlı, Türk Yunan ilişkilerinde medyanın olumlu ve olumsuz etkilerini dinleyicileriyle paylaştı. Özellikle gazetecilerin ve Τούρκοι βουλευτές περιδιαβαίνουν την Ευρώπη και την υφήλιο ολόκληρη. Δεν αντιλέγω. Θα έπρεπε όμως οι αμοιβαίες επισκέψεις μεταξύ των βουλευτών των δύο χωρών να ήταν κάτι πολύ πιο συνηθισμένο». «ΥΠΑΡΧΕΙ ΜΕΓΑΛΗ ΑΛΛΗΛΟΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΟΥΣ ΔΥΟ ΛΑΟΥΣ» Μετά τον Εράλπ το λόγο πήρε ο σημαντικότερος Έλληνας συγγραφέας αστυνομικού διηγήματος Πέτρος Μάρκαρης. Διανθίζοντας το λόγο του με κάποιες ιστορίες και προσωπικές εμπειρίες ο Μάρκαρης αναφέρθηκε στις εκατέρωθεν αντιλήψεις των δύο λαών: «Προκειμένου να βγάλω καινούργιο διαβατήριο πήγα στη Νομαρχία και συμπλήρωσα την απαραίτητη αίτηση. Για τα στοιχεία τόπος και ημερομηνία γέννησης σημείωσα Ισταμπούλ 01/01/1937. Αυτή η αίτηση δεν μπορεί να γίνει δεκτή, μου είπε η υπάλληλος που καθόταν στο ταμείο. Όταν ρώτησα γιατί όχι; μού δήλωσαν ότι δεν είναι αποδεκτός όρος η λέξη «Ισταμπούλ». Την ρώτησα τι θα την ικανοποιούσε, να γράψω μήπως Κωνσταντινούπολη, και μου είπε ότι ούτε αυτό γινόταν γιατί δεν θα το δέχονταν οι Τούρκοι. Όταν ρώτησα ξανά την υπάλληλο μου είπε αρκεί να μη γράψετε Ισταμπούλ ή Κωνσταντινούπολη. Στο τέλος έγραψα Μπέγιογλου. Κι αυτό διότι οι Έλληνες δεν γνώριζαν ότι το Μπέγιογλου ήταν συνοικία και τους Τούρκους τελωνειακούς δεν τους ένοιαζε, αρκεί να μην έγραφε Κωνσταντινούπολη». Αποτιμώντας την παρούσα πρόοδο στις ελληνοτουρκικές σχέσεις ο Μάρκαρης εξέφρασε την πεποίθησή του ότι σε επίπεδο λαών δεν υπάρχει η παραμικρή ένταση και έδωσε μάλιστα το παράδειγμα των Ελλήνων που περιμένουν πως και πως τους Τούρκους επισκέπτες κάθε καλοκαίρι. Συγκεκριμένα μίλησε για το πανηγυρικό κλίμα με το οποίο καλωσορίζουν τους Τούρκους στα ελληνικά νησιά. Θυμίζοντας ότι κάτι αντίστοιχο συμβαίνει τα τελευταία χρόνια και στη Θεσσαλονίκη ο Μάρκαρης τόνισε ότι τις ίδιες εμπειρίες έχουν όσοι Έλληνες επισκέπτονται την Πόλη και τη Σμύρνη. Ολοκληρώνοντας ο Μάρκαρης δήλωσε: «Με άλλα λόγια δεν έμεινε ούτε ψύχρα ούτε ένταση κάθε άλλο, υπάρχει μεγάλη αλληλοκατανόηση ανάμεσα στους δυο λαούς. Το παράδειγμα της Ίμβρου παρουσιάσει ενδιαφέρον ως προς αυτό. Κανένα πρόβλημα δεν έχει λυθεί σε κυβερνητικό, πολιτικό και κομματικό επίπεδο, παραμένουν οι ίδιες εντάσεις που θυμάμαι από τη δικιά μου εποχή. Όχι με την ίδια ένταση ίσως αλλά παραμένουν άλυτες. Δεν υπάρχει λύση και από ότι βλέπω δεν υπάρχει καν προοπτική λύσης. Πράγμα που σημαίνει ότι υπάρχει μεγάλη απόσταση μεταξύ πολιτικών και λαών. Πιστεύω ότι αυτή η κατάσταση λέει πολλά για τις πολιτικές τάξεις στις δύο χώρες. Και στις δύο χώρες οι πολιτικοί δεν μπορούν να αντιληφθούν τις εξελίξεις που βιώνει ο κόσμος κι ούτε μπορούν να συμπορευτούν μαζί του. Είναι πολύ ενδιαφέρον στοιχείο για τις δύο χώρες. Οι πολιτικοί και των δύο χωρών παραδοσιακά συμπεριφέρονται λες και ο λαός δεν έχει αλλάξει καθόλου, και δυστυχώς προσκολλούνται στην πεπατημένη. TRGR 55

56 KAPANIŞ Ο Τύπος των δύο χωρών βρίσκεται μετέωρος. Με άλλα λόγια, οι δημοσιογράφοι ασκούν μεν κριτική στις κυβερνήσεις, τους πολιτικούς και τα κόμματα τους, όταν όμως πάνε να σχολιάσουν την κατάσταση στην άλλη χώρα, παραμένουν στην πλειοψηφία τους προσκολλημένοι στην επίσημη εθνική γραμμή. Όχι όλοι φυσικά,. Υπάρχουν προφανώς και εξαιρέσεις αλλά έχω δει τις εφημερίδες των δύο χωρών. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχει μια μεγάλη και ενδιαφέρουσα αλλαγή από τα κάτω. Η αλλαγή αυτή δεν πέρασε ακόμα στα υψηλά κλιμάκια, δεν έγινε δηλαδή πολιτική. Πιστεύω ότι οι δημοσιογράφοι και οι διανοούμενοι των δύο χωρών πρέπει να στηρίξουν αυτή την αλλαγή. Πρέπει να συνεισφέρουν στη διάδοσή της με κάθε τρόπο. Δεν αρκεί να κοιτάμε κάθε τι από μακρυά, πρέπει να αναλάβουμε και την ευθύνη που μας αντιστοιχεί. Με την έννοια αυτή πρέπει και εμείς να δουλέψουμε για να ξεπεραστούν οι δυσκολίες». «ΤΟ ΝΑ ΕΠΙΚΕΝΤΡΩΝΟΥΜΕ ΣΤΑ ΠΡΟΒΛΗΜΤΑ ΕΙΝΑΙ Η ΕΥΚΟΛΗ ΛΥΣΗ» Η υπεύθυνη για την ηλεκτρονική έκδοση της εφημερίδας Sözcü [ο Εκπρόσωπος] στην Άγκυρα, και διεθνής ανταποκριτής της εδώ και 19 χρόνια Ζεϊνέπ Γκιούρτζανλι, ανέλυσε τις ελληνοτουρκικές σχέσεις σε επίπεδο εξωτερικής πολιτικής από τη σκοπιά μίας δημοσιογράφου. Η Γκιουρτζανλί αναφέρθηκε τον αποφασιστικό ρόλο που παίζει στη διαμόρφωση πολιτικής το πολιτικό κατεστημένο και συνέχισε λέγοντας: «Όπως υπάρχουν πολιτικοί που επιδρούν αρνητικά στις εξελίξεις έτσι υπάρχουν και πολιτικοί που επιδρούν θετικά. Θέλω να αναφερθώ με πολύ ευγνωμοσύνη στον Ισμαήλ Τζεμ και το Γιώργο Παπανδρέου. Κι αυτό γιατί είχα την ευκαιρία να γνωρίσω αυτούς τους τόσο σημαντικούς για τη βελτίωση των διμερών σχέσεων πολιτικούς». Αντλώντας συμπεράσματα από τις εμπειρίες και αναμνήσεις της η Ζεϊνέπ Γκιουρτζανλί ανάλυσε στους ακροατές τις θετικές και αρνητικές επιδράσεις των ΜΜΕ στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Αφού τόνισε τη σημασία των δημοσιογράφων και πολιτικών στην αναστροφή του αρνητικού κλίματος πρόσθεσε:«συνοψίζοντας θέλω να σημειώσω και το εξής: είναι πολύ εύκολο να επικεντρώνουμε στις αρνητικές πτυχές και γενικά στη δημοσιογραφία είναι οι αρνητικές εξελίξεις που γίνονται νέα. Στην πραγματικότητα κι εμείς είμαστε 56

57 ΚΛΕΙΣΙΜΟ επιρρεπείς σε αυτή τη συμπεριφορά. Όμως έχουν υπάρξει και καλά παραδείγματα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Ελπίζω στο μέλλον να κάνουμε δημοσιογραφία με τρόπο που θα επικεντρώνει στα θετικά παραδείγματα και ότι θα προκύψει για εμάς τους δημοσιογράφους ένα κατάλληλο εργασιακό κλίμα». «ΑΥΤΟΙ ΠΟΥ ΖΟΥΝ ΡΟΔΙΝΗ ΖΩΗ» Τελευταίος πήρε το λόγο ο δημοσιογράφος και συγγραφέας Τζελάλ Μπασλανγκίτς. Αναφέρθηκε στις αναμνήσεις του από την Ίμβρο το 1982 όταν είχε βρεθεί ανάμεσα στους δημοσιογράφους που είχαν προσκληθεί στο πλοίο Πίρι Ρέις. Συνόψισε τις αναμνήσεις του σχετικά με τους κατοίκους του νησιού με τις εξής φράσεις: «Είχαμε τότε την ευκαιρία να γνωρίσουμε το νησί και τους κατοίκους του. Οι Τούρκοι και οι Ρωμιοί μοιράζονταν μια κοινή ζωή εκεί. Για παράδειγμα παντρεύονταν μεταξύ τους, ή ήταν συνέταιροι στη δουλειά. Ο Καπετάν-Χακκί δούλευε την τρόμπα οξυγόνου ενώ ο Βασίλης ο Δύτης βουτούσε για σφουγγάρια. Τέτοιες βαθιές φιλίες είδαμε με τα μάτια μας». Ο δημοσιογράφος αναφέρθηκε και στη σειρά από άρθρα που δημοσίευσε στην εφημερίδα Τζουμχουριγέτ μετά την επιστροφή του από το νησί με θέμα τις σχέσεις Τούρκων και Ρωμιών και τίτλο «Αυτοί που ζουν ρόδινη ζωή». Με το πέρας της στρογγυλής τράπεζας, οι ακροατές ανάμεσά τους και ο Πρέσβης της Ελλάδας στην Άγκυρα κ. Κυριάκος Λουκάκης απεύθυναν ερωτήσεις και σχόλια στους ομιλητές. Η ημερίδα ολοκληρώθηκε ύστερα από διάλογο σε ευχάριστο κλίμα μεταξύ ομιλητών και ακροατών. Η ημερίδα ολοκληρώθηκε ύστερα από έναν ευχάριστο διάλογο μεταξύ ακροατών και ομιλητών. siyasilerin olumlu yönlere eğilmesinin önemini vurgulayarak konuşmasına şunları da ekledi: Sonuçta benim söylemek isteyeceğim şey şu; olumsuz yönlere odaklanmak çok kolaydır ve genelde gazetecilikte olumsuz konular haber olur. Aslında biz de buna meyilliyizdir. Fakat çok güzel örnekler de oldu Türk Yunan ilişkilerinde bugüne kadar. Temennim bundan sonra da güzel örneklere odaklanacak tarzda bir habercilik yapmamız ve bu ortamın bize oluşturulması. GÜL GİBİ GEÇİNENLER Son olarak konuşma sırası gazeteci ve yazar Celal Başlangıç taydı. Kendisi 1982 yılında İmroz Adası na Piri Reis Gemisine davet edilen gazetecilerden biri olarak, adada yaşamış oldukları olayları dinleyicilerle paylaştı. Adada yaşayanlar hakkındaki izlenimlerini şu cümlelerle dile getirdi: O sırada adayı ve ada halkını tanıma fırsatımız oldu. Orada Türkler ve Rumların bir ortak yaşamı vardı. Örneğin; bir Türk ve bir Rum evliydi, bir Türk ve bir Rum ticaret ortağıydı. Yani Hakkı Kaptan kompresörün başındayken, dalgıcı Vasil de dalıp sünger çıkarıyordu. Öyle dostluklara tanık olduk. Gazeteci adadan döndükten sonra Cumhuriyet gazetesinde Türkler ve Rumlar arasındaki ilişkiler hakkında Gül gibi Geçinenler başlığıyla bir yazı dizisi yazdığından da söz etti. Panel konuşmalarından sonra aralarında Yunanistan Ankara Büyükelçisi Kyriakos Loukakis in de aralarında bulunduğu dinleyiciler sorularını yönelttiler. Panel, konuşmacılar ve dinleyiciler arasında geçen keyifli diyaloglar sonunda sona erdi. TRGR 57

58 ACTIVITY MUHTEŞEM BİR KONSER VE MÜBADİL SERGİSİ Türk Yunan Medya Buluşması Projesi Kapanış Töreni etkinlikleri kapsamında panel sonrasında düzenlenen Vassiliki Papageorgiou Konseri 20 Aralık 2015 te Çağdaş Sanatlar Merkezi nde gerçekleşti. Konser öncesinde katılımcıların katıldığı kokteylde, Mudanya Lozan Mübadilleri Derneği nin katkılarıyla hazırlanan İki Yaka El Ele fotoğraf sergisi büyük beğeni topladı. Sergide fotoğrafların yanı sıra, mübadillerin evlerinden alınan ve üzerlerine resim yapılan ahşap parçaları da bulunuyordu. Katılımcıları oldukça etkileyen ve beğeni toplayan sergi sonrasında, Yunanlı sanatçı Vassiliki Papageorgiou ve Orkestrasının konseri başladı. Türkiye ve Yunanistan arasında gerçek bir kültür köprüsü olarak çalışan Papageorgiou nun repertuarı arasında İstanbul türküleri, Bektâşî nefesleri ve rembetiko şarkıları yer aldı. Ege nin iki yakasından eserlerin seslendirildiği konser binlerce yıldır üretilen ortak değerleri de anımsattı. Yoğun bir katılımın gerçekleştiği konserde, dinleyicilerini de konsere dahil eden sempatik tavırlarıyla gönülleri fetheden Papageorgiou; repertuarına aldığı Üsküdar a Gider iken ve Kasap Havası adlı parçaylarla büyük alkış aldı. ΜΙΑ ΥΠΕΡΟΧΗ ΣΥΝΑΥΛΙΑ ΚΑΙ ΜΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΑΛΛΑΓΗ Μετά τη στρογγυλή τράπεζα της τελετής λήξης του Προγράμματος Συνάντηση Ελληνοτουρκικών ΜΜΕ διοργανώθηκε συναυλία της Βασιλικής Παπαγεωργίου στο Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης στις 20 Δεκεμβρίου Στη δεξίωση που διοργανώθηκε πριν τη συναυλία, παρουσιάστηκε με μεγάλη επιτυχία η φωτογραφική έκθεση «Δύο Όχθες χέρι-χέρι» με τη συμβολή του Συλλόγου Ανταλλαγέντων Λωζάνης Μουδανιών. Εκτός από τις φωτογραφίες τα εκθέματα περιλάμβαναν ζωγραφισμένα ξύλινα σπαράγματα από τα σπίτια που άφησαν πίσω τους οι ανταλλαγέντες. Μετά την έκθεση που πραγματικά ενθουσίασε το κοινό ξεκίνησε η συναυλία της Ελληνίδας καλλιτέχνη Βασιλικής Παπαγεωργίου και της Ορχήστρας της. Το ρεπερτόριο της Παπαγεωργίου που λειτουργεί ως μια πραγματική γέφυρα μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας περιέλαβε παραδοσιακά τραγούδια της Πόλης, Μπεκτασίδικους ύμνους και ρεμπέτικα τραγούδια. Η συναυλία μελωδιών από τις δύο όχθες του Αιγαίου ήταν μια υπενθύμιση κοινών πολιτιστικών αξιών χιλιετηρίδων. Η Παπαγεωργίου, που με τη συμπαθή της παρουσία κατέκτησε τις καρδιές του πολυπληθούς ακροατηρίου, καταχειροκροτήθηκε όταν ερμήνευσε το τραγούδι Üsküdar a Gider iken [Στο Δρόμο για το Σκούταρι] καθώς και το παραδοσιακό Πολίτικο Χασάπικο. 58

59 ARALIK 2015 Δεκέμβριος 3 Bu program Avrupa Birliği ve Türkiye Cumhuriyeti tarafından finanse edilmektedir. Αυτό το πρόγραμμα συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση και τη Δημοκρατία της Τουρκίας. Bu program Avrupa Birliği ve Türkiye Cumhuriyeti tarafından finanse edilmektedir. This programme is co-funded by the European Union and the Republic of Turkey TURKEY GREECE MEDIA BRIDGING TURKEY GREECE MEDIA BRIDGING THE ROLE OF MEDIA IN TURKISH-GREEK RELATIONS TÜRK-YUNAN İLİŞKİLERİNDE MEDYANIN ROLÜ project art creative mice TÜRK-YUNAN MEDYA BULUŞMASI TURKEY-GREECE MEDIA BRIDGING G JOURNAL NİSAN 2015 April 1 Bu program Avrupa Birliği ve Türkiye Cumhuriyeti tarafından finanse edilmektedir. Αυτό το πρόγραμμα συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση και τη Δημοκρατία της Τουρκίας. TURKEY GREECE MEDIA BRIDGING Διάλογος της Κοινωνίας Πολιτών TÜRK-YUNAN MEDYA BULUŞMASI ΓΕΦΥΡΩΣΗ ΤΩΝ ΜΕΣΩΝ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ TΟΥΡΚΙΑΣ - ΕΛΛΑΔΑΣ G DERGİ-ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ Bu program Avrupa Birliği ve Türkiye Cumhuriyeti tarafından finanse edilmektedir. Αυτό το πρόγραμμα συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση και τη Δημοκρατία της Τουρκίας. project art creative mice TURKEY GREECE MEDIA BRIDGING Διάλογος της Κοινωνίας Πολιτών TÜRK-YUNAN MEDYA BULUŞMASI ΓΕΦΥΡΩΣΗ ΤΩΝ ΜΕΣΩΝ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΟΥΡΚΙΑΣ - ΕΛΛΑΔΑΣ G DERGİ-ΠΕριοΔιΚο AĞUSTOS 2015 αύγουστος 2 BİR HASRET ÖYKÜSÜ: MÜBADELE Μια ιστορια τησ νοσταλγιασ: ανταλλαγη TÜRKİYE VE YUNANİSTAN ARASINDA TİCARİ İLİŞKİLER ΟΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΤΟΥΡΚΙΑΣ ΚΑΙ ΕΛΛΑΔΑΣ project art creative mice TURKEY GREECE MEDIA BRIDGING G DERGİ-ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ project art creative mice

60

Ακαδημαϊκός Λόγος Εισαγωγή

Ακαδημαϊκός Λόγος Εισαγωγή - Σε αυτήν την εργασία/διατριβή θα αναλύσω/εξετάσω/διερευνήσω/αξιολογήσω... Γενική εισαγωγή για μια εργασία/διατριβή Bu tezde/ kağıtta/ denemede...'ı tetkik edeceğim/soruşturacağım/ araştıracağım/ değerlendireceğim/

Διαβάστε περισσότερα

YUNANİSTAN DIŞİŞLERİ BAKANI KOCİAS: ERDOĞAN ÜLKESİ İÇİN BÜYÜK BİR LİDER Cumartesi, 02 Aralık :08

YUNANİSTAN DIŞİŞLERİ BAKANI KOCİAS: ERDOĞAN ÜLKESİ İÇİN BÜYÜK BİR LİDER Cumartesi, 02 Aralık :08 Güney Kore ye resmi bir ziyaret gerçekleştiren Kocias, Erdoğan düşüncelerini yeniden gözden geçirme aşamasında bulunan ülkesi için büyük bir lider dedi. Atina Makedonya Ajansı na göre Türkiye Cumhuriyeti

Διαβάστε περισσότερα

«ΕΛΑΤΕ ΝΑ ΦΤΙΑΞΟΥΜΕ ΜΑΖΙ ΤΟ ΜΠΑΧΤΣΕ ΤΟΥ.Ε.Ν.»

«ΕΛΑΤΕ ΝΑ ΦΤΙΑΞΟΥΜΕ ΜΑΖΙ ΤΟ ΜΠΑΧΤΣΕ ΤΟΥ.Ε.Ν.» ΑΠΡΙΛΙΟΣ - ΜΑΪΟΣ 2007 Τεύχος 4-5 Η Μ Ι Ο Υ Ρ Γ Ι Κ Ο Ε Ρ Γ Α Σ Τ Η Ρ Ι Ν Ε Ω Ν Α γαπητοί αναγνώστες των ΠΟΛΥΦΩΝΙΩΝ: Σε αυτό το τεύχος οµάδες δηµιουργικών εργαστηρίων θα µας ταξιδέψουν στους πιο όµορφους

Διαβάστε περισσότερα

ANTİFONİTİS VE TOURKİKA NEA BAYRAM YAPIYOR: SELANİK TE KÜÇÜK BİR ZAFER Cumartesi, 08 Temmuz :41

ANTİFONİTİS VE TOURKİKA NEA BAYRAM YAPIYOR: SELANİK TE KÜÇÜK BİR ZAFER Cumartesi, 08 Temmuz :41 Selanik te küçük bir zafer, İmathia, Didimotiho (Dimetoka) ve Thessaloniki (Selanik), artık skorda 3 te 3 üz diyen Antifonitis gazetesi ve Tourkika Nea haber portalı, Selanik te dernek çatısı altında bulunan

Διαβάστε περισσότερα

Θα ήθελα να ευχαριστήσω τον κ. Παπαντωνίου, τον Πρόεδρο του Κέντρου Ερευνών Προοδευτικής Πολιτικής για την πρόσκληση την οποία μου απηύθυνε να έρθω

Θα ήθελα να ευχαριστήσω τον κ. Παπαντωνίου, τον Πρόεδρο του Κέντρου Ερευνών Προοδευτικής Πολιτικής για την πρόσκληση την οποία μου απηύθυνε να έρθω Θα ήθελα να ευχαριστήσω τον κ. Παπαντωνίου, τον Πρόεδρο του Κέντρου Ερευνών Προοδευτικής Πολιτικής για την πρόσκληση την οποία μου απηύθυνε να έρθω στο σημερινό Συνέδριο. Να ευχαριστήσω τους πρέσβεις της

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΜΝΗΜΑ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ ΚΑΙ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ

ΥΠΟΜΝΗΜΑ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ ΚΑΙ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ Βέροια, 14 Ιουλίου 2015 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΝΟΜΟΣ ΗΜΑΘΙΑΣ ΔΗΜΟΣ ΒΕΡΟΙΑΣ Γραφείο Επικοινωνίας & Δημοσίων Σχέσεων Πληροφορίες: Όλγα Ιγνατίου Email: presver@otenet.gr Τηλέφωνο: 2331350617 www.veria.gr Προς:

Διαβάστε περισσότερα

Azınlık Eğitimi Bölümünün kapsayacağı bilimsel alanlar ise şunlar: - İki Dilli ve Çok Dilli Ortamlarda Sosyalleşme ve Eğitim

Azınlık Eğitimi Bölümünün kapsayacağı bilimsel alanlar ise şunlar: - İki Dilli ve Çok Dilli Ortamlarda Sosyalleşme ve Eğitim Bir kez daha Batı Trakya da Azınlığın görüşü alınmadan Azınlık eğitimiyle ilgili bir adım daha atılıyor. Bu defasında ise Eğitim Bakanı Kostas Gavroğlu Selanik e Azınlık Eğitimi Ana Bilim Dalı kurulmasını

Διαβάστε περισσότερα

Τα Κυπριακά Σημεία Επαφής «Πολιτισμό» και «Ευρώπη για τους Πολίτες» συγχρηματοδοτείται από το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού της Κυπριακής

Τα Κυπριακά Σημεία Επαφής «Πολιτισμό» και «Ευρώπη για τους Πολίτες» συγχρηματοδοτείται από το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού της Κυπριακής Τα Κυπριακά Σημεία Επαφής «Πολιτισμό» και «Ευρώπη για τους Πολίτες» συγχρηματοδοτείται από το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού της Κυπριακής Δημοκρατίας (50%) και από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (50%) Στόχοι

Διαβάστε περισσότερα

κοινοποιούνται επιτεύγματα ώστε να προάγεται η κοινωνική πρόοδος και η ολόπλευρη και καθολική ανάπτυξη της ανθρωπότητας.

κοινοποιούνται επιτεύγματα ώστε να προάγεται η κοινωνική πρόοδος και η ολόπλευρη και καθολική ανάπτυξη της ανθρωπότητας. Ιστορικό Στις 27 και 28 Νοεμβρίου 2017, διοργανώθηκε στο Πεκίνο και τη Σαγκάη το Πρώτο Διεθνές Συμπόσιο για την Ανάπτυξη των Μουσείων Επιστημών, στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας «Belt and Road». Στόχος της

Διαβάστε περισσότερα

TÜRK-YUNAN MEDYA BULUŞMASI ΓΕΦΥΡΩΣΗ ΤΩΝ ΜΕΣΩΝ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΟΥΡΚΙΑΣ - ΕΛΛΑΔΑΣ

TÜRK-YUNAN MEDYA BULUŞMASI ΓΕΦΥΡΩΣΗ ΤΩΝ ΜΕΣΩΝ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΟΥΡΚΙΑΣ - ΕΛΛΑΔΑΣ Bu program Avrupa Birliği ve Türkiye Cumhuriyeti tarafından finanse edilmektedir. Αυτό το πρόγραμμα συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση και τη Δημοκρατία της Τουρκίας. Διάλογος της Κοινωνίας Πολιτών

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Αθήνα, 16 Μαΐου 2019

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Αθήνα, 16 Μαΐου 2019 Ελληνική ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Αθήνα, 16 Μαΐου 2019 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ ΕΙΔΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΙΘΑΓΕΝΕΙΑΣ ΓΡΑΦΕΙΟ ΕΙΔΙΚΟΥ ΤΟΜΕΑΚΟΥ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑ Ταχ. Δ/νση: Σταδίου 27 & Δραγατσανίου 2, 10183 Αθήνα Τηλ.: 2131364986

Διαβάστε περισσότερα

MINISTER OF TOURISM, GREECE

MINISTER OF TOURISM, GREECE THE ECONOMIST ΟΜΙΛΙΑ ELENA KOUNTOURA MINISTER OF TOURISM, GREECE THE EU EURASIA-CHINA BUSINESS SUMMIT Building bridges from east to west ΔΕΥΤΕΡΑ 9 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2017 1 THE ECONOMIST ΟΜΙΛΙΑ ELENA KOUNTOURA

Διαβάστε περισσότερα

Δίκτυο για έναν Ιδανικό Πολιτιστικό Τουρισμό Στρατηγικές Προτεραιότητες

Δίκτυο για έναν Ιδανικό Πολιτιστικό Τουρισμό Στρατηγικές Προτεραιότητες Δίκτυο για έναν Ιδανικό Στρατηγικές Προτεραιότητες Πλαίσιο έργου Το Δίκτυο Για έναν Ιδανικό δημιουργήθηκε στο πλαίσιο του έργου «Για ένα Ιδανικό», συγχρηματοδοτούμενο από το πρόγραμμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Διαβάστε περισσότερα

Πριν μερικές ημέρες, μουσουλμάνοι μαθητές έβαλαν «λουκέτο σε σχολείο στην Κομοτηνή, αναρτώντας στην κεντρική είσοδο ανακοινώσεις με τα αιτήματά τους.

Πριν μερικές ημέρες, μουσουλμάνοι μαθητές έβαλαν «λουκέτο σε σχολείο στην Κομοτηνή, αναρτώντας στην κεντρική είσοδο ανακοινώσεις με τα αιτήματά τους. Την ίδια στιγμή που οι Τούρκοι αναζητούν αφορμές για να μας κατηγορούν σε σχέση με την μουσουλμανική και όχι «τουρκική» μειονότητα στην Δ.Θράκη και η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ έχει αποδεχθεί αμαχητί την ύπαρξη

Διαβάστε περισσότερα

Κύριε Γενικέ, Κύριε Πρόεδρε, Αγαπητοί καλεσμένοι, Κυρίες & κύριοι,

Κύριε Γενικέ, Κύριε Πρόεδρε, Αγαπητοί καλεσμένοι, Κυρίες & κύριοι, Κύριε Γενικέ, Κύριε Πρόεδρε, Αγαπητοί καλεσμένοι, Κυρίες & κύριοι, Με ιδιαίτερη χαρά σας καλωσορίζουμε στη σημερινή κοινή μας παρουσίαση με τον Πανελλήνιο Σύνδεσμο Εξαγωγέων και την Πρόεδρό του κ. Σακελλαρίδη,

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΔΗΜΟΣ ΝΟΤΙΑΣ ΚΥΝΟΥΡΙΑΣ ΣΤΟ ΔΡΟΜΟ ΓΙΑ ΤΟ ΔΗΜΟ ΤΟΥ ΜΕΛΛΟΝΤΟΣ

Ο ΔΗΜΟΣ ΝΟΤΙΑΣ ΚΥΝΟΥΡΙΑΣ ΣΤΟ ΔΡΟΜΟ ΓΙΑ ΤΟ ΔΗΜΟ ΤΟΥ ΜΕΛΛΟΝΤΟΣ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗΣ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Ο ΔΗΜΟΣ ΝΟΤΙΑΣ ΚΥΝΟΥΡΙΑΣ ΣΤΟ ΔΡΟΜΟ ΓΙΑ ΤΟ ΔΗΜΟ ΤΟΥ ΜΕΛΛΟΝΤΟΣ ΕΛΕΝΗ ΜΑΙΣΤΡΟΥ 1 Η ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΚΑΙ ΑΝΑΔΕΙΞΗ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ ΩΣ ΕΡΓΑΛΕΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

Χαιρετισμός στην εκδήλωση για την συμπλήρωση 20 χρόνων από την αδελφοποίηση των Δήμων Ηρακλείου και Λεμεσού

Χαιρετισμός στην εκδήλωση για την συμπλήρωση 20 χρόνων από την αδελφοποίηση των Δήμων Ηρακλείου και Λεμεσού Ηράκλειο, Τρίτη 28/04/2009 Χαιρετισμός στην εκδήλωση για την συμπλήρωση 20 χρόνων από την αδελφοποίηση των Δήμων Ηρακλείου και Λεμεσού Κυρίες και κύριοι, Αισθάνομαι και αισθανόμαστε όλοι ιδιαίτερη χαρά

Διαβάστε περισσότερα

Ακολουθούν τα βασικότερα σημεία της Κοινής Δήλωσης των δύο υπουργών:

Ακολουθούν τα βασικότερα σημεία της Κοινής Δήλωσης των δύο υπουργών: Αθήνα, 7 Οκτωβρίου 2011 ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ Διμερής οικονομική συμφωνία για τις επενδύσεις, του Έλληνα Υπουργού Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας, κ. Μιχάλη Χρυσοχοΐδη, και του Ομοσπονδιακού Υπουργού

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΟΑΦΡΙΚΑΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΕΚΘΕΣΗ ΠΕΠΡΑΓΜΕΝΩΝ ΕΤΟΥΣ 2012

ΕΛΛΗΝΟΑΦΡΙΚΑΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΕΚΘΕΣΗ ΠΕΠΡΑΓΜΕΝΩΝ ΕΤΟΥΣ 2012 ΕΛΛΗΝΟΑΦΡΙΚΑΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΕΚΘΕΣΗ ΠΕΠΡΑΓΜΕΝΩΝ ΕΤΟΥΣ 2012 Ενότητες 1. Κατάσταση μελών του Ελληνο- Aφρικανικού Επιμελητηρίου 2. Σκοπός του Επιμελητηρίου 3. Εκδηλώσεις - Δραστηριότητες 4. Διεύθυνση Χώρου

Διαβάστε περισσότερα

Ομιλία κ. Φωκίωνα Καραβία. Διευθύνοντος Συμβούλου Eurobank. Στην εκδήλωση. Κλειστή Συνεδρίαση Γενικής Συνέλευσης ΣΕΤΕ

Ομιλία κ. Φωκίωνα Καραβία. Διευθύνοντος Συμβούλου Eurobank. Στην εκδήλωση. Κλειστή Συνεδρίαση Γενικής Συνέλευσης ΣΕΤΕ Ομιλία κ. Φωκίωνα Καραβία Διευθύνοντος Συμβούλου Eurobank Στην εκδήλωση Κλειστή Συνεδρίαση Γενικής Συνέλευσης ΣΕΤΕ Electra Metropolis Hotel Πέμπτη 6 Ιουνίου 2019 1 Αγαπητά μέλη και διοίκηση του ΣΕΤΕ, Αισθάνομαι

Διαβάστε περισσότερα

ΝΕΕΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΑΣ. Του Δημήτρη Μάρδα Υφυπουργού Εξωτερικών

ΝΕΕΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΑΣ. Του Δημήτρη Μάρδα Υφυπουργού Εξωτερικών ΝΕΕΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΑΣ Του Δημήτρη Μάρδα Υφυπουργού Εξωτερικών Δε θα ήταν υπερβολή να υποστηριχτεί ότι αιχμή του δόρατος της αναπτυξιακής διαδικασίας κάθε κράτους, είναι η πολιτική

Διαβάστε περισσότερα

Χτίζοντας γέφυρες: Ένταξη σε διαφορετικές κοινωνίες

Χτίζοντας γέφυρες: Ένταξη σε διαφορετικές κοινωνίες Αγαπητέ/ ή συμμετέχοντα/ ουσα, Ευχαριστούμε για τη στήριξή σας στην παρούσα έρευνα και για την αρωγή σας να βρούμε θετικά παραδείγματα συνεργασιών μεταξύ κρατών και εθνοτικά ποικίλων ομάδων ή άλλων κοινοτήτων

Διαβάστε περισσότερα

Κυρίες και κύριοι, θα μιλήσω αγγλικά. Είναι ένας τρόπος για να προσπαθήσω να γεφυρώσω το χάσμα επικοινωνίας που υπάρχει συνήθως όταν χρησιμοποιούμε

Κυρίες και κύριοι, θα μιλήσω αγγλικά. Είναι ένας τρόπος για να προσπαθήσω να γεφυρώσω το χάσμα επικοινωνίας που υπάρχει συνήθως όταν χρησιμοποιούμε Κυρίες και κύριοι, θα μιλήσω αγγλικά. Είναι ένας τρόπος για να προσπαθήσω να γεφυρώσω το χάσμα επικοινωνίας που υπάρχει συνήθως όταν χρησιμοποιούμε διαφορετικές γλώσσες. Η γλώσσα των επιχειρηματιών είναι

Διαβάστε περισσότερα

Georgios Tsimtsiridis

Georgios Tsimtsiridis Sustainable Touristic Development in the Municipality of Almopia Georgios Tsimtsiridis Vice Mayor of Almopia Δήμος Αλμωπίας Βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη Η τουριστική ανάπτυξη σε οποιαδήποτε μορφή της προϋποθέτει

Διαβάστε περισσότερα

The Minority and the newly created Turkish State. Νεοσυσταθέν Τουρκικό Κράτο

The Minority and the newly created Turkish State. Νεοσυσταθέν Τουρκικό Κράτο The Minority and the newly created Turkish State Η Μειονότητα καιτο Νεοσυσταθέν Τουρκικό Κράτο Elçin Macar Yildiz Technical University Mustafa Kemal: The Western Thracians should organise and advocate

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΑ Έκδοση ψηφίσματος από τη Γενική Συνέλευση της Ομοσπονδιακής Ένωσης Ευρωπαϊκών Εθνοτήτων (FUEN) 2012 μετά από πρόταση της Οι.Ομ.

ΕΛΛΗΝΙΚΑ Έκδοση ψηφίσματος από τη Γενική Συνέλευση της Ομοσπονδιακής Ένωσης Ευρωπαϊκών Εθνοτήτων (FUEN) 2012 μετά από πρόταση της Οι.Ομ. ΕΛΛΗΝΙΚΑ Έκδοση ψηφίσματος από τη Γενική Συνέλευση της Ομοσπονδιακής Ένωσης Ευρωπαϊκών Εθνοτήτων (FUEN) 2012 μετά από πρόταση της Οι.Ομ.Κω ENGLISH Issuing of a Resolution by the General Assembly (19-05-2012)

Διαβάστε περισσότερα

ΝΟΜΟΣ ΥΠ'ΑΡΙΘΜ ΦΕΚ Α 1/

ΝΟΜΟΣ ΥΠ'ΑΡΙΘΜ ΦΕΚ Α 1/ ΝΟΜΟΣ ΥΠ'ΑΡΙΘΜ. 4448 ΦΕΚ Α 1/13.1.2017 Κύρωση του Μνημονίου Κατανόησης για Συνεργασία στον τομέα του Τουρισμού μεταξύ της Κυβέρνησης της Ελληνικής ημοκρατίας και της Κυβέρνησης της Αραβικής ημοκρατίας

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΟΡΩΣΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ (ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2011 - ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2012) Συμμετοχή στην Διεθνής Έκθεση Ακινήτων «DOMEXPO»

ΕΛΛΗΝΟΡΩΣΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ (ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2011 - ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2012) Συμμετοχή στην Διεθνής Έκθεση Ακινήτων «DOMEXPO» ΕΛΛΗΝΟΡΩΣΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ (ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2011 - ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2012) Συμμετοχή στην Διεθνής Έκθεση Ακινήτων «DOMEXPO» Στις αρχές Οκτωβρίου 2011 πραγματοποιήθηκε επίσκεψη κλιμακίου στην ΧΧV Διεθνής Έκθεση

Διαβάστε περισσότερα

Πριν όµως περάσω στο θέµα που µας απασχολεί, θα ήθελα µε λίγα λόγια να σας µιλήσω για το ρόλο του Επιµελητηρίου Μεσσηνίας.

Πριν όµως περάσω στο θέµα που µας απασχολεί, θα ήθελα µε λίγα λόγια να σας µιλήσω για το ρόλο του Επιµελητηρίου Μεσσηνίας. Οµιλία του Προέδρου του Επιµελητηρίου Μεσσηνίας κ. Γ. Καραµπάτου στο Α.Τ.Ε.Ι. Καλαµάτας µε θέµα: «Η ανάγκη συνεργασίας µεταξύ Επιµελητηρίου και Πανεπιστηµίων µέσω των γραφείων διασύνδεσης» Τρίτη, 30 Σεπτεµβρίου

Διαβάστε περισσότερα

<<Ο αξιόπιστος συνεργάτης στις επιχειρηµατικές σας σχέσεις µε την Βουλγαρία>>

<<Ο αξιόπιστος συνεργάτης στις επιχειρηµατικές σας σχέσεις µε την Βουλγαρία>> ΕΛΛΗΝΟΒΟΥΛΓΑΡΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΚΟ & ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΒΟΡΕΙΟΥ ΕΛΛΑ ΟΣ Η Βουλγαρία ως μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης (2007) αποτελεί

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΑΓΡΟΔΙΑΤΡΟΦΙΚΗΣ ΣΥΜΠΡΑΞΗΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΝΟΤΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ

ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΑΓΡΟΔΙΑΤΡΟΦΙΚΗΣ ΣΥΜΠΡΑΞΗΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΝΟΤΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΑΓΡΟΔΙΑΤΡΟΦΙΚΗΣ ΣΥΜΠΡΑΞΗΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΝΟΤΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ Τι είναι η Αγροδιατροφική Σύμπραξη; Είναι μια αστική μη κερδοσκοπική εταιρία (ΑΜΚΕ), με σκοπό την ανάδειξη,

Διαβάστε περισσότερα

ΙΚΤΥΟ ΟΙΝΟΠΟΙΩΝ ΝΟΜΟΥ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ

ΙΚΤΥΟ ΟΙΝΟΠΟΙΩΝ ΝΟΜΟΥ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ ΙΚΤΥΟ ΟΙΝΟΠΟΙΩΝ ΝΟΜΟΥ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ Το ίκτυο Οινοποιών Νοµού Ηρακλείου ιδρύθηκε ως αστική µη κερδοσκοπική εταιρεία τον Νοέµβριο του 2006 και αποτελεί την κύρια συλλογική, συγκροτηµένη και συντονισµένη έκφραση

Διαβάστε περισσότερα

Kalimera... ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΌ ΔΕΛΤΙΌ ΙΌΥΛΙΌΣ Ξενοδοχείο Atlantica Bay

Kalimera... ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΌ ΔΕΛΤΙΌ ΙΌΥΛΙΌΣ Ξενοδοχείο Atlantica Bay Ξενοδοχείο Atlantica Bay Το ξενοδοχείο Atlantica Bay είναι το νεότερο μέλος του προγράμματος Κυπριακό Πρόγευμα. Το πρόγραμμα εφαρμόστηκε επιτυχώς στο Atlantica Bay, καθώς η ενθουσιώδης διοίκηση και η αφοσιωμένη

Διαβάστε περισσότερα

Ομιλία κ. Ν. Καραμούζη, Αναπληρωτή Διευθύνοντος Συμβούλου ομίλου Eurobank EFG. στo Forum στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας GO International

Ομιλία κ. Ν. Καραμούζη, Αναπληρωτή Διευθύνοντος Συμβούλου ομίλου Eurobank EFG. στo Forum στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας GO International Ομιλία κ. Ν. Καραμούζη, Αναπληρωτή Διευθύνοντος Συμβούλου ομίλου Eurobank EFG στo Forum στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας GO International Δευτέρα, 7 Φεβρουαρίου στην Κύπρο Κύριοι Υπουργοί, Κύριοι Πρέσβεις,

Διαβάστε περισσότερα

Εισήγηση της ΓΓΠΠ Αγγέλας Αβούρη στην ενημερωτική συνάντηση για τη δημιουργία Οργανισμού Τουριστικής Ανάπτυξης (23-11-06)

Εισήγηση της ΓΓΠΠ Αγγέλας Αβούρη στην ενημερωτική συνάντηση για τη δημιουργία Οργανισμού Τουριστικής Ανάπτυξης (23-11-06) Εισήγηση της ΓΓΠΠ Αγγέλας Αβούρη στην ενημερωτική συνάντηση για τη δημιουργία Οργανισμού Τουριστικής Ανάπτυξης (23-11-06) Η χώρα μας είναι ένας από τους πλέον δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς παγκοσμίως.

Διαβάστε περισσότερα

Π Ρ Ω Τ Ο Κ Ο Λ Λ Ο Σ Υ Ν Ε Ρ Γ Α Σ Ι Α Σ

Π Ρ Ω Τ Ο Κ Ο Λ Λ Ο Σ Υ Ν Ε Ρ Γ Α Σ Ι Α Σ Π Ρ Ω Τ Ο Κ Ο Λ Λ Ο Σ Υ Ν Ε Ρ Γ Α Σ Ι Α Σ ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ ΤΟΥ ΠΡΟΣΚΥΝΗΜΑΤΙΚΟΥ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ ΜΕΤΑΞΥ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ Το Υπουργείο Τουρισμού εκπροσωπούμενο από την Υπουργό Τουρισμού,

Διαβάστε περισσότερα

ΗΕλλάδαΣήμερα, η ΕλλάδαΑύριο. ΕΕΔΕ 11 Δεκεμβρίου 2012

ΗΕλλάδαΣήμερα, η ΕλλάδαΑύριο. ΕΕΔΕ 11 Δεκεμβρίου 2012 ΗΕλλάδαΣήμερα, η ΕλλάδαΑύριο ΕΕΔΕ 11 Δεκεμβρίου 2012 Τρία καίρια ερωτήματα Από που θα έρθει η ανάκαμψη; Ποιες είναι οι απόψεις των επενδυτών γιατοεπιχειρηματικόπεριβάλλον στην Ελλάδα; Πως μπορούμε να μετατρέψουμε

Διαβάστε περισσότερα

(/) Αρχική (/gr/) Ειδήσεις (/new s/) Επιχειρήσεις (/new s/companies/) Δάνεια 150 εκατ. ευρώ για μικρομεσαίους μέσω ΕΤΕπ

(/) Αρχική (/gr/) Ειδήσεις (/new s/) Επιχειρήσεις (/new s/companies/) Δάνεια 150 εκατ. ευρώ για μικρομεσαίους μέσω ΕΤΕπ Αρχική (/gr/) Ειδήσεις (/new s/) Επιχειρήσεις (/new s/companies/) Δάνεια 150 εκατ. ευρώ για μικρομεσαίους μέσω ΕΤΕπ 11/11/2013-06:10 μμ (/) Τέσσερις συμβάσεις για τη χρηματοδότηση με συνολικά 550 εκατ.

Διαβάστε περισσότερα

ΧΤΙΖΟΝΤΑΣ ΣΕ ΓΕΡΑ ΘΕΜΕΛΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΟ-ΓΑΛΛΙΚΗ ΦΙΛΙΑ

ΧΤΙΖΟΝΤΑΣ ΣΕ ΓΕΡΑ ΘΕΜΕΛΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΟ-ΓΑΛΛΙΚΗ ΦΙΛΙΑ ΧΤΙΖΟΝΤΑΣ ΣΕ ΓΕΡΑ ΘΕΜΕΛΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΟ-ΓΑΛΛΙΚΗ ΦΙΛΙΑ Το θέμα του τελευταίου Παγκοσμίου Συνεδρίου Γαλλικής Γλώσσας που έλαβε χώρα τον περασμένο Οκτώβριο στην Αθήνα στο Υπουργείο Εθνικής Παιδείας ήταν για

Διαβάστε περισσότερα

ΣHMEIA ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ κ. ΠΡΟΚΟΠΙΟΥ ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΥ ΣΤΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΟ-ΕΥΡΑΣΙΑΤΙΚΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

ΣHMEIA ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ κ. ΠΡΟΚΟΠΙΟΥ ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΥ ΣΤΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΟ-ΕΥΡΑΣΙΑΤΙΚΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΠΡΟΕΔΡΙΑ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ ΣHMEIA ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ κ. ΠΡΟΚΟΠΙΟΥ ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΥ ΣΤΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΟ-ΕΥΡΑΣΙΑΤΙΚΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ Αθήνα, 9.10.2017 Κυρίες και

Διαβάστε περισσότερα

Κ.Π.Ε. Κισσάβου Ελασσόνας Όλυμπος, από το Μύθο και την Ιστορία στην Αειφορική Διαχείριση Διήμερο Σεμινάριο Ενηλίκων Παρασκευή 13 Σάββατο 14 Ιουνίου

Κ.Π.Ε. Κισσάβου Ελασσόνας Όλυμπος, από το Μύθο και την Ιστορία στην Αειφορική Διαχείριση Διήμερο Σεμινάριο Ενηλίκων Παρασκευή 13 Σάββατο 14 Ιουνίου Κ.Π.Ε. Κισσάβου Ελασσόνας Όλυμπος, από το Μύθο και την Ιστορία στην Αειφορική Διαχείριση Διήμερο Σεμινάριο Ενηλίκων Παρασκευή 13 Σάββατο 14 Ιουνίου 2014 Πολιτιστική Διαδρομή Σύνολο επισκέψιμων τόπων σε

Διαβάστε περισσότερα

ΕΦΗΜΕΡΙ Α ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ

ΕΦΗΜΕΡΙ Α ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ E ΕΦΗΜΕΡΙ Α ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ 10311 30 Οκτωβρίου 2018 ΤΕΥΧΟΣ ΠΡΩΤΟ Αρ. Φύλλου 185 NOMOΣ ΥΠ ΑΡΙΘΜ. 4570 Κύρωση της Συμφωνίας μεταξύ της Κυβέρνησης της Ελληνικής Δημοκρατίας και της

Διαβάστε περισσότερα

Δεν μπορούσαμε λοιπόν, παρά να στηρίξουμε την πρωτοβουλία της Helexpo με κάθε τρόπο και βεβαίως να τη θέσουμε υπό την αιγίδα του Συνδέσμου.

Δεν μπορούσαμε λοιπόν, παρά να στηρίξουμε την πρωτοβουλία της Helexpo με κάθε τρόπο και βεβαίως να τη θέσουμε υπό την αιγίδα του Συνδέσμου. «Η Τουριστική αγορά και η δυναμική του Θρησκευτικού και πολιτιστικού τουρισμού» ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΤΕΛΩΝΗΣ, Πρόεδρος ΗΑΤΤΑ Θεσσαλονίκη, Πέμπτη 22 Νοεμβρίου 2012 Παναγιώτατε, Σεβάσμιοι Μητροπολίτες,. Αξιότιμε κύριε

Διαβάστε περισσότερα

ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΟΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ. Της Μαρίας Αποστόλα

ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΟΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ. Της Μαρίας Αποστόλα ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΟΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ Της Μαρίας Αποστόλα Η Ελλάδα υπήρξε από τους πρώτους δέκτες του Χριστιανισμού και τα μνημεία της ελληνικής ορθοδοξίας αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της εθνικής κληρονομιάς, αποτελώντας

Διαβάστε περισσότερα

3 O ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟ ΣΥΜΠΟΣΙΟ «Η συμβολή της Κύπρου στη νέα Ευρωπαϊκή Ενεργειακή Στρατηγική»

3 O ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟ ΣΥΜΠΟΣΙΟ «Η συμβολή της Κύπρου στη νέα Ευρωπαϊκή Ενεργειακή Στρατηγική» 3 O ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟ ΣΥΜΠΟΣΙΟ «Η συμβολή της Κύπρου στη νέα Ευρωπαϊκή Ενεργειακή Στρατηγική» ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΟ HILTON PARK 28 ΜΑΡΤΙΟΥ 2014 ΟΜΙΛΙΑ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΜΜΑΤΟΣ κ. ΔΗΜΗΤΡΗ ΣΥΛΛΟΥΡΗ 1 Αγαπητέ κύριε

Διαβάστε περισσότερα

στο σχέδιο νόµου «Κύρωση της Συµφωνίας Πολιτιστικής Κύρωση της Συµφωνίας Πολιτιστικής Συνεργασίας µεταξύ της Κυβέρνησης της Ελληνικής Δηµοκρατίας

στο σχέδιο νόµου «Κύρωση της Συµφωνίας Πολιτιστικής Κύρωση της Συµφωνίας Πολιτιστικής Συνεργασίας µεταξύ της Κυβέρνησης της Ελληνικής Δηµοκρατίας ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ στο σχέδιο νόµου «Κύρωση της Συµφωνίας Πολιτιστικής Συνεργασίας µεταξύ της Κυβέρνησης της Ελληνικής Δηµοκρατίας και της Κυβέρνησης του Κράτους του Κατάρ» Προς τη Βουλή των Ελλήνων Η

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΕΣΒΕΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΣΤΗΝ ΑΓΚΥΡΑ ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ. Δελτίο Οικονομικών και Εμπορικών Πληροφοριών.

ΠΡΕΣΒΕΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΣΤΗΝ ΑΓΚΥΡΑ ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ. Δελτίο Οικονομικών και Εμπορικών Πληροφοριών. ΠΡΕΣΒΕΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΣΤΗΝ ΑΓΚΥΡΑ ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ Δελτίο Οικονομικών και Εμπορικών Πληροφοριών Oκτώβριος 2012 Eξωτερικό Επιδείνωση εμπόριο εμπορικών Τουρκίας σχέσεων ( Σεπτέμβριος

Διαβάστε περισσότερα

ΕΜΠΟΡΙΚΟ & ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

ΕΜΠΟΡΙΚΟ & ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΕΜΠΟΡΙΚΟ & ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ: ΕΜΠΟΡΙΟΥ & ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ Πειραιάς, 23 Απριλίου 2014 ΤΜΗΜΑ: Εμπορίου Αρ. Πρωτ.: 2476 Πληροφορίες: Ε. Ξενάκη Τηλέφωνο: 2104177241-5

Διαβάστε περισσότερα

Σχέδιο μαθήματος 2 Η Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά Το παράδειγμα του εθίμου των Μωμόγερων

Σχέδιο μαθήματος 2 Η Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά Το παράδειγμα του εθίμου των Μωμόγερων Σχέδιο μαθήματος 2 Η Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά Το παράδειγμα του εθίμου των Μωμόγερων Α. Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά: έννοια και σημασία της Άξονες συζήτησης Οι διαφορετικές εκφάνσεις της άυλης πολιτιστικής

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ αρ. 2. Το αρχαιολογικό μουσείο της Ρόδου. Η πόρτα της παλιάς πόλης της Ρόδου

ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ αρ. 2. Το αρχαιολογικό μουσείο της Ρόδου. Η πόρτα της παλιάς πόλης της Ρόδου ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ αρ. 2 ΕΝΑΡΞΗ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΣΤΟ ΧΩΡΟ ΤΗΣ (ΠΑΓΚΟΣΜΙΑΣ) ΤΟΠΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ: ΟΙ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΚΑΙ ΤΑ ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗΣ, ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ, ΔΙΑΚΙΝΗΣΗΣ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

Ελληνικό Παιδικό Μουσείο Κυδαθηναίων 14, 105 58 Αθήνα Τηλ.: 2103312995, Fax: 2103241919 E-Mail: info@hcm.gr, www.hcm.gr

Ελληνικό Παιδικό Μουσείο Κυδαθηναίων 14, 105 58 Αθήνα Τηλ.: 2103312995, Fax: 2103241919 E-Mail: info@hcm.gr, www.hcm.gr Ελληνικό Παιδικό Μουσείο Κυδαθηναίων 14, 105 58 Αθήνα Τηλ.: 2103312995, Fax: 2103241919 E-Mail: info@hcm.gr, www.hcm.gr Το έργο υλοποιείται με δωρεά από το Σύντομη περιγραφή Το Ελληνικό Παιδικό Μουσείο

Διαβάστε περισσότερα

Αθήνα, 20-21 Νοεμβρίου 2014 ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ

Αθήνα, 20-21 Νοεμβρίου 2014 ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ Αθήνα, 20-21 Νοεμβρίου 2014 ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ Oι πολυάριθμοι φορείς της κοινωνικής οικονομίας και επιχειρηματικότητας που συμμετείχαν και συνεργάστηκαν στο Φόρουμ Κοινωνικής Επιχειρηματικότητας, 20-21 Νοεμβρίου

Διαβάστε περισσότερα

Σε αυτό το τεύχος. Τα ΤΟΠΣΑ σελ. 02. Σεμινάρια Κατάρτισης σελ. 03. Ημερίδα Δικτύωσης Αναπτυξιακών Συμπράξεων σελ. 04

Σε αυτό το τεύχος. Τα ΤΟΠΣΑ σελ. 02. Σεμινάρια Κατάρτισης σελ. 03. Ημερίδα Δικτύωσης Αναπτυξιακών Συμπράξεων σελ. 04 Η Λ Ε Κ Τ Ρ Ο Ν Ι Κ Η Ε Ν Η Μ Ε Ρ Ω Τ Ι Κ Η Ε Κ Δ Ο Σ Η Τ Η Σ Α. Σ. «Σ Υ Ν - Κ Ο Ι Ν Ω Ν Ι Α Α Π Α Σ Χ Ο Λ Η Σ Η Σ» Σ Ε Π Τ Ε Μ Β Ρ Ι Ο Σ 2 0 1 3 - Ι Ο Υ Ν Ι Ο Σ 2 0 1 4, Τ Ε Υ Χ Ο Σ 2 Α.Σ. «ΣΥΝ-ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ Προτεραιότητες Οικονομικής Διπλωματίας Υφυπουργός Εξωτερικών κ.δημήτρης Μάρδας Διεθνείς Οικονομικές Σχέσεις

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ Προτεραιότητες Οικονομικής Διπλωματίας Υφυπουργός Εξωτερικών κ.δημήτρης Μάρδας Διεθνείς Οικονομικές Σχέσεις ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ Προτεραιότητες Οικονομικής Διπλωματίας 2015 2016 Υφυπουργός Εξωτερικών κ.δημήτρης Μάρδας Διεθνείς Οικονομικές Σχέσεις Άσκηση οικονομικής διπλωματίας με στόχο την Ενίσχυση της Εξωστρέφειας

Διαβάστε περισσότερα

Εκδρομές-Μετακινήσεις μαθητών Δημόσιων και Ιδιωτικών σχολείων Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης εντός και εκτός της χώρας

Εκδρομές-Μετακινήσεις μαθητών Δημόσιων και Ιδιωτικών σχολείων Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης εντός και εκτός της χώρας Εκδρομές-Μετακινήσεις μαθητών Δημόσιων και Ιδιωτικών σχολείων Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης εντός και εκτός της χώρας Δείτε την νέα εγκύκλιο του υπουργείου παιδείας για τις σχολικές εκδρομές ΣΧΕΤΙΚΟ http://esosgr/δημοσια-εκπαιδευση/δευτεροβάθμια/item/26565-εκδρομεσ-μαθητων-η-απόφασ

Διαβάστε περισσότερα

Το Κυπριακό Σηµείο Επαφήσ «Ευρώπη για τουσ Πολίτεσ» συγχρηµατοδοτείται από το Υπουργείο Παιδείασ και Πολιτισµού τησ Κυπριακήσ ηµοκρατίασ (50%) και από την Ευρωπα)κή Επιτροπή (50%) 27 χώρες 495 εκατοµµύρια

Διαβάστε περισσότερα

Η αγορά τροφίμων ακολουθεί τη ζήτηση και η ζήτηση τις ενισχύσεις

Η αγορά τροφίμων ακολουθεί τη ζήτηση και η ζήτηση τις ενισχύσεις >> ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ Φράντς Φίσλερ, πρώην Επίτροπος Γεωργίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης Η αγορά τροφίμων ακολουθεί τη ζήτηση και η ζήτηση τις ενισχύσεις Επενδύσεις και συνεργασίες τα αντίδοτα στην κρίση Με την αποσύνδεση

Διαβάστε περισσότερα

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗ ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΤΟΥ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟΥ ΠΙΕΡΙΑΣ ΣΤΗΝ ΓΙΑΓΚΟΝΤΙΝΑ ΣΕΡΒΙΑΣ

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗ ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΤΟΥ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟΥ ΠΙΕΡΙΑΣ ΣΤΗΝ ΓΙΑΓΚΟΝΤΙΝΑ ΣΕΡΒΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΠΙΕΡΙΑΣ ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ & ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΣΙΔΗΡΟΠΟΥΛΟΥ ΤΗΛ: 2351047274, 78317 & 6989343435 E-MAIL: press-office@champie.ondsl.gr Κατερίνη, 2 Δεκεμβρίου 2013 ΔΕΛΤΙΟ

Διαβάστε περισσότερα

Ομιλία Γιάννου Παπαντωνίου. «Ελλάδα Τουρκία στον 21 ο αιώνα»

Ομιλία Γιάννου Παπαντωνίου. «Ελλάδα Τουρκία στον 21 ο αιώνα» Ομιλία Γιάννου Παπαντωνίου στην εκδήλωση των ΚΕΠΠ, υπό την αιγίδα του ΥΠΕΞ, με θέμα: «Ελλάδα Τουρκία στον 21 ο αιώνα» Ξενοδοχείο Μεγάλη Βρετάνια Παρασκευή 26 Φεβρουαρίου 2010 Είναι ιδιαίτερη χαρά που απευθύνομαι

Διαβάστε περισσότερα

Φωτορεπορτάζ και βίντεο, στο τέλος του κειμένου. Πρόεδρος Σερβίας προς Έλληνες: Διαφυλάξτε τη χώρα σας! (VIDEO)

Φωτορεπορτάζ και βίντεο, στο τέλος του κειμένου. Πρόεδρος Σερβίας προς Έλληνες: Διαφυλάξτε τη χώρα σας! (VIDEO) Να διαφυλάξουν τη χώρα τους εν μέσω της οικονομικής κρίσης κάλεσε τους Έλληνες ο Σέρβος πρόεδρος Τόμισλαβ Νίκολιτς, όπως υποστηρίζουν τους Σέρβους να διαφυλάξουν τη δική τους. Φωτορεπορτάζ και βίντεο,

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΡΑΣΗΣ ΔΙΚΤΥΟΥ ΕΛΛΗΝΩΝ ΑΙΡΕΤΩΝ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΡΑΣΗΣ ΔΙΚΤΥΟΥ ΕΛΛΗΝΩΝ ΑΙΡΕΤΩΝ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΡΑΣΗΣ ΔΙΚΤΥΟΥ ΕΛΛΗΝΩΝ ΑΙΡΕΤΩΝ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ 2003-2005 Δύο χρόνια μετά την ιδρυτική του Συνέλευση το Δίκτυο, μέσα στα πλαίσια των αξόνων που αυτή έθεσε και με βάση τη μέχρι

Διαβάστε περισσότερα

Έντιμε κύριε Πρόεδρε της Δημοκρατίας, Έντιμοι κύριοι Υπουργοί. Έντιμοι κύριοι Βουλευτές, Κυρίες και Κύριοι,

Έντιμε κύριε Πρόεδρε της Δημοκρατίας, Έντιμοι κύριοι Υπουργοί. Έντιμοι κύριοι Βουλευτές, Κυρίες και Κύριοι, ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ AVRUPA KOMİSYONU EUROPEAN COMMISSION ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΙΑ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ KIBRIS TEMSİLCİLİĞİ REPRESENTATION IN CYPRUS Επίσημη έναρξη της λειτουργίας του Ενεργειακού Γραφείου Πολιτών Χαιρετισμός

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΝΟΣ Ν. ΚΟΝΣΟΛΑΣ Βουλευτής Ν. Δωδεκανήσου ΝΕΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

ΜΑΝΟΣ Ν. ΚΟΝΣΟΛΑΣ Βουλευτής Ν. Δωδεκανήσου ΝΕΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΒΟΥΛΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΜΑΝΟΣ Ν. ΚΟΝΣΟΛΑΣ Βουλευτής Ν. Δωδεκανήσου ΝΕΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Αθήνα, 29-30 Νοεμβρίου 2016 5o ΑΡΑΒΟ-ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΦΟΡΟΥΜ (5th Arab-Hellenic Economic Forum) 3 η Συνεδρία: Επενδυτικές Ευκαιρίες στα

Διαβάστε περισσότερα

1. H ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΥΠΑΙΘΡΟΥ Στις περισσότερες Ευρωπαϊκές χώρες η ύπαιθρος κατέχει εξέχουσα θέση στον πολιτισµό της χώρας και στην ψυχή των κατοίκων της,

1. H ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΥΠΑΙΘΡΟΥ Στις περισσότερες Ευρωπαϊκές χώρες η ύπαιθρος κατέχει εξέχουσα θέση στον πολιτισµό της χώρας και στην ψυχή των κατοίκων της, ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΣΤΟ ΝΟΜΟ ΦΛΩΡΙΝΑΣ 14 ΙΟΥΝΙΟΥ 2002 Ο ΑΓΡΟΤΙΚΟΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ΩΣ ΜΟΧΛΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΗΣ ΥΠΑΙΘΡΟΥ Ολγα Ιακωβίδου Αν. Καθηγήτρια, Τµήµα Γεωπονίας, ΑΠΘ. 1. H ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΥΠΑΙΘΡΟΥ Στις περισσότερες

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ Ο Υπουργός Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας κ. Βασίλης Μαγγίνας μίλησε σήμερα Δευτέρα 16 Ιουλίου στο Όγδοο Διακυβερνητικό Συμβούλιο

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΩΝ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ & ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΩΝ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ & ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΩΝ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ & ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΕΛΕΝΗ ΚΟΛΙΟΠΟΥΛΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΔΣ. 5o ΕΛΛΗΝΟΓΕΡΜΑΝΙΚΟ ΦΟΡΟΥΜ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΛΑΜΙΑ 24 ΜΑΪΟΥ 2018 Αξιότιμοι συμμετέχοντες, Ως Πρόεδρος του Συνδέσμου Βιομηχανιών

Διαβάστε περισσότερα

φιλολογικές σελίδες, ιστορία κατεύθυνσης γ λυκείου

φιλολογικές σελίδες, ιστορία κατεύθυνσης γ λυκείου Το προσφυγικό ζήτημα στην Ελλάδα Δ. Η αποζημίωση των Ανταλλάξιμων και η ελληνοτουρκική προσέγγιση (σελ. 160-162) 1. Η αποζημίωση των Ανταλλάξιμων Σύμβαση Ανταλλαγής προβλέπει την αποζημίωση των προσφύγων

Διαβάστε περισσότερα

1 ο Travel & Hospitality Επιταχυντή Νεοφυών Επιχειρήσεων στην Ελλάδα!

1 ο Travel & Hospitality Επιταχυντή Νεοφυών Επιχειρήσεων στην Ελλάδα! Δημιουργούμε τον 1 ο Travel & Hospitality Επιταχυντή Νεοφυών Επιχειρήσεων στην Ελλάδα! 10 Απριλίου 2019 Capsule T όπου Τ, τουρισμός, τεχνολογία, ταξίδι! q O πρώτος επιταχυντής στην Ελλάδα με επίκεντρο

Διαβάστε περισσότερα

Είδηση στα Τουρκικά http://www.azinlikca.net/bati-trakya-haber/musluman-cocuklarin-egitimi- 682011.html Çarşamba, 08 Haziran 2011

Είδηση στα Τουρκικά http://www.azinlikca.net/bati-trakya-haber/musluman-cocuklarin-egitimi- 682011.html Çarşamba, 08 Haziran 2011 Είδηση στα Τουρκικά http://www.azinlikca.net/bati-trakya-haber/musluman-cocuklarin-egitimi- 682011.html Çarşamba, 08 Haziran 2011 Müslüman Çocukların Eğitimi Programı ile ilgili Gümülcine de basın toplantısı

Διαβάστε περισσότερα

Q-Cities Δίκτυο Πόλεων για την Ποιότητα, «Δραστηριότητα & Προοπτική»

Q-Cities Δίκτυο Πόλεων για την Ποιότητα, «Δραστηριότητα & Προοπτική» Q-Cities Δίκτυο Πόλεων για την Ποιότητα, «Δραστηριότητα & Προοπτική» Δρ. Μιχάλης Χρηστάκης Γενικός Γραμματέας Δήμου Αμαρουσίου Πρόεδρος Πανελλήνιας Ένωσης Γενικών Γραμματέων Τοπικής Αυτοδιοίκησης «Κλεισθένης»

Διαβάστε περισσότερα

Ανάπτυξη εφαρμογών έξυπνης πόλης Σε Δήμους της Κύπρου, της Κρήτης και του Βορείου Αιγαίου Smart Cities Χανιά Δεκέμβριος 2018

Ανάπτυξη εφαρμογών έξυπνης πόλης Σε Δήμους της Κύπρου, της Κρήτης και του Βορείου Αιγαίου Smart Cities Χανιά Δεκέμβριος 2018 Ανάπτυξη εφαρμογών έξυπνης πόλης Σε Δήμους της Κύπρου, της Κρήτης και του Βορείου Αιγαίου Smart Cities Χανιά Δεκέμβριος 2018 Συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΤΠΑ) και Εθνικούς πόρους της Ελλάδας

Διαβάστε περισσότερα

Πρώτα θα ήθελα να ζητήσω την κατανόηση των ελλήνων συναδέλφων, γιατί θα μιλήσω στα ελληνικά. Θέλω να εξηγήσω πώς οι έλληνες επιχειρηματίες μπορούν να

Πρώτα θα ήθελα να ζητήσω την κατανόηση των ελλήνων συναδέλφων, γιατί θα μιλήσω στα ελληνικά. Θέλω να εξηγήσω πώς οι έλληνες επιχειρηματίες μπορούν να Πρώτα θα ήθελα να ζητήσω την κατανόηση των ελλήνων συναδέλφων, γιατί θα μιλήσω στα ελληνικά. Θέλω να εξηγήσω πώς οι έλληνες επιχειρηματίες μπορούν να εκμεταλλευτούν την Τουρκία. Θέλω να συγχαρώ το Κέντρο

Διαβάστε περισσότερα

Μνημόνιο Συνεργασίας

Μνημόνιο Συνεργασίας Μνημόνιο Συνεργασίας Για τη δημιουργία διαδημοτικού δικτύου συνεργασίας μεταξύ των Δήμων Κρήτης και νήσων Αιγαίου σε θέματα πληροφορικής και επικοινωνιών ΗΡΑΚΛΕΙΟ, 27 Μαρτίου 2009 Μνημόνιο Συνεργασίας

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΓΟΝΕΩΝ & ΚΗΔΕΜΟΝΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΔΗΜΟΤΙΚΩΝ ΣΧΟΛΕΙΩΝ

ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΓΟΝΕΩΝ & ΚΗΔΕΜΟΝΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΔΗΜΟΤΙΚΩΝ ΣΧΟΛΕΙΩΝ ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΓΟΝΕΩΝ & ΚΗΔΕΜΟΝΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΔΗΜΟΤΙΚΩΝ ΣΧΟΛΕΙΩΝ Αγαπητοί γονείς/ κηδεμόνες, Θεσσαλονίκη, Μάιος 2015 Σύμφωνα με τη με αριθμ. Φ.52/63/12873/Γ1/6-2-2012 (ΦΕΚ 253, τ.β ), (ΑΔΑ: Β4439- ΩΞ1)

Διαβάστε περισσότερα

Από τα Geo Routes, ο Πολιτισμός διαβατήριο για το τουριστικό προφίλ της Ελλάδας στη Κίνα

Από τα Geo Routes, ο Πολιτισμός διαβατήριο για το τουριστικό προφίλ της Ελλάδας στη Κίνα Δευτέρα, 10 Δεκεμβρίου 2012 Δελτίο Τύπου Από τα Geo Routes, ο Πολιτισμός διαβατήριο για το τουριστικό προφίλ της Ελλάδας στη Κίνα Μνημόνιο Συνεργασίας μεταξύ του China Cultural Heritage Protection Center

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΕΣΒΕΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΒΕΛΙΓΡΑΔΙ Γραφείο Οικονομικών & Εμπορικών Υποθέσεων Strahinjica Bana 76, Belgrade Τηλ.: ,

ΠΡΕΣΒΕΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΒΕΛΙΓΡΑΔΙ Γραφείο Οικονομικών & Εμπορικών Υποθέσεων Strahinjica Bana 76, Belgrade Τηλ.: , ΠΡΕΣΒΕΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΒΕΛΙΓΡΑΔΙ Γραφείο Οικονομικών & Εμπορικών Υποθέσεων Strahinjica Bana 76, 11000 Belgrade Τηλ.: +381 11 322-23-38, +381 11 323-15-77 Fax: +381 11 324-92-15 e-mail:ecocom-belgrade@mfa.gr

Διαβάστε περισσότερα

Επί του άρθρου 11 AITIOΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

Επί του άρθρου 11 AITIOΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ AITIOΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ στο σχέδιο νόµου «Κύρωση Συµφωνίας για τη συνεργασία στον τοµέα του τουρισµού µεταξύ της Κυβέρνησης της Ελληνικής Δηµοκρατίας και της Κυβέρνησης του Κράτους του Κουβέιτ» Προς τη Βουλή

Διαβάστε περισσότερα

Ομιλία του Κωνσταντίνου Τσουτσοπλίδη Γενικού Γραμματέα Διαχείρισης Κοινοτικών και άλλων Πόρων, στην

Ομιλία του Κωνσταντίνου Τσουτσοπλίδη Γενικού Γραμματέα Διαχείρισης Κοινοτικών και άλλων Πόρων, στην ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΚΟΙΝΟΤΙΚΩΝ & ΑΛΛΩΝ ΠΟΡΩΝ Ομιλία του Κωνσταντίνου Τσουτσοπλίδη Γενικού Γραμματέα Διαχείρισης Κοινοτικών

Διαβάστε περισσότερα

Ο κύκλος των χαμένων ευκαιριών.

Ο κύκλος των χαμένων ευκαιριών. Ο κύκλος των χαμένων ευκαιριών. Κύριε πρόεδρε σας είναι γνωστό ότι η ιδρυση της σχολής βιοιατρικής του πανεπιστημίου Θεσσαλίας στην Λάρισα αναβάλλεται για το μέλλον. Κατά πόσο πιστεύεται ότι αποτελεί για

Διαβάστε περισσότερα

Δελτίο Τύπου. Ενώ οι υπόλοιπες εκθέσεις ασχολούνται μόνο με επιμέρους τομείς της. No. 020/2015 101-HvS/Breu 1/6

Δελτίο Τύπου. Ενώ οι υπόλοιπες εκθέσεις ασχολούνται μόνο με επιμέρους τομείς της. No. 020/2015 101-HvS/Breu 1/6 Δελτίο Τύπου 28 Σεπτεμβρίου 2015 CeBIT 2016 (14 18 Μαρτίου, Δευτ. Παρ.): Η CeBIT προωθεί την ψηφιοποίηση στην επιχειρηματική δραστηριότητα, την δημόσια διοίκηση και την κοινωνία - Ισχυρή ώθηση για την

Διαβάστε περισσότερα

AITIOΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ. Προς τη Βουλή των Ελλήνων

AITIOΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ. Προς τη Βουλή των Ελλήνων AITIOΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ στο σχέδιο νόµου «Κύρωση της Συµφωνίας µεταξύ της Κυβέρνησης της Ελληνικής Δηµοκρατίας και της Κυβέρνησης της Δηµοκρατίας της Λευκορωσίας για τη συνεργασία στον Τοµέα του Τουρισµού»

Διαβάστε περισσότερα

12/3/2015. Γιατί Ζάμπια; Πρόκειται για μία χώρα με ιδιαίτερη γεωπολιτική θέση στην υποσαχάρια Αφρική, με έκταση km² (39 η θέση στον κόσμο).

12/3/2015. Γιατί Ζάμπια; Πρόκειται για μία χώρα με ιδιαίτερη γεωπολιτική θέση στην υποσαχάρια Αφρική, με έκταση km² (39 η θέση στον κόσμο). Γιατί Ζάμπια; Πρόκειται για μία χώρα με ιδιαίτερη γεωπολιτική θέση στην υποσαχάρια Αφρική, με έκταση 752.618 km² (39 η θέση στον κόσμο). Ο πληθυσμός ανερχόταν σε 14,3 εκ. το 2012. Πρώην βρετανική αποικία

Διαβάστε περισσότερα

Γιατί Ζάμπια; Πρόκειται για μία χώρα με ιδιαίτερη γεωπολιτική θέση στην υποσαχάρια Αφρική, με έκταση km² (39 η θέση στον κόσμο).

Γιατί Ζάμπια; Πρόκειται για μία χώρα με ιδιαίτερη γεωπολιτική θέση στην υποσαχάρια Αφρική, με έκταση km² (39 η θέση στον κόσμο). Γιατί Ζάμπια; Πρόκειται για μία χώρα με ιδιαίτερη γεωπολιτική θέση στην υποσαχάρια Αφρική, με έκταση 752.618 km² (39 η θέση στον κόσμο). Ο πληθυσμός ανερχόταν σε 14,3 εκ. το 2012. Πρώην βρετανική αποικία

Διαβάστε περισσότερα

Άξονας Τοπικής Ανάπτυξης

Άξονας Τοπικής Ανάπτυξης O Πολιτισμός ως Κομβικός Άξονας Τοπικής Ανάπτυξης Δρ. Μιχάλης Χρηστάκης Πολιτικός Επιστήμων Διεθνολόγος Πρόεδρος Πανελλήνιας Ένωσης Γενικών Γραμματέων Τοπικής Αυτοδιοίκησης Κλεισθένης Πολιτιστικός Σχεδιασμός

Διαβάστε περισσότερα

«Εάν δεν λυθεί το πρόβλημα της Ελλάδας, η Ευρώπη δεν έχει μέλλον»

«Εάν δεν λυθεί το πρόβλημα της Ελλάδας, η Ευρώπη δεν έχει μέλλον» «Εάν δεν λυθεί το πρόβλημα της Ελλάδας, η Ευρώπη δεν έχει μέλλον» ΣΥΝΤΑΚΤΗΣ: ΜΑΡΙΑ ΑΚΡΙΒΟΥ 21/05/2016 Η οικονομολόγος και συγγραφέας του βιβλίου «Το Επιχειρηματικό Κράτος», Mariana Mazzucato, μιλά για

Διαβάστε περισσότερα

ΟΜΙΛΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΘΕΜΑ ΤΗΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

ΟΜΙΛΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΘΕΜΑ ΤΗΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΟΜΙΛΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΘΕΜΑ ΤΗΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Κύριε Πρόεδρε, εκλεκτά μέλη της ακαδημαϊκής και της επιχειρηματικής κοινότητας, αγαπητοί απόφοιτοι, κυρίες και κύριοι. Βρίσκομαι απόψε

Διαβάστε περισσότερα

«Η Ευρώπη, ο πρώτος τουριστικός προορισμός στον κόσμο ένα νέο πλαίσιο πολιτικής για τον ευρωπαϊκό τουρισμό»

«Η Ευρώπη, ο πρώτος τουριστικός προορισμός στον κόσμο ένα νέο πλαίσιο πολιτικής για τον ευρωπαϊκό τουρισμό» «Η Ευρώπη, ο πρώτος τουριστικός προορισμός στον κόσμο ένα νέο πλαίσιο πολιτικής για τον ευρωπαϊκό τουρισμό» Γνωμοδότηση European Economic & Social Committee Εισηγητής : κ.γκόφας Ο τουρισμός είναι δραστηριότητα

Διαβάστε περισσότερα

ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΔΗΜΑΡΧΟΥ ΣΤΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΤΟΥ ΣΕΤΕ. Αθήνα,21 Οκτωβρίου Κυρίες και κύριοι,

ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΔΗΜΑΡΧΟΥ ΣΤΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΤΟΥ ΣΕΤΕ. Αθήνα,21 Οκτωβρίου Κυρίες και κύριοι, ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΔΗΜΑΡΧΟΥ ΣΤΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΤΟΥ ΣΕΤΕ Αθήνα,21 Οκτωβρίου 2014 Κυρίες και κύριοι, Είναι ευτυχής συγκυρία που το φετινό Συνέδριο διεξάγεται κοντά στην ολοκλήρωση μίας τουριστικής περιόδου που κατά γενική

Διαβάστε περισσότερα

κατεύθυνση της εξάλειψης εθνοκεντρικών και άλλων αρνητικών στοιχείων που υπάρχουν στην ελληνική εκπαίδευση έτσι ώστε η εκπαίδευση να λαμβάνει υπόψη

κατεύθυνση της εξάλειψης εθνοκεντρικών και άλλων αρνητικών στοιχείων που υπάρχουν στην ελληνική εκπαίδευση έτσι ώστε η εκπαίδευση να λαμβάνει υπόψη ΕΙΣΑΓΩΓΗ Είναι γνωστό ότι, παραδοσιακά, όπως άλλα εκπαιδευτικά συστήματα έτσι και το ελληνικό στόχευαν στην καλλιέργεια και ενδυνάμωση της εθνοπολιτιστικής ταυτότητας. Αυτό κρίνεται θετικό, στο βαθμό που

Διαβάστε περισσότερα

European Year of Citizens 2013 Alliance

European Year of Citizens 2013 Alliance European Year of Citizens 2013 Alliance MANIFESTO Η ενεργός συμμετοχή του ευρωπαίου πολίτη είναι άμεσα συνδεδεμένη με την επιδίωξη των Ευρωπαϊκών συλλογικών στόχων και αξιών που προβλέπονται στις Συνθήκες

Διαβάστε περισσότερα

πρωτεύουσα της Ουκρανίας, το Κίεβο, που αποτελεί σήμερα το οικονομικό κέντρο της μεγάλης αυτής χώρας των 45,7 εκατομμυρίων κατοίκων.

πρωτεύουσα της Ουκρανίας, το Κίεβο, που αποτελεί σήμερα το οικονομικό κέντρο της μεγάλης αυτής χώρας των 45,7 εκατομμυρίων κατοίκων. ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ Από το 1990, μια ομάδα εμπόρων του Πειραιά, με επικεφαλή τον τότε Πρόεδρο του Εμπορικού Συλλόγου κ. Ιωάννη Πολυχρονόπουλο, ανέλαβε την αναστήλωση του σπιτιού των Φιλικών στην οδό Κράσνι

Διαβάστε περισσότερα

Yunanistan da, Yannis Vasilis Yaylalı ya destek açıklamaları yapılıyor.

Yunanistan da, Yannis Vasilis Yaylalı ya destek açıklamaları yapılıyor. PONTUS DERNEKLERİ, ATİNA BAROSU VE PARTİ BAŞKANI NİKOLOPULOS TAN YANNİS VASİLİS YAYL Yunanistan da, Yannis Vasilis Yaylalı ya destek açıklamaları yapılıyor. Yunanistan da Pontus Dernekleri başta olmak

Διαβάστε περισσότερα

«ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΑΠΟΔΗΜΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ»

«ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΑΠΟΔΗΜΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ» «ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΑΠΟΔΗΜΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ» Εισηγήτρια: Έφη Γουνελά Στέλεχος της ΕΕΤΑΑ ΑΠΟΔΗΜΟΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ & ΤΟΠΙΚΗ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ Η υλοποίηση μιας ολοκληρωμένης στρατηγικής για

Διαβάστε περισσότερα

Νοικοκύρεμα, οικονομική περισυλλογή, αύξηση παραγωγικότητας, ηλεκτρονική διακυβέρνηση.

Νοικοκύρεμα, οικονομική περισυλλογή, αύξηση παραγωγικότητας, ηλεκτρονική διακυβέρνηση. Σε συνεργασία με το δημοτικό συμβούλιο, αρμόδιους φορείς και πρόσωπα, δεσμευόμαστε ότι στις πρώτες ενενήντα μέρες ανάληψης της δημαρχίας από εμάς, θα φροντίσουμε ώστε να τροχιοδρομηθούν οι διαδικασίες

Διαβάστε περισσότερα

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ΔΗΜΟΣ ΤΟΠΟΣ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΩΡΑ 19:00 ΚΟΜΝΗΝΑ ΠΡΩΗΝ ΔΗΜΑΡΧΕΙΟ ΔΗΜΟΥ ΒΕΡΜΙΟΥ ΕΟΡΔΑΙΑΣ. Πέμπτη 25/8/ :00 ΣΕΡΒΙΩΝ- ΒΕΛΒΕΝΤΟΥ

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ΔΗΜΟΣ ΤΟΠΟΣ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΩΡΑ 19:00 ΚΟΜΝΗΝΑ ΠΡΩΗΝ ΔΗΜΑΡΧΕΙΟ ΔΗΜΟΥ ΒΕΡΜΙΟΥ ΕΟΡΔΑΙΑΣ. Πέμπτη 25/8/ :00 ΣΕΡΒΙΩΝ- ΒΕΛΒΕΝΤΟΥ ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ Μετά την ολοκλήρωση και την επιτυχημένη υποβολή της Α Φάσης του Τοπικού Προγράμματος Κοζάνης Γρεβενών CLLD/ του ΠΑΑ και του ΕΠΑλΘ στις αρμόδιες Υπηρεσίες του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης

Διαβάστε περισσότερα

1. ΚΥΠΕ 2. ΠΟΛΙΤΗΣ NEWS 3. SIGMALIVE 4. Από την πλευρά τους, CIPA δια του προέδρου του Χριστόδουλου Αγκαστινιώτη και CIBA δια του προέδρου του και πρώην υπουργού Υγείας, Φρίξου Σαββίδη, έκαναν λόγο για

Διαβάστε περισσότερα

THE ECONOMIST ΟΜΙΛΙΑ

THE ECONOMIST ΟΜΙΛΙΑ THE ECONOMIST ΟΜΙΛΙΑ ΓΙΩΡΓΟΥ ΛΑΚΚΟΤΡΥΠΗ ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ, ΕΜΠΟΡΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ, ΚΥΠΡΟΣ THE 19 th ROUNDTABLE WITH THE GOVERNMENT OF GREECE «EUROPE: THE COMEBACK? GREECE: HOW RESILIENT?» ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 15

Διαβάστε περισσότερα

ΗΜΕΡΙΔΑ: «ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΟΡΕΙΝΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ»

ΗΜΕΡΙΔΑ: «ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΟΡΕΙΝΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ» ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΟΥ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ & ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΗΜΕΡΙΔΑ: «ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΟΡΕΙΝΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ» ΕΡΕΥΝΑ ΑΓΟΡΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΣΤΙΣ ΟΡΕΙΝΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ

Διαβάστε περισσότερα

Δελτίο Τύπου Έκτη Ελληνογερμανική συνέλευση

Δελτίο Τύπου Έκτη Ελληνογερμανική συνέλευση ΓΡΑΦΕΙΟ ΠΡΟΕΔΡΟΥ Κέρκυρα 9/11/2016 Δελτίο Τύπου Έκτη Ελληνογερμανική συνέλευση Ο Πρόεδρος του Επιμελητηρίου Κέρκυρας κ. Γεώργιος Π. Χονδρογιάννης, ο οποίος συμμετέχει στην ΚΕΕ με την ιδιότητα του οικονομικού

Διαβάστε περισσότερα

CIVITAS GENTIUM. Volume 1, Number 1 May 2011

CIVITAS GENTIUM. Volume 1, Number 1 May 2011 CIVITAS GENTIUM Volume 1, Number 1 May 2011 CIVITAS GENTIUM Scientific Board Members Ioannis Th. Mazis, University of Athens, President Friederike Batsalia, University of Athens Christophoros Charalambakis,

Διαβάστε περισσότερα