ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΠΑΘΕΙΕΣ ΣΤΟΝ Σ.Δ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΚΑΙ ΟΣΤΑ

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΠΑΘΕΙΕΣ ΣΤΟΝ Σ.Δ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΚΑΙ ΟΣΤΑ"

Transcript

1 ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΠΑΘΕΙΕΣ ΣΤΟΝ Σ.Δ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΚΑΙ ΟΣΤΑ Φωτεινή Γ.Παπαδοπούλου- Γκάσταρη Ενδοκρινολόγος

2 Projected Trend Estimated prevalence of diabetes ( ) Africa America Mediter. area Europe Sud-east Asia West Pacific Estimated no of hip fractures: (1000s) Adapted from Cooper C et al, Osteoporosis Int, 1992;2:

3 Οστεοπορωτικά κατάγματα Η τιμή που καταβάλλεται για την αύξηση του προσδόκιμου επιβίωσης

4 Τόσο ο ΣΔ2 όσο η οστεοπόρωση αυξάνονται σημαντικά παγκοσμίως. Αμφότερα τα νοσήματα συνδέονται με αύξηση του κινδύνου πτώσεων και καταγμάτων σε ασθενείς με διαβήτη. Το είδος του διαβήτη, η διάρκεια, και ο γλυκαιμικός έλεγχος φαίνεται να επηρεάζoυν τον κίνδυνο κατάγματος. Παράγοντες που εκκρίνονται από τα οστά όπως οστεοκαλσίνη και οστεοπροτεγερίνη επηρεάζουν το μεταβολισμό της γλυκόζης, ενώ η υπεργλυκαιμία, η ινσουλίνη και τα τελικά προϊόντα προχωρημένης γλυκοζυλίωσης φαίνεται να επηρεάζουν την ποιότητα των οστών. Αδιποκυτοκίνες, κυρίως λεπτίνη και η αδιπονεκτίνη, έχουν σπουδαίο ρόλο στην παθοφυσιολογία των δύο νόσων. Η βιταμίνη D και η PTH, οι δύο κύριοι ρυθμιστές του μεταβολισμού των οστών και του ασβεστίου, ασκούν σημαντικό ρόλο στην οστική νόσο του διαβήτη. Ωστόσο..

5 Η συσχέτιση μεταξύ σακχαρώδη διαβήτη και οστεοπόρωσης παραμένει αμφιλεγόμενη. Εκτός από τις αλλαγές στον μεταβολισμό των οστών, υπάρχουν πολλοί άλλοι παράγοντες που μπορεί να είναι σημαντικοί: Ο βαθμός της οστικής απώλειας διαφέρει μεταξύ τύπου 1 και τύπου 2 διαβήτη Η συμπεριφορά της ΟΜ είναι διαφορετική στον ΣΔ2 και ΣΔ1. Η ευθραυστότητα των οστών, ειδικά στο ΣΔ2, μπορεί να συμβάλει στον κίνδυνο κατάγματος ανεξάρτητα από ΟΜ, και η ΟΜ μπορεί να μην αντικατοπτρίζει τον κίνδυνο κατάγματος σε ορισμένα άτομα. Ο οστικός μεταβολισμός μπορεί να επηρεαστεί από τις επιπλοκές του διαβήτη (π.χ. νεφρική ανεπάρκεια)

6 επιδημιολογία Ο κίνδυνος κατάγματος είναι μεγαλύτερος μεταξύ των λεπτότερων ασθενών με ΣΔ1, Η μακροχρόνια νόσος σχετίζεται με πενταπλάσιο κίνδυνο για κάταγμα του ισχίου, η οποία αρχίζει να αυξάνεται χρόνια πριν από την εκθετική αύξηση που παρατηρήθηκε στη συχνότητα εμφάνισης σε μη διαβητικό πληθυσμό. Η σχετική συμβολή της μειωμένης αντοχής των οστών, ιδίως της "ποιότητας των οστών, και η αυξημένη συχνότητα εμφάνισης των πτώσεων, σχετίζεται με τον υψηλότερο κίνδυνο κατάγματος μεταξύ των διαβητικών.

7 Τα κατάγματα του ισχίου είναι αυξημένα στους ασθενείς με ΣΔ. Case-control μελέτες ασθενών με κάταγμα στο ισχίο έδειξαν ότι οι ασθενείς με ΣΔ2 υπερείχαν, και εμφάνιζαν τουλάχιστον 2πλάσιο σχετικό κίνδυνο για κάταγμα. Οι γυναίκες με ΣΔ1 έχουν φορές μεγαλύτερο σχετικό κίνδυνο για κάταγμα στο ισχίο σε σχέση με τις γυναίκες χωρίς ΣΔ.

8 ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΣΔ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ Οστική μάζα Οστικό μεταβολισμό Δομή του οστού???? ΑΥΞΗΜΕΝΟΣ ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΚΑΤΑΓΜΑΤΟΣ

9 NIH Consensus Development Panel on Osteoporosis Prevention, Diagnosis, and Therapy. JAMA. 2001;285(6): οστεοπόρωση η σκελετική νόσος που χαρακτηρίζεται από διαταραχή της οστικής αντοχής που έχει σαν αποτέλεσμα την αύξηση του κινδύνου για εμφάνιση κατάγματος >>.

10 Φυσιολογικό Οστούν Μέτρια Οστεοπόρωση Σοβαρή Οστεοπόρωση Courtesy Dr. A. Boyde

11 ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΚΑΙ ΟΣΤΙΚΗ ΜΑΖΑ

12 Υψηλότερη οστική μάζα στον ΣΔ2. Αλλά!!!!!!!!! Αυξημένος κίνδυνος καταγμάτων ανεξάρτητα από: ηλικία BMI και ΟΣΤΙΚΗ ΜΑΖΑ

13 Σε σύγκριση με τον γενικό πληθυσμό, οι διαβητικοί έχουν αυξημένη ΟΜ στον αυχένα του μηριαίου, στην ΟΜΣΣ, στο ισχίο και πτέρνα, αλλά όχι στο αντιβράχιο. Η Hertfordshire Cohort Study έδειξε θετική συσχέτιση μεταξύ ΟΜ στο ισχίο και την έκκριση και αντίσταση στην ινσουλίνη που παύει να υφίσταται όμως μετά τη διόρθωση με τον ΒΜΙ. Τα δεδομένα τριών προοπτικών μελετών παρατήρησης Study of Osteoporotic Fractures, Osteoporotic Fractures in Men Study and Health, Aging, and Body Composition Study), ηλικιωμένοι με ΣΔ2 : χαμηλότερο T-score στον αυχένα του μηριαίου και υψηλότερο FRAX συνδέονται με υψηλότερο κίνδυνο κατάγματος στο ισχίο και όχι στη σπονδυλική στήλη και ότι Για ένα δεδομένο T-score, ηλικία, και FRAX σκορ, τα άτομα με ΣΔ2 είχαν υψηλότερο κίνδυνο κατάγματος από τα άτομα χωρίς διαβήτη Ferrari, S. Calcif Tissue Int (2017)

14 Παράδοξη σχέση!!!!!

15 ΟΣΤΙΚΗ ΜΑΖΑ Κατανομή οστικής μάζας Μικροαρχιτεκτονική Προηγούμενο κάταγμα ΕΥΘΡΑΣΤΟΤΗΤΑ ΟΣΤΟΥ Επιμετάλλωση Οστική ανακατασκευή Φθορά Κολλαγόνο

16 Οστική μάζα και ΣΔ1 Σε ποσοστό 50% διαπιστώθηκε οστεοπενία σε εφήβους με διαβήτη και αφορούσε τόσο το φλοιώδες όσο και το δοκιδώδες μέρος του σκελετού Η ΟΜ στη κερκίδα, σε παιδιά ηλικίας μόλις 4 6 ετών με ΣΔ1, ήταν χαμηλότερη κατά 20 50% σε σχέση με τους φυσιολογικούς μάρτυρες.

17 Moντέλο της πιθανής επίδρασης του διαβήτη στην BMD σε διάφορες χρονικές περιόδους. Καθυστέρηση εφηβείας σχετίζεται με χαμηλότερη ΚΟΜ Finkelstein et al. J Clin Endocrinol Metab 81: , 1996 Tuominen, et al. Diabetes Care 22: , 1999 Οιστρογονική κατάσταση ασβεστιουρία Krakauer JC, et al. Diabetes 44: , 1995

18 Discrepancies in bone mineral density and fracture risk in patients with type 1 and type 2 diabetes a meta-analysis P. Vestergaard, Ost Int 2007 Apr;18(4): We addressed the following research questions in this meta-analysis: 1) Μεταβολές της BMD σε ασθενείς ΣΔ1 και ΣΔ2 2) Μεταβολές του κινδύνου κατάγματος σε ασθενείς με ΣΔ1 και ΣΔ2 3) Οι μεταβολές της BMD ερμηνεύουν τις διαφορετικές μεταβολές του κινδύνου κατάγματος στους ασθενείς ΣΔ1 και ΣΔ2? 4) Ποιες ήταν οι επιπτώσεις του γλυκαιμικού ελέγχου και των επιπλοκών στην BMD στους ασθενείς με ΣΔ1 και ΣΔ2?

19 BMD was decreased in both the spine and hip in T1D. In contrast an increase was seen in T2D. The hip Z-scores were lower than the spine Z-scores in both T1D and T2D, and the difference was statistically significant in T2D. Τύπος ΣΔ ΣΣ Z-score Ισχίο Z-score ΣΔ ± 0.01* 0.37 ± 0.16* ΣΔ ± 0.01 *0.27 ± 0.01* Αναμενόμενος σχετικός κίνδυνος κατάγματος Οποιοδήποτε κάταγμα ΣΔ ΣΔ Κάταγμα ισχίου P. Vestergaard, Ost Int 2007 Apr;18(4):427-44

20 Συμπεράσματα Ο ΣΔ1 μειώνει την BMD ενώ ο ΣΔ2 την αυξάνει. Αλλά, τόσο ο ΣΔ1 όσο ΚΑΙ Ο ΣΔ2 σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο κατάγματος στο ισχίο. Η αύξηση του κινδύνου κατάγματος μπορεί να σχετίζεται με τις επιπλοκές του διαβήτη όπως αμφιβληστροειδοπάθεια, νευροπάθεια, νεφροπάθεια και επιπλοκές από το καρδιαγγειακό. Με βάση τα δεδομένα από την παρούσα metaανάλυση φαίνεται, ότι, η οστεοπόρωση μπορεί να αποτελεί μια ακόμη επιλοκή του διαβήτη. Vestergaard P. Ost Int 2007 Apr;18(4):427-44

21 ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΜΕΤΑΞΥ ΣΔ1 ΚΑΙ ΣΔ2 Διαφορές στα επίπεδα της ινσουλίνης (ινσουλινοπενία vs. υπερινσουλιναιμία ) και στα επίπεδα του IGF (μειωμένα vs. φυσιολογικά ή αυξημένα). Φαίνεται ότι άμεσες ή έμμεσες δράσεις της ινσουλίνης πχ: υπερανδρογοναιμία αυξημένη παραγωγή του IGF-I, και /ή αυξημένη βιοδραστικότητα του IGF-I (λόγω μείωσης της παραγωγής του IGFBP-1) μπορεί να παίζουν σημαντικό ρόλο στην σκελετική υγεία στα άτομα με διαβήτη

22 Σκοπός: Μετρήθηκε η οστική μάζα και η δομή με pqct (στη κερκίδα και στην κνήμη) και DXA ( στη σπονδυλική στήλη και στο ισχίο) σε εφήβους με τύπου 1 διαβήτη και τα αποτελέσματα των μετρήσεων συγκρίθηκαν με δεδομένα που αφορούσαν φυσιολογικούς συνομήλικούς τους. Mέθοδοι : 48 έφηβοι, 26 κορίτσια και 22 αγόρια, με ΣΔ1, και υγιείς μάρτυρες αντίστοιχης ηλικίας, φύλου, βάρους και ύψους, και στάδιο εφηβείας.

23 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΑ Ο διαβήτης σχετίζεται με μειωμένη οστική μάζα και ΜΙΚΡΟΤΕΡΑ ΟΣΤΑ. Φαίνεται ότι η νόσος επηρεάζει τον σκελετό, τόσο στο μέγεθος όσο και στην ακαμψία του φλοιώδους οστού. Οι σκελετικές διαταραχές αφορούσαν κατά κύριο λόγο τους άνδρες με διαβήτη (10%), σε σχέση με τις γυναίκες( 5%). Παραμένει να επιβεβαιωθεί το εάν οι σκελετικές αυτές διαταραχές που παρατηρούνται στον διαβήτη ευθύνονται για την αύξηση του κινδύνου κατάγματος στη μετέπειτα ζωή.

24

25 Studies showing increased fracture risk in diabetic adults Strotmeyer ES,et al. Arch Intern Med. 2005;165(14): Bonds DE, et al. J Clin Endocrinol Metab. 2006;91(9): Melton LJ, et al. J Bone Miner Res. 2008;23(8): Koh W-P, et al. Diabetes Care. 2010;33(8): Oei L, et al. Diabetes Care. 2013;36(6): Schneider ALC, et al. Diabetes Care. 2013;36(5): Hothersall EJ,et al. J Bone Miner Res. 2014;29(5):

26 Studies showing no increased fracture risk in diabetic adults Dobnig H,et al. J Clin Endocrinol Metab. 2006;91(9): Sosa M, et al. Aging Clin Exp Res. 2009;21(1): Studies showing decreased fracture risk in diabetic adults Heath H, et al. N Engl J Med. 1980;303(10): van Daele PL, et al. Ann Intern Med. 1995;122(6):

27 Σακχαρώδης διαβήτης και κατάγματα συμπεράσματα Ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2 σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο κατάγματος στο ισχίο τόσο στους άνδρες, όσο και στις γυναίκες. Τα αποτελέσματα ήταν περίπου τα ίδια ανάμεσα στα δύο φύλα καθώς και μεταξύ των μελετών που πραγματοποιήθηκαν στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ. Η συσχέτιση μεταξύ τύπου ΣΔ και συχνότητας κατάγματος στο ισχίο ήταν ισχυρότερη για τους διαβητικούς με διαβήτη τύπου 1 σε σχέση με τους διαβητικούς με διαβήτη τύπου 2. ΑΠΟ ΤΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΑΥΤΑ ΕΝΙΣΧΥΕΤΑΙ Η ΑΠΟΨΗ ΟΤΙ ΥΠΑΡΧΕΙ ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΜΕΤΑΞΥ ΣΔ ( ΤΥΠΟΥ 1 ΚΑΙ 2 ) ΚΑΙ ΑΥΞΗΜΕΝΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΚΑΤΑΓΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΙΣΧΙΟΥ ΣΕ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΚΑΙ ΑΝΔΡΕΣ. Janghorbani et al ; Am J.Epidemiol. 2007;166(5):

28 Pathological mechanisms that may be involved in the development of diabetic osteopenia. F S Hough et al. Eur J Endocrinol 2016;174:R127-R138

29

30

31 BONE REMODELING

32 This table summarizes some of the effects of major players on diabetes and bone 1- BONE PROTEINS BONE HOMEOSTASIS DIABETES AND ENERGY HOMEOSTASIS A1C CORRELATION LEVELS IN DIABETES Osteoprotegerin Regulates osteoclast maturation Role in vascular complications May protect beta cells Positive Increased Osteocalcin Bone formation marker Role in mineralization Stimulates insulin secretion Increases insulin sensitivity Increases adiponectin Negative Decreased Sclerostin Inhibits osteoblastogen esis and bone formation Role in vascular complications Positive Increased

33 This table summarizes some of the effects of major players on diabetes and bone -2- DIABETES MARKERS BONE HOMEOSTASIS DIABETES AND ENERGY HOMEOSTASIS A1C CORRELATION Advanced glycation end products Decreases osteoblastic maturation Increases osteoclast activity Decreases collagen synthesis and weakens collagen fibers Inhibits mineralization Decreases maturation and differentiation of adipose tissue Role in DM complications Positive Hyperglycemia Increases osteoclast function Decreases osteoblasts function Affects bone microcirculation/role in bone angiopathy Increases adipocytes differentiation Positive

34 This table summarizes some of the effects of major players on diabetes and bone -3- ADIPOSE TISSUE MARKERS Adiponectin Inhibits osteoclastogenesis Increases bone mass Stimulates osteoblasts and mineralization Decreases fat accumulation Promotes insulin sensitivity Negative Leptin Increases bone formation? Inhibits osteoclastogenesis? Mediator of insulin release Paradoxical effect on insulin resistance Negative Other cytokines: ILs, TNFs Variable effect but mainly stimulate osteoclast activity Role in inflammation

35 This table summarizes some of the effects of major players on diabetes and bone -4- OTHER HORMONES Insulin Stimulates osteoblast formation and differentiation Inhibits the expression of OPG Stimulates collagen synthesis Stimulates OC Enhances matrix mineralization Increases uptake of glucose by adipose tissue and muscles Suppresses liver neoglucogenesis Glycemic control IGF-1 Stimulates osteoblast differentiation Prevents osteoblasts apoptosis Enhances matrix mineralization Positive correlation of IGF-1 and DM in patients 65 and older Role in DM-related complications Negative Decreased Vitamin D Role in bone mineralization Improves insulin sensitivity and secretion? Immunomodulation? Anti-inflammation? Negative Decreased PTH Intermittent PTH decreases osteoblasts apoptosis and stimulates bone anabolism and mineralization Continuous PTH increases osteoclast activity Promotes insulin resistance Suppresses insulin release Decreased

36 Η οστεοκαλσίνη διαφοροποιεί τη λειτουργία των β-κυττάρων την έκφραση του γονιδίου των λιποκυττάρων και επηρεάζει την εμφάνιση μεταβολικών νόσων στους επίμυες Η οστεοκαλσίνη συμπεριφέρεται σαν <ορμόνη> που ρυθμίζει το μεταβολισμό της γλυκόζης και του λιπώδους ιστού σε επίμυες. Συγκεντρώσεις της OC σε Picomol ελέγχουν την έκφραση των γονιδίων της ινσουλίνης που ρυθμίζουν την ινσουλίνη και τον πολ/σμό των β-κυττάρων, Ενώ, συγκεντρώσεις της ίδιας ορμόνης που φθάνουν τα επίπεδα των nanomols ελέγχουν την έκκριση της αντιπονεκτίνης από τα λιποκκύτταρα. Μακροχρόνια χορήγηση OC σε επίμυες μειώνει σημαντικά την δυσμενή επίδραση της υπερφαγίας και της πλούσιας σε λίπη δίαιτας στον ΔΜΣ και στο μεταβολισμό της γλυκόζης. Therefore, osteocalcin may be of value in the treatment of metabolic diseases 1. Lee NK et al. Cell. 2007;130: Ferron M et al. Proc Natl Acad Sci USA. 105: , 2008.

37 Interplay between Ocn and insulin secretion/sensitivity.

38

39 Κύριος υπεύθυνος του προβλήματος?

40 Διαταραχές του οστικού μεταβολισμού σε ασθενείς μα σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 μπορεί να προκληθούν από : Άμεση επίδραση της έλλειψης της ινσουλίνης ή της αντίστασης στην ινσουλίνη και υπεργλυκαιμία στα οστά και στο μικροπεριβάλλον του μυελού των οστών Επίδραση των προϊόντων τελικής γλυκοζυλίωσης (AGEs) στις πρωτεΐνες της θεμέλιας ουσίας, Διαταραχή στη παραγωγή των λιποκυτταροκινών και κυτταροκινών και της δράσης τους στα οστικά κύτταρα Διαταραχή στη νευρομυική / σκελετική συνεργασία.

41 ΥΠΕΡΙΝΣΟΥΛΙΝΑΙΜΙΑ- ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΙΝΣΟΥΛΙΝΗ Πηγή ενέργειας των οστεοβλαστών ΥΠΕΡΓΛΥΚΑΙΜΙΑ Αύξηση των προιόντων μη ενζυματικής γλυκοζυλίωσης (AGES) Ασβεστιουρία λόγω υπεργλυκαιμίας Τροποποίηση του άξονα PTH/Vitamin D

42 Μεσεγχυματικό αρχέγονο κύτταρο myotubes Προλιποκύτταρο Προοστεοβλάστης Πολυδύναμο Χονδροκύτταρο Νευρικό κύτταρο Tenocytes PPARγ WNT TGF-β οστεοβλάστης λεπτίνη οιστρογόνα λιποκύτταρο Φλεγμονώδεις κυτταροκίνες Λεπτίνη Οιστρογόνα Αντιπονεκτίνη Ρεζιστίνη

43 Mechanisms underlying bone loss and fractures in type 2diabetes mellitus Napoli, N. et al. (2016) Mechanisms of diabetes mellitus-induced bone fragility Nat. Rev. Endocrinol. doi: /nrendo

44 Cellular and molecular mechanisms of bone diseases in diabetes mellitus Napoli, N. et al. (2016) Mechanisms of diabetes mellitus-induced bone fragility Nat. Rev. Endocrinol. doi: /nrendo

45 Pathogenesis of bone fragility in type 2 diabetes

46

47 Κύριος υπεύθυνος του προβλήματος?

48 Άλλες πιθανές αιτίες οστεοπενίας στον ΣΔ1 Διαταραχές του άξονα GH-IGF Μειωμένη κορυφαία οστική μάζα Ανεπαρκής επιμετάλλωση του σκελετού κατά τη διάρκεια της σκελετικής ανάπτυξης / αύξησης Υπερασβεστιουρία σε συνδυασμό με μειωμένη απορρόφηση ασβεστίου με αποτέλεσμα χρόνια έλλειψη ασβεστίου Δυσμενής επίδραση, στην οστική παραγωγή, των προϊόντων τελικής γλυκοζυλίωσης (AGES), πχ πεντοσιδίνη τροποποιεί τις ιδιότητες του κολλαγόνου λόγω μείωσης υδροξυλυσίνης

49 ..πλήν των μεταβολών στον οστικό μεταβολισμό άλλοι παράγοντες που συμμετέχουν στην εκδήλωση κατάγματος Διαφορά στο βαθμό οστικής απώλειας μεταξύ των ασθενών με ΣΔ1 και ΣΔ2 Οι επιπλοκές του διαβήτη π.χ νεφρική ανεπάρκεια μπορεί να επηρεάζουν τον οστικό μεταβολισμό. Οι πτώσεις λόγω οπτικών διαταραχών, αγγείο-εγκεφαλικών επεισοδίων και νευροπάθειας. Εντοπισμένη οστική απώλεια, λόγω νευροπάθειας, στον άκρο πόδα και στα σφυρά. Ειδικές θεραπείες μπορεί να επηρεάζουν τον κίνδυνο κατάγματος.

50 ΟΣΤΙΚΗ ΑΝΑΚΑΤΑΣΚΕΥΗ Ο χαμηλός ρυθμός οστικής ανακατασκευής, που οφείλεται στον λειτουργικό υποπαραθυρεοειδισμό και στην υπεργλυκαιμία ευθύνεται, εν μέρει τουλάχιστον, για τις διαφορές που διαπιστώνονται μεταξύ των ασθενών με ΣΔ τύπου 1 και 2.

51 ΔΕΙΚΤΕΣ ΟΣΤΙΚΗΣ ΑΝΑΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ Η παραγωγή οστεοκαλσίνης και αλκαλικής φωσφατάσης, μειώνεται από τα αυξημένα επίπεδα γλυκόζης. Η deoxypyridinoline, βρίσκεται αυξημένη σε εφήβους με διαβήτη σε σχέση με φυσιολογικούς μάρτυρες, γεγονός που σημαίνει ότι η οστική απορρόφηση σε άτομα με ΣΔ τύπου 1 σχετίζεται με αυξημένη οστική απώλεια. Θα μπορούσε η οστεοπόρωση, στον ΣΔ, να θεωρηθεί σαν χαμηλού ρυθμού οστικής εναλλαγής, άποψη που ενισχύεται από την παρατήρηση ότι τα κατάγματα επουλώνονται σε μεγαλύτερο χρονικό διάστημα στους ασθενείς με διαβήτη.

52 Οι πιθανοί μηχανισμοί που οδηγούν σε οστεοπόρωση σε ασθενείς με ΣΔ1

53 The Increase of ROS with Age Antagonizes the Skeletal and Metabolic Effects of Wnt/ß-Catenin by Diverting ß-Catenin from TCF- to FOXO-Mediated Transcription Manolagas and Almeida, Mol Endocrinol, November 2007, 21(11): ,

54 ότι με την ηλικία το οξειδωτικό stress ανταγωνίζεται το Wnt signaling, που μπορεί σε μοριακό επίπεδο, να ερμηνεύει κοινό μοριακό μηχανισμό για την εμφάνιση όχι μόνο οστεοπόρωσης αλλά επίσης για την αθηρωμάτωση, την ινσουλινοαντίσταση, και την υπερλιπιδαιμία και μπορεί να αποτελεί κοινό συνδετικό κρίκο με την παχυσαρκία.

55 Παράγοντες κινδύνου για οστεοπόρωση σε ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη Άμεσοι - οφειλόμενοι στο ΣΔ Τύπου 1 ΣΔ Αρρύθμιστος ΣΔ Νεφροπάθεια Διάρκεια νόσου >10 χρόνια στον ΣΔ2 Αυξημένα επίπεδα πεντοσιδίνης στον ΣΔ2 Ινσουλινοθεραπεία στον ΣΔ2 Λήψη γλιταζονων σε μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες με ΣΔ2 Οφειλόμενοι σε επιπλοκές του ΣΔ Νευροπάθεια Διαβητική διάρροια Νοσήματα σχετιζόμενα με τον ΣΔ Κίνδυνος πτώσεων

56 Επίδραση της αντιδιαβητικής αγωγής στην οστική μάζα

57 Effects of hypoglycaemic agents on fracture risk in T2DM Napoli, N. et al. (2016) Mechanisms of diabetes mellitus-induced bone fragility Nat. Rev. Endocrinol. doi: /nrendo

58 Συμπερασματικά. Είναι σαφές ότι οι ασθενείς με ΣΔ1 έχουν χαμηλότερη οστική μάζα (BMD) και αυξημένο κίνδυνο για οστεοπορωτικά κατάγματα Αυξάνουν συνεχώς τα δεδομένα αναφορικά με τους ασθενείς με ΣΔ2 που αφορούν τον αυξημένο κίνδυνο για οστεοπορωτικό κάταγμα παρά το γεγονός ότι εμφανίζουν αυξημένη οστική μάζα σε σχέση με τους ασθενείς με ΣΔ1 Η οστική ανακατασκευή μπορεί να επηρεάζεται από τις επιπλοκές του διαβήτη Ο κίνδυνος κατάγματος στους διαβητικούς ασθενείς αυξάνεται από τις πτώσεις που οφείλονται σε οπτικές διαταραχές, νευροπάθεια ή αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια. Εντοπισμένη οστική απώλεια συσχετίζεται με τη διαβητική νευροπάθεια και μπορεί να αυξάνει τον κίνδυνο κατάγματος στο άκρο πόδι ή στην ποδοκνημική άρθρωση Στους ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη πρέπει να εκτιμάται η οστική μάζα Θεραπευτική παρέμβαση αποτελεί το κλειδί στην πρόληψη των καταγμάτων, βελτιώνοντας την οστική μάζα, οστική αντοχή και μειώνοντας τον κίνδυνο των πτώσεων

59 Screening Recommendations ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΕΙΔΙΚΕΣ ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΔΙΑΒΗΤΙΚΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ The U.S. Preventative Task Force συστήνει ότι ό έλεγχος πρέπει να γίνεται σε γυναίκες > 65 ετών και σε γυναίκες ηλικίας ετών που εμφανίζουν παράγοντες κινδύνου. Είναι δύσκολο να καθορισθούν ιδιαίτεροι παράγοντες κινδύνου, αλλά το μειωμένο σωματικό βάρος θεωρείται καλός προγνωστικός παράγων χαμηλής οστικής μάζας. The National Osteoporosis Foundation επίσης συστήνει έλεγχο σε μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες (< των 65 ετών) που έχουν υποστεί κάταγμα ή έχουν έναν ή περισσότερους παράγοντες κινδύνου για οστεοπόρωση. Στους διαβητικούς ασθενείς που δεν πληρούν αυτά τα κριτήρια, δεν υπάρχουν ακόμη << evidence-based συστάσεις >>, αλλά η κοινή λογική διαπιστώνει ότι η μέτρηση της BMD είναι σωστό να γίνεται σε ασθενείς με διαβήτη τύπου 1, γυναίκες και άνδρες με οποιαδήποτε επιπλοκή, και στις λεπτές γυναίκες με ή χωρίς επιπλοκές.

60 Suggested recommendations for bone health in patients with type 2 diabetes -1- Hypoglycemia education and management Smoking cessation Avoid medications that increase fall risk if possible Home fall hazard assessment mainly if severe retinopathy and neuropathy Evaluate prior fracture history Assess vitamin D status and correct deficiency (has been suggested on a yearly basis) Universal measures for bone health and fractures prevention: weight-bearing exercises, calcium and vitamin D supplementation

61 Suggested recommendations for bone health in patients with type 2 diabetes -2- Spinal X-ray to assess for vertebral fractures* Follow available recommendations for osteoporosis screening 2 If fragility fracture or vertebral fracture by X-ray, get a baseline BMD and follow available recommendation for osteoporosis screening, follow-up and treatment Get a VFA (vertebral fracture assessment) and/or TBS** (lumbar spine total body score) if available, with every BMD measurement If Osteopenia on BMD: It is plausible to consider T2DM as a secondary cause of osteoporosis in the FRAX score The usefulness of surrogate markers has not been established, and no standardization is currently available

62

Σακχαρώδης Διαβήτης τύπου 1 και Οστικός Μεταβολισμός

Σακχαρώδης Διαβήτης τύπου 1 και Οστικός Μεταβολισμός Σακχαρώδης Διαβήτης τύπου 1 και Οστικός Μεταβολισμός Γραμματίκη Μαρία Ειδικευόμενη Ενδοκρινολογίας Τμήμα Ενδοκρινολογίας και Μεταβολισμού Διαβητολογικό Κέντρο Α Παθολογική Κλινική Γ.Ν.Θ. ΑΧΕΠΑ Αριστοτέλειο

Διαβάστε περισσότερα

Σακχαρώδης Διαβήτης τύπου 2 και οστεοπόρωση. Αλεξάνδρα Μπαργιώτα Επίκουρος Καθηγήτρια Παθολογίας- Ενδοκρινολόγος Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Σακχαρώδης Διαβήτης τύπου 2 και οστεοπόρωση. Αλεξάνδρα Μπαργιώτα Επίκουρος Καθηγήτρια Παθολογίας- Ενδοκρινολόγος Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Σακχαρώδης Διαβήτης τύπου 2 και οστεοπόρωση Αλεξάνδρα Μπαργιώτα Επίκουρος Καθηγήτρια Παθολογίας- Ενδοκρινολόγος Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Θεσσαλονίκη 6 Οκτωβρίου 2017 Σακχαρώδης διαβήτης και Οστεοπόρωση Δύο

Διαβάστε περισσότερα

οστεοαρθρίτιδα δεν προστατεύουν από την οστεοπόρωση Ομότιμος Καθηγητής ΕΚΠΑ Πρόεδρος ΕΛΙΟΣ

οστεοαρθρίτιδα δεν προστατεύουν από την οστεοπόρωση Ομότιμος Καθηγητής ΕΚΠΑ Πρόεδρος ΕΛΙΟΣ Το αυξημένο σωματικό βάρος και η οστεοαρθρίτιδα δεν προστατεύουν από την οστεοπόρωση Ελληνικά επιδημιολογικά δεδομένα Γ. Π. Λυρίτης Ομότιμος Καθηγητής ΕΚΠΑ γ Πρόεδρος ΕΛΙΟΣ Οι ποιο συχνές παθήσεις του

Διαβάστε περισσότερα

ΣΑΚΧΑΡΩ ΗΣ ΙΑΒΗΤΗΣ ΚΑΙ ΟΣΤΑ

ΣΑΚΧΑΡΩ ΗΣ ΙΑΒΗΤΗΣ ΚΑΙ ΟΣΤΑ ΣΑΚΧΑΡΩ ΗΣ ΙΑΒΗΤΗΣ ΚΑΙ ΟΣΤΑ Βελτίωσης της ιατρικής φροντίδας Επιμήκυνση του προσδόκιμου επιβίωσης των ανθρώπων με Σακχαρώδη ιαβήτη κατέστησε σημαντικό και το πρόβλημα της οστεοπόρωσης H οστεοπόρωση στην

Διαβάστε περισσότερα

Καραβανάκη Κυριακή. Διαβητολογική Κλινική Β Παιδιατρικής Κλινικής Πανεπιστημίου Αθηνών 2

Καραβανάκη Κυριακή. Διαβητολογική Κλινική Β Παιδιατρικής Κλινικής Πανεπιστημίου Αθηνών 2 Τα υψηλότερα επίπεδα αδιπονεκτίνης, που παρατηρήθηκαν στα παιδιά και τους εφήβους με Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 1 μπορεί να συνεισφέρουν στην χαμηλότερη οστική μάζα των ασθενών αυτών, μέσω διαφορετικής ενεργειακής

Διαβάστε περισσότερα

Τα οστα αποτελούνται από το φλοιό και σπογγώδες οστό. Μεταξύ των δοκίδων του σπογγώδους οστού υπάρχει ο μυελός των οστών

Τα οστα αποτελούνται από το φλοιό και σπογγώδες οστό. Μεταξύ των δοκίδων του σπογγώδους οστού υπάρχει ο μυελός των οστών Οστεοπόρωση Τα οστα αποτελούνται από το φλοιό και σπογγώδες οστό Μεταξύ των δοκίδων του σπογγώδους οστού υπάρχει ο μυελός των οστών Φυσιολογικό οστό Οστεπορωτικό Οστεοπόρωση - Ορισμός Αύξηση του χώρου

Διαβάστε περισσότερα

Οστεοπόρωση: έλεγχος (screening) και εξατομικευμένη θεραπεία

Οστεοπόρωση: έλεγχος (screening) και εξατομικευμένη θεραπεία Οστεοπόρωση: έλεγχος (screening) και εξατομικευμένη θεραπεία Dr. Παναγιώτης Γ. Αναγνωστής MD, MSc, PhD Ενδοκρινολόγος Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Α.Π.Θ. Μονάδα Ενδοκρινολογίας Αναπαραγωγής Α Μαιευτική - Γυναικολογική

Διαβάστε περισσότερα

Θεραπεία της οστεοπόρωσης: γιατί, πότε, πως και για πόσο? Φωτεινή Γ. Παπαδοπούλου Γκάσταρη Ενδοκρινολόγος

Θεραπεία της οστεοπόρωσης: γιατί, πότε, πως και για πόσο? Φωτεινή Γ. Παπαδοπούλου Γκάσταρη Ενδοκρινολόγος Θεραπεία της οστεοπόρωσης: γιατί, πότε, πως και για πόσο? Φωτεινή Γ. Παπαδοπούλου Γκάσταρη Ενδοκρινολόγος Φυσιολογικό Οστούν Μέτρια Οστεοπόρωση Σοβαρή Οστεοπόρωση Courtesy Dr. A. Boyde 1 στις 3 γυναίκες

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΚΑΙ ΚΑΡΚΙΝΟΣ

ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΚΑΙ ΚΑΡΚΙΝΟΣ 1 ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΚΑΙ ΚΑΡΚΙΝΟΣ Δ. Κιόρτσης Ενδοκρινολόγος Αν. Καθηγητής Ιατρικής Σχολής Παν/μίου Ιωαννίνων European SCOPE fellow 1η ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΕΠΙΠΟΛΑΣΜΟΥ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ Ελληνική Ιατρική

Διαβάστε περισσότερα

ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ Ι. ΚΑΡΒΟΥΝΗΣ Καθηγητής Καρδιολογίας Α.Π.Θ.

ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ Ι. ΚΑΡΒΟΥΝΗΣ Καθηγητής Καρδιολογίας Α.Π.Θ. ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ Ι. ΚΑΡΒΟΥΝΗΣ Καθηγητής Καρδιολογίας Α.Π.Θ. Η αναγνώριση της σηµασίας της θρόµβωσης στα οξέα καρδιαγγειακά συµβάµατα, οδήγησε σε πολλές µεγάλες µελέτες, µε στόχο την εκτίµηση της αποτελεσµατικότητας

Διαβάστε περισσότερα

Πρωτογενής πρόληψη των καρδιαγγειακών IFG

Πρωτογενής πρόληψη των καρδιαγγειακών IFG Πρωτογενής πρόληψη των καρδιαγγειακών νοσημάτων στον προ-διαβήτη. Έχει θέση; IFG Δρ Σταύρος Μπούσμπουλας Διευθυντής Γ Παθολογικής Κλινικής & Υπεύθυνος Διαβητολογικού Κέντρου Γ.Ν. Νίκαιας Πειραιά Προ-διαβήτης

Διαβάστε περισσότερα

Σακχαρώδης Διαβήτης τύπου 2 και οστεοπόρωση. Αλεξάνδρα Μπαργιώτα Επίκουρος Καθηγήτρια Παθολογίας- Ενδοκρινολόγος Πανεπιστήµιο Θεσσαλίας

Σακχαρώδης Διαβήτης τύπου 2 και οστεοπόρωση. Αλεξάνδρα Μπαργιώτα Επίκουρος Καθηγήτρια Παθολογίας- Ενδοκρινολόγος Πανεπιστήµιο Θεσσαλίας Σακχαρώδης Διαβήτης τύπου 2 και οστεοπόρωση Αλεξάνδρα Μπαργιώτα Επίκουρος Καθηγήτρια Παθολογίας- Ενδοκρινολόγος Πανεπιστήµιο Θεσσαλίας ΕΕΜΜΟ, Ρόδος 20-22 Οκτωβρίου 2017 Σακχαρώδης διαβήτης και οστεοπόρωση...

Διαβάστε περισσότερα

Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ

Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Στατίνες και σακχαρώδης διαβήτης Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Σακχαρώδης διαβήτης και καρδιαγγειακός κίνδυνος Μετα-ανάλυση

Διαβάστε περισσότερα

Σακχαρώδης διαβήτης και οστεοπόρωση - Ο Δρόμος για την Θεραπεία Τρίτη, 23 Νοέμβριος :22

Σακχαρώδης διαβήτης και οστεοπόρωση - Ο Δρόμος για την Θεραπεία Τρίτη, 23 Νοέμβριος :22 Δημήτρης Ι. Χατζηδάκης, Αναπληρωτής Καθηγητής Παθολογίας - Ενδοκρινολογίας, Υπεύθυνος Ενδοκρινολογικής Mονάδας Β' Προπαιδευτικής Παθολογικής Κλινικής Πανεπιστημίου Αθηνών, Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο

Διαβάστε περισσότερα

Σύγκριση Λιποκινών μεταξύ παιδιών και εφήβων με Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 1 με παχυσαρκία και φυσιολογικό δείκτη μάζας σώματος

Σύγκριση Λιποκινών μεταξύ παιδιών και εφήβων με Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 1 με παχυσαρκία και φυσιολογικό δείκτη μάζας σώματος Σύγκριση Λιποκινών μεταξύ παιδιών και εφήβων με Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 1 με παχυσαρκία και φυσιολογικό δείκτη μάζας σώματος Κ.Κώστα, Κ.Τσιρουκίδου, Μ.Παπαγιάννη, Α.Βαμβάκης, Ι.Τσανάκας Παιδοενδοκρινολογική

Διαβάστε περισσότερα

ΣΑΚΧΑΡΩ ΗΣ ΙΑΒΗΤΗΣ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ ΚΑΙ ΚΑΤΑΓΜΑΤΑ. Φωτεινή Γ.Παπαδοπούλου Ενδοκρινολόγος Ενδοκρινολογική κλινική Νοσοκομείου <ΠΑΝΑΓΙΑ>

ΣΑΚΧΑΡΩ ΗΣ ΙΑΒΗΤΗΣ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ ΚΑΙ ΚΑΤΑΓΜΑΤΑ. Φωτεινή Γ.Παπαδοπούλου Ενδοκρινολόγος Ενδοκρινολογική κλινική Νοσοκομείου <ΠΑΝΑΓΙΑ> ΣΑΚΧΑΡΩ ΗΣ ΙΑΒΗΤΗΣ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ ΚΑΙ ΚΑΤΑΓΜΑΤΑ Φωτεινή Γ.Παπαδοπούλου Ενδοκρινολόγος Ενδοκρινολογική κλινική Νοσοκομείου Robey PG, Bianco P. Cellular mechanisms of age-related bone loss. The aging

Διαβάστε περισσότερα

Η ΧΡΟΝΟΕΞΑΡΤΩΜΕΝΗ ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΩΝ ΔΙΦΩΣΦΩΝΙΚΩΝ ΣΤΟΥΣ ΔΕΙΚΤΕΣ ΟΣΤΙΚΟΥ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΥ, ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΟΜΟΖΥΓΗ β-μεσογειακη ΑΝΑΙΜΙΑ ΚΑΙ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ

Η ΧΡΟΝΟΕΞΑΡΤΩΜΕΝΗ ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΩΝ ΔΙΦΩΣΦΩΝΙΚΩΝ ΣΤΟΥΣ ΔΕΙΚΤΕΣ ΟΣΤΙΚΟΥ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΥ, ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΟΜΟΖΥΓΗ β-μεσογειακη ΑΝΑΙΜΙΑ ΚΑΙ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ Η ΧΡΟΝΟΕΞΑΡΤΩΜΕΝΗ ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΩΝ ΔΙΦΩΣΦΩΝΙΚΩΝ ΣΤΟΥΣ ΔΕΙΚΤΕΣ ΟΣΤΙΚΟΥ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΥ, ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΟΜΟΖΥΓΗ β-μεσογειακη ΑΝΑΙΜΙΑ ΚΑΙ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ Ν. ΤΣΑΡΤΣΑΛΗΣ ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΟΣ-ΔΙΑΒΗΤΟΛΟΓΟΣ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

<<Διαγνωστικά Προβλήματα και θεραπευτική προσέγγιση>> Σφυρόερα Κατερίνα Ρευματολόγος

<<Διαγνωστικά Προβλήματα και θεραπευτική προσέγγιση>> Σφυρόερα Κατερίνα Ρευματολόγος Σφυρόερα Κατερίνα Ρευματολόγος Η οστεοπόρωση στον άνδρα συνήθως εμφανίζεται με κατάγματα ΕΝΩ στη γυναίκα διαγιγνώσκεται με την εξέταση ρουτίνας της

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΩΝ ΜΑΚΡΟΘΡΕΠΤΙΚΩΝ ΣΥΣΤΑΤΙΚΩΝ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΙΝΣΟΥΛΙΝΗ ΚΑΙ ΤΙΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΣΕ ΙΝΣΟΥΛΙΝΗ

ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΩΝ ΜΑΚΡΟΘΡΕΠΤΙΚΩΝ ΣΥΣΤΑΤΙΚΩΝ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΙΝΣΟΥΛΙΝΗ ΚΑΙ ΤΙΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΣΕ ΙΝΣΟΥΛΙΝΗ ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΩΝ ΜΑΚΡΟΘΡΕΠΤΙΚΩΝ ΣΥΣΤΑΤΙΚΩΝ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΙΝΣΟΥΛΙΝΗ ΚΑΙ ΤΙΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΣΕ ΙΝΣΟΥΛΙΝΗ ΠΗΝΕΛΟΠΗ ΔΟΥΒΟΓΙΑΝΝΗ Κ Λ Ι Ν Ι Κ Η Δ Ι Α Ι Τ Ο Λ Ο Γ Ο Σ - Δ Ι ΑΤ Ρ Ο Φ Ο Λ Ο Γ Ο Σ M S C, R D Περίληψη

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΠΕ Α ΛΕΠΤΙΝΗΣ ΚΑΙ Α ΙΠΟΝΕΚΤΙΝΗΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ Ι ΙΟΠΑΘΗ ΠΝΕΥΜΟΝΙΚΗ ΙΝΩΣΗ. Πανεπιστήµιο Θεσσαλίας, Λάρισα

ΕΠΙΠΕ Α ΛΕΠΤΙΝΗΣ ΚΑΙ Α ΙΠΟΝΕΚΤΙΝΗΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ Ι ΙΟΠΑΘΗ ΠΝΕΥΜΟΝΙΚΗ ΙΝΩΣΗ. Πανεπιστήµιο Θεσσαλίας, Λάρισα ΕΠΙΠΕ Α ΛΕΠΤΙΝΗΣ ΚΑΙ Α ΙΠΟΝΕΚΤΙΝΗΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ Ι ΙΟΠΑΘΗ ΠΝΕΥΜΟΝΙΚΗ ΙΝΩΣΗ Φωτεινή Μάλλη 1, Παναγιώτης Γεωργούλιας 2, Βαρβάρα Βαλοτάσιου 2, Ειρήνη Τσιλιώνη 1, ηµοσθένης Μακρής 3, Κωνσταντίνος Ι Γουργουλιάνης

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΖΑΪΥΟΥ-ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ Κ.

ΠΑΖΑΪΥΟΥ-ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ Κ. Γιατί μας απασχολεί Ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 1 και 2 συνοδεύονται από μικρο και μακροαγγειακές επιπλοκές Σημαντικότερη αιτία νοσηρότητας και θνητότητας του διαβητικού πληθυσμού Ο κίνδυνος για καρδιαγγειακή

Διαβάστε περισσότερα

Η παχυσαρκία επιβαρυντικός ή βοηθητικός παράγοντας. Π.Α. Κυριάκου Καρδιολόγος Διευθύντρια ΕΣΥ Διδάκτωρ ΑΠΘ Γ Καρδιολογική κλινική, ΙΓΠΝΘ

Η παχυσαρκία επιβαρυντικός ή βοηθητικός παράγοντας. Π.Α. Κυριάκου Καρδιολόγος Διευθύντρια ΕΣΥ Διδάκτωρ ΑΠΘ Γ Καρδιολογική κλινική, ΙΓΠΝΘ Η παχυσαρκία επιβαρυντικός ή βοηθητικός παράγοντας Π.Α. Κυριάκου Καρδιολόγος Διευθύντρια ΕΣΥ Διδάκτωρ ΑΠΘ Γ Καρδιολογική κλινική, ΙΓΠΝΘ Από μόνη η παχυσαρκία αυξάνει την θνητότητα Calle EE, Thun MJ, Petrelli

Διαβάστε περισσότερα

Συµβάλλει η γλυκόζη στην αθηρωµάτωση ;

Συµβάλλει η γλυκόζη στην αθηρωµάτωση ; Συµβάλλει η γλυκόζη στην αθηρωµάτωση ; Δρ. Χρήστος Μανές Παθολόγος µε εξειδίκευση στον Σακχαρώδη Διαβήτη ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΟΥ ΤΜΉΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΔΙΑΒΗΤΟΛΟΓΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ Γ..Ν «ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ» ΘΕΣΣΑΛΟΝΊΚΗ Πρόεδρος

Διαβάστε περισσότερα

ΟΔΗΓΙΕΣ ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗΣ ΤΗΣ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗΣ

ΟΔΗΓΙΕΣ ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗΣ ΤΗΣ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗΣ ΤΗΣ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗΣ Α. ΠΟΤΕ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΥΠΟΒΑΛΛΟΝΤΑΙ ΟΙ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΣΕ ΜΕΤΡΗΣΗ ΟΣΤΙΚΗΣ ΠΥΚΝΟΤΗΤΑΣ (ΑΝΔΡΕΣ ΚΑΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ): ΗΛΙΚΙΑ < 50 ΕΤΩΝ: Κατάγματα χαμηλής βίας

Διαβάστε περισσότερα

Αιτιότητα και αναγκαιότητα των νεότερων θεραπειών στην οστεοπόρωση

Αιτιότητα και αναγκαιότητα των νεότερων θεραπειών στην οστεοπόρωση Αιτιότητα και αναγκαιότητα των νεότερων θεραπειών στην οστεοπόρωση ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ Παναγιώτης Τρόντζας ΓΝΑ ΠΟΛΥΚΛΙΝΙΚΗ-ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ, ΑΘΗΝΑ DEBATE στην οστεοπόρωση Η οστική ανακατασκευή (bone turnover) H ί π

Διαβάστε περισσότερα

Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΟΥ ΔΕΙΚΤΗ TBS (ΤRABECULAR ΒONE SCORE) ΜΕ DEXA, ΣΕ ΑΙΜΟΚΑΘΑΙΡΟΜΕΝΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΤΕΛΙΚΟΥ ΣΤΑΔΙΟΥ ΝΕΦΡΙΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΤΑΓΜΑΤΩΝ

Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΟΥ ΔΕΙΚΤΗ TBS (ΤRABECULAR ΒONE SCORE) ΜΕ DEXA, ΣΕ ΑΙΜΟΚΑΘΑΙΡΟΜΕΝΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΤΕΛΙΚΟΥ ΣΤΑΔΙΟΥ ΝΕΦΡΙΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΤΑΓΜΑΤΩΝ 22 ο Διαπανεπιστημιακό Συνέδριο Ακτινολογίας Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΟΥ ΔΕΙΚΤΗ TBS (ΤRABECULAR ΒONE SCORE) ΜΕ DEXA, ΣΕ ΑΙΜΟΚΑΘΑΙΡΟΜΕΝΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΤΕΛΙΚΟΥ ΣΤΑΔΙΟΥ ΝΕΦΡΙΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΤΑΓΜΑΤΩΝ Σαχινίδου

Διαβάστε περισσότερα

Ενδείξεις θεραπευτικής αγωγής και επιλογές σε ασθενή με χρόνια θεραπεία σε στεροειδή

Ενδείξεις θεραπευτικής αγωγής και επιλογές σε ασθενή με χρόνια θεραπεία σε στεροειδή Ενδείξεις θεραπευτικής αγωγής και επιλογές σε ασθενή με χρόνια θεραπεία σε στεροειδή Δρ Χριστάκης Χριστοδούλου BMedSci, BMBS, MRCP, MSc, CCT Ρευματολόγος Παθολόγος Μ Απρίλη2014 80 ετών γυναίκα Πόνους σε

Διαβάστε περισσότερα

Οστεοπόρωση. Διάγνωση, πρόληψη και θεραπεία. Δρ. Χρήστος Κ. Γιαννακόπουλος Ορθοπαιδικός Χειρουργός

Οστεοπόρωση. Διάγνωση, πρόληψη και θεραπεία. Δρ. Χρήστος Κ. Γιαννακόπουλος Ορθοπαιδικός Χειρουργός Οστεοπόρωση Διάγνωση, πρόληψη και θεραπεία Δρ. Χρήστος Κ. Γιαννακόπουλος Ορθοπαιδικός Χειρουργός Η οστεοπόρωση είναι πιο συχνή από τις παθήσεις της καρδιάς και των πνευμόνων Οστεοπόρωση: Η σιωπηλή επιδημία

Διαβάστε περισσότερα

«Θεραπευτικός αλγόριθµος ADA/EASD 2012»

«Θεραπευτικός αλγόριθµος ADA/EASD 2012» «Θεραπευτικός αλγόριθµος ADA/EASD 2012» ΕΤΟΣ ΙΔΡΥΣΕΩΣ 1942 Ηλίας Ν. Μυγδάλης Συντονιστής Διευθυντής Β Παθολογική Κλινική και Διαβητολογικό Κέντρο, Γενικό Νοσοκοµείο ΝΙΜΤΣ, Αθήνα 9o Πανελλήνιο Συνέδριο

Διαβάστε περισσότερα

Interactions between diet-derived phytoestrogens and bone-related genes

Interactions between diet-derived phytoestrogens and bone-related genes Αλληλεπιδράσεις φυτο-οιστρογόνων της διατροφής με γονίδια που εμπλέκονται στον μεταβολισμό των οστών Ρωξάνη Τέντα Roxane Tenta Assistant Prof. in Human Physiology Interactions between diet-derived phytoestrogens

Διαβάστε περισσότερα

There are no translations available. Πέτρος Χ. Κατσαβοχρήστος Παθολόγος

There are no translations available. Πέτρος Χ. Κατσαβοχρήστος Παθολόγος There are no translations available. Πέτρος Χ. Κατσαβοχρήστος Παθολόγος Η οστεοπόρωση αποτελεί κλινική συνδρομή και χαρακτηρίζεται από μείωση της οστικής πυκνότητας των οστών και διαταραχή της μικροαρχιτεκτονικής

Διαβάστε περισσότερα

Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ ΣΤΟΝ ΟΣΤΙΤΗ ΙΣΤΟ

Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ ΣΤΟΝ ΟΣΤΙΤΗ ΙΣΤΟ ΧΑΡΟΚΟΠΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΔΙΑΙΤΟΛΟΓΙΑΣ - ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ ΣΤΟΝ ΟΣΤΙΤΗ ΙΣΤΟ Ρωξάνη Τέντα Επίκουρη Καθηγήτρια Φυσιολογίας του Ανθρώπου Δομή των Οστών Συμπαγής ή φλοιώδης ιστός

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΔΟΦΛΕΒΙΑ ΚΑΛΣΙΜΙΜΗΤΙΚΑ ΣΤΗΝ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΡΑΞΗ. ΣΕ ΠΟΙΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΚΑΙ ΠΟΤΕ;

ΕΝΔΟΦΛΕΒΙΑ ΚΑΛΣΙΜΙΜΗΤΙΚΑ ΣΤΗΝ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΡΑΞΗ. ΣΕ ΠΟΙΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΚΑΙ ΠΟΤΕ; ΕΝΔΟΦΛΕΒΙΑ ΚΑΛΣΙΜΙΜΗΤΙΚΑ ΣΤΗΝ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΡΑΞΗ. ΣΕ ΠΟΙΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΚΑΙ ΠΟΤΕ; Λιαβέρη Παρασκευή Νεφρολόγος Πρότυπο Νεφρολογικό Κέντρο Αττικής Με την ευγενική υποστήριξη της Amgen DISCLOSURES AMGEN (HONORARIUM)

Διαβάστε περισσότερα

Οστεοπόρωση Βιβλιογραφική ενημέρωση

Οστεοπόρωση Βιβλιογραφική ενημέρωση 7Ο ΚΡΗΤΟ-ΚΥΠΡΙΑΚΟ ΣΥΜΠΟΣΙΟ ΡΕΥΜΑΤΟΛΟΓΙΑΣ H ΡΕΥΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΣΗΜΕΡΑ Οστεοπόρωση Βιβλιογραφική ενημέρωση Αργυρώ Ρέπα Ρευματολόγος ΠΑΓΝΗ Λάρνακα 24/10/2015 ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

Β Π Μ Hρεμία. Αναστροφή. Οστεόλυση. Οστεοπαραγωγή

Β Π Μ Hρεμία. Αναστροφή. Οστεόλυση. Οστεοπαραγωγή Β Π Μ Hρεμία Αναστροφή Οστεόλυση Οστεοπαραγωγή Β Π Μ Hρεμία Αναστροφή Αύξηση αριθμού οστεοκλαστών Αύξηση Μείωση διάρκειας του δράσης χρόνου για τους ασβεστοποίηση του οστού Αύξηση ενεργοποιημένων μονάδων

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΩΝ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ ΜΕ ΤΗΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗΣ ΣΕ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΑ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΎΠΟΥ 2.

ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΩΝ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ ΜΕ ΤΗΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗΣ ΣΕ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΑ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΎΠΟΥ 2. ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΩΝ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ ΜΕ ΤΗΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗΣ ΣΕ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΑ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΎΠΟΥ 2. Α. Σωτηρόπουλος1, Χ. Ταμβάκος1, Α. Κουτσοβασίλης1, Α. Μπούσμπουλα2,

Διαβάστε περισσότερα

Σακχαρώδης Διαβήτης. Είναι η πιο συχνή μεταβολική νόσος στον άνθρωπο. Γανωτάκης Εμμανουήλ Καθηγητής Παθολογίας Πανεπιστήμιο Κρήτης

Σακχαρώδης Διαβήτης. Είναι η πιο συχνή μεταβολική νόσος στον άνθρωπο. Γανωτάκης Εμμανουήλ Καθηγητής Παθολογίας Πανεπιστήμιο Κρήτης Σακχαρώδης Διαβήτης Είναι η πιο συχνή μεταβολική νόσος στον άνθρωπο. Γανωτάκης Εμμανουήλ Καθηγητής Παθολογίας Πανεπιστήμιο Κρήτης Number of people with diabetes by IDF Region, 2013 IDF Diabetes Atlas.

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΣΤΡΟΓΓΥΛΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ: «Πώς επιτυγχάνω καλή ρύθμιση στις δύσκολες περιπτώσεις: Σχέδιο δράσης» ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ

ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΣΤΡΟΓΓΥΛΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ: «Πώς επιτυγχάνω καλή ρύθμιση στις δύσκολες περιπτώσεις: Σχέδιο δράσης» ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΣΤΡΟΓΓΥΛΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ: «Πώς επιτυγχάνω καλή ρύθμιση στις δύσκολες περιπτώσεις: Σχέδιο δράσης» ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ Δρ. Α. Μελιδώνης Υπεύθυνος Διαβητολογικού Κέντρου Γ.Ν. Πειραιά «ΤΖΑΝΕΙΟ» Διαβητολογικό Κέντρο

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΤΗΣ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗΣ ΜΕ ΤΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΣΚΗΣΗ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΩΝ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 2.

ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΤΗΣ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗΣ ΜΕ ΤΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΣΚΗΣΗ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΩΝ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 2. ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΤΗΣ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗΣ ΜΕ ΤΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΣΚΗΣΗ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΩΝ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 2. Χαράλαμπος Ταμβάκος, Αναστάσιος Κουτσοβασίλης, Αλέξης Σωτηρόπουλος, Μαρία Παππά, Ουρανία Αποστόλου,

Διαβάστε περισσότερα

ΟΔΗΓΙΕΣ ΔΙΑΓΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗΣ Μάκρας Πολυζώης Ενδοκρινολόγος 251 Γεν. Νοσοκ. Αεροπορίας

ΟΔΗΓΙΕΣ ΔΙΑΓΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗΣ Μάκρας Πολυζώης Ενδοκρινολόγος 251 Γεν. Νοσοκ. Αεροπορίας ΟΔΗΓΙΕΣ ΔΙΑΓΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗΣ 2018 Μάκρας Πολυζώης Ενδοκρινολόγος 251 Γεν. Νοσοκ. Αεροπορίας Δήλωση συμφερόντων Lecture fees: Amgen, Leo, Genesis, Pfizer, ΕΛΠΕΝ, ΒΙΑΝΕΞ, ΦΑΡΜΑΣΕΡΒ Lilly,

Διαβάστε περισσότερα

Η ανδρική οστεοπόρωση: διαγνωστικές και θεραπευτικές προκλήσεις. Παρουσίαση Περιστατικών. Μάκρας Πολυζώης Ενδοκρινολόγος 251 Γεν. Νοσοκ.

Η ανδρική οστεοπόρωση: διαγνωστικές και θεραπευτικές προκλήσεις. Παρουσίαση Περιστατικών. Μάκρας Πολυζώης Ενδοκρινολόγος 251 Γεν. Νοσοκ. Η ανδρική οστεοπόρωση: διαγνωστικές και θεραπευτικές προκλήσεις Παρουσίαση Περιστατικών Μάκρας Πολυζώης Ενδοκρινολόγος 251 Γεν. Νοσοκ. Αεροπορίας Περιστατικό 1 Άρρεν ασθενής 41 ετών προσήλθε στο Ενδοκρινολογικό

Διαβάστε περισσότερα

Ειδικές Εφαρμογές Ακτινολογίας (Θ)

Ειδικές Εφαρμογές Ακτινολογίας (Θ) Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Αθήνας Ειδικές Εφαρμογές Ακτινολογίας (Θ) Ενότητα 6: Οστική Πυκνομετρία Γεωργία Οικονόμου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Τμήμα Ραδιολογίας - Ακτινολογίας Το περιεχόμενο του

Διαβάστε περισσότερα

Eίναι τελικά ο διαβήτης ισοδύναμο στεφανιαίας νόσου; Η αλήθεια για τον πραγματικό καρδιαγγειακό κίνδυνο στον ΣΔ τύπου 2

Eίναι τελικά ο διαβήτης ισοδύναμο στεφανιαίας νόσου; Η αλήθεια για τον πραγματικό καρδιαγγειακό κίνδυνο στον ΣΔ τύπου 2 Eίναι τελικά ο διαβήτης ισοδύναμο στεφανιαίας νόσου; Η αλήθεια για τον πραγματικό καρδιαγγειακό κίνδυνο στον ΣΔ τύπου 2 Σ. Θ. Λιάτης Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική & Διαβητολογικό Κέντρο ΓΝΑ «Λαϊκό»

Διαβάστε περισσότερα

Υγεία και Άσκηση Ειδικών Πληθυσμών ΜΚ0958

Υγεία και Άσκηση Ειδικών Πληθυσμών ΜΚ0958 ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ ΠΡΟΟΔΟΥ ΛΑΝΘΑΣΜΕΝΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΥΠΟΓΛΥΚΑΙΜΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΜΕΓΑΛΗ ΠΡΟΣΛΗΨΗ ΣΑΚΧΑΡΩΝ-ΠΡΟΤΕΙΝΕΤΑΙ ΑΣΚΗΣΗ ΣΕ ΑΛΜΥΡΟ ΝΕΡΟ ΥΠΟΓΛΥΚΑΙΜΙΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΥΠΕΡΤΑΣΗΣ ΑΣΚΗΣΗ ΣΤΟΝ ΣΔ -ΜΕΙΩΣΗ ΥΠΕΡΒΟΛΙΚΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

Νικόλαος Μπουντουβής Ενδοκρινολόγος

Νικόλαος Μπουντουβής Ενδοκρινολόγος Νικόλαος Μπουντουβής Ενδοκρινολόγος Εργαστήριο Έρευνας Παθήσεων Μυοσκελετικού Συστήματος Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα 2012 2013 Νοσοκομείο ΚΑΤ, 17 Ιανουαρίου 2013 Παραθυρεοειδείς αδένες 1880 Ο Σουηδός φοιτητής

Διαβάστε περισσότερα

ΟΔΗΓΙΕΣ ΔΙΑΓΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΤΗΣ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗΣ 2018

ΟΔΗΓΙΕΣ ΔΙΑΓΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΤΗΣ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗΣ 2018 ΟΔΗΓΙΕΣ ΔΙΑΓΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΤΗΣ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗΣ 2018 Α. ΠΟΤΕ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΥΠΟΒΑΛΛΟΝΤΑΙ ΟΙ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΣΕ ΜΕΤΡΗΣΗ ΟΣΤΙΚΗΣ ΠΥΚΝΟΤΗΤΑΣ (ΑΝΔΡΕΣ ΚΑΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ): ΗΛΙΚΙΑ < 50 ΕΤΩΝ: Κατάγματα χαμηλής βίας Υπογοναδισμός

Διαβάστε περισσότερα

Ο ρόλος του λιπώδους ιστού

Ο ρόλος του λιπώδους ιστού Ο ρόλος του λιπώδους ιστού Γιώργος Βαλσαμάκης Ενδοκρινολόγος Eπιστημονικός συνεργάτης Ενδοκρινολογικήs Μονάδαs Β Μαιευτικής και Γυναικολογικής κλινικής Αρεταίειο Νοσοκομείο Θέματα συζήτησης Α. Ο λιπώδης

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΟΣΗΡΟΤΗΤΕΣ ΣΤΗ ΧΑΠ ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΟΥ ΑΝΝΑ ΠΝΕΥΜΟΝΟΛΟΓΟΣ ΕΝΤΑΤΙΚΟΛΟΓΟΣ ΕΠΙΜΕΛΗΤΡΙΑ Α ΓΕΝ.ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

ΣΥΝΟΣΗΡΟΤΗΤΕΣ ΣΤΗ ΧΑΠ ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΟΥ ΑΝΝΑ ΠΝΕΥΜΟΝΟΛΟΓΟΣ ΕΝΤΑΤΙΚΟΛΟΓΟΣ ΕΠΙΜΕΛΗΤΡΙΑ Α ΓΕΝ.ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΣΥΝΟΣΗΡΟΤΗΤΕΣ ΣΤΗ ΧΑΠ ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΟΥ ΑΝΝΑ ΠΝΕΥΜΟΝΟΛΟΓΟΣ ΕΝΤΑΤΙΚΟΛΟΓΟΣ ΕΠΙΜΕΛΗΤΡΙΑ Α ΓΕΝ.ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΣΥΝΟΣΗΡΟΤΗΤΕΣ ΣΤΗ ΧΑΠ ΣΥΝΟΣΗΡΟΤΗΤΕΣ ΣΤΗ ΧΑΠ ΣΥΝΟΣΗΡΟΤΗΤΕΣ ΣΤΗ ΧΑΠ Απλά

Διαβάστε περισσότερα

Ηλίας Ν. Μυγδάλης. Β Παθολογική Κλινική και Διαβητολογικό Κέντρο, Γενικό Νοσοκομείο ΝΙΜΤΣ, Αθήνα

Ηλίας Ν. Μυγδάλης. Β Παθολογική Κλινική και Διαβητολογικό Κέντρο, Γενικό Νοσοκομείο ΝΙΜΤΣ, Αθήνα ΕΤΟΣ ΙΔΡΥΣΕΩΣ 1942 «Έναρξη ινσουλίνης στα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2: πότε και πως ;» Ηλίας Ν. Μυγδάλης Β Παθολογική Κλινική και Διαβητολογικό Κέντρο, Γενικό Νοσοκομείο ΝΙΜΤΣ, Αθήνα Ειδικό φροντιστήριο

Διαβάστε περισσότερα

Σακχαρώδης Διαβήτης τύπου 2 και οστικός μεταβολισμός

Σακχαρώδης Διαβήτης τύπου 2 και οστικός μεταβολισμός Σακχαρώδης Διαβήτης τύπου 2 και οστικός μεταβολισμός Δρ Σπύρος Καρράς Ενδοκρινολόγος Πανεπιστημιακός Υπότροφος Τμήμα Ενδοκρινολογίας -Διαβήτη Μεταβολισμού Α Παθολογική Κλινική Γ.Ν.Θ. ΑΧΕΠΑ René Descartes

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΚΑΙ ΑΠΟΦΡΑΚΤΙΚΗ ΑΠΝΟΙΑ ΣΤΟΝ ΥΠΝΟ. Φώτης Καψιμάλης Αν. Δ/ντής Πνευμονολογικής Κλινικής Νοσοκομείο Ερρίκος Ντυνάν

ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΚΑΙ ΑΠΟΦΡΑΚΤΙΚΗ ΑΠΝΟΙΑ ΣΤΟΝ ΥΠΝΟ. Φώτης Καψιμάλης Αν. Δ/ντής Πνευμονολογικής Κλινικής Νοσοκομείο Ερρίκος Ντυνάν ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΚΑΙ ΑΠΟΦΡΑΚΤΙΚΗ ΑΠΝΟΙΑ ΣΤΟΝ ΥΠΝΟ Φώτης Καψιμάλης Αν. Δ/ντής Πνευμονολογικής Κλινικής Νοσοκομείο Ερρίκος Ντυνάν Σύνδρομο αποφρακτικής άπνοιας στον ύπνο ( ΣΑΥ) Συχνή διαταραχή (5%

Διαβάστε περισσότερα

Άσκηση σε Κλινικούς Πληθυσμούς ΜΚ1118

Άσκηση σε Κλινικούς Πληθυσμούς ΜΚ1118 Άσκηση σε Κλινικούς Πληθυσμούς ΜΚ1118 Διάλεξη 6: Οστεοπόρωση, οστεοπενία και Άσκηση Υπεύθυνος Μαθήματος: ΑΘ. ΤΖΙΑΜΟΥΡΤΑΣ, PhD Διδάσκοντες: Α. Καλτσάτου,PhD 2016-2017 Διάλεξη6 ΤΕΦΑΑ, ΠΘ ΣΎΝΔΕΣΗ ΜΕ ΤΑ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΑ

Διαβάστε περισσότερα

gr

gr Η επίδραση της περίσσειας θυρεοειδικών ορµονών στα οστά ήταν γνωστή πριν από την εµφάνιση των αντιθυρεοειδικών φαρµάκων. Μία από τις πρώτες αναφορές καταγράφηκε το 1891από τον von Recklinghausen και αναφέρει

Διαβάστε περισσότερα

Ο ρόλος του γλυκαιμικού δείκτη και γλυκαιμικού φορτίου στον έλεγχο του σωματικού βάρους και στην πρόληψη του Σακχαρώδη Διαβήτη.

Ο ρόλος του γλυκαιμικού δείκτη και γλυκαιμικού φορτίου στον έλεγχο του σωματικού βάρους και στην πρόληψη του Σακχαρώδη Διαβήτη. Ο ρόλος του γλυκαιμικού δείκτη και γλυκαιμικού φορτίου στον έλεγχο του σωματικού βάρους και στην πρόληψη του Σακχαρώδη Διαβήτη. Ματθαίου Αναστασία Διαιτολόγος - Διατροφολόγος Προϊσταμένη Τμήματος Κλινικής

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΓΚΌΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΝΕΦΡΟΥ 2017 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΝΕΦΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ

ΠΑΓΚΌΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΝΕΦΡΟΥ 2017 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΝΕΦΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Παχυσαρκία και νεφρική νόσος ΠΑΓΚΌΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΝΕΦΡΟΥ 2017 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΝΕΦΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΧΡΟΝΙΑ ΝΕΦΡΙΚΗ ΝΟΣΟΣ Κριτήρια* Η διαπίστωση για 3 μήνες: Νεφρικής βλάβης GFR < 60 ml/min/1.73m2 με ή χωρίς νεφρική

Διαβάστε περισσότερα

Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΕΓΚΑΙΡΗΣ ΔΙΑΓΝΩΣΗΣ ΤΗΣ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗΣ. ΒΑΛΚΑΝΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ Χειρουργός Ορθοπαιδικός ΟΡΘΟΠΑΙΔΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ. Παν. Γεν. Νοσοκ.

Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΕΓΚΑΙΡΗΣ ΔΙΑΓΝΩΣΗΣ ΤΗΣ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗΣ. ΒΑΛΚΑΝΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ Χειρουργός Ορθοπαιδικός ΟΡΘΟΠΑΙΔΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ. Παν. Γεν. Νοσοκ. ΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΡΑΚΗΣ ΟΡΘΟΠΑΙΔΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ Παν. Γεν. Νοσοκ. Αλεξανδρούπολης Δ/ντης: Καθ. Κ. Καζάκος Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΕΓΚΑΙΡΗΣ ΔΙΑΓΝΩΣΗΣ ΤΗΣ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗΣ ΒΑΛΚΑΝΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ Χειρουργός Ορθοπαιδικός Επικουρικός

Διαβάστε περισσότερα

Η Αξία της Αυτομέτρησης στο Σακχαρώδη Διαβήτη

Η Αξία της Αυτομέτρησης στο Σακχαρώδη Διαβήτη Η Αξία της Αυτομέτρησης στο Σακχαρώδη Διαβήτη Τι είναι η αυτομέτρηση; Η αυτομέτρηση είναι: Ο προσδιορισμός του σακχάρου σύμφωνα όμως με τις οδηγίες και τις κατευθύνσεις των επαγγελματιών υγείας Η αυτομέτρηση

Διαβάστε περισσότερα

Μέτρηση του κνημοβραχιόνιου δείκτη, ΤcPO 2, δακτυλικών πιέσεων. Ιωάννα Ελευθεριάδου Επιστημονικός Συνεργάτης Διαβητολογικό Κέντρο ΓΝΑ Λαϊκό

Μέτρηση του κνημοβραχιόνιου δείκτη, ΤcPO 2, δακτυλικών πιέσεων. Ιωάννα Ελευθεριάδου Επιστημονικός Συνεργάτης Διαβητολογικό Κέντρο ΓΝΑ Λαϊκό Μέτρηση του κνημοβραχιόνιου δείκτη, ΤcPO 2, δακτυλικών πιέσεων Ιωάννα Ελευθεριάδου Επιστημονικός Συνεργάτης Διαβητολογικό Κέντρο ΓΝΑ Λαϊκό Περιφερική αγγειοπάθεια και σακχαρώδης διαβήτης Μια από τις κύριες

Διαβάστε περισσότερα

Ενδοκρινοπάθειες. Μ.Αλεβιζάκη Β.Βασιλείου Λ.Ζαπάντη Ε. Κασσή Α.Πολυμέρης Κ.Σαλτίκη Κ.Στεφανάκη

Ενδοκρινοπάθειες. Μ.Αλεβιζάκη Β.Βασιλείου Λ.Ζαπάντη Ε. Κασσή Α.Πολυμέρης Κ.Σαλτίκη Κ.Στεφανάκη Ενδοκρινοπάθειες Μ.Αλεβιζάκη Β.Βασιλείου Λ.Ζαπάντη Ε. Κασσή Α.Πολυμέρης Κ.Σαλτίκη Κ.Στεφανάκη ΘΥΡΕΟΕΙΔΗΣ Θεραπεία εκλογής για την αντιμετώπιση της οφθαλμοπάθειας Graves παραμένει η i.v. χορήγηση γλυκοκορτικοειδών,

Διαβάστε περισσότερα

Σακχαρώδης Διαβήτης και Περιοδοντίτιδα. Μια αμφίδρομη σχέση. ΜΑΡΑΓΚΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΟΣ

Σακχαρώδης Διαβήτης και Περιοδοντίτιδα. Μια αμφίδρομη σχέση. ΜΑΡΑΓΚΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΟΣ Σακχαρώδης Διαβήτης και Περιοδοντίτιδα. Μια αμφίδρομη σχέση. ΜΑΡΑΓΚΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΟΣ Από την παρούσα εισήγηση δεν προκύπτει σύγκρουση συμφερόντων. ΠΕΡΙΟΔΟΝΤΙΚΗ ΝΟΣΟΣ Η Περιοδοντική

Διαβάστε περισσότερα

Μεταβολικό Σύνδροµο (NCEP) -2ος ορισµός

Μεταβολικό Σύνδροµο (NCEP) -2ος ορισµός Μεταβολικό Σύνδροµο (NCEP) -2ος ορισµός Expert Panel on Detection, Evaluation, and Treatment of High Blood Cholesterol in Adults. JAMA. 21;285:2486-2497. 2497. Σ ή Σάκχαρο >11 >11 mg% Τριγλυκερίδια >15

Διαβάστε περισσότερα

Η σημασία της ρύθμισης μεταβολικών παραμέτρων στην πρόληψη και αντιμετώπιση των επιπλοκών του διαβήτη: Γλυκαιμική ρύθμιση

Η σημασία της ρύθμισης μεταβολικών παραμέτρων στην πρόληψη και αντιμετώπιση των επιπλοκών του διαβήτη: Γλυκαιμική ρύθμιση Η σημασία της ρύθμισης μεταβολικών παραμέτρων στην πρόληψη και αντιμετώπιση των επιπλοκών του διαβήτη: Γλυκαιμική ρύθμιση Ιωάννα Ελευθεριάδου Πανεπιστημιακή Υπότροφος Παθολόγος Α Προπαιδευτική Παθολογική

Διαβάστε περισσότερα

MESODA. Διαβητολογικό Κέντρο Γενικό Νοσοκομείο Πειραιά «Τζάνειο»

MESODA. Διαβητολογικό Κέντρο Γενικό Νοσοκομείο Πειραιά «Τζάνειο» Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΤΟΝ ΑΥΤΟΕΛΕΓΧΟ ΣΤΟ ΚΑΡΔΙΟΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟ ΠΡΟΦΙΛ ΤΩΝ ΑΡΡΥΘΜΙΣΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 2: ΠΟΛΥΚΕΝΤΡΙΚΗ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ MESODA Αγγελική Αγγελίδη, Ευάγγελος Φουστέρης,

Διαβάστε περισσότερα

DECODE σχετικός κίνδυνος θνητότητας από κάθε αίτιο σε µη διαβητικά άτοµα

DECODE σχετικός κίνδυνος θνητότητας από κάθε αίτιο σε µη διαβητικά άτοµα DECODE σχετικός κίνδυνος θνητότητας από κάθε αίτιο σε µη διαβητικά άτοµα 2.5 Hazard ratio 2.0 1.5 1.0 0.5 0

Διαβάστε περισσότερα

Μοντέλα πρόγνωσης. του Σακχαρώδη Διαβήτη. Ηλιάδης Φώτης. Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας-Διαβητολογίας ΑΠΘ Α ΠΡΠ, Νοσοκοµείο ΑΧΕΠΑ

Μοντέλα πρόγνωσης. του Σακχαρώδη Διαβήτη. Ηλιάδης Φώτης. Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας-Διαβητολογίας ΑΠΘ Α ΠΡΠ, Νοσοκοµείο ΑΧΕΠΑ Μοντέλα πρόγνωσης του Σακχαρώδη Διαβήτη Ηλιάδης Φώτης Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας-Διαβητολογίας ΑΠΘ Α ΠΡΠ, Νοσοκοµείο ΑΧΕΠΑ IDF Diabetes Atlas 5th Edition 2012 Update 3.8 million men and women worldwide

Διαβάστε περισσότερα

Επιβλέπων καθηγητής: Δρ Βασίλειος Ραφτόπουλος ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΣΕ ΜΕΤΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΙΑΚΕΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΤΙΚΑ ΚΑΤΑΓΜΑΤΑ ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ ΣΤΗΛΗΣ

Επιβλέπων καθηγητής: Δρ Βασίλειος Ραφτόπουλος ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΣΕ ΜΕΤΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΙΑΚΕΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΤΙΚΑ ΚΑΤΑΓΜΑΤΑ ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ ΣΤΗΛΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ Επιβλέπων καθηγητής: Δρ Βασίλειος Ραφτόπουλος ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΣΕ ΜΕΤΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΙΑΚΕΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΤΙΚΑ ΚΑΤΑΓΜΑΤΑ ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ ΣΤΗΛΗΣ Από τη

Διαβάστε περισσότερα

Ακτινολογική Διάγνωση της Οστεοπόρωσης. Κωνσταντίνος Γ. Χλαπουτάκης Ιατρός - Ακτινοδιαγνώστης

Ακτινολογική Διάγνωση της Οστεοπόρωσης. Κωνσταντίνος Γ. Χλαπουτάκης Ιατρός - Ακτινοδιαγνώστης Ακτινολογική Διάγνωση της Οστεοπόρωσης Κωνσταντίνος Γ. Χλαπουτάκης Ιατρός - Ακτινοδιαγνώστης 90% Μέγιστη οστική μάζα 0.5 1 % 1 2 % Τύποι Οστού Φλοιϊκό οστό συνιστά το 80% του σκελετού, αλλά μόνον το 20%

Διαβάστε περισσότερα

40 ο Ετήσιο Πανελλήνιο Ιατρικό Συνέδριο

40 ο Ετήσιο Πανελλήνιο Ιατρικό Συνέδριο ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΟ ΚΛΙΝΙΚΟ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ «Διαχείριση ασθενούς με οστεοπόρωση στην Π.Φ.Υ.» --------------------------------------------------------------------------------- 40 ο Ετήσιο Πανελλήνιο Ιατρικό Συνέδριο

Διαβάστε περισσότερα

ΟΔΗΓΙΕΣ ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗΣ ΤΗΣ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗΣ

ΟΔΗΓΙΕΣ ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗΣ ΤΗΣ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗΣ ΤΗΣ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗΣ Α. ΠΟΤΕ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΥΠΟΒΑΛΛΟΝΤΑΙ ΟΙ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΣΕ ΜΕΤΡΗΣΗ ΟΣΤΙΚΗΣ ΠΥΚΝΟΤΗΤΑΣ (ΑΝΔΡΕΣ ΚΑΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ): ΗΛΙΚΙΑ < 50 ΕΤΩΝ: Ø Κατάγµατα χαµηλής

Διαβάστε περισσότερα

Προδιαβήτης και µεταβολικό σύνδροµο

Προδιαβήτης και µεταβολικό σύνδροµο Προδιαβήτης και µεταβολικό σύνδροµο ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΙΑΦΟΡΕΤΙΚΕΣ Ι. Ιωαννίδης Παθολόγος Υπεύθυνος ιαβητολογικού Ιατρείου και Ιατρείου Παχυσαρκίας Κωνσταντοπούλειο Συγκρότηµα Γ.Ν.Ν.Ιωνίας«Αγία Όλγα» Προδιαβήτης

Διαβάστε περισσότερα

gr aiavramidis.gr

gr aiavramidis.gr Strontium ranelate Χηµικός Τύπος - OOC OC CH 2 CN Sr ++ - OOC OC S N C C H 2 H 2 CO O - CO O - Sr ++ Εντερική απορρόφηση µε παθητική διάχυση µε ενεργητική απορρόφηση εξαρτώµενη από τη βιταµίνη D 25-3%

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΒΗΤΗΣ και ΟΦΘΑΛΜΟΣ

ΔΙΑΒΗΤΗΣ και ΟΦΘΑΛΜΟΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ και ΟΦΘΑΛΜΟΣ Σχέση ρύθμισης ΣΔ και Διαβ. Αμφ/θειας 2η Διανοσοκομειακή Εκπαίδευση Ημερίδα Οφθαλμολογίας Δημ. Καραμήτσος Επίπεδο ρύθμισης + Διάρκεια ΣΔ + Oργανισμός Ειδικές επιπλοκές ΣΔ+Μακροαγγειοπάθεια

Διαβάστε περισσότερα

Αναγνώριση ασθενών με υψηλό κίνδυνο κατάγματος ισχίου.

Αναγνώριση ασθενών με υψηλό κίνδυνο κατάγματος ισχίου. Αναγνώριση ασθενών με υψηλό κίνδυνο κατάγματος ισχίου. Θεμιστοκλής Ι. Τεμεκονίδης Ρευματολόγος- Καβάλα Σύγκρουση συμφερόντων Καμμία για τη συγκεκριμένη παρουσίαση Οστεοπόρωση Νόσος που προσβάλει εκατομμύρια

Διαβάστε περισσότερα

παθής και δευτεροπαθής Οστεοπόρωση στον άν Στρογγυλό Τραπέζι ΕΕΕ ΠΕΕ: Οστεοπόρωση σε ειδικές ομάδες

παθής και δευτεροπαθής Οστεοπόρωση στον άν Στρογγυλό Τραπέζι ΕΕΕ ΠΕΕ: Οστεοπόρωση σε ειδικές ομάδες παθής και δευτεροπαθής Οστεοπόρωση στον άν Στρογγυλό Τραπέζι ΕΕΕ ΠΕΕ: Οστεοπόρωση σε ειδικές ομάδες Κων/νος Α. Τουλής, MD MSc(Res) MSc(HCM) PhD Τμήμα Ενδοκρινολογίας, 424 Γενικό Στρατιωτικό Νοσοκομείο,

Διαβάστε περισσότερα

Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ

Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Στατίνες στην πρωτογενή πρόληψη Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Πρόληψη καρδιαγγειακών νοσημάτων Πρωτογενής πρόληψη : το σύνολο

Διαβάστε περισσότερα

Θεραπεία της Οστεοπόρωσης Σύγχρονη προσέγγιση και κατευθύνσεις. Διαδοχικές Θεραπείες και Συνδυασµοί

Θεραπεία της Οστεοπόρωσης Σύγχρονη προσέγγιση και κατευθύνσεις. Διαδοχικές Θεραπείες και Συνδυασµοί Θεραπεία της Οστεοπόρωσης Σύγχρονη προσέγγιση και κατευθύνσεις Διαδοχικές Θεραπείες και Συνδυασµοί Δρ. Συµεών Τουρνής Ενδοκρινολόγος ΕΕΠΜΣ Νοσοκοµείο ΚΑΤ Unmet needs in osteoporosis Επιδηµιολογικό επίπεδο

Διαβάστε περισσότερα

Σπύρος O. Μπακατσέλος MD Phd

Σπύρος O. Μπακατσέλος MD Phd Ανεπίγνωστη υπογλυκαιμία Σπύρος O. Μπακατσέλος MD Phd Διευθυντής Α Παθολογικής Κλινικής Γ.Ν.Θ. Ιπποκράτειο U.K. Prospective Diabetes Study investigators noted that: patients often did not achieve normoglycemia.

Διαβάστε περισσότερα

Γ.Βαλσαμάκης1,2, Ε.Λ.Κυριαζή2, Ε.Καπάνταης3, Γ.Μαστοράκος2

Γ.Βαλσαμάκης1,2, Ε.Λ.Κυριαζή2, Ε.Καπάνταης3, Γ.Μαστοράκος2 Γ.Βαλσαμάκης1,2, Ε.Λ.Κυριαζή2, Ε.Καπάνταης3, Γ.Μαστοράκος2 1Ιδιωτικό ιατρείο Παχυσαρκίας, Βριλήσσια 2Ενδοκρινολογική Μονάδα, Β Πανεπιστημιακή,Μαιευτική-Γυναικολογική κλινική, Αρεταίειο Νοσοκομείο, ΕΚΠΑ.

Διαβάστε περισσότερα

Υπεργλυκαιμία λόγω χρήσης Γλυκοκορτικοειδών. Μαρινέλλα Κυριακίδου Χειμώνα Ενδοκρινολόγος 24 ο Ετήσιο Συνέδριο ΔΕΒΕ Νοέμβριος 2010

Υπεργλυκαιμία λόγω χρήσης Γλυκοκορτικοειδών. Μαρινέλλα Κυριακίδου Χειμώνα Ενδοκρινολόγος 24 ο Ετήσιο Συνέδριο ΔΕΒΕ Νοέμβριος 2010 Υπεργλυκαιμία λόγω χρήσης Γλυκοκορτικοειδών Μαρινέλλα Κυριακίδου Χειμώνα Ενδοκρινολόγος 24 ο Ετήσιο Συνέδριο ΔΕΒΕ Νοέμβριος 2010 Εισαγωγή Χρήση γλυκοκορτικοειδών (ΓΚ) σε πολλές ασθένειες Αρκετές φορές

Διαβάστε περισσότερα

Τι είναι οστεοπόρωση;

Τι είναι οστεοπόρωση; Τι είναι οστεοπόρωση; Η οστεοπόρωση είναι χρόνια πάθηση του μεταβολισμού των οστών, κατά την οποία παρατηρείται σταδιακή μείωση της πυκνότητας και της ποιότητάς τους, ώστε αυτά με την πάροδο του χρόνου

Διαβάστε περισσότερα

Ν. Κατσίκη[1], Α. Γκοτζαμάνη-Ψαρράκου[2], Φ. Ηλιάδης[1], Τρ. Διδάγγελος[1], Ι. Γιώβος[3], Δ. Καραμήτσος[1]

Ν. Κατσίκη[1], Α. Γκοτζαμάνη-Ψαρράκου[2], Φ. Ηλιάδης[1], Τρ. Διδάγγελος[1], Ι. Γιώβος[3], Δ. Καραμήτσος[1] Ολόγοςλεπτίνης/αδιπονεκτίνης ως ανεξάρτητος προγνωστικός παράγοντας 10ετούς καρδιαγγειακού κινδύνου σε ινσουλινοθεραπευόμενους ασθενείς με διαβήτη τύπου 2 Ν. Κατσίκη[1], Α. Γκοτζαμάνη-Ψαρράκου[2], Φ. Ηλιάδης[1],

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΔΡΙΚΗ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ. σε τι διαφέρει από την μετεμηνοπαυσιακή; Γ.ΤΡΟΒΑΣ ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΟΣ

ΑΝΔΡΙΚΗ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ. σε τι διαφέρει από την μετεμηνοπαυσιακή;  Γ.ΤΡΟΒΑΣ ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΟΣ ΑΝΔΡΙΚΗ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ σε τι διαφέρει από την μετεμηνοπαυσιακή; Γ.ΤΡΟΒΑΣ ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΟΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΕΡΕΥΝΑΣ ΜΥΟΣΚΕΛΕΤΙΚΩΝ ΠΑΘΗΣΕΩΝ "Θ ΓΑΡΟΦΑΛΙΔΗΣ"ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΡΟΒΑΣ Γ. ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΕΠΙΠΤΩΣΗ ΤΩΝ ΚΑΤΑΓΜΑΤΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

Μεταβολικό Σύνδρομο και Άσκηση στην παιδική ηλικία: Ο Ρόλος των Αδικοπινών. Θανάσης Τζιαμούρτας ΤΕΦΑΑ Παν. Θεσσαλίας

Μεταβολικό Σύνδρομο και Άσκηση στην παιδική ηλικία: Ο Ρόλος των Αδικοπινών. Θανάσης Τζιαμούρτας ΤΕΦΑΑ Παν. Θεσσαλίας Μεταβολικό Σύνδρομο και Άσκηση στην παιδική ηλικία: Ο Ρόλος των Αδικοπινών Θανάσης Τζιαμούρτας ΤΕΦΑΑ Παν. Θεσσαλίας Μεταβολικό Σύνδρομο Δεν είναι ασθένεια αλλά ένα σύμπλεγμα από ιατρικές διαταραχές που

Διαβάστε περισσότερα

Άσκηση και Σακχαρώδης Διαβήτης

Άσκηση και Σακχαρώδης Διαβήτης Συμμαχία για την υγεία - Άσκηση Άσκηση και Σακχαρώδης Διαβήτης Συγγραφική ομάδα: Δίπλα Κωνσταντίνα, Λέκτορας ΤΕΦΑΑ Σερρών, Α.Π.Θ. Ζαφειρίδης Ανδρέας, Επίκουρος Καθηγητής ΤΕΦΑΑ Σερρών, Α.Π.Θ. (Υπεύθυνος

Διαβάστε περισσότερα

Τελικό κείμενο της Μελέτης. Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών: Διατροφή και Υγεία

Τελικό κείμενο της Μελέτης. Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών: Διατροφή και Υγεία Τελικό κείμενο της Μελέτης Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών: Διατροφή και Υγεία Τα τελικά προϊόντα προχωρημένης γλυκοζυλίωσης (Advanced Glycation End products, ) είναι μόρια υψηλής δραστικότητας, τα οποία

Διαβάστε περισσότερα

ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ. Πρωτοπαθή Μετεμμηνοπαυσιακή οστεοπόρωση Οστεοπόρωση των ηλικιωμένων ή γεροντική οστεοπόρωση Δευτεροπαθή

ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ. Πρωτοπαθή Μετεμμηνοπαυσιακή οστεοπόρωση Οστεοπόρωση των ηλικιωμένων ή γεροντική οστεοπόρωση Δευτεροπαθή ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ Τι είναι η οστεοπόρωση; Η οστεοπόρωση είναι η συχνότερη πάθηση των οστών και χαρακτηρίζεται, πρώτον, από χαμηλή οστική μάζα ή, πιο απλά, από λιγότερη ποσότητα οστού και δεύτερον, από διαταραχή

Διαβάστε περισσότερα

Παχυσαρκία και Σακχαρώδης Διαβήτης

Παχυσαρκία και Σακχαρώδης Διαβήτης Παχυσαρκία και Σακχαρώδης Διαβήτης Τι είναι ο Σακχαρώδης Διαβήτης τύπου 2 (ΣΔ2) Ο Σακχαρώδης Διαβήτης γενικά είναι μια πάθηση κατά την οποία ο οργανισμός και συγκεκριμένα το πάγκρεας δεν παράγει ή δεν

Διαβάστε περισσότερα

στο Κέντρο Αποθεραπείας Αποκατάστασης(Κ.Α.Α)

στο Κέντρο Αποθεραπείας Αποκατάστασης(Κ.Α.Α) Ο Σακχαρώδης Διαβήτης και η διαχειρισή του στο Κέντρο Αποθεραπείας Αποκατάστασης(Κ.Α.Α) Σκούτας Δ,Ρηγάδη Ε,Κόκκαλη Α,Μικούδη Κ,Μανιώτα Π, Φλουδάρας Ι, Κωλέτσας Ν,Σιώμος Κ, Μυροφορίδης Α, Μούζα Ε. Κέντρο

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΗΣ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗΣ

ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΗΣ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗΣ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΗΣ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗΣ Η οστεοπόρωση είναι μια πάθηση του σκελετού, η οποία χαρακτηρίζεται από χαμηλή οστική μάζα και καταστροφή της μικρό- αρχιτεκτονικής του οστίτη ιστού, με αποτέλεσμα την αύξηση της

Διαβάστε περισσότερα

Η ΥΠΟΓΛΥΚΑΙΜΙΑ ΩΣ ΑΙΤΙΟ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΗΣ ΝΟΣΗΡΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΘΝΗΣΙΜΟΤΗΤΑΣ ΣΤΟΝ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ

Η ΥΠΟΓΛΥΚΑΙΜΙΑ ΩΣ ΑΙΤΙΟ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΗΣ ΝΟΣΗΡΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΘΝΗΣΙΜΟΤΗΤΑΣ ΣΤΟΝ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ Η ΥΠΟΓΛΥΚΑΙΜΙΑ ΩΣ ΑΙΤΙΟ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΗΣ ΝΟΣΗΡΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΘΝΗΣΙΜΟΤΗΤΑΣ ΣΤΟΝ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΜΑΡΙΑ ΜΥΛΩΝΑ Παθολόγος, Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΓΝΑ Λαϊκό ΚΛΙΝΙΚΟΣ ΟΡΙΣΜΟΣ ΥΠΟΓΛΥΚΑΙΜΙΑΣ Τριάδα του

Διαβάστε περισσότερα

με το Διαβητικό πόδι Μ, ΠαπαντωνίουΣ,Εξιάρα Δ,Γουλή Σκούτας Δ,Καραγιάννη Ε,Ρογκότη Ο,Παππά Τ,Δούκας, Λ,Σακαλή Κ,Μανές

με το Διαβητικό πόδι Μ, ΠαπαντωνίουΣ,Εξιάρα Δ,Γουλή Σκούτας Δ,Καραγιάννη Ε,Ρογκότη Ο,Παππά Τ,Δούκας, Λ,Σακαλή Κ,Μανές Το Κάπνισμα και η σχέση του με το Διαβητικό πόδι Σκούτας Δ,Καραγιάννη Δ,Γουλή Ο,Παππά Ε,Ρογκότη Μ, ΠαπαντωνίουΣ,Εξιάρα Τ,Δούκας, Λ,Σακαλή Κ,Μανές Χ. Διαβητολογικό Κέντρο Π.Γ.Ν.ΠαπαγεωργίουΠαπαγεωργίου

Διαβάστε περισσότερα

Πρακτικά ερωτήματα στο ιατρείο οστεοπόρωσης για την ερμηνεία των μετρήσεων οστικής πυκνομετρίας

Πρακτικά ερωτήματα στο ιατρείο οστεοπόρωσης για την ερμηνεία των μετρήσεων οστικής πυκνομετρίας Πρακτικά ερωτήματα στο ιατρείο οστεοπόρωσης για την ερμηνεία των μετρήσεων οστικής πυκνομετρίας Ευστάθιος Θ. Χρονόπουλος Επίκουρος Καθηγητής ΕΚΠΑ Β Πανεπιστημιακή Ορθοπαιδική Κλινική Κωνσταντοπούλειο Γενικό

Διαβάστε περισσότερα

ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΤΟΥ ΔΙΑΒΗΤΙΚΟΥ ΑΣΘΕΝΗ ΣΤΗ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΜΟΝΑΔΑ ΚΑΙ ΣΤΗ ΜΕΘ

ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΤΟΥ ΔΙΑΒΗΤΙΚΟΥ ΑΣΘΕΝΗ ΣΤΗ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΜΟΝΑΔΑ ΚΑΙ ΣΤΗ ΜΕΘ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΤΟΥ ΔΙΑΒΗΤΙΚΟΥ ΑΣΘΕΝΗ ΣΤΗ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΜΟΝΑΔΑ ΚΑΙ ΣΤΗ ΜΕΘ Χ Ο Ν Δ Ρ Ο Μ Α Τ Ι Δ Ο Υ Μ Α Ρ Ι Α Ν Ο Σ Η Λ Ε Υ Τ Ρ Ι Α T E, M S C, Μ Ε Θ Α, Π Γ Ν Α Χ Ε Π Α ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ.. Όπως είναι ευρέως

Διαβάστε περισσότερα

Η ΣΧΕΣΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΛΑΙΜΟΥ ΜΕ ΤΟΥΣ ΚΑΡΔΙΟΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟΥΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΣΕ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ.

Η ΣΧΕΣΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΛΑΙΜΟΥ ΜΕ ΤΟΥΣ ΚΑΡΔΙΟΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟΥΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΣΕ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ. Η ΣΧΕΣΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΛΑΙΜΟΥ ΜΕ ΤΟΥΣ ΚΑΡΔΙΟΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟΥΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΣΕ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ. Σταματελάτου Mαρία¹, Τζιόμαλος Γεώργιος¹, Δασενάκη Μαρία¹, Κουτσοβασίλης Αναστάσιος². 1.Παθολογική

Διαβάστε περισσότερα

Ι. Παπαδόπουλος Παθολόγος Συνεργάτης Διαβητολογικού Ιατρείου Κωνσταντοπούλειο Νοσοκομείο Ν. Ιωνίας

Ι. Παπαδόπουλος Παθολόγος Συνεργάτης Διαβητολογικού Ιατρείου Κωνσταντοπούλειο Νοσοκομείο Ν. Ιωνίας Ι. Παπαδόπουλος Παθολόγος Συνεργάτης Διαβητολογικού Ιατρείου Κωνσταντοπούλειο Νοσοκομείο Ν. Ιωνίας 25.0 39.7 59% 10.4 19.7 88% 189 εκατομμύρια το 2003 324 εκατομ. Υπολογίζονται 2025 72% αύξηση 38.2 44.2

Διαβάστε περισσότερα

Υγεία και Άσκηση Ειδικών Πληθυσμών ΜΚ0958

Υγεία και Άσκηση Ειδικών Πληθυσμών ΜΚ0958 Υγεία και Άσκηση Ειδικών Πληθυσμών ΜΚ0958 Διάλεξη 5: Σακχαρώδης Διαβήτης και Άσκηση Υπεύθυνη Μαθήματος: Χ. Καρατζαφέρη Διδάσκοντες: Χ. Καρατζαφέρη, Γ. Σακκάς, Α. Καλτσάτου 2013-2014 Διάλεξη 5 ΤΕΦΑΑ, ΠΘ

Διαβάστε περισσότερα

Κυτταρική γήρανση των οστών. Μηχανισμοί και προοπτικές

Κυτταρική γήρανση των οστών. Μηχανισμοί και προοπτικές Κυτταρική γήρανση των οστών. Μηχανισμοί και προοπτικές Μαρία Π. Γιαβροπούλου Ενδοκρινολόγος Τμήμα κλινικής και Μοριακής Ενδοκρινολογίας ΠΓΝΘ ΑΧΕΠΑ O ομιλητής (προσωπικά ή ως μέλος εργασιακής/ερευνητικής

Διαβάστε περισσότερα

Η θέση της χημειοθεραπείας σε ασθενείς 3 ης ηλικίας. Θωμάς Μακατσώρης Λέκτορας Παθολογίας-Ογκολογίας Πανεπιστήμιο Πατρών 23-10-2010

Η θέση της χημειοθεραπείας σε ασθενείς 3 ης ηλικίας. Θωμάς Μακατσώρης Λέκτορας Παθολογίας-Ογκολογίας Πανεπιστήμιο Πατρών 23-10-2010 Η θέση της χημειοθεραπείας σε ασθενείς 3 ης ηλικίας Θωμάς Μακατσώρης Λέκτορας Παθολογίας-Ογκολογίας Πανεπιστήμιο Πατρών 23-10-2010 Το πεδίο αλλάζει Αύξηση του προσδόκιμου επιβίωσης παγκοσμίως Καλύτερη

Διαβάστε περισσότερα

Β-αναστολείς στην ανεπίπλεκτη υπέρταση: Έχουν θέση? ΚΑΜΠΟΥΡΙΔΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ MD, MSc, PhD Διευθυντής ΕΣΥ Καρδιολογικής Κλινικής Γ.Ν.

Β-αναστολείς στην ανεπίπλεκτη υπέρταση: Έχουν θέση? ΚΑΜΠΟΥΡΙΔΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ MD, MSc, PhD Διευθυντής ΕΣΥ Καρδιολογικής Κλινικής Γ.Ν. Β-αναστολείς στην ανεπίπλεκτη υπέρταση: Έχουν θέση? ΚΑΜΠΟΥΡΙΔΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ MD, MSc, PhD Διευθυντής ΕΣΥ Καρδιολογικής Κλινικής Γ.Ν. Καβάλας ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΩΝ Ο ομιλητής έχει συμμετάσχει σε ερευνητικά

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΔΥΑΣΜΕΝΗ ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΒΙΤΑΜΙΝΗΣ D ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΑΡΑΘΟΡΜΟΝΗΣ ΣΤΟ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟ ΤΗΣ ΓΛΥΚΟΖΗΣ ΣΕ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΠΡΟΔΙΑΒΗΤΗ

ΣΥΝΔΥΑΣΜΕΝΗ ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΒΙΤΑΜΙΝΗΣ D ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΑΡΑΘΟΡΜΟΝΗΣ ΣΤΟ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟ ΤΗΣ ΓΛΥΚΟΖΗΣ ΣΕ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΠΡΟΔΙΑΒΗΤΗ ΣΥΝΔΥΑΣΜΕΝΗ ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΒΙΤΑΜΙΝΗΣ D ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΑΡΑΘΟΡΜΟΝΗΣ ΣΤΟ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟ ΤΗΣ ΓΛΥΚΟΖΗΣ ΣΕ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΠΡΟΔΙΑΒΗΤΗ Αντωνοπούλου Βασιλική 1, Τσεκμεκίδου Ξανθίππη 1, Ράπτη Ελένη 1, Γραμματίκη

Διαβάστε περισσότερα