اثر جهانیشدن اقتصاد بر رشد اقتصادی با استفاده از روش خودتوضیحی برداری

Transcript

1 فصلنامه مطالعات راهبردي جهاني شدن سال چهارم/ شماره نهم/ پاییز 1392 )پياپي 12( اثر جهانیشدن اقتصاد بر رشد اقتصادی با استفاده از روش خودتوضیحی برداری 2 سید عبداهلل رضوی 1 مصطفی سلیمیفر تاریخ دریافت: 1392/4/13 تاریخ پذیرش: 1392/5/27 چکیده در این مطالعه به بررسی اثرات جهانیشدن اقتصادی بر روی رشد اقتصادی با استفاده از مدل خودتوضیح برداری )VAR( به منظور تفکیک آثار کوتاهمدت و بلندمدت پرداخته شده است. برای بررسی این رابطه با استفاده از تعریف شاخصهای بازبودن اقتصاد و مالی دادههای ساالنهی صادرات واردات ورود و خروج سرمایه و تولید ناخالص داخلی طی دورهی به تجزیه و تحلیل اثرات متقابل پویا از تکانههای ایجاد شده در الگو با استفاده از تجزیهی واریانس خطای پیشبینی )FEVDs( و توابع عکسالعمل آنی )IRFs( پرداخته شده است. نتایج حاصل از این تحقیق نشان میدهد که شاخصهای آزادسازی تجاری و مالی تأثیر مثبت و معناداری بر رشد اقتصادی دارد. همچنین آزمون همگرایی نشان میدهد که تنها یک بردار همگرایی بین متغیرهای مدل وجود دارد. واژههای کلیدی: مدل خودتوضیح برداری شاخص بازبودن اقتصاد رشد اقتصادی جهانیشدن اقتصاد 1. دانشجوی دکتری اقتصاد دانشگاه فردوسی مشهد)مسئول مکاتبات( razavi_econ@yahoo.com 2. عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد

2 سلیمیفر مصطفی رضوی عبداهلل سید / 10 12( )پياپي 1392 پاییز نهم/ شماره چهارم/ سال شدن/ جهاني راهبردي مطالعات فصلنامه مقدمه 1. رد و ميكند كمرنگ را اقتصادي و سياسي مرزهاي كه است تحولي و فرآيند جهانيشدن قابل آن آثار كه است بعدي چند پديدهی يك جهانيشدن ميبرد. بين از را آنها نهايت امروز جهان در اقتصاد ميباشد.... و حقوقي سياسي فرهنگي فعاليتهای به تسري اقتصاد ديگر عبارت به ميكند ايفا اجتماعي و سياسي تحوالت در را نقش بيشترين میان روابط در كه است چالشهايي و برخوردها حتي و رفتارها كليهی تنظيمكنندهی ميدهد. رخ دولتها و جامعه روزافزون وابستگي از عبارتست )1997( پول بينالمللي صندوق نظر از جهانيشدن كشورها بين خدمات و كاالها مبادالت حجم تنوع و افزايش علت به یکدیگر به كشورها پژوهشگران از بعضي اما فناوري سريع توسعهی آن با همزمان و سرمايه جهان گردش است. كرده تعريف جهان بازارهاي بيشتر ادغام را جهانيشدن )1985( 1 بالزرنه همانند : از عبارتست ميدهد قرار تأثير تحت را اقتصاد كه جهانيشدن ويژگي مهمترين اقتصادي رفتارهاي جهانيشدن 1. اقتصادي توسعهی محرك عنوان به جهاني تجارت بهكارگيري 2. رقابتپذيري و اقتصادي تمركز 3. به ايران پيوستن و جهانيشدن كه است اين مقاله اين در مهم بسيار مسئلهی اما شايد دارد. اقتصادي توسعهی و اقتصادي رشد بر آثاري چه جهاني تجارت سازمان هزينههاي که است اطالعات فناوري پيشرفت اقتصاد جهانيشدن تحقق اصلی عامل رسانده حداقل به اقتصادي فعاليت در را فاصله اهميت داده كاهش را دور راه از ارتباط براي بنابراين است. شده اقتصادي رشد افزايش باعث نهايت در و داده افزايش را توليد )1992( 2 دالرديويد ميكنيم. استفاده رشد نظريهی از اقتصاد جهانيشدن تأثير بررسي باز كه آنجا از ميكند. بررسي را اقتصادي رشد و تجاري بودن باز خود مقالهی در رگرسيون از استفاده با است جهانيشدن براي مهم شاخصهاي از يكي تجاري بودن نهايت در و ميدهد قرار مطالعه مورد را سرمايهگذاري نرخ و اقتصادي رشد بين رابطهی بین رابطهی )1981(»تیلر«دارند. مثبت رابطه يكديگر با تغيير دو اين ميكند نتيجهگيري 1. R.Balz 2. David Dollar

3 11 / برداری خودتوضیحی روش از استفاده با اقتصادی رشد بر اقتصاد جهانیشدن اثر نتیجه این به و میکند بررسی را توسعه حال در کشورهای صادرات و اقتصادی رشد صنعتی تولیدات رشد و اقتصادی رشد بین مثبت و معنادار رابطهی یک که میرسد به كشوري بين رگرسيوني الگويي برآورد از استفاده با )1995(»سارجر«دارد. وجود است. يافته دست كشورها مدت بلند رشد و تجاري بودن باز معنادار و مثبت رابطه هزينههاي نسبت GDP لگاریتم اقتصاد بودن باز متغيرهاي از استفاده با تحقيق اين براي مجازي متغيرهاي كنار در GDP به سرمايهگذاري نسبت و GDP به دولتي مصرف اب )1996( 1 هارسيونآن مينمايد. بررسي را مذكور رابطهی... و جنگها و كودتاها رابطهی وجود حساسیت تحلیل بر تکیه با و گرنجر علیت آزمون و دیتا پانل از استفاده )2001( كراي«و»دالر ميدهد. نشان را اقتصادي رشد و اقتصاد بودن باز بین مستقیم روش از استفاده با را توسعه حال در كشورهاي اقتصادي رشد بر اقتصاد جهانيشدن آثار اين اقتصادي رشد نرخ متوسط سپس ميدند. قرار مطالعه مورد زماني with-without جهاني كه كشورهايي كه دارد اين از حكايت نتايج ميكنند. مقايسه هم با را كشورها دارند. باالتري اقتصادي رشد شدهاند نظري مباني 2. توسعهی و رشد و خارجي تجارت بين رابطهی خصوص در كالسيك اقتصادانان تفسير نظر از است. اقتصادي رشد براي عاملی خارجي تجارت كه ميباشد اين اقتصادي روزنهاي او ل نظريهی ميشود: تقسيم دسته سه به بينالمللي تجارت نظريهی 2»هالمينت«توسعه حال در كشورهاي كشاورزي و صنعتي بخشهاي كه معني بدين است بازار براي تجاري رابطهی گسترش با پس است نگرفته قرار استفاده مورد بهينه و كامل طور به آن و کنند ايجاد توليد مازاد يك و دهند افزايش را توليد توانست خواهند كشورها اين كنند. صادر را مازاد و كار نيروي ماندن( )بيكار نشده استفاده منابع ميشود باعث اقتصاد جهانيشدن كند. صادر را مازاد اين و كند توليد مازاد كاالهاي آن با و بگيرد قرار استفاده مورد زمين افزايش را شده ذكر بخشهاي در توليد ظرفيتهاي تجارت كه است اين دوم نگرش 12( )پياپي 1392 پاییز نهم/ شماره چهارم/ سال شدن/ جهاني راهبردي مطالعات فصلنامه 1. Ann Harrison 2. Hlamyint

4 سلیمیفر مصطفی رضوی عبداهلل سید / 12 12( )پياپي 1392 پاییز نهم/ شماره چهارم/ سال شدن/ جهاني راهبردي مطالعات فصلنامه صادر را تولیدشده کاالهای مازاد اقتصادی بخشهای و داخلي مصرف كاهش بدون دهد كردن صادر مقابل در نياز مورد فرآوردههاي ديگر و صنعتي كاالهاي شدن وارد با كنند. واقع در است اسميتآدام مطلق مزيت نظريهی همان اين ميشود. ايجاد مازاد اين و فناوری در بهبود وسيلهی به كار تقسيم تعميم و بازار گسترش به بيشتر دوم نگرش سوم نگرش اما شود. حل داخل بازار ناكامليهاي مشكل ميشود سبب توليد در تخصص میشود باعث كار تقسيم و بازار توسعهی طريق از تجارت كه ميباشد پويا بهرهوري سپس و توليد در نوآوري و شود بيشتري استفاده موجود آالت ماشين و ظرفيتها از كه از كشورها آن تا ميشود سبب تجارت كل در و یابد افزايش نيز كار نيروي بهرهوري گردد. بهرهمند اقتصادي گستردهی توسعهی و فزاينده بازدههاي مينمايد. تفكيك غيرمستقيم و مستقيم شکل دو به را تجارت اثر ميل«استوارت»جان سطح در بيشتر كارايي و توليد عوامل از بيشتر استفادهی باعث تجارت مستقيم اثر افزايش و خدمات و كاالها بازار گسترش به آن غيرمستقيم اثر اما ميشود بينالمللي علمي )نشريهی كينگ ميشود. مربوط سرمايه انباشت افزايش و بهرهوري و ابداعات از حاصل منافع خصوص در 30( 1388: بازرگاني پژوهشهاي مؤسسهی پژوهشی ميكند ايجاد را فرصت اين تجارت كه است معتقد اقتصادي رشد بر آن تأثير و تجارت است موجود کشور آن در کاالها آن تولید عوامل که کاالهایی تولید در کشورها كه آنها در بازارها كه را توسعه حال در كشورهاي تجارت همچنين نمايند. كسب تخصص اقتصادي مقياس صرفههاي با ميباشند توليد باالی هزينههاي داراي و است كوچك صرفههاي و ميدهد افزايش را صادرات تجاري روابط از استفاده با و مينمايد مواجه كالسيك اقتصاددانان گفت ميتوان كلي طور به ميدهد. كاهش را هزينهها اقتصادي هب ميتوان را اقتصادي رشد نظريههاي اما ميدانند اقتصادي رشد اصلي عامل را تجارت ليذ رابطهی از توليد تابع مدلها دراين و نمود تفكيك برونزا و درونزا رشد مدل دو ميآيد: دست به y=a,f(k,l) (1) توليد y و فناوری و دانش A سرمايه موجودي K كار نيروي L )1( رابطهی در مهمترين را فناوری تغيير داگالس كاپ تولید تابع از استفاده با )1957(»سولو«ميباشد.

5 13 / برداری خودتوضیحی روش از استفاده با اقتصادی رشد بر اقتصاد جهانیشدن اثر مدلها اين در را اقتصادي رشد بنابراين ميداند. اقتصادي رشد تعيينكنندهی عامل رشد بر فناوری رشد اثرگذاري بر مدلها اين تأكيد ميدانند. فناوری رشد به وابسته است. متغير اين تغييرات اثر در نيز مدت بلند در اقتصادي رشد پايداري و است اقتصادي ميداند مؤثر بسيار اقتصادي رشد در را (R&D) توسعه و تحقيق نقش )1989(»رومر«سرايت ديگر بنگاه به بنگاه يك از و ميشود مثبت خارجي اثرات ايجاد باعث زيرا و فناوری رابطهي خصوص در ميدهد. افزايش نهايت در را اقتصادي رشد و ميكند غيرواقعي فرض گذاشتن كنار از استفاده با»والراس«و ورثاچ نيز اقتصادي رشد و داشتهاند توجه است ايستا شرايط در که عواملي به خود نظريههاي در كامل رقابت و جمعيت فناوری )علم غيراقتصادي متغيرهاي نيز و مدت بلند متغيرهاي زمان عامل مانند پويا عناصر برخي خود نظریههاي در مارشال البته كردهاند. حذف را طبيعي( عوامل است. كرده وارد را فناوری پيشرفت تأثيرات جهانيشدن شاخصهاي 2-1. ابعاد جمله از انساني حيات مختلف ابعاد كه چندبعدي است مفهومي جهانيشدن معناي يك در بنابراين ميشود. شامل را زيستمحيطي و سياسي فرهنگي اقتصادي انسانها از اعم هم از دور اجزای متقابل وابستگي افزايش را جهانيشدن ميتوان كلي را متقابل وابستگي سطوح اين ميتوان چگونه اما دانست. غيره و شركتها كشورها اينكه به توجه با داد قرار ارزيابي مورد را آن گوناگون پيامدهاي و كرد اندازهگيري نميشود منحصر بينالملل ماليهی و گذاري سرمايه تجارت به تنها اقتصاد جهانيشدن ميگردد نيز مل ي مرزهاي ماورای در انديشهها و فناوری خدمات جريانهای شامل بلكه هر كه باشد داشته وجود جهانيشدن از مختلفي شاخصهاي كه است منطقي بنابراين جهانيشدن از زيادي شاخصهاي تاكنون دهد. پوشش را فرآيند اين از مختلفي ابعاد يك چندين از مركب و جامع نسبتا برخي كه است گرديده ارائه و تعريف آزادسازي و زا شاخصهايي بعد بخش در ميباشند. ساده شاخصهايي ديگر برخي و فرعي شاخص طبقهبندي دو در دارد فراوان وكاربرد شيوع اقتصادي تجربي- ادبيات در كه جهانيشدن ميگردد. ارائه غيرتركيبي شاخصهاي و تركيبي شاخصهاي نامهاي با كلي 12( )پياپي 1392 پاییز نهم/ شماره چهارم/ سال شدن/ جهاني راهبردي مطالعات فصلنامه

6 سلیمیفر مصطفی رضوی عبداهلل سید / 14 12( )پياپي 1392 پاییز نهم/ شماره چهارم/ سال شدن/ جهاني راهبردي مطالعات فصلنامه تركيبي شاخصهاي ترتيب به كه ميشود اشاره جهانيشدن شاخصهاي مهمترين از تعدادي به بخش اين در معرفي و طراحي 3 فريزرمؤسسه و 2 هريتيجبنياد 1 پاليسيفارين نشريه وسیلهی به جهانيشدن 1( يعني جهاني ادغام كليدي مؤلفهی چهار از تركيبي شاخص اين شدهاند. )4 5 شخصي تماسهاي جهانيشدن 3( 4 مالي جهانيشدن 2( خدمات و كاالها تجارت شدهاند. تشكيل اينترنتي اتصال در بار نخستين كه ميباشد هريتيج بنياد اقتصادي آزادي شاخص شاخص دومين بسط كار اين از هدف گرفت. قرار بحث مورد آمريكايي بنياد اين در 1980 دههی اواخر دنيا سراسر كشورهاي در اقتصادي آزادي سطح تجربي اندازهگيري براي شاخص يك است. بوده و طراحي فريزر مؤسسه وسیلهی به كه است اقتصادي آزادي شاخص بعد شاخص مختلف متغير 21 از مركب و موزون شاخصي اقتصادي آزادي شاخص است. شده ارائه گرديدهاند: طراحي ذيل صورت به متفاوت وزنهاي با اصلي شاخهی 7 در كه است درصد 11 دولت 1.1 اندازهی درصد 14/2 بازارها از استفاده و اقتصادي 2.2 ساختار درصد 9/2 قيمتها ثبات و پولي 3.3 سياست درصد 14/6 كشورها ديگر پول از استفاده 4.4 آزادي 16/6 درصد مالكيت حقوق و قانوني 5.5 ساختار 1/17 درصد خارجيان با تجارت 6.6 آزادي درصد 17/2 سرمايه و مالي بازارهاي در مبادله 7.7 آزادي آزادي شاخص مختلف متغير 21 از آمده دست به اعداد وزني ميانگين محاسبهی با هر داشت. خواهد ده تا صفر بين مقداري كه ميآيد دست به كشور هر براي اقتصادي در بيشتر اقتصادي آزادي وجود از نشان باشد نزديكتر ده به و بزرگتر عدد اين قدر 1. Foreign Policy 2. Heritage Foundation 3. Fraser Institute 4. Financial Globalization 5. Globalization of Personal Contacts

7 15 / برداری خودتوضیحی روش از استفاده با اقتصادی رشد بر اقتصاد جهانیشدن اثر دارد. كشور آن شاخص اقتصادي آزاد شاخص محاسبهی و طراحي بر عالوه فريزر مؤسسهی رد دولتها سياسي مداخلههای ميزان اندازهگيري براي نيز را )TOI( 1 تجاري بودن باز شرح به اصلي جزء چهار داراي شاخص اين است. كرده طراحي بينالمللي مبادلههای ميباشد: زير تعرفه نرخهاي 1. 2 سياه بازار در ارز نرخ بهای اضافه 2. سرمايه انتقال محدوديتهاي 3. انتظار مورد اندازهی با مقايسه در تجاري بخش واقعي اندازهی 4. شدهاند. تركيب فرعي جزء چند از خود نوبهی به اصلي اجزای اين از هريك غيرتركيبي شاخصهاي قابل مالي بودن باز و تجاري بودن باز شاخصهاي دستهی دو به نيز شاخصها اين هستند: تقسيم تجاري" بودن "باز شاخصهاي الف( در زيادي نظرهاي اختالف و مشكالت تجاري بودن باز مفهوم نظري سادگي رغم به اندازهگيري براي اعتماد قابل روشي نميتوان كه طوري به دارد وجود آن اندازهگيري باشد. برخوردار بينالمللی اقتصاددانان بين گستردهاي مقبوليت از كه نمود پيدا مفهوم اين از مختلفي شاخصهاي به موجود تجربي پژوهشهاي و موضوع ادبيات به مراجعه با جاي كلي گروه دو در را آنها ميتوان حقیقت در كه برميخوريم تجاري" بودن "باز. 4 پيامدي شاخصهاي و 3 وقوعي شاخصهاي 1989(: )بالدوين داد باز گيري اندازه مستقيم معيارهاي شاخصها اين وقوعي: شاخصهاي او ل( گروه سياستي ابزارهاي مستقيم مشاهدهی با را تجاري سياستهاي كه هستند تجاري بودن 12( )پياپي 1392 پاییز نهم/ شماره چهارم/ سال شدن/ جهاني راهبردي مطالعات فصلنامه 1. Trade Openness Index ( T O I ) 2. The Black Market Exchange Rate Premium 3. Incidence - Based 4. Outcome - Based

8 / 16 سید عبداهلل رضوی مصطفی سلیمیفر اندازهگيري ميكنند. گروه دو م( شاخصهاي پيامدي : اين شاخصها معيارهاي غيرمستقيم اندازه گيري "باز بودن تجاري" هستند و به طور گسترده در ادبيات تجربي مورد استفاده قرارگرفته و ميگيرند و به طور ضمني تمامي انواع اختالالت تجاري را شامل شده و اطالعات و آمار آنها نيز راحتتر در دسترس ميباشد از مهمترين شاخصهاي اين گروه به موارد ذيل ميتوان اشاره نمود: 1. شاخصهاي نسبت نفوذ واردات : 1 اين شاخصها محدوديتهاي بر سر راه واردات را در نظر ميگيرند و به دو صورت ميباشند: )M/GDP( واردات به توليد نا خالص داخلي نسبت )CM/C( واردات كاالهاي مصرفي به مصرف كل نسبت از اين دو شايد شاخص دوم براي كشورهاي در حال توسعه قابل اعتمادتر باشد زيرا در اين كشورها غالبا كاالهاي مصرفي هدف محدود سازي واردات قرار ميگيرند ولي با استفاده از كل واردات براي محاسبهی اين شاخص تلويحا چنين فرض ميشود كه نسبت واردات كاالهاي مصرفي در كل واردات در طول زمان در كشورهاي مختلف فصلنامه مطالعات راهبردي جهاني شدن/ سال چهارم/ شماره نهم/ پاییز 1392 )پياپي 12( يكسان است به طوري كه كاهش اين نسبت ممكن است به تشديد محدوديتهاي وارداتي نسبت داده شود با آنكه ممكن است اين كاهش ناشي از تغيير در تركيب كاالهاي وارداتي باشد. نسبت واردات كاالهاي مصرفي به كل واردات )CM/C( را نيز ميتوان شاخصي از اين دست در نظر گرفت. 2. شاخص شكاف قيمتي : 2 كه از مقايسهی قيمتهاي داخلي و جهاني كاالهاي خاص مشابه به دست ميآيد. 3. شاخص اضافه بهای نرخ ارز در بازار سياه : 3 اين شاخص كه ميزان جيرهبندي ارز خارجي را نشان ميدهد به عنوان يكي از شاخصهاي خوب براي اندازهگيري محدوديت تجاري كشورها معرفي شده است. *100 خ رن نرخ زرا ارز ي مس ر رسمی - خ رن نرخزرا ارز رد در بازار رازابسیاه ه ايس BMP = خ رن نرخ ارز زرا ي مس رسمی ر 1. Import Penetration Ratios 2. Price Gap 3. Black Market Premium

9 17 / برداری خودتوضیحی روش از استفاده با اقتصادی رشد بر اقتصاد جهانیشدن اثر شاخص معمولترين و سادهترين :))X+M) /GDP( تجاري شدت شاخص 4. به واردات( و صادرات )مجموع كشور يك تجارت نسبت تجاري بودن باز اندازهگيري نآ محاسبهی سادگي شاخص اين مزيت مهمترين ميباشد. آن داخلي ناخالص توليد بين مطالعات در آن محاسبهی براي مختلف كشورهاي الزم دادههاي بودن اختيار در و است. شده استفاده بسياري مقاالت در شاخص اين از است. كشوري مالي: بودن باز شاخصهاي ب( بااليي رشد از نيز سرمايه بينالمللي جريانهاي مختلف اشكال اخير دهههاي در و 1 )FDI( خارجي مستقيم سرمايهگذاريهاي به ميتوان جمله از است بوده برخوردار هك... و سهام و قرضه اوراق بانكي وامهاي بهادار اوراق در خارجي سرمايهگذاري نيز اندازهگيري براي نمود. اشاره ميشود تعبير خارجي«پرتفوي»سرمايهگذاري به آن از ذخائر خارجي ارز روزانهی گردش همچون مختلفي شاخصهاي از مالي بودن باز سرمايهگذاري جريان خالص فرامرزي بانكي داراييهاي فرامرزي بانكي اعتبارات صورت به 2 )PCF( خصوصي سرمايهی جريان خالص نيز و )FDI( خارجي مستقيم ميشود. استفاده )GDP( از درصدي مدل و تحقيق روش 3. الزم دهيم قرار بررسي مورد را زماني سري متغير چند رفتار ميخواهيم که هنگامي توجه همزمان معادالت سيستم الگوي يک قالب در متغيرها اين متقابل ارتباطات به است اصطالحا باشد نيز باوقفه متغيرهاي شامل ساختاري الگوهاي يک معادالت اگر کنيم. متغيرها از برخي الگويي چنين در مينامند. پويا همزمان معادالت سيستم الگوي را آن عالوه به )برونزا شده تعيين پيش از يا برونزا نيز تعدادي و ميشوند تلقي درونزا سريهاي مدلسازي براي ساختاري معادالت رويکرد هستند. باوقفه( درونزاهاي ميکند. استفاده متغيرها مابين روابط مدلسازي منظور به اقتصادي نظریههای از زماني که پويا تصريح يک براي کافي استغناي از موارد اغلب در اقتصادي نظریهی متأسفانه 12( )پياپي 1392 پاییز نهم/ شماره چهارم/ سال شدن/ جهاني راهبردي مطالعات فصلنامه 1. Foreign Direct Investment 2. Private Capital Flows

10 / 18 سید عبداهلل رضوی مصطفی سلیمیفر فصلنامه مطالعات راهبردي جهاني شدن/ سال چهارم/ شماره نهم/ پاییز 1392 )پياپي 12( بتواند تمامي اين روابط را شناسايي کند برخوردار نيست. عالوه بر اين وقتي متغيرهاي درونزا در دو طرف معادالت ظاهر ميشوند کار تخمين و استنباط از نتايج را دچار مشکل ميسازد. مهمترين انتقاد از الگوهاي ساختاري محدوديتهاي غيرمعتبري )مانند محدوديتهاي صفر( ميباشد که بر روي پارامترهاي الگو به منظور دستیابی به شناسايي وضع ميگردد. در واقع نظریههاي اقتصادي اطالعاتي در خصوص پارامترهاي روابط کوتاهمدت يا پوياييهاي الگو ارائه نميدهند. معموال نظریهها روابط بلندمدت يا ايستا ميان متغيرها را مشخص ميسازند. سيمز )1980( 1 میگوید که به هنگام استفاده از اين روش )انتخاب محدوديتها( در تصريح معادالت ساختاري همزمان قواعد سرانگشتي و قضاوتهاي کارشناسي جايگزين نظریههاي اقتصادي کالسيک مبني بر بهينهيابي آحاد اقتصادي ميگردد. به عالوه طبقهبندي متغيرها به درونزا و برونزا اختياري و غير قابل قبول است. اين نوع طبقهبندي بازخورد ميان متغيرها را لحاظ نکرده منجر به تخمين نادرست ضرايب ميگردد. همچنين عدم تصريح صحيح پويايي الگو در رويکرد سنتي ممکن است منجر به پيشبينيهاي ضعيف و رد نظریههاي اقتصادي گردد. دومين انتقاد مربوط به نحوهی برخورد با انتظارات در الگويهاي ساختاري بود که به ايراد لوکاس )1980( شهرت يافت. در اين الگوها از انتظارات تطبيقي به طور گستردهاي استفاده شد که منجر به حضور وقفههاي توزيع شده متغير وابسته در معادالت ساختاري ميگرديد. انتظارات تطبيقي متضمن آن است که آحاد اقتصادي به طور نظاممند دچار خطا ميشوند اما اين نتيجه با نظريهی انتظارات عقاليي و رفتار بهينهيابي آحاد اقتصادي سازگاري ندارد. در واقع استفاده از متوسط موزون مقادير گذشته يک متغير تنها يک روش آسان براي الگوسازي انتظارات بوده است. اين مشکالت اقتصادسنجدانان را بر آن داشت که از رويکرد غيرساختاري براي مدلسازي روابط بين چند متغير سري زماني استفاده نمايند. يکي از اين رويکرها رويکرد خودتوضيح برداري ميباشد. رويکرد خودتوضيح برداري توسط سيمز در سالهاي و 1982 بهعنوان جايگزيني براي الگوهاي کالنسنجي معرفي گرديد. الگوهاي خودتوضيح برداري بر اساس روابط تجربي که بين دادهها نهفته است پايهگذاري شده است و به صورت فرم خالصه شده سيستم معادالت 1. Sims

11 19 / برداری خودتوضیحی روش از استفاده با اقتصادی رشد بر اقتصاد جهانیشدن اثر خود وقفههاي روي بر درونزا متغيرهاي از کدام هر که ميگيرند قرار نظر مد همزمان الگوهاي از استفاده ميشود. استفاده رگرس سيستم در ديگر متغيرهاي وقفههاي و سنجي اقتصاد مدلهاي به نسبت کمتر متغيرهاي از استفاده دليل به برداري خودتوضيح هب نيازي آنها از استفاده در شده ساخته سادگي به مدلهايي چنين ميباشد. مفيد بسيار از بسياري در عالوه به ندارد. وجود متغيرها ميان عل ی روابط خصوص در قبلي اطالعات است دشوار يا غيرممکن ساختاري مدل از استفاده با زماني سري يک پيشبيني که موارد الگوهاي مدلهاي کلي طور به باشد. مفيد بسيار ميتواند برداري خودتوضيح الگوهاي پوياي روابط تحليل و تجزيه در دادهها پوياي ساختار از استفاده با برداري خودتوضيح نظري چارچوب تشريح به نيازي مطالعه اين در لذا ميدهند. ارائه بهتري نتايج متغيرها دانش يا کوتاهمدت ساختاري روابط تصريح به نيازي الگوها اين در لذا نميباشد. اطالعات که زماني خصوص به نميباشد. الگو متغيرهاي ميان عل ي روابط از ساختاري وجود الگو متغيرهاي تعيينکننده عوامل يا واقعي دنياي فرآيند کارکرد چگونگي از دقيقي زا رويکرد اين در ميباشد. اجتنابناپذير برداري خودتوضيح الگوهاي به توسل ندارد استفاده شود الگو وارد بايد که متغيرهايي تعيين براي تنها محقق قبلي دانش و نظریه ميباشد: زير صورت به برداري خودتوضيح سيستم يک رياضي نمايش ميگردد. 1 yt Ap yt p + ut u ( 0, ) 12( )پياپي 1392 پاییز نهم/ شماره چهارم/ سال شدن/ جهاني راهبردي مطالعات فصلنامه y t = A ( i = 1,..., p) ها A i و k 1 بردارهاي u t همچنين و آن وقفههاي و y t آن در که k k ماتريس است ممکن که است اخالل جمالت از برداري u هستند. الگو ضرايب t متغيرهاي و خود وقفهی با مقادير با ولي باشند داشته همبستگي همزمان صورت به ميباشند. ناهمبسته معادالت راست سمت معرفي 1972( )1980 سيمز توسط که غيرمقي د برداري خودتوضيح هاي مدل اين مذکور رويکرد اما يافتند. شهرت غيرنظری الگوهاي به ابتدا در شد داده توسعه و گرفت. قرار سيمز خود جمله از اقتصاددانان از عدهاي چالش مورد بعد سالهاي در تکانههاي شناسايي روش عنوان به چولسکي تجزيهی که شد آغاز آنجا از اصلي مشکل متغيرهاي قرارگرفتن ترتيب به غيرمقي د برداري خودتوضيح دستگاههاي در ساختاري به را ويژه بازگشتي ساختار نوعي چولسکي تجزيهی واقع در ميباشد. حساس دستگاه

12 سلیمیفر مصطفی رضوی عبداهلل سید / 20 12( )پياپي 1392 پاییز نهم/ شماره چهارم/ سال شدن/ جهاني راهبردي مطالعات فصلنامه مختلف ديدگاههاي اساس بر متغيرها گرفتن قرار ترتيب عالوه به ميکند. تحميل الگو خالصه شکل از بتواند ساختاري مدل که مواردي در بجز است. متفاوت معموال اقتصادي تجزيهی در اخالل جمالت موارد بقيه در شود شناسايي برداري خودتوضيح مدل شده. 1384( اسکویی )نیکی نميباشد اقتصادي مستقيم تفسير داراي چولسکي تکانههاي از پويا متقابل اثرات تحليل و تجزيه برداري خودتوضيح مدلهاي در توابع و 1 پيشبيني خطاي واريانس تجزيهی روشهاي از استفاده با الگو در شده ايجاد نسبي قدرت پيشبيني خطاي واريانس تجزيهی روش ميگيرد. صورت 2 آني عکسالعمل اذل ميکند. اندازهگيري نمونه ماورای متغيرها برونزايي درجه يا گرنجر عليت زنجيرهی روش اين در کرد. نامگذاري نمونه از خارج گرنجر عليت ميتوان را واريانس تجزيهی يک پيشبيني خطاي واريانس در الگو مختلف متغيرهاي بر شده وارد تکانههاي سهم رب مبتني متغيري اگر مثال طور به ميگردد. مشخص بلندمدت و کوتاهمدت در متغير تنها پيشبيني خطاي واريانس آنگاه باشد پيشبيني قابل بهينه طور به خود باوقفه مقادير پوياي رفتار آني عکسالعمل توابع ميشود. داده شرح متغير آن بر وارد تکانهی اساس بر معيار انحراف يک اندازهی به وارد تکانهی هنگام به زمان طول در را دستگاه متغيرهاي واحد تکانهی به دستگاه پوياي پاسخ آني عکسالعمل توابع از استفاده با ميدهد. نشان را مذكور انتقاد به توجه با اما ميگردد. مشخص متغيرها از هريک سوي از شده اعمال در متغيرها گرفتن قرار ترتيب اهميت مورد در چولسكي تجزيهی مورد در كه باال در واريانس تجزيهی رويكرد )1998( شين و پسران و )1996( همكاران و كوپ مدلهاي كردند. معرفي را 4 يافته تعميم آني عکسالعمل توابع و 3 يافته تعميم پيشبيني خطاي توابع و واريانس تجزيهی توابع كه است آن چولسكي تجزيهی به نسبت روش اين مزيت واريانس تجزيهی توابع نيستند. حساس متغيرها گرفتن قرار ترتيب به آني عكسالعمل مدل متحرك ميانگين نمايش از دو هر يافته تعميم آني عکسالعمل توابع و يافته تعميم از قبل اما 1997(. پسران و )پسران ميشوند حاصل شده خالصه برداري خودتوضيح مورد متغيرها اول مرتبهی تفاضل كه گرفت تصميم بايستي يافته تعميم مدل برآورد 1. Forecast Error Variance Decomposition Functions (FEVDs( 2. Impulse Response Functions (IRFs) 3. Generalized Impulse Response Functions 4. Generalized Variance Decomposition Functions

13 21 / برداری خودتوضیحی روش از استفاده با اقتصادی رشد بر اقتصاد جهانیشدن اثر داشته 1 همانباشتگي يكديگر با مدل متغيرهاي اگر متغيرها. سطح يا گيرد قرار استفاده تصريح صورت اين در نشود لحاظ مدل تصريح در مرتبط همانباشتگي بردار و باشند داد. نخواهد ارائه را اعتمادي قابل نتايج اول مرتبهی تفاضل اساس بر شده برآورد مدل جوسيليوس جوهانسون روش دو از ميتوان همانباشتگي رابطهی وجود تعيين براي كرد. استفاده )2001( همكاران و پسران 2 مرزي آزمايش رويكرد و )1990( از استفاده آماري مبناي اقتصادي متغيرهاي از مجموعهاي بين همانباشتگي وجود كه است آن الگوها اين شهرت دليل عمدهترين مينمايد. فراهم را خطا تصحيح الگوهاي مدلها اين ميدهد. ارتباط بلندمدتشان تعادلي مقادير به را متغيرها كوتاهمدت نوسانات كي از پايا پسماند نمودن وارد با آنها در كه جزئياند تعديل مدلهاي از نوعي واقع در تعادلي مقدار به شدن نزديك سرعت و كوتاهمدت در مؤثر نيروهاي بلندمدت رابطهی هب كه مدت كوتاه تغييرات نمودن لحاظ با مدلها اين ميشوند. اندازهگيري بلندمدت تعادل به رسيدن جهت در كه بلندمدتي عوامل و ميشوند ظاهر متغيرها تفاضل صورت متغيرهائي مدت كوتاه پويایي تشريح براي و داده ارائه جانبه همه تصويري ميكنند كار مرحله دو شامل مدل اين برآورد است. مفيد دارند ارتباط يكديگر با بلندمدت در كه است: است. آن نبودن كاذب از اطمينان تأمين و بلندمدت رابطهی يك برآورد اول: مرحلهی به و داد انجام 3 گسترده وقفههاي با اتورگرسيو الگوي از استفاده با ميتوان را كار اين رسيد. بلندمدت رابطهی يك ضريب عنوان به بلندمدت رابطهی پسماند وقفهی از مرحله اين در دوم: مرحله مينایيم: برآورد را زير رابطهی كرده استفاده خطا تصحيح 12( )پياپي 1392 پاییز نهم/ شماره چهارم/ سال شدن/ جهاني راهبردي مطالعات فصلنامه Y t = a + b X t + cu t-1 + e t ظاهر منفي عالمت با كه صورتي در C ضريب برآورد يعني خطا تصحيح ضريب تعادل به ميل و خطا تصحيح سرعت نشانگر باشد- چنين ميرود انتظار كه گردد- به سنجي اقتصاد تكنيكهاي الگوهاي از استفاده با بخش اين در بود. خواهد بلندمدت 1. Cointegrated 2. Bounds Testing Approach 3. Auto Regressive Distributed Lag(ARDL)

14 سلیمیفر مصطفی رضوی عبداهلل سید / 22 12( )پياپي 1392 پاییز نهم/ شماره چهارم/ سال شدن/ جهاني راهبردي مطالعات فصلنامه ميپردازيم. اقتصادي رشد و اقتصاد جهانيشدن بين ارتباط بررسي شد داده توضیح باال در که برداري توضيح خود مدل از استفاده با مقاله اين در هب نياز آنها بين رابطهی بررسي براي اما ميكنيم. بررسي را مدل متغيرهای رابطهی اقتصاد جهانيشدن خصوص در شد اشاره که همانطور داريم. متغيرها كردن كم ي معياري ميتوانند و ميشوند اقتصادي آزادي به مربوط كه دارد وجود زيادي شاخصهايي که میشود استفاده تجاری شد ت شاخص از مقاله این در باشند. اقتصاد جهانيشدن از x+m GDP صورت به و است اقتصادي بودن باز و اقتصادي آزادي درجهی نشاندهندهی میگيريم. نظر در ايران اقتصاد براي شاخص مناسبترين عنوان به و میشود محاسبه وارد WTO در نفت بازار اينكه علت به دالر ميليون حسب بر را غيرنفتي صادرات ارزش توليد ارزش GDP و دالر ميليون برحسب واردات ارزش M و گرفتيم نظر در نميشود اقتصادي رشد بين رابطه بررسي به حال ميباشد. دالر ميليون حسب بر داخلي ناخالص تراز و ميباشد( (Liot) اقتصادي بودن باز شاخص و Ln(GDP) اول مرتبهی )تفاضل مالی آزادسازی شاخص برای جایگزین متغیر عنوان ) CURAC (-به مرکزی بانک جاری صادرات ارزشهاي مركزي بانك سايت دادههاي از ميپردازيم. میشود- گرفته نظر در گرفته نظر در تا سال از داخلي ناخالص توليد ارزش و واردات غيرنفتي است. شده الگو تصریح و دادهها 4. الگوی یک اساس بر اقتصادی رشد روی بر اقتصاد جهانیشدن تأثیر مطالعه این در تولید و مالی بودن باز شاخص اقتصاد بودن باز شاخص متغیر سه شامل ساختاری VAR از: عبارتند الگو در استفاده مورد متغیرهای ترتیب بدین است. شده بررسی ناخالص

15 23 / برداری خودتوضیحی روش از استفاده با اقتصادی رشد بر اقتصاد جهانیشدن اثر داخلی ناخالص تولید لگاریتم : LnGDP اقتصادي بودن باز شاخص لگاریتم : LIOT مالی بودن باز شاخص : CURAC میشود. استفاده ADF 1 آزمون از مدل متغیرهای پایایی بررسی برای تحقیق این در مدل متغیرهای پایایی آزمون 1- جدول متغیرها )سطح( آزمون آمارهی احتمال متغیرها اول( مرتبهی )تفاضل آزمون آمارهی احتمال 0/999 2/432 D ( Ln (GDP)) 0/998 1/465 Ln (GDP)./..10-4/77 D(Liot) 0/99 0/647 Liot s./0032-4/0449 D(CURAC) 0/967 0/1838 CURAC تحقیق محاسبات منبع: است شده داده نشان 1 جدول در که مدل متغیرهای برای واحد ریشه آزمون نتایج میباشند. (1)I یعنی یک درجه از انباشته و واحد ریشه دارای متغیرها تمامی میدهد نشان ابتدا نیستند پایا متغیرها که شرایطی در 2 کاذب رگرسیون مسئله وجود دلیل به معموال و سیمز) 1980 ( لیکن میشوند وارد مدل در سپس و کرده پایا را متغیرها تفاضلگیری با باشند واحد ریشه دارای متغیرها اگر حتی که معتقدند )1990( واتسون و استاک سیمز تحلیل از هدف که است این آنها استدالل کرد. وارد سیستم در را آنها تفاضل نباید اصلی استدالل واقع در است. پارامترها برآورد نه و متغیرها میان متقابل روابط تعیین VAR همجمعی روابط وجود دهنده نشان که را اطالعاتی گیری تفاضل با که است این آنها به نیازی که میشود استدالل ترتیب همین به داد. خواهیم دست از را متغیرهاست میان 70(. 1386: )اندرس نیست VAR مدل در موجود متغیرهای از زدایی روند از میبایست باشد داشته وجود همجمعی رابطهی متغیرها میان که صورتی در 12( )پياپي 1392 پاییز نهم/ شماره چهارم/ سال شدن/ جهاني راهبردي مطالعات فصلنامه 1. Augmented Dickey-Fuller 2. Spurious regressions

16 سلیمیفر مصطفی رضوی عبداهلل سید / 24 پارامترها تبدیل و تغییر با را VECM مدل که آنجا از اما نمود. استفاده VECM 1 چارچوب متغیرهای میان همجمعی رابطهی چنانچه نوشت معادل VAR مدل یک شکل به میتوان نتایج به و برآورد را ناپایا متغیرهای با VAR مدل یک میتوان باشد داشته وجود مدل (. 1996: 2 راند و سلوور )ر.ک. رسید معتبری - یوهانسن آزمون از مدل متغیرهای میان همجمعی رابطهی وجود بررسی برای Error! Reference source not در که آزمون این نتایج میشود. استفاده جوسیلیوس آماره اساس بر هم میدهد نشان است آمده همجمعی آزمون نتایج 2- جدول و found. وجود مدل متغیرهای میان همجمعی رابطهی یک λmax آماره اساس بر هم و λtrace دارد. تحقیق نتایج منبع: ویژه( مقادیر حداکثر )آزمون همجمعی آزمون نتایج 2- جدول 12( )پياپي 1392 پاییز نهم/ شماره چهارم/ سال شدن/ جهاني راهبردي مطالعات فصلنامه همجمعی آزمون نتایج 2- جدول 1. Vector Error Correction Model 2. Selover and Round

17 25 / برداری خودتوضیحی روش از استفاده با اقتصادی رشد بر اقتصاد جهانیشدن اثر تحقیق نتایج منبع: ویژه( مقادیر حداکثر )آزمون همجمعی آزمون نتایج 2- جدول تحقیق نتایج منبع: بردار یک تنها ویژه مقادیر حداکثر آزمون و اثر آزمون طبق میدهد نشان نتایج ضرایب است: ذیل شرح به بردارهمگرایی دارد. وجود مدل متغیرهای بین همگرایی است. جهانیشدن شاخصهای و اقتصادی رشد بین مثبت رابطهی دهنده نشان و معنادار ویژه مقادیر حداکثر و اثر آزمون نتایج 4- واریانس تحلیل و تجزیه 5. روشهای از استفاده با الگو در شده ایجاد تکانههای از پویا متقابل آثار تحلیل و تجزیه توابع 2 و 1 نمودارهای در میگیرد. صورت آنی عکسالعمل توابع و واریانس تجزیهی 1 نمودارهای در است. شده آورده الگو واریانس تجزیه 3 جدول در و آنی عکسالعمل افقی محور و Steady-State یا اولیه تعادلی مقادیر از انحرافهای عمودی محور 2 و الگو متغیرهای پویای رفتار عکسالعمل توابع میکند. اندازهگیری سال حسب بر را زمان این میدهد. نشان متغیرها از یک هر به واحد )تکانه( ضربه هنگام به زمان طول در را میشود. انتخاب معیار انحراف یک اندازه به معموال تکانه 12( )پياپي 1392 پاییز نهم/ شماره چهارم/ سال شدن/ جهاني راهبردي مطالعات فصلنامه

18 / 26 سید عبداهلل رضوی مصطفی سلیمیفر Response to Cholesky One S.D. Innovations ± 2 S.E. Response of LGDP to LGDP Response of LGDP to LOTI Response of LGDP to CURAC Response of LOTI to LGDP Response of LOTI to LOTI Response of LOTI to CURAC Response of CURAC to LGDP Response of CURAC to LOTI Response of CURAC to CURAC 8,000 8,000 8,000 4,000 4,000 4, ,000-4,000-4,000-8, , , نمودار 1- توابع عکسالعمل آنی )تأثیر شوکهای وارد بر متغیرهای مدل بر رشد اقتصادی( فصلنامه مطالعات راهبردي جهاني شدن/ سال چهارم/ شماره نهم/ پاییز 1392 )پياپي 12( بر اساس نمودار 1 میتوان گفت اثر شوک وارد بر شاخصهای جهانیشدن بر رشد اقتصادی با نظریات اقتصادی و انتظارات اولیه سازگاری دارد. طبق این نمودار تأثیر تکانهی شاخصهای جهانیشده بر خود این متغیرها مثبت ولی در بلندمدت میرا است که نشانگر عدم ثبات سیاستهای ارزی کشور و فقدان اثربخشی الزم آن به دلیل تغییر جهت در سیاستگذاریها میباشد. در این روش سهم تکانههای وارد شده به متغیرهای مختلف الگو در واریانس خطای پیشبینی یک متغیر در کوتاهمدت و بلندمدت مشخص میشود. به عنوان مثال اگر متغیری تنها مبتنی بر وقفههای خود قابل پیشبینی باشد آنگاه واریانس خاطی پیشبینی تنها بر اساس تکانههای وارد بر آن متغیر شرح داده میشود. با تجزیهی واریانس خطای پیشبینی سهم نوسانات هر متغیر در واکنش به تکانه وارد شده به متغیرهای الگو تقسیم میشود. به این ترتیب قادر خواهیم بود سهم هر متغیر را بر روی تغییرات متغیرهای دیگر در طول زمان اندازهگیری کنیم.

19 اثر جهانیشدن اقتصاد بر رشد اقتصادی با استفاده از روش خودتوضیحی برداری / 27 جدول 3- تجزیهی واریانس رشد اقتصادی همانطور که مشاهده میشود در جدول 5 سهم شاخصهای جهانیشدن در رشد اقتصادی ناچیز بوده است و در بلند مدت این سهم افزایش مییابد. با این وجود در اقتصاد ایران سهم شاخصهای جهانیشدن در تغییر رشد اقتصادی نسبتا پایین است به طوری که در یک دورهی ده ساله تنها 7/4 درصد از تغییرات را شاخص آزادسازی تجاری و 4/6 درصد از آن را شاخص آزادسازی مالی توضیح میدهد. این امر میتواند ناشی از وابستگی اقتصاد ایران به صادرات نفتی و تأثیر درآمدهای نفتی در تعیین روند بلند مدت اقتصادی از جمله رشد اقتصادی میباشد. 6. ايران و فرآيند جهانيشدن اقتصاد ايران با داشتن يكي از بستهترين اقتصادها از فرآيند جهانيشدن تقريبا بر كنار مانده و در انتهاي صف كشورهاي جهان قرار گرفته است. در سال 2002 شاخص هريتيج با دادن نمره 4/55 رتبه 151 را در بين 156 كشور جهان به ايران داده است. در سال 1999 بنا بر شاخص آزادي اقتصادي فريزر كشورمان با به دست آوردن نمره 4/7 از كل 10 نمره شاخص در بين 123 كشور جهان رتبه 102 را حائز گرديده بود كه از نظر مقدار در مقايسه با سال 1990 موقعيت بهتري را نشان ميداد. شاخص باز بودن تجاري در سال 1998 نمره 1/7 از 10 را براي ايران ثبت نموده است كه با مقدار آن در دوره ) ( - تفاوتي ندارد. با توجه به این شاخص كشور ما يكي از بستهترين اقتصادها را داشته و در بين 109 كشور جهان در رديف 107 قرار گرفته است و تنها دو كشور سيرالئون و ميانمار اقتصادهاي بستهتر از ايران داشتهاند. فصلنامه مطالعات راهبردي جهاني شدن/ سال چهارم/ شماره نهم/ پاییز 1392 )پياپي 12(

20 سلیمیفر مصطفی رضوی عبداهلل سید / 28 12( )پياپي 1392 پاییز نهم/ شماره چهارم/ سال شدن/ جهاني راهبردي مطالعات فصلنامه نتيجهگيري 7. میدهد نشان نتایج پرداختهایم. اقتصادی رشد بر جهانیشدن تأثیر بررسی به مقاله این در دارد. اقتصادی رشد بر معناداری و مثبت تأثیر مالی و تجاری آزادسازی شاخصهای که دارد. وجود مدل متغیرهای بین همگرایی بردار یک تنها که میدهد نشان همگرایی آزمون اقتصادی رشد تغییرات روند بر شاخصها از هریک اثرگذاری میزان بررسی منظور به هک میدهد نشان نتایج شد. استفاده واریانس تحلیل تجزیهی و آنی عکسالعمل توابع از میتواند امر این است. پایین اقتصادی رشد تغییرات در جهانیشدن شاخصهای سهم و تجارت در شفاف قوانین فقدان و نفتی درآمدهای به کشور درآمد وابستگی دلیل به باشد. ارز اقتصاد در هلندی بیماری ایجاد باعث باال موارد از اخیر مورد که بگوییم بتوان شاید ایران اقتصاد اینکه برای میکند. ایجاد محدودیت صادرات برای کوتاهمدت در و میشود کیفیت دیگر طرف از و تولید طرف یک از باید باشد داشته توجه قابل اقتصادی رشد لذا بیابد. افزایش داخل کاالهای رقابتپذیری توان باالرفتن منظور به تولیدی کاالهای جهانیشدن سر )بر ساختاری موانع حذف و تولید بخش تقویت جهت در باید دولتها بردارند. گام مالکیت حق واجرای تجارت به مربوط قوانین اصالح قبیل از اقتصاد(

21 29 / برداری خودتوضیحی روش از استفاده با اقتصادی رشد بر اقتصاد جهانیشدن اثر مآخذ و منابع 2 ج كاربردي" رويكرد با زماني سريهاي "اقتصادسنجي )1386( والتر اندرس صادق امام دانشگاه تهران شوالپور سعيد صادقي- مهدي ترجمهی ميكند: رشد سريعتر واقعا برونگرا توسعه حال در "اقتصادهاي )1371( ديويد دالر فر ابراهيمي يداله ترجمهی " توسعه حال در كشور 95 از شواهدي.130 شمارهی اجتماعي اقتصادي مسايل گزيدهی كالن متغيرهاي روي بر آن اثرات و نفتي هاي "تكانه )1384( كامران اسكويي نيكي كارشناسي نامهی پايان ساختاري" برداري خودتوضيح رويكرد از استفاده با اقتصادي تهران. دانشگاه ارشد Andriamananjara, Shuby & John Nash (1997), Have Trade Policy Reforms Led to Greater Openness in Developing Countries? ; World Bank Policy research; Working Paper ; NO ; Feb. Baldwin, R.(1989), Measuring Nontariff Trade Policies ; NBER Working Paper,No Dollar, David (1992), Outward Oriented Developing economics Really Do Grow More Rapidly: Evidences from 95 LDCs ; ; Economic Development and Cultural Change; pp Edwards, Sebastian, Openness, Productivity and Growth: What Do Really Know? ;NBER Working Paper No.5973;P.6:Available at (1993). Openness, trade liberalization and Growth in Developing Countries J. of Economic Literature ; Vol. XXXI ; Sep. Fraser Institute (2001), Economic Freedom of the World ( )پياپي 1392 پاییز نهم/ شماره چهارم/ سال شدن/ جهاني راهبردي مطالعات فصلنامه

22 / 30 سید عبداهلل رضوی مصطفی سلیمیفر Annual Report ; Available at Gwartney, J and C. Skipton & R. Lawson (2000), Openness and Economic Grouwth Working paper Presented at 2000 Southern Economics Association Annual Meeting Harrison, Ann (1996), Openness and Growth : A Time Series Cross Country Analysis for Developing Coutries ; J. of Development Economics ; Vol. 48. O Rourke, Kevin H. (1997), Measuring Protection: A Cautionary Tale ; J. of Development Economics Vol. 53. Pirtchet, Lant (1996), Measuring Outward Orientation in LDCs :Can It Be Done?; J. of Development Economics ; Vol. 49. Rao, J., Mohan (1998), Openness, Poverty and Inequality ; Back Ground Paper Prepared for the Human Development Report (1999 ) ; New York ; UNDP ; May. Available at Rodriguez and Rodrik (1999), Trade policy and Economic Growth : a Skeptic s Guide to the Cross National Evidence ; NBER ;WP No Available at Sachs Jeffrey and Andrew Warner (1995), Economic Reform and The Process of giobal integration ; Brooking in Economic Activity. Scholte, Jan Aart (2000), Globalization : A Critical Introduction,U.S.A ; ST.Martin s press inc. Splimbergo, Antonio and Luis J. Londono and M. Szekely (1999), Income Distribution, Factor Endowments and Trade Openness ; J.of Development Economics, Vol.59, p. 96 فصلنامه مطالعات راهبردي جهاني شدن/ سال چهارم/ شماره نهم/ پاییز 1392 )پياپي 12(

23 31 / برداری خودتوضیحی روش از استفاده با اقتصادی رشد بر اقتصاد جهانیشدن اثر 12( )پياپي 1392 پاییز نهم/ شماره چهارم/ سال شدن/ جهاني راهبردي مطالعات فصلنامه Summers, R. and A. Heston (1988), A New Set of International Comparisons of Real Product and Price Levels:Estimators for 130 Countries, ;Review of Income and Wealth;34; March. UNDP (1999), Human Development Report. World Bank (1998), World Development Indicator ; Washington ; D.C. ; USA کتابشناسی شاپور ترجمهی درآمد" توزيع و رشد تجاري "سياست ) 1378 ( سباستين ادواردز.13 شماره بازرگاني پژوهشنامهی محمدي ني نشر تهران جهانيشدن" بستر در ايران "اقتصاد )1380( مهدي محمد بهكيش موانع حذف در معادل تعرفهی محاسبهی "چگونگي )1379( پرهيزگار و بهكيش صص بودجه و برنامه مجلهی حمايتها" يكسانسازي و غيرتعرفهاي محمد ترجمهی 1999" سال اقتصادي "شاخص )1379( پاتريك و هولمز و جانسون 48 شمارهی بودجه و برنامه مجلهی امين ابراهيم و 29 عصرما نامهی هفته ما" موضع و اقتصاد شدن "جهاني )1379( يداله دادگر بهمن. محمود ترجمهی ناتوان" يا مخرب تمدنساز "جهانيشدن )1380( مائورو گيلن 12 شمارهی آفتاب ماهنامهی ديبايي تجارت سازی آزاد "تأثیر 1385( )پاییز محسنی رضا و ابریشمی حمید محسن مهرآرا 40 شمارهی دهم سال بازرگانی پژوهش فصلنامهی واردات" و صادرات رشد بر سياوش و گيوي مرداني اسماعيل ترجمهی "جهانيشدن" )1379( مالكوم واترز صنعتي. مديريت سازمان تهران مريدي