Υπέρ της λύσης" και θετικά προς τους Τ/Κ τείνει για πρώτη φορά η ε/κ κοινωνία Η ΣΥΜΦΙΛΙΩΣΗ ΕΙΝΑΙ ΕΠΙΛΟΓΗ

Transcript

1 Review from 24/08/2015 Articlesize (cm2): 1816 ΠΟΛΙΤΗΣ, από σελίδα 1 Customer: Author: Γιώργος Κακούρης Rubric: ΚΥΠΡΙΑΚΟ Subrubric: Εκπαιδευτικά ιδρύματα Mediatype: Print Υπέρ της λύσης" και θετικά προς τους Τ/Κ τείνει για πρώτη φορά η ε/κ κοινωνία Η ΣΥΜΦΙΛΙΩΣΗ ΕΙΝΑΙ ΕΠΙΛΟΓΗ Η κοινή γνώμη στην ε/κ κοινότητα για πρώτη φορά μετά το 2004 μετατοπίζεται υπέρ της συμφιλίωσης και δείχνει πιο έτοιμη να ψηφίσει «ναι» σε ένα μελλοντικό δημοψήφισμα επί ενός ενδεχόμενου σχεδίου λύσης του Κυπριακού. Καθοριστικός όμως παράγοντας δεν φαίνονται να είναι ούτε όσοι τείνουν να εγκρίνουν ούτε όσοι τείνουν να απορρίψουν τη σημερινή διαδικασία. Το κλειδί βρίσκεται στη σημαντική κατηγορία των αναποφάσιστων αλλά και σπς προσεγγίσεις των νέων μέχρι 25 ετών, οι οποίοι σήμερα δείχνουν περισσότερο αρνητικοί απένανπ στους Τ/Κ και σε μια λύση, σε σύγκριση με τους μεγαλύτερους. ΠΙΝΑΚΕΣ ΚΑΙ ΡΕΠΟΡΤΑΖ ΣΕΛ. g 7 jk, Έρευνα που διεεηχθη ' πρόσφατα από το Πανεπιστημιακό Κέντρο Ερευνών Πεδίου του Πανεπιστημίου Κύπρου δείχνει σαφή μεταστροφή υπέρ της λύσης αλλά και αλλαγή προσέγγισης προς την άλλη κοινότητα Page 1 / 7

2 Υπέρ της λύσης και θετικά προς τους Τ/Κ τείνει για πρώτη φορά η ε/κ κοινωνία Η συμφιλίωση γέρνει τπν πλάστιγγα Η κοινή γνώμη στην ε/κ κοινότητα για πρώτη φορά μετά το 2004 μετατοπίζεται υπέρ της συμφιλίωσης και δείχνει πιο έτοιμη να ψηφίσει "ναι" σε ένα μελλοντικό δημοψήφισμα επί ενός ενδεχόμενου σχεδίου λύσης του Κυπριακού. Καθοριστικός όμως παράγοντας δεν φαίνονται να είναι ούτε όσοι τείνουν να εγκρίνουν ούτε όσοι τείνουν να απορρίψουν τη σημερινή διαδικασία το κλειδί βρίσκεται στη σημαντική κατηγορία των αναποφάσιστων αλλά και στις προσεγγίσεις των νέων μέχρι 25 ετών οι οποίοι σήμερα δείχνουν περισσότερο αρνητικοί απέναντι στους Τ/Κ και σε μια λύση σε Γιώργου Κακούρη σύγκριση με τους μεγαλύτερους. Σύμφωνα με έρευνα που διεξήχθη πρόσφατα από το Πανεπιστημιακό Κέντρο Ερευνών Πεδίου χου Πανεπιστημίου Κύπρου, η υπαρκτή τάση υπέρ της λύσης αλλά και η αλλαγή προσέγγισης προς την άλλη κοινότητα σχετίζεται με την αύξηση των επαφών με μέλη της άλλης κοινότητας και την ανάπτυξη της αυτοκριτικής διάθεσης για την ιστορία της ε/κ κοινότητας. Εκτός από τους νεαρότερους σε ηλικία, την αρνητική άποψη για την άλλη κοινότητα διατηρούν ως ομάδες και οι προσανατολισμένοι στην ευρύτερη Δεξιά πολίτες και οι θρησκευόμενοι. 0 παράγοντας που φαίνεται να συντείνει προς αυτή την κατεύθυνση, σύμφωνα με τους ερευνητές, για όλες αυτές τις ομάδες είναι η αίσθηση της πολιτισμικής διαφορετικότητας των Ε/Κ από την άλλη κοινότητα. Πιο θετικοί για τους Τ/Κ Το διαφορετικό στοιχείο στη συγκεκριμένη έρευνα, όπως μας εξήγησε ένας από τους συγγραφείς της, ο επίκουρος καθηγητής Κοινωνικής και Αναπτυξιακής Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο Κύπρου Χάρης Ψάλτης, είναι πως πέρα από την καταγραφή των προσεγγίσεων των ερωτηθέντων και της πρόθεσης ψήφου σε ένα ενδεχόμενο δημοψήφισμα, καταγράφονται και αναλύονται και οι κοινωνικές και ψυχολογικές μεταβλητές που συντείνουν στις προσεγγίσεις αυτές. Με άλλα λόγια, λαμβάνεται υπόψη ο μηχανισμός που διέπει το πώς και γιατί η Page 2 / 7

3 κοινή γνώμη κινείται προς τη μια η την άλλη κατεύθυνση. Από τα αποτελέσματα της έρευνας προκύπτει συσχετισμός μεταξύ της πρόθεσης αρνητικής ψήφου με τον βαθμό προκατάληψης απέναντι στους Τ/Κ, ενώ όπως σημειώνεται, το πώς θα τύχει ερμηνείας το σχέδιο εξαρτάται σε σημαντικό βαθμό από αυτούς τους παράγοντες και όχι μόνο από την ποιότητα και το περιεχόμενο του. Όταν τους ζητήθηκε να βαθμολογήσουν σε κλίμακα το πόσο ψυχρά ή θερμά βλέπουν τους Τ/Κ (πίνακας 1), αρνητικά συναισθήματα κατέγραψε ένα σύνολο 17,3%, ουδέτερα το 31,5% και θετικά το 51,2%. Η θετική αυτή προδιάθεση της πλειοψηφίας είναι ιδιαίτερα σημαντική αν συγκριθεί με τις απαντήσεις σε ανάλογες έρευνες του ίδιου εργαστηρίου στο παρελθόν. Το 2007 οι ερωτηθέντες είχαν μοιραστεί στα τρία με 34,4% να καταγράφουν αρνητικά συναισθήματα, 36,4% ουδέτερα και 29,2% θετικά, ενώ το 2010 καταγράφηκε επιδείνωση με 48,8% να καταγράφουν αρνητικά συναισθήματα, 22,8 ουδέτερα και 28,4% θετικά. Είναι, τονίζουν οι ερευνητές, η πρώτη φορά που σε τέτοιου τύπου έρευνα η πλειοψηφία είναι θετική απέναντι στους Τ/Κ. Οδοφράγματα και συμβίωση Οι ερευνητές εκτιμούν πως αυτή η θετικότερη αντιμετώπιση απέναντι στους Τ/Κ δεν είναι παροδική, καθώς τη συνδέουν με παράγοντες που υποδεικνύουν μια βαθύτερη τάση για συμφιλίωση. Για παράδειγμα, η τάση αυτή συνδέεται με τοποθετήσεις όπως την παραδοχή πως και οι Τ/Κ υπέφεραν από το Κυπριακό, τη συμφωνία πως περισσότερες επαφές των δύο κοινοτήτων θα διευκολύνουν τη λύση και την αναγνώριση πως υπάρχουν ομοιότητες στις κουλτούρες των δύο πλευρών. Η συχνότητα μάλιστα των επισκέψεων Ε/Κ στα κατεχόμενα συσχετίζεται με την αντίληψη πως οι δύο κοινότητες μπορούν να ζήσουν μαζί (πίνακας 2). Το εύρημα αυτό μάλιστα έρχεται σε αντίθεση με τον φόβο πως το άνοιγμα των οδοφραγμάτων μπορεί να φέρει εδραίωση της διχοτόμησης και του διαχωρισμού, καθώς αντίθετα φαίνεται να μεγαλώνει την πρόθεση συμβίωσης. Όπως σημειώνουν οι ερευνητές, τα δύο τρίτα των Ε/Κ έχουν περάσει έστω και μια φορά το οδόφραγμα μέχρι σήμερα. Παράλληλα, η πλειονότητα των ερωτηθέντων προκρίνουν το άνοιγμα νέων οδοφραγμάτων κατά 42,3%, το 34,2% τάσσεται αρνητικά και το 23,5% δηλώνει ούτε υπέρ ούτε κατά. Ενδιαφέρον δείχνει επίσης το εύρημα πως η κατάργηση των θεωρήσεων στα οδοφράγματα δεν έφερε μεγάλη αλλαγή στη στάση όσων δεν έχουν περάσει ποτέ στα κατεχόμενα όμως έχει βάλει κόσμο σε σκέψεις. Σε ερώτηση στους Ε/Κ συμμετέχοντες που δεν έχουν περάσει ποτέ στα κατεχόμενα αν θα το κάνουν στους επόμενους 6 μήνες μετά την αλλαγή, μόνο 9% απάντησε θετικά, ενώ ένα 25% δήλωσε αναποφάσιστο. Η μεγάλη πλειοψηφία του 65,7% απάντησε αρνητικά. Να δώσουμε βάρος στην εκπαίδευση Η κυριότερη πρόκληση δεν είναι άλλη από την προετοιμασία των νέων για την μετά τη λύση εποχή, όπως προκύπτει μέσα από τα αποτελέσματα της έρευνας κι αυτό γιατί ανεξάρτητα από το τελικό αποτέλεσμα, είναι σε αυτές τις ηλικίες μεταξύ των 18 και 25, που δεν ψήφισαν το 2004 αλλά και μικρότερων που θα έχουν ενηλικιωθεί μέχρι ένα ενδεχόμενο δημοψήφισμα, που συγκεντρώνεται ο μεγαλύτερος αρνητισμός έναντι των Τ/Κ. Κάτι που όπως φαίνεται και από την ανάλυση, προκύπτει από την περιορισμένη επαφή των πλευρών και την αίσθηση πολιτισμικής διαφορετικότητας απέναντι στους Τουρκοκύπριους, σε σημείο που πολλοί μαθητές ταυτίζουν τους Τ/Κ με τους Τούρκους. Σπς εισηγήσεις πολιτικής οι ερευνητές τονίζουν τον ρολό που μπορεί να παίξει το εκπαιδευτικό σύστημα φέρνοντας Ε/Κ και Τ/Κ μαθητές σε άμεση αλλά και έμμεση επαφή (μέσω κειμένων, βίντεο, ταινιών), επικαλούμενοι τη διεθνή βιβλιογραφία που δείχνει πως αυτή ακριβώς η επαφή είναι που καταπολεμά την προκατάληψη και χτίζει την εμπιστοσύνη. Σε αυτό το πλαίσιο, και λαμβάνοντας υπόψη πς ευαισθησίες που υπάρχουν, προτείνεται μεταξύ άλλων συστηματοποίηση επισκέψεων στο Σπίπ της Συνεργασίας ή και δημιουργία κοινού εκπαιδευτικού κέντρου ή σχολείου στην πράσινη γραμμή που να συμπληρώνει το έργο των σχολείων της κάθε κοινότητας, ανταλλαγή επισκέψεων μεταξύ σχολείων και κοινά προγράμματα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης. Page 3 / 7

4 Από αναποφάσιστοι, θετικοί Εντυπωσιακή δείχνει να είναι η μετατόπιση της κοινής γνώμης από μια αναποφάσιστη στάση σε μια γενικά θετική αναφορικά με το ενδεχόμενο ενός νέου δημοψηφίσματος για λύση του Κυπριακού. Στη σχετική ερώτηση ένα 12,72% των ερωτηθέντων δηλώνουν σίγουροι ή σχεδόν σίγουροι πως θα ψήφιζαν όχι όμως ένα 30,48% δηλώνει πως "σίγουρα ή σχεδόν σίγουρα" θα ψήφιζε ναι. Υπέρ του όχι αλλά με ενδεχόμενο να κινηθούν προς το ναι δηλώνει το 15,79% και αντίστοιχα υπέρ του ναι με ενδεχόμενο να κινηθεί στο όχι δηλώνει το 18,2%, ενώ 22,81% θεωρεί εξίσου πιθανόν να ψηφίσει ναι ή όχι "αυτή τη στιγμή". Συνολικά λοιπόν διαμορφώνεται μια τάση προς το ναι από 48,7% των ερωτηθέντων έναντι ενός 28,5%. Η σημαντικότερη μετατόπιση όμως φαίνεται πως δεν έγινε από το όχι προς το ναι όπως ενδεχομένως θα ήθελε η ρητορική των τελευταίων χρόνων, αλλά από τους αναποφάσιστους, οι οποίοι ενδεχομένως περιμένουν συγκεκριμένες εξελίξεις και πρόνοιες της λύσης να έρθουν στην επιφάνεια πριν τοποθετηθούν. Ενδεικτικές είναι οι απαντήσεις που δόθηκαν τα τελευταία δύο χρόνια στην ίδια ερώτηση στο πλαίσιο της έρευνας SCORE Index του Κέντρου Βιώσιμης Ειρήνης και Δημοκρατικής Ανάπτυξης (SeeD): Το 2013 η τάση προς το ναι περιοριζόταν στο 19,6%, η τάση προς το όχι ήταν ελαφρώς μεγαλύτερη στο 20,1%, ενώ οι αναποφάσιστοι ήταν η συντριπτική πλειοψηφία με 60,3%. Το 2014 ξεκινά μια μικρή ροή αναποφάσιστων κυρίως προς το ναι: η τάση προς το ναι καταγράφεται στο 26,9%, προς το όχι στο 21,9% και οι αναποφάσιστοι παραμένουν πλειοψηφία με 51,2%. Όσον αφορά τους παράγοντες που επηρεάζουν την πρόθεση ψήφου, οι ερευνητές δεν εντόπισαν συσχετισμό με την επαρχία διαμονής (όπως είχε γίνει το 2004 όταν η Λεμεσός και η Πάφος είχαν κινηθεί περισσότερο προς το όχι), ούτε και με το εκπαιδευτικό επίπεδο ή το εισόδημα. Δεν φάνηκε μάλιστα να υπάρχει συσχετισμός ούτε και με το αν ο ερωτηθείς επηρεάστηκε από την οικονομική κρίση, παρά τις ανησυχίες που έχουν εκφραστεί κατά καιρούς πως η κακή οικονομική κατάσταση στις ελεύθερες περιοχές θα λειτουργήσει ως μοχλός πίεσης. Ενδιαφέρον πάντως αποτελεί πως παρά τη μεγαλύτερη προκατάληψη μεταξύ των νέων, η πρόθεση ψήφου δείχνει μια διαφοροποίηση καθώς οι ηλικίες μοιράζονται μεταξύ του ναι και του όχι. Συγκεκριμένα το 40,5% κλίνει προς το όχι, 21,4% είναι εξίσου πιθανόν να ψηφίσει ναι ή όχι, και 38,1% κλίνει προς το ναι. Συγκριτικά, στις ηλικίες το 12,7% κλίνει προς το όχι, 29,1% αμφιταλαντεύεται και 58,2% κλίνει προς το ναι. Page 4 / 7

5 Η πιο κάτω ερώτηση αφορά τσ συναισθήματα σας απέναντι στους Τουρκοκύπριους. Παρακαλώ βαθμολογήστε την ομάδα αυτή σε ένα θερμόμετρο που μετρά από το μηδέν (0) μέχρι τους εκατό (100) βαθμούς. Όσο πιο ψηλός ο αριθμός τόσο πιο θερμά ή θετικά νιώθετε απέναντι στην ομάδα αυτή. Όσο πιο χαμηλός ο αριθμός τόσο ψυχρότερα ή αρνητικά νιώθετε. Αν δεν νιώθετε ούτε θερμά ούτε ψυχρά απέναντι στην ομάδα αυτή βαθμολογήστε την με 50. Page 5 / 7

6 Page 6 / 7

7 0ο θέλαμε να σας ζητήσουμε να σκεφτείτε ένα υποθετικό σενάριο όπου οι διαπραγματεύσεις μεταξύ των δύο ηγετών καταλήγουν σε ένα προτεινόμενο σχέδιο λύσης. Διοργανώνεται ένα δημοψήφισμα στη βάση αυτού του σχεδίου. Σε μια τέτοια περίπτωση μελλοντικού δημοψηφίσματος, πως βλέπετε τον εαυτό σας να ψήφιζε/ πως θα τοποθετούσατε τον εαυτό σας; Page 7 / 7