ΕΠΑ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ

Transcript

1 ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΕΠΑ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΔΙΔΑΣΚΩΝ : Αλέξανδρος Μέττας ΧΕΙΜΕΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ 2003

2 ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 1 Η : 19/11/2003 ΏΡΑ: 6:00-8:00 μ.μ Στάδιο 1: Κατάσταση-Πρόβλημα Προδιαγραφές: Μιλήσαμε στα παιδιά και στους γονείς τους για το τί ακριβώς είναι το Πανηγύρι της Τεχνολογίας, για το πόσες συναντήσεις πρέπει να γίνουν, καθώς και για το πότε και πού θα διεξαχθεί το πανηγύρι αυτό. Μετά τα διαδικαστικά, δείξαμε στα παιδιά ένα χαρτόνι που φτιάξαμε εμείς και το οποίο αφορούσε τη σημασία του σχεδιασμού, συζητήσαμε λίγο και έπειτα τους παρουσιάσαμε ένα δεύτερο χαρτόνι, που περιελάμβανε τα στάδια του σχεδιασμού. Στο σημείο αυτό, έγιναν οι απαραίτητες επεξηγήσεις για το τί απαιτείται να γίνει σε κάθε στάδιο και ποιά η σημασία του κάθε σταδίου. Αφού, ολοκληρώθηκε η δραστηριότητα αυτή και επιλύθηκαν τυχόν απορίες ή παρανοήσεις των παιδιών, παρουσιάστηκαν τα τρία χαρτόνια Α3 που αφορούσαν την κατάσταση, ένα πρόβλημα, δηλαδή, το οποίο τα παιδιά κλήθηκαν να επιλύσουν σκεπτόμενα κριτικά και δημιουργικά. Συγκεκριμένα, παρουσιάστηκε μια ιστορία γραμμένη με τέτοιο τρόπο που τα βασικά της στοιχεία προβλήθηκαν μέσα από εικόνες και όχι με λόγια. Επρόκειτο για μια ιστορία που προκάλεσε το ενδιαφέρον των παιδιών και τα έκάνε να προσπαθήσουν να επιλύσουν το πρόβλημα που προέκυψε. Κεντρικός άξονας της συγκεκριμένης ιστορίας, η ανάγκη των παιδιών σήμερα να έχουν ένα χώρο ειδικά διαμορφωμένο για αυτά, ο οποίος θα τους επιτρέπει να παίζουν ξέγνοιαστα, μακριά από τα αυτοκίνητα και τα καυσαέρια, κοντά στη φύση και στον καθαρό αέρα. Έτσι η ηρωίδα της ιστορίας μας, η μικρή Λίζα γράφει ένα γράμμα στο Δήμαρχο της Λευκωσίας, ζητώντας του να κατασκευάσει ένα πάρκο, στο οποίο θα μπορεί να παίζει ξέγνοιαστα με τους φίλους της. Το γράμμα φτάνει στον Δήμαρχο και εγκρίνεται η κατασκευή ενός πάρκου, το οποίο θα είναι εμπνευσμένο απ τη Disney Land του Παρισιού, αλλά όταν η γραμματέας του Δημάρχου αναθέτει το σχεδιασμό του πάρκου αυτού σ ένα αρχιτέκτονα εκείνος μπερδεύεται και δεν ξέρει πιο σχέδιο είναι το καλύτερο. Έτσι, ζητείται απ τα παιδιά να βοηθήσουν τον αρχιτέκτονα να επιλέξει την καλύτερη ιδέα φτιάχνοντας τα ίδια τη μικρογραφία του δικού τους πρότυπου πάρκου. Η καλύτερη ιδέα μάλιστα θα βραβευθεί!!!!

3 Τα παιδιά, λοιπόν, αφού διάβασαν προσεκτικά την κατάσταση και αφού κατανόησαν το περιεχόμενο της και μας το είπαν με δικά τους λόγια, κατέγραψαν σ ένα χαρτόνι Α4 το πρόβλημα. Τί, δηλαδή, θέλουν να σχεδιάσουν και να κατασκευάσουν. Έγραψαν,λοιπόν, τα εξής : «Θα θέλαμε να σχεδιάσουμε και να κατασκευάσουμε ένα πάρκο, στο οποίο η Λίζα και οι φίλοι της να παίζουν τις καθημερινές και τα Σαββατοκυρίακα. Θα θέλαμε να περιλαμβάνει κούνιες, τραμπάλες, τσουλήθρες, αυτοκινητάκια, σπίτι φαντασμάτων και Luna-park. Θα θέλαμε να μοιάζει στο πάρκο της Disney Land». Με την ολοκλήρωση αυτής της δραστηριότητας, περάσαμε στο τελευταίο μέρος αυτού του σταδιού, που είναι η καταγραφή των προδιαγραφών. Δόθηκε και πάλι στα παιδιά ένα χαρτόνι Α4 για να γράψουν ποιά υλικά νομίζουν ότι θα χρειαστούν για τη συγκεκριμένη κατασκευή, ποιό θα είναι το πιθανό μέγεθός της, ποιός ο χρόνος αποπεράτωσης και τέλος ποιές θα είναι οι δυνατότητες της. Εδώ αξίζει να σημειωθεί, ότι το στάδιο αυτό έγινε με τη μέθοδο της συνεργατικής μάθησης, αφού τα παιδιά σκέφτονταν και έλεγαν τις απόψεις τους, τις οποίες συζητούσαμε μαζί και τέλος ένα από αυτά κατέγραφε ό,τι αποφασίστηκε μέσα απ τη διαλογική συζήτηση. Έτσι, έχουμε: Υλικά: ξύλο, πλαστικό corriflute, ηλεκτρικούς κινητήρες, μπαταρίες, λαμπτήρες, οδοντωτούς τροχούς, καλώδια, διακόπτες, διακοσμητικά στοιχεία, ατέρμονες κοχλίες, χρώματα, χαρτόνια και αυτοκόλλητα. Μεγέθη: 80x80 Cm για ολόκληρο το πάρκο Χρόνος αποπεράτωσης: Πέντε συναντήσεις των δύο ωρών Δυνατότητες: Να υπάρχει κίνηση και να είναι ωραίο. ΣΤΑΔΙΟ 2: ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ: Στη συνέχεια και αφού ολοκληρώθηκε η συγγραφή των προδιαγραφών, περάσαμε στο δεύτερο στάδιο του σχεδιασμού, «τη Διερεύνηση». Παρουσιάστηκαν στα παιδιά κάποια χαρτονάκια που ετοιμάστηκαν απο μας και τα οποία περιελάμβαναν εικόνες και ορισμούς που αφορούσαν το ηλεκτρικό κλυκλωμα, τους συνδέσμους και τους οδοντοτροχούς. Συγκεκριμένα, έγινε λόγος για

4 το τί είναι απλό ηλεκτρικό κύκλωμα, πότε αυτό είναι κλειστό και πότε ανοιχτό, πώς συνδέεται ένας διακόπτης στο κύκλωμα και τί εξυπηρετεί η ύπαρξή του σε αυτό, ποιά τα στοιχεία του απλού ηλεκτρικού κυκλώματος, τί είναι βομβητής και πώς συνδέεται στο κύκλωμα, τί είναι κινητήρας και πώς συνδέεται στο κύκλωμα, τί είναι βραχυκύκλωμα, τί είναι σύνδεσμοι και τί οδοντοτροχοί και ποια η χρησιμότητά τους σε κάποια κατασκευή.(όλ αυτά παρουσιάστηκαν με ένα αρκετα πρωτότυπο τρόπο και με εικόνες και σχήματα που είχαν ως επι το πλείστον φανταχτερά χρώματα και συνεπώς, προσέλκυαν το ενδιαφέρον των παιδιών) Εδώ αξίζει να σημειωθεί ότι προτού παρουσιαστούν όλα αυτά, ρωτήσαμε τα παιδιά, κρύβοντας τις εικόνες και τους ορισμούς, τί γνωρίζουν για το κάθε θέμα και όταν μας απαντούσαν τότε εμφανίζαμε πρώτα τις εικόνες συζητούσαμε για λίγο, λύνοντας έτσι κάποιες παρανοήσεις των παιδιών που αφορούσαν συγκεκριμένα το βραχυκύκλωμα, τους βομβητές, τους κινητήρες και τους συνδέσμους. Έπειτα, παρουσιάστηκαν και οι ορισμοί και ακολούθησε μια σύντομη συζήτηση στην οποία λύθηκαν κάποιες απορίες των παιδιών που αφορούσαν και πάλι τους βομβητές και τους κινητήρες αλλά και τους συνδέσμους. Παράλληλα, τα παιδιά πειραματίστηκαν με μοντέλα μηχανισμών που φτιάξαμε εμείς στο εργαστήριο καθώς και με κάποιες έτοιμες κατασκευές (ανεμοποδήλατο και κινούμενη φιγούρα) που τους πήραμε, με σκοπό να κατανοήσουν καλύτερα τον τρόπο λειτουργίας των μηχανισμών. Επίσης, για να κατανοήσουν τον τρόπο λειτουργίας του ηλεκτρικού κυκλώματος και τον τρόπο που συνδέονται τα κύρια στοιχεία του, καθώς και άλλα εξαρτήματα όπως βομβητές και κινητήρες, δόθηκαν στα παιδιά καλώδια, λαμπτήρες, μπαταρίες και όλα όσα αναφέρθηκαν πιο πάνω, και έτσι μπόρεσαν να πειραματιστούν και να ανακαλύψουν τον τρόπο σύνδεσης του κάθε στοιχείου σ ένα κύκλωμα. Συγκεκριμένα, ανακάλυψαν πώς να συνδέουν ένα βομβητή σ ένα κύκλωμα με διακόπτη αλλά και πώς συνδέονται δύο βομβητές σ ένα παρόμοιο κύκλωμα καθώς και πώς συνδέεται ένας κινητήρας σε παρόμοιο κύκλωμα. Με την αποπεράτωση της εργασίας αυτής, δόθηκε στα παιδιά ένα φύλλο εργασίας, το οποίο κλήθηκαν να το απαντήσουν το καθένα μόνο του και με τον τρόπο αυτό διαπιστώσαμε ότι όντος κατανόησαν τα όσα ειπώθηκαν. Στη συνέχεια, δείξαμε στα παιδιά διάφορα είδη υλικών, όπως ξύλο, πλαστικό corriflute, αφρώδες υλικό και χαρτόνι και μιλήσαμε επιγραμματικά για τις ιδιότητες του κάθε υλικού, για το πόσο ανθεκτικό είναι δηλαδή, το κάθε υλικό, ποιο απ αυτά

5 είναι ευλύγιστο, πιο κόβεται εύκολα. Μετά κόλλησαν σε χαρτόνι Α3 δίπλα απ το όνομα του κάθε υλικού ένα μικρό κομμάτι του αντίστοιχου υλικού. Έπειτα, συζητήσαμε με τα παιδιά για το ποιες θα μπορούσαν να είναι οι πιθανές κατασκευές που θα μπορούσαν να συμπεριληφθούν στο πάρκο των ονείρων τους, και παράλληλα τους δείξαμε εικόνες αλλά και γελοιογραφίες που αφορούσαν τόσο το πάρκο του Disney Land, όσο και άλλα πάρκα (π.χ Jurassic Park).Αυτό έγινε και πάλι για να κρατηθεί αμείωτο το ενδιαφέρον των παιδιών και για να τους ερεθίσουμε την φαντασία. Έτσι, προχωρήσαμε στη διερεύνηση της λειτουργικότητας, ποιές,δηλαδή, κινήσεις θα μπορούσαν να κάνουν κάποιες κατασκευές. Τα παιδιά μας είπαν ότι θα μπορούσαμε να έχουμε στο πάρκο φιγούρες ζώων ή ανθρώπων να τρέχουν, τραμπάλες να ανεβοκατεβαίνουν, αυτοκινητάκια να κινούνται, τσουλίθρες, παιχνίδια όπως στα Luna-park, που να περιστρέφονται κυκλικά ή να ανεβοκατεβαίνουν. Στη συνέχεια, κάναμε μια σύντομη συζήτηση για το πιθανό μέγεθος του πάρκου, για την εμφάνιση που αυτό θα έχει και για το πόσο ανθεκτικό θα έιναι. Τα παιδιά, μας είπαν,ότι πρέπει να είναι πολύ ανθεκτικό για να μη σπάει εύκολα κατά τη μεταφορά αλλά και όταν το αγγίζει κάποιος, να είναι όμορφο, να έχει δεντράκια, λουλούδια, γρασίδι, να είναι αρκετά μεγάλο, για να μπορούν πολλά παιδιά να παίζουν μέσα και τέλος να μην είναι πολύ βαρύ για να μπορούμε να το μεταφέρουμε. Τελειώνοντας το στάδιο της διερεύνησης, τα παιδιά κλήθηκαν να απαντήσουν το καθένα χωριστά σε κάποιες ερωτήσεις που αφορούσαν την κατασκευή τους και οι οποίες αφορούσαν τα υλικά και εργαλεία που νομίζουν ότι θα χρησιμοποιηθούν, τη λειτουργικότητά της, την εμφάνισή της, το πόσο ανθεκτική και ασφαλής θα είναι. ΣΤΑΔΙΟ 3 : ΑΡΧΙΚΕΣ ΙΔΕΕΣ Στη συνέχεια, προχωρήσαμε στο τρίτο στάδιο του σχεδιασμού, που είναι «Οι Αρχικές Ιδέες» και συζητήσαμε για το ποιές είναι οι τρεις καλύτερες κατασκευές που θεωρούν ότι θα ήθελαν να συμπεριλάβουν στο πάρκο τους. Στο σημείο αυτό επιβάλλεται να επισημάνουμε ότι η κάθε φοιτήτρια ανέλαβε απο ένα παιδί και έτσι απο δω και κάτω θα υπάρχουν ξεχωριστές αναφορές για το κάθε παιδί σε κάθε συνάντηση, όσον αφορά την κατασκευή που έκανε το κάθε παιδί. Για τις κοινές απασχολήσεις θα γίνεται γενική αναφορά.

6 Τελειώνοντας τη συνάντηση αυτή, αφήσαμε στα παιδιά τα χαρτονάκια,πάνω στα οποία θα σχεδίαζαν τις αρχικές ιδέες, διότι προσφέρθηκαν να τις κάνουν μόνες τους. Επίσης, τους είπαμε να σκεφτούν όλα όσα είπαμε στη συγκεκριμένη συνάντηση και αν έχουν κάποια απορία να τη συζητήσουμε την επόμενη φορά. ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 2 Η : 20/11/2003 ΏΡΑ: 5:30-7:30 ΠΑΙΔΙ (Α) : Τη συνάντηση αυτή την αρχίσαμε κάνοντας τις αρχικές ιδέες, τις οποίες σκέφτηκε το παιδί αλλά δεν είχε το χρόνο να τις κάνει μόνο του, λόγω πολλών μαθημάτων στο σχολείο και φόρτου εργασίας στα φροντιστήρια. Έτσι, άρχισε να σχεδιάζει τις τρεις αρχικές της ιδέες, γράφοντας παράλληλα κάποια σχόλια για το κάθε σκίτσο που αφορούσαν την κίνηση που αυτό θα έκανει και βάζοντας συγχρόνως στο κάθε σκίτσο τις πιθανές διαστάσεις που αυτό θα είχε αν κατασκευαζόταν. Οι αρχικές αυτές ιδέες είναι οι εξής: Τραμπάλα Πατίνι Luna-park Αφού, λοιπόν, χρωμάτισε και διακόσμησε με αυτοκόλλητα τις αρχικές της ιδέες,-στην πραγματοποίηση των οποίων βοήθησα και εγώ οπου χρειαζόταν και όπου το παιδί δυσκολευόταν υπερβολικά-τότε περάσαμε στην ανάπτυξη της καλύτερης ιδέας. ΠΑΙΔΙ (B) : Αφού έχω συζητήσει με τη Δέσποινα (τη μαθήτρια) το πρόβλημα, της ζητώ να σκεφτεί κάποιες λύσεις στο πρόβλημα αυτό. Την παροτρύνω δηλαδή να σκεφτεί κάποια παιχνίδια που θα της άρεσαν να υπάρχουν σ ένα πάρκο (το οποίο θα φτιάξει σε συνεργασία με την άλλη μαθήτρια) και να σχεδιάσει τρία από αυτά. Της ζητώ ακόμη να δώσει έμφαση στην κίνηση που θα πρέπει να κάνουν τα παιχνίδια αυτά. Σε κάποια στιγμή που η Δέσποινα δυσκολεύτηκε της εισηγήθηκα εγώ κάποιες ιδέες και

7 έτσι σχεδίασε τρία παιχνίδια στα φύλλα εργασίας που της έδωσα και κατέγραψε σ αυτά και τις κινήσεις που θα κάνει το κάθε παιχνίδι. Τα παιχνίδια που σχεδίασε είναι: απλό λούνα-παρκ, κούνιες και πύργο φαντασμάτων. Με το τέλος της συνάντησης δεν καταφέρνει να ολοκληρώσει τις ιδέες της και έτσι τις ολοκληρώνει στο σπίτι. Της ζητώ ακόμη να σκεφτεί ποια είναι η καλύτερη ιδέα από αυτές που σχεδίασε και πώς αυτή μπορεί να κατασκευαστεί. ΣΤΑΔΙΟ 4 Ο : ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΛΥΤΕΡΗΣ ΙΔΕΑΣ ΠΑΙΔΙ (Α) : Το παιδί σχεδίασε και ζωγράφισε τη ιδέα που πίστευε ότι ήταν η πιο ελκυστική, η πιο ενδιαφέρουσα και η οποία ενδείκνυται γαι την επίλυση του συγκεκριμένου προβλήματος. Επιλέγοντας, λοιπόν, το Luna-park και σχεδιάζοντάς το, κατέγραψε σε κάθε σημείο της κατασκευής τα υλικά που θα χρειαστούν αλλά και τις απαιτούμενες διαστάσεις του κάθε σημείου. Επίσης, ονόμασε τους μηχανισμούς που θα χρησιμοποιηθούν για την πραγματοποίηση της κατασκευής και σε ένα δεύτερο χαρτόνι κατέγραψε κάποιες παρατηρήσεις, οι οποίες αναφέρονταν στους λόγους που την ώθησαν να επιλέξει τη συγκεκριμένη κατασκευή, τα υλικά που χρειάζονται για να κατασκευαστεί, τις διαστάσεις της και τέλος τους μηχανισμούς, τα εξαρτήματα, δηλαδή, που χρειάζονται για να κινείται η κατασκευή. Μετά την ολοκλήρωση της δραστηριόττας αυτής, μπήκαμε στο πέμπτο στάδιο του σχεδιασμού που είναι «η κατασκευή». ΠΑΙΔΙ (B) : Στη 2 η συνάντηση συζητούμε για λίγο τις αρχικές της ιδέες και την παροτρύνω να θέσει κάποια κριτήρια αξιολόγησης αυτών των ιδεών. Τα κριτήρια αυτά σχετίζονται με τη λειτουργικότητα, τα πιθανά υλικά, την περιπλοκότητα της κατασκευής, καθώς επίσης και τους αισθητικούς παράγοντες αλλά και τις προσωπικές της επιλογές. Έτσι η Δέσποινα σχεδιάζει με λεπτομέρεια την ιδέα που επέλεξε ως καλύτερη και καταγράφει τους λόγους που την ώθησαν στην επιλογή της συγκεκριμένης ιδέας. Το σχέδιο που παρουσίασε περιέχει ακόμη τις βασικές διαστάσεις της κατασκευής, τα μέρη της κατασκευής που κινούνται καθώς και τους

8 μηχανισμούς που πρόκειται να χρησιμοποιηθούν αλλά και το υλικό από το οποίο θα κατασκευαστούν. Στη συνέχεια, δείχνω στη Δέσποινα μοντέλα μηχανισμών που μπορεί να χρησιμοποιηθούν στην κατασκευή και της ζητώ να πειραματιστεί με αυτά. Μαζί αποφασίζουμε για το ποιος μηχανισμός είναι κατάλληλος για να κινείται η μάγισσα και ποιος για να κινείται το αυτοκινητάκι. Μετά, για λόγους δυσκολίας σχεδιάζω εγώ τους μηχανισμούς σ ένα φύλλο εργασίας. Επίσης, αυτό γίνεται γιατί βρίσκονται στο εσωτερικό της κατασκευής και δε φαίνονται στο φυλλάδιο που περιέχει την καλύτερη ιδέα. Έπειτα δίνω τη μάγισσα και το αυτοκινητάκι στη Δέσποινα για να τα ζωγραφίσει και να τα κόψει. Αφού τελειώσει, ζωγραφίζει τον πύργο που θα κατασκευάσουμε, ο οποίος είναι σχεδιασμένος πάνω σε χαρτόνι και τη βοηθώ να τον κόψει. Να σημειωθεί ότι η μάγισσα, το αυτοκινητάκι και ο πύργος έχουν σχεδιαστεί από εμένα πάνω σε χαρτονάκια.! Ακολούθως, δίνονται και στις δυο μαθήτριες, Σοφία και Δέσποινα, τα απαραίτητα υλικά για την κατασκευή της εισόδου και των εξόδων του πάρκου. Τους δώσαμε τρία ξυλάκια μήκους 20 cm και έξι μήκους 25 cm, τα οποία κόψαμε στο εργαστήριο και τους ζητήσαμε να μας πουν πώς μπορούν να φτιάξουν μια είσοδο και δυο εξόδους. Οι δυο μαθήτριες δίνουν διάφορες λύσεις αλλά δεν προλαβαίνουν να καταγράψουν τις ιδέες τους, γι αυτό και τους ζητούμε να τις καταγράψουν στο σπίτι και να τις συζητήσουμε στην επόμενη συνάντηση. Αυτό έγινε, διότι προσφέρθηκαν οι ίδιες να το κάνουν. Να σημειωθεί ότι λόγω έλλειψης χρόνου τους ζητούμε να σχεδιάσουν μόνο μια ιδέα η οποία είναι και η τελική. ΣΤΑΔΙΟ 5 Ο : ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΠΑΙΔΙ (Α) : Παρουσίασα στη Σοφία (έτσι λέγεται το παιδί) τα υλικά που θα χρησιμοποιήσουμε για την κατασκευή του Luna-park και της ζήτησα να συναρμολογήσει το μηχανισμό της κατασκευής, σύμφωνα με το σκίτσο και σύμφωνα με τα όσα μάθαμε μέχρι τώρα. Εκείνη τότε πήρε το μεγάλο οδοντοτροχό και τον έβαλε πάνω σε δύο ξύλινους οδοντοτροχούς και δίπλα του έβαλε τους άλλους δύο ξύλινους τροχούς και απο πάνω τους το μικρό οδοντοτροχό, ο οποίος εφαπτόταν με τον μεγάλο οδοντοτροχο. Στη συνέχεια έβαλε τον κινητήρα με τον ατέρμανο κοχλία να εφάπτεται του μικρού οδοντοτροχού. Έπειτα, τη ρώτησα πώς θα μπορούσαμε να

9 κινήσουμε τον κινητήρα και εκείνη μου απάντησε με καλώδια, μπαταρίες και ένα διακόπτη, συνδέοντάς τον δηλαδή σ ένα ηλεκτρικό κύκλωμα. Σ αυτό το σημείο της ζήτησα να μου δείξει τη σύνδεση που πρέπει να γίνει για να κινηθεί ο κινητήρας, αλλά επειδή δυσκολευόταν να το βρει, της έδωσα ένα λευκό χαρτί και της ζήτησα να μου σχεδιάσει τη μορφή του ηλεκτρικού κυκλώματος που περιλαμβάνει δύο καλώδια, ένα λαμπτήρα και μια μπαταρία. Όταν έγινε αυτο με επιτυχία της ζήτησα να μου σχεδιάσει ένα άλλο κύκλωμα το οποίο να περιλαμβάνει τρια καλώδια, μια μπαταρία, ένα λαμπτήρα και ένα διακόπτη. Αφού έγινε και αυτό της ζήτησα να μου σχεδιάσει ένα κύκλωμα που να περιλαμβάνει μια μπαταρία με τη υποδοχή της, όπως αυτή που θα χρησιμοποιήσουμε στο δικό μας κύκλωμα, ένα κινητήρα ένα διακόπτη και τρια καλώδια. Στο σημείο αυτό την παρότρυνα να θυμηθεί όλα όσα είπαμε για τον τρόπο σύνδεσης του κινητήρα και όταν μου είπε ότι συνδέουμε το θετικό του πόλο με το θετικό πόλο της μπαταρίας, τότε αντιλήφθηκα ότι τη δυσκόλευε η μορφή της υποδοχής της μπαταρίας και συγκεκριμένα δεν μπορούσε να ξεκαθαρίσει ποιός είναι ο θετικός και ποιός ο αρνητικός πόλος σε μια υποδοχή των δυο μπαταριών. Όταν της εξήγησα τη μορφή της υποδοχής και κατάλαβε ποιος είναι ο θετικός και ποιος ο αρνητικός της πόλος, τότε σχεδίασε το επιθυμητό κύκλωμα. Έπειτα, προσπάθησε να το συναρμολογήσει με τα εξαρτήματα που είχε μπροστά της και όταν ολοκληρώθηκε και αυτή η δραστηριότητα, της εξήγησα ότι είναι αδύνατο να γίνουν οι απαραίτητες κολλήσεις σπίτι της διότι δεν έχουμε τα απαιτούμενα εργαλεία και είναι αρκετά επικίνδυνο και για την ίδια. Έτσι, τις κολλήσεις τις έκανα εγώ στο σπίτι μου. ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 3 Η : 24/11/2003 ΏΡΑ: 6:30-8:30 Αρχικά τα παιδιά σχεδίασαν σε δύο χαρτονάκια Α4 τις τελικές ιδέες για την είσοδο και τις εξόδους, καθώς και τα κυκλώματα που θα χρησιμοποιηθούν για τις εξόδους. Επίσης, έγραψαν κάποια σχόλια για τα υλικά με τα οποία θα

10 κατασκευαστούν- ξύλο-, για το ότι θα είναι επενδυμένες με αφρώδες υλικό, ότι θα διακοσμηθούν με αυτοκόλλητα και ότι θα έχουν διαστάσεις 20 cm πλάτος και 25 cm μήκος. Αυτό έγινε, διότι ενώ είχαν προσφερθεί να το κάνουν στο σπίτι και πάλι δεν το έκαναν. ΠΑΙΔΙ (Α) : Το παιδί είδε συναρμολογημένους τους μηχανισμούς της κατασκευής, σύμφωνα με τις υποδείξεις του, συζητήσαμε και πάλι πώς έγινε η συναρμολόγηση αυτή, για να είμαι σίγουρη ότι όντως κατανόησε τα όσα έγιναν. Στη συνέχεια βγάλαμε πάνω στην ξύλινη βάση, στην οποία θα τοποθετείτο το Luna-park, μια τρύπα με τραπανάκι, και περάσαμε μέσα απ τους δύο ξύλινους τροχούς καθώς και μέσα από τον μεγάλο οδοντοτροχό ένα ξυλάκι μήκους 39 cm, το οποίο το στερεώσαμε με γόμα στην τρύπα που βγάλαμε στη βάση, για να κρατά τους τροχούς σταθερούς και να τους επιτρέπει να κινούνται με ευκολία. Έπειτα, βγάλαμε μια δεύτερη τρύπα στη βάση σε τέτοια απόσταση έτσι ώστε ο μικρός οδοντοτροχός να εφάπτεται με τον μεγάλο οδοντοτροχό και με τον ατέρμονα κοχλία. Στην τρύπα αυτή στερεώσαμε μια μεταλλική ράβδο μήκους 15 cm, απ την οποία περάσαμε τους άλλους δύο ξύλινους τροχούς και τον μικρό οδοντοτροχό. Η μεταλλική αυτή ράβδος συγρκατεί τους τροχούς αυτούς και τους επιτρέπει να κινούνται. Μετά, τοποθετήσαμε τον κινητήρα σε μια βάση, την οποία κολλήσαμε στην ξύλινη βάση με μια αυτοκόλλητη ταινία. Ο κινητήρας τοποθετήθηκε σε μια τέτοια απόσταση που να επιτρέπει στον ατέρμονα κοχλία, που ήταν ενσωματωμένος πάνω του, να εφάπτεται με το μικρό οδοντοτροχό. Επίσης κολλήθηκαν στη βάση με γόμα PVA η θήκη μπαταριών και ο διακόπτης, ο οποίος στερεώθηκε ανάμεσα σε δύο μικρά ξυλάκια, για λόγους αισθητικής. Αφού έγιναν αυτά, φτιάξαμε την οροφή του Luna-park με ένα χάρτινο πιατάκι, το οποίο διακοσμήσαμε με χρώματα, και το οποίο το στερεώσαμε με μια πινέζα στο ξυλάκι μήκους 39 cm. Βγάλαμε, ακόμη, μικρές τρυπίτσες στις τέσσερις άκρες του πιάτου και περάσαμε απο μέσα κορδελίτσες, στις άκρες των οποίων δέσαμε σπίρτα, για να στερεωθούν στην οροφή και να μην πέφτουν. Στη συνέχεια φτιάξαμε με χαρτόνι τα αεροπλανάκια, τα διακοσμήσαμε με χρώματα και γυαλιστερή αυτοκόλλητη ταινία και βγάζοντας μια τρυπίτσα στη μέση τους περάσαμε μέσα την κορδελίτσα, την οποία την στερεώσαμε και πάλι με σπίρτα.

11 Εδώ αξίζει να σημειωθεί, ότι τα ξυλάκια τα έκοψα εγώ πριν τη συνάντηση, και ότι κάποιες μικρολεπτομέρειες, όπως το δέσιμο κάποιων απ τα αεροπλανάκια και η διακόσμηση δύο εξ αυτών, έγιναν απο μένα διότι δεν μας έπερνε ο χρόνος. ΠΑΙΔΙ (B) : Έχω ήδη προγραμματίσει την πορεία κατασκευής, τη συζητώ με τη Δέσποινα και αφού συμφωνήσουμε γίνεται μια σύντομη αναφορά σε κανόνες ασφαλείας και αρχίζει η διαδικασία κατασκευής. Αρχικά, της δίνω το πλαστικό corriflute μήκους 50 cm x 70 cm και της ζητώ να το κόψει στο σχήμα του πύργου χρησιμοποιώντας το χαρτόνι που είναι σχεδιασμένος ο πύργος και το έχει ήδη κόψει. Μετά κόβει ένα μέρος της πόρτας για να μπορεί να ανοίγει και κόβει επίσης και το παράθυρο του πύργου για να μπορεί να βγαίνει έξω το αυτοκινητάκι όταν ανοίγει η πόρτα. Έπειτα, χρησιμοποιεί πάλι πλαστικό corriflute μήκους 50 cm x 20 cm ως βάση και πάνω σ αυτό κολλά τον πύργο. Για να στηριχθεί καλύτερα κόβει τρίγωνα από το ίδιο πλαστικό και τα κολλά στα πλαϊνά μέρη του πύργου. Μαζί φτιάχνουμε τη βάση πάνω στην οποία θα στέκεται το αυτοκινητάκι και η οποία στηρίζεται και πάλι σε πλαστικό corrıflute. Ακολούθως, της δίνω τους μηχανισμούς οι οποίοι είναι κατασκευασμένοι από πλαστικό corriflute και τους συναρμολογεί ενώ μαζί τους κολλούμε στα απαραίτητα σημεία του πύργου αφού τους συνδέσουμε πρώτα με τη μάγισσα και το αυτοκινητάκι. Εδώ αξίζει να σημειωθεί, ότι οι μηχανισμοί στηρίζονται πάνω σε στρογγυλά ξυλάκια διαφόρων διαστάσεων ανάλογα με τη λειτουργία που εξυπηρετούν. Οι μηχανισμοί αυτοί αποτελούνται από ένα σύνδεσμο, ο οποίος κινεί το αυτοκινητάκι, και ένα τροχό που ανεβοκατεβάζει τη μάγισσα. Στη συνέχεια κολλά το χαρτόνι που είναι σχεδιασμένος ο πύργος πάνω στο πλαστικό. Να σημειωθεί ότι το πλαστικό για την κατασκευή των μηχανισμών, καθώς και τα ξυλάκια πάνω στα οποία στηρίζονται οι μηχανισμοί, τα έχω κόψει εγώ και τα έχει συναρμολογήσει το παιδί με τη δική μου βοήθεια. Οι κολλήσεις έγιναν με γόμα PVA στο σπίτι του παιδιού.! Όταν ολοκληρώθηκαν οι κατασκευές και από τα δύο παιδιά, ακολούθησε η κατασκευή της εισόδου και των εξόδων. Τα παιδιά, δηλαδή, κόλλησαν τα ξύλα με γόμα PVA και επένδυσαν την είσοδο μόνο με αφρώδες υλικό. Η επένδυση των άλλων δύο εξόδων έγινε από μας λόγω έλλειψης χρόνου και για διάφορους τεχνικούς λόγους, αφού τα παιδιά ενθουσιάστηκαν τόσο με τις κολλήσεις και τη γόμα και δεν συγκεντρώνονταν για να τελειώσουμε εγκαίρως την επένδυση των εξόδων.

12 Τέλος συμφωνήσαμε, ότι στην επόμενη συνάντησε θα άρχιζε η διακόσμηση ολόκληρου του πάρκου και ότι θα έπρεπε να γράψουμε την πορεία που ακολουθήσαμε για να κατασκευάσουμε το Luna-park μας. ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 4 η : 28/11/2003 ΏΡΑ : 6:00-8:00 Αφού έχουν τελειώσει οι κατασκευές και είναι έτοιμες να τοποθετηθούν στο πάρκο, σήμερα οι δυο μαθήτριες, Σοφία και Δέσποινα, καταγράφουν την πορεία κατασκευής για το παιχνίδι που έφτιαξαν, η καθεμία ξεχωριστά. Στη συνέχεια, διακοσμούν την είσοδο και τις δυο εξόδους με αυτοκόλλητα και τέλος συμπληρώνουν ένα φύλλο αξιολόγησης. Το φύλλο αυτό συμπληρώνεται ατομικά από την καθεμία ξεχωριστά. ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 5 η : 29/11/2003 ΏΡΑ : 3:30-6:00 Στη σημερινή και τελευταία συνάντηση, οι δυο μαθήτριες τοποθέτησαν τις κατασκευές που έφτιαξαν μέσα στη μοκέτα του πάρκου, αφού πρώτα την επένδυσαν με χαρτονάκια πράσινα ( γρασίδι) και καφέ (δρομάκια) και την μπογιάτισαν όπου χρειαζόταν. Επίσης, έφτιαξαν φράκτη με ξυλάκια που τους κόψαμε και μπογιατίσαμε εμείς, λόγω έλλειψης χρόνου. Στη συνέχεια, διακόσμησαν το πάρκο, καθώς και την είσοδο και τις εξόδους, τις οποίες και τοποθέτησαν με βάση κάποιο κριτήριο στο πάρκο. Το κριτήριο για τη σωστή έξοδο ήταν να μπορούν οι επισκέπτες να περνούν από το κάθε παιχνίδι, μια και μόνο φορά. Εδώ πρέπει να επισημάνουμε ότι η σωστή έξοδος ήταν ενωμένη με ένα απλό ηλεκτρικό κύκλωμα του ενός λαμπτήρα, το οποίο περιελάμβανε ένα μικροδιακόπτη και η λανθασμένη έξοδος ήταν ενωμένη με ένα παρόμοιο κύκλωμα που στη θέση του λαμπτήρα είχε βομβητή. Τέλος, τα παιδιά διακόσμησαν την αφίσα. Όλα αυτά πρέπει να σημειωθεί ότι έγιναν με τη δική μας βοήθεια και καθοδήγηση.

13 ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΚΡΙΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΟΡΘΟΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΣΚΕΨΗΣ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ «ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ»

14 ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΚΡΙΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΟΡΘΟΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΣΚΕΨΗΣ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΟΥ «ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ» Η διαπαιδαγώγηση όλων των παιδιών πρέπει να στηρίζεται στην καλλιέργεια δεξιοτήτων σκέψης και συγκεκριμένα στην καλλιέργεια κριτικής και ορθολογιστικής σκέψης, διότι μόνο έτσι θα μπορέσουν τα παιδιά να προσαρμοστούν στον κατεγισμό των πληροφοριών και των γνώσεων που τους βομβαρδίζουν καθημερινά ( Cotton, 1991). Έτσι, είναι σημαντικό οι μαθητές να μαθαίνουν πώς να σκέφτονται κριτικά και δημιουργικά ( Cotton, 1991) σε κάθε μάθημα και ιδιαίτερα στο μάθημα του «Σχεδιασμού και Τεχνολογίας» στο οποίο απαιτείται η κριτική σκέψη για την επιλογή των απαραίτητων εργαλείων και υλικών που θα χρησιμοποιηθούν για να πραγματοποιηθεί μια κατασκευή, αλλά απαιτείται ακόμη και η δημιουργική φαντασία για να κατασκευαστεί κάτι πρωτότυπο και εντυπωσιακό. Η προσπάθεια, λοιπόν, της δημιουργίας αποτελεσματικά σκεπτόμενων ανθρώπων πρέπει να αποτελεί βασικό στόχο της εκπαίδευσης, διότι για να μπορέσουν τα παιδιά να επιβιώσουν αργότερα σε ένα τεχνολογικά ανεπτυγμένο κόσμο πρέπει να γνωρίζουν πώς να αποκτήσουν δια βίου γνώσεις και αυτό επιτυγχάνεται μόνο μέσω της κριτικής σκέψης. ( Cotton, 1991 Κουτσελίνη & Θεοφιλίδης, 2002). Προτού, όμως, γίνει μια οποιαδήποτε άλλη αναφορά αξίζει να σημειωθεί επιγραμματικά τί τελος πάντων είναι η κριτική σκέψη. Η κριτική σκέψη σύμφωνα με τον Cotton (1991), είναι η διαδικασία αμφισβήτησης της αυθεντικότητας, της ακρίβειας ή της αξίας κάποιου πράγματος. Ο κριτικά σκεπτόμενος άνθρωπος, χαρακτηρίζεται απ την ικανότητα να αναζητά λόγους και εναλλακτικές λύσεις, να αντιλαμβάνεται σφαιρικά ένα θέμα και τέλος να αλλάζει την άποψη κάποιου προβάλλοντας επιχειρήματα. Παράλληλα, η κριτική σκέψη, επέρχεται όταν οι μαθητές προσπαθούν να δώσουν λύση σ ένα ερώτημα ή μια προβληματική κατάσταση, που απαιτεί περισσότερες απο μια στερεότυπες απαντήσεις μέσω της μετάφρασης, ανάλυσης και του χειρισμού συγκεκριμένων πληροφοριών. (Κουτσελλίνη &Θεοφιλίδης, 2002 Ματσαγγούρας, 2001). Μια τρίτη και τελευταία ερμηνεία για την κριτική σκέψη είναι εκείνη που λέει ότι η κριτική σκέψη είναι η ικανότητα για αντιείμενική ανάλυση και αξιολόγιση πληροφοριών, καθώς και τη βούληση για αμφισβήτηση και επανεξέταση του προσωπικού, αξιολογικού

15 συστήματος. Σύμφωνα, λοιπόν, με τον Dewey, στο βιβλίο του How we think, η διαδικασία της διδασκαλίας συνδέεται άμεσα με τη διδασκαλία της κριτικής σκέψης, αφού για να μπορέσουν οι μαθητές να σκέφτονται κριτικά πρέπει να το διδαχθούν απ τον δάσκαλο. ( Cotton, 1991 Goalty, 2000). Μια πολύ σημαντική διαδικασία που βοηθά στην ανάπτυξη κριτικής σκέψης, είναι η διαδικασία λύσης προβλήματος, στην οποία ο άνθρωπος εμπλέκεται συνεχώς χρησιμοποιώντας μάλιστα τη λειτουργία της σκέψης (Κουτσελλίνη & Θεοφιλίδης, 2002 Goalty, 2000). Ως πρόβλημα, τώρα χαρακτηρίζεται μια κατάταση κατά την οποία το άτομο επιδιώκει ένα σκοπό, η επίτευξη του οποίου, όμως, είναι δύσκολη λόγω παρεμβολής εμποδίων ( Mayer, 1992 Κουτσελλίνη & Θεοφιλίδης, 2002). Το μάθημα του Σχεδιασμού και Τεχνολογίας είναι μια διαδικασία λύσης προβλήματος. Η λύση προβλήματος θεωρείται μια γνωστική διαδικασία που βασίζεται στη λειτουργία του γνωστικού συστήματος (δηλαδή στη γνωστική εγρήγορση, στη μνήμη εργασίας, τη μακροπρόθεσμη μνήμη κλπ). Επιπλέον, η θεωρία επεξεργασίας πληροφοριών προσφέρει το γενικό θεωρητικό πλαίσιο για την ανάλυση των γνωστικών λειτουργιών και γνωστικών στρατηγικών που εμπλέκονται στη λύση προβλημάτων. Προσφέρει δηλαδή ένα πλαίσιο λειτουργίας και μεθόδου λύσης προβλημάτων. Ανεξάρτητα όμως από το θεωρητικό πλαίσιο ερμηνείας της λύσης προβλημάτων, η λύση ενός προβλήματος συνίσταται στην αλλαγή της κατάστασης που υπάρχει και η οποία προσδιορίζεται ως πρόβλημα. Συνεπώς κάθε ενέργεια του ατόμου που συμβάλλει στο να ξεπερασθούν τα εμπόδια και να επιτευχθεί ο σκοπός θεωρείται ως προσπάθεια λύσης προβλήματος ανεξάρτητα εάν με αυτές τις ενέργειες θα επιτευχθεί ο στόχος ή αν θα πρέπει να τροποποιηθεί. Στην προσπάθεια λύσης ενός προβλήματος θα να επισημανθεί ότι η ικανότητα λύσης του προβλήματος επηρεάζεται τόσο από το επίπεδο της γενικότερης νοητικής ικανότητας του ατόμου και την προϋπάρχουσα γνώση, όσο και από τη φύση και το επίπεδο του προβλήματος. Οι περισσότεροι μαθητές δυσκολεύονται να επιλύσουν ένα πρόβλημα διότι δεν σκέφτονται κριτικά και διότι δεν έχουν διδαχθεί πώς να επιλύσουν ένα πρόβλημα. Εδώ αξίζει να γίνει αναφορά στην πολύ σημαντική μελέτη του George Polya, ο οποίος αναγνώρισε τέσσερα βασικά στάδια για τη διαδικασία επίλυσης ενός προβλήματος, τα οποία όπως θα δούμε σχετίζονται άμεσα με τα στάδια της διαδικασίας σχεδιασμού (Mayer, 1992). Σύμφωνα με τον Polya, λοιπόν, έχουμε :!"Αρχικά την κατανόηση του προβλήματος, που αναφέρεται στην προσεκτική μελέτη του προβλήματος και στην κατανόηση του (Μεταγνωστική δεξιότητα).

16 Μετά πρέπει να γίνει καταγραφή όλων των στοιχείων και να γίνει διαχωρισμός των δεδομένων απ τα ζητούμενα, για να μπορέσει ο μαθητής να κατανοήσει το πρόβλημα (Mayer, 1992). Η διαδικασία αυτή μπορεί να ταυτιστεί με το πρώτο και δεύτερο στάδιο της διαδικασίας σχεδιασμού στο οποίο παρουσιάζεται η κατάσταση, ένα πρόβλημα δηλαδή, το οποίο προσπαθούν να κατανοήσουν τα παιδιά και στη συνέχεια γίνεται καταγραφή του προβλήματος αυτού αλλά και καταγραφή των προδιαγραφών, των μέσων που θα χρησιμοποιηθούν για να επιλυθεί το συγκεκριμένο πρόβλημα (υλικά, διαστάσεις) και τέλος γίνεται η διερεύνηση των τρόπων με τους οποίους μπορεί να επιλυθεί το πρόβλημα αυτό.!"το δεύτερο στάδιο της διαδικασίας επίλυσης ενος προβλήματος είναι η επινόηση κάποιου σχεδίου λύσης. Για να γίνει αυτό πρέπει να βρεθεί κάποια σχέση μεταξύ δεδομένων και ζητούμενων και να τεθούν σε λειτουργία οι προϋπάρχουσες γνώσεις (Mayer, 1992). Αυτό το στάδιο ταυτίζεται με το στάδιο των αρχικών ιδεών αλλά και με το στάδιο της ανάπτυξης καλύτερης ιδέας, στα οποία προσπαθούμε να βρούμε πιθανά μοντέλα κατασκευών που θα επιλύσουν το πρόβλημά μας θέτοντας σε λειτουργία τις προϋπάρχουσες γνώσεις μας, και όταν γίνει αυτό τότε αναπτύσσεται λεπτομερώς η καλύτερη ιδέα, γίνεται δηλαδή ένα σχέδιο που αναφέρεται στο τί ακριβώς θα κατασκευαστεί ποιες διαστάσεις θα έχει η κατασκευή αυτή και με ποια υλικά θα πραγματοποιηθεί.!"το τρίτο στάδιο, σύμφωνα με τον Polya είναι η διεξαγωγή του σχεδίου λύσης που επινοήθηκε στο προηγούμενο στάδιο (Mayer, 1992). Είναι δηλαδή, με βάση τα στάδια σχεδιασμού η ώρα της πραγματοποίησης αυτού που σχεδιάστηκε και οργανώθηκε, είναι το στάδιο της κατασκευής και της συγγραφής της πορείας που ακολουθήθηκε για να πραγματοποιηθεί η κατασκευή αυτή.!"τέταρτο και τελευταίο στάδιο της διαδικασίας επίλυσης ενός προβλήματος, η επαλήθευση, κατά την οποία θα ελέγξουμε αν η απάντησή που βρήκαμε είναι η ορθή απάντηση στο πρόβλημά μας (Mayer, 1992). Είναι με λίγα λόγια το αντίστοιχο της Δοκιμής-αξιολόγησης, κατά την οποία εξετάζουμε αν όντως η κατασκευή μας ανταποκρίνεται και επιλύει το πρόβλημα που τέθηκε στην αρχή. Συνοψίζοντας, λοιπόν, για να ολοκληρωθεί μια διαδικασία λύσης προβλήματος σύμφωνα με τον Bransford (1986), το πρώτο βήμα στη λύση προβλήματος είναι ο εντοπισμός και η αναγνώριση ότι υπάρχει το πρόβλημα, ότι ακριβώς γινεται στο πρώτο στάδιο του σχεδιασμού. Έπειτα, οι μαθητές θα πρέπει να έχουν την ικανότητα να αναλύουν τί είναι το πρόβλημα και να συλλέγουν

17 πληροφορίες σχετικά με το πρόβλημα και τις πηγές του, κάτι που ταυτίζεται με το στάδιο της Διερεύνησης. Στη συνέχεια, ο μαθητής χρησιμοποιεί την επινοητικότητά του για την επιλογή μιας στρατηγικής για τη λύση του προβλήματος, ένα στάδιο που αντιπαραβάλλεται με το στάδιο των Αρχικών ιδεών, το στάδιο ανάπτυξης καλύτερης ιδέας και το στάδιο υλοποίησης της ιδέας αυτής, την κατασκευή. Τέλος έρχεται η αξιολόγηση στην οποία ο μαθητής στέκεται κριτικά απέναντι στην κατασκευή του και αξιολογεί κατά πόσο αυτή εξυπηρετούσε ή όχι τον πραγματικό σκοπό του. Συνεπώς, κατά τη διαδικασία λύσης προβλήματος, τα παιδιά συλλαμβάνουν, αναλύουν, συνθέτουν και εκτιμούν τις πληροφορίες που συγκεντρώνουν μέσω της εμπειρίας, επικοινωνίας και παρατήρησης. Στο σημείο αυτό αξίζει να γίνει μια μικρή αναφορά για το πώς πραγματοποιήθηκε η καλλιέργεια κριτικής και ορθολογιστικής σκέψης στα παιδιά μέσα απ την κατασκευή ενός πρότυπου πάρκου. Αρχικά, παρουσιάσαμε στα παιδιά μια προβληματική κατάσταση και τα καλέσαμε να σκεφτούν κριτικά και ορθολογιστικά για να την επιλύσουν, ακολουθώντας πάντοτε τη διαδικασία επίλυσης κάποιου προβλήματος. Έτσι αρχικά εντοπίστηκε το πρόβλημα απ τα παιδιά, μετά διασαφήνισαν και καθόρισαν με ακρίβεια το πρόβλημα, το κατέγραψαν και έπειτα έκαναν υποθέσεις για τα υλικά που θα χρησιμοποιηθούν, τις πιθανές διαστάσεις της κατασκευής, το χρόνο αποπεράτωσής της, αλλά και τις δυνατότητές της. Με τη δημιουργία υποθέσεων είδαμε ότι έγινε χρήση της δημιουργικής και ενορατικής σκέψης, η οποία βοήθησε τα παιδιά να βρουν αιτιώδεις σχέσεις μεταξύ των ζητούμενων αλλά και να διερευνήσουν ποιοι μπορεί να είναι οι πιθανοί τρόποι επίλυσης του προβλήματος μας που ήταν η δημιουργία ενός πάρκου. Στη συνέχεια, και αφού διερευνήθηκαν οι πιθανοί μηχανισμοί που θα χρησιμοποιούσαμε για τις κατασκευές μας αλλά και τα πιθανά υλικά και όσα προαναφέρθηκαν, τα παιδιά κλήθηκαν να χρησιμοποιήσουν τις προϋπάρχουσες γνώσεις τους αλλά και να σκεφτούν κριτικά και με φαντασία για το ποιές θα μπορούσαν να είναι οι κατάλληλες κατασκευές, που θα μπορούσαν να μπουν στο πάρκο μας και να το κάνουν πρωτότυπο ελκυστικό και εντυπωσιακό για τους άλλους. Έτσι ζωγράφισαν τις τρεις πιο ξεχωριστές τους ιδέες γράφοντας παράλληλα κάποια σχόλια που αφορούσα τα υλικά που θα χρησιμοποιηθούν αλλά και τις διαστασεις που θα έχουν οι κατασκευές αυτές. Για να γίνει αυτό τα παιδιά έπρεπε να επαναφέρουν στη μνήμη τους τη διερεύνηση των υλικών -που έγινε σε μια προηγούμενη φάση-καθώς και τις

18 ιδιότητες του κάθε υλικού και έτσι σκεπτόμενα κριτικά και ορθολογιστικά να επιλέξουν τα καλύτερα υλικά για την κατασκευή τους. Μετά απο αυτό τα παιδιά, κλήθηκαν να εξετάσουν πολύ προσεκτικά τις τρεις αρχικές τους ιδέες και θέτωντας κάποια κριτήρια να αποφασίσουν για το ποιά απο αυτές είναι η καλύτερη και συνάμα ανταποκρίνεται στην αποτελεσματική επίλυση του προβλήματος που τέθηκε στην αρχή. Έτσι, τα παιδιά κλήθηκαν για ακόμη μια φορά να επιλύσουν ένα πρόβλημα σκεπτόμενα κριτικά και ορθολογιστικά και χρησιμοποιώντας κάποιες μεταγνωστικές στρατηγικές, οι οποίες θα τα βοηθήσουν να ανακαλύψουν την καλύτερη και πιο αποτελεσματική λύση του συγκεκριμένου προβλήματος. Όταν, λοιπόν, αποφάσισαν για το ποια είναι η κατασκευή που τα εκφράζει καλύτερα και η οποία ανταποκρίνεται στα κριτήρια που έθεσαν για την επιλογή της, τότε τη σχεδίασαν και κατέγραψαν τόσο τους λόγους που τα οδήγησαν στην επιλογή αυτής της κατασκευής, όσο και τα υλικά απ τα οποία θα κατασκευαστεί, τις διαστάσεις της, τη λειτουργικότητά της, και τους μηχανισμούς που θα υπάρχουν σε αυτή για να πραγματοποιείται η επιθυμητή κίνηση. Για άλλη μια φορά, λοιπόν, τα παιδιά κλήθηκαν να σκεφτούν, να θέσουν κάποια κριτήρια και να αποφασίσουν επιχειρηματολογώντας- δείχνοντας έτσι ότι οι αποφάσεις τους δεν είναι αυθαίρετες αλλά πηγάζουν απο εκτενή μελέτη και προβληματισμό επι του θέματοςγια το τί τελικά θα κατασκευάσουν και πώς θα επιλύσουν το υπο διερεύνηση πρόβλημα. Στη συνέχεια, περάσαμε στην πραγματοποίηση της κατασκευής που επιλέγηκε, ένα στάδιο που απαιτεί και αυτό με τη σειρά του εγρήγορση απο μέρους των παιδιών, τα οποία καλούνται για ακόμη μια φορά να σκεφτούν κριτικά για το πώς ακριβώς θα κατασκευάσουν αυτό που θέλουν και ποια ακριβώς θα είναι η πορεία που θα ακολουθηθεί. Συγκεκριμένα το ένα παιδί, που θα κατασκεύαζε Luna-park κλήθηκε να σκεφτεί πώς θα τοποθετήσουμε τους οδοντοτροχους έτσι ώστε να βρίσκονται στο ίδιο ύψος με τον ατέρμονα κοχλία, πώς θα εφάπτονται μεταξύ τους για να μπορούν να παράγουν κίνηση, πώς θα στερεωθούν οι οδοντοτροχοί στη βάση, τί χρειάζεται για να παράγει κίνηση ο κινητήρας και πώς αυτός συνδέεται σε ένα κύκλωμα που θα του επιτρέπει να παράγει κίνηση. Επίσης, το παιδί έπρεπε να σκεφτεί πώς θα στερεώναμε την οροφή του Luna-park και με τί υλικό θα την κατασκευάζαμε και τέλος έπρεπε να αποφασίσει τί υλικό θα χρησιμοποιούσαμε για να κρεμάσουμε τα αεροπλανάκια αλλά και πώς αυτό θα στηριζόταν στην οροφή και πώς τα αεροπλανάκια θα στηρίζονταν στο υλικό αυτό, καθώς και πώς τα ίδια θα κατασκευάζονταν. Το δεύτερο παιδί, που

19 κατασκεύασε τον Πύργο φαντασμάτων κλήθηκε να σκεφτεί, εκτός από το ποια υλικά θα χρησιμοποιούνταν για την κατασκευή του πύργου, τον τρόπο που θα επιτυγχανόταν η κίνηση της μάγισσας πάνω κάτω, αλλά και τον τρόπο που το αυτοκινητάκι θα έβγαινε έξω απ το παράθυρο όταν άνοιγε η πόρτα του πύργου. Επίσης τα παιδιά έπρεπε να σκεφτούν και να μας πείσουν με επιχειρήματα για το ποιές θα ήταν οι απαραίτητες συνδέσεις των κυκλωμάτων για τις εξόδους, πώς αυτές αλλά και η είσοδος θα κατασκευάζονταν, καθώς και για το πώς θα διακοσμείτο ολόκληρο το πάρκο ποιές θέσεις θα είχαν οι κατασκευές στο πάρκο και ποιό το κριτήριο για να οριστεί η σωστή έξοδος. Όλα αυτά βοήθησαν τα παιδιά να προβληματιστούν, να αναπτύξουν κάποιες μεταγνωστικές στρατηγικές, όπως η οργάνωση, η ανάκληση προϋπάρχουσων γνώσεων, καθώς και ο εντοπισμός κάποιων δυσκολιών τις οποίες θα καλούνταν τα ίδια τα παιδιά να επιλύσουν ( Παπαλεοντίου, 2002). Τέτοιες δυσκολίες ήταν ο τρόπος σύνδεσης των κυκλωμάτων σε όλες τις κατασκευές καθώς και η επιλογή των απαραίτητων μηχανισμών και συνδέσμων για κάθε κατασκευή. Τα παιδιά, ακόμη, σκέφτηκαν κριτικά και ανακάλυψαν απο μόνα τους μέσα απο πειραματισμούς και παραδείγματα που τους δείξαμε πώς ακριβώς έπρεπε να συνδέσουν τα κυκλώματα και να τοποθετήσουν τους μηχανισμούς που χρησιμοποιήθηκαν σε κάθε κατασκευή. Τέλος, το γεγονός ότι με την πραγματοποίηση των κατασκευών τα παιδιά κλήθηκαν να αξιολογίσουν το έργο τους και να πουν με ειλικρίνεια που έκαναν λάθος και ποιες διορθώσεις είναι απαραίτητο να γίνουν-αν υπάρχουν βέβαια οποιεσδήποτε διορθώσεις- για να βελτιωθεί και να γίνει καλύτερη και πιο ικανοποιητική η κατασκευή τους, τους δίνει τη δυνατότητα να σταθούν κριτικά απέναντι στο έργο τους και να το αξιολογίσουν με αντικειμενικότητα, έχοντας πάντα ως στόχο τους να φτάσουν στο καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα. Απο τα πιο πάνω, λοιπόν, γινεται σαφές ότι η καλλιέργεια κριτικής αλλά και ορθολογιστικής σκέψης, καθώς και η καλλιέργεια δημιουργικής φαντασίας στα παιδιά σε όλα τα μαθήματα αλλά κυρίως στο μάθημα του «Σχεδιασμού και Τεχνολογίας», είναι εξαιρετικής σημασίας, διότι μόνο όταν ένας άνθρωπος διαθέτει τα πιο πάνω, θα μπορέσει να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά όλα τα προβλήματα που θα συναντάει μπροστά του στην καθημερινή ζωή του και μόνο τότε θα εξασφαλίσει τις προϋποθέσεις που απαιτούνται για να αποκτηθούν έγκυρες γνώσεις,μόνο τότε θα καταστεί το άτομο αυτόνομο σε γνωστικό, κοινωνικό και ηθικό επίπεδο, θα φτάσει στην αυτογνωσία, κάτι πολύ σημαντικό για να προχωρήσει παραπέρα και να επιτύχει

20 το καλύτερο στη ζωή του.( Cotton, 1991 Κουτσελίνη & Θεοφιλίδης, 2002 Goalty, 2000). Εν κατακλείδι ο δάσκαλος και γενικά το σχολείο έχει ως χρέος του να δημιουργεί κριτικά σκεπτόμενους ανθρώπους, οι οποίοι θα μπορούν να αναλύουν, να αμφισβητούν, να κρίνουν και να απορρίπτουν επιχειρηματολογώντας τις απόψεις των γύρω τους, χωρίς να καταλήγουν φερέφωνα του κάθε επιτήδιου (Freseman, 1990), καθώς επίσης και ανθρώπους που να μπορούν να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά κάθε φύσεως προβληματα που θα σταθούν στο δρόμο τους χωρίς να νιώθουν φόβο στο νέο και το διαφορετικό. Μόνο τότε θα μπορέσουν να αφήσουν τη φαντασία τους και το μυαλό τους ελεύθερο και να δημιουργήσουν ότι καλύτερο στη ζωή τους, αλλά και στα μαθήματα και ειδικά στο μάθημα του Σχεδιασμού και Τεχνολογίας, στο οποίο επιβάλλεται η πρωτοτυπία και το διαφορετικό-που συνήθως φοβίζει τους μαθητές και δεν τους επιτρέπει να δημιουργήσουν ελεύθερα αλλά και ούτε να δείξουν τις πραγματικές τους ικανότητες. ( Cotton, 1991 Κουτσελίνη & Θεοφιλίδης, 2002 Stanovich & West, 1998). ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ: "#Barry, S. & Brandsford, J., (1986). The ideal problem solver: a guide for improving thinking, learning and creativity. "#Cotton, K., Teaching Thinking Skills, Office of Educational Research and Improvement (OERI), November "#Goalty, A. (2000). Critical reading and writing. London: Routledge. "#Ματσαγγούρας, Η. (2001). Στρατηγικές διδασκαλίας: Η κριτική σκέψη στη διδακτική πράξη. Τόμος Β. Αθήνα: Gutenberg. "#Mayer, R.E. (1992). Thinking, problem solving and cognition. New York: Freeman. "#Κουτσελλίνη, Μ & Θεοφιλίδης, Χ (2002). Διερεύνηση και Συνεργασία για μια αποτελεσματική διδασκαλία. Αθήνα: Εκδόσεις Γρηγόρη "#Παπαλεοντίου-Λουκά, Ε. Μεταγνώση: Η έννοια και η διδασκαλία της. Σύγχρονη Εκπαίδευση. 2002, Vol. 127, σελ "#Stanovich, K.E. & West, R.F. Individual, Differences in Rational Thought. Journal of Experimental Psychology: General. 1998, Vol. 127, No. 2,

21 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 1η : ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΦΟΙΤΗΤΗ: Περιγράφει την κατάσταση στο μαθητή και τον κατευθύνει να γράψει το πρόβλημα, αφού πρώτα έγινε μια νύξη για τη διαδικασία Σχεδιασμού, τα στάδια που ακολουθούνται καθώς και τη σημασία της ύπαρξης των σταδίων αυτών. ΣΤΑΔΙΟ 1 :ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ-ΠΡΟΒΛΗΜΑ-ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ. ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ: Προβάλλεται στα παιδιά μια προβληματική κατάσταση, την οποία και καλούνται να επιλύσουν. Συγκεκριμένα, παρουσιάζεται μια ιστορία, το νόημα της οποίας καλούνται να ανακαλύψουν μόνοι τους αφού αυτή είναι γραμμένη με τέτοιο τρόπο, που τα βασικά της στοιχεία προβάλλονται μέσα από εικόνες και όχι με λόγια. Είναι μια ιστορία που θα προκαλέσει το ενδιαφέρον των παιδιών και θα τα κάνει να προσπαθήσουν να επιλύσουν το πρόβλημα που προκύπτει. Η ιστορία αυτή έχει ως κεντρικό άξονα την ανάγκη των παιδιών σήμερα να έχουν ένα χώρο ειδικά διαμορφωμένο για αυτά, ο οποίος θα τους επιτρέπει να παίζουν ξέγνοιαστα, μακριά από τα αυτοκίνητα και τα καυσαέρια, κοντά στη φύση και στον καθαρό αέρα. Έτσι η ηρωίδα της ιστορίας μας, η μικρή Λίζα γράφει ένα γράμμα στο Δήμαρχο της Λευκωσίας

22 ζητώντας του να κατασκευάσει ένα πάρκο, στο οποίο θα μπορεί να παίζει ξέγνοιαστα με τους φίλους της. Το γράμμα φτάνει στον Δήμαρχο και εγκρίνεται η κατασκευή ενός πάρκου, το οποίο θα είναι εμπνευσμένο απ τη Disney Land του Παρισιού, αλλά όταν η γραμματέας του Δημάρχου αναθέτει το σχεδιασμό του πάρκου αυτού σ ένα αρχιτέκτονα εκείνος μπερδεύεται και δεν ξέρει πιο σχέδιο είναι το καλύτερο. Έτσι, ζητείται από τα παιδιά να βοηθήσουν τον αρχιτέκτονα να επιλέξει την καλύτερη ιδέα φτιάχνοντας τα ίδια τη μικρογραφία του δικού τους πρότυπου πάρκου. Η καλύτερη ιδέα μάλιστα θα βραβευθεί!!!! ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΜΑΘΗΤΗ: Τα παιδιά διαβάζουν προσεκτικά την κατάσταση που τους δίδεται και αφού την κατανοήσουν καταγράφουν το πρόβλημα. Τί,δηλαδή, θέλουν να σχεδιάσουν και να κατασκευάσουν. ΠΡΟΒΛΗΜΑ: Θέλω να σχεδιάσω και να κατασκευάσω τη μικρογραφία ενός πάρκου, που θα είναι εμπνευσμένο απ το πάρκο της Disney Land στο Παρίσι και το οποίο θα περιλαμβάνει πρωτότυπα παιχνίδια που θα έχουν κίνηση, ζωάκια, γρασίδι, δέντρα και θα επιτρέπει σ όλα τα παιδιά να παίζουν ξέγνοιαστα, να χαλαρώνουν και να γεύονται τις χαρές της φύσης. Το πάρκο μου, ακόμη θα επιτρέπει και στους γονείς να χαλαρώνουν, να απολαμβάνουν το χώρο και να ξεφεύγουν απ τη ρουτίνα της καθημερινότητας καθώς και να νιώσουν και πάλι παιδιά. Επίσης, το πάρκο θα έχει μία είσοδο διακοσμημένη με πολύχρωμα αυτοκόλλητα και 2 εξόδους, εκ των οποίων η μια θα είναι η σωστή. (Αυτά αναμένεται ότι θα τα γράψουν οι μαθητές). ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΦΟΙΤΗΤΗ ΚΑΙ ΜΑΘΗΤΗ: ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ: Φοιτητής και μαθητής συζητούν για το πoιες μπορεί να είναι οι κατασκευές εκείνες που θα ήθελαν τα παιδιά να περιλαμβάνονται στο

23 πάρκο τους ( σ αυτό το σημείο προβάλλονται και κάποιες φωτογραφίες απ τη Disney Land και άλλα πάρκα για να πάρουν ιδέες τα παιδιά ) και αφού συμφωνήσουν για το τι τελικά θα κατασκευάσουν, καταλήγουν στις προδιαγραφές που μπορεί να αφορούν:!"υλικά : Ξύλο, πλαστικό τύπου corriflute, ηλεκτρικός κινητήρας, μπαταρίες, λαμπτήρες, οδοντωτοί τροχοί, καλώδια, σύνδεσμοι, βομβητής, διακόπτες ολίσθησης και μικροδιακόπτες, πλαστικά ομοιώματα ζώων και ανθρώπων, ατέρμονας κοχλίας, χρώματα και αυτοκόλλητα o Μεγέθη : 80x 80 cm για ολόκληρη τη μοκέτα, 28x 8 cm για το «ανεμοποδήλατο», 39x 36 cm για το απλό Luna-park και 50x 30 για τον Πύργο των Φαντασμάτων. Είσοδος και έξοδοι 20 x 25 o Xρόνος αποπεράτωσης: Τέσσερις με Πέντε συναντήσεις περίπου των 2 ωρών o Δυνατότητες : Το απλό Luna-park καθώς και το ανεμοποδήλατο, θα κινούνται με τη βοήθεια ενός ηλεκτρικού κινητήρα. Ο Πύργος των Φαντασμάτων θα περιλαμβάνει κίνηση αφού όταν θα ανοίγει η πόρτα του και θα βγαίνει απ το παράθυρο ένα αυτοκίνητο με τη βοήθεια συνδέσμων και από ένα άλλο μέρος του πύργου θα ανεβοκατεβαίνει μια μάγισσα με τη βοήθεια μοχλού. Τέλος η είσοδος θα είναι όμορφα διακοσμημένη και όσο αφορά τις εξόδους, στη «σωστή» έξοδο θα φωτοβολεί ένα λαμπάκι όταν θα περνά ένα αυτοκινητάκι για παράδειγμα απ εκεί και απ τη «λανθασμένη» θα χτυπά ένας βομβητής. Εδώ αξίζει να σημειωθεί ότι το ανεμοποδήλατο θα κατασκευαστεί από μας τις φοιτήτριες και απλά θα γίνει αναφορά για αυτό στα παιδιά, αφού ο μηχανισμός του είναι ο ίδιος με αυτό του απλού Luna-park. Επίσης, όλα όσα είναι γραμμένα με μπλε μελάνι αναμένεται ότι θα ειπωθούν και θα γραφούν απ τα παιδιά με τη δική μας βοήθεια και καθοδήγηση. ΣΤΑΔΙΟ 2 : ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΑΤΑΛΛΗΛΟ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟ:

24 ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΦΟΙΤΗΤΗ : Αρχικά, γίνεται μια εισαγωγή στα παιδιά για το ηλεκτρικό κύκλωμα και τους μηχανισμούς που θα χρησιμοποιηθούν για την κατασκευή των παιχνιδιών του πάρκου. Συγκεκριμένα γίνεται λόγος για: Α) το ηλεκτρικό κύκλωμα (τί είναι απλό ηλεκτρικό κύκλωμα, ποια τα στοιχεία που το συνθέτουν, πώς συμβολίζεται, πότε ένα κύκλωμα είναι ανοιχτό και πότε κλειστό, πώς συνδέεται ένας διακόπτης σ ένα κύκλωμα, τί είναι βομβητής και πώς συνδέεται στο κύκλωμα, τί είναι βραχυκύκλωμα και τέλος τί είναι κινητήρας και πώς συνδέεται στο κύκλωμα) Β) τους μηχανισμούς και συγκεκριμένα για τους συνδέσμους, τους οδοντοτροχούς, τους κινητήρες και τους ατέρμονες κοχλίες.( πώς αυτοί χρησιμοποιούνται σε κατασκευές και τί μορφή κίνησης προσφέρουν στις κατασκευές αυτές) Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι θα δοθούν στα παιδιά μοντέλα μηχανισμών και ηλεκτρικού κυκλώματος για να δουν πώς λειτουργούν και να πειραματιστούν μαζί τους. Ακόμη, θα παρουσιαστούν έτοιμες κατασκευές με μηχανισμούς («ανεμοποδήλατο» και κινητή φιγούρα) για να δουν τα παιδιά και να κατανοήσουν καλύτερα πώς λειτουργούν οι συγκεκριμένοι μηχανισμοί. Τέλος θα δοθούν στα παιδιά εικόνες των κυκλωμάτων και των μηχανισμών που θα παρουσιαστούν. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΜΑΘΗΤΗ: Τα παιδιά πειραματίζονται με τους μηχανισμούς και τα κυκλώματα και μετά απαντούν σε κάποιες ερωτήσεις που τους τίθενται για να δούμε ότι κατανόησαν αυτά που τους ειπώθηκαν και τους δίνονται, τέλος, κάποια φύλλα εργασίας ν απαντήσουν. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΦΟΙΤΗΤΗ-ΜΑΘΗΤΗ : Αφού γίνει η γνωριμία με τους μηχανισμούς και τα κυκλώματα, και αφού διαπιστωθεί ότι τα παιδιά κατανόησαν και είναι πλέον γνώστες των όσων ειπώθηκαν τότε αποφασίζεται για το ποιες κατασκευές θα κάνει το κάθε παιδί. Έτσι, γίνεται ο εξής διαχωρισμός : ΠΑΙΔΙ (Α) : Απλό Luna-park και Είσοδος

25 ΠΑΙΔΙ (Β) : Πύργος φαντασμάτων ΠΑΙΔΙ (Α) ΚΑΙ (Β): Έξοδοι Φοιτητές : «Ανεμοποδήλατο» ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΠΙΘΑΝΟΥ ΣΧΗΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΥΛΙΚΩΝ : Οι μαθητές πρέπει να σκεφτούν το πιθανό μέγεθος που θα έχει η μοκέτα αλλά και η κάθε κατασκευή ξεχωριστά. Για να γίνει όμως αυτό οι μαθητές πρέπει να έρθουν σ επαφή με τα διάφορα υλικά που μπορεί να χρησιμοποιηθούν. Για το λόγο αυτό θα δοθούν στα παιδιά κομμάτια των διαφόρων υλικών τα οποία θα επεξεργαστούν και στο τέλος αφού δουν τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα του κάθε υλικού θα αποφασίσουν για το πιο θα είναι το κατάλληλο για την κάθε κατασκευή αλλά και για τη μοκέτα και έτσι θα μπορέσουν να αποφασίσουν και τις διαστάσεις της κατασκευής. ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑΣ: Οι μαθητές πρέπει να σκεφτούν και ν απαριθμήσουν τις απαραίτητες λειτουργίες της κατασκευής. Δηλαδή, στο σημείο αυτό θα γίνει αναφορά στην κίνηση της κάθε κατασκευής και το σκοπό που αυτή θα επιτελεί μέσα στο πάρκο ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ-ΑΙΣΘΗΤΙΚΗΣ: Τα παιδιά πρέπει να αποφασίσουν πώς θα είναι γενικά η εμφάνιση της κατασκευής τους. Αν, δηλαδή, θα είναι ελκυστική ή όχι, αν θα είναι πολύχρωμη ή όχι. ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΑΝΤΟΧΗΣ : Οι μαθητές εξετάζουν και αποφασίζουν πώς,μπορεί η κατασκευή να είναι όσο το δυνατό πιο ανθεκτική γίνεται. Εδώ αν χρειαστεί θα γίνει επανεξέταση των υλικών που εισηγήθηκαν.

26 ΣΤΑΔΙΟ 3 : ΑΡΧΙΚΕΣ ΙΔΕΕΣ: ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΦΟΙΤΗΤΗ : Παροτρύνονται οι μαθητές να αρχίσουν να σκέφτονται ποιες κατασκευές θα ήθελε ο καθένας να υπάρχουν στο πάρκο του. Δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στους μηχανισμούς που θα χρησιμοποιηθούν σε κάθε κατασκευή, όπως τους είδαμε στο κεφάλαιο «Διερεύνηση». Στο παρόν στάδιο αν θεωρηθεί αναγκαίο θα διδαχθούν και οι τεχνικές σχεδίασης (Πλάγια προβολή, Ορθή προβολή, κάτοψη) Επίσης, επιδεικνύονται στα παιδιά και πάλι εικόνες κατασκευών που μπορεί να χρησιμοποιηθούν για την κατασκευή ενός πάρκου, όπως απλό Luna-park, πύργος των φαντασμάτων, καθώς και διάφορες είσοδοι αλλά και έξοδοι για να πάρουν ιδέες τα παιδιά. Εδώ αξίζει να σημειωθεί ότι τα παιδιά θα κληθούν να πουν τη γνώμη τους για το τί νομίζουν ότι μπορούν να κατασκευάσουν αλλά και ότι για καθαρά τεχνικούς λόγους και λόγο περιορισμένου χρόνου θα σχεδιάσουν τρεις αρχικές ιδέες ανάμεσα στις οποίες θα είναι το απλό Luna-park και ο Πύργος φαντασμάτων αντίστοιχα, ενώ για την είσοδο και τις εξόδους θα σχεδιαστούν απευθείας οι τελικές ιδέες.!!!! ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΜΑΘΗΤΗ: Οι μαθητές καταγράφουν τις αρχικές τους ιδέες. Συγκεκριμένα αναπτύσσονται τρεις ιδέες, οι οποίες περιλαμβάνουν σχέδια και συνοδευτικές σημειώσεις για τον τρόπο λειτουργίας της κατασκευής τους καθώς και τις διαστάσεις της. ΣΤΟ ΣΗΜΕΙΟ ΑΥΤΟ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΚΑΛΕΙΤΑΙ ΝΑ ΑΠΟΦΑΣΙΣΕΙ ΤΙ ΑΚΡΙΒΩΣ ΘΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΕΙ ΕΡΓΑΣΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΣΠΙΤΙ: Ζητείται απ τα παιδιά να ολοκληρώσουν το σχεδιασμό των αρχικών τους ιδεών αν δεν έχει ήδη γίνει αυτό, καθώς και να μελετήσουν όλα όσα ειπόθηκαν σ αυτή την πρώτη συνάντηση και να αρχίσουν να σκέφτονται

27 ποιά θα ήταν η καλύτερη ιδέα απ τις αρχικές τους ιδέες και πώς αυτή θα κατασκευαστεί. ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 1 η : ΥΛΙΚΑ: Μοντέλα μηχανισμών, έτοιμες κατασκευές που περιλαμβάνουν τέτοιους μηχανισμούς, δείγματα υλικών που μπορεί να χρησιμοποιηθούν για την αποπεράτωση των κατασκευών (ξύλο, χαρτόνι, corriflute, αφρώδες υλικό), χαρτόνια Α3 με εικόνες του ηλεκτρικού κυκλώματος και τους απαραίτητους ορισμούς που πρέπει να ξέρουν τα παιδιά (Το ίδιο ισχύει και για τα διάφορα είδη μηχανισμών) Επίσης θα παρουσιαστούν εικόνες διάφορων κατασκευών που μπορεί να χρησιμοποιηθούν για την κατασκευή του συγκεκριμένου πάρκου. ΕΡΓΑΛΕΙΑ: Μολύβια, σβηστήρι, ρίγα, ψαλλίδι, γόμα, χρώματα, χαρτονάκια. ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 2 η ΣΤΑΔΙΟ 4 : ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΛΥΤΕΡΗΣ ΙΔΕΑΣ: ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΦΟΙΤΗΤΗ : Ο φοιτητής παροτρύνει το μαθητή να θέσει κάποια κριτήρια αξιολόγησης των αρχικών του ιδεών. Τα κριτήρια αυτά μπορεί να περιλαμβάνουν τη λειτουργικότητα, τα πιθανά υλικά, την περιπλοκότητα της κατασκευής, καθώς επίσης και αισθητικούς παράγοντες και προσωπικές επιλογές. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΜΑΘΗΤΗ: Τα παιδιά σχεδιάζουν με λεπτομέρεια την ιδέα που επέλεξε το καθένα ως «καλύτερη ιδέα». Παράλληλα καταγράφουν τους λόγους που τα ώθησαν

28 στην επιλογή της συγκεκριμένης ιδέας. Το σχέδιο που θα παρουσιάσει το κάθε παιδί πρέπει να περιέχει όλες τις λεπτομέρειες που χρειάζονται για να κατασκευαστεί η συγκεκριμένη ιδέα και τις βασικές της διαστάσεις. Πρέπει να έχουμε την ανάπτυξη καλύτερης ιδέας για την κατασκευή του κάθε παιδιού, για τις εξόδους και για την είσοδο και μια πολύ επιγραμματική για ολόκληρη τη μοκέτα, η οποία απλά θα δείχνει το πώς θα τοποθετηθούν οι κατασκευές στο χώρο. (Αυτή η τελευταία θα γίνει από εμάς, αφού μας πουν τις ιδέες τους πρώτα τα παιδιά για λόγους χρόνου και πάλι.) Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι στην ανάπτυξη της καλύτερης ιδέας θα παρασταθούν οι μηχανισμοί καθώς και τα μέρη των μηχανισμών που κινούνται αλλά και τα ηλεκτρικά κυκλώματα που θα χρειαστούν. Οι πληροφορίες που θα δοθούν στο κατασκευαστικό σχέδιο θα προσπαθήσουμε να είναι τέτοιες ώστε να μπορεί ο οποιοσδήποτε να τις ακολουθήσει και να κατασκευάσει με ευκολία τη δική μας κατασκευή. Θα παρουσιαστούν δηλαδή, τα υλικά της κάθε κατασκευής οι διαστάσεις τα εργαλεία που θα χρησιμοποιηθούν. ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΛΗΦΘΟΥΝ ΑΠ ΤΟ ΜΑΘΗΤΗ ΚΑΤΑ ΤΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΑΥΤΗ: Τα υλικά που θα χρησιμοποιηθούν Οι βασικές διαστάσεις Οι πιθανές συνδέσεις και μέθοδοι κατασκευής Οι πιθανές αποπερατώσεις επιφανειών Πώς μπορούν να κατασκευαστούν τα μέρη Ποιοί μηχανισμοί θα χρησιμοποιηθούν και ποιά θα είναι τα κινητά και ποιά τα ακίνητα μέρη.