Διάγνωση και διαχείριση ασθενών με διαταραχή του φάσματος της ακουστικής νευροπάθειας.

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Διάγνωση και διαχείριση ασθενών με διαταραχή του φάσματος της ακουστικής νευροπάθειας."

Transcript

1 ανασκόπηση / Review ARTICLE Διάγνωση και διαχείριση ασθενών με διαταραχή του φάσματος της ακουστικής νευροπάθειας. Diagnosis and management of patients with auditory neuropathy spectrum disorder Καραβελιά A Χειμώνα Θ Πρώιμος Ε Παπαδάκης Χ Ωτορινολαρυγγολογική Κλινική, Γενικού Νοσοκομείου Χανίων «Αγ. Γεώργιος» Ελληνική Ωτορινολαρυγγολογία, Τόμος 38 - Τεύχος 1, 2017 Διεύθυνση αλληλογραφίας: Δρ. Θεογνωσία Χειμώνα Επιμελήτρια Α ΩΡΛ Κλινικής ΓΝ Χανίων Αγίας Μαρίνας Χανιά chimonath@yahoo.gr Karavelia A Chimona T Proimos E Papadakis C ENT Department of General Hospital of Chania Ag. Georgios Hellenic Otorhinolaryngology, Volume 38 - Issue 1, 2017 Correspondence to: Theognosia Chimona 63 Agias Marinas Chania chimonath@yahoo.gr Π ε ρ ί λ η ψ η Εισαγωγή: Με τον όρο διαταραχή του φάσματος της ακουστικής νευροπάθειας (ANSD) χαρακτηρίζεται η παθολογία του ακουστικού συστήματος που παρουσιάζει φυσιολογικά εκλυόμενες ωτοακουστικές εκπομπές (OAE), και κοχλιακά μικροφωνικά (CM), απόντα αντανακλαστικά του μέσου ωτός και απόντα ή ανώμαλα ακουστικά προκλητά δυναμικά του εγκεφαλικού στελέχους (ABR). Κύρια ευρήματα: Η παθοφυσιολογία της ANSD δεν είναι πλήρως διευκρινισμένη, ενώ τα κύρια αίτια εμφάνισης είναι περιγεννητικά, λοιμώδη, συγγενή νευροεκφυλιστικά και άλλα νοσήματα του κεντρικού νευρικού συστήματος. Η κλινική εικόνα περιλαμβάνει δυσκολία ακοής σε περιβάλλον θορύβου, πιθανά κυμαινόμενη ακουστική ικανότητα, και στα βρέφη και παιδιά συχνά υπάρχει καθυστέρηση ανάπτυξης λόγου και ομιλίας. Η ANSD είναι στη πλειοψηφία των περιπτώσεων αμφοτερόπλευρη, αν και έχει αναφερθεί μονόπλευρη ή ασύμμετρη προσβολή. Η διάγνωση της νόσου, ειδικά στα βρέφη, απαιτεί επαναλαμβανόμενες εξετάσεις για τον αποκλεισμό καθυστερημένης ωρίμανσης του ακουστικού συστήματος. Ο ουδός των ηλεκτροφυσιολογικών εξετάσεων δεν αντιστοιχεί πάντα στην ακουστική ικανότητα και επικοινωνία του ασθενή. Στις περισσότερες περιπτώσεις εφαρμόζονται ακουστικά βαρηκοΐας για κάποιο διάστημα, όμως οι μελέτες όσον αφορά τα αποτελέσματα είναι αντικρουόμενες. Καλύτερη απόδοση φαίνεται ότι έχουν τα κοχλιακά εμφυτεύματα, τόσο σε παιδιά όσο και σε ενήλικες. Η ηλεκτροκοχλιογραφία μπορεί να αναδείξει τις περιπτώσεις της προσυναπτικής βλάβης, και άρα εκείνους τους ασθενείς που θα μπορούν να ωφεληθούν από την κοχλιακή εμφύτευση. Συμπεράσματα: Η ANSD αποτελεί διαγνωστικό δίλημμα, και λόγω της ποικιλίας της κλινικής εικόνας η αντιμετώπισή της πρέπει να είναι εξατομικευμένη από ομάδα ειδικών. Στο νεογνικό έλεγχο ακοής είναι χρήσιμο, για να τεθεί η υποψία ANSD, να συνδυάζονται οι ΟΑΕ με τυμπανομετρία και τα αντανακλαστικά του μυός του αναβολέα. Λέξεις κλειδιά: ακουστική νευροπάθεια, διαταραχή του φάσματος της ακουστικής νευροπάθειας, κοχλιακά μικροφωνικά, ωτακουστικές εκπομπές, προκλητά δυναμικά εγκεφαλικού στελέχους, αντανακλαστικό μυός αναβολέα. A B S T R A C T Introduction: The auditory neuropathy spectrum disorder (ANSD) is characterized by the pathology of the auditory system with normal otoacoustic emissions (OAE) and cochlear microphonics (CM), absent middle ear reflexes and absent or abnormal auditory brainstem response (ABR). Main findings: The pathophysiology of ANSD is not fully elucidated, and its main causes are perinatal, infectious, congenital neurodegenerative disorders and other central nervous system diseases. The clinical presentation includes hearing difficulty in noise, fluctuating hearing ability, and delays in speech and language development in children. In the majority of cases ANSD is bilateral, although unilateral or asymmetric insult has been reported. Diagnosis of the disease, especially in infants, requires repeated electrophysiologic evaluations to rule out delayed maturation of the auditory system. The threshold of electrophysiological tests does not always correspond to the patient s hearing and functional communication abilities. 31

2 Διάγνωση και διαχείριση ασθενών με διαταραχή του φάσματος της ακουστικής νευροπάθειας In most cases, hearing aids are used for a period of time, but studies results are contradictory. Cochlear implants seem to have a better performance, both in children and adults. Electrocochleography may diagnose the cases of presynaptic lesion, and therefore can predict the patients who will show benefit after cochlear implantation. Conclusions: ANSD is a diagnostic dilemma, and due to the variety of its clinical presentation, management should be individualized by a team of experts. In neonatal hearing screening protocols, it would be useful to combine OAE with tympanometry and stapedial reflexes, in order to raise ANSD suspicion. Key words: auditory neuropathy, auditory neuropathy spectrum disorder cochlear microphonics, optoacoustic emissions, auditory brainstem response. Εισαγωγή Ο όρος ακουστική νευροπάθεια χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά από τον Starr και συν. για την περιγραφή μιας παθολογίας του ακουστικού συστήματος που χαρακτηρίζεται από φυσιολογικά εκλυόμενες ωτοακουστικές εκπομπές (OAE), και κοχλιακά μικροφωνικά (CM), αλλά με απόντα ή ανώμαλα ακουστικά προκλητά δυναμικά του εγκεφαλικού στελέχους (ABR). 1 Όσο περισσότερο μελετούνταν η νόσος, τόσο ο όρος ακουστική νευροπάθεια τέθηκε υπό αμφισβήτηση. Οι Rapin και Gravel αναφέρουν ότι ο όρος ακουστική νευροπάθεια ταιριάζει καλύτερα στην περιγραφή παθολογίας που περιορίζεται στα κύτταρα και τους νευράξονες του ελικοειδούς γαγγλίου. 2 Η θέση της βλάβης και η παθοφυσιολογία της, δεν έχουν ακόμη πλήρως διευκρινιστεί. Η κοχλιακή ενίσχυση είναι ανεπηρέαστη, αλλά οι νευρικές ίνες του ακουστικού νεύρου πυροδοτούν ασύγχρονα. Έτσι, χρησιμοποιήθηκαν προοδευτικά διάφοροι όροι στην προσπάθεια να αποδοθεί σωστά η παθολογία όπως ακουστικός ασυχρονισμός (Auditory De-sychrony, ακουστικός δυσυγχρονισμός (Auditory Dys-sychrony), ή ακουστική αναντιστοιχία (Auditory mismatch). Ο όρος που έχει επικρατήσει και χρησιμοποιείται πλέον ευρέως είναι διαταραχή του φάσματος της ακουστικής νευροπάθειας (Auditory Neuropathy Spectrum Disorder- ANSD). 3 Συχνότητα Η συχνότητα της ANSD σε παιδιά με σοβαρού βαθμού νευροαισθητήρια βαρηκοΐα ή κώφωση αναφέρεται σε ποσοστό 13.4%. 4 Η ANSD διαγιγνώσκεται στο περίπου 10% των ασθενών με απούσα ή ανώμαλη καταγραφή ABR, ή καταγραφή που υποδηλώνει σοβαρού βαθμού νευροαισθητήρια βαρηκοΐα. Μεγαλύτερη συχνότητα αναφέρεται στα παιδιά που διαγιγνώσκονται με βαρηκοΐα μέσω προγραμμάτων ανιχνευτικού ελέγχου νεογνικής βαρηκοΐας, ενώ στα παιδιά που νοσηλεύονται σε μονάδα εντατικής νοσηλείας νεογνών η ANSD συναντάται σε ποσοστά που ποικίλουν από 24% έως και 40%. 5,6,7 Αιτιολογία Τα κύρια αίτια της ANSD οδηγούν σε μια ετερογενή ομάδα ασθενών καθένας από τους οποίους πρέπει να αντιμετωπιστεί εξατομικευμένα και μεθοδικά για την καλύτερη δυνατή ολοκλήρωση της 32 αναπτυξιακής και επικοινωνιακής διαδικασίας. Αν και υπάρχουν περιπτώσεις όπου δεν αναγνωρίζεται συσχέτιση με υποκείμενα νοσήματα ή καταστάσεις που να ενοχοποιούνται για την εμφάνιση νευροαισθητήριας βαρηκοΐας, τα αίτια της ANSD μπορούν να ταξινομηθούν ως περιγεννητικά, λοιμώδη και γενετικά. Τα συχνότερα περιγεννητικά αίτια που σχετίζονται με την ANSD είναι η ανοξία και η υπερχολερυθριναιμία. Σε περισσότερες από 50% των περιπτώσεων ANSD που εκδηλώνονται πρώιμα υπάρχει στο ιστορικό η μία ή και οι δύο παθολογικές καταστάσεις. 8,9,10 Η υπερχολερυθριναιμία προσβάλλει μέχρι και το 84% των τελειόμηνων και όψιμων πρόωρων νεογνών την πρώτη εβδομάδα της ζωής τους. Συνήθως είναι ήπια, παροδική και για τα περισσότερα παιδιά χωρίς επιπλοκές. Παρ όλα αυτά, η συχνότητα του ικτέρου σε τελειόμηνα και πρόωρα βρέφη έχει αυξηθεί και σε ορισμένες περιπτώσεις εμφανίζεται νευρολογική δυσλειτουργία προκαλούμενη από την χολερυθρίνη (Bilirubin-induced neurologic dysfunction-bind). Η BIND περιλαμβάνει τον πυρηνικό ίκτερο, την οξεία χολερυθρινική εγκεφαλοπάθεια και τη μεμονωμένη δυσλειτουργία νευρικών οδών. 11 Η ευαισθησία του ακουστικού συστήματος στην υπερχολερυθριναιμία είναι επιβεβαιωμένη και σε απουσία πυρηνικού ικτέρου, ακόμη και σε τιμές χολερυθρίνης που προηγουμένως θεωρούνταν αθώες. Ακόμα και μικρής διάρκειας υπερχολερυθριναιμία μπορεί να προκαλέσει παροδικές ή μόνιμες μεταβολές στα ABR (άνοδο του ουδού έκλυσης των επαρμάτων ή αύξηση του διακυματικού λανθάνοντος χρόνου I-V). 8 Άλλα περιγεννητικά αίτια που ενοχοποιούνται για την εμφάνιση ANSD αποτελούν το χαμηλό βάρος γέννησης, ο μηχανικός αερισμός και η προωρότητα (κύηση διάρκειας <28 εβδομάδων). Όσον αφορά τα λοιμώδη αίτια, αναφέρεται ότι αφορούν περίπου το 10% των περιπτώσεων ANSD και ενοχοποιούνται κυρίως η παρωτίτιδα και η μηνιγγίτιδα. 9,12,13 Περίπου το 40% των περιπτώσεων ANSD οφείλονται σε γενετικά αίτια- συνδρομικά, μη-συνδρομικά ή σχετιζόμενα με μιτοχονδριακές ανωμαλίες. Το είδος της κληρονομικότητας μπορεί να περιλαμβάνει τους τέσσερις κύριους τύπους αυτοσωματικό κυρίαρχο, αυτοσωμικό υπολειπόμενο, φυλοσύνδετο και μιτοχονδριακό. 14

3 Καραβελιά A, Χειμώνα Θ, Πρώιμος Ε, Παπαδάκης Χ Μεταλλάξεις σε γονίδια που έχουν βρεθεί να σχετίζονται με περιπτώσεις ANSD αφορούν, την Connexin 26 (GJB2), την Otoferlin (OTOF), την Pejvakin, την Myelin Protein Zero (MPZ). Η μετάλλαξη στο γονίδιο που κωδικοποιεί την Connexin 26 είναι υπεύθυνη για το 30-35% των αυτοσωμικών υπολειπόμενων μησυνδρομικών κωφώσεων από αυτές ένας μικρός αριθμός έχει βρεθεί σε πάσχοντες από ANSD. H Otoferlin εκφράζεται στον κοχλία, την αίθουσα, τους κοχλιακούς και αιθουσαίους πυρήνες, τον ιππόκαμπο και την παρεγκεφαλίδα. Φαίνεται να παίζει κάποιο ρόλο στην απελευθέρωση νευροδιαβιβαστών στις συνάψεις μεταξύ έσω τριχωτών κυττάρων (IHC) και ακουστικού νεύρου. 5 Η Pejvakin είναι πρωτεΐνη που ανιχνεύεται στα κυτταρικά σώματα των νευρώνων της προσαγωγού ακουστικής οδού και έχει ανιχνευθεί σε ορισμένες περιπτώσεις ANSD με αυτοσωμικό υπολλειπόμενο κληρονομικό χαρακτήρα. Το γονίδιο MPZ ήταν το πρώτο που συσχετίστηκε με ANSD σε ασθενείς με σύνδρομο Charcot-Marie-Tooth και κωδικοποιεί μια πρωτεΐνη που παίζει σημαντικό ρόλο στο σχηματισμό και συνοχή της μυελίνης. Η ANSD μπορεί να εμφανιστεί στην κλινική εικόνα μιας γενικευμένης νευροπάθειας. Οι κληρονομικές κινητικές και αισθητηριακές νευροπάθειες, όπως π.χ. το σύνδρομο Charcot-Marie-Tooth (τύπος Ι και ΙΙ), αποτελούν μεγάλο ποσοστό των ενηλίκων ασθενών με ANSD. Το σύνδρομο Charcot-Marie-Tooth αποτελεί μια γενετική διαταραχή που περιλαμβάνει την εκφύλιση του ελύτρου μυελίνης και θεωρείται ότι σχετίζεται με ανωμαλία στην περιφερική μυελινική πρωτεΐνη 22 (PMP-22) στο χρωμόσωμα 17p ή με μετάλλαξη στο γονίδιο που κωδικοποιεί την Myelin Protein Zero (MPZ). Άλλα σύνδρομα και νοσήματα που έχουν συσχετιστεί με ANSD εμφανίζονται στον Πίνακα 1. 5,8,15 Πίνακας 1. Σύνδρομα και νοσήματα που σχετίζονται με την εμφάνιση ANSD. Σύνδρομο Charcot-Marie-Tooth Αταξία Fredreich Σύνδρομο Mohr-Tranabjaerg Σύνδρομο Ehlers-Danlos Σύνδρομο Stevens-Johnson Σύνδρομο Guillain-Barre Κληρονομική οπτική νευροπάθεια Leber Νόσος Refsum Σύνδρομο Kearns-Sayre Μιτοχονδριακή νόσος Οικογενής όψιμη ακουστική ωρίμανση Νόσος Maple syrup urine Υδροκέφαλος Βλάβες του εγκεφαλικού στελέχους Υποπλασία ή απλασία ακουστικού νεύρου Μικροκεφαλία ή όγκοι γεφυροπαρεγκεφαλιδικής γωνίας 33 Κλινική εικόνα Η διάγνωση της νόσου γίνεται ουσιαστικά είτε στη νεογνική/βρεφική ηλικία, είτε αργότερα, όταν η ANSD εκδηλωθεί στην εφηβεία/ πρώιμη ενηλικίωση στα πλαίσια νευροεκφυλιστικής νόσου. Αναφέρεται ότι, 1 στους 4 ασθενείς εκδηλώνουν συμπτώματα μετά την ηλικία των 10 ετών. Ένας λόγος γι αυτό το μικρό ποσοστό είναι ότι με την πάροδο του χρόνου στους ασθενείς δεν εκλύονται πια οι OAE, και από την άλλη μεριά, δε χρησιμοποιείται ευρέως η ηλεκτροκοχλιογραφία για την καταγραφή των κοχλιακών μικροφωνικών. 12 Επιπλέον, τα νεογνά υποβάλλονται σε συγκεκριμένα προγράμματα ανιχνευτικού ελέγχου ακοής με ηλεκτροφυσιολογικές μεθόδους οπότε είναι πιο πιθανό να γίνει η διάγνωση της ANSD στη νεογνική ή βρεφική ηλικία. Συνήθως, οι ασθενείς με ANSD παρουσιάζουν υψηλότερους ουδούς κατανόησης ομιλίας σε θόρυβο σε σχέση με τους ασθενείς που πάσχουν από νευροαισθητήρια βαρηκοΐα, ενώ η ικανότητα αναγνώρισης λέξεων σε ήσυχο περιβάλλον ποικίλει και οι ουδοί στο τονικό ακοόγραμμα είναι από φυσιολογικοί μέχρι σοβαρής νευροαισθητήριας βαρηκοΐας. Οι περισσότεροι ασθενείς εμφανίζουν αμφοτερόπλευρα κλινικά σημεία, αν και έχει αναφερθεί ασύμμετρη ή ακόμη και μονόπλευρη προσβολή ώτων. Μεταξύ των πασχόντων τα ευρήματα από τις ακοοολογικές εξετάσεις είναι παρόμοια, αλλά οι λειτουργικές ικανότητες επικοινωνίας τους διαφέρουν σημαντικά. Η κλινική εικόνα περιλαμβάνει δυσκολία ακοής σε περιβάλλον θορύβου, πιθανά κυμαινόμενη ακουστική ικανότητα και στην περίπτωση βρεφών και παιδιών συχνά υπάρχει καθυστέρηση ανάπτυξης λόγου και ομιλίας. Οι ασθενείς με ANSD, συνήθως έχουν επηρεασμένη κεντρική επεξεργασία και μπορεί να εμφανίζουν νευρολογικές ανωμαλίες από άλλα συστήματα. Παθοφυσιολογία Η διαφορετική κλινική εικόνα με την οποία μπορεί να εμφανίζονται οι ασθενείς με ANSD μπορεί να αντανακλά διαφορετικού βαθμού σοβαρότητα της ίδιας παθολογίας ή βλάβη σε διαφορετικό σημείο της ακουστικής νευρικής οδού. Πιθανές θέσεις που μπορεί να εμφανίζεται η βλάβη είναι α) τα IHC, β) η σύναψη μεταξύ των IHC και των ακουστικών νευρικών ινών τύπου Ι, ή γ) αυτό καθ εαυτό το ακουστικό νεύρο. 1,9 α) Βλάβη IHC. Η μεμονωμένη βλάβη των IHC είναι συμβατή με τα ευρήματα από τον ηλεκτροφυσιολογικό έλεγχο με ABR, όπου είναι απόν το έπαρμα Ι, το οποίο αντιστοιχεί στο πρώτο δυναμικό ενεργείας του ακουστικού νεύρου. Έτσι, ενώ διατηρείται η λειτουργική ακεραιότητα των έξω τριχωτών κυττάρων, παρουσιάζεται ανώμαλη καταγραφή σε όλη την κυματομορφή των απαντήσεων των ABR. Μελέτες σε πειραματόζωα έχουν αποδείξει τη θεωρία της μεμονωμένης βλάβης των έσω τριχωτών κυττάρων, ενώ στον άνθρωπο η ακεραιότητα των έσω τριχωτών κυττάρων δε μπορεί να εκτιμηθεί παρά μόνο ιστοπαθολογικά, μια και δεν υπάρχει κατάλληλη διαγνωστική δοκιμασία. 16 Ιστοπαθολογικά σε μικρό αριθμό παιδιών που νοσηλεύτηκαν σε ΜΕΝΝ έχει επιβεβαιωθεί η μεμονωμένη βλάβη των IHC, ενώ σε αντίστοιχη μελέτη ενηλίκων δεν υπήρξε αντίστοιχο εύρημα. 17

4 Διάγνωση και διαχείριση ασθενών με διαταραχή του φάσματος της ακουστικής νευροπάθειας β) Βλάβη σύναψης IHC και των ακουστικών νευρικών ινών. Από τη βάση των IHC απελευθερώνονται νευροδιαβιβαστές στη σύναψή τους με τους δενδρίτες των νευρικών ινών του ακουστικού νεύρου οι οποίοι προκαλούν τη δημιουργία των δυναμικών ενεργείας. Η βλάβη σε αυτό το σημείο μπορεί να είναι προσυναπτική (δηλαδή να αφορά την απελευθέρωση των νευροδιαβιβαστών) ή μετασυναπτική (δηλαδή να σχετίζεται με την ικανότητα των θέσεων- υποδοχέων στα δενδριτικά κύτταρα να ανταποκριθούν στη δράση των νευροδιαβιβαστών). 12 Οι παθοφυσιολογικοί μηχανισμοί στους οποίους μπορεί να οφείλεται μια τέτοια βλάβη δεν έχουν πλήρως διευκρινιστεί. Όπως αναφέρθηκε και παραπάνω γενετική μετάλλαξη του γονιδίου που κωδικοποιεί την Otoferlin προκαλεί διαταραχή στην απελευθέρωση των νευροδιαβιστών στη σύναψη. 18 γ) Βλάβη ακουστικού νεύρου. Σε ένα σημαντικό ποσοστό αυτών των ασθενών φαίνεται ότι εκτός της βαρηκοΐας συνυπάρχουν διαταραχές και σε άλλα περιφερικά νεύρα. Γενικευμένη νευροπαθητική διαταραχή αναφέρεται στο 30-40% των περιπτώσεων ANSD, και το ποσοστό αυτό ανεβαίνει στο 80% για τους ασθενείς που εκδήλωσαν συμπτώματα πριν την ηλικία των 15 ετών. 8 Η θέση της βλάβης μπορεί να είναι το έλυτρο μυελίνης ή ο νευράξονας. Η μερική ή πλήρης απώλεια του ελύτρου μυελίνης έχει σημαντικές επιδράσεις στην παραγωγή και προώθηση των δυναμικών ενεργείας μέσα στις ίνες του ακουστικού νεύρου. Παρουσιάζεται καθυστέρηση ερεθισμού, μείωση της ταχύτητας προώθησης των δυναμικών ενέργειας και διαταραχή της αγωγής του ερεθίσματος. Νευρικές ίνες με διαφορετικό βαθμό απομυελίνωσης άγουν τα ερεθίσματα σε διαφορετικές ταχύτητες και έτσι επηρεάζεται ο συγχρονισμός πυροδότησης των νευρικών ινών του ακουστικού νεύρου. Η αξονική βλάβη του ακουστικού νεύρου μπορεί να εμφανιστεί μεμονωμένα ή σαν αποτέλεσμα συγκεκριμένης παθολογικής διαδικασίας ή ακόμη σαν αποτέλεσμα της απώλειας του μυελινικού ελύτρου. Οι αξονικές νευροπάθειες μειώνουν τον αριθμό των νευρικών μονάδων αλλά δεν επιδρούν στην ταχύτητα αγωγής του ερεθίσματος και επιπλέον δείχνουν φυσιολογική απάντηση στις ηλεκτροφυσιολογικές μεθόδους σε ερεθίσματα μεγάλης συχνότητας. Τα κλασσικά ευρήματα της αξονικής βλάβης είναι μείωση του εύρους του δυναμικού ενεργείας αλλά και του εύρους των επαρμάτων των ABR, ενώ δεν εμφανίζεται αύξηση των λανθανόντων χρόνων. Η απουσία καταγραφής κυματομορφής στα ABR, δεν δύναται να διακρίνει αν η βλάβη οφείλεται σε απομυελίνωση ή σε αξονική βλάβη του ακουστικού νεύρου. 8 Διάγνωση Η διάγνωση της ANSD τεκμηριώνεται συνήθως με ακοολογικές εξετάσεις που ελέγχουν τη λειτουργία του κοχλία και την περιφερική νευρική ακουστική οδό (Πίνακας 2): Εκτίμηση λειτουργίας έξω τριχωτών κυττάρων (OHC). Η διάγνωση της ANSD τυπικά κατοχυρώνεται με την παρουσία των ΟΑΕ και την απουσία ή την ελάττωση των περιφερικών νευρικών απαντήσεων. Μια από τις προϋποθέσεις της καταγραφής των ΟΑΕ, είναι η απουσία παθολογίας στο μέσο ους. 34 Δοκιμασία OAE Αντανακλαστικό του μυός του αναβολέα CM Καταστολή των ΟΑΕ ABR Τονικό ακοόγραμμα Πίνακας 2. Συνήθη αποτελέσματα των αντικειμενικών και υποκειμενικών ακοολογικών δοκιμασιών στην ANSD. Αναγνώριση ομιλίας σε ησυχία Αναγνώριση ομιλίας σε θόρυβο Αποτέλεσμα Τυπικά παρούσες (ή αναφέρονται παρούσες σε εκτίμηση στο παρελθόν) Τυπικά απόν Παρόντα (εξαρτώνται από την πολικότητα του ερεθίσματος) Τυπικά απούσα Απούσα καταγραφή επαρμάτων ή ανώμαλη καταγραφή (ακολουθεί την πολικότητα του ερεθίσματος) Φυσιολογικοί ουδοί μέχρι και σοβαρού βαθμού νευροαισθητήρια βαρηκοΐαπρακτική κώφωση Ποικίλει, από μερικώς επηρεασμένη μέχρι σοβαρού βαθμού παθολογική Γενικά σοβαρά επηρεασμένη πολλές φορές δε συνάδει με τα αποτελέσματα από το τονικό ακοόγραμμα Πρέπει να σημειωθεί ότι, με την πάροδο του χρόνου μπορεί επίσης να σταματήσουν να εκλύονται οι ΟΑΕ. Η κοχλιακή λειτουργία μπορεί ακόμα να εκτιμηθεί με την καταγραφή των CM, τα οποία δεν επηρεάζονται από την κατάσταση του μέσου ωτός, καθώς πρόκειται για ηλεκτρικά σήματα. Τα CM μπορούν να καταγραφούν κατά τη διενέργεια των ABR με μονοπολικό ερέθισμα (condensation ή rarefaction) (Εικ. 1), ή με τη μέθοδο της ηλεκτροκοχλιογραφίας (ECochG), για την οποία έχει τελευταία ανανεωθεί το ενδιαφέρον των ακοολόγων. 19 Μελέτες με διατυμπανική ECochG σε ασθενείς με ANSD, έχουν δείξει ότι είναι δυνατόν να αναγνωριστούν δύο παθολογικά δυναμικά, α) παθολογικό αθροιστικό δυναμικό (SP) και β) παθολογικό σύνθετο δυναμικό ενέργειας (AP). Το πρώτο σχετίζεται με προσυναπτική διαταραχή και συνδέεται με καλή πρόγνωση για την κοχλιακή εμφύτευση, ενώ το δεύτερο σχετίζεται με δενδριτική μετασυναπτική βλάβη και συνεπώς είναι ενδεικτικό μη ευνοϊκού αποτελέσματος (Εικ 1). 20 Εκτίμηση των νευρικών απαντήσεων. Η απάντηση στα ABR είναι στις περισσότερες περιπτώσεις απούσα ή ανώμαλη με συνέπεια να μην αναγνωρίζονται επάρματα.

5 Καραβελιά A, Χειμώνα Θ, Πρώιμος Ε, Παπαδάκης Χ τόσο ομόπλευρα όσο και ετερόπλευρα. Αναφέρεται ότι στο 10% των ασθενών με ANSD, μπορεί να εκλυθεί το αντανακλαστικό σε μεγάλης έντασης ερέθισμα. 21 Επιπλέον, οι ασθενείς αυτοί εμφανίζουν μικρή καταστολή ή καθόλου καταστολή των παροδικά εκλυόμενων OAE (TEOAE) για ερεθίσματα καταστολής που εφαρμόζονται αμφοτερόπλευρα, ομόπλευρα, ή ετερόπλευρα. 22 Εικ. 1. ECochG σε άτομο με φυσιολογική ακοή όπου φαίνονται τα κύρια επάρματα. CM: προέρχονται από τα OHC, SP: προέρχονται από τα IHC, AP: προέρχονται από τις προσαγωγές δενδριτικές ίνες του VIII ν. Μη καταγραφή του SP σε ασθενή με ANSD υποδηλώνει προσυναπτική βλάβη, ενώ μη καταγραφή του AP υποδηλώνει μετασυναπτική βλάβη. Υποκειμενικές μέθοδοι εκτίμησης ακοής. Όσον αφορά τις υποκειμενικές μεθόδους εκτίμησης της ακουστικής οξύτητας, ο ουδός ακοής μπορεί να είναι από φυσιολογικός, μέχρι σοβαρού βαθμού νευροαισθητήρια βαρηκοΐα. Όταν τα αποτελέσματα από την εκτίμηση των ΟΑΕ δε συμφωνούν με τον ουδό ακοής στο τονικό ακοόγραμμα, θα πρέπει να γίνει περαιτέρω ηλεκτροφυσιολογκός έλεγχος. Η αναγνώριση της ομιλίας είναι συνήθως χειρότερη, και μη συμβατή, με τα αποτελέσματα από το τονικό ακοόγραμμα, ειδικά όταν η εκτίμηση γίνεται σε περιβάλλον θορύβου. Χαρακτηριστικά, οι ασθενείς με ANSD, εμφανίζουν μεγάλες διαφορές τόσο στους ουδούς ακοής στο τονικό ακοόγραμμα, όσο και στην ικανότητά τους να αναγνωρίζουν την ομιλία ανεξάρτητα από τα αποτελέσματα των ηλεκτροφυσιολογικών εξετάσεων. 5 Ειδικά, οι κατευθυντήριες οδηγίες της κλινικής ομάδας του νεογνικού ανιχνευτικού ελέγχου ακοής στη Μεγάλη Βρετανία, για τη διάγνωση της ANSD είναι: α) εκτίμηση του νεογνού/βρέφους με ABR με click ερέθισμα έντασης 85 dbehl, β) έλεγχος λειτουργίας των OHC, είτε με ΟΑΕ, είτε με καταγραφή των CM, και σε ηλικίες >6 μηνών έλεγχος του αντανακλαστικού του μυός του αναβολέα. Εφόσον καταγράφονται οι ΟΑΕ, δεν χρειάζεται έλεγχος για παρουσία CM, αν και μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως επιβεβαίωση. Παρ όλα αυτά, μελέτες δείχνουν ότι σε ασθενείς με ANSD και παρόντα CM, δεν καταγράφονται πάντα οι ΟΑΕ. Για το λόγο αυτό, σε όλα τα παιδιά με απούσα ή ανώμαλη απάντηση στα ABR και μη εκλυόμενες OAE, πρέπει να ελέγχεται η παρουσία CM. 23 Εικ. 2. Σχηματική παράσταση καταγραφής ABR σε ασθενή με ANSD. A. Με condensation πολικότητα ερεθίσματος. B. Με rarefaction πολικότητα ερεθίσματος. Γ. Με alternating πολικότητα ερεθίσματος. Παρατηρούμε ότι η κυματομορφή ακολουθεί την πολικότητα του ερεθίσματος (Α και Β) και μπορεί να ληφθεί λανθασμένα ως νευρική απάντηση, αν χρησιμοποιηθεί μόνο η μία πολικότητα. Επιπλέον στις δύο πρώτες καταγραφές (Α και Β) όπου το ερέθισμα έχει μία συγκεκριμένη πολικότητα εμφανίζονται καλύτερα τα CM, ενώ στη Γ καταγραφή, που ουσιαστικά αποτελεί άθροισμα των προηγούμενων, δεν εμφανίζονται και δεν αναγνωρίζεται κανένα έπαρμα των ABR. Τυπικά, η καταγραφή ακολουθεί την πολικότητα του ερεθίσματος (Εικ. 2). 19 Αναφέρεται ότι ένα μικρό ποσοστό ασθενών μπορεί να εμφανίσει απάντηση σε ερέθισμα μεγάλης συχνότητας και έντασης- συνήθως εμφανίζεται μόνο το έπαρμα V. Το αντανακλαστικό του μυός του αναβολέα είναι συνήθως απόν 35 Αντιμετώπιση Ένα σημαντικό θέμα στην αντιμετώπιση της ANSD, είναι η αναγνώριση των βρεφών (ειδικά όσων νοσηλεύονται στις ΜΕΝΝ) που εμφανίζουν καθυστερημένη νευρολογική ωρίμανση, από εκείνα που πραγματικά εμφανίζουν τη βλάβη. Τα ABR πρέπει να ερμηνεύονται με προσοχή, γιατί μπορεί η απάντηση να βρίσκεται σε διαδικασία ωρίμανσης σε παιδιά που γεννώνται πρόωρα, ή εμφανίζουν και άλλες αναπτυξιακές διαταραχές. Για το σκοπό αυτό, προτείνεται η επανάληψη της αξιολόγησης πριν τεθεί η τελική διάγνωση γύρω στη διορθωμένη ηλικία των 8-10 εβδομάδων, καθώς και αργότερα στους 6 μήνες και στους 12 μήνες. 24,25 Είναι πλέον γνωστό, ότι ο ουδός τόσο στα ABR, όσο και στις υποκειμενικές ακοολογικές εξετάσεις, δεν προβλέπει τη λειτουργική ακουστική ικανότητα. Η ποικιλομορφία της κλινικής εικόνας όσον αφορά την επικοινωνία, καθώς και το γεγονός ότι η πάθηση δεν είναι ιδιαίτερα συχνή, κάνει τη διαχείριση των παιδιών με ANSD δύσκολη. Συνήθως, απαιτείται εξατομικευμένη αντιμετώπιση από ομάδα ειδικών, όπως για παράδειγμα παιδιάτρου, ωτορινολαρυγγολόγου, ακοολόγου, λογοθεραπευτή, παιδονευρολόγου, και παιδοαναπτυξιολόγου.

6 Διάγνωση και διαχείριση ασθενών με διαταραχή του φάσματος της ακουστικής νευροπάθειας Λόγω των καθολικών νεογνικών ανιχνευτικών προγραμμάτων ακοής με χρήση ΟΑΕ και ABR, δίνεται τα τελευταία χρόνια η δυνατότητα να διαγιγνώσκονται έγκαιρα τα παιδιά με ANSD. Παρ όλα αυτά, τονίζεται για ακόμη μια φορά ότι παιδιά με ANSD, που παρουσιάζουν απούσα ή ανώμαλη απάντηση στα ABR, δεν είναι απαραίτητο ότι θα εξελιχθούν ως σοβαρά βαρήκοα ή κωφά. Ο Berlin και συν, αναφέρουν ότι έως 10% των ασθενών δεν εμφανίζουν παθολογικά κλινικά ευρήματα εκτός από τα παθολογικά ABR ή έχουν αναπτύξει φυσιολογικά λόγο και ομιλία με μόνο σύμπτωμα δυσκολία ακοής σε περιβάλλον θορύβου ή μαθησιακές δυσκολίες. 26 Είναι επομένως απαραίτητη η επανάληψη της εκτίμησης για την επιβεβαίωση του αποτελέσματος, καθώς επίσης και συνδυασμός της με έλεγχο των ΟΑΕ και του αντανακλαστικού του μυός του αναβολέα. Αν και οι περισσότερες αναφορές από τη χρήση της ακουστικής ενίσχυσης αναφέρουν μικρό όφελος, συνήθως εφαρμόζεται μια δοκιμαστική περίοδος χρήσης ακουστικών βαρηκοΐας. Σε αντίθεση με τους ενήλικες που μπορούν να ελεγχθούν με τονικό ακοόγραμμα, αλλά και να δώσουν πληροφορίες κατά την εφαρμογή της ακουστικής ενίσχυσης, στα παιδιά είναι ιδιαίτερα δύσκολο να εκτιμηθεί ο ουδός ακοής αφού κυρίως στηρίζεται σε ηλεκτροφυσιολογικές εξετάσεις όπως τα ABR (που είναι απόντα). Ο στόχος είναι να τεθεί το κέρδος του ακουστικού βαρηκοΐας σε τέτοιο επίπεδο που να εξυπηρετεί την αντίληψη ηχητικών σημάτων. 27 Ιδιαίτερα σημαντική βοήθεια για την ανάπτυξη της ομιλίας και του λόγου είναι οι οπτικές πληροφορίες σε συνδυασμό με τα αντίστοιχα ηχητικά σήματα. Τα FM συστήματα μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε θορυβώδη περιβάλλοντα (σχολική αίθουσα, αυτοκίνητο κλπ) σε ασθενείς που εμφανίζουν ένα ποσοστό αναγνώρισης λέξεων σε ησυχία. Με τον τρόπο αυτό παρέχεται ένα καθαρότερο σήμα στους ασθενείς με ANSD που αντιμετωπίζουν συνήθως πρόβλημα στην κατανόηση λέξεων σε θόρυβο. 5 Τόσο τα παιδιά όσο και οι ενήλικες πάσχοντες από ANSD, εμφανίζουν βελτίωση στην κατανόηση της ομιλίας και σημαντικά οφέλη από την εφαρμογή κοχλιακού εμφυτεύματος. 28 Είναι αναμενόμενο ότι ασθενείς με βλάβη στα IHC ή στις συνάψεις μεταξύ των IHC και ακουστικού νεύρου να εμφανίζουν καλύτερα αποτελέσματα από εκείνους που παρουσιάζουν βλάβη στο ακουστικό νεύρο αυτό καθ εαυτό. Για το λόγο αυτό όπως αναφέρθηκε και παραπάνω έχει ανανεωθεί το ενδιαφέρον για την ECochG η οποία μπορεί δυνητικά να δώσει πληροφορία για τη θέση της βλάβης και έτσι να προβλεφθεί η απόδοση και το αποτέλεσμα της κοχλιακής εμφύτευσης. Συμπεράσματα H ποικιλία στην κλινική εικόνα των ασθενών με ANSD, κάνει πολύ δύσκολη την κατηγοριοποίησή τους όσον αφορά το παθοφυσιολογικό μηχανισμό και την αντιμετώπισή τους. Ειδικά για τα νεογνά και τα μικρά παιδιά, ο έλεγχος με ηλεκτροφυσιολογικές και υποκειμενικές μεθόδους πρέπει να επαναληφθεί, πριν παρθούν οι τελικές αποφάσεις για την αντιμετώπιση. Αν και η συχνότητα της νόσου δεν είναι υψηλή, τα αποτελέσματα από τη μη έγκαιρη διάγνωση είναι δραματικά, και έτσι ίσως στα πλαίσια του ανιχνευτικού νεογνικού ελέγχου ακοής να πρέπει να συνδυάζονται οι OAE με την τυμπανομετρία και τα αντανακλαστικά του μέσου ωτός. Η πρόοδος στην έρευνα της νόσου, αναμένεται στο μέλλον να δώσει στους κλινικούς τη γνώση για τις κατάλληλες στρατηγικές αντιμετώπισης, για την ικανότητα πρόβλεψης του αποτελέσματος από την παρέμβαση, καθώς και την αναγνώριση εκείνων των ασθενών που θα αναπτύξουν λόγο και ομιλία με την ελάχιστη παρέμβαση, παρά την μη σύγχρονη πυροδότηση των νευρικών ινών του ακουστικού νεύρου. Β ι β λ ι ο γ ρα φ ί α 1. Starr A, Picton TW, Sininger Y, et al. Auditory neuropathy. Brain 1996;119: Rapin I, Gravel J. Auditory neuropathy: Physiologic and pathologic evidence calls for more diagnostic specificity. Int J Pediat Otorhinolaryngol 2003;67: American Speech-Language-Hearing Association. (2007). Executive summary for JCIH Year 2007 position statement: Principles and guidelines for Early Hearing Detection and Intervention programs Available from 4. Sanyelbhaa TH, Kabel AH, Sammy H, Elbadry M. Prevalence of auditory neuropathy (AN) among infants and young children with severe to profound hearing loss. Int J Pediat Otorhinolaryngol 2009;73: Hood L. Auditory neuropathy/dys-synchrony disorder. Diagnosis and management. Otolaryngol Clin N Am 2015;48: Berg L, Spitzer B, Towers M, et al. Newborn hearing screening in the NICU: profile of failed auditory brainstem response/passed otoacoustic emission. Pediatrics 2005;116: Rea A, Gibson P. Evidence for surviving outer hair cell function in congenitally deaf ears. Laryngoscope 2003;113: Rance G. Auditory neuropathy/dys-synchrony and its perceptual consequences. Trends Amplif 2005;9: Rance G, Beer DE, Cone-Wesson B, et al. Clinical findings for a group of infants and young children with auditory neuropathy. Ear Hear 1999;21: Simmons JL, Beauchaine KL. Auditory neuropathy: Case study with hyperbilirubinemia. J Am Acad Audiol 2000;11: Olds C, Oghalai JS. Audiologic impairment associated with bilirubin-induced neurologic damage. Semin Fetal Neonatal Med 2015;20: Starr A, Sininger YS, Pratt H. The varieties of auditory neuropathy. J Basic Clin Physiol Pharmacol 2000;11: Sininger YS, Hood LJ, Starr A, et al. Hearing loss due to auditory neuropathy. Audiol Today 1995;1: Manchaiah V, Zhao F, Danesh A, Duprey R. The genetic basis of auditory neuropathy spectrum disorder (ANSD). Int J Pediatr Otorhinolaryngol 2011;75: Cacace AT, Pinheiro JM. The mitochondrial connection in auditory neuropathy. Audiol Neurootol 2011;16: Liberman M, Chesney C Kujawa S. Effects of selective inner hair cell loss on DPOAE and CAP in carboplatin-treated chinchillas. Audio Neuro 1997;1: Amatuzzi M, Northrop C, Liberman C, et al. Selective inner hair cell loss in premature infants and cochlear pathological patterns from neonatal intensive care unit autopsies. Arch Otolaryngol Head Neck Surg 2001;127: Varga R, Kelley PM, Keats BJ, et al. Non-syndromic recessive auditory neuropathy is the result of mutations in the otoferlin. (OTOF) gene. J Med Genet 2003;40: Berlin CI, Bordelon J, St John P, et al. Reversing click polarity may uncover auditory neuropathy in infants. Ear Hear 1998;19: McMahon CM, Patuzzi RB, Gibson WP, Sanli H. Frequency-specific electrocochleography indicates that presynaptic and postsynaptic mechanisms of auditory neuropathy exist. Ear Hear 2008;29: Berlin CI, Hood LJ, Morlet T, et al. Absent or elevated middle ear muscle reflexes in the presence of normal otoacoustic emissions: a universal finding in 136 cases of 36

7 Καραβελιά A, Χειμώνα Θ, Πρώιμος Ε, Παπαδάκης Χ auditory neuropathy/dys-synchrony. J Am Acad Audiol 2005;16: Hood LJ, Berlin CI, Bordelon J, et al. Patients with auditory neuropathy/dyssynchrony lack efferent suppression of transient evoked otoacoustic emissions. J Am Acad Audiol 2003;14: Feirn Ρ, Sutton G, Parker G, Sirimanna T, Lightfoot G, Wood S. Guidelines for the assessment and management of auditory neuropathy spectrum disorder in young infants Available from: ansd_guidelines_v_2-1.pdf 24. Psaromattis I, Riga M, Douros K. Transient infantile auditory neuropathy and its clinical implications. Int J Ped Otorhinolaryngol 2006;70: Attias J, Raveh E. Transient deafness in young candidates for cochlear implants. Audiol Neuro Otol 2007;12: Berlin C, Morlet T, Hood L. Auditory neuropathy/ dyssynchrony. Its diagnosis and management. Pediatr Clin North Am 2003;50: Rance G, Barker EJ. Speech and language outcomes in children with auditory neuropathy/dys-synchrony managed with either cochlear implants or hearing aids. Int J Audiol 2009;48: Nikolopoulos TP. Auditory dyssynchrony or auditory neuropathy: understanding the pathophysiology and exploring methods of treatment. Int J Pediatr Otorhinolaryngol 2014;78:

Παιδί βαρήκοο ή με διαταραχή στο φάσμα του αυτισμού;

Παιδί βαρήκοο ή με διαταραχή στο φάσμα του αυτισμού; ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ / ORIGINAL ARTICLE Παιδί βαρήκοο ή με διαταραχή στο φάσμα του αυτισμού; Hard of hearing child or suffering from autism spectrum disorder? Χειμώνα Θ 1 Βλατάκη Μ 2 Πρώιμος Ε 1 Παπουτσάκη

Διαβάστε περισσότερα

Καραµατζάνης Ελευθέριος Διευθυντής ΩΡΛ Κλινικής Γ.Ν. Παίδων Πεντέλης

Καραµατζάνης Ελευθέριος Διευθυντής ΩΡΛ Κλινικής Γ.Ν. Παίδων Πεντέλης Καραµατζάνης Ελευθέριος Διευθυντής ΩΡΛ Κλινικής Γ.Ν. Παίδων Πεντέλης } Ορισµός: Έκπτωση της ακοής } Σηµασία: Ανάπτυξη της οµιλίας } Τύποι: Μικτού Τύπου Αγωγιµότητας Νευροαισθητήριος Φυσιολογική Ακοή Ήπια

Διαβάστε περισσότερα

Μηχανικά και ηλεκτρικά φαινόμενα της ακουστικής λειτουργίας Αντικειμενική ακουομετρία & ακουστική νευροπάθεια

Μηχανικά και ηλεκτρικά φαινόμενα της ακουστικής λειτουργίας Αντικειμενική ακουομετρία & ακουστική νευροπάθεια Μηχανικά και ηλεκτρικά φαινόμενα της ακουστικής λειτουργίας Αντικειμενική ακουομετρία & ακουστική νευροπάθεια ΑΝΕΣΤΗΣ ΨΗΦΙ ΗΣ Αν. Καθηγητής Ωτορινολαρυγγολογίας ΑΠΘ, Πανεπιστημιακή ΩΡΛ Κλινική Νοσοκομείο

Διαβάστε περισσότερα

Έντυπο Καταγραφής Πληροφοριών και Συγκέντρωσης Εκπαιδευτικού Υλικού για τα Ανοικτά Μαθήματα

Έντυπο Καταγραφής Πληροφοριών και Συγκέντρωσης Εκπαιδευτικού Υλικού για τα Ανοικτά Μαθήματα Έντυπο Καταγραφής Πληροφοριών και Συγκέντρωσης Εκπαιδευτικού Υλικού για τα Ανοικτά Μαθήματα Έκδοση: 1.02, Απρίλιος 2014 Πράξη «Κεντρικό Μητρώο Ελληνικών Ανοικτών Μαθημάτων» Σύνδεσμος: http://ocw-project.gunet.gr

Διαβάστε περισσότερα

Υπεύθυνος αλληλογραφίας: Δρ. Θεογνωσία Χειμώνα Αγ. Μαρίνας 63, 73300 Κόκκινο Μετόχι, Μουρνιές, Χανιά. Email: chimonath@yahoo.gr

Υπεύθυνος αλληλογραφίας: Δρ. Θεογνωσία Χειμώνα Αγ. Μαρίνας 63, 73300 Κόκκινο Μετόχι, Μουρνιές, Χανιά. Email: chimonath@yahoo.gr Χειμώνα Θ 1 Κιαγιαδάκη Δ 1 Πρώιμος Ε 1 Σεφερλής Φ 1 Μαρουδιάς Ν 2 Παπαδάκης Χ 1 1. ΩΡΛ Τμήμα Γενικού Νοσοκομείου Χανίων, Χανιά. 2. ΩΡΛ Τμήμα Κωνσταντοπούλειου Γενικού Νοσοκομείου Ν. Ιωνίας. Συσχέτιση των

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΙΧΝΕΥΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΝΕΟΓΕΝΝΗΤΩΝ. Δρ.Δ.Λάγγας

ΑΝΙΧΝΕΥΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΝΕΟΓΕΝΝΗΤΩΝ. Δρ.Δ.Λάγγας ΑΝΙΧΝΕΥΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΝΕΟΓΕΝΝΗΤΩΝ Δρ.Δ.Λάγγας Βασική αρχή : Δευτερογενής πρόληψη Εφαρμογή σε: πληθυσμιακό επίπεδο νεογνά υψηλού κινδύνου Μέθοδοι : χαρακτηριστικά των sceening tests Ιστορικά Φαινυλκετονουρία

Διαβάστε περισσότερα

Νευροαισθητήρια Βαρηκοΐα

Νευροαισθητήρια Βαρηκοΐα Εθνκό & Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Νευροαισθητήρια Βαρηκοΐα Βασικές Έννοιες Θάνος Μπίμπας Επ. Καθηγητής ΕΚΠΑ Hon. Reader UCL Ear InsOtute Διαταραχές Φωνής & Ακοής στις Ερμηνευτικές Τέχνες Η ιστορία

Διαβάστε περισσότερα

AKOH HXOΣ. ένταση. τόνος. Χροιά : πολυπλοκότητα ηχητικών κυµάτων.

AKOH HXOΣ. ένταση. τόνος. Χροιά : πολυπλοκότητα ηχητικών κυµάτων. AKOH HXOΣ ένταση τόνος Χροιά : πολυπλοκότητα ηχητικών κυµάτων. Ακουστό φάσµα : 20-20000 Hz (συνήθως 1000-4000 Hz) Φάσµα ήχου για την κατανόηση της οµιλίας: 200-2000 Hz ΜΕΤΑ ΟΣΗ ΤΟΥ ΗΧΟΥ ΣΤΟ ΟΥΣ Έξω ους

Διαβάστε περισσότερα

Ακουστικά βαρηκοΐας και κοχλιακά εμφυτεύματα στην αποκατάσταση των κωφών παιδιών

Ακουστικά βαρηκοΐας και κοχλιακά εμφυτεύματα στην αποκατάσταση των κωφών παιδιών Ωτορινολαρυγγολογία - Χειρουργική Κεφαλής & Τραχήλου: τεύχος 27, Ιανουάριος - Φεβρουάριος - Μάρτιος 2007, σελίδες 22-29 Ακουστικά βαρηκοΐας και κοχλιακά εμφυτεύματα στην αποκατάσταση των κωφών παιδιών

Διαβάστε περισσότερα

V Chalkiadakis A Vassiliou A Dimitriou P Maragoudakis N Papadimitriou A Komis D Kandiloros T Nikolopoulos

V Chalkiadakis A Vassiliou A Dimitriou P Maragoudakis N Papadimitriou A Komis D Kandiloros T Nikolopoulos Β Χαλκιαδάκης Α Βασιλείου Α Δημητρίου Π Μαραγκουδάκης Ν Παπαδημητρίου A Κόμις Δ Κανδηλώρος Θ Νικολόπουλος Β Ωτορινολαρυγγολογική Κλινική Πανεπιστημίου Αθήνας, Αττικό Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο. Διευθυντής

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΟΔΙΚΑ ΣΥΝΔΡΟΜΑ ΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΑ ΜΕ ΤΗΝ ΚΡΥΟΠΥΡΙΝΗ (CAPS)

ΠΕΡΙΟΔΙΚΑ ΣΥΝΔΡΟΜΑ ΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΑ ΜΕ ΤΗΝ ΚΡΥΟΠΥΡΙΝΗ (CAPS) www.printo.it/pediatric-rheumatology/gr/intro ΠΕΡΙΟΔΙΚΑ ΣΥΝΔΡΟΜΑ ΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΑ ΜΕ ΤΗΝ ΚΡΥΟΠΥΡΙΝΗ (CAPS) Έκδοση από 2016 1. ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΑ CAPS 1.1 Τι είναι; Τα σχετιζόμενα με την κρυοπυρίνη περιοδικά σύνδρομα

Διαβάστε περισσότερα

ΒΑΡΗΚΟΪΑ Γενικά Σημασία της ακοής

ΒΑΡΗΚΟΪΑ Γενικά Σημασία της ακοής ΒΑΡΗΚΟΪΑ Γενικά Το αυτί είναι το όργανο της ακοής και της ισορροπίας. Διαιρείται ανατομικά σε έξω, μέσο, και έσω αυτί. Η ικανότητα του ανθρώπου να ακούει και να καταλαβαίνει τους ήχους και τους συνομιλητές

Διαβάστε περισσότερα

Γιατί & Πότε χρειάζεται ο παιδίατρος τη γνώμη του παιδοφθαλμιάτρου;

Γιατί & Πότε χρειάζεται ο παιδίατρος τη γνώμη του παιδοφθαλμιάτρου; Γιατί & Πότε χρειάζεται ο παιδίατρος τη γνώμη του παιδοφθαλμιάτρου; Δρ. Νίκος Κοζέης MD, MSc, PhD1, PhD2, FICO, FEBO, MRCOphth Δ/ντης Τμήματος Παιδοφθ/γίας & Στραβισμού Ινστιτούτο Ophthalmica Vis. Professor

Διαβάστε περισσότερα

ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΙΑΤΑΡΑΧΩΝ ΤΗΣ ΑΚΟΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ

ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΙΑΤΑΡΑΧΩΝ ΤΗΣ ΑΚΟΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΙΑΤΑΡΑΧΩΝ ΤΗΣ ΑΚΟΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ TMHMA AKOOΛΟΓΙΑΣ - ΝΕΥΡΟΩΤΟΛΟΓΙΑΣ Το αυτί είναι ένα όργανο που εξυπηρετεί δύο λειτουργίες στον ανθρώπινο οργανισµό: η µία είναι η αίσθηση

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΔΙΑΤΡΙΒΗ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΔΙΑΤΡΙΒΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΔΙΑΤΡΙΒΗ Ο ΠΡΟΩΡΟΣ ΤΟΚΕΤΟΣ ΚΑΙ Η ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΤΟΥ ΜΕ ΤΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΗΣ ΔΥΣΧΕΡΕΙΑΣ Όνομα Φοιτήτριας: Χρυσοστομή Αγαθοκλέους Αριθμός φοιτητικής

Διαβάστε περισσότερα

Κλινική γενετικών νοσημάτων και σπάνια νοσήματα

Κλινική γενετικών νοσημάτων και σπάνια νοσήματα Κλινική γενετικών νοσημάτων και σπάνια νοσήματα Πέμπτη 10 Μαρτίου 2010 Για την συμμαχία Κυπρίων ασθενών με σπάνια νοσήματα CARD Δρ Bιολέττα Χριστοφίδου Αναστασιάδου MD, PhD Κλινική Γενετική Δράση: 1994-έως

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή Εργασία

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή Εργασία ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή Εργασία Η ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΝΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΛΑΚΟΣΑΜΙΔΗΣ ΣΕ ΠΑΙΔΙΑ ΜΕ ΦΑΡΜΑΚΟΑΝΘΕΚΤΙΚΗ ΕΣΤΙΑΚΗ ΕΠΙΛΗΨΙΑ Κωνσταντίνα Κυπριανού Α.Τ.:

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή Εργασία Επιπτώσεις από τη χρήση αντικαταθλιπτικής αγωγής στην εγκυμοσύνη στο έμβρυο Όνομα Φοιτήτριας: Άντρια Λυσάνδρου Αριθμός φοιτητικής

Διαβάστε περισσότερα

ΝΕΥΡΟΜΥΙΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΑΝΔΡΙΤΣΟΠΟΥΛΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΟΛΟΓΟΣ - ΗΠΑΤΟΛΟΓΟΣ

ΝΕΥΡΟΜΥΙΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΑΝΔΡΙΤΣΟΠΟΥΛΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΟΛΟΓΟΣ - ΗΠΑΤΟΛΟΓΟΣ ΝΕΥΡΟΜΥΙΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΑΝΔΡΙΤΣΟΠΟΥΛΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΟΛΟΓΟΣ - ΗΠΑΤΟΛΟΓΟΣ ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΝΕΥΡΟΜΥΙΚΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ? Τα νευρομυϊκά νοσήματα είναι ασθένειες που ενώ εμφανίζουν μεγάλη ετερογένεια στην κλινική

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΟΥ ΙΛΙΓΓΟΥ ΣΤΗΝ ΕΠΕΙΓΟΥΣΑ ΝΕΥΡΟΛΟΓΙΑ

ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΟΥ ΙΛΙΓΓΟΥ ΣΤΗΝ ΕΠΕΙΓΟΥΣΑ ΝΕΥΡΟΛΟΓΙΑ ΣΤΗΝ ΕΠΕΙΓΟΥΣΑ Νευρολογική Κλινική Γενικού Νοσοκομείου «Πολυκλινική», Αθήνα. Εισαγωγή Ο ίλιγγος, ένα συνηθέστατο αίτιο προσέλευσης ασθενών στο ιατρείο της εφημερίας, συχνά υποκρύπτει επείγουσες καταστάσεις

Διαβάστε περισσότερα

Εργαστηριακη διάγνωση Νευροεκφυλιστικων νοσημάτων. Χρυσούλα Νικολάου

Εργαστηριακη διάγνωση Νευροεκφυλιστικων νοσημάτων. Χρυσούλα Νικολάου Εργαστηριακη διάγνωση Νευροεκφυλιστικων νοσημάτων Χρυσούλα Νικολάου Νευροεκφυλιστικά Νοσήματα Νοσολογικές οντότητες, συχνά κληρονομικής αρχής, με προσβολή συγκεκριμένων ανατομικών δομών του Ν.Σ, (επηρεάζουν

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή Εργασία. Ελένη Αριστοτέλους Α.Φ.Τ :2010612548

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή Εργασία. Ελένη Αριστοτέλους Α.Φ.Τ :2010612548 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή Εργασία Θέμα: «Επιπλοκές της προεκλαμψίας στην εμβρυϊκή και νεογνική ηλικία» Ελένη Αριστοτέλους Α.Φ.Τ :2010612548 Επιβλέπουσα Καθηγήτρια:

Διαβάστε περισσότερα

Η αξία της γενετικής ανάλυσης στην υπερτροφική μυοκαρδιοπάθεια

Η αξία της γενετικής ανάλυσης στην υπερτροφική μυοκαρδιοπάθεια Η αξία της γενετικής ανάλυσης στην υπερτροφική μυοκαρδιοπάθεια Θωμάς Γκόσιος Εργαστήριο Μυοκαρδιοπαθειών Α Καρδιολογική Κλινική ΑΠΘ ΑΧΕΠΑ Θεσσαλονίκης Οικογενειακό δένδρο I 1 2 II III IV Proband (ΙΙΙ-3)

Διαβάστε περισσότερα

Συγγενές Εξάρθρηµα του Ισχίου. Χρήστος Κ. Γιαννακόπουλος Ορθοπαιδικός Χειρουργός

Συγγενές Εξάρθρηµα του Ισχίου. Χρήστος Κ. Γιαννακόπουλος Ορθοπαιδικός Χειρουργός Συγγενές Εξάρθρηµα του Ισχίου Χρήστος Κ. Γιαννακόπουλος Ορθοπαιδικός Χειρουργός ΣΥΓΓΕΝΕΣ ΕΞΑΡΘΡΗΜΑ ΙΣΧΙΟΥ ΟΡΙΣΜΟΣ Συγγενής διαταραχή του ισχίου που προκαλείται από την ανώµαλη ανάπτυξη ενός ή όλων των

Διαβάστε περισσότερα

ΘΟΡΥΒΟΣ. Λεοτσινίδης Μιχάλης Καθηγητής Υγιεινής

ΘΟΡΥΒΟΣ. Λεοτσινίδης Μιχάλης Καθηγητής Υγιεινής ΘΟΡΥΒΟΣ Λεοτσινίδης Μιχάλης Καθηγητής Υγιεινής ΟΡΙΣΜΟΣ Θόρυβος είναι κάθε ανεπιθύμητος ήχος. Ήχος είναι το αίτιο που διεγείρει το αισθητήριο της ακοής. Δημιουργία θορύβου Οι ήχοι δημιουργούνται όταν ένα

Διαβάστε περισσότερα

6. Oι Παροδικά Προκλητές Ωτοακουστικές Εκπομπές σε Ηλικιωμένους

6. Oι Παροδικά Προκλητές Ωτοακουστικές Εκπομπές σε Ηλικιωμένους 208 6. Oι Παροδικά Προκλητές Ωτοακουστικές Εκπομπές σε Ηλικιωμένους Δ. Μπαλατσούρας, Π. Γκανελής, Γ. Κουκούτσης, Γ. Κλούτσος, Χ. Μπάθα, Α. Μούκος, Κ. Μπουκόνης, Α. Νικολακόπουλος, Α. Καμπέρος Ωτορινολαρυγγολογική

Διαβάστε περισσότερα

Σκοπός: Αξιολόγηση των λειτουργικών αποτελεσμάτων

Σκοπός: Αξιολόγηση των λειτουργικών αποτελεσμάτων Γεραμάς Ι Κυριαφίνης Γ Χαλκιαδάκης Β Τσαλιγόπουλος Μ Μαραγκουδάκης Π Νικολόπουλος Θ Β Ωτορινολαρυγγολογική Κλινική Πανεπιστημίου Αθήνας, Αττικό Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Αθήνας. Διευθυντής Καθ. Δ. Κανδηλώρος

Διαβάστε περισσότερα

Π 2107 Ειδική Αγωγή και αποτελεσματική διδασκαλία

Π 2107 Ειδική Αγωγή και αποτελεσματική διδασκαλία ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Π 2107 Ειδική Αγωγή και αποτελεσματική διδασκαλία Ενότητα 7: Κώφωση και βαρηκοΐα. Σουζάνα Παντελιάδου Φιλοσοφίας-Παιδαγωγικής Άδειες Χρήσης

Διαβάστε περισσότερα

Κληρονοµικά νοσήµατα και καταστάσεις που οφείλονται σε γονιδιακές µεταλλάξεις

Κληρονοµικά νοσήµατα και καταστάσεις που οφείλονται σε γονιδιακές µεταλλάξεις Κληρονοµικά νοσήµατα και καταστάσεις που οφείλονται σε γονιδιακές µεταλλάξεις ΤΡΟΠΟΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΗΣΗΣ ΤΩΝ ΚΥΡΙΟΤΕΡΩΝ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΩΝ ΝΟΣΩΝ ΑΥΤΟΣΩΜΙΚΗ ΕΠΙΚΡΑΤΗΣ ΑΥΤΟΣΩΜΙΚΗ ΥΠΟΛΕΙΠΟΜΕΝΗ ΦΥΛΟΣΥΝ ΕΤΗ ΥΠΟΛΕΙΠΟΜΕΝΗ

Διαβάστε περισσότερα

Καθορίζει η νευρολογική κατάσταση μετά την ΚΑΡΠΑ την έκβαση του θύματος της ανακοπής;

Καθορίζει η νευρολογική κατάσταση μετά την ΚΑΡΠΑ την έκβαση του θύματος της ανακοπής; Καθορίζει η νευρολογική κατάσταση μετά την ΚΑΡΠΑ την έκβαση του θύματος της ανακοπής; Δήμητρα Κοντογιάννη Καρδιολόγος-Εντατικολόγος Επιμελήτρια Α Γενικό Νοσοκομείο Δυτικής Αττικής Εισαγωγή 80% ανακοπών

Διαβάστε περισσότερα

Χορεία Huntington : Νευροψυχολογική εκτίμηση

Χορεία Huntington : Νευροψυχολογική εκτίμηση Χορεία Huntington : Νευροψυχολογική εκτίμηση Λαζάρου Ιουλιέττα 1, Τσολάκη Μάγδα 2,3 1Ιατρική Σχολή Α.Π.Θ 2 3η Πανεπιστημιακή νευρολογική Κλινική «Γ.Ν. Παπανικολάου, Ιατρική Σχολή Α.Π.Θ» 3 Ελληνική Εταιρεία

Διαβάστε περισσότερα

Μέτρηση του κνημοβραχιόνιου δείκτη, ΤcPO 2, δακτυλικών πιέσεων. Ιωάννα Ελευθεριάδου Επιστημονικός Συνεργάτης Διαβητολογικό Κέντρο ΓΝΑ Λαϊκό

Μέτρηση του κνημοβραχιόνιου δείκτη, ΤcPO 2, δακτυλικών πιέσεων. Ιωάννα Ελευθεριάδου Επιστημονικός Συνεργάτης Διαβητολογικό Κέντρο ΓΝΑ Λαϊκό Μέτρηση του κνημοβραχιόνιου δείκτη, ΤcPO 2, δακτυλικών πιέσεων Ιωάννα Ελευθεριάδου Επιστημονικός Συνεργάτης Διαβητολογικό Κέντρο ΓΝΑ Λαϊκό Περιφερική αγγειοπάθεια και σακχαρώδης διαβήτης Μια από τις κύριες

Διαβάστε περισσότερα

Περίληψη. CATALISE: Μια διεθνής και διεπιστημονική έρευνα με την μέθοδο Delphi των προβλημάτων γλωσσικής ανάπτυξης. 2 η Φάση.

Περίληψη. CATALISE: Μια διεθνής και διεπιστημονική έρευνα με την μέθοδο Delphi των προβλημάτων γλωσσικής ανάπτυξης. 2 η Φάση. Περίληψη CATALISE: Μια διεθνής και διεπιστημονική έρευνα με την μέθοδο Delphi των προβλημάτων γλωσσικής ανάπτυξης. 2 η Φάση. Περίληψη από την Susan Ebbels- αναθεωρημένη 13 Φεβρουαρίου 2017 (Μετάφραση:

Διαβάστε περισσότερα

Είναι ικανό να αντιληφθεί το πιο μικρό ηχητικό σήμα εώς έναν ήχο που θα προκαλούσε

Είναι ικανό να αντιληφθεί το πιο μικρό ηχητικό σήμα εώς έναν ήχο που θα προκαλούσε Το αυτί είναι ένα σύνθετο όργανο ακοής και ισορροπίας. Είναι ικανό να αντιληφθεί το πιο μικρό ηχητικό σήμα εώς έναν ήχο που θα προκαλούσε ακόμη και πόνο ΤΟ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΑΥΤΙ ΚΑΙ Η ΑΝΑΤΟΜΙΑ ΤΟΥ 1 / 5 Ο ακουστικός

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ORIGINAL ARTICLE

ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ORIGINAL ARTICLE 000_000_KOMHS-5 7/10/2009 15:02 ÂÏ 51 ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ORIGINAL ARTICLE Α. Κόμης 1 Ε. Γκορίτσα 2 Ε. Φερεκύδου 1 Δ. Κανδηλώρος 1 Σ. Κορρές 1 1. Ά Πανεπιστημιακή Ωτορινολαρυγγολογική κλινική, Ιπποκράτειο

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ & ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ: ΝΕΟΤΕΡΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ. Ο. Καρδακάρη, Νοσηλεύτρια M sc,κ/δ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΓΝΙ

ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ & ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ: ΝΕΟΤΕΡΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ. Ο. Καρδακάρη, Νοσηλεύτρια M sc,κ/δ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΓΝΙ ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ & ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ: ΝΕΟΤΕΡΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ Ο. Καρδακάρη, Νοσηλεύτρια M sc,κ/δ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΓΝΙ Καρδιακή ανεπάρκεια & Κατάθλιψη θέμα μεγάλου ενδιαφέροντος: λόγω του υψηλού επιπολασμού τους & της τάσης

Διαβάστε περισσότερα

Πτυχιακή εργασία Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΚΟΙΝΟΤΙΚΩΝ ΝΟΣΗΛΕΥΤΩΝ ΣΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΜΕ ΧΡΟΝΙΟ ΑΣΘΜΑ

Πτυχιακή εργασία Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΚΟΙΝΟΤΙΚΩΝ ΝΟΣΗΛΕΥΤΩΝ ΣΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΜΕ ΧΡΟΝΙΟ ΑΣΘΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ Πτυχιακή εργασία Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΚΟΙΝΟΤΙΚΩΝ ΝΟΣΗΛΕΥΤΩΝ ΣΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΜΕ ΧΡΟΝΙΟ ΑΣΘΜΑ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ: ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΛΟΙΖΟΥ ΑΡΙΘΜΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

Πίνακας Προτεινόμενων Πτυχιακών Εργασιών

Πίνακας Προτεινόμενων Πτυχιακών Εργασιών ΣΧΟΛΗ: EΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΤΜΗΜΑ: ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΤΟΜΕΑΣ: Β Α/Α Τίτλος Θέματος Μέλος Ε.Π. Σύντομη Περιγραφή «Ο ρόλος της υδροθεραπείας σε ασθενείς με πολλαπλή Σκλήρυνση» «The impact of hydrotherapy

Διαβάστε περισσότερα

«Λογοθεραπευτική παρέμβαση σε

«Λογοθεραπευτική παρέμβαση σε «Λογοθεραπευτική παρέμβαση σε παιδιά με βαρηκοΐα-κώφωση» Σπουδαστής: Σιώμος Χρήστος Α.Μ. : 12728 ΑΝΑΤΟΜΙΑ ΤΟΥ AYTIOY Το αυτί περιλαμβάνει το αισθητήριο όργανο της ακοής και της ισορροπίας του σώματος και

Διαβάστε περισσότερα

Άτυπες κυματομορφές στα ΑΒR: επίπτωση, εξέλιξη και κλινική σημασία

Άτυπες κυματομορφές στα ΑΒR: επίπτωση, εξέλιξη και κλινική σημασία ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΙΑ / ORIGINAL ARTICLE Άτυπες κυματομορφές στα ΑΒR: επίπτωση, εξέλιξη και κλινική σημασία Atypical ABR waveforms incidence, progress and clinical behaviour Βουδούρης Χ Ψαρομμάτης Ι Μανιατάκος

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΓΓΕΝΕΙΣ ΑΝΩΜΑΛΙΕΣ - ΥΣΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ

ΣΥΓΓΕΝΕΙΣ ΑΝΩΜΑΛΙΕΣ - ΥΣΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ ΣΥΓΓΕΝΕΙΣ ΑΝΩΜΑΛΙΕΣ - ΥΣΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ ΕΛ. ΦΡΥΣΙΡΑ Επ. Καθηγήτρια Κλινικής Γενετικής ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΓΕΝΕΤΙΚΗΣ ΠΑΝ/ΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΠΑΙ ΩΝ «Η ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ» ΙΕΥΘΥΝΤΗΣ: ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ κ.ε. ΚΑΝΑΒΑΚΗΣ ΣΥΓΓΕΝΕΙΣ

Διαβάστε περισσότερα

Η χειρουργική αντιμετώπιση της βαρηκοϊας σήμερα, Ε.Φερεκύδης. καθηγητής Ωτορινολαρυγγολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών.

Η χειρουργική αντιμετώπιση της βαρηκοϊας σήμερα, Ε.Φερεκύδης. καθηγητής Ωτορινολαρυγγολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών. Η χειρουργική αντιμετώπιση της βαρηκοϊας σήμερα, Ε.Φερεκύδης καθηγητής Ωτορινολαρυγγολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών. Είναι γνωστό ότι η ελαττωματική ακοή είναι σήμερα μια από τις κοινές αναπηρίες. Ο βαθμός

Διαβάστε περισσότερα

Γράφει: Νικόλαος Κανέλης, Διευθυντής Ωτορινολαρυγγολογικής Κλινικής του Νοσοκομείου Metropolitan

Γράφει: Νικόλαος Κανέλης, Διευθυντής Ωτορινολαρυγγολογικής Κλινικής του Νοσοκομείου Metropolitan Γράφει: Νικόλαος Κανέλης, Διευθυντής Ωτορινολαρυγγολογικής Κλινικής του Νοσοκομείου Metropolitan Τι συμβαίνει, με αποτέλεσμα ο ήχος να φτάνει στα αυτιά μας ελαφρώς έως βαρύτατα ασθενής και οι λέξεις ανυπόφορα

Διαβάστε περισσότερα

ΝΟΣΟΣ PARKINSON : ΜΙΑ ΑΣΘΕΝΕΙΑ ΠΟΥ ΣΧΕΤΙΖΕΤΑΙ ΜΕ ΤΗ ΜΕΙΩΣΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΝΕΥΡΟΔΙΑΒΙΒΑΣΤΩΝ

ΝΟΣΟΣ PARKINSON : ΜΙΑ ΑΣΘΕΝΕΙΑ ΠΟΥ ΣΧΕΤΙΖΕΤΑΙ ΜΕ ΤΗ ΜΕΙΩΣΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΝΕΥΡΟΔΙΑΒΙΒΑΣΤΩΝ ΝΟΣΟΣ PARKINSON : ΜΙΑ ΑΣΘΕΝΕΙΑ ΠΟΥ ΣΧΕΤΙΖΕΤΑΙ ΜΕ ΤΗ ΜΕΙΩΣΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΝΕΥΡΟΔΙΑΒΙΒΑΣΤΩΝ Η νόσος του Parkinson είναι μια προοδευτικά εξελισσόμενη, εκφυλιστική νόσος του κεντρικού νευρικού συστήματος, είναι

Διαβάστε περισσότερα

Βασικά γάγγλια. Απ. Χατζηευθυμίου Αν. Καθηγήτρια Ιατρικής Φυσιολογίας Μάρτιος 2017

Βασικά γάγγλια. Απ. Χατζηευθυμίου Αν. Καθηγήτρια Ιατρικής Φυσιολογίας Μάρτιος 2017 Βασικά γάγγλια Απ. Χατζηευθυμίου Αν. Καθηγήτρια Ιατρικής Φυσιολογίας Μάρτιος 2017 Ιεραρχία κινητικού ελέγχου ΠΡΟΘΕΣΗ Αναμετάδοση της πληροφορίας Εξειδίκευση της θέσης και της κίνησης για να εκτελεστεί

Διαβάστε περισσότερα

Σχετιζομενος Με Το NLRP-12 Υποτροπιαζων Πυρετος

Σχετιζομενος Με Το NLRP-12 Υποτροπιαζων Πυρετος www.printo.it/pediatric-rheumatology/cy/intro Σχετιζομενος Με Το NLRP-12 Υποτροπιαζων Πυρετος Έκδοση από 2016 1. ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΟΣ ΜΕ ΤΟ NLRP12 ΥΠΟΤΡΟΠΙΑΖΩΝ ΠΥΡΕΤΟΣ 1.1 Τι είναι; Ο σχετιζόμενος με

Διαβάστε περισσότερα

Β. Να επιλέξετε την ορθή απάντηση αναγράφοντας στον πίνακα της ακόλουθης

Β. Να επιλέξετε την ορθή απάντηση αναγράφοντας στον πίνακα της ακόλουθης Ονοματεπώνυμο:.. Βαθμός: Ωριαία γραπτή εξέταση Α Τετραμήνου στη Βιολογία [Κεφ. 9 ο, σελ. 153-158] Α. Να χαρακτηρίσετε τις ακόλουθες προτάσεις με το γράμμα Ο, εφόσον είναι ορθές, ή με το γράμμα Λ, αν είναι

Διαβάστε περισσότερα

Προληπτικός έλεγχος για έγκαιρη ανίχνευση όγκων οπτικού νεύρου σε παιδιά με νευροϊνωμάτωση τύπου-1 (Νf1)

Προληπτικός έλεγχος για έγκαιρη ανίχνευση όγκων οπτικού νεύρου σε παιδιά με νευροϊνωμάτωση τύπου-1 (Νf1) Προληπτικός έλεγχος για έγκαιρη ανίχνευση όγκων οπτικού νεύρου σε παιδιά με νευροϊνωμάτωση τύπου-1 (Νf1) Νικολάου Μ. 1, Ζαμπογιάννης Α. 1, Τουρκαντώνη Ν. 1, Νικας Ι. 2, Χασιώτου Μ. 2, Σφακιανός Γ. 3, Προδρόμου

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟ ΝΕΥΡΟΠΑΘΗΤΙΚΟ ΠΟΝΟ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟ ΝΕΥΡΟΠΑΘΗΤΙΚΟ ΠΟΝΟ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟ ΝΕΥΡΟΠΑΘΗΤΙΚΟ ΠΟΝΟ Χρήστος Ιατρού Καθηγητής Αναισθησιολογίας Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης I. ΟΡΙΣΜΟΣ Νευροπαθητικός πόνος (ΝΠ-Πόνος) - Παθολογικός πόνος Ο πόνος που προκαλείται από βλάβη

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΝΕΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΝΕΥΡΟΓΕΝΕΤΙΚΩΝ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ

ΓΕΝΕΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΝΕΥΡΟΓΕΝΕΤΙΚΩΝ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ ΓΕΝΕΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΝΕΥΡΟΓΕΝΕΤΙΚΩΝ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ P ευρύ φάσμα εξετάσεων, που αφορά κοινά αλλά και σπανιότερα νευρογενετικά νοσήματα P εμπεριστατωμένος έλεγχος με συνδυαστική ανάλυση και σύγχρονες τεχνικές, με

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή εργασία ΑΓΧΟΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΣΕ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΜΕ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΜΑΣΤΕΚΤΟΜΗ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή εργασία ΑΓΧΟΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΣΕ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΜΕ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΜΑΣΤΕΚΤΟΜΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή εργασία ΑΓΧΟΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΣΕ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΜΕ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΜΑΣΤΕΚΤΟΜΗ ΧΡΥΣΟΒΑΛΑΝΤΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΛΕΜΕΣΟΣ 2014 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ

Διαβάστε περισσότερα

Απώλεια ακοής και το μωρό σας: το επόμενο βήμα

Απώλεια ακοής και το μωρό σας: το επόμενο βήμα Απώλεια ακοής και το μωρό σας: το επόμενο βήμα Ενημέρωση για οικογένειες στη ΝΝΟ Μια πρωτοβουλία του Πολιτειακού Προγράμματος Ανιχνευτικού Ελέγχου Ακοής Βρεφών ΝΝΟ Greek NSW Kids and Families (Παιδιά και

Διαβάστε περισσότερα

Βασικά γάγγλια. Απ. Χατζηευθυμίου Αν. Καθηγήτρια Ιατρικής Φυσιολογίας

Βασικά γάγγλια. Απ. Χατζηευθυμίου Αν. Καθηγήτρια Ιατρικής Φυσιολογίας Βασικά γάγγλια Απ. Χατζηευθυμίου Αν. Καθηγήτρια Ιατρικής Φυσιολογίας Ιεραρχία κινητικού ελέγχου ΠΡΟΘΕΣΗ Αναμετάδοση της πληροφορίας Εξειδίκευση της θέσης και της κίνησης για να εκτελεστεί η πρόθεση δράσης

Διαβάστε περισσότερα

Η Πρόληψη και διάγνωση. της παιδικής βαρηκοϊας.

Η Πρόληψη και διάγνωση. της παιδικής βαρηκοϊας. Ωτορινολαρυγγολογία - Χειρουργική Κεφαλής & Τραχήλου: τεύχος 29, Ιούλιος - Αύγουστος - Σεπτέμβριος 2007, σελίδες 38-47 Η Πρόληψη και διάγνωση της παιδικής βαρηκοΐας Η Ανιχνευτική εξέταση της ακοής στο

Διαβάστε περισσότερα

Περιεχόμενα. Κεφάλαιο 2 Εμβρυολογία Φυλογενεση Εμβρυολογια Εξω αυτι Μεσο αυτι Εσω αυτι

Περιεχόμενα. Κεφάλαιο 2 Εμβρυολογία Φυλογενεση Εμβρυολογια Εξω αυτι Μεσο αυτι Εσω αυτι Περιεχόμενα Κεφάλαιο 1 Φυσική του ήχου Στοιχεια ακουστικης Στοιχεια ψυχοακουστικης Ακουστότητα Περιοχή και όρια ακουστότητας Ύψος καθαρων τόνων Μετήχηση Διαφορικοί ουδοί Aκοή και χρόνος Σχέση διάρκειας

Διαβάστε περισσότερα

To «πρόσωπο του γιγαντιαίου πάντα» και το. «πρόσωπο του μικροσκοπικού πάντα» στη νόσο του Wilson

To «πρόσωπο του γιγαντιαίου πάντα» και το. «πρόσωπο του μικροσκοπικού πάντα» στη νόσο του Wilson To «πρόσωπο του γιγαντιαίου πάντα» και το «πρόσωπο του μικροσκοπικού πάντα» στη νόσο του Wilson Ζήκου Αναστασία, Μούκα Βασιλική, Μούκα Γεωργία, Κώστα Παρασκευή, Ξύδης Βασίλειος, Αργυροπούλου Ι. Μαρία.

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή Εργασία Η ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ H ΑΝΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΤΟΠΙΡΑΜΑΤΗΣ ΣΤΙΣ ΠΑΙΔΙΚΕΣ ΗΜΙΚΡΑΝΙΕΣ Σταύρος Έλληνας Λεμεσός 2014 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΠΤΥΧΙΑΚΗ. Λεμεσός

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΠΤΥΧΙΑΚΗ. Λεμεσός ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΤΟ ΚΑΠΝΙΣΜΑ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗ ΚΑΙ Η ΒΛΑΠΤΙΚΗ ΕΠΙΔΡΑ ΑΣΗ ΤΟΥ ΣΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΝΕΟΓΝΟΥ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Ονοματεπώνυμο Αγγελική Παπαπαύλου Αριθμός Φοιτητικής

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΛΗΨΗ. Εισαγωγή. Σκοπός

ΠΕΡΙΛΗΨΗ. Εισαγωγή. Σκοπός ΠΕΡΙΛΗΨΗ Εισαγωγή Η παιδική παχυσαρκία έχει φτάσει σε επίπεδα επιδημίας στις μέρες μας. Μαστίζει παιδιά από μικρές ηλικίες μέχρι και σε εφήβους. Συντείνουν αρκετοί παράγοντες που ένα παιδί γίνεται παχύσαρκο

Διαβάστε περισσότερα

Οι διαταραχές του λόγου και τις οµιλίας στην παιδική ηλικία. Αναστασία Λαµπρινού Δεκέµβριος 2001

Οι διαταραχές του λόγου και τις οµιλίας στην παιδική ηλικία. Αναστασία Λαµπρινού Δεκέµβριος 2001 Οι διαταραχές του λόγου και τις οµιλίας στην παιδική ηλικία Αναστασία Λαµπρινού Δεκέµβριος 2001 Γλώσσα- είναι µία ταξινοµική αρχή, ένας κώδικας επικοινωνίας, ένα κοινωνικό φαινόµενο έξω από το άτοµο. Οµιλία-

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή εργασία

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή εργασία ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή εργασία Η ΨΥΧΟΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΥΓΕΙΑ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ Μαρία Χρίστου Λεμεσός 2012 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ

Διαβάστε περισσότερα

Κλινική εικόνα και πρώιμη ανίχνευση Διαταραχής Αυτιστικού Φάσματος:νεώτερα δεδομένα

Κλινική εικόνα και πρώιμη ανίχνευση Διαταραχής Αυτιστικού Φάσματος:νεώτερα δεδομένα Κλινική εικόνα και πρώιμη ανίχνευση Διαταραχής Αυτιστικού Φάσματος:νεώτερα δεδομένα Κλινική εικόνα και πρώιμη ανίχνευση Διαταραχής Αυτιστικού Φάσματος: νεώτερα δεδομένα Κατερίνα Καραïβάζογλου, Παιδοψυχίατρος,

Διαβάστε περισσότερα

Υποστηρίζοντας τα παιδιά με γενετικά νοσήματα - Ο Δρόμος για την Θεραπεία Πέμπτη, 16 Ιούνιος :58

Υποστηρίζοντας τα παιδιά με γενετικά νοσήματα - Ο Δρόμος για την Θεραπεία Πέμπτη, 16 Ιούνιος :58 Από: K-Life (Καθημερινή) Τα γενετικά νοσήματα είναι ιδιαίτερα σπάνιες ασθένειες που οφείλονται σε μεταλλάξεις γονιδίων. Τα παιδιά που πάσχουν από αυτά χρειάζονται φροντίδα, ψυχολογική στήριξη αλλά και

Διαβάστε περισσότερα

Οικογενησ Μεσογειακοσ Πυρετοσ

Οικογενησ Μεσογειακοσ Πυρετοσ www.printo.it/pediatric-rheumatology/gr/intro Οικογενησ Μεσογειακοσ Πυρετοσ Έκδοση από 2016 1. ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΟΙΚΟΓΕΝΗΣ ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΟΣ ΠΥΡΕΤΟΣ 1.1 Τι είναι; Ο Οικογενής Μεσογειακός Πυρετός (ΟΜΠ) είναι ένα γενετικά

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή Εργασία Χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D σχετιζόμενα με το βρογχικό άσθμα στα παιδιά και στους έφηβους Κουρομπίνα Αλεξάνδρα Λεμεσός [2014] i ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 5: ΜΕΝΔΕΛΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΟΤΗΤΑ

Κεφάλαιο 5: ΜΕΝΔΕΛΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΟΤΗΤΑ Κεφάλαιο 5: ΜΕΝΔΕΛΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΟΤΗΤΑ -ΘΕΩΡΙΑ- Κληρονομικότητα: Η ιδιότητα των ατόμων να μοιάζουν με τους προγόνους τους. Κληρονομικοί χαρακτήρες: Οι ιδιότητες που κληρονομούνται στους απογόνους. Γενετική:

Διαβάστε περισσότερα

Έλεγχος ακουστικής επεξεργασίας στην Ήπια Γνωστική Διαταραχή

Έλεγχος ακουστικής επεξεργασίας στην Ήπια Γνωστική Διαταραχή Έλεγχος ακουστικής επεξεργασίας στην Ήπια Γνωστική Διαταραχή Νίκος Μοσχόπουλος Ειδικευόµενος Ψυχιατρικής Γ Ψυχιατρική Κλινική Α.Π.Θ. Π.Γ.Ν.Θ. ΑΧΕΠΑ Ήπια Γνωστική Διαταραχή ή Ήπια Νοητική Έκπτωση Mild Cognitive

Διαβάστε περισσότερα

Εργασία Βιολογίας Α' Λυκείου με θέμα: Μάριος Μ., Α'2. Νόσος του Πάρκινσον

Εργασία Βιολογίας Α' Λυκείου με θέμα: Μάριος Μ., Α'2. Νόσος του Πάρκινσον Εργασία Βιολογίας Α' Λυκείου με θέμα: Μάριος Μ., Α'2 Νόσος του Πάρκινσον Τρόπος αντιμετώπισης νόσου Πάρκινσον. Η νόσος του Πάρκινσον (Parkinson) είναι νευροεκφυλιστική ασθένεια της μέλαινας ουσίας με συχνότητα

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 6: Μεταλλάξεις

Κεφάλαιο 6: Μεταλλάξεις Κεφάλαιο 6: Μεταλλάξεις ΕΛΕΓΧΟΣ ΓΝΩΣΕΩΝ 1. Τι ονομάζονται μεταλλάξεις και ποια τα κυριότερα είδη τους; 2. Ποιες οι διαφορές μεταξύ γονιδιακών και χρωμοσωμικών μεταλλάξεων; 3. Οι μεταλλάξεις στα σωματικά

Διαβάστε περισσότερα

AKOH Απ. Χατζηευθυμίου Αν Καθηγήτρια Ιατρικής Φυσιολογίας Μάρτιος 2018

AKOH Απ. Χατζηευθυμίου Αν Καθηγήτρια Ιατρικής Φυσιολογίας Μάρτιος 2018 AKOH Απ. Χατζηευθυμίου Αν Καθηγήτρια Ιατρικής Φυσιολογίας Μάρτιος 2018 ΗΧΗΤΙΚΑ ΚΥΜΑΤΑ Ο ήχος χρειάζεται ένα μέσον για να μεταδοθεί, πχ αέρα. Προκαλεί δόνηση των μορίων του αέρα. Η συχνότητα δόνησης καθορίζει

Διαβάστε περισσότερα

Σχέση στεφανιαίας νόσου και άγχους - κατάθλιψης

Σχέση στεφανιαίας νόσου και άγχους - κατάθλιψης Τρίμηνη, ηλεκτρονική έκδοση του Τμήματος Νοσηλευτικής Α, Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Αθήνας _ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ_ Πολυκανδριώτη Μαρία 1, Φούκα Γεωργία 2 1. Καθηγήτρια Εφαρμογών Νοσηλευτικής Α, ΤΕΙ Αθήνας 2.

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ ΑΟΡΤΗΣ ΚΑΙ ΔΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ ΚΟΙΛΙΑΣ

ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ ΑΟΡΤΗΣ ΚΑΙ ΔΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ ΚΟΙΛΙΑΣ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ ΑΟΡΤΗΣ ΚΑΙ ΔΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ ΚΟΙΛΙΑΣ Αλέξανδρος Στεφανίδης Καρδιολόγος Α Καρδιολογικό τμήμα, Γ.Ν.Νίκαιας Παρουσίαση περιστατικού Ανδρας 60 ετών, εισάγεται λόγω ΟΠΟ. Ιστορικό ΑΥ, υπερλιπιδαιμίας

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή Εργασία

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή Εργασία ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή Εργασία Γνώση και στάση νοσηλευτών στη διαχείριση του πόνου καρκινοπαθών που νοσηλεύονται Παναγιώτης Χαραλάμπους Λεμεσός, 2014 i ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ

Διαβάστε περισσότερα

Από τους πιο σημαντικούς ελέγχους που πρέπει να κάνουμε πολύ συχνά μέχρι μια συγκεκριμένη ηλικία του παιδιού είναι η σωματική του ανάπτυξη!

Από τους πιο σημαντικούς ελέγχους που πρέπει να κάνουμε πολύ συχνά μέχρι μια συγκεκριμένη ηλικία του παιδιού είναι η σωματική του ανάπτυξη! Από τους πιο σημαντικούς ελέγχους που πρέπει να κάνουμε πολύ συχνά μέχρι μια συγκεκριμένη ηλικία του παιδιού είναι η σωματική του ανάπτυξη! Το ύψος του, το βάρος, η περίμετρος των σημείων του σώματος του

Διαβάστε περισσότερα

Ανιχνευτικές εξετάσεις (screening) στη φροντίδα του παιδιού

Ανιχνευτικές εξετάσεις (screening) στη φροντίδα του παιδιού Ανιχνευτικές εξετάσεις (screening) στη φροντίδα του παιδιού Μάιος 2007 Τ. Παναγιωτόπουλος Τομέας υγείας του παιδιού Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας «Όλα τα προγράμματα screening προκαλούν βλάβη, ορισμένα

Διαβάστε περισσότερα

ΜΟΡΙΑΚΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΓΕΝΕΤΙΚΗ ΤΟΥ ΝΕΦΡΟΒΛΑΣΤΩΜΑΤΟΣ (ΟΓΚΟΥ ΤΟΥ WILMS) Σπυριδάκης Ιωάννης 2, Καζάκης Ι 2, Δογραματζής Κωνσταντίνος 1, Κοσμάς Νικόλαος 1,

ΜΟΡΙΑΚΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΓΕΝΕΤΙΚΗ ΤΟΥ ΝΕΦΡΟΒΛΑΣΤΩΜΑΤΟΣ (ΟΓΚΟΥ ΤΟΥ WILMS) Σπυριδάκης Ιωάννης 2, Καζάκης Ι 2, Δογραματζής Κωνσταντίνος 1, Κοσμάς Νικόλαος 1, 1 Ιατρική Σχολή ΑΠΘ, Στρατιωτική Σχολή Αξιωματικών Σωμάτων, 2Β Πανεπιστημιακή Κλινική Χειρουργικής Παίδων ΑΠΘ, Γ.Ν Παπαγεωργίου (Διευθυντής: Καθηγητής Αντώνιος Φιλιππόπουλος) Εισαγωγή Ο όγκος του Wilms

Διαβάστε περισσότερα

- Καθυστέρηση λόγου (LLI)

- Καθυστέρηση λόγου (LLI) Πολλά άτομα με βαρηκοΐα/κώφωση (Είναι η μερική ή ολική απώλεια των ηχητικών ερεθισμάτων μέσω της ακουστικής οδού. Γίνεται λοιπόν κατανοητό πως προκύπτει δυσκολία επεξεργασίας και παραγωγής των ήχων συνεπώς

Διαβάστε περισσότερα

2 ο ΦΘΙΝΟΠΩΡΙΝΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΤΗΣ EΛΛΗΝΙΚΗΣ ΝΕΥΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ

2 ο ΦΘΙΝΟΠΩΡΙΝΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΤΗΣ EΛΛΗΝΙΚΗΣ ΝΕΥΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ 2 ο ΦΘΙΝΟΠΩΡΙΝΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΤΗΣ EΛΛΗΝΙΚΗΣ ΝΕΥΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ Οργάνωση: Εργαστήριο Ηλεκτρομυογραφίας και Κλινικής Νευροφυσιολογίας Α Νευρολογική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών Αθήνα, 23 26 Σεπτεμβρίου 2012

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ. Πτυχιακή Εργασία

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ. Πτυχιακή Εργασία ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ Πτυχιακή Εργασία ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΟΥ ΠΟΝΟΥ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΚΑΡΚΙΝΟ. Ονοματεπώνυμο:

Διαβάστε περισσότερα

Σύνδρομο Lesch-Nyhan. Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Τμήμα Βιοχημείας-Βιοτεχνολογίας. Ντουντούμη Χρυσούλα Παπαδοπούλου Μαρία-Άννα Στεργίου Δήμητρα

Σύνδρομο Lesch-Nyhan. Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Τμήμα Βιοχημείας-Βιοτεχνολογίας. Ντουντούμη Χρυσούλα Παπαδοπούλου Μαρία-Άννα Στεργίου Δήμητρα Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Τμήμα Βιοχημείας-Βιοτεχνολογίας Μοριακή Βάση Γενετικών Ασθενειών Σύνδρομο Lesch-Nyhan Ντουντούμη Χρυσούλα Παπαδοπούλου Μαρία-Άννα Στεργίου Δήμητρα Εισαγωγή Σπάνια (συνδεδεμένη με

Διαβάστε περισσότερα

Μοντέλα πρόγνωσης. του Σακχαρώδη Διαβήτη. Ηλιάδης Φώτης. Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας-Διαβητολογίας ΑΠΘ Α ΠΡΠ, Νοσοκοµείο ΑΧΕΠΑ

Μοντέλα πρόγνωσης. του Σακχαρώδη Διαβήτη. Ηλιάδης Φώτης. Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας-Διαβητολογίας ΑΠΘ Α ΠΡΠ, Νοσοκοµείο ΑΧΕΠΑ Μοντέλα πρόγνωσης του Σακχαρώδη Διαβήτη Ηλιάδης Φώτης Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας-Διαβητολογίας ΑΠΘ Α ΠΡΠ, Νοσοκοµείο ΑΧΕΠΑ IDF Diabetes Atlas 5th Edition 2012 Update 3.8 million men and women worldwide

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΙΔΙ Θ ΕΞΑΜΗΝΟ

ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΙΔΙ Θ ΕΞΑΜΗΝΟ ΠANEΠIΣTHMIO IΩANNINΩN - IATPIKH ΣXOΛH TOMEAΣ YΓEIAΣ TOY ΠAIΔIOY T.Θ. 1186, 451 10 IΩANNINA, - Tηλ. 2651-007544 - Fax: 2651-007032 Ηλ. ταχυδροµείο: paediatr@cc.uoi.gr - Ιστός: http://users.uoi.gr/paediatr

Διαβάστε περισσότερα

Υποκειμενική Νοητική Διαταραχή: Νεώτερα Δεδομένα και Μελλοντικός Σχεδιασμός Έρευνας

Υποκειμενική Νοητική Διαταραχή: Νεώτερα Δεδομένα και Μελλοντικός Σχεδιασμός Έρευνας Υποκειμενική Νοητική Διαταραχή: Νεώτερα Δεδομένα και Μελλοντικός Σχεδιασμός Έρευνας Λαζάρου Ιουλιέττα, Tσολάκη Μάγδα, Κομπατσιάρης Ιωάννης Ψυχολόγος- Ερευνήτρια 1. EKETA- ΙΠΤΗΛ 2. Γ ΝΡΛ Γ.Ν. «Γ. Παπανικολάου»,

Διαβάστε περισσότερα

Η ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΤΩΝ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΞΟΔΟ ΤΟΥΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΜΟΝΑΔΑ ΕΝΤΑΤΙΚΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ. Στυλιανός Σολωμή

Η ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΤΩΝ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΞΟΔΟ ΤΟΥΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΜΟΝΑΔΑ ΕΝΤΑΤΙΚΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ. Στυλιανός Σολωμή ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ Επιβλέπουσα Καθηγήτρια: Δρ. Λαμπρινού Αικατερίνη Η ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΤΩΝ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΞΟΔΟ ΤΟΥΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΜΟΝΑΔΑ ΕΝΤΑΤΙΚΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

Μαριάνθη Γεωργίτση Επίκουρη Καθηγήτρια Ιατρικής Βιολογίας-Γενετικής

Μαριάνθη Γεωργίτση Επίκουρη Καθηγήτρια Ιατρικής Βιολογίας-Γενετικής Μαριάνθη Γεωργίτση Επίκουρη Καθηγήτρια Ιατρικής Βιολογίας-Γενετικής Τομέας Βιολογικών Επιστημών και Προληπτικής Ιατρικής Σχολή Επιστημών Υγείας Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης E-mail: margeorgitsi@auth.gr

Διαβάστε περισσότερα

Περιγεννητικά χαρακτηριστικά και κίνδυνος ιδιοπαθούς επιληψίας

Περιγεννητικά χαρακτηριστικά και κίνδυνος ιδιοπαθούς επιληψίας 27 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ελληνικής Εταιρείας Κοινωνικής Παιδιατρικής και Προαγωγής της Υγείας Σπάρτη και Μονεμβασιά, 9-10 Οκτωβρίου 2015 Περιγεννητικά χαρακτηριστικά και κίνδυνος ιδιοπαθούς επιληψίας Γεωργάκης

Διαβάστε περισσότερα

ΝΕΥΡΟΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΕΚΒΑΣΗ ΠΑΙΔΙΩΝ ΜΕ ΝΕΟΓΝΙΚΟ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟ ΕΜΦΡΑΚΤΟ

ΝΕΥΡΟΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΕΚΒΑΣΗ ΠΑΙΔΙΩΝ ΜΕ ΝΕΟΓΝΙΚΟ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟ ΕΜΦΡΑΚΤΟ ΝΕΥΡΟΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΕΚΒΑΣΗ ΠΑΙΔΙΩΝ ΜΕ ΝΕΟΓΝΙΚΟ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟ ΕΜΦΡΑΚΤΟ ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ ΑΣΗΜΙΝΑ¹,ΤΣΕΚΟΥΡΑ ΕΦΡΟΣΥΝΗ²,ΧΡΕΛΙΑ ΚΛΕΟΠΑΤΡΑ²,ΣΙΔΕΡΗ ΝΑΤΑΛΙ¹,ΠΑΣΤΡΩΜΑ ΑΓΓΕΛΙΚΗ¹,ΚΟΝΤΟΠΟΥΛΟΥ ΧΡΙΣΤΙΝΑ¹,ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΜΑΤΘΙΛΔΗ¹

Διαβάστε περισσότερα

Περιεχόμενα. Προλογικό σημείωμα των επιμελητριών... 15. Πρόλογος... 21

Περιεχόμενα. Προλογικό σημείωμα των επιμελητριών... 15. Πρόλογος... 21 Περιεχόμενα Προλογικό σημείωμα των επιμελητριών... 15 Πρόλογος... 21 1 Eπισκόπηση: H εκπαίδευση των κωφών... 29 Eισαγωγή... 29 Η επίδραση της δημόσιας εκπαίδευσης... 39 Oρισμοί... 44 Απλοί γενικοί ορισμοί...

Διαβάστε περισσότερα

Παρουσίαση πτυχιακής εργασίας. Γιώτη Κωνσταντίνα Φρογάκη Ήρα-Αφροδίτη

Παρουσίαση πτυχιακής εργασίας. Γιώτη Κωνσταντίνα Φρογάκη Ήρα-Αφροδίτη Παρουσίαση πτυχιακής εργασίας Γιώτη Κωνσταντίνα Φρογάκη Ήρα-Αφροδίτη Περιεχόμενα Εισαγωγή Γνώση και κατανόηση του αυτισμού Διαγνωστικά εργαλεία για την ανίχνευση του αυτισμού Βασικές αρχές αποτελεσματικής

Διαβάστε περισσότερα

Παιδιά και νέοι με χρόνια προβλήματα υγείας και ειδικές ανάγκες. Σύγχρονες ιατρικές θεωρήσεις και ελληνική πραγματικότητα.

Παιδιά και νέοι με χρόνια προβλήματα υγείας και ειδικές ανάγκες. Σύγχρονες ιατρικές θεωρήσεις και ελληνική πραγματικότητα. Παιδιά και νέοι με χρόνια προβλήματα υγείας και ειδικές ανάγκες. Σύγχρονες ιατρικές θεωρήσεις και ελληνική πραγματικότητα. Μαρία Φωτουλάκη Επίκουρη καθηγήτρια Παιδιατρικής-Παιδιατρικής Γαστρεντερολογίας

Διαβάστε περισσότερα

Διαστρωμάτωση κινδύνου σε ασθενείς με σύνδρομο Brugada. Π Φλεβάρη, Διευθύντρια ΕΣΥ Β Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική Νοσοκομείο Αττικόν

Διαστρωμάτωση κινδύνου σε ασθενείς με σύνδρομο Brugada. Π Φλεβάρη, Διευθύντρια ΕΣΥ Β Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική Νοσοκομείο Αττικόν Διαστρωμάτωση κινδύνου σε ασθενείς με σύνδρομο Brugada Π Φλεβάρη, Διευθύντρια ΕΣΥ Β Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική Νοσοκομείο Αττικόν Priori S et al, Eur Heart J 2015 Priori S et al, Circulation

Διαβάστε περισσότερα

Νόσος Parkinson-Νέοι ορίζοντες Ξηροµερήσιου Γεωργία Νευρολόγος-Μέλος ερευνητικής οµάδας Νευρογενετικής Αίτια της νόσου Parkinson Περιβαλλοντικοί παράγοντες Γενετικοί παράγοντες Γενετική βλάβη (παθογόνα

Διαβάστε περισσότερα

Αναπτυξιακές Διαταραχές της Παιδικής Ηλικίας Αγγελίνα Κατριβάνου

Αναπτυξιακές Διαταραχές της Παιδικής Ηλικίας Αγγελίνα Κατριβάνου Αναπτυξιακές Διαταραχές της Παιδικής Ηλικίας Αγγελίνα Κατριβάνου Απαρτιωμένη Διδασκαλία Αναπτυξιακές Διαταραχές της Παιδικής Ηλικίας I. Διάχυτες Αναπτυξιακές Διαταραχές II. III. Ειδικές Αναπτυξιακές Διαταραχές

Διαβάστε περισσότερα

Mitomycin C application for the prevention of postoperative synechiae formation at the anterior commissure.

Mitomycin C application for the prevention of postoperative synechiae formation at the anterior commissure. Otorhinolaryngologia - Head and Neck Surgery Issue 50, October - November - December 2012, pages 18-22 ORIGINAL REVIEW ARITCLE Mitomycin C application for the prevention of postoperative synechiae formation

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΠΝΙΣΜΑ ΚΑΙ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΑΙΦΝΙΔΙΟΥ ΒΡΕΦΙΚΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ

ΚΑΠΝΙΣΜΑ ΚΑΙ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΑΙΦΝΙΔΙΟΥ ΒΡΕΦΙΚΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΚΑΠΝΙΣΜΑ ΚΑΙ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΑΙΦΝΙΔΙΟΥ ΒΡΕΦΙΚΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ Ονοματεπώνυμο: Λοϊζιά Ελένη Λεμεσός 2012 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

Ουρολοιμώξεις: Απεικονιστικός έλεγχος ποιος και πότε. Παπαχρήστου Φώτιος Καθηγητής Παιδιατρικής Νεφρολογίας Διευθυντής Α Παιδιατρικής Κλινικής Α.Π.Θ.

Ουρολοιμώξεις: Απεικονιστικός έλεγχος ποιος και πότε. Παπαχρήστου Φώτιος Καθηγητής Παιδιατρικής Νεφρολογίας Διευθυντής Α Παιδιατρικής Κλινικής Α.Π.Θ. Ουρολοιμώξεις: Απεικονιστικός έλεγχος ποιος και πότε Παπαχρήστου Φώτιος Καθηγητής Παιδιατρικής Νεφρολογίας Διευθυντής Α Παιδιατρικής Κλινικής Α.Π.Θ. Σημαντικό παιδιατρικό πρόβλημα Συχνότητα Έως τα 2 χρόνια

Διαβάστε περισσότερα

Ανεπαρκεια Της Μεβαλονικης Κινασης (MKD) (Ή Υπερ-Igd Σύνδρομο)

Ανεπαρκεια Της Μεβαλονικης Κινασης (MKD) (Ή Υπερ-Igd Σύνδρομο) www.printo.it/pediatric-rheumatology/cy/intro Ανεπαρκεια Της Μεβαλονικης Κινασης (MKD) (Ή Υπερ-Igd Σύνδρομο) Έκδοση από 2016 1. ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ MKD 1.1 Τι είναι; Η ανεπάρκεια της μεβαλονικής κινάσης είναι

Διαβάστε περισσότερα

Προγνωστικοί βιοδείκτες στην παιδική λευχαιμία

Προγνωστικοί βιοδείκτες στην παιδική λευχαιμία 27o Πανελλήνιο Συνέδριο Ελληνικής Εταιρίας Κοινωνικής Παιδιατρικής και Προαγωγής της Υγείας Προγνωστικοί βιοδείκτες στην παιδική λευχαιμία Παπαμικρούλης Γ.Α., Θωμόπουλος Θ., Πετρίδου Ε. Εργαστήριο Υγιεινής,

Διαβάστε περισσότερα

Βοηθός Εργοεραπείας Τμήμα: 1ΝΕΡΜΟ1 Εργασια: Σύνδρομο Prader - Willi (Πράντερ - Γουίλι) και Σύνδρομο Sotos (Σότος) Παρδαλού Χριστίνα

Βοηθός Εργοεραπείας Τμήμα: 1ΝΕΡΜΟ1 Εργασια: Σύνδρομο Prader - Willi (Πράντερ - Γουίλι) και Σύνδρομο Sotos (Σότος) Παρδαλού Χριστίνα Βοηθός Εργοεραπείας Τμήμα: 1ΝΕΡΜΟ1 Εργασια: Σύνδρομο Prader - Willi (Πράντερ - Γουίλι) και Σύνδρομο Sotos (Σότος) Παρδαλού Χριστίνα Σύνδρομο Prader - Willi (Πράντερ - Γουίλι) Φυλοσχετιζόμενη διαταραχή,

Διαβάστε περισσότερα