ΝΕΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ, ΙΔΙΑ ΠΟΡΕΙΑ

Transcript

1 ΔΑΣΚΑΛΟΓΙΑΝΝΗΣ τριμηνιαία έκδοση της ΕΝΩΣΗΣ ΤΩΝ ΑΠΑΝΤΑΧΟΥ ΣΦΑΚΙΑΝΩΝ, Ζαλόγγου 13-15, ΑΘΗΝΑ ΦΥΛΛΟ 127, έτος 43, ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ - ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2009 ΚΩΔ: 1077 τιμή φύλλου 0,01η Γ. ΞΕΝΟΥΔΑΚΗΣ Κ. Κ. Αιγάλεω 207 ΤΑ Νιώθω την ανάγκη να σας απευθύνω μερικές σκέψεις μετά την ανάληψη της προεδρίας της Ένωσης των απανταχού Σφακιανών Ν. Αττικής μετά τις πρόσφατες εκλογές. Κατ αρχή θέλω να ευχαριστήσω θερμά όλους τους συντοπίτες που ψήφισαν στις ε- κλογές και τα μέλη του Δ.Σ. που μου έκαναν την τιμή να με τοποθετήσουν στο τιμόνι της ένωσης. Οι ενώσεις ετεροδημοτών όπως η δική μας έχουν μια ι- στορία που ξεκινάει από τις αρχές του προηγούμενου αιώνα όταν μέσα στην κοσμογονία των πολιτικών και κοινωνικών μεταβολών που χάραξαν τον 20ο αιώνα μεγάλες μάζες πληθυσμών από την επαρχία μετακινήθηκαν στα αστικά κέντρα για λόγους βιοπορισμού. ΝΕΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ, ΙΔΙΑ ΠΟΡΕΙΑ Άρθρο του νέου προέδρου του Συλλόγου µας Παύλου Πολάκη Στις αρχές λειτούργησαν και έτσι μαζικοποιήθηκαν ως δίκτυα αλληλοϋποστηρίξης των ανθρώπων με κοινή γεωγραφική καταγωγή και στενότερους ή ευρύτερους δεσμούς συγγένειας ή φιλίας. Λειτούργησαν ως θύλακοι διατήρησης της τοπικής παράδοσης στην ξενιτιά και διατήρησης της επαφής με τα τεκταινόμενα στην ιδιαίτερη πατρίδα. Τις τελευταίες δεκαετίες του 20ου αιώνα πολλοί από αυτούς τους συλλόγους μέσα από την αλλαγή των οικονομικών κοινωνικών αξιακών και πολιτιστικών όρων που επικράτησαν στην κοινωνία μας ατόνησαν πολλαπλώς. Είτε εκφυλίστηκαν σε στενούς κύκλους με επετειακή δραστηριότητα χάνοντας την επαφή με την νέα δεύτερη και τρίτη γενιά των συντοπιτών τους είτε λειτούργησαν ως πελατειακά δίκτυα συγκεκριμένων πολιτικών παραγόντων που δρούσαν συμπληρωματικά στα ρουσφετολογικά δίκτυα των διαφόρων βουλευτών. Η επικράτηση του αστικού τρόπου ζωής τα καταναλωτικά πρότυπα, ο νεοπλουτισμός και ατομισμός ήταν κάποιοι άλλοι παράγοντες που αποδυνάμωσαν από νέο αίμα τους τοπικούς συλλόγους. Εξαιρέσεις λοιπόν υπήρξαν αλλά δεν ή- ταν ο κανόνας. Από τα τέλη της δεκαετίας του 90 παρατηρείται μια αντίστροφη πορεία που συνεχίζεται μέχρι σήμερα με εναλλαγές και αντιφάσεις. 1) Η διάψευση οραμάτων και προσδοκιών σε εθνικό και διεθνές επίπεδο. 2) Η τάση για επιστροφή στα χωριά ενός μικρού αλλά υπολογίσιμου κομματιού του αστικού πληθυσμού το οποίο συμπιέζεται οικονομικά, περιβαλλοντικά ή ηθικά στο α- πρόσωπο βίαιο και με ασφυκτικούς ρυθμούς αστικό περιβάλλον. συνέχεια στη σελίδα 3 Το νέο Δ.Σ. της Ένωσης των Απανταχού Σφακιανών που εκλέχτηκε από τις εκλογές της 30ης είναι: Πολάκης Παύλος Πρόεδρος Εγγλέζος Δεληγιαννάκης Μανώλης Α Αντιπρόεδρος Τζαρδής Περικλής Β Αντιπρόεδρος Μανουσογιαννάκης Σήφης Γ. Γραμματέας Θωμάς Βασίλης Ειδικός Γραμματέας Γιανναράκης Πέτρος Ταμίας Γουμενάκης Βαγγέλης Έφορος Κοσμήτορας Βρεττουδάκης Στρατής Μέλος Γιάνναρης Στέλιος Μέλος Μανουσέλης Νίκος Μέλος Μαρινάκης Σήφης Μέλος Πολυχρονάκης Μιχάλης Μέλος Εξελεγκτική Επιτροπή Βοτζουράκης Γιώργης Κούνδουρος Ανδρέας Πραματευτάκης Σήφης Συνεστίαση 2008 Α.Γ.Σ. Σφακίων Την Δευτέρα στην ταβέρνα «Βίγλες» στον Καψοδάσο ο Αθλητικός Γυμναστικός Σύλλογος Σφακίων (Α.Γ.Σ.Σφακίων) διοργάνωσε με απόλυτη επιτυχία στην καθιερωμένη πια συνεστίασή του, όπου παρευρέθησαν οι Αθλητές του συλλόγου μας, τα παιδιά της Ακαδημίας μας με τις οικογένειές τους, μέλη, καθώς και αρκετός κόσμος, τους οποίους ευχαριστούμε θερμά για τη στήριξη και την δύναμη που μας δίνει, για να συνεχίσουμε το έργο που έ- χουμε ξεκινήσει τα τελευταία χρόνια, το οποίο δεν είναι άλλο από την προσπάθεια που κάνουμε να έχουν όσο το δυνατόν, περισσότεροι συνεπαρχιώτες μας, δικαίωμα στον αθλητισμό, που έχει ως αποτέλεσμα καλύτερη υγεία για τους ασκούμενους και ταυτόχρονα την απομάκρυνσή τους, από διάφορες βλαβερές και ύπουλες για τον άνθρωπο και την κοινωνία μας συνήθειες. Ήταν μια βραδιά που ξεχώρισε για το καλό και οικογενειακό κλίμα που επικράτησε αφού παρευρέθησαν περίπου εκατό παιδιά με τις οικογένειές τους. Μετά από το παραδοσιακό τραπέζι με το άφθονο φαγητό κι πιοτό, παρουσιάστηκαν από το Συμβούλιο οι Νέοι Χορηγοί του Συλλόγου μας, οι οποίοι πρόσφεραν αθλητικές φόρμες και τσάντες στους αθλητές της Ποδοσφαιρικής Ομάδας μας, καθώς και εμφανίσεις ποδοσφαίρου στ αγόρια και τα κορίτσια της Ακαδημίας μας που φέτος ξεπέρασαν για πρώτη χρονιά τις εκατό εγγραφές. Τζωρτζάκης Εμμανουήλ χορηγοί στο επόµενο φύλλο Πρόσκληση στον ετήσιο χορό της Ένωσης Η Ένωση των Απανταχού Σφακιανών σας προσκαλεί στον ετήσιο χορό της την Κυριακή 1η Φεβρουαρίου και ώρα 13:30 στο Κρητικό κέντρο «Fortezza», Πέτρου Ράλλη 29 και Κρήτης 1 στον Ταύρο. Θα είναι μια γιορτή Σφακιανή, με ριζίτικα τραγούδια και πλούσιο φαγοπότι. Θα μας διασκεδάσουν τα συγκροτήματα των Μανώλη Κονταρού- Γιώργη Χαιρέτη, Μιχάλη Πολυχρονάκη και άλλων καλλιτεχνών. Η Ένωσή μας θα βραβεύσει τους συμπατριώτες μας Ανδρέα Γλυνιαδάκη και Μάνο Μανουσέλη για την Παγκόσμια αναγνώρισή τους και προσφορά στον Αθλητισμό. Τηλ. επικοινωνίας: Fortezza Μανουσογιάννης Σήφης Γιάνναρης Πέτρος Σας περιμένουμε

2 2 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ-ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ Προσφορές προς την εφηµερίδα 1. Κουκουβιτάκης Ιωσήφ Κουκουβιτάκης Στυλιανός Πραματευτάκης Ιωσήφ Ζερβός Μάρκος του Ανδρέα Βλαστού Ελένη (υπέρ αναπαύσεως Αντωνίου Βλαστού) 5 6. Αποστολάκης Δημήτριος Κριαράς Παντελής Μανουσέλης Σπύρος Κελαιδής Πάρις Μπούχλη- Παπαλυμπερίου Ανδριανή Ρεμπουλάκης Μιχάλης Μανουσογιαννάκης Γιάννης Ζαφειρίου-Πραματευτάκη Γεωργία Τσιριντάνη-Πέτρου Δήμητρα Παττακός Μανώλης Δημητρίου Καβρουδάκη Μαργαρίτα Προκοπάκης Προκόπης Χομπιτάκη Αικατερίνη (στη μνήμη της Χομπιτάκη Μαρίας) Ρεμπουλάκη Καλλιόπη Βούρβαχης Μάνος Δαλετζάκης Μανώλης Ασπιώτης Αχιλλέας Σειμένη Άννα Ψαρρός Στέλιος Ασπιώτης Αχιλλέας Μαυριγιαννάκης Γεώργιος Σαβιολάκης Πολυχρόνης του Εμμ Σκιαδά Μαρία Πρωτοπαππαδάκης Κωνσταντίνος Ξηρά Αγγελική Παναγιωτάκης Γεώργιος Παπαδογιάννη Μαρία Γιανναράκη Στυλιανή Τζατζιμάκης Κατσιά Μαρία Κατσιάς Σήφης Κελαιδής Μανούσος Ζερβού Ελένη Ζερβού Μαργαρίτα Κούνδουρος Ανδρέας Σκορδίλης Ιωάννης Καλλιρρόη Βεγλιρή Κελαιδής Πάρης Βούρβαχης Ιωάννης Ρεμπουλάκης Σήφης Χνάρης Θωμάς (κέντρο Ζορμπάς) Καγιαδάκης Βασίλης (Βουβάς) Πραματευτάκη Γεωργία Φραντελάκης Κωνσταντίνος 100 $ 50. Φραντελάκης Ευάγγελος 100 $ 51. Γλυμενάκης Ανδρέας 40$ 52. Ορφανουδάκης Νικόλαος 100 $ 53. Κριαράς Στρατής 50$ 54. Μαρκουτσάκης Μανώλης 100$ 55. Ροδάμης Παναγιώτης 100$ 56. Βασιλάκης Μανώλης 30$ 57. Μανούσος Ζαχαρίας του Παύλου 50$ 58. Φραντελάκης Σήφης του Γεωργίου 100$ 59. Καντουνάτος Μανούσος 50$ 60. Μπουτσικάκης Μανώλης 30$ 61. Παπασηφάκης Νικόλαος του Ιωάννη 50$ 62. Παπασηφάκη Ελευθερία του Ιωάννη 100$ 63. Λεδάκης Θανάσης Ρεμπουλάκης Σήφης Μάντακας Διονύσιος στη μνήμη των γονέων του Α.Γ.Π 500 τριμηνιαία έκδοση της Ένωσης των Απανταχού Σφακιανών Ιδιοκτήτης Ένωση των Απανταχού Σφακιανών Εμμανουήλ Μπενάκη & Ζαλόγγου Αθήνα τηλ.: , Εκδότης Διευθυντής Μανουσογιαννάκης Σήφης τηλ.: , sifis_imbros@yahoo.gr ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΥ ΗΛΙΟΥΠΟΛΗ Επιστημονικοί συνεργάτες Πολάκης Παύλος, Τζαρδής Περικλής. Γουμενάκης Βαγγέλης Νομικός σύμβουλος Μανώλης Εγγλέζος - Δεληγιαννάκης Συντακτική επιτροπή Βοτζουράκης Γιώργος, Γιάνναρης Στέλιος Μανώλης Εγγλέζος - Δεληγιαννάκης Επιμέλεια φωτογραφιών: Νίκος Κάντας Επιταγές - εμβάσματα Προς Ένωση Απανταχού Σφακιανών Εμμανουήλ Μπενάκη & Ζαλόγγου 15, Αθήνα Επιμέλεια εντύπου - Ηλεκτρονική σελιδοποίηση Αθηναϊκό Κέντρο Τύπου & Ενημέρωσης τηλ , fax: Ενοριακές ευχαριστίες Ο εφημέριος π. Αθανάσιος Κουκουνάρης και οι ορθόδοξοι κάτοικοι ενορίτες της Χώρας Σφακίων εκφράζουν πολλές ευχαριστίες στον άξιο Κ. Μανούσο Βολουδάκη βουλευτή Χανίων για το μεγάλο ενδιαφέρον και το έργο που έ- χει προσφέρει προς την ενορία Χώρας Σφακίων. Εύχονται δε σε ανακοίνωση που απέστειλαν προς την εφημερίδα «Τα Σφακιά» δια πρεσβειών του Αγίου Μάρτυρος και ιαματικού Παντελεήμονος να έ- χει υγεία, ευτυχία και ευλογία αυτός, και η οικογένειά του. Στην ίδια ανακοίνωση εκφράζονται ανάλογες θερμές ευχαριστίες για τον Δαλιδάκη Γιώργο ο οποίος με πολύ κόπο και αγώνα δυο ετών και προπαντός με αγάπη για τα Σφακιά εξέδωσε το βιβλίο «Αναζητώντας τις εκατό εκκλησίες της Χώρας Σφακίων» αναλαμβάνοντας πλήρως όλα τα έξοδα έκδοσης. Τώρα λοιπόν μετά το έργο αυτό δυνάμεθα να καυχώμεθα εν Χριστώ Ιησού για την καταγεγραμμένη ιστορία των εκκλησιών της Χώρας Αφακίων. Θερμές ευχαριστίες και για τη δωρεά βιβλίων προς την ενορία και ενημερώνουμε όλους τους Σφακιανούς πως μπορούν να προμηθευτούν το πολύτιμο ιστορικό αυτό βιβλίο από την ενορία Χώρας Σφακίων. Προς τους συνεπαρχιώτες του εξωτερικού Αγαπητοί συνεπαρχιώτες, πολλές φορές λαµβάνουµε την οικονοµική ενίσχυσή σας µε µορφή επιταγής την οποία αποστέλετε µε ταχυδροµείο. υστυχώς είναι δυσχερής και ορισµένες φορές αδύνατη η ρευστοποίησή της µε αποτέλεσµα να αναγκαζόµαστε να σας την επιστρέφουµε. Προτιµότερος τρόπος να στέλνετε την οικονοµική σας ε- νίσχυση είναι να κάνετε έµβασµα στον παρακάτω τραπεζικό λογαριασµό σε δολάρια: Τράπεζα: EFG Eurobank-Ergasias AE Swift code: EFGBGRAA Λογαριασµός: (µορφή ΙΒΑΝ) GR ικαιούχοι: Εγγλέζος Μανώλης (Γ. Γραµµατέας) Γιάνναρης Στέλιος (Ταµίας) Ευχαριστούµε για την κατανόησή σας Ένωση των απανταχού Σφακιανών Ιεραποστολικές πρωτοβουλίες µαθητών Μαθητές από τα σχολεία της Χώρας Σφακίων θέλοντας να συμβάλουν ενεργά στο ιεραποστολικό έργο της τοπικής Μητροπόλεως προέβησαν σε μια αξιέπαινη πρωτοβουλία συλλέγοντας πολύτιμη γραφική ύλη. Την παρέδωσαν στον εφημέριο και πρόεδρο του Συλλόγου π. Αθανάσιο προκειμένου να την προωθήσει στο ανάλογο ιεραποστολικό κέντρο της Μητρόπολης. Εξ αυτής θα σταλεί προς τα ορθόδοξα ιεραποστολικά κέντρα της Αφρικής και της Ασίας για να διανεμηθεί με τα άλλα είδη πρώτης ανάγκης στους δοκιμαζομένους από την φτώχεια μαθητές που απαρτίζουν τα σχολεία της Εκκλησίας. Αναμένεται τέτοιου είδους πρωτοβουλίες να συνεχιστούν ώστε οι εμπερίστατοι ορθόδοξοι α- δελφοί μας να υπολογίζουν στην Ελλάδα, στους Έλληνες και ιδιαίτερα στους Σφακιανούς της νέας γενιάς. ΔΩΡΕΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΝΑΟ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΙΩΣΗΦ ΒΟΤΖΑΚΗ ΑΝΝΑ ΤΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ 50 ΠΕΡΡΟΣ ΣΤΑΥΡΟΣ ΧΩΡΙΟ ΦΩΤΕΙΝΟΥ 50 ΜΠΡΕΔΟΛΟΓΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ 250$ ΒΟΤΖΑΚΗΣ ΝΙΚΟΣ ΤΟΥ ΝΤΑΜΟΥΛΗ 50 ΣΗΦΟΣΤΡΑΤΟΥΔΑΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ 30 ΒΕΝΑΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΤΟΥ ΣΤΥΛΛΙΑΝΟΥ 150 ΔΕΛΗΓΙΑΝΝΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΤΟΥ ΕΥΣΤΡΑΤΙΟΥ 200 ΒΡΕΧΤΟΥΔΑΚΗΣ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ 100 ΓΑΛΑΝΑΚΗ ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΤΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΡΟΔΑΚΙΝΟ 50 ΓΕΡΩΝΥΜΑΚΗΣ ΣΤΑΥΡΟΣ ΤΟΥ ΚΑΝΑΚΗ 50 ΙΕΡΕΑΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΙΑΝΝΟΥΛΑΚΗΣ 500 ΚΩΣΤΑΚΗ ΕΛΕΝΗ 2000 Ο ΝΙΚΟΣ ΑΘΗΤΑΚΗΣ ΚΑΙ Η ΟΛΓΑ ΓΕΡΩΝΥΜΑΚΗ ΕΙΣ ΜΝΗΜΗ ΣΤΑΥΡΟΥ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΠΟΛΕΝΤΑ 200 ΣΗΦΗΣ ΧΙΩΤΑΚΗΣ (ΓΑΛΕΝΤΖΟΣ) ΔΩΡΕΑ ΤΑ ΚΕΡΑΜΥΔΙΑ ΤΟΥ ΝΑΟΥ ΑΔΕΛΦΙΑ ΣΗΦΗΣ ΚΑΙ ΑΡΙΣΤΟΔΗΜΟΣ ΨΥΛΛΑΚΗΣ ΤΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΧΩΡΙΟ ΚΑΣΤΑΜΟΝΙΤΣΑ ΔΩΡΕΑ ΤΗΝ ΚΑΜΠΑΝΑ ΤΟΥ ΝΑΟΥ Αναγκαία διόρθωση Σε προηγούμενη δημοσίευση όπου αναφέραμε τους δωρητές βιβλίων για τη βιβλιοθήκη του Σχολείου, εγράφη λανθασμένα το όνομα ενός δωρητή. Πρόκειται τον Πανοσσιολογιώτατο Μακάριο Γρινιετάκη Αρχιμανδρίτη του Οικουμενικού Θρόνου από το Ηράκλειο Κρήτης Ευχαριστίες και ευλογίες από τον παπα-θανάση στους δωρητές Το εκκλησιασιτκό Συμβούλιο και ο Εφημέριος π. Αθανάσιος Κουκουνάρης αισθάνονται την υποχρέωση να ευχαριστήσουν εκ των στηλών της φιλόξενης εφημερίδας και συνάμα να επαινέσουν τους κάτωθι για το έμπρακτο ενδιαφέρον που εκδηλώνουν προς την Εκκλησία. Ντουρουντού Γεώργιο (κατέβαλε τα έξοδα του ελαιοχρωματισμού επτά ημερών) Σταματάκη Παύλο 150 ευρώ για κεραμοσκεπή Αγίου Παντελεήμονα Καγιαδάκη Γεώργιο (εθελοντική εργασία ως εργολάβος οικοδομών σε απαραίτητα έργα) Βοτζάκη Ελένη Ανδρέα (Προσέφεραν ένα προσκυνητάρι στο Ν. Αγ. Γεωργίου περιοχή Λιμενικού) Φασούλη Ιωάννη και Στέλλα (Προσέφεραν 300 ευρώ για τον Ι. Ν. Αγ. Γεωργίου Ξενία) Περάκη Νταμουλή Κατίνα (Προσέφεραν 600 ευρώ για την α- γορά πόρτας και παράθυρου στον Ι. Ν. Αγ. Βαρβάρας Μαγγελάκη Γεωργία (Προσέφερε το ποσό για την αγιογραφία της Αγίας Μαρίνας στον Ι. Ν. Αγ. Παντελεήμονος Για το έργο κατασκευής κεραμοσκεπής εξάλλου στον Καθεδρικό ναό του Αγίου Παντελεήμονος συνέβαλαν οι κάτωθι: Εις μνήμην Παντελή Αμοιραδάκη το σύνολο των εσόδων από τα μνημόσυνά του: Γλεντούσης Δημήτρης 50 ευρώ Κλεονίκη Βαρδουλάκη 300 ευρώ Περράκης Γιώργος 50 ευρώ Κελαϊδή Δέσποινα εις μνήμην Παντελή Κελαϊδή 100 ευρώ Δουρουντάκη Νίκη 5 ευρώ Κριαράς Νίκος 5 ευρώ Αμοιραδάκης Νίκος 50 ευρώ Βοτζάκης Ιωάννης Άννα 50 ευρώ Ιερέας Αθανάσιος Κουκουνάρης 50 ευρώ Μπραουδάκης Ιωάννης 100 ευρώ Δουρουντάκης Εμμανουήλ 100 ευρώ Βοτζάκης Νταμούλης 50 ευρώ Ταβέρνα «LIVIKOΝ» Δουρουντάκη Γιώργο 150 ευρώ Ταβέρνα Σαμαριά» Μαγγελάκη Σταύρο 150 ευρώ Δουρουντάκη Γιώργο 100 ευρώ Φυντικάκη Σοφία 100 ευρώ Βιλατζάκης Εμμανουήλ 350 ευρώ Σαβιολάκης Ανδρέας 50 ευρώ Βαρδουλάκης Εμμανουήλ 300 ευρώ Αντριάνα Μπουχλή Παπαλυμπερίου 300 ευρώ Βαρδουλάκη Δέσποινα 50 ευρώ Βαρδουλάκη Μαρία 100 ευρώ Κελαϊδή Ελένη 50 ευρώ Σταθόπουλος Κωνσταντίνος 100 ευρώ Ξενοδοχείο Vritomartis Δουρουντάκης Γιώργος 500 ευρώ Μποσινακη Μαρία 200 ευρώ Βοτζάκης Γιώργος 100 ευρώ Τσαπάκης Νίκος Μαρία 50 ευρώ Φασουλάκη Ευαγγελία - Ανδρέας 150 ευρώ Περράκης Γιώργος 50 ευρώ Ευχόμαστε σε όλους διά πρεσβειών του Αγίου Μεγαλομάρτυρος και ιαματικού Παντελεήμονος υγεία ευτυχία ευλογία σε ό- λους τους δωρητές.

3 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ-ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2009 Άρθρο του προέδρου του Συλλόγου µας συνέχεια από σελίδα 1 3) Η ανάγκη για συνεύρεση, συλλογικότητα και α- ναζήτησης ταυτότητας μέσα και από την επιστροφή στην τοπική πολιτισμική παράδοση. Όλα αυτά αποτέλεσαν τη βάση για μια νέου τύπου αναζωογόνηση των τοπικών συλλόγων που οδήγησε σε με "έκρηξη" αναβίωσης εθίμων του τόπου καταγωγής στο περιβάλλον της πόλης (π.χ. ρακοκάζανα, κλήδονας κλπ) από πολλούς συλλόγους και δημιουργία τμημάτων που καλλιεργούν το χορό, το τραγούδι, που πλαισιώθηκαν από αρκετά νέα παιδιά. Μια αντίστοιχη πορεία α- κολούθησε και η δική μας Ένωση με τα πάνω της και τα κάτω της. Αποτέλεσε σημείο αναφοράς των Σφακιανών του λεκανοπεδίου, συντήρησε την επετειακή συνεύρεση με τις συνεστιάσεις (χορός, πιλάφι) και η εφημερίδα φτάνει τα νέα της επαρχίας σε όλους τους Σφακιανούς αναδεικνύοντας και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του πολιτισμού και την ιστορία μας. Το σημερινό Δ.Σ. της ένωσης έχει τα μέλη και την ι- κανότητα αυτήν την δραστηριότητα και να τη συνεχίσει και να την αναπτύξει παραπέρα με πρώτο σταθμό το γλέντι του ετήσιου χορού που θα γίνει την Κυριακή 1η Φλεβάρη. Αποφασίσαμε δε σε μια προσπάθεια να φέρουμε ό- σο περισσότερους Σφακιανούς της Αθήνας κοντά στο σύλλογο να διοργανώσουμε μια σειρά συνεστιάσεων στην αίθουσα της έ- νωσης με καλεσμένους κάθε φορά συντοπίτες που μένουν στην Αθήνα και κατάγονται από μια από τις παλιές 9 κοινότητες της ε- παρχίας μας. Για να γνωριστούμε καλύτερα, να δεθούμε περισσότερο και να μας πουν την γνώμη τους για το πως θα κάνουμε το σύλλογο πιο ζωντανό. Σε αυτή την κατεύθυνση αποφασίσαμε να ξαναφτιάξουμε το αρχείο μελών και αξιοποιώντας τις δυνατότητες του διαδικτύου να α- ναβαθμίσουμε την ιστοσελίδα της ένωσης και να ε- πικοινωνούμε και ηλεκτρονικά με όλους τους Σφακιανούς σε όλο τον κόσμο. Γι αυτό σας καλούμε ό- λους να στείλετε την ηλεκτρονική σας διεύθυνση στα μέλη του Δ.Σ. Μανουσογιαννάκη Σήφη και Γουμενάκη Βαγγέλη. ΟΜΩΣ πιστεύω πραγματικά ότι στους σημερινούς καιρούς της οικονομικής κρίσης, της ανασφάλειας, των πολέμων για την επαναχάραξη συνόρων και σφαιρών ε- πιρροής, της ανεργίας, της φτώχειας αλλά και των λαϊκών αντιδράσεων, των α- γώνων και της αναζήτησης μιας νέας πολιτικής και ε- θνικής προοπτικής, η ένωσή μας έχει και άλλο ρόλο, να παίξει. Δε φτάνει μόνο η καλλιέργεια των εθίμων και των ηθών ούτε οι πετυχημένες εκδηλώσεις και συνεστιάσεις, δραστηριότητες που είναι απαραίτητες. ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΣΤΡΕΨΟΥΜΕ ΤΙΣ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΕΣ ΜΑΣ ΣΤΗ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΗ ΒΟΗΘΕΙΑ ΣΤΟΝ ΤΟΠΟ ΚΑΤΑΓΩΓΗΣ ΜΑΣ,. Και εξηγούμαι: πιστεύω ότι ρόλος των τοπικών συλλόγων σήμερα και δρόμος - μονόδρομος της ύ- παρξης και ανάπτυξης τους στις νέες πολιτικές οικονομικές και εθνικές συνθήκες που διαμορφώνονται στη χώρα μας είναι να συμβάλλουν όσο μπορούν ώ- στε να ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΘΟΥΝ ή να ΑΛΛΑΞΟΥΝ οι συνθήκες ανάπτυξης στον τόπο καταγωγής μας. Δεν υποκαθιστούμε κανένα, δεν αποφασίζουμε για άλλους, αλλά επειδή δε νιώθουμε μόνο αλλά ΕΙΜΑΣΤΕ Σφακιανοί καταθέτουμε μια άποψη για το πως φανταζόμαστε τον τόπο μας μετά από χρόνια. Για να μπορούν τα παιδιά μας να επισκέπτονται ή και να επιστρέψουν σε μια ε- παρχία.: 1) Που θα έχει βασικές υ- ποδομές: οδικό δίκτυο, περίθαλψη, εκπαίδευση, οικιστικό σχέδιο. 2) Που θα συνεχίσει να έ- χει καθαρό περιβάλλον (βιολογικό καθαρισμό, ΧΥΤΑ) 3) Που θα εξασφαλίζει εργασία και εισόδημα στους κατοίκους της αξιοποιώντας το τεράστιο κεφάλαιο που λέγεται φυσικό περιβάλλον, όχι μόνο με την ήπια τουριστική ανάπτυξη, που πρέπει να συμπεριλάβει και τον ορεινό όγκο εκτός από την παραλία, ΑΛΛΑ, και μέσα από την κήρυξη της σε επαρχία βιολογικής γεωργίας και κτηνοτροφίας με τυποποίηση προϊόντων, σταθερά υ- ψηλή ποιότητα και δημιουργία δικτύων διανομής. 4) Που θα εκλείψουν τα φαινόμενα - ευτυχώς περιορισμένα - τύπου Ζωνιανών που έκαναν την εμφάνισή τους και στην επαρχία μας, γιατί η λεβεντιά και η τιμή δεν είναι η ψευτοκαπετανιά που λειτουργεί ως προκάλυμμα καπνού σε παράνομες δραστηριότητες. 5) Που θα αναπτύξει τον αθλητισμό και τον πολιτισμό, για τη νέα γενιά των Σφακιανόπουλων ως αντίβαρο στον πολιτισμό της "κούπας", της κλεψιάς και της ψευτολεβεντιάς. Είναι πολλά αυτά που μπορεί να πει κανείς όμως σταματώ εδώ και απευθύνω ΔΗΜΟΣΙΑ ΠΡΟΤΑΣΗ στο Δήμο Σφακίων και στις άλλες 3 ενώσεις των Σφακιανών (Χανίων, Ρεθύμνου και Ηρακλείου) ΝΑ ΔΙΟΡΓΑΝΩΣΟΥΜΕ ΑΠΟ ΚΟΙΝΟΥ ΜΕΣΑ ΣΤΟ 2009 (καλοκαίρι ή φθινόπωρο) ΕΝΑ ΜΕΓΑΛΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ - FORUM Σ για να συζητήσουμε και να ανοίξουμε δρόμους για το μέλλον της επαρχίας μας. Επίσης, τέλος, συνεχίζοντας την παρέμβαση μας στο μεγάλο ζήτημα της υγείας των κατοίκων της επαρχίας μας (που ανοίξαμε πριν 2 χρόνια με την εβδομάδα πρωτοβάθμιας περίθαλψης που διοργανώσαμε ως ένωση Σφακίων σε συνεργεία με τον Δήμο) αποφασίσαμε για φέτος να προχωρήσουμε στην αγορά ενός φουσκωτού σκάφους παντός καιρού που θα δοθεί στο Δήμο και στο Λιμεναρχείο για τη μεταφορά αρρώστων ή τραυματιών ντόπιων ή τουριστών από τα Δυτικά Σφακιά και τη Γαύδο στη Χώρα Σφακιών. Παράλληλα αυτό το σκάφος θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως ναυαγοσωστικό ή σκάφος αστυνόμευσης α- πό το Λιμενικό σταθμό Σφακιών. Ήδη έχει συγκεντρωθεί ένα ποσό, είμαστε στην αναζήτηση μεγάλων χορηγών αλλά καλούμε και ό- λους τους Σφακιανούς της διασποράς να συνεισφέρουν σε αυτό τον καλό σκοπό με ότι ποσό μπορεί να καταθέσει ο καθένας. Μια πρόταση θα ήταν αντί για στεφάνια στις κηδείες ή για μνημόσυνα τα χρήματα να κατατίθενται σε λογαριασμό για την αγορά αυτού του σκάφους. Αγαπητοί συμπατριώτες κλείνοντας αυτή την πρώτη επικοινωνία μαζί σας θα ήθελα να σας ευχηθώ καλή χρονιά με υγεία ειρήνη και προκοπή για σας και τις οικογένειες σας. Σας καλώ να βοηθήσετε την ένωση συμμετέχοντας στις εκδηλώσεις και στις πρωτοβουλίες. Κάθε πρόταση και σκέψη είναι ευπρόσδεκτη. Σας ευχαριστώ Πολάκης Παύλος 3 Εκδήλωση στα Χανιά για τα 90 χρόνια από την Μάχη του Σκρά Σφακιανούς επί το πλείστον στρατολογούσε ο Παύλος Μελάς Ηαναμόχλευση ιστορικών περιόδων και η α- ναβίωση ένδοξης μνήμης αγώνων και θυσιών του Έθνους συμβάλει στη θωράκιση των νέων γενιών και στην ενίσχυση των παλαιών. Μέσα στο πλαίσιο αυτό ο καλός συνεπαρχιώτης Γιώργος Μ. Μανουσέλης, συνταξιούχος δάσκαλος, μας έστειλε α- πό τα Χανιά εκτενή περιγραφή της λαμπρής τελετής που πραγματοποιήθηκε εκεί, για τα 90 χρόνια από την Μάχη του Σκρά. Ελλείψει χώρου, μεταφέρουμε εδώ μόνο μερικές παραγράφους. Ομιλητής από την πλευρά των ντόπιων ήταν ο άξιος γενικός διευθυντής του «Ιδρύματος Ερευνών και Μελετών Ελευθέριος Βενιζέλος» κ. Νίκος Παπαδάκης. Εκ μέρους της πολυπληθούς αντιπροσωπείας του Νομού Κιλκίς μίλησε η δήμαρχος Αξιούπολης κ. Σόνια Συμεωνίδου. Μεταξύ άλλων, η κ. Δήμαρχος είπε: «Μεγάλη υπήρξε η συμβολή Κρητών στον Μακεδονικό αγώνα. Ο Μητροπολίτης Καστοριάς Γερμανός Καραβαγγέλης ζήτησε επίσημα από την Ελληνική κυβέρνηση την αποστολή 50 Κρητικών οι οποίοι θ αναλάμβαναν να πλαισιώνουν τα λιγοστά ελληνικά σώματα της Μακεδονίας. Η επιμονή του Γερμανού Καραβαγγέλη προς την κυβέρνηση Ζαΐμη α- πέδωσε το Έτσι, 11 Κρητικόπουλα επιλέχθηκαν από τον Παύλο Μελά, να σταλούν στην Μακεδονία και να ενισχύσουν τις εθνικές προσπάθειες των ντόπιων Ελλήνων. Θα μου επιτρέψετε ν α- ναφέρω τα ονόματά τους: Ευθύμιος Καούδης, Γεώργιος Δικώνυμος Μακρής, Γεώργιος Περάκης ή Πέρος, Λαμπρινός Βρανάς, Γιώργης Στρατινάκης, Γεώργιος Σεϊμένης, Στρατής Μπουνάτος, Μανούσος Καντουνάτος, Γεώργιος Ζουρίδης, Νικόλαος Λουκάκος, Κούκος». Από τους ανωτέρω έντεκα, οι δέκα πρώτοι ήσαν Σφακιανοί! Μόνον ο Κούκος δεν ήταν συνεπαρχιώτης μας. Στη συνέχεια, η ομιλήτρια αναφέρθηκε στον Εθνάρχη για τον οποίον είπε μεταξύ άλλων: «Για τον Βενιζέλο ο τακτικός στρατός εκπροσωπούσε το κράτος, αλλά τα ε- θελοντικά σώματα τον αλύτρωτο Ελληνισμό. Ο στρατός πολεμούσε για τα δίκαια του κράτους, αλλά τα αντάρτικα σώματα, για τα απαράγραπτα δίκαια του έθνους. Λόγοι ε- θνικοί επέβαλαν κατά την ά- ποψη του Ελ. Βενιζέλου, να γινόταν ο Μακεδονικός αγώνας «το Ευαγγέλιον της ελληνικής φυλής». Όταν στο μέλλον απελευθερωνόταν η Μακεδονία, όπως ήλπιζε ο Βενιζέλος, το επίσημο ελληνικό κράτος όφειλε να ιδρύσει ένα Μουσείο του Μακεδονικού Αγώνα στη Θεσσαλονίκη, στο οποίο θα στεγαζόταν όλες οι προτομές των μακεδονομάχων. Αυτός ήταν για εμάς ο Ελευθέριος Βενιζέλος. Όχι μόνο πολιτικός. Ήταν ένας η- γέτης του τόπου του. Ένας ε- μπνευσμένος κυβερνήτης, που το πέρασμά του όχι μόνον σημάδεψε τον 20ο αι., αλλά άφησε ανεξίτηλα τα χαρακτηριστικά της πολιτικής του μέχρι σήμερα». Πάρις Κελαϊδής

4 4 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ-ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ Επιστηµονικές διακρίσεις της Αθηνάς Λεδάκη Καμαρώνει η ελληνική ομογένεια των ΗΠΑ για τις επιδόσεις της 2009 Καλύτερη ακτοπλοϊκή εταιρία του 2008 η «ΑΝΕΚ LINES» Η Αθηνά Λεδάκη από τα Σφακιά της Νέας Υόρκης. Γεννήθηκε στη Νέα Υόρκη από Σφακιανούς γονείς. Ο πατέρας Αθανάσιος Λεδάκης α- πό τον Καλλικράτη και η μητέρα Έλλη Τσαγκαράκη που έχει επίσης Καλλιαρατιανή Ρίζα. Η Αθηνά τελείωσε Αριστούχος το Towze Haris High School από τα τρία καλύτερα της Νέας Υόρκης. Συνέχισε στο Forman Univer-sity (University 2). Πήρε πτυχίο Μαθηματικού. Ως αριστούχος που ή- ταν, μεταγράφηκε στο Columbia University της Νέας Υόρκης ένα από τα επτά καλύτερα Πανεπιστήμια στον κόσμο. Φοίτησε τρία χρόνια με υ- ποτροφία και πήρε δίπλωμα κομπιούτερ SINC. Η Αθηνά προσελήφθηκε από Διεθνή Εταιρεία που κάνει συστήματα σε υποβρύχια και αεροπλάνα. Εργαζόμενη πια γράφτηκε στο Νυκτερινό Πανεπιστήμιο το NY Tecnologie και τον Μάιο πήρε μεταπτυχιακό δίπλωμα. Η Αθηνά, ανήσυχο πνεύμα, είναι μέλος στο χορευτικό του Layrys N.Y. Το 2007 μέλη του χορευτικού συλλόγου επι-σκέφθηκαν την Κρήτη. Στην αποστολή συμμετείχε και η Αθηνά και ακουγόταν πάντα το κολακευτικό όνομα από τον παρουσιαστή Μ. Κουρουντάκη. Σ-ΜΑΝ Θερμά συγχαρητήρια στην Κλεάνθη Κωνσταντουδάκη του Νικολάου που ως πτυχιούχος Νομικής έλαβε το μεταπτυχιακό του στην ΑΣΟΕΕ. Επίσης και στην αδελφή του Ευαγγελία η οποία είναι φοιτήτρια στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, Τμήμα Πολιτικών Επιστημών. Τα δύο κορίτσια είναι κόρες του φίλου και συμμαθητή μου στο Γυμνάσιο Νίκου Κωνσταντουδάκη. Σ-ΜΑΝ Ο Χαιρέτης Χρυσοβαλάντης του Ευστρατίου από τον Άγιο Νεκτάριο, ολοκλήρωσε τις σπουδές του στο τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων του ΤΕΙ Χαλκίδας (2006) και ορκίστηκε κατά το ακαδημαϊκό έτος Αποφοίτησε ως πρώτος - αριστούχος (8,65) στο τμήμα του και τιμήθηκε από το Κρατικό Ίδρυμα Υποτροφιών με υποτροφία και βραβείο, συνοδευόμενα από το χρηματικό ποσό των Ο Χαιρέτης Μιχάλης του Ευστρατίου από τον Άγιο Νεκτάριο, ολοκλήρωσε επιτυχώς τις σπουδές του στο τμήμα Μηχανολογίας του ΤΕΙ Χαλκίδας και αναμένεται στο προσεχές διάστημα η ορκωμοσία του. Χαιρέτης Χρυσοβαλάντης Ως καλύτερη ακτοπλοϊκή εταιρεία για το έτος 2008 αναδείχθηκε η α- νώνυμη ναυτιλιακή εταιρεία Κρήτης ΑΝΕΚ ΑΕ σε ειδική εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε σε κεντρικό ξενοδοχείο των Αθηνών στις 12 Δεκεμβρίου, στο πλαίσιο της ετήσιας απονομής των 5th Greek Shipping Awards που διοργανώνει κάθε χρόνονο η εφημερίδα «Lloyd's List». Η συγκεκριμένη εφημερίδα, α- ποτελεί τον δημοσιογραφικό βραχίονα του διεθνούς οργανισμού - που συμπληρώνει 250 χρόνια προσφοράς στη παγκόσμια ναυτιλία - αποτελώντας ταυτόχρονα forum προβληματισμού και ανάδειξης της προσφοράς της διεθνούς ναυτιλιακής κοινότητας. Στις 10 του Γενάρη 2009, έγινε στο Κρητικό κέντρο «Ζορμπάς» χορός και η κοπή πίτας του δραστήριου Συλλόγου Κρητών Αναβύσσου. Πρόεδρος στο Σύλλογο είναι πολλά χρόνια τώρα ο ακατάβλητος λεβέντης και παραδοσιακός Ρεθυμνιώτης Νίκος Λιονής. Με κρητικές Σφακιανές ρίζες: Ο παππούς του Φράδελος καταγόταν από Ανώπολη και η γιαγιά του Μπραός από Χώρα Σφακίων. Πιστεύω ότι και αυτές οι ρίζες παίζουν το ρόλο τους στο χαρακτήρα, στη λεβεντιά και το ήθος του προέδρου, που η αγάπη και η προσφορά για την Κρήτη, είναι τεράστια και γνωστή σε όλο το Κρητικό στοιχείο της Αττικής και όχι μόνο. Η αγάπη του για τα Σφακιά μας είναι γνωστή με την αδιάκοπη παρουσία του στις εκδηλώσεις του Συλλόγου μας «Απανταχού Σφακιανοί Αθήνας». Ο γράφων του αφιέρωσε μια μαντινάδα ως ε- λάχιστη ένδειξη τιμής για τις πολλαπλές δραστηριότητες του. «Λιονή για τους αγώνες σου που κάνεις για την Κρήτη σε κάνουνε ξεχωριστό όπως τον Ψηλορείτη». Το γλέντι κράτησε μέχρι τις πρωινές ώρες. Χορευτές λεβεντόκορμοι οι λεγόμενοι Κουρήτες με άψογο τρόπο και τέλεια τεχνική ξεσήκωσαν τους τετρακόσιους και πλέον συμμετέχοντες στη γιορτή προκαλώντας μια όμορφη γιορτινή ατμόσφαιρα. Τα φαγητά άφθονα και πεντανόστιμα, σήμα κατατεθέν του «Ζορμπά». Θα α- ποτελούσε παράλειψη εάν δεν α- ναφερόμαστε και στους μουσικούς μας το συγκρότημα του Το παρών στην εκδήλωση βράβευσης έδωσαν πολλοί ε- πιφανείς εκπρόσωποι του πολιτικού, επιχειρηματικού και ναυτιλιακού χώρου, αναδεικνύοντας τη σημασία της συγκεκριμένης εκδήλωσης για την Ελληνική Ναυτιλία. Μεταξύ των άλλων τίμησαν με την παρουσία τους ο Υφυπουργός Ναυτιλίας κ. Πάνος Καμμένος, ο γ.γ του ΥΕΝ κ. Ιωάννης Τζοάννος καθώς και ο γ.γ Λιμένων και Λιμενικής Πολιτικής κ. Γιώργος Βλάχος. Το βραβείο παρέλαβε ο Διευθύνων Σύμβουλος της ΑΝΕΚ κ. Γιάννης I. Βαρδινογιάννης. Η βράβευση της ΑΝΕΚ, επισφραγίζει την διαρκή προσπάθεια ποιοτικής αναβάθμισης των παρεχομένων υπηρεσιών στο επιβατηγό κοινό, αλλά και την ραγδαία αναπτυξιακή πορεία της εταιρείας μας. Αποτελεί μάλιστα διάκριση τιμής αλλά και ανάληψη δέσμευσης για μεγαλύτερα επιτεύγματα εκ μέρους της εταιρίας, όπως υποστήριξαν τα στελέχη της. Η ΑΝΕΚ LINES εξάλλου με βασικό άξονα το «... να είμαστε ουσιαστικά χρήσιμοι, ωφέλιμοι, αποτελεσματικοί για την κοινωνία στην οποία συμμετέχουμε και λειτουργούμε» συνεχίζει με ευαισθησία και ζεστασιά να συμμετέχει και να στηρίζει δυναμικά και υπεύθυνα τις ανάγκες και τις δραστηριότητες του τόπου και τις Άγιες μέρες των Χριστουγέννων. Συγκεκριμένα ο κ. Γιώργος Δημάκης, Προϊστάμενος του Πρακτορείου Ηρακλείου της ΑΝΕΚ επισκέφτηκε, προκειμένου να επιδώσει την οικονομική αρωγή της εταιρείας, αρχικά το Συσσίτιο Γερόντων Αγίας Τριάδας και στη συνέχεια το Σύλλογο Πολυτέκνων Ν. Ηρακλείου. Τις επιταγές παρέλαβαν ο π. Κωνσταντίνος Δραμητινός για λογαριασμό του Συσσιτίου και ο κ. Γεώργιος Παρασύρης με την ιδιότητα του Προέδρου για λογαριασμό του Συλλόγου Πολυτέκνων. Έτσι, μετά και την πρόσφατη οικονομική ενίσχυση του Κέντρου Ημερήσιας Φροντίδας Αυτιστικών Παιδιών Ν. Χανίων «Η Μεγαλόχαρη», η ΑΝΕΚ με επίκεντρο πάντα τον άνθρωπο στέκεται αλληλέγγυα απέναντι στις ανάγκες ολόκληρης της Κρήτης, με πλήρη συνείδηση του κοινωνικού της ρόλου. Κοπή Βασιλόπιττας στην Ανάβυσσο Γιάννη Κακλή, Νεκτάριου Κλωστράκη που έπαιξαν καταπληκτικά και συνέβαλαν στη κορύφωση της διασκέδασης. Παρευρέθησαν πολλοί πολιτειακοί και δημοτικοί άρχοντες: Εκπρόσωποι πολλών Συλλόγων;. Συγχαρητήρια σε ό- λους τους συντελεστές του χορού, του Δ.Σ. του Συλλόγου, αλλά και στα απλά μέλη που κουράστηκαν προκειμένου να μας παρουσίασαν μια άρτια κι πετυχημένη χοροεσπερίδα. Συγχαρητήρια και στους χορηγούς των δώρων στους λαχνούς που ήταν πάρα πολλά αλλά και χρήσιμα! Για την ιστορία, το φλουρί της πίτας έπεσε στο Νησί Κρήτη! Καλή Χρονιά και του χρόνου με υγεία να ξαναγιορτάσουμε πάλι όλοι μαζί. Στρατής Βρεττουδάκης

5 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ-ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ Νοέμβρη Στην ιστορική τοποθεσία Παναγία Κεραµείων έλαβε χώρα µία από τις µεγαλύτερες µάχες που έδωσε ο αντιστασιακός στρατός την Κατοχή στην Κρήτη κατά των γερµανών κατακτητών: Εφέτος βρέθηκα στη σεµνή τελετή που πραγµατοποιήθηκε την Κυριακή και η απογοήτευση µου ήταν έκδηλη. Η συµµετοχή ελάχιστη και η απουσία από τα Σφακιά εµφανής. Σηµειωτέον ότι οι Σφακιανοί πολέµησαν γενναία και έδωσαν το αίµα τους σ αυτή τη φονική µάχη, και αποτελεί χρυσή σελίδα στην Νεότερη Ελληνική Ιστορία. Παραθέτουµε ιστορικό κείµενο του αγαπητού µας συγγραφέα Αθανασίου Πολάκη για τα ιστορικά γεγονότα της εποχής εκείνης. Σ-ΜΑΝ Α ς γυρίσουμε στα χρόνια της Κατοχής. Η πατρίδα μας κατεχόταν από τις φασιστικές δυνάμεις από έως Είχε τριπλή κατοχή: Ιταλική, Βουλγαρική, Γερμανική. Η ιδιαίτερη πατρίδα μας, η Κρήτη «απόλαυσε» την κατοχική περίοδο από έως τον Οκτώβρη του Είχε όμως μια ιδιοτυπία (η κατοχή της Κρήτης) μια διαφορετικότητα από τις άλλες περιοχές της χώρας. Ενώ όλες οι περιοχές της χώρας μας ελευθερώθηκαν από τον Οκτώβριο του 1944, όπως και οι τρεις Νόμοι της Κρήτης, ένα τμήμα του Νομού Χανίων παράμεινε σκλαβωμένο από τον Οκτώβριο του 1944 έως τον Ιούλιο του Είναι γνωστό πως στην Κατοχή δημιουργήθηκε και ανδρώθηκε το Αντιστασιακό Κίνημα, τόσο στην Κρήτη, όσο και στην λοιπή Ελλάδα και τον κατεχόμενο ευρωπαϊκό χώρο. Ο αυτόκλητος και εθελοντικός αντιστασιακός στρατός πολέμησε τους κατακτητές με κάθε τρόπο (με το όπλο, την πένα, την προπαγάνδα, τις δολιοφθορές), σε κάθε τόπο (πόλη, χωριό, βουνό, κάμπο) και σε κάθε ώρα (μέρα, νύχτα). Γι αυτό ο αντιστασιακός αγώνας του λαού μας α- ποτελεί τη λαμπρότερη ιστορική του σελίδα, συνέχεια και εφάμιλλη αυτής του 21. Έτσι και οι α- ντιστασιακοί της Κρήτης όχι μόνον δεν υστέρησαν των αντιστασιακών άλλων περιοχών της πατρίδας μας, αλλά και υπερτέρησαν, και ας πολέμησαν μέσα σε δυσκολότερες κατοχικές περιστάσεις. Μία από τις μεγαλύτερες μάχες που έδωσε ο αντιστασιακός στρατός στην Κατοχή στην Κρήτη, κατά των Γερμανοϊταλικών Κατακτητών, ήταν η αυτή της Παναγίας Κεραμειών. Ας παραθέσουμε τα γεγονότα Οι Σφακιανοί στη μάχη της Παναγιάς με τη σειρά σε μια προσπάθεια αναβίωσης της μνήμης. Η πορεία του Κόκκινου Στρατού προς τα Βαλκάνια (από τα τέλη 1943) κινδύνεψε ν αποκλείσει το ναζιστικό στρατό στην περιοχή της νότιας Βαλκανικής (και συνεπώς και στην Ελλάδα). Γι αυτό, στις 26 Αυγούστου 1944, η Ανώτατη Ηγεσία της ναζιστικής Γερμανίας, εξέδωσε διαταγή να εκκενώσει ο γερμανικός στρατός την Ελλάδα. Ο τότε Γερμανός Στρατ. Διευθυντής Κρήτης Μίλλερ, πρόλαβε κι έδιωξε από την Κρήτη τις δυο α- πό τις τρεις γερμανικές Μεραρχίες στρατού, για την ηπειρωτική Ελλάδα και από κει για τη Β Βαλκανική. Η αερογέφυρα όμως Κρήτης Ηπειρωτικής Ελλάδας έ- κλεισε περίπου τις Έτσι αποκλείστηκαν στην Κρήτη 9 χιλιάδες Γερμανοί και 5 χιλιάδες Ιταλοί. Ο στρατός αυτός διατάχτηκε να συμπτυχτεί σε περιοχή του νομού Χανίων. Έτσι άρχισε η εκκένωση των άλλων Νομών και μαζεύονταν στο Ν. Χανίων. Τέλη Οκτωβρίου είχε συγκεντρωθεί στο νομό αυτό και στις περιοχές: Γεωργιούπολη, Νιο Χωριό, Στύλος, Μαλάξα, Τέμπλα, Φουρνέ, Βατόλακκος, Βουκολιές, Νοχιά, Κολυμπάρι. Ο κατοχικός, τούτος, στρατός, με την έγκριση των «προστατών» μας Άγγλων παρέμειναν στην Κρήτη έως τις αρχές Η περίοδος αυτή ονομαζόταν από τους κατακτητές, για το κατεχόμενο τούτο τμήμα του νομού Χανίων «Οχυρή Θέσις Κρήτης». Έγινε δε και τούτο το πρωτάκουστο στα πολεμικά χρονικά: Ο εδώ αγγλικός στρατός (1.600 άνδρες υπό τον Ταξίαρχο Πρέστον) δεν αφόπλισε τον κατοχικό τούτο στρατό μα τον άφησε πάνοπλο, με πλήρη κατοχικά δικαιώματα (εκδίδανε διαταγές, λειτουργούσαν τα στρατοδικεία τους, τα εκτελεστικά τους αποσπάσματα κ.λ.π.) Να σημειώσουμε πως και άλλες αθλιότητες διέπραξαν τότε οι «προστάτες» μας, Άγγλοι, την περίοδο αυτή (Οκτώβριος Ιούλιος 1945) τις οποίες εκθέτουμε σε άλλη εργασία μας. Έτσι μπορεί να ονομασθεί η περίοδος αυτή για την Κρήτη Γερμανοαγγλική Κατοχή. Ο κατοχικός αυτός στρατός διέπραξε πολλά εγκλήματα, αφού τον άφησαν πάνοπλο και με πλήρη κατοχικά δικαιώματα, σε βάρος του άμαχου και μάχιμου πληθυσμού: έκανε εξορμήσεις κατά των αντισταστιακών δυνάμεων που τον είχαν περικυκλώσει, και των χωριών, προέβαινε σε αρπαγές περιουσιών σε πυρπολήσεις σπιτιών, σε εκτελέσεις κατοίκων, έδωσε μάχες με τις ανταρτικές δυνάμεις κ.ά. Σφοδρές μάχες Μία από τις σπουδαιότερες μάχες την εποχή αυτή, ήταν της Παναγιάς Κυδωνίας. Στις 12 Νοεμβρίου 1944, περίπου άνδρες του γερμανικού στρατού, με μηχανοκίνητα και με τη βοήθεια πυροβολικού από την Μαλάξα, Βαντέ, Πενταριανά, Γαλατά, Κόκκινο Χωριό, εξόρμησε κατά των αντάρτικών δυνάμεων, κυρίως του 14ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ, στην περιοχή Κεραμειών. Το μήκος του μετώπου ή- ταν 15 χιλιομέτρων (Κλεφτοπέραμα Κάμπος Κυδωνίας). Οι Γερμανοί χτύπησαν τις θέσεις: Χαράδρα Κλεφτοπεράματος, χαράδρα Θερίσου, Λέμπλας, Κυπαρισσία, Κοπράνα, χωριό Αγ. Γεώργιος και τα τέσσερα υψώματά του, χωριό Λούλος, Κατωχώρι, Αλετρουβάρι, Κάμπος, Γερωλάκος. Οι ανταστασιακές δυνάμεις α- νέρχονταν σε 760 άντρες. Συγκεκριμένα: α) Το 2ο Τάγμα (Λόχοι: 5,6,7ος) β) Το 1ο Τάγμα (Λόχος 1,2,8,1). Γ) Ο Λόχος Ρεθύμνης του 44ου Συντάγματος. Δ) Ο Λόχος Ηρακλείου ε) Διάφορες Ομάδες (Μεραρχίας, Συντάγματος, Διοίκησης Τάγματος, Φρουρά Δρακώνας στ) Φυλάκιο Άγγλων, από Κρητικούς ζ) Εφεδρικές δυνάμεις περιοχής (ΕΛΑΣ, ΕΟΚ). Να σημειώσουμε για τους α- ντιπάλους όχι μόνον για τη διαφορά οπλισμού (σε ποιότητα και ποσότητα) αλλά και σε αριθμό: 760 αντάρτες και 3-4 χιλιάδες Γερμανοί. Η μάχη αυτή διήρκησε επί τριημέρου (12-14 Νοεμβρίου). Την πρώτη μέρα έγιναν οι βασικότερες συγκρούσεις. Αυτή ενδιαφέρει το παρόν άρθρο μας. Οι γερμανικές δυνάμεις ξεκίνησαν πεζή και με τροχοφόρα. Οι πεζικές από το Στύλο και Σαμωνά νύχτα και τα ξημερώματα της 12ης Νοεμβρίου έφθασαν στις θέσεις του ΕΛΑΣ (2ο Τάγμα, με τους λόχους 5,6,7). Τα εποχούμενα γερμανικά τμήματα ξεκίνησαν από το Νεροκούρου Μαλάξα Κοντόπουλο κι έφτασαν στις 6 π.μ. στις θέσεις του 5 και 6 Λόχου και Γερμανοί χτυπούν τους λόχους αυτούς (90 άντρες). Οι αντιστασιακοί υποχωρούν Ν και ΝΔ του Κατωχωριού. Το 2ο τάγμα (5,6,7 Λόχος) κρατούσε τις θέσεις Κατωχώρι, Κοντόπουλα (Δυτική μεριά), Μαραβελιανά (75 άντρες). Δυτικά του Κατωχωριού χτυπήθηκε ο 2ος Λόχος (1ου Τάγματος) από την μεριά του Αγ. Γεωργίου. Όλη την μέρα καθηλώθηκαν και οι Γερμανοί. Η μάχη που μας αφορά, έγινε στη χαράδρα του Κλεφτοπεράματος.. Εκεί φύλαγε ο 8ος Λόχος των Σφακιανών. Είχε 100 άντρες. Την μέρα της μάχης βρίσκονταν μόνο 18. Από αυτούς, τρεις βρίσκονταν μπροστά (Β ) σε μια σπηλιά (φυλάκιο) και οι λοιποί λίγο πιο πίσω. Δυτικά της χαράδρας βρισκόταν ο Ρεθυμνιώτικος Λόχος. Οι Γερμανοί νύχτα μπήκαν στη χαράδρα και αθέατοι προχώρησαν κι έφθασαν στις 5:30 το πρωί κοντά στο φυλάκιο.. Όταν γίνανε αντιληπτοί, τους χτύπησε ο 2ος Λόχος και οι περισσότεροι ο- πισθοχώρησαν. Μερικοί όμως (Γερμανοί) πέρασαν το στενό του φυλακίου. Από τους πρώτους που έτρεξαν ο Λοχίας Ανδρέας Νικ. Γεωργιλής (από τον Καλλικράτη) ο οποίος «εξόντωσε με το αυτόματό του εχθρικό τμήμα και κυρίευσε δυο πολυβόλα και δυο αυτόματα όπλα και άλλο υλικό» σύμφωνα με την Ημερήσια Διαταγή του Συντάγματος της Στο μεταξύ μια Διμοιρία του Ρεθυμνιώτικου Λόχου, από Δυτικά και ο 1ος Λόχος του 1ου Τάγματος από Ανατολικά, έτρεξαν στη χαράδρα και καθήλωσαν τους Γερμανούς στο βάθος της. Έτσι μπόρεσαν οι κλεισμένοι Σφακιανοί να διαφύγουν. Ο εχθρός, σα νύχτωσε, πήρε νεκρούς και τραυματίες του και αναχώρησε για τις βάσεις ε- ξόρμησής του. Έτσι τελείωσε η 1η μέρα της τριήμερης τούτης μάχης. Απώλειες: α) Εχθρών: 40 περίπου νεκροί β) αντιστασιακών: 6 νεκροί, 10 τραυματίες. Από τους Σφακιανούς έχουμε νεκρούς τον Ιωσήφ Εμ. Μανούσακα και τον Μανούσο Γ. Μανουσέλη. Από τραυματίες τον Θεόδωρο Βίγλη και τον Στ. Κελαϊδή. Η μάχη συνεχίστηκε και τις δυο επόμενες μέρες. Τη δεύτερη μέρα αρκέστηκαν σε κανονιοβολισμό των ανταρτικών θέσεων από τις βάσεις (των Γερμανών). Την Τρίτη μέρα εξόρμησαν πάλι και χτύπησαν το 1ο Τάγμα του 14ου Συντάγματος, στις θέσεις από Κλεφτοπέραμα μέχρι Λούλο. Η μάχη κράτησε ό- λη την μέρα. Κατ αυτή οι βάρβαροι διέπραξαν προσφιλείς τους πρακτικές: πυρπολήσεις οικιών, αρπαγές, εκτελέσεις αμάχων κ.α. Από την τριήμερη τούτη μάχη οι εχθροί είχαν 35 νεκρούς και πολλούς τραυματίες καθώς και απώλειες σε εξοπλισμό. Παραθέτουμε τώρα αποσπάσματα από επίσημα και μη, τεκμήρια, για τη συμμετοχή και τις απώλειες στην μάχη αυτή. 1) Από Έκθεση επιχειρήσεων της 5ης Μεραρχίας του ΕΛΑΣ της 12ης Νοεμβρίου 1944: «XIV) Ημέτεραι απώλειαι: έ- νας Αξιωματικός, ο Έφεδρος Ανθυπολοχαγός Μανούσακας Ιωσήφ, του 8ου Λόχου, και ο Καπετάνιος Μανουσέλης Μανούσος. Τραυματίες δώδεκα, μεταξύ των οποίων, ο Καπετάνιος Βίγλης Θεόδωρος, επιτελής της Μεραρχίας. XV) Κατά την μάχην μεταξύ των άλλων διεκρίθηκε και ο Σφακιανός Υπολοχαγός Μπολιώτης Προκόπιος) Από Ημερησία Διαταγή (Η.Δ.) της Στρατιωτικής Διεύθυνσης Κρήτης, τις : Την Η.Δ. υπέγραψε ο τότε Στρατιωτικός Διοικητής Κρήτης, Υποστράτηγος Νικόλαος Παπαδάκης καταγόμενος από Καλλικράτη, απότακτος του Κινήματος «Ο εχθρός επετέθη την πρωίαν της 12ης τρέχοντος κατά του Μετώπου του 14ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ, από Κάμπους μέχρι Κλεφτοπεράματος Τιμή και δόξα στους αθάνατους ήρωες, προ του νωπού τάφου των οποίων κλίνω ευλαβικά το γόνυ. Υπολοχαγόν Μανούσακα Ιωσήφ β) Καπετάνιον Μανουσέλη Μανούσον. 3ο) Ποιούμαι ιδιαιτέρως εύφημον μνείαν εις τον διακριθέντα κατά την μάχην, αξιωματικό Υπολοχαγόν Μπολιώτην Προκόπιον Ο Σ.Δ. Κρήτης Παπαδάκης Νικόλαος Υποστράτηγος» 3) Από Η.Δ. της 5ης Μεραρχίας στις Σ αυτή γίνεται «εύφημη μνεία» στους κατωτέρω Σφακιανούς, γιατί ξεχώρισαν με την τόλμη τους, κατά την τριήμερη μάχη, ε- κτός των όσων αναφέραμε. 1) Ευάγγελο Βρανά 2) Ανδρέα Γεωργίλη 3) Στυλ. Κελαϊδή 4) Θ. Βίγλη 5) Ανδρ. Μπολιώτη 6) Σταύρο Καπριδάκη 7) Σήφη Μπούχλη 8) Γ. Μανουσάκη Μαντινάδες που αναφέρονται στη μάχη Από ένα ποίημα (208 δεκαπεντασύλλαβοι στίχοι) του Παντ. Μαράκη, γραμμένο λίγες μέρες μετά την μάχη. «Στην Κεραμειά μαζεύονται (στ. 27) Τρεις μέρες κάνουν πόλεμο. (στ. 57) Εκεί, στο Κλεφτοπέραμα, Ένα Μανουσακάκη Κατάγονται απ τα Σφακιά, μ έναν Μανουσελάκη Εκείς στις πέτρες βρίσκεται το αίμα τους βαμμένο και το κορμί τους τα όμοργο στο χώμα κουκλωμένο (στ ). Η μάχη εις τα Κεραμειά ήταν εποποϊία για της πατρίδας την τιμή και την Ελευθερία Ήταν ένα παράδειγμα π αιώνιο θα μείνει Πάντα το φως της Λευτεριάς στους Έλληνες θα δίνει. (στ Αυτή, περιληπτικά, ήταν η τριήμερη μάχη της Παναγιάς, που έδωσε ο αντιστασιακός λαός της Κρήτης κατά των «αιχμαλώτων, με πάνοπλων κατακτητών». Αθανάσιος Π. Πολάκης

6 6 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ-ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ Νέα ηγεσία στην Παγκρήτιο Ένωση Μελβούρνης Αυστραλίας Εξελέγησαν οι κάτωθι: Αντώνης Τσουρδαλάκης (Πρόεδρος) Δημήτρης Παπαδημητράκης (Α Αντιπρόεδρος) Μανώλης Ντεντές (Β Αντιπρόεδρος) Μανώλης Βανταράκης (Γραμματέας) Μιχάλης Χαριτάκης (Β Γραμματέας) Γεώργος Λεοντάκης (Ταμίας ) Μιχάλης Νταλάκης (Β Ταμίας) Ιωάννης Νικολακάκης (Δημοσίων Σχέσεων) Νίκος Κουκουβιτάκης (Δημοσίων Σχέσεων) Μανώλης Σταράκης (Δημοσίων Σχέσεων) Νέο Δ.Σ. και στο γυναικείο τμήμα Την Κυριακή 30 Νοέμβριου εξάλλου τα μέλη του Γυναικείου τμήματος συγκεντρώθηκαν και συνεδρίασαν με σκοπό να εκλέξουν το νέο Διοικητικό Συμβούλιο του Γυναικείου τμήματος. Εξέλεγαν τα ακόλουθα άτομα: Καλλιόπη Λεοντάκη (Πρόεδρος), Ζίνα Αξαρλή (Γραμματέας), Μέσα σε κλίμα αισιόδοξο παρά τα δυσάρεστα μηνύματα και τις κρίσεις της ε- ποχής πραγματοποιήθηκε στη Μελβούρνη η Ετήσια Γενική Συνέλευση της Παγκρητίου Ένωσης Μελβούρνης. Συγκεκριμένα στις 23 Νοεμβρίου πάνω από 150 μέλη άκουσαν τα πεπραγμένα του προηγούμενου Διοικητικού Συμβουλίου μέσα σε ένα πολύ θετικό, δημιουργικό και ε- νωτικό κλίμα και έδωσαν το πράσινο φως στην νέα διοίκηση να προχωρήσει με τα νέα σχέδια για το Αξίζει να σημειωθεί ότι κατά την διάρκεια της Συνέλευσης διαβάστηκαν τα πρακτικά των προηγούμενων Γενικών Συνελεύσεων των δυο οργανισμών πριν ενωθούν και γί- Ελένη Πατεράκη (Ταμίας), Μέλη Κασσιανή Κοντουδάκη, Μαρία Ντακάκη, Νίκη Πατεράκη, Πολύμνια Νικολακάκη, Βασιλική Κουκουβιτάκη, Φιλιώ Λιζάρδου, Άννα Κουριδάκη, Ευτυχία Πατεράκη Ελένη Γιαννετάκη Το συμβούλιο της νεολαίας νουν ένα σώμα. Στην αναφορά του ο απερχόμενος Πρόεδρος κ. Γιάννης Νικολακάκης ευχαρίστησε τα μέλη για την συμπαράσταση τους, και ευχαρίστησε ό- λους αυτούς που τον στήριξαν κατά την κοινώς ομολογημένη επιτυχημένη τετραετή θητεία του πριν παραδώσει την σκυτάλη στον νέο Πρόεδρο κ. Αντώνη Τσουρδαλάκη Το νέο Διοικητικό Συμβούλιο νέων Στις αρχές Δεκεμβρίου υπό την επίβλεψη της Εφορευτικής Επιτροπής αποτελούμενη α- πό τους Γεώργιο Πατεράκη, Νικόλαο Νικολακάκη και Σωκράτη Τσουρδαλάκη έγιναν οι αρχαιρεσίες για την ανάδειξη του νέου Διοικητικού Συμβουλίου για το έτος Μέλη Μιχάλης Καραμίτος, Γεώργιος Κοντουδάκης, Ιωάννης Κοντεκάκης, Ιωάννης Λυγιδάκης, Γεώργιος Μαράκης, Ευάγγελος Μπαδογιάννης, Νίκος Μιχελάκης, Δημήτρης Πατεράκης, Νίκος Ραλλάκης, Ιωάννης Ρεράκης Την Πέμπτη 27 Νοεμβρίου η Νεολαία της Παγκρητίου Ένωσης συνεδρίασε και εξέλεξε το Νέο Διοικητικό Συμβούλιο το οποίο απαρτίζουν οι κάτωθι: Δ.Σ. Μαρία Βασιλάκη (Πρόεδρος), Χαράλαμπος Παντελιός (Αντιπρόεδρος), Χριστίνα Ιακωβίδου (Γραμματέας), Κόδρος Σαλούστρος (Β Γραμματέας), Χαράλαμπος Μπινάκης (Ταμίας), Βάσω Βουρβουτσιώτη (Δημοσίων Σχέσεων), Αλεξάνδρα Θεοδωράκη (Δημοσίων Σχέσεων) Μέλη Νικόλαος Βουρβαχάκης, Φώτης Βασιλάκος, Νίκος Ρεϊσης, Γιολάνδα Κατσανεβάκη, Παναγιώτα Ξανθού, Καλιόπη Κιρκιμπολάκη, Έλενα Τασσιγιανάκη, Πολυξένη Σαγιαδέλη 2009 Τιµητική εκδήλωση για τον Στ. Μπασιά Γράφει ο ΓΕΩΡΓ. ΚΟΥΤΡΟΥΛΗΣ, Επίτιμος διευθυντής του Γηροκομείου Χανίων Ο Σταμάτης Μπασιάς γεννήθηκε το 1728 στο Επανωχώρι Σελίνου. Στην επανάσταση του Δασκαλογιάννη το 1770 δημιούργησε σώμα πολεμιστών κυρίως από Σελινιώτες αλλά και από τις άλλες επαρχίες του νομού μας, έσπευσε στα Σφακιά και συμμετείχε στις πολεμικές επιχειρήσεις. Έλαβε μέρος στις μάχες που έγιναν στην Κράπη, στον Καλλικράτη, στ Ασκύφου, στο Λουτρό και στην Ανώπολη. Στη μάχη στην Ανώπολη τραυματίστηκε βαριά. Οι συμπολεμιστές του τον μετέφεραν σε ένα σπήλιο βορειοανατολικά της Ανώπολης όπου και ξεψύχησε. Ο σπήλιος αυτός καθιερώθηκε στη λαϊκή παράδοση «Σπηλιάρι του Μπασιά». Αυτό το όνομα αναγράφει η πλάκα που εντοιχίστηκε στην είσοδό του και θα δείχνει πως είναι βωμός ελευθερίας που θα σηματοδοτεί στις επερχόμενες γενεές τον δρόμο της τιμής και του χρέους. Οι Μπασιάδες μιμήθηκαν τον πρόγονό τους Σταμάτη, στους μεταγενέστερους εθνικοαπελευθερωτικούς αγώνες της Κρήτης, μέχρι και τη γερμανική κατοχή και η προσφορά τους σε αρχηγούς, αγώνες και θυσίες ήταν λίαν σημαντική. Τον Οκτώβριο του 2008 η οικογένεια των Μπασιάδων μαζί με τη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Χανίων και τον Δήμο Σφακίων διοργάνωσαν εντυπωσιακή εκδήλωση στην Ανώπολη, στη μνήμη του Σταμάτη Μπασιά. Η τελετή άρχισε με επιμνημόσυνη δέηση στον ιερό ναό του Αγίου Γεωργίου. Στη συνέχεια έγιναν χαιρετισμοί από τους: α) δήμαρχο Σφακίων κ. Σήφη Λύκο β) τον βουλευτή κ. Μανούσο Βολουδάκη γ) τον εκπρόσωπο της οικογένειας των Μπασιάδων κ. Λουκά Μπασιά δ) τον πρόεδρο του πολιτιστικού συλλόγου Ανατολικού Σελίνου αιδεσιμώτατο Ευτύχιο Ανδρουλάκη ε) τη δημοτική σύμβουλο του Δήμου Σφακίων κ. Ιωάνννα Ψαράκη - Ποποδάκη. Ακολούθησαν ομιλίες α) Από τον γνωστό διακεκριμένο συγγραφέα - λαογράφο κ. Κανάκη Γερωνυμάκη, ο οποίος αναφέρθηκε διεξοδικά σε αγωνιστικά γεγονότα που συνδέονται με τον τιμώμενο Σταμάτη Μπασιά, τον Δασκαλογιάννη και σε Μπασιάδες αρχηγούς β) Σύντομη παρέμβαση έγινε και από τον γράφοντα εκ μέρους της ένωσης των Απανταχού Λακκιωτών α- ποσπάσματα της οποίας και παραθέτω: «Άξιο μνείας είναι ότι εκδηλώσεις σαν και αυτή είναι επιβεβλημένες και λίαν επωφελείς, γιατί συμβάλλουν στον εθνικό φρονηματισμό των νέων γενεών και συντηρούν τις αξίες του παραδοσιακού μας πολιτισμού. Ήρθα εδώ ως εκπρόσωπος της Ένωσης των απανταχού Λακκιωτών να καταθέσω στεφάνι και να τιμήσω εκ μέρους των, τόσο τη μνήμη του αείμνηστου Σταμάτη Μπασιά όσο και του αρχηγού του Δασκαλογιάννη και των άλλων ηρώων που συμμετείχαν στην επανάσταση του 1770, οι οποίοι αγωνίστηκαν και θυσιάστηκαν για την απελευθέρωση της πατρίδας μας. Η Επανάσταση αυτή επεκτάθηκε στον Ελλαδικό χώρο και είχε αποτέλεσμα την υπογραφή της συνθήκης του Κιουτσούκ Καϊναρτζή το 1774, η οποία δημιούργησε τις προϋποθέσεις προπαρασκευής της επανάστασης της Εθνικής παλλιγενεσίας του 1821 και την απελευθέρωση της Ελλάδος. Επωφελούμενος της ευκαιρίας, για να αξιοποιηθεί η προσφορά της εκδήλωσης και να έχει συνέχεια, εκθέτω τα κατωτέρω. Είναι γνωστό ότι οι Σελινιώτες, οι Σφακιανοί και οι Λακκιώτες είχαν καθολική συμμετοχή σ όλους τους εθνικο-απελευθερωτικούς αγώνες του ελληνικού λαού. Οι προσφορές τους στις Κρητικές Επαναστάσεις σε ηγέτες, σε αγώνες και σε θυσίες ή- ταν πρωτοφανείς και τα κατορθώματά τους περιήλθαν στην περιοχή του θρύλου. Το σημαντικό είναι, πράγμα που πρέπει να τονιστεί για να γίνει παράδειγμα, ότι οι αγώνες τους ήταν κατά κανόνα κοινοί. Απόδειξη είναι ότι το γεγονός αυτό έχει περάσει στη λαϊκή ποίηση. Θα κάμω εδώ δύο αξιομνημόνευτες επισημάνσεις που αποδεικνύουν τους κοινούς αυτούς αγώνες και ακόμη θα μεταφέρω ένα μήνυμα προς τους επαΐοντες για να υπάρξει και συνέχεια. Επισήμανση 1η. Το τραγούδι «Είναι μια ολονυχτιά στην Κρήτη», που είναι γνωστό από τον στίχο. Από φλόγες η Κρήτη ζωσμένη τα βαριά της τα σίδερα σπά περιέχει μια στροφή που λέει: Από δω Σελινιώτες Λακκιώτες από κει στη φωθιά οι Σφακιανοί να βουήσει παντού μια φωνή στις σπαθιές μας τις πρώτες. Το τραγούδι αυτό το έ- γραψε ο Γεώργιος Παράσχος, που δεν ήταν Κρητικός, ήταν όμως εθελοντής στην επανάσταση του 1866 και είχε άμεση πληροφόρηση για την προσφορά των ανθρώπων κάθε περιοχής στους Εθνικο-απελευθερωτικούς αγώνες. Το τραγούδι αυτό τραγουδιόταν ως εθνικός ύμνος της Κρήτης την περίοδο της Κρητικής πολιτείας και στις επίσημες εκδηλώσεις μέχρι πριν λίγες δεκαετίες. Δεύτερη επισήμανση: Το 1821 ο καταγόμενος από την Ανώπολη πεντακοσίαρχος Αναγνώστης Παναγιωτάκης ή Πολίδης ήταν αρχηγός σώματος 123 Λακκιωτών. Όπως γράφει δε ο ιστορικός Β. Ψυλλάκης, με τους Λακκιώτες έ- δωσε πολλές νικηφόρες μάχες. Η Ένωση των απανταχού Λακκιωτών στέλνει με την ευκαιρία τούτη μήνυμα στις Δημοτικές αρχές του Σελίνου και των Σφακίων να συνδράμουν για να γίνουν τα εξής: 1ον. Να καθιερωθεί ο Κρητικός ύ- μνος στις επίσημες εκδηλώσεις που θα γίνονται στους Δήμους Σελίνου, Σφακίων και Μουσούρων. 2ον. Στις ετήσιες εκδηλώσεις μνήμης που γίνονται σε καθένα από τους ανωτέρω Δήμους να συμμετάσχουν εκπρόσωποι και των άλλων Δήμων. Με την αναφορά μου αυτή έβαλαν οι Λακκιώτες ένα λιθαράκι τιμής στη μνήμη του αρχηγού Σελίνου Σταμάτη Μπασιά. Το ίδιο λιθαράκι θα περιποιεί τιμή και σε δύο άλλους Μπασιάδες αρχηγούς που έδρασαν στην περιοχή των Λάκκων. Στον καπετάν Κωνσταντή της επαναστάσεως του και στον καπετάν Κωστή της Γερμανικής κατοχής. Φωτεινά παραδείγματα απίστευτου πατριωτισμού είναι και οι δύο. Γιατί ο πρώτος δεν ζήτησε σύνταξη από την Κρητική πολιτεία για τους αγώνες του και ο δεύτερος ε- γκατέλειψε τη θέση του αρχιφύλακα στις φυλακές Αγιάς -και ως συνάρτηση την ασφάλεια και τη σίγουρη επιβίωσή του- και την 11μελή οικογένειά του και βγήκε στο βουνό. Δημιούργησε ανεξάρτητο αντάρτικο σώμα πολεμιστών από Σελινώτες στις αρχές του 1942 και έκανε α- γώνα κατά των Γερμανών σε όλη την περίοδο της κατοχής». Ακολούθησε η κατάθεση 17 στεφάνων στο άγαλμα του Δασκαλογιάννη από τους βουλευτές Χανίων και τους εκπροσώπους τους, τη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Χανίων, τους δημάρχους, την Ένωση των Απανταχού Λακκιωτών, τον εκπρόσωπο της οικογένειας Μπασιά και από άλλους φορείς και ιδιώτες. Οι πολιτιστικοί σύλλογοι ΧΡΥΣΟΘΕΜΙΣ των Σφακίων και ΤΟ ΨΗΛΑΦΙ του Ανατολικού Σελίνου τραγούδησαν Κρητικά τραγούδια. Επισημαίνω ότι η συνδρομή της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Χανίων και του Δήμου Σφακίων στην τιμητική αυτή εκδήλωση είναι εθνική προσφορά, υποχρέωση και επιβεβλημένο καθήκον. Επισημαίνουμε ότι οι ή- ρωες δεν ανήκουν στις οικογένειές τους αλλά στο έθνος. Για να ολοκληρωθεί όμως το καθήκον της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης και του Δήμου Σφακίων πρέπει να μεριμνήσουν ώστε να βελτιωθεί ο δρόμος που συνδέει την Ανώπολη με το «Σπηλιάρι του Μπασιά» ώστε να είναι εύκολα επισκέψιμο και να πάρει ο δρόμος το όνομά του.

7 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ-ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2009 Α ρχίζοντας την επιστολή μου αυτή, θα ήθελα πρώταπρώτα να συγχαρώ το νέο Διοικητικό Συμβούλιο του αγαπημένου Συλλόγου «Απανταχού Σφακιανών Αθήνας» που προέκυψε από τις εκλογές του Σωματείου στις και ξεχωριστά το Νέο Πρόεδρο και εξαίρετο γιατρό και άνθρωπο κοντοχωριανό μου Παύλο Πολάκη. Υπενθυμίζω πως ήταν κι ο ε- μπνευστής αλλά και δημιουργός της δωρεάν καθόδου των γιατρών στα χωριά μας οι ο- ποίοι εξέτασαν εκατοντάδες συνεπαρχιώτες μας και βοήθησαν σε όσους βρήκαν κάποιο πρόβλημα υγείας και που το αγνοούσαν παντελώς, να βρουν την υγειά τους! Την πρωτοβουλία σας αυτή και το έργο που προσφέρατε αγαπητέ Παύλε, δε θα το ξεχάσουμε ποτέ. Εύχομαι με τη βοήθεια του Θεού να είναι γόνιμη και παραγωγική η νέα θητεία σας και των συμβούλων που είναι στη Διοίκηση για το καλό και η προβολή της επαρχίας μας στην Ελλάδα, αλλά και στο εξωτερικό. Πρέπει όμως και οι Σφακιανοί όπου γης, ο Δήμος Σφακίων, οι πολιτικοί των Σφακίων, οι επιστήμονες (και είναι πολλοί) των Σφακίων, συνεπικουρούμενοι και με τους Σφακιανούς Συλλόγους (Χανίων, Ρεθύμνης, Ηρακλείου, Αθηνών) να ενώσουμε τις δυνάμεις μας. Με κάθε τρόπο που ο καθένας μας μπορεί, να προβάλλουμε και να κάνουμε γνωστά τα χρόνια προβλήματα της επαρχίας μας, και ν απαιτήσουμε τη λύση τους. Να προβάλλουμε ακόμη τις ιστορικές και ηρωικές εποχές της επαρχίας τα μοναδικά παραδοσιακά μας έθιμα (όχι μόνον τις μπαλωθιές!) αλλά και τις φανταστικές φυσικές ομορφιές, -τις ωραιότερες της Ελλάδος- και όχι μόνον. Όλα αυτά συνθέτουν έναν πόλο έλξης σε χιλιάδες τουρίστες που κατακλύζουν κάθε χρόνο στην επαρχία μας, αφήνοντας τα χρήματα τους. Η τουριστική ανάπτυξη θα δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας στη Νεολαία μας. Οι νέοι μας δε ξενιτεύονται για αναζήτηση εργασίας, όπως δυστυχώς συμβαίνει σ όλες τις επαρχίες. Το πιο ουσιαστικό, δυναμικό μέσον πίεσης και προβολής πιστεύω πως είναι και η μοναδική Σφακιανή εφημερίδα που εκδίδεται στην Αθήνα σταθερά εδώ και πολλές δεκαετίες. Η εφημερίδα όμως για να μπορεί να κυκλοφορεί χρειάζονται και χρήματα, και όπως διάβασα σε προηγούμενο τεύχος, για να κυκλοφορήσει, οι σύμβουλοι συμπλήρωσαν ένα σεβαστό ποσό από την τσέπη τους. Όπως είναι γνωστό, η ε- φημερίδα αποστέλλεται εντελώς δωρεάν στα σπίτια μας. Δεν τυπώνεται όμως δωρεάν, στοιχίζει όπως μου είπαν περίπου δυόμιση χιλιάδες ευρώ και τα ταχυδρομεία δεν μας την κουβαλούν δωρεάν όλες πάνε με γραμματόσημο σφραγίδα, εσωτερικό 50 λεπτά και του εξωτερικού 2,50 ευρώ! Τυπώνεται δε σε 3000 φύλλα περίπου τα μόνα έσοδα όπως μου είπαν ότι έχουν είναι η εθελοντική προσφορά των συνδρομητών, έσοδα α- πό διαφημίσεις, και από κοινωνικές εκδηλώσεις του συλλόγου. Πράγματι, όταν διαβάζω τα ονόματα και τις προσφορές σε κάθε φύλλο της εφημερίδας η συμμετοχή δεν είναι η Επιστολές αναγνωστών-δραστηριότητες της Ένωσης Ο πρόεδρος της ένωσης κύριος Π. Πολάκης στην εβδοµάδα προληπτικής ιατρικής στα Σφακιά αναμενόμενη. Κάνω, λοιπόν, έκκληση προς τους συνεπαρχιώτες μας αλλά και φίλους της επαρχίας που παίρνουν την εφημερίδα να την ενισχύουν κατά τα διαστήματα με λίγα ευρώ, με τα οποία κανείς δε γίνεται πλουσιότερος, αλλά ούτε και φτωχότερος. Πιστεύω ακράδαντα ότι είναι θέμα αμελείας και τίποτε άλλο. Τα ριζίτικα Σε ότι αφορά τα ριζίτικα τραγούδια θέλω να γράψω μερικά πράγματα για την α- ποκατάσταση της αλήθειας: Ακούγεται πολλές φορές από διαφόρους ειδικούς ότι τα ριζίτικα πρωτοτραγουδηθηκαν εκτός Σφακίων! Αυτό όμως δεν είναι αλήθεια, τα ριζίτικα ξεκίνησαν α- πό τα Σφακιά και συγκεκριμένα από τα δυτικά χωριά της επαρχίας μας και που είναι: ο Αι Γιάννης (Αράδενα, Ανώπολη, Σφακίων, Σαμαριά). Αυτά τα χωριά βρίσκονται στους πρόποδες των Λευκών Ορέων και τους κατοίκους των τους έλεγαν και Λευκορείτες! Και ο χωριανός μου Γιάννης Βρεττός εξαιρετικός δικολάβος της παλιάς εποχής, έ- γραφε άρθρα στις εφημερίδες, και στη δικιά μας τη Σφακιανή με το ψευδώνυμο Λευκορείτης. Αν ζούσε τώρα ο παππούς μου Κανάκης Καγιαδάκης θα ήταν 160 χρόνων, πέθανε το 1941 και ήταν 95 χρόνων. Τότε ήμουν μικρό παιδί, και τον άκουγα, και το θυμάμαι σα χθες, που κουβέντιαζε, και τα λέγανε ριζίτικα γιατί τα τραγούδησαν για πρώτη φορά στα ριζά της επαρχίας, στα ριζοχώρια που γράφω ανωτέρω. Βέβαια, πιστεύω και δεν αντιλέγω, ότι βγήκανε ριζίτικα τραγούδια και σ άλλους τόπους, Σέλινο, Κεραμειά και αλλού, αλλά τονίζω με σιγουριά ότι η «Μάνα» του ριζίτικου είναι Σφακιανή! Είναι πολύ λάθος αν πιστεύουν μερικοί το αντίθετο. Ευχαριστώ για τη φιλοξενία Καγιαδάκης Βασίλης Βουβάς Σφακίων ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ ΣΕ ΙΗΜΕΡΙ Α ΣΤΑ ΧΑΝΙΑ Αναδηµοσίευση από Χανιώτικα νέα Φάρµακο για χρόνιες ασθένειες το λάδι Φάρμακο για χρόνιες ασθένειες, όπως τα καρδιαγγειακά νοσήματα, αποτελεί το ελαιόλαδο και οι θεραπευτικές του ιδιότητες ήταν γνωστές από την αρχαιότητα. Αυτό επισημάνθηκε προσφάτως σε διημερίδα που διοργανώθηκε στο Μεγάλο Αρσενάλι από τη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Χανίων, το Διεθνές Συμβούλιο Ελαιόλαδου (IOC), το Ινστιτούτο Ελιάς και Υποτροπικών Φυτών και το Μεσογειακό Αγρονομικό Ινστιτούτο Χανίων (ΜΑΙΧ). Παράλληλα, έγινε γνωστό ότι σύμφωνα με στοιχεία του Διεθνούς Συμβουλίου Ελαιόλαδου, η Ελλάδα κατατάσσεται πρώτη στην κατά κεφαλήν κατανάλωση ελαιόλαδου μεταξύ των χωρών που το παράγουν με 24 κιλά τον χρόνο α- νά κάτοικο. Ο ειδικός παθολόγος Ιωσήφ Χαρτζουλάκης, μιλώντας με θέμα το ελαιόλαδο και η ανθρώπινη υ- γεία, επεσήμανε ότι οι ευεργετικές και θεραπευτικές δράσεις του ε- λαιόλαδου ήταν γνωστές από την αρχαιότητα και είχαν αναγνωριστεί από τους μεγάλους γιατρούς της εποχής όπως ο Ιπποκράτης, ο Διοσκουρίδης και ο Γαληνός. «Τα τελευταία 50 χρόνια πολλές κλινικές, πειραματικές αλλά και επιδημιολογικές μελέτες καθώς και η διενέργεια πολλών διεθνών συνεδρίων, που ενίσχυσαν τις γνώσεις που είχαμε, έδειξαν ότι το λάδι δεν είναι μόνο μια υγιεινή τροφή αλλά έχει και θεραπευτικές ιδιότητες». Συγκεκριμένα, ο κ. Χαρτζουλάκης τόνισε ότι η χρήση του ελαιόλαδου λειτουργεί ευεργετικά στην καταπολέμηση πολλών χρόνιων νοσημάτων, όπως οι καρδιαγγειακές παθήσεις, ο καρκίνος, ο ζαχαρώδης διαβήτης, η υπέρταση και η οστεοπόρωση και πρόσθεσε ό- τι αυτό οφείλεται στη μεγάλη περιεκτικότητα του ελαιόλαδου σε ε- λαϊκό οξύ, σε προβιταμίνες και βιταμίνες Α, Ε, C, B καροτένιο, μέταλλα όπως το σελίνιο, πολυφενόλες κ.ά. «Αυτές οι ουσίες είναι αντιοξειδωτικές παρεμβαίνουν δηλαδή στην οξειδωτική διεργασία των κυττάρων κι έτσι εμποδίζουν και καθυστερούν τη γήρανση και την εκφύλιση των κυττάρων με α- ποτέλεσμα να έχουμε ευεργετικές δράσεις σε χρόνια νοσήματα». Επίσης, ο κ. Χαρτζουλάκης σημείωσε ότι το ελαιόλαδο έχει ευεργετικές επιδράσεις ακόμα και σε ό,τι αφορά τη νόσο του Αλτσχάιμερ και τη νόσο του Πάρκισον. «Πάντα μιλάμε για παρθένο ελαιόλαδο δηλαδή για τον φυσικό φρουτοχυμό που βγαίνει από τον ελαιόκαρπο με μηχανικό τρόπο (σύνθλιψη) κι όχι με χημικό τρόπο που παράγονται τα σπορέλαια». Καταλήγοντας, ο κ. Χαρτζουλάκης υπογράμμισε τη συμβολή συνολικότερα της Κρητικής διατροφής, που έχει ως βασικό συστατικό το ελαιόλαδο, στη μακροζωία και την καλή υγεία και διευκρίνισε ότι θα πρέπει να μην συγχέεται η Κρητική με τη μεσογειακή διατροφή. Η επικεφαλής του τμήματος προώθησης του Διεθνούς Συμβουλίου Ελαιόλαδου Μαγδαληνή Ράππου επεσήμανε τις προσπάθειες που καταβάλλει ο διακυβερνητικός οργανισμός για την προώθηση του ελαιόλαδου. «Η διημερίδα που οργανώθηκε εντάσσεται στο πλαίσιο της νέας στρατηγικής του Διεθνούς Συμβουλίου Ελαιόλαδου για την προώθηση του ε- λαιόλαδου και της επιτραπέζιας ε- λιάς στις παραγωγές χώρες. Από τα στατιστικά στοιχεία η κατά κεφαλήν κατανάλωση της ελιάς και του ελαιόλαδου στις χώρες παραγωγής είναι μεγάλη αλλά όχι τόσο που να μην μας επιτρέπει μια περισσότερη κατανάλωση. Γι αυτό η στρατηγική μας είναι τα προωθητικά προγράμματα να μην γίνονται μόνο σε νέες αγορές - στόχους αλλά και στις ίδιες τις ελαιοπαραγωγικές χώρες. Η πολιτική μας είναι να προωθηθεί το ελαιόλαδο σε νέες αγορές που έχουν υψηλό δυναμικό για κατανάλωση κι αυτές οι χώρες είναι η Ινδία, η Ρωσία και η Κίνα. Ήδη ξεκινήσαμε το 2007 με την Ινδία κι είχε μεγάλη επιτυχία η προώθηση. Αυτή την χρονιά συνεχίζουμε με την Ινδία και στη συνέχεια έχουμε πρόγραμμα για τη Ρωσία, την Κίνα και τη Νότια Κορέα». Μαντινάδα για το λάδι Στο Λιόφυτο και ο Χριστός ξενύχτισε ένα βράδι γι' αυτό και σαν τ' αγίασμα είναι τσ' Ελιάς το λάδι Σε παγκρήτιο διαγωνισμό μαντινάδα για την Ελιά και το λάδι που έγινε στον Πλάτανο Κισάμου βραβεύτηκε ο Στρατής Βρετουδάκης με τη μαντινάδα αυτή 7

8 8 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ-ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ Χ ρηματοδότηση, μόνιμο προσωπικό, θεσμική ενίσχυση. Πάνω σε αυτό το τρίπτυχο, είναι επιτακτική η ενίσχυση του Φορέα Διαχείρισης του Εθνικού Δρυμού της Σαμαριάς. Πέντε χρόνια μετά τη σύστασή του ο φορέας έχει κάνει κάποια πρώτα βήματα αναλαμβάνοντας πρωτοβουλίες και υλοποιώντας δράσεις, ωστόσο χωρίς τους απαιτούμενους πόρους και το αναγκαίο προσωπικό δεν θα μπορέσει να συμβάλλει στην προστασία και α- νάδειξη ίσως του σημαντικότερου δρυμού της χώρας. "Αυτή τη στιγμή το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε είναι η έλλειψη πόρων γιατί μέρα με τη μέρα αναλαμβάνουμε δράσεις και απαιτείται η απρόσκοπτη χρηματοδότηση. Ό,τι έχουμε καταφέρει μέχρι στιγμής το οφείλουμε στην πολλή καλή λειτουργία του συμβουλίου αλλά και στη στήριξη που έχουμε από τη Νομαρχία και την Περιφέρεια", δηλώνει ο πρόεδρος του φορέα κ. Αντώνης Γαλάνης. Παρότι ο φορέας "προικοδοτήθηκε" με έ- να σημαντικό ποσό από το Γ' ΚΠΣ για τη σύστασή του, παραμένουν άλυτα σημαντικά ζητήματα που έχουν να κάνουν με την εξασφάλιση πόρων και το προσωπικό. Είναι χαρακτηριστικό πως οι εργαζόμενοι ορισμένου χρόνου που απασχολεί έ- χουν να πληρωθούν εδώ και τέσσερις μήνες! Η αντιπρόεδρος του φορέα και προϊσταμένη της Διεύθυνσης Δασών Ν. Χανίων κ. Χαρά Καργιολάκη ε- ξηγεί πως "για να λειτουργήσει σωστά ένας φορέας διαχείρισης μιας τόσο ευαίσθητης περιοχής όπως ο Εθνικός Δρυμός της Σαμαριάς έχει ανάγκη κάποια πράγματα όπως: α) τη θεσμοθέτηση πάγιων πόρων, β) τη στελέχωση με μόνιμο προσωπικό εξειδικευμένο που θα έ- χει συγκεκριμένη αποστολή και δράση, γ) τον καλύτερο δυνατό συντονισμό μεταξύ των φορέων που εμπλέκονται με τον δρυμό και δ) τη θεσμική του ενίσχυση". Αναφορικά με τον τρόπο λειτουργίας του φορέα διαχείρισης η κ. Καργιολάκη επισημαίνει πως "οι φορείς δημιουργήθηκαν με ένα συγκεκριμένο νόμο που τους έδινε συγκεκριμένα καθήκοντα. Αλλά μόνο αυτά δεν αρκούν. Τα πρώτα προβλήματα παρουσιάσθηκαν όταν ο φορέας χρειάσθηκε να κάνει τεχνικά έργα και μελέτες. Δεν μπορεί ένας φορέας που δεν έ- χει μόνιμο προσωπικό να τα κάνει αυτά τα πράγματα. Επίσης χρειάζεται μια υπηρεσία να τον ελέγχει και σε αυτό το θέμα λέμε ότι υπάρχει ανάγκη για θεσμική του στήριξη". Η ενίσχυση του φορέα είναι επιτακτική για τη σωστή λειτουργία του εθνικού δρυμού και πάνω από όλα για την προστασία και την ανάδειξή του. ΦΑΡΑΓΓΙ ΣΑΜΑΡΙΑΣ Ενίσχυση χρειάζεται ο φορέας διαχείρισης Γράφει ο Γιώργος Κώνστας "Το φαράγγι της Σαμαριάς είναι ένας δρυμός ιδιαίτερος, δεν είναι όπως οι υπόλοιπες περιοχές της χώρας μας που απέκτησαν φορέα διαχείρισης. Τον ελέγχει το Συμβούλιο της Ευρώπης, τον ελέγχει η Unesco, είναι και ο μοναδικός φορέας που έχει έσοδα, ευρώ εφέτος, άσχετα που δεν τα παίρνει αλλά πηγαίνουν σε ένα κοινό ταμείο. Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε όλοι ότι γι αυτόν τον φορέα απαιτείται να γίνουν πολύ περισσότερα πράγματα γιατί η σημασία του είναι πολύ μεγάλη και ξεπερνάει κατά πολύ τα στενά τοπικά όρια" αναφέρει η αντιπρόεδρος. Αναδημοσίευση από τα Χανιώτικα Νέα 2009 Ένα ιστορικό φαράγγι χρειάζεται καλύτερη φροντίδα Τα τελευταία χρόνια το φαράγγι της Ίμβρου γίνεται όλο και πιο γνωστό. Ξένοι και ντόπιοι, το διασχίζουν γευόμενοι τις ομορφιές του. Με την κατασκευή μάλιστα υπόγειας σήραγγας που θα διευκολύνει το οδικό δίκτυο είναι βέβαιο πως το φαράγγι θα τραβά την προσοχή ολοένα και περισσότερο. Πέραν του φυσικού κάλλους και το ωραίο βιβλιαράκι που έ- γραψε ο φίλος Αντώνης Πλυμάκης επιβάλλονται να υπάρξουν ανάλογες πρωτοβουλίες για μια ξενόγλωσση έκδοση που να καταγράφουν την ιστορία αυτού του φαραγγιού. Έκδοση που θα συνέβαλε στην αύξηση των τουριστών και θα βοηθούσε οικονομικά τον τόπο. Θα μπορούσε να εμπεριέχει μια ιστορική αναδρομή επί ενετοκρατίας, και επί τουρκοκρατίας. Επίσης να καταγράφονται σ αυτήν ο ρόλος που έπαιξε το φαράγγι στην αποχώρηση των συμμάχων στον Β παγκόσμιο πόλεμο καθώς και οι θρύλοι και οι παραδόσεις που χαρακτηρίζουν την ιστορία του. Παραδόσεις που συνδέονται με το γεγονός ότι ήταν και το μοναδικό πέρασμα που ένωνε τον κεντρικό άξονα Χανίων προς τα παράλια των Σφακίων. Ο Λορέντζος Μαβίλης ήταν ένας ωραίος ποιητής, ενθουσιώδης εθνικός αγωνιστής και φίλος της Κρήτης. Δίκαια λοιπόν ο Δήμος Χανίων έχει αφιερώσει στο όνομά του στο κεντρικό δρόμο της πόλεως. Γεννήθηκε στην Ιθάκη το Ο παππούς του ήταν Ισπανός διπλωμάτης που αγάπησε τη χώρα μας, νυμφεύθηκε με Ελληνίδα και παρέμεινε στον τόπο μας. Ο πατέρας του, διαπρεπής δικαστής. Φλογερός πατριώτης, πολυμαθής, γνώστης πέντε ξένων γλωσσών και κάτοχος πανεπιστημιακού διπλώματος Φιλοσοφίας, ο Λορέντζος υπήρξε από τους ρομαντικούς της ε- ποχής του εκείνους που μονομαχούσαν για την τιμή τους. Στην τελευταία Κρητική επανάσταση εναντίον των Τούρκων, κατέβηκε στο νησί ως εθελοντής, το Κατά τον άτυχο ελληνο τουρκικό πόλεμο του 1897 προσήλθε εθελοντής επικεφαλής Σώματος 70 Κερκυραίων, το οποίο συντηρούσε με δικά του έξοδα. Το 1910 εκλέχτηκε βουλευτής Κέρκυρας. Στους θρυλικούς απελευθερωτικούς πολέμους του διακρίθηκε ως λοχαγός εθελοντών Γαριβαλδινών. Και σκοτώθηκε στις 23 Νοέμβρη 1912 πολεμώντας στο Δρίσκο. Όταν λοιπόν κατέβηκε στην Κρήτη εθελοντής το 1896, έ- φθασε φυσικά και στα Σφακιά. Από τη Χώρα, διέσχισε πεζοπορώντας το φαράγγι παρέα με ε- πίλεκτους νέους της περιοχής κι έφθασαν στην ηρωική Ίμβρο, όπου τους επεφύλαξαν τη συνηθισμένη Σφακιανή υποδοχή. Και σ ένα διάλειμμα της βουής των αρμάτων, συνταίριαξε στίχους γεμάτους επαίνους για την επαρχία μας. Τα παλικάρια της που αντίκρυσε, τα περιγράφει ως «αγάλματα» θεϊκά ζωντανεμένα. Και πληροφορεί ό- σους δε γνωρίζουν τη Σφακιανή φιλοξενία, ότι σαν θα φθάσουν εκεί θα συναντήσουν «ευγενικιά ανθρωπότη» η οποία «θα του φιλέψει πλούσιο φαγοπότι». Σ-ΜΑΝ Ο Λορέντζος Μαβίλης για την Ίμπρο Σφακίων Κρύο κρούσταλλο νερό τα ηλιοφρυμένα χείλια θα ογράνει. Εβγενικιά ανθρωπότη θα τους φιλέψει πλούσιο φαγοπότι. Κορμιά από την πλήθια χάρη αλαφρημένα, Αγάλματα θεών ζωντανεμένα θ αγναντέψουν στη Νίμπρο εκεί την πρώτη της λεφτεριάς αστραφτερή λαμπρότη. Τα στήθια θα χαρούν τα πονεμένα. Και ανηφορούν οι βλάμηδες λεβέντες στ ατέλειωτο φαράγγι όλο χαλίκι Μονοσκοίνι με γέλοια και κουβέντες. Μα έχουν ποδάρια και καρδιές τσελίκι μα τους θεριέβει η ελπίδα του θανάτου με τ αγιασμένα δαφνοστέφανά του.-

9 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ-ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2009 Πρόταση για ενεργειακή σύνδεση Κρήτης Β. Αφρικής Στην ιδιαίτερη σημασία που έχει για τη χώρα μας η Ένωση μεταξύ των χωρών της Μεσογείου και της Ευρωπαϊκής Ένωσης αναφέρθηκε ο βουλευτής Χανίων της Ν.Δ. Μανούσος Βολουδάκης, μιλώντας στη συνεδρίαση της Επιτροπής Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της Βουλής για την «Ένωση για τη Μεσόγειο». Ο κ. Βολουδάκης τόνισε ότι ιστορικά η Μεσόγειος ήταν κατ εξοχήν ανοιχτός χώρος συμβίωσης και συνεργασίας, στον οποίο ο ελληνικός κόσμος είχε ιδιαίτερο ρόλο. Σημείωσε παρόλα αυτά, ότι σήμερα αρκετές από τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν φαίνεται να δίνουν ιδιαίτερη σημασία στην προώθηση της Ένωσης για τη Μεσόγειο. Υπάρχει ως εκ τούτου κίνδυνος η Ένωση να καταλήξει ένα απλό βήμα διαλόγου. Ο μόνος τρόπος να αποφευχθεί μια τέτοια εξέλιξη, είναι κατά τον κ. Βολουδάκη, να ασχοληθεί η Ένωση με συγκεκριμένα περιφερειακού χαρακτήρα προγράμματα τα οποία προϋποθέτουν διεθνή συνεργασία και τα οποία η Ένωση για τη Μεσόγειο μπορεί να προωθήσει. Ως χαρακτηριστικό παράδειγμα ανέφερε το μεγαλόπνοο σχέδιο για την εισαγωγή υγροποιημένου φυσικού αερίου στην Κρήτη, το οποίο εκπονήθηκε επί της θητείας Σιούφα στο Υπουργείο Ανάπτυξης, και το ο- ποίο προϋποθέτει τη συνεργασία χωρών όπως η Αίγυπτος και η Αλγερία. Καθώς μάλιστα η κοινοβουλευτική διπλωματία μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ενισχυτικό ρόλο σε τέτοια μεγάλης κλίμακας σχέδια, ο κ. Βολουδάκης πρότεινε να αναλάβει η Επιτροπή Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της Βουλής πρωτοβουλία συνεργασίας με τις ομόλογες επιτροπές των άλλων κοινοβουλίων για την προώθηση σχεδίων όπως αυτό της ενεργειακής διασύνδεσης Κρήτης - Βόρειας Αφρικής. Με προσφορές πιστών διασώζονται ιστορικές τοιχογραφίες Είναι αλήθεια ότι η ευαισθητοποίηση των πιστών ορθοδόξων Σφακιανών στην έκκληση του εφημερίου τους να συντηρηθούν τοιχογραφίες του 14ου αιώνα του ιερού ναού του Αγίου Γεωργίου στους Κομιτάδες ήταν όχι μόνο πρωτοφανής αλλά και συγκινητική. Γιατί η ευαισθητοποίηση των πιστών σε δύσκολες εποχές δεικνύει την αγάπη τους στην Ορθοδοξία αλλά και αποδεικνύει εμπράκτως τη στενή σχέση του Έλληνα με τον τριαδικό Θεό. Τέτοιες πράξεις σε περιόδους έμμεσης ισοπέδωσης της πίστης μας ευαρεστούν τον ουρανό και αποτελούν το έναυσμα νέων ευλογιών. Ο π. Κωνσταντίνος εφημέριος Κομιτάδων πέραν της ενημερώσεως για τη θεάρεστη αυτή πράξη ενοριτών του μας έστειλε και την κατάσταση των δωρητών την οποία και παραθέτουμε ευχόμενοι ταυτόχρονα να βρεθούν και άλλοι ώστε να συγκεντρωθεί το σύνολο του ποσού που απαιτείται για τη διάσωση των βυζαντινών τοιχογραφιών. Για τη συντήρηση διάσωση λοιπόν της εκκλησίας του Αγίου Γεωργίου στους Κομιτάδες τοιχογραφημένη στον 14 αι. από τον Ιωάννη Παγωμένο κατέθεσαν στην ενορία: Λυκογιαννάκης Εμμανουήλ του Ευστρατίου στην μνήμη του πατέρα του ευρώ 200 Άννα Τζατζιμάκη Λυκογιαννάκη στην μνήμη του πατέρα της Ευστρατίου ευρώ 150 (Αγία Ρούμελη) Σταυρούλα Σερέτη Μαράκη από Θεσσαλονίκη στην μνήμη της μητέρας της Δέσποινας Μαράκη (Κομιτάδες) ευρώ 50 Ελένη Λυκογιαννάκη Κελαϊδή στη μνήμη του πατέρα της Θεόδωρου ευρώ 200 Οικογένεια Μανώλη Σγούρου Χανιά (καταγωγή Κομιτάδες) στη μνήμη του α- δελφού του Γιώργη Σγούρου ευρώ 400 Αντώνης Πλυμάκης στην μνήμη Αντώνη Δρακωνάκη ευρώ 150 Κωνσταντίνος Χομπίτης Εφημέριος Κομιτάδων ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ ΓΙΑ ΤΗ ΣΩΤΗΡΙΑ ΤΟΥ ΑΓ-ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΣΤΙΣ ΚΟΜΗΤΑΔΕΣ Βοηθήστε να διασώσουµε το κατάµεστο µε τοιχογραφίες του Ιωάννου Παγωµένου του 14ου αιώνα Εκκλησάκι του Αη Γιώργη στις Κοµητάδες Σφακίων. Προς τον σκοπό αυτό α- νοίχτηκε λογαριασµός καταθέσεων στη τράπεζα Χανίων µε αριθµό Για όποια άλλη πληροφορία τηλ. Εφη- µέριου π. Κων Χοµπίτη και Μια ματιά στην ιστορία Τα ήθη, τα έθιμα και οι παραδόσεις ενός τόπου παίζουν καθοριστικό ρόλο την όλη πορεία των κατοίκων α- φού αποτελούν τρανό δείγμα του πολιτισμού, της πίστεως στον Θεό και της προσηλωμένης αγάπης στην κληρονομιά των πατέρων μας. Στους σημερινούς καιρούς της κυριαρχίας της αμφισβήτησης τα λαϊκά πανηγύρια φανερώνουν την α- ντίδραση υποταγής σε ξενόφερτους τρόπους ζωής και εισαγόμενα κατεστημένα που απειλούν τους θησαυρούς που μας κληροδότησαν οι προγονοί μας μέσα α- πό τους αγώνες και τις θυσίες τους. Και οι Σφακιανοί ουδέποτε έκλιναν γόνυ υποταγής και ουδέποτε παρέδωσαν τους θησαυρούς τους. Γι αυτό νοιάζονται και φροντίζουν ε- πιμελώς να κρατούν αναμμένη την φλόγα της Ορθόδοξης πίστεως. Μέσα στο πλαίσιο αυτό εντάσσεται και η ετησίως καθιερωμένη πρόσκληση του παπα-θανάση Κουκουνάρη για το πανηγύρι του Αη-Γιώργη του Μεθυστή. Και στην πρόσκληση αυτή κάθε χρόνο ανταποκρίνονται ολοένα και περισσότεροι Σφακιανοί κάθε ηλικίας που αναλαμβάνουν να οργανώσουν το πανηγύρι προς τιμή του Μεγαλομάρτυρα Αγίου Γεωργίου, τον ο- ποίο πολλοί ευλαβούνται και σεμνύνονται αφού έχουν την προστασία και ευλογία του. Με το να έχουμε πολυμερείς ταραχές με το Νικόλαο Βαλεριανό και με τους ανθρώπους του και συγγενείς μας, εμείς οι Γερώνυμος Σκορδίλης, με τους ανθρώπους μου και συγγενείς μου, επειδή τους επήραζαν τα πρόβατά μας στο Διχαλωτό Λαγκό και είχαμε καθημερινούς σκοτωμούς αναμεταξύ μας, καθώς και εσκότωσαν οι δύο αυτάδερφοι Πέτρος και Νικόλαος Σερρηγιαννίδες, το αυτάδερφό μου Ανδρέα Σκορδίλη εξ αιτίας, όπου πολλές φορές επείραζαν τα γιδοπρόβατά μας και αυτός ο ίδιος ή όπου ήτο ναύτης πειρατής και δια να μας λείψουν οι καθημερινές ταραχές και σκοτωμοί, συμπεθερεύουμε και συμφωνούμε τα δύο μέρη και δίνει ο αυτάδερφός μου Κωνσταντίνος Σκορδίλης την θυγατέρα Μαρία εις τον Ευστράτιον Βαλεριανόν ανιψιόν πρώτο του Νικολάου Βαλεριανού κατά θείους και ιερούς νόμους της αγίας εκκλησίας μας. Δια τούτο συμφωνούμε ως αδέρφια όπου εγινήκαμε, α κατεβού τα γιδοπρόβατά μας στο λεγόμενο Διχαλωτό Λαγκό και Λάκκο Καλό λεγόμενο και λοιπά μέρη και στο ένα μέρος και άλλο να τα θεωρού ως ειδικά τους, α εβγού πάλι τα ι- δικά τους γιδοπρόβατά τους επάνω στο δικό μας μέρος Λάκκους λεγόμενο να τα θεωρούμε και εμείς ως εδικά μας, Λοιπόν δια τούτο συμφωνήσαμε τα δύο μέρη και υπογραφόμαστε και τα δύο μέρη όλοι συγγενείς και ξένοι του καθενός και πρωτόγεροι και δια τούτο κάνομε δύο όμοια απαράλλακτα να Ο Εσπερινός και η Θεία Λειτουργία αλλά και η αυθόρμητη, η πηγαία οικονομική συνδρομή στα έργα συντήρησης δεικνύουν την προσήλωση στις όμορφες παραδόσεις. Οι δοξολογικοί άλλωστε ύμνοι στον Θεό και οι ευχαριστίες θωρακίζουν τον τόπο μας και τον προστατεύουν. Παρόντες πάντα στον πανηγύρι ο Στάθης Καβρός, ο Καπάσης Νίκος και ο Κοπάσης Αναστάσιος όπου φρόντισαν για τη διοργάνωση και το γλέντι που ακολούθησε. Για το έργο συντήρησης της Εκκλησίας με την ευκαιρία της πανήγυρης προσέφεραν μεταξύ άλλων και οι κάτωθι: Κοπάσης Ευτύχης Κοπάσης Νικόλαος Καβρός Στάθης Κοπάσης Βαγγέλης Μπαμπιολάκης Ηρακλής (ένα θυμιατό) Κοπάσης Ανδρέας του Ιωάννη 900 ευρώ Κοπάσης Ανδρέας του Ξενοφώντος 550 ευρώ. Μετά τη Θ. Λειτουργία πραγματοποιήθηκε κλήρωση ενός «τράου» της οποίας τα έσοδα θα διατεθούν υπέρ του Ι. Ν. Αγίου Γεωργίου. Πατήρ Αθανάσιος Κουκουνάρης Εφημέριος χώρας Σφακίων κρατή ο καθένας το ένα δια πάντα και ασφάλεια καθεμιανού. Οι ιδικοί του Γερώνυμου Σκορδίλη και ο ίδιος. Ιερώνυμος Σκορδίλης, Κωνστ. Σκορδίλης, Μανουήλ Σκορδίλης, Γεώργιος Σκορδίλης, Μιχαήλ Σκορδίλης, Ιωάννης Σαρακηνός, Βάρδας πατέρας, Εμμ. Ψαρομήλιγγος, Εμμαν. Ποντικός, Αντώνης Τρεπής, Παύλος Ριζάκης. Οι ιδικοί Νικολ. Βαλεριανού και ο ίδιος. Νικόλαος Βαλεριανός, Ευστράτιος Βαλεριανός Ευστράτιος Φορλινός, Νικηφόρος Βιτσάκης, Γεώργιος Βιολινός, Θεόδωρος Μαρίκος, Βάρδας τραγινός, Σταμάτιος Σαρηγιάννης, Πέτρος Σαρηγιάννης, Νικηφ. Σαρηγιάννης, Αντώνιος Ρισιρίκος, Γεώργιος Καχατιός (ή Καχακός), Ιωάννης Καντηλάκης, Κωνστ. Μαυρίκος. Εν χώρα Σφακίων 26 Οκτωβρίου 1435 Ο γραφεύς Ανδρέας Σκαρλάτος. Βαλεριανοί θα υπήρχαν άλλοτε εις χώρα Σφακίων. Διχαλωτός Λαγκός σήμερα ακούγεται Σφακιανός Λαγκός, απέχει 2 χλμ από Χώρα Σφακίων και είναι το φαράγγι που οδηγεί από τη Χώρα Σφακίων εις Καλούς Λάκκους. Τα έγγραφα είχε ο Θεόδωρος Στρατίκος τα κληρονόμησε ο ανιψιός του Ανδρέας Μαγγελάκης από τον ο- ποίο τα έλαβε ο Μ Μανούσακας ή (Βαρδουμπάς). Εδημοσιεύθη φωτοτυπημένο εις 2ο τεύχος επετηρίδος Εταιρείας Κρητικών Σπουδών. Αρχείο Μανούσου Καρκάνη Πανηγύρι στον Άγιο Γεώργιο τον Μεθυστή

10 10 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ-ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ ΜΕ ΤΟ ΤΟΥΦΕΚΙ ΚΑΙ ΤΗ ΛΥΡΑ Του Μανώλη Εγγλέζου Δεληγιαννάκη Γάζα: Ο τόπος που δείχνει το δρόµο της αντίστασης Του Μανώλη Εγγλέζου Δεληγιαννάκη wordpress.com Η Γάζα είναι μια σπιθαμή γης λίγο μικρότερη από τη Θάσο. Μέσα της συνωστίζονται Παλαιστίνιοι, πρόσφυγες από την υπόλοιπη γη της Παλαιστίνης μετά τις διαδοχικές επεκτάσεις του Ισραήλ. Εδώ και πάνω από ένα χρόνο δεν έχει επαφή με τον έξω κόσμο λόγω του α- ποκλεισμού που της έχει επιβάλει το Ισραήλ. Τα πρόσφατα γεγονότα με την εισβολή και τη σφαγή αμάχων δεν είναι τυχαία, ούτε αποτελούν απάντηση στις ρουκέτες της Χαμάς και των άλλων οργανώσεων, ρουκέτες που σε σύγκριση με τα όπλα του Ισραήλ μοιάζουν με φωτοβολίδες του Πάσχα. Σα σχέδιο έχουν προγραμματιστεί από το 2001, με στόχο να κάμουν τόσο αφόρητη τη ζωή των κατοίκων εκεί ώστε να εξαναγκαστούν σε μετανάστευση, λύνοντας έτσι το πρόβλημα του μεγάλου αριθμού Παλαιστινίων που απειλεί και δημογραφικά πια το κράτος του Ισραήλ. Ήδη οι πληθυσμοί των δύο εθνών είναι σε ισορροπία στην περιοχή που περιλαμβάνει το κράτος του Ισραήλ, τη Γάζα και τη Δυτική όχθη του Ιορδάνη. Ο αποκλεισμός οδήγησε σε περαιτέρω ριζοσπαστικοποίηση τη Γάζα, την οποία ελέγχει η Χαμάς. Την επαφή με τον έξω κόσμο πετυχαίνουν με τούνελ που έχουν ανοίξει και φτάνουν έτσι στην Αίγυπτο, ενώ πρώτη φορά το καλοκαίρι ένα ελληνικό σκάφος, λίγο μεγαλύτερο από βάρκα έσπασε τον αποκλεισμό και μετέφερε ανθρωπιστική βοήθεια, με επιβαίνοντες μεταξύ άλλων μιαν υπέργηρη Εβραία επιζήσασα του Άουσβιτς, μιαν Ευρωβουλευτή και την κουνιάδα του Μπλέρ. Το 2006, το αμερικανικό μηχανικό έχτισε στην έρημο του Ισραήλ μια κανονική πόλη σαν τους οικισμούς της Γάζας. Οι οικισμοί έχουν τις ιδιαιτερότητες των προσφυγικών καταυλισμών, με δρόμους τόσο στενούς όσο να χωράει ένας μόνο άνθρωπος να περάσει, στενότεροι κι από της φαβέλες της Βραζιλίας, σχεδιασμένοι έτσι ώστε να εκμεταλλεύονται κάθε σπιθαμή γης για να στεγάσουν τους απόκληρους που δημιουργεί ο Σιωνισμός. Εκεί εκπαιδεύονταν οι Ισραηλινοί στρατιώτες για να αποκτήσουν εμπειρία σε μάχη σώμα με σώμα στα στενά των καταυλισμών εν όψει της σχεδιασμένης εισβολής. Η παραβίαση της εκεχειρίας, που επικαλούνται οι Ισραηλινοί για την εισβολή, είναι προσχηματική. Μέχρι τώρα, από στοιχεία έρευνας δικού τους πανεπιστημίου, το 79% των παραβιάσεων των εκεχειριών που έ- χουν συμφωνηθεί προέρχεται α- πό το Ισραήλ, το 8% από τη Χαμάς και το υπόλοιπο από τις άλλες παλαιστινιακές οργανώσεις. Απλά ο στόχος ήταν έτσι κι αλλιώς η Γάζα. Οι Ισραηλινοί προχωρούν ισοπεδώνοντας ό,τι εξέχει από την επιφάνεια της γης. Σπίτια, σχολεία, πλατείες, στάδια, εγκαταστάσεις παραγωγήε ρεύματος, καταστρέφουν κάθε υποδομή που υπηρετεί την ά- θλια σε κάθε περίπτωση διαβίωση των ανθρώπων εκεί. Ο στόχος δεν είναι οι μαχητές των παλαιστινιακών οργανώσεων. Είναι ο πληθυσμός ο ίδιος. Τα όπλα που χρησιμοποιούν είναι απαγορευμένα για πόλεμο, όχι απλά για αμάχους. Βόμβες φωσφόρου που εισχωρούν στον άνθρωπο καίγοντάς τον και έξω και εσωτερικά, κι άλλες που α- κρωτηριάζουν ολόκληρα μέλη του σώματος, μαζί με την ισοπέδωση των σπιτιών τους, κάνουν το σκηνικό εφιαλτικό, οι φρικαλεότητες αυτές όμως δε φτάνουν σε μας σ όλη τους τη διάσταση. Στις αποστολές του ΟΗΕ καθυστερούν να δώσουν ά- δεια εισόδου, κι όταν το κάνουν τις στοχοποιούν και τις καταστρέφουν. Ούτε για την αντίσταση μαθαίνουμε. Οι μαχητές των παλαιστινιακών οργανώσεων προβάλλουν λυσσώδη αντίσταση. Δύο φορές αναχαίτισαν απόπειρα απόβασης από τη θάλασσα των Ισραηλινών, ενώ α- κόμα και στις ισοπεδωμένες πόλεις και χωριά αντιστέκονται μέσα από τα ερείπια. Το Ισραήλ δεν περίμενε τέτοια αντίσταση, ούτε ότι θα πάρουν τελικά τόσο χρόνο οι επιχειρήσεις. Γιαυτό και διστάζει να ξεκινήσει την επίθεση στην πόλη της Γάζας την ώ- ρα που γράφονται οι γραμμές αυτές, 19 μέρες μετά την έναρξη της εισβολής. Κι αυτό είναι ή- δη μια στρατιωτική ήττα του, παράλληλα με την επικοινωνιακή που υφίσταται συνεχώς, ξεσηκώνοντας θύελλα αντιδράσεων ακόμα και από τις πιο συντηρητικές κοινωνίες της Δύσης, οι ο- ποίες πιέζουν και τις κυβερνήσεις τους σε αντίδραση. Στην πρωτοπορία και πάλι η Βενεζουέλα, που απέπεμψε τον πρέσβη του Ισραήλ. Ο στόχος είναι όμως κι άλλος: Μια γενικότερη ανάφλεξη στην περιοχή, που θα οδηγήσει σε ε- πίθεση κατά του Ιράν. Ακόμα κι οι αμερικάνοι στρατηγοί συγκράτησαν το Ισραήλ από επίθεση πέρσι, αλλά οι ωμότητες α- ποσκοπούν και στο να προκαλέσουν αντιδράσεις από τους άλλους λαούς της περιοχής που θα «νομιμοποιήσουν» το Ισραήλ σε απάντηση. Και ίσως γιαυτό να μην αντιδρά μέχρι τώρα το Ιράν και η Χεζμπολάχ στο Λίβανο, η οργάνωση που υποχρέωσε το Ισραήλ σε στρατιωτική ήττα το Όποιο και να είναι το αποτέλεσμα, ο αγώνας της Γάζας είναι πάνω απ όλα αγώνας για την πατρίδα και την αξιοπρέπεια. «Δε θέλουμε ανθρωπιστική βοήθεια από τα άλλα α- ραβικά κράτη, θέλουμε να μας α- φήσουν να πεθάνουμε. Να πεθάνουμε πολεμώντας». Αυτό διεμήνυσαν οι εγκλωβισμένοι κι αυτή η στάση αξίζει κάθε σεβασμό. Κι ακόμα, μας θυμίζει τις δικές μας αντίστοιχες στάσεις στα Σφακιά το 1770, το 1821, τους α- γώνες των κρητικών και των κυπρίων για την Ένωση, στην ε- θνική αντίσταση κατά των Γερμανών. Και μας βάζει και μπροστά στις δικές μας ευθύνες σε μιαν εποχή που αυτά τα έχουμε ξεχάσει, μας είναι μάλιστα ενοχλητικά. Το δίλημμα και στην Παλαιστίνη και στο Αιγαίο και στη Λατινική Αμερική είναι το ί- διο: Αντίσταση ή Υποταγή. Κι αν εμείς προτιμούμε την υποταγή, αυτοί που μας δείχνουν το δρόμο της αντίστασης αξίζουν κάθε σεβασμό.

11 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ-ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2009 Το γιασεµί 11 Ωσάν τον τσίτσιρα θα βγώ στο γιασεµί σου πάνω, το σ αγαπώ να τραγουδώ, ίσαµε να ποθάνω! (Κωστής Φραγκούλης -Ανταίος) Του Γιάννη Χλουβεράκη Τ ο γιασεμί, ίασμος, γιάσμινον (Jasminum) της οικογένειας oleaceae, έφθασε από την Ανατολή με σταθμό την Κωνσταντινούπολη, όπως λέει ο Αχιλλέας Παράσχος σε κάποιο ελεγείο του: «Από την Πόλη γιασεμί και ροδ απ την Αθήνα». Υπάρχουν περί τα 200 είδη, θάμνοι όρθιοι ή αναρριχώμενοι, α- ειθαλείς ή φυλλοβόλοι. Στην Ελλάδα καλλιεργούνται κυρίως: α) Το κοινό ή φαρμακευτικό ή αληθινό γιασεμί, τσαντσαμίνι στα Ιόνια νησιά (Jasminum officinale), ιθαγενές των ορέων της Περσίας και των Ιμαλαΐων. β) Το Χιώτικο ή Ισπανικό, το μεγανθές (Jasminum grandiflorum) με πατρίδα τη Μαλαισία. Από το ξύλο του βλαστού κατασκευάζονται οι πολυτελείς ανατολίτικες καπνοσύριγγες (τσιμπούκια). γ) Το αραβικό ή Σαμπάκ (Jasminum Sambac), κοινώς φούλι ή μπουγαρίνη (στη Ζάκυνθο), ιθαγενές της Ινδίας. δ) Το γιασεμί της Γόας (Jasminum Goa) ή του μεγάλου δουκός της Τοσκάνης, από το γαλλικό Grand Duc de Toscane, κοινώς Γκραντούκα (Ζάκυνθο) ή διπλό φούλι, με ιδιαζόντως α- ρωματικά άνθη. Κάποια παράδοση λέει πως Ισπανοί θαλασσοπόροι φέρανε από τις Ινδίες στην Ευρώπη το γιασεμί και καλλιεργήθηκε για πρώτη φορά στην Ιταλία. Ο δούκας της Τοσκάνης το αγάπησε τόσο πολύ και με τόση ζήλια, ώστε απαγόρευσε στον φτωχό κηπουρό του να δώσει άνθος ή βλαστό σε ο- ποιονδήποτε του το ζητούσε. Αλλά ο νεαρός κηπουρός χάρισε στην αγαπημένη του, την η- μέρα της γιορτής της, ένα κλαδί με τα μυρωδάτα άνθη του γιασεμιού. Εκείνη το φύτεψε μυστικά και με τις οδηγίες του καλού της ευδοκίμησε και πολλαπλασιάστηκε. Όσο περνούσε ο καιρός μεγάλωνε και η αγάπη τους, αλλά η φτώχεια δεν επέτρεπε την ένωσή τους. Μια καλή τύχη ό- μως τους βοήθησε. Δυό πλούσιοι Γάλλοι περνώντας από την Τοσκάνη ένοιωσαν τη θαυμάσια μυρωδιά και με την προσφορά ολόκληρου θησαυρού η κοπέλα, παρά την αρχική της άρνηση, αναγκάστηκε να τους δώσει ένα φυτό. Οι Γάλλοι το έφεραν στη μεσημβρινή Γαλλία, όπου και καλλιεργείται για τη βιομηχανική παραγωγή γιασμινελαίου της αρωματοποιίας στους περσικούς χρόνους χρησίμευσε και σαν φάρμακο. Έτσι η νεαρή Ιταλίδα, πλούσια πια, έ- γινε το ταίρι του αγαπημένου της, τραγουδώντας : Ανθίσανε για μας τα γιασεμιά κι οι δυό μας οι καρδιές γενήκαν μια! Οι κόρες της Τοσκάνης για ανάμνηση, την ημέρα του γάμου τους, στολίζονται με γιασεμιά, γιατί πιστεύουν ότι αυτά θα φέρουν την ευτυχία της ζωής τους. Το γιασεμί καλλιεργείται ευρύτατα για το γλυκό χαρακτηριστικό άρωμα των λουλουδιών του. Πολλά λαϊκά δίστιχα φανερώνουν την ασύγκριτη μυρωδιά του, προσφορά στην αίσθηση της όσφρησης τις χλιαρές νύχτες, που εισχωρεί μέσα μας και μας κυριεύει χωρίς να μπορούμε ν αντιδράσουμε. Επέρασε το γιασεμί κι είπε του κρίνου «γειά σου» - Ανάθεμά σε, γιασεμί, εσύ κι η μυρωδιά σου. Σαν τον νεραντζαθό μεθείς, σαν γιασεμί πλαντάς με και σαν την τρίπυρη φωτιά ανάβεις και κεντάς με. Το γιασεμί στο στήθος σου με τρέλανε κυρά μου, να το μυρίσω θέλησα και κάηκε η καρδιά μου. Μια σ είδα, μια σ αγάπησα και μια το νου μου πήρες, ψηλόλιγνό μου γιασεμί και που μου τον επήγες. Βασιλικό κι αγιόκλημα και γιασεμί ανθισμένο όντέ θα δω ή μυριστώ στη σκέψη μου σε φέρνω. Ασπρόκρινε του κήπου µου, βασιλικέ στη γλάστρα και γιασεµί της πόρτας µου, είσαι ουρανός µε τ άστρα! Όμως, Στω γιασεμιώ τα γιασεμιά τριαντάφυλλο κι αν είμαι, για κάθε αρθούνι μυρωδιά κάτεχε πως δεν είμαι. Το όνομά του ετυμολογείται από την αραβική λέξη «γιασμίν» (Υας=απελπισία και min=ψέμα) Εμμ. Ι. Εμμανουήλ. Από τα πιο αγαπητά καλλωπιστικά φυτά, καλλιεργείται σε γλάστρες, για τα μπαλκόνια και τις ταράτσες, στις αυλές και στις προσόψεις κατοικιών. Το γιασεμί στην πόρτα σου να ανθίσει και να δέσει και το λιγνό σου το κορμί στα χέρια μου να πέσει (Κι) ήθελα να μαι γιασεμί στην πόρτα της αυλής σου, να ραίνω όντε θα περνάς μ άνθη την κεφαλή σου. Ήθελα νά μαι γιασεμί στην πόρτα σου ν ανθίζω, κάθε πρωί που θα περνάς να σε καλημερίζω. Ήθελα νά μαι γιασεμί εις τα παράθυρά σου για να μαδώ στην πίκρα σου, ν ανθίζω στη χαρά σου. Μεγάλο το χατήρι σου, βιόλα μου, μα δεν κάνει να ξεπατώσω γιασεμί π όλο το σπίτι πιάνει. Την εποχή της ανθοφορίας θεριεύει, φουντώνει, ευωδιάζει και παράγει πάλλευκα λουλούδια. «Είτε βραδιάζει είτε φέγγει μένει λευκό το γιασεμί» (Σεφέρης) Νιότη μου πούν τα ρόδα σου, τα γιασεμιά σου τ' άσπρα; -Εφύτεψά τα, κόρη μου, στση κόρης σου τη γλάστρα. Στα κόκκινα είσαι φωτιά, στα μαύρα είσαι λαύρα, στα άσπρα είσαι γιασεμί και θάλασσα στα μπλάβα. Το χιονόλευκο γιασεμί συμβολίζει την αγνότητα (σε όλες τις περιπτώσεις της ζωής). Στην εποχή μας την πεζή, η α- γάπη έχει διαφοροποιηθεί. Ο έ- ρωτας έχει ταυτιστεί με τη γενετήσια πράξη. Σήμερα αγόρια και κορίτσια απελευθερωμένα από κοινωνικούς και ηθικούς φραγμούς και κανόνες, επωφελούμενα την ισότητα των φύλων, δεν έχουν ανάγκη τη μυστική προσφορά λουλουδιών. Τους δισταγμούς και τις ψυχικές μεταβολές της παλιάς ρομαντικής εποχής φανέρωναν «Της μιας δραχμής τα γιασεμιά». Τώρα, Της μιας δραχμής τα γιασεμιά πόσα ευρώ κοστίζουν; Κι αν τα πληρώσω με ευρώ, άραγε θα μυρίζουν; Είναι όμως πολύ γοητευτικό το γιασεμί, που καταργεί τον νόμο της βαρύτητας και σκαρφαλώνει με επεκτατικούς βλαστούς παντού. Αλλά, Να μην αφήνεις γιασεμί να κόβγουνε τσ' αθούς σου, χέρια που δεν κατέχουνε και σπούνε τους βλαστούς σου. Και Μπουμπουκιασμένο γιασεμί τώρα που πας ν ανθίσεις, τη μυρωδιά σου πρόσεχε να μην τη χαραμίσεις. Και η προτροπή στην ελπίδα και την υπομονή : Ως έχεις την υπομονή, έχε και την ελπίδα, με τον καιρό το γιασεμί αθεί και βγάνει φύλλα. Το παλληκάρι δεν κουράζεται να εξυμνεί τα κάλλη της ε- κλεκτής του: Ρόδο π ανοίγεις το πρωί και γιασεμί το βράδυ, δροσομηλιά μου δίφορη, ποιος θα σου βρει ψεγάδι. Ασπρόκρινε του κήπου μου, βασιλικέ στη γλάστρα και γιασεμί της πόρτας μου, είσαι ουρανός με τ άστρα! Ακριβαγαπημένη μου, δροσούλα της ζωής μου, γλυκοχαμογελούσα μου και γιασεμί τσ αυλής μου. Το ίδιο τραγουδεί και ο Τουρκοκρητικός: Στο γιασεμί σαι γιασεμί, στο νούρι άλλο νούρι, φως μου στην ωραιότη σου ποιος θα σου βρει κουσούρι. (Γη τούρκικο γή κρητικό το γιασεμί μυρίζει / εγώ θαρρώ τσι δυό λαούς πράμα δεν τσι χωρίζει.) Ρόδο της πρώτης άνοιξης του γιασεμιού βοτάνι, άνθρωπος να ψυχομαχεί ό- ντε σε δει θα γιάννει. Φούλι μου και ζουμπούλι μου, κρίνε και γιασεμί μου και ήλιε και φεγγάρι μου και φως κι αναπνοή μου. Αλλά όταν όλα είναι έρημα και σκοτεινά ο ποιητής (Κωστής Παλαμάς) με το κεφάλι βαρύ, την καρδιά μολύβι και την ψυχή κουρέλι, κλαίει: «Η σκάλα με τα γιασεμιά κι ούτε ένα γασεμί! Με τ' άσπρο του χαμόγελο να με καλοκαρδίσει!. Κι όλα ήσαν άδεια! Κι έρημα! Μαύρα! Η ψυχή κι η φύση!» «Χωρίς λουλούδια/ερωτικό ό- νειρο κανένα/ βαριά καρδιά και σκοτεινή!» Στην εποχή της χάβρας των παραθύρων της τηλεόρασης και των ομολόγων, η Φύση είναι η καλύτερη μετοχή, αιώνια και άφθαρτη. Και για να μπει λίγο άρωμα, έτσι σαν αντιπερισπασμό, βάλτε ένα λουλούδι στο τραπέζι σας και στη ζωή σας! Το ωραίο αυτό λουλούδι γέμισε τραγούδια την ποίηση. «Ο Αύγουστος ελούζονταν μές στην αστροφεγγιά κι από τα γένια του έσταζαν άστρα και γιασεμιά» (Οδ. Ελύτης: «Τα ρώ του Έρωτα») Ο Άγγλος ποιητής Ενδμόνδος Σπένσερ ( ), εξισώνοντας τα μέρη του γυναικείου σώματος με διαφορετικά λουλούδια, δημιουργεί έναν α- νατομικό ανθόκηπο: Τα χείλη της μοσχοβολούνε βιολέτα ο θεϊκός της κόρφος α- γκαλιά από φράουλες. Τα στήθη της κρίνα που α- κόμη δεν έχουν ανοίξει τα φύλλα τους. Οι θηλές της μικρά μπουμπούκια γιασεμιού. Το γιασεμί είναι μόνο του έ- να άγραφο τραγούδι. Συγκινεί ο τρόπος έκφρασής του, και λες: Χαλάλι σου ναι γιασεμί όσο νερό κι αν πίνεις, γιατί το κάνεις ευωδιά και μου το ξαναδίνεις! Γιάννης Χλουβεράκης Σημείωση : Πολλοί τραγουδιστές πριν αρχίσουν τη μαντιν(ι)άδα που θέλουν να πουν, για να πάρουν σειρά ή σαν προοίμιο παθητικής μαντινάδας, τη «στολίζουν» με λέξεις ή φράσεις, με παρεμβολή ηχηρών επιφωνημάτων ή ε- πανάληψη, όπως: «έλα, έλα», «αμάν, αμάν», «ε, ε, ε!», «έλα μικρό μου, έλα», «όπα, όπα κοπελιά μου», «άντε να σε χαρώ», «ώφου παράπονο», «ώφου το γιασεμί μου» κ.α. Πηγές: Εμμανουήλ Εμμ.: «Λουλούδια και Δένδρα». Καββάδα Δ.: «Βοτανικόν Λεξικόν», Αθήνα Χρυσίνα Ελένη: «Τα λουλούδια στα κλαδιά της ζωής» Εκδόσεις Αστέρος 1994.

12 12 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ-ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2009 Βιβλιοπαρουσίαση Επιµέλεια: Σήφης Μανουσογιάννης Σφακιά Ένας Αγγλικός Ύµνος στα Σφακιά Ένα νέο βιβλίο για τα Σφακιά και ειδικά για τη Χώρα Σφακίων έχει κυκλοφορήσει στα Αγγλικά, το οποίο επικεντρώνει το ενδιαφέρον περισσότερο των Σφακιανών της διασποράς που δυσκολεύονται με τα ελληνικά και επιθυμούν να διαβάσουν για τα Σφακιά του σήμερα, την ιστορία και τα έθιμά τους. Πολύ ενδιαφέρον θα είναι και για άλλους αγγλομαθείς που θα ήθελαν να μάθουν για τα Σφακιά και για την πλούσια και ηρωική τους ιστορία. Ο Άγλλος Peter Trudgill ερωτεύτηκε τα Σφακιά όταν για πρώτη φορά το 1974 ταξίδεψε στην Κρήτη ως νεαρός φοιτητής. Από τότε και μέχρι σήμερα έρχεται στη Χώρα Σφακίων ανελλιπώς κάθε χρόνο και τις περισσότερες φορές ακόμη και δυο φορές το χρόνο. Ο συγγραφέας που είναι Καθηγητής Γλωσσολογίας σε Πανεπιστήμιο, μας οδηγεί σ ένα ταξίδι ζωής για ν ανακαλύψουμε μαζί του τις συνήθειες αυτού του μοναδικού τόπου. Μαζί του θα γνωρίσουμε ανθρώπους του χωριού όπως και αυτούς που ξενιτεύτηκαν αλλά που γύρισαν πίσω να ξαναρχίσουν μια νέα ζωή (να κάνουν μια νέα αρχή στη ζωή τους; ), ν ανοίξουν νέες επιχειρήσεις, να ψαρέψουν όπως και παλιά, να ξανασυναντήσουν φίλους και συγγενείς που είχαν αφήσει πίσω για πολλά χρόνια. Στο βιβλίο μάς περιγράφει με αγάπη τα ήθη και έθιμα των ανθρώπων, την ιστορία και τους μύθους της χώρας, το αδάμαστο πνεύμα των κατοίκων που για αιώνες αντιστάθηκαν γενναία στους εισβολείς Βενετούς, Τούρκους και τελευταία στους Γερμανούς. Ο «Μίστερ Πιτ», όπως οι Σφακιανοί τον φωνάζουν, μαζί με τη σύζυγό του Jean, για χρόνια τώρα έχουν αφομοιωθεί στη σημερινή κοινωνία της Χώρας Σφακίων και έτσι μπορούν να μας περιγράφουν με αγάπη τα χαρακτηριστικά της καθημερινής ζωής στο χωριό, τις αλλαγές και την πρόοδο που έ- χουν παρατηρήσει στα περισσότερα από 30 χρόνια που επισκέπτονται αυτό τον τόπο. Αναφέρονται στις συζητήσεις τους με πολλούς από τους κατοίκους του χωριού, τις προσωπικές τους ιστορίες σε τρόπο που όταν τελειώσει το διάβασμά του βιβλίου, ο αναγνώστης αισθάνεται κι αυτός σα να είχε ζήσει για χρόνια στη Χώρα Σφακίων. Το βιβλίο μπορεί κανείς να βρει στη Χώρα Σφακίων όπως και σε μεγάλα βιβλιοπωλεία των Χανίων και των Αθηνών. Για όσους διαμένουν στο εξωτερικό, μπορούν να το προμηθευτούν από του κάτωθι διαδικτυακούς τόπους: (από τον εκδότη) καθώς και Γιώργος Κ. Δαλιδάκης και στους Σφακιανούς Όταν ο νεαρός φοιτητής Peter Trudgill επισκέφθηκε για πρώτη φορά την Κρήτη και τα Σφακιά πριν από μερικές δεκαετίες, δεν νομίζω να φανταζόταν, ότι θα αποκτούσε ένα μεγάλο έρωτα και ότι τα Σφακιά θα εύρισκαν στο πρόσωπό του έναν ορκισμένο υποστηρικτή και φίλο. Ούτε βέβαια φαντάστηκε, όταν μύησε την γυναίκα του Jean στο Σφακιανό τοπίο και στο Σφακιανό τρόπο ζωής και σκέψης, ότι θα αποκτούσε ένα φανατικό σύμμαχο στην αγάπη του για τα Σφακιά, ένα αναντικατάστατο συνεργάτη στο έργο του. Τελικά βέβαια ο μεγάλος κερδισμένος από αυτή την «ιστορία διακοπών» είναι τα Σφακιά, που μέσα από την γλαφυρή και πανέξυπνη πένα του καθηγητού πλέον Αγγλικής Γλωσσολογίας, των Πανεπιστημίων Μελβούρνης Αυστραλίας, East Anglia Μεγάλης Βρετανίας και Fribourg Ελβετίας, θα εύρισκαν ένα διεθνώς καταξιωμένο, σύγχρονο υμνητή. Το βιβλίο In Sfakia του καθηγητή Trudgill, ή «Πήτερη» για τους Σφακιανούς φίλους του, αποτελεί πραγματικά ένα ύμνο στα σύγχρονα Σφακιά, στην Σφακιανή νοοτροπία, στους Σφακιανούς χαρακτήρες και προσωπικότητες. Και αυτή η αναφορά στα σύγχρονα Σφακιά έχει ιδιαίτερη σημασία για μας τους «σύγχρονους» Σφακιανούς, γιατί ο Πήτερ αγάπησε τα Σφακιά γι αυτό που είναι σήμερα, όχι για την ιστορική τους αδιαμφισβήτητη α- ξία. Μέσα από την περιγραφή των εμπειριών του από τα ταξίδια του στα Σφακιά ο καθηγητής ζωντανεύει τη σημερινή κοινωνία και τους ανθρώπους της, σκιαγραφώντας χαρακτήρες, συμπεριφορές, παραξενιές, παραδόσεις, θρύλους και καθημερινότητες με έναν τρόπο, που προκαλεί συγκίνηση και νοσταλγία σε όσους αναγνώστες είναι Σφακιανοί, ενώ στους υπόλοιπους δημιουργεί την ανάγκη, ή τουλάχιστον την περιέργεια να γνωρίσουν και να ζήσουν α- νάλογες στιγμές στα Σφακιά. Η επίσημη παρουσίαση του βιβλίου έγινε τον περασμένο Νοέμβριο στην Αθήνα σε μια ζεστή και σεμνή τελετή στο βιβλιοπωλείο Compendium. Ο συγγραφέας και η γυναίκα του καθώς και ο διευθυντής του εκδοτικού οίκου Lykabettus Press κος Chapple υποδέχθηκαν τους φίλους τους με Κρητικούς μεζέδες και Σφακιανή ζεστασιά. Ο «Πήτερης» αναφέρθηκε στην διαδικασία συγγραφής του βιβλίου του και διάβασε χαρακτηριστικά αποσπάσματα με αρκετές επεξηγήσεις σε άπταιστη «Σφακιανή» διάλεκτο και προφορά. Το βιβλίο παρουσιάστηκε και αναλύθηκε στη συνέχεια από τον καθηγητή του Πανεπιστημίου Αιγαίου, κ. Παραδέλη, ο οποίος τόνισε τόσο την φιλολογική του αξία, όσο και την ιδιαίτερη προσφορά του έργου προς την Επαρχία Σφακίων.Στην απόλυτα πετυχημένη εκδήλωση παρευρέθησαν ο τέως Πρόεδρος της Ένωσής μας Σήφης Μανουσογιάννης, ο παλαιός Πρόεδρος συγγραφέας Πάρις Κελαϊδής, ο συγγραφέας Σήφης Πετράκης και πολλοί Ελληνες και ξένοι φίλοι του Peter και της Jean, που γέμισαν ασφυκτικά την αίθουσα παρουσίασης. Μοναδική δική μας παρατήρηση, παραίνεση, προτροπή και παράκλησή, τόσο προς τον Καθηγητή Trudgill, προς τον Εκδότη του, αλλά και προς κάθε ενδιαφερόμενο, θα ήταν να προγραμματισθεί η μετάφραση του βιβλίου στα Ελληνικά, ώστε να γίνει προσιτό και στο ευρύ αναγνωστικό κοινό της Κρήτης, αλλά κατά κύριο λόγο για να διαβαστεί από όλους τους Σφακιανούς, οι οποίοι έχουν πολλά να μάθουν για τους εαυτούς τους και την πατρίδα τους από τον φίλο τους τον «Πήτερη». Περικλής Τζαρδής παροιμίες Ο πολυβραβευμένος στην Ελλάδα και το εξωτερικό λογοτέχνης και ποιητής Γιάννης Σηφ. Σηφάκης, υπογραμμίζει σε κάθε ευκαιρία την Σφακιανή καταγωγή του: η γιαγιά του ήταν το γένος Μπούχλη, από το Ασκύφου. Ύστερα από μια σειρά ογκώδη βιβλία (μερικά μπήκαν στον πίνακα Γκίνες) εξέδωσε τώρα ένα τόμο που τιτλοφορείται « ελληνικές παροιμίες». Πρόκειται για μια επιμελημένη και επίπονη εργασία, στην οποία είχε συνεργάτη το γνωστό εκδότη Γιάννη Σμυρνιωτάκη. Οι παροιμίες είναι ταξινομημένες θεματικά και ασφαλώς το καινούργιο βιβλίο θα είναι αιτία για νέους επαίνους προς τους συγγραφείς. Θερμά συγχαρητήρια. Π.Σ.Κ. «Το άγνωστο της δημιουργίας και της εμφάνισης της ζωής, το αβέβαιο της ζωής του ανθρώπου προβληματίζουν ε- κείνον που σκέπτεται. Το τυχαίο και το αβέβαιο μας κυβερνούν. Δε ξέρεις που θα οδηγηθείς. Το έζησα συχνά στη ζωή μου. Προσπάθησα ως επιστήμονας να μη ξεχωρίσω στη ζωή μου την αγάπη μου για την έρευνα από το ενδιαφέρον μου για τα κοινωνικά προβλήματα. Τη ζωή μου την αισθάνθηκα ως τραγικό βίωμα, που όμως με ικανοποιούσε. Η αρρώστια της συντρόφου μου με έκαμε να νιώσω βαθύτερα την τραγική πλευρά του ανθρώπινου βίου. Την έχασα πριν από οκτώ χρόνια. Επιβιώνω. Παράλληλα προσπαθώ να ολοκληρώσω ο- ρισμένες τουλάχιστον από τις επιδιώξεις μου. Έχω ακόμη φιλοδοξίες; Ασφαλώς όχι. Όμως αισθάνομαι πως έχω οφειλές να ξεπληρώσω. Τι θα προφθάσω; Πόσο ακόρεστος είναι ο άνθρωπος! Δεν με τρομάζει ο θάνατος. Με τρομάζει η άγνωστη πορεία προς το θάνατο. Εκείνο που φοβούμαι είναι η αρρώστια. Τη βαριά αρρώστια τη γνώρισα δίπλα μου. Δεν την έζησα ως την ώρα στο σώμα μου. Παρόλ αυτά, αισθάνομαι ικανοποίηση από την όλη ζωή μου». (Από την ανέκδοτη αυτοβιογραφία του Εμμανούηλ Κριαρά)

13 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ-ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2009 Αλέξανδρος 13 «Σκάβεις το χώμα με τ αλέτρι σου Με τον κασμά, με το τσαπί και με το φτυάρι Μοναχός σου Και το ποτίζεις με ιδρώτα μπόλικο Που τρέχει σαν ποτάμι από το πρόσωπό σου. Σήφης Εµµανουήλ Χιωτάκης ΕΓΕΡΤΗΡΙΟΝ ΣΑΛΠΙΣΜΑ Αφιερωµένο στον εργάτη της γης Φυτεύεις, λιπαίνεις, κλαδεύεις, Σκαλίζεις, ποτίζεις και ψεκάζεις Μοναχός σου, μα πίσω από το φράχτη καιροφυλαχτεί και σ ανιμένει ο συνέταιρός σου. Δεν ήρθε το λιοπύρι του καλοκαιριού Ούτε στης βαρυχειμωνιάς την μπόρα. Τέτοια καμώματα είναι για «μικρούς» και οι μεγάλοι» έρχονται στου τρυγητού την ώρα». Προς: Ένωση Απανταχού Σφακιανών Αγαπητέ Κύριε Πρόεδρε Παρακαλούμε όπως δεχθείτε Τιμής Ένεκεν για το σύλλογό σας, πίνακα του έφιππου Μεγάλου Αλεξάνδρου με τον Βουκεφάλα, έργο του προσωπικού γλύπτη του Αλεξάνδρου, του Κορίνθιου Λυσίππου. Φιλοτεχνήθηκε μετά την μάχη του Γρανικού και τοποθετήθηκε μαζί με άλλους 25 έφιππους ανδριάντες, που αντιπροσώπευαν τους πρώτους πεσόντες ιππείς της Απολλώνιας Ίλης, που επιτέθηκε πρώτη. Με εντολή του Αλεξάνδρου, οι 26 έφιπποι ανδριάντες τοποθετήθηκαν στο σημερινό αρχαιολογικό χώρο στο Δίον. Κατά τη Ρωμαϊκή Κατοχή της Ελλάδος, το σύμπλεγμα αυτών των ανδριάντων εκλάπη από τους Ρωμαίους και μεταφέρθηκε στην Ιταλία. Σήμερα, ο απεικονιζόμενος έφιππος ανδριάντας του Αλεξάνδρου, βρίσκεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Νάπολης στην Ιταλία. Ο Αλέξανδρος του Φιλίππου αποτίει φόρο τιμής στους Κρητικούς ήρωες, που δόξασαν τα Σφακιά στην Μακεδονία, συμβάλλοντας τα μέγιστα στην απελευθέρωση της γενέθλιας γης του. Με την βεβαιότητα της επωφελούς συνεργασίας μας στο μέλλον, απευθύνουμε στην Ένωση των Απανταχού Σφακιανών, πατριωτικούς χαιρετισμούς Ο Αλέξανδρος του Φιλίππου ενώνει τους Έλληνες! Ιστορίες της ορεινής Μαδαρίτικης γης Είναι μεγάλη ευτυχία να υπάρχουν Δημοσιογράφοι συγγραφείς όπως ο καλός μας φίλος Σήφης Πετράκης που να εξιστορούν τη ζωή και τα βάσανα των ανθρώπων που αγάπησαν, δούλεψαν σεβάστηκαν και τραγούδησαν την Μαδαρίτικη Γη. Η ζωή στην Μαδάρα είναι μια πραγματική ιεροτελεστία με ιδιαίτερους κανόνες. Με παρόμοια λεβεντιά οι άνθρωποι συνέχεια ατενίζουν τον αχανή ορίζοντα που δεν έχει τέλος. Ο Κρητικός Οδυσσέας δεν βρίσκει ποτέ την Ιθάκη που πάντα αναζητά, Πάντα μάχεται και χαίρεται τη ζωή μέχρι ότου η γη θα τον αγκαλιάσει στα σπλάχνα της, αφήνοντας την ψυχή να ταξιδέψει ελεύθερα προς τον ουρανό. Σήφης Μανουσογιαννάκης Σύλλογος Ιµβρίων Ο πολιτισμός των Ιμβρίων και Τενεδίων, με τα γεμάτα ζωή χωριά του, το λαογραφικό του θησαυρό και τη γλώσσα του, είναι ένα στολίδι ετών, που πρέπει να συνεχίσει να κοσμεί το πολύχρωμο πολιτισμικό μωσαϊκό της σύγχρονης Τουρκίας. Στις ημέρες μας, η συνεργασία και η αρμονική συνύπαρξη όλων των κατοίκων της Ίμβρου και της Τενέδου, Ελλήνων και Τούρκων, μπορεί να προσφέρει έναν αξιοζήλευτο παράδειγμα προς μίμηση, προοπτική που οφείλουν να στηρίξουν όλοι οι σκεπτόμενοι, ελεύθεροι, προοδευτικοί και δημοκρατικοί πολίτες της Ελλάδας και της Τουρκίας. Οι Ίμβριοι και Τενέδιοι δηλώνουν έτοιμοι να συνεισφέρουν με όλες τους τις δυνάμεις στην υλοποίηση αυτού του οράματος. Στήριξε κι εσύ αυτόν τον αγώνα. Ιστορίες τσ' Ασιγωνιώτικης ρίζας Τις «ιστορίες τσ Ασιγωνιώτικης Ρίζας», με μεγάλη υπομονή και επιμονή, προσπάθησα, χρόνια τώρα, να αφουγκραστώ από τα γεροντικά χείλη χωριανών μου με άπειρη αγάπη και σεβασμό. Δε θέλω με το βιβλίο αυτό να δρέψω δάφνες ιστορικού λαογράφου. Απλά, αισθάνθηκα την ανάγκη να περιγράψω γεγονότα και παλαιότερους τρόπους ζωής από το χωριό μου, την αγαπημένη μου Ασιγωνιά. Πριν από καμπόσο καιρό συζητούσα με κάποιο δόκιμο συγγραφέα, με μεγάλη συγγραφική δραστηριότητα. Του έλεγα τη σκέψη μου και αν θα μπορούσε, με την εξαιρετική πένα που διαθέτει, ν ασχοληθεί με τα λαογραφικά θέματα. Από την απάντηση που μου έδωσε, κατάλαβα ότι το θεωρούσε υποτιμητικό ν ασχοληθεί. Αυτό το γεγονός με λύπησε ιδιαίτερα, γιατί περίμενα διαφορετική α- ντιμετώπιση. Δε με αποθάρρυνε όμως, αλλά τουναντίον συνέχισα να μαζεύω με μεγαλύτερη επιμέλεια και φροντίδα τα αγριολούλουδα με το θαυμαστό άρωμα, για να κάνω τελικά, το μπουκέτο, που σας προσφέρω. Ευχαριστώ από καρδιάς όλους, όσους με βοήθησαν και ιδιαίτερα ευχαριστώ τον αδελφό μου, Χρήστο Ι. Πετράκη, δάσκαλο, που κατέθεσε κι αυτός ένα κομμάτι από την καρδιά του, σκιτσάροντας τα διάφορα θέματα του βιβλίου.

14 14 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ-ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2009 Γεννήσεις Ο πολυπληθής κλάδος της οικογένειας Κελαϊδή που ζουν στις Βρύσες Αποκορώνου, αυξήθηκε κατά μία «μονάδα». Διότι το νεαρό ζευγάρι του Βαγγέλη και της Γαβριέλλας απέκτησαν ένα χαριτωμένο κοριτσάκι. Λογαριάζουν να τη βαφτίσουν Μαρία. Να τους ζήσει. Ο Γιώργης Γερωνυμάκης και η Μαρία Σταθάκη από το Βουβά απέκτησαν το τέταρτο παιδί τους, ένα υγιέστατο κοριτσάκι. Να τους ζήσει και να το χαίρονται! Στις το εκλεκτό ζευγάρι από το Φραγκοκάστελλο Ευαγγελία Κατσουλάκη και Νικόλαος Βρανάς απέκτησαν ένα χαριτωμένο αγοράκι. Να τους ζήσει. Στρ. Βρετ. Βαπτίσεις Και το όνομα αυτού Μανώλης Ο ευτυχής παππούς με τον εγγονο. Στις 12 Οκτώβρη του 2008 έλαβε χώρα μια βάφτιση που ό- μοια της δεν φανταζόμαστε να έχει γίνει ξανά. Η τέλεση του μυστηρίου πραγματοποιήθηκε στο Ιερό Ναό του Σφακιανού Αγίου Μανώλη στα Ασκύφου, σε κλίμα ιδιαίτερης οικογενειακής συγκίνησης. Η διαδρομή για τον τόπο του μυστηρίου ήταν μακρινή και δύσκολη λόγω του χειμωνιάτικου σκηνικού του καιρού, ωστόσο πλήθος κόσμου έδωσε το παρόν για να τιμήσει την οικογένεια των Παπασήφηδων. Οι γονείς του νεοφώτιστου, Κυριάκος και Ρένα Παπασηφάκη, έ- δωσαν το συγκεκριμένο όνομα στο μοναχογιό τους, προς τιμήν και χατίρι του μεγάλου α- δερφού και θείου Μανώλη Παπασηφάκη με νονό τον Δημήτρη Μουζουράκη. Μετά την βάφτιση, στο κέντρο διασκέδασης «Πορτοκάλι»,οι γονείς καλωσόρισαν τους εκλεκτούς καλεσμένους που ήρθαν όχι μόνο από την Κρήτη αλλά και από την υπόλοιπη Ελλάδα καθώς και την Αμερική, οι περισσότεροι εκ των οποίων φίλοι του τιμώμενου θείου Μανώλη. Το γνήσιο Σφακιανό γλέντι κράτησε μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες με την συντροφιά της λύρας του Νίκου Ζωϊδάκη και του λαούτου του μοναδικού Μανώλη Κακλή που με τις κοντυλιές του τίμησε τον αδερφικό του φίλο Μανώλη Παπασηφάκη. Οι καλεσμένοι ένιωσαν τι σημαίνει Κρητική φιλοξενία και παραδοσιακή περιποίηση με πληθώρα εδεσμάτων, γλυκών, ά- φθονο κρασί, μαντινάδες και ριζίτικο τραγούδι. Σε ανάμνηση της ξεχωριστής βραδιάς οι γονείς προσέφεραν σε όλους τους άντρες παραδοσιακό Κρητικό μαχαίρι με χαραγμένη πάνω μαντινάδα Είσαι πατέρας κι αδερφός πρέπει να σε τιμήσω τ όνομα που χεις και βαστάς το γιο μου θα βαφτίσω Καθ όλη τη διάρκεια της βραδιάς η ατμόσφαιρα ήταν συγκινησιακά φορτισμένη λόγω της τραγικής απώλειας αγαπημένων συγγενικών προσώπων τις οικογένειας. Στο πρόσωπο όμως του νεοφώτιστου Μανώλη τα μέλη τις οικογένειας των Παπασήφηδων βρήκαν ξανά τη χαρά, την ελπίδα και την ευτυχία που τόσο τους έλειψε. Το ανωτέρω κείμενο δεν θα μπορούσε να τελειώσει χωρίς τις θερμές ευχές μας για υγεία και ευτυχία στο μικρό Μανώλη και στους γονείς και τον πατέρα, θείο και αδερφό Μανώλη Παπασηφάκη να αξιωθούν να τον δουν όπως ποθούν. Τα ανίψια Τζαγκαράκη Αιμιλία Παναυλάκης Δημήτρης Αρραβώνες Οι κόρες του Ιωσήφ Χιωτάκη α- πο τον Βουβά Σφακίων αρραβωνιάστηκαν. Η Χρυσούλα Χιωτάκη τον Ζαχαριουδάκη Ελευθέριο στις 17/ 08/08 και η Νίκη Χιωτάκη τον Λαμπράκη Γεώργιο στις 26/12/08 Και στα στέφανα με καλό! Γάμοι Στις 11 του Νοέμβρη του 2008 και στον Ιερό Ναό των Τεσσαράκοντα Μαρτύρων στο Ρέθυμνο ο φίλος μας Μάρκος Τσιριντάνης επιχειρηματίας α- ντιδήμαρχος Σφακίων και η Ρένα Σουρμελή τέλεσαν το γάμο τους με κουμπάρο το φίλο μας Σπύρο Μαγγελάκη. Μετά τη στέψη έγινε πλούσιο Σφακιανό γλέντι στο κέντρο «Πέλαγος». Παρόντες, Σφακιανοί, Αποκορωνιώτες και Ρεθυμνιώτες φίλοι του γαμπρού και συγγενείς καθώς και της οικογενείας της νύφης. Όμορφα ριζίτικα τραγούδια συνόδευσαν το ζευγάρι στο κέντρο που άρχισε το γλέντι χορεύοντας σούστα με τη λίρα του Γιώργη Μαγγελάκη και το λαούτο του Μανουσέλη Ανδρέα και άλλων φίλων καλλιτεχνών. Το κέφι πολύ, λεβέντες χορευτές και λιγερόκορμες χορεύτριες μια και ο γαμπρός είν ακόμη πρωτοχορευτής. Όλοι κουμπάροι, συγγενείς του φίλου γλέντησαν μέχρι τα ξημερώματα. Ευχόμαστε στο ζευγάρι κάθε ευτυχία. Στους γονείς του γαμπρού Μανώλη και Αθηνά Τσιριντάνη και της νύφης Περικλή και Ελένης Σουμελή ευχόμαστε να ζήσουν και να ευτυχίσουν τα παιδιά τους και στο φίλο Παύλο να μας καλέσει σύντομα στη χαρά του. Στον κουμπάρο των νεονύμφων Σταύρο να είναι πάντα άξιος. Ανάμεσα στον Μανώλη και στη Σεζάνα Κατερίνα Κατάκη ξαδέρφη, καθηγήτρια γυμναστικής Τον Αύγουστο ο Μανώλης Μανουσογιαννάκης αρραβωνιάστηκε την εκλεκτή της καρδιάς του Σεζάνα. Η αγαπημένη μας ανιψιά από την Γιουγκοσλαβία, έζησε πολλά χρόνια στην Ελλάδα. Ήρθε τότε που στην πατρίδα της τη Σερβία τα κοράκια της Δύσης τη σφυροκοπούσαν για να την διαλύσουν. Οι δύο νέοι αγαπήθηκαν αρραβωνιάστηκαν, έγινε ένας ωραίος αρραβώνας στο Σταλό Ν. Κυδωνίας στην ταβέρνα «Μάρκος» με πλούσιο τραπέζι και πολύ κέφι. Μετά δέκα μέρες τελέστηκε στο Δημαρχείο «Γαλατά» Νέας Κυδωνίας και ο γάμος των παιδιών. Όλοι ευχόμαστε να ζήσουν αγαπημένα και να ευτυχήσουν. Σ-ΜΑΝ Κηδείες Στις έφυγε από τη ζωή η Αθηνά Αμοιραδάκη. Στις έφυγε από τη ζωή η Δέσποινα Περράκη. Στη μνήμη της και αντί στεφάνου κατέθεσαν για το έργο της ε- νορίας της Χώρας Σφακίων οι κάτωθι: - Μπολιώτης Ιωσήφ του Εμμανουήλ 50 ευρώ, - Συνολάκης Γιώργος του Κωνσταντίνου 50 ευρώ και - Κλαδοβασιλάκης Δημήτρης 50 ευρώ Στις πέθανε η Μαρία χήρα Γιάννη Νικηφοράκη το γένος Β. Καραδάκη στην Αθήνα Ετάφη στη Νίμπρο. Στρατής Βρετουδάκης Στις έφυγε από κοντά μας ο Μιχάαλης Κατσούλης. Ήταν ο μόνος από τα τρία παιδιά της οικογένειάς του που ε- πέζησε του άδικου χαμού των δυο μικρών αδελφών του πριν ακόμη μπουν στην εφηβεία. Ο Μιχάλης Κατσούλης γεννήθηκε στ Ασκύφου το 1932, έ- ζησε στα Χανιά, όπου εργάσθηκε ως δασοφύλακας και μαζί με τη σύντροφό τυο Ελένη Τζουβαδάκη δημιούργησαν μιαν υπέροχη οικογένεια, τα παιδιά τους, τρεις επιστήμονες, έντιμα και χρήσιμα άτομα στην κοινωνία, μπορούν υπερήφανα να φέρουν το όνομα του πατέρα τους, ενός γνήσιου, έντιμου, υπερήφανου, λεβέντη Σφακιανού. Όλοι οι φίλοι και συγγενείς πενθούμε τον αγαπημένο μας Μιχάλη. Καλό ταξίδι ξάδερφε. Η οικογένεια Παπακωνσταντίνου - Χατζιδάκη Στις 3 του Γενάρη 2009 πέθανε στο Καψοδασο Σφακιά η ΣΟΦΙΑ ΓΑΛΑΝΑΚΗ, 74 ετών. Η κηδεία έγινε στον Ι.Ν. Αγίου Αθανασίου όπου και ετάφη στο εκεί νεκροταφείο. Θερμά συλλυπητήρια Έφυγε από τη ζωή άλλος ένας Μανουσογιαννάκης, ο Μανούσος από τους τελευταίους της προηγούμενης γενιάς. Ζούσε στην Κέρκυρα εγκατεστημένος με την οικογένειά του. Μας έ- φυγε ξαφνική προδομένος από την καρδιά του. Ας είναι ελαφρύ το κερκυραϊκό ζώμα που τον σκεπάζει. Στην οικογένειά του εκφράζουμε τα πιο βαθιά συλλυπητήρια. Σ-ΜΑΝ Όχι άλλο άδικο αίµα στα Σφακιά!!! Ο άνθρωπος δεν θα συμβιβασθεί ποτέ με τον θάνατο, ό- τι και να λένε οι φιλόσοφοι. Η σκέψη του και μόνο προκαλεί δέος, ενώ η απώλεια ενός δικού μας προσώπου θλίψη και οδύνη. Η μεγάλη ηλικία και η μακροχρόνια ασθένεια μπορεί να απαλύνει κάποτε το γεγονός και να θεωρηθεί τότε θέλημα Θεού και αποτέλεσμα της φυσικής πορείας της ζωής μας. Όταν όμως φεύγει από κοντά μας ένας νέος άνθρωπος, απότομα και σαν συνέπεια ανθρωπίνων πράξεων τότε ο νούς του ανθρώπου σταματά.. Λέξεις ό- πως λογική, ψυχραιμία, κουράγιο χάνουν το αξία τους. Το κλάμα, ο θρήνος, το πένθος χάνουν το νόημά τους, φαίνονται μικρά και ανάξια να εκφράσουν τα αισθήματά μας.. Κάθε δράση, κάθε αντίδραση, κάθε στάση απέναντι σε αυτά τα γεγονότα είναι ανούσιες και μάταιες. Δυστυχώς η εικόνα αυτή δεν είναι σπάνια στα Σφακιά. Η παμπάλαια παράδοση της αυτοδικίας διατηρείται δια μέσου των αιώνων και κατατρώει τα νιάτα των Σφακιών, διαλύει γενιές κτυπώντας πάντα τους καλύτερους από τους άντρες, ξεμιστεύει οικογένειες, ερημώνει σπίτια και χωριά ολόκληρα.όταν οι Σφακιανοί έπαιρναν τον νόμο στα χέρια τους επί Τουρκοκρατίας, ή και παλαιότερα επί Ενετοκρατίας και Αραβοκρατίας δεν είχαν πράγματι άλλη λύση και τότε η αυτοδικία δίκαια θεωρείτο λεβεντιά και α- ντρειοσύνη. Θέλω να ελπίζω ό- τι σήμερα ζούμε σε κοινωνία ευνομούμενη, όπου η δικαιοσύνη αποδίδεται σωστά στα πλαίσια του ανθρωπίνως δυνατού. Θέλω να ελπίζω ότι οι Σφακιανοί, αλλά και οι Σφακιανές το γνωρίζουν και το πιστεύουν επίσης. Θέλω να ελπίζω ότι κανείς Σφακιανός δεν θέλει το τέρας της αυτοδικίας να συνεχίσει το καταστροφικό του έργο στην ε- παρχία μας στο μέλλον. Θέλω να ελπίζω ότι το αίμα του αγαπημένου μας Σταύρου Πολέντα θα είναι το τελευταίο στο βωμό του ανεξέλεγκτου πάθους, του τυφλού μίσους, της ατέλειωτης αντεκδίκησης. Δεν υπάρχει παρηγοριά για όσους γνώριζαν και αγαπούσαν το Σταύρο. Δεν υπάρχει λογική στην απουσία του από κοντά μας. Όπως δεν υπάρχει άνθρωπος, που να μην είχε ένα καλό λόγο να πεί για αυτό το κοπέλι, που το μόνο κακό που έκανε, ήταν ότι ζούσε. Ο χρόνος θα αλαφρώσει λίγο το βάρος της ψυχής, θα επουλώσει κάπως την πληγή, το τεράστιο κενό θα καλυφθεί από καινούργια κλαράκια της οικογένειας. Ο Σταύρος όμως θα μας λείπει πάντοτε. Δεν θα τον ξεχάσουμε ποτέ. Περικλής Τζαρδής Σταύρος Πολέντας Πολλή ζημιά εγίνηκε στ Ασκύφου, στ Αμμουδάρι Το Σταύρο εσκοτώσανε τ ό- μορφο παλικάρι Το δυο χιλιάδες και οχτώ, ζημιά πολύ μεγάλη Έφυγε ο Πολεντοσταυρής, δε θα γυρίσει πάλι Στου Νοεμβρίου τις είκοσι, μια αποφράδα μέρα Έκλαιγε κι έκαιγε καρδιές που χασε το παιδί της Όπου της το σκοτώσανε τη νύχτα στην αυλή της. Ένα λεβέντη έχασε κι είναι δυστυχισμένη Κι από τον άλλο της το γιο είναι χαροκαμένη Εχάθηκε ένας νεαρός στα είκοσι επτά του Κρίμα στην καλοσύνη του, στα προτερήματα του. Χρυσό κορμί, χρυσή καρδιά, κρίμα και πάλι κρίμα Ένα κομμάτι μάλαμα εβάλανε στο μνήμα Ήλθανε στην κηδεία του ίσως και δυο χιλιάδες Εφέρανε και στέφανα που ήτανε δεκάδες Η μαύρη μάνα έκλαιγε κι έσκιζε την καρδιά σου Μ αυτά τα λόγια που λεγε κι ε- φτάνανε στ αυτιά σου Τον τάφο όταν ανοίξανε έκλαιγε τα παιδιά της Εύκολα νιώθει κάθε νεις; Τον πόνο της καρδιάς της Πολύ εκλάψαν οι δικοί, οι φίλοι μα κι οι ξένοι Πολύ κακό στην μάνα του η βαρυπληγωμένη. Ο κόσμος που ρθε στην ταφή, τα στέφανα, το κλάμα Και τα μαυροφορέματα δε διορθώνουν πράμα Τέτοια κορμιά άμα χάνονται τα κλαίει η κοινωνία Ας ειν το χώμα ελαφρό κι η μνήμη αιωνία. Κανάκης Γερονυμάκης Πέθανε η Ζαμπία Νυχτάρη-Καγιαδάκη από τον Βουβά. Κατοικούσε στις Ατσιπάδες Ρεθύμνου και ετάφη στα Νομικιανά. Θερμά συλληπητήρια. Στρατής Βρετουδάκης Μνημόσυνα Την Κυριακή 4 του Γενάρη 2009 στον Ι.Ν. Τιμίου Σταυρού στις Καρυές στ Ασκύφου έγινε το ετήσιο μνημόσυνο της Αργυρώς Γεωργ. Γουνάκη. Θερμά συλλυπητήρια. Επιστολές Αγαπητοί Σφακιανοί, Ύστερα από εννέα έτη, ήρθε η στιγμή να γράψω δυο λόγια για τα χρόνια που έμεινα κοντά σας. Ως σύζυγος του Παύλου Κριαρά Παχυνάκη πρώην Προέδρου και φιλου σας εβρέθηκα κοντά σας πολλές φορές. Όταν πρωτόπεψα στην αγαπημένη μας Κρήτη, αισθάνθηκα πολύ Σφακιανή! Αν και είναι η καταγωγή μου ο πατέρας μου Ασκυφιώτης, το γένος Κανιά ή Κανιαδάκης, η μητέρα μου Ανωπολίττισσα το γένος Ορφανουδάκη. Όταν γύρισα στο σπίτι μου, συγκινημένη α- πό την ομορφιά της Κρήτης, έγραψα το κάτωθι: Η Κρήτη Απ άκρη ως άκρη Καλλονή, Θες λεβεντιά, θες θάρρος Φιλόξενη η Αρχοντιά, Και δέχεται ο Φάρος. Αν πάρεις βήμα τα χωριά, Διαβάζοντας τη λένε Θα δείτε πως για λευτεριά, Και το Αρκάδι καίνε Από Χανιά ως τη Σητεία, Ιστορίες πολλές της θέτει Αλλά τ αγαπημένα μας Σφακιά, Ούλες τση ομορφιές τις έχει! Λουτρό, πεντάμορφο λιμάνι, Χώρα του Θεού φτιαγμένη Ξεκίνημα του δρυμού της, Ανηφοριάς, που υπερήφανα πατάς Ν ανέβεις το υψόμετρο της δόξης, Και της φήμης, που ήρωα τον Δάσκαλο τον Γιάννη δίνεις! Άνω Πόλη!!! Με φιλικήν αγάπην Μια Σφακιανή Αμερικανίδα Μαίρη Πολυνάκη

15 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ-ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ Ο Kästner και η Κρήτη Toυ Αντώνη Εργαζάκη Σύντομα, αρχές του 2009, θα κυκλοφορήσει για πρώτη φορά στη χώρα μας το βιβλίο του ERHART KÄSTNER «ΚΡΗΤΗ». Την έκδοση του παραπάνω βιβλίου έχει αναλάβει ο γνωστός εκδοτικός οίκος ΔΩΡΙΚΟΣ. Το βιβλίο του ERHART KÄSTNER (Σημειώσεις του έ- τους 1943) κυκλοφόρησε για πρώτη φορά στα Γερμανικά το 1975 από τις εκδόσεις Insel Taschenbücher (Frankfurt) α- ριθμ.117. Ο ERHART KÄSTNER γεννήθηκε το 1904 Σβάινφουρτ (μεγάλωσε στο Άουγκσμπουργκ) και πέθανε το 1974 στο Στάουφεν. Σπούδασε στα Πανεπιστήμια Λειψίας, Φράιμπουργκ και Κιέλου. Διορίστηκε βιβλιοθηκάριος στη Δρέσδη και αργότερα ( ) γραμματέας του γνωστού ποιητή και δραματικού συγγραφέα Γερχάρδου Χάουπτμαν (Βραβείο Νόμπελ). Μετά από 7 χρόνια πολέμου και αιχμαλωσίας, έγινε διευθυντής της περίφημης βιβλιοθήκης του δούκα Αυγούστου (Herzog-August-Bibliothek) στο Βόλφενμπιτελ. Έχει γράψει πολλά ταξιδιωτικά έργα για την Ελλάδα (5). Το βιβλίο του KÄSTNER γράφτηκε στη διάρκεια του Β Παγκοσμίου Πολέμου και τελείωσε το Το έργο, που τυπώθηκε για πρώτη φορά το 1944 και κυκλοφόρησε το 1975 αναθεωρημένο μόνο κατά το τελευταίο κεφάλαιο, είχε μεγάλη απήχηση στο γερμανικό κοινό. Το βιβλίο περιλαμβάνει 19 κεφάλαια: Ο Ψηλορείτης τη νύκτα, Η κοιλάδα του Ασώματου, Η πεδιάδα της Μεσαράς, Γόρτυνα, Φαιστός, Το σπήλαιο που γεννήθηκε ο Δίας στην Ίδη, Περίπατος με ένα γαϊδουράκι, Πετώντας πάνω α- πό το νησί, Φόδελε, Ελ Γκρέκο, Κνωσσός, Γιούχτα, Ο τάφος του Δία, Μάλλια, Ο κόλπος του Μεραμπέλλου, Σπίνα Λόγκα, Το οροπέδιο του Λασιθίου, Φτωχή Ελλάδα, Δωρικά, Το Δικτυνναίο ιερό στον όρμο Μένιες, Πολυρρήνεια, Υρτάκινα, Άπτερα, Το Φαράγγι της Σαμαριάς και η Αγία Ρουμέλη, Τάρρα, Το χωριό Σαμαριά. Ο KÄSTNER ήταν ταξιδιωτικός συγγραφέας και μάλιστα α- πό τους μεγάλους, όπως γράφει και ο Johannes Gaitanides, Ανώπολη Σφακίων κριτικός βιβλίου στο περιοδικό Hellenika Janrbuch Το βιβλίο του «ΚΡΗΤΗ» δεν είναι τουριστικός οδηγός, αλλά ένα έργο τέχνης, γραμμένο μέσα στη φρίκη του πολέμου με τη μεγαλύτερη νηφαλιότητα, συνδυάζοντας ρομαντική διάθεση και επιστημονική κατάρτιση σε θέματα ιστορίας και πολιτισμού. Ο KÄSTNER είναι βαθύς γνώστης της Αρχαίας Ελλάδας, αλλά και της νεότερης. Με μια γλώσσα, μιας Ελλάδας μοναδικής ομορφιάς, γεμάτης δύναμη και γοητεία. Ο KÄSTNER μέσα από το βιβλίο του έδωσε μια ζωντανή εικόνα του μεγαλείου του κρητικού λαού, ενθουσιάζοντας τον αναγνώστη, γνωρίζοντάς του το νησί των αντιφάσεων και των αντιθέσεων, μέσα από την άγρια φυσική ομορφιά και τον πρωτόγονο αυθορμητισμό των κατοίκων της. Στη σελίδα 30 γράφει: «το πρώτο πράγμα που μου έκανε εντύπωση ήταν τα μάτια των Κρητικών. Είναι μεγάλα, μαύρα, μερικές φορές γαλανά, αετίσια μάτια, που έχουν μοναδική δύναμη λάμψης και υπερήφανης ισχυρογνωμοσύνης και δίχως άλλο μεγάλη δίψα για μίσος και αγάπη. Αμέσως καταλαβαίνεις πως βρίσκεσαι σ ένα νησί, που στις φλέβες των ανθρώπων ρέει πανάρχαιο αίμα. Τόσες αγέρωχες ματιές σ ένα νησί που γνώρισε τόση σκλαβιά από ΡΩΜΑΙΟΥΣ, ΣΑΡΑΚΗΝΟΥΣ, ΒΕΝΕΤΟΥΣ, ΤΟΥΡΚΟΥΣ. Ανθρώπους με τέτοια ματιά δεν είναι εύκολο να τους κοιτάξει κανείς κατάματα. Μόνο στην Κρήτη ξέρουν να δωρίζουν με τέτοιον τρόπο, σαν να είναι βασιλιάδες, και ας ζουν με χίλιες στερήσεις. Στο τελευταίο κεφάλαιο του βιβλίου περιγράφει τη Σαμαριά και τους ανθρώπους της: «Φτωχή μικρούλα Σαμαριά! Κείτεσαι στην κοιλάδα σου κλεισμένη μέσα, θαρρείς σε έναν κόλπο, που δεν είναι παρά ο κόλπος της καρδιάς του κόσμου και μια μονοδιάστατη ύπαρξη. Είσαι ένας τόπος, όπου καταλαβαίνω τον χτύπο της καρδιάς της γης. Εδώ είμαι σπίτι μου», «Δωρικό αίμα κυλάει ακόμα και τώρα ε- δώ, είμαι βέβαιος. Εδώ, στις κοιλάδες των Σφακίων, ρίζωσαν και παρέμειναν πεισματικά εδώ, όπως το παλιό χιόνι στις σχιμάδες», «Η περπατησιά τους, η λαλιά, η γενειάδα και τα μαλλιά: ο καθένας ξεχωριστός. Ο καθένας βασιλιάς του σώματος και του αίματός του. Αποκλειστικά δημιουργήματα της ελευθερίας, του χρόνου και της κληρονομιάς. Τα λιόδεντρα και οι βελανιδιές, που φυτρώνουν στο ξερό, καυτό και πετρώδες έδαφος, πρέπει να ναι η μάνα τέτοιων προσώπων: σχηματίστηκαν με κόπο, αργά. Κανένας δεν μοιάζει με τον άλλον, ο καθένας είναι μοναδικός.». Η συνέχεια στο βιβλίο.

16 16 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ-ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2009 Και του χρόνου και τ αντίχρονου και του καιρού!!! Ο Πρόεδρος Παύλος Πολάκης µε τον αντιπρόεδρο της παγκόσµιας Οµοσπονδίας Κρητικών Σωµατείων Μανώλη Πατεράκη Ριζίτικη οµάδα, ρίζες και δροσουλίτες Κάλαντα από τον Σύλλογο Κρητών Ηλιούπολης Το κρύο ήταν τσουχτερό το ηλιόλουστο πρωινό της Κυριακής 11 Ιανουαρίου, αλλά η ατμόσφαιρα στην αίθουσα του Συλλόγου μας απέπνεε πραγματική ζεστασιά. Η κοπή της Βασιλόπιτας για τον εορτασμό του Νέου Έτους 2009 έγινε μέσα σε πνεύμα αγάπης, ομόνοιας και χαράς. Η οργάνωση από το νεοεκλεγέν Διοικητικό Συμβούλιο υπό την προεδρία του Παύλου Πολάκη ήταν πραγματικά επιτυχημένη. Η αίθουσα σε άριστη κατάσταση έτοιμη να δεχθεί τον καινούργιο χρόνο. Η βασιλόπιτα νοστιμότατη, προσφορά όπως κάθε χρόνο του Ζαχαροπλαστείου «Καμέλια» της Κας Μανουσέλη. Οι τσικουδιά και οι μεζέδες δεν έλειψαν χάρη στην φροντίδα του Νίκου Μανουσέλη και Πέτρου Γιάνναρη. Ολη η τελετή αποθανατίστηκε με ι- διαίτερη ευσυνειδησία από τον Βαγγέλη Γουμενάκη. Τα κάλαντα αντικαταστάθηκαν με μεγάλη επιτυχία από επίκαιρο ριζίτικο και μαντινάδες από την ριζίτικη ομάδα «Ρίζες» και την ο- μάδα «Δροσουλίτες» και στην συνέχεια έγινε ή κοπή της πίτας με ασημένιο μαχαίρι αντίγραφο αυτού του Δασκαλογιάννη, που παραχωρεί για την τελετή κάθε χρόνο, με δικαιολογημένη υ- περηφάνεια ο Μανώλης Παττακός. Σκόπιμα α- ναφέρομαι τελευταία στους καλεσμένους μας, που γέμισαν την αίθουσα με την αρχοντιά και την λεβεντιά τους. Η συμπαγής παρουσία τους πέρα από την αγάπη τους για τα Σφακιά ήταν και αποτέλεσμα της συνεχούς κοινωνικής δραστηριότητας του απερχομένου Προέδρου μας Σήφη Μανουσογιανάκη. Δεν τολμώ να τους α- ναφέρω και να τους απαριθμήσω γιατί σίγουρα κάποιους θα παραλείψω. Τονίζω όμως, ότι ήταν όλες και όλοι τους διαλεχτοί εκπρόσωποι των Σφακιών και της Κρήτης και η παρουσία τους τίμησε τα Σφακιά. Εκ μέρους όλου του ΔΣ του Συλλόγου ευχαριστούμε για την παρουσία σας και ευχόμαστε καλή χρονιά με υγεία και ομόνοια. Περικλής Τσαρδής