ΓΤΝΑΣΟΣΖΣΔ ΚΑΗ ΟΡΗΑ ΣΧΝ ΠΟΗΟΣΗΚΧΝ ΜΔΘΟΓΟΛΟΓΗΧΝ ΣΖΝ ΦΤΥΟΛΟΓΗΑ ΚΑΗ ΣΖΝ ΔΚΠΑΗΓΔΤΖ: ΓΗΔΤΡΤΝΟΝΣΑ ΣΗ ΠΡΟΟΠΣΗΚΔ ΣΖ ΜΔΘΟΓΟΛΟΓΗΑ ΚΑΗ ΣΟΝ ΔΡΔΤΝΖΣΗΚΟ ΥΔΓΗΑΜΟ

Transcript

1 ΠΑΝΔΠΗΣΖΜΗΟ ΚΡΖΣΖ ΠΑΗΓΑΓΧΓΗΚΟ ΣΜΖΜΑ ΠΡΟΥΟΛΗΚΖ ΔΚΠΑΗΓΔΤΖ ΔΡΓΑΣΖΡΗΟ ΦΤΥΟΛΟΓΗΚΖ ΔΡΔΤΝΑ ΔΡΓΑΣΖΡΗΑΚΖ ΜΟΝΑΓΑ ΟΗΚΟΛΟΓΗΚΖ ΦΤΥΟΛΟΓΗΑ ΚΑΗ ΒΗΧΜΑΣΗΚΖ, ΔΤΡΔΣΗΚΖ ΚΑΗ ΓΗΑΛΟΓΗΚΖ-ΔΠΗΚΟΗΝΧΝΗΑΚΖ ΦΤΥΟΠΑΗΓΑΓΧΓΗΚΖ ΓΗΖΜΔΡΟ ΠΑΝΔΛΛΖΝΗΟ ΓΗΔΠΗΣΖΜΟΝΗΚΟ ΤΜΠΟΗΟ ΜΔ ΓΗΔΘΝΖ ΤΜΜΔΣΟΥΖ ΓΤΝΑΣΟΣΖΣΔ ΚΑΗ ΟΡΗΑ ΣΧΝ ΠΟΗΟΣΗΚΧΝ ΜΔΘΟΓΟΛΟΓΗΧΝ ΣΖΝ ΦΤΥΟΛΟΓΗΑ ΚΑΗ ΣΖΝ ΔΚΠΑΗΓΔΤΖ: ΓΗΔΤΡΤΝΟΝΣΑ ΣΗ ΠΡΟΟΠΣΗΚΔ ΣΖ ΜΔΘΟΓΟΛΟΓΗΑ ΚΑΗ ΣΟΝ ΔΡΔΤΝΖΣΗΚΟ ΥΔΓΗΑΜΟ Δπηζηεκνινγηθνί Πξνβιεκαηηζκνί θαη Ηζηνξηθέο θαη Κνηλσληθν-Πνιηηηζκηθέο Γηαζηάζεηο ησλ Πνηνηηθώλ Μεζνδνινγηώλ: Όξνη θαη Πξννπηηθέο κηαο Μεηα-αλαζηνραζηηθήο Μεζνδνινγίαο Πεξηνξηζκνί ηνπ Ναηνπξαιηζηηθνύ (Θεηηθηζηηθνύ) Παξαδείγκαηνο θαη νη Γπλαηόηεηεο ησλ Μεηθηώλ Δξεπλεηηθώλ Μεζνδνινγηώλ ζηελ Φπρνινγία θαη ηελ Δθπαίδεπζε Γηεπξύλνληαο ηηο Πξννπηηθέο ησλ Δζλνγξαθηθώλ Μεζνδνινγηθώλ Πξνζεγγίζεσλ ζηελ Φπρνινγία θαη ηελ Δθπαίδεπζε Ζ Έξεπλα-δξάζε πλαληά Άιιεο Δξεπλεηηθέο Μεζνδνινγίεο: Απόπεηξεο Γηεξεύλεζεο ησλ Πξννπηηθώλ θαη Οξίσλ Ζ Βηνγξαθηθή θαη Αθεγεκαηηθή Μεζνδνινγηθή Πξνζέγγηζε ζηελ Έξεπλα ησλ Κνηλσληθώλ θαη Αλζξσπηζηηθώλ Δπηζηεκώλ Οηθνινγηθέο θαη Ναηνπξαιηζηηθέο Μεζνδνινγίεο ζηε Μνπζηθή Φπρνινγία θαη ηελ Φπρνινγία ησλ Βξεθώλ Πνηνηηθή Έξεπλα, Τπνθεηκεληθόηεηα θαη Φπραλαιπηηθέο/Φπρνδπλακηθέο θαη Οηθνζπζηεκηθέο Πξνζεγγίζεηο Πξννπηηθέο θαη Όξηα ηεο Πνηνηηθήο Μεζνδνινγίαο Παλεπηζηεκηνύπνιε - Ρέζπκλν Αίζνπζα Γ7 12 θαη 13 Ννεκβξίνπ 2010 Παξαζθεπή 8:30-14:30 & 17:00-21:00 άββαην 9:00-14:30 & 17:00 21:00

2 ΠΑΡΑΚΔΤΖ 12 Ννεκβξίνπ 2010 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΤΜΠΟΗΟΤ 08:30-09:00 Δγγξαθέο Παξαιαβή Φαθέισλ 09:00-09:10 Υαηξεηηζκόο από ηνλ Κνζκήηνξα ηεο ρνιήο Δπηζηεκώλ ηεο Αγσγήο ηνπ Παλεπηζηεκίνπ Κξήηεο Καζεγεηή θ. Παλαγηώηε Μηραειίδε 09:10-09:30 Δηζαγσγή ζηελ Πξνβιεκαηηθή ηνπ πκπνζίνπ θαη Αλαθνίλσζε γηα ην θεπηηθό θαη ηνπο ηόρνπο ηνπ Δπόκελνπ πκπνζίνπ κε ηίηιν «Δσναηόηηηες και Όρια ηων Βαζιζμένων ζηην Τέτνη Ποιοηικών Μεθοδολογιών: Διεσρύνονηας ηις Προοπηικές ζηον Ερεσνηηικό Στεδιαζμό» Μάξηνο Πνπξθόο, Καζεγεηήο, Π.Σ.Π.Δ. Παλεπηζηεκίνπ Κξήηεο ΠΡΧΣΖ ΤΝΔΓΡΗΑ: ΔΠΗΣΖΜΟΛΟΓΗΚΟΗ ΠΡΟΒΛΖΜΑΣΗΜΟΗ ΚΑΗ ΗΣΟΡΗΚΔ ΚΑΗ ΚΟΗΝΧΝΗΚΟ-ΠΟΛΗΣΗΜΗΚΔ ΓΗΑΣΑΔΗ ΣΧΝ ΠΟΗΟΣΗΚΧΝ ΜΔΘΟΓΟΛΟΓΗΧΝ: ΟΡΟΗ ΚΑΗ ΠΡΟΟΠΣΗΚΔ ΜΗΑ ΜΔΣΑ-ΑΝΑΣΟΥΑΣΗΚΖ ΜΔΘΟΓΟΛΟΓΗΑ Πξόεδξνο: Μαλόιεο Γαθέξκνο 09:30-09:50 Γπλαηόηεηεο θαη Όξηα ησλ ηξαηεγηθώλ Γηεύξπλζεο ηνπ Δξεπλεηηθνύ ρεδηαζκνύ (Μείμεο ησλ Μεζνδνινγηώλ) ζηελ Έξεπλα ησλ Κνηλσληθώλ Δπηζηεκώλ Μάξηνο Πνπξθόο, Ph.D., Καζεγεηήο, Π.Σ.Π.Δ. Παλεπηζηεκίνπ Κξήηεο 09:50-10:10 Ζ Πξόζιεςε ηεο «Αληηθεηκεληθόηεηαο» ηνπ Κνηλσληθνύ Υώξνπ ζηηο Πνηνηηθέο Μεζνδνινγηθέο Πξνζεγγίζεηο Νίθνο Ναγόπνπινο, Ph.D., Δπίθνπξνο Καζεγεηήο, Σκήκα Κνηλσληνινγίαο Παλ/κίνπ Αηγαίνπ 10:10-10:30 Ζ Δξεπλεηηθή Δκπεηξία θαη νη Ηεξαξρίεο ηεο Βηβή Γειεθάξε, Ph.D., Γηδάζθνπζα κε ην Π.Γ. 407/1980 ζην Σκήκα Κνηλσληνινγίαο Παλεπηζηεκίνπ Κξήηεο 10:30-10:50 Μεηά ην Μεηά Ση; Ζ Ηδέα ηεο Αζπλέρεηαο θαη ηα Όξηα ηεο Πνηνηηθήο Μεηαζηξνθήο ζηε Μεζνδνινγία ηεο Κνηλσληθήο Δπηζηήκεο. Αληώλεο Γεσξγνύιαο, Ph.D., Αλαπιεξσηήο Καζεγεηήο, Σκήκα Φ.Κ.. Παλεπηζηεκίνπ Κξήηεο 10:50-11:10 Μηα Δπηζηεκνινγηθή Κξηηηθή Μαηηά πάλσ ζηηο Γπλαηόηεηεο, ηηο Πξννπηηθέο θαη ηα Όξηα ησλ Πνηνηηθώλ Μεζνδνινγηώλ Γηώξγνο Ρνπζόπνπινο, Ph.D., Καζεγεηήο, Σκήκα Φ.Κ.. Παλεπηζηεκίνπ Κξήηεο 11:10-12:00 πδήηεζε 12:00-12:30 Γηάιεηκκα ΓΔΤΣΔΡΖ ΤΝΔΓΡΗΑ: ΟΗΚΟΛΟΓΗΚΔ ΚΑΗ ΝΑΣΟΤΡΑΛΗΣΗΚΔ ΜΔΘΟΓΟΛΟΓΗΔ ΣΖΝ ΜΟΤΗΚΖ ΦΤΥΟΛΟΓΗΑ ΚΑΗ ΣΖΝ ΦΤΥΟΛΟΓΗΑ ΣΧΝ ΒΡΔΦΧΝ Πξόεδξνο: Μηράιεο Κνληνπόδεο 12:30-12:50 Πξννπηηθέο ησλ Οηθνινγηθώλ Θεσξηώλ θαη Μεζνδνινγηώλ ηεο Αλζξώπηλεο Αληίιεςεο θαη Αλάπηπμεο γηα ηελ Έξεπλα ηεο Μνπζηθήο Φπρνινγίαο Ησάλλα Δηκεθηζόγινπ, Ph.D., Δπίθνπξε Καζεγήηξηα, Σκήκα Μνπζηθψλ πνπδψλ Ινλίνπ Παλεπηζηεκίνπ 12:50-13:10 Ζ Μέζνδνο ηεο Μηθξν-αλάιπζεο ηεο Βξεθηθήο πκπεξηθνξάο: Σν Παξάδεηγκα ησλ Ναηνπξαιηζηηθώλ Δξεπλώλ ζε Γίδπκα Βξέθε Μαξία Μαξθνδεκεηξάθε, Ph.D., Δπίθνπξε Καζεγήηξηα Π.Σ.Π.Δ. Παλεπηζηεκίνπ Κξήηεο 13:10-13:30 πδήηεζε ΣΡΗΣΖ ΤΝΔΓΡΗΑ: ΠΔΡΗΟΡΗΜΟΗ ΣΟΤ ΝΑΣΟΤΡΑΛΗΣΗΚΟΤ ΠΑΡΑΓΔΗΓΜΑΣΟ ΚΑΗ ΟΗ ΓΤΝΑΣΟΣΖΣΔ ΣΧΝ ΜΔΗΚΣΧΝ ΔΡΔΤΝΖΣΗΚΧΝ ΜΔΘΟΓΟΛΟΓΗΧΝ ΣΖΝ ΔΚΠΑΗΓΔΤΖ: Ζ ΠΡΟΟΠΣΗΚΖ ΣΧΝ ΠΟΛΗΣΗΜΗΚΧΝ ΘΔΧΡΗΧΝ ΣΖΝ ΔΡΔΤΝΑ ΓΗΑ ΣΖ ΜΑΘΖΖ Πξόεδξνο: Αγγειηθή Πνιύδνπ 13:30-14:10 Scientific Educational Research A Gold Standard, or a Starting Point? Keith Postlethwaite, Ph.D., Professor Science Education (Physics), Deputy Head of School, University of Exeter 14:10-14:30 πδήηεζε 14:30-17:00 Γεύκα

3 ΣΔΣΑΡΣΖ ΤΝΔΓΡΗΑ: ΓΗΔΤΡΤΝΟΝΣΑ ΣΗ ΠΡΟΟΠΣΗΚΔ ΣΧΝ ΔΘΝΟΓΡΑΦΗΚΧΝ ΜΔΘΟΓΟΛΟΓΗΚΧΝ ΠΡΟΔΓΓΗΔΧΝ ΣΖΝ ΦΤΥΟΛΟΓΗΑ ΚΑΗ ΣΖΝ ΔΚΠΑΗΓΔΤΖ Πξόεδξνο: Μέλε Σζίγθξα 17:00-17:20 Δζλν-επηζηήκεο θαη Δθπαηδεπηηθέο Πξαθηηθέο: Γηεξεπλώληαο ηηο Πνιηηηζκηθέο Γηαζηάζεηο ηεο «Καηαλόεζεο ηνπ Φπζηθνύ Κόζκνπ» Θνδσξήο πύξνο, Ph.D., Γηδάζθσλ κε ην Π.Γ. 407/1980 ζην Σκήκα Κνηλσληνινγίαο Παλεπηζηεκίνπ Κξήηεο 17:20-17:40 Αλαζρεδηάδνληαο ην Παξαηεξνύκελν θαη ηνλ Παξαηεξεηή: Γπλαηόηεηεο θαη Όξηα ηεο Πεηξακαηηθήο Δζλνγξαθίαο ζηελ Έξεπλα ηνπ ρνιείνπ θαη ηεο Παηδηθήο Ζιηθίαο Μέλε Σζίγθξα, Ph.D., Νεπηαγσγφο 17:40-18:00 Γηεπξύλνληαο ηα Όξηα ηεο πκκεηνρηθήο Παξαηήξεζεο θαη ηεο Δζλνγξαθηθήο Αλάιπζεο: Ζ Πξνζέγγηζε ηεο εκεησηηθήο-τιηθήο Αλάιπζεο θαη νη Δθαξκνγέο ηεο ζηελ Δθπαηδεπηηθή Φπρνινγηθή Έξεπλα Μηράιεο Κνληνπόδεο, Ph.D., Φπρνιφγνο, Δπηζηεκνληθφο πλεξγάηεο, Σκήκα Δπξσπατθήο Δζλνινγίαο, Humboldt Universität zu Berlin 18:00-18:20 Πεηξακαηηθή Δζλνγξαθία: Ζ Απόπεηξα κηαο Γηπιήο Αλάγλσζεο Άλλα Υξνλάθε, Ph.D., Αλαπιεξψηξηα Καζεγήηξηα, Π.Σ.Π.Δ. Παλεπηζηεκίνπ Θεζζαιίαο 18:20-18:40 Ζ Γηδαζθαιία ηεο Δθπαηδεπηηθήο Έξεπλαο θαη ηα Όξηα ηεο Απηνεζλνγξαθίαο Αζαλάζηνο Βέξδεο, Ph.D., Λέθηνξαο, Σκήκα Φ.Π.Φ. Παλεπηζηεκίνπ Αζελψλ 18:40-19:00 Ζ Δζλνγξαθηθή Πξνζέγγηζε ζε ζρέζε κε ηηο ππόινηπεο Πνηνηηθέο Μεζνδνινγίεο πνπ αθνξνύλ ηελ Έξεπλα ηεο «Παηδηθήο Μνπζηθήο» Παλαγηώηεο Καλειιόπνπινο, Ph.D., Δπίθνπξνο Καζεγεηήο, Π.Σ.Π.Δ. Παλεπηζηεκίνπ Θεζζαιίαο 19:00-19:30 πδήηεζε 19:30-20:00 Γηάιεηκκα ΠΔΜΠΣΖ ΤΝΔΓΡΗΑ: ΠΡΟΟΠΣΗΚΔ ΚΑΗ ΟΡΗΑ ΣΖ ΠΟΗΟΣΗΚΖ ΜΔΘΟΓΟΛΟΓΗΑ Πξόεδξνο: Άλλα Υξνλάθε 20:00-21:00 Vulnerability, Subjectivity, Strength and Uncertainty when Doing Qualitative Research John Hockey, Ph.D., Professor, University of Gloucestershire, Cheltenham, UK. ΑΒΒΑΣΟ 13 Ννεκβξίνπ 2010 ΔΚΣΖ ΤΝΔΓΡΗΑ: Ζ ΔΡΔΤΝΑ-ΓΡΑΖ ΤΝΑΝΣΑ ΑΛΛΔ ΔΡΔΤΝΖΣΗΚΔ ΜΔΘΟΓΟΛΟΓΗΔ: ΑΠΟΠΔΗΡΔ ΓΗΔΡΔΤΝΖΖ ΣΧΝ ΠΡΟΟΠΣΗΚΧΝ ΚΑΗ ΟΡΗΧΝ Πξόεδξνο: Διέλε Καηζαξνύ 09:00-09:20 Δθαξκνγέο θαη Πξνβιεκαηηζκνί κηαο Πνιπκεζνδνινγηθήο Πξνζέγγηζεο ζην Πιαίζην ηνπ ρεδηαζηηθνύ Πεηξάκαηνο: Ζ Πεξίπησζε Μειέηεο ησλ Wikis ζηελ Σξηηνβάζκηα Δθπαίδεπζε Ζιίαο Καξαζαββίδεο, Ph.D., Λέθηνξαο, Π.Σ.Π.Δ. Παλεπηζηεκίνπ Θεζζαιίαο 09:20-09:40 Ζ Έξεπλα-Γξάζε ππό ην Πξίζκα ηεο Γηαινγηθήο Πξνζέγγηζεο Αγγειηθή Πνιύδνπ, Ph.D., Γηδάζθνπζα κε ην Π.Γ. 407/1980 ζην Π.Σ.Γ.Δ. Παλεπηζηεκίνπ Κξήηεο Φηιία Ίζαξε, Ph.D., Λέθηνξαο ζην Φ.Π.Φ. Παλεπηζηεκίνπ Αζελψλ 09:40-10:00 Κξηηηθή Έξεπλα-Γξάζε θαη Κξηηηθή Αλάιπζε Λόγνπ: Γπλαηόηεηεο πλδπαζκνύ θαη Όξηα Διέλε Καηζαξνύ, Ph.D., Δπίθνπξε Καζεγήηξηα, Σκήκα Φ.Κ.. Παλεπηζηεκίνπ Κξήηεο 10: Από ηελ Κξηηηθή Δζλνγξαθία ζηελ Κξηηηθή Έξεπλα-Γξάζε: Έλα πλερέο ζην ρεδηαζκό ηεο Δθπαηδεπηηθήο Καηλνηνκίαο Διεπζέξηνο Βεθξήο, Ph.D., Καζεγεηήο ζηε Γεπηεξνβάζκηα Δθπαίδεπζε 10:20-10:40 Ζ Αλαζηνραζηηθή Πξννπηηθή ηεο Αθήγεζεο ζηελ Δθπαηδεπηηθή Έξεπλα-Γξάζε Βαζίιεο Σζάθνο, Ph.D., Λέθηνξαο ζην ΣΔΑΠΗ ηεο Αζήλαο 10:40-11:00 Ζ Αμηνπνίεζε ησλ Ζκεξνινγίσλ ζηελ Δθπαηδεπηηθή Έξεπλα-Γξάζε νθία Απγεηίδνπ, Ph.D., Αλαπιεξψηξηα Καζεγήηξηα Παλεπηζηεκίνπ Γπηηθήο Μαθεδνλίαο 11:00-12:00 πδήηεζε 12:00-12:30 Γηάιεηκκα

4 ΔΒΓΟΜΖ ΤΝΔΓΡΗΑ ΠΟΗΟΣΗΚΖ ΔΡΔΤΝΑ, ΤΠΟΚΔΗΜΔΝΗΚΟΣΖΣΑ ΚΑΗ ΦΤΥΑΝΑΛΤΣΗΚΔ/ΦΤΥΟΓΤΝΑΜΗΚΔ ΚΑΗ ΟΗΚΟΤΣΖΜΗΚΔ ΠΡΟΔΓΓΗΔΗ Πξόεδξνο: Ζιίαο Κνπξθνύηαο 12:30-12:50 Ο θαη Δπίθαζηλ Δπηζηεκνληζκόο ησλ Γλσζηηθν-πκπεξηθνξηζηηθώλ Θεξαπεηώλ θαη ην Εήηεκα ηεο Μεζνδνινγίαο ζηελ Φπραλάιπζε Νίθνο Παπαρξηζηόπνπινο, Ph.D., Φπρνιφγνο, Φπραλαιπηήο, Γηδάζθσλ ζην Πάληεην Παλεπηζηήκην 12:50-13:10 Απηνβηνγξαθία, Αθήγεζε Εσήο, Φπραλαιπηηθή Πξαθηηθή: Ζ Τπνθεηκεληθή Καηαζθεπή θαη ε Θέαζε ηεο Αιήζεηαο Κπξηαθή ακαξηδή, Ph.D., Φπρνιφγνο, Φπραλαιχηξηα, Γηδάζθνπζα Φπρνπαζνινγίαο θαη Φπραλάιπζεο ζην Παλεπηζηήκην ηεο Αλδέ Alix Bernard, Ph.D., Φπρνιφγνο, Φπραλαιχηξηα, Καζεγήηξηα Κνηλσληθήο Κιηληθήο Φπρνινγίαο ζην Παλεπηζηήκην ηεο Αλδέ 13:10-13:30 Ο Ρόινο ηνπ Δαπηνύ θαη ηεο Τπνθεηκεληθόηεηαο ηνπ Δξεπλεηή ζηελ Πνηνηηθή Έξεπλα Δύα Φξαγθηαδάθε, Ph.D., πκβνπιεπηηθή Φπρνιφγνο 13:30-13:50 Σν Οηθνζπζηεκηθό θαη Φπρνδπλακηθό Παξάδεηγκα ζην Πιαίζην ησλ Παξεκβάζεσλ γηα Παηδηά θαη Δθήβνπο κε «Γηαηαξαρέο» θαη «Δηδηθέο Δθπαηδεπηηθέο Αλάγθεο»: Δπηζηεκνινγηθέο θαη Μεζνδνινγηθέο Γηαζηάζεηο Ζιίαο Δ. Κνπξθνύηαο, Ph.D., Δπίθνπξνο Καζεγεηήο Π.Σ.Γ.Δ. Παλεπηζηεκίνπ Κξήηεο 13:50-14:30 πδήηεζε 14:30-17:00 Γεύκα ΟΓΓΟΖ ΤΝΔΓΡΗΑ Ζ ΒΗΟΓΡΑΦΗΚΖ ΚΑΗ ΑΦΖΓΖΜΑΣΗΚΖ ΜΔΘΟΓΟΛΟΓΗΚΖ ΠΡΟΔΓΓΗΖ ΣΖΝ ΔΡΔΤΝΑ ΣΧΝ ΚΟΗΝΧΝΗΚΧΝ ΚΑΗ ΑΝΘΡΧΠΗΣΗΚΧΝ ΔΠΗΣΖΜΧΝ Πξόεδξνο: Γηώξγνο Σζηώιεο 17:00-17:20 Ο Δξεπλεηήο σο Δξεπλώκελνο: Ζ Γηπιή Σαπηόηεηα ζηελ Αθεγεκαηηθή Απηνβηνγξαθία Πόπε Πεγηάθε, Ph.D., Καζεγήηξηα, Σκήκα Φ.Κ.. Παλεπηζηεκίνπ Κξήηεο 17:20-17:40 Βηνγξαθηθή Πξνζέγγηζε θαη Κνηλσληνινγηθή Γλώζε: Μηα Γέθπξα αλάκεζα ζηελ Μηθξνθνηλσληνινγία θαη ηελ Πνηνηηθή Έξεπλα Μάλνο αββάθεο, Ph.D., Γηδάζθσλ κε ην Π.Γ. 407/1980 ζην Σκήκα Κνηλσληνινγίαο Παλ/κίνπ Αηγαίνπ 17:40-18:00 Καηαλνώληαο ηελ Δκπεηξία Δμάζθεζεο ζην Shotokan Karate Do κέζα από ηηο Αθεγήζεηο ησλ Αζθνύκελσλ Γηάλλεο Βειήο, Φπρνιφγνο 18:00-18:20 Ζ Βηνγξαθηθή Αθεγεκαηηθή Πξνζέγγηζε ζηε Μειέηε ησλ ύγρξνλσλ Σαπηνηήησλ Γηώξγνο Σζηώιεο, Ph.D., Δπίθνπξνο Καζεγεηήο, Σκήκα Κνηλσληνινγίαο Παλεπηζηεκίνπ Κξήηεο 18:20-18:40 Φαλεξά θαη Λαλζάλνληα Ννήκαηα - Πνηνηηθή Έξεπλα θαη Φπρνθνηλσληνινγηθέο Πξνζεγγίζεηο Άλλα Λπδάθε, Αλαπιεξψηξηα Καζεγήηξηα, Σκήκα Κνηλσληνινγίαο Παληείνπ Παλεπηζηεκίνπ Βάληα Φηζνύλ, Τπνςήθηα Γηδάθησξ Κιηληθήο Φπρνινγίαο 18:40-19:00 Πξνϋπνζέζεηο θαη Πξνβιεκαηηζκνί γηα κηα Μεηα-αλάιπζε Βηνγξαθηθώλ Αθεγήζεσλ Ρέα Καθάκπνπξα, Ph.D., Δπίθνπξε Καζεγήηξηα Παηδαγσγηθνχ Σκήκαηνο Γεκνηηθήο Δθπαίδεπζεο Δ.Κ.Π.Α. 19:00-19:30 πδήηεζε 19:30-19:50 Γηάιεηκκα 19:50-20:50 ηξνγγπιή Σξάπεδα: Απνηίκεζε Δξγαζηώλ ηνπ πκπνζίνπ θαη Γεληθά πκπεξάζκαηα (όινη νη πξόεδξνη/ζπληνληζηέο ησλ ζπλεδξηώλ ηνπ ζπκπνζίνπ) 20:50-21:00 Κιείζηκν ηνπ ζπκπνζίνπ κε κνπζηθή θαη ηξαγνύδη: Ηζηνξία κνπ, ακαξηία κνπ Σν παξακύζη Καη λα αδειθέ κνπ Σξαγνύδη: Καηεξίλα Καιεκάθε Μνπζηθή επέλδπζε: ηέιηνο Καςαιάθεο Γηνξγαλσηήο ηνπ πκπνζίνπ: Μάξηνο Πνπξθφο, Καζεγεηήο, Γηεπζπληήο Δξγαζηεξίνπ Φπρνινγηθήο Έξεπλαο θαη Τπεχζπλνο Δξγαζηεξηαθήο Μνλάδαο Οηθνινγηθήο Φπρνινγίαο θαη Βησκαηηθήο, Δπξεηηθήο θαη Γηαινγηθήο-Δπηθνηλσληαθήο Φπρνπαηδαγσγηθήο Π.Σ.Π.Δ. Παλεπηζηεκίνπ Κξήηεο, Σει.: , Δ-mail: pourkos@psy.soc.uoc.gr Γξακκαηεηαθή ππνζηήξημε: Αιεμία Γηνλπζνπνχινπ, Γξακκαηέαο Γηδαζθαιείνπ Νεπηαγσγψλ Κξήηεο, Σει.:

5 ΠΔΡΗΛΖΦΔΗ ΑΝΑΚΟΗΝΧΔΧΝ ΠΡΧΣΖ ΤΝΔΓΡΗΑ ΔΠΗΣΖΜΟΛΟΓΗΚΟΗ ΠΡΟΒΛΖΜΑΣΗΜΟΗ ΚΑΗ ΗΣΟΡΗΚΔ ΚΑΗ ΚΟΗΝΧΝΗΚΟ-ΠΟΛΗΣΗΜΗΚΔ ΓΗΑΣΑΔΗ ΣΧΝ ΠΟΗΟΣΗΚΧΝ ΜΔΘΟΓΟΛΟΓΗΧΝ: ΟΡΟΗ ΚΑΗ ΠΡΟΟΠΣΗΚΔ ΜΗΑ ΜΔΣΑ-ΑΝΑΣΟΥΑΣΗΚΖ ΜΔΘΟΓΟΛΟΓΗΑ πληνληζηήο: Μαλόιεο Γαθέξκνο Μάξηνο Πνπξθόο Γπλαηόηεηεο θαη Όξηα ησλ ηξαηεγηθώλ Γηεύξπλζεο ηνπ Δξεπλεηηθνύ ρεδηαζκνύ (Μείμεο ησλ Μεζνδνινγηώλ) ζηελ Έξεπλα ησλ Κνηλσληθώλ Δπηζηεκώλ: Καηά ηα ηειεπηαία ρξφληα φιν θαη πεξηζζφηεξνη εξεπλεηέο επηρεηξνχλ λα δηεπξχλνπλ ηνπο εξεπλεηηθνχο ηνπο ζρεδηαζκνχο ρξεζηκνπνηψληαο πεξηζζφηεξεο απφ κηα κεζφδνπο γηα ηελ παξαγσγή θαη αλάιπζε ησλ δεδνκέλσλ. Όιν θαη πην επηηαθηηθή γίλεηαη ε αλάγθε γηα ηελ πινπνίεζε εξεπλεηηθψλ πξνγξακκάησλ πνπ λα έρνπλ δηεπηζηεκνληθφ ραξαθηήξα. Πσο, φκσο, γίλεηαη αληηιεπηή ε δηεπηζηεκνληθφηεηα απηή θαη θάησ απφ πνηέο πξνυπνζέζεηο θαη φξνπο κπνξεί απηή πξαγκαηηθά λα πινπνηεζεί; Πσο κπνξεί λα επηηεπρζεί ε δηεπηζηεκνληθή ζπλεξγαζία θαη ε κείμε ησλ δηάθνξσλ κνξθψλ εξεπλεηηθψλ δεδνκέλσλ φηαλ νη δηάθνξνη εξεπλεηέο πνπ εκπιέθνληαη έρεη ν θαζέλαο ην δηθφ ηνπ ζεσξεηηθφ πξνζαλαηνιηζκφ θαη ηηο δηθέο ηνπ κεζφδνπο έξεπλαο; Όηαλ θαινχκαζηε λα θάλνπκε ρξήζε ησλ κεηθηψλ κεζφδσλ έξεπλαο δελ είλαη απαξαίηεην λα έρνπκε πξψηα κηα μεθάζαξε εηθφλα ηεο ινγηθήο ηεο κείμεο ησλ δεδνκέλσλ, αιιά θαη ελφο ζεσξεηηθνχ πιαηζίνπ πνπ λα ζπλδέεη ηηο δηάθνξεο πξννπηηθέο θαη ηνπ ηη ηειηθά πξνζπαζνχκε λα επηηχρνπκε; Σα εξσηήκαηα απηά είλαη πνιχ ζεκαληηθά γηαηί απφ ηελ απάληεζε πνπ ζα δνζεί ζ απηά εμαξηάηαη θαη ην είδνο ή πνηφηεηα ησλ απνηειεζκάησλ πνπ ζα έρνπκε θαη πνπ ζα έπξεπε λα γλσξίδνπκε (δειαδή ην ηη επηδηψθνπκε) απφ ηελ αξρή πνπ δηακνξθψλνπκε ηνλ εξεπλεηηθφ καο ζρεδηαζκφ. Αμίδεη λα ηνλίζνπκε, επίζεο, φηη ε ινγηθή κε ηελ νπνία έρεη ζηεζεί ν εξεπλεηηθφο ζρεδηαζκφο επεξεάδεη φρη κφλν ηελ εξεπλεηηθή πξαθηηθή ζπιινγήο, επεμεξγαζίαο, αλάιπζεο θαη εξκελείαο ησλ δεδνκέλσλ αιιά θαη ηελ ζηξαηεγηθή ηεο ζχλδεζεο (κείμεο) ή θαιχηεξα ζχλζεζήο ηνπο. ηελ αλαθνίλσζε απηή παξνπζηάδνπκε ηηο βαζηθέο ζηξαηεγηθέο πνπ ζπλήζσο ρξεζηκνπνηνχληαη ζρεηηθά κε ηηο δπλαηφηεηεο δηεχξπλζεο ηνπ εξεπλεηηθνχ ζρεδηαζκνχ θαη ηε κείμε ησλ κεζφδσλ θαη ηε ζχλδεζε δηάθνξσλ κνξθψλ δεδνκέλσλ, είηε απηά είλαη πνηνηηθνχ ή πνζνηηθνχ ηχπνπ. θηαγξαθνχκε ηηο δπλαηφηεηεο θαη ηα φξηα ηεο θαζεκηάο απφ ηηο ζηξαηεγηθέο απηέο ζρεηηθά κε ηηο πξννπηηθέο δηεχξπλζεο ηνπ εξεπλεηηθνχ ζρεδηαζκνχ θαη ηε ρξήζε κεηθηψλ κεζφδσλ έξεπλαο. Νίθνο Ναγόπνπινο - Ζ Πξόζιεςε ηεο «Αληηθεηκεληθόηεηαο» ηνπ Κνηλσληθνύ Υώξνπ ζηηο Πνηνηηθέο Μεζνδνινγηθέο Πξνζεγγίζεηο: Έλα απφ ηα δεηήκαηα πνπ ηίζεληαη ζηε ζπδήηεζε πεξί πνηνηηθψλ θαη πνζνηηθψλ κεζφδσλ ζηηο θνηλσληθέο επηζηήκεο είλαη ην επηζηεκνινγηθφ αίηεκα γηα δηππνθεηκεληθφ έιεγρν ησλ επηζηεκνληθψλ πξνηάζεσλ ζηνλ ρψξν απηφ, πνπ κπνξεί λα επηηξέπεη ηνλ αμηαθφ παξάγνληα ζηελ επηινγή ησλ εξεπλεηηθψλ πεδίσλ, φρη φκσο θαη ηελ ρσξίο πξνυπνζέζεηο εηζαγσγή αμηαθνχ πιηθνχ ζην επηζηεκνληθφ ζχζηεκα. ηε βάζε ησλ παξαπάλσ πξνυπνζέζεσλ γηα ηε δηελέξγεηα θνηλσληθήο έξεπλαο κε πνηνηηθέο κεζνδνινγίεο θξίζηκε παξακέλεη ε δηαπίζησζε θαη ζέζε καο ζην ζεκείν απηφ φηη ε αμηαθή δέζκεπζε θαη ε εξκελεπηηθφηεηα ησλ θνηλσληθψλ πξάμεσλ δελ αληηβαίλεη ζην κεζνδνινγηθφ πξφηαγκα πεξί «αληηθεηκεληθφηεηαο» ησλ θνηλσληθψλ επηζηεκψλ, θαζφηη ε «αληηθεηκεληθφηεηα» απηή, φπσο ζα επηρεηξήζνπκε λα απνδείμνπκε είλαη πάληα κηα εκπινπηηζκέλε κε ππνθεηκεληθφ θαη ηαπηφρξνλα θνηλσληθφ λφεκα θνηλσληθή ζπλζήθε, ιφγσ ηνπ δηππνθεηκεληθνχ πιαηζίνπ ζπλάθεηαο, ηεο θνηλσληθήο απνδνρήο θαη ηεο ζεκαζηνιφγεζεο ηεο ζπλζήθεο απηήο. Αμίεο θαη θνηλσληθέο πξαθηηθέο κπνξνχλ λα αλαιπζνχλ επηζηεκνληθά κε θαηαλνεηηθή εξκελεία θαη αηηηψδε εμήγεζε, αλεμάξηεηα εάλ δελ ππάξρεη απζηεξφο επηζηεκνληθφο ηξφπνο απφδεημεο ηεο εγθπξφηεηάο ηνπο, παξά κφλν ε εγθπξφηεηά ηνπο ειέγρεηαη ζπκβαηηθά ζην πιαίζην ηεο κεζνιάβεζεο ησλ ινγηθψλ θαηεγνξηψλ ηνπ λνπ θαη ηεο επξχηεξεο δηππνθεηκεληθήο θαη δηαπνιηηηζκηθήο απνδνρήο. Χζηφζν, παξφηη δελ κπνξνχλ λα ειεγρζνχλ θαη λα ηεξαξρεζνχλ κε απζηεξφ επηζηεκνληθφ ηξφπν νη αμίεο πνπ ελππάξρνπλ ζηηο θνηλσληθέο ζρέζεηο, δηφηη ε επηζηήκε δελ κπνξεί λα απνθαλζεί γηα δενληνινγηθά δεηήκαηα (κηα ζέζε, ηεο νπνίαο ε απνιπηφηεηα επηθξίζεθε δηθαίσο απφ ηελ «θξηηηθή ζεσξία») νη ίδηεο νη θνηλσληθέο επηζηήκεο, φπσο θαη φιεο νη επηζηήκεο πξνζδηνξίδνπλ κε ελλνηνινγηθή απζηεξφηεηα θαη εξεπλεηηθή ινγηθή κηα ζπζηεκαηηθή πξνζέγγηζε ηεο δηθήο ηνπο γλσζηηθήο ζθαίξαο θαη πξνζβιέπνπλ ζε κηα ρσξνρξνληθά ζπιιακβαλφκελε «αληηθεηκεληθφηεηα» κέζα απφ ην κεζνδνινγηθφ πξφηαγκα ηεο γελίθεπζεο, Σνχην ζπγθξνηείηαη ζηελ νπζία κέζα απφ ηελ αλάδπζε ηεο εξκελεπηηθήο ζπλάθεηαο κέξνπο ηνπ πξφζθνξνπ ηδηνγξαθηθνχ πιηθνχ, ην νπνίν πξνζδίδεη ζε απηέο ηελ αλαγθαία θνηλσληθή ζπνπδαηφηεηα, ηε δπλεηηθή επηζηεκνληθή ηαπηφηεηα θαη ηελ εξεπλεηηθή πξνζθνξφηεηα. Δπηηπγράλεηαη δε ζην βαζκφ πνπ γίλεηαη απνδεθηή θαη πξνζδηνξίδεηαη «αληηθεηκεληθά» ε θνηλσλία απηή θαζεαπηή, σο ζχλνιν θαη εληαία νληφηεηα, πέξα απφ ηηο ηδηαηηεξφηεηεο αηφκσλ θαη νκάδσλ θαη αλεμάξηεηα απφ ηελ απξνζδηνξηζηία επηκέξνπο λνεκαηηθψλ απνδφζεσλ, αλνξζνινγηθνχ βηψκαηνο, απξφβιεπησλ βνπιεζηαθψλ θαηαζηάζεσλ θαη ελεξγεκάησλ. Μηα «αληηθεηκεληθφηεηα» πνπ εληάζζεηαη ζηε ινγηθή ζπγθξφηεζε ελφο εκπξάγκαηνπ ζπλφινπ, ηνπ νπνίνπ νη δνκέο θαη νη ζεζκνί απερνχλ λνεκαηνδνηνχκελεο θνηλσληθέο πξάμεηο θαη απνθάζεηο κε θνηλσληθή ζεκαζηνιφγεζε θαη πεξηερφκελν πνπ επηδέρνληαη πνηνηηθή δηεξεχλεζε ζηελ εηεξφηεηά ηνπο θαη πνζνηηθή αλάιπζε ζηελ νκνηνκνξθία ηνπο. ηελ παξέκβαζή καο απηή ππνζηεξίδνπκε κηα θνηλσληθν-επηζηεκνληθή κεζνδνινγία πνπ θαζηζηά ηε ινγηθφηεηα ηεο επηζηεκνληθήο έξεπλαο ηδενηππηθά εληαία θαη ηαπηφρξνλα αλεμάξηεηε απφ ηα δηαθνξνπνηεκέλα πνιηηηζκηθά θαη αμηαθά ζπζηήκαηα. Μηα κεζνδνινγία πνπ εζηηάδεη αθελφο ζηελ εμήγεζε θαη θαηαλφεζε θνηλσληθψλ πξάμεσλ θαη δηαδηθαζηψλ θνηλσληθήο κεηαβνιήο, θαη αθεηέξνπ ζηε

6 ζπγθξηζηκφηεηα θνηλσληψλ, δηεπθνιχλνληαο έηζη ηε δηεξεχλεζε αμηαθψλ ζπζηεκάησλ θαη θνηλσληθψλ λνεκάησλ πνπ πξνζδίδνπλ ηελ απαηηνχκελε ζπλνρή ζηηο θνηλσλίεο απηέο. Βηβή Γειεθάξε - Ζ Δξεπλεηηθή Δκπεηξία θαη νη Ηεξαξρίεο ηεο: ηελ αλαθνίλσζε απηή πξνβιεκαηνπνηνχκε ηελ έλλνηα ηεο εξεπλεηηθήο εκπεηξίαο θαη ηνπο φξνπο ζπγθξφηεζήο ηεο θπξίσο ζε θείκελα Πξνθεξύμεσλ πνπ αθνξνχλ ηελ πξφζιεςε κειψλ ΓΔΠ ζε εθπαηδεπηηθά ηδξχκαηα Σξηηνβάζκηαο Δθπαίδεπζεο (ΑΔΙ/ΣΔΙ) θαη ζε Πξνθεξύμεηο εξεπλεηηθψλ θνξέσλ πνπ αθνξνχλ ηε ρνξήγεζε ππνηξνθηψλ ή ηελ πξφζιεςε ζπλεξγαηψλ εξεπλεηψλ/εξεπλεηξηψλ. Δκπεηξηθφ πιηθφ απνηεινχλ ηα θείκελα Πξνθεξύμεσλ, ζπλνιηθά 10, δεκνζηεπκέλα ζηνλ ηζηνρψξν θαηά ην έηνο 2010, επηιεγκέλα κε θξηηήξην λα νξίδνπλ ηελ εξεπλεηηθή εκπεηξία, φηαλ ηελ απαηηνχλ. Δπίζεο, απνκαγλεηνθσλεκέλα θείκελα απφ 5 ζπλεληεχμεηο κε κέιε ΓΔΠ εζηηαζκέλα ζηε δηεξεχλεζε ηεο έλλνηαο ηνπ εξεπλεηηθνχ έξγνπ, θαη πξνζσπηθά βηψκαηα απφ ηελ εκπινθή κνπ ζε ηέζζεξα εξεπλεηηθά πξνγξάκκαηα κε αληηθείκελν δεηήκαηα εθαξκνζκέλεο Κνηλσληνινγίαο ηεο εθπαίδεπζεο. Θεσξεηηθά θαη κεζνδνινγηθά αληινχκε απφ ηε ζεσξία ηνπ ιφγνπ, φπσο απηή έρεη δηακνξθσζεί απφ ηνπο Ernesto Laclau, Chantal Mouffe θαη Γηάλλε ηαπξαθάθε θαη αμηνπνηνχκε θπξίσο ηελ έλλνηα ησλ εγεκνληθψλ παξεκβάζεσλ (hegemonic interventions) κέζσ ησλ νπνίσλ επηιχνληαη θνηλσληθνί αληαγσληζκνί αλάκεζα ζε αληηηηζέκελνπο ιφγνπο (discourses) ζρεηηθά κε ηε λνεκαηνδφηεζε. Δπηρεηξνχκε λα ειέγμνπκε ηελ ππφζεζε αλ νη αζαθείο θαη δεθηηθνί ζε πνιιαπιέο εξκελείεο φξνη κε ηνπο νπνίνπο νξίδεηαη ε εξεπλεηηθή εκπεηξία ελέρνληαη ζηε δεκηνπξγία «πεξίπινθσλ αξρηηεθηνληθψλ, ιεηηνπξγηθψλ θαη ηεξαξρηθψλ ρψξσλ-πεηζαξρηψλ» (Foucault, 1976: 196) θαη ζηε δεκηνπξγία ηεξαξρεκέλσλ εξεπλεηηθψλ ηαπηνηήησλ ζηηο νπνίεο ππαξθηά θνηλσληθά ππνθείκελα θαινχληαη λα αλαγλσξηζηνχλ. Αληώλεο Γεσξγνύιαο - Μεηά ην Μεηά Ση; Ζ Ηδέα ηεο Αζπλέρεηαο θαη ηα Όξηα ηεο Πνηνηηθήο Μεηαζηξνθήο ζηε Μεζνδνινγία ηεο Κνηλσληθήο Δπηζηήκεο. Η παξέκβαζε είλαη κηα πεξηζηξνθή γχξσ απφ έλα θεληξηθφ εξψηεκα. Σν εξψηεκα είλαη πνιχ απιφ θαη έρεη δχν ζθέιε. Σν πξψην είλαη γηαηί έγηλε ε κεγάιεο θιίκαθαο κεηαζηξνθή πξνο ηηο «πνηνηηθέο» ηερληθέο θαη ηελ εξκελεία, κεηά θπξίσο ηε δεθαεηία Σν δεχηεξν αθνξά ζην πνχ ζηεξίρηεθε απηή ε κεηαζηξνθή πξνο ηελ «πνηφηεηα». Καηά ζπλέπεηα, ε απάληεζε ζην εξψηεκα είλαη ζπλδεδεκέλε κε ηελ πιαηζίσζή ηνπ, δειαδή κε ηε ζθηαγξάθεζε ησλ θνηλσληθψλ θαη θνηλσλην-επηζηεκνληθψλ ζπλζεθψλ πνπ έθαλαλ δπλαηή ηε δηαηχπσζή ηνπ. Θα πξνζπαζήζσ λα δείμσ φηη νη πξνεγνχκελνη φξνη είλαη απαξαίηεηνη γηα ηελ θαηαλφεζε ησλ πξνυπνζέζεσλ θαη ηα απνηειεζκάησλ ηεο θαηαζθεπαζηηθήο πιεκκπξίδαο πνπ ζθέπαζαλ ηελ ήπεηξν ηεο θνηλσληθήο επηζηήκεο θαηά ηελ ηειεπηαία πεξίνδν ηνπ 20νπ αηψλα. Θα πξνζπαζήζσ επίζεο λα δείμσ φηη ε ινγηθή ηεο αζπλέρεηαο κε ηελ νπνία ήηαλ ζπλδεδεκέλε ε «πνηνηηθή» κεηαζηξνθή έθηαζε ζε εξκελεπηηθά αδηέμνδα, κε απνηέιεζκα λα αλαπαξάγεη πιένλ έλαλ λέν κεζνδνινγηθφ «θεηηρηζκφ». Γηώξγνο Ρνπζόπνπινο - Μηα Δπηζηεκνινγηθή Κξηηηθή Μαηηά πάλσ ζηηο Γπλαηόηεηεο, ηηο Πξννπηηθέο θαη ηα Όξηα ησλ Πνηνηηθώλ Μεζνδνινγηώλ: Με αθνξκή ηε δεκνζίεπζε ηνπ βηβιίνπ (2010) απφ ηηο εθδφζεηο Σφπνο «Πνηνηηθή Έξεπλα ζηηο Κνηλσληθέο Δπηζηήκεο: Δπηζηεκνινγηθά, Μεζνδνινγηθά θαη Ζζηθά Εεηήκαηα» κε επηκέιεηα ησλ Μ. Πνπξθνχ θαη Μ. Γαθέξκνπ, επηθεληξψλνπκε ηελ πξνζνρή καο ζηα βαζηθά ραξαθηεξηζηηθά ησλ πνηνηηθψλ κεζνδνινγηψλ, ζηηο πνιιαπιέο πξνζπάζεηεο «νξηζκνχ» θαη αληηδηαζηνιήο ηνπο πξνο ηηο πνζνηηθέο κεζνδνινγίεο απφ ηνπο ζπγγξαθείο-ζπλεξγάηεο ηνπ βηβιίνπ. Δηδηθά, εζηηάδνπκε ην ελδηαθέξνλ καο ζηηο απφπεηξεο θξηηηθήο θαη ππέξβαζεο ησλ πνηνηηθψλ κεζνδνινγηψλ, θαη ηηο ζπγθξίλνπκε κε ηηο πξνηάζεηο πνπ ππνβάιακε ζηε δηθή καο εξγαζία κε ηίηιν «Γλώζε, Έξεπλα θαη Μεζνδνινγία Έξεπλαο ζηηο Δπηζηήκεο» (Ρνπζφπνπινο & Σζίγθξα, 2010: ). ΓΔΤΣΔΡΖ ΤΝΔΓΡΗΑ ΟΗΚΟΛΟΓΗΚΔ ΚΑΗ ΝΑΣΟΤΡΑΛΗΣΗΚΔ ΜΔΘΟΓΟΛΟΓΗΔ ΣΖΝ ΜΟΤΗΚΖ ΦΤΥΟΛΟΓΗΑ ΚΑΗ ΣΖΝ ΦΤΥΟΛΟΓΗΑ ΣΧΝ ΒΡΔΦΧΝ πληνληζηήο: Μηράιεο Κνληνπόδεο Ησάλλα Δηκεθηζόγινπ - Πξννπηηθέο ησλ Οηθνινγηθώλ Θεσξηώλ θαη Μεζνδνινγηώλ ηεο Αλζξώπηλεο Αληίιεςεο θαη Αλάπηπμεο γηα ηελ Έξεπλα ηεο Μνπζηθήο Φπρνινγίαο: ηελ αλαθνίλσζή καο εμεηάδνπκε ηηο κεζνδνινγηθέο δπλαηφηεηεο πνπ πξνζθέξνπλ ή ζα κπνξνχζαλ λα πξνζθέξνπλ (α) ε νηθνινγηθή πξνζέγγηζε ζηελ αληίιεςε θαη κάζεζε ησλ James Gibson θαη Eleanor Gibson θαη (β) ε νηθνζπζηεκηθή/βηννηθνινγηθή πξνζέγγηζε ζηελ αλζξψπηλε αλάπηπμε ηνπ Urie Bronfenbrenner, γηα ηελ έξεπλα ζην πεδίν ηεο κνπζηθήο Φπρνινγίαο. Πην ζπγθεθξηκέλα, εμεηάδνπκε θαηά πφζνλ νη ζεσξεηηθέο παξαδνρέο (νληνινγηθέο θαη επηζηεκνινγηθέο) θαη ε γλψζε ελλνηψλ ηεο νηθνινγηθήο πξνζέγγηζεο ηεο αθνπζηηθήο αληίιεςεο φπσο: αθνπζηηθφ αληηιεπηηθφ ζχζηεκα, πξνζθεξφκελεο δπλαηφηεηεο ηεο κνπζηθήο θαη ησλ νξγάλσλ, αληηιεπηηθή ερεηηθή/κνπζηθή κάζεζε, αληηιεπηηθέο ζηαζεξέο θαη δηαθξηηά ραξαθηεξηζηηθά ησλ ήρσλ/κνπζηθήο θ.ιπ. (J. J. Gibson, E. Gibson, E. Clarke), κπνξνχλ λα εκβαζχλνπλ (δηεπξχλνπλ, βειηηψζνπλ, αιιάμνπλ) δεηήκαηα πνπ αθνξνχλ ηνλ εξεπλεηηθφ ζρεδηαζκφ, ηελ ζπιινγή, επεμεξγαζία, αλάιπζε, εξκελεία θαη εγθπξφηεηα ησλ δεδνκέλσλ ηεο κνπζηθήο Φπρνινγίαο. Καηά πφζν, γηα παξάδεηγκα, ε γλψζε ηνπ κνληέινπ «δηεξγαζία-πξφζσπνπιαίζην-ρξφλνο» αιιά θαη ελλνηψλ φπσο εγγχηαηεο δηεξγαζίεο, νηθνινγηθά ζπζηήκαηα θ.ιπ. (U. Bronfenbrenner), καο νδεγνχλ ζην λα αλαζεσξήζνπκε ηα ζπρλά κνλνδηάζηαηα θαη ρσξν-ρξνληθά πεξηνξηζκέλα εξεπλεηηθά κεζνδνινγηθά κνληέια ηεο κνπζηθήο Φπρνινγίαο πνπ ηείλνπλ αθφκε λα θπξηαξρνχλ; Με βάζε ηα παξαπάλσ, πνηεο κπνξεί λα είλαη νη πξννπηηθέο γηα ηελ νηθνινγηθή κεζνδνινγία θαη έξεπλα ζην πεδίν ηεο κνπζηθήο Φπρνινγίαο; Μαξία Μαξθνδεκεηξάθε - Ζ Μέζνδνο ηεο Μηθξν-αλάιπζεο ηεο Βξεθηθήο πκπεξηθνξάο: Σν Παξάδεηγκα ησλ Ναηνπξαιηζηηθώλ Δξεπλώλ ζε Γίδπκα Βξέθε: Mία απφ ηηο κεζφδνπο ζηηο νπνίεο βαζίδεηαη ε πνηνηηθή αλάιπζε

7 ζπκπεξηθνξάο ζηηο αλζξσπηζηηθέο επηζηήκεο, φπσο απηέο έρνπλ δηακνξθσζεί ζηε ζχγρξνλε επνρή, είλαη ε παξαηήξεζε. Ο εληνπηζκφο ησλ δπλακηθψλ παξακέηξσλ πνπ κπνξεί λα αλαδπζνχλ ζε έλα λαηνπξαιηζηηθφ πιαίζην, ζπκβάιιεη ζε κηα πνηνηηθή πξνζέγγηζε ζηε κειέηε ηεο θνηλσληθήο πξαγκαηηθφηεηαο. Χζηφζν, ε ζπλχπαξμε πνζνηηθήο θαη πνηνηηθήο πξνζέγγηζεο ζε κηα έξεπλα πεδίνπ απνηειεί κηα πην δηεμνδηθή δηεξεχλεζε ησλ πξνβιεκάησλ ηεο αλζξψπηλεο ζπκπεξηθνξάο. ηελ παξνχζα εξγαζία παξνπζηάδεηαη ν ηξφπνο κηθξν-αλάιπζεο δπαδηθψλ θαη ηξηαδηθψλ αιιειεπηδξάζεσλ δηδχκσλ κε ηνπο γνλείο, ηνπο παππνχδεο θαη ηηο γηαγηάδεο ηνπο. πγθεθξηκέλα, παξνπζηάδεηαη ν ηξφπνο κηθξν-αλάιπζεο ησλ κηκεηηθψλ επεηζνδίσλ, ησλ ζπλαηζζεκάησλ πνπ απαληνχλ πξηλ, θαηά θαη κεηά απφ απηά θαζψο θαη ησλ επηθνηλσληαθψλ ζπκπεξηθνξψλ πξηλ θαη κεηά ηε κίκεζε ζηηο δπαδηθέο θαη ηξηαδηθέο αιιειεπηδξάζεηο ησλ ππνθεηκέλσλ ηνπ δείγκαηνο. Η πξνβιεκαηηθή πνπ ηίζεηαη αθνξά: (α) ζην θαηά πφζν πξφθεηηαη γηα αλάιπζε θαηλνκέλσλ ή απιή βηληενζθφπεζε, (β) ζηελ αδπλακία ρξήζεο πνηθηιίαο ελαιιαθηηθψλ κεζφδσλ πνπ εληζρχνπλ ηελ πνηνηηθή έξεπλα ζηε βξεθηθή ειηθία, θαη (γ) ζηελ επηινγή κειέηεο ζπγθεθξηκέλσλ ελλνηνινγηθψλ θαηεγνξηψλ απφ ηηο νπνίεο εμαξηάηαη ε αμηνπηζηία ησλ ππνζέζεσλ, ε πνηφηεηα ηεο έξεπλαο θαη ηα λέα ζεσξεηηθά δεδνκέλα. ΣΡΗΣΖ ΤΝΔΓΡΗΑ ΠΔΡΗΟΡΗΜΟΗ ΣΟΤ ΝΑΣΟΤΡΑΛΗΣΗΚΟΤ ΠΑΡΑΓΔΗΓΜΑΣΟ ΚΑΗ ΟΗ ΓΤΝΑΣΟΣΖΣΔ ΣΧΝ ΜΔΗΚΣΧΝ ΔΡΔΤΝΖΣΗΚΧΝ ΜΔΘΟΓΟΛΟΓΗΧΝ ΣΖΝ ΔΚΠΑΗΓΔΤΖ: Ζ ΠΡΟΟΠΣΗΚΖ ΣΧΝ ΠΟΛΗΣΗΜΗΚΧΝ ΘΔΧΡΗΧΝ ΣΖΝ ΔΡΔΤΝΑ ΓΗΑ ΣΖ ΜΑΘΖΖ πληνληζηήο: Αγγειηθή Πνιύδνπ Keith Postlethwaite - Scientific Educational Research A Gold Standard, or a Starting Point? The presentation seeks to explore and resolve some of the issues that surround educational research that is conducted within the scientific paradigm. The session will consider the validity, in the educational context, of some key assumptions of that paradigm. It will look in more detail at the limitations of the scientific approach to the exploration of causal relationships which is based on experimental and quasi-experimental designs. It will argue that mixed methodology research designs, using mixed methods that generate both qualitative and quantitative data, can be used to overcome some of these limitations. It will go on to consider other ways of combining methodologies and methods and will illustrate one approach by describing a research project that studied effective teaching and learning in further education in England. This study was based on cultural theories of learning, and the session will end with a suggestion that it can be productive to consider cultural theories of research. ΣΔΣΑΡΣΖ ΤΝΔΓΡΗΑ ΓΗΔΤΡΤΝΟΝΣΑ ΣΗ ΠΡΟΟΠΣΗΚΔ ΣΧΝ ΔΘΝΟΓΡΑΦΗΚΧΝ ΜΔΘΟΓΟΛΟΓΗΚΧΝ ΠΡΟΔΓΓΗΔΧΝ ΣΖΝ ΦΤΥΟΛΟΓΗΑ ΚΑΗ ΣΖΝ ΔΚΠΑΗΓΔΤΖ πληνληζηήο: Μέλε Σζίγθξα Θνδσξήο πύξνο - Δζλν-επηζηήκεο θαη Δθπαηδεπηηθέο Πξαθηηθέο: Γηεξεπλώληαο ηηο Πνιηηηζκηθέο Γηαζηάζεηο ηεο «Καηαλόεζεο ηνπ Φπζηθνύ Κόζκνπ»: Η αλαθνίλσζή καο δηεξεπλά ηε ζεκαζία ησλ πνιηηηζκηθψλ παξακέηξσλ ζηε δηδαζθαιία ησλ θπζηθψλ επηζηεκψλ. Δηδηθφηεξα, κε αθεηεξία ηηο πξνζεγγίζεηο ησλ εζλν-επηζηεκψλ ζα επηρεηξήζνπκε λα αλαδείμνπκε ηε ζεκαζία ηεο εζλνγξαθηθήο έξεπλαο γηα ηελ θαηαλφεζε ηνπ ηξφπνπ πνπ δηαθνξεηηθνί πιεζπζκνί θαηαλννχλ ηνλ «θπζηθφ θφζκν». Ιδηαίηεξε έκθαζε ζα δνζεί ζηα πνξίζκαηα ηεο εζλν-καζεκαηηθήο έξεπλαο, φπσο απηή ζεκειηψζεθε απφ ηνλ βξαδηιηάλν (εζλν-)καζεκαηηθφ Ubiratan D Ambrosio: σο κηα κέζνδνο θαηαλφεζεο ηνπ ηξφπνπ πνπ δηαθνξεηηθέο θνηλσλίεο θαη πνιηηηζκνί «κεηξνχλ» ηηο «δηαζηάζεηο» θαη ηα «κεγέζε» ηνπ «θπζηθνχ θφζκνπ». Δπηπιένλ, ζα επηρεηξήζνπκε λα αλαδείμνπκε ηε ζεκαζία ηεο εζλνγξαθηθήο έξεπλαο θαη ηεο εζλν-επηζηεκνληθήο πξνζέγγηζεο γηα ην ζρεδηαζκφ θαη ηελ εθαξκνγή δηδαθηηθψλ πξνγξακκάησλ ζπκβαηψλ κε ηηο γλσζηηθέο θαηεγνξηνπνηήζεηο θαη ηηο «παηδαγσγηθέο» παξαδφζεηο ησλ δηαθφξσλ πιεζπζκψλ. Μέλε Σζίγθξα - «Aλαζρεδηάδνληαο ην Παξαηεξνύκελν θαη ηνλ Παξαηεξεηή»: Γπλαηόηεηεο θαη Όξηα ηεο Πεηξακαηηθήο Δζλνγξαθίαο ζηελ Έξεπλα ηνπ ρνιείνπ θαη ηεο Παηδηθήο Ζιηθίαο: Θέηνληαο σο βαζηθφ εξψηεκα ηε δπλαηφηεηα ηεο αλαπαξάζηαζεο ηεο θνηλσληθήο πξαγκαηηθφηεηαο απφ ην εζλνγξαθηθφ θείκελν, ζηελ αλαθνίλσζε απηή ζα αλαθεξζνχκε ζηελ θξηηηθή ηνπ λεσηεξηθνχ εγρεηξήκαηνο γηα ηε ζεκειίσζε θαη λνκηκνπνίεζε ηεο γλψζεο απφ ηε κεηαλεσηεξηθή εζλνγξαθία, ζηηο θαηλνχξηεο ηδέεο πνπ απηή αλέδεημε αιιά θαη ζηα αδηέμνδα πνπ νδήγεζε ηελ έξεπλα ηνπ θνηλσληθνχ θφζκνπ. Η λέα πεηξακαηηθή εζλνγξαθία, φπσο απηή εθθξάδεηαη απφ ηνλ Marcus, πξνηείλεη ηνλ επαλαπξνζδηνξηζκφ ηεο εζλνγξαθηθήο πξαθηηθήο κέζα απφ ηνλ αλαζρεδηαζκφ ηνπ παξαηεξνχκελνπ θαη ηνπ παξαηεξεηή: ηεο πξνβιεκαηνπνίεζεο ηνπ ρώξνπ, ηνπ ρξόλνπ θαη ηεο θσλήο θαζψο θαη ηεο αιιαγήο ησλ ελλνηνινγηθώλ εξγαιείσλ ηνπ παξαηεξεηή. Σν εξψηεκα πνπ ζέηνπκε είλαη: Μπνξεί ε πεηξακαηηθή εζλνγξαθία, κέζα απφ ηηο ζηξαηεγηθέο πνπ πξνηείλεη λα ζπλεηζθέξεη ζηελ εζλνγξαθηθή έξεπλα ηνπ ζρνιείνπ θαη ηεο παηδηθήο ειηθίαο θαη πψο; Υξεζηκνπνηψληαο ζπγθεθξηκέλα εξεπλεηηθά παξαδείγκαηα ζα αλαδείμνπκε ηηο δπλαηφηεηεο θαη ηα φξηά ηεο. Μηράιεο Κνληνπόδεο - Γηεπξύλνληαο ηα Όξηα ηεο πκκεηνρηθήο Παξαηήξεζεο θαη ηεο Δζλνγξαθηθήο Αλάιπζεο: Ζ Πξνζέγγηζε ηεο εκεησηηθήο-τιηθήο Αλάιπζεο θαη νη Δθαξκνγέο ηεο ζηελ Δθπαηδεπηηθή Φπρνινγηθή Έξεπλα: Πεξλψληαο απφ ηνλ ρψξν ησλ θεκηληζηηθψλ ζπνπδψλ ηεο επηζηήκεο θαη ηερλνινγίαο ζηνλ ρψξν ηεο εθπαηδεπηηθήο ςπρνινγηθήο έξεπλαο ε παξνπζίαζε κνπ έρεη ζηφρν λα αλαπηχμεη βαζηθέο παξαδνρέο θαη πξαθηηθέο κίαο ζρεηηθά λέαο κεζνδνινγηθήο πξνζέγγηζεο: ηεο «ζεκεησηηθήο-πιηθήο αλάιπζεο». πκπιεξψλνληαο ππάξρνπζεο

8 κεζνδνινγίεο ζπκκεηνρηθήο παξαηήξεζεο θαη εζλνγξαθηθήο αλάιπζεο, ε κεζνδνινγία απηή επηθεληξψλεη ζηνπο «αφξαηνπο» ζπκκεηέρνληεο ζε εθπαηδεπηηθέο πξαθηηθέο πνπ δελ είλαη άιινη απφ πιηθφηεηεο, φπσο ε δηάηαμε ησλ επίπισλ, νη θάθεινη καζεηψλ/ηξηψλ, ηα πξνγξάκκαηα δηδαζθαιίαο, θαη ην ίδην ην αλζξψπηλν ζψκα. Η πξνζέγγηζε απηή δελ ζεσξεί εθ ησλ πξνηέξσλ φηη ε δπλαηφηεηα γηα ελεξγή δξάζε εγγπάηαη ζην αλζξψπηλν ππνθείκελν αιιά κειεηά πψο ππνθείκελα θαη αληηθείκελα αιιειν-ζπγθξνηνχληαη ζηα πιαίζηα ζπγθεθξηκέλσλ κεηαμχ ηνπο ζρέζεσλ θαη επξχηεξσλ πξαθηηθψλ. Σν θάζε αληηθείκελν δελ ζεσξείηαη αθεξεκέλα αιιά απνδίδεηαη ηδηαίηεξε έκθαζε ζηελ πιηθφηεηα ή ζσκαηηθφηεηά ηνπ θαη ζην πψο δηακνξθψλεηαη κέζα απφ ηερλνινγηθέο θαη επηζηεκνληθέο πξαθηηθέο. Παξνπζηάδνληαο κηα ζεηξά απφ παξαδείγκαηα απφ πξφζθαηεο έξεπλέο κνπ ζε ζρνιεία θαη λεπηαγσγεία ζηελ Γεξκαλία θαη ζηε Βξαδηιία, ζα πξνζπαζήζσ λα εμεγήζσ ηελ πξνζέγγηζε απηή, ηε ζεκαζία θαη ηηο δπζθνιίεο ηεο. Δπίζεο ζα εμεγήζσ πσο ζπζρεηίδεηαη ή ζπκπιεξψλεη ππάξρνπζεο πξνζεγγίζεηο αιιά θαη δεκηνπξγεί λέεο πξννπηηθέο γηα ηελ εθπαηδεπηηθή ςπρνινγηθή έξεπλα. Η παξνπζίαζε κνπ ζα εκπλεπζηεί απφ πξφζθαηεο ζπδεηήζεηο γηα ηελ παρπζαξθία θαη ηηο δηαηξνθηθέο δηαηαξαρέο ζην ζρνιείν θαη ζα αλαθεξζεί ζηελ αλαγθαηφηεηα γηα λέεο κεζνδνινγίεο έξεπλαο θαη νιηζηηθέο πξνζεγγίζεηο, πνπ μεπεξλνχλ λεσηεξηθνχο δηαρσξηζκνχο κεηαμχ επηζηεκνληθψλ πεδίσλ θαη πεηζαξρηψλ. Άλλα Υξνλάθε - Πεηξακαηηθή Δζλνγξαθία: Ζ Απόπεηξα κηαο Γηπιήο Αλάγλσζεο: ην ρψξν ηεο εθπαίδεπζεο ηφζν ην «πείξακα» φζν θαη ε «εζλνγξαθία» έρνπλ ζήκεξα εγθαζηδξπζεί σο θχξηεο κεζνδνινγηθέο πξνζεγγίζεηο. Σν «πείξακα» θαη νη πεηξακαηηθέο κειέηεο γεληθφηεξα απνηεινχλ ην ππφβαζξν ηεο επηζηεκνληθήο ζθέςεο, θαη ε «εζλνγξαθία» ην βαζηθφ κεζνδνινγηθφ εξγαιείν ησλ αλζξσπνινγηθψλ κειεηψλ απφ ηηο αξρέο ηνπ αηψλα σο ηηο κέξεο καο. Δλψ νη δχν απηέο πξνζεγγίζεηο ζπλήζηδαλ λα εγγξάθνληαη σο αληίζεηεο (ή αληίπαιεο) ηα ηειεπηαία ρξφληα παξαηεξνχκε ηε ζπλάληεζε ηνπο. ηε ζπγθεθξηκέλε παξνπζίαζε ζα πξνζπαζήζσ λα δσ ηελ «πεηξακαηηθή εζλνγξαθία» απφ δχν δηαθνξεηηθέο ζθνπηέο. Πξώηνλ, σο ηελ εζλνγξαθηθή κειέηε «πεηξακάησλ» ηα νπνία επηηεινχληαη ζην εξγαζηήξην, ζηελ ηάμε ή ζηελ θαζεκεξηλή δσή (βι. ηα δηδαθηηθά πεηξάκαηα ηνπ Luria ή/θαη ηεο Heidegaard, ή ηηο εζλνγξαθηθέο κειέηεο εξγαζηεξίσλ ζην πιαίζην ηεο ANT), θαη δεύηεξνλ, σο ηελ απφπεηξα πνιιαπιήο εξκελείαο ή θεηκελνγξάθηζεο ζχκθσλα κε ηελ Catherine Russel ησλ εζλνγξαθηθψλ δεδνκέλσλ ε νπνία κπνξεί λα απνηειέζεη εξγαζηήξη επηηέιεζεο ζεσξεηηθψλ πεηξακαηηζκψλ. Αζαλάζηνο Βέξδεο - Ζ Γηδαζθαιία ηεο Δθπαηδεπηηθήο Έξεπλαο θαη ηα Όξηα ηεο Απηνεζλνγξαθίαο: Η εηζήγεζε απηή απνηειεί πξνζσπηθή θαηάζεζε θαη αλαθέξεηαη ζηηο εκπεηξίεο ηνπ εηζεγεηή ζε ζρέζε κε ηε δηδαζθαιίαο ηεο εθπαηδεπηηθήο έξεπλαο ζην παλεπηζηήκην θαη αιινχ. Κεληξηθή ηδέα ηεο εηζήγεζεο απνηειεί ε παξαδνρή φηη θάζε αθαδεκατθή αλαδήηεζε έρεη ηζρπξή θαη άκεζε ζρέζε κε ηελ δσή ηνπ εξεπλεηή. Πξνζσπηθά δξάκαηα δίλνπλ ηδέεο, νη νπνίεο κε ηε ζεηξά ηνπο γελλνχλ βηβιία θαη έξεπλεο. ην πιαίζην απηφ αζρνινχκαζηε κε ηελ απηνεζλνγξαθία, κηα κνξθή πνηνηηθήο έξεπλαο ζηελ νπνία ν εξεπλεηήο γξάθεη ζε πξψην πξφζσπν θαη κέζα απφ πνιιαπιά επίπεδα πξνζσπηθήο ζπλεηδεηφηεηαο ζπλδέεη ην πξνζσπηθφ ηνπ βίσκα κε έλα δήηεκα επξχηεξνπ επηζηεκνληθνχ ελδηαθέξνληνο. Η απηνεζλνγξαθία κνηάδεη άιινηε κε απηνβηνγξαθία, άιινηε κε δεκνζηνγξαθία θαη άιινηε κε ινγνηερλία. Δίλαη κία κέζνδνο πνηνηηθήο έξεπλαο αιιά θαη έλα πξντφλ πνηνηηθήο έξεπλαο. Με ηνλ πξνζδηνξηζκφ «ππνβιεηηθή» αλαθεξφκαζηε ζε κηα απηνεζλνγξαθηθή γξαθή πνπ βξίζθεηαη ζην φξην ηνπ λα ζεσξεζεί ινγνηερλία θαη πνπ πεξηέρεη πνιιέο θαη εθηελείο πεξηγξαθέο πξνζσπηθψλ ζπλαηζζεκάησλ θαη ςπρηθψλ θαηαζηάζεσλ. Όκσο, φηαλ κηιάκε γηα εθπαηδεπηηθή έξεπλα, κπνξνχκε λα αλαξσηεζνχκε πνηεο απφ ηηο θαηαζηάζεηο απηέο κπνξνχλ (θαη πψο κπνξνχλ) λα επεξεάζνπλ ηελ αθήγεζε ή αθφκα θαη λα νδεγήζνπλ ζηελ απνζηψπεζε θαη ζπγθάιπςε ησλ γεγνλφησλ. Σειηθά, πνηνο έρεη ην πξνλφκην λα αθεγείηαη ζηελ εθπαηδεπηηθή έξεπλα; Σα δεηήκαηα απηά ζα απαζρνιήζνπλ ηελ παξνχζα εηζήγεζε. Παλαγηώηεο Α. Καλειιόπνπινο Ζ Δζλνγξαθηθή Πξνζέγγηζε ζε ζρέζε κε ηηο ππόινηπεο Πνηνηηθέο Μεζνδνινγίεο πνπ αθνξνύλ ηελ Έξεπλα ηεο «Παηδηθήο Μνπζηθήο»: Η κνπζηθή παηδαγσγηθή έρεη ηα ηειεπηαία ρξφληα δείμεη έληνλν ελδηαθέξνλ γηα ηελ κειέηε ησλ ηξφπσλ πνπ ηα παηδηά πξνζεγγίδνπλ ηελ κνπζηθνπνηεηηθή δηεξγαζία. Οη κειέηεο απηέο ρξεζηκνπνηνχλ κηα πνηθηιία κεζνδνινγηθψλ πξνζεγγίζεσλ νη νπνίεο κνινλφηη αλήθνπλ γεληθά ζην ρψξν ηεο πνηνηηθήο εξεπλεηηθήο κεζνδνινγίαο, έρνπλ κεηαμχ ηνπο ζεκαληηθέο δηαθνξέο. ηελ παξνχζα αλαθνίλσζε, κέζα απφ ηε ρξήζε ζπγθεθξηκέλσλ παξαδεηγκάησλ, δηεξεπλνχκε ηηο επηζηεκνινγηθέο παξαδνρέο ησλ δηαθνξεηηθψλ ηχπσλ έξεπλαο πνπ αθνξνχλ ηελ κνπζηθή ησλ παηδηψλ, εμεηάδνπκε ηηο ππφξξεηεο παξαδνρέο θαη ηηο εθπαηδεπηηθέο ηνπο πξνεθηάζεηο, θαη ηειηθά ηηο ζπγθξίλνπκε κε ηελ εζλνγξαθηθή πνηνηηθή κεζνδνινγία ζην πλεχκα ηεο θξηηηθήο παηδαγσγηθήο θαη θνηλσληθν-πνιηηηζκηθήο ςπρνινγηθήο πξνζέγγηζεο. Τπνζηεξίδνπκε φηη νη ηξφπνη κε ηνπο νπνίνπο κειεηνχκε ηελ παηδηθή κνπζηθή δεκηνπξγηθφηεηα δελ απνηππψλνπλ απιψο απηφ πνπ «ππάξρεη» αιιά ζπγθξνηνχλ επηζηεκνληθέο θαη εθπαηδεπηηθέο παξεκβάζεηο νη νπνίεο ζπλδεκηνπξγνχλ ηελ εηθφλα πνπ έρεη θάπνηνο γηα ην ηη είλαη «κνπζηθή ησλ παηδηψλ», πνηα ε ζεκαζία ηεο, θαη πνηνο ν ξφινο ηεο ζηελ εθπαηδεπηηθή δηαδηθαζία. ΠΔΜΠΣΖ ΤΝΔΓΡΗΑ ΠΡΟΟΠΣΗΚΔ ΚΑΗ ΟΡΗΑ ΣΖ ΠΟΗΟΣΗΚΖ ΜΔΘΟΓΟΛΟΓΗΑ πληνληζηήο: Άλλα Υξνλάθε John Hockey - Vulnerability, Subjectivity, Strength and Uncertainty when Doing Qualitative Research: Using biographical experience this presentation will initially examine the problem of vulnerability experienced when practicing qualitative research within an intellectual domain dominated by positivism. It will then move on to examine certain qualitative research practices which constitute the strengths of its craft, including the disciplined use of subjectivity, the development of a skilful knowing, and the need for an expansive theoretical and conceptual awareness. The presentation

9 will conclude by pointing out that interrogating an emergent and changing social reality necessitates ethnographic researchers having to deal with ongoing uncertainty as they practice their craft. ΔΚΣΖ ΤΝΔΓΡΗΑ - Ζ ΔΡΔΤΝΑ-ΓΡΑΖ ΤΝΑΝΣΑ ΑΛΛΔ ΔΡΔΤΝΖΣΗΚΔ ΜΔΘΟΓΟΛΟΓΗΔ: ΑΠΟΠΔΗΡΔ ΓΗΔΡΔΤΝΖΖ ΣΧΝ ΠΡΟΟΠΣΗΚΧΝ ΚΑΗ ΟΡΗΧΝ πληνληζηήο: Διέλε Καηζαξνύ Ζιίαο Καξαζαββίδεο- Δθαξκνγέο θαη Πξνβιεκαηηζκνί κηαο Πνιπκεζνδνινγηθήο Πξνζέγγηζεο ζην Πιαίζην ηνπ ρεδηαζηηθνύ Πεηξάκαηνο: Ζ Πεξίπησζε Μειέηεο ησλ Wikis ζηελ Σξηηνβάζκηα Δθπαίδεπζε: Η παξνχζα αλαθνίλσζε εζηηάδεηαη ζην ζρεδηαζηηθφ πείξακα θαη ηηο εθαξκνγέο ηνπ ζε καζεζηαθά πεξηβάιινληα ζηα νπνία ε ηερλνινγία έρεη ζεκειηψδε δηακεζνιαβεηηθφ ξφιν. ην πξψην κέξνο παξνπζηάδεηαη ζπλνπηηθά ην ζρεδηαζηηθφ πείξακα θαη αλαιχεηαη επηζηεκνινγηθά σο πξνο ηηο θαηαβνιέο ηνπ. Η βαζηθή ζέζε πνπ αλαπηχζζεηαη είλαη φηη ζην γεληθφηεξν πιαίζην ησλ κεηθηψλ κεζφδσλ έξεπλαο ην ζρεδηαζηηθφ πείξακα ζπληζηά κηα πνιχ ππνζρφκελε πνιπκεζνδνινγηθή πξνζέγγηζε. ην δεχηεξν κέξνο ηεο εξγαζίαο πεξηγξάθεηαη έλα ζρεδηαζηηθφ πείξακα πνπ βξίζθεηαη ζε εμέιημε ηα ηειεπηαία ηέζζεξα ρξφληα. ην πείξακα απηφ επηρεηξείηαη ε ελζσκάησζε ελφο wiki ζην πιαίζην ελφο πξνπηπρηαθνχ καζήκαηνο νχησο ψζηε λα δηακεζνιαβείηαη ηερλνινγηθά ε δηαδηθαζία ηεο λνεκαηνδφηεζεο απφ ηνπο θνηηεηέο. Σα απνηειέζκαηα απφ ηελ ελζσκάησζε ηνπ wiki δείρλνπλ φηη απφ ηνλ πξψην κέρξη ηνλ ηειεπηαίν ζρεδηαζηηθφ θχθιν ππάξρνπλ κελ βειηηψζεηο ν νπνίεο φκσο δελ είλαη νη αλακελφκελεο κε βάζε ηνπο ζηφρνπο πνπ έρνπλ ηεζεί. ην πιαίζην απηφ αλαιχεηαη ε ζπλεηζθνξά ηνπ ζρεδηαζηηθνχ πεηξάκαηνο γηα ηε κειέηε ηνπ θαηλνκέλνπ θαη επηζεκαίλνληαη ζεηξά απφ πξνβιήκαηα πνπ αλαθχπηνπλ απφ ηελ εθαξκνγή ηνπ. Ιδηαίηεξε έκθαζε δίλεηαη ζηε δηαπίζησζε φηη θάζε ηχπνο δεδνκέλσλ πνπ ζπιιέγεηαη απνηππψλεη κηα κφλν ηξέρνπζα πηπρή κηαο αλαδπφκελεο θαηάζηαζεο κε απνηέιεζκα ε «ζχλζεζε» ησλ δηαθνξεηηθψλ ηχπσλ πνζνηηθψλ θαη πνηνηηθψλ δεδνκέλσλ λα είλαη είηε πξαθηηθά αδχλαηε είηε λα κελ νδεγεί ζε ζαθή ζεσξεηηθή θαηαλφεζε. Η αλαθνίλσζε νινθιεξψλεηαη κε κηα ζπδήηεζε γηα ηελ ζπλζεηφηεηα ελφο εθπαηδεπηηθνχ πιαηζίνπ φηαλ ελζσκαησζεί ζε απηφ κηα ηερλνινγία φπσο ην wiki θαη ηεο ελδερφκελεο πεξηνξηζκέλεο εκβέιεηαο αθφκα θαη πνιπκεζνδνινγηθψλ πξνζεγγίζεσλ φπσο ην ζρεδηαζηηθφ πείξακα. Αγγειηθή Πνιύδνπ & Φηιία Ίζαξε Ζ Έξεπλα-Γξάζε ππό ην Πξίζκα ηεο Γηαινγηθήο Πξνζέγγηζεο: ηελ αλαθνίλσζε απηή εμεηάδνπκε ηελ έξεπλα-δξάζε ππφ ην πξίζκα κηαο δηαινγηθήο-πνιπθσληθήο ζεψξεζεο ηνπ εαπηνχ. Η έξεπλα-δξάζε απνηειεί κηα πνηνηηθή κεζνδνινγία θνηλσληθήο έξεπλαο πνπ εζηηάδεη ζηε δηεξεχλεζε ηεο πξνζσπηθήο εξκελείαο ηεο εκπεηξίαο κέζα απφ ηνλ αλαζηνραζηηθφ δηάινγν κε ηνλ εαπηφ θαη κε ηνπο άιινπο, νη νπνίνη ζπκκεηέρνπλ εθνχζηα ζε κηα θνηλφηεηα πξαθηηθήο. Ιδηαίηεξε ζεκαζία δίλεηαη ζην ζπγθεθξηκέλν θνηλσληθν-ηζηνξηθφ θαη πνιηηηζκηθφ πιαίζην κέζα ζην νπνίν απνθηά λφεκα ε πξνζσπηθή εξκελεία ηεο εκπεηξίαο. Η ππέξβαζε κηαο αηνκηθηζηηθήο πξνζέγγηζεο ηνπ εαπηνχ θαη ν επαλαπξνζδηνξηζκφο ηνπ ζηα πιαίζηα ηεο δηαινγηθφηεηαο, ηεο πνιηηηζκηθήο αθήγεζεο θαη ηεο πνιπθσλίαο, ζπκβάιινπλ νπζηαζηηθά ζηελ θαηαλφεζε ηεο δηαδηθαζίαο ηεο αιιαγήο θαη ζηε λνεκαηνδφηεζε ηεο πξνζσπηθήο εκπεηξίαο πνπ απνηεινχλ βαζηθνχο ζηφρνπο ζηελ έξεπλα-δξάζε. Σέινο, αλαθεξφκαζηε ζε ζρεηηθά παξαδείγκαηα κέζα απφ ηελ εθπαηδεπηηθή εξεπλεηηθή δηαδηθαζία θαη ηε ζπκβνπιεπηηθή ζηα ζρνιεία. Διέλε Καηζαξνύ - Κξηηηθή Έξεπλα-Γξάζε θαη Κξηηηθή Αλάιπζε Λόγνπ: Γπλαηόηεηεο πλδπαζκνύ θαη Όξηα: ηφρν ηεο παξνπζίαζεο απηήο απνηειεί ε ζπδήηεζε ζεκάησλ κεζνδνινγηθνχ εκπινπηηζκνχ ηεο εθπαηδεπηηθήο έξεπλαοδξάζεο. πγθεθξηκέλα ζα πξνζπαζήζσ λα δείμσ ηη κπνξεί λα πξνζθέξεη ζήκεξα ε Κξηηηθή Αλάιπζε Λφγνπ (ΚΑΛ) ζηελ έξεπλα-δξάζε (ΔΓ). Αθνχ ηελ πξνζδηνξίζσ ελλνηνινγηθά θαη παξνπζηάζσ ηα ραξαθηεξηζηηθά ηεο, ζα επηρεηξήζσ λα αληηκεησπίζσ δεηήκαηα ζπκβαηφηεηαο ηεο ΚΑΛ κε ηελ ΔΓ κέζα απφ ηνπο δηακνξθσηηθνχο φξνπο ηεο κεηαλεσηεξηθφηεηαο. Σέινο, ζα επηρεηξήζσ λα δηαηππψζσ πξνηάζεηο γηα εθαξκνγέο ηνπ ζπλδπαζκνχ ησλ δχν κεζνδνινγηψλ ζην πεδίν ηεο εθπαηδεπηηθήο έξεπλαο. Διεπζέξηνο Βεθξήο - Από ηελ Κξηηηθή Δζλνγξαθία ζηελ Κξηηηθή Έξεπλα-Γξάζε: Έλα πλερέο ζην ρεδηαζκό ηεο Δθπαηδεπηηθήο Καηλνηνκίαο: ηελ αλαθνίλσζε πεξηγξάθνληαη νη θάζεηο εμέιημεο ζρεδηαζκνχ θαηλνηνκίαο ζηε δηδαθηηθή ηεο Γιψζζαο ζε Γπκλάζην ηεο Αηηηθήο. Ο ζρεδηαζκφο θαη ε πινπνίεζε ηεο εζλνγξαθηθήο θάζεο, κε ηελ αμηνπνίεζε ηνπ κνληέινπ ηεο Κξηηηθήο Δζλνγξαθίαο ηνπ P. Fr. Carspecken, εμππεξέηεζε: (α) ζηνλ πξνζαλαηνιηζκφ ηνπ εξεπλεηή ζην εξεπλεηηθφ πεδίν (β) ζηε ζπκκεηνρή ησλ ππνθεηκέλσλ ηεο έξεπλαο, εθπαηδεπηηθψλ θαη καζεηψλ, ζε κηα δηαδηθαζία ελδπλάκσζεο σο πξνο ηηο πξαθηηθέο αλάγλσζεο πνπ εθάξκνδαλ θαη (γ) ζηελ έληαμε ηεο εζλνγξαθηθήο ζθελήο ζην επξχηεξν θνηλσληθφ θαη πνιηηηθφ πιαίζην. Η παξαπάλσ δηαδηθαζία απνηέιεζε ηελ πξψηε θάζε ηεο έξεπλαο. Ο θξηηηθφο πξνζαλαηνιηζκφο ηεο έξεπλαο νδήγεζε ζηνλ ζρεδηαζκφ ηεο δξάζεο, ζηε δεχηεξε δειαδή θάζε, ε νπνία πεξηιακβάλεη ηελ παξέκβαζε ζην αλαιπηηθφ πξφγξακκα ηνπ καζήκαηνο ηεο Νενειιεληθήο Γιψζζαο ζην Γπκλάζην σο πξνο ηηο πξαθηηθέο αλάγλσζεο. Με ηελ παξνπζίαζε ηεο εξεπλεηηθήο πνξείαο ζα αλαδεηρζεί ην ζπλερέο ηεο θξηηηθήο εζλνγξαθηθήο πξνζέγγηζεο κε ηελ θξηηηθή έξεπλα-δξάζε, κε ζπλεθηηθά ζηνηρεία ηε δηππνθεηκεληθή-δηαινγηθή πξνζέγγηζε ηνπ πεδίνπ θαη ηε δξάζε κε δηηηφ ζηφρν, ηελ ελδπλάκσζε ησλ ππνθεηκέλσλ θαη ηελ θαηλνηνκία. Βαζίιεο Σζάθνο - Ζ Αλαζηνραζηηθή Πξννπηηθή ηεο Αθήγεζεο ζηελ Δθπαηδεπηηθή Έξεπλα-Γξάζε: ηελ εηζήγεζε ζα παξνπζηαζζεί ε άκεζε ζρέζε ηεο ζηνραζηηθήο αθήγεζεο κε ηελ (αλα)ζηνραζηηθν-θξηηηθή πξννπηηθή ηεο εθπαηδεπηηθήο έξεπλαο-δξάζεο ζηελ θξηηηθή εθδνρή ηεο. Η αθεγεκαηηθή θχζε άιισζηε ηεο έξεπλαο-δξάζεο έρεη ζε κεγάιν βαζκφ αλαγλσξηζζεί. Πην ζπγθεθξηκέλα ζα παξνπζηαζζνχλ: (α) Ο ξφινο ηεο αθήγεζεο ζηελ θαηαζθεπή θαη ηελ αλαθαηαζθεπή ηνπ εξκελεπηηθνχ πιαηζίνπ ηεο εθπαηδεπηηθήο έξεπλαο-δξάζεο ζε φιεο ηεο ηηο θάζεηο απφ ηελ

10 αλαγλψξηζε ηεο θαηάζηαζεο έσο ηελ αμηνιφγεζε θαη ηνλ επαλαζρεδηαζκφ ηεο εθπαηδεπηηθήο παξέκβαζεο. Η αθήγεζε άιισζηε κπνξεί λα ζεσξεζεί σο ην εξγαιείν γηα ηελ πξφζβαζε ζην εξκελεπηηθφ πιαίζην πνπ νη δξάζηεο ρξεζηκνπνηνχλ γηα λα λνεκαηνδνηήζνπλ ηνλ θφζκν αιιά θαη ηε δξάζε ηνπο κέζα ζε απηφλ. (β) Η ζηνραζηηθή δπλακηθή ηεο αθήγεζεο ζην εξεπλνδξαζηαθφ πιαίζην ηεο δηυπνθεηκεληθήο δηεξεχλεζεο ηεο εθπαηδεπηηθήο πξαγκαηηθφηεηαο θαη ησλ παξεκβάζεσλ πνπ κέζσ ηεο έξεπλαο επηρεηξνχληαη. (γ) Ο αλνηθηφο θαη αλαζηνραζηηθφο ραξαθηήξαο ηεο θξηηηθήο έξεπλαο-δξάζεο σο πξνυπφζεζε γηα ηελ παξαγσγή ελαιιαθηηθψλ αθεγήζεσλ ζηελ πξννπηηθή ηεο δηακφξθσζεο ελαιιαθηηθψλ εθπαηδεπηηθψλ θαηαζηάζεσλ. Η θξηηηθή άιισζηε εθπαηδεπηηθή έξεπλα-δξάζε κπνξεί λα ζεσξεζεί σο κηα ζπλερήο δηαδηθαζία, θαηά ηελ νπνία ζπλ-παξάγνληαη δηάθνξεο αθεγήζεηο πνπ επηηξέπνπλ ηελ ελεξγφ παξαγσγή πνηθίισλ εξκελεηψλ. νθία Απγεηίδνπ - Ζ Αμηνπνίεζε ησλ Ζκεξνινγίσλ ζηελ Δθπαηδεπηηθή Έξεπλα-Γξάζε: ηφρνο ηεο αλαθνίλσζεο είλαη λα αλαδεηρηεί πσο ηα εκεξνιφγηα αμηνπνηνχληαη σο ηφπνο θαηαγξαθψλ, εξκελεηψλ, αλαζηνραζκνχ θαη ιήςεο απνθάζεσλ ηφζν απφ εθπαηδεπηηθνχο φζν θαη απφ ηνπο δηεπθνιπληέο (facilitators) ζηελ εθπαηδεπηηθή έξεπλα-δξάζε. πγθεθξηκέλα, αλαιχνληαη ηφζν νη δηαδηθαζίεο ρξήζεο θαη αμηνπνίεζεο ησλ εκεξνινγίσλ απφ ηηο εθπαηδεπηηθνχοεξεπλήηξηεο σο ηφπνη ζρεδηαζκνχ θαη αμηνιφγεζεο εθπαηδεπηηθψλ παξεκβάζεσλ φζν θαη νη δηαδηθαζίεο ρξήζεο θαη αμηνπνίεζεο ησλ εκεξνινγίσλ απφ ηε δηεπθνιχληξηα ηεο έξεπλαο-δξάζεο σο ηφπνο δηαιφγνπ θαη ππνθηλνχκελνπ αλαζηνραζκνχ. Η αλαθνίλσζε βαζίδεηαη ζηε κειέηε κίαο ζπλεξγαηηθήο έξεπλαο-δξάζεο πνπ δηήξθεζε έλα ρξφλν. ηε ζπλεξγαηηθή έξεπλα-δξάζε ζπκκεηείραλ δχν λεπηαγσγνί θαη ε δηεπθνιχληξηα (εηζεγήηξηα) κε ζηφρν ηε βειηίσζε ή θαη αιιαγή ησλ εθπαηδεπηηθψλ πξαθηηθψλ πνπ αθνξνχζαλ ζηελ ελίζρπζε ηεο θνηλσληθήο απνδνρήο θαη ηεο ζπλεξγαηηθήο κάζεζεο ζηελ πξνζρνιηθή εθπαίδεπζε. Σα εκεξνιφγηα απνηέιεζαλ βαζηθφ εξγαιείν ησλ λεπηαγσγψλ γηα ηε γλσξηκία ηνπο κε ηα παηδηά, ηνλ εληνπηζκφ ησλ πξνβιεκαηηζκψλ θαη ησλ ζηφρσλ ηεο εθπαηδεπηηθήο παξέκβαζεο, ηνπ αλαζηνραζκνχ ηνπο, ηεο ιήςεο απνθάζεσλ αιιά θαη ηεο αμηνιφγεζεο ηνπ εθπαηδεπηηθνχ έξγνπ θαη ηεο επίηεπμεο ησλ ζηφρσλ ηεο έξεπλαο-δξάζεο. Πξνυπφζεζε αμηνπνίεζεο ησλ εκεξνινγίσλ ήηαλ ε επηηφπηα παξαηήξεζε ησλ αιιειεπηδξάζεσλ ησλ παηδηψλ θαη ησλ εθπαηδεπηηθψλ ελεξγεηψλ θαζψο θαη νη δηαινγηθέο δηαδηθαζίεο αλάκεζα ζηα κέιε ηεο έξεπλαο-δξάζεο. ηελ αλαθνίλσζε παξνπζηάδεηαη ε πνηνηηθή αιιά θαη πνζνηηθή αλάιπζε ησλ εκεξνινγίσλ ησλ λεπηαγσγψλ θαζψο θαη νη δηθέο ηνπο νπηηθέο ζρεηηθά κε ηε ρξήζε θαη ζεκαζία ησλ εκεξνινγίσλ. Δπίζεο, γίλεηαη αλάιπζε ησλ θαηαγξαθψλ ηεο δηεπθνιχληξηαο θαη ησλ ηππηθψλ θαη άηππσλ ζπδεηήζεσλ πνπ είρε κε ηηο λεπηαγσγνχο ζην πιαίζην ελίζρπζεο ηεο νξγάλσζεο ησλ εκεξνινγίσλ, αλάιπζεο θαη εξκελείαο ησλ θαηαγξαθψλ θαη νινθιήξσζεο ηεο έξεπλαο-δξάζεο. Σα απνηειέζκαηα ηεο έξεπλαο δείρλνπλ φηη ηα εκεξνιφγηα κπνξνχλ λα απνηειέζνπλ ηφπν γηα απηνγλσζία θαη θαηαλφεζε ηνπ άιινπ, ζρεδηαζκφ θαη αμηνιφγεζε ηνπ εθπαηδεπηηθνχ έξγνπ, ζπλεξγαζία θαη αλάπηπμε πξαθηηθήο γλψζεο. ΔΒΓΟΜΖ ΤΝΔΓΡΗΑ ΠΟΗΟΣΗΚΖ ΔΡΔΤΝΑ, ΤΠΟΚΔΗΜΔΝΗΚΟΣΖΣΑ ΚΑΗ ΦΤΥΑΝΑΛΤΣΗΚΔ/ΦΤΥΟΓΤΝΑΜΗΚΔ ΚΑΗ ΟΗΚΟΤΣΖΜΗΚΔ ΠΡΟΔΓΓΗΔΗ πληνληζηήο: Ζιίαο Κνπξθνύηαο Νίθνο Παπαρξηζηόπνπινο - Ο θαη Δπίθαζηλ Δπηζηεκνληζκόο ησλ Γλσζηηθν-πκπεξηθνξηζηηθώλ Θεξαπεηώλ θαη ην Εήηεκα ηεο Μεζνδνινγίαο ζηελ Φπραλάιπζε: Σν 2005 θπθινθφξεζε ζηε Γαιιία Ζ Μαύξε Βίβινο ηεο Φπραλάιπζεο: έλα ζπιινγηθφ ζχγγξακκα-ιίβεινο θαηά ηεο ςπραλάιπζεο, ε νπνία θαηεγνξείηαη γηα απφιπην δνγκαηηζκφ, ρσξίο θακία επηζηεκνληθή εγθπξφηεηα, θαζψο δελ κπνξεί λα εμαζθαιίζεη θαλέλα κεηξήζηκν, πνζνηηθά ειέγμηκν δεδνκέλν. Αλη απηνχ, νη ζπγγξαθείο ηεο Βίβινπ θαζαγηάδνπλ ηηο απνθαινχκελεο γλσζηηθν-ζπκπεξηθνξηζηηθέο ζεξαπείεο, ηηο νπνίεο ζεσξνχλ σο επηζηεκνληθέο θαη ειέγμηκεο θαη, θπξίσο, δπλάκελεο λα πξνζθέξνπλ κηα άκεζε θαη πξνγξακκαηηζκέλε ιχζε ζε θάζε ςπρνινγηθφ πξφβιεκα. Δίλαη φκσο έηζη; ηελ εηζήγεζε απηή αλαιχνπκε έλα άξζξν απφ ηε Μαχξε Βίβιν, ην νπνίν αλαθέξεηαη ζηε ζεξαπεία δεχγνπο, αληηπαξαβάιινληαο ην γλσζηηθν-ζπκπεξηθνξηζηηθφ κνληέιν εξκελείαο θαη ηνλ ζχγρξνλν ςπραλαιπηηθφ ιφγν πεξί ζπκπηψκαηνο, αλαδεηψληαο ηε ζεκαζία ησλ δπν απηψλ πξνζεγγίζεσλ γηα ηελ πνηνηηθή κεζνδνινγία θαη έξεπλα θαη ηηο δπλαηφηεηεο δηεχξπλζεο ηνπ εξεπλεηηθνχ ζρεδηαζκνχ. Κπξηαθή ακαξηδή & Alix Bernard - Απηνβηνγξαθία, Αθήγεζε Εσήο, Φπραλαιπηηθή Πξαθηηθή: Ζ Τπνθεηκεληθή Καηαζθεπή θαη ε Θέαζε ηεο Αιήζεηαο: Η απηνβηνγξαθία απνηεινχζε αλέθαζελ έλα ηδηαίηεξν ινγνηερληθφ είδνο, κε ηελ έθδνζε φκσο ηνπ εκβιεκαηηθνχ έξγνπ ηνπ Ρνπζζψ Οη Δμνκνινγήζεηο θαηνρπξψζεθε επηζήκσο, ζηνλ δπηηθφ πνιηηηζκφ, σο μερσξηζηή ινγνηερληθή θαηεγνξία. Η ζρνιή ηνπ ηθάγνπ, ηε δεθαεηία ηνπ ηξηάληα, επηζεκνπνίεζε θαη δηεχξπλε ηελ ρξήζε ηεο «Αθήγεζεο δσήο» σο έλα απφ ηα ζεκαληηθφηεξα κεζνδνινγηθά εξγαιεία ησλ αλζξσπηζηηθψλ θαη θνηλσληθψλ επηζηεκψλ. Η ςπραλαιπηηθή ζπλεδξία, είηε ζηελ «πξφζσπν κε πξφζσπν» πεξίνδν ηεο είηε «ζην ληηβάλη», θαηάθεξε λα ππνθεηκελνπνηήζεη ην ηαηξνθξαηνχκελν ζεξαπεπηηθφ πιαίζην ηεο ςπρηθήο αζζέλεηαο, εμαίξνληαο ηελ ζεκαζία ηνπ ιφγνπ ηνπ πάζρνληνο ππνθεηκέλνπ. Δπίθεληξν θαη ησλ ηξηψλ απηψλ ιφγσλ θαζίζηαηαη ε ππνθεηκεληθά θαηαζθεπαζκέλε, ζπλεηδεηά ή αζπλείδεηα, δηήγεζε κηαο βησκέλεο πξαγκαηηθφηεηαο θαη ησλ απνηειεζκάησλ ηεο ζην άηνκν πνπ αθεγείηαη. ε πνην ζεκείν ζπλαληψληαη θαη ζε πνην απνθιίλνπλ απηέο νη δηεγεκαηηθέο θαηαζθεπέο; Με πνηφλ ηξφπν θαη ζε πνηνλ βαζκφ «ππεξέηεζαλ» ηελ κειέηε θαηλνκέλσλ ηφζν ζηελ θνηλσληθή φζν θαη ζηελ αηνκηθή ηνπο δηάζηαζε; Δλ ηέιεη, πψο ζπζηήλεηαη ε αιήζεηα ηνπ ίδηνπ ηνπ ππνθεηκέλνπ θαη ε εμ αληαλαθιάζεσο αληηθεηκεληθή αιήζεηα;

11 Δύα Φξαγθηαδάθε Ο Ρόινο ηνπ Δαπηνύ θαη ηεο Τπνθεηκεληθόηεηαο ηνπ Δξεπλεηή ζηελ Πνηνηηθή Έξεπλα: ηελ πνηνηηθή έξεπλα θαίλεηαη αδχλαην λα θαηαθέξεη ν εξεπλεηήο λα αθαλίζεη ηηο επηξξνέο ηεο ππνθεηκεληθφηεηαο ηνπ φηαλ ζπιιέγεη, θσδηθνπνηεί θαη παξνπζηάδεη ηηο εκπεηξίεο ησλ ζπκκεηερφλησλ. Απφ ηελ πξψηε επαθή ζην ζηάδην ηεο δεηγκαηνιεςίαο μεθηλάεη κηα αιιειεπίδξαζε κεηαμχ εξεπλεηή θαη ζπκκεηερφλησλ κέζα ζηελ νπνία νη εκπεηξίεο, νη αμίεο θαη ε γλψζε ησλ δχν κεξψλ έρνπλ ζεκαληηθέο επηδξάζεηο ζηελ εμέιημή ηεο. Ο ηξφπνο πξνζέγγηζεο ηνπ εξεπλεηή ζηηο ζπλεληεχμεηο επεξεάδεη ηνπο ζπκκεηέρνληεο ηελ ψξα πνπ αληαιιάζζνπλ ιεθηηθά θαη κε ιεθηηθά κελχκαηα. ηελ θσδηθνπνίεζε ησλ δεδνκέλσλ ν εξεπλεηήο αιιειεπηδξά κε ηα θείκελα έρνληαο ήδε πξνεγνχκελε γλψζε θαη πεπνηζήζεηο πνπ κπνξνχλ λα αζθήζνπλ επηξξνή ζηνλ ηξφπν θαηαλφεζήο ηνπο. Γηα απηνχο ηνπο ιφγνπο θξίλεηαη απαξαίηεην λα κεηψλεηαη ζην ειάρηζην ε παξείζδπζε ηεο ππνθεηκεληθφηεηαο ηνπ εξεπλεηή ζηα δεδνκέλα. Δίλαη απαξαίηεην λα αλαγλσξίζεη ηηο ππνζέζεηο, πξνζδνθίεο θαη πξνθαηαιήςεηο πνπ έρνπλ ήδε δηακνξθσζεί πξηλ ή θαηά ηε δηάξθεηα ζπιινγήο δεδνκέλσλ. ε απηή ηελ εηζήγεζε ζα ζπδεηεζνχλ νη ηξφπνη κε ηνπο νπνίνπο ν εξεπλεηήο κπνξεί λα ρξεζηκνπνηήζεη ζηνηρεία ηεο ππνθεηκεληθφηεηαο ηνπ θαη λα κεηψζεη ηελ επηξξνή ηνπο φπσο κε ηε ρξήζε εξεπλεηηθψλ εκεξνινγίσλ, ηελ θαηαγξαθή πξνζσπηθψλ εκπεηξηψλ θαη ηελ επνπηεία ζε αηνκηθφ ή νκαδηθφ επίπεδν. Ζιίαο Δ. Κνπξθνύηαο - Σν Οηθνζπζηεκηθό θαη Φπρνδπλακηθό Παξάδεηγκα ζην Πιαίζην ησλ Παξεκβάζεσλ γηα Παηδηά θαη Δθήβνπο κε «Γηαηαξαρέο» θαη «Δηδηθέο Δθπαηδεπηηθέο Αλάγθεο»: Δπηζηεκνινγηθέο θαη Μεζνδνινγηθέο Γηαζηάζεηο: ην πιαίζην ηεο παξνχζαο αλαθνίλσζεο γίλεηαη αλαθνξά ζηηο βαζηθέο νξίδνπζεο θαη ζπληζηψζεο ηνπ νθνζπζηεκηθνχ παξαδείγκαηνο, σο ελφο λένπ επηζηεκνινγηθνχ κνληέινπ πξνζέγγηζεο ησλ «παηδηθψλ θαη εθεβηθψλ δηαηαξαρψλ» θαη ηεο «αλαπεξίαο», ζε αληηδηαζηνιή κε ην θιαζζηθφ ηαηξηθφ κνληέιν πνπ αληαλαθινχζε θαη ζε κεζνδνινγηθφ, αιιά θαη ζε κεηα-ζεσξεηηθφ επίπεδν κία «ξαζηνλαιηζηηθή» θαη ζπγρξφλσο ζηαηηθή αληίιεςε ησλ «παξεθθιίζεσλ», βαζηζκέλε ζηηο θαηεγνξηνπνηήζεηο. Σν ζπγθεθξηκέλν κνληέιν δελ βξίζθεηαη απαξαίηεηα ζε ζχγθξνπζε κε ην νξζνινγηθφ παξάδεηγκα, σο πξνο ηα εξεπλεηηθά εξγαιεία. Τηνζεηεί, φκσο, ηε ζπζηεκηθή ινγηθή θαη ηελ αιιειεπηδξαζηηθή αλαπηπμηαθή πξνζέγγηζε (transactional model) ε νπνία δεκηνπξγεί ξήγκαηα ζηελ θιαζζηθή ζεηηθηζηηθή επηζηεκνινγία. ε ζπλδπαζκφ κε ηελ ςπρνδπλακηθή πξνζέγγηζε ε νπνία θηλείηαη ζην πιαίζην ηνπ εξκελεπηηθνχ παξαδείγκαηνο θαη ηεο ςπραλαιπηηθήο επηζηεκνινγίαο, ζπληζηά, απφ ηελ άιιε, έλα πινπξαιηζηηθφ κνληέιν θαη ζε επίπεδν εξεπλεηηθψλ εξγαιείσλ θαη κεζνδνινγίαο, θαη ζε επίπεδν ζεσξίαο θαη κεηα-ζεσξίαο. ΟΓΓΟΖ ΤΝΔΓΡΗΑ Ζ ΒΗΟΓΡΑΦΗΚΖ ΚΑΗ ΑΦΖΓΖΜΑΣΗΚΖ ΜΔΘΟΓΟΛΟΓΗΚΖ ΠΡΟΔΓΓΗΖ ΣΖΝ ΔΡΔΤΝΑ ΣΧΝ ΚΟΗΝΧΝΗΚΧΝ ΚΑΗ ΑΝΘΡΧΠΗΣΗΚΧΝ ΔΠΗΣΖΜΧΝ πληνληζηήο: Γηώξγνο Σζηώιεο Καιιηόπε Πεγηάθε - Ο Δξεπλεηήο σο Δξεπλώκελνο: Ζ Γηπιή Σαπηόηεηα ζηελ Αθεγεκαηηθή Απηνβηνγξαθία: Η εηζήγεζε εζηηάδεηαη ζηα ηδηαίηεξα κεζνδνινγηθά πξνβιήκαηα ηνπ εξεπλεηή πνπ παξνπζηάδεη εξεπλεηηθά κηα «απηνβηνγξαθηθή αθήγεζε», δειαδή ηελ αθήγεζε κηαο θξίζηκεο πεξίπησζεο ζρνιηθήο δσήο ζηελ νπνία ν ίδηνο ππήξμε ελεξγφ κέινο ησλ γεγνλφησλ ηεο. Η ηδηνηππία ηεο κεζνδνινγίαο έγθεηηαη ζην φηη ζπλδπάδεη ηελ αθήγεζε, ηελ απηνβηνγξαθία, ηελ εζλνγξαθηθή κειέηε πεξίπησζεο θαη ηελ αλάιπζε ιφγνπ. Απαληάηαη ην εξψηεκα «ηη θαηέζηεζε αλαγθαία ηε ζπγγξαθή» ηεο πεξίπησζεο θαη εμεηάδεηαη κεζνδνινγηθά ε δηπιή ηαπηφηεηα εξεπλεηή - εξεπλψκελνπ. Σν εξψηεκα «πνηνο γξάθεη θαη πνηνο εξκελεχεη» απαληάηαη κε ηηο δηαθνξεηηθέο κνξθέο ηνπ ιφγνπ ηεο αθήγεζεο πνπ εκπεξηθιείνπλ ηηο δηαθνξεηηθέο ζηξαηεγηθέο θαη ηηο δηαθνξεηηθέο κνξθέο εκπεηξίαο ησλ εγγχηεξσλ Άιισλ, αιιά θαη ησλ απψηεξσλ Άιισλ πνπ θαηέζηεζαλ ηελ ηζηνξία θνηλή ηζηνξία, ελψ απφ έλα επξχηεξν πιαίζην επεξέαζαλ ηελ εμέιημε θαη ην ηέινο ηεο. Δξσηήκαηα ζρεηηθά κε «ην κεηά» ηεο πεξίπησζεο ηξνθνδνηνχλ ηελ θνηλσληνινγηθή ζεσξία κε ηελ αλαγθαηφηεηα δηαζθάιηζεο ηνπ θνηλσληθνχ ειέγρνπ ζε επαίζζεηα ζέκαηα αηνκηθήο αμηνπξέπεηαο παηδηψλ εληφο ηεο ζεζκηθήο ιεηηνπξγίαο ηνπ ζρνιείνπ, αιιά θαη κε ηελ αλάιπζε ηεο χπαξμεο κηαο ηνπηθήο- θνηλσληθήο δνθεξήο θνπιηνχξαο θφβνπ θαη έλνρεο ζησπήο. Δλ ηέιεη ε απηνβηνγξαθηθή αθήγεζε παξνπζηάδεηαη σο δνθηκαζία απηνζπλεηδεζίαο γηα ηνλ εξεπλεηή, θαηά ηελ νπνία ε αθήγεζε κεηαζρεκαηίδεηαη ζε νπζηψδεο κέξνο ηεο ζπλείδεζήο ηνπ. Μάλνο αββάθεο - Βηνγξαθηθή Πξνζέγγηζε θαη Κνηλσληνινγηθή Γλώζε: Μηα Γέθπξα αλάκεζα ζηελ Μηθξνθνηλσληνινγία θαη ηελ Πνηνηηθή Έξεπλα: Η κηθξνθνηλσληνινγία απνηειεί κηα ζεσξεηηθή ζρνιή, ε νπνία εληάζζεηαη, παξφιεο ηηο επηκέξνπο δηαθνξέο ησλ εθπξνζψπσλ ηεο, ζην παξάδεηγκα ηεο εξκελεπηηθήο Κνηλσληνινγίαο. Οη εξεπλεηέο απηήο ηεο παξάδνζεο πξνζεγγίδνπλ ηελ θαζεκεξηλή δσή ησλ δξψλησλ ππνθεηκέλσλ θαη ηνπο πνιιαπινχο ηξφπνπο παξαγσγήο, αλαπαξαγσγήο θαη λνεκαηνδφηεζήο ηεο, ζην πιαίζην κηα δη-ππνθεηκεληθήο ζπγθξφηεζεο ηνπ θνηλσληθνχ, σο πξνλνκηαθφ πεδίν ζεσξεηηθνχ αλαζηνραζκνχ θαη πνηνηηθήο έξεπλαο. ην πιαίζην κηα ηέηνηαο θνηλσληνινγηθήο ζπιινγηζηηθήο, ε βηνγξαθηθή πξνζέγγηζε, σο ζπζηεκαηηθή θαη ελδειερή εμέηαζε δηαθφξσλ ηεθκεξίσλ δσήο (π.ρ. απηνβηνγξαθίεο, γξαπηέο βηνγξαθίεο, εκεξνιφγηα, βηνγξαθηθέο-αθεγεκαηηθέο ζπλεληεχμεηο, ηζηνξίεο δσήο θηι), δχλαηαη λα απνηειέζεη κηα γέθπξα αλάκεζα ζε δηαθνξεηηθά ζεσξεηηθά εξγαιεία θαη εξεπλεηηθέο πξνηάζεηο. Η θαηαλφεζε θαη λνεκαηνδφηεζε ηνπ αηνκηθνχ ή ζπιινγηθνχ βηψκαηνο, ε αλάδεημε ηνπ δη-ππνθεηκεληθνχ εξκελεπηηθνχ πιαηζίνπ θαη ε παξάιιειε ηζηνξηθνπνίεζε ηεο εξκελεπηηθήο νπηηθήο ζπλεηζθέξνπλ ζηε ζπγθξφηεζε κηαο εδξαίαο γλψζεο θαη εκπινπηίδνπλ ηηο αμηψζεηο εγθπξφηεηαο ησλ επηζηεκνληθψλ ηζρπξηζκψλ γηα ηελ θνηλσληθή πξαγκαηηθφηεηα. Έηζη, δηαηππψλεηαη έλα εγρείξεκα κηαο θξηηηθήο εξκελεπηηθήο κε εκπεηξηθφ πξνζαλαηνιηζκφ σο νηνλεί θαη ελδερφκελεο γλσζηνζεσξεηηθήο θαη πνιηηηθήο ζηξαηεγηθήο, κε ζπγθεθξηκέλα, θάζε θνξά, φξηα θαη δπλαηφηεηεο.

12 Γηάλλεο Βειήο - Καηαλνώληαο ηελ Δκπεηξία Δμάζθεζεο ζην Shotokan Karate Do κέζα από ηηο Αθεγήζεηο ησλ Αζθνύκελσλ: ηελ αλαθνίλσζε επηρεηξείηαη ε πξνζέγγηζε ηνπ αληηθεηκέλνπ ηεο εμάζθεζεο ησλ πνιεκηθψλ ηερλψλ ζην πιαίζην ηνπ επηζηεκνληθνχ πεδίνπ ηεο Φπρνινγίαο. Δπηιέγνληαο κηα αθεγεκαηηθή πξνζέγγηζε ζηε κειέηε ηνπ ςπρηζκνχ επηρεηξνχκε ζην πιαίζην κηαο επηκεξηζηηθήο αλάιπζεο βηνγξαθηθψλ αθεγήζεσλ αζθνχκελσλ λα αλαδείμνπκε ην λφεκα θαη ηε δσληαλή εκπεηξία ηεο εμάζθεζεο ζην παξαδνζηαθφ ζηπι ηνπ Shotokan Karate Do. Με έλα ελαιιαθηηθφ θαη πεξηζζφηεξν δεκηνπξγηθφ ηξφπν αλαπαξάζηαζεο ησλ εξεπλεηηθψλ δεδνκέλσλ απνδίδνπκε ηηο ηζηνξίεο δσήο θαη ηηο θσλέο ησλ αζθνχκελσλ κε ηε κνξθή ξεαιηζηηθψλ ηζηνξηψλ. Οη ηζηνξίεο ελεκεξψλνπλ θαη αλαηξνθνδνηνχλ ηε ζπδήηεζε γχξσ απφ ηε λνεκαηνδφηεζε θαη ηελ ςπρνινγηθή ιεηηνπξγία ηεο άζθεζεο, ζπκβάιινπλ ζηε δηεχξπλζε ηεο επίγλσζεο γηα ηελ ηδηαίηεξε απηή κνξθή δξαζηεξηφηεηαο φπσο θαη ηεο ζπλείδεζεο πνπ αλαδχεηαη απφ ηελ ελαζρφιεζε κε απηή, θαη ελζαξξχλνπλ ηε ζπκκεηνρή ζην Shotokan Karate Do. Γηώξγνο Σζηώιεο - Ζ Βηνγξαθηθή Αθεγεκαηηθή Πξνζέγγηζε ζηε Μειέηε ησλ ύγρξνλσλ Σαπηνηήησλ: Η εηζήγεζε ζπδεηά ηε ρξήζε ηεο βηνγξαθηθήο αθεγεκαηηθήο πξνζέγγηζεο ζηε κειέηε ησλ ζχγρξνλσλ εηεξνγελψλ, πνιπθσληθψλ θαη κεηαβαιιφκελσλ ηαπηνηήησλ. Τπνζηεξίδεηαη πσο κέζσ ηεο ελ ιφγσ πξνζέγγηζεο δχλαηαη λα κειεηεζνχλ: (α) νη δηαδηθαζίεο πνπ ελεξγνπνηεί ην άηνκν γηα λα παξαγάγεη κηα ζπλεθηηθή βηνγξαθηθή ηαπηφηεηα εληφο κεηαβαιιφκελσλ ζπλζεθψλ θαη θηλνχκελα ζε δηαθνξεηηθά πνιηηηζκηθά πιαίζηα, (β) νη «Λφγνη» θαη ηα θνηλσληθά πξφζθνξα απνζέκαηα λνήκαηνο απφ φπνπ αληιεί ην άηνκν γηα λα νηθνδνκήζεη ηελ αθεγεκαηηθή ηνπ ηαπηφηεηα, (γ) νη κεηαζρεκαηηζκνί ηεο ηαπηφηεηαο ζηνλ ρξφλν, πνπ ζπρλά έρνπλ λα θάλνπλ κε ηελ επαλαζεκαζηνδφηεζε πηπρψλ ηνπ εαπηνχ θαηά ηε δηάξθεηα ηεο κεηάβαζεο απφ ηε κηα βηνγξαθηθή θαηάζηαζε ζηελ άιιε, θαη (δ) νη δηαδηθαζίεο θαη νη ηξφπνη κε ηνπο νπνίνπο ην άηνκν επηρεηξεί λα αλαγλσξηζηεί ζηνλ θνηλσληθφ ηνπ ρψξν. ην δεχηεξν κέξνο ηεο εηζήγεζεο επηρεηξείηαη λα αλαδεηρζνχλ, κε ηε ρξήζε ηεο βηνγξαθηθήο αθεγεκαηηθήο πξνζέγγηζεο, νη κεηαζρεκαηηζκνί ηεο ηαπηφηεηαο ζηελ πεξίπησζε κηαο γπλαίθαο αξκεληθήο θαη πνληηαθήο θαηαγσγήο, πνπ κεηαλάζηεπζε ζηελ Διιάδα απφ ηελ πξψελ ζνβηεηηθή δεκνθξαηία ηεο Αξκελίαο. Άλλα Λπδάθε & Βάληα Φηζνύλ - Φαλεξά θαη Λαλζάλνληα Ννήκαηα - Πνηνηηθή Έξεπλα θαη Φπρνθνηλσληνινγηθέο Πξνζεγγίζεηο: Με ηε ρξήζε πνηνηηθψλ κεζφδσλ ζε κηα θνηλσληνινγηθή έξεπλα επηδηψθεηαη ε κειέηε ηεο θνηλσληθήο πξαγκαηηθφηεηαο, φπσο απηή βηψλεηαη απφ ηα δξψληα ππνθείκελα, θαη κέζα απφ ηελ πξνζσπηθή εκπεηξία θαη ηηο αθεγήζεηο ησλ πιεξνθνξεηψλ αλαδχεηαη ν θνηλόο ηόπνο. ε θάζε πεξίπησζε φκσο, νη πξνζσπηθέο, ηδηαίηεξεο εκπεηξίεο ηνπ αηφκνπ ρξσκαηίδνπλ ηελ αθήγεζε θαη ηξνπέο ηνπ ιφγνπ αιινηψλνπλ ή θξχβνπλ λνήκαηα, ελψ ηπρφλ παξεκβάζεηο ηξίησλ, απξνζδφθεηεο, κε πξνζρεδηαζκέλεο κπνξεί λα θέξνπλ ζην θσο κε ιαλζάλνληα, ίζσο, ηξφπν ζηνηρεία ζεκαληηθά γηα ηελ έξεπλά καο. Έηζη, ε βηνγξαθηθή-αθεγεκαηηθή κέζνδνο έξεπλαο βξίζθεηαη ζην ζεκείν ηνκήο ηνπ αηνκηθνχ κε ην ζπιινγηθφ, ηνπ πξνζσπηθνχ κε ην θνηλσληθφ, ηεο Φπρνινγίαο κε ηελ Κνηλσληνινγία θαη, εθ ησλ πξαγκάησλ, απαηηεί ςπρνθνηλσληνινγηθέο πξνζεγγίζεηο γηα ηελ θαηαλφεζε θαη ηελ εξκελεία ησλ ηζηνξηψλ δσήο. ηελ αλαθνίλσζε απηή ε πξνζνρή καο εζηηάδεηαη ζ απηήλ αθξηβψο ηελ αλαγθαηφηεηα φπνπ κέζα απφ παξαδείγκαηα παξνπζηάδνπκε ζεκαληηθά ζέκαηα πνπ ζρεηίδνληαη κε ηνπο ακπληηθνχο κεραληζκνχο ηνπ εγψ, ηηο γλσζηηθέο αζπκθσλίεο, ηνπο αζπλείδεηνπο παξάγνληεο θαη ηα ζπλαηζζήκαηα πνπ κέζα απφ ηηο αθεγήζεηο εθθξάδνληαη κε ηξφπν δηθνξνχκελν. Η αλάιπζε ησλ ζηνηρείσλ απηψλ κε ςπρνθνηλσληνινγηθέο κεζφδνπο είλαη ηδηαίηεξα ζεκαληηθή, ηδηαίηεξα φηαλ πξφθεηηαη γηα πεξηζσξηνπνηεκέλεο νκάδεο πνπ δπζπηζηνχλ απέλαληη ζηε ζεζπηζκέλε εθπαίδεπζε. Ρέα Καθάκπνπξα - Πξνϋπνζέζεηο θαη Πξνβιεκαηηζκνί γηα κηα Μεηα-αλάιπζε Βηνγξαθηθώλ Αθεγήζεσλ: Η εηζήγεζε πξαγκαηεχεηαη ην δήηεκα ηεο ηεθκεξίσζεο ησλ βηνγξαθηθψλ αθεγεκαηηθψλ ζπλεληεχμεσλ θαη ηεο πεξαηηέξσ εξεπλεηηθήο αμηνπνίεζήο ηνπο θαη απφ άιινπο κειεηεηέο κέζσ ηεο ζχζηαζεο θαηαξρήλ νξγαλσκέλσλ αξρείσλ. Η κεηααλάιπζε κηαο βηνγξαθηθήο αθεγεκαηηθήο ζπλέληεπμεο απφ άιιν εξεπλεηή πξνυπνζέηεη ηε ζπζηεκαηηθή ηεθκεξίσζή ηεο απφ ηνλ αξρηθφ ζπλεληεπθηή/εξεπλεηή. Θα εζηηάζνπκε ζηε ζχζηαζε ηνπ Αξρείνπ Αθεγήζεσλ θαη Ηζηνξηώλ Εσήο ηνπ Παηδαγσγηθνχ Σκήκαηνο Γεκνηηθήο Δθπαίδεπζεο ηνπ Παλεπηζηεκίνπ Αζελψλ, ην νπνίν πεξηιακβάλεη 554 ερνγξαθεκέλεο ή βηληενζθνπεκέλεο βηνγξαθηθέο ζπλεληεχμεηο, ηα κεηαγξακκέλα θείκελά ηνπο ζε ειεθηξνληθή κνξθή θαη θσηνγξαθηθφ πιηθφ απφ ηε δσή ησλ αθεγεηψλ/ηξηψλ. Ιδηαίηεξα θνκβηθέο γηα ηελ κεηα-αλάγλσζε ησλ αθεγήζεσλ είλαη νη εθζέζεηο ηεο εξεπλεηηθήο δηαδηθαζίαο πνπ έρνπλ ζπληάμεη νη ζπλεληεπθηέο. ηηο εθζέζεηο απηέο ν ζπλεληεπθηήο/ εξεπλεηήο πεξηγξάθεη ηελ πξνεηνηκαζία, ηε δηαδηθαζία θαη ην θιίκα ηεο ζπλέληεπμεο, ηα πξνβιήκαηα ηεο κεηαγξαθήο ηεο, ελψ, εηδηθφηεξα, ζηηο ελδννηθνγελεηαθέο βηνγξαθηθέο ζπλεληεχμεηο πνπ εζηηάδνπλ ζηα βηψκαηα ηεο παηδηθήο ειηθίαο ησλ αθεγεηψλ, επηρεηξείηαη κηα αλαζηνραζηηθή αλάιπζε ηεο ζπλέληεπμεο κε βάζε ηε δηαδξαζηηθή θαη επηθνηλσληαθή ζρέζε πνπ αλαπηχρζεθε κε ηνλ αθεγεηή θαηά ηε δηάξθεηα ηεο έξεπλαο. Οη εθζέζεηο απηέο ζε ζπλδπαζκφ κε ην πξαγκαηνινγηθφ πιηθφ ηεο αθήγεζεο κπνξνχλ λα απνηειέζνπλ ζεκαληηθφ ζηνηρείν κηαο εξκελεπηηθήο κεηα-αλάιπζεο ησλ δηππνθεηκεληθψλ λνεκάησλ πνπ αλαδχνληαη θαηά ηε δηαδηθαζία ηεο ζπλέληεπμεο. ηξνγγπιή Σξάπεδα: Απνηίκεζε Δξγαζηώλ ηνπ πκπνζίνπ θαη Γεληθά πκπεξάζκαηα (όινη νη πξόεδξνη/ ζπληνληζηέο ησλ ζπλεδξηώλ ηνπ ζπκπνζίνπ) Κιείζηκν ηνπ ζπκπνζίνπ κε κνπζηθή θαη ηξαγνύδη: Ηζηνξία κνπ, ακαξηία κνπ Σν παξακύζη Καη λα αδειθέ κνπ Σξαγνύδη: Καηεξίλα Καιεκάθε Μνπζηθή επέλδπζε: ηέιηνο Καςαιάθεο